PofedyAezy nomer W groszy, Nakład 27000 egzemplarzy. Dzisiejszy numer obejmuje 10 stron

DZIENNIK BYDGOSKIWychodzi codziennie z wyjątkiem niedziel i świąt

,--------- PRENUMERATA ----------------------

w ekspedycji i agenturach w Bydgoszczy z dodatkiem tygodniowym ,,()RĘ-D’ WNIKa MIEJSKIEGO" wyrusi kwartalnie 8.08 zl, na pocztach, przez listo­wego w dom 7.08 zl, - Miesięcznie 2.00 zl, przez listowego w dom 2.33 z!,pod opaską w Polsce 4,06 zi, do Francji i Ameryki 8.80 złotych, do Gdańska3US3 guldenów, do Niemiec 5.00 as arek. — W razie przeszkód w zakładziespowodowanych wyższą siłą, strajków iub t. p,, wydawnictwo nie odpowiadaza dostarczanie pisma, a prenumeratorzy nie mają prawa do odszkodowania.Redaktor przyjmuje od 11-12 w południe oraz od 5-6 po południu.Ekspedycja otwarta od godziny 8 rano do godziny 6 wiecz. bez przerwy,

Redaktor odpowiedzialny: Czesław ESudaik.

Adres

redakcji i administracjiulica Poznańska 30.

Drukiem i nakładem ,,Drukami Bydgoskiej" Spółki Akc.

.... ... ...... ......... OGŁOSZENIA —

15 groszy od wiersza milina., szerokości 38 milim. Za reklamy od milim. aa

3tronie przed ogłoszeniami 72 milim. 48 groszy, w tekście na drugiej lub dal­szych stronach 58 groszy, na t-ej stronie 1 zloty. Drobne ogłoszenia słowotytułowe 20 gr.,każde dalsze 18 groszy, dla poszukujących pracy 50proc, zniżki.Przy częstem powtarzaniu udziela się rabatu. Przy konkursach i dochodzeniachsądowych wszelkie rabaty upadają. Ogłoszenia zagraniczne I(W% nadwyżki.Rękopisy zostają w administracji. - Konta bankowe: Bank Bydgoski T. A,- Bank Ludowy. — Bank M. Stadthagen !’. A, -i Bank Dyskontowy.

Konto czekowe: P. K. O. nr. 203713 - Poznań.

Aby uniknąć niedokładności, ogłoszeń telefonem nie przyjmuje się.

Telefon administracji 315. Telefon naczelnego redaktora nr. 316. Telefon redakcji 326.

Numer 116, BYDGOSZCZ, środa, dnia 20 maja 1925 roku. | Rok XIX.

2 refieksyjo zferadoi wileńskiej,

Ocknijmy się póki eassssi

Rzecz niesłychaną stała się w szkol­nictwie wogóle. Społeczeństwo nasze

musi i powinno po męsku zastanowićsię nie tylko nad smutnym faktem, ale

sięgnąć także głębiej do przyczyn i mo­tywów istotnych tego objawu czy zdzi­czenia powojennego czy choroby. Niechodzi o danie wyrazu oburzeniu mo­ralnemu, o rozdzieranie szat z powoduzgorszenia. W każdym razie nie moż­na tego zacierać, zciszać lub demento­wać. Naród zdrów moralnie zdaje sobie

sprawę z tego, co się dzieje i dlaczegocoś się dzieje. Różnice między społe­czeństwem t. zw. starszem a młodszemistniały zawsze i istnieć będą. Starsi

przedstawiają doświadczenie, może pe­wien pesymizm i realizm, wynikłe z

zawodów w życiu doznanych i z obawy,aby się nie powtórzyły takie epizodyprzykre. Młodsi maja zapał, ideały,pragna wszystko i wszystkich reformo­wać, począwszy zwłaszcza od starszych;wybujałość sił i temperamentu pchamłodych do poczynań nieopatrznych,w których ,,siły mierzy się na zamiary".Kolizje sa nieuchronne. Jednakże na­wet w światku szkolnym wyrównanieczy wypadkowa, nie szły nigdy po linjimorderstwa nauczycieli.

Mogą być nauczyciele mniej odpo­wiedni do swego zadania; sa sposobyinne poprawy stosunków, a nawet usu­nięcia jednostek nie nadających sie.Wypada podkreślić, że zawód nauczy­cielski jest trudny, mozolny i wymagawiele energji. Nauczyciel oddaje mło­dzieży nie tylko swa wiedze, ale życie idusze na usługi uczących się. Dzisiaj,trzeba to stwierdzić, jest mało zaufaniauczniów do starszych, do nauczycieli,do rodziców swoich, Można powie­dzieć: brak autorytetu. Na ten brak

powagi składa się dużo cz;ynników.Młodzież pozostawia się samopas; jużdzieci chowają się sa,me i samoistnie,własnym trudem i przemysłem. War­stwy pracujące fizycznie, zajęte pracazarobkowa poza domem, nie maja czasu

i środków do wychowania dzieci. Kla­sy oświeceńsze, inteligencja, (średnistan) oddają się zawodowi swemu, nie­raz dodatkowej pracy ubocznej, po­święcają zwykle resztę wolnego czasu

i sił swoich dla pracy t. zw. społecznej.Posiedzenia, komitety, różne akcje po­chłaniają umysł i serce tak, że dla dzie­ci nie zostaje prawie nic. Sfery najbo­gatsze i arystokracja od dawna zlecaływychowanie młodego pokolenia guwer­nantkom czy guwernerom, czyniąc wy­bór nie zawsze trafny. Młodzi wzra­stają więc zdała od ciepła rodzinnego,nie znaja i nie rozumieją swoich rodzi­ców. Rozbrat ten z wiekiem się po­większa. Zamiast rodziców kształcidzieci kolega zepsuty, ulica, kinoteatr,z dramatem niemoralnym, scena zmy­słowa, literatura senzacyjna. obliczonana kultywowanie popędu płciowego, o-

raz sztuka pornograficzną, która skrzęt­nie rejestruje z całego świata wszyst­kie skandale, zbrodnie i zwyrodnienia,

pasując je z dokładnością protokołówpolicyjnych i śłedeayeh.

Bez zaprzeczenia praca suołeeMta in­

teligencji jest konieczna społeczeństwu.Wzywał do niej Papież Leon XIII. iPius X. i XI. Obowiązuje ten nakaz, w

pierwszej linji, ludzi samotnych lub

bezdzietnych oraz tych, którzy spełnili

obowiązek wychowania własnych dzie­ci. Ogół trudno wychować. Rodzicemuszą wych oważ swoje dzieci w Weranku m^sfahBym, i to zadanie ich jest niedo zastąpienia, a naitho wwfenieisze. niż

Kto jest oszczercą?Ciekawe sprostowanie komendanta wojewódzkiej Policji PartstwoweJ.

Kto strzelał? - Przysłowiowy kij o dwóch końcach.Kilkakrotnie zlekka potrąciłUrny o

zajście, które miało miejsce w dniu 23 gopaździernika 1923 w Fałkowie (dawniejChwałkowo) pod Gnieznem. Zara,z po zaj­ściu otrzymaliśmy informacje, że pod­czas wizyty u dzierżawcy domeny Fał­kowo, p. Kubickiego — komendant po­wiatowy Policji Państwowej w Gnieźniep. J . Drozdowski dopuścił się czynu, któ­ry nie licował z jego stanowiskiem. Otóżokoło północy wymieniony p. Drozdow­ski ni stąd ni zowąd zaczą,ł strzelać do

p. Kubickiego, który znajdował się w to­warzystwie prokuratora p. Eimera z

Gniezna. Obaj przebiegłszy kilka pokoiwyskoczyli oknem do ogrodu i ukryli sięprzed strzelającym gościem. Przy tej o-

kazji p. Kubicki odniósł lekką ranę w

górną wargę — podobno od postrzału,gdyż innego wytłumaczenia niema.

Obaj t, j. pp . Eimer i Kubicki schronilisię i odczekali wyjazdu p Drozdowskie­go, poczem udali się do Gniezna — p . Ku­bicki do lekarza w celu opatrunku.

Zdawałoby się, że sprawa to dość bła­ha i nie warto jej nadawać rozgłosu. Na­brała ona jednak zczasem takiego cha­rakteru, że zmuszeni jesteśmy zająć sięnią obszerniej. Chodzi mianowicie o to,czy żyjemy w państwie praworządnymlub nie — czy jednym wolno wszystko, a

drugim nic. Czy wreszcie wolno obywa­telowi dochodzić krzywd swoich, czy teżnie i czy pewne czyny nie muszą być uka­rane, lecz owszem nagrodzone,

Otóż faktem jest, że bohater zajścia w

Fałkowie, został usunięty z Gniezna dzię­ki wdaniu się w tę sprawę p. starosty Dy­akowskiego krótko po owem zajściu. Nie­bawem jednak znalazł się na stanowiskukomisarza w Poznaniu i wreszcie został

zastępcą komendanta na miasto Poznań.A zatem zamiast kary spotkał go awans,mimo stosunkowo bardzo młodego wie­ku. To nas skłoniło do zajęcia się tąsprawą i sądzimy, że przysłużymy siętem sprawie, oświetlając dziwne prakty­ki administracyjne, które w praworząd-nem państwie miejsca mieć nie powinny.

ak

W powyższej sprawie otrzymaliśmynastępujące interesujące sprostowanie:

PosaaA, dala 39 kwietoto 1965 r,

Do Pana Redaktora .Dziennika

Bydgoskiego"w Bydgoeaezy.

Odnośnie do artykułu .Źródło rozdłwię-ków", omiessczonoge w namerze 30 tamt

pisma i dnia 19 kwietnia b. r, proszą mpodstawie 8 11 ustawy prasowej o ramie

szczenię w najbliższym numerze tamt pi­wna na tem samem miejscu, na którem

była umieszczoa część tego artykułu, za­czynająca się słowami: .A teraz z innejbeczki..." następującego sprostowania:

,,Część artykułu, umieszczonego w

tamt piśmie Nr. 90 z dnia 19 kwietnia 1925

pod tytułem ,,Źródło rozdżwięków", rozpo­czynająca się słowami: .A teraz z innej be­czki...", a zakończona ".; .czy się p. D . co

stanie, bo jest z Małopolski", w całej swejrozciągłości nie jest zgodną z prawdą, na­tomiast prawdą jest że na skutek bezpod­stawnego i z prawdą niezgodnego donie­sienia zostały przeprowadzone w swoimczasie przeciwko komisarzowi P. P. J. Dro­zdowskiemu, ówczesnemu komendantowi

powiatowemu, a obecnie zastępcy komen­danta P. P. Miasta Poznania, dochodzenia

dyscyplinarne i sądowe, które jednakowożwykazały jego niewinność, na skutek czegosprawa została skierowaną do Prokuratu­ry w Gnieźnie z wnioskiem na ściganie ’o­szczercy za fałszywe obwinienie (występekz§164u.k.)".

Dr. Hass, inspektor P. P .

ó:Ó

Tyle sprostowanie, które wstrzymali­śmy aż do ukończenia ponownego zba­dania tej ciekawej sprawy. Na mocy po­nownych dochodzeń naszych podtrzymu­jemy w całej pełni pierwotne twierdzenianasze, a sprostowanie zamieszczamy tyl­ko w tym celu, aby ze wszystkich stron

sprawę tę oświetlić. Nadmieniamy tylko,że nie rozumiemy dochodzeń, które oczy­wistą prawdę tak przeinaczyły, że obró­cono kij odwrotnym końcem przeciwofierze zajścia — zamiast przeciwsprawcy-

Czy tak być powinno?

Tryumf polskich Sokołów na międzynarodowymturnieju we Włoszech.

W Asti odbył się w zeszłą niedziele

nsiędznarodowy turniej gimnastyczny,zorganizowany pod protektoratem Na­stępcy Tronu przez towarzystwa gim­nastyczne włoskie, w którym wśródkonkurencji drużyn z wszystkich kra­jów przyznano pierwsza nagrodę dru­żynie polskiej. Stanowiło ją dziesięciuSokołów z Wielkopolski pod wodza P.

Fazanowicza, naczelnika Dzielnicy Po­znańskiej. Zwycięstwo Polaków przy­jęła publiczność z niesłychanym entu­zjazmem. Sokoli nasi zostałi przed­

sta,wieni Następcy Tronu, który wyra­ził szczere gratulacje z powodu sukcesu

polskiego. Zwycięzców witano z zapa­łem wszędzie, gdziekolwiek się pokaza­li, wznosząc okrzyki ,,Vive la Pologne".

Z prawdziwa radością powita całaPolska wiadomość o tak świetnym try­umfie naszego Sokolstwa. Po nieszcze­gólnych wynikach paryskiej Olimpiadyzdobycie pierwszej w Asti nagrodywśród międzynarodowej konkurencjijest wspaniała rehabilitacją Polski.

zapewnienia dobrobytu i wykształceniafachowego. Pewnie w domu praca niama uznania na zewnątrz, aplauzu, jakna arenie szerokiej. Społeczeństwo,wówczas będzie silne i tegie, gdy jed­nostki składające je, będą zdrowe fizy­cznie i duchowo; podobnie łańcuchwówczas się nie rezerwie, gdy wszystkieogniwa jego będą ukute trwale. Dlatego szczytnego zadania musimy po-święcić spodziewane odznaczenia i wyitężyć wszystkie wysiłki, zwrócić baes-

ną uwagę na to, co młodzież czyta, s

kim przestaje, gdzie chodzi, na jak dłu­go. Gdy starsi serdecznie zajmą sięmłodymi, odzyskają swój wpływ i kie­rownictwo duchowe i wytępią obecnapajdokrację (rząd dzieci).

Jeszcze jedno. Bolszewicy zasypująnas bibuła komunistyczna, wysyłajądo nas całe plutony agitatorów, którzyorganizują komórki komuny rosyjskiej,Już w roku 1919 Wąrszawa i Lwów, a

zapewne i inne większe miasta, miaływykończoną organizację bolszewicką.Stąd zepsucie społeczne płynie: rozry­wanie węzłów rodzinnych, państwo-wych, religijnych i moralnych. Sekun­dują dzielnie temu żydzi, Różni rasą iduchem przeciwstawiać się będą ciągłakulturze chrześcijańskiej, jak 19 wiekówtemu powstawali przeciw Chrystusowi.Lis nie będzie gołębiem, ani kruk nie

przedzierzgnie się w psa. Przeciwień­stwa te zaznaczają żydzi w literaturze isztuce i zachwaszczają nasz grunt na-

rodowo-duchowy. Ocknijmy się, pókiczas!

W. 3.Echa katastrofy starogardzkiej,

W Królewcu podczas nabożeństwaza ofiary katastrofy powiedział wyż­szy radca konsystorjalny na kazaniu,że nieszczęście nie stało się bez woliBożej.

A więc Polacy nie ponoszą winy za

nieszczęście.Innego zaś zdania byli demonstran­

ci na ,.Parad eplacu". Wyzywali na Po­laków i chcieli przeciwko nim walczyćpod wodzą Hittlera. Pewnemu czło­wiekowi. który ,,hurra14 nie chciał krzy­czeć, zdarli kapelusz z głowy i go po­krwawili. Inicjatorem demonstracjibył ,,Heimatbund".

Zwolnienie z więzienia Sarmata.

Z Berlina donoszą: ^Znany z wielkiejafery korupcyjnej Juliusz Sarmat wy­puszczony został na wolność z więzieniaśledczego za kaucja 200 000 marek.

Pomnik poległych letników amerykań-kich we Lwowie.

Odsłonięcie pomnika dla poległychlotników amerykańskich odbędzie siędn. 30 maja. W uroczystości weźmie u-

dział generał Haller oraz ambasador

amerykański, amerykański attache wojskowy i przedstawiciele władz wojskcpwych i cywilnych.

Piast pojechał da Prag!iW sobotę wyjechała do Czechosłowa­

cji delegacja Piasta pod przewodni­ctwem Witosa. Wycieczka Piastowcówjest rewizytą czeskich agra,rjuszy, któ­rzy w grudniu ub. r. przybyli na koa-

gfes PgasU do. Warszawy.

Sfr. 2.

Monarchiści w Polsce.

(P.) Jedno i pism amerykańskich poW’orująe si? na dzienniki polskie, donosi,że na ostatnim zjeździe organizacji mo-

narchistycznej w Polsce, zapad!a uchwała uznania za kandydata do tronu poiskiego księcia Sykstusa Parineńskiego,brata b. cesarzowej Zyty.

Z drugiej strony, dzienniki warszaw­skie, po raz pierwszy, ,,zaszczycone" zo­stały oficjalnemi komunikatami organi­zacji monarchistycznej, streszczajęcemiprzebieg ostatniego jej zjazdu.

Ten i cały szereg innych wystąpieńmonarchistów polskich, pozwala stwier­dzać, że organizacja monarchistyczna od

niedawnych, nieśmiałych ruchów prze­szła do systematycznej ofenzywy propa­gandy stycznej. Kto wie, czy w krótkimczasie nic powoła ona do swej służby pi­sma codziennego i nie stanie do przy­szłych wyborów jako jeszcze jedna par-tja polityczna. Jednem słowem znajdu­jemy się w przededniu tworzenia sięprawdziwej partji politycznej, która, jakświadczy obecne postępowanie jej przy­wódców, pragnie uzyskać ,,prawo obyw’a­telstwa" narówni z innemi organizacja­mi politycznemi. Naszych monarchistówwidocznie nie przestraszają alarmy nie­których pism, bijąeych na trwogę, żemonarchistów należy traktować na jed­nej linji z komunistami, że zarówno jakci tak i tamci, dążą do obalenia istnieją­cego ustroju państwowego.

Ruch monarchistyczny w Polsce byłdotychczas tak słaby, jego wystąpieniapubl,iczne przejawiały się nieraz w tak

naiwnej formie, że uchwał ostatniegozjazdu, nawet sami zw’olennicy monar-

chji w Polsce poważnie nie traktowali.Dziś jednak zarówno udział czynny w

żjeździe kilku wybitnych osobistości,które zasłużyły się chw’alebnie w naszem

życiu państwowem, jak i treść uchw’ał —

!wszystko to musi zwrócić uwagę na­szych władz republikańskich, muszą siędo ruchu monarchistycznego ustosunko­’wać zrzeszenia polityczne naszego Sejmurepublikańskiego i wreszcie szeroka opi­nja publiczna musi również zająć zdecy­dowane stanowisko wobec eksperymen­towania monarchistycznego.

I to dziś jeszcze, bo jutro może być, je­żeli nie zapóźno, to w każdym razie bar­dzo trudno.

Polska, z woli swego Narodu, przy­brała republikańską formę ustroju, w

duchu republikańskim powstało nasze li­sta w’odawstwo; na sztandarach naszychwnjsk wypisane są godła republikańskie;biliśmy się i ginęli za Rzeczpospolitą;najwyższym naszym zwierzchnikiem jestprezydent Stanisław Wojciechowski. Jak­że więc wyobrazić logicznie sobie można,aby znoszono jawną, nieukrywającą sięprzed nikim propagandę, zmierzającą doobalenia obecnego ustroju republikań­skiego; do pozyskania umysłów obywa­teli dla tej wywrotowej roboty.

Niewątpliwie pan minister spraw we

wnętrznych zechce sprecyzować w tejsprawie sw’oje stanowisko. Dalsza biertiość w’obec poczynań monarchistycznychS neutralnej trzymanie się zasady, nie

w’yjdzie na dobro Państwu i nie usunie

niepokoju opinji publicznej...Wierzymy, że najbliższe dni przynio­

są nam sprecyzowane stanowisko wobec,wystąpień monarchistycznych-naszychczynników rządowych. I chcielibyśmybyć w’ówczas spokojni.

Sprzeniewierstwoposła Lisieckiego (N. P. R.)

w Inow°rocławiu.

Na Śląsku rzucono karty na stół.

Wyszło na jaw, że posłowie socialisty-tzni łącznie z enperow’cami sprzenie­wierzyli sumy rządowe, przeznaczoneia budowę domów robotniczych spół­dzielni ,,Osada".

Jak sie dowiadujemy, wypłynęła na

światło dzienne równie dziw’na historia

(posła Lisieckiego (N. P. R.) w Inowro­’cławiu. Poseł Lisiecki na równi ze

swymi kolegami na Śląsku dopuścićsię miał sprzeniew’ierstwa sum kredy­tow’ych, budując w Inowrocławiu dla

siebie pałacyk.Afera posła Lisieckiego zatacza sze­

rokie kręgi i budzi wśród uświadomio­nych robotników zrozumiałe zaintereso­wanie. Wogóle posłowie N. P. R- tracąjgrunt pod nogami; wsypa za wsypą!

Stresemann o rokowaniach z Polską.Berlin, 19. 5. (Teł. wł.) Na ponie-

działkowem posiedzeniu parlamentuStresemann wygłosił mowę, w której,omawiając rokowania polsko-niemie­ckie, m- i. stwierdził, że dotychczaso­we umowy dotyczyły kwestii obrotu to­warów i doprowadziły w wielu punk­tach do porozumienia. Przy tei spo­sobności zaprzeczył b. minister stwier­dzeniom prasy polskiej, jakoby Niemcyprzewlekały rokowania handlowe. Prze

ciwnie Niemcy tyie zaniedbały niczego,by rokowania wedle możności przyśpie­szyć. w najważniejszych jednak kwe­stiach. jak np. w sprawie osiedlania się,oświadczył minister, że istnieją olbrzy­mie trudności z powodu znanego stano­wiska Polski względem osiedlających

się w Polsce Niemców. To stanowiskoPolski ujawniło się zwłaszcza w ostat­nim czasie kilkakrotnie. Wspomnętylko — dodał minister — postępowa­

nie Polski wobec niektórych niemiec­kich szpitali 1 fundacji dobroczynnych.Wobec tego rodzaju postępowania Pol­ski, zawarcie traktatu handlowego jestbardzo utrudnione i nie da się jesźczew wyniku rokowań przewidzieć.Stresemann ponownie

o iV. rozbiorze PoisR’.

Berlin, 19. 5. (Tel. wł.) Na ponie-działkowem posiedzeniu ParlamentuStresemann, omawiając sprawę ewa­kuacji (opróżnienia) Kolonjl, oświad­czył, że świat nie ma prawa żądać roz­brojenia od Niemiec, póki sam sie nierozbroi. Zapewniając o tem, że Niemcynie mają zamiaru nikogo atakować, u-

silował zaprzeczyć istnieniu projektuswego IV. rozbioru Polski, ale zarazem

podkreśli!, że niema w Niemczech niko­go. któryby zadowolony byl z wytknię­cia granic na wschodzie Niemiec.

Straszna katastrofa na morzu

Czarnem.Parowiec tonie w pobliżu portu. — B?isko 100 osób znajduje śmierć

w głębinach morskich.

Ostatniej nocy rozegrała się na morzu Czarnem straszna katastrofa.

Angielski parowiec ,,Melberton", który zbliżał się do Constanzy i był jużnie daleko od portu zaczął nagle tonąć. Kapitan dał natychmiast sygnałyz wezwaniem o pomoc, które też w Constanzy zauważono. Z portu ruszyłmu na pomoc parowiec rumuński ,,Król Lear", który jednak przybyłzapóźno, gdyż z daleka już tylko zobaczył parowiec angielski znikającypod powierzchnią morza. Zdołał wy’ratować tylko 12 pasażerów, płynącychpo morzu. Reszta pasażerów i cała załoga utonęły. Wielu pasażerówi załogi znajdowało się na okręcie, niewiadomo. Liczą się jednak z tem,

iż razem około 100 osób utonęło. Przyczyna katastrofy nie jest wy­jaśniona.

Szczegóły wielkiej katastrofygórnicze! w Niemcżeći.

Eksplozja materjałów wybuchowych. - W pięciu szybach zasypanigórnicy. - Już teraz wydobyto 47 trupów i kilkudzlesięcu rannych. —

Gdzie reszta?.O katastrofie górniczej w Dortfeldzie

dochodzą nast szczegóły: Eksplozja w maga­zynie materjałów wybuchowych do rozbi-atiia skał, umieszczonych w iednyro

z szybów pod ziemią, nastąpiła dnia 16 ma,jau 4 po poł. W tym czasie pod ziemiąpracowało około 5b0 górników.

W pięciu szybach górnicy zostali za

rypani aż do szóstego pokładu włącznieJako ciekawy fakt dodają, te większy

grupa górników, pracująca w szybie odda­

lonym o 700 mtr. od miejsca eksplozji, zo­stała uratowana, kiedy grupy pracująceznacznie dalej, zostały zasypane.

Ogólna liczba ofiar me została jeszczeustalona. Na miejscu wypadku prowadzo­na jest energiczna akcja ratunkowa. Ogó­łem zostało odciętych 5 7 górników, z tegowydobyto już 225 żywych, kilkudziesięciurannych i 47 trupów. Ciała zabitych są

częściowo spalone.

Nawet klęskę za zwycięstwo głoszą!Radość Danz!gerkl z powodu wyroku haskiego.

Gdańsk, 18. 5- (PAT). Z pośród tutej­szej prasy niemieckiej tylko ,,DanzigerZeitung" zabiera głos w sprawie orzecze­nia trybunału haskiego, nazywając toorzeczenie zwycięstwem stanowiskagdańskiego. Zdanie to opiera ,,DanzigerZeitung" na oświadczeniu trybunału, o-

graniczającem pocztę polską w Gdańskutylko do portu. Wobec tego należy podkreślić, że Polska przystosowała swojeurządzenie pocztowe ściśle do pojęciaportu i poza ramy jego absolutnie nie

wykroczyła- Z drugiej strony atoli ,,Dan­ziger Zeitung" pomija zupełnem milczęniem dotychczasową swoją tezę, ograniczającą polską służbę pocztową w Gdańsku tylko do budynku urzędu pocztowe­go na placu Heveliusa i zaprzeczającąPolsce prawa rozmieszczenia skrzynekpocztowych, urządzenia służby listonoszyitp. W końcu ,,Danziger Zeitung" wyrażanadzieję, że przy sposobności toczącychsię rokowań polsko gdańskich będziemożliwe rozwiązanie konfliktu pocztowego w drodze obopólnego porozumienia.

Prasa gdańska wobec decyzji haskiej.

Decyzja Międzynarodowego Trybunalu Haskiego w sprawie zatargu poczto­wego wyprowadziła prasę gdańską z ró

wnowagi. Zamieściła ona tylko biule­tyn prasowy senatu gdańskiego, któryjest areyśmieszny, ponieważ stara sięwykazać, że Gdańsk odniósł zwycięstwoi to dla tego, że nie została określonastrefa portu gdańskiego. Biuletyn ten

rozprawia się dalej w sposób rozpraw a-

kademickich, jaki będzie rozrachunek

między obu zarządami poczt, kto możewrzucać listy do skrzynek polskich itda kończy stwierdzeniem, że jedyną drogąwyjścia jest ,,bezpośrednie porozumieniesię z Polską". Wobec niedawnych ata­ków na Polskę przyznać trzeba, że zmia­na poglądów nastąpiła bardzo szybko i

radykalnie, pozostaje jedynie czy Polskaw obecnej chwili zgodzi się na jakiekolwiek ustępstwa, które Gdańsk chce nie­wątpliw’ie przy bezpośrednich rokowa­niach wytargować

Pamiętaj o Czerwonym Krzyżu!

Następca Ailenby’a w Egipcie.Z Londynu donoszą: Według ,,West-

minster Gazette", sir Georges Lloyd, ohejmuje po lordzie Allenby stanowisko Wy­sokiego Komisarza angielskiego w

Egipcie-Uwaga Redakcji. Dotychczasowy Wy-

soki Komisarz Angliji w Egipcie mar­szałek polny Allenby (jak mylnie podajenasze urzędowa agencja) urzędował w

Egipcie od 1919r- wsławiwszy się poprzednio jako zdobywca Palestyny na Tur­kach. Dymisja Alłenby’a spowodowanajest niewątpliwie jego bardzo niedyplo-matycznem postąpieniem wobec rząduegipskiego po zamachu na gubernatora

Sudanu i wodza wojsk egipskich gtn.Lec Staacka-

Następca Allenby’a Sir George (Am-brose) Lloyd (którego należy odróżnić odb. premjera Lloyda Georgea) był guber­natorem w Bombaju od 1918-1923 w cza­sie wojny służył w armji, walczył w Me­zopotamii, na Gallipoli i w Hedżasie

Urodzony 1879 r. poświęci! się studjuinnad polityką wschodnią, odbywał podro­żę po Burmie, Indjach, Tibecie, Himala­jach, Egipcie, Maroku i Azji Mniejszej.

Ambasada francuska w Angorze.Angora, 18. 5 . (PAT)- Ambasada fran­

cuska będzie przeniesiona do Angory.weń

Krok ten jest dowodem przyjaznychuczuć Francji w’obec Turcji- Dotychczasmocarstwa europejskie ignorow’ałj’ prze­niesienie stolicy tureckiej z Konstanty­nopola do Angory, tem więcej, że Angorajest mieściną mało dostępną i pozbawio­ną gmachów odpow’iednich. Polska jedy­nie pobudowała własny gmach w Ango­rze, gdzie też urzęduje przedstawicielpolski.

Caillaus kandyduje do Senatu.

Paryż, 18. 5. (PAT)- ,,Temps" donosi,że Caillaux będzie kandydował przy wy­borach uzupełniających do senatu z o-

kręgu Sarthe. Ten sam dziennik dowia­duje się, że w najbliższym czasie, a prawdopodobnie nie później niż w terminie2 tygodniow’ym rząd francuski przedsta­wi Anglji i Stanom Zjednoczonym, kon­kretny plan i propozycje, dotyczące ure­gulowania długów wojennych .

Nadużycia w Kasie Chorych w Często-chowie.

Kierownik działu gospodarczego p.Kopczyński, maiąc do swej dyspozycjiw’iększe sumy na cele gospodarcze, po­życzy! sobie na pew’ien czas sumę około2 00Ó zł. Wskutek ujaw’nienia braku

gotów’ki przez buchaltera, ńa wniosek

dyr. W’it.kow’skiego sprawa ta oddanazostała do zbadania Komisji rewizyjnej.

Sto trąb zagrało...W Warszawie w sobotę zajechało 100

dorożek samochodowych na plac Teatralnyi zaczęło przeraźliwie trąbić i świstać. Byłato demonstracja przed Komisarjatem rządu,który nakazał szoferom przywdziać uniformyi zagroził podwyższeniem kar, stosowanychza przekroczenia szoferskie (wyścigowa jazdana ulicach miasta). Do demonstrujących szo­ferów wyszli przedstawiciele wydziału ruchu

kołowego i po dłuższych pertraktacjach zdo­łali iah ’uspokoić.

Prosimy

spróbować! J

Zupy, Jarzyny, sosyI sałaty zyskują na gsmaku dzięki kilku

kroplomb Mor

przyprawyląda,cfe wyrafn’e przy­prawy HAGO sego.

(19494 I

fW. IW. DZIENNIK BYDGOSKI, środa, 20 maja 1925 r. Str. 3.

Z pielgrzymki do Rzymu.IV.

(W drodze do Padwy. — Jak się czajemy? -f-

Zmartwieaie ŁohżeniezaBina. — Przyj emniaczki

od naszej wiary. - U św. Antoniego.)

Solidny odpoczynek nocny — nie w

wagonach, lecz na hotelowych łóżkachna Lido, spora garść wrażeń i pogodnapora usposobiła wędrowców do wieczne­go miasta wesoło. Świeżemi oczyma ło­wili z pociągu jadącego z Wenecji do

Padwy ten sam prawie krajobraz, co i

poprzednio w drodze, z Udine, porównu­jąc go do naszych łanów, niw, wiosek imiasteczek. Z,awodowy gospodarz dziwiłsię, że tak mało zboża Włosi uprawiają,przemysłowiec nie dostrzegał kominówfabrycznych, wieśniacy z rozkoszą przy­glądali się płowym wołom i wałę’sającymsię gromadom owiec, najwięcej jednakoczy zatrzymywały się na osadach, zło­żonych z grupki domków, z pośród któ­rych strzela wgórę szara wieża kościelnai często bardzo dzwonnica kształtu smu­kłego graniastosłupa z płaskim daszkiem

niby czapeczka.Prócz tych osiedli siedzą pomiędzy

polami pokrytemi winoroślą, małe dom-ki gospodarskie, wszystkie — o ile są mu­rowane— z różowym odcieniem. Barwabowiem na nieb taka, jak gdyby ktośsmakowitą śmietanę zaprawił wiśniowąkonfiturą i pomalował zewnętrzne ścia­ny; dachy podobnego koloru, lecz mniejjednolite, raczej w szarą przechodzą bar­wę. Zdarzają się również pomniejsze cha­ty drewniane, kryte strzechą.

Pracy w polu niewiele, gdyż wino s?po­dem już obrobione, a gałęzie czekają na

świeże listki, które lada dzień wysypiąsię do słońca, byle tylko jeszcze jeden de­szczyk ziemię pokrzepił. Tylko cyprysypysznią się, że już mają gotowe ciemneubranie, a zawstydzone topole nagwałtokrywają swoją zimową nagość jaśniej­szą sukienką zieloną.

Takie widoki nastrajają nas sielsko iswobodnie, zupełnie jakbyśmy z miastaruszali na wiejskie wywczasy. To też pouwagach na temat przyrody nawiązujesię coraz weselsza rozmowa, a nawet roz­brzmiewa z niejednego wagonu piosen­ka. Prym w pieśniach wiodą oczywiścienie’wiasty, bo to wrażliwsze stworzeniana to, co piękne, więc też zaraz odpowia­dają melodją na to, co widzą.

Zadowolenie ogólne zwiększa si:ę z

każdą chw-ilą, bo już potworzyły się gro­madki zbliżonych i poznajomionych wza­jemnie osób, spoglądających na się z co­raz większem zaufaniem; w’szak to jadągołębie dusze pielgrzymów, dla którychgłównym interesem jest zanieść swe ser­ce do stóp namiestnika Chrystusow-ego,więc nic dziw-nego, że nawet w tak wiel­kiej rzeszy panuje spokój i uprzejmość.

Jadący z nami kapłani życzą sobie, bywszystkie ich owieczki tym oto pielgrzy­mom były podobne, a nawięcej zachwy­cony jest ks. prałat Zakrzewski, albo­

wiem skądżeby czerpał tyle pogodnegouśmiechu, skoro jako pasterz tej piel­grzymki nie ma chwili wytchnienia, niema czasu na zachwycanie się urodą ital­skiej ziemi. Niewątpliwie cieszy go to, że

pątnicy czują się doskonałe i aż dziwzbiera, że nie ebruezy się za to, iż go byległupstwem inkoneedują.

Ks. kanonik Tomaka nie chce po so­bie pokazać, że i jego taki stan piel­grzymki cieszy, ale w-ystarczy, by usta

otworzył, a zaraz się zdradzi, że mu lek­ko na sercu. Słowem wszędzie pogoda ina obliczach jadących i na niebie.

Jeden tylko obywatel z Łobżenicy odczasu do czasu t. j. kiedy nie śpi i nie je,sięga dłonią ku zmartwionej łysinie i po­w’iada do najbliższych w gronie:

— Ciekawe to wino italskie! Pije sięje jako białe, a nos od niego czerw-ienieje.Co też będzie, jak się puszczę na winkoczerwone ?

Taką sentencję wygłosiwszy, zakupu­je brzuchatą oplatankę vino rosso, czę­stuje własną osobę i znowu zasypia, a

spać umie klasycznie i tak bosko, że mu

sąsiedzi zazdroszczą i trochę niedelikat­nie obwiniają, że nazbyt chrapie. Leczjego to nic nie obchodzi, albowiem człekwe śnie nie )?rzeszy nawet chrapaniem.

Śpij sobie, panie Byczek, a my jedźmydo Padwy.

Spotkać w Padwie ducha słynnegohistoryk,a rzymskiego Liwiusza, lub za

pośrednictwem św. Antoniego odnaleźć

zagubiony pugilares nie należy do oso­bliwości, ale natrafić tam na Polakóww tem mieście mieszkających, to rzeczy­w’iście rzecz niebywała.

Tuż za dworcem oczekiwali nas z pie­śnią na ustach. Nie była to jednak pieśń,ale w-yzyw-ające wycie, ale bo też to byliPolacy mojżeszow-ego wyzna,nia, robiący

nam reklamę. Niech im niebo tego niepoliczy; my również urazę darujemy, bosami idziemy prosić o odpuszczenie winwłasnych, zresztą te młode żydKiaki, stu-

djujące na uniwersytecie padewskim,gdzie wiele widnieje imion zaszczytniezapisanych Polaków, niegdyś przebywa­jących na ławach tej akademji. Za słabeszczekanie tych wyrodków tuczonychpolskim chlebem, by nam szkodzić mo­gli, zwłaszcza, że mieliśmy sposobnośćobjaśnić włoską młodzież uniwersytecką,co to są za Polacy.

Wąskiemi ulicami, często pod dłu­giem sklepieniem krużganków zdążamyde bazyliki św. Antoniego. Stary to ko­ściół z samego początku XIV wieku z im­ponującym ołtarzem św. patrona i jegogrobowcem. Wiadomo, że wiemi z pol­skiej ziemi mają szczególne nabożeństwodo tego Świętego. Mniejsza z tem, że czę­sto interes odgryw-a w modlitwie rolę,lecz nienaganną jest rzeczą nawet w

sprawach ziemskich oczy wgórę wznosić,a cześć dla św. Antoniego i uwielbieniezpewnością są szczere i wielce nas prze­zeń do Boga zbliżają. To też równie szcze­rze płynęły z ust pobożnych pieśni w ko­ściele, gdzie są św. Antoniego pamiątki.Tam także coś naszego znaleźliśmy — oto

kaplicę św. Stanisława i malowidła ze

znanemi scenami, dotyczącemi życia mę­czennika.

Wew’nątrz zdołaliśmy jeszcze tylkoaulę uniw-ersytecką oglądnąć; niektórzymieli przyjemność podziwiać w-spaniałyogród botaniczny. Na muzeum z prahi-storycznemi zabytkami i inne osobliwo­ści niestety zabrakło czasu.

Kr, StasickL

Rzym, 7 maja 1925 roku.

Męczeństwo paszportowe.Starania o uzyskanie t. zw. paszpor)

tów ulgow-ych stały się prawdziwem u?

trapieniem ludności. Dochodzi wprost ddscen tragicznych, które spotykają się nie)stety z kompletną obojętnością sfer decy-dujących. Co ma począć biedak, które­mu lekarze dla ratowania zdrowia lub

życia zalecają w-yjazd do Karlsbadu -)a któremu władze decydujące pomimo(wszystkich zaświadczeń, nie chcą zezwo-jłłć na paszport ulgowy. Musi ginąć ad

majorem Grabscii gloriam.Z Warszawy donoszą:,,W sprawie paszportów ulgowych wy­

dane zostały względnie obowiązują za­rządzenia, że podania o paszporty ulgo­we w województwach załatwia się kol-

legjalnie. Do komisji, rozpatrującej te

pedania, należą kierownicy wojewódz­kich wydziałów przemysłowych i zdro­wia oraz reprezentant Izby skarbu. Na­wet w wypadkach, gdy podanie petentazaopatrzone jest we wszystkie przez roz­porządzenie przewidziane zaświadcze­nia, odnośni refrenci mają podaniaprzedkładać wymienionej komisji, którama dyrektywę wydawania jak najmniej­szej liczby paszportów”.

Urzędnikom państwowym nie wolna

wogóle wyjeżdżać zagranicę?W myśl powziętej w swoim czasie u?

chwały Rady Ministrów, o której donie­śliśmy, otrzymały obecnie urzędy pole­cenie od władz centralnych, aby o ilemożności -wstrzymały wyjazdy zagrani­cę podległych im urzędników, ograni­czając się do wypadków zupełnie wy­jątkowych. Wyjazd urzędnika państwo­wego z granic Państwa dozwolą aymjest tylko w pojedynczych wypadkach,gdy z powodu ciężkiej choroby lekarze’

zalecają bezzwzgiędnie wyjazd za gra­nicę, dla odbycia kuracji, której prze­prowadzenie w kraju jest niemożliwo’ścią. (Z powyższego wynikałoby, że na­wet wyjazd za paszportem normalnym,:bez ulgi w opłacie jest niedozwolony.Przyp. Bed).

Kąpleie słoneczne - w ubrania.

(Pani OwsińsMej do uspokojenia).W Ameryce wynaleziono materjał na

ubrania, który umożliwi branie słonecz­nych kąpieli nie w kostjumic adamo’

wym. Materjał ten wygląda jak jedwabi posiada też wszelkie właściwości tejtkaniny, pozatem zaś jeszcze jedna, a

mianowicie: że przepuszcza t. zw. ultra’

fjoletowe promienie słońca. Od niedaw­na Amerykanie używający kuracji sło­necznej, zjawiają się w ubraniach z tegonowego materjału.

(?ijcie

Z pola walk w francuskiem Marokko.

U góry: Francuska baterja dział polnych w czasie bitwy. Na dole: Obózi namioty wojsk marszałka Lyantey w Algierze.

Si. BrandowskŁ 27

lam ftmr i Jhi(Ml

Powieść w 3 częściach.Część I J II spisana według bydgoskich 1 poznań­skich aktów kryminalnych, część III według pa-

. mlętnika Marji Skower.

(Ciąg dalszy)Pytanie Kallatba było podchwytliwe,

ale Skower, ułożywszy sobie poprzednioco ma mówić, nie dał się tak łatwow błąd wprowadzić.

— Mówiłem już panu inspektorow-i, że

byłem rozdrażniony wylękły,... Niepowo­dzenia i zawody tak u mnie osłabiływolę, energję, że w-prost bałem się spoj­rzeć v/ oczy tej okropnej rzeczywistości,temu tajemniczemu zajściu.

— A dzisiaj już się pan nie boisz?

Sarkastyczny, kpiący ton Kallatba

podziałał na Skow-era irytująco.— Panie inspektorze — zawołał gwał­

townie — w- ten sposób nie traktuje sięnieszczęśliw-ego człow-ieka!

— Każdy tak śpi, jak sobie pościele.Nie moja wina, że pan w tym wypadkulepiej sobą nie pokierował.

Kallath, jak to już pow’iedzielśmy,najtęższy urzędnik śledczy w policji byd­goskiej, znanym był ze swej bezwzględ­ności i nielitościwego obchodzenia sięz inkwizytami, jeś"i nabrał morabiego

przekonania o ich w’inie. Wiedział o tem

Skower i dlatego postanowił uderzyćw inną strunę.

— Panie inspektorze — rzekł z pokorąi przygnębieniem — przyznałem się do

kradzieży, do podrzucenia dziecka, więcprzyznałbym się i do tego jeszcze, o co

mnie w dalszym ciągu posądzacie, ale

Boga biorę na świadka, że te posądzeniasą niesłuszne.

— Więc właściw-ie czego pan sobie ży­czysz? — spytał go Kallath chłodno, choć

już nie tak opryskliwie.— Panie — rzekł Skower ze straszną

desperacją w głosie i w oczach — jużtrzeci dzień siedzę w kaźni pod stra­sznym zarzutem zamordowania własnejżony. Zaklinam się, że jestem niew-inny.Przedwczoraj podałem wskazówki, które

powinny były naprowadzić na ślad mejżony, na ślad spraw-c_y tego nieszczęścia,jakie się stało. Chciałbym zatem w-ie­dzieć, jaki jest obecny stan tej sprawy,’i czy wykryto cokolw-iek, co zdejmuje ze

mnie to podejrzenie, albo je przynaj­mniej umniejsza. Może znow-u przypomnęsobie coś, co posłuży ku mojej obronie,co rzecz wyjaśni, mnie zrehabilituje...

— Proszę, mów pan — przerwał mu

inspektor.— Czy wolno mi jeszcze raz ze wszyst­

kimi szczegółami to fatalne zdarzenie

opowiedzieć?Kallath skinął głow-ą potakująco —

i Skower, zaczerpnąwszy tchu, począłszeroko j z najdrobniejszymi szczegó­

łami opowiadać historję tego ’wieczora,nie tając nic, ani tych uczuć nawet, którenim targały, gdy zziębnięty i zmoczonywałęsał się po mieście, ani też tych na­dziei, jakie się w nim obudziły po spotka­niu się z d-rem Zgońskim. Mówił szcze­rze, nieraz rzewnym, a często i płaczli­wym głosem, — a gdy inspektor Kallath

zapytał, jakiby powód mógł mieć głupiFryc do napadania go, w-tedy Skoweropowiedział mu swoją przeszłość i wszyst­kie okoliczności, wśród jakich Marja zo­stała jego żoną.

To opowiadanie wywarło na Kallathawidocznie dodatni wpływ, wywołałow nim jakieś przychylniejsze dła Sko­wera usposobienie, bo począł go wypyty­wać o szereg drobiazgów, odnoszącychsię do tej sprawy, a niektóre z nich bar­dzo skrzętnie notował. Miało się wrażenie,że śledztwo, prowadzone dotąd z pew-nemz góry powziętem przekonaniem, poczynasię znow-u rozluźniać, poczyna, opróczdowodów w-iny, szukać i momentówwinę tę wykluczających.

— Muszę panu pow-iedzieć — rzekłKallath wysłuchawszy Skowera — że od

przedwczoraj do dziś sprawa pańska po­gorszyła się tylko. Płot, na którem mia­łeś pan sobie ręce pokaleczyć, uniosła

onegdaj w nocy w-oda. Gonty sam panpodobno do rzeki w-rzuciłeś, a w-łaścicieldomu nie umie pow-iedzieć, czy mu gon­tów na strychu brakuje lub nie. W ten

sposób wątpliwym a raczej podejrzanymzostaie cel, w jakim pań odciąłeś ten,

powróz ze strychu. W żadnej izbie nieznaleziono błotnych odcisków bosychnóg warjata. Nad brzegiem rzeki miałeś

pan stoczyć z tym szaleńcem rozpaczliwąw-alkę. Niestety, woda w nocy zamuliła

brzeg i zatarła ślady tej walki, jeżeli no­tabene jakie były. Z odcisków bosychnóg w mokrym, grząskim brzegu, można

by wyciągnięć niemal decydujące wnio­ski, kto tam był, kto z kim się szamotał.A teraz jeszcze jedno. Pan tego samegow-ieczora zmieniałeś ubranie u Fajbuschanieprawda? Otóż gdy Fajbuscb zauważyłpodrapaną twarz pana i spytał, skąd to

pochodzi, co mu pan pow-iedziałeś?Skower sięgnął pamięcią do tej chwili

i po krótkim namyśle twarz jego tak na­bieg!a krwią, że czuł ją, jakby mu potwarzy spływała.

— Pow-iedziałem że... że żona mojamnie tak podrapała — wymęćzył ze ’Sie­bie cichym głosem. — Ale to niepraw-da,rzuciłem to... ot tak, aby zaspokoić jegociekawość, bo cóż miałem powiedzieć, że

obcy to zrobił?— Zawsze lepiej powiedzieć prawdę-

rzekł Kallath — a takie zeznanie Fajbu-scha jest dla pana fatalne, zabójcze. Po­wiedz mi pan także, czemu pan Hankęodprawiłeś, nim żonę pańską zabrano,a w-łaściwie miano zabrać do lazaretu?

— Dziewczyna, panie inspektorze, byłazmęczona, nie spala już dwie noce, poęóświęc było ją zatrzymywać w mieszkaniu.,które za godzinę miało stać pustką?,

,(Ciąg dalszy nastąpił

KTEMWK BTTsGOSK!, W ras}a 1W5 p, Nr. 116.

Z P RO WINCJLLII?T.BARK. W ,JCurjerze Poznańskim" po­

jawił nią w nr. 107 artykuł p. t: ..Trudno toasię ixss N!etrtców obyć." Nawiązując do tego I

artykułu wyjaśniam w tej sprawie eo nasiępuje:

Magistrat miasta Lidzbarka składa ałę x 6eatłoaków. Burmistrzem jcat p. M Rochon, któ­ry rs czasów pruskich byl tu restauratorem irównocześnie dyrygentem hakatystycznej ,,Lie-dertafel” i niemieckiego ,,Musikvereinu””, jeździłjako delegat na ,,Sftngerbundfesty" do Wroc-ław!a i Lipska a gdy Niemcy koloniści obcho­dzili w Brodnicy ,,dzień niemiecki", maszerowałteraźniejszy burmistrz Rochon na czele hakaty­stycznej zgraji, przystrojony w odznaki czarno­biało czerwone, ulicami miasta do Strzelnicy,gdzie wytęża! swoje siły dyrygując i śpiewając.,,H)er ist deutsches Land ani Weichselstrand!"Jako samodzielny i niezależny kupiec nie po­trzebował p. Rochon brać udziału w żydowsko-niemieckieh festynach na szkodę polskości, leczmógł jako utalentowany śpiewak pielęgnowaćśpiew polski i brać udział w pracach społecz­nych polskich. Jedyne towarzystwo polskie,,Jąjtrzenka

” do którego na!eżal wykluczyło gojako członka, - Zastępca burmistrza p. Mar­kowski, którego burmistrz udekorował meda­lem 3-go maja posługuje się jeszcz- dziś w swej;-odzinie przew’ażnie językiem niemieckim. -

Inni 4 członkowie są wprawdzie Polacy, lecz

niewy kształceni i ślepo ulegli burmistrzo’wi Ro-chonowi. Wiadomo bowiem, że burmistrz Ro­chon jeszcze dziś najchętniej mówi po niemiec­ku nawet w biurze z Polakami.

Widziano go w Bydgoszczy, że wchodził do

hakK.tystycznegw banku ^Stadthagena" z człon­kiem magistratu Markowskim.

Co go do pertraktacji z Niemcami spowodo­wało? Zachodzi obawa, że chcial mieć kontaktz nimi. Do samej sprawy dodaję, że magistratdzierżawił od właściciela Wlewska pa­na Różyckiego pięciopiętrowy spichlerz za

5000 zl ,rocznie w celach spekulacyjnych, leczdotychczas bez powodzenia Miasto płaci dzier­żawę. a spichlerz stoi pusto. Magistrat udaje sięwięc za granicę i zaprasza Niemców, naszychkrwiożerczych wrogów, aby z nłmi wspólniedziałać, Czy to nie ,wstyd, w obecnym czasie,kiedy Niemcy wyciągają swe pazury po Pomo­rza.

Jeszcze jeden s:iani lenny fakt. Magistrat wy­)-zuci! formalnie na bruk Polaka, ochotnika I

kapitana, dyrektora rzeźni miejskiej p. C .oseta,i sprowadził sobie z Berlina lek. wet. Pelisa,który nie służył w wojsku polskiem ałe sa tow Greneszueu, rozmawia w rodzinie tylko poniemiecku, ponieważ pojął żonę nłemkę, takżez Berlina. Gdzie rozbrzmiewała mowa polskadziś słyszy się tylko Berliner Dialekt.

A kiedy właściciel młyna żyd Kursłnsky s

Gdańska przybył tu do Lidzbarka, z powodu u-

kończenia remontu młyna, na jego powitaniewywieszono sztandar Rzeczypospolitej a na za­proszenie tego żyda, pospieszył magistrat jak iniektórzy radni, którzy poszli na żydowski bankiet do hotelu pod ,,Trzema koronami", gdziepolski burmistrz Rochon wygłosił odczyt poniemiecku na temat- ,,Die Verdienste der Judenurn die Stadt I autenburg””l To są niezbite fak­ty. Toczy się też z powyższych powodów zacię­ta walka pomiędzy burmistrzem i pewną czę-

’

ścią patriotycznie usposobionego tutejszego oby­w’atelstwa. lecz bezskutecznie, poniew’aż bur­mistrz Rochon ma silne poparcie w starostwiebrodnIckiem, pomimo że przeciw niemu tocząsię dochodzenia dyscyplinarne w Trybunale dlaurzędników samorządowych w Pozna,niu. Za

rządów burmistrza Rochona ulega Lidzbark za-

żydzeniu i powolnej germanizacji. Fakir te sa

ogólnie znane. Obywatel.

WRONKI. (Fałszywa gospodarka). Do ,,Wia­rusa Wielkop." piszą:

W historji czytałem, że Prusacy z powoduniezgody naszych ojców pozw’alali sobie w Pol­sce historycznej nawet fałszować pieniądze, takdziś można to zauważyć u nas w-e Wronkach i

okolicy, gdzie tysiące ludzi pracuie nad ładowaniem surowego drzewa z lasów polskich na

statki rzeczne i odsyła się to do Niemiec,Ciekawe t.o u nas objaw’y. Pracy brak robot­

nika w’yw’ozi się masowo do Francji a tu drze­wo surow’e wywozi się snów masowo do Niemieć.

Dwa tysiące robotników we Wronkach i o-

kolicy, zatrudnia się ładowaniem drzewa aleonłaca się ich 30 groszy na godzinę. Są wynad-ki. że w okolicy Wronek robotnicy zarabiająnaw;et na dwe tygodnie 12 złotych.

Tani materjał wywożą z Polski do NiemiecI tanim kosztem sil robotników polskich. W to

te graj!Bólów ból, że Polska wywozi tyle zdrowych

sił w cudze kra.ie. Jest to równe - choć niemożliwe jako przyk’ad - jakby hodowca raso­wych koni rniai ich tyle, te dawałby je w po­życzkę do pracy innym dworom, które zni­szczywszy je, przyśla z powrotem dobroczyńcy- by je w’ymienić na zdrowe. Kraj, który wy­syła tylu robotników zdrowych w cudze kraje- uważałem już za czasów niewoli naszej - za

bardzo mamy.Obecnie dochodzi do tego bólu jeszcze ten,

że setki tysięcy kubuznych metrów drzewa su­rowego, za mamą opłatą sil robotników pol­skich - przewozi się do Niemiec, W to Niem­com graj! - jeszcze raz powtarzam.

Naprawdę, że nie umiemy być sobą, te każ­dy u nas czyni co mu się podoba. Szkoda, że

nasi posłowie nie krzykną raz stanowczo na

taka gospodarkę obcych w naszej Poolsce Niem­cy znają bwiem naszą słabość, uległość i umiejąją wykorzystać, natrząsając się jeszcze s nas:

Pieńki atoeh łażą, bo Polacy tu pótalej chętniewybiorą, gdy nie będą mieli Już drzewa,

Jak u dołu, tak u góry różne jednostki po­brały grunta, łasy, dobra I dziś sprzedają bylengeszeft" szedł. Polska to raz dła siebie a o

szkodę społeczną nłe chodzi. Moje dobro rzecz

pierwsza, a co mnie obchodzi sprawa ogółuA. CS.

GRUDZIĄDZ. (Katastrofa lotnicza.) Dnia 13.bna. wieczorem wzniósł się z lotniska na apara­cie ,,BalloIla" firmy ,,Plagę i Laśkiewicz" po­rucznik pilot, instruktor Zagoszewski Stani­sław. Z wysokości 1000 tn. ponad lotniskiem

przed wykonaniem korts ociąga, z Kłrwtadmayeftprzyczyn aparat spad! na ziemię, grzebiąc pilotaw szczątkach rozbitej maszyny.

Tragicznie zmorty pochodził z Małopolski,urodzi! się w roku 1889 i byl jednym z najzdol­niejszych pilotów na typie aeroplanów ^Bai-lo!la".

RAWICZ. (Korpus Kadetów.) Wntetarstwo

Spraw Wojskowych ostatecznie zadecydowsdo o

umieszczeniu w Rawiczu całego III. KorpusuKadetów’. Jeden korpus jest we L,wowie, drugizaś w Modlinie pod Warszawą.

Kolejarze P. P. s. pod opieka policji.Tczew, dnia 17- 5, 1925.

Na ulicach miasta naszego ukazałysię plakaty Związku Zawodowego Kole

jarzy -- związki klasowe czyli poprostuP, P. S,, nawołujące wszystkich kolejąrży, bez względu na ich przynależnośćzwiązkową, do przybycia na nadzwyczajne zebranie do Hali Pomorskiej- Stosownie do tej odezwy na zebranie to sta

wili się zarówno kolejarze z Z. Z. K . jaki z Z- Z. P . W sali znajdowało się około500 osób, w tem około 100 członków Z. Z.K. a reszta członkowie Z- Z . I’.

Kierownicy P. P. S - spodziewali się z

pewnością, że członkowie Z. Z I’ tańczyćbędę według ich piszczałki i uia tego za

prosili na zebranie wszystkich kolejarzy,stoją,cych z dala od Z- Z. K. Tymczasem,jak się okazało, grubo się omylili.

Do stołu prezydjalnego zasiedli: Te­ofil Kruczkowski, prezes Z. Z- K, i Jan

Dopke. sekretarz socjalistycznej organizacji kolejarzy.

Kiedy p. Kr- zagaił zebranie i zamie­rzał przewodniczyć obradom, z grona ze

branych odezwały się liczne głosy, dama

gają,ce się wyboru przewodniczącego.Ogromną większością głosów wybranotez przewodniczę cym zebrania p. Koszrni.dera, członka Zwiąku Kolejarzy Zjednaczenia Zawodowego Polskiego-

Zaskoczony tym wyborem h- Krucz­kowski oświadczył, że na wybór ten sięnie zgadza, że Z. Z . K zwołał zebranie

i że w takim razie on jako przedstawi­ciel tej organizacji będzie obradom przewodniczył.

Wobec takiego postawiania sprawypowstał spór i hałas. Kr. obstawał przytem, że zebranie odbywa się tylko dlaczłonków Z- Z . K, Wprawdzie członkowie innych organizacji mogę pozostać w

sali, lecz muszę stosować się do zarządzeń kierowników Ż. Z. K. Kiedy jednakczłonkowie Z- Z. P . na to zgodzić się niechcieli, oświadczył Kr., że na chwilkę o

puszcza zebranie i udaje się do lokalu

restauracyjnego celem porozumienia sięz władzę policyjną.

I rzeczywiście pospieszył do lokalu,w którym znajdowało się pięciu poste­runkowych. Po kilku minutach wróciłw towarzystwie trzech posterunkowych,którzy zaczęli nawoływać zebranych do

spokoju-Członkowie Z. Z. P . oświadczyli, że

większość zebranych wybrała przewod­niczącym p Koszmidera, którego to wy­boru p Kr. samowolnie nie chce uznać.

Wśród ogólnego hałasu zgłasza się do

głosu członek głównego zarządu Z- Z. P.

p. Piotr Nowakowski z Warszawy. Kruczkowski odmówił udzielenia głosu, wobecczego powstał nowy zgiełk i hałas. Podadresem socjalistów padały okrzyki:,,Komuniści, bolszewicy, zdrajcy Oj­czyzny"!

Trzech posterunkowych zaczęło wzywać ponownie zebranych do spokoju- Kr.twierdził cięgle, że zebranie odbywa siętylko dla członków Z, Z. K .

Do głosu zgłasza się ponownie p. PiotrNowakowski. P Kruczkowski znów odmówił udzielenia mu głosu i wezwał posterunkowych do wyprowadzenia Nowa­kowskiego ze sali.

Wówczas jeden z posterunkowych we­rwa) Nowakowskiego, by opuścił salę,iecz członkowie Z Z. P. doma^ii się pozostania N, na sali i zagrodzili wyjściez sali.

W tej chwili członkowie Z. Z- P . roz

poczęli śpiew ,,Boże coś Polskę", Socja­liści zaczęli śpiewać ,czerwony sztandar’,poczem znów członkowie Z. Z- P . odśpiewali ,,Rotę" Konopnickiej.

Do saii wszedł kierownik komisarjatumiejskiego i wezwał niekolejarzy do na­tychmiastowego opuszczenia sali Jedenz posterunkowych zbliżył się do p. Nowa

kowskiego i zamierzał wyprowadzić goz saii jako zakłócającego rzekomo spokój P. Nowakowski początkowo wzbra­niał się opuścić salę, lecz na ponownewezwanie posterunkowego opuścił salę,a za nim wszyscy członkowie Z. Z. P.

Zniewoleni w ten sposób do opuszczenia saii członkowie Z- Z. P . udali sięprzed gmach Starostwa. Tam wybranodelegację z czterech członków z p. Nową;kowskim na czele, która udała się do pstarosty Dytkiewicza z zażaleniem na postępowanie policji.

P. starosta był ogromnie oburzony na

takie traktowanie członków Z. Z P ., -u

spokoił wzburzone umysły delegatówi przyrzekł uczynić co należy.

Na sali tymczasem odbyw’ały się ob­rady w obecności niespełna stu osób-

Referaty wygłosili pp.: członek głównego zarządu Z. Z. K Ruczak z Warsza

wy, Siuda z Ostrowa i Sawicki z Tczewa.W taki to sposób socjaliści szanuję

przekonania innych i wolę większości-Postępowanie policji tczewskiej wo­

bec członków Z. Z . P ., którzy przybyli na

zebranie Z- Z. K . na wyraźne wezwaniezwołujących i na zebraniu dali wyrazswemu patrjotycznemu usposbieniu, jestconajmniej dziwnem.

Nia — Radamas.

Żołnierz i inwentarz wojskowy na usługachprywatnych.

Z Inowrocławia donoszę nam:

Od niejakiegoś czasu krężę po mie­ście najnowsze wersje, że podobno naftęz filji Tow. , .Karpaty" rozwozi żołnierzw konie z 4 p. a. p. przedsiębiorac nie­jednokrotnie i dalsze podróże w okolicę.Filja poważnego Tow. ,,Karpaty" repre­zentująca nazewnątrz przedsiębiorstwotego rodzaju, winna podobnych podejrżeń unikać, angażując sobie ludzi i siłypociągowe prywatnie. Wojsko, ani jegoinwentarz pociągowy, na które państwoze skarbu ogółu poświęca olbrzymie su­my, nie powinno być użyte dla takich ce­lów, bo nie licuje to z jego powołaniem

ani godnością. Sę ludzie bez pracy - taksię naogół tłumaczy powody bezrobocia,ałe całkiem zapomina się o tem, że ta­kim sposobem bezrobocie się tylko zwię­ksza!

Prócz tej pokutuje jeszcze inna wer­sja. Znany w Inowrocławiu instytut podfirmę G. korzysta podobno z podobnychudogodnień. Twierdzenia te opiewają, ja­koby dana firma otrzymywała codzien­nie 3 konie z wyżej wymienionego pułkudo pomocy przy zwózkach.

Prosimy od,nośnych władz o wyja­śnienia. -

Pod pręgierz!(Zła aurgżaMrfa asaasjrwtatoż kolejarskiej

W CMaAałtn4

Otrzymujemy następujące pismo:Artykuł ogłoszony w gazetach pol­

skich pod powyższym nagłówkiem, na­pojony niezwykłą dozą zjadliwości, a o-

bliczony tendencyjnie na zdyskredytowa­nie Związku Urzędników Kolejowych na

Rzeczpospolitą Polską w obliczu polonjigdańskiej i wrogiego nam w Gdańsku e-

lementu obcego, wymaga ze strony pod­pisanego Zarządu wyjaśnienia:

1) Delegacja Zarządu Koła gdańskie­go Związku Urzędników Kolejowych,krocząca w pochodzie manifestacyjnymPolskiego Związku Kolejowców, zauw’a­żyła rzeczywiście, że wśród spacerującejpo alejach ,,samopas” publicznościspacerował członek teraźniejszego Za­rządu Polskiego Związku Kolejowców,należący do składu urzędników DyrekcjiKolei państw, w Gdańsku.

2) Na zwykłem miesięcznem zebraniuKoła gdańskiego Związku UrzędnikówKolejowych, prezes Koła między innemizawiadomił zebranych, że Zarząd otrzy­mał zaproszenie do w-zięcia udziału w

manifestacyjnym pochodzie PolskiegoZw-iązku Kolejowców- z okazji poś’,więce­nia sztandaru tegoż Związku i apelowałdo zebranych, by spełnił! swój obowiązekobywatelski jako Polacy w Gdańsku iwzięli udział w odnośnym pochodzie. Na­stępnie jednogłośnie uchwalono, by z po­śród Zarządu stanęła do pochodu oficjal­na delegacja Zw-iązku Urzędników Kole­jowych i by wszyscy członkowie dołą­czyli się do pochodu. Delegacja jakoteżczłonkow-ie Związku Urzędników Kolejo­w’ych brali udział w uroczystem nabożeń­stw-ie i pochodzie.

Podpisany Zarząd, po wyjaśnie’niusprawy, nie może ominąć wyrażenia swe­go ubołew-an!a nad rozsiewaniem niezgo­dy wśród Polaków tu na eksponowanymgruncie, gdzie zgodne współżycie i jed­ność powinny górować nad wszelką par­tyjnością. Ł

Zarząd Koła gdańskiego Z. U. EL

Jankowski, przewodniczący.

(Podajemy tylko tę część wyjaśnienia,która zawiera faktyczne szczegóły, ustę­py polemiczne skreśliliśmy. - BedakęjaJ

Studenci Poznańskiego I Pomorza

uchwalają..,Korporacja akademicka Uniwersyte­

tu Poznańskiego ,,Pomeranja", zrzeszają­ca studentów z Pomorza, uchwaliła w

dniu 3 go maja następującą rezolucję:,,W rocznicę wiekopomnej Konstytu­

cji 3 go Maja, my-młodzież pomorska-pię”tnując z najw’iększem oburzeniem no­we bezczelne roszczenia krzyżackie, pro­testujemy energicznie przeciw wszelkimpróbom rewizji granie zachodnich Naj­jaśniejszej Rzeczypospolitej i ślubujemyuroczyście, że każdej piędzi naszej ziemi

ojczystej bronić będziemy z bronią w ręku do ostatniej kropli krwi".

,,Pomerania"Korporacja Studentów Uniwer­

sytetu PoznańskleBO-

j,.. ........ i,i, n,... u .,mggg,

Tragiczny zgon małżonków.

Z Warszawy donoszą: Wracał do do,mu torem kolejowym na Pradze maga.zvnier huty szklanej Sawickiego 57-let-ni Mierzejew-ski z żoną. Nie zauważyw­szy nadjeżdżającej lokomotywy Mierze­jewska wpad!a pod nią. Na ratunek

żony rzucił się Mierzejew-ski, ale i on

niestety dostał sie pod koła lokomoty­wy. Oboje małżonkowie ponieśli śmierć

na miejscu.Osadnictwo żydowskie w ziemi

gostyńskiej.W niektórych majątkach ziemi Go

styńskiej zauważyć się daje liczny na­pływ żydów do pracy na roli. Robotni­cy żydowscy pracują znacznie taniejniż chrześcijańscy, Jako powód tegomasow’ego przerzucenia się do zajęć rol­niczych podają, że znajomość rolnictwa

jest konieczna dla uzyskania pozwole,­nia na emigrację do Paiesiyny. Żydzizgłaszają się do pracy grupami po 10 o-

sób, żądając 60 groszy od osoby za dzień

pracy. Każda grupa ma swą kucharkęktóra przyrządza im jadło według prze­pisów ryŁuaJnyeh,

udelikatnia i odiwieża cerę, Chroni twarz iręce\

przed pękaniem.HFNPYK ŻAKPOZNAŃ, fabryka perfum ikosmetyków^

Nr. 116.

llpMeia

tamnego teyia

od 17. do Zl maja 1915 rata.

odbędzie się

KRONIKABydgoszcz, wtorek dnia 19. maja 1925 r.

KALENDARZYK.

Dziś we wtorek Piotra Celest, Pudencjanny.Jutro w środę Bernarda Seneńsk.Wschód słopca o godzinie 4. 1.Zachód słońca o godzinie 7. 52,

DYŻURY NOCNE APTEK.

Od poniedziałku 18. do 22. bm. maja dyżurhoony:

1) Apteka pod Aniołem, Gdańska 39.2) Apteka pod Łabędziem, Gdańska 5.

REPERTUAR TEATRU MIEJSKIEGO.

Dziś: sLl0jaM.Jutro: ,,Pokój do wynajęcia" - komedja.

Program koncertów stacji radiofonicznej ,,P.T.R." w Warszawie.

Wtorek, 19. 5 . od godziny 18.— 19.

Koncert zespołu orkiestr. A. Adamusa .

1) Czajkowski: Fantazja z bal. ,.ŁabędzieJezioro". -

2) Śpiew solowy: p. Marja Budziszewska, art.

op, warsz. fejpniuszko: arja Ha.lki ,,Gdybyrannem słonkiem". Żeleńskie: ,,Jaśko z pod

I !Sącza".3) Wałdtenfel: Walc.4) H. Leopoldi: ,,Kiedy Jazzband gra" -;

, schimmy.5) M. Knopf: ,,Cnotliwa Lizeta" - pieśń.Komunikat P. A. T.

Biuletyn meteorologiczny.

Elbi}eteka Miejska (Ste,ry Rynek l) otwartecodziennie z wyjątkiem niedziel i świąt od

godziny 9-14 i od 17-20 Pracownia naukowai Czytelnia pism codziennie od 19-13 i od17—20 Wypożyczalnia codziennie od 11—13.30.

popołudniu tylko w poniedziałki, środy i sobo­ty od 17-18.45.

Biblioteka Ludowa (ul. Jana Kazimierza 9)Wypożycza!nia otwarta codziennie z wy’jątkiemniedziel i świąt od godz. 12—13 nadto we wtor­ki i soboty od 15 do 19, w czwartki od 17-19.

Muzeum Miejskie przy Starym Rynku(gmach dawnej Kasy Oszczędności) otwarte co-

dizennie od 9-tej do 3-ciej popołudniu. __ ,,

Zapowiedziany na dziś w kinie

Kristal Radio-Koncert nie odbędzie

się. Czarwony Krzyż.

— Wyjaśniania. W kronice pod: ,,Ofiary"podaliśmy, że Związek Polskich Rzeźników przyRzeźni Miejskiej złożył na budowę pomnika

Sienkiewicza 42 złote. Nazwa tego związkubrzmi nieco inaczej, a mianowicie: ZwiązekPolskich Rzeźników przy Hali Miejskiej.

— Roczne walne zebranie Towarzystwa 0-

pieki nad Niewidomymi odbędzie się wc wtorek26. maja rb. o godz. 6 popoł. na salce Schroniskaprzy uk Kołłątaja 13-14.

Porządek obrad jest następujący: l) Zagaje­nie walnego zebrania. 2) Sprawozdanie z dzia­łalności Towarzystwa za czas od 1.1. — 31.12 .

1924 r. 3) Sprawozdanie skarbnika ! Komisji Re

wizyjnej. 4) Udzielenie pokwitowania skarbni­kowi. 5) Wybór dwóch nowych członków zarzą­du. 6) Zatwierdzenie budżetu na r. 1925. 7) Zmia­na § 4. statutu Towarzystwa. 8) Załatwieniewniosków przesłanych przed walnem zebraniemna ręce zarządu Towarzystwa. 9) Wnioski bezuchwał. Przy nieobecności przewidzianej statu­tem ilości członków, odbędzie się w tym samymdniu na tem samem miejscu 3 min. później dru­gie zebranie, bez względu na ilość obecnychczłonków/ będzie decydujące.

— Ujęto: 4 kobiety, 1 osobę za włóczęgostwo.— Zgubiono... Na uliey Sienkiewicza w dniu

18. V . pomiędzy godz 9—10 rano zgubiono to­rebkę ręczną, szarą, należącą do p. Wesołow­skiej, (Kaszubska 30). Uczciwego znalazcę pro­si się o oddanie w naszej redakcji, w komisar­iacie, albo też wreszcie samej poszkodow’anej,

— Kradzieże. Przy ul. Pomorskiej 36. skra­dziono bieliznę Marcinowi Ołiwkowskiemu,przez wybicie szyby w pralni. Szkoda wynosi200 zł. Dalej, restaurator Cieśliński z Prądówzgłosił kradzież likieru, cygar i czekolady z

niedzieli na poniedziałek.— Ostrzega się przed śmiałym i wyrafino­

wanym oszustem Alojzym Górskim. Popełniaon oszustwa, sprzedając ziemiopłody, a dającwzamian inny, pośledni towar i fałszując wek­sle. A więc, ostrożnie z tym panem!

— ,,Świ.at i półświatek", jedwab i łachmany,bogactwo i nudy, ubóstwo i ambicja ubogiegodziewczęcia, nieporozumien,ie małżeńskie, zaz­drość, oto treść obrazu pod powyższym tytułemktóry ukaże się dziś pierwszy raz na ekranie ki­na Kristal. Sześć aktów dramatu, wprost z ży­cia wielkiego miasta wziętego, wstrząsa prawdąi zajmuje scenami w których prym wiodą Szyn-cel, Mary Kid i inni znani aktorzy filmowi.

Wyjazd wojewody Wachowiaka.Jak sig dowiadujemy w ub. sobotg dnia

16. b. m . wojewoda Wachowiak wyjechałdo Paryża.

0 przeniesienie dyrekcji kolejowejgdańskiej do Bydgoszczy.

Prasa gdańska z nieznanego źródłapodaje uchwałę, która miała zapaść na

taj nem posiedzenia Bady Ministrów w

Warszawie, postanawiaj asa przeniesie­nie siedziby polskiej Dyrekcji Kolejowejz Gdańska do Bydgoszczy.

Wiadomość ta przedostała się w nie­wiadomy sposób do kół politycznychWolnego Miasta i jest szeroko oma­wiana-

Wiadomość ta zaniepokoiła równieżpoważnie urzędników Niemców, pracu­jących w Dyrekcji polskiej, poniew’aż w

ten sposób zostanie przesadzone utrace­nie przez nich posad.

Niewątpliwie wiadomość o prze­niesieniu dyrekcji gdańskiej do Bydgo­szczy opiera się na prawdzie. Jak naj­szybszej decyzji w tej mierze tylko przy-klasnąć należy.

Programbiegy licznego JMeonitra Bydgoskiego

W Wniebowstąpienie dnia 21 maja,o godz. li-tej badanie lekarskie biega­czy w ćwiczni gimnazjum przy ulicyKrasińskiego, narożnik ul. Libelta.

O godz. 12-tej wymarsz biegaczy z

orkiestra 16 pułku ułanów na czele dostartu (Szkoła Oficerska).

O godz. 12 .30 początek biegu.Biegacze poszczególni posiadać będą

następujące numery:

Wilczak-Okóle Sokół . . nr. 1.K. S, Szkoła Oficerska . . ,, 2.K. S, Polonia.......................... ^3.K, Ś, Szkoła Przemysł. . . M 4.

Bielawki Sokół ..... w 5,K, S. Astorja ...... M 6.Bydgoszcz I Sokół . . . M7,,61pułkpiechoty.... 8.

Rupienica Sokół 9.

Szkolny Klub Sportowy . . ,, 10.O.P.N.Sokół.... , .,11.Harcerski Klub Sport. . . ,, 12.Szwederowo Sokół n 13.K. S. Naprzód . .- . ,, 14.Fordon Sokół 15.K, S. Liceum Handi. . . . ,,16.Bieg 800+400 +200+109 m, budzi

wielkie zainteresowanie, gdyż staną do

niego najlepsze jednostki klubów woj­skowych jak i cywilnych.

Ubiegłego roku stanęło tylko 8 dru­żyn.

Nagrody , będą w.ystawione, w oknie

wyśtawowem p, Bemleina (PI. Teatral­ny)-

Start: Szkoła Oficerska. .; ;Meta: Plac Wolności.

Franciszek Golębiswski, kierown. biegu.

Krwawy porachunek z narzeczonyUkrainiec Gregorewicz zabija swoją ofiarą, poczem sam odbiera

sobie życie.W majątku Paryż, powiat żniński,

pracował J Grygorewicz, Ukrainiec.Zakochał sie beznadziejnie w pannieHelenie Skrobaczównie i chciał ja po­ślubić.

Gdy Helena odmówiła mu, zrozpa­czony Grygorewicz zabija swoja narze­czona wystrzałem z rewolweru, poczemsam odbiera sobie życie.

Wzmacniajmy ciało, abyduch bH zdrowy!

Otwarcie kolonii feryjnych. dla dzieci’w Jastrzębia. — Bardzo ciekawe spra-ł

wozdanie. (Odbyło sie ono wczoraj. Kolejka nai

ta uroczystość dostarczyła eztracugu idwóch salonek. Więc była pycha. Sa.lonki napełniły się dziwnego rodzajugośćmi. 50 dziewczatek poniżej dzie­sięciu lat, bladych, anemicznych, z u-

czuciem dumy rozsiadły sie w tych wa-’gonach. Bodaj na krótko przestały byćproletarjuszkami, a zażywają iście bur-

żujskich wygód. Extracug, salonka,;letnisko, zieleń, świeże powietrze, ka­kao, chleb z masłem . . . Ich zawrotnemarzenia za,mieniają się w rzeczywi­stość! Dobrym jest Pan Bóg na niebiea ksiądz Putz jego łask niezmierzonychszafarzem . . .

Zajeżdżamy. Ciche do tej chwili o-

siedle zawrzało życiem. Dziew’częta z

piskiem rozlatują sie po sypialni i ja­dalni, wałcząc o łóżka, o garnuszki i o

to wszystko, co do wielkopańskich wy­gód należy. X . Putz, jak dobry amfi-

trjon, także biega z miejsca na miejsce,badaj ac, czy wszystko dobrze przygoto­wane, czy dzieci będą miały wygodę.Redaktorowa Teskowa udaje sie na w+

zytację kuchni (taka dama i ciągnie jado garnków!), a red. Teska i dyr. Ła-bendziński zasiadają w ogrodzie i roz­poczynają zaraz wielka politykę. Red;Teska opowiada, że Niemcy aż z Przy-łęki zaprosili go, aby przyjechał donich i wygłosił im po niemiecku pre­lekc.je o znaczen,iu Konstytucji 3-go Ma­ja. Niechby jaki polityczny Jułes Yer-ne przed 10 laty postawił podobny ho­roskop! Albo cuchthaus albo Owiń-ska ...

Przychodzi X. Putz, zdyszany, alekontent okrutnie. Dziew’częta (powia­da) mizerne, niedożywione, ale w Bogu1 w dobrych ludziach nadzieja, że przyj­dą do siebie. Jutro będzie się je ważyć,Tamtego roku maleństwa poprzybiera-ły przez 4 tygodnie nawet po 16 funtów,.(Cud, ale kapłańskiemu słowu trzeba

wierzyć!) Utrzymanie dziecka kosztuje2 zł. dziennie. Na najbliższe 4 tygodnie,powiada X. Putz, mam jeszcze fundujsze. Ale co będzie dalej! co bedzie da-

lej? W czerwcu trzeba znów przywieść50 chłopczysków. A ci jedzą Jak smoki!

Tak lamentow’ał ten dobry kapłan i

opiekun dzieci. A ja mu podałem taki

projekt:— Zamów ksiądz proboszcz znów

estracug i salonkę. I przywieź ksiądzdo Jastrzębia dyrektorów/ bankowych,fabrykantów, kapitalistów, wielkich

przemysłow’ców i innych lewiatanów.Niech przez pół godziny patrzą na te ra-

dość, na to szczęście tych biednych, cho­rych i wymizerowanych istotek. A po­tem chciałbym widzieć tego, który swejkiesy nie otworzy jak wrota, aby wspo-módz to piękne, szlachetne dzieło księ­dza proboszcza!

Ks, SSfefeal Koza!.

,,Znaki czasy°.i.

Wojna zapuściła głęboko lemiesz w

duszy ludz,kiej, przeorała ją, do gruntu izasiała w niej ziarno zepsucia. Obecniezasiew ten wschodzi, i potwierdza się sta­ra prawda natury, że trudno przyjmująSi? rośliny dobre, a zato bujnie wyrastająW’szelkie chwasty; bo złem wojennem takzachw’aszczona jest dusza ludzka, że za-

stosowaćby się chciało do czasów na­szych słowa pogańskiego Tacyta: ,,cor-

rumpere et corrumpi saeculum vocatur"

(psuć i być psutym duchem czasu się na­zywa). Brak uczciwości, kłamstw’o, obłu­da — to istotne ,,znaki czasu", wzięły gó­rę nawet tam, gdzie się walczy o ideałynajdroższe i prawdy najświętsze, bo re­ligijne. Okazuje się to ze sposobu, jakimsekty protestanckie starają się podkopaćwiarę katolicką w szerokich warstwach

naszego ludu w Bydgoszczy.Katolikiem jestem, księdzem katolic­

kim. nienawidziłem zawsze błędu rełj-

gijnego, ale w sercu odczuwałem współ­czucie i litość z błądzącymi. Nigdy bo­wiem nie mogłem uwierzyć, że mógłbykto mimo lepszej wiedzy od prawdy sięoddalać. Są,dziłem, że prawda na każdąduszę taki urok wywiera, że człowiekpoddać jej się musi. Obecnie przedsta­w’ię dowody, że może być inaczej. Lu­dzie, o których mówić będę, chociaż wie­dzę, że są na błędnej drodze, maję śmia­łość fałszyw’e poglądy swoje innym na­rzucać. Kryją się oni pod nazwą stow’a­rzyszenia ,,Poliglot" w naszem mieście.Po ulicach rozdają swoje pisma, młodzie­ży, zapraszają na swoje zebrania, do do­mów prywatnych się wciskają i rzekomona dobre cele, ba nawet ,,na misje" sprze­dają, ostatecznie bezpłatnie ofiarują bro­szury ulotne, czasopisma, książeczki z Pi­smem św. Dowiedziałem się o tem w gim­nazjum i ze względu na stwierdzone licz­ne wypadki tej propagandy heretyckiej,przyszedłem do przekonania, że nie moż­na zadowolić się załatwieniem sprawy w

murach szkolnych, ale trzeba to poru­szyć publicznie, aby wczas ostrzec lud

przed niebezpieczeństwem. Z obszerniej­szej literatury omó,wię ,,Znaki czasu" X.

rocznik, nr. 3 — 1925 r., oraz ,,Ewangelięw-edług św. Jana".

,,Znaki czasu" bardzo niewinnie sięprzedstawiają dła nieświadomego kato­lika, bo tylko raz mimochodem wspo­minają o ,,błądzących katolickich OjcachKościoła", zato wyraźnie zaczepiają pro­testantów. A poprostu za serce chwytająsłowami takiemi jak: ,,Jeśli Bóg nam nieda wyjaśnienia, zostaniemy w ciemności.Bez iego słowa jesteśmy jak okręt bezsteru i kompasu i nie wiemy, dokąd zdą­żamy. Z chciwością czytamy (sc. Pismo

św.) nie poto, aby jakiś punkt wyjaśnić,nie aby popierać jakiś pogląd. Nie chce-

rny dowiedzieć się prawdy, chcemy zna­leźć światło żywota, życie poza grobem",(str. 4). Poprawniej co do treści i sam

papież nie mógłby się wyrazić. Ale z

przykrością stwierdzić trzeba, że to

kłamstwo. Piękne słowa, to urocza skó­ra, z której wyziera w/ilk drapieżny, rzu­cający się chciwie na prawdy Boże. Zu­pełnie jasno okazuje się to zwłaszcza w

artykułach o duszy, a jest ich aż sześć.

Dlatego te artykuły tylko omówię, a po­minę inne błędy (np. zaczepkę o cześćobrazó,w, o święceniu niedzieli, o sędzię

ostatecznym i t. d.), bo chodzi mi o to,by wykazać brak prawdomów/ności i wy­raźną przewrotność sekciarsy i zedrzećz nich owczą skórę.

Naukę ,,Znaków’ cza,su" ująłbym ,wnastępującem streszczeniu:

1) Człowiek ma wprawdzie duszę, ale

duszy nie należy pojmow’ać jako coś od­rębnego od ciała i samodzielnego, lecz tonic innego, tylko ,,ciało żyjące".

2) Dusza ludzka taką sarną jest, jakdusza zwierzęca. Skutkiem tego duszarazem z ciałem zginąć musi i ,w śmiercitraci wszelką świadomość.

3) Zatracenie św’iadomości, śmierć ffr.

zyczna to piekło. Innego piekła niema.4) Spraw/iedliw/i od śmierci wybawię-’

ni będą, nie rychłej jednak, jak na os+a-

tecznym sądzie Bożym przy końcuświata.

Na -wszystko przytacza się cytaty Pi­sma św., raz po raz bierze się do pomocyi ,,światło nauki", aby wywołać wraże­nie, że całość oparta jest ńa prawdzie;Ale tej prawdy za Diogenesem i z lampąw ręku u nich się nie doszukamy. Dla

przejrzystości stosownie do czterech ich,

KI

Sfr. 6. DZIENNIK BYDGOSKI, Środa, 20 maja 1025 r. Nr. HO.

nosiravAMSl-TAto dość wczesnem odnowieniu

przedpłaty za ,,Dziennik Byd­goski" w czasie od 15-go do23-go maja na miesiąc czerwiecPrzedpłatę przyjmują wszystkieurzędy i agentury pocztowe a tak­że na prośbę listowi, którym na­leży wrgczyc wypełnioną jużkartę, zamieszczoną w gazecie.Przedęł. miesięczna wynosi ?,SS zł.

W ajencjach i ekspedycji pre­numerata wynosi 2 (dwa) zł.- - - miesięcznie. - - -

Po uroczystościach ku czciBolesława Chrobrego.

P.P. Dyrektorom miejscowych szkół, oraz

Prezesom tych towarzystw, które wzięły udziałw uroczystościach Bolesława Chrobrego, wyra­żam gorące podziękowanie za poparcie tej ak­cji i uświetnienie tem samem wspomnieniawielkiego twórcy naszego Państwa, tembardziej.te dzieło Chrobrego przybiera dziś, po upływie9. stuleci, cechy, żywej aktualności.

Młodzieży zaś wyrażam żywe uznanie za

okazanie wybitnej sprawności w marszu i de­filadzie przed południem, a w skokach i bie­gach po południu.

Podkreślam również, iż wogóle w igrzyskachsportowych osiągnęła młodzież bardzo poważnewyniki.

Niech’ me słowa pochwały będą dla Was

droga młodzieży pobudką do rozwijania się w

myśl szlachetnej maksymy wieszcza: — abyz Was był naród dzielny, Bogu wierny i ’dobryna blizny.

Komendant garnizonu: .....

”

(-} Thommóe, gen. bryg.

0 gospodarką ogrodowy.Jak wiadomo. Rada Mie’jska w budżecie

swym przewidziała sumę 100 tvs. zł. wyraźniesto tysięcy złotych’ na gospodarkę ogrodowąmiasta. Czynem tym stwierdzili nasi ojcowie,miasta, jak bardzo upiększenie zielenią, a przezt.o podniesienie uroku i sławy jednego z nainię-Mniejszych’ miast Rzeczy-pospolitej t. i. Pydgo-,szczy — leżv im na sercu. I .,Dzienni,k Bydg.uzaraz po uchwa.leniu tej sumy przykłasnął tym,poczynaniom. Korzystając z wycieczki, która w

uh. tygodniu zorga.nizował dyrektor ogrodówmiejskich o. Gintzel mieliśmy sposob’ność sko­rzystać z ’ego łaska,wego za.oreszenła i przyj­rzeć sie t,ej gospoda.rce ogrodowej na miejscu,

Stwierdzić należy, iż naczelny kierownikdvr. Gintzel wkłada tu wiele pracy i odznacza

się dużą ruchliwością.Najdodatniej przedstawiają się zadrzewienia

ulic i niekt,óre, szcezgólnie tam, gdzie jest pię­kna jarzębina są wprost piękne, j. n. p. n’.20. Styczni.a. Do starego zadrzewienia w tym ro­ku dosadzcsio około 090 drzew i około 3000krzewów.

Dużo pracy i pieczołowitości wkłada dyr.’Gintzel w prowadzeniu szkółek, których mamykilka. Niektóre mateczniki, j. n. p. gatunki ró­żnych drzew przedstawiała, się wcale dobrze.

Ogrodnictwo zależy tylko i wyłącznie od na­czelnego kierownictwa. W tej dziedzinie przede­wszystkiem sama pracowitość nie wystarcza;jeżeli niema należytej pomysłowości i gustuw tym kierunku, to i owoc pracy ogrodnikówbędz,ie bardzo nikły. Właśnie brak tej pomysłc-wośći znajdujemy jednak w pracach dyr. Gin-tza. Nie jest on artystą w swoim zawodzie i

jako ogrodnik nio odznacza sią tw’órczością,wskutek tego cala gospodarka idzie po linji naj­mniejszego oporu.

Każdy laik to spostrzeże: obejdźmy wszyst­kie skwery, kwietniki miejskie, nie zaglądającbroń Boże na przedmieścia, wszędzie widzimyjedno — szablwu. Dotychczas nasze skwery ikwietniki w parkach i ogrodach, to dąży, cięż­ki. pośrodku czworokątny trawnik, po bokachszpaler kwiatowy, i to wszystko; i to cała pomy­słowość; i tak jest wszędzie.

Że dyr. Gintzel niema ambicji ogrodnika tak

dużego i pięknego miasta, świadczy o tem jegopowiedzenie: gdyśmy się spytali, co zamierzana przyszłość, jakie są jego plany, czy Bydgoszczwogóle zdobędzie się np. na jakiś park piękny,choćby w rodzaju uroczego parku małego Ino­wrocławia, — odpowiedział — parku zakładaćnie zamierzamy, mamy w pobliżu lasy, Jak

Rynkowo, I to nam wystarczy.Oczywiście na tem rozmowa się urwała, bo

i o czem było mówić.

Tydzień Czerwonego Krzyże.Koncert w ogrodzie po południu. — Wieczorem Kabaret artystyczny

w Resursie Kupieckiej w czwartek dn. 21. fe. m.

Jak to już poprzednio ogłoszonembyło, Tydzień Czerwonego Krzyża trwaod 17—23 bm.

Komitet Bydgoski chcąc, aby ty­dzień ten dał możliwie najwięcej korzy­ści, starał się program tygodnia u-

rozmaicić.W tym celu we czwartek, 21 tonu, w

dzień Wniebowstą,pienia Pańskiego, od­będzie się popoł. od ogdz. 4-7 koncert

orkiestry wciskowej z występami chó­rów śpiewaczych.

Od godz. 8 -mej do 9-tej koncert w

sali, a o 9.15 kabaret artystyczny arty­stów Teatru Miejskiego.

Występują pierwszorzędne siły z ar­tystycznie urozmaiconem programem.

W programie kabaretu wezmą u-

dział:p. Stefan Morozowicz, jako confe-

rencłer;p. Wilkoszewska z pięknym reper­

tuarem piosenek ludowych i romansów

cygańskich;p. Bronisław Dziedzicki, odśpiewa

arje z opery ,,Onegin" i kilka innychpięknych pieśni;

p, Pol, artysta teatrów warszaw­skich — monologi komiczne;

p. Natalja Morozowiczowa z P. Stefa­nem Morozowiczem, nadzwyczajneniespodzianki, nowy repertuar, jeszczew Bydgoszczy niewidziany;

p. Mitkówna — obrazek chorego;p. Stefan Morozowicz na zakończe­

nie z najnowszym własnym repertua­rem.

Po ukończonym kabarecie tance.

Wstęp na kabaret 2 złote, kabaret i

tańce 3 złote.Ponieważ w kabarecie biora udział

znani i łubiani przez społeczeństwobydgoskie artyści, nie trzeba więc zachęcać do przybycia. Zważywszy, że cel,na jaki kabaret ten urządzą się, zwa­żywszy, że bilety wstępu sa minimalne,a program bogaty, wierzymy, że sala

Resursy Kupieckiej będzie zapełnionapo brzegi.

Czerwony Krzyż jest dla wszystkich!Bądźcież wszyscy z Czerwonem

Krzyżem!Pokażcie to we czwartek!

Wieczór muzyki i śpiewu.Tak przeważnie bywa: za ogół pracują jed­

nostki, które przez swój zmysł organizacyjnytalent i przez ruchliwość szczególną, stwarzająw swoich środowiskach czyn, tętno życia.

Takim organizatorem — działaczem na grun­cie bydgoskim, znanym już dobrze ogółowi jestniewątpliwie ks. dyr. Filipiak. Jego to staraniemodbył się w ubiegły czwartek w Strzelnicy kon­cert muzyczno-wokalny uczniów Seminarjummęskiego w Bydgoszczy. Jako artystyczny kie­rownik wieczoru wystąpił prof. Urbanyi.

Musimy z góry stwierdzić, że koncert udał

się w zupełności. Dopisała publiczność, dopisa­li również liczni wykonaw’cy dość obszernegoprogramu, bo zawierającego 14. numerów.

,,Marsz weselny" Mendelsohn-Bartholdy’egojak i dalsze utwory muzyczne w wykonaniupełnej orkiestry wypadły ku ogólnemu zado­woleniu. Trzeba zaznaczyć, że podjęto dość cięż­kie zadanie: grano utwory poważne, jak np.,,Tancred" Rossiniego, lub polonez elegijny, na

86 skrzypiec, Noskowskiego.Z solowych wokalnych występów zasługuje

na uwagę tylko występ p. Ratajczaka, któryrozporządza choć nie wielkim, ale dobrze

brzmiącym basem; zresztą dość umiejętnie wła­da głosem.

Szczęśliwym pomysłem było w’prowadzeniecałych grup dzieci, które przesuw’ały się przezestradę, jak w kalejdoskopie z miłą pieśnią na­szą na ustach. Należy się uznanie młodocianejśpiewaczce, ucz. Kaczyńskiej, która śpiewając,,Sieroty" wywiązała się ze swego solo-soprano-wego zadania zupełnie dobrze. Deklamacja Pło-

sewskłej wyw’ołała burzę niemilknących okla­sków, snąć trafiła w sentyment publiczności de­

klamując o przywiązania Polaka do swej ziemii chaty rodzinnej.

Bardzo poważnie zaprezentował się grąskrzypcową p. Pawłowski, któremu w miarędalszych prac można wróżyć piękną przyszłość.

Dodatnio wypadły produkcje chóru miesza­nego, zaś co do chóru męskiego, to ze względuna brak tenorów zespół ten na występy publicz­ne się nie nadaje. Akompaniament spoczywałw ręku p. Eichstaedta, i p. M. Ratajszaka.

Na przedstawieniu było bardzo dużo osóbz inteligencji naszego miasta i duchowieństw’az prez. dr. Śliwińskim na czele. Całość wypadłaku ogólnemu zadowoleniu. Zastępca.

Błogosławieństwo d!a fundatorówKościółka w S!emieezku.

Ks. Biskup Laubitz. nie mogąc oso­biście przybyć na poświęcenie kościółkaudzielił błogosławieństwa następują-cem pismem:

Ukończonemu zbożnemu dziełu, bę­dącemu dowodem pobożności i ofiarno­ści parafian niech Pan Bóg błogosławi.Z swej strony udzielam ze szczeregoserca wszystkim, którzy do wybudowa­nia i zaopatrzenia kościoła w Siernieczku się przyczynili, pasterskiego błogo­sławieństwa w Imię Ojca t i Syna t iDucha św. f Amen.

f Antoni Lantoitz,Biskup Suffragan gnieźnieński.

— Podarki I pamiątki dla dziatwyprzystępującej do pierw’szej Komunji św.poleca jeden z nastarszych składów ze-

garmistrowskich i jubilerskich p. Henry­ka Kaszubowskiego, Długa 29, gdzie mo­żna znaleźć wielki wybór biżuterji sto­sownej i dewocjonalje srebrne, alpako-

sia roboty to tacSo wlane.

Kierownictwo Rejonu ?nżyn!erjS 8 Sa-perśw w Toruniu ogłasza na dzień3 czerwca 1923 r. przetarg nieograniczonyna remont główny bud. nr. ew . 1150 i 1152w kosz. 59 p p. w Inowrocławiu i bud. nr .

ew. 456, 462 w szpitalu przy ul. Koszarowejw Toruniu.

Warunki przetargowe ogłoszone zostanąw najbliższym numerze Polski Zbrojnejw Warszawie, oraz wywieszone na tablicyogłoszeń Kier. Rej. Inż. i Sap. w Toruniu,magistratów miast Torunia, Inowrocławia

i Bydgoszczy. (12460Kierownik Rejonu !roi. I Sap.

Wołodkowics, Inżynier-major.L, dz. 4161/25

,,Huta" S;ilił M. BbŁ i sń v Meraodbędzie się dnia 9 czerwca 1925 r. o go­dzinie 5 po południu w saif p. Ostrow­skiego w Trzeciewcu pow. Bydgoszcz,stacja kolejowa Kotomierz. ,(12408

PORZĄDEK OBRAD:

1. Zagajenie.2. Zmiana par. 1 statutu Spółdz. (siedziba -

firma)3. Zmiana par. 9, 10 i 11 stąt. Spółdz. (wy­

sokość udziału i odpowiedz.)4. Zmiana par. 30 statutu Spółdzielni.5. Wolne wnioski.

Trzeciewiec dnia 16. 5. 1925 r.

Rada Nadzorcza: Zyfh!IAski, prezes.

Storta !to toitei

MWMwa;!;nii!;Mnz ogr. od,o, w Bydgoszczy

odbęrlz e s ę dńSa 25 mula 1925 o nodzinie 2 no

Wudniu w lokalu .,HARMOMJA” przy uikyMarcinkowskiego nr. l, (pierwszy dcm cd ulicyDworcowej;.

PORZĄDEK OBRAD:

1. Zagajenie ,i wvbór przewodniczącego Wal­nego Zgromadzenia.

2. Sprawozdanie ogólne Zarządu z czynnościw roi’u bieżącym.

3. Zmiana statutu w § 22, 35, 41. 45 i 50.4. Sprawa rozszerzenia Spółdzielni.5. Powiększenie ka -itału obrotowego S sół-

dzeini.6. Uzupełniające wvborv w Radzie Nadzorczej7. P siedzenie Radv N uzorczej i ogłoszenie

w i boru nowego zarządu.8. Wome gfosv.

Bydgoszcz, dnia 15 maja 1925 r.

Rada Nadzorcza :

12466) (-) M Jasiewicz, przewodniczą v.

Zaprzeczenie duszy ludzkiej we wy-.gnaniu zowiącem się ,,chrześcijańskiem"jest właściwie zagadkę, nierozw’iąza!ną.Wierzyć się nie chce, że ludzie mającypretensje być ,,chrześcijanami" są mate­rialistami z krwi i kości. A jednak tak

jest u sekciarzy ze ,,Znaków czasów".Dusza u nich to ,,funkcje mózgu" (str. 9)zgodnie z powagą ich ,,teologa i uczone­go". . . ,

Można było takie brednie pisać z ja­kiem takiem powodzeniem może jeszcze20 lat wstecz. Dziś zapatrywanie i po-gjądy te budzą pośmiecb i politowanie.Najtrafniej, zdaniem mojem, ośmieszyłje niemiecki filozof Paulsen w swojejJSinleitung in die Philosophie", gdzie pi­:sze, ie kto twierdzi, jakoby dusza byławłaściwie funkcją ciała, podobny jest do

tego, który mówi, iż żelazo w gruncie rze­czy jest drzewem. Jeśli zaś chodzi o do­wody z Pisma św., to w praw’dziwym je­stem kłopocie, co przytoczyć, bo Pismośw. od początku do końca przesiąknięte;fest przekonaniem o istnieniu duszy, także pism! każde zdanie pr%doozyćby

s można. Samo stwonenie człowieka ’wspa-niałeao dowodu dostarcza.

dy człowieka z mułu ziemi i natchnął w

oblicze jego dech żywota". (Gen. 2, 7).Odrębność duszy od ciała jest tu tak ja­sna, że nie wymaże jej wykrętne tłuma­czenie sekciarzy o tchu żywota jako ja­kiejś nieokreślonej sile życiowej. Tendech żywota, ta ,,siła Boża" to właśniedusza. Czucie, chcenie, myślenie to jejfunkcje, a nie funkcje mózgu. Mózg pój­dzie do ziemi, a dusza stanie przed Bo­giem, jak mówi Pismo św.; ,,I wróci sięproch do ziemi swej, z której był, a duchwróci do Boga który go dał". (Kazn. 12,7). Czyż można, jeszcze jaśniej duszę odciała odróżnić?

Ostatnie miejsce Pisma św. zbija za­razem twierdzenie, jakoby dusza na wzórżycia zwierzęcego zginą,ć miała w chwiliśmierci ciała. Nie można ukryć, że spo­sób argumentowania sekciarzy co do te­go punktu szczególnie oburza; bo obli­czony jest na efekt, a liczy na bra,k teo­logiczneg’o wykształcenia w szerokichmasach ludu. Proszę poczytać, co pisząaż na trzech miejscach niemal zaw­sze w tych samych słowach: JFaktemjest, że Pismo Święte nic nie mówi o du­szy nieśmiertelnej. Chociaż Słowo ^du­

sza" więcej niż sto razy powtarza się w

Biblji to, jednak nigdzie nie czytamy,,dusza nieśmiertelna". Nigdzie też nie

znajdziemy w Biblji wyrażenia ,,duchnieśmiertelny", pomimo, że słowo duchSto razy się powtarza".

Tak piszą dosłownie.Tego nie można inaczej nazwać, jak

tylko przewrotnością. Przypuśćmy, żeistotnie nie mówiłby Bóg bezpośrednio o

nieśmiertelności duszy, to czy pośredniotej prawdy ustawicznie nie podkreśla.Poczytajmy, co P. Jezus mówi u św. Ma­teusza: ,,Nie bójcie się tego, którzy i du­szę i ciało może zatracić do piekła". (Mat.10, 28). Jeśli ludzie mogą zabić ciało, a

duszy zabić nie zdołają,, to czyż, stąd nie

wynika, że dusza mieć musi niezależneod ciała, samodzielne i wieczne życie?A takich i podobnych miejsc jest mnó­stwo całe. Pozatem nieprawdą jest, ja­koby nauka o nieśmiertelności duszy w

Piśmie św. wprost wyrażoną nie była,leęz od ,,szatana pochodziła". (Ar. str. 11).Takie powiedzenie jest już blnźnier-stwem wyraźaem. Przypowieść o złymbogaczu a dobrym Łazarzu może sprawęnajlepiej, .wyświetlić. Opisana ona jest

u św. Łukasza, rozdz. 16, w. 22, oddaris

plastycznie. Boski Zbaw’iciel umyślnie jątak jasno i przystępnie ujął, abyśmy po’znali prawdę o naszej przyszłości pozagrobowej. A mówi P. Jezus w’yraźnie,że bogacz za swe występne, hulaszcze ży­cie bezpośrednio po śmierci ,,pogrzebionjest w piekle", a Łazarz, co za życia W

poniewierce był, a Bogu wiernym pozo­stał, ,,przeniesień był od aniołów na łonoAbrahamowe". Czyż autorowie artyku­łów w ,.Znakach czasu" tego napraw’dęjeszcze nie czytali, a jeśli czytali, jafiśmią czytelników tumanić? Niech ni(sądzą, że zasypią nam oczy piaskiem, od

w’olując się na miejsca Pisma św,, gdzitmowa o tem, że umarli o niczem nie wiedzą, że miłość ich, zazdrość, nienawiść

już zginęła (cytują np. psalm 115 (nasi313), psalm 146 (nasz 145) i Kazn. 9). Wie

my bowiem dobrze, że mężowie św’ięci w

przytoczonych i podobnych słowach pragnęli ludziom przypomnieć praw’dę, żt

człowiek w’szystko, co ziemskie w chwil:śmierci zostawić musi i nic na tamtenświat ze sobą nie zabierze. Więc cytatjtakie zamiast naukg.n.aszą obalić, jeszcztją utwierdzają. (Dok. nashj

RUCH ZAWOPeWT.M!isi urzędnicy a Ich dola.

W ubiegłą niedzielę odbyło się w

Strzelnicy plenarne posiedzenie Głównego Za­rządu Związku Niższych Urzędników Poczt.

Telefonów i Telegrafów, na które przybyliprzedstawiciele okręgów poznańskiego i gór­nośląskiego.

Porządek obrad był bardzo obszerny. Zebra­nie to śmiało nazwać można przeglądem włas­nych sil Bo też rzeczywiście, rzeczowe sprawo­zdania dały ogólne pojęcie a raczej stwierdze­nie, te nowa organizacja pocztowców rozrasta

się i tworzyć zaczyna silne kadry, które będą li­!niały wywalczyć sonie stanow’isko godne urzę­dnika państwowego.

Taki stan rzeczy nie podoba się szczególnieZwiązkowi Pracowników Poczt, Telegrafów iTelefonów, Wie on dobrze, te jeżeli wszyscyniżsi pocztowcy zostaną zorganizowani w swymzwiązku to niezewodnie ubędzie mu kilka tyrsięcy członków i zarazem tyleż tysięcy złotych,Od każdego członka ściągano po 1 złotym za­raz przy wypłacaniu pensji, to też nic dziwne­go, że taka ogromna strata, może ten związekwprowadzić w chorobę suchotniczą. I widocz­nie coś złego się tam dzieje, bo prezes okręgowyp, Gramek przybył na to posiedzenie, chcąc ni­by to porozumieć się w sprawie podtrzymania,,Herolda Pocztowego."

Niestety jednak p. Gramka przeproszono de­likatnie, że toku obrad przery’w’ać nie można.

Po chwil,, gdy salę opuścił, zebrani zgodzili się.aby p. G. przybył o godzinie 4-toj popołudniu.

Nieprzewidziana krótka debata o nieporzą-danym gościu, nie przeszkodziła arozpoczęciawłaściwego porządku obrad.

Prezes okręgowy p, Szulc zagaił posiedzenniepowita! p. posła Bigońskiego, przedstawicielared. , .Dziennika Bydg." p. Kobierskiego i przy­byłych członków’ oraz odczytał porządek, w ja­kim odbyły się obrady. Protokół z ostatniegoplenarnego posiedzenia odczytał sekretarz p.Stanisławski.

Sprawozdanie z dotychczasowej działalnościzda! nćez,es p, Szulc. Wynika z niego, że zarządzapobiegł trzem przesiedleniom koła pozamiej-scowe rozwijają się bardzo dobrze, niższych u-

rzędników pocztowych lepiej troszeczkę siętraktuje przez Dyrekcję Poczt I nawet uwzględ­nia niektóre sprawy. Jednem słowem wszystkopostępuje dobrą drogę.

Następnie odczytał l!at, w którym stwierdzaorzedowo Klub Chrzęść. Dem., że p ,poseł Bi-

jońskl jest specjalnie wyznaczony dla sprawniższych pocztowców.

Obszerny referat p. posła Bigońskiego, którywyjaśni) szczegółowo, w jaki niegodny sposóbZw. Prac P, T. i T, przez, swych zaufanych mę­żów. podkopuje autorytet u władz tej nowej or­gan izacji.

Nad referatem wyłoniła się obszerna dysk )ł­aja, w której zabierali głos pp.: P,iilewgki z To­runia, Kiszka i Czyżewski z Poznania Mouzier

z Mysłowde i Jagielski, Jak wypowiedzieli sięwszyscy mówcy, Związek Niższych UrzędnikówPoczt, Telegr j Telef. w Pozuańskiem, na Po­morzu i na Górnym Śląsku przybiera coraz

szersze kręgi. Okręg poznański liczy beeme2780 członków, a górnośląski, znajdujący sięjeszcze w stanie organizacyjnym — posiadaczłonków około 1000. Wszędzie praca wre. Niż­si urzędnicy pocztowi, rozumiejąc znaczenie

swej organizacji, garną się pod jej skrzydła, bo

wiedzą z doświadczenia, że własnych interesówtrzeba samemu dopilnować. Chociaż dziś na­stąpiła zupełna secesja i niżsi urzędnicy są

zgrupowani w swej organizacji, to jednak nie

przeszkadza ściągać z nich nielegalnie składki

dlaZw.Pr.P,T.iT,WToruniuiwinnychmiastach dzieje się tak samo.

Dalej mówiono o utrzymaniu w noweli do

ogólnej pragmatyki służbowej tytułu: niższy u-

rzędnik. Tę sprawę bardzo treściwie przedsta­wił p. poseł Bigoński uzasadniając tem, że pra­wa nabyt,e muszą być przez rząd tolerow-ane, a

nawet przestrzegane. Podczas dalszego debato­wania nad tcm ważnem zagadnieniem, postano­wiono wytknąć sobie linję zasadniczą, którą bę­dzie trzeba zastosować przy przygotow’ani1! po­praw-ek do nowelizacji pragmatyki urzędniczej,Uchwalono przestrzegać: poprawę położeniamoralnego i ekonomicznego oraz dążyć (ła od­zyskania przedw’ojennych warunków.

Potem, ażeby bliżej określić swoje stanowi­sko dzisiejsze wobec nowej pragmatyki służbo­wej, ułożono rezolucję następującą:

Nie zważając na ustawodawstwa byłychpaństw zaborczych, odnoszącego s-ę di moral­nego i materialnego położenia urzędników za

ideał, Zarząd Główny Związku Niższych L’izęd-ników Poczt, Telegrafów i Telefonów uważa je­dnak zasadniczo, że stanowisko ursędn’ka w

Polsce nie powinno być gorsze aniżeli w cza­sach dawniejszych.

Do lepszego ujęcia tych poprawek wybranodwie komisje. Funkcje te wypełnią zarządyokręgowe :bydgoski i poznański.

O ustroju organizacji przemawiał również

przedstawiciel red. ,,Dziennika Bydgoskiego" p,Kobierski, na mocy czego zapad)a uchwała, że

legitymacje członkowskie ma prawo wystaw’iaćzarząd okręgowy, dopiero po poprzedniem wy­pełnieniu deklaracji wydanej przez Zarząd Głó­wmy.

W końcu po omówieniu różnych spraw na­tury organizacji wewnętrznej, prezes p. Szulc,zachęcając do wytrwałej pracy wszystkich o-

becnych, posiedzenie zamknął.

Obrady trwały od godziny 11.30 do 6,30 popołudniu przebieg miały bardzo poważny i mo­żna napewno wierzyć, że wlały one w serca o-

bradiijącyeh nową podnietę do wytrwałej choć

ciężkiej procy.

Kronika lotnicza,

Czy Polska wyrabia ba§ony woj­skowe? Powstał w roku bież.ącym w Ja­błonnie pod Warszaw’ą Centralny Zakład

Balonowy dla wytwarzania różnego rodzajubalonów dla celów wojskowych i sporto­wych. Po uzyskaniu odpowiedniej koncesjiudzielonej bezinteresownie przez francuzów,zbudowano pierwszy obserwacyjny balon

na uwięzi typu ,,Caquot K"o pojemnościI(ł!() ra. sześciennych. Balon ten wyko­nano wyłącznie wlasnemi s łami używa,jącdo team specjalnych maszyn do krajaniai szycia powiok balonowych a tkanin prze-

guraowanych postadaiących cechy wielkiejwytrzymałości, lekkości i nie) rzenikb wościBudowa tego balonu nie różni się w za

sadzie w nicjsem od francuskiej - a próbajego odbędzie się w dn ach najbliższych

Tak więc zwolna rozwija się przemysł!otniczo-halonowy w Polsce. Uczymy sę

od obcych. W pracy nad opanowaniempowietrza nio wolno nam usta,wać ani na

chwilę. Pomnażajmy szeregi L O P. P.!

Otwarcie cywilnej szkoły pilotóww Warszawie. W Warszawie otwartąBędzie w tych dniach szkolą cywilnyc,hpilotów. Kurs ma trwać 4 miesiące i sk ada

się z dwóch części: teoretycznej w szkole

Wawelberga i prak:ycznej na lotnisku,w okolicy Bielan. Przyjmuje s ę kandy­datów w w’ieku od 18 do 32 lat, z wy­kształceniem conaimniej czteroklasowem

szkoiy średniej. Na kurs będzie przy­jętych tylko 50 uczniów. Opłata za naukęna kursie wynosi po 3 J)O zł.

Interesującą jest rzeczą, że kandydatówrg’asza się moc, przeciętnie po 10 dziennie.

Nie mają oni z reguły żądanych funduszówna opłatę za kurs, liczą jednak na uzy­skanie zniżek.

Widać stąd, iż lotnictwo zyskało sobiew Polsce popularność. Polska możeBczasem zająć wybitne miejsce w lotnictwie

między narodo w era

Zapisujcie sig do L. O. P. P.

Najnowsza moda paryska.Kobiety francuskie nie krępują się

żadncmi względami politycznemi, gdychodzi o modę, Najświeższym tego dowodem jest słynny surdut (redingote)Napoleona Bonapartego, którą obrały so­bie w tym sezonie wiosennym za ,,ostatniszyk". Republika republiką, a napołeoóski szary surdut — górą.

Na wyścigach w Longchamps zjawiłysię niedawno pierwsze te szare jaskółki,a dziś już każda midinetfe wzdycha za

redingote wielkiego korsykanina. D!a

czego właśnie ten krój się Paryżankomtak spodobał? Otóż posiada on wyma­rzoną - prostolinijność, i nadaje się’ do­skonale jako ,,uzupełnienie" do krótko

strzyżonych w’łosów. Dopiero w redin

gote napoleońskiej kobieta naprawdę za­czyna być podobną do mężczyzny. Nieśniło się cesarzowi, że szary surdut jegokiedyś w republikańskiej Francji takie­go dozna ,,zaszczytu".

Mosł Poniatowskiego w Warszawie.

Dn. 1 łipca nastąpić ma dawno ocze­kiwany moment otwarcia mostu ks. Po­niatowskiego. Urzeczywistnienie owe­go proiektu, uzależnione jest iednakod ukończenia na termin prac związa­nych z przebudowa węzła ko!eiowego i

postępów w pracy przy przebudow’ie sie­ci kanalizacyjnej,

Jak w Warszawie kradną!Przed niedawnym czasem urząd skarbo­

wy w Warszawie polecił zasekwestrować

materjały ze składu aptecznego EdwardaHobea jako zalegającego z podatkami. Zeskładu zabran) znaczne zapasy piramidonui chininy. W międzyczasie Hob:ec wniósł

zaległe podatki i zażąda! zwrotu towarów.Okazało się, że część zawartości Skrzyń u-

lotniła sig. Wyłoniono specjalną komisjęśledczą, która ustaliła, że istotnie dokonano

kradzieży. Hobiec domaga się zwrotu ko­sztów w wysokości 17 tys. złotych.

Żywa wystawa zbrodniarzy.Praktyczny pomysł amerykański.

W wielkich miastach arowy kańskioh

coraz częściej wchodzi w zwyczaj pu­blicznego konfrontowania osób podejrzanycho popełnienie zbrodni. Podejrzani sąumieszczani na pokaz publiczny w wielkiejsali gdzie ich mogą oglądać wszyscy, którzysobie tego życzą. N edawno w Chicagopodobna wystawa doprowadziła policję do

ważnych odkryć Schwytano na ulicygrupę mężc^zn, której detektywi nie moglizaizucić nie innego jak tylko niepewną po­wierzchowność, W ciągu pierwszego dnia

wystawienia ich w sali głównego wydziałukryminalnego publiczność umożliw la po­licji schwytanie kilku ważny, h przestępców.

Pomiędzy Innymi, właściciel apteki Loseft

na widok człowieka, umieszczonego w pierw­szym szeregu zbladł i krzyknął:

— Poznaję go! Jest to teó sam, któryobrabował moją kasę, a gdy w ucieczce

zastąpił mu drogę mój przyjaciel Murehtzbrodniarz celnym strzałem rewolwerowympołożył go trupem.

Rzekłszy to aptekarz zemdlał ze wzru­szenia. Policja jeszcze tego dnia wybadałazłoczyńcę, który nadto przyznał się do za­mordowania właściciela hurtowni, Gealsonri szofera Bernarda Bernacha. Zabójca na

żywa się Papkę i jest synem zamożnychrodziców.

2 ŹYC!A TOWARZYSTW.

12437a) Gniazda Sobole: Łęnnowo, Brdyuj­ście, Zimne wody i Bielawki wezmą udział ze

sztandarami w uroczystości poświęcenia kościo­ła w Siernieczku w czwartek 21. bm. Wszystkiegniazda bydgoskie są zaproszone i mogą też

wziąć udział. Zbiórka w Siernieczku pod koś­ciółkiem o godz. 9 . rano Mokrzycki, Gołębiewski.

Stów. Chrz. Nar. Nauczycielstwa szkół pow­szechnych. Dziś w’e wtorek o godzinie 8. w szko­le wydziałowej chłopców dla członków filmWilhelm Te!l. Goście mile witani. Zarząd.

12435) Towarzystwo Kupców. Miesięczne ze­branie odbędzie się we wtorek, dnia 19. bm. o

godz. 20-tej w lokalu Resursy Kupieckiej z na­stępującym porządkiem obrad; l) zagajenie i

odczytanie protokółu, 2) Sprawozdanie delega­cji z konferencji u Ministra Przemysłu i Handlu

S) Zmieniona ustawa o podat,ku dochodowym,4) Sprawy bieżące, 5) Wolne głosy i solwowanie.

Sekretarjat12335a) Tow. Powst. 1 Wojaków Wilczak-Oko.

le. Zebranie miesięczne we wtorek dnia 19. bm.na sali Baeckera o godzinie 6, Zarządu o godzi­nie 5-tej. Uprasza się wszystkich członków o

przybycie, celem dekoracji na Zjeździe. Zarząd.1238Ca) Et. K, S. Zebranie wszystkich sekcji

na trening we wtorek, dnia 19. bm. o godz. 18.na boisku Szkoły Oficerskiej. Przybycie obo­wiązkowe. Zarząd.

12367al Losowanie loterji Harcerskiego Klubu

Sportowego w Bydgoszczy odbędzie się dnia

15. czerwca br.

12356a) Baczność, Tow. Kupców Deta!lstów.

Akcyzę na nowy transport cukru zbiera się w

znanych miejscach do w’torku godz. 3. Zarząd.12364a) Zebran!e Chrz. ZJed. Zaw. związku

szoferów odbędzie się w środę. 20 . bm. o godz.8. wiecz. na sali Harmonji. Na porządku dzień

nym ważne sprawy, O }iczny udział prosi Zarząd.123C3al Zebran!e Chrześe. Zjedn. Zaw. filji

pracow’ników w tramwajach i elektrowni odbę­dzie się we wtorek, dnia 19. bm. o godz. 7. wiecz.w lokalu p. Ziólkiewicza przy ul. Śniadeckich i

Sienkiewicza (narożnik). Na porządku dziennymbardzo ważne sprawy. O liczny udział prosi

Zarząd.I2321a) Kartel Z. Z. P. Posiedzenie zarządów

filijnych, mężów zaufania i członków wydzia­łów robotniczych odbędzie się we wtorek dnia

19 bm. o godz. "8, popoł. w lokalu p. MelleraPlac Piastowski 2. Na porządku dziennym sprawy bardzo wążne, zatem przybvcię kompletnebardzo pożądane. Zarz:ąd kartelu.

1 ?.Wal Tow. Pomocników Fryzjerskich. Ze­branie odbędzie się we wtorek, dnia 19. bm. w

lokalu 3. Maja P!ac Piastowski o godz. 8. w’ie­czorem. O liczne i punktualne przybycie z po­wodu ważnych spraw uprasza Zarząd.

12374a) Baczność, B. T, C. Zebranie odbędziesię w środę, dnia 20. bin. o godz. 8 w lokalu pBaeckera. Z powodu bardzo ważnych spraw u-

prasza się o punktualne przybycie wszystkichczłonków. Miłpśnicy naszego sportu bardzo mile

widziani. Zarząd.12281 a! Baczność, bardzo ważne! Związek Pra­codawców ,,Wydział Budowlany". Posiedzenie

nadzwyczajne w bardzo ważnych sprawach od­będzie się w’e wtorek 19. bm o godz. 6. w lokalu

posiedzeń p. Bydłoskiego ul. Długa 28. Przybyciewszystkich członków koniecznie pożądane.

Zarząd.Baczność Sokół IV. Bielawy. W czwartek

nia 21. bm. o godz. 6. w’ieez zebranie w’szystkichczłonków niećwiczących. Z powodu bardzo waż­nej sprawy, przybycie wszvsfkieh druhów ko-

nieczne. Czo’em! ZarządBaczność, Powstańcy i Wojacy! Dziś o godz.

5. popoł. w’ ogrodzie p. Baeckera zbiórka wszy­stkich druhów, chcących wystąpić w charakte­rze instruktorów wojsk,, i tych, którzy chcąbrać udział w przeszkoleniu wofskowem.

Komar, kom. obw.

12437a) Tow. Czeladzi kat. Zebranie plenarnew środę, o godzinie 548. w Domu Czeladzi. Kom

piet pożądany. Zarazem wzywa się członków do

wzięcia udziału w wycieczce, która odbędzie siew czwartek, rano o e:odz. 5 -tej, Punkt zbornyprzv Szkole Przemysłow’ej. Zarząd.

Związek Pracowników Kupieckich (dawniejZwiązek Handlowców.) W czw’artek, dnia 21.bm. (Wniebow’stąpienie) tradycyjna zbiorowa

w’ycieczka do Ostrowiecka. Zb’órka o godz. 4.15 .

przy dworcu. Odjazd o godz. 4.40. Urozmaiconyprogram. O liczne przybycie szan. członków

p rosi uorzejmie f-nad.

1235a) Towarzystwo Kapców. Miesięczne za

branie odbędzie się we wtorek, dnia 19. bm. o

godz. 20-ej w sali Resursy Kupieckiej. Sckr iarj.it

Z dniem 5 czerwca br.

wydajamy nowy

RozMad jazdykoSs!, kolejki powiatowej ! auto-

, bUSÓW w formacie plakatowym70X100i wykonaniu wytwornem. Ili

Ogłoszenia obliczone po cenach

bardzo niskich przyjmujea^mlnlstr. Dziennika

Bydgoskiego,

GIEŁDA ZBOŻOWA.Poznań dnia 18 5. 1925 r,

’oco koz ań /a 10 kg. (2 ce tnary) w f dankacb

wai)otiowycii.Cens za 100 kg. od zt—d ’zł.

Zrtr.............................................. ...

- 29.00-80,01,Te zmień br w rn” .. .... .. 29.00 -3 TO

Mą aŻytn’a 65%wł. worki . . . . 4275-44,7?Makażyni 70°9zworkami . . . . 3925—4125\iaka nrzenna 6%/’ ”ł worka . . 53.50-56,50Ośna żytnia......................... , . . . 23.00-Ośna pszenna..................................... 21,25-Przenica................................................. 35.50-37,5^Owies ............................................... 27.50-29,50Ziem, jad.................................... . 5 40 -

Ł bin ni heski................................. o,(t)-10,50Ziemniaki fabryczne ...................... 4,30-Łubin żółty ............ 12,00-14,OtGroch nomy .........................................

’.roh vikt.............................................Seradela nowa .......... 14,0—16,60Płatki ziem............................ ....

—

Kont zvna c erwoną ......................

Koniczyna szwecka ........

Koniczyna żółta ..........

Kcntczvna biała............................. ’

Koniczyna w łusk. .................................

------------ y--’GIEŁDA WARSZAWSKA

z dnia 18 maja 1925 r.

Dewizy: łranz, sprzed. kupno

Belgją 26.19 28,25 26 1.3

Kopenhaga 97,60 97,84 97,36Funty ang. 25,28’|t 25,29 2o 16Holandia 20 l,OO 209.50 208 50

Londyn 25.221/, 25,29 25,10Nowy Jork 5 l8’/t 5,20 5,17Paryż 27 00 27,07 26.93

Prag:a 15.40l/j 15,44 15 37

Szwajoarja 160.60 IGO 86 100 35Wiedeń 73,18 73,36 73,00Włochy 21,20 21,25 21,16

Pożyczka zlotowa —7Oo/°

Pożyczka kolejowa 90-83’g—9Oo/sPożyczka konwersyjna 46,/°

ST Afl POGODY.

Dzieńt godzina

CiMiienu

jowietm

’

e.no

OOWC

’.a-nii! -

. łeriiueKszybkość ;

wiatru.autr nn so!f

18. 5. L pot. 62,4 19,3 0 N. E. 4,3

18. 5. 9 wiec?. 626 12,4 0 N4

19. 6. 7 reno 63,7 13,7 0 N.2

Tein ;eratura doby ubiegłej: średnia (4,9 najw’yastssa 20,1 najo ższa - 6,3 Wysokość opadu

Stan wody.W dniu dzisiejszym (19 bm.) pow;erzcbnh.

wody przy śluzie w Brdyujściu wynosi S. metrgNa całej .Wiśle opadanie stam1 woeb’y

jPZTBNNIK BYDGOSKI, środa, 20 maja 1925 r, Nr. 116,

iicotacia.w!enie niżej podań

powiatu wpssyskiegc eabętóe się drugą imbttamej Itey-aajwięeej dc^ąeeiau za Batye^oMaśkwą. zaplata w śre^ę,27 ma§O b. r . o gadz. Ti przed poludt^em w Bkału pasa

l’esfiia Piewńsklese w iiakSe.

danych alei OWfKOWycll aa

L.

b.Nazwa drogi Odcinek drogi -o

1.2.

!3.

4J

Szosa Bydsoszcz-Piła, Nakło Oi szewka

, Nalsle-Karnowo

, Pozeań Naklo

Nakło-Lubaszcź 136

482

275

Otowósl WtynrżnsSs.

345 10

i.

a

3,i

Szosa Bydgoszcz Pila

, Bydgoszcz-Piia, Os:ek-Łobżenica

Ruda-WyrzyskNiezye? owo-Toma’

szewo

OsiekWyrzysk

212

-267

Szosa Os;ek Łobżenica

. Łobżenica-Runowo

Łobżenica gran. pow.Łobżeniea-Dzwiersno 855

_

BtafloSllwte.

38

- 13

212

267

38

13

855

12391

Szosa Bydgoszcz-Piła, Wągrówiec-Ztotowo, Wągrówiec Złotowo

, Wągrówiec-Złotowo, We,grówiec-Złotowo

Okaiiniee-Grabowo

Białośliwie

Białośliwie-KrzyżówkaKrzyżówka- WysokaW’ysoka graa. powiat

14040

135139

124

90

120127

72

233

40255

2.16196

opublikowane.Warunki dotyczące dzierżawy zostaną przed terminem

Zarząd drogowy powiaty wyrzyskiego.SćSsszranie.

W czwartek, dnia 4 czerwca br.o godz. 10 rano odbędzie się

przetarg ustnyna wydzierżawienie czereśni z drzew

rosnących przy szosie Nakielskiej w Kru­szynie od kłm 11,5—12,9 i szosie Słu-

powskiej w kim 4,9-7,34 w Starostwie

pokój 24. Kaucja licytacyjna wynosi1000 złotych. Warunki przejrzeć można

w dniu licytacji, które przed licytacją będąodczytane. (12412Ł. dz 3635/25 C.

:ukieris 5

poleca 02425

99 PoBrmesHurtowa sprzedaż soli

Poznańska 1 Telefon 7303.

100 zi nagrodyza oddanie mi portfelu (wraz pasz­portem wojskowym, wykazem oso­bistym i pieniędzmi) który w sobotęo godzinie 12 w Maximia zgubiłem.

Łask, zgłoszenia (12-02

oUs. Bila !Lob ra im.

Podarki do Komunji św.hgsn?nffiiiri nwóyia%iri winil!?i ifel

S^JWsiSy UMfiKłwlęilftUg, Ofe-lwlmsg !WfóSWj ^WssSSa, rSwOHs Isll.

w zlocie, srebrze i alpace znane z doborowego gustukupuje się tylko w magazynie jubilersko-złotniczym

W. fi M. (tarczyńskie, BytffeszczPl. Teatralny 4, naprzeciw Teatru Miejskiego. Tał. 1675

Ceny najniższe! 12230 Wybór największy!Wsteikie reperacje zegark. I biżut. szybko i sumiennie

!S. :fommeTfeld

Magazyn sprzedaży w BY19(1OSZ^Vftyrlfto praw MlS- 30

narożnik ui. Gdańskiej. 9933

PBBBJEEUA

iiH]niiimiunniinnłiniimmimiiiinOprawą

książek szybko 1 staran­nie wykonuje Introliga-tornia Czuba, Śniadec­kich 41 12083

inimii!!ilUIIilfl!HlMlUIIIKUUUtUIU

Oeneraina zastępstwona Pomorze i pow. Bydgoszcz

WiSB§ felir BydgoszczDworcowa 16 b. i. p. Telefon 1525Naj)eoaze i na; tańsze źródło zakupu rzyicłzapasowych dla rowerów i przyboiów.Katalogi i cenniki dla handlujących gratis

- - -

,,i banko (11582

Popiera,!cie Inwalidówprzez zamawianie 11605

bsfis stewa

który dostarcza po cenach konkurencyjnych

Mec Inwalida - !l!i!ra EiPrzewóz bagażu ze stacji w dom i odwrotnie.

6069

MILENAwtrHw flc OTtafto z flflffma

W dobroci i wykon aniu niedościgniona.W rozmiarach od 45 do 320 litrów.

Wygodne warunki zapłaty. - Najlepszeźródło zakupu dla cdsprzedawców.

Bracto Bsnise, BydgoszczSw. Trójcy 14 b. Teief. 79.

WSZECHŚWIATÓW!) ZNANY

krem CAPIMI

R!ETAMORPHOSA

Jror.v/e vzmm\PPZZZ

/rojs/srrcaszjtae amara

/rtzzfipazzczzfflzaAar/ratwz astwa

P/NG/. P/RGRY,/PLAMY;

oborzzł/za/Ą.zmarszcz/g z

CZ/?Y.Bo afisye;a m wszystk/chPfprtw//AJACM, ppreAPCH t

s/nAct)cn /?przozarycH.

BRANI

Zabodamsnie fabryczne

z maszynami do wyrobów drzewnych i domem’ ieszka nym za 45.0 0 zł na dogodnych warun­

kach do sprzedania. i12K f

Maksymiijan Lewandowski, BydgoszczGdańska 54- Telefon 827.

IAWCZ8W SZTUCZNYCH:

za gotówkę lub na kredyt, ewentl. w zamian

za produkty rolne dostarcz

Spółka Przemysłowo=GórniczaKAtUWACA

Ni

dar. itiegr.t pi. wolności a

ZCTHBB^WSsraEC.

Niniejszem zamawiam wychodzący w Bydgoszczy 6 razy w tygodniuMlBw!BffimESgBs aa css?wiee 1925 s?.za 2,36 zi wraz

s opłatami pocztowemi. ,,Dziennik’4 odbierać będę z poczty — proszę dostarczyćpod poniższym adresem:

Imię i nazwisko:

Miejscowość: —...... .. . ... ... .. ..ulica i nr.:........ .... ..... ..

Kwil iMMZBfOWW’

tytułem przedpłaty na

.odebraieroj co niniejszem potwierdzam.

dnia

,.MemraiEs Bąjii!simló" za czerwiec 1926 r.

... 1925.

podpis:

Ziemniakijadalne ,,I rad o strja44

12272) kupuje w partjach wagonowychF, tąfcpowsk!

handel zboża Dworcowa 66. Telefon 19.

MJMATEK

138 mórg, w tem 40 mórg lasu z inwentarzem,w okohcy Bydgoszczy zaraz do sprzedania.(Jena 12.000 złotychHaksymll|an Lewandowski, zarządca upadłościBydgoszcz, Ułańska 54, teief. 827. (12(99

Poszukujemy zaraz starszego, żonatego

na stałe, za dobrem wynagrodzeniem. (12407f Mtatt! Mmi.

Poszukujemy dzielnych fachowców? i i i’

li

do ubezpieczeń na życie.Piśm. oferty do tosaaasres oggSo:sazasańa

wen Bydgoszcz, Dworcowa 72 podor. 455/10. (12444

Hotel Bios

Długa 53 Tek 1S7

polecaoMtaMftW

z trzech dań po 1 zl. Abonenci

uwzględnienie. (12139

Hotel SiBfiBftsliw Warsza’wie, ul Marszałkowska 102

v,ś ń vis dworca głównego.Po grun!ownem odnowieniu i zmianie

Zarzadu oo!tca

gw Ss o jgj e Hot waSSafisast.CENY PRZYSTĘPNE.

W tej samej nos-"sji mieści się znana re­stauracja ,.EBg^SS’S’AŻ" d :iwoiej ,,PodBachusem". 12124

(Eoamaz-aBJBim b-shcEe ca CecacB(dMoeresgSee

tel. 66 BBomora:cOTiBKCT !Bi. 50Pierwszorzędna Kawiarnia i RestauracjaToruń przy ulicy SzerokisJ nr. 28. Toruń

pmeca swą wySmienltę kuchnię, obiady23dań1zł.odg’dz12do4 ooooł. (11620Wykonuje pierwszorzędna wyroby cukiernicza

także wszelkie zamówienia ,ioza d un.

Codziennie koncert artystyczny.Skora i rzetelna obsługa. Ceny konkurencyjne.

Gracjan Dąbrowski.

Niniejszem zamawiam wychodzący w Bydgoszczy 6 razy w tygodniu^WatgtBEaaafflSt na eases?wiec 1925 s?, za 2,36 zł wraz

z opłatami pocztowemi. ,,Dziennik11 odbierać będę z poczty — proszę dostarczyć

pod poniższym adresem:

Imię i nazwisko;

Miejscowość: ___

...... ulica i nr.:

Kwit pmztowęi-

zi

tytułem przedpłaty na,

odebrałem, co niniejszem potwierdzam.

., dnia . ... 1926.

M za czerwiec 1925 r.

NT. 1TB. DZIENNIK BYDGOSKI, trw!a, 20 maja 1925 r. w.e ;

z długoletnią praktyk?la)atwia wszelkie,

choćby najtrudniejszesprawy karne, cywilne,procesowa, spadkowe,hipoteczne, kontrakto­we, spółkowe, najmu,podatkowe itd. Ści?gaza!egłe pretensje, regu­luje trudności finanso­we itd.

St. Banaszak

Cieszkowskiego 2.Telefon 1304. tis?r

Baczność !Firma Ager we Włoc­ławku, Kościuszki 18

poszukuje jraiąików, gospodarstw, kamienic dla

poważnych refiektantów.11544

Dom11 metrowy rogowy, z du­żym interesem kolonjat-

| nym z 5 pnkcjowem po­mieszkaniem, podwórze,wjazd, stajnie, cbora.

J spichlerz td, czy ste bez

długu za 5 0C0 zl sprzeda| od zaraz. Piasecki. Dwor­cowa 80.

pa.

E poduszkowe z własnejpracowni polecam po

teosc!i LszMGreBcyjnycBżyczącym na raty.

WowctSis. N wodworska 7.BPasiSMfŁB. 11X64

przystępującychtit. I. Kcmunji św.

poleca w wielkim wyborze odpowiednie (to

datki i to: 12241

srebrne medaliki,szkap!erze, lóźań-

ce z kapsułkami,piękne zegarkibranzoletkowe

i kieszonkowe w

złocie i srebrze,kolje, kolczyki,

pierścionki i t. d.

, 0.

ui. D!uga nr. 29.Na starszy polski Inte­res zegarmisirzowsko-

ztotniczy. Telefon 330.Rok założenia 1995.

li iękstą ilośćinteresów kolonjalnych,delii,atesowvch. galanteryjnych, magazyny ka­peluszy, manufakturo

wych i interesów żelaz

nych natychmiast do |

odstąpię ’ia. Do prze-ęcia potrzeba 3 5( 0 do

15 C()O zł B iż-ze GrundtKe, Bydgoszcz, Pomor­ska 43 ił ptr. (1245?

Na Pomorzuw powiatowym mieście,gdzie wszystkie szkoły,garnizon wojskowy w

rynku, jes do oddaniaskład z dwoma intere­sami w dzierżawę na

Uiika lat na dogodnychwarunkach. Zgłoszeniado Dzień Bydg. pod li

terą ,,J"

(l239’i

Sypialniedębowe i damskie po­koje mahoniowe sprzedaje bardzo tanio i na

raty. Fabryka mebli ul

Jackowskiego 33 (27i 08

KUPNA

Kupięzaraz jeden kocioł-skru-bacz używany w dobrymstanie, do generatorametora sącego, wielko­ści od 200 mtr do 300 mtr

Zgłoszenia z podaniemceny do Młyn ParowyMurzynko, p. Gniewko­wo. (12214

Podróżująeegoz dłuższą praktyką bran­ży kolonialnej, kawale­ra. władającego języ­kiem polskim i niemiec­kim, dzielnego sprzedawacza zaraz później po­szukuje fabryka artyku­łów spożywczych. Wy­czerpujące oferty z od­pisami świadectw i do­łączeniem fotografii u

prasza się pod ,.J. F. G.°do Dzień. Bydg (12413

Henrowi, neurastenicy,’

którzy ciernia na drażflwośt, sraboSĆ woli, braknergji, me!ancholjs, przesyt życia, bezsen­

ność, Mi głowy, przesadzoną wrał!łwaSCnerwów, Śledziennicę, nerwowa zaburzeniaserca i żołądka i trzymają bezpłatnie broszuręDr. Weisego , Cierpienia nerwów". (12416Br. Gebhard fi Co. Gdańsk, te Leegsa Tor IŁ

Gospoda rstwo19 mórg dobrej roli na

Szwederowie w Bydgoszczy, inwentarz żywy i martwy na sprzedaż. Zgi u wi.-!.ś icielaInowrocławska58 42447

91as?ynaIdo szycia na sprzedażSzubińska nr 10 parter

(12438

Formą szewskie,prawidła i prawidełkanajnowszego fasonu wyraiiiam i przyjmuję za

mówienia według nógWrześniewski,

ul. Gdańska nr. 61.112449

Na !tańszy i aajsmaczniejszy 41597

eKhteB)największeImleoikS

wypiekaParowa Piekarnia ,,Po

lonji", SpółdzielniSpożywców.

91ajątek650 mórg, w tem 90 mrg.taki z torfem, ziemia

pszenno buraczana, dom10 pokoi w parku, szosa

do miejsca blisko stacii

kolejowej inwentarz ży­wy i martwy w kom

plecie, również parowygarnitur. Cena 90.000 złWiadomość Piasecki, ulDworcowa 80. Odpowiedź 1 zł

Kilimyna ścianę i podłogę no

J cenach hurtownych na

Sprzedaż IłeRenbrech(Plac Wolności 2 42196

Leżankikanapy pluszowe, garnitury klub-we po tanich cenach i dogodnych warunkach sprzedaje każdemu w mieśc"e

na prowincji Tapicer-ma Jagiellońska 4, dru

gie podwórze. 42446

Najwyższe cenyp(acę za wszelkiego ro

dzaju skóry i wlósiekońskie. Garbuję i far­buję wszelkie gatunkiskór przyniesionychMam Składnicę skór far

W( nych i naturalnych.Wilczak, Malborska 13,

40747

M ilęlub kamienicę w ceniedo 18 tys zł. kupię na

ychm ast i zapłacę gotówką Spieszne ofertydo Dzień. Bydgusk. pod

Wita". (12450

Papierośni cyp szuku;ę. Zgłoszeniado Dz Bydg. pod , Pa­pierośnica". 42333

Poszukujęużywane piłki i drążkibilar towe. Rycerska 9restauracja. (12468

KasęNational z tastaturą dowduszania kupię, ()fer!y z podaniem ceny doDz. Bydg pod ,,Ka?ę".

Lieytae :a.

W piątek, d. 22. 5. 25

przed poł. o godz. 11

sp tedawtrć będę na

dworcu towarowetn w

Bydgoszczy 30i) centna

rów szlamkredy w iloćc ach nie niże) 30 ctr

dobrow-olnie najwięcejda ącetnu. Obejrzeć jedną godzinę przedtemMaks Cichon, licytator itaksator, BydgoszczPod Blankami nr 1Telefon 1030 42556

Każda S’arnniechaj wie, że najpięk­niejsze i najtańsze ka

peInsze są tylko w firmie A Gawęcka i Ska

Siary Rynek 5/6. (12454

A i,ntnrisiprzyjmuje zamówieniaudziela posady. Oss-lińskich 11. 40722

Itiletywizytowe 100 szt S 50 złCzuba. Śniadeckich 41

-i 2084

%niuz.;ewszelkiego rodzaju na

prawiam i odnawiam

szybko i po cenach so

lidmch Czerwiński, ul

Leszczyńskiego 37.12401

H ykoMejęszybko i starannie kost

jurny od 15 zł, płaszczeod 14 zl., suknie od 5 złbluzki cd 3 zł. UczeńOice mogą wstąpićKra;niewslia, Cbwytowo 5 art lewo. 49399

tsrzyjmu.,edo malowania suknie,bluzeczki, szale, (jedwabetamiuę, j fatbuje di

prana pod gwarancjąWykonanie artystyczneGamma 7, 11tawu.

Okazja!Wiła z kordonem lO.Ol 0?.ł, dom ii piętrowy z 2nter- sami w centrum

14 0i )O zł, dom I piętrowyinteresem i ogrodem

8 Oto zt, dom 1 piętrowyinteresem za 6.0 0 zł

domek w guście wiń z

ogrodem w centrum 7.000

zt, wiłaIpętrowa zo-

grodem 12 moig wem

2C 0 0 zł. interesa handlowe od 2.GOO do 10.C0Czł, sprzeda Piasecki,Dworcowa 80. Odpo

edź 1 zł.

Motor1 P.S . dozap. elektrycz­nego, młynek do palenia kawy tanin na sprze­daż. Zgł pod , MotorV 0u do Dz Bydg. 42389

91 ot ocyklużywany marka ,,Opel’zn 330 zł. na sprzedaż()ton Rott — Chojnice;Pom.), ul. Gdańska 6

41399

HA RATY

,,ODZIEŻ"

te

Taniej nie kupisz!Fabtyka konfekcji około |

stu maszyn, z przyległemi budynkami. Garaże, I

stajnie nojazdy. wszystko |

jak stoi i leży na do­godnych warunkach za- j

as sprzeda PiaserkiDworc wa nr. 80. OdDowiedź 1 zł.

Na sprzedaż400 worków od cukru30 beczek od syropuFabryka wyrobów cu

krowych. Bracia TyslaWarszawska 14 4 2406

Hower

męski i wolnemgieni tanio na aprzePromenada 28 ptr. prawo. (12431

,-Si

91ajątek5Cfl morgowy, ziemia

dobra, czyste bez d’ugu.tom 5 pokojowy w ogro

dzie blisko stacji i mia

sta, wodociaei, telefon

budynki dobre z pełnymnwentarzem za 801 00 zł

jrzy połowie wrdatv

sprzeda, Piasecki. Dwor­cowa 80 Odnowie iź 1 zł

91 a(a uila3 pokoje, stajnia 1 mor

gowy ogród owocowynatychmiast do cbięcia5 minut od stacji, 5 kimod Bydgoszczy za 31 00

złotych do sprzedania.Bliższe Grundtke. Byd­goszcz, Pcm.rska.43 . II

piętro (12451

200 móryżywy i martwy inwentarz F.O(KO zi wpłaty25 tl)O zł., 160 mórg 20.0 X)zł , 60 mórg pszenneziemidom7pokoi 15O0

zl, Gordon, Dworcowanr. Slb . 42162

Z powodunagłego wy azdu sprzedam tanio 5 mórg do­brej roli ze zbioramii zabudowaniem. Wia­domość Wrocławska 2

Bydgoszcz 42100

Maszynędo pisania Hldcal"

doskonałym stanie na

sprzedaż. Promenada 3Behrens i 12427

Domz ogrodem ważywno-owocowym przeszli 2

morgi, przy trarnwaiuza 3.800 zł z powoduwyjazdu zaraz na sprze­daż S’anisiaw Rusz

k( wski, D.m OsadniczyBydgoszcz, ul Hermana

Frankiego la tel. 885,12157

Domz ogrodem owocowymkorzystnie na sprzedaż,oasprzck, Ma!e Barto

dzieje, ul. Bełzka 34b112403

Baczność!B’ufet, kredens, szafkado zegara stojącego za

. 3( 0 zł. na sprzedaż Snw ńa kiego 2. 42364

Itegalyi waga na sprzedaćGdzie? wskaże Dzień

Bydg 42 26

SamochódLandolet 6 osobowy,di brym stanie, jest za

raz na sprzedaż lub dozamienienia na krytynadaje się również na

doróżkę. Of . pod , Samochód" do Dz. Bydg

(12223

Na sprzedaż1 wóz roboczy 3”, 1 wóz

roboczy 21/?”, 1 wóz ro

boczy 2”. 1 wózek ręcz

ny. Wszystkie wozy no

we z fabryki. Grund,u! Gdańska 26. (1/324

Powózkabryczka), platforma i

uprzęż na parę lub na

jednego konia tanio na

sprzedaż. Właściciel do­mu, Kujawska 24, mię­dzy 4 a 6 popoł. 42452

Biurkai regały do akt korzystnie na sprzedaż Wit­kę, Bartodzieje, Fordr ńska 68. 12397

Howerdamski bardzo dobry,jak nowy tanio na

sprzedaż ul. Śniadec­kich 4!a Iii ptr. (12398

HebleNajtańsze źródło zaku­pu kompletnych urządzeń mieszkaniowychoraz poiedyńczych me­bli solidnego wykoniana dogodnych warun

kach poleca Ignacy Grajuert, Dworcowa 8, teie-

,loa m, jU473

uSlca Jana Kazimierza nr. 2 .

Ubrania męskieI dziecięce.

Płaszcze damskie,

męskie i dziecięce.

Firma chrześcijańska.

LEKCJE

s?u

POSADY

Buchalterjiwyuczają listownie, kursa Sekułowicza, Warszawa. Żórawia 42 Po

u ończeniu - egzaminświadectwo. Żądajcieprospektów. (11798

Ktom’zSeH lekcji gry na

mandolinie, żgł. do OtBydg. pod ,,Gra". (12421

ft orepetycyjudziela student, a dlaosób starszych matema

tyki i polsk ego. Gronwaldzka 8 II. (12422

Książkowamożliwie z branży drze

wnej. z podwójną ai

ry kańską książkowością.biegła w stenografiidisami! pa muszyurzy wolnem utrzym

maniu we własnym domu może się zaraz zgłosić. U aruoek doklai

znajomość języka poiskiego i niemieckiego,odpisy świadectw, z życiorysem i fotogr.ewtl. osobiste prze latawjenie pożądane. Zglprzyjm. fa. Bernard Austen jr., Szlachta powStarogord. (l(

Kabaret artystyczn(i12441) wykonała artyści Teatru

na rzecz ,,Czerwonego Krzyża”w czwartek 21 bm. o godzinie 9 wieczorem

w Resursie Kupieckiej ulica Jagiellońska.

Program obfity i urozmaicony.

Bilety nabyć można tamże orzy kasie.

Koncert orkiestry raojsk. |?w czwartek 21 b. m, o godz. 4-7 popoł,w ogrodzie Resursy Kupieck., Jagiellońska

m rzecz ..Czerwonego Krzyża”.13441 a

Natychmiast do oddania (i w mniei

szych ilościach) (1241

H M mii5i ((Dii l. ki.dobrze wypalonej.

Ceny korzystne. Dogodne ytności. Zgłoszenia przyjmuje

Srów MSd PoprWChojnicach - Pomorze.

Podróżującydobrze zaprow’adzony,który odwiedza składyskór oraz obuwia poszu­kiwany ryiko na prowi­zję przez przedstawiciel­stwo w Poznaniu obca­sów gumowych znanejprzedwojennej marki.Of. pod ,,F. F," do Dz

Bydg. 12394

2 pomocnikówfryzjerskich poszukujezaiaz Salon de Coiffure

Ignacy Budziński, ulica

Jag eliońska 65/66. (12157

Pomocnikakrawieckiego poszukujenatychmiast Fr. Podeiuski, Matejki 7 42453

Kru wczyńdo maszyn elektrycz­nych przyjmie zaiaz

Fabryka konieiscjj mę­sku j ,,Jndustria’, Bydgoszcz, ul. Kujawskanr. 105 lt-6 . (12446

Dztcinychakwizytorów uo działu

ogłoszeń poszukuję. ZglChrobrego la, 11 prawo,od 7—9 wiecz. 42420

Służącaktóra dobrze gotuje z do­bremi świadectwami po-szokuie zaraz Budzińskaulica Jagielińska fó/66.

42458)

Starszyuczciwy chłopiec do posvłek może się zaraz

| zgłosić. R Hans, Ja

giellońska 12. (12469

Poszukuję! zaraz lub od 1 czerwca

] handlowca i ekspedjent-| kę z branży bławatówI Reflektuje ię tylko na

!sity wykwalifikowaneIz podaniem świadectw,I warunków i fotografiiI E, Kowalska. Kościerzy-I na, Kościelna l, skład| nia watów, konfekcja mę

jska i damska, obuwieI i artykuiy męskie. 42228

PomocnikI fryzjerski potrzebny za

!taż. Plac Piastowski 1.

112405

CzeladnikI kołodziejski może się! uatychmiESt zgłosić. Klo-jse, mistrz kołodziejski,I Świecie n/Wisłą 42409

Sllodafotografistka ub panien

I ka władająca polskim iI niemieckim językiemi io przyjmowan!a klien| tell w żak!, fotogr po-

pzukuję zaraz Emili Haynn, zakład fotogra-I ficzny, Bydgoszcz, Gdań1 ska 162. 424 6

Czeladnikaszewskiego poszukoię na

dobrą szytą pracę. Ulj Bernardyńska 9. ,12424

Gospodarz!z kaucją 2-3 tys. zl.

j któryby ewti. późmej! mógł takowe nabyć na

| własność lub w dzierżąI wę potrzebny od 1. 6| b. r. do 110 mrg. gospo-| darstwa na Pomorzu.! Zgl. do Dzień. Bydg.pod ,,K. K." 42393

Uczeń| gastronomiczny oraz

]dziewczyna do kuchni

potrzebni zaraz. Zgiosz| Bar Angielski, ui. Gdań-

jska 165. 42436

Nauczyciel| obeznany w pracach| biurowych poszukuje poJ sady. Zgł pod ,,Nauczy-J ciel". 42479

Stolarzana lepsze meble (pokójmęski, jadalnię itp.) .

/ ma swoje narzę-

larz”Dz. Bydg. pod .,Sto-

(123:0

Zamienięportjerstwo 2 pokoje z

kuchnią na takie same

prywatne lub duży po­kój z kuchnią. Mazo­wiecka 44. (12476

Czeladnikówwniczych na stalą

ale pierwszorzędną szy

Gdańska 40Ul

(12352

Uczciwasłużąca nu że się zgłosićzaraz. Gdańska nr. 14

(12437

l/cawt

ślusarskich poszukujezaraz P Nowacki. Rycerska 6. 42445

Służącaz dobremi świadectwa­mi, która umie dobrze

gotować, może się zgłosić. Turski, Kordeckie

go 1. 42123

Poszukujęzaraz ucznia rzeźnickie-

go uczciwych rodziców.J. Buc;ek, mistrz rzr-źaicki, ul. Pomorska 57

42363

Do dzieciposzukuje miejsca, wła’dam językiem francu­skim, urtiię szvć i hafto­wać, mam lat 18. Adreswskaże Dzień. Bydgosk

42388)

Poszukujęposady w firmie spedy­torskiej lub tem podo­bnej. 4 lata celnict wa

mam poza sobą. Zgłoszen a przyjmuje admi

nistracja Dzień. Bydgr,od nr. ,,488". 42181

Uezeiwasłużąca poszukuje posady do wszelkich pracdomowych zaraz. Zgido Dz. Bydg. pod ,,Uczci wa". 42359

Kucharkapoleca się na wszelkie

uczty rodzinne i towa­rzyskie tnkże na dłuzszysezon. Łokietka 26 I. ppr wo. 42311

Wydzierżawieniesaflćw i ale!i mciiwjcBa ihtMi;i ffloslaa

Tegoroczny sprzęt bę­dzie wydz,erżawiony w

3 losach:1. Druga taresinowa z

Witosławiadol)ębionka i aleja gruszkowaz Witoslawia do Roś

cimina;2. Aleje z Witoslawia do

Or,a i sady w Wito

sławiu;3. Sady i aleje w Orlu

Warunki maga byćprzejrzana w Kasie w

Witosławiu. Piśmienne

oferty na każdy los oso­bno winne być przesła­ne pod adresem MajętnA itosław do dnia 28 ma

iar.b. (12126

Lefnisfca-uzdrowiskaposzukuje solidny kawaier w łesie sosnowem

najchętniej prywatnieZgłosz. Bydgoszcz, Po

n,orska42 mieszkanie 1442140

91ieszkanie2-4 pokojowe z kuch

nią lub 2 próżne pokojeposzukuje osoba samo­tna zaraz lub od 1 lipcamoż iwie wcentrum nna

sta Zgłosz. ut. Pomor­ska 6o, II i. (12451

!POKOJ.E J

Pokójiroebl. do wynajęcia.Aleje Mickiewicza 2_3itr. lewo. 42258

Pokójumebl. dla 1 lub 2 pa­nów do wynajęcia, ul.Śniadeckich 42a II ptr,

(12443

Pokójumebl. do wynajęcia,?omorska 58 ptr. lewo.

(12469

2 pokojemodnie umebl. z całemkomfortem iak: kąpiel-ką, balkonem, telefo­nem,elektrycznem świa­tłem itd. od 1. 6. 25. lubzaraz do wynajęcia, ul.Dworcowa 30 II lewo.

(12404

Pokó iz utrzymaniem dla lep­szego pana do wynaję­cia od 1 czerwca. Pe-tersona 11 I. (12429

Pokójdla panienki do wyna-ięcia. Łokietka 26 ntr.i!wo !12419

Pokójnrzvjemnv z niekrepują-cem wejściem w leo-

szym domu dia 2 pańiub panów zaraz lub od

l, 6. do wynajęcia, Sien­kiewicza 43 II ptr. ora-

wo D2477

Pokójumebl. do wynajęcia,także obiady dobre i suteno 1 zl. Grodzka 18 L

(12470

Dla starszychpań 1 panów obiadyjarskie (wegetariańskie)prawdziwie higieniczneGamma 7, II piętrolewo. (12434

Brunetkalat 21, łagodnego cha­rakteru, miłego usposo­bienia zawód urzędnicz­ka, znudzona samotnoś­cią. pragnie poznać pa­nów, w celu matrymon­ialnym. Łaskawe ofertyproszę złożyć ewentl.z fotografją, lecz nieko­niecznie do Dzień. Bydg.ood ,,M." 42423

Znajomośćzawrę z subtelnym 1 wy­twornym panem w celo

towaizyskim Zgł. pod,.Nudy" do Dzień. Bydg.

(12427

40-50.000 zl.pożyczki poszukuje sięza dobrą gwarancją i

wysoki n procentem na

czas S-4 miesięcy. Ła­skawe zgłoszenia doDzień. Bydgosk. p d nr,..548". (12417

Pożyczkihipoteczne 6°/e żytnieja 8% dolarowe na 10lat z Poznańskiego Ziem-stwa Kredytowego po­średniczy i przeprowa­dza. Józef Stark, Poz­nań, ul. Długa 4, tele­fon 27-60. 42418

Psacelem wytresowaniaprzyjmę. Of. do Dziem

Bydg. pod ,,Tresura".(12430

CJł^opc a

lub starszego człowiekana gospuóarstwo do pa

iszenia 4 krów poszukuje. Wiadomość Piasec

liu, Dwofwwa bti,

91 leszkani, e

1—2 pokojowe z kuch­nią potrzebne zarazewtlud 1. 6. 25. Zgłusz, pod,,E. R," do Dzień- Bydg.

412477

Ostrzegamkażdego który mojej i(rnie Leokadji Kostkowi

skiej na moje nazwiskffcoś pożyczy iub sprzeda,ponieważ odeszła ode-Dinie bez powodu. Antoni

Kost, ko wski, .Wiatrako-

,wa ia.

Str. 10 DZIENNIK BYDGOSKI, środa, 20 maja 1925 r. Nr. 116.

W poniedziałek, dnia 18 go maja o godzinie 1-szejw nccy zasną! w Bogu, zaopatrzony Sakramentami św,po długich i ciężkich cierpieniach mój najukochańszymąż, nasz ukochany ojciec, teść i dziadek ś. p.

Roman PicslrziflsH

w 75 roku życia.O czem donosi w smutku pogrążona

Eksporfacja zwłok odbędzie się w czwartek, dnia21 maja godz 4 i pół popoł. z domu żałoby przy ulicySienkiewicza 13, na nowy cmentarz. 112482

MstMBśe Mieiffit?wo t?wsa

sprzedawać będzie wa wttsrek, dnia26 bm. od godz. 9 począwszy, na salce

p. Mikulskiego w Żolędowie (12459

drzewo opałowez leśnictw Jagodowo, Dąbrowa i Zdroje, oraz

bydulecz leśn. Jagodowo, Zdroje i Jastrzębie.

kraenentamli kolega,

W sobotę dnia 16 bm. o g-odzinie 2tya po południucierpieniach opatrzony Sa-

cy Miejskiej nasz pracownikeraart pas długich, ciężkich cierpieniac,h opatrzony Sa

mi iw., w Lecsnizyaista i. p.

Piotr Gmińsliprzeżywszy iat 36. (12465

O czerń donosi w imienia urzędników i pracow­ników Miejskiej Stacji Pomp Kanałowych

Jan Cywmski,Pogrzeb odbędzie się w czwartek o godz. 5 -tej po

poł. z kaplicy starego cmentarza przy ul. Grunwaldzkiej.

W ponśedzSssłek, dnia 25 V 1325 przed południem o godz. 13 sprzedawać będę na majątkuGrabowo p. Topólno, stacja Pruszcz ze spadkudobrowolnie najwięcej dającemu:

3 garnitury pluszowe, stół pod kanapą,6 sza? do garderoby, 5 bls!!żnlarek,6 łóżek z matar., 2 nocne stoliki z mar­murem, 3 umywalki, 2 lustra (tremoz marmurem, (1 szafa, 1 stół, 1 komoda,1 ang. gotowa!nia, 1 stół z lustremod 170)), 3 sekretarki, krzesłp da biurka,szafę do akt, regał, regulatory, małąszafę do nieniędsy, 1 kanapę, 2 lustra,2 stoliki do gry, stół rozciągany, szafkęz lustrem, 2 pełąkl e?ektr. (szklane),słup de kwiatów, pożciel, kompl. ką-p!eiką, różne lampy, 2 szafki aa lodu,3 wirówki, piec westfalski, kocioł, ma­g?a!, piet antracytowy, wiele sprzętówdomowych I kuehsnnych i wis!a innychrzeczy.

Rzeczy do obejrzenia godzinę przed licytytacląMAKS OCHOM, aukcjonator i taksator

Bydgoszcz, Pod b(ankami nr. 1, telef. 1030 i 936

Młodszego zdolnego

EKSPEDJEHTAzaangażuje

,,Ezesanka" Gdaftska 157.Osobiste zgłoszenia ze świadectwami

w środę od godz. 8-9 rano. (12461

ii!lSH:illi!llHi i!tfi!WMSł

Na przyjęcie12448 polecamw wielkim wyborze po nader niskich cenach

zegarki - branzo!etki - pierścionki -

medaliki - torebki - naszyjniki w zlocie i srebrze.

Paweł Baomstóewla

Podwale 17. Obok Hali miejskiej. Podwale 17.

ramola kamiennego

oraz wszelkie wyroby smołowcowe dostarcz’?z własnej produkcji korz.ystnie (12410

IsSsMf(H MowSi. !§L Wilhelm Schliemann A. G .

Berlln-Rudow.

Kino Krlsta§ Ę

Dziś we wtorek.o godz. 9 i codziennie

wie!!li tete

angielski.Przedtem

Teatr RazmoHośc!10 aktrakcyj.

Wstęp 2,09 i 1,59 zl.1-467

iDzlS natos!fczajnaPrefłsierai i

1 Świat i PStelatsli ńi j| Jedwab i Łachmany (S Dramat obyczajowy, przygody nowoczesnego małżeństwa g

55 w pogoni za wrażeniami w O wielkich aktach. =śś

I ti toM Reinhold Szynce! - Mary KM |j giómuii: Mary Parter - lais RiEinann. a

__

I iBIBIBfflllBll!lSffll!Blli!li!lfflfflM

j§ wyjątkowo tania sprzedaż od środy dnia 20. b. m. do Zielonych świątek

Bli!isa teitełia

te!§ tafi z mocnego płót- 3

na przybrane haicikiem - - J.iU

U§ iaute z cienkiego płot- f 7fj

na przybrane hafcikiem i mereżką 4,fcfJ

We M bardzo strojne | 70

opal., bogato przybr. walansjenką 4,ŁlS

(teS Ss m batystowe z ła- f! jC

dnym haftem - ll,iJ

M So ffl z mocnego płat­na mereżkowans ...

PSflGfi(lf

wszelkie

Mlii?

TryS(?faśg

flor rozmaite kolory j flftwszelkiej wielkości ... 1,00

flor mese ryzowane bardzo 7 7C

eleganckie . ... Ł,łJ

Meteja damska KonfBteja n^ska

OM BBSlifiBWB ;?i/T ,usony jumprowc - - - - Ł,f J

l!i Iffi To ”pSia’ TaSS 17C

sony od - - - - %sJ

najmodn. fasony fjj COpiękne desenia - !3sJu

-j frotte eleganckiei fasony wszelkie 77 fljj

wielkości od - - - iiŁ,uu

z mocnego ma-

terj. praktycznew noszeniu solidne wykończenie

najnowsze fasonymiarowe wyko-

371

e

sze

name^3,25

h. O,§S

s. 2,11!

żyrardowskie I. gatunek 2,01

flor jedwabny I. gatunekbardzo trwałe -

bawełniane w rozmaitychkoloraeh - - -

H^Si!li niciane bardzo trwałe

w noszeniu -

Mi

180

............................................................................................................................................... .

jZiakamita iluzja zshjj!ijProsimy skorzystać z niniejsze] oferty.

BiiiiiiiiiiiiiniijiiiiHiiiiiii!!!iiińiiiiiiiiii!iiiiiniiiiiiiiiiiinnliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii(Hiiiiiiiii!iiinii!iiiiniiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiHii!iiiiiiiiiiiiuii!iiiiiiiii

filcowe roz­maite kolory od

Caianfertaw rozmaitych kolorach witaftowe ...... od Ł?.

Baftj IMata wto trwałe , od ll. 8,45

SelasHBW na Miaa wMi taaB. .a ii O

fattnłiSi!ni?ca .................................. ,dii.I,SO

WiiRżffl h whłiw Ehufeiński i IPaazjeosIii(12472