Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Bookarnia Online.

Warszawa 2012

Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiejUwarUnkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne

Roman Stec

Stan prawny na 30 kwietnia 2012 r.

RecenzentProf. dr hab. Marek Górski

WydawcaGrzegorz Jarecki

Redaktor prowadzący Małgorzata Jarecka

Opracowanie redakcyjne Studio Diament

Łamanie Wolters Kluwer Polska

Układ typograficzny Marta Baranowska

© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2012

ISBN 978-83-264-1210-3ISSN 1897-4392

Wydane przez:Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek01-231 Warszawa, ul. Płocka 5atel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl

www.wolterskluwer.plKsięgarnia internetowa www.profinfo.pl

Wykaz skrótów / 9Wstęp / 15

Rozdział IZasady gospodarki łowieckiej, działalność gospodarczana podstawie przepisów ustawy – Prawo łowieckie / 21

Zasady gospodarki łowieckiej / 211.Planowanie w gospodarce łowieckiej / 262.Uprawnienia starosty w zakresie utrzymywania lub hodowlichartów i ich mieszańców / 39

3.

Działalność gospodarcza w zakresie łowiectwa / 434.Problematyka prawna wydzierżawiania obwodówłowieckich / 59

5.

Postanowienia ogólne – tworzenie obszarówspecjalnych / 59

5.1.

Administracyjnoprawna problematyka wydzierżawianiaobwodów łowieckich / 61

5.2.

Rozdział IIWykonywanie polowania / 71

Postanowienia ogólne / 711.Uprawnienia starosty dotyczące odłowów lub odstrzałówredukcyjnych zwierzyny / 80

2.

Sposoby wykonywania polowania / 833.Uzyskiwanie uprawnień do wykonywania polowaniaoraz sposoby wyceny trofeów łowieckich / 83

3.1.

Wykonywanie polowania indywidualnegoi zbiorowego / 92

3.2.

Postulaty zmian / 1194.

5

Spis treści

Rozdział IIIProblematyka administracyjnoprawna oraz cywilnoprawnaszkód łowieckich / 123

Postanowienia ogólne – szkody powodowane przez dziki,łosie, jelenie, daniele i sarny / 123

1.

Szkody wyrządzane przy wykonywaniu polowania / 1292.Administracyjnoprawne aspekty mediacji w prawiełowieckim / 130

3.

Przypadki wyłączające wypłatę odszkodowania za szkodywyrządzone przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny / 141

4.

Szkody spowodowane przez polujących przy wykonywaniupolowania / 142

5.

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzoneprzez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną / 149

6.

Warunki wypłacania odszkodowań za szkody wyrządzoneprzez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny / 151

7.

Ubezpieczenie od szkód wyrządzonych przez zwierzynęłowną / 155

8.

Postulaty i propozycje zmian / 1599.

Rozdział IVUprawnienia administracji publicznej i Polskiego ZwiązkuŁowieckiego w zakresie łowiectwa i gospodarki łowieckiej / 160

Uwarunkowania związane z kształtowaniem politykiłowieckiej / 160

1.

Uprawnienia Ministra Środowiska w zakresie łowiectwai gospodarki łowieckiej / 164

2.

Uprawnienia organów samorządu terytorialnego w zakresiełowiectwa i gospodarki łowieckiej / 176

3.

Uprawnienia Państwowego Gospodarstwa Leśnego LasyPaństwowe, Inspekcji Weterynaryjnej, dyrektora parkunarodowego, organów wojskowych oraz wojewodyw zakresie łowiectwa / 182

4.

Aspekty administracyjnoprawne działalności PZŁ / 1845.

Zakończenie / 209Orzecznictwo sądów polskich oraz organów administracji w zakresieustawodawstwa łowieckiego / 223

6

Spis treści

Bibliografia / 229Akty prawne / 241Wykaz załączników / 245

7

Spis treści

Wykaz skrótów

Źródła prawa

dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w spra-

dyrektywa2009/147/WE

wie ochrony dzikiego ptactwa (wersja ujednolico-na: Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, s. 7)dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych

dyrektywa92/43/EWG

oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206z 22.07.1992, s. 7 z późn. zm.)ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywil-ny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

k.c.

ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)

k.k.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483

Konstytucja RP

z późn. zm.; sprost. Dz. U. z 2001 r. Nr 28,poz. 319)ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykro-czeń (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275z późn. zm.)

k.w.

rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitejz dnia 27 października 1933 r. – Kodeks zobowią-zań (Dz. U. Nr 82, poz. 598 z późn. zm.)

k.z.

ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postę-powaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U.Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.)

p.p.s.a.

9

ustawa z dnia 13 października 1995 r. – Prawołowieckie (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 127,poz. 1066 z późn. zm.)

pr. łow.

rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitejz dnia 3 grudnia 1927 r. – Prawo łowieckie (Dz. U.Nr 110, poz. 934 z późn. zm.)

pr. łow. z 1927 r.

dekret z dnia 29 października 1952 r. o prawiełowieckim (Dz. U. Nr 44, poz. 300 z późn. zm.)

pr. łow. z 1952 r.

ustawa z dnia 17 czerwca 1959 r. o hodowli,ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim

pr. łow. z 1959 r.

(tekst jedn.: Dz. U. z 1973 r. Nr 33, poz. 197z późn. zm.)ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowa-rzyszeniach (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79,poz. 855 z późn. zm.)

pr. stow.

ustawa z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawoochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r.Nr 25, poz. 150 z późn. zm.)

p.o.ś.

rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia16 marca 2005 r. w sprawie określenia okresów

r.o.o.p.

polowań na zwierzęta łowne (Dz. U. Nr 48,poz. 459 z późn. zm.)rozporządzenie (WE) nr 853/2004 ParlamentuEuropejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia

rozporządzenie(WE) 853/2004

29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególneprzepisy dotyczące higieny w odniesieniu dożywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UEL 139 z 30.04.2004, s. 55 z późn. zm.)rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia13 listopada 2007 r. w sprawie rocznych planów

r.r.p.ł.

łowieckich i wieloletnich łowieckich planów ho-dowlanych (Dz. U. Nr 221, poz. 1646)rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania

r.s.s.w.o.

przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań

10

Wykaz skrótów

za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U.Nr 45, poz. 272)rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia23 marca 2005 r. w sprawie szczegółowych warun-

r.w.w.p.

ków wykonywania polowania i znakowania tusz(Dz. U. Nr 61, poz. 548 z późn. zm.)rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia21 czerwca 2005 r. w sprawie zwierzyny bezpraw-nie pozyskanej (Dz. U. Nr 116, poz. 981)

r.z.b.p.

ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekstjedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.)

u.l.

ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronieprzyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151,poz. 1220 z późn. zm.)

u.o.p.

ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronieprzyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 99,poz. 1079 z późn. zm.)

u.o.p. z 1991 r.

ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochroniezwierząt (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 106,poz. 1002 z późn. zm.)

u.o.z.

ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działal-ności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r.Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.)

u.s.d.g.

ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządziegminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142,poz. 1591 z późn. zm.)

u.s.g.

ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządziepowiatowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142,poz. 1592 z późn. zm.)

u.s.p.

ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządziewojewództwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142,poz. 1590 z późn. zm.)

u.s.w.

11

Wykaz skrótów

Czasopisma

Biuletyn Informacyjny Lasów PaństwowychBiul. Inf. LP

Brać ŁowieckaBŁ

Las PolskiLP

Łowiec PolskiŁP

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba CywilnaOSNC

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karnai Wojskowa

OSNKW

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy,Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

OSNP

Orzecznictwo Sądów PolskichOSP

Ochrona Środowiska. Prawo i PolitykaOŚPiP

Orzecznictwo w Sprawach SamorządowychOwSS

Państwo i PrawoPiP

Prawo i ŻyciePiŻ

Przegląd Prawa HandlowegoPPH

Przegląd Ustawodawstwa GospodarczegoPUG

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i SocjologicznyRPEiS

RzeczpospolitaRzeczposp.

Samorząd TerytorialnySam. Teryt.

Studia PrawniczeSt. Praw.

Zeszyty Naukowe Naczelnego Sądu Administra-cyjnego

ZNSA

Inne skróty

Bezpieczeństwo i higiena pracyBHP

Dziennik UstawDz. U.

Dziennik Urzędowy Wspólnot EuropejskichDz. Urz. WE

Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejDz. Urz. UE

Europejski Trybunał SprawiedliwościETS

12

Wykaz skrótów

Główny Urząd StatystycznyGUS

Krajowe Centrum Informacji KryminalnejKCIK

Narodowy Bank PolskiNBP

Ośrodek Hodowli ZwierzynyOHZ

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy PaństwowePGL LP

Polski Związek ŁowieckiPZŁ

Sąd ApelacyjnySA

Sąd NajwyższySN

Unia EuropejskaUE

Wojewódzki Sąd AdministracyjnyWSA

13

Wykaz skrótów

Wstęp

Książka pt. „Uprawiane łowiectwa i prowadzenie gospodarki ło‐wieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawnei organizacyjne” omawia w ujęciu administracyjnoprawnym i cywil‐noprawnym instytucje prawne oraz warunki uprawiania łowiectwai prowadzenia gospodarki łowieckiej w Polsce. W piśmiennictwieprawniczym do tej pory nie ma opracowania, które od strony admini‐stracyjno- i cywilnoprawnej analizowałoby problematykę uprawianiałowiectwa i wskazywałoby, że regulacje te stanowią integralne elementymaterialnego i ustrojowego prawa administracyjnego oraz cywilnego,choć w prawie łowieckim mamy do czynienia również z prawem kar‐nym i gospodarczym publicznym. Dlatego dokonano wyboru takiegotematu książki. Ukształtowany w Polsce w ostatnim dwudziestoleciusystem aktów prawnych zawierających przepisy związane z ochronąśrodowiska obejmuje kilkadziesiąt aktów normatywnych rangi usta‐wowej oraz podstawowych. Obowiązujące akty prawne rangi ustawo‐wej związane z ochroną środowiska doktryna prawa dzieli na szereggrup, biorąc pod uwagę ich treść i znaczenie dla całego systemu prawaoraz miejsce w tym systemie. Są to zatem akty o charakterze ogólnymi horyzontalnym regulujące instytucje prawne istotne dla całego sys‐temu ochrony środowiska. Akty te to ustawa – Prawo ochrony środo‐wiska, ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodomw środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493 z późn. zm.) orazustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o śro‐dowisku, jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiskaoraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227z późn. zm.). Najbardziej ogólny charakter ma ustawa – Prawo ochronyśrodowiska, pozostałe dwie dotyczą wyodrębnionych zagadnień, przyczym ustawa z 2008 r. zawiera przepisy dotyczące organizacji aparatuadministracji zajmującej się sprawami ochrony środowiska. Ustawo‐

15

Wstęp

dawca, jak to zwykle bywa, nie rozstrzygnął w sposób czytelny i wy‐raźny wzajemnego stosunku pomiędzy tymi ustawami, co w praktyceprawnej w ich stosowaniu powoduje wątpliwości interpretacyjne. Dopozostałych grup doktryna zalicza ustawy sektorowe i przepisy uzu‐pełniające. Akty uzupełniające nie dotyczą bezpośrednio ochrony śro‐dowiska. Są wykorzystywane dla osiągnięcia celów ochrony środowi‐ska. Są to m.in. takie regulacje jak ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawobudowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.)czy ustawa z dnia 27 kwietnia 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniuprzestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.). Do przepisówsektorowych zalicza się akty prawne regulujące gospodarcze korzysta‐nie z zasobów środowiska (prawo leśne – ustawę o lasach, prawo ło‐wieckie – ustawa – Prawo łowieckie, prawo rybackie – ustawa z dnia18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (tekst jedn.: Dz. U.z 2009 r. Nr 189, poz. 1471 z późn. zm.), ustawa z dnia 25 czerwca2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 116, poz. 975), czy szereginnych przepisów regulujących zasady korzystania ze środowiska i jegoochrony. Na potrzeby tej książki wykorzystano przepisy prawa łowiec‐kiego regulujące aspekty gospodarowania zasobami biosfery (zwierzę‐tami łownymi). W książce tej obok treści materialnoprawnych, przed‐stawiono również uwarunkowania ustrojowe związane ze strukturąi uprawnieniami organów administracji publicznej w zakresie łowiec‐twa i podmiotów niepublicznych wykonujących zadania z zakresu ad‐ministracji publicznej związanych z uprawianiem łowiectwa. W książ‐ce tej również podjęto problem zgodności z Konstytucją RP ustawy –Prawo łowieckie. Na potrzeby niniejszego opracowania wykorzystanonastępujące metody badawcze: dogmatycznoprawną, prawnoporów‐nawczą i historycznoprawną. Istotą metody dogmatycznoprawnej jestprzeprowadzenie interpretacji przepisów prawa z wykorzystaniemwiedzy merytorycznej oraz logiczno-językowej. Sięgnięcie do tej me‐tody badawczej umożliwiło na wyczerpujące ustalenie uprawnień z za‐kresu łowiectwa organów administracji publicznej i niepublicznychpodmiotów administracyjnych. Metodę dogmatyczno-prawną uzu‐pełniono o analizę orzecznictwa sądowego i orzecznictwa organów ad‐ministracji publicznej. Niezbędne także dla tej pracy było zastosowaniemetody historycznej1. Posłużenie się tą metodą pozwoliło na poznanie

1 Znaczenie metody historycznej dla prawa administracyjnego opisuje J. Starościak,Studia z teorii prawa administracyjnego, Wrocław 1967, s. 21 i n.

16

Wstęp

prawnej problematyki przeciwdziałania konfliktom między poszko‐dowanymi właścicielami (posiadaczami gruntów rolnych) a posiada‐jącymi prawo polowania. Konflikty te spowodowane są szkodami po‐wodowanymi przez zwierzęta łowne. Dzięki temu także możemy po‐znać, jaką rolę w tym zakresie spełniało prawo i jakie uprawnieniaw tym zakresie posiadały podmioty administracji publicznej. Wskaza‐na metoda zastosowana w opracowaniu wydaje się istotna dla zrozu‐mienia cech opisanych instytucji prawnych, ich ewolucji oraz ichwspółczesnego odniesienia. Z metodą historyczną związana jest zawszemetoda biograficzna, której zastosowanie służy przede wszystkim eks‐ponowaniu odrębnej tożsamości polskiej doktryny prawa administra‐cyjnego i cywilnego poprzez historiograficzne prezentowanie tych na‐uk i ich dorobku doktrynalnego2. Zastosowanie metody porówna‐wczej3 podyktowane było dążeniem do poznania doświadczeń innychgałęzi prawa związanych z uprawianiem łowiectwa. Do zakresu przed‐miotu komparatystyki zaliczyć należy komparatystykę myśli prawnej,komparatystykę norm prawnych, komparatystykę instytucji praw‐nych, komparatystykę gałęzi prawa, komparatystykę systemów prawa,komparatystykę rodzin prawa oraz komparatystykę typów prawa. Przyczym elementy prawa porównawczego podlegają dalszym podziałom.Pole badawcze zawężone zostało do problematyki administracyjno‐prawnej oraz cywilnoprawnej. Obejmowało: wykazanie potrzebyzmian polskiego prawa łowieckiego oraz sprawdzenie czy uprawnieniaorganów administracji publicznej w zakresie łowiectwa są wystarcza‐jące, czy należy je rozszerzyć. A także, czy prawo polowania winno byćzwiązane z własnością gruntu, czy wykonywanie polowania powinnobyć tak jak dotychczas związane z przynależnością do PZŁ. Oraz, czyto rozwiązanie należy zmienić, czy może zwierzyna łowna winna byćwłasnością Skarbu Państwa. Rozważałem także kwestię czy system wy‐nagradzania szkód powodowanych przez dziki, łosie, jelenie, danielei sarny jest systemem skutecznym, czy posiada wady prawne oraz czynależy przekazywać uprawnienia w zakresie łowiectwa podmiotomniepublicznym.

Książka składa się z czterech rozdziałów. Rozdział I pt. „Zasadygospodarki łowieckiej, działalność gospodarcza na podstawie przepi‐sów ustawy – Prawo łowieckie” objął swą analizą zarówno zasady go‐

2 P. Dobosz, Problemy metodologii współczesnej nauki prawa administracyjnego natle metody historycznej, KPP 2001, z. 1, s. 19.

3 R. Tokarczyk, Komparatystyka prawnicza, Kraków 2002, s. 63 i n.

17

Wstęp

spodarki łowieckiej, działalność gospodarczą w łowiectwie, jak i pro‐blematykę administracyjnoprawną i cywilnoprawną wydzierżawianiaobwodów łowieckich. Rozdział II pt. „Wykonywanie polowania” obej‐muje analizą prawną przepisy ustawy – Prawo łowieckie i przepisy wy‐konawcze do ustawy dotyczące uprawnień do wykonywania polowaniaoraz przepisy prawne ustawowe i podustawowe regulujące sposobywykonywania polowania. Rozdział III pt. „Problematyka administra‐cyjnoprawna i cywilnoprawna szkód łowieckich” poddaje analizie pro‐blem prawny szkód powodowanych przez dziki, łosie, jelenie, danielei sarny w uprawach i płodach rolnych, szkód wyrządzanych przy wy‐konywaniu polowania, administracyjnoprawnych aspektów mediacjiw prawie łowieckim, przypadków wyłączających wypłatę odszkodo‐wań za szkody wyrządzane przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny,odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzane przez zwie‐rzęta objęte całoroczną ochroną, warunki wypłacania odszkodowań zaszkody wyrządzane przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny oraz szkódpowodowanych przez polujących przy wykonywaniu polowania.W rozdziale tym podano też przykłady ubezpieczeń od szkód wyrzą‐dzanych przez zwierzęta łowne. Ten system jest ułomny i wymagaprawnych, merytorycznych i organizacyjnych zmian. Rozdział IV pt.„Uprawnienia administracji publicznej i PZŁ w zakresie łowiectwa”zawiera analizę regulacji prawnych nadających podmiotom admini‐stracyjnym publicznym i niepublicznym uprawnienia dotyczące ło‐wiectwa. Ograniczenie przedmiotu niniejszej dysertacji zarówno domaterialnego i ustrojowego prawa administracyjnego, jak i do prawacywilnego nie oznacza, iż poczynione rozważania nie będą przydatneprzy rozwiązywaniu problemów związanych ze stosowaniem prawałowieckiego. Główny problem badawczy, któremu poświęcona jest ni‐niejsza publikacja, to analiza konstrukcji prawnej ustawy, obowiązu‐jącego modelu prawnego polskiego łowiectwa, konstytucyjności usta‐wy – Prawo łowieckie oraz uprawnień podmiotów administracyjnychw zakresie łowiectwa. Z tak sformułowanego celu wynika zakres pracy.Podjęto zatem próbę wskazania wad i zalet regulacji prawnej ustawy –Prawo łowieckie na tle niejednolitego stanowiska doktryny prawaw przedmiocie prawa łowieckiego, dyskusji środowiska myśliwycho konieczności zmian w tym prawie, krytyki łowiectwa przez prasę,środki społecznej komunikacji i organizacje ekologiczne oraz trwającew parlamencie dyskusje o modelu łowiectwa i o potrzebach zmian. Za‐gadnienia prezentowane w książce nie zostały dotychczas w sposób

18

Wstęp

kompleksowy w ujęciu administracyjnoprawnym i cywilnoprawnymopracowane przez doktrynę prawa. Dotychczasowe opracowania z pra‐wa łowieckiego, choć jest ich niewiele, mają charakter komentarzowy,monografii w tym zakresie jest niewiele. Także orzecznictwo w zakresiełowiectwa bywa niejednolite i między innymi w zakresie stosowaniaprawa łowieckiego występuje szereg wątpliwości natury praktyczneji doktrynalnej. Wydaje się, że zagadnienia podjęte w książce mogąprzynieść odpowiedź na newralgiczne i aktualnie najmocniej nurtująceśrodowisko łowieckie problemy (pytania) lub także stać się przyczyn‐kiem dla szerszych rozważań na temat prawnych aspektów łowiectwaw Polsce i jego modelu, a także impulsem dla badań prawnoporówna‐wczych w zakresie łowiectwa oraz winny wyzwalać inicjatywy legisla‐cyjne dążące do zmian w prawie łowieckim, jeśli takie zmiany będąkonieczne.

W książce uwzględniono stan prawa na dzień 30 kwietnia 2012 r.

19

Zasady gospodarki

łowieckiej, działalność gospodarcza na podstawie

przepisów ustawy – Prawo łowieckie

1. Zasady gospodarki łowieckiej

Łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego,w rozumieniu ustawy oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny)i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz za-sadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej4. Zwierzętałowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własnośćSkarbu Państwa (art. 1 pr. łow.)5.

Celem łowiectwa jest: ochrona, zachowanie różnorodności i gospo-darowanie populacjami zwierząt łownych, ochrona i kształtowanieśrodowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków bytowaniazwierzyny, uzyskiwanie możliwie wysokiej kondycji osobniczej i jakościtrofeów oraz właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunkówzwierzyny przy zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego,spełniania potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa, kul-tywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej (art. 3pr. łow.)6.

Gospodarka łowiecka to również zasoby, do których zalicza sięzwierzęta łowne. Mogą być one zachowane oraz mogą się rozwijać tylko

4 R. Stec, Prawo łowieckie, Warszawa 2009, s. 285 i n.; W. Radecki, Prawo łowieckiez komentarzem, Warszawa 1996, s. 44 i n.

5 Tamże.6 Tamże.

21

Rozdział I

dzięki rygorystycznej działalności gospodarczej. Gospodarować możnazatem tym, co się bardzo dobrze zna. Należy więc wziąć pod uwagęróżnorodne parametry: określić wielkość i rozmieszczenie populacjizwierzyny gatunek po gatunku, posiadać znajomość procesów rządzą-cych rozwojem każdego gatunku, oceniać stan zachowań i kondycjęosobniczą zwierząt dzikożyjących i ich biotopy. Gospodarka łowieckapolega również na kontroli populacji zwierzyny pod warunkiem, żerespektowane są zaplanowane pozyskania zwierząt łownych i zagospo-darowanie terenu (obwodu) w celu utrzymania środowisk służącychi sprzyjających odnawianiu się populacji i zachowaniu ich we właściwejrównowadze. Gospodarka łowiecka to zatem planowanie, hodowla,ochrona oraz pozyskanie zwierzyny w różnych klasach wiekowych.Przepisy prawne dotyczące planowania łowieckiego powinny rozstrzy-gać o zwiększaniu planu pozyskania, określając tryb postępowania orazrozstrzygać o przypadkach przekroczeń planu pozyskania w klasachwieku, np. przyjmując, że w danej klasie wieku można przekroczyć plano 10% pozyskania np. cieląt, łań i byków jeleni. Jednak nie możnaprzekroczyć liczby jeleniowatych przewidzianych do pozyskaniaw planie łowiecko-hodowlanym na dany rok. Zasada ta powinna doty-czyć wszystkich gatunków zwierząt łownych.

Omawiając zagadnienie gospodarki łowieckiej, operuje się nastę-pującymi pojęciami: a) gospodarowanie populacjami – tj. gospodaro-wanie zwierzętami dzikimi, opierające się na pojęciu populacji, doktórej należy całość osobników danego gatunku o liczebności wystar-czającej do zapewnienia dalszego rozwoju. Do jednej populacji należązwierzęta z różnych klas wiekowych i obu płci, rozmnażające sięgłównie między sobą; b) pojemność biotopu – tj. teren, który możepomieścić nie więcej niż określoną liczbę osobników danego gatunku.Pojemność ta jest determinowana przez szereg czynników takich jak:dostępność pokarmu, klimat, niepokoje związane z działalnością czło-wieka czy też obecność drapieżników; c) podział na jednostki gospodar-cze – to wielkość jednostek obliczana w odniesieniu do minimalnejwielkości populacji i pojemności ekonomicznej. Środowisko dostarcza-jące gatunkowi obfitych źródeł pożywienia może zostać podzielone namniejsze jednostki gospodarcze w taki sposób, aby nie zachwiać rów-nowagi populacji występującej na danym terenie. W dość ubogim śro-dowisku, w którym żyje gatunek o wyraźnym zachwianiu równowagispołecznej i socjalnej populacji, należy zachować zawsze większe tery-torium. Jednostka gospodarcza dotyczy zatem środowiska i populacji;

22

Rozdział I. Zasady gospodarki łowieckiej...

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Bookarnia Online.