USTRÓJ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W RP – J. Stelmasiak

Problematyka wykładu:1. Organy administracji publicznej:

- organy administracji rządowej ( centralne i terenowe organy administracji rządowej).2. Samorząd terytorialny w Polsce

3 samorządy:- gminny- powiatowy- województwa

3. Wojewoda , organy administracji zespolonej i niezespolonej pod zwierzchnictwem wojewody.4. Podział terytorialny państwa, znaczenie w administracji publicznej5. Kierunki przebudowy administracji publicznej w Polsce, zgodnie z zasadami dualizmu w administracji publicznej.

3 modele działania:1. pracownicy urzędów wojewódzkich2. organy ochrony inspekcji i straży, np.: wojewódzki inspektor straży pożarnej, wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego.3. niezespoleni np.: wojewódzki inspektor sanitarny, dyrektor urzędu morskiego, górniczego.

Należy podkreślić, że ustawa o działach administracji rządowej reguluje jedynie zakres działania podmiotów administrujących, a w szczególności centralnych i terenowych organów administracji rządowej. Natomiast ich zadania i kompetencje w ramach danego działu administracji rządowej są regulowane ustawami szczególnymi z materialnego prawa administracyjnego lub z ustrojowo - kompetencyjnym. Np. ustawa z 21 lipca 2001 – o inspekcji ochrony środowiska.

Zadania nałożone na organ administracji publicznej nie należy w żadnym przypadku utożsamiać z kompetencją, która wynika z materialnego prawa administracyjnego rangi ustawowej lub rozporządzenia Rady UE i wskazuje również prawną formę działania dla załatwienia danej sprawy administracyjnej. Np.: wydanie decyzji administracyjnej w trybie KPA.

Przeniesienie kompetencji do załatwienia danego rodzaju spraw innemu organowi pozwala wyróżnić tzw. delegację, jeśli organ wyższego stopnia przekazuje je organowi niższego stopnia.Natomiast przejęcie kompetencji organu niższego stopnia przez organ wyższego stopnia jest to dewolucja.

Pojęcie doktrynalne organu administracji obejmuje swoim zakresem następujące elementy:1. ………………………….2. określenie sposobu działania3. upoważnienie do stosowanych środków władczych4. działanie w interesie publicznym5. działanie w zakresie uznanych przez ustawodawcę kompetencji, której odpowiednikiem

jest właściwość w rozumieniu prawa administracyjnego, cywilnego.

Organ administracji publicznej powinien zawierać następujące cechy:1. działa w imieniu i na rachunek państwa lub w imieniu i na rachunek jednostki

samorządu terytorialnego, będąc odrębnym podmiotem władzy publicznej w państwie.2. stanowi wyodrębnioną część aparatu administracji publicznej, tworzoną na podstawie

odpowiednich przepisów prawa powszechnie obowiązującego3. wykonuje zadania publiczne z zakresu administracji, za pomocą normy

kompetencyjnej w tym zakresie. ( organ nie może sam przyznać sobie kompetencji, może przyznać tylko ustawodawca).

4. jeżeli stanowi tak ustawodawca, to upoważniony jest do posługiwania się środkami władczymi, Np.; egzekucja administracyjnych obowiązków, o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym.

Ustawa z 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Klasyfikacja organów administracji ( klasyczny podział):1. organ administracji rządowej organ administracji2. organ administracji samorządowej publicznej3. organy centralne i terenowe administracji rządowej, przy zastrzeżeniu odrębności

pojęcia organu administracji państwowej.4. organy kolegialne i jednoosobowe ( monokratyczne)5. organy o kompetencji ogólnej, Np. Rada Ministrów, Wojewoda, Rada Gminy

( Miasta) i o kompetencji specjalnej, Np.: minister kierujący działem administracji rządowej.

6. organy opiniodawczo – doradcze i kontrolne oraz organy stanowiące.

Dualizm oraz podział organów na rządowe i samorządowe.Restytucja instytucji samorządu terytorialnego w 1990r. początkowo tylko na poziomie gminnym spowodowała takie odejście od zasady monizmu w administracji publicznej, czyli jednolitości terytorialnej organów władzy administracji państwowej, która obowiązywała do końca PRL tzw. system rad narodowych.Oznacza to, że w obecnym stanie prawnym także po wejściu konstytucji z 2 kwietnia 1997r. działa odrębna od administracji rządowej administracja samorządu terytorialnego, którą realizuje na poziomie gminy: wójt, burmistrz, prezydent miasta, przy pomocy urzędu gminy ( miasta) starosta kierujący pracami zarządu oraz realizujący nałożone na niego zadania i kompetencje przy pomocy Starostwa Powiatowego oraz Marszałek Województwa, będący przewodniczącym Zarządu Województwa, który realizuje nałożone zadania i kompetencje przy pomocy Urzędu Marszałka Województwa.Jest to zgodne z zasadą decentralizacji władzy publicznej, uregulowaną w Art. 15 ustęp 1 konst.

W obecnym stanie prawnym pojęcie organ administracji państwowej obejmuje swoim zakresem podmiotowym także te podmioty administrujące, które nie należą do administracji rządowej, Np. - Polski Komitet Narodowy ( PKN)- "Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo" spółka akcyjna;- "Grupa LOTOS" spółka akcyjna;- "Naftobazy" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, z siedzibą w Warszawie;- "Południowy Koncern Energetyczny" spółka akcyjna;- "Polski Koncern Naftowy ORLEN" spółka akcyjna;- "BOT - Górnictwo i Energetyka" spółka akcyjna;- "Kompania Węglowa" spółka akcyjna;

- "Polskie Sieci Elektroenergetyczne" spółka akcyjna;- "PSE - Operator" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;- "Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System" spółka z ograniczonąodpowiedzialnością;- "Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągu Naftowego «Przyjaźń»" spółka akcyjna;- "Przedsiębiorstwo Przeładunku Paliw Płynnych «Naftoport»" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;- "PKP - Polskie Linie Kolejowe" spółka akcyjna;- Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych;- Straż Ochrony Kolei, którą kieruje Komendant Główny Straży Ochrony Kolei;- Krajowe Centrum ds. AIDS;- Komisja Prawa Autorskiego;- Polski Związek Łowiecki;- Państwowy Zakład Higieny.- Agencje, które nie maja statusu agencji rządowej

W świetle konstytucji RP obowiązuje hotomiczny podział na organy centralne i terenowe, lecz doktryna prawa administracyjnego w dalszym ciągu odróżnia organ naczelny od centralnego. Przykładem tego pierwszego jest Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów czy też minister kierujący danym działem, przy czym każdy organ naczelny jest również centralnym.Natomiast tylko organem centralnym są np.:- Komendant Główny Policji- Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej- Główny Inspektor Ochrony Środowiska- Główny Inspektor Nadzoru BudowlanegoCzyli te organy, które w świetle ustawy działowej są pod nadzorem właściwego organu nadrzędnego i nie mogą wydawać rozporządzeń w myśl założeń konstytucji, lecz tylko wydawać zarządzenia w myśl art. 93 konst.„1. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty.2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.”

Organy rządowej administracji niezespolonej:- Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;- Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;- Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;- Dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;- Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;- Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej;- Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;- Dyrektorzy urzędów morskich;- Dyrektorzy urzędów statystycznych;

- Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej;- Komendanci oddziałów Straży Granicznej, Komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej;- Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego;- Państwowi inspektorzy sanitarni;- Powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii;- Wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego.

Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci urzędów, izb, zarządów, komend, inspektoratów itp.

Organy kolegialne:- Rada Ministrów- Rada Gminy- Rada Powiatu- Sejmik Województwa

Organy jednoosobowe:- wójt- burmistrz- prezydent miasta- Marszałek WojewództwaOrgany które wydają postanowienia w rozumieniu KPA.

Organy o kompetencji ogólnej:- Rada Ministrów- Wojewoda- Rada Gminy- Rada Powiatu- Sejmik WojewództwaOrgany o kompetencji specjalnej:- minister kierujący danym działem- organy służby inspekcji służb bezpieczeństwa

Organy stanowiące :- wójt, burmistrz, prezydent miasta,- organ NIK- wyspecjalizowane organy , inspekcje:a) państwowa inspekcja pracyb) państwowa inspekcja ochrony środowiskac) państwowe organy ochrony pożarnejd) państwowe organy nadzoru budowlanego

Organy opiniodawczo – doradcze:- Państwowa Rada Ochrony Przyrody ( powstała w 35r.)- państwowa Rada Ochrony Środowiska .

Podmiot administrujący obejmuje swoim zakresem podmiotowym nie tylko organy administracji publicznej, lecz również inne podmioty, które wykonują funkcje zlecone

przez ustawodawcę, Np. organy agencji, organy zakładów administracyjnych ( publicznych).

Organy samorządu dowodowego, a nawet takie podmioty jak Narodowy Fundusz Zdrowia ( NFZ), czy Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Ochrony Gospodarki Wodnej, które jako podmioty administrujące wykonują nałożone zadania i kompetencje z woli ustawodawcy za pomocą odpowiedniej formy działania, Np. decyzji, postanowienia, czy też czynności materialno – technicznej o charakterze zewnętrznym.

W doktrynie wyróżnia się 3 rodzaje agencji:1. jako centralne organy administracji państwowej2. jako państwowe osoby prawne3. jako jednoosobowe jednostki spółki skarbu państwa

Działy administracji rządowej, którymi kieruje minister właściwy do spraw oznaczoną nazwą tego działu, są zbudowane o kryterium podmiotowo-funkcjonalne, a nie kryterium podmiotowym ( resortowe) jak w okresie PRL-u.Ustawa stanowi, że rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów określa, który z ministrów kieruje danym działem lub działami przy zastrzeżeniu, że ustawodawca narzuca jedynie, że jeden minister może kierować działem budżetu, finanse publiczne, instytucje finansowe, czyli jest to minister finansów.Należy pamiętać, że ustawa działowa reguluje jedynie zakres działania działu wymienionym w Art. 5, odsyłają do działów szczególnych prawa administracyjnego lub prawa Unijnego, które regulują prawa i kompetencje danego działu.

Klasyfikacja działów administracji rządowej

Art. 5.Ustawy o działach administracji rządowejUstala się następujące działy: 1) administracja publiczna, 1a) architektura i budownictwo, 2) budżet, 3) finanse publiczne, 4) gospodarka, 5) gospodarka morska, 6) gospodarka wodna, 7) instytucje finansowe, 8) integracja europejska, 9) kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, 10) kultura fizyczna i sport, 11) łączność, 12) gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, 13) nauka, 14) obrona narodowa, 15) oświata i wychowanie, 16) praca, 17) rolnictwo, 18) rozwój wsi, 18a) rozwój regionalny, 18b) rynki rolne,

19) Skarb Państwa, 20) sprawiedliwość, 21) szkolnictwo wyższe, 22) transport, 22a) turystyka, 23) środowisko, 24) sprawy wewnętrzne, 25) wyznania religijne, 26) zabezpieczenie społeczne, 27) sprawy zagraniczne, 28) zdrowie.

W świetle dyspozycji art. 33a tejże ustawy Prezes rady Ministrów sprawuje nadzór nad wymienionym w tym przepisie organem administracji rządowej, które nie zostały objęte żadnego z działów:1. Prezesa GUS-u2. Prezesa PKN ( który jednak ma status państwowej jednostki organizacyjnej)3. prezes urzędu ochrony konkurencji i konsumentów4. Szef CBA5. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych6. Prezes ZUS- u

„Art. 33a. 1. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością administracji rządowej nie objętą zakresem działów administracji rządowej, wykonywaną przez:2) Główny Urząd Statystyczny5) Polski Komitet Normalizacyjny,6) Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów,7) Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu,9) Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych,10) Urząd Służby Cywilnej,” Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji jako konstytucyjny członek Rady Ministrów obejmuje swym zakresem podmiotowym następujących ministrów podmiotowych:

1. ministra właściwego do spraw wewnętrznych2. ministra właściwego do spraw administracji publicznej3. ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i

etnicznych.

Minister Środowiska obejmuje zakresem podmiotowym:1. ministra środowiska2. ministra do spraw gospodarki wodnej

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego obejmuje swym zakresem podmiotowym:1. ministra właściwego do spraw nauki2. ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego

Minister spraw wewnętrznych i administracji sprawuje nadzór nad :- Komendantem Głównym policji- Komendantem Głównym PSP

- Szefem Obrony Cywilnej Kraju- Szefem Urzędu do Spraw Cudzoziemców- Szefem Biura Administracyjnego Rządu- Krajowym Centrum Informacji Kryminalnej

Art. 127 KPA ( odwołanie)Jeżeli decyzję w I instancji wyda organ centralny lub naczelny, jest to już decyzja ostateczna od której nie służy już odwołanie lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, wniesiony w myśl Art. 127 KPA, do tego samego organu naczelnego lub centralnego, do dnia otrzymania decyzji ostatecznej. Od 2 decyzji ostatecznej wydanej przez organ centralny służy skarga do Sądu w Warszawie w terminie 30 dni.

„Art. 127§ 1. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. § 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy. § 3. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.”

Art. 30 reguluje stosunki państwa do kościoła i związku wyznaniowego.

Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie z dnia 23 stycznia 2009r.( weszła w życie 1 kwietnia 2009r.)

„Art. 1. Ustawa określa: 1) zakres działania oraz zasady funkcjonowania wojewody; 2) tryb powoływania i odwoływania wojewody; 3) organizację rządowej administracji zespolonej w województwie i niezespolonej administracji rządowej.

Art. 2. Zadania administracji rządowej w województwie wykonują: 1) wojewoda; 2) organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży; 3) organy niezespolonej administracji rządowej;

„Art. 58. 1. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do składania wojewodzie rocznych informacji o swojej działalności w województwie, do końca lutego każdego roku.2. W przypadku gdy obszar działalności organu przekracza obszar jednego województwa, informację, o której mowa w ust. 1, składa się wszystkim właściwym wojewodom.”

4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia; 5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw;

6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw.”

Art. 56p11Art. 56. 1. Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w województwie: 1) dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień; 2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych; 3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej; 4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych; 5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar; 6) dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych; 7) dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej; 8) dyrektorzy urzędów morskich; 9) dyrektorzy urzędów statystycznych; 10) dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej; 11) graniczni i powiatowi lekarze weterynarii; 12) komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej; 13) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego; 14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni; 15) regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.2. Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej administracji rządowej następuje na podstawie odrębnych ustaw.

Art. 2 p 3,4 Zadania administracji rządowej w województwie wykonują: 3) organy niezespolonej administracji rządowej; 4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia;

Zadania własne, zlecone.

Zadania wojewodyArt. 3. 1. Wojewoda jest: 1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie; 2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie; 3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie; 4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem legalności, z zastrzeżeniem ust. 2; 5) organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji;

6) reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach; 7) organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.2)).2. Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej.3. Zadania i kompetencje wojewody w stanach nadzwyczajnych określają odrębne ustawy.

Wojewoda przedstawiciel RM na terenie województwa

Art. 22, 23 odpowiada za kontrolę rządową na obszarze województwa, wykonuje zarządzenia kryzysowe w zakresie bezpieczeństwa.Wojewoda jako przedstawiciel Rady MinistrówArt. 22. Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności: 1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań; 2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach; 3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy; 4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw; 5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa; 6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.Art. 23. 1. Wojewoda: 1) reprezentuje Radę Ministrów na uroczystościach państwowych i w czasie oficjalnych wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych; 2) współdziała z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych, na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych.2. Wojewoda jest informowany o służbowym pobycie członków Rady Ministrów w województwie.

Art. 22 – 27 Kluczowe kompetencje

Art. 6 ustęp 2 – kto może być powołany na stanowisko wojewody? Na stanowisko wojewody może być powołana osoba, która: 1) posiada obywatelstwo polskie;

2) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny; 3) posiada 3-letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi; 4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe; 5) korzysta z pełni praw publicznych; 6) cieszy się nieposzlakowaną opinią.

1. Wojewoda sprawuje w dalszym ciągu zwierzchnictwo nad zespolonymi służbami , inspekcji w rozumieniu Art. 50- 55 ustawy.

Art. 50. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia: 1) szczegółowy tryb i sposób prowadzenia przez wojewodę kontroli, o której mowa w art. 28, i sposób jej dokumentowania, 2) sposób prowadzenia przez wojewodę kontroli w trybie uproszczonym, 3) wzór upoważnienia do kontroli, o którym mowa w art. 36- uwzględniając potrzebę zapewnienia jednolitej procedury kontroli, prawidłowego przebiegu kontroli oraz jednolitego sposobu postępowania kontrolującego, wojewody i podmiotu kontrolowanego po zakończeniu kontroli.

Rządowa administracja zespolona w województwie1. Wojewoda w dalszym ciągu sprawuje zwierzchnictwo nad zespolonymi służbami, inspekcji w rozumieniu Art. 50 – 55.2. Szefowie ( kierownicy) zespolonych inspekcji służb i straży są wymienieni w statucie

urzędu wojewódzkiego, zaś ich regulaminy są częścią regulaminu wojewódzkiego, a ponadto są zatwierdzone przez wojewodę.

3. Kierownicy (szefowie) tych inspekcji i straży realizują nałożone zadania i kompetencje przy pomocy urzędu wojewódzkiego, a także aparatu pomocniczego.

4. Tryb powołania i odwołania (szefów) kierowników tych wydziałów regulują odrębne ustawy kompetencyjno – ustrojowe, a ponadto wojewoda może tworzyć delegatury urzędów, które je obsługują.

5. Jeżeli decyzję w I instancji wydaje kierownik ( szef) zespolonej inspekcji służby czy straży to odwołanie nigdy nie służy w trybie KPA czy OP ( ordynacji podatkowej) do wojewody, tylko do właściwego organu wyższego stopnia, np.;

- od decyzji wojewódzkiego inspektora środowiska służy odwołanie do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska??- od decyzji komendanta wojewódzkiej policji służy odwołania do Komendanta Głównego Policji- od decyzji wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego służy odwołanie do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.Wyjątki w tym zakresie może wprowadzić tylko ustawodawca!!!

Wojewoda jest organem nadzoru.

Art. 51. Wojewoda jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie: 1) kieruje nią i koordynuje jej działalność; 2) kontroluje jej działalność; 3) zapewnia warunki skutecznego jej działania; 4) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.Art. 52. Tryb powoływania i odwoływania organów rządowej administracji zespolonej w województwie określają odrębne ustawy.

Art. 53. 1. Organy rządowej administracji zespolonej w województwie wykonują swoje zadania i kompetencje przy pomocy urzędu wojewódzkiego, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.2. Szczegółową organizację rządowej administracji zespolonej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego.3. Do obsługi zadań organów rządowej administracji zespolonej nieposiadających własnego aparatu pomocniczego tworzy się w urzędzie wojewódzkim wydzielone komórki organizacyjne.4. Regulaminy urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej są zatwierdzane przez wojewodę.Art. 54. W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji zespolonej w województwie wojewoda może tworzyć delegatury urzędów je obsługujących.Art. 55. Organy rządowej administracji zespolonej w województwie przekazują wojewodzie informacje o wynikach prowadzonych, na podstawie odrębnych ustaw, kontroli ich dotyczących.

Art. 171 konst. Działalność samorządu terytorialnego1. Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności.2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe.3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.Art. 171 ustęp 1- nie zezwala na nadzór celowościowy, nadzór na podstawie zgodności z prawem

Skargi do WSA nie może zaskarżyć prokurator.

Art. 3 p5 ustawy zakłada domniemanie kompetencji na rzecz Wojewody w zakresie jego właściwości miejscowej, rzeczowej w sprawach z zakresu administracji rządowej, jeżeli sprawy te nie są zastrzeżone w ustawach szczególnych do właściwości innych organów administracji rządowej.

Formuły dotyczące kompetencji zastrzeżone dla innych podmiotów :Art. 6 ustęp 1 ustawy o samorządzie gminnym. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.Art. 17 KPA .Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej,2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Art. 127§3 Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może

zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.

Ustawa z 14 marca 1995 – o państwowej inspekcji sanitarnej ( niezespolona)

1. Jeżeli wojewoda sprawuje zwierzchnictwo rządowej administracji zespolonej w województwie, to ma prawo wydawania kierownikom (szefom) tych służb inspekcji i straży tzw. polecenia celu, które w żadnym wypadku nie można utożsamiać z poleceniem służbowym, jeżeli ustawodawca nie stanowi inaczej.

2. Należy podkreślić, że polecenie wiążące wszystkie organy administracji rządowej w województwie, wojewoda może wydawać jako przedstawiciel Rady Ministrów, w przypadkach określonych w Art. 25 tejże ustawy.

Art. 25 stęp 2 – kiedy nie można wydawać poleceń Art. 25. 1. Wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 22 pkt 2, obowiązujące również organy samorządu terytorialnego. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.2. Polecenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.

W klasycznym ujęciu zwierzchnictwo wojewody nad państwowymi inspekcjami i służbami obejmuje zespolenie finansowe, merytoryczne i osobowe. Art. 51 Wojewoda jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie: 1) kieruje nią i koordynuje jej działalność; 2) kontroluje jej działalność; 3) zapewnia warunki skutecznego jej działania; 4) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.

Funkcje kontrolne wojewody

Art. 13. 1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy urzędu wojewódzkiego oraz organów rządowej administracji zespolonej w województwie.2. Dyrektor generalny urzędu wojewódzkiego zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. Prawa i obowiązki dyrektora generalnego urzędu określa odrębna ustawa.

Art. 6 Pozycja wojewodyArt. 6. 1. Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.2. Na stanowisko wojewody może być powołana osoba, która: 1) posiada obywatelstwo polskie; 2) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny; 3) posiada 3-letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi; 4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe; 5) korzysta z pełni praw publicznych; 6) cieszy się nieposzlakowaną opinią.

Wicewojewoda

Art. 7. 1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy wicewojewody albo I i II wicewojewody.2. Wicewojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody. Na stanowisko wicewojewody może być powołana osoba spełniająca wymogi określone w art. 6 ust. 2.

Art. 7 ustęp 3 , formy, zakres kompetencji wicewojewodyWojewoda określa, w formie zarządzenia, zakres kompetencji i zadań wykonywanych przez wicewojewodów.

Art. 7 ustęp 4W świetle Art. 7 ustęp 4 ustawy, jeżeli zachodzi przesłanka, która uniemożliwia pełnienie obowiązków przez wojewodę z mocy prawa ( ex lege) na wicewojewodę i I wicewojewodę przechodzą wszystkie kompetencje wojewody, Np.;1) w takim przypadku I wicewojewoda wydaje decyzję czy postanowienie w trybie KPA lub wydaje akt prawa miejscowego podpisując się wuzetkom w/z w zastępstwie wojewody.2) Jeżeli ustąpi powyższa przesłanka wygasa z mocy prawa uprawnienie dla wicewojewody z Art. 4 ustęp 7, co oznacza, że decyzje czy postanowienia może wydać tylko z upoważnienia wojewody, zaś aktów prawa miejscowego nie może wydawać, jeżeli nie upoważni go do tego wojewoda.( uprawnienie wicewojewody jest ograniczone czasowo w stosunku gdy jest chory wojewoda)

Orzekanie w zastępstwie wojewodyArt. 8 ustęp 1 Prezes Rady Ministrów kieruje działalnością wojewody, w szczególności wydając w tym zakresie wytyczne i polecenia, żądając przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz dokonując okresowej oceny jego pracy. ( układ typowy kierownictwa).

Art. 9. 1. Właściwy minister wykonuje swoje uprawnienia wobec wojewody w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.2. Wojewoda jest obowiązany do udzielania właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej, w wyznaczonym terminie, żądanych przez niego informacji i wyjaśnień.

Art. 10 Spory między wojewodami rozstrzyga Prezes Rady Ministrów

Art. 11 . Norma kompetencyjna Prezes Rady Ministrów może upoważnić ministra właściwego do spraw administracji publicznej do wykonywania, w jego imieniu, przysługujących mu wobec wojewody uprawnień, z wyjątkiem powoływania i odwoływania wojewody oraz rozstrzygania sporów między wojewodą a członkiem Rady Ministrów lub centralnym organem administracji rządowej.

Art. 15 Statut i regulamin1. Wojewoda nadaje urzędowi wojewódzkiemu statut podlegający zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów, z zastrzeżeniem ust. 5. Statut jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym.2. W skład urzędu wojewódzkiego wchodzą komórki organizacyjne: 1) wydziały - do realizacji merytorycznych zadań urzędu; 2) biura - do realizacji zadań w zakresie obsługi urzędu;

3) oddziały jako komórki organizacyjne wewnątrz komórek wymienionych w pkt 1 i 2.3. Statut urzędu wojewódzkiego określa w szczególności: 1) nazwę i siedzibę urzędu; 2) nazwy stanowisk dyrektorów wydziałów; 3) nazwy wydziałów oraz innych komórek organizacyjnych urzędu; 4) zakresy działania wydziałów i innych komórek organizacyjnych urzędu oraz, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią, zakres kompetencji przypisanych określonym w ustawach stanowiskom lub funkcjom urzędowym; 5) nazwy, siedziby i zakresy działania delegatur, o których mowa w art. 14; 6) inne sprawy istotne dla organizacji i funkcjonowania urzędu.4. Wykaz jednostek organizacyjnych podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych stanowi załącznik do statutu urzędu wojewódzkiego.5. Zmiana statutu urzędu wojewódzkiego polegająca na aktualizacji wykazu jednostek podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych nie wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Rady Ministrów.

Art. 16. Szczegółową organizację oraz tryb pracy urzędu wojewódzkiego określa regulamin ustalony przez wojewodę w drodze zarządzenia.

Art. 19. Wojewoda może upoważnić na piśmie pracowników urzędu wojewódzkiego, niezatrudnionych w urzędach obsługujących inne organy rządowej administracji zespolonej w województwie, do załatwiania określonych spraw w jego imieniu i na jego odpowiedzialność, w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń, z tym że upoważnienie nie może dotyczyć wstrzymania egzekucji administracyjnej, o której mowa w art. 27 ust. 1.(przykład ex specialis)

Art. 20 ustęp 1,2 Zasady zawierania porozumień administracyjnych przez wojewodę.1. Wojewoda może powierzyć prowadzenie, w jego imieniu, niektórych spraw z zakresu swojej właściwości jednostkom samorządu terytorialnego lub organom innych samorządów działających na obszarze województwa, kierownikom państwowych i samorządowych osób prawnych oraz innych państwowych jednostek organizacyjnych funkcjonujących w województwie.2. Powierzenie następuje na podstawie porozumienia wojewody odpowiednio z organem wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego, właściwym organem innego samorządu lub kierownikiem państwowej i samorządowej osoby prawnej albo innej państwowej jednostki organizacyjnej, o których mowa w ust. 1. Porozumienie, wraz ze stanowiącymi jego integralną część załącznikami, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Kontrola w administracji publicznej

Katalog terenowych organów administracji niezespolonej reguluje Art. 56 ustawy przy czym obejmuje on swoim zakresem podmiotowym także kierowników państwowych osób prawnych i kierowników innych jednostek organizacyjnych, jeżeli wykonują zadania z zakresu administracji rządowej w województwie. ( nie jest katalogiem zamkniętym).

Art. 56. 1. Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych

jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w województwie: 1) dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień; 2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych; 3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej; 4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych; 5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar; 6) dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych; 7) dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej; 8) dyrektorzy urzędów morskich; 9) dyrektorzy urzędów statystycznych; 10) dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej; 11) graniczni i powiatowi lekarze weterynarii; 12) komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej; 13) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego; 14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni; 15) regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.2. Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej administracji rządowej następuje na podstawie odrębnych ustaw.

Art. 57. Powoływanie i odwoływanieUstanowienie organów niezespolonej administracji rządowej może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym obszar jednego województwa.

Art. 58 1. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do składania wojewodzie rocznych informacji o swojej działalności w województwie, do końca lutego każdego roku.2. W przypadku gdy obszar działalności organu przekracza obszar jednego województwa, informację, o której mowa w ust. 1, składa się wszystkim właściwym wojewodom.

Wymienione w Art. 56 organy administracji rządowej niezespolonej działają według właściwości miejscowej, opartej na zasadzie specjalnej, powołanej do celów publicznych ( nie mogą działać w oparciu o zasadę podziału pomocniczego).

Akty prawa miejscowego

Akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę oraz organy niezespolonej administracji rządowej

Art. 59. 1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach wojewoda oraz organy niezespolonej administracji rządowej stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące w województwie lub jego części.2. Organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie są obowiązane do uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy na podstawie odrębnych przepisów.

Wojewoda zgodnie z Art. 94 konst. oraz zgodnie z Art. 59 tejże ustawy na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych stanowi akty prawa miejscowego. Podobnie jak i organ administracji rządowej niezespolonej stanowi akty prawa miejscowego, które obowiązują na terenie województwa lub na jego części ( te ostatnie organy muszą uzgadniać treść z wojewodą).Ponadto wojewoda może wydawać rozporządzenia porządkowe zgodnie z Art. 60 ustawy, jeżeli jest to konieczne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia ludzi, czy też zapewnienie porządku, bezpieczeństwa i spokoju ludzi.

Art. 94 konst. Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Art. 60. 1. W zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie obowiązujących wojewoda może wydawać rozporządzenia porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać, za naruszenie ich przepisów, kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888).3. Rozporządzenie porządkowe wojewoda przekazuje niezwłocznie Prezesowi Rady Ministrów, marszałkowi województwa, starostom, prezydentom miast, burmistrzom i wójtom, na których terenie rozporządzenie ma być stosowane.

Powyższe akty prawa miejscowego podlegają kontroli Prezesa Rady Ministrów, który może je uchylić jeżeli stwierdzi, że sąd niezgodnie z przepisami ustawowymi lub rozporządzenia wydanego w trybie Art. 92 konst., czy nawet są niezgodne z polityką rządu, czy też zasada gospodarności lub rzetelności.

Art. 92 konst. 1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.

Art. 63 ustęp 1 bez tegoArt. 64 bezczynność nie wymagane na egzaminie