Utaagui shahmal tulsh tusul.pdf

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

1.

ТӨСЛИЙН АГУУЛГА

НЭГ. ТАНИЛЦУУЛГА.

1.1 Төслийн товч танилцуулга

1.2 Төслийн зорилго

1.3 Төслийн үндэслэл

1.4 Төсөл хэрэгжих боломжийн судалгаа

ХОЁР. СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ

2.1. ЗАХ ЗЭЭЛИЙН СУДАЛГАА

2.1.1. Салбарын судалгаа

2.1.2. Зах зээлийн багтаамж

2.1.3. Хэрэглэгчдийн судалгаа

2.1.4. Өрсөлдөгчийн судалгаа

2.2. МАРКЕТИНГИЙН СУДАЛГАА

2.2.1. SWOT шинжилгээ

2.2.2. Борлуулалтын тактик

2.2.3. Зар сурталчилгаа

ГУРАВ. ТЕХНИК, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНДЭСЛЭЛ

3.1 Тоног төхөөрөмжийн судалгаа

3.2 Технологийн бүдүүвч

3.3 Төслийн хөрөнгө оруулалтын тооцоо

3.4 Төслийн үр ашгийн тооцоо

3.5 Зээл төлөлтийн хүснэгт


2.

НЭГ. ТАНИЛЦУУЛГА

1.1 ТӨСЛИЙН ТОВЧ ТАНИЛЦУУЛГА

Үйлдвэрлэлийн нэр: Утаагүй шахмал түлш

Үйлдвэрийн зорилго: Уг төсөл нь түлшний шинэ хэрэглээг бий болгосноор агаарын

бохирдлыг багасгаж, үүнээс учирсан нийгмийн олон хүнд асуудлуудыг шийдэх,

улс нийгмийн эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэх, экологийн тэнцвэрт байдлыг

хадгалах зорилготой.

Хүчин чадал: Жилд 5000 тонн

Үйлдвэрийн байршил:Дорноговь аймгийн Айраг суманд

Ажиллах хүчний тоо: 10 хүн

Төслийн хөрөнгө оруулалтын зардал:

Нийт хөрөнгө оруулалт 30000000 / гучин сая / төгрөг үүнээс

Зээлийн хөрөнгөөр 25000000 /хорин таван сая/ төгрөг

Өөрийн хөрөнгөөр 5000000 /таван сая/ төгрөг


3.

1.2 ТӨСЛИЙН ЗОРИЛГО

Уг төсөл нь түлшний шинэ хэрэглээг бий болгосноор агаарын бохирдлыг багасгаж,

үүнээс учирсан нийгмийн олон хүнд асуудлуудыг шийдэх, улс нийгмийн эдийн засгийн

өсөлтийг нэмэгдүүлэх, экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалах зорилготой.

1.3 ТӨСЛИЙН ҮНДЭСЛЭЛ

Дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлт, хүлэмжийн хий, азоны давхаргын цооролтын

аюулаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх тухай 1987 оны 9 – р сарын 16 нд батлагдсан

Монреалын протокол, 1997 оны 12 – р сарын 10 нд батлагдсан Киотогын протоколд

Монгол улс нэгдэн орсон ба энэ протокол 2005 оны 2 сарын 16 –с албан ѐсоор хэрэгжиж

эхэлсэн бөгөөд манай улс протоколд тусгагдсаны дагуу хүлэмжийн хийн ялгаралтаа

бууруулах үүрэг хүлээх болсон билээ.

Мөн Дэлхийн хэмжээнд олборлож буй нүүрснийхээ 20 – аас дээш хувийг

боловсруулж 1 тэрбум гаруй тонн шахмал түлшийг үйлдвэрлэн ашиглаж байна.

Энэ технологийн судалгааны ажлын цар хүрээ, тоног төхөөрөмж ба шахмал түлш

үйлдвэрлэлтээр дэлхийд Герман улс тэргүүлж Англи, Япон, Франц, Бельги, ОХУ, Польш,

Чех, Энэтхэг зэрэг олон оронд эрчимтэй хөгжиж Азийн болон бусад улс оронд шахмал

түлш үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхэд ихээхэн анхаарал тавьж байна.

Англид 1тн утаагүй шахмал түлш 108 фунт стерлинг буюу 180 мян.төг, Солонгост

утаа багатай шахмал түлш 1тн нь 70 мянган вонн буюу 70 мян.төг, Хятадад утаа багатай

шахмал түлш 390 – 460 юань буюу 55 – 65 мян.төг байна.

21 – р зууны тогтвортой хөгжлийн стратегийн бодлого нь улс орны эдийн засгийн

өсөлт, хөгжлийг хангахад чиглэгдэх ѐстой.

Аливаа улс орны эдийн засгийн хөгжилд түлш эрчим хүчний салбарын гүйцэтгэх

үүрэг асар их төдийгүй, манай орны хувьд техник технологийн дэвшил өдрөөс өдөрт

хурдацтайгаар хөгжиж байгаа энэ үед нүүрсний бүтээгдэхүүний хэрэглээ ч мөн адил

нэмэгдэх хандлагатай байна. Үүнээс үзэхэд тус салбарын өмнө тулгамдсан хүндрэлтэй

асуудлыг шийдвэрлэх зөв оновчтой бодлого явуулах асуудал туйлын чухал болж байна.

Нүүрсийг иж бүрэн боловсруулж, хэрэглээг нь өргөтгөх стратеги зорилт нь дараах зүйлээс

урган гарч байна. Үүнд :

Манай улсын түлш эрчим хүчний балансад нүүрс 90 орчим хувийг эзэлж

байна

Дизель түлш бензинийн хэрэгцээг 100% импортоор хангадаг

Нүүрсийг зөвхөн дотоодын хэрэгцээний цахилгаан дулааны болон гэр ахуйн

хэрэгцээнд зарцуулдаг


4.

Дээрхээс дүгнэвэл нүүрсийг зайлшгүй боловсруулах шаардлагатай нь харагдаж

байна.

- Насанд хүрэгчдийн амьсгалын замын өвчлөл улсын дундажаас 1.8 дахин,

бага насны хүүхдийнх 3 дахин их байна.

- Нийт хүүхдүүдийн 75 хувьд нь амьсгалын замын өвчний ямар нэг шинж

тэмдэг илэрч байна.

- Монгол улс нэг хүнд ногдох нүүрс хүчлийн давхар эслийн ялгаралтын

хэмжээгээг азид дээгүүрт ордог.

Дээрх бүгдээс үзэхэд дэлхийн улс орны хэмжээнд ч нүүрсний боловсруулалтын асуудал

улс орны хөгжлийн гол хүчин зүйл болоод зогсохгүй эрүүл мэндийн хүрээндч чухлаар

тавигдаж байна. Тиймдээч манай улс энэ салбарт өөрт байгаа нөөц бололцоог ашиглаж

хөгжүүлэх нь зайлшгүй юм. Нөгөө талаас шахмал түлш нь нүүрстэй харьцуулахад эдийн

засгийн хувьд хэмнэлттэй мөн эрүүл мэнд байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй бүтээгдэхүүн

юм.

ХОЁР. СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ

2.1 ЗАХ ЗЭЭЛИЙН СУДАЛГАА

2.1.1 Салбарын судалгаа

Монгол улсын хувьд кокс химийн үйлдвэр буюу сонгодог, утаагүй шахмал

түлшний үйлдвэр зөвхөн судалгаа шинжилгээний ажлын хүрээнд хийгдэж байснаас бус

хэрэгжүүлсэн туршлага байхгүй бөгөөд Монголын хувьд энэ нь шинэ салбар юм. Түлш

нийлүүлдэг гэдэг утгаар нь нүүрсний уурхайн салбарт хамааруулж болох юм.

Салбарын танилцуулга, түлш эрчим хүчний өнөөгийн байдал

№ Орд газрын

нэр

Чийглэг Үнслэг Дэгдэмхий

бодис

Хүхэр Дулаан

гаргах

чадвар

Нүүрс

– ний

төрөл

Нягт

Wr,% A

r,% V

daf,% S

r,% МДж/кг Кг/м

3

I. Эдийн засгийн төвийн муж

1. Алаг тогоо 3,47 27,87 31,95 1,31 20,90 ГД 1340

2. Багануур 30,80 12,30 45,60 0,36 14,40 Б2 1290

3. Баянтээг 16,60 22,60 51,90 1,01 18,10 Д 1400

4. Гурван тэс 12,30 20,72 27,74 0,87 27,60 ГЭК 1300

5. Жаргалант 16,82 18,50 33,20 1,39 21,8 Д 1320

6. Их хэт 35,40 13,30 48,80 0,40 11,30 Б2 1400

7. Могойн гол 16,50 18,00 34,60 0,90 22,0 Ж


5.

Манай орны түлш эрчим хүчний үндсэн нөөц нь нүүрс бөгөөд энэ нь ойрын

ирээдүйд дулаан, цахилгааны эрчим хүчний үндсэн эх үүсвэр хэвээр байх хандлагатай

байна. Өнөөдөр манай улс цахилгаан дулааны эрчим хүчний үйлдэвэрлэл, уул уурхай,

тээвэр холбоо, хөдөө аж ахуй, барилгын салбарт хэрэглэж байгаа эрчим хүчний анхдагч эх

үүсвэрүүдийн нийт тэнцлийн 64% – г нүүрс, 32% – ийг шингэн түлш, 4% – ийг мод,

аргал сэргээгдэх эрчим хүч тус тус эзэлж байна. Харин улсын хэмжээнд үйлдвэрлэж

байгаа цахилгаан, дулааны эрчим хүчний 93% – ийг нүүрснээс, 6,7% – ийг шингэн

түлшнээс, 0,3% – ийг сэргээгдэх эрчим хүчнээс тус тус үйлдвэрлэдэг. Иймд түлш эрчим

хүчний гол нөөцийг зохистой ашиглах, хэмнэлттэй зарцуулах асуудал юуны өмнө

нүүрсийг ашигтай, зохистой, экологийн хувьд аль болох сөрөг нөлөөгүй аргаар ашиглахад

чиглэгдэх ѐстой. Манай улс жил тутам 5 сая тонн нүүрс олборлон хэрэглэж байгаагийн

8. Таван толгой 8,54 21,20 25,00 0,69 21,30 ОС,К,

КЭЖ

1400

9. Түшлэг уул 13,00 25,00 1,50 Д 1500

10. Тэвшийн

говь

30,49 20,90 45,50 0,65 10,46 Б2 1310

11. Төгрөг нуур 7,31 14,89 50,63 0,31 13,00 Б2

12. өвөр –

чулуут

9,50 27,17 43,44 1,42 13,70 1260

13. Улаан – овоо 13,40 11,20 46,00 0,29 17,90 Д 1270

14. өвдөг худаг 37,05 23,20 2,80 2,80 11,70 Б2

15. Хамарын

хурал

22,82 25,10 32,30 1,70 ГЖ 1230

16. Хотгор 11,69 30,61 41,05 1,77 19,60 ГД 1480

17. Хотын

хонхор

8,72 15,40 44,64 Д

18. Цагаан –

овоо

9,95 16,90 48,50 1,59 24,20 1400

19. Цайдам нуур 17,30 22,75 50,80 0,70 Б3 –

кам

1280

20. Цогтын гол 17,30 18,50 44,70 1,00 21,20 БЗ – Д 1200

21. Шарын гол 18,00 20,00 41,00 0,60 17,20 Б2 1300

22. Шивээ – овоо Г 1200

23. Эгийн гол 2,39 16,34 29,82 0,56 24,00


6.

84% – ийг дулааны цахилгаан станцууд болон халаалтын уурын зууханд , үлдэх 16% – ийг

айл өрх ба нийгэм ахуйн бусад хэрэглэгчид ашиглаж байна.

Манай улсын нүүрсний геологийн нийт нөөц 150 тэрбум тонн бөгөөд 20 гаруй

тэрбум тонн нүүрсний нөөцийг урьдчилан болон нарийвчилсан хайгуулын үр дүнгээр

тодорхойлсон. Одоогоор 200 гаруй нүүрсний орд газар илрээд байгаагийн 50 орд газарт

геологийн хайгуул хийгджээ. 32 орд газарт нүүрс олборлолт хийгдэж, төрийн өмчийн

оролцоотой 19 уурхайгаас бусад нь хувийн өмчид тулгуурлан ажиллаж байна.

Салбарын хэмжээ ба өсөлт

Хотын түлшний хэрэгцээг хангадаг гол уурхайнуудад

- Багануур

- Налайх

- Алаг тогоо

- Элбэг

- Шивээ овоо ордог бол Дорноговь аймгийн Айраг сумын хувьд түлш

эрчим хүчний хэрэгцээг Шивээовоо болон Хашаатын нүүрсний

уурхайгаас хэрэгцээгээ хангадаг байна.

Уурхайнуудын хотод нийлүүлдэг нүүрсний хэмжээ, (масс болон мөнгөн дүнгээр)

ДЦС

Гэр хорооллын хэрэглэгчид хүрдэг байна.

Өсөлтөнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

Тухайн салбарын өсөлтөнд нөлөөлөх олон хүчин зүйлс байдаг ба тэдгээрийг дам болон

шууд нөлөөтэй гэж хуваан үзэж болно.

Эдгээр хүчин зүйлс нь манай бизнест эерэгээр ч сөргөөр ч нөлөөлөх талтай юм. Иймд

эдгээр хүчин зүйлсийн нөлөөллийн чиглэлийг харгалзан, бизнесээ тулгарч болзошгүй

асуудлаас урьдчилан сэргийлэх эсвэл орчныхоо боломжийг ашиглан хөгжүүлэх

бололцоотой.

- Байгаль орчин, экологийн асуудал, үүнтэй холбоотой төрийн бодлого

- Эдийн засгийн болон соёлын хүчин зүйл

Улирлын нөлөөлөл

Эрс тэс уур амьсгал, жилийн дөрвөн улиралтай манай орны хувьд айл өрхийн

түлшний хэрэглээнд улиралын нөлөө зайлшгүй гарч ирдэг. Зуух пийшинг гэрээ

дулаацуулах, хоол хийх давхар зорилгоор ашигладаг онцлогтой бөгөөд хэрэглэж буй

түлшний ихэнхи хэсгийг дулаан үүсгэхэд зарцуулдаг. Намар, хавар, өвлийн хүйтэн сэрүүн

улирлуудад түлшний хэрэглээ нь эрс нэмэгддэг. Зуны улиралд зөвхөн хоол хийх


7.

зорилгоор галладаг ба удаан асдаг, илчлэг болоод үнэ өндөр зэрэг шалтгаанаар нүүрсийг

хэрэглэдэггүй, мод болон бусад хөнгөн чанарын түлшийг хэрэглэдэг. Намар 10 – 11 –р

саруудад өвлийнхөө нүүрс, түлшийг бөөнөөр бэлтгэдэг тул нүүрс болоод түлшний эрэлт

оргил үедээ хүрнэ.

Айл өрхийн нүүрсний хэрэгцээг хангадаг төрөлжсөн захууд 4 сараас хаагдаж 11 –

р сараас үйл ажиллагаагаа явуулж эхлэдэг. Нүүрсний ченжүүдийн дунд явуулсан

судалгаанд 11 сараас 3 – сар хүртэл нүүрсний эрэлт, тогтвортой байдаг гэсэн байна. 11 –

12 р саруудад худалдан авалт харьцангуй их, 4 – р сараас багасаж 4 – сарын сүүлчээр

бүрэн зогсдог байна.

Салбарын амьдралын мөчлөг

Салбарын амьдралын мөчлөгийг доорхи шалгууруудаар тодорхойлов.

- Өсөлтын хурд – жигд бус

- Зах зээлийн хувь хэмжээ – төвлөрөл бага голдуу жижиг дунд аж

ахуйнууд үйл ажиллагаа явуулдаг

- Бүтээгдэхүүний нэр төрөл – нэмэгдэх хандлагатай

- Санхүүгийн үзүүлэлтүүд –

- Зах зээлийн хувь хэмжээний тогтворжилт –

- Зах зээлд нэвтрэх боломж – боломжтой зэрэг нь тухайн салбар

төлөвшилтийнхөө үед явж байгааг илтгэж байна.

2.1.2 Зах зээлийн багтаамж

Манай үйлдвэр нь Монгол улсын хувьд шинээр орж ирж буй шахмал түлшний зөв

хэрэглээ бий болгох, байгаль орчин, хүн ардын эрүүл мэнд, нийгэм эдийн засгийн ач

холбогдол, нүүрсээс ялгарах олон давуу талуудыг хүмүүст бүрэн таниулах, өөрийн гэсэн

зах зээл бий болгон амьдралд нэвтрүүлэх зорилго тавин ажиллах болно.

Түлшний зах зээл дээр үндсэн 3 хэрэглэгч байдаг.

1. Дулааны цахилгаан станц

2. Бага, дунд оврын халаалтын зуух

3. Гэр хорооллын айл өрхүүд

Манай үйлдвэрийн үндсэн хэрэглэгчид нь гэр хороолын айл өрхүүд болно.

Дорноговь аймаг болон бидний бүтээгдэхүүнээ хүргэх аймаг сумуудын хувьд нэг

айл жилд дунджаар 5 – 7 тонн нүүрс хэрэглэдэг ба үүний зардал нь 130000 – 200000 төг

болж байна. Орон нутгийн хэмжээнд 37 мянган өрх айл 485 – 582 мян.тн гаруй түүхий

нүүрсийг нэг жилд хэрэглэнэ гэвэл 8245 – 9894 сая төгрөгийн зардал гарч байна. /”Гэрийн

зуух” төслийн судалгааны мэдээг үндэслэн тооцов/


8.

2003 онд авсан Байгаль орчны яам, Дэлхийн банкны санхүүжилттэй “Гэрийн зуух”

төслийн судалгааны дүнгээс үзэхэд:

Гэр хорооллын айл өрхийн жилийн дундаж орлого: 360000 – 840000 төг,

Түлшний зардалд өрхийн орлогын 38 – 16%, 60 – 25% – ийг зарцуулж байна.

Эдгээр хэрэглэгчидийн агаар мандалд хаяж байгаа бохирдуулагч бодисын хэмжээг

Хүснэгт 2.1. үзүүлэв.

Хүснэгт 2.1.

№ Агаар бохирдуулагч

бодисын нэр

Хэмжих нэгж Агаар бохирдуулагч эх үүсвэр

Хотын 3

ДЦСтанц

450 халаалтын

зуух

85000

гэрийн

зуух 1 Хүлэмжийн хий СО2 тн.жил – 240358 578384.0

2 Нүүрстөрөгчийн исэл СО тн/жил 15968.6 3382.9 100352.4 3 Хурийн – ангидрид S02 тн/жил 19822.2 2539.5 291890 4 Азотын исэл NОх тн/жил 35781.1 – 9505.1 5 Дэгдэмхий үнс тн/жил 33344.7 6507.2 3095.7 6 Хаягдал үнс тн/жил 600000 110000 15500

Хүснэгт №2 – оос харахад хотын агаарын бохирдол нь бага нүүрс шатаадаг боловч

их утаа гаргадаг халаалтын уурын зуух ба айл өрхийн гэрийн зуухнаас гарч байгаа хорт

хийнүүдээс үүсэж байна.

Уг төслийн хүрээнд хийсэн судалгааны дүнгээс үзэхэд нийт айл өрхийн 40 хувь нүүрсээ

бөөнөөр авдаг бөгөөд бөөнөөр авдаг айлуудын 60 орчим хувь нь 11 – р сард, 20 орчим

хувь нь 12 – р сард үлдсэн хувийг бусад саруудад татаж авдаг байна. Жижиглэнгээр авдаг

хэрэглэгчидийн хувьд гол саад болж байгаа хүчин зүйл нь амьжиргааны түвшинтэй

холбоотойгоор бөөнөөр авах боломжгүй байдаг. Энэ нь түлшний жижиглэнгийн худалдаа

хөгжих үндэс нь болсон байна.

Зун намарын улиралд нүүрсний үнэ хямдрах тул шахмал түлшний хуримтлал

ихсэж, үнэ буурна. Энэ үеэр хэрэглэгчид бөөнөөр хямд авах боломжтой болно.

2.1.3 Хэрэглэгчдийн судалгаа

Дорноговь аймгийн Айраг, Даланжаргалан, Иххэт, Борөндөр сумуудын хувьд 2800 өрх

байдаг гэсэн судалгаа байна. Эдгээр өрх нь жилд дунджаар 14000 тонн нүүрс хэрэглэдэг.

Тиймээс манай үйлдвэрийн зүгээс жилд 5000 тонн шахмал түлшээр хангах боломжтой.

Мөн 3 тонн шахмал түлш нь 5 тонн нүүрстэй тэнцдэг бөгөөд үнэ нүүрсний өртгөөс

доогуур байдаг.

2.1.4 Өрсөлдөгчийн судалгаа

Хүснэгт. 2.3.


9.

№ Үзүүлэлт “Гурван гол –

комо” ХХК

“Шахмал түлш”

ХХК

Мөнхийн

Оргил

1. Технологи Солонгос Хятад Орос

2. Утааны байдал Хагас утаатай Хагас утаатай Х/утаатай

3. Айл өрхийн хэдэн хувийг

хангах

16000 айл өрх, 16% 3200 айл өрх, 3.2% 1500 айл

өрх, 1,5%

Шахмал түлшний бат

бөх, ус даах чадвар

Амархан бутарна,

усанд нороход

задарна

Амархан бутарна,

усанд нороход

задарна

–

4. Шахмал түлшний

илчлэг, ккал/кг

~= 3500 ~= 3500 ~= 3700

5. Нэг айлын өвлийн

хэрэгцээнд хэрэглэх

шахмал

2.5 – 3.0 тонн 2.5 – 3.0 тонн 4,0 тн

6. 1 тн шахмал түлшний

нэг айлын өвлийн

хэрэгцэний шахмал

түлш худалдан авах үнэ

60.0 мян.төг

150.0 – 180.0 мян

төгрөг

40.0 мян.төг

100.0 – 120.0 мян.

төгрөг

66,0 мян.төг

7. Шинээр бий болох

ажлын байрны тоо

30 хүн 13 хүн 22 хүн

8. Шахмал түлш түлэх

зуух

Тусгай зориулалтын Ердийн зарим

зуухны галын

хотол багаддаг.

Ердийн зуух

9. Шахмал ноцоох байдал Тусгай асаагч

хэрэгтэй

Модоор ноцооно Ердийн

ноцоогч

10. Үйлдвэрийн үйл

ажиллагаа

Улиралын Улиралын Улиралын

11. Үйлдвэрийн дагалдан

гарах завсарын

бүтээгдэхүүн

Байхгүй Байхгүй Байхгүй

12. Хөрөнгө оруулалтаа

нөхөх хугацаа

2 жил 2 жил

13. Үйлдвэрийн

бүтээгдэхүүний

2400 сая төгрөг 320 сая төгрөг 42254,17


10.

борлуулалтын жилийн

орлого

Утаа багатай шахмал түлш ердийн нүүрсийг шар шавар, шохой зэрэг (15%) холбогч

материалтай хольж зуурмаг болгон нам даралтын шахалтаар хийсэн түлш юм.

2.2. МАРКЕТИНГИЙН СУДАЛГАА

Хэрэглэгчийн судалгаан дээр үндэслэн бүтээгдэхүүний борлуулалтыг урамшуулах

дараах арга хэмжээнүүдийг авч болно. Манай бүтээгдэхүүний хувьд ердийн шахмал түлш

болоод нүүрстэй харчцуулахад үнс гарахгүй, бутарахгүй, задарахгүй, утаагүй, хурдан

асдаг бөгөөд 1,5 – 2 дахин өндөр илчлэгтэй боловч нүүрстэй ижилхэн үнээр зарагдах тул

эдгээр давуу талтайг хэрэглэгчидэд ойлгуулсан тохиолдолд борлуулалт өндөр байх нь

судалгааны дүнгээс харагдсан. Судалгаанд оролцогчид ийм түлш гарвал 100% – мэдээж

хэрэглэнэ гэж хариулсан юм. Зах зээлд нэвтрүүлэхдээ бүтээгдэхүүний өөрийн гэсэн

онцлог, чанар зэргийг багтаасан эмбелем, брэндийн тэмдэгтэй имижтэй байлгах.

Үнэ, тариф: 1 ширхэг утаагүй шахмал түлш нь 500 грамм

1 ширхэг утаагүй шахмал түлшний өөрийн өртөг 20 төгрөг

1тн шахмал түлш нь 25000 төгрөг

3 тонн нь 5 тонн энгийн нүүрстэй тэнцэнэ.

2.2.1 SWOT шинжилгээ

Давуу тал :

- Утаа тортог ялгаруулалт байхгүй учир агаарын бохирдол, эрүүл мэндийн асуудалд

эерэгээр нөлөөлнө.

- Бүрэн шаталт явагдаж, илчлэг нь нүүрснээс 2 – 2,5 дахин их, шаталт нь 7 – 10 цаг

үргэлжилж, дулаанаа удаан хадгална.

- Нүүрснээс 2 дахин бага хэрэглэгдэх бөгөөд шахмал түлш 2,5 – 3 тн хэрэглэх

бөгөөд үнийн хувьд ойролцоо байна.

- Нүүрс хэрэглэдэггүй дулааны, улиралд мод тулэхээс шахмал түлш хэрэглэх нь

эдийн засгийн хувьд ашигтай. 1кг шахмал 4кг модтой тэнцэнэ.

- Дулааны улиралд орой сэрүүн үед амралт сувилалын газар болон зуслангийн

байшинд хэрэглэхэд нэн тохиромжтой.

- Шатаж дууссаны дараа үнс үлдэхгүй, /2% үнс/ тоос бужигнахгүй.

- Хаягдал, хог гарахгүй,


11.

- Үнэ хямд

- Хөө тортог байхгүй учир орчноо бохирдуулахгүй маш цэвэрхэн

- Түүхий эд буюу нүүрс, төмөр зам, дэд бүтцэд ойр

Сул тал:

- Зуухандаа хэмжээг нь тохируулж хийхгүй тохиолдолд зуух хэт хална /хайлах

хүртэл/.

- Үндсэн хэрэглээ нь хүйтэн сэрүүний улиралд

- Асаагч шаардлагатай байдаг. /Тусгай зориулалтын байх албагүй/

- Борлуулалт улиралын чанартай

- Үйлдвэрлэл зорилтот зах зээл буюу үндсэн хэрэглэгч нараас хол

Боломж:

- Хэлбэр, хэмжээг нь захиалгын дагуу өөрчлөх, савлах

- Зах зээлийн 20% – г хангаж буй нь цаашид нэмэгдүүлэх

- Үйлдвэрлэлтийг нэмэгдүүлэх боломжтой

- Борлуулалтын суваг хэрэглэгчдэд хамгийн ойр

- Томоохон хэмжээний захиалагчтай болох

- Экспортлох /брикет болон дайвар бүтээгдэхүүн/

- Үйлдвэрлэлийн цахилгааны хэрэгцээнээс гадна бусад газарт худалдаалах

цахилгааныг дотоод эх үүсвэрээс хангах

- Зун намрын улиралд бүтээгдэхүүний үнийг эрс бууруулах боломжтой.

Аюул, занал:

- Шинэ хэрэглээг нэвтрүүлэх

- Айл өрхийн нүүрсний хэрэглээний ахуйн соѐл, хэвшил болсон сэтгэлгээ

- Тээвэрлэж хураах явцад хагарч, эвдрэх

- Тоног төхөөрөмжийн найдвартай ажиллагаа

- Салбарын өрсөлдөгчид нэмэгдэх, тэдний нөлөөлөл хүчтэй болох

2.2.2 Борлуулалтын тактик

- Өөрсдийн худалдааны төвийг гэр хороололд үйлчилгээний газар дэлгүүр болон

гудамны түлш нүүрс худалдаалдаг газруудад байгуулж шахмал түлшийг хамгийн

тохиромжтой хэмжээгээр жижиглэн савалж хямд үнээр хэрэглэгчиддээ ойрхон

хүргэх борлуулалтын сувгийг байгуулах.


12.

- Шаардлага хангахуйц жижиг дэлгүүр, мухлагуудад гэрээгээр тогтмол нийлүүлж

борлуулах,

- Нэг удаагийн худалдан авалтаар их хэмжээгээр худалдаж авбал өөрийн унаагаар

хүргэж өгөх, захиалгаар, болон дуудлагаар үйлчлэх зэргээр урамшуулна.

- Реклам сурталчилгааны цогц бодлогыг боловсруулан хэрэгжүүлэх

Нөгөө талаар орчноо бохирдуулахгүй цэвэрхэн, өнгө үзэмжтэй, соѐлтой үйлчилгээ

үзүүлэх тул үүгээрээ хүмүүсийг татах юм.

2.2.3 Зар сурталчилгаа

Утаагүй шахмал түлш анх удаа хэрэглээнд нэвтэрч буй шинэ зүйл учир эхний жилд

зар сурталчилгаанд зарцуулах хөрөнгийн хэмжээг нийт 500000 төгрөгийг төсөвлөсөн

болно. Зар сурталчилгааг дараах мэдээллийн хэрэгслүүдийг ашиглан явуулна. Үүнд:

Зурагт

Радио

Сонин, хэвлэл

Зурагт болон радиогоор явуулах сурталчилгаа нь ижил байхаар тооцож байна. Учир нь

дүрс ба авианы хослосон нөлөөлөл хүний тархинд тогтвортой санамжийг бий болгодог.

Зурагт, радиогоор явуулах зар нь утаагүй түлшний хэрэгцээ шаардлага, хэрэглээний соѐл,

бүтээгдэхүүний чанарыг сурталчилна.

Сонин хэвлэл дээр гарах сурталчилгаа нь бүтээгдэхүүний чанар, нэр төрөл, ач

xолбогдолыг танилцуулах зорилготой байна.

ГУРАВ. ТЕХНИК, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНДЭСЛЭЛ

ҮЙЛДВЭРЛЭЛ ЭРХЛЭХ БОЛОМЖИТ ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖИЙН СУДАЛГАА

3.1.1 Үйлдвэрлэл эрхлэх боломжит Тоног төхөөрөмжийн судалгаа

Тоног төхөөрөмжийн нэр: Холигч машин


13.

№ Үзүүлэлтүүд Хэмжээ

1 Марк DJ 565

2 Барбааны хэмжээ 565мм

3 Барбааны өргөн 80см

4 Цахилгаан хөдөлгүүр 28 кватт

5 Хүчин чадал 9 – 13 тн.цаг

6 Үйлдвэрлэсэн улс ОХУ

7 Үнэ 4045500төгрөг

http://fis.ru/files/7923300.jpg

Бутлагч машин

-

№ Үзүүлэлтүүд Хэмжээ

1 Марк DZ 3.65

2 Урт өргөн 2.5метр

3 Өндөр 1.7 метр

4 Цахилгаан

хөдөлгүүр

16 – 24 кватт

5 Хүчин чадал 12 – 17 тн.цаг

6 Үйлдвэрлэсэн

улс

ОХУ

7 Үнэ 9405000төгрөг

- Өндгөн түлш үйлдвэрлэгч машин

http://fis.ru/files/7923300.jpg


14.

Дамжуулагч

- Нүүрсний уут тус улсад бол 70 төгрөгөөр хийгдэж гардаг юм байна

Ачигч буулгагч машин

3.2 Техникийн бүдүүвч


15.

Зураг1. Шахмал түлш үйлдвэрлэх, нүүрсийг боловсруулах технологийн бүдүүвч

3.3 Хөрөнгө оруулалтын тооцоо

Төгрөгөөр


16.

№ Хөрөнгийн жагсаалт Өөрийн хөрөнгөөр Зээлийн хөрөнгөөр

1 Компьютер 1000000

2 Ширээ,сандал 800000

3 Трактор 3000000

4 Автосамосвал 2500000

5 Тэргэнцэр 300000

6 Брикетлэгч комплекс төхөөрөмж 19500000

Бутлагч 9405000

Холигч 4045500

Дамжуулагч 2549500

Хэвлэгч 3500000

Хөрөнгө оруулалтын дүн 2100000 25000000

11 Ачиж тээвэрлэх зардал 150000

12 Угсарч суурилуулах зардал 200000

13 Гааль, худалдааны татвар 1250000

14 Цахилгаан хангамжийн шийдэлд 800000

Хөрөнгийн нэмэгдэл дүн 2900000

Нийт хөрөнгө оруулалтын дүн 5000000 25000000

Төслийн нийт хөрөнгө оруулалт 30000000

Жилийн борлуулалтын орлогын тооцоо

Бүтээгдэхүүний

төрөл

Хэмжих нэгж Нэгж үнэ

Мян.төг

Үйлдвэрлэл

Тн

Нийт дүн

Мян.төг

Утаагүй шахмал

түлш

Төг.тн 12000 5000 60000000

Нийт

борлуулалтын

орлого

Мян.төг 60000000


17.

Жилийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөө мян.тн

Сараар 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Дүн

Утаагүй

шахмал

түлш

630 630 620 300 200 100 150 200 310 600 630 630 5000

Борлуулалтын прогноз

Онууд Утаагүй шахмал түлш Нийт борлуулалт

Тонн Мян.төг Мян.төг

2009 600 12000 7200000

2010 5000 12000 60000000

2011 6000 12000 72000000

2012 8000 12000 96000000

2013 8000 12000 96000000

Нийт төслийн дүн 331200000

3.3.1 Зардлын тооцоо

3.3.1.1 Шууд зардал

Шаардагдах түүхий эд, материалын зардал

Д/д Нэр төрөл

Нэгжийн

үнэ

мян.төг

Нийт

хэрэгцээ Нийт үнэ мян.төг

1. Түүхий эд

нүүрс

11000 5.64 62040

2. Түүхий эд

шавар

7000 1.36 9520

3 Шатах тослох

материал

1350 300 405000

Нийт зардал 476560


18.

Орон тоо хөдөлмөрийн хөлсний тооцоо

№ Орон тоо Хүний

тоо

Сарын цалин

мян.төг

Сарын

цалингийн сан

мян.төг

Жилийн

цалингийн сан

мян.төг

1 Төслийн удирдагч 1 200000 200000 2400000

2 Цехийн дарга 1 200000 200000 2400000

3 Нягтлан 1 200000 200000 2400000

4 Цехийн ажилчид 3 180000 540000 6480000

5 Жолооч 2 180000 360000 4320000

10 15600000

Хөдөлмөрийн зардал

Д/д Үзүүлэлт Х/н Хувь хэмжээ Нийт

дүн(мян.төг)

1 Шагнал урамшуулал мян.төг 3% 468000

2. Нийгмийн ба эрүүл

мэндийн даатгалын

шимтгэл

мян.төг 13% 2028000

. 2496000

Эрчим хүчний зардал

№ Тоног төхөөрөмж Тоо Суурилсан чадал

квт.цаг

Нийт

цахилгааны

хэрэглээ

квт.цаг

Жилийн

зардал,

мян.төг

1 Гэрэлтүүлэг 5 1 1300 96450

2 Брикетийн цехийн

хэрэглээний эрчим

хүч

20.4 63232 1289933

3 Бусад хэрэглээ 665216

Нийт дүн 2051599

Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн зардал


19.

Д/д Ангилал Нийт дүн

(мян.төг)

Жилийн элэгдэл

хоргодлын

шимтгэлийн норм%

Элгэдлийн дүн

Машин тоног төхөөрөмж, багаж , тээврийн хэрэгсэл

1. Трактор 3000000 5% 150000

2. Автосамосвал 2500000 5% 125000

3 Тэргэнцэр 300000 5% 15000

4 Брикетлэгч

комплекс

төхөөрөмж

19500000 5% 975000

Дүн 1265000

Эд хогшил тавилга хэрэгсэл

1. Офисын

зориулалттай сандал

ширээ

800000 5% 40000

2. Компьютер 1000000 5% 50000

Дүн

90000

Нийт дүн 1355000

Сав баглаа боодлын зардал

Д/д Нэр төрөл Хэмжих

нэгж

Тоо

хэмжээ

Нор

м

Нийт

хэрэгцээ

Нэгжийн

үнэ(төг)

Нийт

үнийн

дүн

(мян.төг)

1. Шохойтой

цаасан уут

Ш 320 70 22400

Дүн 22400

Түрээсийн зардал

№ Нэр төрөл Сараар Жилээр

1 Түрээсийн зардал 125000 1500000

Дүн 1500000


20.

Борлуулалтын зардал

№ Борлуулалт хийх

газар

Эргэлтийн

нийт урт

Тослох

материалын

хэмжээ литр

Тослох

материалын

нэгжийн үнэ

Эргэлтийн

тоо

Жилээр

1 Айраг сум 40 км 16 1350 3 64800

2 Даланжаргалан 40 км 16 1350 2 43200

3 Бор өндөр 178 км 71,2 1350 2 192240

Нийт 300240

Зар сурталчилгааны зардал

№ Нэр төрөл Улиралд Жилд,

мян.төг

Зар сурталчилгааны

зардал

125000 500000

Дүн 500000

3.3.1.2 Шууд бус зардал

№ Зардлын нэр Зардлын хэмжээ

Сард

Зардлын хэмжээ

жилд

1 Харилцаа холбооны зардал 50000 300000

2 Унааны зардал 80000 960000

3 Компьютер техникийн үйлчилгээ 4000 48000

4 Бичиг хэргийн зардал 11200 134400

Хөдөлмөр хамгааллын зардал 21667 260004

Дүн 1702404

Нийт зардлын товчоо

Зардлын ангилал Зардлын төрөл Жилд

Шаардагдах түүхий эд,

материалын зардал

487560

Хөдөлмөрийн хөлсний тооцоо 15600000

Хөдөлмөрийн зардал 2496000

Эрчим хүчний зардал 2051599


21.

Шууд зардал

Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн

зардал

1355000

Сав баглаа боодлын зардал 22400


1500000


300240


500000

Шууд зардлын дүн 24312799

Шууд бус зардал

Харилцаа холбооны зардал 300000

Унааны зардал 960000

Компьютер техникийн үйлчилгээ 48000

Бичиг хэргийн зардал 134400

Хөдөлмөр хамгааллын зардал

260004

Хүүгийн зардал 250000

Шууд бус зардлын дүн 1952404

Нийт зардал 26265203

Бүтээгдэхүүний өөрийн өртөг

26265203ч5000=5253

3.4 Санхүүгийн үр ашгийн тооцоо

Төслийн жилийн эдийн засгийн үр ашгийн тооцоо

Бүтээгдэхүүний төрөл Нийт дүн сая.төг

Утаагүй шахмал түлш 60000000

Нийт борлуулалтын орлого 60000000

Үйлдвэрлэлийн зардал

Шаардагдах түүхий эд, материалын

зардал

487560

Хөдөлмөрийн хөлсний тооцоо 15600000

Хөдөлмөрийн зардал 2496000

Эрчим хүчний зардал

2051599


22.

Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн

зардал

1355000

Сав баглаа боодлын зардал 22400


1500000


300240


500000

Харилцаа холбооны зардал 300000

Унааны зардал 960000

Компьютер техникийн үйлчилгээ 48000

Бичиг хэргийн зардал 134400

Хөдөлмөр хамгааллын зардал

260004

Зээлийн хүүгийн зардал 1% 250000

Нийт үйлдвэрлэлийн зардал 26265203

НӨАТ 6000000

Усны төлбөр 150000

Газар ашигласны төлбөр 3га*8000 24000

Татвар ногдох орлого 20091203

Орлогын албан татвар 2009120

Цэвэр ашиг 18082083

3.5 Хөрөнгө оруулалтын зээлийн эргэн төлөлтийн хуваарь

Он Сарууд Зээлийн

үндсэн

төлбөр

Үндсэн

зээлийн

үлдэгдэл

Зээлийн хүү Сард төлөх

нийт зээл

төлөлт

2010он

1 750000 24250000 250000 1000000

2 750000 23500000 242500 992500

3 750000 22750000 235000 985000

4 750000 22000000 227500 977500

5 750000 21250000 220000 970000

6 750000 20500000 212500 962500

7 750000 19750000 205000 955000

8 750000 19000000 197500 947500


23.

9 750000 18250000 190000 940000

10 750000 17500000 182500 932500

11 750000 16750000 175000 925000

12 750000 16000000 167500 917500

Хэсгийн дүн 9000000 2505000 11505000

2011он

1 750000 15250000 160000 910000

2 750000 14500000 152500 902500

3 750000 13750000 145000 895000

4 750000 13000000 137500 887500

5 750000 12250000 130000 880000

6 750000 11500000 122500 872500

7 750000 10750000 115000 865000

8 750000 10000000 107500 857500

9 750000 9250000 100000 850000

10 750000 8500000 92500 842500

11 750000 7750000 85000 835000

12 750000 7000000 77500 827500

Хэсгийн дүн 9000000 1425000 10425000

2012он

1 750000 6250000 70000 820000

2 750000 5500000 62500 812500

3 750000 4750000 55000 805000

4 750000 4000000 47500 797500

5 750000 3250000 40000 790000

6 750000 2500000 32500 782500

7 750000 1750000 25000 775000

8 750000 1000000 17500 767500

9 750000 250000 10000 760000

10 250000 0 2500 252500

11

12

Хэсгийн дүн 7000000 362500 7362500

25000000 4292500 29292500

Documents

Utaagui shahmal tulsh tusul.pdf