1

Uvod

Skupština Opštine Nikšić je u decembru 2010. godine usvojila Lokalni plan akcije za mlade za period 2011-2016. i Akcioni plan za 2011. godinu. Petogodišnja strategija definiše potrebe i probleme mladih kao i strateške i operativne ciljeve, dok se akcioni plan odnosi na konkretne mjere i aktivnosti za njihovo rješavanje. Dokument obuhvata šest oblasti:

Obrazovanje Zapošljavanje i volonterski rad Zdravlje i bezbijednost Socijalna politika Učešće u životu društva i informisanost Slobodno vrijeme i mobilnost.

Izrada Akcionog plana za 2013. godinu dio je projekta NVO Mladiinfo Montenegro koji se realizuje u okviru projekta „Učešćem do promjena“ koji je

podržan kroz projekat „Aktivno učešće civilnog društva u razvoju Crne Gore“, koji realizuje Centar za razvoj nevladinih organizacija, a finansira Evropska unija posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori. U oktobru 2012. godine između Opštine Nikšić i NVO Mladiinfo Montenegro potpisan je Memorandum o saradnji na izradi teksta Nacrta akcionog plana.

U izradi teksta Nacrta plana za 2013. godinu učestvovala je Radna grupa sastavljena od predstavnika Opštine Nikšić, javnih ustanova i institucija, srednjih

škola i fakulteta, NVO-a i zainteresovanih mladih. Radnu grupu činili su: Ana Drekalović (Crveni krst), Anđela Milošević (Gimnazija „Stojan Cerović“), Boban Sarić (Student), Branka Ćeranić (Udruženje za pomoć licima ometenim u psihofizičkom razvoju Nikšić), Danilo Bojanić (Fakultet za sport i fizičko vaspitanje), Đurđina Musić (Inicijativna grupa Savjeta mladih Nikšić), Ivan Vasiljević (Fakultet za sport i fizičko vaspitanje), Ivana Sekulić (NVO Droga test), Ivana Žugić (Inicijativna grupa Savjeta mladih Nikšić), Jelena Baćović (Opština Nikšić), Maja Jović (NVO „Stop droga“), Maja Radoičić (Opština Nikšić), Marija Draganić (JU Prva srednja stručna škola), Marina Bošnjak (NVO „Mladiinfo Montenegro“), Milena Bulajić (Centar za socijalni rad), Milica Žugić (NVO „Mladiinfo Montenegro“), Mirjana Popović (Filozofski fakultet), Nataša Radulović (Zavod za zapošljavanje), Nikola Mitrović (Inicijativna grupa Savjeta mladih Nikšić), Olivera Lučić (JU Ekonomsko-ugostiteljska škola), Tamara Miljanić (NVO „Centar za političku edukaciju“), Vesna Sekulić (Sigurna ženska kuća „Nora“), Vladimir Ivanović (Uprava policije), Vladimir Utješinović (Radio televizija Nikšić), Vukosava Nikolić (Srednja stručna škola).

U organizaciji Sekretarijata za kulturu, sport, mlade i socijalno staranje-Kancelarije za mlade i NVO Mladiinfo Montenegro, organizovana je i Javna

rasprava , u okviru koje su održani okrugli sto i tribina za zainteresovane subjekte. Sugestije i komentare koje su pristigli u toku rasprave Radna grupa je uvrstila u tekst Nacrta plana, nakon čega je Sekretarijat za kulturu, sport, mlade i socijalno staranje donio Lokalni plan akcije za mlade za 2013. godinu.

Akcioni plan sadrži aktivnosti koje treba realizovati u toku 2013. godine sa indikatorima prema kojima će se utvrđivati koliko su uspješno sprovedene,

odgovornim subjektima, kao i relativnom vrijednošću aktivnosti. Sredstva za realizaciju plana obezbjeđivaće se putem projekata i sponzorstava, od strane domaćih i stranih donatora, kao i iz Budžeta Opštine Nikšić. U skladu sa Lokalnim planom akcije za mlade za period 2011-2016., monitoring realizacije Akcionog plana za 2013.godinu vršiće Sekretarijat za kulturu, sport, mlade i socijalno staranje - Kancelarija za mlade.

2

OBRAZOVANJE

Strateški cilj: 1.UNAPREDJENJE USLOVA ZA FORMALNO OBRAZOVANJE Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Uskladiti razvoj ljudskih resursa sa potrebama tržišta rada

Izrada plana profesionalne orjentacije na nivou škola (III i IV razred) u saradnji sa predstavnicima Zavoda za zapošljavanje Predložiti određivanje fonda časova (sociologija, psihologija, građansko obrazovanje i slično) tokom kojih će se učenici baviti karijernom orjentacijom

Uradjen plan Određen fond časova

Obrazovne ustanove, Biro rada Nikšić

Septembar 2013.

500

Poboljšati opremljenost Gradske biblioteke

Podstaći bolju organizaciju Gradske biblioteke (volonterske akcije čišćenja i slaganja knjiga) Organizovati doniranje knjiga Izrada nove baza podataka knjiga Prilagoditi literaturu osobama ostećenog vida Uspostaviti saradnju sa Audio bibliotekom Prilagoditi prostor za korisnike invalidskih kolica

Bolje organizovan rad biblioteke Veći broj knjiga u biblioteci Više posjetilaca Broj volonterskih akcija

Gradska biblioteka, NVO, mladi

Kontinuirano 1000

Strateški cilj: 2.POBOLJŠANJE STUDENTSKOG STANDARDA Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Povećati informisanost studenata o njihovim pravima

U saradnji sa mladima napraviti, distribuirati i promovisati informator o svim studentskim pravima (kredit, dom, stipendije...) Napraviti sajam univerziteta u Nikšiću

Napravljen i distribuiran informator Organizovan sajam

Fakulteti, ministarstvo, studentski parlament, NVO

Septembar 2013.

3000

Stipendiranje učenika/ca i studenata/kinja čije se porodice nalaze u lošoj materijalnoj situaciji

Pokrenuti inicijativu za osnivanje fonda za materijalnu podršku talentovanih studenata koji se nalaze u lošoj materijalnoj situaciji Pokrenuti inicijativu za pravljenje baze podataka na osnovu umrežene statistike fakulteta, Centra za socijalni rad i Ministarstva za rad i socijalno staranje

Pokrenute inicijative Lokalna uprava, Fakulteti, NVO, Centar za socijalni rad

U kontinuitetu 0

Strateški cilj: 3.RAZVITI SISTEME ZA VANINSTITUCIONALNO- NEFORMALNO OBRAZOVANJE Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet

3

Unaprijediti kvalitet neformalnog obrazovanja

Učešće i saradnja organizacija koje se bave neformalnim obrazovanjem u realizaciji obaveznih izbornih sadržaja u školama Omogućiti korelaciju neformalnog i formalnog obrazovanja na fakultetima i povezati fakultet sa lokalnim, nacionalnim i internacionalnim NVO kroz gostovanje na predavanjima, studijske posjete, praksu, volontiranje i izborne predmete Napraviti bazu podataka institucija i NVO koji se bave neformalnim obrazovanjem

Broj uspostavljenih saradnji Bolja korelacija neformalnog i formalnog obrazovanja

Fakulteti, NVO, srednje skole, lokalna uprava

U kontinuitetu 0

Povećati nivo informisanosti mladih o mogućnostima neformalnog obrazovanja u Nikšiću

Kampanja za promovisanje mogućnosti neformalnog obrazovanja na lokalnom nivou (sajt, brošure, mediji, predavanja)

Kampanja, sajt, materijal

NVO, mediji, srednje škole, fakulteti, mladi

U kontinuitetu 2000

ZAPOŠLJAVANJE I VOLONTERSKI RAD

Strateški cilj:1.POVEĆANJE BROJA ZAPOSLENIH MLADIH OSOBA Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Povećati informisanost i uključenost mladih u programe koje sprovodi Biro rada Nikšić

Promovisanje programa i usluga koje nudi Zavod za zapošljavanje (Stručno osposobljavanje visokoškolaca, Zaposliti mlade na sezonskim poslovima, Ljeto za zaradu, kursevi računara i jezika, prekvalifikacije i obuke za deficitarna zanimanja) Radionice za učenike Radionice za studente Radionice za nezaposlene

Broj posjeta školama Broj prisutnih učenika i studenata, nezaposlenih Broj održanih radionica Broj visokoškolaca uključenih u projekat

Biro rada, škole, fakulteti, NVO

U kontinuitetu 0

Stvoriti jednake uslove za rad i zapošljavanje mladih i obezbijediti mehanizme zaštite od diskriminacije pri zapošljavanju i razvoju karijere u privatnom i

Promovisati poštovanje ljudskih prava, jednakosti i nediskriminacije putem seminara, tribina, okruglih stolova, radionica i medija

Broj realizovanih dogadjaja

NVO, lokalna uprava

U kontinuitetu 2000

4

javnom sektoru Promovisati sve oblike zapošljavanja i preduzetništva mladih

Radionice o preduzetništvu mladih Organizovati festival preduzetničkih ideja mladih Nikšića Omogućiti studentima sticanje prakse u toku studiranja u saradnji sa NVO, institucijama i preduzećima

Broj radionica, broj prisutnih Festival Broj praktikanata

Biro rada, NVO, mladi, srednje škole, fakulteti

U kontinuitetu 3000

Strateški cilj:2.POVEĆANJE BROJA MLADIH VOLONTERA/KI Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Promovisati društveno koristan rad-volonterizam

Raditi na povećanju svijesti o volonterizmu (radionice, kampanje) Razmjena iskustava volontera na lokalnom, nacionalnom i regionalnom nivou Napraviti informator koji bi uputio mlade gdje i kako se može volontirati Organizovati volonterske akcije

Broj radionica Broj volontera Informator Broj volonterskih akcija

Crveni krst, mladi, NVO, lokalna uprava

U kontinuitetu 2000

ZDRAVLJE I BEZBJEDNOST MLADIH Strateški cilj: 1.RAZVIJANJE SVIJESTI O ZDRAVIM STILOVIMA ŽIVOTA I PRAVILNOM PSIHOFIZIČKOM RAZVOJU MLADIH UNAPREĐENJEM PREVENTIVNOG DJELOVANJA Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Razviti međusektorsku saradnju između javnih ustanova i nevladinih organizacija u cilju zajedničkog djelovanja na unapređenje zdravlja mladih

Zajedničke aktivnosti NVO sektora i institucija u cilju unapređenja zdravlja mladih – organizovanje radionica, seminara i tribina

Održane radionice, seminari, tribine Memorandumi o saradnji

NVO, institucije, lokalna uprava

Oktobar 2013. 2000

Povećati nivo svijesti mladih o bolestima zavisnosti (prevencija alkoholizma i narkomanije)

Štampanje promotivnog materijala na temu prevencije Seminari i radionice Kampanja protiv točenja alkoholnih pića maloljetnicima

Broj učesnika, Broj seminara i radionica Promo materijal Kampanje

Lokalna uprava, NVO, institucije, mediji

U kontinuitetu 3000

5

Medijske kampanje o prevenciji Povećati stepen informisanosti mladih o zdravim stilovima života i reproduktivnim zdravljem

Kroz programe neformalnog obrazovanja (seminare, radionice, tribine...) edukovati mlade na teme zdravih stilova života i reproduktivnog zdravlja Promotivne aktivnosti (kampanje, bilbordi, promo materijal)

Broj radionica Broj tribina Broj prisutnih Promo materijal

Škole, fakulteti, NVO, institucije, mladi

U kontinuitetu 2500

Strateški cilj: 2.OMOGUĆITI BOLJU DOSTUPNOST ZDRAVSTVENOG SISTEMA MLADIMA Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Povećati informisanost mladih o postojanju savjetovališta: za mlade, za dijabetičare, za trudnice i kontracepciju i za prevenciju AIDS/HIV-a

Promovisati rad savjetovališta u školama Štampanje promotivnog materijala i medijska kampanja

Posjećenost savjetovališta Broj radionica u školama Promotivni materijal Medijska kampanja

Savjetovalište, škole, NVO, mediji

U kontinuitetu 1500

Strateški cilj:3.SMANJITI BROJ MLADIH KOJI DOLAZE U KONFLIKTE SA ZAKONOM UNAPREĐENJEM PREVENTIVNOG DJELOVANJA Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Oformiti tim za podršku mladima sa poremećajem u ponašanju

Lobirati kod nadležnih organa da se oformi tim za podršku mladima sa poremećajem u ponašanju

Oformljen tim NVO, institucije i lokalna uprava

Decembar 2013.

0

Strateški cilj:4. POVEĆATI BEZBJEDNOST MLADIH Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Preventivno djelovati protiv svih vrsta nasilja

Organizovati predavanja i radionice na temu nenasilne komunikacije Oformiti timove za vršnjačku edukaciju

Broj održanih predavanja i radionica i broj učesnika Timovi

Uprava policije, škole, fakulteti, mladi, NVO

U kontinuitetu 1500

Podići svijest o saobraćajnim i drugim nezgodama i njihovoj prevenciji

Organizovati predavanja i radionice na temu potreba i poštovanja saobraćajnih propisa u cilju preventivnog djelovanja i smanjenja broja saobraćajnih nezgoda Organizovati predavanja i radionice na temu uzroka i posledica na temu saobraćajnih i drugih nezgoda Pokrenuti inicijativu za kažnjavanje maloljetnika za volanom društveno korisnim radom

Održana predavanja i radionice Broj učesnika, Pokrenuta inicijativa

Uprava policije, škole, fakulteti, mladi, NVO, lokalna uprava

U kontinuitetu 0

6

Razvijati svijest kod mladih o nasilju, bezbjednosti, rizicima i zaštiti od trgovine ljudima

Povećati informisanost mladih o ulozi policajca u zajednici kroz promotivne aktivnosti (bilbord, spot) Organizovati predavanja i radionice na temu trgovine ljudima Promovisati kontakte institucija i organizacija koje se bave zaštitom od nasilja i/ili zaštitom od trgovine ljudima Kroz promotivne kampanje obilježiti Dan protiv trgovine ljudima i dane protiv nasilja

Bilbord Spot Broj predavanja Broj radionica Broj učesnika Promotivne kampanje

Uprava policije, mladi, NVO, lokalna uprava, mediji

U kontinuitetu 4000

SOCIJALNA POLITIKA Strateški cilj: 1.POBOLJŠATI SOCIJALNU POLITIKU PREMA MLADIMA Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Podržati programe koji se odnose na pomoć i podršku mladim samohranim roditeljima

Tribine, radionice, kampanje Organizovanje akcija prikupljanja pomoći

Broj realizovanih aktivnosti i akcija Broj uključenih roditelja Donirana sredstva

NVO, mediji, lokalna uprava, Centar za socijalni rad, Crveni krst

U kontinuitetu 1000

Podići nivo svijesti o značaju porodice i odgovornosti roditeljstva

Obilježiti svjetski dan porodice Uraditi spot na temu roditeljstva

Održane aktivnosti u cilju obilježavanja svjetskog dana porodice Urađen spot

NVO, mediji, institucije,

U kontinuitetu 1000

Smanjiti nasilje u porodici

Edukovati mlade u cilju preventivnog djelovanja iz oblasti nasilja u porodici kroz radionice

Održane radionice NVO, mediji, institucije

U kontinuitetu 1000

Promocija multikulturalizma među mladima

Organizovanje radionica o multikulturalizmu Obilježavanje Dana: Roma i Egipćana, osoba sa invaliditetom, LGBT kroz različite manifestacije

Radionice Manifestacije

NVO, Fakulteti, Srednje škole

U kontinuitetu 3000

UČEŠĆE U ŽIVOTU DRUŠTVA I INFORMISANOST Strateški cilj: 1.POVEĆATI UČEŠĆE MLADIH U PROCESIMA ODLUČIVANJA

7

Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Osnovati Savjet mladih, kao predstavničko tijelo mladih

Donijeti odluku o osnivanju Savjeta mladih Formirati komisiju za izbor članova Savjeta mladih Osnovati Savjet mladih Promocija Savjeta mladih kroz različite aktivnosti

Odluka Komisija Savjet mladih

Lokalna uprava, NVO, mladi

Jul 2013. 0

Promovisati značaj uključivanja mladih u procese odlučivanja

Održati radionice na temu uključivanja mladih u procese odlučivanja Obilježiti Dan mladih u Skupštini opštine NK ( srednjoškolci kao odbornici) Izrada priručnika, flajera, brošura na temu uključivanja mladih u procese odlučivanja U saradnji sa mladima promovisati LPAM, vršiti monitoring, evaluaciju i izradu akcionog plana za 2014. godinu

Broj radionica Održana „skupština mladih“ Urađen i distribuiran materijal Urađen Nacrt LPAM-a za 2014.

NVO, mladi, lokalna uprava

U kontinuitetu 4000

Strateški cilj: 2.UNAPRIJEDITI I POVEĆATI INFORMISANOST MLADIH Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Povećati zastupljenost omladinske problematike u medijima

Pokrenuti emisije u kojima bi mladi aktivno učestvovali u kreiranju i realizaciji Pokrenuti inicijativu za osnivanje omladinskog lista na nivou opštine

Gledanost emisija Inicijativa za osnivanje omladinskog lista

RTVNK, mladi, NVO, institucije

U kontinuitetu 3000

Sajt za mlade Nikšića

Kreirati sajt za mlade Nikšića u čijem održavanju će učestvovati lokalna kancelarija za mlade i mladi Online savjetovanje za mlade

Sajt Posjećenost

NVO, škole, mladi, lokalna uprava

U kontinuitetu 500

SLOBODNO VRIJEME I MOBILNOST Strateški cilj: 1.STVORITI USLOVE ZA KVALITETNIJE PROVODJENJE SLOBODNOG VREMENA MLADIH Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Unaprijediti kvalitet provođenja slobodnog vremena kroz kulturne i sportske sadržaje

Povećati informisanost mladih o kulturnim i sportskim sadržajima (posteri, bilbord) Uraditi i promovisati informator o manifestacijama institucija kulture i sporta za 2014.

Posteri Bilbordi Informator

Institucije kulture, sportski klubovi, mladi, NVO

U kontinuitetu 3500

Uskladiti ponudu kulturnih programa sa potrebama mladih

Uraditi istraživanje o kulturnim potrebama mladih Istraživanje Lokalna uprava, NVO, fakulteti, institucije

Novembar 2013.

1000

8

Podržati rad radionica za mlade

Inicirati organizovanje otvorenih radionica za mlade i obezbijediti im prostor za izlaganje

Radionice i izlaganja Obrazovne i ustanove kulture, NVO

U kontinuitetu 0

Pokrenuti otvaranje omladinskog kluba

Lobirati kod lokalne uprave i donatora za prostor i opremu

Pokrenuta inicijativa za otvaranje omladinskog kluba

Mladi , institucije, NVO, lokalna uprava

U kontinuitetu 3000

Obezbijediti finansijsku podršku mladim talentima

Inicirati da se donese Odluka o stipendiranju talentovanih mladih

Pokrenuta inicijativa Institucije, lokalna uprava

U kontinuitetu 0

Strateški cilj:2.POVEĆATI MOBILNOST MLADIH Operativni cilj Aktivnost Indikatori Odgovornost Vremenski rok Budžet Podržavati programe koji imaju za cilj kulturnu,obrazovnu i turističku mobilnost

Omladinska mapa opštine Nikšić sa naznačenim tačkama koje su bitne za mlade

Omladinska mapa NVO, mladi, fakulteti

Novembar 2013.

2000

Povećati informisanost mladih o programima razmjene

Kontinuirano informisanje mladih o mogućnostima međunarodne razmjene putem sajta mladih Nikšića

Informacije na sajtu Obrazovne institucije, NVO, mladi, lokalna uprava

U kontinuitetu 500

Smanjiti cijenu karata za mlade za lokalni i međugradski saobraćaj

Inicirati da se napravi mjesečna karta za prevoz sa određenim popustom za populaciju od 15-29 godina

Pokrenuta inicijativa Autoprevoznici, mladi, NVO, lokalna uprava

Decembar 2013.

0

Nikšić, decembar 2012 .godine