UVOD U HEMATOLOGIJU

Hematologija nauka koja se bavi oboljenjima krvotvornog sistema, i to svih staninih linija, ukljuujui procese homeostaze.

HEMATOPOETSKO TKIVO

KRVOTVORNI SISTEMKOTANA SRTIMUSLIMFNI VOROVISLEZENA

Diferencijacijom matine elije histogenetski razlikujemoMIJELOPOEZA (hematopoeza u uem smislu): stvaranje eritrocita,granulocita,monocita, trombocita u samoj kotanoj sriIMUNOPOEZA: stvaranje limfocita i plazma elija u kotanoj sri , uz daljnju diferencijaciju,sazrijevanje i proliferaciju u timusu, limfnim vorovima i/ili slezeni

KOTANA SR-BONE MARROWKotana sr je meko spuvasto tkivo unutar kosti.Kotana sr u zdjelinoj kosti, grudnoj kosti, kimenom stubu, rebrima i kostima lubanje sadri stanice koje proizvode krvne stanice. U kotanoj sri se proizvede oko 95% ljudskih krvnih stanica.Svaka od proizvedenih krvnih stanica ima vitalnu ulogu za odravanje ivota

Tri glavna tipa krvnih stanica proizvedenih u kotanoj sri Crvena krvna zrnca eritrociti:nose kiseonik u tkiva, ive nekoliko sedmica Bijela krvna zrnca leukociti : pomau u borbi protiv infekcije i dodatak imunom sistemu, ive nekoliko dana Krvne ploice-trombociti : pomau zgruavanje krvi ive nekoliko sati

Svaki dan kotana sr proizvede 1013 stanica razliitih loza

Najnezrelije stanice=prastanice ili pluripotentne matine staniceImaju izraziti proces samoobnavljanja i praktino su besmrtneine 0,01-0,05% stanica kotane sriIshodina je stanica za 9 funkcionalno zrelih stanica

Kolonija ljudskih pluripotentnih matinih stanica

Multipotentna matina stanica nastaje diferencijacijom pluripotentne matine staniceIz nje se razvijaju se mijelopoetske lozeU zadnjem stadiju diferencijacije od multipotentnih stanica nastaju unipotentne matine stanice, koje imaju karakteristine fenotipske odlike za odreene lozeStanice mijelopoeze imaju jednosmjeran put od kotane sri putem krvi u periferna tkiva

U regulaciji procesa hematopoeze uestvuje niz hematopoetskih faktora rasta citokina, koje stvaraju stanice strome kotane sriKIT-ligand (SCF) usmjerava primitivne matine stanice u odgovarajuu hematopoetsku lozuInterleukin 3 usmjerava primitivnu mijeloidnu matinu stanicu u odgovarajuu mijelopoetsku lozuEritropoetin,G-CSF i M-CSF stimuliraju eritro-,granulo- i monocitopoezu

Struktura i funkcija imunopoetskog sistemaImunopoetski sistem obuhvata strukture koje stvaraju imunoloki aktivne staniceOsnovni organ imunopoeze je kotana sr, a pripadaju mu jo timus, limfni vorovi i slezena

Imunopoetski sistem se prouava u 4 odjeljka uglavnom iz klinikih razloga Kotana srPeriferna krv (1/4 do 1/3 leukocita su limfociti)Limfocitni organi(timus, limfni vorovi, slezena)Ostala(ekstralimfatina) tkiva i struktura

LIMFOCIT-Imunoloki usmjerene stanice

sve imunoloke stanice imaju morfologiju limfocita u mirovanju Mijenjaju morfologiju pri funkcionalnoj aktivnostiZbog cirkulacije limfocita tijelom, u perifernoj krvi se nalaze morfoloki sline a razliito zrele imunopoetske stanice

Limfociti u perifernoj krviZrele T stanice (najvie)Manje zrele B stanicePrethodnici T i B stanica( najmanje)

Limfocitini organiCentralni ili primarni i periferni ili sekundarni organi Centralni organi: kotana sr i timus, monociti i granulociti nastaju iz pluripotentne matine stanice. B limfociti migriraju direktno iz sri u periferno limfno tkivo, dok T limfociti dodatno sazrijevaju u timusu. Kotana sr i timus su prije ukljueni u proizvodnju prekursora limfocita prije nego u imuni odgovor.

Limfocitini organi2,5 x1010 limfocita prolazi kroz limfne vorove svaki dan

1-2 % limfe prodje kroz limfni sistem svakog sata Ovakva cirkulacija omoguava brzi imuni odgovor

Limfocitini organiLimfatiki sistem ima sistem sudova koji vode i filtriraju tkivnu tenost.Limfa ulazi u vor preko aferentnog voda, prolazi kroz sinuse obloene makrofagama i izlazi eferentnim vodom( a na kraju sve ulazi u portnu venu)Limfociti ulaze u vor iz krvi kroz endotel unutar T area, i izlazi eferentnim Dendritike stanice migriraju iz tkiva u vor u T areu. B stanice ulaze u vor iz krvi kroz T areu do B area,poveavajui tako anse za T i B kooperaciju.Limfni vorovi i slezena su uredjeni tako da pruaju optimalnu interakciju izmedju antigena i T i B limfocita.B areje sadre zrele B stanice u mirovanju organizirane u strukture oko folikularnih dendritikih stanica ( primarni folikuli).

Limfocitini organiSlezena se hrani jednom arterijom i ne prima aferentnu limfnu drenau.Male arteriole slezene su okruene sa periarterioralnim limfoidnim pokrovom.Najvea koncentracija limfoidnog tkiva je u crijevima i drugim mukoznim tkivima.Nakupine limfnog tkiva grade Peyer-ove ploe u lamini propriji u tankom crijevu , u tonzilama u farinxu, submukozalnim limfoidnim folikulima u apendixu i uz gornje dine putove.

Limfocitini organi-Limfni vor

LIMFOCITI STANICE KOJE IMAJU RECEPTORE ZA ANTIGENE I POSJEDUJU SPECIFIAN IMUNI ODGOVOR.IMAJU RECEPTORE SA RAZLIITIM AFINITETOM ZA ANTIGENE. STANICA SA NAJVEIM AFINITETOM ZA NAJPRISUTNIJE ANTIGENE IMA I PREDNOST PRI RASTU , I NAJVEE REPLICIRANJE, KOJE JE U STVARI VODJENO PRISUSTVOM ANTIGENA.OVA POJAVA SE ZOVE KLONALNA EKSPANZIJA. B LIMFOCITI PROIZVODE ANTITIJELA I TOPIVE MEDIJATORE CITOKINE, A PROIZVODE SE U KOTANOJ SRI.T LIMFOCITI SE STVARAJU U KOTANOJ SRI, A SAZRIJEVAJU U TIMUSU.

T LIMFOCITINe proizvode antitijela, ali imaju receptore na povrini koji strukturalno odgovaraju imunoglobulinima. Vide antigen na drugaiji nain nego B limfociti. Prepoznaju peptidne fragmente antigena koji je vezan za povrinu stanice preko MHC (Major Histocompatibility Complex) glikoproteina.

Krajnje diferencirani T limfociti su osnova stanine imunosti

POJEDNOSTAVLJENO PRIKAZAN IMUNI ODGOVORPOSJEKOTINABAKTERIJE ULAZE U RANUMNOGE BAKTERIJE SU BRZO UNITENE SA KOMPLEMENTIMA I FAGOCITIMA KOJI DOLAZE ZBOG AKUTNE INFLAMACIJEMRTVE BAKTERIJE I NJIHOVI RASPADNI PRODUKTI BIVAJU PREUZETI OD STRANE DENDRITIKIH STANICA

POJEDNOSTAVLJENO PRIKAZAN IMUNI ODGOVORKOMBINIRANOM AKCIJOM BAKTERIJALNIH PRODUKATA I CITOKINA AKTIVIRAJU SE TKIVNE DENDRITIKE STANICE NJIHOVA MIGRACIJA U LOKALNE LIMFNE VOROVEULAZE U VOR KROZ T AREJUT STANICE ULAZE U VOR IZ KRVI, PREPOZNAJU BAKTERIJSKE ANTIGENE PEPTIDE NA DENDRITIKIM STANICAMA,ZAUSTAVLJAJU IH, AKTIVIRAJU,DIFERENCIRAJU.NEKE POSTAJU MEMORIJSKE T STANICE

POJEDNOSTAVLJENO PRIKAZAN IMUNI ODGOVORB STANICE ULAZE U VOR IZ KRVI,PROLAZE KROZ T AREJU PREMA B AREJI,TRAE ANTIGENE IZ LIMFEGRADE MHC KOMPLEKSE NEKE POSTAJU IgM PLAZMA STANICE,NEKE MIGRIRAJU U B AREJU I FORMIRAJU GERMINALNE CENTRE.TU B STANICE PROLIFERIRAJU, SAZRIJEVAJU, A PROIZVOD GERMINALNIH CENTARA POSTAJU IgGA I DRUGE PLAZMA STANICE, MEMORIJSKE B STANICE