uzaktan algılama

7/24/2019 uzaktan alglama

1/57

Uydu Grntleri ve Kullanm AlanlarDerse Giri Sunusu

http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz

/marangoz.htm

http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/fukal

Yrd. Do. Dr. Aycan M. MARANGOZ

GEOMATK MHENDSL BLMFOTOGRAMETR ANABLM DALI SUNULARI

JDF 904 Uydu Grntleri ve Kullanm AlanlarDers Notlar

http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/


2/57

DERS ER

Uzaktan Alglama Teknolojisi Tanmlar

Tarihe

Kullanm Alanlar

Uzaktan Alglama Uydular

Uzaktan Alglama Grntleri

Sanal Kre Uygulamalar

Uydu Gr. ve Kull. Alanlar Dersi NotlarYrd. Do. Dr. Aycan M. MARANGOZ 2


3/57

UZAKTAN ALGILAMATanm

Uzaktan Alglama, bir temas olmakszn, alglayc sistemlerikullanarak yeryzhakkndabilgi edinme bilimidir.

UzaktanAlglamateknolojileri yer yzeyindenyansyanve yaylanenerjinin alglanmas, kaydedilmesi, elde edilen materyalin bilgi

karmakzereilenmesive analiz edilmesinde kullanlr.



4/57

UZAKTAN ALGILAMATarihsel Geliim

nsanolu bir nesneyi tanmlamak istediinde ncelikle nesneyigrr,eklive byklhakkndanbilgi toplar, ardndaneerdaha nce bu nesne hakknda bilgilendirilmise; bilgileri ilegzlemlerini karlatrr, eer nesne ona ulaabilecei biruzaklkta ise dokunarak, vb., dier duyu organlarn kullanarak

nesne hakkndadaha kesin bilgiye sahip olur.

Aslndabu eylemler dizgesi farklalglamatrlerindenoluur.



5/57


1909 ylndaWilbur Wright tarafndanbir uakkullanlarakilk defasralar halinde Hava Fotoraf ekimi ile balayan uzaktanalglama,1957 ylndaSPUTNIK-1 ile balayanUzay a,1972ylnda LANDSAT uydusunun frlatlmas ile devam etmi vegnmzedek uzanmtr. Gnmzdekigelimelerise kelimenin

tam anlamile badndrcdr.

Uzaktan alglamannilk kullanmalanaskeri amalolmutur.

Daha sonra eitliuzaktan alglamauydularnnda frlatlmas ileaskeri amalarnyansrayeryzhakkndabilgi toplama amacda ortaya kmtr.



6/57


zellikle; bitkilerin geliiminin izlenmesi, meteorolojik gzlemlerinyaplmas, su kaynaklarnn belirlenmesi, doal felaketlerinizlenmesi gibi incelemeler uzaktan alglamateknolojisi kullanlarakyaplmayabalanlmtr.



7/57

UZAKTAN ALGILAMAGereksinim

Dnyadakidoalkaynaklarnhzla artan nfus ile birlikte azalmas;evre kirlilii, beslenme, yeni yerleim alanlarnn bulunmas,kaynaklarn etkin bir ekilde kullanlmas gibi sorunlar gndemegetirmitir. Uzaydan yaplan gzlemlerle yani uydu grntleri ileyeryzkreselbir lektegzlenebildiinden,szkonusu sorunlarnzmlenebilmesine ynelik gncel, ekonomik ve hzl veri eldeedilebilmektedir.

Geni alanlarn grntlenmesi olana

Zamandan tasarruf

Doru bilgiye ksa srede ulam

Hzl veri aktarm

Veri depolama

Bilgisayar ortamnda alma olana

Ayn grntnn birok amaca ynelik kullanm



8/57

UZAKTAN ALGILAMAKullanm Alanlar

Haritaclk Ormanclk

Jeoloji

ehir ve Blge Planlama

Hidroloji

Biyoloji

Meteoroloji

Tarm

evre ile ilgili almalar

Afet uygulamalar

.



9/57

UZAKTAN ALGILAMABileenler

UzaktanAlglamauygulamalariki temel bileendenoluur. Bunlar"Veri Elde Etme" ve "Veri leme"aamalardr.



10/57

UZAKTAN ALGILAMAVeri Elde EtmeElektromanyetik Spektrum

Elektromanyetik spektrum, k hz ile hareket eden dalga boyunanometrelerden kilometrelere kadar uzanan sreklienerji ortamdr.

Elektromanyetik spektrumda dalga boylar bina mertebesindeuzunlua sahip radyo dalgalarndan, bir atom ekirdei

mertebesindeki ksa dalga boylarna kadar uzanr. nsan gznnalglayabildiidalga boylar,sadece grnrblgedekilerdir.

(400nm=0.4m)

0.4-0.5m (Mavi)0.5-0.6m (Yeil)0.6-0.7m (Krmz)



11/57

UZAKTAN ALGILAMACisimle letiim



12/57


UZAKTAN ALGILAMAGrnt Kavram


13/57

UZAKTAN ALGILAMAGrnt KavramPiksel


http://photo.net/


14/57

UZAKTAN ALGILAMASaysal Grntnn zellikleri

Saysalgrntraster formatndadr. Bir raster; x ve y koordinatlarile tanmlgridlerden oluur.

Bu gridlerin her birine pikseladverilir.

Her bir piksel saysalbir deerekarlkgelir (Dijital Number, DN).

rnein,8 bitlik siyah-beyaz bir grntde,piksel dijital deerleri0 ile 255 arasndagri renk tonundan oluur. 0 siyah ve 255 beyazrenk tonuna karlkgelir.

http://csde.washington.edu



15/57

UZAKTAN ALGILAMAznrlk Kavram

Uzaktan alglamada, uydu grntleri iin 4 farkl znrlktanmlanmaktadr:

Konumsal (Uzaysal) znrlk

Radyometrik znrlk

Spektral znrlk

Zamansal znrlk



16/57

UZAKTAN ALGILAMAKonumsal (Uzaysal) znrlk

Bir grntde fark edilebilir en kk detay, alglaycnn konumsalznrl ile ilgilidir ve grlebilen en kk hedef boyutunutanmlar.

GSD: Ground Sampling DistanceYA: Yer rneklemeAral:

Komupiksellerin merkezlerinin yeryzndeki fiziksel karlklardr .Genellikle cm. ve/veya m. cinsinden ifade edilir.



17/57


Ticari uydular yarm metreden kilometrelere varan znrlklersalamaktadrlar. Sadece ok byk nesnelerin grlebildiigrntlerin znrl dk, kk nesnelerin ayrt edilebildiigrntlerise yksekznrlkldr.

Farkl konumsalznrle sahipuydu grntleri

(Eminn, stanbul)



18/57




19/57


15m GSD ilegenel bir bak

Harita yapmolanaklar 10mGSDile balar

5m GSD ileana yollar ve

bykbinalar

2m GSD iletekli binalar

1m ve altGSD

ile ayrntlolarak binalartannabilir



20/57




21/57


22/57

Radyometrik znrlk

Ayn blgeye ait deiik renk tonlarna sahip grntlerkarlatrldnda,radyometrik znrlkle ilikiliolarak detay ayrtetme seviyesindeki fark gzearpmaktadr.



23/57


24/57

UZAKTAN ALGILAMAZamansal znrlk

Zamansal znrlk bir uzaktan alglama sisteminin ayn blgeyigrntleme skl ile ilgilidir. Bir blgedeki spektral karakteristiklerzamanla deiebilir ve ok-zamanl grnt setleri kullanlarakdeiimanalizi yaplabilir.

zmit'eait depremden nce(1), deprem ve depreme

bal yangn sonras (2)Spot uydusundan alnan

grntler



25/57

Yapay grntler, zellikle insan gznn duyarl olmad birspektral blgedeki yansmaya ilikin bilgi salayarak gznalglamadnngrnrhale getirildiigrntlerolup bazuygulamaalanlariinbyknemesahiptirler.

UZAKTAN ALGILAMADoal ve Yapay Renkli Grntler



26/57

UZAKTAN ALGILAMAUydular (Tayc Sistemleri)

Uzaktan alglama sistemleri, yksekliklerine gre farkl gruplaraayrlr.



27/57

UZAKTAN ALGILAMAAktif ve Pasif Sistemler

Grntlemesistemleri pasif veya aktif sistemler olabilir.

Pasif Sistemler: Pasif sistemler yeryznn doal yaylm enerjisiveya gneenerjisinin yanstmnalglayan optik, sl ve mikrodalgaalglayclardr.

Aktif Sistemler: Aktif Sistemler kendi enerji kaynaklarn kullanrlar.Hedefe rettiklerielektromanyetik dalga sinyallerini yollar ve hedeftensalanenerjiyi alglarlar.



28/57

UZAKTAN ALGILAMAAlglayc Tipleri (Optik)


(2)

(1)

(Topan, 2007)


29/57

UZAKTAN ALGILAMAUzaydan Alglama Yapan Sistemler

Yer ile Senkronize (36000km)Meteoroloji Uydular


www.noaa.gov.tr

(National Oceanic and Atmospheric Administration)

http://tiempo10.com/satelite-meteosat.html


30/57


Kutupsal Yrngeli(600km1000km)UzaktanAlglamaUydular


Landsat 7 Aster Kometa (TK-350)

Spot 5 Ikonos QuickBird)


31/57


Kutupsal Yrngeli(600km1000km)UzaktanAlglamaUydular


Landsat 7 Aster TK-350 Kompsat - 1

IRS 1C Spot 5 Ikonos QuickBird


32/57




33/57


Termal Grntleme



34/57


Termal Grntleme



35/57

UZAKTAN ALGILAMAOptik Alglama Sistemleri Zonguldak rnei


(Karak vd., 2005)


36/57

UZAKTAN ALGILAMALandsat Serisi Uydu SistemiDijital - Ayna Tarama

Teknik zellikler:


G


37/57

Jeoloji amal haritalama,tarmsaluygulamalar, tektonikuygulamalar

DeiimBelirleme almalar

Afet tahmin ve izleme

Ekolojik izleme

Snflandrmaiinuygun veri


UZAKTAN ALGILAMALandsat Serisi Uydu SistemiDijital - Ayna Tarama

UZAKTAN ALGILAMA


38/57


UZAKTAN ALGILAMABilsat Uydu SistemiDijital - ereve

http://www.bilten.metu.edu.tr

(Topan, 2007)

UZAKTAN ALGILAMA


39/57


UZAKTAN ALGILAMABilsat Uydu SistemiDijital - ereve

Zonguldak Blgesine ait Bilsat grnts (12.6 m pan, 27.6 m MS)


40/57

UZAKTAN ALGILAMASpot Uydu Sistemi - Dijital - Dorusal dizin

Teknik zellikler:


UZAKTAN ALGILAMA


41/57



UZAKTAN ALGILAMA


42/57

ehirplanlama, haritaclk Askeri, tarmsal, ormanclk

amaluygulamalar

DeiimBelirleme almalar

Afet tahmin ve izleme



Kaynak: Nik Sistem

UZAKTAN ALGILAMA


43/57

UZAKTAN ALGILAMAIkonos Uydu Sistemi

24 Eyll 1999da Kaliforniya Vandenberg hava sahasABDden frlatlanIKONOS uydusu Geoeye tarafndan altrlan yksek znrlkl biruydudur. Nadirde 3.2 metre konumsal znrlkl Multispektral (renkli),0,82 metre konumsal znrlkl pankromatik (siyah-beyaz) grnt eldeedebilir. Harita yapm (1:10000), Doal kaynaklarn kent ve krsal kesimleriin haritalanmas, doal afet ynetimi, tarm ve orman uygulamalar,

madencilik, mhendislikve inaatgibi birokuygulama alannasahiptir.


UZAKTAN ALGILAMA


44/57


Teknik zellikler:


UZAKTAN ALGILAMA


45/57



UZAKTAN ALGILAMA


46/57

UZAKTAN ALGILAMAQuickBird-2 Uydu Sistemi

Teknik zellikler:


UZAKTAN ALGILAMA


47/57


rnler:

UygulamaAlanlar: ehirplanlama, harita yapm(1:5000-1:10000), Tarmsaluygulamalar: iftilik, sulama ve ekin tr, Jeolojik uygulamalar: Tektonik,jeomorfoloji ve madencilik uygulamalar,Afet tahmin ve inceleme almalar


UZAKTAN ALGILAMA


48/57



UZAKTAN ALGILAMA


49/57

UZAKTAN ALGILAMAUydular ve Alglayclar


RapidEye

GeoEye

Orbview-3

Ikonos

Terra/ASTER

Landsat

EROS-A1EO-1

Hyperion

SPOT-2,4 & 5

IRS-1C/D ve P-6

QuickBird-2

Kompsat-1 ve 2

Formosat-1

WorldView-2

Bilsat

Cartosat-1

Cartosat-2

TK-350

KVR-1000

Corona

EROS-A1 ve B

WorldView-1

TerraSAR-X

PALSAR

ERS-1 & ERS -2,

Envisat-ASAR

Radarsat-1

Radarsat-2

Rasat

RapidEye

UZAKTAN ALGILAMA


50/57

UZAKTAN ALGILAMASanal Kre Uygulamalar

Sanal kre; yeryznn ya da baka bir gezegenin 3B olaraktemsil edilmesini salayanbir yazlmdemetidir.

Sanal kre kullancnn bak asn ve konumunu deitirereksanal evresietrafndaserbestehareket etmesini ve dolamasnsalayabilmektedir.

Uydu Gr. ve Kull. Alanlar Dersi Notlar

Yrd. Do. Dr. Aycan M. MARANGOZ 50

UZAKTAN ALGILAMA


51/57


Sanal kreuygulamalar2000liyllardayaammzagirmitir.

Bu kapsamda 2004 ylnda NASA WorldWind, 2005 ylndaGoogle Earth, 2006 ylndaBing Maps, Skyline Globe ve Marble(KDE) yazlmlar hemen hemen btn bilgisayar kullanclar

tarafndanyaygnolarak kullanlmayabalanmtr.



UZAKTAN ALGILAMA


52/57

UZAKTAN ALGILAMASanal Kre Uygulamalar - NASA World Wind

2004 ylnda NASA tarafndan ak kaynak olarak yaynlanansanal kreuygulamasdr.

Dnyann dnda Ay,Mars,Vens,Jpiter gibi gezegenleri veyldzlarda ierir.

Bu gezegenlerde 3 boyutlu gezebilme,yaknlatrmauzaklatrma

gibi imkanlar sunmaktadr. Bemilyon yer ismi,lkelerinsiyasi snrlar,enlem boylam izgileri

gibi verileri grntlemezelliklerivardr.



08.05.2006 Katrina kasrgas

UZAKTAN ALGILAMA


53/57

UZAKTAN ALGILAMASanal Kre Uygulamalar - Google Earth

Tm Dnya'nn uydularndan ekilmideiik znrlkteki fotoraflarngrld, Google Labs tarafndan satnalnan Keyhole adl irketin gelitirdii birbilgisayar yazlmdr.

Younyerleimolan bazblgelerinayrntl

grntleri, nternet zerindeki sayfasnziyaret ederek indirilen yazlm bilgisayaraykleyerek incelenebilir. Temmuz 2005'tesadece ABD'nin tamamnayaknnngreceyksekznrlktefotoraflarbulunurken,Haziran 2006'dan itibaren dnyadaki

ehirlerin byk bir blmnn ayrntlgrntleribulunmaktadr.

Yazlmda, koordinatlar verilen noktayaulamakmmkndr.



UZAKTAN ALGILAMA


54/57

UZAKTAN ALGILAMASanal Kre Uygulamalar - Google Earth

Google Earth pek okzelliesahiptir. Bunlardan balcalar:

Yldzlar,Mars'veAy'gezebilme,

Tarihi grntlerledeiiklerigrebilme,

Okyanus diplerine dalabilme,

Tur kaydedebilme,

Dalarve tepeleri boyutlu grebilme,

Belirli yerlere arama ubuunayazarak hzlcagidebilme,

Yerel iletmeleribulabilme,

Binalarboyutlu grebilme Harita katmanlar,

Yer iaretiatayabilme,

UusimlatrUydu Gr. ve Kull. Alanlar Dersi Notlar


UZAKTAN ALGILAMA


55/57

UZAKTAN ALGILAMASanal Kre Uygulamalar - Google Sky

Google Earth'n uzayizlemeye olanak verenhizmetidir. Kullanc uzaydagezinebilmekte, yldzlar,galaksileri izleyebilmekte,

gezegenlerin rotalarn takip

edebilmektedir. Ayrcayldzlar ve gezegenlerinzaman iinde geirdiklerievreler grlebilmektedir.

Bu yazlmda gerekligrntleri alabilmek iin

NASA uydularkullanlmtr



UZAKTAN ALGILAMA


56/57


Yukarda verilen zellikler dnda sanal kreler turizm ve askeriuygulamalarda da kullanlmaktadr.

Sanal kreler; turizmde yol tarifi alma,gezilecek blgenin2B yada3B fotoraflarna bakma ve blgede ki kafe,restaurant,otel gibi

iletmeleribulmada kullanlr.

Askeri uygulamalarda yry analizi yapmak ve mermi yoluanalizi yapmak iinkullanlr.



KAYNAKLAR


57/57

KAYNAKLAR

UzaktanAlglamaDers Notlar,Yrd. Do. Dr. Aycan Murat MARANGOZ, BlentEcevit niversitesiMh. Fak. Jeodezive Fot. Mh. Blm,Fotogrametri ABD Sunular,2012

UzaktanAlglamayaGiriDers Notlar,Do. Dr. Semih EKERCN,Aksaray niversitesi,Harita Mh. Blm,2011

Uydu Grntlerinden Kentsel Ayrntlarn Nesne-Tabanl Snflandrma Yntemiyle Belirlenmesi ve CBS OrtamndaBtnletirilmesi,Yrd. Do. Dr. Aycan M. MARANGOZ, Danman: Prof. Dr. ZbeydeALKI,Doktora Tezi, YTFenBilimleri Enstits,Jeodezi ve Fotogrametri Mh. ABD, UzaktanAlglamave CBS Program,Ekim 2009

Yksek znrlkl Uydu Grntlerinden Kentsel Ayrntlarn Nesne-Tabanl Snflandrma Tekniiyle OtomatikOlarak Belirlenmesi ve Corafi Bilgi Sistemi (CBS) Ortamnda Btnletirilmesine YnelikAratrma, Yrd. Do. Dr.Serkan KARAKI,YksekLisans Tezi, ZKFen Bilimleri Enstits,2005

UzaktanAlglamaDers Notlar,TnaatFak. Geomatik Mh. Bl. UzaktanAlglamaABD Sunular. Uzaktan Alglamada Grntleme Sistemleri, Yrd. Do. Dr. Hseyin TOPAN, ZK Mh. Fak. Jeodezi ve Fot. Mh.

Blm,BlmiiSemineri, 2007

UzaktanAlglamaKitab,lemGIS, 2002

www.microdrones-turkey.com/

http://tmackinnon.com/

www.noaa.gov.tr

http://tiempo10.com/satelite-meteosat.html

https://directory.eoportal.org/web/eoportal/satellite-missions/k/kometa

http://www.cnr.berkeley.edu/~gong/textbook/chapter1/html/home1.htm

http://ww2010.atmos.uiuc.edu/(Gh)/guides/mtr/opt/mch/sct.rxml

http://www.sli.unimelb.edu.au/research/mers/Downloads/downloads_RS.htm#General%20RS

http://csde.washington.edu

http://photo.net

Uydu Gr ve Kull Alanlar Dersi Notlar

Documents

uzaktan algılama