uzuulelt 2013 on.indd

ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ¯Ç¯¯ËÝËÒ

2013

ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ÕªÃÆËÈÉÍ ÒªÂ

Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ

2 Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò, 2013

Ýíýõ¿¿ ýìõýòãýëèéí òàëààðõè ñàíàëûã äàðààõ õàÿãààð èð¿¿ëíý ¿¿.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ

Øóóäàíãèéí õàÿã: Ñ.Çîðèãèéí ãóäàìæ Óëààíáààòàð -210648 Ôàêñ: 976-11-320633 Óòàñ: 70111485, 325540 Ý-øóóäàí: [email protected] www.chd.moh.mn

Ýðõýëñýí: ×. Áàò-Ýðäýíý, Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâèéí çàõèðàëÕÿíàí òîõèíóóëñàí: Í.Íàðàíãýðýë, ÒÑÑÕ-èéí äàðãà

Ýìõòãýñýí: Ñ.Äàâààæàðãàë Ìýðãýæèëòýí, ÒÑÑÕ Õ.Íàðàíòóÿà Ìýðãýæèëòýí, ÒÑÑÕ Î.Ýíõöýöýã Ìýðãýæèëòýí, ÒÑÑÕ Ï.Ýíõýý Ìýðãýæèëòýí, ÒÑÑÕ

Õýâëýëèéí ýõ áýëòãýñýí: Ä.Óðàí÷èìýã Îïåðàòîð, ÒÑÑÕ Ä.Àëòàíöýöýã Îïåðàòîð, ÒÑÑÕ

Õýâëýëèéí äèçàéíåð: À.ªíºðæàðãàë


3Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò, 2013

ÃÀÐ×ÈÃ

ªìíºõ ¿ã 5Õ¿ñíýãòèéí æàãñààëò 6-7Çóðãèéí æàãñààëò 8-9Òîâ÷èëñîí ¿ãèéí æàãñààëò 10Íîì ç¿é 11Õóðààíãóé 12Á¿ëýã 1. Ìîíãîë Óëñûí õ¿í àì 13 1.1. Õ¿í àì 14-15 1.2. Õ¿í àì ç¿éí ¿ç¿¿ëýëò 15-16 1.3. Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò 16-18Á¿ëýã 2. Ìÿíãàíû õºãæëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí çîðèëòóóä 19-24Á¿ëýã 3. Ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíä 25 3.1. Ýõèéí ýð¿¿ë ìýíä 26 3.2. Æèðýìñíèé õÿíàëò áà òºðºõèéí ºìíºõ ¿åèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 26-28 3.3. Òºðºëò, òºðºõ ¿åèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 29-31 3.4. Òºðñíèé äàðààõ òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 31-34 3.5. Ýõèéí ýíäýãäýë 34-36 3.6. Õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíä 36-39 3.7. Íÿëõàñ áîëîí òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 39-41 3.8. ¯ð õºíäºëò 41 3.9. Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ îð÷èí ¿åèéí àðãûí õýðýãëýý /ÆÑÀÕ/ 42Á¿ëýã 4. Ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý 43 4.1. ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 44-46 4.2. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí áîëîí ñóì, ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 46-48 4.3. Íýãäñýí ýìíýëýã, íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 49-50 4.4. Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý 50-52 4.5. Òºâ ýìíýëýã, Òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 52-53 4.6. Õóâèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý 54-55 4.7. Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ¿éë àæèëëàãàà 56-58Á¿ëýã 5. Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íººö 59-62



Á¿ëýã 6. Õàëäâàðò ºâ÷èí 63 6.1. Íèéò õàëäâàðò ºâ÷èí 64 6.2. Ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷èí 64-66 6.3. Àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí 66-70 6.4. Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð 70-71 6.5. Õàëäâàðò ºâ÷íèé íàñ áàðàëò 71Á¿ëýã 7. Õàëäâàðò áóñ ºâ÷èí 72 7.1. Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí 73-76 7.2. Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí 77-80 7.3. Ìýñ çàñëûí ¿éë àæèëëàãàà 81-83Á¿ëýã 8. Õ¿í àìûí íàñ áàðàëò 84-86 8.1. Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò 86-87 8.2. Õîðò õàâäðûí øàëòãààíò íàñ áàðàëò 87-88 8.3. ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí 88-90Á¿ëýã 9. Ìîíãîë óëñûí ýìèéí á¿ðòãýë 91-94Á¿ëýã 10. ¯íäýñíèé õºòºëáºð¿¿ä 95-102Á¿ëýã 11. ÄÝÌÁ-ûí Íîìõîí äàëàéí áàðóóí á¿ñèéí ìýäýýíèé ñàíä îðîõ Ìîíãîë óëñûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, 2013 103-106Á¿ëýã 12. Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, /õ¿ñíýãòýýð/ 107-154



ªÌÍªÕ ¯Ã

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí àëáàí ¸ñíû ñòàòèñòèê ìýäýý, òàéëàíä òóëãóóðëàí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëòèéã ºìíºõ îíóóäòàé çýðýãö¿¿ëýí õàðóóëñàí æèëèéí ýìõýòãýëèéã Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâèéí Òîãòîëöîîíû ñóäàëãàà, ñòàòèñòèêèéí õýëòýñ æèë á¿ð ãàðãàäàã áèëýý. Ñòàòèñòèêèéí ¿ç¿¿ëýëò, àðãà÷ëàëûã îëîí óëñûí íèéòëýã ñòàíäàðò, õýì õýìæýýíä íèéö¿¿ëýõ, ýìõýòãýëèéí ¿ç¿¿ëýëòèéí õ¿ðýýã æèë òóòàì ºðãºæ¿¿ëýõ àæëûã õèéæ áàéíà.

Ñòàòèñòèêèéí ýìõýòãýëèéã õýðýãëýã÷äýä îéëãîìæòîé, õ¿ðòýýìæòýé áîëãîõ çîðèëãîîð çàðèì ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëòèéã òîîöîõ àðãà÷ëàë, íýð òîìú¸îíû òàéëáàðûã òóõàéí á¿ëýã á¿ðèéí ºìíº îðóóëñàí áîëíî.

Ýíý óäààãèéí ýìõýòãýë íü ÄÝÌÁ-ûí Íîìõîí äàëàéí áàðóóí á¿ñèéí îðíóóäûí ýð¿¿ë ìýíäèéí ìýäýýëëèéí ìýäýýíèé ñàíä íýìæ îðóóëñàí Ìîíãîë óëñûí ¿ç¿¿ëýëò, ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íººöèéí øèíý÷ëýãäñýí ¿ç¿¿ëýëò îðñîí áºãººä íèéò 46 õ¿ñíýãò, 54 çóðàã, ãàçàðç¿éí áàéðøëûí 35 ä¿ðñëýëýýð áàÿæóóëñàí íü îíöëîã þì.

Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äýýñ ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí ñ¿¿ëèéí 10 æèëèéí õóãàöààíä òîãòâîðòîé áóóð÷ áàéãàà áºãººä 2013 îíä 42.6 áîëæ õàìãèéí áàãà ò¿âøèíä õ¿ðñýí. Íÿëõñûí áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 1990 îíîîñ õîéøõè 20 æèëèéí õóãàöààíä ýð÷èìòýé áóóð÷, 2013 îíä 1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 1000 àìüä òºðºëòºä íîîãäîõ 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 4,8 äàõèí, íÿëõñûí ýíäýãäýë 4,3 äàõèí áàãàññàí áàéíà. Òºðºëòººñ òîîöñîí äóíäàæ íàñëàëò 2013 îíä 69.11 áîëæ ºìíºõ îíûõîîñ 0.4-ººð íýìýãäýæ ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàæ íàñëàëò 75.01, ýðýãòýé÷¿¿äèéíõ 65.42 áîëëîî.

Ñòàòèñòèêèéí ñàð, óëèðàë, æèëèéí ìýäýýëëèéã ìàíàé âýá õóóäàñ /www.chd.moh.mn/-ä õàíäàí õýðýãëýã÷ Òà øààðäëàãàòàé ìýäýýëëýý àâàõ áîëîìæòîé. Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëòèéí æèëèéí ýìõýòãýë, ñòàòèñòèêèéí ¿ç¿¿ëýëòèéí òóõàé ñàíàë õ¿ñýëòýý ìàíàé õàÿãààð èð¿¿ëáýë áèä õ¿ëýýí àâ÷ õàìòðàí àæèëëàõ áîëíî.

ÇÀÕÈÐÀË ×.ÁÀÒ-ÝÐÄÝÍÝ



Õ¯ÑÍÝÃÒÈÉÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ

Õ¿ñíýãò 1.2.1. Õ¿í àì ç¿éí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, ñîíãîñîí îíóóäààð Õ¿ñíýãò 1.3.1. Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò, ýõíèé 10 áàéðàíä áàéãàà îðíû æàãñààëòààðÕ¿ñíýãò 1.3.2. Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò á¿ñýýð, õ¿éñýýð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 2.1. Íÿëõñûí áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí (1000 àìüä òºðºëòºä), ñîíãîñîí îíóóäààðÕ¿ñíýãò 2.2. Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí (100 000 àìüä òºðºëòºä), ñîíãîñîí îíóóäààðÕ¿ñíýãò 2.3. Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿ä áîëîí 15-24 íàñíû çàëóó÷óóäûí äóíäàõ ÕÄÕÂ-ûí òàðõàëò, õóâèàðÕ¿ñíýãò 2.4. Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí (100 000 õ¿í àìä), ñîíãîñîí îíóóäààðÕ¿ñíýãò 3.3.1. Ìýñ çàñëûí àðãààð òºð¿¿ëñýí õóâü, á¿ñýýð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.3.2. Òºðºëòèéí òîî, ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãûí òºðëººð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.3.3. Íàñíû á¿ëýã äýõ òºðºëòèéí êîýôôèöèåíò, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.5.1. Ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä, íàñíû àíãèëëààð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.6.1. Òºðñºí õ¿¿õäèéí ìýäýý, á¿ñýýð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.6.2. Íÿðàé õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë, áîäèò òîîãîî, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.6.3. 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëèéí øàëòãààí, õóâèàð (õîò, õºäºº), 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.6.4. Õ¿¿õýä, ºñâºð ¿åèéíõíèé ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, íàñíû á¿ëãýýð, /10 000 õ¿í àìä/, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.7.1. Íÿëõàñ áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë, íàñ, õ¿éñýýð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.7.2. Íÿëõàñ áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí øàëòãààí, õóâèàð /õîò, õºäºº/ 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.8.1. ¯ð õºíäºëò, áàéðøëààð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 3.9.1. ÆÑÀÕ õýðýãëýæ áàéãàà ýìýãòýé÷¿¿äèéí òîî áàéðøëààð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.1. Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäûí òîî, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.1.1. ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.2.1. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëã¿¿äèéí èõ ýì÷èéí õàíãàìæèéã ñòàíäàðòûí äîîä õÿçãààðòàé õàðüöóóëñàí áàéäàë, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.2.2. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëã¿¿äèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ, ÷àíàðûí çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011 îí, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.3.1. Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëã¿¿äèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011-2013 îí



Õ¿ñíýãò 4.4.1. ÁÎÝÒ-èéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011-2013 îíÕ¿ñíýãò 4.4.2. ÁÎÝÒ-èéí ¿éë àæèëëàãààíû çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.4.3. ÁÎÝÒ-èéí õ¿íèé íººöèéí çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.5.1. Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äèéí, ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ, ÷àíàðûí çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011-2013 îíÕ¿ñíýãò 4.5.2. Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äèéí ¿éë àæèëëàãààíû çàðèì ¿ð ä¿íãèéí ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.6.1. Õóâèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.6.2. Õóâèéí îðòîé ýìíýëã¿¿äèéí õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí õóâü, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.7.1.Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí äóóäëàãà, 2013 îíÕ¿ñíýãò 4.7.2.Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ñ¿ëæýýíèé òºâèéí àëñûí äóóäëàãà, 2013 îíÕ¿ñíýãò 6.2.1. Ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷èí, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2012-2013 îíÕ¿ñíýãò 6.2.2. Âèð¿ñò õåïàòèò, 10 000 õ¿í àìä, óëñûí äóíäæààñ äýýã¿¿ð áàéãàà àéìãóóäààð 2012-2013 îíÕ¿ñíýãò 6.3.1. Àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2012- 2013 îíÕ¿ñíýãò 6.3.2. Ñ¿ðüåý ºâ÷èí, 10 000 õ¿í àìä /óëñûí äóíäæààñ äýýã¿¿ð áàéãàà àéìãóóäààð, 2012-2013 îí/Õ¿ñíýãò 6.4.1. Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2012-2013 îíÕ¿ñíýãò 7.1.1. Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, íàñ, õ¿éñýýð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 7.2.1. Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, íàñ, õ¿éñýýð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 7.2.2. Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷ëºë, õóâèàð, 2003- 2013 îí Õ¿ñíýãò 7.2.3. Ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿íèé òîî, àéìãààð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 7.3.1.Óëààíáààòàð õîòûí ýìíýëã¿¿äýä õèéãäñýí ìýñ çàñëûí òîî, 2013 îíÕ¿ñíýãò 7.3.2. Çîíõèëîí õèéãäñýí ìýñ çàñàë, òºðëººð, 2013 îíÕ¿ñíýãò 8.1. Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 2013 îíÕ¿ñíýãò 8.1.1.Øàëòãààíààð òîîöñîí ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí, 10 000 õ¿í àìä, íàñíû á¿ëãýýðÕ¿ñíýãò 8.3.1. Äýëõèéí õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí 2030 îíû òºëºâ áàéäàë, Ìîíãîë óëñûí 2013 îíû íàñ áàðàëòûí ¿ç¿¿ëýëòèéí õàðüöóóëàëò



ÇÓÐÃÈÉÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ

Çóðàã 1.1.1. 2013 îíû õîò, õºäººãèéí õ¿í àìûí òîî, àéìãààðÇóðàã 1.1.2. 2013 îíû äóíäàæ õ¿í àìûí òîî, àéìãààðÇóðàã 1.1.3. Õ¿í àìûí òîî, æèëèéí ºñºëòèéí õóâü, ñîíãîñîí îíóóäààðÇóðàã 1.2.1. Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò, ñ¿¿ëèéí 5 æèëýýðÇóðàã 1.2.2. Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 1.3.1. Íàñ,õ¿éñèéí ñóâàðãà, 2000, 2013Çóðàã 2.1. ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðûí òîõèîëäîë, íàñ áàðàëò, ºññºí ä¿íãýýð 1992-2013 îíû áàéäëààðÇóðàã 3.1.1. Ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä, 2003-2013 îíÇóðàã 3.2.1. Öóñ áàãàäàëòòàé æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâü, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 3.2.2. Æèðýìñíèé õóãàöààíä 6 áà ò¿¿íýýñ äýýø óäàà õÿíàëòàä õàìðàãäñàí ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâü, 2013 îíÇóðàã 3.3.1. 1 000 õ¿í àìä íîãäîõ òºðºëòèéí ò¿âøèí,àéìãààð 2013 îíÇóðàã 3.3.2. Ìýñ çàñëûí àðãààð òºðñºí ýõèéí õóâü, àéìãààð 2013 îíÇóðàã 3.3.3. Óëààíáààòàð õîòîä õºäºº îðîí íóòãààñ èðæ òºðñºí ýõ÷¿¿ä, áîäèò òîî, 2013 îíÇóðàã 3.4.1. Æèðýìñýí, òºðºõ, òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí õ¿íäðýëèéí òîõèîëäîë ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãûí òºðëººð, õóâèàð, 2013 îíÇóðàã 3.4.2. Æèðýìñíèé õ¿íäðýëä ìàíàñ òàòàëòûí ýçëýõ õóâü, àéìãààð, 2013îíÇóðàã 3.4.3. Òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýëä òºðºõ õ¿÷íèé ñóëðàëûí ýçëýõ õóâü, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 3.4.4. Òºðñíèé äàðààõ õ¿íäðýëä öóñ àëäàëòûí ýçëýõ õóâü, 2013 îíÇóðàã 3.5.1. Ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 3.5.2. Ýõèéí ýíäýãäýë á¿ñýýð, 100 000 àìüä òºðºëòºä, 2013 îíÇóðàã 3.6.1. Àìüã¿é òºðºëòèéí ò¿âøèí 1 000 íèéò òºðºëòºä, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 3.6.2. Íÿðàé õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë, àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä ýçëýõ õóâèàð, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 4.1.1. ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí àìáóëàòîðèéí ¿çëýãèéí òîî, ñ¿¿ëèéí 3 æèëýýðÇóðàã 4.2.1. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëýãò íîãäîõ ýì÷èéí äóíäàæ òîî, 2013 îíÇóðàã 4.2.2. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä, îðíû ýçëýõ õóâü, 2011-2013 îíÇóðàã 4.3.1. Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä, îðíû ýçëýõ õóâü, 2013 îí



Çóðàã 4.5.1. Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äýä õºäºº îðîí íóòãààñ èðæ ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ýçëýõ õóâü, 2013 îíÇóðàã 4.6.1. Îðã¿é ýìíýëã¿¿ä, ¿éë÷èëãýýíèé òºðºë, õóâèàð, 2013 îíÇóðàã 4.7.1. Õ¿ëýýæ àâñàí àëñûí äóóäëàãà áîäèò òîîãîîð, 2009-2013 îíÇóðàã 4.7.2. Çîíõèëîí òîõèîëäîæ áóé äóóäëàãà ýçëýõ õóâèàð, 2009-2013 îíÇóðàã 4.7.3. Àëñûí äóóäëàãààð ¿ç¿¿ëñýí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý, 2008-2013 îíÇóðàã 5.1. Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí àæèëòíóóäûí íàñíû á¿òýö, 2013 îíÇóðàã 5.2. 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷, ñóâèëàã÷, á¿ñýýð, 2013 îíÇóðàã 5.3. Òºðèéí çàðäëààð òºãñºëòèéí äàðààõ ñóðãàëòàä õàìðàãäñàí ýì÷, ñóâèëàã÷, ýìíýëãèéí áóñàä ìýðãýæèëòíèé òîî, 2013 îíÇóðàã 6.1.1. 2013 îíä óëñûí õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí õàëäâàðò ºâ÷íèé á¿òýöÇóðàã 6.2.1. Âèð¿ñò õåïàòèò, 10 000 õ¿í àìä, 2003-2013 îíÇóðàã 6.3.1. Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëò, 2003-2013 îíÇóðàã 6.3.2. Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷íèé îíîøèéí áàòàëãààæèëò õóâèàð, 2013Çóðàã 6.3.3. Ãàõàé õàâäàð ºâ÷íèé õºäëºë ç¿é, 10 000 õ¿í àìä, 1996-2013 îíÇóðàã 6.3.4. Ãàõàé õàâäàð ºâ÷èí, óëèðëààð, 2013 îíÇóðàã 6.4.1. Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2011-2013 îíÇóðàã 7.1.1. Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 10 000 õ¿í àìä, 2003-2013 îíÇóðàã 7.1.2. ×èõðèéí øèæèí ºâ÷èí, õ¿éñýýð, á¿ñýýð, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îíÇóðàã 7.1.3. Öóñíû äàðàëò èõäýõ ºâ÷èí, õ¿éñýýð, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îíÇóðàã 7.3.1. Ìýñ çàñëûí òîî, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 7.3.2. Öî÷ìîã ìóõàð îëãîéí ìýñ çàñàë, àéìãààð, 2013 îí.Çóðàã 7.3.3. Öºñíèé çàìûí ìýñ çàñàë, àéìãààð, 2013 îíÇóðàã 8.1. Íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îíÇóðàã 8.2.1. Çîíõèëîí òîõèîëäîõ õîðò õàâäðûí íàñ áàðàëò, àíõ îíîøëîãäñîíîîñ õîéøõè àìüäàðñàí õóãàöàà, õóâèàð, 2013 îíÇóðàã 8.2.2. Çîíõèëîí òîõèîëäîõ õîðò õàâäðûí ºâ÷ëºë, àíõ îíîøëîãäñîí I-IV ¿å øàòàíäàà, 2013 îí Çóðàã 8.3.1. Îñîë ãýìòëèéí øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí õýëáýð, õ¿éñýýð, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îíÇóðàã 8.3.2. Îñîë ãýìòëèéí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëò, 10 000 õ¿í àìä, 2003-2013 îíÇóðàã 9.1. Á¿ðòãýãäñýí ýì, áîäèò òîîãîîð, 2013 îí Çóðàã 9.2. Á¿ðòãýãäñýí ýì, õóâèàð, 2013 îí Çóðàã 9.3. Á¿ðòãýãäñýí ýì, ÀÒÑ êîäîîð, 2013 îí Çóðàã 9.4. Óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýãäñýí ýì, óëñ îðíóóäààð, 2013 îí



ÒÎÂ×ÈËÑÎÍ ¯ÃÈÉÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ

ÀÓÄÑ Àíàãààõ óõààíû äýýä ñóðãóóëü

ÀÕÁ Àçèéí õºãæëèéí áàíê

ÁÎÝÒ Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ

ÃÑÑ¯Ò Ãýìòýë ñîãîã ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ

ÄÎÕ/ÁÇÄÕ Äàðõëàëûí îëäìîë õîìñäîë/Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð

ÄÝÌÁ Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà

ÆÑÀÕ Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ àðãà õýðýãñýë

ÍÁÅÊ Íàñ áàðàëòûí åðºíõèé êîýôôèöèåíò

ÍÝÌÃ Íèéñëýëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ãàçàð

ÎÕÓ Îðîñûí õîëáîîíû óëñ

ªÎÓÀ ªâ÷íèé îëîí óëñûí àíãèëàë

ÒÅÊ Òºðºëòèéí åðºíõèé êîýôôèöèåíò

ÒÍÊ Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò

ÓÁ Óëààíáààòàð

ÓÃÒÝ Óëñûí ãóðàâäóãààð òºâ ýìíýëýã

ÓÍÒÝ Óëñûí íýãä¿ãýýð òºâ ýìíýëýã

ÓÕÒÝ Óëñûí õî¸ðäóãààð òºâ ýìíýëýã

ÕÄÕÂ/ÄÎÕ Õ¿íèé äàðõëàë õîìñäîëûí âèðóñ, äàðõëàëûí îëäìîë õîìñäîë

ÕªÑ¯Ò Õàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ

ÕÑ¯Ò Õàâäàð ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ

ÝÁÝ Ýð÷¿¿äòýé áýëãèéí õàâüòàëä îðäîã ýð÷¿¿ä

ÝÌß Ýð¿¿ë ìýíäèéí ÿàì

ÝÌÁ Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà

ÝÌÒ Ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ

ÝÌØÓÈÑ Ýð¿¿ë ìýíäèéí øèíæëýõ óõààíû èõ ñóðãóóëü

ÝÕÝÌ¯Ò Ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäýñíèé òºâ

ÀÒÑ Anatomical therapeutic classifi cation /õ¿íèé àíàòîìûí á¿òöýä

ñóóðèëñàí ýìèéí àíãèëàë/

DOTS Directly observed treatment short-course /øóóä õÿíàëòòàé áîãèíî

õóãàöààíû ýì÷èëãýý/



ÍÎÌ Ç¯É

Ãëîáàëü ñàíãèéí äýìæëýãòýé ÄÎÕ, Ñ¿ðüåýãèéí òºñºë, ÝÌß., Ýð¿¿ë ìýíäèéí 1. ¿ç¿¿ëýëò òîîöîõ àðãà÷ëàë., Óëààíáààòàð., 2010.Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà., ªâ÷íèé îëîí óëñûí àíãèëàë I áîòü., 2008.2. Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà., ªâ÷íèé îëîí óëñûí àíãèëàë II áîòü., 2008.3. Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí õîðîî., Ìîíãîë óëñûí ñòàòèñòèêèéí ýìõòãýë., 4. Óëààíáààòàð., 2010. Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí õîðîî., Ìîíãîë óëñûí ñòàòèñòèêèéí ýìõòãýë., 5. Óëààíáààòàð., 2011. Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí õîðîî., Ìîíãîë óëñûí ñòàòèñòèêèéí ýìõòãýë., 6. Óëààíáààòàð., 2012. Íýãäñýí ¿íäýñíèé áàéãóóëëàãûí, Õ¿í àìûí ñàí, Ìîíãîë óëñûí èõ ñóðãóóëü, Õ¿í 7. àìûí ñóðãàëò ñóäàëãààíû òºâ., Ýð¿¿ë ìýíä, íºõºí ¿ðæèõ¿éí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã òîîöîõ àðãà÷ëàë, ò¿¿íèéã àøèãëàõ ãàðûí àâëàãà, öóâðàë II., Óëààíáààòàð., 2013.Õàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ ., Õàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé 8. òºâèéí 2013 îíû òàéëàí., Óëààíáààòàð., 2013.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñòàòèñòèêèéí ìýäýýëýë I áîòü., 9. Óëààíáààòàð., 2013.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñòàòèñòèêèéí ìýäýýëýë II áîòü., 10. Óëààíáààòàð., 2013.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñòàòèñòèêèéí ìýäýýëýë III áîòü., 11. Óëààíáààòàð., 2013.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñòàòèñòèêèéí ìýäýýëýë IV áîòü., 12. Óëààíáààòàð., 2013.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ, ÝÌß., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò., Óëààíáààòàð., 13. 2009..Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ, ÝÌß., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò., Óëààíáààòàð., 14. 2010.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ, ÝÌß., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò., Óëààíáààòàð., 15. 2011.Ýð¿¿ë ìýíäèéí õºãæëèéí òºâ, ÝÌß., Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò., Óëààíáààòàð., 16. 2012.



ÕÓÐÀÀÍÃÓÉ

2013 îíû “Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò” íü íèéò 12 á¿ëýã, 31 äýä á¿ëãýýñ á¿ðäýæ áàéãàà áà ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã ñ¿¿ëèéí 10 æèëèéí áàéäëààð õàðüöóóëàí ãàðãàñàí. Ìîíãîë óëñûí õ¿í àì 2013 îíû æèëèéí ýöñèéí áàéäëààð 2 ñàÿ 930.3 ìÿíãà áîëæ, íèéò õ¿í àìûí 68.1 õóâü íü õîò ñóóðèí ãàçàð, ¿ëäñýí 31.9 õóâü íü õºäºº àìüäàð÷ áàéíà. Äóíäàæ íàñëàëò 2013 îíä 69.11 áîëæ, ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàæ íàñëàëò 75.01, ýðýãòýé÷¿¿äèéíõ 65.42 áàéíà.

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä 79371 ýõ àìàðæñàí íü 2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä òºðºëò 4897 òîõèîëäëîîð áóþó 6.1 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà. Óëñûí õýìæýýíä 79780 õ¿¿õýä àìüä òºðñºí áà 1815 íü õî¸ð èõýð, 40 íü ãóðâàí èõýð õ¿¿õýä áàéíà.

Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí åðºíõèé êîýôôèöèåíò 1990 îíä 7.9 áàéñàí áîë áîë 2013 îíä óã ¿ç¿¿ëýëò 5.6 áîëæ 1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2.3-ààð áóóðñàí áàéíà.

Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòûí õ¿ðýýíä õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ, ýõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéã ñàéæðóóëàõ, ÕÄÕÂ/ÄÎÕ, ñ¿ðüåý ºâ÷èíòýé òýìöýõ ãýñýí ýð¿¿ë ìýíäèéí 3 çîðèëãî äýâø¿¿ëñýí áàéäàã.

Ìîíãîë Óëñàä 1 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 1990 îíä 87.5 áàéñàí áîë 2013 îíä 18.0 áîëæýý.

Ìîíãîë Óëñàä ýõèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ õî¸ð óäààãèéí ñòðàòåãèéã 2001-2010 îíóóäàä õýðýãæ¿¿ëñíýýð 2001-2006 îíä ýõèéí ýíäýãäýë ýð÷èìòýé áóóð÷ 2013 îíû áàéäëààð 100 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ ýõèéí ýíäýãäýë 42.6 áàéíà.

2013 îíä òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ-16, á¿ñèéí îíîøèëãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ-5, àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã -20, ä¿¿ðãèéí íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ -8, õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýã-6, ñóì äóíäûí ýìíýëýã - 39, ñóì/òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ – 271/19, ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ - 228, àìàðæèõ ãàçàð-3, õèëèéí öýðýã, òºìºð çàì, õîðèõûí íýãäñýí ýìíýëýã çýðýã áóñàä ýìíýëã¿¿ä-31, õóâèéí îðòîé ýìíýëýã–197, ¿¿äýí ýìíýëýã-822 àæèëëàæ ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëæ áàéíà.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðò 2013 îíä óëñûí áîëîí õóâèéí õýâøëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä íèéò 45.0 ìÿíãàí àæèëëàã÷èä àæèëëàæ áàéãàà áà 67.0 õóâü íü ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí áàéíà.

¯¿íýýñ 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷ 30.7, ñóâèëàã÷/ýõ áàðèã÷ 37.8 íîãäîæ áàéíà.

2013 îíû æèëèéí ýöñèéí áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä íàñ áàðàëòûí 16192 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åýñ 731 òîõèîëäëîîð áóþó 4.3 õóâèàð áóóðñàí áàéíà. Íèéò íàñ áàðñàí õ¿íèé 60.1 õóâü íü ýðýãòýé, 39.9 õóâü ýìýãòýé áàéíà. Íèéò íàñ áàðàëòûí 3979 òîõèîëäîë áóþó 24.6 õóâü íü ýìíýëýãò íàñ áàðñàí áºãººä ¿¿íýýñ 25.9 õóâü íü õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëò áàéíà.

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä 30 òºðëèéí õàëäâàðò ºâ÷íèé 37320 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 5985 òîõèîëäëîîð áóóð÷ ºâ÷ëºë 10 000 õ¿í àìä 132.7 áàéíà

10 000 õ¿í àìä íîãäîõ õàëäâàðò áóñ ºâ÷ëºë 7091.8 áàéãàà àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí (1339.42), õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí (1056.79), øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí (773.03), ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí (848.09), ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä ýìãýã (578.42) ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààíä îðæ áàéíà.



Á¯ËÝÃ 1. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ Õ¯Í ÀÌ

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ

Ýíý á¿ëýãò Ìîíãîë Óëñûí õ¿í àìûí ºñºëò, íàñ, õ¿éñèéí á¿òýö, òºðºëò, íàñ áàðàëò, äóíäàæ íàñëàëò çýðýã õ¿í àìûí åðäèéí õºäºëãººíèé ñòàòèñòèêèéí ¿ç¿¿ëýëòèéã òóñãàâ.

Ìýäýýëëèéí ¿íäñýí ýõ ¿¿ñâýð íü ¯íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí õîðîîíû 10 æèë òóòàìä ÿâóóëäàã õ¿í àì, îðîí ñóóöíû òîîëëîãî, õ¿í àìûí åðäèéí áîëîí øèëæèõ õºäºëãººíèé æèë á¿ðèéí ìýäýý, òàéëàí áîëíî.

Ìîíãîë Óëñûí õ¿í àìä Ìîíãîë Óëñûí íóòàã äýâñãýðò îðøèí ñóóãàà áîëîí ãàäààäàä 6 áà ò¿¿íýýñ äýýø ñàðûí õóãàöààãààð îðøèí ñóóãàà Ìîíãîë Óëñûí õàðüÿàò õ¿í àìûã õàìðóóëíà.

ªðõ ãýæ íýã îðîí áàéðàíä õàìò àìüäàðäàã, íýãäìýë òºñºâòýé, õ¿íñ, àìüäðàëûí íààä çàõûí õýðýãöýýãýý õàìòðàí õàíãàäàã íýã áóþó õýñýã á¿ëýã õ¿ì¿¿ñèéã îéëãîíî. ªðõèéí ãèø¿¿ä íü õîîðîíäîî óðàã òºðëèéí áîëîí ãýð á¿ëèéí õàìààðàëòàé ýñâýë õàìààðàëã¿é áàéæ áîëíî.

Õîòûí õ¿í àìä Óëààíáààòàð õîò, àéìãèéí òºâ, òîñãîíä îðøèí ñóóãàà õ¿í àìûã õàìðóóëíà.

Õºäººãèéí õ¿í àìä ñóìûí òºâ, õºäºº àìüäàð÷ áàéãàà õ¿í àìûã õàìðóóëíà.

Òºðºëòèéí õ¿éñèéí õàðüöàà íü òºðñºí ýðýãòýé õ¿¿õäèéí òîîã òºðñºí ýìýãòýé õ¿¿õäèéí òîîíä õàðüöóóëñàí õàðüöàà þì.

Òºðºëòèéí åðºíõèé êîýôôèöèåíò íü 1000 õ¿íä íîãäîõ òóõàéí æèëä àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí òîîã èëýðõèéëäýã áºãººä ò¿¿íèéã òîîöîõäîî àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí òîîã õ¿í àìûí æèëèéí äóíäàæ òîîíä õàðüöóóëæ, ïðîìèëü-îîð èëýðõèéëíý.

Íàñíû á¿ëýã äýõ òºðºëòèéí êîýôôèöèåíò íü òóõàéí íàñíû á¿ëãèéí 1000 ýìýãòýéä íîãäîõ àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí òîîã èëýðõèéëýõ áºãººä òóõàéí íàñíû á¿ëýã äýõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí àìüä òºð¿¿ëñýí õ¿¿õäèéí òîîã ìºí íàñíû á¿ëãèéí ýìýãòýé÷¿¿äèéí òîîíä õàðüöóóëæ, ïðîìèëü-îîð èëýðõèéëíý.

Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò íü íýã ýìýãòýéí íºõºí ¿ðæèõ¿éí íàñ (15-49 íàñ)-íûõàà òóðøèä òºð¿¿ëýõ íèéò õ¿¿õäèéí òîîã èëýðõèéëýõ áºãººä íàñíû á¿ëýã äýõ òºðºëòèéí êîýôôèöèåíò¿¿äèéí íèéëáýðèéã íàñíû á¿ëãèéí èíòåðâàëûí óðòààð ¿ðæ¿¿ëæ, 1000-ä õóâààæ òîäîðõîéëíî.

Íàñ áàðàëòûí åðºíõèé êîýôôèöèåíò íü 1000 õ¿íä íîãäîõ òóõàéí æèëä íàñ áàðñàí õ¿íèé òîîã èëýðõèéëýõ áºãººä òóõàéí æèëä íàñ áàðñàí õ¿íèé òîîã õ¿í àìûí òóõàéí æèëèéí äóíäàæ òîîíä õàðüöóóëæ, ïðîìèëü-îîð èëýðõèéëíý.

Åðäèéí öýâýð ºñºëòèéã òºðºëò, íàñ áàðàëòûí àáñîëþò çºð¿¿ãýýð òîäîðõîéëíî.



Á¯ËÝÃ 1. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ Õ¯Í ÀÌ

1.1. Õ¿í àì

Ìîíãîë óëñûí õ¿í àì 2013 îíû æèëèéí ýöñèéí áàéäëààð 2 ñàÿ 930.3 ìÿíãà áîëæ, ºìíºõ îíûõîîñ 62.5 ìÿíãàí õ¿í áóþó 2.2 õóâèàð ºññºí áàéíà. Íèéò õ¿í àìûí 68.1õóâü íü õîò ñóóðèí ãàçàð, ¿ëäñýí 31.9 õóâü íü õºäºº àìüäàð÷ áàéíà. Óëààíáààòàð õîòîä 1372.1 ìÿíãàí õ¿í áóþó íèéò õ¿í àìûí 46.8 õóâü íü îðøèí ñóóæ áàéíà.

Õ¿í àìûí 48.7 õóâü íü ýðýãòýé÷¿¿ä, 51.3 õóâü íü ýìýãòýé÷¿¿ä áàéãàà áà õ¿éñèéí õàðüöàà áóþó 100 ýìýãòýéä íîãäîõ ýðýãòýé÷¿¿äèéí òîî 95 áàéíà. Íàñíû á¿òöýýð àâ÷ ¿çâýë 15 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õýä 27.4 õóâèéã, 15- 64 íàñíû õ¿í àì 68.8 õóâèéã, 65-ààñ äýýø íàñíû õ¿í àì 3.8 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà. 2013 îíû áàéäëààð 794.1 ìÿíãàí ºðõ, ò¿¿íèé 64.4 õóâü íü õîòîä, 35.6 õóâü íü õºäººä àìüäàð÷ áàéíà. Óëààíáààòàð õîòîä 333.4 ìÿíãàí ºðõ, õàíãàéí á¿ñýä 162.3, òºâèéí á¿ñýä 140.2, áàðóóí á¿ñýä 97.8, ç¿¿í á¿ñýä 60.4 ìÿíãàí ºðõ áàéãàà áºãººä óëñûí äóíäæààð íýã ºðõºä 3.7 õ¿í íîãäîæ áàéíà.

Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò îðøèí ñóóãàà õ¿í àìûí 68.1 õóâü íü áóþó 1 ñàÿ 995.7 íü õîò, òîñãîíä àìüäàð÷ áàéãààãèéí äîòîð Îðõîí, Äàðõàí-Óóë, Ãîâüñ¿ìáýð, Äîðíîãîâü àéìãèéí õ¿í àìûí òàëààñ èë¿¿ õóâü íü õîò òîñãîíä àìüäàð÷ áàéíà.

Çóðàã 1.1.1. 2013 îíû õîò, õºäººãèéí õ¿í àìûí òîî, àéìãààð

Çóðàã 1.1.2. 2013 îíû äóíäàæ õ¿í àìûí òîî, àéìãààð

25 330

39 807

22 931

25 038

14 823

38 175

14 453

18 578

14 708

9 317

9 214

48 642

31 722

44 558

42 111

49 747

24 362

40 069

34 751

38 43928 047

5 587

-

39 235

34 255

26 555

79 535

88 138

34 185

16 060

19 587

26 351

27 395

25 330

79 444

68 936

75 066

19 434

5 809

58 269

69 838

66 067

52 630

51 037

48 642

20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000 140 000

-

-

71 402

67 478

66 261

64 595

61 920

54 535

53 514

52 897

37 569

14 555

-

1 345 086

118 163

103 367

101 885

98 443

93 389

91 483

86 358

85 415

78 664

78 139

73 898

200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 000 1 200 000 1 400 000

-

-



1.81 1.77 1.74

2.0

2.2

1.5

2.0

2.5

2800.0

2850.0

2900.0

2950.0

2716.3 2761.0 2811.7 2867.7 2930.3

0.0

0.5

1.0

2600.0

2650.0

2700.0

2750.0

2009* 2010* 2011 2012 2013

Çóðàã 1.1.3. Õ¿í àìûí òîî, æèëèéí ºñºëòèéí õóâü, ñîíãîñîí îíóóäààð

Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä õ¿í àìûí ºñºëòèéí õóâü íýìýãäýæ 2011 îíä 1.74 áàéñàí áîë 2013 îíä 2.2 áîëæ 0.26 ïóíêòýýð íýìýãäñýí áàéíà.

1.2 Õ¿í àì ç¿éí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

ªíãºðñºí 10 æèëä íèéòäýý 615.9 ìÿíãàí õ¿¿õýä òºðñíèé äîòîð 2007-2009 îíóóäàä òºðºëò ºìíºõ æèë¿¿äèéíõýýñ òîãòâîðòîé íýìýãäýæ õ¿í àìûí ºñºëòºä ýåðýãýýð íºëººëñºí áàéíà.

Ò¿¿í÷ëýí 1990 îíä 1000 õ¿í àìä íîãäîõ òºðºëòèéí ò¿âøèí 35.3 áàéñàí áîë 2005 îíä 17.8 áîëæ 2 äàõèí áóóð÷ õàìãèéí áàãà ò¿âøèíä õ¿ðñýí áºãººä 2006 îíîîñ òîãòâîðòîé íýìýãäýí 2013 îíä 27.5 áîëñîí íü ºìíºõ îíûõîîñ 1.2 ïóíêòýýð ºñëºº.

Òºðñºí õ¿¿õäèéí òîî 2013 îíä 79.8 ìÿíãàä õ¿ð÷ ºìíºõ îíûõîîñ 8.0 õóâèàð ºñ÷ýý. Òºðºõ ¿åèéí õ¿éñèéí õàðüöàà 100 îõèíä 106 õºâã¿¿í íîãäîæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 1.2.1. Õ¿í àì ç¿éí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, ñîíãîñîí îíóóäààð

¯ç¿¿ëýëò 1990 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Íèéò õ¿í (ìÿí) 2149.2 2407.5 2562.3 2594.8 2626.6 2683.5 2735.5 2780.7 2811.6 2867.7 2930.3

Õîòûí õ¿í àì (õóâèàð) 54.6 57.2 60.2 60.9 61.0 61.4 62.6 63.3 67.1 67.2 68.1

Õºäººãèéí õ¿í àì (õóâèàð) 45.4 42.8 39.8 39.1 39.8 38.6 37.4 36.7 32.9 32.8 31.9

Íàñíû á¿ëãýýð (õóâèàð)

0-15 41.5 33.7 32.6 28.6 28.9 28.1 27.6 27.3 27.2 27.6 27.4

15-64 54.4 62.8 63.9 67.3 67.3 67.8 68.4 68.8 68.8 68.4 68.8

65 ààñ äýýø 4.1 3.5 3.5 4.1 4.1 4.1 4.0 3.9 4.0 4.0 3.8

Õ¿í àì ç¿éí êîýôôèöèåíòóóä

ÒÅÊ 35.3 21.5 17.8 18.4 21.7 23.7 25.3 23.8 25.3 26.3 27.5

ÍÁÅÊ 7.9 5.9 6.1 6.1 6.2 5.7 5.7 6.3 6.2 5.9 5.6

Öýâýð ºñºëò 2.7 1.5 1.17 1.23 1.55 1.8 1.9 1.7 1.9 2.0 2.2

ÒÍÊ 4.3 2.2 1.9 1.9 2.3 2.6 2.8 2.4 2.6 2.7 3.0



Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí åðºíõèé êîýôôèöèåíò 1990 îíä 7.9 áàéñàí áîë 2013 îíä óã ¿ç¿¿ëýëò 5.6 áîëæ 1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2.3-ààð áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò 1990 îíä 4.3 áàéñàí áîë 2000-2003 îíä 2 äàõèí áóóð÷, 2010 îíä 2.4, 2013 îíä 3.0 áîëîí íýìýãäñýí áàéíà. Íàñíû á¿ëýã äýõ òºðºëòèéí êîýôôèöèåíò íü 2013 îíû áàéäëààð 25-29 íàñíû 1000 ýìýãòýéä íîãäîõ àìüä òºðñºí õ¿¿õýä 167.3 áàéãàà íü õàìãèéí ºíäºð áàéíà.

1.3 Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò

Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò 2013 îíä 69.11 áîëæ ºìíºõ îíûõîîñ 0.4-ººð íýìýãäñýí áºãººä ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàæ íàñëàëò 75.01, ýðýãòýé÷¿¿äèéíõ 65.42 áîëëîî. Äóíäàæ íàñëàëòûí õóâüä õ¿éñèéí ÿëãàà àëü ÷ óëñ îðîíä áàéäàã áà ýìýãòýé÷¿¿ä ýðýãòýé÷¿¿äýýñ äóíäæààð 4 íàñààð èë¿¿ àìüäàðäàã áàéíà. Ìàíàé óëñûí õóâüä ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàæ íàñëàëò ýðýãòýé÷¿¿äèéíõýýñ 9.6 æèëýýð èë¿¿ áàéíà. 2013 îíû áàéäëààð äýëõèéí óëñ îðíóóäûí õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëòààñ õàðàõàä Ìîíàêà óëñ 89.63 æèë áàéãàà õàìãèéí ºíäºð áóþó ×àä óëñ 49.07 æèë áàéãàà õàìãèéí áàãà äóíäàæ íàñëàëòòàé áàéíà. Ìîíãîë óëñ 157-ðò áè÷èãäñýí áàéíà.

1.7 - 3.03.1 - 3.7

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

3.03.5

2.1

2.1

2.9

2.6

3.7

3.2

2.72.6

3.5

1.73.72.4

3.1

3.1

2.8

3.4

2.32.7 3.2

2.8

ÕºâñãºëÓâñ

Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë

ÕýíòèéÀðõàíãàé

Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-Àëòàé

Áàÿíõîíãîð

ªâºðõàíãàé

Ãîâüñ¿ìáýð

ÄóíäãîâüÄîðíîãîâü Óëààíáààòàð

ªìíºãîâü

Óëñûí äóíäàæ 3.0

2.8

2 6

2.7

3.0

2.8

3

3.2

2.4

2.6

2

2.2

2.4

2.6

2009 2010 2011 2012 2013

Çóðàã 1.2.1. Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò, ñ¿¿ëèéí 5 æèëýýð

Çóðàã 1.2.2. Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò, àéìãààð, 2013 îí



2013 îíû áàéäëààð äóíäàæ íàñëàëò àéìàã, á¿ñ¿¿äýýð ÿëãààòàé áàéãàà áà Õàíãàéí á¿ñèéí õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò õàìãèéí áàãà áóþó 69.0, Òºâèéí á¿ñèéí õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò õàìãèéí ºíäºð áóþó 70.9 áàéíà. Àéìãóóäààð õàðóóëáàë Õºâñãºë /65.25/, Óâñ /67.72/, Äîðíîä /67.84/, Äàðõàí-Óóë /67.94/, Ãîâü-Àëòàé /68.27/, Áàÿíõîíãîð /68.32/, Çàâõàí /68.62/, ªâºðõàíãàé /68.75/ çýðýã àéìãóóä äóíäàæ íàñëàëòààðàà óëñûí äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëòýýñ äîîãóóð áàéíà.

http://www.infoplease.com/world/statistics/life-expectancy-country.html

Æàãñààëò Óëñ/õîò Äóíäàæ íàñëàëò Ìýäýýëýë òàâèãäñàí õóãàöàà

1 Ìîíàêî/Monaco 89.63 2013 îí

2 Ìàêàî/Macau 84.46 2013 îí

3 ßïîí/Japan 84.19 2013 îí

4 Ñèíãàïóð/Singapore 84.07 2013 îí

5 Ñàí-Ìàðèíî/San-Marino 83.12 2013 îí

6 Àíäîðà/Andorra 82.58 2013 îí

7 Guernsey 82.32 2013 îí

8 Switzerland 82.28 2013 îí

9 Õîíãêîíã/Íîngkong 82.20 2013 îí

10 Àâñòðàëè/Australia 81.98 2013 îí

Õ¿ñíýãò 1.3.2. Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò á¿ñýýð, õ¿éñýýð, 2013 îí

Õ¿ñíýãò 1.3.1. Õ¿í àìûí äóíäàæ íàñëàëò, ýõíèé 10 áàéðàíä áàéãàà îðíû æàãñààëòààð

Àéìàã, õîò Á¿ãä Ýðýãòýé ÝìýãòýéÁàðóóí á¿ñ

Áàÿí-ªëãèé 72.16 68.89 74.50

Ãîâü-Àëòàé 68.27 63.47 71.70

Çàâõàí 68.62 66.23 71.20

Óâñ 67.72 62.93 71.58

Õîâä 71.12 67.72 74.90

Õàíãàéí á¿ñÀðõàíãàé 69.95 67.48 71.45

Áàÿíõîíãîð 68.32 64.99 70.05

Áóëãàí 71.70 67.14 74.69

ªâºðõàíãàé 68.75 66.18 71.53

Õºâñãºë 65.25 62.25 69.92

Îðõîí 70.25 69.27 79.53

Òºâèéí á¿ñÃîâüñ¿ìáýð 72.26 70.85 74.75

Äàðõàí-Óóë 67.94 63.69 72.61

Äîðíîãîâü 69.59 64.99 74.69

Äóíäãîâü 72.61 69.58 77.20

ªìíºãîâü 70.85 67.11 74.09

Ñýëýíãý 71.27 67.06 76.43

Òºâ 71.46 69.23 74.34

Ç¿¿í á¿ñÄîðíîä 67.84 63.94 72.12

Ñ¿õáààòàð 71.19 66.35 75.05

Õýíòèé 70.35 67.68 73.79

ÓëààíáààòàðÓëààíáààòàð 70.65 65.51 74.02



40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70+

200.0 150.0 100.0 50.0 0.0 50.0 100.0 150.0 200.0

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

2000 áîëîí 2013 îíû õ¿í àìûí íàñ, õ¿éñèéí ñóâàðãûã àáñîëþò òîîãîîð ä¿ðñëýí õàðóóëæ áàéíà. Äýýðõ õ¿í àìûí íàñ, õ¿éñèéí ñóâàðãûã õàðàõàä 2000 îíä õàðüöàíãóé ïèðàìèä õýëáýðòýé áàéõàä 2013 îíû ñóâàðãà íü äóíä õýñãýýðýý ààæìààð ºðãºñ÷ áàéãàà íü èäýð íàñíû õ¿í àìûí õóâü íýìýãäýæ áàéãààã õàðóóëæ áàéíà.

Ñóâàðãààñ õàðàõàä 2013 îíä 0-4 íàñíû õ¿í àìûí òîî õàìãèéí ºíäºð, 20-29 íàñíû õ¿í àì õàðüöàíãóé èõ áàéãàà íü õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì íýìýãäýæ õ¿í àì ç¿éí öîíõíû ¿å ¿ðãýëæëýõèéã õàðóóëæ áàéíà.

Çóðàã 1.3.1. Íàñ õ¿éñèéí ñóâàðãà, /2000, 2013/

40-4445-4950-5455-5960-6465-69

70+

200,000 100,000 0 100,000 200,000

0-45-9

10-1415-1920-2425-2930-3435-39

2000 îí 2013 îí



Á¯ËÝÃ 2. ÌßÍÃÀÍÛ ÕªÃÆËÈÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ÇÎÐÈËÒÓÓÄ


ÌÕÇ-óóä íü Ìîíãîë Óëñûí áîäëîãûí ò¿âøèíä òóñãàëàà îëñîí. Ìîíãîë Óëñûí Èõ Õóðàë (ÓÈÕ)-ààñ ÌÕÇ-óóäûã õºãæëèéí õàðüöóóëàõ ¿ç¿¿ëýëò áîëãîí 2005 îíä áàòàëñàí áºãººä ÌÕÇ-ä ñóóðèëñàí 2008-2021 îíû ¯íäýñíèé õºãæëèéí öîãö áîäëîãî (¯ÕÖÁ)-ûí ñóóðü áîëãîí àøèãëàñàí. “Õ¿íèé ýðõèéã áàòàëãààæóóëàõ, àðä÷èëñàí çàñàãëàëûã õºãæ¿¿ëýõ” åñä¿ãýýð çîðèëãûã øèíýýð íýìæ òîäîðõîéëñîí öººí îðíû íýã íü Ìîíãîë Óëñ áºãººä àðä÷èëñàí çàñàãëàë, õ¿íèé ýðõýä îíöãîé àíõààðàë õàíäóóëñíààð áóñàä ÌÕÇ-óóäûã õàíãàõàä øààðäëàãàòàé íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõ þì.

Ìîíãîë Óëñàä 1 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 1990 îíä 87.5 áàéñàí áîë 2013 îíä 18.0 áîëæýý. Ìîíãîë Óëñ 2013 îíû áàéäëààð òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã 4 äàõèí áóóðóóëàõ çîðèëãûã á¿ðýí õýðýãæ¿¿ëñýí áàéíà.

Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 1996 îíä 100 000 àìüä òºðºëòºä 176.0 áàéñàí áîë 2007 îíä 89.6 áîëæ áóóðñàí áàéíà. 1997-2000 îíä ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí òîãòâîðòîé áóóðàõã¿é íýëýýä õýëáýëçýëòýé áàéñàí áîë 2001-2006 îíä ýð÷èìòýé áóóð÷, 2007-2010 îíä õýëáýëçýëòýé áàéñàí õýäèé ÷ åðºíõèéäºº áóóðàõ õàíäëàãàòàé áàéæýý. Ìîíãîë Óëñàä ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 1990-ýýä îíä íýëýýä ºíäºð áàéñàí áºãººä ýõèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ õî¸ð óäààãèéí ñòðàòåãèéã 2001-2010 îíóóäàä õýðýãæ¿¿ëñíýýð 2001-2006 îíä ýõèéí ýíäýãäýë ýð÷èìòýé áóóðñàí.

Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçðààñ Ýõèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ ñòðàòåãèéí õàìðàõ õ¿ðýýã ºðãºæ¿¿ëæ, “Ýõ, õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ñòðàòåãè (2011-2015)”-èéã áàòëàí, õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà. Óã ñòðàòåãè íü ýõèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ çîðèëòîä 2015 îí ãýõýä õ¿ðýõ ¿éë àæèëëàãààã ýð÷èìæ¿¿ëýõýä ÷èãëýæ áàéíà.

Ìîíãîë Óëñ ÕÄÕÂ-èéí òàðõàëò áàãàòàé îðîí þì. 2013 îíû ýöñèéí áàéäëààð Ìîíãîë Óëñàä ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàð íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí äóíä 0.1 õóâèàñ áàãà òàðõñàí áºãººä ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðòàé 150 õ¿í áàéíà. Ãýâ÷ ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðòàé òîõèîëäëûí òîî, ÿëàíãóÿà ýðñäýëòýé á¿ëýã áîëîõ ÝÁÝ-èéí äóíä ºññººð áàéíà. Ñ¿ðüåýãèéí òàðõàëò 1996 îíä 100 000 õ¿í àìä 146, 2013 îíä 142 áàéãàà íü ñ¿ðüåýãèéí òàðõàëò áóóðàõã¿é áàéãààã èëýðõèéëæ áàéíà.



Á¯ËÝÃ 2. ÌßÍÃÀÍÛ ÕªÃÆËÈÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ÇÎÐÈËÒÓÓÄ

Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòûí õ¿ðýýíä õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ, ýõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéã ñàéæðóóëàõ, ÕÄÕÂ/ÄÎÕ, ñ¿ðüåý ºâ÷èíòýé òýìöýõ ãýñýí ýð¿¿ë ìýíäèéí 3 çîðèëãî, äýâø¿¿ëñýí áàéäàã.

Çîðèëãî 4. Õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ

Çîðèëãî 5. Ýõ÷¿¿äèéí ýð¿¿ë ìýíäèéã ñàéæðóóëàõ

Çîðèëãî 6. Áýëãèéí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí, õ¿íèé äàðõëàë õîìñäëûí âèð¿ñ, ñ¿ðüåýòýé òýìöýõ, áóñàä ºâ÷íèéã áóóðóóëàõ

Äýâø¿¿ëñýí çîðèëò Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò

Çîðèëò 9.Òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã 1990 îíòîé

õàðüöóóëàõàä 2015 îí ãýõýä 4 äàõèí áóóðóóëàõ

4.1 Òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí /

1000 àìüä òºðºëò òóòàìä /

4.2 Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí / 1000 àìüä òºðºëò

òóòàìä /

4.3 Óëààí áóðõíû ýñðýã âàêöèíæóóëàëòàä õàìðàãäñàí

õ¿¿õäèéí õóâü


Çîðèëò 10.Íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíäèéí øààðäëàãàòàé

òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã õ¿í á¿ðò õ¿ðãýæ, ýõèéí ýíäýãäëèéã

1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2015 îí ãýõýä 4 äàõèí

áóóðóóëàõ.

5.1 Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí /100.000 àìüä òºðºëò

òóòàìä /

5.2 Ýð¿¿ë ìýíäèéí ìýðãýæëèéí àæèëòàí ýõ áàðüñàí

òºðºëòèéí õóâü


Çîðèëò 11.2015 îí ãýõýä Õ¿íèé äàðõëàë õîìñäîëûí âèðóñ / ÕÄÕÂ

/, Äàðõëàëûí îëäìîë õîìñäîë /ÄÎÕ /ºâ÷íèé õàëäâàðûã

õÿçãààðëàõ, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ.

6.1 Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàõü ÕÄÕÂ-ûí

õàëäâàðûí òàðõàëò / õóâü /

6.2 15-24 íàñíû çàëóó÷óóäûí äóíäàõü ÕÄÕÂ –ûí

õàëäâàðûí òàðõàëò / õóâü /

Çîðèëò 12.2015 îí ãýõýä ñ¿ðüåý ºâ÷íèé òàðõàëòûã áóóðóóëàõ

6.3 Ñ¿ðüåý ºâ÷íèé òàðõàëò /100.000 õ¿í òóòàìä/6.4 Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí /100.000 õ¿í òóòàìä/6.5 Ñ¿ðüåýãýýñ øàëòãààñàí íàñ áàðàëò /100.000 õ¿í

òóòàìä/

6.6 Îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé îëîí óëñûí ñòàíäàðòûí

õ¿ðýýíä ñ¿ðüåýã èëð¿¿ëæ, ýì÷èëñýí òîõèîëäëûí õóâü



Çîðèëò 9.Òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã 1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2015 îí ãýõýä 4 äàõèí áóóðóóëàõ

Ìîíãîë Óëñûí çàñãèéí ãàçðààñ íÿëõàñ áîëîí òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõàä îíöãîé àíõààð÷ 1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2015 îí ãýõýä 4 äàõèí áóóðóóëàõààð çîðèëò äýâø¿¿ëñýí.

1990 îíä 1000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 87.5, íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 63.4 áàéñàí áîë 2007 îíä ýíý ¿ç¿¿ëýëò 22.1 áîëîí 17.8 áîëæ 2015 îíä õ¿ðýõýýð òàâüñàí çîðèëòîî õàíãàñàí òóë 2008 îíä Çàñãèéí Ãàçðààñ õ¿ðñýí àìæèëòàà áàòàòãàõûí òóëä 1000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã 21.0, íÿëõñûí ýíäýãäëèéã 15.0-ä õ¿ðãýõ øèíý çîðèëòóóäûã äýâø¿¿ëñýí þì.

Õ¿ñíýãò 2.1. Íÿëõñûí áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí (1000 àìüä òºðºëòºä), ñîíãîñîí îíóóäààð

Ýõ ¿¿ñâýð: à. ÓÈÕ-ûí òîãòîîë #15 Ìîíãîë Óëñûí ÌÕÇ-óóäûã áàòëàõ òóõàé, 2005 á. ÓÈÕ-ûí òîãòîîë #13, Ìîíãîë Óëñûí ÌÕÇ-óóäûã áàòëàõ òóõàé, 2008

2013 îíû áàéäëààð íÿëõñûí ýíäýãäëèéí 1166 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ, 1000 àìüä òºðºëòºä 14.6 áîëñîí áàéíà. Ýíý íü 2000 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2.1 äàõèí, 2008 îíòîé õàðüöóóëàõàä 1.3 äàõèí áóóðñàí áàéíà. Òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí 1438 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ 1000 àìüä òºðºëòºä 18.0 áàéãàà íü 2000 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2.4 äàõèí áóóðñàí áàéíà.

Íÿëõàñ áîëîí òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 1990 îíîîñ õîéøõè 20 æèëèéí õóãàöààíä ýð÷èìòýé áóóð÷ áàéãààãèéí èëðýë íü 1000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 2013 îíä 1990 îíû ò¿âøèíòýé õàðüöóóëàõàä 4.8 äàõèí áà íÿëõñûí ýíäýãäýë 4.3 äàõèí òóñ òóñ áóóðñíààñ õàðàãäàæ áàéíà.

¯ç¿¿ëýëò 1990 2000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015

Íÿëõñûí ýíäýãäýë /1000 àìüä òºðºëòºä/Õ¿éñÝðýãòýé - - 22.1 19.2 22.4 22.6 21.3 17.5 17.1 16.0

Ýìýãòýé - - 17.3 16.4 16.6 17.6 17.3 15.1 13.4 13.1

Óëñûí äóíäàæ 63.4 31.2 19.8 17.8 19.6 20.2 19.4 16.3 15.3 14.6 22.0à/15.0áÓÁ õîò 70.3 32.8 19.0 14.7 17.5 18.0 16.1 13.3 13.1 13.6 -

Àéìãèéí äóíäàæ 62.5 30.8 20.3 20.3 21.2 21.9 22.1 19.2 17.5 15.7 -5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë /1000 àìüä òºðºëòºä/

Õ¿éñÝðýãòýé - - 26.8 23.3 26.4 25.9 26.4 21.9 20.8 22.6

Ýìýãòýé - - 21.1 20.8 20.2 21.2 22.7 18.0 16.5 16.9

Óëñûí äóíäàæ 87.5 42.4 24.0 22.1 23.4 23.6 24.6 20.0 18.7 18.0 29.2à/21.0áÓÁ õîò 99.9 42.4 21.8 18.8 20.8 21.0 20.6 16.2 16.0 16.3 -

Àéìãèéí äóíäàæ 94.4 42.5 25.6 24.6 25.3 25.7 28.0 23.5 21.3 19.7 -



Ýõ ¿¿ñâýð: à.ÓÈÕ-ûí òîãòîîë #13, Ìîíãîë Óëñûí ÌÕÇ-óóäûã áàòëàõ òóõàé, 2008

Çîðèëò 10. Íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíäèéí øààðäëàãàòàé òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã õ¿í á¿ðò õ¿ðãýæ, ýõèéí ýíäýãäëèéã 1990 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2015 îí ãýõýä äºðºâ äàõèí áóóðóóëàõ

Ìîíãîë óëñ ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèíãýýð á¿ñèéí áîëîí ºíäºð õºãæèëòýé îðíóóäòàé õàðüöóóëàõàä äóíä çýðãèéí îðîíä áàãòäàã áèëýý. Ýõèéí ýíäýãäëèéã òîãòâîðòîé áóóðóóëàõ òàëààð çàñãèéí ãàçðààñ èõýýõýí àíõààðäàã òºäèéã¿é ýíý òàëààð õýðýãæ¿¿ëäýã õºòºëáºð, òºñºë, òóøààë æóðìóóä àìæèëòòàé õýðýãæñýýð áàéíà. Ìàíàé óëñ ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèíã 1996 îíû ¿ç¿¿ëýëòèéã ñóóðü ¿ç¿¿ëýëò áîëãîí àøèãëàæ, 2015 îí ãýõýä ýõèéí ýíäýãäëèéã ¾-ààð áóóðóóëàõ áóþó 100 000 àìüä òºðºëòºä 50 áîëãîõ çîðèëòûã äýâø¿¿ëñýí. 2012 îíä “Íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíä” ¿íäýñíèé äºðºâ äýõ õºòºëáºð áàòëàãäëàà.

Õ¿ñíýãò 2.2. Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí (100 000 àìüä òºðºëòºä), ñîíãîñîí îíóóäààð

Ñ¿¿ëèéí 10 æèëèéí õóãàöààíä ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 2010 îíä 100 000 àìüä òºðºëòºä 45.5 õ¿ðñýí áºãººä 2013 îíä 42.6 áîëæ õàìãèéí áàãà ò¿âøèíä õ¿ðñýí áàéíà.

Çîðèëò 11. 2015 îí ãýõýä ÕÄÕÂ/ÄÎÕ ºâ÷íèé õàëäâàðûã õÿçãààðëàõ, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

Ìîíãîë óëñûí íèéò õ¿í àìûí äóíä Õ¿íèé äàðõëàë õîìñäîëûí âèð¿ñèéí õàëäâàðûí òàðõàëòûí ò¿âøèí 0.1 õóâèàñ áàãà, ýðñäýëò á¿ëãèéí õ¿í àìûí äóíä 5.0 õóâèàñ áàãà áàéãàà íü íèéò õ¿í àìûí äóíä áàãà, ýðñäýëò á¿ëãèéí õ¿í àìûí äóíä òºâëºðñºí òàðõàëòòàé îðíû òîîíä îðæ áàéíà. 1992 îíä Ìîíãîë óëñàä ÕÄÕÂ/ÄÎÕ-ûí àíõíû òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ õîéø 2013 îíû æèëèéí ýöñèéí áàéäëààð ÕÄÕÂ/ÄÎÕ-ûí íèéò 150 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ, ¿¿íýýñ 23 òîõèîëäîë íü 2013 îíä øèíýýð á¿ðòãýãäñýí áàéíà. Á¿ðòãýãäñýí 150 òîõèîëäëûí 19 íü íàñ áàðñàí áàéíà. Íèéò òîõèîëäëûí 121 íü (80.7%) ýðýãòýé÷¿¿ä, 28 íü (18.7%) ýìýãòýé÷¿¿ä, õ¿éñ òîäîðõîéã¿é 1 áàéíà. Á¿ðòãýãäñýí òîõèîëäëóóäàä ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàð çîíõèëîí áýëãèéí çàìààð äàìæñàí áàéíà. Öóñ öóñàí á¿òýýãäýõ¿¿í, ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýòýé õîëáîîòîé õàëäâàðûí òîõèîëäîë, ìºí ýõýýñ õ¿¿õäýä õàëäâàð äàìæñàí òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýýã¿é áàéíà. Íèéò 150 òîõèîëäëûí 86.0% Óëààíáààòàð õîòîîñ îíîøëîãäñîí áîë, 13.3% õºäºº îðîí íóòãààñ, 0.7% òîäîðõîéã¿é áàéíà.

¯ç¿¿ëýëò 1996 2000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015

Óëñûí äóíäàæ 176.0 158.5 69.7 89.6 49.0 81.4 45.5 48.2 50.8 42.6 50.0a

ÓÁ õîò 97.7 171.1 71.8 73.7 55.2 78.9 46.2 44.2 43.0 52.3 -

Àéìãèéí äóíäàæ 200.7 153.4 68.2 102.0 44.3 83.5 44.9 51.8 58.6 32.8 -



Õ¿ñíýãò 2.3. Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿ä áîëîí 15-24 íàñíû çàëóó÷óóäûí äóíäàõ ÕÄÕÂ-ûí òàðõàëò, õóâèàð

Çóðàã 2.1. ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðûí òîõèîëäîë, íàñ áàðàëò, ºññºí ä¿íãýýð (1992-2013 îíû áàéäëààð)


Ýõ ¿¿ñâýð: ÕªÑ¯Ò-èéí ÄÎÕ/ÁÇÄÕ òàíäàëòûí àëáà

2013 îíä á¿ðòãýãäñýí ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðòàé õ¿ì¿¿ñèéí 19 áóþó (82.6 õóâü) ýðýãòýé÷¿¿ä, 4 íü (17.4 õóâü) ýìýãòýé÷¿¿ä áàéíà.

Íàñíû á¿ëãýýð àâ÷ ¿çâýë: 20-24 íàñàíä 1 òîõèîëäîë, 25-39 íàñíû ºñâºð, èäýð íàñíû çàëóó÷óóä 18 òîõèîëäîë, 40-ººñ äýýø íàñàíä 4 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áàéíà. 43.4 õóâü áóþó 10 òîõèîëäîë íü ãýð á¿ëã¿é õ¿ì¿¿ñèéí äóíä á¿ðòãýãäñýí áàéíà.

2013 îíä øèíýýð íèéò 23 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ 4 íü (17.4%) èäýâõòýé òàíäàëòààð, 9 íü (39.1%) ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãààñ, 10 íü (43.4%) óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áîëîí ñàéí äóðààðàà ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí äóíä èëýðñýí áàéíà.

Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò 1990 2000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015

Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàõ ÕÄÕÂ-ûí õàëäâàðûí òàðõàëò - - 0.004 0.001 0.0 <0.1 <0.1 <0.1 <0.1 <0.1 <0.1a

15-24 íàñíû çàëóó÷óóäûí äóíäàõ ÕÄÕÂ-ûí õàëäâàðûí òàðõàëò - - 0.007 0.0005 <0.1 <0.1 <0.1 <0.1 <0.1 <0.1

21

17

27

23

15

20

25

30

1 1 1 1 1

119

1113 13

1 1 1 12 2

12

42 2

0

5

10

15

1992

1997

1999

2001

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013



Çîðèëò 12. 2015 îíä ñ¿ðüåý ºâ÷íèé òàðõàëòûã áóóðóóëàõ

Äýëõèéí áóñàä óëñ îðíóóäûí àäèë Ìîíãîë óëñ 1996 îíîîñ øóóä õÿíàëòòàé áîãèíî õóãàöààíû ýì÷èëãýýíèé ñòðàòåãè (ÄÎÒÑ)-èéã íýâòð¿¿ëñíýýð ñ¿ðüåýãèéí øèíýýð èëýðñýí òîõèîëäîë 1996 îíîîñ õîéø òàñðàëòã¿é íýìýãäýæ 2007 îíîîñ áóóðàõ õàíäëàãà àæèãëàãäàæ áàéãàà õýäèé ÷ 2015 îíä äýâø¿¿ëñýí çîðèëòûã õàíãàõàä õàíãàëòã¿é áàéãàà þì. 2015 îí ãýõýä 100 000 õ¿í àìä íîãäîõ ñ¿ðüåýãèéí òàðõàëòûã 82, ºâ÷ëºëèéã 100, íàñ áàðàëòûã 2.0 õ¿ðòýë áóóðóóëàõ, ÄÎÒÑ-èéí õ¿ðýýíä ýì÷èëñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûí õóâèéã 100-ä õ¿ðãýõ çîðèëòóóä äýâø¿¿ëñýí. 100 000 õ¿í àìä íîãäîõ ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí 1996 îíä 146.0 áàéñàí áîë 2006 îíä 186 áîëæ 1.3 äàõèí íýìýãäñýí áàéíà. Õàðèí 2007 îíîîñ ýõëýí ºâ÷ëºë áóóð÷ 100 000 õ¿í àìä íîãäîõ ò¿âøèí 168 áàéñàí áîë 2011 îíä 143 áîëæ áóóðàí 2013 îíû áàéäëààð 142 áîëñîí áàéíà. 2013 îíä ñ¿ðüåýãèéí íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí 100 000 õ¿í àìä 2.0 áàéãàà íü 1996 îíû ò¿âøèíòýé õàðüöóóëàõàä 2.5 äàõèí áóóð÷ 2015 îíû çîðèëòûí ò¿âøèíä õ¿ðñýí áàéíà.

Õ¿ñíýãò 2.4. Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí (100 000 õ¿í àìä), ñîíãîñîí îíóóäààð


2013 îíû áàéäëààð ñ¿ðüåýãèéí øèíý òîõèîëäîë 4 111, óóøãèíû ò¿ðõýö ýåðýã øèíý ñ¿ðüåý 1 622 á¿ðòãýãäñýí áàéãàà íü óðä îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä ñ¿ðüåýãèéí øèíý òîõèîëäîë 167 òîõèîëäëîîð áóþó 4.1 õóâèàð íýìýãäýæ, óóøãèíû ò¿ðõýö ýåðýã øèíý ñ¿ðüåý 94 òîõèîëäëîîð áóþó 5.7 õóâèàð áóóðñàí áàéíà.Á¿ðòãýãäñýí ñ¿ðüåýãèéí øèíý òîõèîëäëûí 57.3 õóâèéã óóøãèíû ñ¿ðüåý, 42.7 õóâèéã óóøãèíû áóñ ýðõòíèé ñ¿ðüåý ýçëýæ áàéíà.Õ¿¿õäèéí ñ¿ðüåýãèéí 402 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ñ¿ðüåýãèéí íèéò øèíý òîõèîëäëûí äîòîð 9.7%-èéã ýçýëæ óðüä îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä 12.6 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà.Øèíýýð èëýðñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûã íàñààð íü àâ÷ ¿çâýë 16-44 íàñíûõàí 68.7 õóâèéã ýçëýæ áàéãàà íü çàëóó õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿ì¿¿ñ èë¿¿òýé ºâ÷èëæ áàéíà. Õ¿éñíèé õóâüä ýðýãòýé÷¿¿ä 55.4 õóâü, ýìýãòýé÷¿¿ä 44.6 õóâèéã òóñ òóñ ýçëýæ áàéíà. 2013 îíû áàéäëààð îíîøèéí áàòàëãààæèëò 71.5 õóâü, ýäãýðýëòèéí ò¿âøèí 80.1 õóâü áàéãàà íü ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä îíîøèéí áàòàëãààæèëò 4 õóâèàð, ýäãýðýëòèéí ò¿âøèí 2.6 õóâèàð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.*2010 îíä õ¿í àìûí òîîëëîãîòîé õîëáîîòîéãîîð óðä îíóóäûí äóíäàæ õ¿í àìûí òîî çàñâàðëàãäñàí áîëíî.

¯ç¿¿ëýëò 1996 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015

Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí*Óëñûí äóíäàæ 146 186 168 160 157 154 143 139 142 100.0a

ÓÁ õîò 189 248 217 205 199 189 174 170 179 -

Àéìãèéí äóíäàæ 122 149 145 140 131 136 126 119 110 -

Ñ¿ðüåýãèéí íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí*

Óëñûí äóíäàæ 4.9 2.9 2.5 2.7 2.8 3.3 2.2 2.1 2.0 2.0a

ÓÁ õîò 4.1 3.3 2.3 3.2 2.7 4.4 2.4 2.2 2.4 -

Àéìãèéí äóíäàæ 2.4 2.5 2.6 2.4 2.9 2.5 1.9 2.0 1.7

ÄÎÒÑ-ûí õ¿ðýýíä ýì÷èëñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûí õóâü*

Óëñûí äóíäàæ 100/66.2 100/82.1 100/83.8 100/85.0 100/82.4 100/84.5 100/83.0 100/82.7 100/80.1 100.0a

ÓÁ õîò 100/62.7 100/78.0 100/84.2 100/86.4 100/80.7 100/81.7 100/79.8 100/78.0 100/76.0 -

Àéìãèéí äóíäàæ 100/68.5 100/87.1 100/88.0 100/87.2 100/87.8 100/87.5 100/87.3 100/89.2 100/84.7 -



Á¯ËÝÃ 3. ÝÕ Õ¯¯ÕÄÈÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ


Ýíý á¿ëýãò æèðýìñýí, òºðºõèéí ºìíºõ, òºðºõ, òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý, ýõèéí ýíäýãäýë, õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíä, íÿëõàñ áîëîí òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë, ýíäýãäëèéí øàëòãààí, ¿ð õºíäºëò, æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ îð÷èí ¿åèéí àðãûí õýðýãëýý, ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã á¿ñ íóòãààð õàðüöóóëàí òóñãàëàà.

¯íäýñíèé õýìæýýíä ýõ, õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë áóóð÷ áàéãàà õýäèé ÷ çàðèì á¿ñ íóòàã, àéìãóóäàä ýõ, õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí ºíäºð áàéãàà. ¯¿íä àëñëàãäñàí áàéäàë; òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæèéí òýãø áóñ áàéäàë; øèëæèëò õºäºëãººíòýé õîëáîîòîé ÿäóó, ýìçýã á¿ëãèéí ýìýãòýé÷¿¿ä, õ¿¿õä¿¿ä ýìíýëãèéí òóñëàìæèéã õîæèìäîæ àâàõ íü íºëººëæ áàéíà.

Àìüä òºðºëò: Æèðýìñíèé 22 äîëîî õîíîã áà ò¿¿íýýñ õîéøõè õóãàöààíä 500 ãðàììààñ äýýø æèíòýé òºðñºí íÿðàéä àìüäûí øèíæ òýìäãèéí àëü íýã íü èëýð÷ áàéâàë àìüä òºðºëòºä òîîöíî.

Àìüã¿é óðàã (àìüã¿é òºðºëò) Æèðýìñíèé 22 äîëîî õîíîã áà ò¿¿íýýñ õîéøõè õóãàöààíä 500 ãðàììààñ äýýø æèíòýé òºðñºí íÿðàéä àìüäûí øèíæ òýìäãèéí àëü íýã íü èëðýõã¿é áàéâàë àìüã¿é òºðºëòºä òîîöíî. Óã ¿ç¿¿ëýëò íü æèðýìñýí áîëîí òºðºõ ¿åä ¿ç¿¿ëæ áóé òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã ¿íýëýõ, íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ìýäýýíèé ÷àíàðûã øàëãàæ, ¿íýëãýý ºãºõºä õýðýãëýäýã ¿ç¿¿ëýëò þì.

Ïåðèíàòàëü ýíäýãäýë: Æèðýìñíèé á¿òýí 22 äîëîî õîíîãîîñ ýõýëæ òºðñíèé äàðààõ á¿òýí 7 õîíîã äóóñàõ õ¿ðòýëõ õóãàöààã ïåðèíàòàëü ¿å ãýõ áà ýíý ¿åä óðãèéí æèí 500 ãðàìì áàéíà. Ïåðèíàòàëü ýíäýãäëèéí ò¿âøèí íü æèðýìñýí, òºðºõ ¿åèéí áîëîí òºñðñíèé äàðààõ ¿åèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã õàðóóëäàã ¿ç¿¿ëýëò þì. Ìºí ýõèéí ýð¿¿ë ìýíä, õîîë òýæýýëèéí áàéäàë áîëîí ýõèéí àìüäàð÷ áóé íºõöºëèéã èëýðõèéëäýã.

Ýõèéí ýíäýãäýë: Æèðýìñíèé õóãàöààíä áóþó òºðºõ ¿åäýý ýñâýë òºðñíººñ õîéø 42 õîíîãèéí äîòîð æèðýìñëýëòèéí áàéðëàë, ¿ðãýëæèëñýí õóãàöààíààñ ¿ë õàìààðàí æèðýìñëýëò, òºðºëò áîëîí ò¿¿íèéã óäèðäàõòàé õîëáîî á¿õèé øàëòãààíààð íàñ áàðàõûã ýõèéí ýíäýãäýëä õàìðóóëíà. Õàðèí çîëã¿é òîõèîëäëûí øàëòãààíòàé íàñ áàðàëòûã ýõèéí ýíäýãäýëä òîîöîõã¿é.

Íÿëõñûí ýíäýãäýë: Òàéëàíãèéí æèëä ýíäñýí íýã õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí òîîã 1 000 àìüä òºðºëòºä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò þì. Óã ¿ç¿¿ëýëòèéã áàéðøèë, õ¿éñýýð òîîöîí ãàðãàñàí áà íÿëõñûí ýíäýãäëèéí îëîí æèëèéí õàíäëàãûã òîäîðõîéëîõ, ýõ õ¿¿õäýä ¿ç¿¿ëæ áóé ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã ¿íýëýõ, ºíäºð ýðñäýëòýé ãàçàð ç¿éí á¿ñ íóòàã, õ¿í àìûí á¿ëãèéã òîãòîîõîä õýðýãëýäýã.



Á¯ËÝÃ 3. ÝÕ Õ¯¯ÕÄÈÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ

3.1. Ýõèéí ýð¿¿ë ìýíä

Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí Ãàçðààñ õ¿í àìûí òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãûí áàðèìò áè÷èã, Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòóóäàä ñóóðèëñàí ¿íäýñíèé õºãæëèéí öîãö áîäëîãûã òîäîðõîéëñîí áºãººä 2012 îíû 2 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí Çàñãèéí ãàçðûí 61 ä¿ãýýð òîãòîîëîîð “Íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíä” ¯íäýñíèé äºðºâ äýõ õºòºëáºðèéã áàòàëëàà. Õºòºëáºðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ 2012-2016 îíóóäàä ýìýãòýé÷¿¿ä, ýðýãòýé÷¿¿ä, ºñâºð ¿åèéíõýíä íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã òýãø õ¿ðòýýìæòýé ¿ç¿¿ëæ, õ¿í àìûí òîãòâîðòîé ºñºëòèéã äýìæèõ çàìààð ìîíãîë õ¿íèé õºãæëèéã õàíãàõ òààòàé îð÷íûã á¿ðä¿¿ëýõ þì.

Çóðàã 3.1.1. Ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä, 2003-2013 îí

100 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ ýõèéí ýíäýãäýë ºìíºõ 10 æèëòýé õàðüöóóëàõàä 2013 îíä 42.6 áîëæ õàìãèéí áàãà ò¿âøèíä õ¿ðñýí áàéíà.

3.2. Æèðýìñíèé õÿíàëò áà òºðºõèéí ºìíºõ ¿åèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý

2013 îíû áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä 84399 æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿ä øèíýýð õÿíàëòàä õàìðàãäñàí áºãººä 87.8 õóâü íü æèðýìñíèé ýðò ¿åäýý áóþó ýõíèé 3 ñàðòàéäàà, 11.4 õóâü íü 4-6 ñàðòàéäàà, 0.8 õóâü íü õîæóó áóþó 7 áà ò¿¿íýýñ äýýø ñàðòàéäàà õÿíàëòàä õàìðàãäæýý.Æèðýìñíèé ýðò ¿åèéí õÿíàëòûã õîò, õºäººãººð àâ÷ ¿çâýë õîòîä æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 86.4 õóâü íü, õºäºº îðîí íóòàãò 89.1 õóâü íü æèðýìñíèé ýðò ¿åäýý õÿíàëòàä õàìðàãäñàí áà ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä õîòîä 0.2 õóâèàð, õºäºº îðîí íóòàãò 0.4 õóâèàð ºññºí áàéíà.

109.5

98.693.0

69.7

89.6

49.0

81.4

45.548.2

50.8

42.650.0

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

100.0

120.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015



Øèíýýð õÿíàëòàä îðñîí íèéò æèðýìñýí ýõ÷¿¿äèéí 4.8 õóâü íü öóñ áàãàäàëòòàé áàéãàà íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 2.3 õóâèàð áóóðñàí áàéíà. Áàÿí-ªëãèé /20.4/, Äîðíîä /14.9/, Äàðõàí-Óóë /13.3/, Îðõîí /8.8/ àéìãóóäàä óëñûí äóíäæààñ 1.5-4.2 äàõèí ºíäºð, Òºâ /2.6/, Ãîâüñ¿ìáýð /2.2/, Õýíòèé /2.1/, Äóíäãîâü /0.9/ áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 1.8-5.3 äàõèí áàãà áàéíà.

Çóðàã 3.2.1. Öóñ áàãàäàëòòàé æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâü, àéìãààð, 2013 îí

Øèíýýð õÿíàëòàä õàìðàãäñàí æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äýýñ òýìá¿¿ èëð¿¿ëýõ èéëäýñ ñóäëàëûí øèíæèëãýýíä 95.7 õóâü õàìðàãäñàíààñ 2.0 õóâüä íü òýìá¿¿ ºâ÷èí èëýðñýí áà ýíý ¿ç¿¿ëýëò Óëààíáààòàð /2.3/, Ñýëýíãý /2.4/, Äîðíîä /2.5/, Ñ¿õáààòàð /2.6/, Õºâñãºë /2.8/, Îðõîí /2.9/ õóâü áàéãàà íü óëñûí äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëòýýñ 0.3-0.9 õóâèàð ºíäºð áàéíà.

Çàã õ¿éòýí èëð¿¿ëýõ øèíæèëãýýíä æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 88.8 õóâü íü õàìðàãäñàí íü ºìíºõ îíîîñ 1.2 ïóíêòààð áóóðñàí áàéíà. Øèíæèëãýýíä õàìðàãäñàí æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 0.7 õóâüä íü çàã õ¿éòýí ºâ÷èí èëýð÷ýý. Áàÿí-ªëãèé /1.5/, Áàÿíõîíãîð /2.2/,Ñýëýíãý /2.8/,Ñ¿õáààòàð /3.6/, Ãîâü-Àëòàé /3.8/, Äîðíîä /5.7/ õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 0.8-5.0 õóâèàð ºíäºð áàéíà.

Òðèõîìîíèàç èëð¿¿ëýõ øèíæèëãýýíä æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 89.7 õóâü íü õàìðàãäñàíààñ 1.8 õóâüä íü ýåðýã ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà. Áóëãàí /2.0/, Îðõîí /2.3/, Ñýëýíãý /2.6/, Õýòèé /2.9/, Àðõàíãàé /3.2/, Äîðíîãîâü /4.5/, Ñ¿õáààòàð /5.2/, Áàÿíõîíãîð /6.9/, Äîðíîä /8.4/ õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéãàà íü óëñûí ä¿íãýýñ 0.2-6.6 õóâèàð ºíäºð ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

Õÿíàëòàä õàìðàãäñàí æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 75.6 õóâü íü ðåíòãåí øèíæèëãýýíä õàìðàãäàæ èäýâõòýé ñ¿ðüåýãèéí 260 òîõèîëäîë áóþó 0.4 õóâüä ýåðýã ãàðñàí áàéíà.

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä 341 ýõ÷¿¿äèéí àìðàõ áàéð àæèëëàæ áàéãààãààñ 264 íü ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâä, ñóì äóíäûí ýìíýëýãò 37, àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò 19, òîñãîíû

0.9 - 4.84.9 - 26.7

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

5.65.3

3.3

3.2

14.9

4.3

20.4

13.3

2.16.6

8.8

26.75.7

6.0

1.33.8

7.6

2.2

0.93.1

3.1

3.6


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-ÀëòàéÁàÿíõîíãîð




ªìíºãîâüÀéìãèéí äóíäàæÓëñûí äóíäàæ 4.8

6.6



ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâä 9, õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò 5, ÁÎÝÒ-ä 5, Óëààíáààòàð õîòûí ýìíýëýãò 2 òóñ òóñ àæèëëàñàí áàéíà.

Ýõ÷¿¿äèéí àìðàõ áàéðíû 32.0 õóâü íü çîðèóëàëòûí áàéðàíä áàéãàà áà 67.7 õóâü íü ýìíýëýã äîòîð áàéðëàæ íèéò 78 051 îð õîíîã àøèãëàñàí áà äóíäàæ îð õîíîã 7.1 áàéíà. Ýíý îíä øèíýýð ýõ÷¿¿äèéí àìðàõ áàéð 3 áàðèãäàæ, 38 áàéðàíä çàñâàð ¿éë÷èëãýý, 50 áàéðàíä òîõèæèëò õèéãäñýí áàéíà. Ýõ÷¿¿äèéí àìðàõ áàéðàíä àìàðâàë çîõèõ ýõ÷¿¿äèéí 74.1 õóâü íü àìðàõ áàéðààð ¿éë÷ë¿¿ëñýí áàéíà.

Çóðàã 3.2.2. Æèðýìñíèé õóãàöààíä 6 áà ò¿¿íýýñ äýýø óäàà õÿíàëòàä õàìðàãäñàí ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâü, 2013 îí

2013 îíä íèéò òºðñºí ýõ÷¿¿äèéí 91.8 õóâü íü æèðýìñíèé õóãàöààíäàà 6 áà ò¿¿íýýñ äýýø óäàà ¿ç¿¿ëæ õÿíàëòàä õàìðàãäñàí áàéíà.

91 889.5

88.187.3

81.978.3

76.976.875.7

67.662.7

58.3

-

-

-

100.0100.099.999.999.899.599.499.3

97.796.596.596.4

91.8

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0



10.8 - 23.723.8 - 32.0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

16.312.4

17.8

24.9

22.5

20.3

11.9

19.6

18.617.0

19.8

19.619.8

22.6

10.8 15.5 21.4

32.0

14.819.0 29.0

18.2


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-ÀëòàéÁàÿíõîíãîðªâºðõàíãàé



ªìíºãîâü

Óëñûí äóíäàæÀéìãèéí äóíäàæ

23.718.3

3.3. Òºðºëò, òºðºõ ¿åèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä 79 371 ýõ àìàðæñàí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 4 897 òºðºëòººð áóþó 6.1 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà. 1000 õ¿í àìä íîãäîõ òºðºëòèéí ò¿âøèí Òºâ /14.4/, Ñýëýíãý /18.7/, Áóëãàí /18.8/, Ñ¿õáààòàð /23.1/, Óâñ /27.0/ àéìãóóäàä áóóð÷, õàðèí Óëààíáààòàð /29.9/, Õîâä /30.2/, Áàÿí-ªëãèé /30.2/, Îðõîí /31.2/, Ãîâüñ¿ìáýð /32.9/ çýðýã àéìãóóä óëñûí äóíäæààñ 2.7-5.4 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà.

Çóðàã 3.3.1. 1 000 õ¿í àìä íîãäîõ òºðºëòèéí ò¿âøèí, àéìãààð, 2013 îí

Òºðºëòèéí òóñãàé êîýôôèöåíòèéã òîîöîõîä 2013 îíä íºõºí ¿ðæèõ¿éí íàñíû 1000 ýìýãòýé òóòìûí 95 íü õ¿¿õýä òºð¿¿ëñýí áàéíà. Íèéò òºðºëòèéí 45.9 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä, 29.5 õóâü íü àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò, 12.3 õóâü íü Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâä, 7.8 õóâü íü ñóì, ñóì äóíä, òîñãîí, îðòîé èõ ýì÷èéí ñàëáàðò, 2.2 õóâü íü õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò, 2.0 õóâü íü õóâèéí ýìíýëýã, Õàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâä 0.3 õóâü íü ãýðòýý òºðñºí áàéíà. Òºðñºí ýõ÷¿¿äýýñ àíõíû òºðºëò 36.9 õóâü, 1 æèëèéí çàéòàé òºðñºí ýõ 6.5 õóâü, 2 æèëèéí çàéòàé òºðñºí ýõ 14.7 õóâü, 3 áà ò¿¿íýýñ äýýø æèëèéí çàéòàé òºðñºí ýõ 41.9 õóâü áàéíà. Íèéò òºðºëòèéí 3.6 õóâèéã èõ ýì÷, 91.3 õóâèéí ýõ áàðèõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýì÷, 4.3 õóâèéã ýõ áàðèã÷ áàãà ýì÷ óäèðäàí ÿâóóëñàí áàéíà. Íèéò òºðºëòºä 35-ààñ äýýø íàñíû òºðºëò 13.4 õóâü, 20 õ¿ðòýëõ íàñíû òºðºëò 5.5 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.

Çóðàã 3.3.2. Ìýñ çàñëûí àðãààð òºðñºí ýõèéí õóâü, àéìãààð, 2013 îí

14.3 - 27.527.6 - 32.9

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

27.927.0

18.8

18.7

27.8

23.4

30.2

27.4

23.924.8

31.2

14.430.2

23.1

25.929.6

27.3

32.9

23.724.4 29.9

23.3


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð





ªìíºãîâü


27.525.4



ÄÝÌÁ-ûí çºâëºñíººð íèéò òºðºëòèéí 5-15 õóâü íü ìýñ çàñëûí àðãààð òºð¿¿ëæ áîëíî ãýæ ¿çäýã. Ìàíàé óëñûí õóâüä 2013 îíû óëñûí ä¿í õàðüöàíãóé ºíäºð áóþó 23.7 õóâü íü ìýñ çàñëûí àðãààð õ¿¿õäýý òºð¿¿ëñýí áàéíà. Ìýñ çàñëûí àðãààð òºðñºí ýõèéí òîî ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 2093 òîõèîëäëîîð áóþó 11.1 õóâèàð ºññºí áàéíà. Ìýñ çàñëûí àðãààð òºðëºãèéã øèéäñýí õóâü áàðóóí á¿ñýä àéìãèéí äóíäæààñ 3.3, õàíãàéí á¿ñýä 0.2 ïóíêòýýð áàãà, õàðèí òºâèéí áîëîí ç¿¿í á¿ñýä 2.2-2.9 ïóíêòýýð èõ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 3.3.1 Ìýñ çàñëûí àðãààð òºð¿¿ëñýí õóâü, á¿ñýýð, 2013 îí

Ãýðèéí òºðºëòèéí íèéò 287 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 55 òîõèîëäëîîð áóþó 19.1 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà. Ãýðèéí òºðºëòèéí 61.6 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäñýí áà ºìíºõ îíîîñ 3.9 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà. Óëààíáààòàð õîòûí ýìíýëã¿¿äýä õºäºº îðîí íóòãààñ 5 842 ýõ èðæ àìàðæñàí íü ºìíºõ îíîîñ 736 òºðºëòººð íýìýãäñýí áà Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäñýí òºðºëòèéí 14.6 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.

Çóðàã 3.3.3. Óëààíáààòàð õîòîä õºäºº îðîí íóòãààñ èðæ òºðñºí ýõ÷¿¿ä, áîäèò òîî, 2013 îí

196194

179168163156

118116

8268

-

-

1171

454426

401401

333271

262247

222214

196

0 200 400 600 800 1000 1200

-

Òºðñºí ýõ Ìýñ çàñëûí àðãààð òºðñºí ýõèéí òîî

Ìýñ çàñëûí àðãààð òºðñºí ýõèéí õóâü

Áàðóóí á¿ñ 10018 1501 15.0

Òºâèéí á¿ñ 10248 2098 20.5

Õàíãàéí á¿ñ 14399 2601 18.1

Ç¿¿í á¿ñ 4800 1019 21.2

Àéìãèéí ä¿í 39465 7219 18.3

Óëààíáààòàð 39906 11592 29.0

Óëñûí ä¿í 79371 18811 23.7



Õ¿ñíýãò 3.3.2 Òºðºëòèéí òîî, ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãûí òºðëººð, 2013 îí

Õ¿ñíýãò 3.3.3. Íàñíû á¿ëýã äýõ òºðºëòèéí êîýôôèöèåíò, 2013 îí

Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò 3.0 áàéãàà áà 20-24 íàñíû 1000 ýìýãòýé òóòìûí 174 íü, 25-29 íàñíû 1 000 ýìýãòýé òóòìûí 167 íü õ¿¿õýä òºð¿¿ëæ áàéãàà íü íàñíû á¿ëýã äîòðîî ºíäºð ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

3.4. Òºðñíèé äàðààõ òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

2013 îíû áàéäëààð òºðñºí ýõ÷¿¿äèéí 83.4 õóâü íü òºðñíèé äàðàà 42 õîíîãòîéäîî èäýâõòýé õÿíàëòàä õàìðàãäñàí áà ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 6 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà. Ýíý ¿ç¿¿ëýëò òºðñíèé äàðààõ õ¿íäðýë áîëîí ýõèéí ýíäýãäýë áóóðàõàä ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé áèëýý.Íèéò òºðñºí ýõ÷¿¿äèéí 13.7 õóâü íü æèðýìñýí áàéõ ¿åäýý ÿìàð íýãýí õàâñàðñàí ºâ÷íººð ºâäñºí áà ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 8 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà.

Àéìàã, õîò Íèéò òºðºëò

¯¿íýýñ ãýðòýý ÁÎÝÒ

Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã

Õºäººãèéí íýãäñýí

ýìíýëýãò

Ñóì ÝÌÒ, ñóì äóíäûí

ýìíýëýãò

Òîñãîíû ýð¿¿ë

ìýíäèéí òºâ

Èõ ýì÷èéí îðòîé

ñàëáàð

ÓÁ õîòûí àìàðæèõ

ãàçàð áîëîí

ÝÕÝÌ¯Ò-ä

Õóâèéí ýìíýëýãò ÕªÑ¯Ò

Àðõàíãàé 2101 2 0 1509 0 589 0 1 0 0 0Áàÿí-ªëãèé 2783 5 0 2125 0 653 0 0 0 0 0Áàÿíõîíãîð 2308 9 0 1936 0 356 7 0 0 0 0Áóëãàí 1023 6 0 764 0 232 21 0 0 0 0Ãîâü-Àëòàé 1376 5 0 1195 0 171 1 4 0 0 0Ãîâüñ¿ìáýð 478 1 0 477 0 0 0 0 0 0 0Äàðõàí-Óóë 2680 9 0 2618 0 53 0 0 0 0 0Äîðíîãîâü 1502 5 0 1226 234 37 0 0 0 0 0Äîðíîä 1972 7 1881 0 0 84 0 0 0 0 0Äóíäãîâü 890 3 0 715 0 172 0 0 0 0 0Çàâõàí 1501 1 0 901 374 225 0 0 0 0 0Îðõîí 2891 7 2878 0 0 6 0 0 0 0 0ªâºðõàíãàé 2779 6 1882 0 287 566 0 2 0 36 0ªìíºãîâü 1536 6 1280 0 0 250 0 0 0 0 0Ñ¿õáààòàð 1217 4 0 1119 0 94 0 0 0 0 0Ñýëýíãý 1924 4 0 1018 662 203 37 0 0 0 0Òºâ 1238 2 0 873 0 363 0 0 0 0 0Óâñ 1994 17 0 1482 0 495 0 0 0 0 0Õîâä 2364 2 1843 0 211 308 0 0 0 0 0Õºâñãºë 3297 2 0 2386 0 909 0 0 0 0 0Õýíòèé 1611 7 0 1237 170 195 1 1 0 0 0Àéìãèéí ä¿í 39465 110 9764 21581 1938 5961 67 8 0 36 0Óëààíáààòàð 39906 177 0 1786 0 0 3 0 36359 1568 13Óëñûí ä¿í 79371 287 9764 23367 1938 5961 70 8 36359 1604 13

Íàñíû á¿ëýã Òóõàéí íàñíû ýìýãòýé÷¿¿äèéí òîî

Òóõàéí íàñíû á¿ëãèéí ýìýãòýé÷¿¿äèéí àìüä òºð¿¿ëñýí õ¿¿õäèéí òîî

Íàñíû á¿ëýã äýõ òºðºëòèéí êîýôôèöèåíò

15-19 124782 4380 35.1

20-24 143337 24983 174.2

25-29 144435 24166 167.3

30-34 124350 15523 124.8

35-39 114948 8758 76.1

40-44 102032 1901 18.6

45-49 92061 57 0.6



ªâ÷ëºëèéã øàëòíààíààð õàðóóëàõàä: - Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 39.6 õóâü - Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 16.8 õóâü - Õîîë øèíãýýõ ýðõòýí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 12.8 õóâü - Àìüñãàëûí ýðõòýí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 8.0 õóâü - Áóñàä 22.8 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

Ìºí 2013 îíû áàéäëààð æèðýìñýí, òºðºõ, òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí õ¿íäðýëèéí 61131 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ 1000 àìüä òºðºëòºä 766.2 íîãäîæ áàéíà.

Íèéò òîõèîëäëîîñ:

- Æèðýìñýí ¿åèéí õ¿íäðýë, 35.6 õóâü - Òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýë, 50.6 õóâü - Òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí õ¿íäðýë, 3.4 õóâü - Æèðýìñýí, òºðºõººñ ¿ë õàìààðàõ ºâ÷íèé õ¿íäðýë, 10.4 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

Çóðàã 3.4.1. Æèðýìñýí, òºðºõ, òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí õ¿íäðýëèéí òîõèîëäîë ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãûí òºðëººð, õóâèàð, 2013 îí

2013 îíä òºðºëõèéí òýìá¿¿ãèéí íèéò 26 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ Óëààíáààòàð õîòîä 14, Äîðíîä àéìàãò 4, Îðõîí, ªâºðõàíãàé àéìãóóäàä òóñ á¿ð 3, Áàÿí-ªëãèé, Õýíòèé àéìãóóäàä òóñ á¿ð 1 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áàéíà.

Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíäàõ ÁÇÄÕ áîëîí òºðºëõ òýìá¿¿ãèéí òîõèîëäîë íýìýãäýæ áàéãàà íü òýìá¿¿ ºâ÷íèéã ýðò îíîøëîõ, ýì÷ëýõ æóðìûí äàãóó òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ õýðýãòýéã õàðóóëæ áàéíà.

40%

12%

4%

26%

18%

,

, ,



Çóðàã 3.4.2. Æèðýìñíèé õ¿íäðýëä ìàíàñ òàòàëòûí ýçëýõ õóâü, àéìãààð, 2013 îí

Æèðýìñíèé õ¿íäðýëä ìàíàñ òàòàëòûí ýçëýõ õóâü Äóíäãîâü /100/, Àðõàíãàé /96.9/, Òºâ /94.9/, Áàÿí-ªëãèé /80.4/ áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 1.8-2.2 äàõèí ºíäºð, Áàÿíõîíãîð /10.5/, ªìíºãîâü /27.4/ àéìãóóäàä1.6-4.3 äàõèí áàãà áàéíà.Æèðýìñýí ¿åèéí õ¿íäðýë¿¿äýýñ ìàíàñ òàòàëòûí óðüòàë 44.6 õóâü, ìàíàñ òàòàëò 0.2 õóâü,òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýëýýñ òºðºõ õ¿÷íèé àíõäàã÷ áîëîí õî¸ðäîã÷ ñóëðàëò 41.8 õóâü, òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí öóñ àëäàëò 81.3 õóâüòàé òýðã¿¿ëæ áàéíà.

Çóðàã 3.4.3. Òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýëä òºðºõ õ¿÷íèé ñóëðàëûí ýçëýõ õóâü, àéìãààð, 2013 îí

Òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýëä òºðºõ õ¿÷íèé ñóëðàëûí õóâü Ãîâüñ¿ìáýð /69.8/, Ãîâü-Àëòàé /67.9/, Õîâä /67.0/, Äàðõàí-Óóë /66.2/, Àðõàíãàé /66.0/ áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 1.5-1.6 äàõèí ºíäºð áàéíà.

19.8 - 41.841.9 - 69.8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

55.854.1

62.3

19.8

21.8

32.9

45.6

65.2

53.466.0

34.3

55.267.0

40.2

67.943.5

60.9

69.8

21.552.6 35.9

31.9


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð





ªìíºãîâü


41.850.1

10.5 - 44.844.9 - 100

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

57.265.9

89.0

76.0

52.8

86.6

80.4

76.0

58.496.9

52.7

94.972.3

78.1

36.0 10.5 76.5

62.8

100.063.5 37.4

27.4


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-Àëòàé Áàÿíõîíãîð ªâºðõàíãàé



ªìíºãîâü

Óëñûí äóíäàæÀéìãèéí äóíäàæ 60.1

44.810.5 - 44.844.9 - 100



Çóðàã 3.4.4. Òºðñíèé äàðààõ õ¿íäðýëä öóñ àëäàëòûí ýçëýõ õóâü, àéìãààð, 2013 îí

3.5. Ýõèéí ýíäýãäýë

Ìÿíãàíû õºãæëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí çîðèëòîä ýõèéí ýíäýãäëèéã 2015 îíä 1990 îíû ò¿âøèíãýýñ 75 õóâèàð áóóðóóëàõààð çààñàí. Àçè-Íîìõîí äàëàéí áàðóóí ýðãèéí á¿ñèéí îðíóóäàä æèëä äóíäæààð 40-50 ñàÿ æèðýìñëýëò á¿ðòãýãäýæ, æèðýìñëýëò, òºðºõ, òºðñíèé äàðààõ ¿åäýý 30 500-50 000 ýõ ýíäýæ, 300 000 íÿðàé àìüäðàëûí ýõíèé 0-6 õîíîãòîî ýíäýæ áàéíà. Ìàíàé óëñàä ýõèéí ýíäýãäýë 1990 îíû ò¿âøèíãýýñ áàðàã 4.7 äàõèí áóóð÷, ýõèéí ýíäýãäýë ºíäºð îðíîîñ ýõèéí ýíäýãäýë äóíä çýðýãòýé îðíû ò¿âøèíä õ¿ðýýä áàéíà.

2013 îíû áàéäëààð ýõèéí ýíäýãäëèéí 34 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ 100 000 àìüä òºðºëòºä 42.6 áàéíà. 2012 îíîîñ ýõèéí ýíäýãäýë 4 òîõèîëäëîîð áóþó 10.5 õóâèàð 100 000 àìüä òºðºëò òóòàìä 8.2 ýíäýãäëýýð áóóðñàí áàéíà. Àðõàíãàé, Áàÿíõîíãîð, Áóëãàí, Ãîâü-Àëòàé, Ãîâüñ¿ìáýð, Äîðíîä, Äóíäãîâü, Îðõîí, ªìíºãîâü, Ñ¿õáààòàð, Ñýëýíãý, Òºâ, Óâñ, Õýíòèé çýðýã àéìãóóäàä ýõèéí ýíäýãäëèéí òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýýã¿é áàéíà. Ýõèéí ýíäýãäëèéí 73.5 õóâü íü ýìíýëýãò, 26.5 õóâü íü ãýðòýý ýíäñýí áàéíà.

Çóðàã 3.5.1. Ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä, àéìãààð, 2013 îí

56.4 - 81.381.4 - 100.0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

71.793.6

76.5

100.0

100.0

100.0

76.5

91.3

100.098.5

92.0

96.157.7

100.0

100.0100.0

85.6

56.4

100.0100.0 73.6

94.3


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð





ªìíºãîâüÓëñûí äóíäàæ

Àéìãèéí äóíäàæ 86.581.3

0.0 - 42.642.7 - 144.8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

91.00.0

0.0

0.0

0.0

66.1

144.8

37.1

0.00.0

0.0

0.084.3

0.0

0.00.0

35.9

0.0

0.0

66.3

42.6

0.0


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-Àëòàé Áàÿíõîíãîðªâºðõàíãàé



ªìíºãîâü


52.3

32.8



Ýíäñýí ýõ÷¿¿äèéã áîëîâñðîëîîð íü àâ÷ ¿çâýë: 3 õóâü íü áîëîâñðîëã¿é, 5.9 õóâü íü áàãà, 64.7 õóâü íü äóíä, 5.9 õóâü íü ìýðãýæëèéí áîëîí òåõíèêèéí, 20.5 õóâü íü äýýä áîëîâñðîëòîé áàéæýý. Ò¿¿í÷ëýí 26.4 õóâü íü àæèë ýðõýëäýã,14.7 õóâü íü ìàë÷èí, 11.7 õóâü íü îþóòàí, 47.2 õóâü íü àæèë ýðõýëäýãã¿é áàéñàí áàéíà.

Ýõèéí ýíäýãäëèéã ýìíýëãèéí òºðëººð íü àâ÷ ¿çâýë 38.2 õóâü íü òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äýä, 20.5 õóâü íü àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò, 17.6 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòûí àìàðæèõ ãàçðóóäàä, 11.7 õóâü íü ñóì, ñóì äóíäûí ýìíýëýãò, 5.8 õóâü íü Á¿ñèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé òºâä, 6.2 õóâü íü Ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäýñíèé òºâ áîëîí ä¿¿ðãèéí íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâä ýíäñýí áàéíà.

Ýíäñýí ýõ÷¿¿äèéí 29.4 õóâü íü æèðýìñýí ¿åèéí õ¿íäðýë, 5.8 õóâü íü òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýë, 29.4 õóâü íü òºðñíèé äàðààõ õ¿íäðýë, 35.2 õóâü íü æèðýìñýí áîëîí òºðºõººñ áóñàä ºâ÷íèé óëìààñ ýíäñýí áàéíà. Ýíý ¿ç¿¿ëýëòýýñ õàðàõàä ºìíºõ îíû ìºí ¿åýñ òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýë 0.6, òºðñíèé äàðààõ õ¿íäðýë 5.7 õóâèàð ºñ÷, æèðýìñýí ¿åèéí õ¿íäðýë 2.2, æèðýìñýí áîëîí òºðºõººñ áóñàä ºâ÷íèé õ¿íäðýë 4.3 õóâèàð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.

Õ¿ñíýãò 3.5.1. Ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä, íàñíû àíãèëëààð, 2013 îí

Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 35-39 íàñàíä 79.9, 40-44 íàñàíä 157.8 áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 37.3-115.2 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà.

Íàñíû á¿ëýã

Ýíäñýí ýõèéí òîî Ýçëýõ õóâü

Òóõàéí íàñíû á¿ëãèéí ýìýãòýé÷¿¿äèéí àìüä

òºð¿¿ëñýí õ¿¿õäèéí òîî

Òóõàéí íàñíû á¿ëãèéí 100 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ ýõèéí ýíäýãäëèéí

ò¿âøèí15-19 1 2.9 4380 22.820-24 8 23.5 24983 32.025-29 9 26.4 24166 37.230-34 6 17.6 15523 38.635-39 7 20.5 8758 79.940-44 3 9.1 1901 157.8



Çóðàã 3.5.2. Ýõèéí ýíäýãäýë á¿ñýýð, 100 000 àìüä òºðºëòºä, 2013 îí

Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèíã 100 000 àìüä òºðºëòºä á¿ñ íóòãààð àâ÷ ¿çâýë Óëààíáààòàð õîò áîëîí áàðóóí á¿ñýä óëñûí äóíäæààñ 9.7-27.2 ïðîìèëü-îîð èõ, õàðèí òºâèéí áîëîí õàíãàéí á¿ñýä óëñûí äóíäæààñ 13.5-22.2 ïðîìèëü-îîð áóóðñàí, ç¿¿í á¿ñýä ýõèéí ýíäýãäýë á¿ðòãýãäýýã¿é áàéíà.

2013 îíä áàðóóí á¿ñýä ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä 69.8 áîëæ ºìíºõ îíû ò¿âøíýýñ 5.3 ïðîìèëü-îîð, Óëààíáààòàð õîòîä ýõèéí ýíäýãäýë 100 000 àìüä òºðºëòºä 52.3 áîëæ, ºìíºõ îíû ò¿âøíýýñ 9.3 ïðîìèëü-îîð òóñ òóñ íýìýãäñýí áàéíà.

3.6. Õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíä

Øèíýýð òºðñºí õ¿¿õäèéã íÿðàé ¿åä íü áóþó òºðñíèé äàðààõ íýã ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààíä íü õàìðàãäâàë çîõèõ ýð¿¿ë ìýíä íèéãìèéí ¿éë÷èëãýýíä õàìðóóëñíààð àìüäðàõ áîëîìæèéã íýìýãä¿¿ëæ, õýâèéí ºñºëò õºãæèëòýé, ýð¿¿ë ñàðóóë ºñºõ ¿íäýñ áîëäîã.

2013 îíû áàéäëààð òºðººä íýã öàãèéí äîòîð õºõºº àìëàñàí õ¿¿õäèéí õóâü 93.3 áàéíà. Ýíý ¿ç¿¿ëýëò Àðõàíãàé, ªâºðõàíãàé, Ñ¿õáààòàð àéìàã áîëîí Óëààíáààòàð õîòîä óëñûí äóíäæààñ 6.8-3.5 õóâèàð äîîãóóð ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

Õ¿ñíýãò 3.6.1 Òºðñºí õ¿¿õäèéí ìýäýý, á¿ñýýð, 2013 îí

Á¿ñýýð

Òºðñºí õ¿¿õýä Íèéò òºðºëòºä

Á¿ãä Ýðýãòýé ÝìýãòýéÕ¿éñèéí õàðüöàà /100-ä/

Áàãà æèíòýé õ¿¿õäèéí ýçëýõ

õóâü

Àìüã¿é òºðºëòèéí ò¿âøèí /1000

òºðºëòºä /

Áàðóóí á¿ñ 10032 5195 4837 107.4 4.3 8.5

Òºâèéí á¿ñ 10294 5387 4907 109.8 3.4 6.8

Õàíãàéí á¿ñ 14444 7343 7101 103.4 4.0 4.9

Ç¿¿í á¿ñ 4823 2458 2365 103.9 2.9 4.3

Àéìãèéí ä¿í 39593 20383 19210 106.1 3.9 6.9

Óëààíáààòàð 40187 20683 19504 106.0 4.7 6.5

Óëñûí ä¿í 79780 41066 38714 106.1 4.2 6.7

Áàðóóí á¿ñ Õàíãàéí á¿ñÓëààíáààòàð

Òºâèéí á¿ñ

Ç¿¿í á¿ñ95.8

69.862.5 61.5

2010 2011 2012 2013

67.7

59.5

31.2 29.1

2010 2011 2012 2013

33.2

41.3

22.320.4

2010 2011 2012 2013

46.2

2010 2011 2012 2013

44.2 43.0

52.3

85.5

0.00

41.7

0.0

2010 2011 2012 2013



Óëñûí õýìæýýíä 79780 õ¿¿õýä àìüä òºðñºí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 5002 õ¿¿õäýýð áóþó 6.2 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà. Íèéò àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí 4.2 õóâü íü 2500 ãðàììààñ äîîø æèíòýé òºðæýý. Àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí 1815 íü õî¸ð èõýð, 40 íü ãóðâàí èõýð õ¿¿õýä áàéíà. Àìüã¿é òºðºëòèéí 539 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 32 òîõèîëäëîîð áóþó 5.9 õóâèàð íýìýãäñýí.

Çóðàã 3.6.1. Àìüã¿é òºðºëòèéí ò¿âøèí (1000 íèéò òºðºëòºä), àéìãààð, 2013 îí

Àìüã¿é òºðºëòèéí ò¿âøèí Áàÿí-ªëãèé àéìàãò 17.8 áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 11.1 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà. Ç¿¿í áîëîí òºâèéí á¿ñýä àìüã¿é òºðºëòèéí ò¿âøèí óëñ, àéìãèéí äóíäæààñ äîîãóóð ¿ç¿¿ëýëòýé áàéíà. Õàíãàéí á¿ñýýñ Áàÿíõîíãîð /8.1/, Îðõîí /7.8/ áàéãàà íü óëñ, àéìãèéí äóíäæààñ 1.1-1.4 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà.Àìüã¿é òºðºëòºä ýðýãòýé õ¿¿õäèéí ýçëýõ õóâü 51.7 áàéíà. Òºðºõ ¿åèéí õ¿éñèéí õàðüöàà 106.0 áàéíà. 2013 îíä íýã õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí èäýâõèòýé õÿíàëòûí õóâü 99.6, òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí èäýâõèòýé õÿíàëòûí õóâü 96.1 áàéíà. Íÿðàé õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëèéí 11 688 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áºãººä ýíý íü àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí 14.6 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.

Çóðàã 3.6.2. Íÿðàé õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë, àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä ýçëýõ õóâèàð, àéìãààð, 2013 îí

3.3 - 6.76.8 - 17.8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

9.08.4

4.9

3.6

4.0

3.3

17.8

4.8

4.94.7

7.8

5.69.6

4.1

3.6 8.1 6.4

4.2

4.5

5.9 6.5

5.8


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-Àëòàé Áàÿíõîíãîð ªâºðõàíãàé



ªìíºãîâüÀéìãèéí äóíäàæÓëñûí äóíäàæ 6.7

6.9

3.2 - 14.614.7 - 29.9

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

6.09.4

6.6

7.3

11.2

16.6

8.3

14.1

10.510.1

19.3

6.510.3

29.9

11.5

12.3

24.4

17.1

3.25.5 17.1

10.0


Áóëãàí

Ñýëýíãý

Äîðíîä

Çàâõàí

Áàÿí-ªëãèé

Äàðõàí-Óóë


Îðõîí

ÒºâÕîâä

Ñ¿õáààòàð

Ãîâü-Àëòàé

Áàÿíõîíãîð




ªìíºãîâü


14.612.1

3.2 - 14.614.7 - 29.9



Õ¿ñíýãò 3.6.2. Íÿðàé õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë, áîäèò òîîãîîð, 2013 îí

Ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã äîòîð óðãèéí á¿òýëò 17.9 õóâü, íÿðàéí øàðëàëò 20.8 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.

Íýã õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäýä á¿ðòãýãäñýí òºðºëõèéí ãàæãèéí 865 òîõèîëäëîîñ õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû òºðºëõèéí ãàæèã 30.6 õóâü, ç¿ðõíèé òºðºëõèéí ãàæèã 25 õóâü, ò¿íõíèé òºðºëõèéí ãàæèã 16.6 õóâèéã ýçýëæ òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 3.6.3 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëèéí øàëòãààí, õóâèàð (õîò, õºäºº), 2013 îí

Òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëººñ õîò, õºäººä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí çîíõèëîõ øàëòãààí áîëæ áàéíà. Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷ëºëººñ óóøãèíû õàòãàëãàà 24.3 õóâü, òîìóó, òîìóó òºñò ºâ÷ëºë 18.1 õóâü, öî÷ìîã àìüñãóóðñòàñ 13.7 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà. Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷ëºëèéí 62.3 õóâèéã õàëäâàðò áóñ ñóóëãàëò ºâ÷èí ýçýëæ áàéíà.

Íÿðàé õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë

á¿ãä

Ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã

Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò ºâ÷èí

Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû

ºâ÷èí

Õîîë øèíãýýõ ýðõòíèé ýìãýã

Òºðºëõèéí ãàæèã, ãàæ

õºãæèë

Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû

øàëòãààíò ýìãýã

ªâ÷ëºë áà íàñ

áàðàëòûí ãàäíû

øàëòãààí

Áóñàä ºâ÷èí

Á¿ãä¯¿íýýñ:

Òºðºëõèéí òýìá¿¿

Á¿ãä¯¿íýýñ:

Óóøãèíû õàòãàà

Á¿ãä

¯¿íýýñ: Õàëäâàðò

áóñ ñóóëãàëò

ºâ÷èí

Àéìãèéí ä¿í 4808 3834 12 12 340 115 58 46 215 7 1 335

Óëààíáààòàð 6880 6333 12 12 80 33 28 6 380 5 0 25

Óëñûí ä¿í 11688 10167 24 24 420 148 86 52 595 12 1 360

1 õ¿ðòýëõ íàñíû 5 õ¿ðòýëõ íàñíû

Õîò Õºäºº Õîò Õºäºº

Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 64.5 65.2 58.7 65.5

Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 10.2 12.7 7.9 13.1

Ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã 6.1 3.2 3.3 1.7

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí 3.1 1.1 10.9 3.3

Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí 1.3 0.4 3.6 1.9

Àðüñ áà àðüñàí äîîðõ ýñëýãèéí ºâ÷èí 5.4 3.7 11.5 5.3

×èõ áà õºõëºã ñýðòýíãèéí ºâ÷èí 1.7 5.1 1.4 4.1

Òýðã¿¿ëýõ øàëòãààíÕî¸ðäóãààð øàëòãààíÃóðàâäóãààð øàëòãààí




Õ¿ñíýãò 3.6.4. Õ¿¿õýä, ºñâºð ¿åèéíõíèé ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, íàñíû á¿ëãýýð, 10 000-ä, 2013 îí

ªñâºð íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëä àìüñãàë, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû áîëîí ãýìòýë õîðäëîãî, ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã, àðüñ àðüñàí äîîðõ ýñëýãèéí ºâ÷ëºë, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷ëºë¿¿ä òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí áîëæ áàéíà.

Æèëýýñ æèëä ãýìòýë õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã ºñâºð ¿åèéíõíèé äóíä íýìýãäýæ, 2013 îíä 10-14 áîëîí 15-19 íàñíû õ¿¿õäèéí îñîë ãýìòëèéí ºâ÷ëºë ºìíºõ îíîîñ òóõàéí íàñíû 10 000 õ¿¿õýä òóòàìä 66.9-84.6 ºâ÷ëºëººð òóñ òóñ íýìýãäñýí áàéíà. Òóõàéí íàñíû 10 000 õ¿¿õäýä íîãäîõ 1-4 íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëä õàëäâàðò áóñ ñóóëãàëò 417.3, ø¿äíèé öîîðîëò 146.9, ø¿ä áà äàéâðûí ýìãýã 113.5 áàéãàà íü òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéíà. Õàðèí 5-9 íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºëä òóõàéí íàñíû 10 000 õ¿¿õäýä ø¿äíèé öîîðîëò ºâ÷èí 229.6, ø¿ä áà äàéâðûí ýìãýãèéí ºâ÷èí 297.3 áàéãàà íü òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéíà.

3.7. Íÿëõàñ áîëîí òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë

Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòîä 1 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ íÿëõñûí ýíäýãäëèéã 2015 îí ãýõýä 15.0, òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéã 21.0 áîëãîõîîð äýâø¿¿ëñýí. 2013 îíû áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä íÿëõñûí ýíäýãäýë 1 166 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ, 1 000 àìüä òºðºëòºä 14.6 íîãäîæ áàéíà. ªìíºõ îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä 1 000 àìüä òºðºëòºä 0.7 ïðîìèëü-îîð áóóðñàí áàéíà.

Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí 66.1 õóâèéã íÿðàéí ýíäýãäýë ýçýëæ áàéãàà áºãººä 1000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ íÿðàéí ýíäýãäýë 9.7 áàéíà. Íÿðàéí ýíäýãäëèéí íèéò 771 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 614 áóþó 79.6 õóâü íü íÿðàéí ýðò ¿åä /àìüäðàëûí ýõíèé 0-6 õîíîãò/, 157 áóþó 20.4 õóâü íü íÿðàéí õîæóó ¿åä /àìüäðàëûí ýõíèé 7-28 õîíîãò/ ýíäñýí áàéíà.Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí 56.4 õóâü íü ýðýãòýé, 43.6 õóâü íü ýìýãòýé õ¿¿õýä áàéíà.

Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí Ãîâü-Àëòàé /25.2/, Õºâñãºë /23.1/, Àðõàíãàé /18.4/, Áàÿíõîíãîð /18.1/, Õýíòèé /18.0/, Çàâõàí /17.9/, Áóëãàí /17.6/,Óâñ /17.0/, Ñ¿õáààòàð /15.5/ àéìãóóäàä óëñ, àéìãèéí äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëòýýñ 0.9-10.6 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà.

1-4 íàñ 5-9 íàñ 10-14 íàñ 15-19 íàñ



Õàëäâàðò áà øèìýã÷ò çàðèì ºâ÷èí 214.5 186.3 126.4 154.6

Ãýìòýë õîðäëîãî, ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã 553.9 365.5 467.6 533.7

Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 103.2 118.0 193.2 447.5

Àðüñ áà àðüñàí äîîðõ ýñëýãèéí ºâ÷èí 655.3 371.6 382.8 499.6



Õàðèí òàâ õ¿ðòýëõ íàñàíäàà 1438 õ¿¿õýä ýíäñýí áºãººä àìüä òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä íîãäîõ ò¿âøèí 18.0 áàéíà. ªíãºðñºí îíòîé õàðüöóóëàõàä áîäèò òîîãîîð 42 òîõèîëäëîîð íýìýãäñýí áîëîâ÷ àìüä òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä 0.7 ïðîìèëü-îîð áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà. Òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí 55.8 õóâü ýðýãòýé, 44.2 õóâü íü ýìýãòýé õ¿¿õýä áàéíà.1000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ òàâ õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë Ãîâü-Àëòàé /30.3/, Õºâñãºë /28.8/, Áàÿí-ªëãèé /23.9/, Õýíòèé /23.5/, Àðõàíãàé /22.7/, Äîðíîãîâü /21.9/, Çàâõàí /21.2/, Ñ¿õáààòàð /21.2/, Áàÿíõîíãîð /20.7/, Áóëãàí /20.5/, Óâñ /20.0/ àéìãóóäàä óëñ, àéìãèéí äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëòýýñ 2.0-12.3 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà.

Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí øàëòãààíä ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã 52.6 õóâü, àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 15.7 õóâü, òºðºëõèéí ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã 15.1 õóâü áàéãàà íü ýõíèé òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéíà. Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí øàëòãààíûã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä ïåðèíàòàëü ¿åèéí ýìãýãèéí óëìààñ ýíäñýí ýíäýãäýë 2.2 ïóíêòýýð, àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 2.1 ïóíêòýýð áóóð÷, òºðºëõèéí ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã 2.9 ïóíêòýýð íýìýãäñýí áàéíà.

Çóðàã 3.7.1. Íÿëõàñ áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë íàñ, õ¿éñýýð, 2013 îí

Íÿëõñûí ýíäýãäýëä õîò áîëîí õºäººä àäèë ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí ýíäýãäýë òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 3.7.2. Íÿëõàñ áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí øàëòãààí, õóâèàð, (õîò, õºäºº), 2013 îí


1 õ¿ðòýëõ íàñíû 5 õ¿ðòýëõ íàñíû

Õîò Õºäºº Õîò Õºäºº



Ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã 58.2 48.2 48.4 38.3

Òºðºëõ ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã 17.8 12.7 16.3 11.3

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí 5.1 8.4 13.2 15.6

Ýðýãòýé Ýìýãòýé Á¿ãä

Íÿðàéí ýðò ¿åèéí ýíäýãäýë 345 269 614

Íÿðàéí õîæóó ¿åèéí ýíäýãäýë 92 65 157

Íÿëõñûí ýíäýãäýë 658 508 1166

5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 803 635 1438

Àìüä òºðñºí õ¿¿õäèéí òîî 41066 38714 79780



Òàâ õ¿ðòýëõ íàñàíäàà ýíäñýí õ¿¿õäèéí 93.1 õóâü íü ºâ÷íººð, 6.9 õóâü íü ãýìòýë õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä ýìãýãèéí óëìààñ ýíäñýí áºãººä 83.4 õóâü íü ýìíýëýãò,14.6 õóâü íü ãýðòýý, 2 õóâü íü áóñàä ãàçàð ýíäñýí áàéíà.

3.8. ¯ð õºíäºëò

2013 îíû áàéäëààð ¿ð õºíäºëòèéí 15 628 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ, 1 000 àìüä òºðºëòºä 195.0, íºõºí ¿ðæèõ¿éí íàñíû 1 000 ýìýãòýéä 18.4 ¿ð õºíäºëò íîãäîæ áàéíà. ¯ð õºíäºëò ºìíºõ îíîîñ 2 845 òîõèîëäëîîð áóþó 18.2 õóâèàð, 1000 àìüä òºðºëòºä 51.3 ïðîìèëü-îîð áóóðñàí áàéíà. 1 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ ¿ð õºíäºëò ªìíºãîâü /216.3/, Äîðíîãîâü /235.9/, ªâºðõàíãàé /320.5/, Îðõîí /513.5/ çýðýã àéìãóóä áîëîí Óëààíáààòàð õîòîä /258.4/ áàéãàà íü óëñûí äóíäæààñ 20.5-317.7 ïðîìèëü-îîð ºíäºð áàéíà. Ìºí õóâèéí ýìíýëãýýð õèéãäñýí ¿ð õºíäºëò ºìíºõ îíîîñ 5 488 òîõèîëäëîîð áóþó 2.6 äàõèí áóóðñàí áàéíà. Õîæóó ¿åèéí ¿ð õºíäºëòèéí ò¿âøèí 1 000 àìüä òºðºëòºä 6.1 ïðîìèëü áàéãàà íü ºìíºõ îíîîñ 0.7 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà.

¯ð õºíäºëò õèéëãýñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéã íàñíû á¿ëãýýð àâ÷ ¿çýõýä: 20-èîñ äîîø íàñíû 6.1 õóâü, 20-34 íàñíû 69.3 õóâü, 35-49 íàñíû ýìýãòýé÷¿¿ä 24.6 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà. 20-èîñ äîîø íàñíû ¿ð õºíäºëòèéí ò¿âøèíã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 0.8 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà. ¯ð õºíä¿¿ëñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 9.1 õóâü íü òºðººã¿é áà àíõíû óäàà ¿ð õºíä¿¿ëñýí íü ºìíºõ îíîîñ 1 758 òîõèîëäëîîð áóþó 11.2 õóâèàð áóóðñàí áàéíà.¯ð õºíäºëòèéí õ¿íäðýë 115 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíîîñ 2.9 äàõèí áóóðñàí áà õ¿íäðýëèéí 46.0 õóâèéã óìàéí àãøèëò ñóëàð÷ öóñ àëäñàí, 38.2 õóâèéã óìàéí äàéâðûí ¿ðýâñýë, 15.8 õóâèéã áóñàä õ¿íäðýë ýçýëæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 3.8.1. ¯ð õºíäºëò, áàéðøëààð, 2013 îí

¹ Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà Á¿ðòãýãäñýí ¿ð õºíäºëòèéí òîî Íèéò ¿ð õºíäºëòºä ýçëýõ õóâü

1 Ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäýñíèé òºâ 3127 20.0

2 Àìàðæèõ ãàçðóóä 4766 30.5

3 Ä¿¿ðãèéí íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ 116 0.7

4 Õóâèéí ýìíýëýã 3335 21.3

5 Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ 2308 14.8

6 Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã 1840 11.8

7 Õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýã 56 0.4

8 Ñóì äóíäûí ýìíýëýã 22 0.1

9 Òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ 0 0.0

10 Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ 30 0.2

11 Áóñàä ýìíýëýã 28 0.2

Á¿ãä 15628 100.0



3.9. Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ îð÷èí ¿åèéí àðãûí õýðýãëýý /ÆÑÀÕ/

Íºõºí ¿ðæèõ¿éí 15-49 íàñíû 1 000 ýìýãòýé òóòìûí 552 íü æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ ÿìàð íýã àðãà õýðýãëýäýã áàéíà. Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ àðãûí õýðýãëýýã òºðëººð íü àâ÷ ¿çýõýä áýëãýâ÷ 32.4, åðºíäºã 25.5, áýëäìýë /ýì/ 24.4, òàðèà 11.4, áóñàä 4.6, óìàéí ¿ð äàìæóóëàõ ñóâàã áîîõ /ñòåðèëèçàöè/ 1.4, ñóóëãàö /íîðïëàíò/ 0.3 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

2010 îíû “Õ¿¿õýä õºãæèë 2010” ñóäàëãààãààð 15-49 íàñíû ãýðëýñýí áîëîí õàìòðàí àìüäðàã÷òàé ýìýãòýé÷¿¿ä áàðàã á¿ãä ÆÑÀÕ-èéí òàëààð ìýääýã áîëîâ÷ äºíãºæ òàëààñ èë¿¿ õóâü íü (55 õóâü) æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ àðãà, õýðýãñýë õýðýãëýäýã íü íîòëîãäñîí áàéíà. ÆÑÀÕ õýðýãëýæ áàéñàí ýìýãòýé÷¿¿äèéí 13.2 õóâü õýðýãëýõýý áîëæ 5.6 õóâü íü æèðýìñýëñýí áàéíà.

3.9.1. ÆÑÀÕ õýðýãëýæ áàéãàà ýìýãòýé÷¿¿äèéí òîî áàéðøëààð, 2013 îí

¹ Áàéðøèë ÆÑÀÕ õýðýãëýæ áàéãàà ýìýãòýé÷¿¿äèéí òîî Ýçëýõ õóâü

1 Óëààíáààòàð õîò 211 309 45.3

2 Àéìãèéí òºâ 113 276 24.3

3 Ñóìûí òºâ 65 505 16.4

4 Áàã 65 502 14.0

Á¿ãä 466 550 100.0



Á¯ËÝÃ 4. ÝÌÍÝËÃÈÉÍ ÒÓÑËÀÌÆ ¯ÉË×ÈËÃÝÝ


Ýíýõ¿¿ á¿ëýãò ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé àëáàí ¸ñíû ñòàòèñòèê ìýäýýëëèéã Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäûí á¿òýö ¿éë àæèëëàãààíû ñòàíäàðòòàé õàðüöóóëñàí áºãººä ìàíàé óëñ íü ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé 3 øàòëàëò òîãòîëöîîòîé áºãººä ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíä áàðèìòëàõ çàð÷èì íü ¿éë÷èëãýýã õ¿í á¿ðò æèãä, õ¿ðòýýìæòýé ÷àíàðòàé ¿ç¿¿ëýõ ÿâäàë þì.

Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìä ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, Ñóì, òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, Ñóì äóíäûí ýìíýëýã, Êëèíèê, Àìàðæèõ ãàçàð, Íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, Íýãäñýí ýìíýëýã, Ñóâèëàë, Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí òºâ, Á¿ñèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé òºâ, Òºâ ýìíýëýã, Òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿ä ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëæ áàéíà.

Òóõàéí á¿ëýãò ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã èëòãýõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, íÿëõàñ áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë, ýõèéí ýíäýãäýë, àìáóëàòîðèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, õ¿íèé íººöèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã øàòëàë á¿ðýýð õàðóóëñàí áîëíî. Ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé àøèãëàëòûí íýã ãîë ¿ç¿¿ëýëò íü ýìíýëãèéí õýâò¿¿ëýí ýì÷ëýõ òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý þì. 2013 îíû áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä 737 477 ýì÷ë¿¿ëýã÷ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëæ, 5 648 506 îð õîíîã àøèãëàñàí áàéíà. Îðíû ýðãýëò æèëýýñ æèëä íýìýãäýæ áàéãàà áà äóíäàæ îð õîíîã áóóðàõàä ãîë íºëºº ¿ç¿¿ëäýã. Óã ¿ç¿¿ëýëòèéã ýìíýëãèéí íººöèéí áîëîí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý, àøèãëàëòûí áóñàä ¿ç¿¿ëýëòòýé õîñëóóëàí ýìíýëãèéí îðíû àøèãëàëòàä ¿íýëãýý ºãºõ, ýìíýëãèéí îðíû õýðýãöýýã òîãòîîõ, ýìíýëãèéí îðíû òîîã òºëºâëºõºä àøèãëàäàã.

Äóíäàæ îð õîíîã íü òàéëàíãèéí æèëä 1 ºâ÷òºíèéã ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýí ýì÷èëñýí äóíäàæ õîíîãèéí òîîã õýëäýã áà 2013 îíä 7.7 áàéãàà íü ñ¿¿ëèéí 10 æèëèéí äóíäæààñ 0.9-ð áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà. Äóíäàæ îð õîíîãèéã íèéò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýãñäýýð áóñ ºâ÷íèé àíãèëàë, ýìíýëãèéí òàñàã, íýãæ òóñ á¿ðýýð òîîöîæ ãàðãàõ íü èë¿¿ à÷ õîëáîãäîëòîé áàéäàã. Óã ¿ç¿¿ëýëòèéã ýìíýëãèéí íººöèéí áîëîí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý, àøèãëàëòûí ¿ç¿¿ëýëòòýé õîñëóóëàí ýìíýëãèéí îðíû àøèãëàëòàä ¿íýëãýý ºãºõ, ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íã ¿íýëýõ, ýìíýëãèéí ¿éë àæèëëàãààíû çàðäëûí ¿ð àøãèéã òîîöîõîä èõýâ÷ëýí àøèãëàíà.

Ìºí ýìíýëãèéí îðíû àøèãëàëòàä ¿íýëãýý ºãºõ, ýìíýëãèéí îðíû õýðýãöýýã òîãòîîõ, ýìíýëãèéí îðíû òîîã òºëºâëºõºä àøèãëàäàã ãîë ¿ç¿¿ëýëò íü îðíû ôîíä àøèãëàëò áàéäàã áà ýíý íü òàéëàíãèéí æèëä ýìíýëãèéí 1 îðûã àøèãëàñàí äóíäàæ õîíîãèéí òîîã õýëäýã. 2013 îíä îðíû ôîíä àøèãëàëòûí õóâü 86.2 áàéíà.

Åâðîïûí óëñ îðîíä îðíû ôîíä àøèãëàëòûã 85%-ààñ äýýø ãàðñàí òîõèîëäîëä òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðò ñºðºã íºëººòýé ãýæ ¿çäýã áàéíà. Ìºí îðíû ôîíä àøèãëàëòûã 85 õóâèàñ äîîø áàéâàë ôîíä àøèãëàëò õàíãàëòã¿é, øààðäëàãã¿é îðíû òîîã öººð¿¿ëýõ ¿íäýñëýë áîëíî ãýæ ¿çäýã áàéíà.



Á¯ËÝÃ 4. ÝÌÍÝËÃÈÉÍ ÒÓÑËÀÌÆ ¯ÉË×ÈËÃÝÝ

Ìîíãîë óëñûí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî íü íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí, ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé, ýì õàíãàìæèéí, àíàãààõ óõààíû áîëîâñðîë, ýðäýì øèíæèëãýý, ñóðãàëòûí ¿éë àæèëëàãàà õàðèóöñàí òºðèéí, õóâèéí õýâøëèéí, õîëèìîã ºì÷èéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãààñ á¿ðäýíý.2013 îíû áàéäëààð òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ-16, á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ - 5, àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã -20, ä¿¿ðãèéí íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ-8, õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýã-6, ñóì äóíäûí ýìíýëýã-39, ñóì/òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ–271/19, ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ - 228, àìàðæèõ ãàçàð-3, õèëèéí öýðýã, òºìºð çàì, õîðèõûí íýãäñýí ýìíýëýã çýðýã áóñàä ýìíýëã¿¿ä-31, õóâèéí îðòîé ýìíýëýã–197, ¿¿äýí ýìíýëýã-822 àæèëëàæ ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 4.1. Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäûí òîî, 2013 îí

4.1. ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü õîò, ñóóðèí ãàçðûí õ¿í àìä òºðººñ ¿ç¿¿ëýõ ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã ãýðýýãýýð ã¿éöýòãýõ ¿íäñýí ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé ñàéí äóðûí ¿íäñýí äýýð á¿ðòã¿¿ëñýí õóâèéí õýâøëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà þì.

ÀÕÁ-íû çýýëèéí õºðºíãººð õýðýãæ¿¿ëñýí “Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õºãæèë õºòºëáºð-2”-èéí õ¿ðýýíä ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ¿¿äèéã Óëààíáààòàð õîò áîëîí á¿õ àéìãèéí òºâ¿¿äýä ¿å øàòòàéãààð áàéãóóëæ, 2002 îí ãýõýä ºðõèéí ýìíýëãèéí òîãòîëöîîíä øèëæñýí áèëýý.

2013 îíû áàéäëààð 228 ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãààãààñ Óëààíáààòàð õîòûí 1 ñàÿ 267.0 ìÿíãàí õ¿í àìä 136 ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, 21 àéìãèéí òºâèéí 576.7 ìÿíãàí õ¿í àìä 92 ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëæ áàéíà.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóä Òîî

ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ 228 Ñóì/ òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ 271/19 Ñóì äóíäûí ýìíýëýã 39 Ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã 8 Õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýã 6 Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã 20 Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ 5 Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿ä 16 Àìàðæèõ ãàçðóóä 3 Áóñàä ýìíýëã¿¿ä /Õèëèéí öýðýã, òºìºð çàì, õîðèõûí ýìíýëã¿¿ä/ 31 Îðòîé õóâèéí ýìíýëýã 197 ¯¿äýí õóâèéí ýìíýëýã 822 Àðøààí ñóâèëàë, ñóâèëàë 71 Ýì õàíãàí íèéë¿¿ëýõ áàéãóóëëàãà 128 Ýìèéí ¿éëäâýð 42 Õóâèéí ýìèéí ñàí 789 Áóñàä 57 Á¿ãä 2752



Õ¿ñíýãò 4.1.1 ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îí

228 ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâä èõ ýì÷-875, ñóâèëàã÷-812 áîëîí íèéò 2 501 ýì÷, ýìíýëãèéí àæèëëàã÷èä õ¿í àìä ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëæ áàéíà. ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí á¿òýö ¿éë àæèëëàãààíû ñòàíäàðòàä 1 800-2 000 õ¿í òóòàìä 1 èõ ýì÷ àæèëëàíà ãýæ çààñàí õýäèé ÷ 2013 îíû áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä 1 ºðõèéí ýì÷èä 2 107 õ¿í íîãäîæ áàéíà. Àðõàíãàé, Áàÿíõîíãîð, Áóëãàí, Äîðíîä, Äóíäãîâü, Óâñ, Õºâñãºë àéìàã, Óëààíáààòàð õîòîä íýã èõ ýì÷èä íîãäîõ õ¿íèé òîî ñòàíäàðòàä çààñàí õýìæýýíýýñ ºíäºð áàéíà.

2013 îíä ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ò¿âøèíä æèëä äóíäæààð 5.8 ñàÿ ¿çëýã õèéãäýæ, íýã èðãýí æèëä äóíäæààð 3.0 óäàà ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâä õàíäàæ ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã àâñàí áàéíà. Àìáóëàòîðèéí íèéò ¿çëýãò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãèéí ýçëýõ õóâü 40.1 áàéãàà áà ÓÁ õîòûí ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ò¿âøèíä 42.2 õóâü, õàðèí àéìãèéí ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ò¿âøèíä 36.1 õóâü áàéíà. ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãèéí õóâü ºìíºõ îíîîñ 4.8 õóâèàð áóóðñàí áàéíà.

“ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí á¿òýö, ¿éë àæèëëàãààíû ñòàíäàðò”-ä ãýðèéí èäýâõòýé ýðãýëòèéí õóâü 30 õóâèàñ äîîøã¿é áàéíà ãýæ çààñàí õýäèé ÷ 2013 îíû áàéäëààð ºìíºõ îíû ò¿âøèíä áóþó 26.7 õóâü áàéíà.

2013 îíû áàéäëààð 1 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí õÿíàëòûí õóâü 99.6 õóâü, 1-5 íàñíû õ¿¿õäèéí õÿíàëòûí õóâü 96.1 õóâü, àõìàä íàñòíû õÿíàëòûí õóâü 83.7 áàéíà.

¯ç¿¿ëýëòªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ

Íèéò ä¿íÓÁ õîò Àéìàã

Ýìíýëãèéí òîî 136 92 228

Èõ ýì÷èéí òîî 555 320 875

Ñóâèëàã÷èéí òîî 527 285 812

Àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 3834822 2035472 5870294

Àìáóëàòîðèéí íèéò ¿çëýãò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãèéí ýçëýõ õóâü 42.2 36.1 40.1

Íýã èðãýíèé æèëä ¿ç¿¿ëñýí óäàà 3.0 3.0 3.0

Íýã ºðõèéí ýì÷èä íîãäîõ ¿çëýãèéí òîî 6909.6 6360.9 6708.9

Æèðýìñíèé ýðò ¿åèéí õÿíàëòûí õóâü 86.4 87.1 86.7



Óëààíáààòàð õîòûí ºðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ò¿âøèíä 2005 îíä 3.0 ñàÿ ¿çëýã õèéãäýæ áàéñàí áîë 2007 îíä 3.9 ñàÿ, 2010 îíä 4.2 ñàÿ, 2013 îíä 3.8 ñàÿ ¿çëýã õèéãäñýí áàéíà. Æèëä íýã ºðõèéí ýì÷èä íîãäîõ ¿çëýãèéí òîî Óëààáààòàð õîòîä 6909.6 áàéãàà íü àéìãèéí ò¿âøèíä àæèëëàæ áàéãàà ºðõèéí íýã ýì÷èä íîãäîõ ¿çëýãýýñ 548 ¿çëýãýýð èõ áàéíà.

4.2. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

Ñóì, òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü õàðüÿà íóòàã äýâñãýðèéíõýý õ¿í àìä ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã îð÷èí ¿åèéí áîëîí óëàìæëàëò àíàãààõ óõààíû àðãààð ¿ç¿¿ëýõ áºãººä ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü òóõàéí ñóìûí õ¿í àìûí òîî, áàéðøëààñ õàìààðàí áàãèéí ýì÷èéí ñàëáàðòàé áàéæ áîëíî.

Ñóì äóíäûí ýìíýëýã íü õ¿í àìûí ñóóðüøèë, íÿãòðàëààñ õàìààðàí õàðüÿàëëûí áîëîí çýðãýëäýý ñóìûí õ¿í àìä ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëíý.2013 îíä áàòëàãäñàí “Ñóì, òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí á¿òýö ¿éë àæèëëàãààíû ñòàíäàðò”-ààð ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ¿¿ä íü àéìãèéí òºâººñ àëñëàãäñàí áàéäàë, õ¿í àìûí òîî, àéìãèéí òºâ õ¿ðòýëõ çîð÷èõ õóãàöààíààñ õàìààðàí 3 çýðýãëýëä àíãèëñàí áàéíà.

Íýãä¿ãýýð çýðýãëýëèéí ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü àéìãèéí òºâººñ 50 êì-èéí äîòîð ¿éë÷ëýõ õ¿ðýýíèé õ¿í àì 3000 õ¿ðòýë, õî¸ðäóãààð çýðýãëýëèéí ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü àéìãèéí òºâººñ 50-99 êì-èéí äîòîð áîëîí 1-2 öàã õ¿ðòýëõ õóãàöààíä çîð÷èõ, ãóðàâäóãààð çýðýãëýëèéí ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü àéìãèéí òºâººñ 100 êì-ýýñ àëñëàãäñàí ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëýã õàìààðíà ãýæ çààñàí.Ãýâ÷ ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü àéìãèéí òºâººñ 50 êì-ýýñ äîòîãø áîëîâ÷ ¿éë÷ëýõ õ¿ðýýíèé õ¿í àìûí òîî 3000-ààñ äýýø, õ¿í àìûí 70-ààñ äýýø õóâü íü ñóìûí òºâººñ àëñëàãäñàí áîë õî¸ðäóãààð çýðýãëýëä, 100 êì-ýýñ äîòîãø áîëîâ÷ õ¿í àìûí òîî 8000-ààñ äýýø áîë ãóðàâäóãààð çýðýãëýëä õàìààðóóëíà.

5.9 6.0 5.8

4.1 4.0 3.84

5

6

7

/

1.9 2.0 2.0

0

1

2

3

2011 2012 2013

/

Çóðàã 4.1.1 ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí àìáóëàòîðèéí ¿çëýãèéí òîî, ñ¿¿ëèéí 3 æèëýýð



Õ¿ñíýãò 4.2.1 Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëã¿¿äèéí èõ ýì÷èéí õàíãàìæèéã ñòàíäàðòûí äîîä õÿçãààðòàé õàðüöóóëñàí áàéäàë, 2013 îí

Çóðàã 4.2.1 Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëýãò íîãäîõ ýì÷èéí äóíäàæ òîî, 2013 îí

Õ¿ñíýãò 4.2.2 Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëã¿¿äèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ, ÷àíàðûí çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011, 2013 îí

5.7

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

2.8

1.9

2.8

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

III

II

I

Çýðýãëýë Ýìíýëãèéí òîî Ýì÷èéí òîî (äóíäàæ)

Ñòàíäàðòûí ò¿âøèíä Ñòàíäàðòààñ äîîãóóðòîî Õóâü Òîî Õóâü

I çýðýãëýë 17 2.8 15 88.2 2 11.8

II çýðýãëýë 79 1.9 52 65.8 27 34.2

III çýðýãëýë 175 2.8 133 76.0 42 24.0

Ñóì äóíäûí ýìíýëýã 39 5.7 5 12.8 34 87.2

¯ç¿¿ëýëò

2011 îí

Íèéò ä¿í

2013 îí

Íèéò ä¿íÑóìûí ýð¿¿ë


Ñóì äóíäûí ýìíýëýã

Ñóìûí ýð¿¿ë



Ýìíýëãèéí îðíû òîî 2 928 675 3 603 2 971 661 3 632

Èõ ýì÷èéí òîî 576 171 747 611 208 819

Ñóâèëàã÷èéí òîî 1 341 243 1 584 1 383 256 16.39

Äóíäàæ îð õîíîã 8.0 7.8 7.9 7.3 7.0 7.3

Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí òîî 109 720 22 905 132 625 101 010 21 816 122 826

Àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 2 009 293 427 516 2 436 809 1 910 213 438 021 2 348 234

Àìáóëàòîðèéí íèéò ¿çëýãò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãèéí ýçëýõ õóâü 39.5 37.5 39.2 37.8 38.7 37.6

Æèðýìñíèé ýðò ¿åèéí õÿíàëòûí õóâü 89.5 92.6 90.0 90.5 90.9 90.5

Ýõèéí ýíäýãäýë (100 000 àìüä òºðºëòºä) 58 145.3 76.4 64.6 75.5 67.0

Íÿëõñûí ýíäýãäýë (1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä) 36.2 28.3 34.5 35.3 27.9 33.7



2013 îíû áàéäëààð ýìíýëãèéí íèéò îðíû 18.2 õóâü íü ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëýãò íîãäîæ áàéãàà áºãººä 2011 îíòîé õàðüöóóëáàë 29 îðîîð áóþó 0.7 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà.

Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëýãò æèëä 122.8 ìÿíãàí õ¿í õýâòýí ýì÷ë¿¿ëñýí áàéíà. 2013 îíä õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîîã 2011 îíòîé õàðüöóóëàõàä ñóì äóíäûí ýìíýëýãò 4.9 õóâèàð áóóð÷, ñóìûí ýìíýëýãò 8.7 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà.

Çóðàã 4.2.2. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ, ñóì äóíäûí ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä, îðíû ýçëýõ õóâü, 2011-2013 îí

19.0 19.0

17.6

18.418.2

17.5

18.0

18.5

19.0

19.5

16.6

15.0

15.5

16.0

16.5

17.0

, ,

2011 2012 2013

Äóíäàæ îð õîíîã 2011 îíä 7.9 õîíîã áàéñàí áîë 2013 îíä 7.3 áîëæ áóóðñàí áàéíà. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëýãò íýã èðãýíèé ¿ç¿¿ëñýí äóíäàæ òîî 2011 îíä 2.5 áàéñàí áîë 2013 îíä 2.3 áîëæ áóóðñàí áàéíà.2013 îíä ñóìûí áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä æèðýìñíèé ýðò ¿åèéí õÿíàëò 90.5 áîëæ 2011 îíîîñ 0.5 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà.

2013 îíä íèéò ýíäñýí ýõèéí 11.8 õóâü (4 òîõèîëäîë) íü ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëýãò ýíäñýí áàéíà. 2011 îíòîé õàðüöóóëàõàä 100 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 69.8-îîð áóóð÷, ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ò¿âøèíä 6.6-îîð íýìýãäñýí áàéíà.

2013 îíä 1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä íîãäîõ íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí ò¿âøèíä 35.3, ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 27.9 áàéíà. Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí íÿëõàñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 2011 îíîîñ 0.8-îîð áóóðñàí áàéíà.



4.3 Íýãäñýí ýìíýëýã, íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

Íýãäñýí ýìíýëýã íü õ¿í àìä 7-îîñ äîîøã¿é ÷èãëýë/ äîòîð, õ¿¿õýä, ýõ áàðèõ, ýìýãòýé÷¿¿ä, åðºíõèé ìýñ çàñàë, ø¿ä, ìýäðýë, õàëäâàðò/-ýýð ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã àìáóëàòîðè áîëîí õýâò¿¿ëýí ýì÷ëýõ õýëáýðýýð ¿ç¿¿ëýõ áºãººä õ¿í àìûí áàéðøèë, ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé ýðýëò õýðýãöýýã ¿íäýñëýí ñàëáàð àìáóëàòîðèòîé áàéæ áîëíî ãýæ ýð¿¿ë ìýíäèéí òóõàé ÌÓ-ûí õóóëèíä çààæýý.

Íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ íü íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãî, õóóëü òîãòîîìæèéã õýðýãæ¿¿ëýõ, ýð¿¿ë ìýíäèéã äýìæèõ îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààã àéìàã, ä¿¿ðãèéí ò¿âøèíä çîõèîí áàéãóóëäàã.

2013 îíû áàéäëààð 16 àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò 959 èõ ýì÷, 1608 ñóâèëàã÷, 2168 ýìíýëãèéí äóíä ìýðãýæèëòýí, íèéòäýý 4692 ýì÷, ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí, Óëààíáààòàð õîòûí ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ¿¿äýä 796 èõ ýì÷, 852 ñóâèëàã÷, 1136 ýìíýëãèéí äóíä ìýðãýæèëòýí, íèéòäýý 2892 ýì÷, ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòí¿¿ä àæèëëàæ áàéíà.

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëã¿¿äýä ýìíýëãèéí íèéò îðíû 16.3 õóâü íü íîãäîæ áàéãàà áºãººä 2013 îíä àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëã¿¿äèéí îðíû òîî 3249 áóþó 2011 îíòîé õàðüöóóëàõàä 36 îðîîð íýìýãäñýí áàéíà.Ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ¿¿äýä íèéò îðíû 9.4 íü õóâü íîãäîæ áàéãàà áºãººä ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 2011 îíä 76.7 ìÿíãà áàéñàí áîë 2013 îíä 86.4 ìÿíãà áîëæ, 9.6 ìÿíãàí õ¿íýýð íýìýãäñýí áàéíà.

Çóðàã 4.3.1. Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä, îðíû ýçëýõ õóâü, 2013 îí

16.317.2

9.4

11.7

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

20.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0



Õ¿ñíýãò 4.3.1. Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëã¿¿äèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011-2013 îí

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí äóíäàæ îð õîíîã 2011 îíä 7.8 áàéñàí áîë 2013 îíä 7.4 áîëæ, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëã¿¿äèéí äóíäàæ îð õîíîã 2011 îíä 7.5 áàéñàí áîë 2013 îíä 7.3 áîëæ òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.2013 îíä ýìíýëãèéí õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëòûí ýçëýõ õóâü àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 2011 îíîîñ 1.8 õóâèàð áóóð÷, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 0.7 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà.

Àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëñýí õ¿íèé òîî 2011 îíä àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 1.6 ñàÿ, ä¿¿ðãèéí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 2.0 ñàÿ áàéñàí áîë àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 1.4 áîëæ áóóðñàí áà ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 2.3 ñàÿ áîëæ íýìýãäñýí áàéíà. Àìáóëàòîðèéí íèéò ¿çëýãò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãèéí ýçëýõ õóâü àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 2011 îíîîñ 6.6 õóâèàð, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 1.6 õóâèàð áóóðñàí áàéíà.

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò á¿ðòãýãäñýí íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí ñ¿¿ëèéí 3 æèëä òîãòâîðòîé áóóðñàí áºãººä ñ¿¿ëèéí 3 æèëèéí äóíäàæ 12.8 áàéíà.Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä 100 000 àìüä òºðºëòºä íîãäîõ ýõèéí ýíäýãäýë 2013 îíä 32.2 áàéãàà íü 2011 îíòîé õàðüöóóëàõàä 17.5-îîð áóóðñàí áàéíà.

Ñ¿¿ëèéí 3 æèëä äóíäæààð àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 13.8 õóâèéã õºäººíººñ áóþó ñóì, ñóì äóíäûí ýìíýëãýýñ èëãýýñýí ºâ÷òí¿¿ä ýçýëæ áàéíà. 2013 îíä õºäººíººñ àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýãò èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä ºìíºõ 2011 îíòîé õàðüöóóëàõàä 4.9 õóâèàð áóóðñàí áàéíà.

4.4 Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ íü á¿ñ íóòãèéí õ¿í àìä ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ, ýð¿¿ë ìýíäèéí áóñàä áàéãóóëëàãàä ìýðãýæëèéí àðãà÷èëñàí çºâëºãºº

¯ç¿¿ëýëò

2011 îí 2012 îí 2013 îí Ñ¿¿ëèéí 3 æèëèéí äóíäàæ

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã

Ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã







Ýìíýëãèéí îðíû òîî 3 213 1 808 3 070 1 808 3 249 1 868 3 177 1 828

Èõ ýì÷èéí òîî 903 711 904 785 959 796 922 764

Ñóâèëàã÷èéí òîî 1 515 766 1 524 822 1 608 852 1 549 813

Äóíäàæ îð õîíîã 7.8 7.5 7.7 7.5 7.4 7.3 7.6 7.4

Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí òîî 127 414 76 783 125 369 84 892 126 902 86 401 126 562 82 692

Õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëòûí õóâü 34.1 29.6 31.5 31.4 32.3 30.3 32.6 30.4

Àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 1 616 455 2 033 432 1 425 793 2 168 522 1 497 908 2 367 979 1 513 385 2 189 978

Àìáóëàòîðèéí íèéò ¿çëýãò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãèéí ýçëýõ õóâü 41.8 45.3 37.6 45.0 35.1 43.7 38.2 44.7

Ýõèéí ýíäýãäýë (100 000 àìüä òºðºëòºíä) 49.7 - 49.8 - 32.2 44.5 -

Íÿëõñûí ýíäýãäýë (1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä) 15.1 - 12.0 - 11.8 - 12.9 -

Äîîä øàòëàëààñ èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí õóâü 16.5 - 13.7 - 11.6 - 13.9 -



ºãºõ, ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëàõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà þì.2013 îíû áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä Îðõîí, Äîðíîä, ªâºðõàíãàé, Õîâä, ªìíºãîâü àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëã¿¿ä ÁÎÝÒ-èéí ñòàòóñààð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà áà 412 èõ ýì÷, 665 ñóâèëàã÷, 896 ýìíýëãèéí äóíä ìýðãýæèëòýí, íèéòäýý 1855 ýì÷, ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòí¿¿ä àæèëëàæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 4.4.1. ÁÎÝÒ-èéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011-2013 îí

2013 îíä ÁÎÝÒ-ä 51.1 ìÿíãàí õ¿í õýâòýí ýì÷ë¿¿ëñýí áºãººä, æèëä äóíäæààð 14054 õ¿í ñóìûí áîëîí ñóì äóíäûí ýìíýëýã, á¿ñèéí àéìãóóäààñ èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëæ áàéãàà íü íèéò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 27.5 õóâüòàé òýíöýæ áàéíà.

ÁÎÝÒ-èéí äóíäàæ îð õîíîã 2011 îíä 7.5 áàéñàí áîë 2013 7.6 áîëæ íýìýãäñýí áàéíà. Ò¿¿í÷ëýí ýìíýëýãò õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëòûí õóâü 2011 îíä 26.8 áàéñàí áîë 2013 îíä 27.9 õóâü áîëæ íýìýãäñýí áàéíà.

Ñ¿¿ëèéí 3 æèëä óëñûí õýìæýýíä íÿëõñûí ýíäýãäýë òîãòâîðòîé áàãà ò¿âøèíä áàéãàà õàíäëàãûí äàãóó ÁÎÝÒ-èéí 1 000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä íîãäîõ íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí 2011 -2013 îíä 1 000 àìüä òºðºëòºä 13.8 áàéãàà íü àéìãèéí äóíäæààñ äîîãóóð áàéíà. 2013 îíä ªâºðõàíãàé, Õîâä àéìãèéí ÁÎÝÒ-ä òóñ á¿ð 1 ýõ ýíäñýí áàéíà.

Õ¿ñíýãò 4.4.2. ÁÎÝÒ-èéí ¿éë àæèëëàãààíû çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îí

¯ç¿¿ëýëòÎíóóä

Ñ¿¿ëèéí 3 æèëèéí äóíäàæ2011 2012 2013

Ýìíýëãèéí îðíû òîî 1145 1290 1285 1240.0

Äóíäàæ îð õîíîã 7.5 7.7 7.6 7.6

Õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëòûí õóâü 26.8 29.6 27.9 28.1

Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí òîî 43 163 49 417 51 107 47 896

Àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 458 211 555 650 571 396 528 419

Ýõèéí ýíäýãäýë (100 000 àìüä òºðºëòºíä) 63.7 33.2 20.3 37.4

Íÿëõñûí ýíäýãäýë (1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä) 15.9 14.9 10.2 13.8

Äîîä øàòëàëààñ èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí õóâü 27.6 26.3 27.5 27.1

ÀéìàãÁÎÝÒ

Õýâò

ýí

ýì÷ë

¿¿ëý

ã÷èä

Îð

õîíî

ã

Äóí

äàæ

îð

õîíî

ã

Õîíî

ã áî

ëîîã

¿é í

àñ

áàðà

ëò

Àì

áóëà

òîðè

éí

¿çëý

ã

Á¿ð

òãýã

äñýí

õà

ëäâà

ðò á

óñ

ºâ÷ë

ºë

Ýõè

éí ý

íäýã

äýë

/100

000

àìüä

òº

ðºëò

ºä/

Íÿë

õñû

í ýí

äýãä

ýë/1

000

àìüä

òºð

ñºí

õ¿¿õ

äýä/

5 õ¿

ðòýë

õ íà

ñíû

õ¿

¿õäè

éí ý

íäýã

äýë

/100

0 àì

üä ò

ºðñº

í õ¿

¿õäý

ä/

Äîðíîä 11 478.5 92 896 8.1 32.7 107 332 17 435 0.0 12.1 17.4

Îðõîí 13 649.5 104 089 7.6 21.2 147 672 5 311 0.0 9.6 9.6

ªâºðõàíãàé 8 140 60 067 7.4 31.9 88 330 32 940 35.9 10.6 11.6

ªìíºãîâü 6 192.5 40 018 6.5 62.5 100 819 17 932 0.0 11.6 12.4

Õîâä 11 647 91 560 7.9 24.0 127 243 14 165 42.2 14.0 15.1

Ä¿í 51 107.5 388 630 7.6 27.9 571 396 87 783 20.3 10.2 12.9



Õ¿ñíýãò 4.4.3. ÁÎÝÒ-èéí õ¿íèé íººöèéí çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îí

4.5 Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýý

Òºâ ýìíýëýã íü óëñûí õýìæýýíä òºðºëæñºí ìýðãýæëýýð ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã àìáóëàòîðè áîëîí õýâò¿¿ëýí ýì÷ëýõ õýëáýðýýð ¿ç¿¿ëýõ, ñóðãàëò, ñóäàëãààíû àæèë ýðõëýõ, ýð¿¿ë ìýíäèéí áóñàä áàéãóóëëàãûã ëàâëàãàà ìýðãýæèë àðãà ç¿éãýýð õàíãàæ àæèëëàæ áàéíà. Òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ íü óëñûí õýìæýýíä òóõàéí ìýðãýæëýýð ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã àìáóëàòîðè áîëîí õýâò¿¿ëýí ýì÷ëýõ õýëáýðýýð ¿ç¿¿ëýõ, ëàâëàãàà, ñóðãàëò, ýðäýì øèíæèëãýý, ñóäàëãààíû àæèë ýðõëýí ýð¿¿ë ìýíäèéí áóñàä áàéãóóëëàãûã ìýðãýæèë, àðãà ç¿éãýýð õàíãàæ àæèëëàæ áàéíà.

2013 îíû áàéäëààð 16 Òºâ ýìíýëýã, Òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äýä 1383 èõ ýì÷, 2071 ñóâèëàã÷, 2494 ýìíýëãèéí äóíä ìýðãýæèëòýí, íèéòäýý 6391 ýì÷, ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòí¿¿ä àæèëëàæ áàéíà.

Íèéò ýìíýëãèéí îðíû 21.0 õóâü íü, ìºí õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 19.8 õóâü íü ÓÁ õîòûí òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äýä íîãäîæ áàéíà.Äóíäàæ îð õîíîã 2011 îíä 8.2 áàéñàí áîë 2013 îíä 7.4 áîëæ áóóðñàí áàéíà. Ò¿¿í÷ëýí ýìíýëýãò õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëòûí õóâü 2011 îíä 21.2 áàéñàí áîë 2013 îíä 24.5 õóâü áîëæ íýìýãäñýí áºãººä ñ¿¿ëèéí 3 æèëèéí äóíäàæ 22.7 õóâü áàéíà.

Õ¿ñíýãò 4.5.1. Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äèéí, ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ, ÷àíàðûí çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2011-2013 îí

Ñ¿¿ëèéí 3 æèëä äóíäæààð Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äýä 141 ìÿíãàí õ¿í õýâòýí ýì÷ë¿¿ëæ áàéãààãèéí 24.9 õóâèéã õºäººíººñ èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä ýçýëæ áàéíà. 2011 îíòîé õàðüöóóëáàë 2013 îíä íèéò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä 2.8 õóâèàð íýìýãäýæ, õºäººíººñ èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷ 0.3 õóâèàð áóóðñàí áàéíà.

¹ ÀéìàãÁÎÝÒ

Íèéò àæèëëàãñàä¯¿íýýñ

Îðíû òîîÒóñãàé ìýðãýæëèéí ìýðãýæèëòýí Èõ ýì÷ Ñóâèëàã÷

1 Äîðíîä 502 222 101 163 322

2 Îðõîí 475 244 109 193 364

3 ªâºðõàíãàé 314 160 79 109 216

4 ªìíºãîâü 205 93 56 64 125

5 Õîâä 373 181 83 134 258

Ä¿í 1869 900 428 663 1285

¯ç¿¿ëýëòÎíóóä Ñ¿¿ëèéí 3 æèëèéí

äóíäàæ 2011 2012 2013

Ýìíýëãèéí îðíû òîî 3 995 4 085 4 187 4 089.0

Èõ ýì÷èéí òîî 1 280 1 327 1 383 1 330.0

Ñóâèëàã÷èéí òîî 1 937 1 988 2 071 1 998.7

Äóíäàæ îð õîíîã 9.9 9.2 9.5 9.5

Õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëòûí õóâü 21.2 22.3 24.5 22.7

Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èéí òîî 137 929 141 381 146 375 141 895.0

Àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 1 200 639 1 237 295 1 385 032 1 274 322.0

Äîîä øàòëàëààñ èðæ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî /õºäººíººñ/ 34 741 32 007 39 380 35 376.0



Çóðàã 4.5.1. Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äýä õºäºº îðîí íóòãààñ èðæ ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ýçëýõ õóâü, 2013 îí

Õ¿ñíýãò 4.5.2. Òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿äèéí ¿éë àæèëëàãààíû çàðèì ¿ð ä¿íãèéí ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îí

Ýìíýëã¿¿äèéí íýð Àìáóëàòîðèéí ¿çëýãèéí òîî

Ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä

Äóíäàæ îð õîíîã

Õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëò

Óëñûí íýãä¿ãýýð òºâ ýìíýëýã 207 512 21 147 7.8 26.3

Óëñûí õî¸ðäóãààð òºâ ýìíýëýã 89 633 7 561 8.8 8.3

Óëñûí ãóðàâäóãààð òºâ ýìíýëýã 152 203 17 064 8.4 19.6

Ýõ õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäýñíèé òºâ 167 598 36 892 6.3 26.8

Õàâäàð ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ 90 964 8 575 8.4 4.2

Õàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ 111 514 9 571 14.3 9.2

Ãýìòýë ñîãîã ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ 107 537 13 038 11.9 24.2

Àðüñíû ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ 82 710 5 803 10.0 0

Ñýòãýöèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿íäýñíèé òºâ 56 386 5 750 29.3 14.3

Õ¿¿õäèéí òºâ ñóâèëàë 0 302 21.4 0

Óëàìæëàëò àíàãààõûí øèíæëýõ óõààí, òåõíîëîãè, ¿éëäâýðëýëèéí êîðïîðàöè 24 442 4 015 9.1 0

Ø¿¿õ øèíæèëãýýíèé ¿íäýñíèé õ¿ðýýëýí 16 675 0 0 0

Ãåðîíòîëîãèéí ¿íäýñíèé òºâ 13 064 0 0 0

48.8

46.1

42.0

36.434.5

30.0

35.0

40.0

45.0

50.0

25.224.1

16.8 16.7

11.3

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0



35.0

30.6

16.618.920.0

25.0

30.0

35.0

40.0

11.0 11.3 12.4

7.5

0.4

7.44.8 4.1

1.64.5

13.2

5.3 6.03.4

0.4 0.8 0.4

4.5

0.0

5.0

10.0

15.0

,

4.6 Õóâèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý

2013 îíû áàéäëààð 197 îðòîé, 822 ¿¿äýí õóâèéí ýìíýëýã ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà áºãººä õóâèéí ýìíýëã¿¿äýä 1965 èõ ýì÷, 1891 ýìíýëãèéí òóñãàé äóíä ìýðãýæèëòýí, ¿¿íýýñ 1326 ñóâèëàã÷, íèéò 5835 ýì÷, ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí àæèëëàæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 4.6.1 Õóâèéí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé çàðèì ¿ç¿¿ëýëò, 2013 îí

Õóâèéí õýâøëèéí ýìíýëã¿¿äèéã îðíû òîî 2005 îíä 1982 áàéñàí áîë 2013 îíä 3 829 áîëæ íýìýãäñýí áºãººä íèéò ýìíýëãèéí îðíû 19.3 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. 2005 îíîîñ õóâèéí õýâøëèéí ýìíýëã¿¿äèéã ÿëàíãóÿà îðòîé ýìíýëãèéã øèíýýð áàéãóóëàõûã õÿçãààðëàõ, õàðèí ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýë íü óëñûí ýìíýëãèéí ¿ç¿¿ëæ áàéãàà çàðèì ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýã õóâèéí õýâøëèéí ýìíýëã¿¿äýýð ã¿éöýòã¿¿ëýõ, ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýëèéã ºðãºæ¿¿ëýõ, òºðºëæ¿¿ëýõ áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëæ èðñýí áèëýý.

Çóðàã 4.6.1. Îðã¿é ýìíýëã¿¿ä, ¿éë÷èëãýýíèé òºðºë, õóâèàð, 2013 îí

2000 2005 2009 2010 2011 2012 2013

Îðòîé ýìíýëãèéí òîî466

160 160 166 171 179 197

¯¿äýí ýìíýëãèéí òîî 523 922 947 1013 851 822

Ýìíýëãèéí îðíû òîî 964 1 982 2 422 2 527 3 069 3 606 3 829

Íèéò îðîíä ýçëýõ õóâü 5.4 10.8 13.6 14.2 16.2 18.4 19.3

Ýì÷èéí òîî 736 1 145 1 396 1 549 1 677 1 904 1 965

Ñóâèëàã÷ 296 682 858 1 007 1 135 1 275 1 326

Àìáóëàòîðèéí ¿çëýãèéí òîî - 1 016 705 1 304 897 1 036 934 1 986 901 1 320 932 1 756 769

Ýìíýëýãò õýâòñýí õ¿íèé òîî 23 592 63 267 75 003 86 117 97 821 111 338 121 452

Äóíäàæ îð õîíîã 11.3 9 8.1 7.9 8.2 7.7 7.4



Õ¿ñíýãò 4.6.2. Õóâèéí îðòîé ýìíýëã¿¿äèéí õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí õóâü, 2013 îí

Õóâèéí õýâøëèéí ýìíýëã¿¿äýýð 2005 îíä 1 016 705 õ¿í àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëæ, 63 267 õ¿í õýâòýí ýì÷ë¿¿ëæ áàéñàí áîë 2013 îíä àìáóëàòîðèîð ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 1 756 769, õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî 121 452 áîëæ íýìýãäñýí áàéíà. 2013 îíû áàéäëààð õóâèéí õýâøëèéí îðòîé ýìíýëã¿¿äèéí 47.5 õóâü íü äîòîð, 10.1 õóâü íü ìýäðýë, 10.4 õóâü íü óëàìæëàëò, 7.2 õóâü íü ýìýãòýé÷¿¿ä, 5.1 õóâü íü ìýñ çàñàë, 4.7 õóâü íü õ¿¿õäèéí ÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéíà.

¯ç¿¿ëýëòÝìíýëãèéí òîî Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîî

Òîî Õóâü Òîî Õóâü

5-8 îðòîé 14 7.1 6 102 5.0

10-12 îðòîé 65 33.0 35 446 29.2

15 îðòîé 46 23.4 27 625 22.7

20-25 îðòîé 38 19.3 20 520 16.9

30 îðòîé 14 7.1 11 659 9.6

40-50 îðòîé 11 5.6 7 650 6.3

50 áà ò¿¿íýýñ äýýø îðòîé 9 4.6 12 450 10.3

Íèéò ä¿í 197 100 121 452 100



4.7. Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ¿éë àæèëëàãàà

Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ¿éë÷èëãýýã ¿ð ä¿íòýé á¿òýö, çîõèîí áàéãóóëàëòàä îðóóëàõ, ìåíåæìåíòèéã ñàéæðóóëàõ, òåõíèê, áàãàæ, òîíîã òºõºðººìæèéã øèíý÷ëýõ, áîëîâñîí õ¿÷íèé ìýäëýã, ÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõ çàìààð îëîí óëñûí æèøèãò îéðòñîí íýãäñýí òîãòîëöîî áèé áîëãîõ øààðäëàãûí ¿¿äíýýñ “¯íäýñíèé ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ñ¿ëæýý õºòºëáºð”-èéã 2010 îíû 12 ñàðûí 8-íû ºäðèéí Çàñãèéí ãàçðûí 318 äóãààð òîãòîîëîîð áàòëàí õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà. 2013 îíä óëñûí õýìæýýíä 730.0 ò¿ðãýí òóñëàìæèéí äóóäëàãà õ¿ëýýí àâ÷ ã¿éöýòãýñíýýñ 10.6 õóâèéã àëñûí äóóäëàãà ýçýëæ áàéíà.

2013 îíä 21 àéìàã, íèéñëýëèéí àëñëàãäñàí 3 ä¿¿ðãýýñ íèéò 250 äóóäëàãûã õ¿ëýýí àâ÷ çîõèõ æóðìûí äàãóó òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñýí. Íèéò äóóäëàãûí 157 áóþó 62.8%-ä òºðºëæñºí íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷ íàð îðîí íóòàãò î÷èæ òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëæ 88 áóþó 35.2 %-ä óòñààð çºâëºãºº ºã¿¿ëæ, 5 áóþó 2 % íü äóóäëàãà ãàðàõààñ ºìíº ºâ÷òºí íàñ áàðñàí áàéíà.

¹ Àéìãóóä Á¿ãä¯¿íýýñ àëñûí äóóäëàãà

Áîäèò òîî Ýçëýõ õóâü

1 Àðõàíãàé 20 906 4 748 22.7

2 Áàÿí-ªëãèé 21 590 6 654 30.8

3 Áàÿíõîíãîð 15 968 3 085 19.3

4 Áóëãàí 14 142 3 309 23.4

5 Ãîâü-Àëòàé 18 148 2 832 15.6

6 Ãîâüñ¿ìáýð 6 322 466 7.4

7 Äàðõàí-Óóë 24 151 755 3.1

8 Äîðíîãîâü 20 173 2 938 14.6

9 Äîðíîä 16 032 2 355 14.7

10 Äóíäãîâü 14 105 3 387 24.0

11 Çàâõàí 20 663 3 054 14.8

12 Îðõîí 18 103 354 2.0

13 ªâºðõàíãàé 21 016 6 560 31.2

14 ªìíºãîâü 12 409 2 390 19.3

15 Ñ¿õáààòàð 18 111 4 312 23.8

16 Ñýëýíãý 30 770 4 351 14.1

17 Òºâ 17 917 4 494 25.1

18 Óâñ 17 436 4 224 24.2

19 Õîâä 16 924 3 536 20.9

20 Õºâñãºë 27 198 5 005 18.4

21 Õýíòèé 21 481 4 470 20.8

22 Àéìãèéí ä¿í 393 565 73 279 18.6

23 Óëààíáààòàð 336 452 4 175 1.2

24 Óëñûí ä¿í 730 017 77 454 10.6

Õ¿ñíýãò 4.7.1. Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí äóóäëàãà, 2013 îí

Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ¿íäýñíèé ñ¿ëæýýíèé òºâèéí àëñûí äóóäëàãûí ¿éë àæèëëàãàà



Õ¿ñíýãò 4.7.2 Ò¿ðãýí òóñëàìæèéí ñ¿ëæýýíèé òºâèéí àëñûí äóóäëàãà, 2013 îí

Çóðàã 4.7.1. Õ¿ëýýæ àâñàí àëñûí äóóäëàãà áîäèò òîîãîîð, 2009-2013 îí

¹ Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýðÕ¿ëýýí àâñàí

äóóäëàãà

Îðîí íóòàãò î÷èæ òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä

àøèãëàñàí òýýâðèéí õýðýãñýëÓòñààð

çºâëºãºº ºãñºí

Äóóäëàãà î÷èõîîñ ºìíº

íàñ áàðñàíòîî õóâü ìàøèí îíãîö

1 Àðõàíãàé 15 6.0 10 0 5 0

2 Áàÿí-ªëãèé 19 7.6 0 12 5 2

3 Áàÿíõîíãîð 8 3.2 6 0 2 0

4 Áóëãàí 17 6.8 13 0 2 2

5 Ãîâü-Àëòàé 2 0.8 1 0 1 0

6 Ãîâüñ¿ìáýð 2 0.8 1 0 1 0

7 Äàðõàí-Óóë 18 7.2 10 0 8 0

8 Äîðíîãîâü 5 2.0 5 0 0 0

9 Äîðíîä 7 2.8 1 5 1 0

10 Äóíäãîâü 7 2.8 2 0 5 0

11 Çàâõàí 6 2.4 1 1 3 1

12 Îðõîí 8 3.2 5 0 3 0

13 ªâºðõàíãàé 26 10.4 14 0 12 0

14 ªìíºãîâü 4 1.6 2 1 1 0

15 Ñ¿õáààòàð 9 3.6 6 0 3 0

16 Ñýëýíãý 15 6.0 11 0 4 0

17 Òºâ 20 8.0 10 0 10 0

18 Óâñ 10 4.0 0 9 1 0

19 Õîâä 7 2.8 0 4 3 0

20 Õºâñãºë 8 3.2 5 1 2 0

21 Õýíòèé 19 7.6 15 0 4 0

22 Áàãàíóóð ä¿¿ðýã 12 4.8 2 0 10 0

23 Áàãàíõàíãàé ä¿¿ðýã 1 0.4 1 0 0 0

24 Ñýëýíãý Ç¿¿í õàðàà 5 2.0 3 0 2 0

Ä¿í 250 100.0 124 33 88 5

254225

242221

250

160 142 149 157200

250

300

160 142 133 149 157

98 83109

7293

0

50

100

150

2009 2010 2011 2012 2013



Çóðàã 4.7.2. Çîíõèëîí òîõèîëäîæ áóé äóóäëàãà ýçëýõ õóâèàð, 2009-2013 îí

Õºäºº îðîí íóòãààñ õ¿ëýýí àâñàí äóóäëàãûí äîòîð îñîë ãýìòëèéí äóóäëàãà òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéíà.

Çóðàã 4.7.3. Àëñûí äóóäëàãààð ¿ç¿¿ëñýí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý, 2008-2013 îí

Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷ íàð îðîí íóòàãò î÷èæ ¿ç¿¿ëñýí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé íèéò äóóäëàãàíä ýçëýõ õóâü 2013 îíä 62.8 õóâü áîëæ ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 4.6 ïóíêòýýð áóóðñàí áàéíà.

23.6

27.5 26.4 26.2

30.4

17.7

14 1

23.1 21.7

27.2

17.7 18.6 18.5 17.620

25

30

35

14.1

11.810.6

7.69.1

7.7

10.8

0

5

10

15

2009 2010 2011 2012 2013

78

10191

71

95

112

76

5544

5242

60

80

100

120

42 37

0 0

6 7 7 73 41 3 5 10

20

40

2008 2009 2010 2011 2012 2013



Á¯ËÝÃ 5. ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ÑÀËÁÀÐÛÍ Õ¯ÍÈÉ ÍªªÖ


Ýíýõ¿¿ á¿ëýãò ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí àæèëëàã÷èä, íàñ õ¿éñýýð, ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäûí øàòëàë á¿ðò àæèëëàæ áóé ýì÷, ñóâèëàã÷, ìýðãýæèëòí¿¿äèéí õàíãàìæèéí òàëààðõè ñòàòèñòèê ìýäýýëëèéã îðóóëàâ.Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí Íîìõîí äàëàéí áàðóóí ýðãèéí á¿ñýýñ ãèø¿¿í îðíóóäûí ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íººöèéã õºãæ¿¿ëýõ á¿ñèéí ñòðàòåãè áîëîâñðóóëñàí. Óã ñòðàòåãèéã õýðýãæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð ìàíàé óëñ “Ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòíèé õºãæëèéí áàðèìò áè÷èã”-èéã 2008 îíä ãàðãàñàí áà 2012 îíä øèíý÷ëýí áàòàëñàí áàéíà.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí àëáàí ̧ ñíû ñòàòèñòèê ìýäýýãýýð ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí àæèëëàã÷äûí òàëààðõ ìýäýýëëèéã ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé øàòëàë, áàéãóóëëàãûí òºðºë, ìýðãýæëýýð ãàðãàõûí çýðýãöýý ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòí¿¿äèéí øèëæèëò õºäºëãººíèé ìýäýýã íýãòãýí ãàðãàæ áàéíà.

Ìºí 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ, èõ ýì÷, ñóâèëàã÷, àæèëëàã÷äûí òîîã àéìàã òóñ á¿ðýýð òîîöîí ãàðãàñàí áà ìàíàé óëñûí õóâüä 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷èéí òîî 30.7 áàéãàà íü äýëõèéí áóñàä îðíóóäûí äóíäàæòàé õàðüöóóëàõàä ºíäºð áàéãàà õýäèé ÷ õºäºº îðîí íóòàãò ýì÷ ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí äóòàãäàëòàé áàéãàà íü ñòàòèñòèê ìýäýýíýýñ õàðàãäàæ áàéíà.

10 000 õ¿í àìä íîãäîõ ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí íèéò àæèëëàã÷äûí òîî íü ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí íèéò àæèëëàã÷äûí òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò áà ñàëáàðûí õ¿íèé íººöèéí õàíãàìæ õ¿ðòýýìæèéã ¿íýëýõ, Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íººöèéã òºëºâëºõ, õýðýãöýýã òîîöîõ, ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íºööèéí õ¿ðòýýìæèéã á¿ñ íóòãààð õàðüöóóëàõàä õýðýãëýäýã.

Íýã èõ ýì÷èä íîãäîõ õ¿í àìûí òîîã ìýðãýæèë òóñ á¿ðýýð òîîöîí ãàðãàæ áîëîõ áà íèéò èõ ýì÷èéí òîîã æèëèéí äóíäàæ õ¿í àìûí òîîíä õàðüöóóëæ ãàðãàäàã. Ìºí 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ ñóâèëàã÷èéí òîîã òîîöîí ãàðãàæ ñóâèëàã÷èéí õàíãàìæ õ¿ðòýýìæèéã ¿íýëýõ, ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íººöèéã òºëºâëºõ, õýðýãöýýã òîîöîõ, ñóâèëàã÷èéí õ¿ðòýýìæèéã á¿ñ íóòãààð õàðüöóóëàõàä àøèãëàäàã.



Á¯ËÝÃ 5. ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ÑÀËÁÀÐÛÍ Õ¯ÍÈÉ ÍªªÖ

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðò 2013 îíä óëñûí áîëîí õóâèéí õýâøëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä íèéò 45.0 ìÿíãàí àæèëëàã÷èä àæèëëàñàí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 3.2 õóâèàð ºññºí áàéíà. Íèéò àæèëëàã÷äûí 24.4 õóâü íü àíõäàã÷ øàòëàëûí, 18.2 õóâü íü õî¸ðäîã÷ øàòëàëûí, 18.3 õóâü íü ãóðàâäàã÷ øàòëàëûí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä, 12.9 õóâü íü õóâèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä, 26.2 õóâü íü àìàðæèõ ãàçàð áîëîí áóñàä ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä àæèëëàæ ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñýí áàéíà.

Íèéò àæèëëàã÷äààñ 8 911 íü èõ ýì÷, 1 596 íü ýì ç¿é÷, 17 402 íü ýìíýëãèéí òóñãàé ìýðãýæèëòýí (¿¿íýýñ 10 150 íü ñóâèëàã÷), 12 505 íü ýìíýëãèéí áóñ áóñàä àæèëòàí áàéíà. ×èõ õàìàð õîîëîé, ø¿ä, ä¿ðñ îíîøëîãîî, áººðíèé ýì÷èéí òîî ºìíºõ îíûõîîñ áóóð÷, áóñàä ìýðãýæëèéí ýì÷ íàðûí òîî ºññºí áàéíà.

Íýã èõ ýì÷èä íîãäîõ õ¿íèé òîî 2013 îíä 325.3 áàéãàà íü ºìíºõ îíûõîîñ 5 õ¿íýýð, íýã ñóâèëàã÷èä íîãäîõ õ¿íèé òîî 285.6 áîëæ, ºìíºõ îíûõîîñ 0.8 õ¿íýýð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà. Õàíãàéí á¿ñýä äóíäæààð íýã èõ ýì÷èä íîãäîõ õ¿íèé òîî õàìãèéí ºíäºð áóþó 490.8, òºâèéí á¿ñýä õàìãèéí áàãà áóþó äóíäæààð 416 áàéíà. Ýíý ¿ç¿¿ëýëò Áàÿí-ªëãèé àéìàãò 614, Õºâñãºë àéìàã 579, Ñýëýíãý àéìàãò 568, Àðõàíãàé àéìàãò 565, Áóëãàí àéìàãò 540.0, Áàÿíõîíãîð àéìàãò 535.2. áàéãàà íü õàìãèéí èõ áàéãàà áºãººä Ãîâüñ¿ìáýð àéìàãò õàìãèéí áàãà áóþó 259.9 áàéíà.

Òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëæ áóé àæèëëàã÷äûí 19.8 õóâèéã ýì÷, 22.5 õóâèéã ñóâèëàã÷, ýìíýëãèéí òóñãàé ìýðãýæëèéí ìýðãýæèëòýí 38.6 õóâèéã ýçýëæ áàéãàà áºãººä íèéò àæèëëàãñäûí 80.4 õóâü íü ýìýãòýé÷¿¿ä áàéíà.

Íèéò èõ ýì÷/ñóâèëàã÷èéí 19.5/25.4 õóâü íü àíõäàã÷ øàòëàëä, 21.1/25.9 õóâü íü õî¸ðäîã÷ øàòëàëä, 20.3/26.9 õóâü íü ãóðàâäàã÷ øàòëàëä àæèëëàæ áàéíà. Ìîíãîë óëñàä 2013 îíû áàéäëààð 10000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷ 30.7, ñóâèëàã÷/ýõ áàðèã÷ 37.8, íèéò ýìíýëãèéí äóíä ìýðãýæèëòýí 60.0 íîãäîæ áàéíà. 2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä 10000 õ¿í àìä íîãäîõ ýì÷ 0.4, ñóâèëàã÷ 0.1-ýýð íýìýãäñýí áàéíà

Ýì÷, ñóâèëàã÷èéí (ýõ áàðèã÷) õàðüöàà óëñûí ò¿âøèíä 1: 1.2, Óëààíáààòàð õîòîä 1: 1.0, àéìãèéí ò¿âøèíä 1:1.7 áàéíà.



21.0 20.4

24.0 23.3

34.431.8 31.8

34.8

20 0

25.0

30.0

35.0

40.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

Çóðàã 5.1. Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí àæèëòíóóäûí íàñíû á¿òýö, 2013 îí

Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðò àæèëëàæ áàéãàà ýì÷, ñóâèëàã÷, ýð¿¿ë ìýíäèéí ìýðãýæèëòí¿¿äèéí íàñíû á¿òöýä 20-29 íàñíû õóâü íýìýãäýæ áàéíà.Ýì÷, ñóâèëàã÷èéã áàéðøëààð àâ÷ ¿çýõýä õºäºº îðîí íóòàãò 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷ 21.9, ñóâèëàã÷ 32.7 áàéõàä Óëààíáààòàð õîòîä ýì÷ 40.8, ñóâèëàã÷ 37.5 áàéãàà íü õîò ñóóðèí ãàçàð ýì÷èéí íÿãòðàë èõòýé áàéãàà íü õàðàãäàæ áàéíà. ßëàíãóÿà àéìàãò Óëààíáààòàð õîòòîé õàðüöóóëàõàä íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷ áîëîõ ìýñ çàñëûí ýì÷ 1 äàõèí, ãýìòýë, ñîãîã çàñëûí ýì÷ 3 äàõèí, ä¿ðñ îíîøëîãîî, ëàáîðàòîðèéí ýì÷ 3-3.5 äàõèí, õ¿¿õäèéí ýì÷ 1.1 äàõèí òóñ òóñ áàãà áàéíà.

Çóðàã 5.2. 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷, ñóâèëàã÷, á¿ñýýð, 2013 îí

0 0

0.0

0.1

0.1

21.8

34.3

24.4

29.7

26.4

25.8

33.6

18.0

30.2

10.1

11.8

12.9

4.8

9.5

6.6

0.0

0.0

0.0

0.0

28.7

27.6

28.7

20.9

24.1

24.7

16.8

26.9

24.2

30.7

40.0

33.7

11.6

12.9

11.3

12.9

11.3

4.1

3.1

5.6

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

<20 20-29 30-39 40-49 50-54 55+



10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷ òºâèéí á¿ñýä áóñàä á¿ñ íóòãààñ èõ áàéõàä 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ ñóâèëàã÷ ç¿¿í á¿ñýä áóñàä á¿ñ íóòãààñ 0.4-3.0 õóâèàð èõ áàéíà.

Õóâèéí õýâøëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí 1019 áàéãóóëëàãàä 5835 ýìíýëãèéí àæèëëàãñàä òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñýí áà íèéò àæèëëàãñäûí 33.7 õóâü íü èõ ýì÷, 22.7 õóâü íü ñóâèëàã÷ áàéíà. Õóâèéí õýâøëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãàä àæèëëàæ áàéãàà ýì÷ íàðûí äèéëýíõ áóþó 26.0 õóâü íü ø¿äíèé, 12.6 õóâü íü äîòðûí, 9.5 õóâü íü ýõ áàðèõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí, 10.7 õóâü íü óëàìæëàëûí ÷èãëýëýýð àæèëëàæ áàéíà.

Ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòíèé òºãñºëòèéí äàðààõ ñóðãàëò

2013 îíä ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòíèé òºãñºëòèéí äàðààõ ñóðãàëòàä òºðèéí ñàíãèéí ñàíõ¿¿æèëòýýð 849 èõ ýì÷, 545 ñóâèëàã÷, ýìíýëãèéí áóñàä ìýðãýæèëòí¿¿äèéã ¿íäñýí áîëîí òºðºëæñºí ìýðãýøèë îëãîõ, ìýðãýæèë äýýøë¿¿ëýõ ñóðãàëòàä õàìðóóëñàí áàéíà. ¯¿íýýñ:

Çóðàã 5.3.Òºðèéí çàðäëààð òºãñºëòèéí äàðààõ ñóðãàëòàä õàìðàãäñàí ýì÷, ñóâèëàã÷, ýìíýëãèéí áóñàä ìýðãýæèëòíèé òîî, 2013 îí

Ìºí áîãèíî õóãàöààíû ñóðãàëòûã 571 ñýäâýýð çîõèîí áàéãóóëæ, äàâõàðäñàí òîîãîîð 84878 ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí õàìðàãäñàí áàéíà.

2013 îíä Àíàãààõ óõààíû áîëîâñðîë îëãîõ çºâøººðºë á¿õèé 12 èõ, äýýä ñóðãóóëèéã (ÝÌØÓÈÑ, “À÷”, “Ìîíîñ”, “Ýò¿ãýí”, “Ýíýðýë”, “Îòî÷ ìàíðàìáà ÀÓÄÑ”, Øèíý àíàãààõ óõààíû äýýä ñóðãóóëü, “Óëààíáààòàð” äýýä ñóðãóóëü, ÝÌØÓÈÑ-èéí Ýð¿¿ë ìýíäèéí òåõíîëîãèéí ñóðãóóëü, Ãîâü-Àëòàé, Äàðõàí, Äîðíîãîâü àéìàã äàõü ñàëáàð ñóðãóóëü) íèéò 2938 ìýðãýæèëòýí òºãññºí áàéíà.

440

232

323

222250

300

350

400

450

500

177222

0

50

100

150

200

250

,



Á¯ËÝÃ 6. ÕÀËÄÂÀÐÒ ªÂ×ÈÍ


Õàëäâàðò ºâ÷èíä ªÎÓÀ 10-ûí 1 ä¿ãýýð á¿ëýã áóþó Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí (À00-Â99)-ûí ºâ÷í¿¿äèéã õàìààðóóëíà.

Õàëäâàðò ºâ÷íèé ºâ÷ëºë, òàðõàëò ºíäºð á¿ñ, íóòàã, õ¿í àìûí á¿ëãèéã òîäîðõîéëîõ, õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ ñýðãèéëýõ õºòºëáºð, òºñë¿¿äèéí àæëûí ¿ð ä¿íã ¿íýëýõ, õàëäâàðò ºâ÷íèé îëîí æèëèéí õàíäëàãûã òîîöîõ óëìààð õàëäâàðò ºâ÷íèé îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýíä çàðöóóëàõ íººöèéã îíîâ÷òîé õóâààðèëàõ, õàëäâàðò ºâ÷íèé õ¿í àìûí ýð¿¿ë ìýíä, óëñ îðíû íèéãýì ýäèéí çàñàãò ó÷ðóóëæ áóé äàðàìòûã òîîöîõîä õàëäâàðò ºâ÷íèé òóõàé ñòàòèñòèê ìýäýýã õýðýãëýæ áàéíà.

Õàëäâàðò ºâ÷íèé ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí-Òàéëàíãèéí æèëä øèíýýð á¿ðòãýãäñýí íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé òîõèîëäëûí òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Õàëäâàðò ºâ÷íèéã õîò, õºäºº, õ¿éñ, íàñíû á¿ëýã, õàëäâàðûí ýõ óóðõàé, õàëäâàð äàìæñàí çàì, õàëäâàð èëð¿¿ëýëòýýð íü òîîöîí ãàðãàäàã.

Âèð¿ñò õåïàòèòûí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí-Òàéëàíãèéí æèëä øèíýýð á¿ðòãýãäñýí âèð¿ñò õåïàòèòûí òîõèîëäëûí òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàðûí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí –Òàéëàíãèéí æèëä àìáóëàòîðèîð øèíýýð á¿ðòãýãäñýí áýëãèéí çàìûí õàëäâðûí òîõèîëäëûí òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Äàðõëàëûí îëäìîë õîìñäîë /ÄÎÕ/ ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí - Òàéëàíãèéí æèëä äàðõëàëûí îëäìîë õîìñäîë /ÄÎÕ/-òîé ãýæ îíîøëîãäñîí õ¿íèé òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí-Òàéëàíãèéí æèëä øèíýýð á¿ðòãýãäñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûí òîîã 10 000 (100 000) õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Ñ¿ðüåýãèéí ýäãýðýëòèéí ò¿âøèí-Óóøãèíèé ò¿ðõýö ýåðýã ñ¿ðüåýòýé ºâ÷òºí ýì÷èëãýýíèé õÿíàëòûí ñ¿¿ëèéí 2 áà ò¿¿íýýñ äýýø óäààãèéí ò¿ðõýöèéí øèíæèëãýýíä äàðààëàí ñºðºã áîëñîí òîõèîëäëûã á¿õ ä¿ãíýãäñýí òîõèîëäëûí òîîíä õàðüöóóëíà.

Ñ¿ðüåýãèéí îíîø áàòàëãààæèëò - Áèîëîãèéí ñîðüöîíä õèéñýí ò¿ðõýöèéí, ºñãºâºðëºõ øèíæèëãýýãýýð ñ¿ðüåýãèéí íÿí èëýðñýí òîõèîëäîë äýýð ñ¿ðüåýãèéí ýì÷èëãýýã àìæèëòòàé äóóñãàñàí ºâ÷òºí äàõèí ñ¿ðüåýãýýð ºâ÷èëæ ò¿ðõýö ýåðýã áîëñîí òîõèîëäëûã íýìæ /Óóøãèíû ýìíýëç¿éí øèíæ¿¿ä èëýð÷ íÿí ñóäëàëûí áîëîí ãýðëèéí øèíæèëãýýãýýð áàòëàãäñàí òîõèîëäîë äýýð Ñ¿ðüåýãèéí ýì÷èëãýýã àìæèëòòàé äóóñãàñàí ºâ÷òºí äàõèí ñ¿ðüåýãýýð ºâ÷èëæ ò¿ðõýö ýåðýã áîëñîí òîõèîëäëûã íýìñýíèéã õàðüöóóëíà.



Á¯ËÝÃ 6. ÕÀËÄÂÀÐÒ ªÂ×ÈÍ

6.1. Íèéò õàëäâàðò ºâ÷èí

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä 30 òºðëèéí õàëäâàðò ºâ÷íèé 37 320 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 5 985 òîõèîëäëîîð áóóðñàí áóþó 10 000 õ¿í àìä 132.7 áàéãàà íü ºíãºðñºí îíîîñ 21.3-ààð áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëò ãàðëàà. 21 àéìàã, Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäñýí õàëäâàðò ºâ÷íèé 10 000 õ¿í àì òóòàìä íîãäîõ ºâ÷ëºëèéã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä Äîðíîä, Ñ¿õáààòàð, Õºâñãºë, ªâºðõàíãàé, Áàÿí-ªëãèé, Çàâõàí, Äîðíîãîâü, Àðõàíãàé àéìãóóäàä íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

2013 îíä õàëäâàðò ìýíýí, ñàëõèíöýöýã, òýìá¿¿, ãàð õºë àìíû ºâ÷èí, óëààí ýñýðãýíý, ñ¿ðüåý, õà÷èãò ýíöåôàëèò, õ¿íèé áîîì, ýðèòåìà, õèéò ¿õæèë, õóìõàà, õà÷èãò ðèêåòòèîç çýðýã ºâ÷í¿¿ä ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 10 000 õ¿í àìä 0.1-6.6 òîõèîëäëîîð íýìýãäñýí áàéíà.2013 îíä á¿ðòãýãäñýí õàëäâàðò ºâ÷èí Äîðíîä (421.7), Ñ¿õáààòàð (182.2), Äîðíîãîâü (172.5), Ãîâüñ¿ìáýð (137.2), Õºâñãºë (144.9) àéìãóóä áîëîí Óëààíáààòàð õîò (158.0)-ä óëñûí äóíäæààñ (10 000 õ¿í àìä 132.7) ºíäºð áàéíà. Óëñûí õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí íèéò ºâ÷ëºëèéí 50.2 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäæýý.

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé 14.3 õóâèéã ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷èí, 38.9 õóâèéã àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí, 1.2 õóâèéã çîîíîçûí õàëäâàðò ºâ÷èí, 39.9 õóâèéã áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

Çóðàã 6.1.1. 2013 îíä óëñûí õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí õàëäâàðò ºâ÷íèé á¿òýö

6.2. Ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷èí

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä öî÷ìîã À õåïàòèò, öóñàí ñóóëãà, õ¿íñíèé ãàðàëòàé áàêòåðò õîðäëîãî, ñàëüìîíåëëûí õàëäâàð, ñóóëãàëò õàëäâàð, ãàð õºë àìíû ºâ÷èí çýðýã 6 òºðëèéí ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷íèé 5 350 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé äîòîð 14.3 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. Óëñûí õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷íèé 3 616 (67.6%) íü Óëààíáààòàð õîòîä ãàðñàí áàéíà.Ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷íèé 29.7 õóâèéã öî÷ìîã À õåïàòèò, 37.0 õóâèéã öóñàí ñóóëãà, 25.7 õóâèéã ãàð õºë àìíû ºâ÷èí, 4.4 õóâèéã õ¿íñíèé ãàðàëòàé áàêòåðò õîðäëîãî, 1.6 õóâèéã ñàëüìîíåëëûí õàëäâàð, 1.6 õóâèéã ñóóëãàëò õàëäâàð òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

2.0

38.9

3.714.3

1.2

39.9

Á¿ãä37 320



Õ¿ñíýãò 6.2.1. Ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷èí, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2012-2013 îí

6.2.1. Áàêòåðèéí ãàðàëòàé áóñàä õîîëíû õîðäëîãî

2013 îíä óëñûí õýìæýýíä áàêòåðèéí ãàðàëòàé áóñàä õîîëíû õîðäëîãîò õàëäâàðûí íèéò 238 òîõèîëäîë áóþó 10 000 õ¿í àìä 0.8 á¿ðòãýãäñýí íü íèéò ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷íèé äîòîð 4.4% ýçýëæ áàéíà. ¯¿íýýñ Óëààíáààòàð õîòîä 121 (51%) òîõèîëäîë áóþó 10 000 õ¿í àìä 1.0 á¿ðòãýãäñýí áàéíà.

2013 îíû Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäñýí áàêòåðèéí ãàðàëòàé áóñàä õîîëíû õîðäëîãîò õàëäâàðûí ºâ÷ëºëèéã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 512 òîõèîëäîë áóþó 4.3-ààð áóóð÷, àéìãóóäàä 31 òîõèîëäîë áóþó 0.3-ààð íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.ªâ÷ëºãñäèéí 35 õóâèéã àæèë ýðõýëæ áóé õ¿ì¿¿ñ ýçýëæýý.

/Ýõ ñóðâàëæ: ÕªÑ¯Ò-èéí 2013 îíû òàéëàí/

6.2.2. Âèð¿ñò õåïàòèò

Óëñûí õýìæýýíä âèð¿ñò õåïàòèò ºâ÷íèé 2 537 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé äîòîð 6.8 õóâèéã ýçýëæ, ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 4 319 òîõèîëäëîîð áóóðñàí áàéíà. Íèéò âèð¿ñò õåïàòèò ºâ÷íèé 62.6 õóâèéã öî÷ìîã À õåïàòèò, 24.2 õóâèéã öî÷ìîã Â õåïàòèò, 13.2 õóâèéã áóñàä âèð¿ñò õåïàòèò òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

Íèéò âèð¿ñò õåïàòèò ºâ÷íèéã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 10 000 õ¿í àìä öî÷ìîã À õåïàòèò 15.3-ààð, öî÷ìîã Ñ õåïàòèò 0.2-îîð áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëòýé áàéíà. Ìàíàé óëñûí õóâüä ñ¿¿ëèéí 10 æèëä á¿ðòãýãäñýí öî÷ìîã À õåïàòèòûí ºâ÷ëºëèéí áàéäëûã àâ÷ ¿çýõýä 2011 îíä õàìãèéí èõ áóþó 10 000 õ¿í àìä 49.0 áàéæýý. Öî÷ìîã À õåïàòèò íü 2-9 íàñíûõàíä õàìãèéí ºíäºð á¿ðòãýãäýæ, á¿õ íàñíûõíû äóíä ºâ÷ëºë áóóðñàí áà ýðýãòýé÷¿¿ä íü èë¿¿ ºâäñºí áàéíà.

Íèéò ºâ÷ëºëèéí 59.5 õóâèéã ñóðãóóëü, öýöýðëýãèéí õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë ýçýëæ áàéíà. Öî÷ìîã Â õåïàòèòûí ºâ÷ëºëèéã íàñ, õ¿éñíèé áàéäëààð àâ÷ ¿çýõýä, 15-34 íàñàíä ºâ÷ëºë èõ á¿ðòãýãäýæ, ýðýãòýé÷¿¿ä çîíõèëîí ºâ÷èëñºí áàéíà. Íèéãìèéí áàéäëààð íü àâ÷ ¿çýõýä àæèëã¿é, îþóòàí, àæèë÷èí, àëáàí õààã÷äûí äóíä ºâ÷ëºë ºíäºð á¿ðòãýãäñýí áàéíà.

/Ýõ ñóðâàëæ: ÕªÑ¯Ò-èéí 2013 îíû òàéëàí/

Õàëäâàðò ºâ÷èí /ªÎÓÀ-10 íýðøëýýð/

2012 2013 ªñºëò/áóóðàëò/

Áîäèò òîî 10 000 õ¿í àìä Áîäèò òîî 10 000 õ¿í àìä 10 000 õ¿í àìä

Áàëíàä 0 0.0 0 0.0 0.0

Ñàëüìîíåëë¸ç 112 0.4 83 0.3 -0.1

Öóñàí ñóóëãà 2051 7.3 1982 7.0 -0.3

Õ¿íñíèé ãàðàëòàé áàêòåðò õîðäëîãî 719 2.6 238 0.8 -1.8

Ñóóëãàëò õàëäâàð 86 0.3 84 0.3 0.0

Öî÷ìîã À õåïàòèò 5892 21.0 1589 5.7 -15.3

Ãàð-õºë-àìíû ºâ÷èí 405 1.4 1374 4.9 3.5



Õ¿ñíýãò 6.2.2. Âèð¿ñò õåïàòèò, 10 000 õ¿í àìä /óëñûí äóíäæààñ äýýã¿¿ð áàéãàà àéìãóóäààð, 2012-2013 îí

Çóðàã 6.2.1. Âèð¿ñò õåïàòèò, 10 000 õ¿í àìä, 2003-2013 îí

6.3. Àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí

Àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷íèé 14 529 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ, íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé 38.9 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. Íèéò ºâ÷íèé äîòîð ñ¿ðüåý (28.3%), ñàëõèíöýöýã (32.1%), ãàõàé õàâäàð (36.3%)-ûí õàëäâàð çîíõèëîõ õóâèéã ýçýëæ áàéíà.

2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä 10 000 õ¿í àìä ãàõàé õàâäàð 13.5, óëààíóóä 0.7, ̧ ëîì 0.2-îîð áóóð÷, ñàëõèíöýöýã 6.6-ààð, óëààí ýñýðãýíý 0.7-îîð, ñ¿ðüåý 0.3, õàëäâàðò ýðåòèìà 0.1-ýýð òóñ òóñ íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

38.4 39.1

33.3

52.8

40.0

50.0

60.0

19.5

24.8 25.3 26.2 25.8 24.7

9.0

0.0

10.0

20.0

30.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Àéìàã2012 2013 ªñºëò

/áóóðàëò/


ªìíºãîâü 293 55.8 99 18.9 -36.9

Àðõàíãàé 281 31 135 14.9 -16.1

Ñýëýíãý 333 31.1 146 13.6 -17.5

Äàðõàí-óóë 277 30 124 13.5 -16.5

ªâºðõàíãàé 338 29 122 10.5 -18.5

Óëààíáààòàð 2 718 22.9 1 207 10.2 -12.7

Óâñ 232 30 74 9.6 -20.4

Óëñûí ä¿í 6 856 24.4 2 537 9.0 -15.4



Õ¿ñíýãò 6.3.1. Àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2012-2013 îí

6.3.1. Ñ¿ðüåý

Ñ¿ðüåý ºâ÷íèé íèéò 4 111 øèíý òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé äîòîð 11.0 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. Óëààíáààòàð õîòîä ºâ÷ëºëèéí 2 403 òîõèîëäîë áàéãàà íü ñ¿ðüåýãèéí íèéò ºâ÷ëºëèéí 58.5 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.

Óóøãèíû ò¿ðõýö ýåðýã øèíý ñ¿ðüåý 1 622 á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 94 òîõèîëäëîîð áóóðñàí áàéíà. Øèíýýð á¿ðòãýãäñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûí 57.3 õóâèéã óóøãèíû ñ¿ðüåý, 42.7 õóâèéã áóñàä ýðõòíèé ñ¿ðüåý ýçýëæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 6.3.2. Ñ¿ðüåý ºâ÷èí, 10 000 õ¿í àìä, óëñûí äóíäæààñ äýýã¿¿ð áàéãàà àéìãóóäààð, 2012-2013 îí

Øèíýýð èëýðñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûã íàñààð íü àâ÷ ¿çâýë:

Øèíýýð á¿ðòãýãäñýí ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûã íàñààð íü àâ÷ ¿çâýë 16-44 íàñíûõàí 68.7 õóâèéã ýçýëæ áàéãàà áîë ýðýãòýé÷¿¿ä 55.4 õóâü, ýìýãòýé÷¿¿ä 44.6 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.




Ñ¿ðüåý 3 944 13.9 4111 14.2 0.3

Óëààí ýñýðãýíý 89 0.3 271 1.0 0.7

Ìåíèíãîêîêêò õàëäâàð 28 0.1 40 0.1 0.0

Ñàëõèí öýöýã 2 806 10.0 4 669 16.6 6.6

Óëààíáóðõàí 0 0.0 0 0.0 0.0

Óëààíóóä 215 0.8 15 0.1 -0.7

Ãàõàé õàâäàð 9 060 32.2 5 268 18.7 -13.5

¨ëîì 201 0.7 137 0.5 -0.2

Õèéò ¿õæèë 0 0.0 3 0.0 0.0

Õàëäâàðò ýðèòåìà 11 0.0 15 0.1 0.1

Àéìàã2012 2013 ªñºëò

/áóóðàëò/


Äàðõàí-Óóë 249 27.0 230 25.0 -2.0

Ñýëýíãý 209 19.5 231 21.6 2.1

Äîðíîä 137 18.6 151 20.5 1.9

Óëààíáààòàð 2261 19.1 2403 20.3 1.2

Ñ¿õáààòàð 78 14.2 87 15.8 1.6

Óëñûí ä¿í 3944 13.9 4111 14.2 0.3



15.5

17.6 17.518.6

16.816.0 15.9 15.4

14.3 13.9 14.2

0.60

0.70

0.80

0.90

1.00

12

14

16

18

20

)

0.30 0.30 0.31 0.290.25 0.27 0.28

0.33

0.22 0.21 0.20

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

0

2

4

6

8

10

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

(1

0000

(1

0000

÷

Çóðàã 6.3.1. Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëò, 2003-2013 îí

Çóðàã 6.3.2. Ñ¿ðüåý ºâ÷íèé îíîøèéí áàòàëãààæèëò õóâèàð, 2013

81.6 85.788.9

74.1

85.790.9

72.3 69.4

84.775.0

93.8

79.2 79.5

64 7

82.3 79.6 77.268.9

76.6 76.268.0

71.564.7

54.2 52.4

Àðõà

íãàé

Áàÿí

-ªë

ãèé

Áà

ÿíõî

íãî

ð

Áóë

ãàí

Ãîâü

-Àë

òàé

Ãîâü

-Ñ¿ì

áýð

Äà

ðõà

í-Ó

óë

Äî

ðíî

ãîâü

Äîðíîä

Äóí

äãî

âü

Çà

âõà

í

Îð

õîí

ªâº

ðõà

íãà

ªì

íº

ãîâü

Ñ¿õ

áà

àòà

ð

Ñýë

ýíãý

Òºâ

Óâñ

Õî

âä

Õºâñ

ãºë

Õýí

òèé

ãèé

í ä

óíä

àæ

Óë

àà

íá

àà

òàð

ëñû

í ä

óíä

àæ

Ã

Àé

ìã Ó

Óë

2013 îíû áàéäëààð îíîøèéí áàòàëãààæèëò 71.5 õóâü, ýäãýðýëòèéí ò¿âøèí 80.1 õóâü áàéãàà íü ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä îíîøèéí áàòàëãààæèëò 4 õóâü, ýäãýðýëòèéí ò¿âøèí 2.6 õóâèàð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.

6.3.2. Ãàõàé õàâäàð ºâ÷èí

Óëñûí õýìæýýíä ãàõàé õàâäàð ºâ÷íèé 5 268 òîõèîëäîë áóþó 10 000 õ¿í àìä 18.7 á¿ðòãýãäñýí íü ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 3 792 òîõèîëäëîîð áóþó 10 000 õ¿í àìä 13.5-ààð áóóðñàí áàéíà. Íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé äîòîð ãàõàé õàâäàð ºâ÷íèé ýçëýõ õóâü 14.1 õóâü áàéíà.



10 000 õ¿í àìä íîãäîõ ºâ÷ëºë Çàâõàí /53.1/, Õºâñãºë /42.6/, ªâºðõàíãàé /60.4/, Õýíòèé /35.4/, Ãîâüñ¿ìáýð /21.8/, Áóëãàí /23.8/, Ñ¿õáààòàð /42.0/, Àðõàíãàé /17.3/, Áàÿí-ªëãèé /9.2/, Áàÿíõîíãîð /12.9/, Óâñ /5.2/, Äîðíîãîâü /10.1/, Äàðõàí-óóë /4.9/, Äîðíîä /67.8/, Äóíäãîâü /8.4/, ªìíºãîâü /0.8/ àéìãóóäàä ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä /0.2-43.4/-ººð èõýññýí áàéíà. Íèéò ºâ÷ëºëèéí 28.2 õóâèéã Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäñýí ºâ÷ëºë ýçýëæ, 10 000 õ¿í àìä ºâ÷ëºë ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åýñ 46.3-ààð áóóðñàí áàéíà.

2013 îíä á¿ðòãýãäñýí ãàõàé õàâäàð ºâ÷èí á¿õ íàñíûõíû äóíä á¿ðòãýãäñýí áà ºâ÷ëºãñäèéí 82.5 õóâèéã ñóðãóóëèéí íàñíû õ¿¿õäèéí ºâ÷ëºë ýçýëæ áàéíà. Íàñíû á¿ëãýýð àâ÷ ¿çâýë 5-19 íàñíû ýðýãòýé õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä ºâ÷ëºë ºíäºð áàéíà.2013 îíä á¿ðòãýãäñýí ãàõàé õàâäðûí 68.8 õóâèéã ñóðãóóëèéí ñóðàã÷èä, 7.7 õóâèéã öýöýðëýãò õ¿ì¿¿æäýã õ¿¿õýä ýçýëæ áàéíà.

Çóðàã 6.3.3. Ãàõàé õàâäàð ºâ÷íèé õºäëºë ç¿é, 10 000 õ¿í àìä, 1996-2013 îí

Óëñûí õýìæýýíä 1996-2013 îíä á¿ðòãýãäñýí ãàõàé õàâäàð ºâ÷ëºëèéí õºäëºë ç¿éãýýñ õàðàõàä 3-4 æèëèéí äàâòàìæ àæèãëàãäàæ áàéíà. Ãàõàé õàâäðûí ºâ÷ëºëèéí óëèðàë÷ëàëûã àâ÷ ¿çýõýä ºìíºõ îíä ºâ÷ëºë 3-6 äóãààð ñàðä íýìýãäñýí áîë 2013 îíä 1, 4, 5 äóãààð ñàðóóäàä ºâ÷ëºë íýìýãäñýí áàéíà. /Çóðàã 6.3.4/

Çóðàã 6.3.4. Ãàõàé õàâäàð ºâ÷èí, óëèðëààð, 2013 îí

19.7

32.6

18.720

25

30

35

¿í à

ìä

/

1.93.2

5.4

1.83.8

11.7

6.8

1.8 1.7

6.7

3.72.1

7.5

1.93.7

0

5

10

15

199

6

199

7

199

8

199

9

200

0

200

1

200

2

200

3

200

4

200

5

200

6

200

7

200

8

200

9

201

0

201

1

201

2

201

3

/10

000

õ ¿

1000

12001

212

600

800

1000

311

200

400

0 410

59

68

7



6.3.3. Ñàëõèíöýöýã ºâ÷èí

Ýíý îíä ñàëõèíöýöýã ºâ÷íèé íèéò 4 669 òîõèîëäîë áóþó 10 000 õ¿í àìä 16.6 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèéã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 6.6-ààð íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà. 2013 îíä 10 000 õ¿í àìä Äîðíîä /61.7/, Äîðíîãîâü /44.3/, ªìíºãîâü /33.7/, Õýíòèé /22.9/, Óëààíáààòàð /21.5/, Ñ¿õáààòàð /18.9/, Ãîâüñ¿ìáýð /16.9/ àéìàã, õîòîä ñàëõèíöýöýã ºâ÷èí óëñûí äóíäàæ /16.6/-ààñ äýýã¿¿ð áàéíà. Ñàëõèíöýöýã ºâ÷íèéã ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä Áàÿíõîíãîð, Õîâä, Ãîâü-Àëòàé, Óâñ, Áóëãàí, Îðõîí àéìãóóäàä 0.2-4.9 ïðîìèëü-îîð òóñ òóñ áóóðñàí, áóñàä àéìàã áîëîí Óëààíáààòàð õîòîä 0.1-33.9 ïðîìèëü-îîð òóñ òóñ íýìýãäñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà. Ñàëõèíöýöýã ºâ÷èí 75.2% (3 511 òîõèîëäîë) íü 0-15 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä á¿ðòãýãäñýí áàéíà.

6.4 Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð

Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàðûí 14 904 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé 39.9 õóâèéã ýçýëæ, ºíãºðñºí îíòîé õàðüöóóëàõàä 414 òîõèîëäîë áóþó 10 000 õ¿í àìä 1.5-ààð íýìýãäñýí áàéíà. Íèéò á¿ðòãýãäñýí ºâ÷ëºëèéí 32.5 õóâèéã çàã õ¿éòýí, 41.9 õóâèéã òýìá¿¿, 25.4 õóâèéã òðèõîìîíèàç, 0.2 õóâèéã ÕÄÕÂ/ÄÎÕ ºâ÷èí òóñ òóñ ýçýëæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 6.4.1. Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð, áîäèò òîî, 10 000 õ¿í àìä, 2012-2013 îí

10 000 õ¿í àìä íîãäîõ òýìá¿¿ãèéí ºâ÷ëºë Äîðíîä(70.6), Ãîâüñ¿ìáýð(44.3), Ñ¿õáààòàð (37.3), Õºâñãºë (28.1), Óëààíáààòàð (27.4), Áàÿíõîíãîð (24.8), Äàðõàí-óóë (19.7), Äîðíîãîâü (19.0), Îðõîí (18.9) àéìãóóä áîëîí Óëààíáààòàð (27.4) õîòîä, çàã õ¿éòýí Äîðíîä (118.8), Äîðíîãîâü (40.5), Ñ¿õáààòàð (35.8), Áàÿíõîíãîð (30.0), Õºâñãºë (25.7), Ñýëýíãý (19.5) àéìãóóäàä, òðèõîìîíèàçûí ºâ÷ëºë Äîðíîä (50.2), Äîðíîãîâü (30.3), Áàÿíõîíãîð (28.1), Äóíäãîâü (22.9), Ñ¿õáààòàð (20.4), Õîâä (17.2), Õýíòèé (15.3), Áóëãàí (12.5) àéìãóóä áîëîí Óëààíáààòàð õîò (15.4)-ä óëñ áîëîí àéìãèéí äóíäæààñ ºíäºð áàéíà.

2013 îíä òºðºëõèéí òýìá¿¿ãèéí 26 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü ºíãºðñºí îíîîñ 2 òîõèîëäëîîð áóóðñàí áàéíà. Òºðºëõèéí òýìá¿¿ãèéí ºâ÷ëºë Áàÿí-ªëãèé àéìàãò-1, Äîðíîä àéìàãò-4, Îðõîí àéìàãò-3, ªâºðõàíãàé-3, Õýíòèé àéìàãò-1, Óëààíáààòàð õîòîä-14 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áàéíà.

2013 îíä æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äýä õèéñýí ¿çëýãýýð òýìá¿¿ 1 600 (1.9%), çàã õ¿éòýí 538 (0.7%), òðèõîìîíèàç 1 425 (1.9%) òîõèîëäîë òóñ òóñ èëýðñýí áàéíà.




Òýìá¿¿ 4954 17.8 6246 22.2 4.4

Çàã õ¿éòýí 5351 19.2 4842 17.2 -2.0

Òðèõîìîíèàç 4158 15.0 3793 13.5 -1.5

ÕÄÕÂ/ÄÎÕ 27 0.1 23 0.1 0.0



Çóðàã 6.4.1. Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàð, 10 000 õ¿í àìä, 2011-2013 îí

2013 îíû áàéäëààð çîíõèëîí òîõèîëäîõ ÁÇÄÕ-ààð ºâ÷ëºãñäèéí 64.8% íü ýìýãòýé, 35.2% íü ýðýãòýé áàéíà. Íàñíû àíãèëëààð àâ÷ ¿çýõýä 0.5% íü 0-4 íàñíû, 0.6% íü 5-14 íàñíû, 45.4% íü 15-24 íàñíû, 49.5% íü 25-44 íàñíû, 3.8% íü 45-64 íàñíû, 0.1% íü 65-ààñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñ áàéíà.

Ìîíãîë óëñûí õýìæýýíä ÕÄÕÂ/ÄÎÕ-ûí íèéò 150 òîõèîëäîë àëáàí ̧ ñîîð á¿ðòãýãäñýíýýñ 2013 îíû áàéäëààð 23 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áºãººä íèéò òîõèîëäëóóäàä ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàð áýëãèéí çàìààð äàìæñàí áàéíà. 23 òîõèîëäëûí 20 (87.0) íü Óëààíáààòàð õîòîîñ, 3 (13.0%) íü õºäºº îðîí íóòãààñ îíîøëîãäñîí áºãººä 78.2% íü øèíæ òýìäýãã¿é ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðûí ¿åäýý, 21.8% íü ÄÎÕ-ûí øàòàíäàà îíîøëîãäæýý.

ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðòàé õ¿ì¿¿ñèéí 19 (82.6%) íü ýðýãòýé, 4 íü (17.4%) ýìýãòýé áàéíà. ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðûí 15 (65.2%) òîõèîëäîë íü ºâ÷íèé ó÷èð àìáóëàòîðèîð, 1 (4.4%) òîõèîëäîë íü òàíäàëòààð, 1 (4.4%) òîõèîëäîë íü ñàéí äóðûí çºâëºãºº øèíæèëãýýíèé êàáèíåòýýð, 6 (26.1% ) òîõèîëäîë íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýãýýð èëýðñýí áàéíà.

6.5. Õàëäâàðò ºâ÷íèé íàñ áàðàëò

Õàëäâàðò ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí 145 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áàéíà. Íèéò íàñ áàðàëòûí òîõèîëäëûã øàëòãààíààð àâ÷ ¿çâýë ñ¿ðüåý-117, ìåíèíãîêîêêò õàëäâàð-7, âèð¿ñò õåïàòèò-9, õà÷èãò ýíöåôàëèò-2, òºðºëõèéí òýìá¿¿-3, ÕÄÕÂ/ÄÎÕ-ûí 2, õ¿íñíèé ãàðàëòàé áàêòåðò õàëäâàð, õèéò ¿õæèë, ñàëõèíöýöýã, ãàëçóó, óëààíóóä, øàëòãààíààð íàñ áàðàëòûí òóñ òóñ 1 õ¿í íàñ áàðñàí áàéíà.

14.415.0

13.5

18.619.2

17.2

15.3

17.8

22.2

15.0

20.0

25.0

0.0

5.0

10.0

2011 2012 2013

Òðèõîìîíèàç Çàã õ¿éòýí Òýìá¿¿



Á¯ËÝÃ 7. ÕÀËÄÂÀÐÒ ÁÓÑ ªÂ×ÈÍ


Ýíý á¿ëýãò õ¿í àìûí äóíäàõ õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí ò¿¿íèé äîòîð çîíõèëîí òîõèîëäîæ áàéãàà ºâ÷ëºëèéã íàñ, õ¿éñ, õîò, õºäººãèéí áàéðøëààð íü 10 õ¿ðòýëõ æèëèéí áàéäëààð òîîöñîí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä áàãòñàí áîëíî.

ªâ÷ëºëèéí òóõàé ìýäýýã ýð¿¿ë ìýíäèéí áîäëîãî, õºòºëáºð áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæèëòèéã çîõèîí áàéãóóëàõ, õÿíàëò ¿íýëãýý õèéõ, òàðõâàðç¿éí ñóäàëãàà õèéõ, ýðñäýëò õ¿í àìûã òîãòîîõ, ýìíýëç¿éí ñóäàëãàà, øèíæèëãýýíèé àæëûí íîòîëãîî áîëîõ çýðýã ýð¿¿ë ìýíäèéí ìýäýýëëèéí ¿íýòýé ýõ ñóðâàëæ áîëãîí àøèãëàäàã.

ªâ÷íèé îëîí óëñûí àíãèëëûã àíõ Àíãëèéí ä¿í á¿ðòãýëèéí åðºíõèé ãàçðûí ñòàòèòñèê÷ ýì÷ Óèëüÿì Ôàððûí 1855 îíä áîëîâñðóóëñàí àíãèëàëä ñóóðèëàí ãàðãàñíààñ õîéø ÄÝÌÁ õºãæ¿¿ëýí óëñ îðíóóäàä õýðýãëýæ èðæýý. ªÎÓÀ-10 àíãèëëûã ìàíàé óëñ 1993 îíîîñ ýõëýí íýâòð¿¿ëæ, 2013 îíîîñ 4 òýìäýãëýãýýò àíãèëëûã õýðýãëýæ áàéíà.

Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèéã ¿íäñýí ºâ÷íººð á¿ðòãýõ áºãººä ýíý íü ºâ÷òºíèéã ýì÷èëãýý, îíîøëîãîî õèéëãýõýä õ¿ðãýñýí òºãñãºëèéí îíîøîîð íü á¿ðòãýí àâ÷ ìýäýýëæ áàéíà.

Õýðýâ èéì ºâ÷èí ýìãýã íýãýýñ îëîí èëýðñýí òîõèîëäîëä õàìãèéí èõ çàðäàë ãàðãàñíûã ¿íäñýí ºâ÷íººð ñîíãîæ àâäàã. Õýðýâ îíîø òàâèãäààã¿é áîë ãîë øèíæ òýìäýã, ëàáîðàòîðèéí õýâèéí áóñ ¿ç¿¿ëýëòèéã ¿íäñýí ýìãýãýýð ñîíãîíî. Èéìä ºâ÷íèé îíîøèéã ªÎÓÀ-ûí äàãóó êîäëîõîîð ýì÷ íàð ìàø òîäîðõîé áè÷èõ íü ç¿éòýé.

Ìºí ãýìòýë, õîðäëîãî, ãàäíû øàòãààíû áóñàä ¿ð äàãàâðûí ¿åä òóõàéí ºâ÷èí ýìãýã áîëîí ò¿¿íä õ¿ðãýñýí íºõöºë áàéäëûã äýëãýðýíã¿é áè÷èõèéã ýì÷ íàðòàà çºâëºæ áàéíà.

Àìáóëàòîðèò á¿ðòãýãäñýí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèíãýýð òýðã¿¿ëæ áóé ýõíèé 5 ýìãýã (ªâ÷íèé îëîí óëñûí 10 äóãààð àíãèëëûí äàãóó) –ýýð õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààíûã òîîöíî.

Ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí - òàéëàíãèéí æèëä ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷òýé ãýæ á¿ðòãýãäñýí íèéò ºâ÷òºíèé òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèíãýýð òýðã¿¿ëæ áóé ýõíèé 10 ýìãýã - Òàéëàíãèéí æèëä ñòàöèîíàðò ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààíààð õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí òîîã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò



Á¯ËÝÃ 7. ÕÀËÄÂÀÐÒ ÁÓÑ ªÂ×ÈÍ

7.1. Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí

ªíººäºð Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãààñ õ¿ì¿¿ñèéã ºâäñºí õîéíî ýìíýëýãò õàíäàõ áóñ ºâäºõººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõèéã çºâëºæ áàéíà. Äýëõèéí õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí øàëòãààíû 63 õóâü íü õàëäâàðò áóñ ºâ÷íººð áóþó 36 ñàÿ õ¿íèé 14 ñàÿ íü 30-70 íàñíû õîîðîíä íàñ áàðæ áàéíà.

Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèéã áóóðóóëàõ òàëààð ÄÝÌÁ-ààñ ò¿¿íèé ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éë áîëñîí àðõè, òàìõèíû õýðýãëýýã áóóðóóëàõ, çºâ õîîëëîëò, õºäºëãººíèé äóòàãäëààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä àíõààð÷ äýëõèéí îëîí óëñûí áàéãóóëëàãóóäòàé òàìõèíû òàòâàð, õÿíàëòûã ñàéæðóóëàõ, õ¿íñýíä äàâñ, ñàõàðûí õýðýãëýýã áàãàñãàõ çýðãýýð õàìòðàí àæèëëàõààð ÄÝÌÁ 2013-2020 îí õ¿ðòýëõ Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, õÿíàõ òºëºâëºãººíäºº òóñãàñàí áàéíà.

Ìºí óëñ îðíóóä õàëäâàðò áóñ ºâ÷íººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, õÿíàõ òºëºâëºãººíäºº áóñàä ñàëáàð òóõàéëáàë: õºäºº àæ àõóé, õàðèëöàà õîëáîî, áîëîâñðîë, ýð÷èì õ¿÷, áàéãàëü îð÷èí, ýäèéí çàñàã, õóäàëäàà àæ ¿éëäâýð, õóóëü, óðëàã, ñïîðò, òýýâýð çýðýã íèéãýì ýäèéí çàñãèéí ñàëáàð õîîðîíäûí õàìòûí àæèëëàãààã õàìðóóëàõ òóõàé çºâëºìæ ãàðãàæýý.

Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé äýýð äóðüäñàí ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éë¿¿äýýñ ãàäíà ýõèéí ýð¿¿ë ìýíä, õ¿¿õäèéí õîîë òýæýýë, ºñºëò õºãæèë, ºñâºð ¿åèéíõíèé õîîë òýæýýë, õîðò çóðøëààñ ñýðãèéëýõ çýðýã íü àìüäðàëûí õîæóó ¿åä õàëäâàðò áóñ ºâ÷íººð ºâ÷ëºõã¿é áàéõàä íºëººëíº ãýæýý.

Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, õÿíàõ äýëõèé íèéòýýð õýðýãæ¿¿ëýõ òºëºâëºãººíä 9 çîðèëò, 25 øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëòèéã àâ÷ ¿çæýý. ¯¿íä:

1. Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé íàñ áàðàëòûã áóóðóóëàõ 2. Àðõèíû õýðýãëýýã áóóðóóëàõ 3. Õºäºëãººíèé äóòàãäëûã áóóðóóëàõ 4. Õ¿í àìûí äóíäàõ äàâñ, ñàõàðûí õýðýãëýýã áóóðóóëàõ 5. 15-ààñ äýýø íàñíûõíû òàìõèíû õýðýãëýýã áóóðóóëàõ 6. Öóñíû äàðàëòûã õÿíàõ, äàðàëò èõñýõ ºâ÷íèé òàðõàëòûã áóóðóóëàõ 7. ×èõðèéí øèæèí ºâ÷íèé òàðõàëòûã áóóðóóëàõ 8. Ç¿ðõíèé õóðö, õ¿íä ºâ÷íèéã ýìèéí ýì÷èëãýýíèé òîãòìîë õÿíàëò äîð áóóðóóëàõ 9. Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé ýì÷èëãýý, òåõíîëîãèéã àíõàí øàòíû ò¿âøèíä ñàéæðóóëàõ òóõàé

Ìàíàé óëñûí õ¿í àìûí äóíä õàëäâàðò áóñ ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéãàà ºâ÷ëºë 2003 îíòîé õàðüöóóëàõàä 10 000 õ¿í àìä 1-2.5 äàõèí íýìýãäæýý.

Ýõ ñóðâàëæ: WHO, Global NCD Action plan, 2013-2020



Çóðàã 7.1.1. Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 10 000 õ¿í àìä, 2003-2013 îí

2013 îíû áàéäëààð 10 000 õ¿í àìä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 339.4, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 056.8, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã 773.0, ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 848.1, ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã 578.4 íîãäîæ áàéãàà áºãººä 2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýãèéí ò¿âøèí íýìýãäæýý. (Çóðàã 7.1.1) 2013 îíû áàéäëààð õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 10 000 õ¿í àìä:

- Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 1 339.4 - Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 1 056.8 - Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 848.1 - Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã, 773.0 - Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã, 578.4

2013 îíä õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààíûã áàéðøëààð àâ÷ ¿çâýë õîòîä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã, õºäººä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí òýðã¿¿ëýõ 3 øàëòãààíä îðæ áàéíà. Òóõàéëáàë 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí õîòîä 1 540.3, õºäººä 1 165.6, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí õîòîä 1 027.0, õºäººä 1 082.6, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã õîòîä 654.1, õºäººä 875.9, ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã õîòîä 929.0, õºäººä 275.0 íîãäîæ áàéíà.

962.2

859.5 829.0

757.6

883.8

972.91027.7

1157.2

1048.21099.4

1339.4

713.9741.1 742.8

729.6

793.4839.5

900.5 881.9953.2

1027.81056.8

694 6715.5

772.6 756.4 737.6766.4 764.1 773.0

645 6 679.4 708 5752.1

817.0848.1

750.0

850.0

950.0

1050.0

1150.0

1250.0

1350.0

649.4684.7 676.3 694.6

479.4 504.4 511.2 501.8

577.8645.6 708.5

336.0 369.7 380.7 365.6409.1 422.4 416.9

470.3 491.8 502.8578.4

150.0

250.0

350.0

450.0

550.0

650.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

÷

-

,



Õ¿ñíýãò 7.1.1. Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, íàñ, õ¿éñýýð, 2013 îí

10 000 ýìýãòýé õ¿í àìä íîãäîõ ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí ýðýãòýé õ¿í àìòàé õàðüöóóëàõàä 1.5 äàõèí èõ áàéíà. ªâ÷ëºëèéí øàëòãààíààð àâ÷ ¿çâýë ýðýãòýé÷¿¿äèéí ãýìòýë, õîðäëîãî áà áóñàä ãàäíû øàëòãààíò òîäîðõîé ýìãýãèéí óëìààñ àìáóëàòîðèò ¿ç¿¿ëæ, ýì÷ë¿¿ëñýí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí ýìýãòýé÷¿¿äòýé õàðüöóóëàõàä 1.8 äàõèí èõ, áóñàä ºâ÷ëºëèéí õóâüä ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí 1.1-3.4 äàõèí áàãà áàéíà.

Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéã á¿ñ íóòãààð àâ÷ ¿çâýë áàðóóí á¿ñýä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 124.2, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 929.5, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã 925.7, õàíãàéí á¿ñýä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 033.8, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 074.8, ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 000.4, òºâèéí áîëîí ç¿¿í á¿ñýä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 260.4 áà 1 377.2, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1 087.0 áà 1 382.6, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã 848.8 áà 684.5 áàéãàà íü òýðã¿¿ëýõ 3 øàëòãààíä îðæ áàéíà. Ìºí àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí ç¿¿í áîëîí òºâèéí á¿ñýä, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí ç¿¿í áîëîí òºâèéí á¿ñýä, øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã õàíãàéí áîëîí áàðóóí á¿ñýä, ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí õàíãàéí áîëîí òºâèéí á¿ñýä, ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã òºâèéí áîëîí ç¿¿í á¿ñýä áóñàä á¿ñ¿¿äòýé õàðüöóóëàõàä ºíäºð áàéíà.

Íèéò ºâ÷ëºë


ºâ÷èí

Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû

ºâ÷èí

Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû

ýìãýã

Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû

ºâ÷èí

Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò

áóñàä òîäîðõîé ýìãýã

Õ¿éñ

Ýðýãòýé 5567.4 1267.7 851.2 349.7 661.2 751.6

Ýìýãòýé 8534.5 1407.3 1251.4 1173.7 1023.8 414.6


20 õ¿ðòýë 5372.1 2483.8 796.7 203.5 40.5 468.4

20-44 6437.5 569.0 923.0 1069.6 437.9 674.2

45-65 10736.4 856.0 1767.7 1204.3 2551.8 619.0

65 áà ò¿¿íýýñ äýýø 16575.4 1422.3 2190.6 1226.3 5835.7 535.9

Áàéðøèë

Õîò 7949.9 1540.3 1027.0 654.1 768.5 929.0

Õºäºº 6349.0 1165.6 1082.6 875.9 917.0 275.0

Á¿ñýýð

Áàðóóí 5780.7 1124.2 929.5 925.7 858.2 172.1

Õàíãàéí 6474.5 1033.8 1074.8 935.0 1000.4 248.1

Òºâ 6591.5 1260.4 1087.0 848.8 964.1 369.5

Ç¿¿í 6481.9 1377.2 1382.6 684.5 681.9 312.8

Óëñûí ä¿í 7091.8 1339.4 1056.8 773.0 848.1 578.4



Çóðàã 7.1.2. ×èõðèéí øèæèí ºâ÷èí, õ¿éñýýð, á¿ñýýð, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îí

×èõðèéí øèæèí ºâ÷èí íèéò õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé äîòîð 0.84 õóâèéã ýçýëæ, 10 000 õ¿í àìä 58.3 áàéãàà íü ºìíºõ îíîîñ 8.4-îîð íýìýãäæýý. Õ¿éñèéí õóâüä ýðýãòýé÷¿¿ä 10 000 õ¿í àìä 56.4, ýìýãòýé÷¿¿ä 10 000 õ¿í àìä 60.1 áàéíà. Íàñíû á¿ëãýýð íü àâ÷ ¿çýõýä 45-65 íàñíûõàíä õàìãèéí ºíäºð òîõèîëäîæ 10 365 áóþó 10 000 õ¿í àìä 222.7 òîõèîëäîæ ºíãºðñºí îíîîñ 30.1-ààð íýìýãäñýí áàéíà. Áàéðøëààð íü ¿çýõýä Òºâèéí á¿ñýä 10 000 õ¿í àìä 57.3 áóþó õàìãèéí ºíäºð òîõèîëäîæ áàéíà. Òºâèéí á¿ñèéí àéìãóóä äîòðîîñ Äàðõàí-óóë /88.8/, Äóíäãîâü /57.0/, Ñýëýíãý /53.8/ àéìãóóäàä ºíäºð áàéíà.

Çóðàã 7.1.3. Öóñíû äàðàëò èõñýõ ºâ÷èí, õ¿éñýýð, á¿ñýýð, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îí

Öóñíû äàðàëò èõñýõ ºâ÷èí íèéò ºâ÷ëºëèéí 5.4 õóâèéã ýçýëæ, 10 000 õ¿í àìä 379.9 áàéíà. Õ¿éñèéí õóâüä ýìýãòýéä èë¿¿ òîõèîëäîæ õàðèí íàñíû á¿ëãýýð íü àâ÷ ¿çýõýä 45-65 íàñàíä 10 000 õ¿í àìä 1 317.7 áîëîí 65-ààñ äýýø íàñàíä 10 000 õ¿í àìä 2 852.2 òîõèîëäîæ, õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿ì¿¿ñò ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åýñ 15.6-ààð íýìýãäñýí áàéíà. Áàéðøëààð íü ¿çýõýä Õàíãàéí á¿ñ íóòãèéí õ¿í àìä èë¿¿òýé ýíý ºâ÷ëºëººð ºâäºæ áàéãàà áºãººä Áàÿíõîíãîð /660.1/, Àðõàíãàé /603.9/, ªâºðõàíãàé /507.7/ àéìãóóäàä ºíäºð áàéíà.

57.3

48.3

66.3

40.0

50.0

60.0

70.0

21.9

28.3 28.7

20.626.0 27.8

23.2

30.6 29.7

0.0

10.0

20.0

30.0

421.8468.8

446.1

353.5

551.3

630.4

580.9

457.8

400.0

500.0

600.0

700.0

291.1 303.1 310.5

248.9

0.0

100.0

200.0

300.0



7.2. Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí

2013 îíû áàéäëààð ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí,10 000 õ¿í àìä: - Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 352.4 - Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 385.7 - Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 332.0 - Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 301.9 - Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 174.3 òóñ òóñ îðæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 7.2.1. Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, íàñ, õ¿éñýýð, 2013 îí

Ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéã õ¿éñýýð àâ÷ ¿çâýë 10 000 ýðýãòýé õ¿í àìä 1 882.9, 10 000 ýìýãòýé õ¿í àìä 3 142.8 íîãäîæ, îéðîëöîîãîîð ýìíýëýãò õýâòýæ áàéãàà 2 õ¿íèé íýã íü ýðýãòýé÷¿¿ä áàéíà. 10 000 ýðýãòýé õ¿í àìä íîãäîõ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí 10 000 ýìýãòýé õ¿í àìä íîãäîõ ñòàöèîíàðûí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèíãýýñ 1.7 äàõèí áàãà áàéíà. 2013 îíû áàéäëààð ýìíýëýãò õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààíû äîòîð çîíõèëæ áóé ºâ÷í¿¿äèéã àâ÷ ¿çâýë: øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýãèéí óëìààñ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 66.1 õóâèéã áººðíèé ñóâãàíöðûí ¿ðýâñýëò ºâ÷èí, àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé äîòîð óóøãèíû õàòãàëãààíû óëìààñ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä 46.1 õóâèéã, õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé äîòîð ýëýãíèé ýìãýã 27.0 õóâèéã, ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé äîòîð äàðàëò èõñýõ ºâ÷èí 37.6 õóâèéã, ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí 26.7 õóâèéã òóñ òóñ ýçýëæ ýäãýýð ºâ÷í¿¿ä õ¿í àìûí äóíä çîíõèëîí òîõèîëäîæ áàéíà.



ºâ÷èí


ºâ÷èí


ýìãýã


ºâ÷èí

Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû

ºâ÷èí

Õ¿éñ

Ýðýãòýé 1882.9 367.2 312.1 162.8 322.3 151.8

Ýìýãòýé 3142.7 338.3 350.9 433.5 445.7 195.6


20 õ¿ðòýë 1546.2 705.4 228.4 88.0 18.8 81.1

20-44 2465.4 99.5 262.8 381.6 166.0 163.6

45-65 3837.4 204.0 620.2 493.3 1121.0 342.2

65 áà ò¿¿íýýñ äýýø 7501.8 524.8 913.8 695.1 3177.6 492.7

Áàéðøèë

Õîò 2750.2 356.0 383.0 272.2 383.0 183.3

Õºäºº 2339.6 349.2 287.9 327.6 388.0 166.5

Á¿ñýýð

Áàðóóí 2754.2 380.7 367.7 416.6 441.2 227.8

Õàíãàéí 2272.2 312.1 278.8 331.0 414.2 147.0

Òºâ 2090.0 355.1 233.3 284.6 342.9 146.3

Ç¿¿í 2353.6 377.6 295.6 255.6 325.0 153.9

Óëñûí ä¿í 2530.2 352.4 332.0 301.9 385.7 174.3



Áººðíèé ñóâãàíöðûí ¿ðýâñýëò ºâ÷èí íü 2003 îíä øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé óëìààñ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 63.1 õóâèéã ýçýëæ áàéñàí áîë 2007 îíä 67.8 áîëæ, 2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2013 îíä 1.0-îîð áóóðñàí áàéíà.

Õ¿ñíýãò 7.2.2. Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷ëºë, õóâèàð, 2003-2013 îí

Óóøãèíû õàòãàëãàà ºâ÷èí 2003 îíä àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé óëìààñ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 42.7 õóâèéã ýçýëæ áàéñàí áîë 2007 îíä 40.5 õóâü áîëæ, 2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2013 îíä 0.8-îîð áóóðñàí áàéíà.

2003 îíä õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé äîòîð 21.8 õóâèéã ýëýãíèé ýìãýã, 16.5 õóâèéã öºñíèé õ¿¿äèéí ºâ÷í¿¿ä ýçýëæ áàéñàí áîë 2013 îíä ýëýãíèé ýìãýã 27.0 õóâü áîëæ íýìýãäýí, öºñíèé õ¿¿äèéí ºâ÷í¿¿ä 14.6 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí íü 2003 îíä ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé óëìààñ õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷äèéí 23.5 õóâèéã ýçýëæ áàéñàí áîë 2013 îíä 26.7 áîëæýý.

ªâ÷íèé àíãèëàë

(ªÎÓÀ-10)Çîíõèëîõ øàëòãààí

ªâ÷ëºëèéí òóõàéí á¿ëýãò ýçëýõ õóâü

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã

Áººðíèé ñóâãàíöðûí ¿ðýâñýë(N10-N16)

63.1 65.4 69.1 69.7 67.8 69.1 66.6 68.3 67.4 67.1 66.1

Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí

Õàòãàëãàà (J12-J18) 42.7 43.2 39.8 38.6 40.5 41.9 38.8 44.8 46.2 46.9 46.1

Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí

Ýëýãíèé ýìãýã (K70-K77) 21.8 23.7 25.7 24.9 25.1 25.6 25.7 25.2 26.1 26.6 27.0

Ìóõàð îëãîéí ºâ÷èí (K35-K38) 22.7 21.4 20.2 19.4 18.6 17 16.9 16.7 15.4 14.6 14.1

Öºñíèé õ¿¿äèéí ºâ÷í¿¿ä (Ê80-Ê81) 16.5 15.8 15.6 15.3 13.97 13.7 14.2 13.8 14.2 14.3 14.6

Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí

Äàðàëò èõñýõ ºâ÷í¿¿ä (I10-I15) 32.4 32.3 31.3 32.6 32.1 33.2 34.4 36.6 36.8 37.7 37.6

Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷í¿¿ä(I20,I23-I25) 23.5 25.7 26.3 26.3 29.3 30.1 29.5 26.6 26 26.1 26.7

Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí

Ìýäðýëèéí ¸çîîð áà ñ¿ëæýýíèé ýìãýã( G50-G59)

20.9 20.5 23.4 21.7 22.1 24.3 26.0 26.7 28.8 30.9 33.8

Ýïèëåïñè (G40-G41) 12.6 12.9 12.4 12.5 11.7 11.2 10.9 13.3 12.6 12.1 11.4



Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýã

2013 îíû áàéäëààð àðòåðèéí äàðàëò èõñýõ ºâ÷íèé ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò íèéò 243 163 õ¿í õàìðàãäñàí íü õàìðàãäâàë çîõèõ õ¿í àìûí 38.5 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. Õàìðàãäàëòûí õóâü 2012 îíû ò¿âøèíä áàéíà. Íèéò ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿í àìûí 41.5 õóâü íü ýðýãòýé, 58.5 õóâü íü ýìýãòýé áàéíà. Õàìðàãäàëòûí õóâèéã õ¿éñýýð àâ÷ ¿çýõýä ¿çëýãò õàìðàãäâàë çîõèõ íèéò ýðýãòýé õ¿í àìûí 34.0 õóâü, ýìýãòýé õ¿í àìûí 42.3 õóâü íü ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýãò õàìðàãäñàí áàéíà.Ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãèéí ¿ð ä¿íãèéí ¿ç¿¿ëýëòýýð 70.8 õóâü íü õýâèéí, 12.9 õóâü íü àðòåðèéí äàðàëòòàé áàéæ áîëîõ ãýæ äàâòàí ¿çëýãò èð¿¿ëýõýýð óðèãäñàí áàéíà. Ýðò èëð¿¿ëãèéí äàâòàí ¿çëýãò íèéò 46 836 õ¿í õàìðàãäàæ 11 158 áóþó íèéò ¿çëýãýýñ 4.6% Àðòåðèéí äàðàëò èõñýõ ºâ÷íèé îíîø áàòëàãäñàí áàéíà. ×èõðèéí øèæèí ºâ÷íèé ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò íèéò 223 039 õ¿í õàìðàãäàæ, õàìðàãäâàë çîõèõ õ¿í àìûí 35.3 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. ¯ð ä¿íãèéí ¿ç¿¿ëýëòýýð õýâèéí 89.3%, ºëºí ¿åèéí ãëþêîçûí ººð÷ëºëòòýé 4.6% èëýð÷ õî¸ðäîã÷ øàòëàëûí ýìíýëýãò îíîø áàòëóóëàõààð èëãýýñýí áàéíà.

7.2.3. Ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿íèé òîî, àéìãààð, 2013 îí

Àéìàã, õîò

Àðòåðèéí äàðàëò èõñýõ, ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýã

×èõðèéí øèæèí õýâ øèíæ 2,ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýã

Õàìðàãäñàí õóâü Îíîø áàòëàãäñàí õóâü Õàìðàãäñàí

õóâüÎíîø áàòëàãäñàí

õóâü

Àðõàíãàé 61.1 5.5 54.8 0.3

Áàÿí-ªëãèé 28.5 27.6 9.8 8.7

Áàÿíõîíãîð 58.1 3.9 51.7 0.6

Áóëãàí 54.2 8.2 54.2 0.8

Ãîâü-Àëòàé 31.6 0.5 31.5 0.4

Ãîâüñ¿ìáýð 14.8 0.2 14.8 0.0

Äàðõàí-Óóë 100.0 2.7 77.5 0.1

Äîðíîãîâü 72.8 5.4 72.6 0.7

Äîðíîä 20.8 6.5 19.1 0.8

Äóíäãîâü 43.5 3.0 42.9 0.9

Çàâõàí 19.9 7.8 16.0 0.4

Îðõîí 25.9 2.4 20.5 1.2

ªâºðõàíãàé 78.6 7.4 76.1 0.3

ªìíºãîâü 67.1 3.9 65.5 0.2

Ñ¿õáààòàð 71.0 3.5 70.9 0.3

Ñýëýíãý 20.1 9.2 12.5 1.0

Òºâ 45.2 3.4 39.4 0.7

Óâñ 51.0 1.7 50.0 0.4

Õîâä 38.3 7.1 33.9 0.8

Õºâñãºë 29.7 5.6 26.8 0.1

Õýíòèé 24.7 2.6 24.7 0.6

Àéìãèéí ä¿í 46.5 5.4 41.2 0.6

Óëààíáààòàð 28.5 3.0 28.0 0.8

Óëñûí ä¿í 38.5 4.6 35.3 0.6

×èõðèéí øèæèí õýâ øèíæ 2 ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäàëòûí õóâèéã õ¿éñýýð àâ÷ ¿çýõýä ¿çëýãò õàìðàãäâàë çîõèõ íèéò ýðýãòýé õ¿í àìûí 31.4 õóâü, ýìýãòýé õ¿í àìûí



38.8 õóâü íü ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýãò õàìðàãäñàí áàéíà.×èõðèéí øèæèí ýðò èëð¿¿ëãèéí äàâòàí ¿çëýãò 37 889 õ¿í õàìðàãäàæ 1414 õ¿í áóþó íèéò ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿ì¿¿ñèéí 0.6 õóâü íü ÷èõðèéí øèæèí õýâ øèíæ 2 ºâ÷íèé òîõèîëäîë áàòëàãäñàí áàéíà.

Óìàéí õ¿ç¿¿, õºõíèé ºìºíãèéí ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýã

Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçàð, Ýð¿¿ë ìýíäèéí ÿàìíààñ 2008-2013 îíû õîîðîíä õýðýãæ¿¿ëæ áóé “Õîðò õàâäðààñ ñýðãèéëýõ, õÿíàõ äýä õºòºëáºð”-èéí çîðèëòîò àæëûí õ¿ðýýíä “Õàâäðûí á¿ðòãýë, Ýðãýí äóóäàõ òîãòîëöîî” òºñºë õýðýãæèæ, óëñûí õýìæýýíä àíõ óäàà óìàéí õ¿ç¿¿, õºõíèé ºìºíãèéí ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýãèéã ýõë¿¿ëæ, ýðãýí äóóäàõ òîãòîëöîîã íýâòð¿¿ëæ áàéíà.

Àéìàã, ä¿¿ðãèéí õàâäàð á¿ðòãýã÷ íàðûí òàéëàíä ä¿í øèíæèëãýý õèéæ ¿çýõýä óìàéí õ¿ç¿¿íèé ºìºíãèéí ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýãò ýíý îíä çîðèëòîò áîëîí çîðèëòîò áóñ íàñíû íèéò 78 930 ýìýãòýé õàìðàãäñàíààñ, õàìðàãäâàë çîõèõ çîðèëòîò /30, 33, 36, 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60/ íàñíû 70 639 ýìýãòýé (51.6 õóâü) õàìðàãäæýý. Õàðèí óðèëãà õ¿ëýýí àâñàí ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äýýñ õàìðàãäàëòûí õóâèéã òîîöîæ ¿çýõýä 52.3 õóâü íü ýðò èëð¿¿ëýã ¿çëýãò õàìðàãäñàí. Ýäãýýð õàìðàãäñàí ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí 7.6 (6 013) õóâü íü Ïàï ýåðýã áóþó óìàéí õ¿ç¿¿íèé ýñèéí ò¿âøèíä ººð÷ëºëòòýé ãýæ ä¿ãíýãäæýý.

Õºõíèé ºìºíãèéí áîëîìæèò ýðò èëð¿¿ëýãò 130 039 ýìýãòýé õàìðàãäñàíààñ 1.6 õóâüä íü õºõíèé ýìíýëç¿éí ¿çëýãýýð ýåðýã áóþó õºõºíäºº áýðñ¿¿, ¿¿ñãýâýðòýé ãýæ á¿ðòãýãäæýý. Õºõíèé ºìºíãèéí ºíäºð ýðñäýëòýé /óðüä íü ººðºº ºâäºæ, ýì÷ëýãäñýí áîëîí ýýæ, ýã÷, îõèí, ä¿¿ íü õºõíèé ºìºíãººð ºâäñºí óäìûí äóðüäàòãàëòàé/ á¿ëãèéí 247 ýìýãòýé õàìðàãäñàí. Õºõíèé ýìíýëç¿éí ¿çëýãýýð ýåðýã ãàðñàí 2 031 òîõèîëäîë äóíäààñ õºõíèé ºìºíãèéí ºâ÷ëºëèéí øèíý òîõèîëäîë 26 îíîøëîãäñîí áàéíà.



7.3. Ìýñ çàñëûí òóñëàìæ

Óëñûí õýìæýýíä 2013 îíä íèéò 98 526 ºâ÷òºíä ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý õèéãäñýí áºãººä 68.6 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä, 31.4 õóâü íü õºäºº îðîí íóòàãò õèéãäæýý.Íèéò ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýýíèé 13.0 õóâü áóþó 12 821 òîõèîëäîëä 15 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäýä õèéãäñýí áàéíà.

7.3.1. Óëààíáààòàð õîòûí ýìíýëã¿¿äýä õèéãäñýí ìýñ çàñëûí òîî, 2013 îí

Äóðàíãèéí ìýñ çàñàë 3 871 ºâ÷òºíä õèéãäñýí áºãººä 59.5 õóâèéã õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷ëºëä, 24.7 õóâèéã øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷ëºëä, 11.2 õóâèéã ýìýãòýé÷¿¿äèéí, 4.6 õóâü íü áóñàä ýðõòýí òîãòîëöîîíû ºâ÷ëºëä õèéãäñýí áàéíà.

Çóðàã 7.3.1. Ìýñ çàñëûí òîî, àéìãààð, 2013 îí

797

790

602

330

1037

990

809

797

1242

1224

1160

-

1452

1389

1278

1273

1718

1667

1644

1452

-

2854

2735

2080

-

3832

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500

Ìýñ çàñëûí íýð

Ìýñ çàñàë õèéëãýñýí õ¿íèé òîî Äàâòàí

õàãàëãàà

Ìýñ çàñëûí äàðààõ õ¿íäðýë Íàñ áàðñàí

Á¿ãä Ýçëýõ õóâü Á¿ãä Ýçëýõ

õóâü Á¿ãä Ýçëýõ õóâü

ÝÕÝÌ¯Ò 12266 18.1 28 16 7.2 4 1.8

ÍÝÌÃ-ûí õàðüÿà óëñûíýìíýëã¿¿ä 21789 32.2 51 33 14.8 6 2.6

ÍÝÌÃ-ûí õàðüÿà õóâèéí ýìíýëã¿¿ä 4038 6.0 0 0 0.0 0 0.0

ÓÍÒÝ 8673 12.8 20 3 1.3 21 9.2

ÃÑÑ¯Òºâ 7058 10.4 0 3 1.3 120 52.6

ÓÃÒÝ 4658 6.9 0 25 11.2 29 12.7

ÝÌß-íû õàðüÿà òóñãàé çºâøººðºë á¿õèé õóâèéí ýìíýëã¿¿ä 5118 7.6 135 120 53.8 2 0.9

ÓÕÒÝ 1591 2.4 13 17 7.6 14 6.1

ÕÑ¯Ò 1863 2.8 9 6 2.7 32 14.0

ÕªÑ¯Ò 569 0.8 26 0 0.0 0 0.0

Á¿ãä 67623 100.0 282 223 100.0 228 112.9



Õ¿ñíýãò 7.3.2. Çîíõèëîí õèéãäñýí ìýñ çàñàë, òºðëººð, 2013 îí

Çóðàã 7.3.2. Öî÷ìîã ìóõàð îëãîéí ìýñ çàñàë, àéìãààð, 2013 îí

352

350

330

323

280

233

226

199

184

60

718

673

648

583

527

455

446

433

426

417

354

0 100 200 300 400 500 600 700 800

-

-

-

¹ Ìýñ çàñëûí íýðÌýñ çàñàë õèéëãýñýí õ¿íèé òîî

¯¿íýýñ äàâòàí

õàãàëãàà

Ìýñ çàñëûí äàðààõ õ¿íäðýë Íàñ áàðàëò

Áîäèò òîî

Ýçëýõ õóâü

Áîäèò òîî

Ýçëýõ õóâü

1 Öî÷ìîã ìóõàð îëãîé 12415 26 37 13.0 5 1.9

2 ¯å ìº÷íèé áóñàä ìýñ çàñàë 8751 25 2 0.7 9 3.4

3 Ýìýãòýé÷¿¿äèéí áóñàä ìýñ çàñàë 6067 12 5 1.8 1 0.4

4 Í¿äíèé áóñàä ìýñ çàñàë 5822 103 103 36.1 0 0.0

5 Öºñíèé çàìûí ìýñ çàñàë 4733 17 17 6.0 14 5.3

6 Õàìàð õîîëîéí ìýñ çàñàë 4647 0 0 0.0 0 0.0

7 Ýð¿¿ í¿¿ðíèé ìýñ çàñàë 3899 0 1 0.4 1 0.4

8 Íàðèéí, á¿ä¿¿í ãýäýñíèé ìýñ çàñàë 1983 49 39 13.7 46 17.5

9 Ýð áýëýã ýðõòíèé áóñàä ìýñ çàñàë 1505 0 0 0.0 0 0.0

10 Òàðõè, íóãàñíû ìýñ çàñàë 1976 6 14 4.9 100 38.0



Óëñûí õýìæýýãýýð öî÷ìîã ìóõàð îëãîéí ¿ðýâñëèéí óëìààñ 12 415 ìýñ çàñàë õèéãäñýí áºãººä õàðüÿàëëààð àâ÷ ¿çâýë 4 198 òîõèîëäîë áóþó 33.8 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä õèéãäæýý.

Çóðàã 7.3.3. Öºñíèé çàìûí ìýñ çàñàë, àéìãààð, 2013

Óëñûí õýìæýýãýýð öºñíèé çàìûí 4 733 ìýñ çàñàë õèéãäñýí áºãººä õàðüÿàëëààð àâ÷ ¿çâýë 3 374 òîõèîëäîë áóþó 71.3 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä õèéãäæýý.

4949

4642

4040

291919

17

-

171157

107100

8579

7669

6253

50

0 50 100 150 200

-

-



Á¯ËÝÃ 8. Õ¯Í ÀÌÛÍ ÍÀÑ ÁÀÐÀËÒ


Ýíý á¿ëýãò Ìîíãîë Óëñûí õ¿í àìûí 2013 îíû íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí, íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààíûã õ¿éñýýð, íàñíû àíãèëëààð, áàéðøëààð ãàðãàí õàðüöóóëàí òóñãàëàà.

Íàñ áàðàëò íü òóõàéí íóòàã äýâñãýðèéí õ¿í àìûí íàñ, õ¿éñèéí á¿òýö, àðüñ ºíãº, õºäºëìºð ýðõëýëòèéí áàéäàë áîëîí íèéãìèéí òîäîðõîé àíãè á¿ëýã, áàéðøèë, àìüæèðãààíû ò¿âøèí, ýð¿¿ë àõóéí íºõöºë áàéäàë ãýõ ìýò îëîí õ¿÷èí ç¿éëýýñ øàëòãààëàí õàðèëöàí àäèëã¿é ò¿âøèíòýé áàéíà.

Íàñ áàðàëòûí åðºíõèé êîýôôèöèåíò (ÍÁÅÊ) íü òóõàéí æèëèéí 1 000 õ¿í òóòàìä íîãäîõ íàñ áàðàëòûí òîîã õàðóóëíà. Ìîíãîë Óëñûí 2013 îíû ÍÁÅÊ 5.6 ãàðñàí áàéíà.

Íàñ áàðàëòûí ò¿âøèíã íàñíû á¿ëýã, õ¿éñýýð òîîöñîíîîð ÿíç á¿ðèéí íàñíû á¿ëýãò, ýðýãòýé÷¿¿ä, ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâüä íàñ áàðàëò õàðèëöàí àäèëã¿é áàéäãèéã ñóäëàõ áîëîìæòîé áîëíî. Ìîíãîë óëñûí õóâüä 2013 îíû áàéäëààð ýðýãòýé÷¿¿äèéí íàñ áàðàëò ýìýãòýé÷¿¿äèéí íàñ áàðàëòààñ 1.5 äàõèí èõ áàéíà.

Íàñ áàðàëòûí òîõèîëäëûã øàëòãààíààð òîîöîõäîî ÄÝÌÁ-ààñ ãàðãàñàí íàñ áàðàëòûí øàëòãààíû àíãèëëûã àøèãëàäàã. (áàéðøèë, õ¿éñýýð, íàñíû á¿ëãýýð, òîäîðõîé øàëòãààíààð òîîöñîí íàñ áàðàëòûí õàðüöàà, õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 10 áà 5 øàëòãààí ãýõ ìýò)

Òîîöîõ àðãà: Òàéëàíãèéí æèëä (òýðã¿¿ëýõ ýõíèé 5 øàëòãààí òóñ á¿ðýýð) íàñ áàðñàí íèéò õ¿íèé òîîã 10 000-ààð ¿ðæ¿¿ëæ æèëèéí äóíäàæ õ¿í àìûí òîîíä õóâààæ òîîöíî.



Á¯ËÝÃ 8. Õ¯Í ÀÌÛÍ ÍÀÑ ÁÀÐÀËÒ

1995 îíîîñ õîéø õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààíä ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, õàâäàð, ãýìòýë õîðäëîãî, íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí îðæ æèë èðýõ òóòàì ýäãýýð ºâ÷íèé óëìààñ íàñ áàðñàí õ¿íèé òîî íýìýãäñýýð áàéíà.2013 îíû æèëèéí ýöñèéí áàéäëààð óëñûí õýìæýýíä íàñ áàðàëòûí 16 192 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åýñ 731 òîõèîëäëîîð áóþó 4.3 õóâèàð áóóðñàí áàéíà. Íèéò íàñ áàðñàí õ¿íèé 60.1 õóâü íü ýðýãòýé, 39.9 õóâü ýìýãòýé áàéíà. Íèéò íàñ áàðàëòûí 3979 òîõèîëäîë áóþó 24.6 õóâü íü ýìíýëýãò íàñ áàðñàí áºãººä ¿¿íýýñ 25.9 õóâü íü õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëò áàéíà.

Çóðàã 8.1. Íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îí

2013 îíä õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí øàëòãààíû 35.1 õóâèéã ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 23.4 õóâèéã õàâäàð, 17.2 õóâèéã ãýìòýë õîðäëîãî, íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí, 8.4 õóâèéã õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 3.4 õóâèéã àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí ýçýëæ áàéãàà áºãººä íèéò íàñ áàðàëòûí øàëòãààíû 87.5 õóâèéã ýçýëæ áàéíà. 2013 îíû íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààíààñ àâ÷ ¿çâýë æèëä äóíäæààð 5500-6000 ãàðóé õ¿í áóþó íàñ áàðñàí 3 õ¿íèé íýã íü ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 3500 ãàðóé õ¿í õàâäðààð, 2700 ãàðóé õ¿í áóþó íàñ áàðñàí 6 õ¿íèé íýã íü ºâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààíû óëìààñ íàñ áàðæ áàéíà.

2013 îíû áàéäëààð õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí 10 000 õ¿í àìä: - Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 19.6 - Õàâäàð, 13.0 - ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí, 9.6 - Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí, 4.7 - Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1.9 îðæ áàéíà.

24.4023.06 23.25 22.88 21.92

20.5421.74

23.6122.58

20.9119.60

12.16 12.16 11 45 11 0312.21

11 80 11 8913.02 12.69 12.60 13.0015.00

20.00

25.00

30.00

11.45 11.03 11.80 11.89

8.3910.34 11.08 10.95

11.699.33 8.71

10.11 11.23 11.25

9.62

4.90 4.82 4.90 5.67 5.54 5.27 4.84 5.30 5.50 5.32 4.683.42 3.00 2.74 2.37 2.34 2.40 2.78 2.72 2.39 2.25 1.90

0.00

5.00

10.00

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

-



Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí 10 000 ýðýãòýé õ¿í àìä 69.1, 10 000 ýìýãòýé õ¿í àìä 43.4 íîãäîæ áàéíà. Íèéò íàñ áàðàëòàä ýðýãòýé÷¿¿äèéí íàñ áàðàëòûí ýçëýõ õóâü ýìýãòýé÷¿¿äýýñ 1.6 äàõèí èõ áàéíà. Íèéò íàñ áàðàëòûí 7.2 õóâü íü 1 õ¿ðòýëõ íàñàíäàà, 8.9 õóâü íü 5 õ¿ðòýëõ íàñàíäàà, 1.1 õóâèéã 5-14 íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë ýçýëæ áàéíà.

ÄÝÌÁ-ààñ íàñ áàðàëòûí õýòèéí òºëºâèéã 2008 îíä òîîöîîëñíîîð 2030 îíä äýëõèéí õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí íü ç¿ðõíèé èøåìèéí ºâ÷èí, òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷èí, óóøãèíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷èí, àìüñãàëûí äîîä çàìûí õàëäâàðóóä, çàìûí îñîë ãýìòýë áàéõ òîîöîî ãàðñàí áàéíà.

Õ¿ñíýãò 8.1. Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 2013 îí

8.1. Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò

Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé óëìààñ æèë á¿ð 5 500-6 000 õ¿í áóþó 3 õ¿íèé íýã íü íàñ áàðæ áàéãàà áºãººä õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëñîí õýâýýð áàéíà.

2013 îíä ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí 10 000 ýðýãòýé õ¿í àìä 22.7, 10 000 ýìýãòýé õ¿í àìä 16.7 íîãäîæ áàéíà. Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí õàíãàéí áîëîí áàðóóí á¿ñýä ºíäºð, ç¿¿í á¿ñèéí àéìãóóäàä áàãà áàéíà.

Øàëòãààíààð òîîöñîí ç¿ðõ-ñóäàñíû ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí ò¿âøèíã íàñíû á¿ëýã, õ¿éñýýð õàðüöóóëáàë 45-64 íàñíû á¿ëãèéí ýðýãòýé÷¿¿äèéí äóíä 10 000 õ¿í àìä íîãäîõ ç¿ðõíèé èøåìèéí ºâ÷èí 23.48, òàðõèíä öóñ õàðâàëò 22.9, öóñíû äàðàëò èõñýõ



ºâ÷èíÕàâäàð

ªâ÷ëºë áà ãàäíû øàëòãààíò íàñ

áàðàëò



Õ¿éñÝðýãòýé 69.0 22.7 14.9 15.8 5.3 2.4

Ýìýãòýé 43.4 16.7 11.2 3.7 4.1 1.4

Íàñíû á¿ëýã20 õ¿ðòýë 16.9 0.2 0.5 3.8 0.5 2.3

20-44 23.8 4.0 2.5 11.8 2.2 0.4

45-65 116.1 41.3 35.9 17.6 11.7 2.0

65 áà ò¿¿íýýñ äýýø 527.9 284.3 150.2 9.4 42.7 14.0

Áàéðøèë Õîò 62.2 16.8 13.1 11.5 4.5 1.8

Õºäºº 60.9 22.0 13.0 8.0 4.8 2.0

Á¿ñýýðÁàðóóí 59.2 22.5 15.0 5.9 3.5 57.1

Õàíãàéí 63.6 25.1 12.2 9.1 4.5 63.4

Òºâ 56.5 18.6 11.5 8.6 4.4 57.5

Ç¿¿í 66.4 20.9 15.5 8.7 7.1 61.1

Óëñûí ä¿í 55.9 19.6 13.0 9.6 4.7 1.9



ºâ÷èí 1.7 íîãäîæ áàéãàà áºãººä òóõàéí íàñíû ýìýãòýé÷¿¿äèéí íàñ áàðàëòûí ò¿âøèíòýé õàðüöóóëáàë ç¿ðõíèé èøåìèéí ºâ÷íèé íàñ áàðàëò 2.9 äàõèí, òàðõèíä öóñ õàðâàëò ûí ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò 1.6 äàõèí ºíäºð, öóñíû äàðàëò èõñýõ ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò 2.3 äàõèí áàãà áàéíà. (Õ¿ñíýãò 8.1.2)

Òàðõèíä öóñ õàðâàëò Ìîíãîë ýðýãòýé÷¿¿äèéí íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëæ áàéãàà áºãººä 2013 îíû áàéäëààð 10 000 õ¿í àìä 7.8 íîãäîæ áàéãàà íü ºìíºõ îíîîñ 1.2 ïðîìèëëèîð áóóðñàí áàéíà. 2003 îíûã õ¿ðòýë ç¿ðõíèé èøåìè, òàðõèíä öóñ õàðâàëòûí øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí ò¿âøèíä áàéñàí áîë 2008 îíîîñ õîéø òàðõèíä öóñ õàðâàëòûí øàëòãààíò íàñ áàðàëò òýðã¿¿ëýõ õàíäëàãà àæèãëàãäàæ áàéíà.

Õ¿ñíýãò 8.1.1. Øàëòãààíààð òîîöñîí ç¿ðõ- ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí, 10 000 õ¿í àìä, íàñíû á¿ëãýýð

8.2. Õîðò õàâäðûí øàëòãààíò íàñ áàðàëò

Õîðò õàâäàð ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò íü 1990 îíîîñ õîéø õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí 2 äàõü òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëñîîð áàéíà.2013 îíû áàéäëààð õîðò õàâäðûí øàëòãààíò íàñ áàðàëò íèéò íàñ áàðàëòûí 23.4 õóâèéã ýçýëæ áàéãàà áà íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí 10 000 ýðýãòýé õ¿í àìä 15.0, 10 000 ýìýãòýé õ¿í àìä 11.3 íîãäîæ áàéíà.

Ýðýãòýé÷¿¿äèéí äóíä ýëýã, õîäîîä , óóøèã, óëààí õîîëîé, íîéðõîéí ºìºí, ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíä ýëýã, õîäîîä, óìàéí õ¿ç¿¿, óëààí õîîëîé, óóøãèíû õîðò õàâäðûí íàñ áàðàëò òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí áîëæ áàéíà.

2013 îíû áàéäëààð õîðò õàâäàðòàé õýìýýí îíîøëîãäñîí õ¿í àìûí 75.9 õóâü íü ºâ÷íèéõºº III, IV ¿å øàòàíä îðñîí ¿åäýý îíîøëîãäîæ, íàñ áàðñàí íèéò õ¿í àìûí 64.3 õóâü íü àíõ îíîøëîãäñîíîîñîî õîéø 1 æèë õ¿ðòëýõ õóãàöààíä àìüäàðñàí áàéíà.


Òàðõèíä öóñ õàðâàëò Äàðàëò èõñýõ ºâ÷èí Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí

Íèéò íàñ áàðàëò 19.6 6.8 1.1 8.7

20 õ¿ðòýë 0.2 0.0 0.0 0.1

20-44 4.0 1.6 0.1 1.4

45-64 41.3 18.4 2.9 15.2

65-ààñ äýýø 283.4 78.7 15.1 143.4

Ýðýãòýé 22.9 7.8 0.8 10.4

20 õ¿ðòýë 0.2 0.0 0.0 0.1

20-44 5.6 2.2 0.2 2.1

45-64 57.5 22.9 1.7 23.5

65-ààñ äýýø 332.7 96.0 14.4 168.9

Ýìýãòýé 16.9 6.0 1.4 7.3

20 õ¿ðòýë 0.2 0.0 0.0 0.1

20-44 2.4 1.1 0.1 0.7

45-64 27.1 14.5 4.0 8.0

65-ààñ äýýø 247.9 66.3 15.7 125.0



2010 îíòîé õàðüöóóëàõàä õîæóó îíîøëîëòûí õóâü 3.2 õóâèàð áóóð÷, àíõ îíîøëîãäñîíîîñîî õîéø 1 æèë õ¿ðòýëõ õóãàöààíä àìüäàðñàí õóâü 2.9 õóâèàð íýìýãäñýí áàéíà.

8.3 ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààíû óëìààñ íàñ áàðàõ òîõèîëäîë ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ýðñ íýìýãäýæ, 1990 îíä õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí 5 äàõü, 2000 îíîîñ õîéø 3 äàõü òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí áîëñîîð áàéíà. 10000 õ¿í àìä íîãäîõ ãýìòýë õîðäëîãî, ãàäíû øàëòãààíò íàñ áàðàëò íü 1995 îíä 6.0, 2000 îíä 7.6, 2007 îíä 11.7, 2013 îíä 9.6 áîëæ 2.1 ïðîìèëü-îîð áóóðñàí áàéíà.

2013 îíä ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààíààð 2 788 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäýæ 10 000 õ¿í àìä 9.6 áàéíà. Õ¿éñýýð àâ÷ ¿çýõýä 79.9 õóâü íü ýðýãòýé÷¿¿ä, 20.1 õóâü íü ýìýãòýé÷¿¿ä áàéíà. 10 000 ýðýãòýé õ¿í àìä íîãäîõ íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí 15.8 áàéãàà íü ýìýãòýé÷¿¿äýýñ 4.2 äàõèí èõ áàéíà

Çóðàã 8.3.1. Îñîë ãýìòëèéí øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí õýëáýð, õ¿éñýýð, 10 000 õ¿í àìä, 2013 îí

Çóðàã 8.2.1. Çîíõèëîí òîõèîëäîõ õîðò õàâäðûí íàñ áàðàëò, àíõ îíîøëîãäñîíîîñ õîéøõè àìüäàðñàí õóãàöàà õóâèàð, 2013 îí

Çóðàã 8.2.2. Çîíõèëîí òîõèîëäîõ õîðò õàâäðûí ºâ÷ëºë, àíõ îíîøëîãäñîí I-IV ¿å øàòàíäàà, 2013 îí

1.53

0 46

0.39÷ ,

3.27

2.84

0.82

0.46

0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00 3.50

73 2

32.0

38.3

78.4

19 5

29.3

27.7

13.4

4 7

19.3

12.8

7.2

2 7

19.3

21.3

1.0

66.5

65.0

64.0

73.2

18.6

24.0

24.7

19.5

10.1

7.4

6.5

4.7

4.9

3.7

4.8

2.7

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0

1 1-2 3-4 5

1 4

16.3

6.4

1.7

6 3

13.3

28.3

13.6

53 6

32.8

47.4

43.2

38 5

6.8

16.8

41.5

4.0

2.9

2.1

1.4

14.6

12.6

10.6

6.3

48.0

45.8

58.1

53.6

33.2

38.1

28.3

38.5

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0

I II III IV



ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààíûã õýëáýðýýð àâ÷ ¿çâýë 19.7 õóâü íü çàì òýýâðèéí îñîë, 15.7 õóâü íü àìèà õîðëîõ, 8.5 õóâü íü áóñäàä õîðëîãäñîí, 56.1 õóâü íü áóñàä îñëûí øàëòãààíààð íàñ áàðñàí áàéíà.

Çàì òýýâðèéí îñëûí øàëòãààíò íàñ áàðàëò íýìýãäýæ áàéãàà ÷ 2013 îíä ºìíºõ îíîîñ 0.2-ð áîëæ áóóðñàí áàéíà. Ýðýãòýé÷¿¿äèéí àìèà õîðëîõ, áóñäàä õîðëîãäîõ, çàì òýýâðèéí îñîëä ºðòºæ àìü íàñàà àëäàõ ÿâäàë ýìýãòýé÷¿¿äýýñ èõ áàéãàà áºãººä ¿ç¿¿ëýëòèéã 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëàí àâ÷ ¿çâýë: àìèà õîðëîñîí òîõèîëäëûí òîî 6.1 äàõèí, õ¿÷èðõèéëýë, áóñäàä õîðëîãäñîí òîõèîëäëûí òîî 3.9 äàõèí, çàì òýýâðèéí îñëûí òîõèîëäëûí òîî 3.9 äàõèí èõ áàéíà.

Ýíý íü ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åýñ 10 000 õ¿í àì òóòàìä àìèà õîðëîëò 0.5-ààð íýìýãäýæ, õ¿÷èðõèéëýë, áóñäàä õîðëîãäñîí òîõèîëäîë 1.8, çàì òýýâðèéí îñëûí øàëòãààíò íàñ áàðàëò 0.5-ààð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.

Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ºâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí íýìýãäýõ õàíäëàãàòàé áàéíà. 2009 îíä “Îñîë ãýìòýë, õ¿÷èðõèéëëýýñ ñýðãèéëýõ” ¿íäýñíèé õºòºëáºð áàòëàãäñàí áà 2013 îíä çàì òýýâðèéí îñëûí óëìààñ íàñ áàðñàí òîõèîëäîë 100 000 õ¿í àìä 19.9 áîëæ 2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä 1.0-îîð áóóðñàí áàéíà.

Çóðàã 8.3.2. Îñîë ãýìòëèéí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëò, 10 000 õ¿í àìä, 2003-2013 îí

336 0369.7

380.7 365.6

409.1 422.4 416.9

470.3491.8 502.8

578.4

8.4

10.311.1

11.1

11.7

9.38.7

10.1

11.2 11.3

9.6

8.0

10.0

12.0

14.0

400.0

500.0

600.0

700.0

336.0

0.0

2.0

4.0

6.0

0.0

100.0

200.0

300.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013



Õ¿ñíýãò 8.3.1 Äýëõèéí õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí 2030 îíû òºëºâ áàéäàë, Ìîíãîë óëñûí 2013 îíû íàñ áàðàëòûí ¿ç¿¿ëýëòèéí õàðüöóóëàëò

Äýëõèéí õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí 2030 îí äàõü íàñ áàðàëòûí òºëºâ áàéäëûã õàðàõàä ç¿ðõíèé èøåìè, òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷èí, óóøãèíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷èí ýõíèé øàëòãààí áîëæ áàéõàä 2013 îíû áàéäëààð ìàíàé óëñûí íèéò íàñ áàðàëòàä ýçëýõ õóâèàð ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí, òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷èí áîëîí ýëýãíèé õàòóóðàë ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò òýðã¿¿ëæ áàéíà. ßëàíãóÿà ýëýãíèé õàòóóðàë ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëò ìàíàé óëñàä 3 äàõü øàëòãààí áîëæ áàéíà.

2030 ªâ÷ëºë áà ãýìòýë

Íàñ áàðàëò õóâèàð

Áàéð ÁàéðÍàñ áàðàëò

õóâèàð2013

ªâ÷ëºë áà ãýìòýë

Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí 14.2 1 1 15.6 Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí

Òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷èí 12.1 2 2 13.9 Òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷èí

Óóøãèíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷èí 8.6 3 3 5.4 Ýëýãíèé õàòóóðàë

Àìüñãàëûí äîîä çàìûí õàëäâàðóóä 3.8 4 4 3.7 Õîäîîäíû õîðò õàâäàð

Çàì òýýâðèéí îñîë 3.6 5 5 3.6 Çàì òýýâðèéí îñîë

Ãóóðñàí õîîëîé, ìºãººðñºí õîîëîé, óóøãèíû õîðò õàâäàð 3.4 6 6 2.9 ªºðèéãºº ñàíààòàéãààð

ãýìòýýõ

×èõðèéí øèæèí 3.3 7 7 2.3 Ãóóðñàí õîîëîé, ìºãººðñºí õîîëîé, óóøãèíû õîðò õàâäàð

Äàðàëò èõñýõ ºâ÷èí 2.1 8 8 1.8 Äàðàëò èõñýõ ºâ÷èí

Õîäîîäíû õîðò õàâäàð 1.9 9 9 1.7 Ñ¿ðüåý

ÕÄÕÂ/ÄÎÕ 1.8 10 10 1.7 Õ¿÷èðõèéëýë

Áººðíèé ºâ÷ëºë 1.6 11 11 1.5 Óëààí õîîëîéí õîðò õàâäàð

ªºðèéãºº ñàíààòàéãààð ãýìòýýõ 1.5 12 12 1.1 Íÿðàéí àìüñãàëûí äóòàãäàë, òºðºëòèéí ãýìòýë

Ýëýãíèé õîðò õàâäàð 1.4 13 13 0.9 Àìüñãàëûí äîîä çàìûí õàëäâàðóóä

Á¿ä¿¿í, øóëóóí ãýäýñíèé õîðò õàâäàð 1.4 14 14 0.9 Áººðíèé ºâ÷ëºë

Óëààí õîîëîéí õîðò õàâäàð 1.3 15 15 0.8 ×èõðèéí øèæèí

Õ¿÷èðõèéëýë 1.2 16 16 0.8 Á¿ä¿¿í, øóëóóí ãýäýñíèé õîðò õàâäàð

1.2 17 17 0.3 Õºõíèé õîðò õàâäàð

Ýëýãíèé õàòóóðàë 1.2 18 18 0.2 Ñóóëãàëò ºâ÷èí

Õºõíèé õîðò õàâäàð 1.1 19 19 0.2 Õóãàöààíààñ ºìíº ýñâýë áàãà æèíòýé òºðºëò

Ñ¿ðüåý 1.0 20 20 0.2 Íÿðàéí õàëäâàð

Íÿðàéí õàëäâàð 0.9 21 21 0.1 Óóøãèíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷èí

Õóãàöààíààñ ºìíº ýñâýë áàãà æèíòýé òºðºëò 0.9 22 22 0.0 ÕÄÕÂ/ÄÎÕ

Íÿðàéí àìüñãàëûí äóòàãäàë, òºðºëòèéí ãýìòýë 0.7 23 23 0.0 Ìàëàðèÿ

Ìàëàðèÿ 0.4 24 24



Á¯ËÝÃ 9. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÝÌÈÉÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÒÀËÀÀÐ


Ìîíãîë Óëñûí ýìèéí á¿ðòãýëä ýì, ýìèéí ò¿¿õèé ýäèéã á¿ðòãýñíýýð àþóëã¿é, ÷àíàðûí áàòàëãààòàé ýì õýðýãëýõ îð÷èí á¿ðäýõ, äîòîîäûí çàõ çýýëä õóóðàì÷, äóóðàéìàë ýì íýâòðýõ ¿¿ä õààëãûã õààõ, òýäãýýðèéã èëð¿¿ëýõ, ýìèéí çîõèñòîé õýðýãëýýã òºëºâø¿¿ëýõ à÷ õîëáîãäîëòîé.

Ýìèéí á¿ðòãýë íü Ìîíãîë Óëñûí Ýì, ýìíýëãèéí õýðýãñëèéí òóõàé õóóëü, Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàéäûí 2012 îíû 41 òîîò òóøààëààð áàòëàãäñàí “Ýì, áèîëîãèéí èäýâõèò á¿òýýãäýõ¿¿íèé á¿ðòãýëèéí æóðàì” - ààð çîõèöóóëàãääàã.

Õ¿í àìûí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíä õýðýãëýõ ýì, ýìèéí ò¿¿õèé ýä áîëîí îíîøëóóðûí ºíäºð èäýâõòýé, àþóëã¿é, ÷àíàðûí áàòàëãààòàé áàéäëûã õàíãàõ, “Ýìèéí òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ áîäëîãî”, “Ýì, ýìíýëãèéí õýðýãñëèéí òóõàé õóóëü”-ä íèéö¿¿ëýí Ìîíãîë óëñûí ýìèéí á¿ðòãýëä á¿ðòãýõ, á¿ðòãýëä ººð÷ëºëò îðóóëàõ, á¿ðòãýëýýñ õàñàõ õàðèëöààã ýíý æóðìààð çîõèöóóëíà.

Óëñûí á¿ðòãýëä òóõàéí æèëä ýí òýðã¿¿íä á¿ðòãýõ ýìèéí æàãñààëòûã òºâ ýìíýëýã, òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ, àéìàã, íèéñëýëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ãàçàð, íýãäñýí ýìíýëã¿¿äýýñ èð¿¿ëñýí ñàíàëûã ¿íäýñëýí æèë á¿ðèéí íýãä¿ãýýð óëèðàëä ÕÝÇ-èéí õóðëààñ áàòàëæ ãàðãàäàã.

Õ¿íèé ýìèéí çºâëºë íü ýì, âàêöèí, ò¿¿õèé ýäèéí á¿ðòãýëèéí àñóóäàë áîëîí îëîí óëñàä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí, ÷àíàðûí áàòàëãààòàé, ¿éëäâýðëýã÷ýýñ øóóä íèéë¿¿ëýãäýæ áàéãàà Ìîíãîë óëñûí ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíä ÷óõàë øààðäëàãàòàé ýìèéí á¿ðòãýëèéã áîãèíî õóãàöààíä /Ò¿ðãýâ÷èëñýí æóðìààð/ õýëýëöýæ øèéäâýðëýíý.

Ýìèéã á¿ðòãýõ øèéäâýðò îëîí óëñûí áîëîí õóäàëäààíû íýðøèë, õýëáýð, òóí, ñàâëàëòûí õýìæýý, îëãîõ íºõöºë, á¿ðòãýëèéí õ¿÷èíòýé õóãàöàà, ¿éëäâýðëýã÷èéí íýð, ¿éëäâýðëýñýí óëñûã çààíà. Õóðàëä õýëýëö¿¿ëñýí ýì, îíîøëóóðûí òóõàéí øîøãî á¿õèé ñàâëàëòûí õýëáýðèéã óëñûí á¿ðòãýëòýéä òîîöîõ áºãººä òóñ çºâëºëººñ ººð÷ëºëò îðóóëàõûã çºâøººðººã¿é ººð ñàâëàëòòàé ýì, îíîøëóóðûã á¿ðòãýëä îðîîã¿éä òîîöíî.

Ýì, ýìèéí ò¿¿õèé ýä, îíîøëóóðûã 5, ò¿ðãýâ÷èëñýí æóðìààð á¿ðòãýñýí ýìèéã 3 æèëèéí õóãàöààãààð á¿ðòãýæ ãýð÷èëãýý îëãîíî.

Ìîíãîë Óëñûí ýìèéí á¿ðòãýëä 1992 îíîîñ õîéø íèéò 3711 ýì, ýìèéí ò¿¿õèé ýä á¿ðòãýãäýýä áàéíà. 2014 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 01-íèé áàéäëààð 2920 ýì, 110 ýìèéí ò¿¿õèé ýäèéí á¿ðòãýëèéí õóãàöàà õ¿÷èíòýé áàéíà. Òýäãýýðèéí 6,5%-èéã ¿íäýñíèé ¿éëäâýðèéí ýì ýçýëæ áàéíà.

2013 îíä Õ¿íèé ýìèéí çºâëºëèéí õóðàë 7 óäàà õóðàëäàæ 495 ýì, ýìèéí ò¿¿õèé ýäèéí á¿ðòãýëèéí ñóíãàëò, 525 ýìèéí á¿ðòãýëèéí ººð÷ëºëòèéí àñóóäëûã õýëýëöýæ øèéäâýðëýñýí áà øèíý á¿ðòãýëèéí 347 àñóóäëûã õýëýëöýæ íèéò 309 ýì, âàêöèí, ýìèéí ò¿¿õèé ýä á¿ðòãýñýí áàéíà.



Á¯ËÝÃ 9. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÝÌÈÉÍ Á¯ÐÒÃÝË

Õ¿í àìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíä õýðýãëýæ áóé ýìèéí ÷àíàð, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ çîðèëãîîð 1994 îíîîñ ýõëýí ýìèéí á¿ðòãýë õèéãäñýí áàéíà. 2013 îíû áàéäëààð Ìîíãîë óëñûí ýìèéí á¿ðòãýëä 2920 íýðèéí ýì, 110 ýìèéí ò¿¿õèé ýä á¿ðòãýëòýé áàéíà. 2013 îíä 309 íýðèéí ýì øèíýýð á¿ðòãýæ, 495 íýðèéí ýìèéí á¿ðòãýëèéí õóãàöààã ñóíãàæ, 525 íýðèéí ýìèéí á¿ðòãýëä ººð÷ëºëò îðóóëæ, 5 íýðèéí ýìèéã á¿ðòãýëýýñ õàññàí áàéíà.

Çóðàã 9.1. Á¿ðòãýãäñýí ýì, áîäèò òîîãîîð, 2013 îí

Çóðàã 9.2. Á¿ðòãýãäñýí ýì, õóâèàð, 2013 îí

207224

304

350

279

263

309

250

300

350

400

64 67

46

121

95

177

121

195

138

157

207

142 148

208

0

50

100

150

200

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

6.5%

93.5%



Á¿ðòãýãäñýí íèéò ýìèéã îëîí óëñûí ÀÒÑ /Anatomical Therapeutic classifi cation-Õ¿íèé àíàòîìûí á¿òöýä ñóóðèëñàí ýìèéí àíãèëàë/ êîäîîð àíãèëâàë:

Çóðàã 9.3. Á¿ðòãýãäñýí ýì, ÀÒÑ êîäîîð, 2013 îí

Çóðàã 9.4. Óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýãäñýí ýì, Óëñ îðíóóäààð, 2013 îí

2013 îíû áàéäëààð óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýëòýé 54 óëñûí 392 ¿éëäâýðëýã÷èéí 2920 íýðèéí ýìèéí 12% íü ÎÕÓ, 11.4% íü Ýíýòõýã, 8,6% íü Ãåðìàí óëñàä ¿éëäâýðëýãäñýí ýì ýçëýæ áàéíà.

515479

334289

232178 158 140 137 118 116 110

53 48 200

100

200

300

400

500

600

,

,

,

J N R M B G D S T L V P

12.0%11.4%

8.6%

8.0%

10.0%

12.0%

14.0%

6.4%6.0%

5.4% 5.2%4.7%

4.2%3.6% 3.4% 3.2%

2.3% 2.2% 2.0%

0.0%

2.0%

4.0%

6.0%



Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàéäûí 2009 îíû 342 äóãààð òóøààëààð áàòëàãäñàí çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí 6 äàõü æàãñààëòàä 328 íýðèéí ýì, 419 ýìèéí õýëáýðèéã áàãòààñàí. Íèéãìèéí äààòãàëûí ¿íäýñíèé çºâëºëèéí 2013 îíû 07 äóãààð ñàðûí 31-íèé ºäðèéí “Æàãñààëò áàòëàõ òóõàé” 28 äóãààð òîãòîîëîîð åðºíõèé íýðøëýýð 134 íýðèéí Çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéã Ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàëûí ñàíãààñ 40-83.3 õóâü õ¿ðòýë õºíãºëºëòòýé ¿íýýð îëãîæ áàéíà.



Á¯ËÝÃ 10. ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕªÒªËÁªÐ¯¯Ä


Ýíý á¿ëýãò Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðò õýðýãæèæ áóé ¿íäýñíèé õºòºëáºð¿¿äýýñ 7 õºòºëáºðèéí øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã ñ¿¿ëèéí 5 æèëèéí áàéäëààð îðóóëëàà.

“Íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíä” ¿íäýñíèé õºòºëáºð íü Çàñãèéí ãàçðûí 2012 îíû 61 òîîò òîãòîîëîîð áàòëàãäñàí áà 2012 îíîîñ 2016 îíóóäàä õýðýãæèõ õºòºëáºð þì. Òóñ õºòºëáºðèéí çîðèëãî íü ýìýãòýé÷¿¿ä, ýðýãòýé÷¿¿ä, ºñâºð ¿åèéíõýíä íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã òýãø õ¿ðòýýìæòýé ¿ç¿¿ëæ, õ¿í àìûí òîãòâîðòîé ºñºëòèéã äýìæèõ çàìààð ìîíãîë õ¿íèé õºãæëèéã õàíãàõ òààòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëæ,Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòûã õàíãàõàä îðøèíî. Òóñ õºòºëáºðò ïåðèíàòàëü ýíäýãäèéí ò¿âøèíã /1000 àìüä òºðºëòºä/ 2014 îíû áàéäëààð 16.9 õ¿ðãýíý ãýæ çààñàí áàéäàã áîë 2013 îíû áàéäëààð ýíý ¿ç¿¿ëýëò 14.4-ä õ¿ðñýí áàéíà.

“Õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ” ¿íäýñíèé õºòºëáºð íü Çàñãèéí ãàçðûí 2011 îíû 108 òîîò òîãòîîëîîð áàòëàãäñàí áà 2011 îíîîñ 2015 îíóóäàä õýðýãæèõ õºòºëáºð þì. Òóñ õºòºëáºðèéí çîðèëãî íü “Îëîí óëñûí ýð¿¿ë ìýíäèéí ä¿ðýì”-èéã õýðýãæ¿¿ëýõ ÷àäàâõèéã ¿íäýñíèé áîëîí îðîí íóòãèéí ò¿âøèíä áýõæ¿¿ëýõ, Õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ, ñýðãèéëýõ ýðõ ç¿éí îð÷íûã áîëîâñðîíãóé áîëãîõîä îðøèíî. Õàëäâàðò ºâ÷íèé ãàðàëò 10 000 õ¿í àìä 2013 îíû õ¿ðýõ ò¿âøèíãýýñ öóñàí ñóóëãà 2.0, ñàëüìîíåëë¸ç 0.3, À âèð¿ñò õåïàòèò 10.1, óëààíóóä 3.9-îîð òóñ òóñ áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéíà.

“Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ” ¿íäýñíèé õºòºëáºð 2014 îíû Çàñãèéí ãàçðûí 34 òîîò òîãòîîëîîð “Àìüäðàëûí áóðóó õýâøëýýñ ¿¿äýëòýé ºâ÷íººñ ñýðãèéëýõ, õÿíàõ ¿íäýñíèé õî¸ð äàõü õºòºëáºð” áîëîí áàòëàãäàí õýðýãæèæ áàéíà. Òóñ õºòºëáºð íü 2014-2021 îí õ¿ðòýë 2 ¿å øàòòàéãààð õýðýãæèõ áà ãîë çîðèëãî íü õóâü õ¿í, ãýð á¿ë, áàéãóóëëàãà õàìò îëîíä ýð¿¿ë àæ òºðºõ äàäàë, çàí ¿éëèéã òºëºâø¿¿ëýõ, àìüäðàëûí áóðóó õýâøëýýñ ¿¿äýëòýé çîíõèëîí òîõèîëääîã õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé õÿíàëò, òàíäàëò, ìåíåæìåíòèéã ñàéæðóóëàõ çàìààð óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áîëîìæòîé õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé ºâ÷ëºë, ÷àäâàð àëäàëò, öàã áóñûí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõýä îðøèæ áàéíà.

Õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä õ¿í àìûí òàìõèíû õýðýãëýýíèé õóâèéã îäîî áàéãàà ò¿âøèíãýýñ 4-5 õóâèàð áóóðóóëàõ, 10 000 õ¿í àìä õàðüöóóëñàí õîðò õàâäðààñ øàëòãààëñàí íàñ áàðàëòûã 1.4-2.5-ààð, ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû øàëòãààíò íàñ áàðàëòûã 0.4-2.2-îîð áóóðóóëàõ çîðèëòòîé þì.



“ÍªÕªÍ ¯ÐÆÈÕ¯ÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ” ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò ÀãóóëãàÕºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî Çàñãèéí ãàçðûí 2012îíû 61 ä¿ãýýð òîãòîîë

Õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõ õóãàöàà 2012-2016 îí

Ãîë çîðèëò

Ýìýãòýé÷¿¿ä, ýðýãòýé÷¿¿ä, ºñâºð ¿åèéíõýíä íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã òýãø õ¿ðòýýìæòýé ¿ç¿¿ëæ, õ¿í àìûí òîãòâîðòîé ºñºëòèéã äýìæèõ çàìààð ìîíãîë õ¿íèé õºãæëèéã õàíãàõ òààòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëæ, Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòûã õàíãàõàä îðøèíî.

Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëòÝõ ñóðâàëæ áà øàëãóóðûí ìºí

÷àíàð

Õ¿ðýõ ò¿âøèí 2013 îíû ò¿âøèíÑóóðü

¿ç¿¿ëýëò 2014 2016

1. Ýõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

1.1 Ýõèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí /100 000 àìüä òºðºëòºä / ÝÌÑ¯ 45.5 (2010) 44.0 40.0 42.6

1.2 Ïåðèíàòàëü ýíäýãäèéí ò¿âøèí /1000 àìüä òºðºëòºä/ ÝÌÑ¯ 16.9 (2010) 16.9 16.9 14.4

1.3 Æèðýìñíèé õÿíàëòàä áàéõ õóãàöààíäàà 6 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø óäàà ¿ç¿¿ëñýí æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâü ÝÌÑ¯ 93.7(2010) 99.0 99.5 91.7

1.4 Ýìíýëýãò òºðñºí ýõ÷¿¿äèéí ýçëýõ õóâü ÝÌÑ¯ 99.0 (2010) 99.3 99.5 99.2

1.5 Æèðýìñíèé õÿíàëòàä ýðò îðñîí ãîë÷ õóãàöàà ñóäàëãàà 2.9 (2008) 2.6 2.1 -

1.6 Ýõèéí ýíäýãäýëä õàëäâàðò ºâ÷íèé øàëòãààíò íàñ áàðàëòûí ýçëýõ õóâü ñóäàëãàà 23.3(2010) 20.0 18.0 -

1.7 Íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýð¿¿ë ìýíäèéí íýí ÷óõàë 10 ýìèéí íººöòýé ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ öýã ñóäàëãàà 76.0(2010) 85.0 90.0 -

1.8 Ýõ÷¿¿äèéí àìðàõ áàéðàíä àìàðâàë çîõèõ ýõ÷¿¿äýýñ àìðàõ áàéðààð ¿éë÷ë¿¿ëñýí ýõ÷¿¿äèéí ýçëýõ õóâü ÝÌÑ¯ 78.0( 2010) 80.0 75.0 74.0

2. Ãýð á¿ë òºëºâëºëòèéí ¿ç¿¿ëýëò:

2.1 Ãýð á¿ë òºëºâëºëòèéí îð÷èí ¿åèéí àðãûí õýðýãëýýíèé õóâü ÝÌÑ¯ 53.4 (2010) 54.0 55.0 55.0

2.2 Ãýð á¿ë òºëºâëºëòèéí õàíãàãäààã¿é õýðýãöýýíèé õóâü ñóäàëãàà 13.9(2008) 10.0 7.5 -

2.3 Æèðýìñëýõýýñ õàìãààëàõ îð÷èí ¿åèéí ãóðâààñ äîîøã¿é ýì õýðýãñëèéã ñàíàë áîëãîäîã áîëñîí ýìíýëãèéí ýçëýõ õóâü ñóäàëãàà 93.5(2010) 94.0 95.0 -

3. Àþóëòàé ¿ð õºíäºëòººñ ñýðãèéëýõ ¿éë àæèëëàãààíû ¿ç¿¿ëýëò:

3.1 ¯ð õºíäºëò (1000 àìüä òºðºëòºä) ÝÌÑ¯ 18.6(2010) 180 160 195.8

3.2 Íºõºí ¿ðæèõ¿éí íàñíû 1000 ýìýãòýéä íîîãäîõ ¿ð õºíäºëò ÝÌÑ¯ 14.8(2010) 12.0 10.0 18.4

3.3 ¯ð õºíäºëòèéí ºìíºõ áîëîí äàðààõü çºâëºãººã ºãäºã áàéãóóëëàãûí ýçëýõ õóâü ñóäàëãàà 72.2(2010) 90.0 100.0 -

4. Áýëãèéí çàìààð äàìæèõ õàëäâàðûí õÿíàëò áà óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéí ¿ç¿¿ëýëò:

4.1 C¿¿ëèéí óäàà áýëãèéí õàâüòàëä îðîõäîî áýëãýâ÷ õýðýãëýñýí 15-24 íàñíû çàëóóñûí õóâü ñóäàëãàà 58.6(2007) 63 65 -

4.2 Õàëäâàð äàìæèõ çàìûã çºâ íýðëýñýí,áóðóó îéëãîëòûã ¿ã¿éñãýæ ÷àäñàí 15-24 íàñíû çàëóóñûí õóâü ñóäàëãàà 24.5(2007) 45.0 48.0 -

4.3 Óìàéí õ¿ç¿¿íèé õàâäðûí ýðò èëð¿¿ëýëòýä õàìðàãäñàí ýìýãòýéí ýçëýõ õóâü ñóäàëãàà òîãòîîíî 50.0 70.0 -

5. Áýëãèéí áîëîâñðîëûí ¿ç¿¿ëýëò :

5.1 15-19 íàñíû îõèäûí òºðºëòèéí ò¿âøèí /ýçëýõ õóâü / ÝÌÑ¯ 6.0(2010) 5.5 5.0 5.5

6. Õ¿÷èðõèéëëýýñ ñýðãèéëýõ áà ¿éë÷èëãýýíèé ¿ç¿¿ëýëò:

6.1Ãýð á¿ëèéí áîëîí áýëãèéí õ¿÷èðõèéëýëä ºðòñºí ýðýãòýé, ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýçëýõ õóâü ñóäàëãàà òîãòîîíî

æèë äàðààëàí áóóðóóëíà

-

6.2 Ãýð á¿ëèéí áîëîí áýëãèéí õ¿÷èðõèéëýëä ºðòºãñäºä òóñëàìæ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ áàéãóóëëàãûí òîî /ªññºí ä¿íãýýð / ÝÌÑ¯ 4(2011) 5.0 7.0 -



“ÕÀËÄÂÀÐÒ ªÂ×ÈÍÒÝÉ ÒÝÌÖÝÕ” ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò ÀãóóëãàÕºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî 2011 îíû 108-ð òîãòîîë

Õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõ õóãàöàà 2011-2015 îí

Ãîë çîðèëò"Îëîí óëñûí ýð¿¿ë ìýíäèéí ä¿ðýì"-èéã õýðýãæ¿¿ëýõ ÷àäàâõèéã ¿íäýñíèé áîëîí îðîí íóòãèéí ò¿âøèíä áýõæ¿¿ëýõ, Õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ, ñýðãèéëýõ ýðõ ç¿éí îð÷íûã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ

¹ Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò2010 îíû

ñóóðü ¿ç¿¿ëýëò

Õ¿ðýõ ¿ð ä¿íãèéí ¿ç¿¿ëýëò (îíîîð)

2011 îíä õ¿ðýõ

ò¿âøèí

2011 îíû ò¿âøèí

2012 îíû

ò¿âøèí

2012 îíû

õ¿ðñýí ò¿âøèí

2013 îíû

ò¿âøèí

2013 îíû

õ¿ðñýí ò¿âøèí

2014 îíû

ò¿âøèí

2015 îíû

ò¿âøèí

1 Õàëäâàðò ºâ÷íèé äýãäýëòèéí ¿åä øóóðõàé õàðèó àðãà õýìæýý àâàõ òàëààð ñóðãàãäñàí áàã 15 20 34 30 34 40 34 50 60

2 Õàëäâàðò ºâ÷íèé äýãäýëòèéí ãîëîìòîä 24-48 öàãèéí äîòîð õàðèó àðãà õýìæýý àâñàí òîõèîëäîë 40 55 88 70 88 75 85 80 85

3 Õàëäâàðò ºâ÷íèé õàìøèíæ, ñýæèãòýé, ºâºðìºö òîõèîëäëûí îíîøèéí ëàáîðàòîðèéí áàòàëãààæèëò 40 45 68.4 50 68.4 60 70 70 80

4 Ýðñäýëèéí ¿åèéí õàðèëöàà õîëáîîíû ÷èãëýëýýð ñóðãàãäñàí ìýðãýæèëòýí 50 100 123 150 150 200 150 250 300

5Øèíý áîëîí ñýðãýæ áàéãàà õàëäâàðò ºâ÷íèé äýãäýëò, òîìóóãèéí öàðòàõëûí ¿åä õàðèó àðãà õýìæýý àâàõ òàëààð õàìòðàí õèéñýí ¿ç¿¿ëýõ ñóðãóóëü

3 5 6 5 5 10 8 10 15

6 Õàëäâàðò ºâ÷íèé äýãäýëòèéí ¿åèéí õàðèëöàà õîëáîîíû ÷èãëýëýýð ñóðãàãäñàí áàã - 5 34 10 34 15 23 20 20

7 Õàëäâàðò ºâ÷íèé ¿åä õýðýãëýõ õóâèéí õàìãààëàõ õýðýãñëýýð õàíãàãäñàí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà 10 20 28 30 30 40 35 60 80

8 Ëàáîðàòîðèéí ñîðüö öóãëóóëàõ áàãöààð õàíãàãäñàí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà 10 20 20 30 30 40 37 60 80

9 Õàëäâàðò ºâ÷íèé îíîøèëãîîíû ÷èãëýëýýð ìàãàäëàí èòãýìæëýãäñýí ëàáîðàòîðè 2 4 2 5 5 6 5 7 8

10 Õàëäâàðò ºâ÷íèé îíîøëîãîîíä íýâòýðñýí ìîëåêóë-áèîëîãèéí øèíæèëãýýíèé àðãà 1 2 4 3 3 4 9 5 6

11 Îëîí óëñûí ëàâëàãàà ëàáîðàòîðèéí ÷àíàðûí õÿíàëòûí ñ¿ëæýýíä õàìðàãäñàí ëàáîðàòîðè 2 3 1 4 4 6 6 6 6

12 Â âèðóñò ãåïàòèòààñ ñýðãèéëýõ âàêöèíä õàìðàãäñàí ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí 5 20 9 30 30 40 36 50 60

13 Òîìóóãèéí ýñðýã äàðõëààæóóëàëòàä õàìðàãäñàí ýìíýëãèéí ìýðãýæèëòýí 10 20 25 30 30 40 55 50 60

14 Ýìíýëãèéí àæèëëàãñäûí õàëäâàðò ºðòñºí áàéäëûã òîãòìîë ìýäýýëäýã ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà 6 15 21 25 25 40 35 50 60

15 Öóñ, öóñàí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ýðãýõ òàëîíûã õýðýãëýæ õýâøñýí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà - 20 21 40 40 60 51 80 100

16 Õàëäâàðò ºâ÷íèé òàíäàëò, ñýðãèéëýëò, îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé òàëààð õèéñýí ñóäàëãàà 9 12 14 15 12 17 16 20 22

17 Õàëäâàðò ºâ÷íèé òàíäàëò, õàðèó àðãà õýìæýýíèé òàëààð õèéñýí äýìæëýãò õÿíàëò 10 20 28 30 30 40 32 50 60

18 Øèíýýð íýâòð¿¿ëñýí Âàêöèí - - - - 0 1 - 1Áèîáýëäìýë - 1 - 1 1 1 1 1Îíîøëóóð - 1 - 1 1 1 1 1

19Õàëäâàðò ºâ÷èí 10.000 õ¿í àìä (ïðîìèëèýð)

Öóñàí ñóóëãà 11.2 11.0 7.6 10.0 7.4 9.0 7.0 9.0 9.0Ñàëüìîíåëë¸ç 0.8 0.6 0.4 0.6 0.4 0.6 0.3 0.6 0.5À âèð¿ñò õåïàòèò 33.8 21.0 49.0 21.0 21.2 15.8 5.7 13.0 10.0Óëààíáóðõàí 0.1 0.0 - - 0.0 - 0.0 - -Óëààíóóä 5.9 5.0 0.1 4.5 0.8 4.0 0.1 3.5 3.0Ãàõàé õàâäàð 7.9 7.5 3.7 7.0 32.6 7.0 18.7 6.5 6.0

20 Ñ¿ðüåýãèéí íàñ áàðàëò (100.000 õ¿í àìä) 2.5 2.3 2.2 2.1 2.1 1.9 2.0 1.7 1.521 Ò¿ðõýö ýåðýã ñ¿ðüåýãèéí òîõèîëäëûí èëð¿¿ëýëò 83.7 84 74.1 84.3 74.1 84.5 57.0 84.7 85.022 Ò¿ðõýö ýåðýã ñ¿ðüåýãèéí øèíý òîõèîëäëûí ýäãýðýëò 83.4 83.8 83 82.7 82.7 84.4 80.1 84.7 85.0

23 ÕÄÕÂ-èéí õàëäâàðûã èëð¿¿ëýõ øèíæèëãýý õèéëãýñýí ñ¿ðüåýòýé ºâ÷òºí 35 43 90.6 51 90.6 59 60.4 67 75

24 Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äèéí äóíä äàõü òýìá¿¿ãèéí òàðõàëò (ñóäàëãààãààð) 1.7 - - 1.3 - - 1.1 - -



“ÎÑÎË, ÃÝÌÒÝË, Õ¯×ÈÐÕÈÉËËÝÝÑ ÑÝÐÃÈÉËÝÕ” ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò Àãóóëãà

Õºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî 2009 îíû 279-ð òîãòîîë

Õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõ õóãàöàà I ¿å øàò 2010-2012 îí, II ¿å øàò 2013-2016 îí

Ãîë çîðèëò Õ¿í àì îñîë, ãýìòëèéí óëìààñ òàõèð äóòóó áîëîõ, õºäºëìºðèéí ÷àäâàð àëäàõ, íàñ áàðàõ ÿâäëûã áóóðóóëàõ


ò¿âøèí




2012 îíä ò¿âøèí

2013 îíû õ¿ðñýí ò¿âøèí ò¿âøèí

1 Çàì, òýýâðèéí îñëûí óëìààñ íàñ áàðñàí òîõèîëäîë/100000 õ¿í àìä/ 18.7 15.8 17.8 19.7 20.9 19.9

2 Õ¿¿õäèéí îñîë ãýìòëèéí òîõèîëäîë/10000 õ¿í àì òóòàìä/ 78.1 84.3 94.3 96.4 99.4 124.4

3 Ò¿ëýãäýë/10000 õ¿í àìä/ 22.7 23.5 26.9 30.2 29.2 35.1

4 Ãýìòýë ñîãîã, ñóäëàëûí êàáèíåòòýé àéìãèéí òîî 14 11 11 11 12 15

5Ãýìòýë ñîãîãûí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé îð ãàðãààã¿é àéìãèéí òîî

11 11 11 10 9 6

6 Ãýìòýë, ñîãîã ñóäëàëûí ýì÷ã¿é àéìãèéí òîî 5 4 3 3 2 3



“ÀÌÜÄÐÀËÛÍ ÁÓÐÓÓ ÕÝÂØËÝÝÑ ¯¯ÄÝËÒÝÉ ªÂ×ÍªªÑ ÑÝÐÃÈÉËÝÕ, ÕßÍÀÕ” ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò ÀãóóëãàÕºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî 2014 îíû 2 äóãààð ñàðûí 7-íû 34 äóãààð òîãòîîë

Õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõ õóãàöàà2014-2021 îíÍýãä¿ãýýð ¿å øàò-2014-2017 îíÕî¸ðäóãààð ¿å øàò-2017-2021 îí

Ãîë çîðèëò

Õóâü õ¿í, ãýð á¿ë, áàéãóóëëàãà õàìò îëîíä ýð¿¿ë àæ òºðºõ äàäàë, çàí ¿éëèéã òºëºâø¿¿ëýõ, àìüäðàëûí áóðóó õýâøëýýñ ¿¿äýëòýé çîíõèëîí òîõèîëääîã õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé õÿíàëò, òàíäàëò, ìåíåæìåíòèéã ñàéæðóóëàõ çàìààð óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áîëîìæòîé õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé ºâ÷ëºë, ÷àäâàð àëäàëò, öàã áóñûí ýíäýãäëèéã áóóðóóëàõ îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõýä ýíýõ¿¿ õºòºëáºðèéí çîðèëãî îðøèíî.

¹ Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò Ýõ ¿¿ñâýð

2013 îíû

ò¿âøèí

Õ¿ðýõ ¿ç¿¿ëýëò

2017 îí 2021 îí

I. Õ¿íèé çàí ¿éëòýé õîëáîîòîé õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé àíõäàã÷ ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñèéí ¿ç¿¿ëýëò:1 Õ¿í àìûí òàìõèíû õýðýãëýý, õóâèàð * 27.1 27 21.72 Ñ¿¿ëèéí 30 õîíîãò òàìõèéã 1-2 óäàà õýðýãëýñýí 13-15 íàñíû õ¿¿õýä, õóâèàð ** 5.9 5.4 4.93 Ñ¿¿ëèéí 30 õîíîãò òàìõèéã 1-2 óäàà õýðýãëýñýí 16-17 íàñíû õ¿¿õýä, õóâèàð ** 17.5 16 14.54 Ñ¿¿ëèéí 30 õîíîãò àæëûí áàéðàíäàà òàìõèíû óòààíä ºðòºãñºä, õóâèàð * 25.5 23.4 21.3

5 15-ààñ äýýø íàñíû íýã õ¿íä íîãäîõ á¿ðòãýãäñýí ñîãòóóðóóëàõ óíäàà, ëèòð (àðõèíä øèëæ¿¿ëñíýýð) ***** 9.8 8.8 7.9

6 Ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õýòð¿¿ëýí õýðýãëýã÷èä, õóâèàð * 10.3 10 9.6

7 Ñîãòóóðóóëàõ óíäààã 1-2 óäàà õýòð¿¿ëýí õýðýãëýæ ¿çñýí ñóðàã÷èä, 15-17 íàñ, õóâèàð ** 23.1 22.3 21.6

8 25-64 íàñíû õ¿í àìûí äàâñíû õîíîãèéí äóíäàæ õýðýãëýý (ãð/õîíîã) **** 11.1 10 8.99 Æèìñ, íîãîîã õîíîãò 5 íýãæ (400ãð) õýðýãëýæ ÷àäàõã¿é áàéãàà õ¿í àì, õóâèàð * 96.4 88.4 80.3

10 Õºäºëãººíèé õîìñäîëòîé õ¿í àì, õóâèàð * 22.3 21.6 20.8II. Õ¿íèé çàí ¿éëòýé õîëáîîòîé õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé õî¸ðäîã÷ ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñèéí ¿ç¿¿ëýëò:1 Èë¿¿äýë æèí, òàðãàëàëòòàé õ¿í àìûí ýçëýõ õóâü (ÁÆÈ ≥25êã/ì2) * 54.4 49.9 45.3

2 Öóñíû äàðàëò èõñýëò (àðòåðèéí äýýä äàðàëò ≥140, äîîä äàðàëò ≥90 áà äàðàëò áóóðóóëàõ ýì õýðýãëýæ áàéãàà)-èéí òàðõàëò, õóâèàð * 27.5 25.2 22,9

3 Öóñàí äàõü íèéò õîëåñòåðèíû õýìæýý 5 ììîë/ë áà ò¿¿íýýñ èõ õ¿í àìûí ýçëýõ õóâü * 61.9 56.7 51.9

4 Çàõûí öóñàí äàõü ãëþêîçûí õýìæýý 5.6-6.0 ììîë/ë áàéãàà õ¿í àìûí ýçëýõ õóâü * 8.3 7.6 6.9

5 Öóñàí äàõü ãëþêîçûí õýìæýý èõýññýí (6.1 ììîë/ë áà ò¿¿íýýñ èõ), ãëþêîç áóóðóóëàõ ýì õýðýãëýæ áàéãàà õ¿í àì, õóâèàð * 6.9 6.3 5.8

III. Õ¿íèé çàí ¿éëòýé õîëáîîòîé õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé ýðò èëð¿¿ëýëò, ºâ÷ëºëèéí ¿ç¿¿ëýëò:

1 Óìàéí õ¿ç¿¿íèé õîðò õàâäðûí ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿í àì, õóâèàð (30-60 íàñ) *** 41.6 61 80.4

2 Õºõíèé õîðò õàâäðûí ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿í àì, õóâèàð (30-60 íàñ) *** 33.1 55.4 77.8

3 Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿í àì, õóâèàð (40-64 íàñ) *** 38.5 59 79.5

4 ×èõðèéí øèæèíãèéí ýðò èëð¿¿ëãèéí ¿çëýãò õàìðàãäñàí õ¿í àì, õóâèàð (40-64 íàñ) *** 32.5 55 77.5

I¯. Çîíõèëîí òîõèîëäîõ õàëäâàðò áóñ ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëòûí ¿ç¿¿ëýëò:1 Õîðò õàâäðààñ øàëòãààëñàí íàñ áàðàëò (10 000 õ¿í àìä) *** 13.0 11.6 10.52 Ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíû øàëòãààíò íàñ áàðàëò (10000 õ¿í àìä) *** 19.6 19.2 17.4



“ÎÐ×ÍÛ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ” ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò Àãóóëãà

Õºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî 2005 îíû 245 äóãààð òîãòîîë

Õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõ õóãàöàà

2006-2015 îí

Íýãä¿ãýýð ¿å øàò-2006-2010 îí

Õî¸ðäóãààð ¿å øàò-2010-2015 îí

Ãîë çîðèëò

Õ¿ðýýëýí áóé îð÷íûã áîõèðäóóëæ áàéãàà õ¿÷èí ç¿éëñèéã áàãàñãàõ, îð÷íû ýð¿¿ë ìýíäèéã ñàéæðóóëàõàä ÷èãëýñýí ¿éë àæèëëàãààã ýð÷èìæ¿¿ëýõ, ñàëáàð õîîðîíäûí çîõèöóóëàëò, õàìòûí àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ çàìààð õ¿í àìûã ýð¿¿ë àþóëã¿é îð÷èíä àæèëëàõ, àìüäðàõ íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä îðøèíî.

¹ Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò 2006 îíû ò¿âøèí

2007 îíû

ò¿âøèí

2009 îíû

ò¿âøèí

2010 îíû

ò¿âøèí

2011 îíû

ò¿âøèí

2012 îíû

ò¿âøèí

2013 îíû

ò¿âøèí

I Ãýäýñíèé õàëäâàðò ºâ÷èí /10 000 õ¿í àìä/

1 Áàëíàä 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.02 Ñàëüìîíåëë¸ç 0.0 0.7 0.5 0.5 0.4 0.4 0.33 Öóñàí ñóóëãà 7.3 9.2 11.7 12.5 7.6 7.4 7.0

4 Âèð¿ñò õåïàòèò À 21.7 34.2 22.1 29.4 49.0 21.2 5.7

II Àìüñãàëûí äýýä çàìûí ¿ðýâñýëò ºâ÷èí /10 000 õ¿í àìä/

1 Öî÷ìîã òºâºíõòºñ, ìºãººðñºí õîîëîéòîñ 33.25 40.57 49.7 56.7 46.9 46.5 53.5

2 Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà 14.46 15.8 20.1 19.8 19.1 20.0 18.9



“ÑÝÒÃÝÖÈÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ” ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕÎ¨Ð ÄÀÕÜ ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò ÀãóóëãàÕºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî 2009 îíû 303 äóãààð òîãòîîë


Ãîë çîðèëò

Õ¿í àìûí ñýòãýöèéí ýð¿¿ë ìýíäèéã äýìæèõ, ñýòãýöèíé ýð¿¿ë ìýíäèéí àíõàí øàòíû áîëîí íèéãýì õàìò îëîíä òóëãóóðëàñàí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã ºðãºæ¿¿ëýõ çàìààð ñýòãýö, çàí ¿éëèéí ýìãýãèéí òàðõàëòûã áóóðóóëàõ íºõöºë á¿ðä¿¿ëýõýä îðøèíî.


ò¿âøèí

2010 îíû

ò¿âøèí

2011 îíû

ò¿âøèí

2012 îíû

ò¿âøèí

2013 îíû

ò¿âøèí

2014 îíä õ¿ðýõ

ò¿âøèí

Ñýòãýöèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýã áîëîâñðîíãóé áîëãîæ õ¿ðòýýìæ, ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ òàëààð

1 Ñýòãýöèéí òºðºëæñºí ìýðãýæëèéí ýìíýëãèéí îðíû òîî (10000 õ¿í àìä) 2.2 2.2 2.2 2.2 2.1 10 õóâèàð

áóóðíà

2 Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ñýòãýöèéí îðíû òîî (10000 õ¿í àìä) 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 10 õóâèàð

íýìýãäýíý

3 Íèéãýì õàìò îëíû äóíä àæèëëàæ áàéãàà ãýð òºâèéí òîî 12 12 14 14 14 14

4 Àéìàã, ä¿¿ðãèéí ñýòãýöèéí ýì÷èéí òîî (10000 õ¿í àìä) 0.1 0.1 0.43 0.4 0.4 0.25

5

Ñýòãýöèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí àíõàí øàòíû òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé òàëààðõ ñóðãàëòàä õàìðàãäñàí ñóì, ºðõèéí ýì÷èéí ýçëýõ õóâü

25.0 32.0 32.0 25.0 25.0 60.0

6Àíàãààõ óõààíû áîëîí ñóâèëàõóéí ñóðãàëòûí õºòºëáºðò ñýòãýöèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí õè÷ýýëèéí öàãèéí ýçëýõ õóâü

5.0 5.5 5.5 5.5 2.7 10.0

7

Çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ýìèéí ¿íäýñíèé æàãñààëòàä îðñîí ñýòãýö íºëººò ýìýýð õàíãàãäñàí àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ñóì, ºðõèéí ýìíýëãèéí ýçëýõ õóâü

86.0 41.0 45.0 41.0 20.0 95.0



“ÀÌÍÛ ÕªÍÄÈÉÍ ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄ” ÕªÒªËÁªÐ

¯ç¿¿ëýëò ÀãóóëãàÕºòºëáºðèéã áàòàëñàí Çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëûí äóãààð, îãíîî 2006 îíû 150 äóãààð òîãòîîë


Ãîë çîðèëò

Ø¿ä öîîðîõ ºâ÷èí, ò¿¿íä íºëººëºã÷ ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëèéí õÿíàëò, òàíäàëòûã ñàéæðóóëàõ, ø¿ä àìíû õºíäèéí ýð¿¿ë ìýíäýý èðãýä ººðñäºº õÿíàæ ñàéæðóóëàõ, ýð¿¿ë çàí ¿éë òºëºâøèõºä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõ, íèéãýì, õàìò îëîíä òóëãóóðëàñàí àìíû õºíäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ, ÷àíàðûã äýýøë¿¿ëýõ çàìààð õ¿í àìûí ø¿ä öîîðîõ ºâ÷íèé òàðõàëòûã áóóðóóëàõ

¹ Øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò 2004 îíû ò¿âøèí




Ø¿ä öîîðëûí òàðõàëò, ýð÷èì

1Ø¿ä öîîðëûí òàðõàëò

5-6 íàñòàé õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä 80.1 79.0 89.3 78.0

2 12 íàñòàé õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä 62.0 61.0 65.3 60.0

3 Íèéò õ¿í àìûí äóíä 71.6 71.0 69.9 70.0

4Ø¿ä öîîðëûí ýð÷èì

5-6 íàñòàé õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä 4.6 4.5 6.9 4.3

5 12 íàñòàé õ¿¿õä¿¿äèéí äóíä 1.9 1.9 2.3 1.8

6 Íèéò õ¿í àìûí äóíä 3.1 3.0 69.9 2.8

7 3.18 íàñòàé õ¿¿õäèéí äóíä á¿ðýí ø¿äòýé õ¿¿õäèéí ýçëýõ õóâü 67.5 70.0 69.9 72.5

Òàéëáàð:Óëààíáààòàð õîûí õ¿¿õýä, çàëóóñûí àìíû õºíäèéí ºâ÷ëºëòèéí ñóäàëãàà, 2011 îí . ØÝÍÝÑÒ, ÝÌØÓÈÑ-ÍÀÑÑ



Á¯ËÝÃ 11. ÄÝÌÁ-ûí Íîìõîí äàëàéí áàðóóí á¿ñèéí ìýäýýíèé ñàíä îðîõ Ìîíãîë Óëñûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä, 2013

I Õ¿í àì ç¿éí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé îí1 Ãàçàð íóòãèéí õýìæýý (1 000 êì2) 1 567.00 … … 2013

2 Õ¿í àìûí òîî (‘000) 2 930.3 1 504.5 1 425.8 2013

3 Õ¿í àìûí òîî íàñíû á¿ëãýýð (%)

- 0–4 íàñ 10.9 10.4 11.4 2013

- 5–14 íàñ 16.5 15.9 17.1 2013

- 60 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñ 5.8 6.5 5.1 2013

- 65 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñ 3.8 4.3 3.3 2013

- 80 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñ 1.3 0.9 1.7 2013

4 Õ¿í àìûí öýâýð ºñºëò (%) 2.2 … … 2013

5 Õîòûí õ¿í àì (%) 68.1 67.0 69.2 2013

6 Òºðºëòèéí ò¿âøèí (1000 õ¿í àìä) 27.5 … … 2013

7 Íàñ áàðàëòûí ò¿âøèí (1000 õ¿í àìä) 5.6 6.9 4.3 2013

8 Òºðºëòèéí íèéëáýð êîýôôèöèåíò (15–49 íàñíû ýìýãòýé÷¿¿ä) 3.0 … … 2013

9 Íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí áè÷èã ¿ñýã òàéëàãäàëòûí õóâü 97.8 98.0 97.5 2000

10 Îäîîãèéí çàõ çýýëèéí õàíøààð íýã õ¿íä íîãäîõ äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºñºëò (US$) 3335 … … 2012

11 Íýã õ¿íä íîãäîõ äîòîîäûí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íèéí ºñºëò (%) 30.2 … … 2012

12 Á¿ðòãýãäñýí íàñ áàðàëò (%)

II Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí òîî /ýìíýëýã/ Á¿ãä Óëñûí Õóâèéí îí1 Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí òîî 1665 646 1019 2013

2 Ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ¿¿ä 511 511 2013

3 Ä¿¿ðãèéí ýìíýëã¿¿ä 12 12 2013

4 Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã 16 16 2013

5 Á¿ñèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé òºâ, Òºâ ýìíýëýã òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ¿¿ä 5 5 2013

6 Ýìíýëãèéí îðíû òîî 19860 16031 3829 2013

III Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ,÷àíàð Á¿ãä Óëñûí Õóâèéí îí3 Íýã èðãýíèé æèëä ¿ç¿¿ëñýí äóíäàæ òîî 5.7 5.1 0.6 2013

4 Ç¿ðõíèé öî÷ìîã øèãäýýñýýð íàñ áàðñàí òîõèîëäëûí òîî 2526 1452 1074 2013

IV Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿éë÷èëãýýíèé õàíãàìæ Á¿ãä Õîò Õºäºº îí

1 Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ àðãà õýðýãñýë õýðýãëýäýã ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýçëýõ õóâü 54.4 52.2 58.6 2012

2 Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ îð÷èí ¿åèéí àðãà õýðýãëýäýã ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýçëýõ õóâü 50.2 46.5 55.4 2012

3 Ãýð á¿ë òºëºâëºëòèéí õàíãàãäààã¿é õýðýãöýý (%) 22.3 24.1 19.8 2012

4 Æèðýìñíèé ýðò õÿíàëòûí õóâü 87.8 86.5 90.0 2013

Á¿ãä ýðýãòýé ýìýãòýé õîò õºäºº

8 Òºðñíèé äàðààõ íÿðàéí òàòàëòûí ýñðýã âàêöèíæóóëàëò õèéãäñýí íÿðàéí õóâü (%) … … … … …

9 Ñóóëãàëòààð ºâäñºí 2-59 ñàðòàé õ¿¿õäèéí öèíêèéí áýëäìýë õ¿ëýýæ àâñàí òîî … … … … …

10 6-59 ñàðòàé õ¿¿õäèéí ñ¿¿ëèéí 6 ñàð À âèòàìèí õ¿ëýýæ àâñàí õ¿¿õäèéí õóâü … … … … …

11 5-ààñ äîîø íàñíû àìüñãàëûí çàìûí õóðö ºâ÷íººð ºâäñºí õ¿¿õäèéí òîî 182743 … … … … 2013



V Ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé îí1 Äóíäàæ íàñëàëò (æèëýýð) 69.11 65.42 75.01 2013

2 Õ¿í àìûí íàñ áàðàëò /100 000 õ¿í àìä/ 558.5 690.5 433.7 2013

Á¿ãä Õîò Õºäºº

3 Íºõºí ¿ðæèõ¿éí íàñíû öóñ áàãàäàëòòàé ýìýãòýé÷¿¿äèéí õóâü (15-49 íàñ) … … …

4 Öóñ áàãàäàëòòàé æèðýìñýí ýõ÷¿¿äèéí õóâü 4.8 … … 2013

5 ªñâºð íàñíû îõèäûí òºðºëòèéí õóâü ( 15-19 íàñíû 1000 îõèä òóòàìä) 5.5 2.4 3.1 2013

6 Òºðñíèé äàðààõ öóñ àëäàëòûí òîõèîëäëûí òîî 1703 1442 261 2013

7 Òºðñíèé äàðààõ öóñ àëäàëòààð íàñ áàðñàí ýõèéí ýíäýãäëèéí òîî 3 2 1 2013

8 Æèðýìñíèé õîæóó ¿åèéí õîðäëîãî áîëîí òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýë¿¿äèéí òîõèîëäëûí òîî 31813 31026 787 2013

9Æèðýìñíèé õîæóó ¿åèéí õîðäëîãî áîëîí òºðºõ ¿åèéí õ¿íäðýëýýñ øàëòãààëñàí ýõèéí ýíäýãäëèéí òîî

2 2 … 2013

10 Ýõèéí ýíäýãäëèéí òîî 34 30 4 2013

11 Ýõèéí ýíäýãäýë (100 000 àìüä òºðºëòºä) 42.6 41.8 50.0 2013

Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé îí12 Íÿðàéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí (1000 àìüä òºðºëòºä) 9.7 10.6 8.6 2013

13 Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí /1000 àìüä òºðºëòºä/ 14.6 16.0 13.1 2013

14 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí ò¿âøèí /1000 àìüä òºðºëòºä/ 18.0 19.5 16.4 2013

17 Îñîë ãýìòëèéí òîõèîëäëûí òîî 167685 105943 61742 2013

18 Îñîë ãýìòëèéí íàñ áàðàëòûí òîî 2788 2230 558 2013

19 Áóñäàä õîðëîãäñîí áà õ¿÷èðõèéëýëèéí òîõèîëäëûí òîî … … …

20 Áóñäàä õîðëîãäñîí áà õ¿÷èðõèéëýëýýñ øàëòãààëñàí íàñ áàðàëòûí òîî 271 214 57 2013

21 Çàì òýýâðèéí îñëûí òîõèîëäëûí òîî … … …

22 Çàì òýýâðèéí îñëûí íàñ áàðàëòûí òîî 579 458 121 2013

23 Àìèà õîðëîñîí òîõèîëäëûí òîî … … …

24 Àìèà õîðëîñîí íàñ áàðàëòûí òîî 465 397 68 2013

25 Àìèà õîðëîëòûí õóâü … … …

26 Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé õ¿ì¿¿ñèéí òàðõàëòûí ò¿âøèí

27 Õóìõàà ºâ÷íèé íàñ áàðàëòûí õóâü (100 000 õ¿í àìä) … … …

28 Õóìõàà ºâ÷íèé òîõèîëäëûí õóâü (ýðñäýëòýé îð÷íû 1000 õ¿í àìä) … … …

29 Plasmodium falciparum -ààð ¿¿ñãýãäñýí õóìõàà ºâ÷íèé íîòëîãäñîí òîõèîëäëûí òîî … … …

30 Plasmodium vivax-ààð ¿¿ñãýãäñýí õóìõàà ºâ÷íèé íîòëîãäñîí òîî … … …

31 Õóìõàà ºâ÷íèé òîõèîëäëûí áàòàëãààæñàí òîî 2 1 1 2013

32 Õóìõàà ºâ÷íººð íàñ áàðñàí òîõèîëäëûí òîî … … …

33 Ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷íèé íàñ áàðàëò (100 000 õ¿í àìä) 196.0 227.0 166.6 2013

34 Õîðò õàâäðûí íàñ áàðàëò (100 000 õ¿í àìä) 130.0 150.1 112.7 2013

35 ×èõðèéí øèæèíãèéí íàñ áàðàëò (100 000 õ¿í àì) 4.4 5.2 3.6 2013

36 Àìüñãàëûí çàìûí ºâ÷íèé íàñ áàðàëò (100 000 õ¿í àìä) 19.0 24.2 14.1 2013



VI Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí õ¿íèé íººö1 Èõ ýì÷èéí òîî 8911 2018 6893 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 2560 687 1873 2013

30-39 íàñíû 2152 444 1708 2013

40-49 íàñíû 2157 444 1713 2013

50-59 íàñíû 1666 313 1353 2013

60 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñíû 376 130 246 2013

2 Ñóâèëàã÷ûí òîî 10150 320 9830 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 2804 200 2604 2013

30-39 íàñíû 2509 57 2452 2013

40-49 íàñíû 3113 43 3070 2013

50-59 íàñíû 1693 25 1668 2013


3 Ýõ áàðèã÷ áàãà ýì÷èéí òîî 814 22 792 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 234 11 223 2013

30-39 íàñíû 137 5 132 2013

40-49 íàñíû 326 4 322 2013

50-59 íàñíû 117 2 115 2013


4 Ø¿äíèé ýì÷èéí òîî 731 … … 2013

30-ààñ äîîø íàñíû … … … 2013

30-39 íàñíû … … … 2013

40-49 íàñíû … … … 2013

50-59 íàñíû … … … 2013

60 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñíû … … … 2013

5 Ýì ç¿é÷èéí òîî 1596 253 1343 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 549 106 443 2013

30-39 íàñíû 421 59 362 2013

40-49 íàñíû 287 40 247 2013

50-59 íàñíû 287 34 253 2013


6 Íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áà îð÷íû ýð¿¿ë àõóéí ìýðãýæèëòíèé òîî 577 98 479 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 206 46 160 2013

30-39 íàñíû 159 32 127 2013

40-49 íàñíû 124 10 114 2013

50-59 íàñíû 81 6 75 2013


7 Ýð¿¿ë ìýíäèéí óäèðäàõ àæèëòàí áîëîí ÕØ¯ õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí 844 300 544 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 72 26 46 2013

30-39 íàñíû 179 65 114 2013

40-49 íàñíû 299 102 197 2013

50-59 íàñíû 253 86 167 2013


8 Ëàáîðàíòûí òîî 1011 66 945 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 257 31 226 2013

30-39 íàñíû 228 13 215 2013

40-49 íàñíû 367 13 354 2013

50-59 íàñíû 150 9 141 2013


9 Ñýðãýýí çàñàõ ýì÷èëãýýíèé ýì÷èéí òîî 657 … … 2013



9 Ñýðãýýí çàñàõ ýì÷èëãýýíèé ýì÷èéí òîî 657 … … 2013

30-ààñ äîîø íàñíû … … … 2013

30-39 íàñíû … … … 2013

40-49 íàñíû … … … 2013

50-59 íàñíû … … … 2013

60 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñíû … … … 2013

10 Ýð¿¿ë ìýíäèéí áóñàä àæèëëàã÷äûí òîî 12505 4164 8341 2013

30-ààñ äîîø íàñíû 1873 541 1332 2013

30-39 íàñíû 3534 1088 2446 2013

40-49 íàñíû 4553 1410 3143 2013

50-59 íàñíû 2483 1089 1394 2013


11 Àíàãààõ óõààíû ñóðãóóëü òºãñºã÷äèéí òîî 3104 513 2591 2013

12 Ñóâèëàã÷ 569 84 485 2013

13 Ýõ áàðèã÷ 216 15 201 2013

14 Ø¿äíèé ýì÷ 139 24 115 2013

15 Ýì ç¿é÷ 175 18 157 2013

VII Çàí ¿éëèéí ýðñäýëòýé õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä Á¿ãä õîò õºäºº îí

1 Áàòàëãààò óñàí õàíãàìæûí ýõ ¿¿ñâýðýýñ óñ õýðýãëýæ áàéãàà õ¿í àìûí õóâü 82.0 100.0 53.0 2010

2 Ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãà õàíãàõóéö íºõöºëä àìüäàð÷ áàéãàà õ¿í àìûí õóâü 51.0 64.0 29.0 2010

3 Õ¿ðýýëýí áóé îð÷íû àãààðûí ÷àíàð äàõü ¿íäýñíèé ñòàíäàðòûí õóâü ... ... ...

4 Áàãà æèíòýé òºðñºí íÿðàéí òîõèîëäîë 3411 1666 1745 2013

5 Òºðñíèé äàðàà 1 öàãèéí äîòîð õºõºº àìëàñàí õ¿¿õäèéí ýçëýõ õóâü 93.4 2013

6 Äàí õºõººð õîîëëîñîí 6 ñàð õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýçëýõ õóâü 65.7 62.5 69.9 2011

7 Õºõººð áîëîí íýìýëò õîîë õýðýãëýäýã 6-8 ñàðòàé íÿëõñûí õóâü 2011

Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé Õîò Õºäºº îí8 5 õ¿ðòýëõ íàñíû òóðààëòàé õ¿¿õäèéí ýçëýõ õóâü 3.3 3.6 3 2.8 4 2010

9 Ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õýòð¿¿ëýí õýðýãëýã÷èä, õóâèàð 10.3

10 15-ààñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñèéí àðõèíû õýðýãëýýíèé òàðõàëòûí ò¿âøèí ...

11 Òàìõè òàòäàã õ¿ì¿¿ñèéí ýçëýõ õóâü 27.1

13-15 íàñíû òàìõè òàòäàã õ¿íèé òîî …

15-ààñ äýýø íàñíû òàìõè òàòäàã õ¿íèé òîî …

Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé îí

12 Öóñíû äàðàëò èõñýõ ºâ÷òýé 18-ààñ äýýø íàñíû õ¿íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí 27.3 31.5 7.7 2009

13 18-ààñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñèéí íýã ºäºðò õýðýãëýõ äàâñíû õýðýãëýý ãðàìààð (ãð/ºäºðò)

14 18-ààñ äýýø íàñíû õºäºëãººíèé äóòàãäàëòàé õ¿ì¿¿ñèéí òàðõàëòûí ò¿âøèí 2009

15 18-ààñ äýýø íàñíû ÷èõðèéí øèæèí ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí 6.5 8.9 4.1 2009



Ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí ç

àðèì

¿íä

ñýí

¿ç¿¿

ëýëò

¿¿ä,

201

3

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð

2013

îíû

æ

èëèé

í ýö

ñèéí

õ¿

í àì

ûí

òîî

10.0

00 õ

¿í à

ìä

Ýì

íýëã

èéí

íýã

îðîí

ä íî

ãäîõ

õ¿

íèé

òîî

Íýã

èõ

ýì÷è

ä íî

ãäîõ

õ¿

íèé

òîî

Íýã

èõ

ýì÷è

ä íî

ãäîõ

äóí

ä ì

ýðãý

æèë

òýí

Æèë

ä íý

ã èð

ãýíè

é ¿ç

¿¿ëñ

ýí

äóíä

àæ

òîî

1000

õ¿í

ä íî

ãäîõ

1 õ¿

ðòýë

õ íà

ñíû

õ¿

¿õäè

éí

ýíäý

ãäýë

10

00 à

ìüä

òº

ðºëò

ºä

5 õ¿

ðòýë

õ íà

ñíû

õ¿

¿õäè

éí ý

íäýã

äýë

Îðí

û

òîî

Õ¿íè

é èõ

ýì

÷

Ý

ìíý

ëãèé

í äó

íä

ìýð

ãýæ

èëòý

í

Á¿õ

àæ

èëëà

ãñàä

Òº

ðºëò

Í

àñ

áàðà

ëò

Öýâ

ýð

ºñºë

ò

Ìºí

íàñ

íû

1000

õ¿

¿õäý

ä

Àì

üä

òºðñ

ºí

1000

õ¿

¿õäý

ä

A1

23

45

67

89

1011

1213

1415

1Àð

õàíã

àé

85

654

66.6

17.7

58.3

137.

315

0.1

565.

73.

33.

524

.85.

419

.318

.44.

922

.7

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

9245

474

.816

.353

.312

4.1

133.

761

4.0

3.3

4.0

30.2

4.9

25.3

17.4

6.3

23.9

3Áà

ÿíõî

íãîð

78

432

66.5

18.7

67.6

151.

915

0.3

535.

23.

63.

729

.65.

624

.018

.14.

820

.7

4Áó

ëãàí

54

522

73.0

18.5

61.8

141.

413

7.0

540.

03.

34.

118

.85.

813

.017

.63.

420

.5

5Ãî

âü-À

ëòàé

5332

984

.129

.388

.220

3.5

118.

934

0.9

3.0

4.9

25.9

5.6

20.3

25.2

7.0

30.3

6Ãî

âü-Ñ

¿ìáý

ð

1480

185

.938

.574

.917

5.2

116.

425

9.9

1.9

7.5

32.9

4.3

28.7

14.6

3.6

14.6

7Ä

àðõà

í-Óó

ë

98

969

57.8

25.4

61.3

131.

517

3.0

393.

82.

46.

927

.45.

721

.78.

23.

110

.7

8Ä

îðíî

ãîâü

62

537

59.1

33.1

54.7

157.

016

9.2

302.

01.

76.

324

.45.

918

.515

.24.

521

.9

9Ä

îðíî

ä

7152

970

.724

.158

.114

2.4

141.

441

5.1

2.4

4.9

27.8

7.0

20.7

13.1

4.4

19.2

10Ä

óíäã

îâü

37

364

79.3

28.2

74.5

185.

312

6.1

354.

42.

64.

323

.76.

017

.710

.12.

914

.6

11Çà

âõàí

64

570

104.

323

.279

.018

2.8

95.8

430.

63.

45.

423

.46.

317

.117

.94.

221

.2

12Î

ðõîí

9394

758

.328

.763

.913

7.5

171.

734

8.5

2.2

6.4

31.2

5.5

25.7

11.3

4.2

13.4

13ª

âºðõ

àíãà

é 10

1621

62.9

20.9

58.4

126.

415

8.9

478.

32.

83.

227

.36.

221

.214

.74.

419

.4

14ª

ìíº

ãîâü

67

149

43.9

22.2

48.1

110.

222

7.7

450.

82.

24.

923

.34.

618

.716

.84.

219

.4

15Ñ

¿õáà

àòàð

5314

760

.322

.963

.515

1.2

165.

843

7.2

2.8

5.3

23.1

6.5

16.7

15.5

4.0

21.2

16Ñ

ýëýí

ãý

10

3191

60.4

17.6

52.7

116.

716

5.7

568.

03.

03.

718

.74.

913

.87.

82.

011

.4

17Òº

â

8589

849

.120

.852

.014

1.6

203.

747

9.8

2.5

2.9

14.4

4.3

10.1

13.7

1.8

14.5

18Óâ

ñ

73

972

66.4

18.7

72.7

146.

015

0.5

535.

53.

94.

727

.15.

521

.517

.04.

320

.0

19Õî

âä

7898

173

.621

.264

.813

6.4

135.

947

1.0

3.1

5.3

30.2

5.2

25.0

14.3

4.5

17.7

20Õº

âñãº

ë

1186

7956

.717

.360

.712

5.3

176.

457

9.2

3.5

4.8

27.9

7.0

20.9

23.1

6.9

28.8

21Õý

íòèé

6748

964

.322

.758

.114

7.5

155.

544

1.0

2.6

4.9

23.9

5.2

18.7

18.0

5.3

23.5

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

1558

235

65.5

22.0

61.6

141.

115

2.7

454.

92.

84.

725

.55.

619

.915

.74.

419

.7

23Óë

ààíá

ààòà

ð 13

7204

272

.040

.958

.217

2.2

138.

924

4.8

1.4

6.9

29.9

5.5

24.3

13.6

4.6

16.3

24Óë

ñûí

äóíä

àæ

29

3027

768

.530

.760

.015

5.5

146.

032

5.3

2.0

5.7

27.5

5.6

21.9

14.6

4.5

18.0

Á¯ËÝÃ 12. ÝÐ¯¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ¯ÍÄÑÝÍ ¯Ç¯¯ËÝËÒ¯¯Ä



Õ¿í àìûí òºðºëò, íàñ áàðàëò, öýâýð ºñºëò /2003-2013/

Íÿëõñûí áîëîí 5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë /2003-2013/

6.1 6.1 6.1 6.1 6.2 5.7 5.7 6.3 6.2 5.9 5.6

18.0 17.717.8

18.4

21.7

23.725.3

23.825.3

26.327.5

11.9 11.611.7

12.3

15.5

18.019.6

17.519.1

20.421.9

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

/100

0 õ¿

í àì

ä/

Îí

Íàñ áàðàëò Òºðºëò Öýâýð ºñºëò

23.5 22.820.8 19.8

17.819.6 20.2 19.4

16.3 15.314.6

31.329.1

26.124.0

22.123.4 23.6 24.6

20.018.7 18.0

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

/100

0 àì

üä ò

ºðºë

òºä

/

Îí

Íýã õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë

5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë



ªâ÷íèé á¿ëýã ªÎÓÀ-10Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé

Áîäèò òîî

10000 õ¿í àìä

Áîäèò òîî

10000 õ¿í àìä

Áîäèò òîî

10000 õ¿í àìä

Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 5682 19.60 3200 22.70 2482 16.66

Õàâäàð 3795 13.09 2117 15.02 1678 11.27

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí 2788 9.62 2230 15.82 558 3.75

Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 1357 4.68 742 5.26 615 4.13

Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 551 1.90 341 2.42 210 1.41

Ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã 617 2.13 354 2.51 263 1.77

Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí 301 1.04 190 1.35 111 0.75

Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 288 0.99 169 1.20 119 0.80

Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã 171 0.59 93 0.66 78 0.52

Òºðºëõ ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã 232 0.80 134 0.95 98 0.66

Äîòîîä ø¿¿ðýë, òýæýýëèéí áà áîäèñûí ñîëèëöîîíû ºâ÷í¿¿ä 167 0.58 86 0.61 81 0.54

ªºð á¿ëýãò àíãèëààã¿é øèíæ òýìäýã,çîâèóð, ýìíýëç¿éí áà ëàáîðàòîðèéíõýâèéí áóñ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

102 0.35 29 0.21 73 0.49

Öóñ, öóñ òºëæ¿¿ëýõ ýðõòýíèé ºâ÷èí áàäàðõëààíû ìåõàíèçì õàìàðñàí ýìãýã 19 0.07 6 0.04 13 0.09

ßñ-áóë÷èíãèéí òîãòîëöîî áà õîëáîõ ýäèéí ºâ÷èí 48 0.17 20 0.14 28 0.19

Ñýòãýöèéí áà çàí òºðõèéí ýìãýã 19 0.07 8 0.06 11 0.07

Àðüñ áà àðüñàí äîîðõ ýñëýãèéí ºâ÷èí 20 0.07 13 0.09 7 0.05

Æèðýìñýí, òºðºëò áà òºðñíèé äàðààõ ¿å 34 0.12 - - 34 0.23

×èõ áà õºõëºã ñýðòýíãèéí ºâ÷èí 1 0.00 1 0.01 0 0.00

Á¿ãä 16192 55.85 9733 69.05 6459 43.37

Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí øàëòãààí, õ¿éñýýð, 2013



Íàñ áàðàëòûí çîíõèëîõ øàëòãààí õ¿éñýýð, 2013

Õ¿í àìûí íàñ áàðàëòûí ýõíèé 5 øàëòãààí, õóâèàð (2003-2013)

5.6 5.04.5 4.0 3.8 4.2 4.8 4.3 3.9 3.8 3.4

40.238.0 38.3 38.4

36.0 36.137.6 37.7 36.7

35.1 35.1

8.1 7.9 8.1 9.5 9.1 9.3 8.5 8.5 9.0 8.9 8.4

20.0 20.0 18.9 18.520.1 20.8 20.8 20.8 20.7 21.2

23.4

13.817.0

18.3 18.4 19.2

16.415.2

16.118.3 18.9

17.2

0.0

4.0

8.0

12.0

16.0

20.0

24.0

28.0

32.0

36.0

40.0

44.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

÷ - ÷

÷



Íàñ áàðàëòûí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí (àéìãààð), 2013

¹ Àéìàã, õîòûí íýð

10 000 õ¿í àìä

Ç¿ðõ-ñóäàñíûòîãòîëöîîíû

ºâ÷èíÕàâäàð

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû

øàëòãààí

Õîîë áîëîâñðóóëàõòîãòîëöîîíû

ºâ÷èí


ºâ÷èí

1 Àðõàíãàé 25.17 13.35 5.97 2.46 1.99

2 Áàÿí-ªëãèé 20.77 8.74 3.83 5.14 5.14

3 Áàÿíõîíãîð 23.55 10.75 7.81 5.12 2.94

4 Áóëãàí 21.82 15.77 12.65 2.20 1.28

5 Ãîâü-Àëòàé 22.05 15.88 7.29 2.06 1.49

6 Ãîâüñ¿ìáýð 15.80 6.87 9.62 0.69 3.44

7 Äàðõàí-Óóë 22.14 15.44 9.24 3.35 1.02

8 Äîðíîãîâü 17.93 12.44 12.92 6.62 1.45

9 Äîðíîä 20.31 20.73 11.06 7.98 2.38

10 Äóíäãîâü 23.69 17.30 6.65 3.46 3.46

11 Çàâõàí 26.01 19.35 6.97 3.72 1.08

12 Îðõîí 20.02 10.28 10.17 5.78 0.32

13 ªâºðõàíãàé 30.03 9.03 7.85 5.59 2.45

14 ªìíºãîâü 14.34 7.39 8.75 7.55 1.66

15 Ñ¿õáààòàð 20.98 18.72 6.62 6.05 1.89

16 Ñýëýíãý 19.64 10.74 7.35 6.09 0.97

17 Òºâ 16.79 10.31 5.56 2.89 0.69

18 Óâñ 20.97 17.59 6.09 2.57 2.57

19 Õîâä 18.18 13.60 5.34 4.20 1.78

20 Õºâñãºë 29.96 14.13 9.90 5.67 2.96

21 Õýíòèé 21.34 7.11 8.30 7.26 1.63

22 Àéìãèéí äóíäàæ 22.03 12.96 7.99 4.82 1.98

23 Óëààíáààòàð 16.79 13.05 11.50 4.52 1.81

24 Óëñûí äóíäàæ 19.60 13.00 9.62 4.68 1.90



5 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäëèéí øàëòãààí, 2013

Íÿëõñûí ýíäýãäëèéí òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí (2009-2013)

ªâ÷íèé á¿ëýã /ªÎÓÀ-10/0-1 õ¿ðòýëõ íàñ 5 õ¿ðòýëõ íàñ

Áîäèò òîî Õóâü Áîäèò

òîî Õóâü

Òºðºõ òîéðíû (ïåðèíàòàëü) ¿åä ¿¿ñýõ î¸ã 617 52.92 617 42.91

Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 183 15.69 227 15.79

Òºðºëõèéí ãàæèã, õýâ ãàæèë, ºíãºò öîãöûí ãàæóóäàë 176 15.09 195 13.56

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí 80 6.86 209 14.53

Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 32 2.74 42 2.92

Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 51 4.37 88 6.12

Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí 13 1.11 18 1.25

Áóñàä 14 1.20 42 2.92

Á¿ãä 1166 100.0 1438 100.00

Øàëòãààí 2009 2010 2011 2012 2013

Ïåðèíàòàëü ¿åä ¿¿ññýí çàðèì ýìãýã 52.5 51.1 49.8 54.8 52.9

Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 19.2 21.6 20.7 17.8 15.7

Òºðºëõ ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã 11.3 12.0 12.3 12.2 15.1

ªâ÷ëºë áà íàñ áàðàëòûí ãàäíû øàëòãààí 7.1 6.9 6.2 5.5 6.9

Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 4.4 2.3 4.3 2.1 2.7

Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 3.3 3.4 4.3 4.3 4.4

Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí 0.8 0.8 0.6 0.9 1.1

Òýðã¿¿ëýõ øàëòãààí

Õî¸ð äàõü øàëòãààí

Ãóðàâäóãààð øàëòãààí

Äºðºâä¿ãýýð øàëòãààí

Òàâäóãààð øàëòãààí



Íÿðàéí ýíäýãäýë /2009-2013/

Íÿëõñûí ýíäýãäýë, 2013

Øàëòãààí ¯ç¿¿ëýëò

1 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ýíäýãäýë 1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä 14.6

Íÿðàéí ýíäýãäýë 1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä 9.7

Íÿðàéí ýðò ¿åèéí ýíäýãäýë 1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä 7.7

Íÿðàéí õîæóó ¿åèéí ýíäýãäýë 1000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä 2.0

Ïåðèíàòàëü ýíäýãäýë / àìüä, àìüã¿é òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä / 14.4

.

16.9 16.9

15.4 14.9 14.4

12.611 612 0

14.0

16.0

18.0

1999 2000 / , 1000 18.5 19.6

1000 8.1 10.0

11.6

10.2 10.1 9.7

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

2009 2010 2011 2012 2013

/ , 1000

1000

Ïåðèíàòàëü ýíäýãäýë /àìüä, àìüã¿é òºðñºí 1 000 õ¿¿õäýä

Íÿðàéí ýíäýãäýë 1 000 àìüä òºðñºí õ¿¿õäýä



Íÿëõñûí ýíäýãäýë, 2013

¹ Àéìàã/õîòûí íýð

Ïåðèíàòàëü ýíäýãäýë

(àìüä,àìüã¿é òºðñºí 1000

õ¿¿õäýä)

Àìüã¿é òºðºëò (àìüä, àìüã¿é

òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä)

Íÿðàéí ýíäýãäýë

(àìüä òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä)

Íÿðàéí ýðò ¿åèéí

ýíäýãäýë(àìüä òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä)

Íÿðàéí õîæóó ¿åèéí ýíäýãäýë (àìüä òºðñºí 1000 õ¿¿õäýä)

À 1 2 3 4 5

1 Àðõàíãàé 15.1 4.7 10.9 10.4 0.5

2 Áàÿí-ªëãèé 22.8 17.8 8.3 5.1 3.3

3 Áàÿíõîíãîð 15.8 8.1 8.6 7.8 0.9

4 Áóëãàí 12.6 4.9 8.8 7.8 1.0

5 Ãîâü-Àëòàé 18.0 3.6 17.3 14.4 2.9

6 Ãîâüñ¿ìáýð 12.5 4.2 10.4 8.4 2.1

7 Äàðõàí-Óóë 9.6 4.8 5.2 4.8 0.4

8 Äîðíîãîâü 15.2 5.9 10.6 9.3 1.3

9 Äîðíîä 12.0 4.0 9.1 8.1 1.0

10 Äóíäãîâü 8.9 4.5 5.6 4.5 1.1

11 Çàâõàí 12.5 3.3 11.9 9.3 2.6

12 Îðõîí 14.0 7.8 9.3 6.2 3.1

13 ªâºðõàíãàé 12.9 6.4 8.3 6.5 1.8

14 ªìíºãîâü 16.1 5.8 13.6 10.4 3.2

15 Ñ¿õáààòàð 10.6 4.1 13.9 6.5 7.4

16 Ñýëýíãý 7.2 3.6 4.7 3.6 1.0

17 Òºâ 16.0 5.6 12.1 10.5 1.6

18 Óâñ 16.4 8.4 10.0 8.0 2.0

19 Õîâä 16.7 9.6 8.9 7.2 1.7

20 Õºâñãºë 17.1 9.0 11.2 8.2 3.0

21 Õýíòèé 12.3 4.9 9.3 7.4 1.9

22 Àéìãèéí äóíäàæ 14.4 6.9 9.6 7.6 2.0

23 Óëààíáààòàð 14.3 6.5 9.7 7.8 1.9

24 Óëñûí äóíäàæ 14.4 6.7 9.7 7.7 2.0



Õàëäâàðò ºâ÷íèé ãàðàëò 10 000 õ¿í àìä (2009-2013)

Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí

10 000 õ¿í àìä

2009 2010 2011 2012 2013

Áàëíàä 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

Ñàëüìîíåëëò áóñàä õàëäâàð 0.5 0.5 0.4 0.4 0.3

Öóñàí ñóóëãà 11.7 12.6 7.6 7.4 7.0

Ñ¿ðüåý 15.9 15.4 14.3 13.9 14.2

Òàðâàãàí òàõàë 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

Áîîì 0.0 0.2 0.1 0.0 0.0

Áðóöåëë¸ç 1.1 1.5 1.4 1.6 1.3

Óëààí ýñýðãýíý 0.1 0.1 0.2 0.3 1.0

Ìåíèíãîêîêêò õàëäâàð 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1

Ñàëõèíöýöýã 6.2 4.6 11.1 10.1 16.6

Óëààí áóðõàí 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

Óëààíóóä 0.0 0.0 0.1 0.8 0.1

Âèð¿ñò õåïàòèò 25.8 33.3 52.8 24.7 9.0

Âèð¿ñò õåïàòèò À 22.1 29.7 49.0 21.2 5.7

Âèð¿ñò õåïàòèò Â 2.8 2.7 2.7 2.3 2.2

Âèð¿ñò õåïàòèò Ñ 0.5 0.5 0.5 0.6 0.4

Ãàõàé õàâäàð 7.5 1.9 3.7 32.6 18.7

Ìººãºíöºð 10.2 16.2 7.9 6.2 4.0

Òýìá¿¿ 18.5 14.4 15.3 17.8 22.2

Çàã õ¿éòýí 23.9 21.0 18.6 19.2 17.2

Òðèõîìàíèàç 21.7 16.9 14.4 15.0 13.5



Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë /2003-2013/

Òýìá¿¿, çàã õ¿éòíèé ºâ÷ëºë /2003-2013/

7.0 7.1

9.4

11.8 12.7

18.7 18.5

14.415.3 17.8

22.2

17.2

22.725.2

17.8 17.5

23.1 23.921.0

18.6 19.217.2

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

/10

000

/

15.5 17.6

17.518.6 16.8

16.0 15.7 15.414.3 13.9

14.6

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

20.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

/10

000

/

14.2



Õîðò õàâäðûí ºâ÷ëºëèéí òîõèîëäëûí òîî, òàðõàëò, íàñ áàðàëò, ýðõòýí òîãòîëöîîãîîð, 2013

Õîðò õàâäàð

Òàðõàëò Òîõèîëäëûí òîî Íàñ áàðàëò

Áîä

èò ò

îî

1000

0 õ¿

í àì

ä

Áîäèò òîî 10000 õ¿í àìä Áîäèò òîî 10000 õ¿í àìä

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

À Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14Óðóóë àìíû õºíäèé, çàëãèóð 1 364 1.26 79 40 39 0.27 0.28 0.26 44 26 18 0.15 0.18 0.12

Óëààí õîîëîé 2 747 2.58 329 182 147 1.16 1.29 0.99 275 153 122 0.95 1.09 0.82

Õîäîîä 3 2058 7.10 756 485 271 2.66 3.44 1.82 571 373 198 1.97 2.65 1.33

Á¿ä¿¿í ãýäýñ 4 390 1.35 135 61 74 0.48 0.43 0.50 79 38 41 0.27 0.27 0.28

Øóëóóí ãýäýñ, õîøíîãî 5 199 0.69 46 20 26 0.16 0.14 0.17 42 15 27 0.14 0.11 0.18

Ýëýã 6 4459 15.38 1967 1065 902 6.93 7.56 6.06 1578 877 701 5.44 6.22 4.71

Íîéð áóë÷èðõàéí ºìºí 7 214 0.74 118 56 62 0.42 0.40 0.42 97 42 55 0.33 0.30 0.37

Õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí áóñàä 8 49 0.17 22 7 15 0.08 0.05 0.10 10 4 6 0.03 0.03 0.04

Òºâºíõ 9 129 0.44 25 20 5 0.09 0.14 0.03 21 19 2 0.07 0.13 0.01

Ìºãººðñºí õîîëîé 10 4 0.01 1 1 0 0.00 0.01 0.00 2 2 0 0.01 0.01 0.00

Óóøèã 11 778 2.68 416 331 85 1.46 2.35 0.57 339 275 64 1.17 1.95 0.43

Àìüñãàëûí ýðõòíèé áóñàä 12 82 0.28 24 18 6 0.08 0.13 0.04 17 12 5 0.06 0.09 0.03

ßñ áà ¿åíèé ìºãººðñ 13 230 0.79 36 20 16 0.13 0.14 0.11 26 17 9 0.09 0.12 0.06

Àðüñ 14 246 0.85 48 15 33 0.17 0.11 0.22 18 6 12 0.06 0.04 0.08

Ãÿëòàí áà çººëºí ýä 15 174 0.60 52 28 24 0.18 0.20 0.16 33 16 17 0.11 0.11 0.11

Õºõ 16 957 3.30 173 2 171 0.61 0.01 1.15 47 0 47 0.16 0.00 0.32

Óìàéí õ¿ç¿¿ 17 2835 9.78 442 0 442 1.56 0.00 2.97 150 0 150 0.52 0.00 1.01

Óìàé 18 140 0.48 15 0 15 0.05 0.00 0.10 5 0 5 0.02 0.00 0.03

ªíäãºâ÷ 19 380 1.31 69 0 69 0.24 0.00 0.46 41 0 41 0.14 0.00 0.28

Ýì áýëýã ýðõòíèé áóñàä 20 122 0.42 20 0 20 0.07 0.00 0.13 13 0 13 0.04 0.00 0.09

Ýð áýëýã ýðõòýí 21 235 0.81 59 59 0 0.21 0.42 0.00 32 32 0 0.11 0.23 0.00

Äàâñàã 22 120 0.41 35 24 11 0.12 0.17 0.07 21 13 8 0.07 0.09 0.05

Áººðíèé 23 449 1.55 106 56 50 0.37 0.40 0.34 36 24 12 0.12 0.17 0.08

Øýýñíèé çàìûí áóñàä 24 57 0.20 4 3 1 0.01 0.02 0.01 5 4 1 0.02 0.03 0.01

Í¿ä áà ò¿¿íèé äàéâðûí 25 67 0.23 7 1 6 0.02 0.01 0.04 7 1 6 0.02 0.01 0.04

Òàðõèíû 26 236 0.81 68 31 37 0.24 0.22 0.25 44 23 21 0.15 0.16 0.14

Ëåéêåìè 27 155 0.53 61 30 31 0.21 0.21 0.21 33 19 14 0.11 0.13 0.09

Áóñàä 28 627 2.16 142 64 78 0.50 0.45 0.52 74 44 30 0.26 0.31 0.20

Á¿ãä 29 16503 56.93 5255 2619 2636 16.00 16.53 17.70 3660 2035 1625 12.62 14.44 10.91

* Ìýäýýëëèéí ýõ ñ¿ðâàëæ: Õàâäàð ñóäëàëûí òºâèéí òàéëàí 2013 îí.



Õîðò õàâäðûí ºâ÷ëºëèéí òîõèîëäëûí òîî,òàðõàëò íàñ áàðàëò, àéìàã, õ¿éñýýð, 2013

¹Àéìàã õîòûí

íýð

Òàðõàëò Òîõèîëäëûí òîî Íàñ áàðàëòÁ

îäèò

òîî

1000

0 õ¿

í

àìä

Áîäèò òîî 10000 õ¿í àìä Áîäèò òîî 10000 õ¿í àìä

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

Á¿ã

ä

Ýðý

ãòýé

Ýì

ýãòý

é

1 Àðõàíãàé 409 47.9 159 91 68 18.6 21.6 15.7 119 77 42 13.93 18.3 9.7

2 Áàÿí-ªëãèé 293 32.0 107 53 54 11.7 11.6 11.8 82 51 31 8.96 11.1 6.8

3 Áàÿíõîíãîð 303 38.8 93 50 43 11.9 13.0 10.8 86 48 38 11.01 12.5 9.5

4 Áóëãàí 417 76.5 145 79 66 26.6 28.7 24.4 97 58 39 17.79 21.1 14.4

5 Ãîâü-Àëòàé 390 72.9 130 70 60 24.3 26.8 21.9 90 62 28 16.82 23.7 10.2

6 Ãîâü-Ñ¿ìáýð 75 51.5 26 11 15 17.9 15.2 20.4 10 4 6 6.87 5.5 8.2

7 Äàðõàí-Óóë 686 69.7 221 112 109 22.4 23.4 21.6 156 87 69 15.85 18.2 13.6

8 Äîðíîãîâü 297 48.0 120 61 59 19.4 19.8 19.0 80 43 37 12.92 13.9 11.9

9 Äîðíîä 534 74.8 197 103 94 27.6 28.9 26.3 159 91 68 22.27 25.5 19.0

10 Äóíäãîâü 284 75.6 79 31 48 21.0 16.5 25.6 74 40 34 19.70 21.2 18.2

11 Çàâõàí 454 70.3 156 91 65 24.2 28.2 20.1 127 78 49 19.66 24.1 15.2

12 Îðõîí 523 56.0 146 69 77 15.6 15.2 16.0 94 52 42 10.07 11.5 8.7

13 ªâºðõàíãàé 522 51.2 150 75 75 14.7 14.7 14.7 103 60 43 10.11 11.8 8.4

14 ªìíºãîâü 330 49.8 73 43 30 11.0 13.0 9.0 48 28 20 7.24 8.5 6.0

15 Ñ¿õáààòàð 628 118.7 133 67 66 25.1 25.3 25.0 109 63 46 20.61 23.8 17.4

16 Ñýëýíãý 357 34.5 178 90 88 17.2 17.4 17.0 126 70 56 12.19 13.5 10.8

17 Òºâ 562 65.1 204 97 107 23.6 22.1 25.2 118 75 43 13.66 17.1 10.1

18 Óâñ 459 62.1 177 101 76 24.0 27.4 20.6 132 69 63 17.86 18.7 17.0

19 Õîâä 425 54.0 141 78 63 17.9 19.9 15.9 112 57 55 14.24 14.6 13.9

20 Õºâñãºë 713 60.3 232 125 107 19.6 21.5 17.9 187 109 78 15.83 18.7 13.0

21 Õýíòèé 409 60.6 137 72 65 20.3 21.4 19.2 102 56 46 15.12 16.6 13.6

22 Àéìãèéí ä¿í 9070 58.4 3004 1569 1435 19.3 20.3 18.4 2211 1278 933 14.23 16.6 11.9

23 Óëààíáààòàð 7433 55.3 2251 1050 1201 16.7 16.5 17.0 1449 757 692 10.77 11.9 9.8

24 Óëñûí ä¿í 16503 56.9 5255 2619 2636 18.1 18.6 17.7 3660 2035 1625 12.62 14.4 10.9

* Ìýäýýëëèéí ýõ ñ¿ðâàëæ: Õàâäàð ñóäëàëûí òºâèéí òàéëàí 2013 îí.



Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí, 2013

Àéìàã/ õîòûííýð

10 000 õ¿í àìä


ºâ÷èí


ºâ÷èí


ýìãýã


ºâ÷èí

Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò

áóñàä òîäîðõîé ýìãýã

Àðõàíãàé 1213.26 1203.78 994.44 1230.94 205.23

Áàÿí-ªëãèé 729.54 708.00 833.82 728.45 122.32

Áàÿíõîíãîð 1235.36 1773.63 1444.09 1289.37 278.48

Áóëãàí 1049.23 1041.90 1076.19 945.81 190.15

Ãîâü-Àëòàé 1212.39 1316.10 1061.78 896.40 311.13

Ãîâüñ¿ìáýð 1953.35 872.58 621.11 730.36 576.45

Äàðõàí-Óóë 1317.51 1206.48 976.50 1105.51 571.09

Äîðíîãîâü 1207.54 988.86 938.96 800.23 468.67

Äîðíîä 1597.01 1884.26 657.54 520.15 349.43

Äóíäãîâü 913.00 1228.16 815.58 1074.30 141.34

Çàâõàí 966.33 604.23 809.04 756.25 148.15

Îðõîí 812.31 553.39 486.25 533.26 271.45

ªâºðõàíãàé 953.43 1342.21 1105.86 1140.02 320.07

ªìíºãîâü 1788.08 1426.33 752.93 878.50 396.31

Ñ¿õáààòàð 960.74 1072.47 665.07 649.00 274.12

Ñýëýíãý 1066.49 543.89 770.94 764.75 257.14

Òºâ 1094.51 1385.74 858.29 1215.98 246.76

Óâñ 1646.05 1194.89 1231.43 1051.72 203.25

Õîâä 1162.80 941.73 748.50 885.04 125.73

Õºâñãºë 1007.85 716.13 697.51 916.53 205.40

Õýíòèé 1471.16 1094.88 728.39 878.81 304.25

Àéìãèéí äóíäàæ 1165.55 1082.60 875.94 916.99 274.97

Óëààíáààòàð 1540.29 1026.98 654.14 768.49 928.99

Óëñûí äóíäàæ 1339.42 1056.79 773.03 848.09 578.42



Õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí òýðã¿¿ëýõ 5 øàëòãààí (10 000 õ¿í àìä), 2003-2013

ªâ÷ëºëèéí á¿òýö, 2013

¹ ªÎÓÀ-10 íýðøèëÕ¿í àìûí ºâ÷ëºë Ñòàöèîíàðûí ºâ÷ëºë

Òîõ.òîî 10000 õ¿í àìä

Íèéò òîõ-ä ýçëýõ % Òîõ.òîî 10000

õ¿í àìäÍèéò òîõ-ä

ýçëýõ %

1 Àìüñãàëûí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 388300 1339.42 18.9 102147 352.35 13.9

2 Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 306365 1056.79 14.9 96252 332.02 13.1

3 Øýýñ áýëãèéí òîãòîëöîîíû ýìãýã 224101 773.03 10.9 87519 301.89 11.9

4 Ç¿ðõ-ñóäàñíû òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 245862 848.09 12.0 111814 385.70 15.2

5 Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã 167685 578.42 8.2 31169 107.52 4.2

6 Õàëäâàðò áà øèìýã÷èò çàðèì ºâ÷èí 38921 134.26 1.9 19743 68.10 2.7

7 Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷èí 127275 439.03 6.2 50527 174.29 6.9

8 ßñ-áóë÷èíãèéí òîãòîëöîî áà õîëáîõ ýäèéí ºâ÷èí 69819 240.84 3.4 30790 106.21 4.2

9 Æèðýìñýí, òºðºëò, òºðñíèé äàðààõ ¿å 124644 429.95 6.1 120961 417.25 16.5

10 Áóñàä 362934 1251.92 17.7 82570 284.82 11.3

11 Á¿ãä 2055906 7091.7 100.0 733492 2530.15 100.0

962.2

859.5 829.0

757.6

883.8

972.91027.7

1157.2

1048.21099.4

1339.4

713.9741.1 742.8

729.6

793.4839.5

900.5 881.9953.2

1027.81056.8

694 6715.5

772.6 756.4 737.6766.4 764.1 773.0

645 6 679.4 708 5752.1

817.0848.1

750.0

850.0

950.0

1050.0

1150.0

1250.0

1350.0

649.4684.7 676.3 694.6

479.4 504.4 511.2 501.8

577.8645.6 708.5

336.0 369.7 380.7 365.6409.1 422.4 416.9

470.3 491.8 502.8578.4

150.0

250.0

350.0

450.0

550.0

650.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

÷

-

,



Æèðýìñíèé õÿíàëò, 2013

¹ Àéìàã õîòûí íýð

Á¿ãä õÿíàëòàíä àâñàí

6 áà

ò¿¿

íýýñ

äýý

ø ó

äàà

õÿíà

ëòàä

õàì

ðàãä

ñàí

æèð

ýìñý

í ýì

ýãòý

é÷¿¿

äèéí

ýç

ëýõ

õóâü

Öóñ

áàã

àäàë

òòàé

æèð

ýìñý

í ýì

ýãòý

é÷¿¿

äèéí

ýçë

ýõ õ

óâü

ªñâ

ºð í

àñíû

æ

èðýì

ñëýë

òèéí

ýç

ëýõ

õóâü

Õîæ

óó æ

èðýì

ñëýë

òèéí

õóâ

ü

Ýõí

èé 3

ñàð

òàéä

4-6

ñàðò

àéä

7 áà

ò¿¿

íýýñ

äýý

ø

ñàðò

àéä

À 2 3 4 5 6 7

1 Àðõàíãàé 92.9 6.6 0.4 99.4 6.7 3.9 9.3

2 Áàÿí-ªëãèé 88.7 10.5 0.9 89.5 20.5 1.1 15.3

3 Áàÿíõîíãîð 87.0 12.6 0.5 99.3 3.9 6.7 10.5

4 Áóëãàí 93.5 5.8 0.6 78.3 3.3 4.8 14.3

5 Ãîâü-Àëòàé 90.4 9.1 0.5 58.3 1.3 3.8 12.4

6 Ãîâüñ¿ìáýð 89.5 8.8 1.8 96.4 2.2 9.9 13.0

7 Äàðõàí-Óóë 89.6 9.5 0.9 76.8 13.3 5.8 14.2

8 Äîðíîãîâü 86.5 12.9 0.5 99.9 3.1 8.1 13.0

9 Äîðíîä 86.6 13.1 0.3 81.9 14.9 6.2 12.6

10 Äóíäãîâü 87.6 12.3 0.1 99.9 0.9 8.0 15.0

11 Çàâõàí 93.4 6.4 0.2 96.5 4.4 2.9 11.2

12 Îðõîí 92.6 6.8 0.6 99.8 8.9 4.2 11.8

13 ªâºðõàíãàé 86.5 12.7 0.8 76.9 7.7 7.2 12.3

14 ªìíºãîâü 89.2 10.2 0.6 88.1 3.7 6.0 10.7

15 Ñ¿õáààòàð 87.1 12.5 0.5 100.0 6.0 6.4 10.7

16 Ñýëýíãý 84.1 15.6 0.3 100.0 3.2 6.5 17.6

17 Òºâ 86.9 12.0 1.1 75.7 2.7 5.1 13.6

18 Óâñ 93.6 5.8 0.6 62.7 5.4 2.4 13.8

19 Õîâä 94.0 5.7 0.3 67.6 5.7 2.9 13.3

20 Õºâñãºë 85.7 13.8 0.5 57.4 5.7 4.6 11.2

21 Õýíòèé 89.6 9.8 0.6 99.5 2.1 8.0 16.8

22 Àéìãèéí äóíäàæ 89.2 10.3 0.6 84.2 6.6 5.2 13.0

23 Óëààíáààòàð 86.4 12.5 1.1 87.8 3.2 5.0 14.2

24 Óëñûí äóíäàæ 87.8 11.4 0.8 86.0 4.8 5.1 13.6



73.877.6

80.0 81.5 84.0 83.7 83.2 83.7 85.5 87.5 87.8

5.3 4.5 2.7 2.1 1.6 1.4 1.2 1.4 1.1 0.8 0.80.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

//

3 7

Æèðýìñíèé õÿíàëò /2003-2013/

Æèðýìñýí, òºðºõ, òºðñíèé äàðààõ ¿åèéí õ¿íäðýë, 2013

35.6%

10.4%

3.4%

50.6%



Ýõè

éí ý

íäýã

äýë

/100

000

àì

üä ò

ºðºë

òºä/

, 201

3

¹À

éìàã

/õîò

ûí

íýð

10

0 00

0 àì

üä ò

ºðºë

ò òó

òìàà

ñ

Á¿ã

ä

Á

ÎÝ

ÒÀ

éìàã

, õî

òûí

ÍÝ

Õºäº

ºãèé

í ýì

íýëã

¿¿ä

À

12

34

1À

ðõàí

ãàé

0.0

0.0

0.0

0.0

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

144.

80.

014

1.5

155.

8

3Áà

ÿíõî

íãîð

0.0

0.0

0.0

0.0

4Áó

ëãàí

0.0

0.0

0.0

0.0

5Ãî

âü-À

ëòàé

0.0

0.0

0.0

0.0

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð0.

00.

00.

00.

0

7Ä

àðõà

í-Óó

ë37

.10.

037

.80.

0

8Ä

îðíî

ãîâü

66.3

0.0

81.0

0.0

9Ä

îðíî

ä0.

00.

00.

00.

0

10Ä

óíäã

îâü

0.0

0.0

0.0

0.0

11Çà

âõàí

66.1

0.0

0.0

165.

6

12Î

ðõîí

0.0

0.0

0.0

0.0

13ª

âºðõ

àíãà

é35

.935

.90.

00.

0

14ª

ìíº

ãîâü

0.0

0.0

0.0

0.0

15Ñ

¿õáà

àòàð

0.0

0.0

0.0

0.0

16Ñ

ýëýí

ãý0.

00.

00.

00.

0

17Òº

â0.

00.

00.

00.

0

18Óâ

ñ0.

00.

00.

00.

0

19Õî

âä84

.342

.20.

019

3.1

20Õ

ºâñã

ºë91

.00.

083

.611

0.7

21Õ

ýíòè

é0.

00.

00.

00.

0

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ32

.820

.332

.250

.023

Óëàà

íáàà

òàð

52.3

0.0

0.0

0

24Óë

ñûí

äóíä

àæ42

.620

.332

.250

.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

-

144.

8

91.0

84.3

66.3

66.1

52.3

42.6

37.1

35.9

32.8

0.0

0.0

0.0

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

100.

012

0.0

140.

016

0.0

-

-



5.2%

29.4%

29.4%

35.3%

Ýõèéí ýíäýãäëèéí øàëòãààí, 2013

Ýõèéí ýíäýãäýë, 100 000 àìüä òºðºëòºä, 2003-2013

109.5

98.693.0

69.7

89.6

49.0

81.4

45.548.2

50.8

42.650.0

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

100.0

120.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015



Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ àðãà, õýðýãñýë õýðýãëýäýã ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýçëýõ õóâü, 2013


ÆÑ

ÀÕ

õýðý

ãëýä

ýã ý

ìýã

òýé-

÷¿¿ä

èéí

ýçë

ýõ õ

óâü

¯¿íýýñ

Áýë

äìýë

(ýì

)

Òàðè

à

Íîð

ïëàí

ò

Áýë

ãýâ÷

Åðºí

äºã

Ñòå

ðèëè

çàöè

À 1 2 3 4 5 6 7

1 Àðõàíãàé 74.1 15.3 8.2 0.3 54.7 19.1 1.4

2 Áàÿí-ªëãèé 50.4 16.3 22.3 0.6 22.1 35.3 0.8

3 Áàÿíõîíãîð 62.2 13.0 9.6 0.5 8.1 61.1 4.6

4 Áóëãàí 40.4 24.6 10.2 0.1 15.9 39.9 2.3

5 Ãîâü-Àëòàé 53.1 18.8 15.8 2.0 15.7 42.5 1.2

6 Ãîâüñ¿ìáýð 48.5 31.8 15.5 0.6 33.3 5.8 6.2

7 Äàðõàí-Óóë 62.0 27.5 14.3 0.0 25.5 22.3 0.3

8 Äîðíîãîâü 61.7 27.0 10.9 0.6 37.8 19.0 1.2

9 Äîðíîä 60.3 20.0 21.4 0.7 11.5 38.9 3.9

10 Äóíäãîâü 51.6 23.8 15.7 0.2 32.5 25.8 0.6

11 Çàâõàí 49.8 17.6 14.9 0.8 17.1 39.1 1.9

12 Îðõîí 63.5 29.0 9.2 0.3 33.8 26.2 1.4

13 ªâºðõàíãàé 59.8 20.3 16.6 0.5 12.3 43.1 3.3

14 ªìíºãîâü 51.1 27.4 16.8 0.1 26.5 22.6 5.8

15 Ñ¿õáààòàð 61.0 12.5 15.1 0.1 5.9 58.7 7.6

16 Ñýëýíãý 61.1 22.3 14.7 0.2 39.2 20.4 2.0

17 Òºâ 46.2 22.3 20.6 0.4 23.1 33.4 0.1

18 Óâñ 44.4 25.1 23.1 0.3 19.9 19.2 2.4

19 Õîâä 40.7 26.7 22.4 0.0 24.2 22.2 2.3

20 Õºâñãºë 59.3 15.7 17.0 0.0 13.3 48.5 2.4

21 Õýíòèé 44.3 31.2 14.4 0.0 15.9 30.5 3.1

22 Àéìãèéí äóíäàæ 55.8 21.3 15.2 0.4 23.9 33.3 2.4

23 Óëààíáààòàð 54.4 28.1 6.9 0.2 42.3 16.3 0.2

24 Óëñûí äóíäàæ 55.2 24.4 11.4 0.3 32.4 25.5 1.4



¯ð õºíäºëò, 2003-2013

Æèðýìñëýëòýýñ ñýðãèéëýõ àðãà, õóâèàð, 2013

234.0

200.3 200.7

265.8283.6

183.3 189.59

248.0 247.0

195.9210.0

245.0

280.0

315.0

169.0

14.5 12.0 11.9 16.3 20.2 13.4 15.3 14.8 20.5 22.0 18.5

0.0

35.0

70.0

105.0

140.0

175.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

1000 1000 ÷

25.5%

1.4%

0.3%

11.4%

4.6%

24.4%32.4%



¯ð õºíäºëò, 2013


¯ð õºíäºëò ¯ð õºíäºëò íàñààð Õîæóó ¿ð õºíäºëò

Òºðºõ íàñíû1000

ýìýãòýéä15-49

1000 àìüäòºðºëòºä Á¿ãä

20 -îîñ äîîø íàñíû

35-ààñ äýýø íàñíû

Áîäèò òîî

1000 àìüäòºðºëòºäÁîäèò

òîî Õóâü Áîäèò òîî Õóâü

À 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 Àðõàíãàé 3.8 47.8 101 6 5.9 27 26.7 21 9.9

2 Áàÿí-ªëãèé 17.0 152.1 420 3 0.7 156 37.1 0 0.0

3 Áàÿíõîíãîð 6.6 67.4 156 17 10.9 38 24.4 1 0.4

4 Áóëãàí 2.6 42.0 43 3 7.0 9 20.9 0 0.0

5 Ãîâü-Àëòàé 6.2 72.8 101 17 16.8 34 33.7 8 5.8

6 Ãîâüñ¿ìáýð 15.3 144.1 69 0 0.0 21 30.4 0 0.0

7 Äàðõàí-Óóë 2.3 24.1 65 8 12.3 18 27.7 0 0.0

8 Äîðíîãîâü 20.1 235.9 356 26 7.3 74 20.8 0 0.0

9 Äîðíîä 9.8 104.8 208 10 4.8 45 21.6 20 10.1

10 Äóíäãîâü 4.3 58.4 52 6 11.5 14 26.9 0 0.0

11 Çàâõàí 3.5 45.0 68 2 2.9 25 36.8 2 1.3

12 Îðõîí 54.5 513.6 1495 95 6.4 355 23.7 12 4.1

13 ªâºðõàíãàé 28.0 320.5 892 68 7.6 258 28.9 15 5.4

14 ªìíºãîâü 19.9 216.3 334 25 7.5 78 23.4 15 9.7

15 Ñ¿õáààòàð 3.3 43.3 53 19 35.8 9 17.0 0 0.0

16 Ñýëýíãý 5.7 88.4 171 16 9.4 51 29.8 8 4.1

17 Òºâ 3.3 62.9 78 3 3.8 19 24.4 7 5.6

18 Óâñ 10.2 103.6 207 9 4.3 84 40.6 17 8.5

19 Õîâä 5.4 51.0 121 5 4.1 42 34.7 2 0.8

20 Õºâñãºë 1.0 11.2 37 23 62.2 7 18.9 3 0.9

21 Õýíòèé 11.4 133.7 216 38 17.6 51 23.6 19 11.8

22 Àéìãèéí äóíäàæ 11.6 132.4 5243 399 7.6 1415 27.0 150 3.8

23 Óëààíáààòàð 26.4 258.4 10385 563 5.4 2408 23.2 341 8.5

24 Óëñûí äóíäàæ 18.5 195.9 15628 962 6.2 3823 24.5 491 6.2



Òºðºëò, òºðºõ ¿åä ¿ç¿¿ëñýí ýìíýëãèéí òóñëàìæ (àéìãààð), 2013

¹ Àéìàã õîòûí íýð

Òºðºëòèéí ýçëýõ õóâü

Ýì

íýëã

èéí

òóñë

àìæ

ã¿é

òºðñ

ºí ò

ºðºë

òèéí

ýçë

ýõ

õóâü

20-î

îñ ä

îîø

íàñ

íû

òºðº

ëòèé

í ýç

ëýõ

õóâü

35-è

àñ ä

ýýø

íàñ

íû

òºðº

ëòèé

í ýç

ëýõ

õóâü

2500

ãðà

ìì

ààñ

äîîø

æ

èíòý

é òº

ðñºí

õ¿

¿õäè

éí ý

çëýõ

õóâ

ü

Àéì

àã, õ

îòû

í íý

ãäñý

í ýì

íýëý

ãò

Õóâè

éí ý

ìíý

ëýãò

Õºäº

ºãèé

í íý

ãäñý

í ýì

íýëý

ã

Ñóì

ûí

ýìíý

ëýãò

Èõ

ýì÷è

éí î

ðòîé

ñà

ëáàð

ò

Ãýðò

ýý

À 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 Àðõàíãàé 71.8 0.0 0.0 28.0 0.0 0.1 0.0 6.1 9.5 4.7

2 Áàÿí-ªëãèé 76.4 0.0 0.0 23.5 0.0 0.2 0.0 1.1 12.2 6.6

3 Áàÿíõîíãîð 83.9 0.0 0.0 15.7 0.0 0.4 0.0 7.7 10.5 5.0

4 Áóëãàí 74.7 0.0 0.0 24.7 0.0 0.6 0.0 5.8 14.2 3.2

5 Ãîâü-Àëòàé 86.8 0.0 0.0 12.5 0.3 0.4 0.0 4.6 10.8 4.5

6 Ãîâüñ¿ìáýð 99.8 0.0 0.0 0.0 0.0 0.2 0.2 7.7 13.8 1.7

7 Äàðõàí-Óóë 97.7 0.0 0.0 2.0 0.0 0.3 0.2 5.6 14.1 2.9

8 Äîðíîãîâü 81.6 0.0 15.6 2.5 0.0 0.3 0.2 8.1 11.5 3.7

9 Äîðíîä 0.0 0.0 0.0 4.3 0.0 0.4 0.0 5.1 14.0 3.2

10 Äóíäãîâü 80.3 0.0 0.0 19.3 0.0 0.3 0.2 8.5 10.2 2.6

11 Çàâõàí 60.0 0.0 24.9 15.0 0.0 0.1 0.0 3.9 13.5 2.8

12 Îðõîí 0.0 0.0 0.0 0.2 0.0 0.2 0.0 6.1 13.4 3.6

13 ªâºðõàíãàé 0.0 1.3 10.3 20.4 0.1 0.2 0.0 8.0 11.2 2.8

14 ªìíºãîâü 0.0 0.0 0.0 16.3 0.0 0.4 0.2 9.0 7.9 5.8

15 Ñ¿õáààòàð 91.9 0.0 0.0 7.7 0.0 0.3 0.0 5.3 10.4 3.1

16 Ñýëýíãý 52.9 0.0 34.4 12.5 0.0 0.2 0.0 7.0 12.1 2.9

17 Òºâ 70.5 0.0 0.0 29.3 0.0 0.2 0.0 6.3 11.6 4.1

18 Óâñ 74.3 0.0 0.0 24.8 0.0 0.9 0.4 3.1 12.8 3.8

19 Õîâä 0.0 0.0 8.9 13.0 0.0 0.1 0.0 3.1 15.6 4.0

20 Õºâñãºë 72.4 0.0 0.0 27.6 0.0 0.1 0.1 6.9 12.4 4.4

21 Õýíòèé 76.8 0.0 10.6 12.2 0.1 0.4 0.1 7.9 12.2 2.5

22 Àéìãèéí äóíäàæ 54.7 0.1 4.9 15.3 0.0 0.3 0.1 5.8 12.2 3.9

23 Óëààíáààòàð 4.5 3.9 0.0 0.0 0.0 0.4 0.2 5.1 14.5 4.7

24 Óëñûí äóíäàæ 29.4 2.0 2.4 7.6 0.0 0.4 0.1 5.5 13.4 4.3



0-1 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí ºðãºí âàêöèíæóóëàëòûí õàìðàëò, õóâèàð, 2013

¹ Àéìàã/õîòûííýð

Õàìðàãäñàí õóâü

ÁÖÆ Õàëäâàðò ñàà

Óëààíáóðõàí, ãàõàé õàâäàð, óëààíóóä Â.Õåïàòèò ÑÕÒ+Õåï Â+ÕèÂ

1 Àðõàíãàé 98.9 98.6 100.0 98.9 98.6

2 Áàÿí-ªëãèé 98.7 98.5 98.6 98.7 98.5

3 Áàÿíõîíãîð 98.7 100.0 98.8 99.3 100.0

4 Áóëãàí 98.9 99.7 100.0 98.9 99.7

5 Ãîâü-Àëòàé 100.0 98.8 98.5 100.0 98.8

6 Ãîâüñ¿ìáýð 98.7 100.0 100.0 98.7 100.0

7 Äàðõàí-Óóë 99.1 99.3 99.4 99.1 99.3

8 Äîðíîãîâü 94.0 99.9 99.5 94.0 99.9

9 Äîðíîä 98.5 99.8 100.0 98.5 99.8

10 Äóíäãîâü 100.0 99.9 100.0 100.0 99.9

11 Çàâõàí 98.9 97.6 96.8 99.1 97.6

12 Îðõîí 99.7 99.0 98.7 100.0 99.0

13 ªâºðõàíãàé 98.8 99.9 98.1 98.8 99.9

14 ªìíºãîâü 98.4 99.4 99.7 98.4 99.4

15 Ñ¿õáààòàð 98.8 99.1 98.4 98.8 99.1

16 Ñýëýíãý 99.2 99.8 99.5 99.0 99.8

17 Òºâ 98.1 99.3 98.5 98.1 99.3

18 Óâñ 98.7 99.5 98.9 98.7 99.5

19 Õîâä 99.5 100.0 99.9 99.5 100.0

20 Õºâñãºë 98.7 99.8 99.4 99.1 99.8

21 Õýíòèé 98.9 100.0 100.0 98.9 100.0

22 Àéìãèéí äóíäàæ 98.8 99.4 99.1 98.9 99.4

23 Óëààíáààòàð 99.5 95.7 93.5 99.4 95.7

24 Óëñûí äóíäàæ 99.1 97.6 96.7 99.1 97.6

Òàéëáàð: Âàêöèíæóóëàëòûí õàìðàëòûí õóâèéã òóõàéí âàêöèíä õàìðàãäâàë çîõèõ õ¿¿õäèéí òîîíîîñ òîîöîæ ãàðãàñàí áîëíî.



ì/ä

Óäèðäàõ àæèëòàí

ÍÝÌ-èéí ìýðãýæèëòýí

Ñòàòèñòèê÷ èõ ýì÷

Ñòàòèñòèê÷ áàãà ýì÷

Ìýäýýëýë òåõíîëîãèéí ìýðãýæèëòýí

Õîîë òýæýýëèéí àñóóäàë õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí

ÕØ¯íýëãýý õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí

*ÌÕÀ-íû óëñûí áàéöààã÷

Èõ

ýì÷

Èõ ýì÷ã¿é ñóìûí òîî

Ýì ç¿é÷

Áóñàä äýýä ìýðãýæèëòýí

Òóñãàé ìýðãýæëèéí ìýðãýæèëòýí-Á¿ãä

¯¿íý

ýñ:

Áóñàä àæèëòàí

Íèé

òàæ

èëëà

ã÷èä

Á¿ãä

¯¿íýýñ: Ýìýãòýé

Ñóâ

èëàã

÷

¯¿íýýñ: Àðãà ç¿é÷

Ýõ áàðèã÷

Áàãèéí áàãà ýì÷

Áóñàä áàãà ýì÷

Ø¿äíèé òåõíèê÷

Ëàáîðàíò

Ãýðëèéí òåõíèê÷

Ýì íàéðóóëàã÷

Áóñàä

Äèïëîì

Áàêàëàâð

Á¿ãä

¯¿íýýñ: Ýìýãòýé

ÀÁ

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

2526

2728

Áàãà

ýì

÷èéí

îðò

îé ñ

àëáà

ð1

00

00

00

00

00

00

015

80

00

70

00

00

010

2514

Èõ

ýì÷è

éí î

ðòîé

ñàë

áàð

20

00

40

00

08

70

03

3722

20

36

20

00

20

3486

68

ªðõ

èéí

ýð¿¿

ë ì

ýíäè

éí ò

ºâ3

5273

123

20

00

875

795

00

8190

664

816

430

617

680

00

03

488

2501

2132

Òîñã

îíû

ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí ò

ºâ4

50

011

10

00

3721

02

1913

767

244

114

130

80

100

121

333

250

Ñóì

ûí

ýð¿¿

ë ì

ýíäè

éí ò

ºâ5

112

325

50

00

061

147

20

927

431

3310

9329

037

280

838

203

116

53

208

5224

2167

1950

45

Ñóì

äóí

äûí

ýìíý

ëýã

60

10

390

00

020

814

30

143

596

202

5412

6214

549

134

232

1546

613

5410

16

Ä¿¿ð

ãèéí

íèé

ãìèé

í ýð

¿¿ë

ìýí

äèéí

òºâ

727

229

2511

33

067

659

90

1899

891

486

166

4247

056

082

2310

2147

922

6319

87

Õºäº

ºãèé

í íý

ãäñý

í ýì

íýëý

ã8

60

24

00

00

127

920

619

285

141

308

3215

312

176

101

191

640

522

Àéì

ãèéí

íýã

äñýí

ýì

íýëý

ã9

464

1638

176

60

1079

811

036

154

2413

1317

491

7313

10

166

118

641

4634

1506

5321

4512

Á¿ñè

éí î

íîø

ëîãî

î ýì

÷èëã

ýýíè

é òº

â10

101

68

71

00

428

315

013

4590

048

617

740

650

496

7221

1410

450

1869

1604

Òºâ

ýìíý

ëýã,

Òóñã

àé ì

ýðãý

æëèé

í òº

â11

7015

2531

435

70

1383

972

071

339

2494

1083

988

4047

033

1019

957

4532

1908

6391

5324

Àìàð

æèõ

ãàçð

óóä

123

03

42

01

015

912

30

1239

314

100

6814

101

012

015

01

1722

075

768

2Áó

ñàä

ýìíý

ëã¿¿

ä /õ

èëèé

í öý

ðýã,

òºì

ºð

çàì

, õîð

èõû

í ýì

íýëã

¿¿ä/

1333

26

72

01

026

119

60

1550

410

200

9624

01

560

249

1212

267

1054

893

Îðò

îé õ

óâèé

í ýì

íýëý

ã14

762

47

122

30

803

600

031

261

1103

623

247

5416

068

459

2426

3695

932

6326

79

¯¿äý

í õó

âèéí

ýì

íýëý

ã15

771

10

00

00

1162

956

011

116

788

320

136

913

048

157

6011

538

416

2572

2184

Ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí ÿ

àì, à

ãåíò

ëàã

1617

610

02

18

00

00

109

00

00

00

00

00

00

1712

594

Ýðä

ýì ø

èíæè

ëãýý

íèé

áàéã

óóëë

àãóó

ä17

1359

00

110

00

00

02

05

00

00

00

03

02

027

117

97

Ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí ãà

çàð

1836

289

2428

258

180

3027

013

114

9410

228

00

440

40

212

198

877

648

Ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí í

ýãäý

ë19

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Áàéã

àëèé

í ãî

ëîì

òîò

õàëä

âàðò

ºâ÷

íèéã

ýñ

ýðã¿

¿öýí

ñóä

ëàõ

òºâ,

àëá

à20

131

19

40

10

5738

00

7586

61

00

011

056

00

1212

737

421

1

Öóñ

ñýë

áýëò

ñóä

ëàëû

í òº

â, ñ

òàíö

213

10

01

00

09

80

010

2711

70

00

10

60

02

859

48

ßàð

àëòà

é òó

ñëàì

æèéí

òºâ

224

01

01

01

014

184

01

3136

236

10

02

00

05

016

337

915

8Àí

àãàà

õ óõ

ààíû

ñóð

ãóóë

ü, ê

îëëå

æ /ó

ëñ, õ

óâèé

í/23

2832

10

22

40

580

405

051

200

108

052

70

08

29

05

3214

511

5381

3

Àðø

ààí

ñóâè

ëàë,

ñóâ

èëàë

2440

12

33

30

022

318

10

510

632

818

359

50

058

27

53

1162

913

4396

6

Ýì

õàí

ãàí

íèéë

¿¿ëý

õ áà

éãóó

ëëàã

à25

860

00

00

00

11

015

813

219

62

00

00

00

00

192

219

676

954

7

Ýì

èéí

¿éëä

âýð

2642

00

00

00

00

00

4835

673

00

00

00

00

640

108

300

214

Õóâè

éí ý

ìèé

í ñà

í27

103

00

00

00

02

20

1082

130

1729

32

00

03

00

017

1011

938

3984

3204

Áóñà

ä ãà

çàð

(ñóð

ãóóë

ü, ö

ýöýð

ëýã,

ÿñëè

, óó

ðõàé

, ÌÕÀ

ãýõ

ìýò

)28

00

01

00

089

5145

01

330

426

50

00

264

05

00

413

462

359

Á¿ã

ä29

791

577

105

497

136

4153

8989

1168

930

1596

2387

1740

270

6330

8740

881

410

3312

4518

610

1120

224

0435

712

505

4509

036

271

Ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí á

àéãó

óëëà

ãûí

àæèë

ëàã÷

äûí

òîî,

òóñ

ëàì

æ ¿

éë÷è

ëãýý

íèé

øàò

ëàëà

àð, 2

013

*-À

æëû

í áà

éðíû

òîä

îðõî

éëîë

òûí

äàãó

ó óä

èðäà

õ àë

áàí

òóø

ààëò

àí º

ðõèé

í àõ

ëàã÷

íàð

õàì

ðàãä

ñàí

áîëí

î.



10 0

00 õ

¿í à

ìä

íîãä

îõ è

õ ýì

÷, ì

ýðãý

æëý

ýð, 2

013

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð

Äîòðûí

Õ¿¿õäèéí

Ýõ áàðèõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí

Ìýñ çàñëûí

Ìýäýýã¿éæ¿¿ëýëò, ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé

Ãýìòýë, ñîãîã çàñëûí

Õàâäàð ñóäëàà÷

×èõ õàìàð õîîëîéí

Í¿äíèé

Ìýäðýëèéí

Ñýòãýöèéí ýìãýã ñóäëàëûí

Ø¿ä

Ýð¿¿ í¿¿ðíèé

Óëàìæëàëò àíàãààõûí

Ç¿¿, òººí¿¿ð çàñëûí

Ñýðãýýí çàñàõ ýì÷èëãýýíèé

Àðüñ ãîî çàñëûí

Àðüñ õàðøëûí

Õàëäâàðòûí

Ñ¿ðüåýãèéí

Ä¿ðñ îíîøëîãîîíû

Ëàáîðàòîðèéí

Ýìãýã ñóäëàà÷, ø¿¿õèéí øèíæýý÷

Íåôðîëîã

Óðîëîã

Õîîë ñóäëàà÷

Ýð¿¿ë àõóé÷

Äîõ/ÁÁÇÄÕ

Òàðõâàð ñóäëàà÷

Ãîö õàëäâàðòûí

Ìýðãýæëèéí øàëòãààíò ýìãýãèéí

ªðõ, ñóìûí

Åðºíõèé ìýðãýæëèéí

Áóñàä

Á¿ãä

ÀÁ

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

2526

2728

2930

3132

3334

35

1Àð

õàíã

àé2.

32.

11.

91.

10.

40.

00.

00.

10.

20.

50.

10.

90.

10.

50.

20.

10.

00.

00.

10.

20.

40.

40.

40.

00.

00.

10.

00.

10.

20.

20.

00.

84.

20.

017

.7

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

2.7

1.2

2.0

1.1

0.5

0.1

0.1

0.2

0.2

0.3

0.2

1.3

0.1

0.4

0.2

0.0

0.0

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

0.1

0.0

0.0

0.1

0.0

0.0

0.2

0.3

0.0

1.7

1.9

0.0

16.3

3Áà

ÿíõî

íãîð

1.

40.

80.

80.

30.

40.

10.

10.

10.

30.

40.

30.

90.

40.

80.

30.

00.

10.

00.

30.

30.

30.

50.

30.

00.

00.

00.

10.

10.

00.

00.

07.

41.

90.

318

.7

4Áó

ëãàí

1.7

1.3

1.1

0.7

0.6

0.2

0.2

0.0

0.2

0.9

0.4

0.9

0.0

0.4

0.0

0.0

0.0

0.2

0.4

0.4

0.4

0.6

0.2

0.0

0.0

0.0

0.0

0.2

0.2

0.0

0.0

7.7

0.0

0.0

18.5

5Ãî

âü-À

ëòàé

1.3

2.8

2.1

1.7

0.7

0.4

0.4

0.2

0.6

0.7

0.2

1.7

0.6

1.3

0.2

0.2

0.0

0.2

0.6

0.4

1.1

0.6

0.2

0.0

0.0

0.2

0.2

0.2

0.4

0.2

0.0

0.0

10.1

0.2

29.3

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð3.

42.

72.

11.

41.

40.

00.

00.

00.

70.

70.

01.

40.

00.

70.

00.

70.

00.

70.

70.

70.

70.

70.

70.

00.

00.

00.

00.

00.

70.

00.

07.

66.

94.

138

.5

7Ä

àðõà

í-Óó

ë2.

21.

61.

81.

10.

50.

50.

30.

50.

40.

60.

72.

90.

11.

40.

20.

10.

00.

30.

60.

50.

50.

60.

20.

00.

00.

00.

00.

20.

30.

00.

14.

71.

90.

325

.4

8Ä

îðíî

ãîâü

2.7

1.8

2.4

1.3

0.5

0.5

0.5

0.5

0.3

1.0

0.3

1.5

0.0

0.8

0.6

0.6

0.2

0.2

0.5

0.3

0.8

0.8

0.2

0.0

0.0

0.2

0.5

0.3

0.2

0.0

0.0

6.3

6.3

1.1

33.1

9Ä

îðíî

ä1.

71.

71.

40.

71.

00.

40.

40.

40.

40.

40.

41.

40.

10.

60.

00.

10.

10.

00.

40.

41.

10.

40.

10.

00.

00.

00.

00.

30.

30.

10.

01.

48.

10.

024

.1

10Ä

óíäã

îâü

2.7

3.2

2.1

1.1

0.8

0.3

0.3

0.3

0.3

0.5

0.3

1.1

0.3

0.5

0.0

0.5

0.3

0.0

0.5

0.3

0.8

0.8

0.5

0.0

0.0

0.0

0.5

0.3

0.3

0.0

0.0

4.8

4.0

1.1

28.2

11Çà

âõàí

2.2

1.4

1.9

0.9

0.5

0.0

0.3

0.5

0.2

1.2

0.2

0.5

0.6

0.6

0.2

0.0

0.2

0.2

0.8

0.2

0.6

0.6

0.3

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.2

0.3

0.0

0.3

8.7

0.0

23.2

12Î

ðõîí

3.0

1.2

1.8

0.7

1.0

0.9

0.2

0.5

0.5

0.5

0.3

2.4

0.4

1.5

0.2

0.4

0.0

0.4

0.3

0.2

0.9

1.1

0.2

0.1

0.0

0.1

0.0

0.1

0.3

0.0

0.3

5.0

2.5

1.5

28.7

13ª

âºðõ

àíãà

é 1.

51.

51.

70.

70.

50.

20.

10.

30.

20.

30.

10.

90.

21.

90.

20.

10.

10.

10.

30.

20.

60.

50.

10.

00.

00.

00.

00.

10.

10.

10.

06.

41.

90.

320

.9

14ª

ìíº

ãîâü

1.2

2.1

1.7

0.8

0.6

0.2

0.2

0.2

0.5

0.3

0.2

2.0

0.0

0.6

0.0

0.0

0.0

0.0

0.6

0.5

0.8

0.5

0.2

0.0

0.0

0.2

0.2

0.2

0.2

0.3

0.0

1.7

6.9

0.0

22.2

15Ñ

¿õáà

àòàð

2.8

2.3

2.3

0.6

0.6

0.4

0.2

0.4

0.4

0.8

0.4

0.9

0.4

0.6

0.2

0.2

0.2

0.4

0.4

0.4

0.8

0.4

0.2

0.0

0.0

0.0

0.0

0.2

0.2

0.0

0.0

0.4

5.7

0.6

22.9

16Ñ

ýëýí

ãý1.

72.

01.

20.

70.

50.

10.

10.

30.

10.

40.

11.

10.

01.

00.

10.

00.

20.

00.

20.

30.

20.

60.

20.

00.

00.

00.

00.

10.

00.

20.

02.

04.

30.

117

.6

17Òº

â1.

51.

61.

90.

60.

30.

30.

10.

20.

30.

70.

10.

60.

21.

50.

00.

30.

10.

10.

30.

60.

30.

30.

00.

00.

00.

10.

50.

20.

00.

00.

00.

27.

50.

020

.8

18Óâ

ñ1.

21.

81.

60.

90.

40.

10.

10.

30.

30.

30.

31.

40.

30.

80.

10.

10.

10.

10.

30.

10.

40.

70.

10.

00.

00.

00.

00.

10.

30.

10.

01.

54.

50.

318

.7

19Õî

âä2.

31.

52.

01.

40.

40.

30.

30.

50.

30.

60.

41.

00.

30.

90.

10.

10.

10.

10.

40.

30.

30.

40.

40.

00.

00.

10.

00.

10.

10.

00.

01.

35.

30.

021

.2

20Õº

âñãº

ë1.

91.

91.

40.

50.

30.

20.

20.

20.

30.

50.

20.

60.

21.

40.

20.

20.

10.

00.

30.

20.

30.

30.

10.

00.

00.

00.

10.

20.

00.

10.

00.

83.

61.

217

.3

21Õý

íòèé

2.2

3.4

1.8

0.9

0.7

0.6

0.4

0.3

0.1

0.7

0.1

0.7

0.1

1.2

0.0

0.0

0.0

0.1

0.6

0.4

0.4

0.7

0.1

0.0

0.0

0.1

0.0

0.1

0.1

0.1

0.0

0.3

5.6

0.1

22.7

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

2.0

1.8

1.7

0.9

0.5

0.3

0.2

0.3

0.3

0.6

0.3

1.2

0.2

1.0

0.2

0.2

0.1

0.1

0.4

0.3

0.5

0.5

0.2

0.0

0.0

0.1

0.1

0.1

0.2

0.1

0.0

2.8

4.5

0.4

22.0

23Óë

ààíá

ààòà

ð4.

22.

43.

12.

01.

61.

00.

30.

70.

81.

40.

74.

00.

32.

30.

30.

80.

20.

50.

60.

42.

01.

80.

50.

30.

20.

00.

30.

40.

80.

10.

03.

92.

11.

240

.9

24Óë

ñûí

äóíä

àæ3.

02.

12.

41.

41.

00.

60.

30.

50.

50.

90.

42.

50.

21.

60.

20.

40.

10.

30.

50.

41.

21.

10.

30.

10.

10.

00.

20.

30.

40.

10.

03.

33.

40.

830

.7



Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãûí àæèëëàã÷èä, 10 000 õ¿í àìä, 2009-2013

58.3

57.4 59.2 59.4 60.0

45.0

60.0

75.0

33.5 33.5 33.8 34.9 35.0

26.4 27.2 28.5 30.330.7

0.0

15.0

30.0

2009 2010 2011 2012 2013

10000 ÷ 10000

10000 ÷

2.92.7 2.8 2.9

2.8 2.83.0

2.7 2.9

3.0 3.0

2.22.1 2.1

2.2 2.22.3 2.2 2.2 2.2

2.4 2.4

2 0

2.5

3.0

3.5

1.2 1.2 1.2 1.21.3

1.21.4

1.31.4 1.4 1.4

1.21.0

1.2 1.3

1.3

1.3

1.3

1.3

1.51.7 1.6

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

÷ ÷

10 000 õ¿í àìä íîãäîõ èõ ýì÷, ìýðãýæëýýð, 2003-2013



Äóí

äàæ

îð

õîíî

ã, òà

ñãàà

ð á¿

ãä, 2

013

ì/ä

Àéì

àã

Ýì

íýëã

èéí

òàñã

ààð

Á¿ã

ä

Äîòîð

Ìýñ çàñàë

Òºðºõ

Ýìýãòýé÷¿¿ä

Õ¿¿õýä

Õàëäâàðò

Àðüñ õàðøèë

Ñ¿ðüåý

Ìýäðýë

Ñýòãýö

Ãýìòýë

Íåôðîëîã

Óðîëîã

Ýð÷èìò ýì÷èëãýý, ñýõýýí àìüäðóóëàõ

Í¿ä

×èõ, õàìàð õîîëîé

Ø¿ä

Ýð¿¿ í¿¿ð

Õàâäàð

Óëàìæëàëò ýì÷èëãýý

ÁÇÄÕ

Õºíãºâ÷ëºõ ýì÷èëãýý

Áóñàä

AÁ

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

1À

ðõàí

ãàé

7.8

6.2

4.8

7.8

7.0

9.8

0.0

27.3

8.6

9.9

0.0

0.0

0.0

0.0

8.7

8.3

0.0

3.4

2.6

40.8

0.0

0.0

8.7

7.3

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

8.9

7.0

5.1

5.5

6.7

8.4

7.5

35.0

9.1

9.4

7.6

0.0

0.0

4.0

8.3

8.5

0.0

7.0

6.4

0.0

0.0

0.0

2.6

7.5

3Áà

ÿíõî

íãîð

7.

95.

74.

86.

66.

49.

37.

843

.68.

711

.67.

60.

00.

00.

38.

96.

40.

06.

36.

09.

10.

00.

07.

17.

2

4Áó

ëãàí

8.7

6.2

4.2

8.2

7.2

11.4

9.4

32.5

8.6

9.6

0.0

0.0

0.0

5.5

8.1

8.1

0.0

6.0

7.9

8.2

0.0

0.0

0.0

7.8

5Ãî

âü-À

ëòàé

8.5

5.7

3.6

6.5

7.6

8.2

9.7

47.3

9.2

9.7

9.4

0.0

0.0

13.8

8.2

7.8

0.0

6.1

7.2

8.9

0.0

0.0

0.0

7.8

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð8.

98.

85.

26.

36.

510

.87.

40.

08.

20.

00.

00.

00.

03.

10.

00.

00.

00.

00.

00.

00.

00.

00.

07.

6

7Ä

àðõà

í-Óó

ë8.

55.

13.

97.

06.

49.

89.

039

.08.

710

.610

.20.

00.

07.

95.

17.

30.

06.

88.

88.

50.

00.

00.

07.

7

8Ä

îðíî

ãîâü

8.3

5.6

4.4

2.9

6.4

11.3

0.0

42.8

8.3

9.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

10.6

0.0

0.0

7.1

7.1

9Ä

îðíî

ä8.

26.

73.

85.

76.

79.

810

.239

.310

.310

.90.

00.

00.

01.

99.

17.

80.

00.

07.

30.

00.

00.

00.

07.

9

10Ä

óíäã

îâü

8.4

6.1

5.0

5.8

6.5

10.2

7.7

25.4

8.8

8.8

7.1

0.0

0.0

2.1

7.8

7.6

0.0

0.9

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

7.5

11Çà

âõàí

8.9

6.1

5.1

8.6

7.2

8.9

9.7

31.6

9.4

9.8

7.7

0.0

0.0

5.9

7.6

8.3

0.0

0.0

0.0

8.9

0.0

0.0

0.0

8.2

12Î

ðõîí

8.3

5.1

5.3

7.0

6.4

11.4

0.0

21.3

9.8

9.0

8.3

0.0

0.0

18.6

0.0

6.2

0.0

0.0

0.0

9.3

0.0

13.6

8.5

7.9

13ª

âºðõ

àíãà

é 8.

26.

23.

58.

37.

011

.48.

531

.99.

610

.19.

00.

00.

06.

17.

47.

40.

06.

76.

99.

10.

08.

40.

07.

5

14ª

ìíº

ãîâü

8.8

5.9

3.5

3.9

5.9

10.8

8.1

27.6

8.4

6.7

0.0

0.0

0.0

3.3

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

8.2

0.0

7.8

0.0

6.8

15Ñ

¿õáà

àòàð

9.0

6.4

3.9

9.3

7.7

10.0

8.6

43.4

9.3

10.0

8.8

0.0

0.0

0.0

9.4

8.7

0.0

6.5

7.6

9.3

0.0

0.0

0.0

8.6

16Ñ

ýëýí

ãý8.

66.

15.

17.

37.

214

.28.

533

.78.

99.

00.

00.

00.

00.

09.

67.

40.

00.

08.

89.

40.

00.

00.

08.

1

17Òº

â8.

36.

95.

05.

86.

711

.88.

633

.99.

90.

08.

80.

00.

08.

18.

98.

10.

07.

78.

49.

30.

00.

01.

08.

1

18Óâ

ñ8.

06.

04.

07.

26.

89.

910

.517

.29.

810

.90.

00.

00.

05.

97.

73.

50.

06.

96.

39.

70.

00.

00.

06.

9

19Õî

âä8.

07.

54.

18.

16.

810

.411

.323

.59.

411

.38.

30.

00.

08.

47.

37.

10.

07.

90.

08.

40.

08.

09.

47.

6

20Õ

ºâñã

ºë7.

75.

22.

26.

37.

13.

78.

126

.38.

58.

70.

00.

00.

03.

10.

00.

00.

00.

00.

08.

20.

06.

60.

06.

6

21Õ

ýíòè

é8.

16.

14.

77.

56.

610

.39.

223

.89.

20.

00.

00.

00.

03.

68.

27.

70.

00.

08.

97.

60.

00.

07.

57.

4

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

8.3

6.1

4.3

6.7

6.8

9.4

9.1

31.6

9.0

9.8

8.7

0.0

0.0

6.5

8.1

7.2

0.0

6.2

7.4

8.8

0.0

10.9

5.2

7.5

23Óë

ààíá

ààòà

ð8.

27.

13.

66.

86.

39.

79.

930

.88.

628

.711

.09.

97.

49.

35.

16.

10.

05.

67.

98.

70.

011

.310

.17.

8

24Óë

ñûí

äóíä

àæ8.

36.

63.

96.

86.

69.

59.

631

.28.

820

.310

.49.

97.

48.

75.

86.

40.

05.

87.

88.

80.

011

.07.

77.

7



Ýìíýëãèéí îðíû àøèãëàëò, 2013

Àéìàã õîòûí íýð

Á¿ãä Àéìàã õîòûí íýãäñýí ýìíýëýã Õºäººãèéí ýìíýëýã

Îðí

û ô

îíä

àøèã

ëàëò

Îðí

û ô

îíä

àøèã

ëàëò

õóâ

ü

Äóí

äàæ

îð

õîíî

ã

Îðí

û ý

ðãýë

ò

Îðí

û ô

îíä

àøèã

ëàëò

Îðí

û ô

îíä

àøèã

ëàëò

õóâ

ü

Äóí

äàæ

îð

õîíî

ã

Îðí

û ý

ðãýë

ò

Îðí

û ô

îíä

àøèã

ëàëò

Îðí

û ô

îíä

àøèã

ëàëò

õóâ

ü

Äóí

äàæ

îð

õîíî

ã

Îðí

û ý

ðãýë

ò

A Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1 Àðõàíãàé 266.9 80.9 7.3 36.4 312.9 94.8 7.7 40.7 223.2 67.6 6.7 33.5

2 Áàÿí-ªëãèé 275.9 83.6 7.5 37.0 309.3 93.7 7.0 43.9 274.5 83.2 7.1 38.6

3 Áàÿíõîíãîð 275.0 83.3 7.2 38.0 294.3 89.2 7.1 41.7 229.9 69.7 7.3 31.7

4 Áóëãàí 249.6 75.6 7.8 31.9 273.1 82.8 7.9 34.4 225.8 68.4 7.7 29.4

5 Ãîâü-Àëòàé 251.8 76.3 7.8 32.5 266.4 80.7 7.9 33.9 235.5 71.4 7.7 30.5

6 Ãîâüñ¿ìáýð 272.1 82.4 7.6 35.6 284.4 86.2 7.6 37.5 222.7 67.5 8.0 27.9

7 Äàðõàí-Óóë 330.5 100.2 7.7 42.8 331.4 100.4 7.6 43.7 318.5 96.5 7.6 41.7

8 Äîðíîãîâü 250.6 75.9 7.1 35.2 278.1 84.3 6.7 41.5 242.1 73.4 7.2 33.6

9 Äîðíîä 270.6 82.0 7.9 34.1 288.5 87.4 8.1 35.6 247.8 75.1 7.2 34.4

10 Äóíäãîâü 258.9 78.5 7.5 34.6 287.8 87.2 7.3 39.4 219.6 66.6 7.7 28.5

11 Çàâõàí 211.0 63.9 8.2 25.7 187.9 56.9 8.0 23.4 215.9 65.4 8.0 26.9

12 Îðõîí 280.8 85.1 7.9 35.6 286.0 86.7 7.6 37.5 301.0 91.2 7.8 38.7

13 ªâºðõàíãàé 259.9 78.8 7.5 34.6 278.1 84.3 7.4 37.7 236.4 71.6 7.3 32.3

14 ªìíºãîâü 249.5 75.6 6.8 36.9 320.1 97.0 6.5 49.5 247.5 75.0 7.0 35.2

15 Ñ¿õáààòàð 329.8 99.9 8.6 38.5 383.6 116.2 8.7 44.3 268.7 81.4 8.3 32.5

16 Ñýëýíãý 262.6 79.6 8.1 32.5 288.5 87.4 8.6 33.6 251.7 76.3 7.8 32.4

17 Òºâ 287.9 87.3 8.1 35.6 359.7 109.0 8.5 42.2 280.4 85.0 7.6 36.7

18 Óâñ 275.5 83.5 6.9 40.0 278.5 84.4 6.7 41.7 314.2 95.2 7.1 44.5

19 Õîâä 304.4 92.2 7.6 39.8 354.9 107.5 7.9 45.1 254.8 77.2 7.0 36.2

20 Õºâñãºë 263.5 79.8 6.6 39.9 272.7 82.6 6.1 44.7 233.4 70.7 6.5 35.8

21 Õýíòèé 271.1 82.2 7.4 36.6 272.5 82.6 7.7 35.5 260.1 78.8 7.1 36.4

22 Àéìãèéí äóíäàæ 270.7 82.0 7.5 35.9 294.4 89.2 7.5 39.3 248.0 75.2 7.3 33.9

23 Óëààíáààòàð 298.8 90.5 7.8 38.5 0.0 0.0 0.0 0.0 289.1 87.6 7.2 40.0

24 Óëñûí äóíäàæ 284.4 86.2 7.7 37.1 303.5 92.0 7.4 41.1 248.8 75.4 7.3 34.0



Ýì

íýëã

èéí

îðíû

òîî

, òºð

ëººð

10

000

õ¿í

àìä,

201

3

ì/ä

Àéì

àã

Ýì

íýëã

èéí

òàñã

ààð

Á¿ã

ä

Äîòîð

Ìýñ çàñàë

Òºðºõ

Ýìýãòýé÷¿¿ä

Õ¿¿õýä

Õàëäâàðò

Àðüñ õàðøèë

Ñ¿ðüåý

Ìýäðýë

Ñýòãýö

Ãýìòýë

Íåôðîëîã

Óðîëîã

Ýð÷èìò ýì÷èëãýý, ñýõýýí àìüäðóóëàõ

Í¿ä

×èõ, õàìàð õîîëîé

Ø¿ä

Ýð¿¿ í¿¿ð

Õàâäàð

Óëàìæëàëò ýì÷èëãýý

ÁÇÄÕ

Õºíãºâ÷ëºõ ýì÷èëãýý

Áóñàä

AÁ

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

1À

ðõàí

ãàé

25.4

4.8

8.5

4.2

11.7

4.6

0.0

1.2

3.0

0.7

0.0

0.0

0.0

0.0

0.2

0.2

0.0

0.2

0.2

1.3

0.0

0.0

0.2

66.6

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

31.0

6.3

8.0

2.1

10.5

2.1

1.3

0.8

4.4

1.0

1.1

0.0

0.0

0.9

1.1

1.0

0.0

1.3

0.5

1.4

0.0

0.0

0.0

74.8

3Áà

ÿíõî

íãîð

18

.24.

27.

74.

510

.04.

51.

90.

85.

11.

21.

30.

00.

01.

21.

50.

30.

00.

30.

30.

80.

00.

32.

866

.5

4Áó

ëãàí

23.3

3.9

7.7

3.9

13.8

7.0

0.9

1.3

4.4

0.4

0.0

0.0

0.0

0.4

0.2

0.4

0.0

0.2

0.4

5.1

0.0

0.0

0.0

73.0

5Ãî

âü-À

ëòàé

27.7

6.5

8.2

3.7

14.8

8.4

1.5

1.5

4.3

0.4

1.5

0.0

0.0

0.6

0.2

0.4

0.0

0.4

0.4

3.7

0.0

0.0

0.0

84.1

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð22

.04.

88.

26.

213

.710

.33.

40.

04.

80.

04.

10.

00.

01.

40.

01.

40.

00.

01.

40.

00.

00.

04.

185

.9

7Ä

àðõà

í-Óó

ë12

.23.

14.

03.

17.

43.

01.

93.

04.

92.

03.

30.

00.

00.

80.

71.

40.

00.

20.

26.

40.

00.

00.

057

.8

8Ä

îðíî

ãîâü

14.1

6.1

5.8

1.8

9.7

5.2

0.0

1.6

7.8

0.6

0.0

0.0

0.0

1.0

0.0

0.0

0.0

0.0

0.0

2.4

0.0

0.0

3.1

59.1

9Ä

îðíî

ä21

.74.

35.

51.

811

.64.

11.

44.

96.

01.

71.

70.

00.

00.

71.

80.

70.

00.

00.

72.

10.

00.

00.

070

.7

10Ä

óíäã

îâü

28.5

4.0

9.8

2.1

15.2

7.5

0.8

0.8

2.1

0.3

1.3

0.0

0.0

1.3

0.5

0.8

0.0

0.3

0.5

2.7

0.0

0.0

0.8

79.3

11Çà

âõàí

33.0

8.7

12.5

3.9

15.5

7.3

1.1

1.5

11.8

1.2

1.2

0.0

0.0

0.5

0.3

0.2

0.0

0.3

0.0

4.3

0.0

1.1

0.0

104.

3

12Î

ðõîí

16.2

3.2

4.1

2.1

5.8

3.2

0.0

2.1

5.8

3.7

3.7

0.0

0.0

0.9

0.0

1.3

0.0

0.0

0.0

2.4

0.0

2.7

1.1

58.3

13ª

âºðõ

àíãà

é 21

.34.

47.

72.

810

.16.

20.

71.

51.

20.

91.

40.

00.

00.

40.

50.

70.

00.

50.

32.

30.

00.

20.

062

.9

14ª

ìíº

ãîâü

11.2

4.1

4.1

2.7

9.7

3.0

0.5

0.3

3.6

0.3

0.0

0.0

0.0

0.5

0.2

0.2

0.0

0.0

0.0

0.6

0.0

0.3

2.9

43.9

15Ñ

¿õáà

àòàð

21.2

2.3

5.9

2.5

9.8

4.7

2.3

1.7

4.3

1.5

1.5

0.0

0.0

0.0

0.2

0.2

0.0

0.2

0.2

1.9

0.0

0.0

0.0

60.3

16Ñ

ýëýí

ãý19

.03.

25.

45.

111

.24.

50.

42.

92.

71.

00.

00.

00.

00.

00.

20.

50.

00.

20.

21.

40.

00.

02.

560

.4

17Òº

â15

.31.

25.

31.

59.

14.

60.

71.

24.

40.

00.

60.

00.

00.

50.

10.

10.

00.

10.

24.

10.

00.

00.

149

.1

18Óâ

ñ22

.23.

98.

03.

511

.63.

81.

41.

21.

60.

70.

50.

00.

00.

52.

70.

30.

00.

10.

51.

10.

00.

02.

766

.4

19Õî

âä21

.74.

47.

65.

013

.23.

41.

71.

03.

91.

50.

80.

00.

00.

50.

30.

90.

00.

30.

02.

40.

00.

64.

373

.6

20Õ

ºâñã

ºë22

.33.

96.

12.

511

.83.

60.

80.

71.

80.

80.

00.

00.

00.

30.

00.

00.

00.

00.

01.

60.

00.

30.

056

.7

21Õ

ýíòè

é16

.34.

97.

11.

912

.25.

60.

62.

53.

00.

60.

60.

00.

00.

30.

61.

30.

00.

00.

45.

30.

00.

10.

964

.3

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

20.7

4.3

6.8

3.1

10.9

4.6

1.0

1.6

4.2

1.1

1.1

0.0

0.0

0.5

0.6

0.6

0.0

0.2

0.3

2.6

0.0

0.3

1.1

65.5

23Óë

ààíá

ààòà

ð24

.14.

84.

43.

06.

32.

71.

52.

14.

53.

43.

71.

60.

51.

41.

21.

20.

00.

30.

93.

10.

00.

11.

372

.0

24Óë

ñûí

äóíä

àæ22

.34.

55.

73.

08.

83.

71.

21.

84.

32.

12.

30.

70.

20.

90.

80.

90.

00.

30.

52.

80.

00.

21.

268

.5



Ýð¿

¿ë ì

ýíäè

éí á

àéãó

óëëà

ãóóä

áàé

ðøëà

àð, 2

013

Àéì

àãÀ

ªðõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ

Òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ

Ñóìûí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ


Ä¿¿ðãèéí íèéãìèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâ

Õºäººãèéí íýãäñýí ýìíýëýã

Àéìàã, ä¿¿ðãèéí íýãäñýí ýìíýëýã

Á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâ

Òºâ ýìíýëýã, Òóñãàé ìýðãýæëèéí òºâ

Àìàðæèõ ãàçðóóä

Áóñàä ýìíýëã¿¿ä /Õèëèéí öýðýã, òºìºð çàì, õîðèõûí ýìíýëã¿¿ä/

Îðòîé õóâèéí ýìíýëýã

¯¿äýí õóâèéí ýìíýëýã

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ÿàì, àãåíòëàã

Ýðäýì øèíæèëãýýíèé áàéãóóëëàãóóä

Ýð¿¿ë ìýíäèéí ãàçàð

Ýð¿¿ë ìýíäèéí íýãäýë

Áàéãàëèéí ãîëîìòîò õàëäâàðò ºâ÷íèéã ýñýðã¿¿öýí ñóäëàõ òºâ, àëáà

Öóñ ñýëáýëò ñóäëàëûí òºâ, ñòàíö

ßàðàëòàé òóñëàìæèéí òºâ

Àíàãààõ óõààíû ñóðãóóëü, êîëëåæ /óëñûí, õóâèéí/

Àðøààí ñóâèëàë, ñóâèëàë

Ýì õàíãàí íèéë¿¿ëýõ áàéãóóëëàãà

Ýìèéí ¿éëäâýð

Õóâèéí ýìèéí ñàí

Áóñàä ãàçàð (ñóðãóóëü, öýöýðëýã, ÿñëè, óóðõàé, ÌÕÀ ãýõ ìýò)

Á¿ãä

ÀÁ

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

1718

1920

2122

2324

2526

27Àð

õàíã

àé1

50

172

00

10

00

06

20

01

01

00

02

10

120

50Áà

ÿí-ª

ëãèé

24

29

30

01

00

01

48

00

10

10

00

23

09

048

Áàÿí

õîíã

îð3

61

163

00

10

00

06

160

01

01

00

01

30

150

70Áó

ëãàí

42

113

20

01

00

00

43

00

10

00

00

02

025

054

Ãîâü

-Àëò

àé5

32

143

00

10

00

02

30

01

01

00

10

10

30

35Ãî

âüñ¿

ìáý

ð6

10

20

00

10

00

10

30

01

00

00

00

00

72

18Ä

àðõà

í-Óó

ë7

50

30

00

10

00

013

460

01

00

00

10

00

540

124

Äîð

íîãî

âü8

50

121

01

10

00

42

180

01

00

00

13

30

150

67Ä

îðíî

ä9

30

103

00

01

00

12

140

01

00

00

00

10

110

47Ä

óíäã

îâü

102

013

20

01

00

01

29

00

10

10

00

02

08

143

Çàâõ

àí11

40

193

01

10

00

15

50

01

01

00

01

00

110

53Î

ðõîí

1212

01

00

00

10

01

1149

00

10

00

00

16

039

012

2ª

âºðõ

àíãà

é13

50

161

01

01

00

14

130

01

01

00

04

40

330

85ª

ìíº

ãîâü

143

011

30

00

10

03

514

00

10

10

00

03

030

580

Ñ¿õ

áààò

àð15

30

111

00

10

00

23

130

01

00

00

00

10

110

47Ñ

ýëýí

ãý16

86

141

01

10

00

26

90

01

01

00

00

10

461

98Òº

â17

20

260

00

10

00

02

100

01

00

00

09

00

102

63Óâ

ñ18

40

153

00

10

00

23

50

01

01

00

00

50

120

52Õî

âä19

60

141

01

01

00

05

100

01

01

00

00

40

120

56Õº

âñãº

ë20

60

185

00

10

00

08

310

01

01

00

01

60

350

113

Õýíò

èé21

32

172

01

10

00

13

110

01

01

00

02

30

180

66À

éìãè

éí ä

¿í22

9214

271

390

616

50

021

9629

20

021

013

00

326

490

416

1113

91Óë

ààíá

ààòà

ð23

136

50

08

04

016

310

101

530

21

10

21

11

4579

4237

30

1361

Óëñû

í ä¿

í24

228

1927

139

86

205

163

3119

782

22

122

015

11

471

128

4278

911

2752



Õàãà

ëãàà

íû ä

àðàà

õ õ¿

íäðý

ë, í

àñáà

ðàëò

ûí

õóâü

, 201

3À

éìàã

õîò

ûí

íýãä

ñýí

ýìíý

ëã¿¿

äèéí

çàä

ëàí

øèí

æëãý

ý,¯í

äñýí

îíî

øèé

í çº

ð¿¿í

èé õ

óâü,

201

3

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð

Íèéò íàñ áàðàëò

Çàäëàí øèíæèëãýýíèé òîî

Çàäëàí øèíæèëãýýíèé õóâü

¯íäñýí îíîøèéí çºðºº

¯íäñýí îíîøèéí çºðººíèé õóâü

AÁ

12

34

5

1À

ðõàí

ãàé

6153

86.9

713

.2

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

991

1.0

10.

0

3Áà

ÿíõî

íãîð

75

4965

.34

8.2

4Áó

ëãàí

157

46.7

0.0

5Ãî

âü-À

ëòàé

4432

72.7

13.

1

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð12

1083

.32

20.0

7Ä

àðõà

í-Óó

ë86

7486

.02

2.7

8Ä

îðíî

ãîâü

3836

94.7

25.

6

9Ä

îðíî

ä12

182

67.8

0.0

10Ä

óíäã

îâü

2817

60.7

317

.6

11Çà

âõàí

4714

29.8

0.0

12Î

ðõîí

9179

86.8

56.

3

13ª

âºðõ

àíãà

é 98

6465

.32

3.1

14ª

ìíº

ãîâü

4239

92.9

37.

7

15Ñ

¿õáà

àòàð

4028

70.0

0.0

16Ñ

ýëýí

ãý33

2266

.71

4.5

17Òº

â37

3389

.24

12.1

18Óâ

ñ42

3890

.53

7.9

19Õî

âä78

4051

.32

5.0

20Õ

ºâñã

ºë10

860

55.6

23.

3

21Õ

ýíòè

é42

3276

.23

9.4

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

1237

810

65.5

475.

823

Óëàà

íáàà

òàð

1989

1699

85.4

935.

5

24Óë

ñûí

äóíä

àæ32

2625

0977

.814

05.

6

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð

Ìýñ

çàñ

àë

õèéë

ãýñý

í õ¿

íèé

òîî

Õ¿íäðýëèéí õóâü

Íàñ áàðàëòûí õóâü

AÁ

12

31

Àðõà

íãàé

1273

0.4

0.0

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

1644

0.4

0.0

3Áà

ÿíõî

íãîð

14

520.

10.

04

Áóëã

àí79

00.

00.

15

Ãîâü

-Àëò

àé12

240.

10.

26

Ãîâü

ñ¿ì

áýð

330

0.0

0.0

7Ä

àðõà

í-Óó

ë28

540.

00.

08

Äîð

íîãî

âü12

420.

00.

09

Äîð

íîä

2080

0.0

0.4

10Ä

óíäã

îâü

602

0.5

0.0

11Çà

âõàí

1037

0.3

0.3

12Î

ðõîí

3832

0.4

0.1

13ª

âºðõ

àíãà

é 27

350.

20.

414

ªì

íºãî

âü12

780.

50.

215

Ñ¿õ

áààò

àð79

70.

10.

116

Ñýë

ýíãý

1160

0.0

0.1

17Òº

â80

90.

20.

018

Óâñ

1389

0.3

0.1

19Õî

âä16

670.

00.

020

Õºâñ

ãºë

1718

0.4

0.1

21Õý

íòèé

990

0.2

0.0

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

3090

30.

20.

123

Óëàà

íáàà

òàð

6762

30.

30.

324

Óëñû

í äó

íäàæ

9852

60.

30.

3



77.8 76.5 77.6 78.175.0

71.474.9 77.8

92.6 92.5 92.5 93.1 94.6 93.3 94.5 94.4

5.0

20.0

35.0

50.0

65.0

80.0

95.0

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

//

0.20.2

0.30.3 0.3

0.2 0.2

0.20.2

0.3

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

2009 2010 2011 2012 2013

//

Çàäëàí øèíæèëãýý, îíîøèéí òîõèðîîíû õóâü, /2006-2013/

Ìýñ çàñëûí ¿ç¿¿ëýëò, 2009-2013



Ñòà

öèîí

àðò

õýâò

ýí ý

ì÷ë

¿¿ëý

ã÷èä

, 10

000

õ¿í

àìä,

201

3

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð

Á¿ã

ä


¯¿íý

ýñ

Õàâäàð

¯¿íý

ýñ

Öóñ, öóñ òºëæ¿¿ëýõ ýðõòýíèé ºâ÷èí áà äàðõëààíû ìåõàíèçì õàìàðñàí ýìãýã

Äîòîîä ø¿¿ðýë, òýæýýëèéí áà áîäèñûí ñîëèëöîîíû ºâ÷í¿¿ä

¯¿íý

ýñ

Ñýòãýöèéí áà çàí òºðõèéí ýìãýã


Í¿ä áà ò¿¿íèé äàéâðûí ºâ÷í¿¿ä

×èõ áà õºõëºã ñýðòýíãèéí ºâ÷èí

Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë

Âèð¿ñò õåïàòèòûí ºâ÷ëºë

Áðóöåëë¸çûí ºâ÷ëºë

Òýìá¿¿ãèéí ºâ÷ëºë

Çàã õ¿éòíèé ºâ÷ëºë

Òðèõîìàíèàçûí ºâ÷ëºë

Ýëýãíèé õîðò õàâäàð

Óëààí õîîëîéí õîðò õàâäàð

Õîäîîäíû õîðò õàâäàð

Óóøãèíû õîðò õàâäàð

Óìàéí õ¿ç¿¿íèé õîðò õàâäàð

Õºõíèé õîðò õàâäàð

×èõðèéí øèæèí ºâ÷íèé òàðõàëò

À1

23

45

67

89

1011

1213

1415

1617

1819

2021

22

1À

ðõàí

ãàé

2,41

0.60

71.0

713

.81

17.4

425

.87

0.47

0.00

0.00

20.6

18.

900.

703.

281.

170.

820.

125.

9724

.35

5.62

28.9

218

2.52

8.66

16.1

6

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

2,77

5.07

37.6

04.

4811

.59

2.30

0.00

0.00

0.00

38.3

75.

036.

344.

480.

660.

112.

1935

.42

28.2

07.

6531

.92

216.

4322

.52

13.8

8

3Áà

ÿíõî

íãîð

2,

512.

9641

.59

6.91

5.25

14.4

60.

770.

000.

0028

.41

7.04

1.02

2.56

2.94

1.41

0.38

7.81

35.4

56.

5316

.64

228.

1854

.13

8.32

4Áó

ëãàí

2,31

6.49

46.9

49.

548.

8015

.77

0.37

0.00

0.00

28.4

215

.22

1.28

2.38

1.10

2.38

0.37

3.12

35.0

213

.20

18.5

222

5.18

4.58

10.4

5

5Ãî

âü-À

ëòàé

2,71

3.12

73.6

35.

615.

4237

.19

0.00

0.00

0.00

46.5

312

.15

2.80

6.35

1.87

1.68

0.37

9.90

34.5

717

.19

22.8

021

6.77

8.60

16.4

4

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð3,

050.

6014

4.29

22.6

737

.79

51.5

30.

000.

000.

0026

.11

6.18

0.00

2.06

4.12

0.00

1.37

6.18

26.8

020

.61

7.56

123.

672.

0610

.31

7Ä

àðõà

í-Óó

ë2,

464.

9890

.92

26.5

126

.92

18.3

90.

100.

000.

0029

.05

6.70

1.52

3.66

1.52

3.15

1.32

6.09

30.9

823

.06

98.0

311

3.37

11.7

819

.91

8Ä

îðíî

ãîâü

2,07

4.14

52.3

310

.98

8.40

20.1

90.

000.

000.

0011

.47

2.10

0.65

0.48

0.97

0.97

0.00

5.98

19.7

011

.95

9.04

199.

614.

044.

20

9Ä

îðíî

ä2,

400.

4916

6.80

27.5

98.

6884

.17

0.42

0.00

0.00

52.1

012

.18

1.40

5.46

4.76

3.08

3.64

7.28

23.6

79.

6681

.93

77.5

956

.58

9.24

10Ä

óíäã

îâü

2,73

6.07

35.4

06.

127.

4515

.17

0.00

0.00

0.00

29.0

113

.58

1.06

2.40

1.33

0.80

0.80

8.78

29.0

113

.31

19.1

617

3.02

21.0

314

.91

11Çà

âõàí

2,66

8.94

84.8

44.

336.

8134

.52

0.00

0.15

0.00

37.4

615

.17

1.86

4.95

4.18

1.55

0.15

11.9

225

.23

12.2

36.

6634

1.67

3.10

8.82

12Î

ðõîí

2,07

0.81

71.5

315

.85

13.9

221

.20

1.07

0.11

0.00

37.5

812

.64

0.64

3.43

1.61

0.96

0.32

6.42

31.9

121

.95

87.8

172

.60

3.96

15.3

1

13ª

âºðõ

àíãà

é 2,

161.

9656

.83

5.79

16.7

810

.40

0.10

0.20

0.00

36.1

210

.01

0.49

3.34

1.18

0.69

0.20

9.82

20.2

26.

2816

.78

79.8

010

.80

10.8

9

14ª

ìíº

ãîâü

1,62

0.71

34.4

12.

8716

.90

3.77

0.00

0.00

0.00

13.2

83.

620.

151.

810.

601.

060.

307.

7020

.22

10.7

234

.41

154.

997.

393.

77

15Ñ

¿õáà

àòàð

2,30

6.20

119.

1020

.42

15.3

159

.74

0.00

0.00

0.00

39.5

112

.10

2.08

4.16

1.70

1.32

0.19

8.13

23.2

59.

2639

.89

241.

236.

6210

.21

16Ñ

ýëýí

ãý1,

959.

7254

.95

22.0

618

.57

5.42

0.48

1.16

0.00

20.9

06.

291.

061.

841.

451.

160.

104.

9323

.51

17.3

228

.35

125.

094.

8423

.61

17Òº

â1,

746.

8055

.35

18.9

99.

2618

.06

0.00

0.00

0.00

24.6

69.

380.

123.

241.

621.

270.

233.

2418

.64

12.0

43.

5915

6.56

3.24

7.30

18Óâ

ñ2,

654.

7472

.53

18.8

114

.48

31.5

30.

000.

810.

0040

.06

11.1

03.

258.

390.

950.

680.

9510

.83

24.7

613

.13

29.9

117

5.78

41.8

19.

20

19Õî

âä2,

921.

4354

.54

10.5

58.

9010

.81

0.13

0.00

0.00

45.6

48.

901.

407.

123.

181.

141.

9110

.68

34.2

010

.93

35.8

520

3.78

24.7

926

.19

20Õ

ºâñã

ºë2,

246.

5759

.66

10.4

95.

6732

.92

0.00

0.00

0.00

27.6

74.

991.

613.

302.

882.

790.

4216

.08

27.3

47.

7041

.38

148.

524.

3210

.32

21Õ

ýíòè

é2,

341.

2212

0.04

30.0

814

.97

52.6

10.

000.

000.

0028

.90

12.6

00.

591.

633.

111.

930.

447.

1118

.97

6.22

13.9

316

6.28

5.34

16.6

0

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

2,

339.

6469

.87

14.0

312

.81

24.5

90.

210.

140.

0031

.49

9.00

1.49

3.69

1.96

1.45

0.73

9.71

26.3

511

.91

35.1

616

6.49

14.9

413

.12

23Óë

ààíá

ààòà

ð2,

750.

2366

.06

17.5

810

.62

7.61

0.02

0.00

0.00

92.2

511

.51

2.36

12.3

33.

513.

827.

5311

.29

36.2

322

.97

62.1

718

3.30

47.1

916

.16

24Óë

ñûí

äóíä

àæ2,

530.

1568

.10

15.6

711

.79

16.7

10.

120.

080.

0059

.68

10.1

71.

897.

702.

682.

553.

8910

.44

30.9

317

.04

47.7

017

4.29

29.9

014

.53



Ñòà

öèîí

àðò

õýâò

ýí ý

ì÷ë

¿¿ëý

ã÷èä

, 10

000

õ¿í

àìä,

201

3

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð


¯¿íý

ýñ


¯¿íý

ýñ


¯¿íý

ýñ

Àðüñ áà àðüñàí äîîðõ ýñëýãèéí ºâ÷èí

ßñ-áóë÷èíãèéí òîãòîëöîî áà õîëáîõ ýäèéí ºâ÷èí


¯¿íý

ýñ

Æèðýìñýí, òºðºëò áà òºðñíèé äàðààõ ¿å


Òºðºëõ ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã

ªºð á¿ëýãò àíãèëààã¿é øèíæ òýìäýã, çîâèóð, ýìíýëç¿éí áà ëàáîðàòîðèéí õýâèéí áóñ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã

Öî÷ìîã áîëîí àðõàã õýðëýãèéí ãàðàëòàé ºâ÷ëºë

Öóñíû äàðàëò èõñýõ ºâ÷ëºë

Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷ëºë

Òàðõèíä öóñ õàðâàëò ºâ÷ëºë

Òîìóó, òîìóó òºñò ºâ÷ëºë

Óóøãèíû õàòãàëãàà

Àìüñãàëûí äýýä çàìûí öî÷ìîã ¿ðýâñýëò ºâ÷ëºë

Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà

àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷ëºë

Õîäîîäíû øàðõëàà ºâ÷ëºë

Ýëýãíèé àðõàã ¿ðýâñýë

Ýëýãíèé öèððîç

Àðõèíû øàëòãààíò ºâ÷ëºë

Áººðíèé öî÷ìîã áîëîí àðõàã äóòìàãøèë

Áººðíèé ñóâãàíöðûí ýäèéí öî÷ìîã áîëîí àðõàã íåôðèò

À23

2425

2627

2829

3031

3233

3435

3637

3839

4041

4243

4445

4647

48

1À

ðõàí

ãàé

452.

5048

.24

204.

0611

9.65

22.6

029

9.01

14.6

315

3.14

12.1

87.

497.

1430

1.12

11.8

20.

0028

.80

0.00

26.1

146

.83

443.

020.

2332

0.44

394.

313.

284.

210.

0081

.95

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

433.

0918

.15

271.

7544

.49

14.7

637

8.21

70.1

810

9.53

8.64

7.76

44.1

637

9.64

23.0

613

.12

14.7

61.

0947

.88

130.

9544

1.61

7.98

290.

0046

5.33

0.22

13.9

90.

0059

.79

3Áà

ÿíõî

íãîð

41

4.52

42.6

218

0.32

73.0

79.

9831

8.02

1.54

162.

537.

9311

.39

20.6

027

7.07

9.73

15.6

119

.32

0.00

106.

2281

.39

328.

905.

2521

6.67

450.

2220

.73

7.55

0.00

87.7

9

4Áó

ëãàí

497.

8541

.81

168.

7015

1.28

16.6

935

3.53

4.58

203.

1715

.59

14.3

011

.55

262.

585.

3210

.45

18.1

50.

3749

.88

81.2

337

0.40

1.10

259.

1025

9.47

5.50

2.75

0.00

61.0

6

5Ãî

âü-À

ëòàé

418.

0250

.27

145.

2013

0.62

12.7

128

4.22

43.3

594

.18

44.2

914

.58

19.6

246

1.19

11.4

018

.31

33.4

50.

1998

.67

75.1

240

4.94

0.00

260.

1240

9.24

21.3

05.

790.

0010

5.39

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð42

8.05

40.5

412

9.17

151.

1613

.74

701.

5074

.20

382.

7015

.80

8.24

61.8

440

4.00

17.1

80.

0030

.23

0.00

104.

4410

2.37

333.

920.

6925

0.09

511.

877.

561.

370.

0010

8.56

7Ä

àðõà

í-Óó

ë43

7.72

36.7

711

2.15

96.6

031

.08

372.

603.

6622

8.36

25.2

99.

655.

9924

7.55

10.3

60.

0035

.96

0.91

75.3

798

.23

322.

011.

1221

0.38

388.

857.

523.

760.

0011

1.23

8Ä

îðíî

ãîâü

251.

9420

.35

54.2

684

.79

11.3

135

8.53

3.39

242.

9014

.86

11.9

521

.16

242.

254.

8544

.74

18.4

10.

4848

.29

166.

1819

9.61

0.81

149.

5538

3.24

13.7

33.

230.

0010

0.78

9Ä

îðíî

ä30

7.55

25.2

198

.60

106.

8611

.48

346.

073.

0813

3.33

7.56

14.1

528

.29

317.

3610

.78

28.2

928

.57

0.14

78.1

597

.20

274.

500.

2821

5.12

394.

530.

563.

920.

0010

5.46

10Ä

óíäã

îâü

496.

4378

.26

140.

8113

4.42

9.58

461.

2929

.81

277.

365.

5922

.63

26.0

939

4.48

5.06

55.3

741

.26

0.00

56.1

614

3.21

397.

141.

3330

0.78

366.

530.

008.

780.

0081

.72

11Çà

âõàí

466.

2924

.31

150.

4817

8.65

21.8

328

6.09

1.39

128.

039.

2913

.62

9.91

302.

3520

.59

5.57

17.9

60.

3167

.96

121.

9948

1.93

3.10

382.

3833

7.18

22.4

53.

560.

0059

.45

12Î

ðõîí

316.

1015

.74

119.

5011

0.08

16.1

724

5.96

0.32

58.4

76.

427.

5025

.16

268.

236.

2128

.91

38.8

70.

4327

.31

104.

3022

8.08

0.75

167.

9039

7.80

30.3

06.

320.

0011

9.29

13ª

âºðõ

àíãà

é 41

0.17

58.6

916

9.01

95.5

013

.84

296.

222.

5515

9.49

8.64

9.82

21.2

027

5.41

8.15

11.4

816

.19

0.49

58.8

960

.17

348.

634.

7123

0.46

356.

7821

.79

7.07

0.00

85.5

9

14ª

ìíº

ãîâü

210.

9829

.88

70.1

855

.39

8.60

208.

8714

.04

92.2

110

.72

6.19

15.3

921

6.57

6.04

19.7

717

.36

1.21

31.9

970

.03

141.

111.

6676

.06

381.

670.

451.

810.

0081

.04

15Ñ

¿õáà

àòàð

347.

6637

.81

139.

9057

.66

9.45

313.

632.

6518

9.62

32.5

214

.37

27.2

226

3.91

7.56

45.1

821

.74

0.76

104.

9210

1.52

258.

051.

1319

7.56

306.

075.

487.

180.

0010

9.84

16Ñ

ýëýí

ãý32

1.96

39.5

710

8.84

97.7

113

.06

376.

5238

.41

169.

6962

.11

14.7

017

.12

191.

457.

640.

2917

.61

0.10

28.7

356

.50

367.

912.

2322

5.60

278.

330.

581.

060.

0050

.50

17Òº

â34

5.19

31.9

610

0.86

106.

4214

.24

314.

8513

.09

165.

1318

.30

11.4

621

.42

174.

626.

2526

.05

24.7

80.

3538

.44

83.4

925

5.91

0.46

197.

7822

1.40

3.13

2.66

0.00

34.5

1

18Óâ

ñ43

0.73

110.

9610

2.98

142.

099.

8838

6.48

0.00

256.

1610

.15

14.4

814

.34

340.

334.

8728

.42

22.6

00.

2772

.80

69.6

944

7.24

0.27

365.

2340

8.54

4.74

5.28

0.00

84.0

3

19Õî

âä45

5.48

60.7

714

5.05

125.

8516

.78

521.

590.

0031

4.76

28.4

813

.22

13.4

836

9.42

11.1

93.

1824

.28

0.25

85.1

720

1.49

313.

112.

1621

5.73

427.

7712

.59

8.14

0.00

91.0

2

20Õ

ºâñã

ºë42

8.82

23.7

017

0.61

181.

3610

.32

364.

677.

8726

1.00

7.19

10.9

29.

5628

2.58

9.82

21.5

821

.58

0.25

50.6

142

.74

299.

161.

6925

4.65

370.

176.

096.

430.

0060

.00

21Õ

ýíòè

é32

5.74

23.4

213

6.19

80.9

216

.01

461.

1929

.64

204.

8112

.45

10.9

727

.71

297.

285.

7827

.27

24.3

00.

3044

.46

192.

2123

3.56

0.00

148.

4930

7.95

2.52

4.45

0.00

94.7

0

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

387.

9939

.58

141.

8610

9.23

14.8

834

9.17

14.6

918

0.97

17.5

411

.50

19.3

628

7.86

9.63

17.8

823

.99

0.40

58.2

396

.78

327.

631.

9623

3.58

368.

039.

325.

380.

0082

.11

23Óë

ààíá

ààòà

ð38

3.05

22.0

014

8.26

104.

6314

.40

356.

031.

2014

0.99

13.0

510

.11

36.6

338

3.03

15.3

448

.72

46.9

04.

2767

.88

117.

1027

2.15

5.67

150.

5847

4.11

18.5

923

.42

3.37

136.

86

24Óë

ñûí

äóíä

àæ38

5.70

31.4

214

4.83

107.

0914

.66

352.

358.

4316

2.42

15.4

610

.86

27.3

733

2.02

12.2

832

.19

34.6

22.

2062

.71

106.

2130

1.89

3.68

195.

0741

7.25

13.6

213

.75

1.56

107.

52



Àì

áóëà

òîðò

á¿ð

òãýã

äñýí

õ¿í

àì

ûí

ºâ÷ë

ºë (1

0 00

0 õ¿

í àì

ä), 2

013

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð

Á¿ã

ä


¯¿íý

ýñ

Õàâäàð

¯¿íý

ýñ

Öóñ, öóñ òºëæ¿¿ëýõ ýðõòýíèé ºâ÷èí áà äàðõëààíû ìåõàíèçì õàìàðñàí ýìãýã

Äîòîîä ø¿¿ðýë, òýæýýëèéí áà áîäèñûí ñîëèëöîîíû ºâ÷í¿¿ä

¯¿íý

ýñ

Ñýòãýöèéí áà çàí òºðõèéí ýìãýã


Í¿ä áà ò¿¿íèé äàéâðûí ºâ÷í¿¿ä

×èõ áà õºõëºã ñýðòýíãèéí ºâ÷èí


¯¿íý

ýñ

Ñ¿ðüåýãèéí ºâ÷ëºë

Âèð¿ñò õåïàòèòûí ºâ÷ëºë

Áðóöåëë¸çûí ºâ÷ëºë

Òýìá¿¿ãèéí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí

Çàã õ¿éòíèé ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí

Òðèõîìàíèàçûí ºâ÷ëºëèéí ò¿âøèí

Ýëýãíèé õîðò õàâäðûí òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Óëààí õîîëîéí õîðò õàâäðûí òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Õîäîîäíû õîðò õàâäðûí òîõèîëäëûí ò¿âøèí

õîðò õàâäðûí òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Óìàéí õ¿ç¿¿íèé õîðò õàâäðûí òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Õºõíèé õîðò õàâäðûí øàëòãààíò òîõèîëäëûí ò¿âøèí

×èõðèéí øèæèí ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Öî÷ìîã áîëîí àðõàã õýðëýãèéí ãàðàëòàé ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Öóñíû äàðàëò èõñýõ ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Òàðõèíä öóñ õàðâàëò ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

À1

23

45

67

89

1011

1213

1415

1617

1819

2021

2223

2425

2627

1Àð

õàíã

àé67

22.2

87.6

7.8

15.8

0.5

13.0

2.3

10.7

14.3

7.5

0.6

2.0

1.5

0.2

0.2

46.7

153.

546

.416

1.3

448.

611

4.1

147.

012

30.9

157.

260

3.9

326.

931

.1

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

4594

.050

.13.

35.

50.

13.

718

.61.

514

.62.

43.

01.

51.

10.

30.

957

.344

.710

.752

.531

5.7

74.1

48.4

728.

425

.151

7.5

57.3

17.6

3Áà

ÿíõî

íãîð

93

89.0

137.

36.

53.

62.

627

.032

.630

.615

.63.

10.

30.

00.

10.

00.

019

.711

2.0

23.3

134.

270

1.7

520.

532

7.6

1289

.415

6.6

660.

119

7.3

15.1

4Áó

ëãàí

5888

.111

0.9

7.7

7.5

0.9

13.0

8.4

14.3

21.1

9.2

0.4

2.8

1.7

1.5

0.7

6.6

70.4

28.2

20.7

381.

837

6.6

76.6

945.

876

.543

9.2

263.

118

.9

5Ãî

âü-À

ëòàé

6865

.152

.73.

93.

40.

215

.715

.10.

233

.611

.03.

03.

61.

11.

30.

223

.961

.128

.872

.358

3.0

150.

614

1.5

896.

490

.642

0.3

239.

617

.8

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð63

96.6

135.

413

.77.

60.

043

.315

.17.

611

.02.

70.

71.

42.

10.

70.

06.

254

.341

.226

.818

2.1

148.

483

.873

0.4

55.0

293.

422

8.8

17.9

7Ä

àðõà

í-Óó

ë77

87.0

92.4

23.4

12.6

0.8

18.5

7.0

4.6

49.7

4.5

0.4

5.1

0.9

5.3

1.3

26.1

115.

388

.819

3.0

263.

857

4.5

239.

611

05.5

94.9

532.

714

5.0

33.6

8Ä

îðíî

ãîâü

6374

.916

8.4

12.0

7.3

0.0

18.6

39.6

29.6

23.7

6.5

0.6

2.3

2.1

1.9

0.5

17.9

65.6

41.8

44.9

382.

981

.972

.480

0.2

72.4

376.

519

3.5

16.0

9Ä

îðíî

ä74

30.7

435.

621

.16.

418

.873

.012

2.7

51.8

57.6

6.6

0.1

0.3

0.6

0.1

0.3

36.6

87.4

45.0

190.

520

1.8

179.

429

7.5

520.

259

.520

5.9

144.

712

.5

10Ä

óíäã

îâü

5974

.496

.65.

95.

91.

316

.09.

827

.417

.88.

00.

80.

81.

11.

90.

514

.410

5.4

57.0

65.5

335.

118

0.5

109.

910

74.3

169.

646

5.0

224.

914

.4

11Çà

âõàí

4686

.112

5.6

6.2

5.4

0.5

10.1

14.4

5.3

30.8

10.7

1.7

3.7

2.9

1.5

0.2

24.5

44.1

19.7

46.9

415.

020

.428

.575

6.3

41.3

301.

927

3.4

24.8

12Î

ðõîí

4180

.882

.010

.87.

91.

417

.31.

97.

813

.05.

60.

31.

10.

70.

40.

412

.754

.430

.711

0.7

135.

614

3.0

75.7

533.

327

.726

5.1

157.

216

.6

13ª

âºðõ

àíãà

é 71

52.3

120.

27.

612

.00.

413

.81.

90.

810

1.0

18.9

1.2

5.1

2.8

4.0

1.3

39.3

104.

723

.843

.637

1.4

311.

019

1.4

1140

.022

2.0

507.

719

7.1

17.0

14ª

ìíº

ãîâü

7597

.474

.42.

914

.90.

310

.93.

64.

832

.67.

10.

51.

50.

90.

90.

034

.080

.345

.377

.039

9.8

353.

530

2.4

878.

511

8.6

452.

816

9.3

12.1

15Ñ

¿õáà

àòàð

5561

.618

9.4

16.4

8.3

1.3

38.8

37.2

21.2

35.4

9.5

1.3

1.1

1.3

0.6

0.0

23.1

62.6

23.6

101.

544

2.6

115.

310

3.0

649.

055

.234

2.6

97.5

9.8

16Ñ

ýëýí

ãý48

74.9

87.1

22.3

14.1

0.4

15.0

20.2

11.1

10.5

3.9

0.6

1.1

1.0

0.4

0.1

8.9

69.8

53.8

40.4

315.

513

1.2

150.

276

4.8

101.

436

3.2

184.

115

.8

17Òº

â69

68.1

85.7

12.4

6.6

10.8

12.7

4.5

5.0

58.4

15.2

1.0

5.6

3.2

3.9

1.2

9.3

105.

348

.628

.660

5.3

439.

887

.512

16.0

157.

350

9.2

293.

516

.3

18Óâ

ñ72

23.3

67.7

8.9

10.0

1.8

13.1

13.5

4.5

25.0

7.8

4.1

3.4

1.6

0.7

0.1

50.2

75.2

29.0

83.4

365.

213

6.4

161.

010

51.7

212.

947

5.2

252.

911

.0

19Õî

âä59

66.4

104.

65.

36.

00.

69.

915

.119

.324

.76.

61.

83.

20.

90.

30.

418

.681

.925

.437

.239

2.8

230.

317

5.8

885.

013

4.6

359.

622

8.6

20.8

20Õº

âñãº

ë58

66.9

176.

912

.24.

80.

829

.727

.19.

621

.27.

11.

72.

91.

41.

40.

226

.763

.320

.411

3.4

469.

134

6.6

149.

591

6.5

64.5

385.

936

7.2

11.8

21Õý

íòèé

6199

.314

0.9

12.7

8.2

5.3

15.6

10.7

16.3

7.3

1.8

0.0

0.0

0.1

0.1

0.3

11.3

33.8

15.6

52.3

334.

614

0.9

65.1

878.

867

.751

8.2

158.

123

.4

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

6349

.012

2.9

11.0

8.6

2.4

19.3

19.5

12.6

31.2

7.5

1.2

2.5

1.4

1.4

0.5

26.0

80.3

35.6

85.8

387.

024

1.5

150.

491

7.0

105.

243

6.8

211.

118

.1

23Óë

ààíá

ààòà

ð79

49.9

147.

417

.99.

30.

124

.213

.513

.629

4.1

57.6

8.9

34.0

13.5

25.9

23.1

23.0

162.

084

.512

3.2

499.

128

8.8

104.

076

8.5

53.6

314.

319

0.2

16.7

24Óë

ñûí

äóíä

àæ70

91.8

134.

314

.28.

91.

321

.516

.713

.115

3.2

30.8

4.7

17.1

7.0

12.8

11.0

24.6

118.

258

.310

3.1

439.

026

3.4

128.

984

8.1

81.3

380.

020

1.4

17.5



Àì

áóëà

òîðò

á¿ð

òãýã

äñýí

õ¿í

àì

ûí

ºâ÷ë

ºë (1

0 00

0 õ¿

í àì

ä), 2

013

¹À

éìàã

õîò

ûí

íýð


¯¿íý

ýñ


¯¿íý

ýñ

Àðüñ áà àðüñàí äîîðõ ýñëýãèéí ºâ÷èí

ßñ-áóë÷èíãèéí òîãòîëöîî áà õîëáîõ ýäèéí ºâ÷èí


¯¿íý

ýñ

Æèðýìñýí, òºðºëò áà òºðñíèé äàðààõ ¿å


Òºðºëõ ãàæèã, ãàæ õºãæèë áà õðîìîñîìûí ýìãýã

ªºð á¿ëýãò àíãèëààã¿é øèíæ òýìäýã, çîâèóð, ýìíýëç¿éí áà ëàáîðàòîðèéí õýâèéí áóñ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

Ãýìòýë, õîðäëîãî áà ãàäíû øàëòãààíò áóñàä òîäîðõîé ýìãýã

Òîìóó, òîìóó òºñò ºâ÷íèé òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Õàòãàà ºâ÷íèé òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Àìüñãàëûí äýýä çàìûí öî÷ìîã ¿ðýâñýëò ºâ÷íèé òîõèîëäëûí ò¿âøèí

Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà

àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷íèé òàðõàëòéí ò¿âøèí

Õîäîîäíû øàðõëàà ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Ýëýãíèé àðõàã ¿ðýâñëèéí òàðõàëòûí ò¿âøèí

Ýëýãíèé öèððîç ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Àðõèíû øàëòãààíò ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Áººðíèé öî÷ìîã áîëîí àðõàã äóòìàãøèë ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

Áººðíèé ñóâãàíöðûí ýäèéí öî÷ìîã áîëîí àðõàã íåôðèò ºâ÷íèé òàðõàëòûí ò¿âøèí

À28

2930

3132

3334

3536

3738

3940

4142

4344

4546

4748

1À

ðõàí

ãàé

1213

.26

247.

0326

4.71

31.8

411

.71

21.8

912

03.7

829

.03

0.12

62.9

90.

5915

5.36

115.

0999

4.44

0.47

701.

8741

3.04

4.45

12.0

61.

2920

5.23

2Áà

ÿí-ª

ëãèé

729.

5422

8.13

161.

4511

.26

10.6

066

.24

708.

0041

.43

16.1

820

.22

1.75

92.3

722

4.63

833.

829.

9557

0.82

470.

580.

2226

.56

0.11

122.

32

3Áà

ÿíõî

íãîð

12

35.3

667

.70

263.

7638

.65

25.6

031

.99

1773

.63

51.4

535

.07

46.3

30.

0054

2.49

333.

8914

44.0

99.

9874

2.78

459.

1821

.37

42.4

90.

0027

8.48

4Áó

ëãàí

1049

.23

15.7

728

8.07

49.1

426

.22

41.9

910

41.9

010

.64

31.1

728

.06

0.55

90.5

814

5.41

1076

.19

1.65

582.

1926

7.17

5.50

11.1

90.

1819

0.15

5Ãî

âü-À

ëòàé

1212

.39

425.

8715

1.36

112.

1224

.29

33.2

613

16.1

028

.22

29.5

248

.02

0.37

287.

4016

2.20

1061

.78

0.00

612.

7446

6.98

21.6

810

.28

0.00

311.

13

6Ãî

âüñ¿

ìáý

ð19

53.3

510

37.4

851

4.62

18.5

521

.30

97.5

687

2.58

37.1

00.

0032

.98

2.06

269.

3320

3.37

621.

110.

6944

7.28

513.

247.

561.

370.

0057

6.45

7Ä

àðõà

í-Óó

ë13

17.5

135

1.88

306.

3754

.24

18.4

936

.98

1206

.48

15.1

40.

0049

.37

2.64

440.

3621

1.80

976.

501.

7351

2.28

389.

167.

726.

400.

0057

1.09

8Ä

îðíî

ãîâü

1207

.54

215.

2834

5.45

50.8

727

.94

69.9

398

8.86

10.3

481

.88

33.2

71.

6233

6.08

356.

4393

8.96

1.13

478.

0439

4.22

18.5

77.

590.

0046

8.67

9Ä

îðíî

ä15

97.0

137

8.14

216.

3822

.55

17.9

364

.56

1884

.26

14.4

340

.34

37.8

10.

2829

1.03

228.

4265

7.54

0.84

400.

8339

9.99

0.98

8.54

7.14

349.

43

10Ä

óíäã

îâü

913.

0013

0.43

331.

6615

.70

35.9

367

.61

1228

.16

15.7

074

.00

60.4

20.

2717

2.48

319.

1581

5.58

5.86

590.

3936

8.13

0.00

17.0

40.

0014

1.34

11Çà

âõàí

966.

333.

4117

2.77

28.6

421

.05

13.4

760

4.23

39.0

18.

8223

.22

1.08

128.

9616

5.03

809.

044.

0363

9.68

343.

2224

.15

4.95

0.00

148.

15

12Î

ðõîí

812.

3115

9.55

96.6

914

.67

13.4

987

.81

553.

3911

.46

40.8

053

.75

1.93

279.

3717

0.26

486.

250.

8636

6.11

404.

0131

.59

11.8

90.

0027

1.45

13ª

âºðõ

àíãà

é 95

3.43

143.

7923

6.64

23.7

516

.00

72.5

313

42.2

119

.24

73.1

239

.06

0.69

407.

0316

9.01

1105

.86

13.6

461

9.43

365.

2227

.78

39.0

60.

0032

0.07

14ª

ìíº

ãîâü

1788

.08

612.

2818

3.82

21.7

320

.52

64.5

914

26.3

325

.20

93.5

736

.37

2.26

268.

6332

1.91

752.

931.

6641

7.14

397.

975.

896.

940.

0039

6.31

15Ñ

¿õáà

àòàð

960.

7436

.49

297.

9423

2.34

24.9

533

.84

1072

.47

10.7

890

.55

36.4

91.

5131

3.25

218.

5466

5.07

2.27

445.

5930

8.53

6.43

20.6

10.

0027

4.12

16Ñ

ýëýí

ãý10

66.4

925

7.82

235.

1811

0.87

21.3

837

.05

543.

8913

.25

0.29

24.7

70.

8717

3.27

199.

8777

0.94

2.71

549.

9828

2.78

0.58

1.45

0.00

257.

14

17Òº

â10

94.5

116

7.56

247.

3453

.50

23.1

677

.12

1385

.74

20.9

660

.21

52.3

41.

1626

9.11

233.

9185

8.29

1.85

530.

3522

1.40

3.36

19.2

20.

0024

6.76

18Óâ

ñ16

46.0

596

.21

426.

1378

.89

29.9

127

.33

1194

.89

9.61

58.5

934

.78

0.41

311.

2418

1.60

1231

.43

0.54

895.

4241

9.50

5.01

7.58

6.90

203.

25

19Õî

âä11

62.8

019

.20

439.

4711

8.48

24.0

336

.36

941.

7315

.89

6.48

35.3

40.

5120

1.36

372.

8574

8.50

2.29

462.

3543

3.36

13.4

814

.36

1.27

125.

73

20Õ

ºâñã

ºë10

07.8

598

.00

389.

1323

.10

18.5

323

.44

716.

1322

.09

30.9

738

.84

0.59

280.

2913

7.69

697.

512.

2044

9.13

502.

876.

1829

.62

0.00

205.

40

21Õ

ýíòè

é14

71.1

635

7.60

313.

5942

.98

23.8

655

.57

1094

.88

16.4

548

.46

36.9

01.

3322

9.11

378.

2072

8.39

0.00

408.

7331

3.88

6.82

7.56

0.00

304.

25

22À

éìãè

éí ä

óíäà

æ

1165

.55

208.

2527

0.19

53.1

820

.74

48.5

610

82.6

021

.44

37.3

639

.69

1.06

269.

3822

4.81

875.

943.

3754

5.56

386.

2410

.72

15.9

50.

8027

4.97

23Óë

ààíá

ààòà

ð15

40.2

920

8.57

235.

6153

.93

16.9

511

6.67

1026

.98

37.0

468

.09

84.3

24.

8058

0.26

259.

3665

4.14

10.2

827

9.60

480.

4523

.70

39.5

95.

9192

8.99

24Óë

ñûí

äóíä

àæ13

39.4

220

8.40

254.

1553

.53

18.9

880

.16

1056

.79

28.6

851

.62

60.4

02.

8041

3.62

240.

8477

3.03

6.57

422.

1642

9.95

16.7

426

.92

3.17

578.

42



Àìáóëàòîðò á¿ðòãýãäñýí õ¿í àìûí ºâ÷ëºë, 10 000 õ¿í àìä, 2013

153.20

134.30

128.90

118.20

103.10

26.92

24.60

16.74

3.17

,

,

,

, ,

1339.42

1056.79

848.10

773.03

578.42

439.00

429.95

413.62

263.40

240.84

0.00 200.00 400.00 600.00 800.00 1000.00 1200.00 1400.00

-

,

,

-



59.68

47.70

30.93

29.90

14.53

13.75

13.62

10.44

1.56

,

,

,

, ,

417.25

385.70

352.35

332.02

301.89

174.29

107.52

106.21

68.10

62.71

0.00 100.00 200.00 300.00 400.00 500.00

,

-

,

-

Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷èä, 10 000 õ¿í àìä, 2013



ÝÐ¯

¯Ë Ì

ÝÍ

ÄÈ

ÉÍ

ÑÀ

ËÁÀ

ÐÛÍ

Õ¯Í

ÈÉ

Íª

ªÖ

ÈÉ

Í Õ

¯ÐÒÝ

ÝÌ

ÆÈ

ÉÍ

¯Ç¯

¯ËÝË

Ò¯¯Ä

10 0

00 õ

¿í à

ìä

íîãä

îõ è

õ ýì

÷èéí

òîî

10 0

00 õ

¿í à

ìä

íîãä

îõ ñ

óâèë

àã÷è

éí ò

îîÈ

õ ýì

÷ ñó

âèëà

ã÷èé

í õà

ðüöà

à

Íýã

ýì

÷èä

íîãä

îõ õ

¿íèé

òîî

16.3

- 30

.730

.8 -

40.9

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

17.3

18.7

18.5

17.6

24.1

23.2

16.3

25.4

22.7

17.7

28.7

20.8

21.2

22.9

29.3

18.7

20.9

38.5

28.2

33.1

40.9

22.2

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ30

.722

.025

9.9

- 325

.332

5.4

- 614

.0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

579.

253

5.5

540.

0

568.

0

415.

1

430.

6

614.

0

393.

8

441.

056

5.7

348.

5

479.

847

1.0

437.

2

340.

953

5.2

478.

3

259.

9

354.

4

302.

024

4.8

450.

8

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ45

4.9

325.

3

23.1

- 35

.035

.1 -

44.5

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

28.3

36.3

35.4

29.3

36.3

39.5

27.5

37.9

35.0

30.6

35.2

29.9

29.7

32.5

44.5

36.2

28.7

38.5

39.7

31.7

37.6

23.1

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÓë

ñûí

äóíä

àæÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

32.8

35.0

0.9

- 1.1

1.2

- 1.9

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

1.6

1.9

1.9

1.7

1.5

1.7

1.7

1.5

1.5

1.7

1.2

1.4

1.4

1.4

1.5

1.9

1.4

1.0

1.4

1.0

0.9

1.0

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

1.5

1.1



ÝÌ

ÍÝË

ÃÈÉ

Í Ò

ÓÑË

ÀÌ

Æ ¯

ÉË

×È

ËÃÝ

ÝÍ

ÈÉ

Õ¯Ð

ÒÝÝ

ÌÆ

, ×À

ÍÀ

ÐÛÍ

¯Ç¯

¯ËÝË

Ò

Íýã

õ¿ð

òýëõ

íàñ

íû õ

¿¿õä

èéí

ýíäý

ãäýë

, 10

00 à

ìüä

òºð

ºëòº

ä

Ýõè

éí ý

íäýã

äýë,

100

000

àì

üä ò

ºðºë

òºä

Àì

üã¿é

òºð

ºëò

/100

0 àì

üä, à

ìüã

¿é ò

ºðºë

òºä/

Òàâ

õ¿ðò

ýëõ

íàñí

û õ

¿¿õä

èéí

ýíäý

ãäýë

, 10

00 à

ìüä

òºð

ºëòº

ä

0.0

- 42.

642

.7 -

144.

8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

91.0

0.0

0.0

0.0

0.0

66.1

144.

8

37.1

0.0

0.0

0.0

0.0

84.3

0.0

0.0

0.0

35.9

0.0

0.0

66.3

42.6

0.0

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ

52.3

32.8

3.3

- 6.7

6.8

- 17.

8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

9.0

8.4

4.9

3.6

4.0

3.3

17.8

4.8

4.9

4.7

7.8

5.6

9.6

4.1

3.6

8.1

6.4

4.2

4.5

5.9

6.5

5.8

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

6.7

6.9



ÝÌ

ÍÝË

ÃÈÉ

Í Ò

ÓÑË

ÀÌ

Æ ¯

ÉË

×È

ËÃÝ

ÝÍ

ÈÉ

Õ¯Ð

ÒÝÝ

ÌÆ

, ×À

ÍÀ

ÐÛÍ

¯Ç¯

¯ËÝË

Ò

2500

ãðà

ìì

ààñ

äîîø

æèí

òýé

òºðñ

ºí

õ¿¿õ

äèéí

ýçë

ýõ õ

óâü

Íÿð

àéí

ýðò

¿åèé

í ýí

äýãä

ëèéí

ò¿â

øèí

/àì

üä ò

ºðñº

í 10

00 õ

¿¿õä

ýä/

Íÿð

àéí

õîæ

óó ¿

åèéí

ýíä

ýãäë

èéí

ò¿âø

èí/à

ìüä

òºð

ñºí

1000

õ¿¿

õäýä

/

Ïåð

èíàò

àëü

ýíäý

ãäëè

éí ò

¿âø

èí/à

ìüä

, àì

üã¿é

òºð

ñºí

1000

õ¿¿

õäýä

/

3.6

- 7.7

7.8

- 14.

4

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

8.2

8.0

7.8

3.6

8.1

9.3

5.1

4.8

7.4

10.4

6.2

10.5

7.2

5.7

14.4

7.8

6.5

8.4

4.5

9.3

7.8

10.4

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ7.

77.

50.

4 - 2

.02.

1 - 7

.4

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

3.0

2.0

1.0

1.0

1.0

2.6

3.3

0.4

1.9

0.5

3.1

1.6

1.7

7.4

2.9

0.9

1.8

2.1

1.1

1.3

1.9

3.2

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

2.1

2.0

1.8

- 4.6

4.7

- 7.2

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èé

Àðõà

íãàé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

ü

Óëàà

íáàà

òàð

ªìí

ºãîâ

ü

4.6

4.0

3.5

3.1

3.4

3.0

7.2

3.0

2.8

5.0

4.0

4.5

4.3

3.4

4.8

5.3

3.0

1.8

2.7

4.1

5.1

6.2

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ

5.1

4.6

4.2

4.3



Íýã

èðã

ýíèé

æèë

ä ¿ç

¿¿ëñ

ýí ó

äàà

Ñ¿ð

üåý

ºâ÷í

èé ý

äãýð

ýëòè

éí õ

óâü

Ñ¿ð

üåý

ºâ÷í

èé î

íîø

èéí

áàòà

ëãàà

æèë

òûí

õóâü

Àì

áóëà

òîðè

éí í

èéò

¿çëý

ãò ó

ðüä÷

èëàí

ñýð

ãèéë

ýõ

¿çëý

ãèéí

ýçë

ýõ õ

óâü

2.9

- 5.7

5.8

- 7.5

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

4.8

4.7

4.1

3.7

4.9

5.4

4.0

6.9

4.9

3.5

6.4

2.9

5.3

5.3

4.9

3.7

3.2

7.5

4.3

6.3

6.9

4.9

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ4.

75.

721

.3 -

34.5

34.6

- 41

.5

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

33.5

30.4

36.9

38.1

37.4

38.3

24.4

40.7

34.8

40.8

36.5

41.5

29.8

36.3

21.3

40.0

24.7

31.8

35.1

39.6

34.0

41.4

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ35

.234

.5

42.1

- 80

.180

.2 -

100

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

74.2

100.

0

79.3

86.9

85.1

58.3

100.

0

89.7

89.6

42.1

72.1

82.5

86.7

95.1

100.

088

.290

.3

84.6

100.

0

83.7

76.0

100.

0

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ

84.6

80.1

85.2

52.4

- 71

.571

.6 -

93.8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

68.9

54.2

74.1

79.6

84.7

93.8

85.7

72.3

76.6

81.6

79.2

77.2

52.4

82.3

85.7

88.9

79.5

90.9

75.0

69.4

68.0

64.7

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àíÁà

ÿí-ª

ëãèé

Äàðõ

àí-Ó

óë Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ76

.271

.5

ÝÌ

ÍÝË

ÃÈÉ

Í Ò

ÓÑË

ÀÌ

Æ ¯

ÉË

×È

ËÃÝ

ÝÍ

ÈÉ

Õ¯Ð

ÒÝÝ

ÌÆ

, ×À

ÍÀ

ÐÛÍ

¯Ç¯

¯ËÝË

Ò



Õ¯Í

ÀÌ

ÛÍ

ªÂ×

Ëª

ËÈ

ÉÍ

ÒÝ

ÐÃ¯¯

ËÝÕ

ØÀ

ËÒÃ

ÀÀ

Í, 1

0 00

0 Õ¯

Í À

ÌÄ

Àì

üñãà

ëûí

òîãò

îëöî

îíû

ºâ÷

èí

Øýý

ñ áý

ëãýñ

èéí

òîãò

îëöî

îíû

ýì

ãýã

Ç¿ðõ

-ñóä

àñíû

òîã

òîëö

îîíû

ºâ÷

èí

Õîîë

áîë

îâñð

óóëà

õ òî

ãòîë

öîîí

û º

â÷èí

1033

.8-1

033.

811

24.2

- 11

24.2

1260

.4- 1

260.

413

77.2

- 13

77.2

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Òºâè

éí á

¿ñ

Õàíã

àéí

á¿ñ

Óëàà

íáàà

òàð

1033

.811

24.2

1260

.4

1377

.2

1540

.3

Áàðó

óí á

¿ñÇ¿

¿í á

¿ñ

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ11

65.6

1339

.4

929.

5 - 9

29.5

1074

.8 -

1074

.810

87.0

- 10

87.0

1382

.6 -

1382

.6

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

1382

.610

74.8

1087

.0

929.

5

1027

.0

Òºâè

éí á

¿ñ

Áàðó

óí á

¿ñ

Óëàà

íáàà

òàð

Õàíã

àéí

á¿ñ

Ç¿¿í

á¿ñ Óë

ñûí

äóíä

àæÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

1056

,810

82.6

684.

5 - 6

84.5

848.

8- 8

48.8

925.

7 - 9

25.7

935.

0 - 9

35.0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

925.

768

4.5

935.

0

848.

8

654.

1

Òºâè

éí á

¿ñÓëàà

íáàà

òàð

Áàðó

óí á

¿ñ

Õàíã

àéí

á¿ñ

Ç¿¿í

á¿ñ Àé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

Ç¿¿í

á¿ñ

875.

977

3.0

681.

9 - 6

81.9

768.

6 - 7

68.6

964.

1-96

4.1

1000

.4-1

000.

4

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

964.

1

858.

268

1.9

1000

.4

768.

5

Òºâè

éí á

¿ñÓëàà

íáàà

òàð

Áàðó

óí á

¿ñÕà

íãàé

á¿ñ

Ç¿¿í

á¿ñ Óë

ñûí

äóíä

àæÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

848.

191

7.0



Õ¯Í

ÀÌ

ÛÍ

ÍÀ

Ñ Á

ÀÐÀ

ËÒÛ

Í Ò

ÝÐÃ

¯¯Ë

ÝÕ Ø

ÀË

ÒÃÀ

ÀÍ

, 10

000

Õ¯Í

ÀÌ

Ä

Ç¿ðõ

-ñóä

àñíû

òîã

òîëö

îîíû

ºâ÷

íèé

íàñ

áàðà

ëò

ªâ÷

ëºë

áà í

àñ á

àðàë

òûí

ãàäí

û ø

àëòã

ààí

Õîîë

áîë

îâñð

óóëà

õ òî

ãòîë

öîîí

û º

â÷íè

é íà

ñ áà

ðàëò

Õàâä

ðûí

íàñ

áàðà

ëò

0.7

- 4.7

4.8

- 8,0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

5.7

2.6

2.2

6.1

8.0

3.7

5.1

3.4

7.3

2.5

5.8

2.9

4.2

6.0

2.1

5.1

5.6

0.7

3.5

6.6

4.5

7.5

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ4.

84.

73.

8 - 9

.69.

7 - 1

2.9

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

9.9

6.1

12.7

7.4

11.1

7.0

3.8

9.2

8.3

6.0

10.2

5.6

5.3

6.6

7.3

7.8

7.9

9.6

6.7

12.9

11.5

8.8

Àéìã

èéí

äóíä

àæ

Óëñû

í äó

íäàæ

9.6

8.0

14.3

- 19

.619

.7 -

30.0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

30.0

21.0

21.8

19.6

20.3

26.0

20.8

22.1

21.3

25.2

20.0

16.8

18.2

21.0

22.1

23.5

30.0

15.8

23.7

17.9

16.8

14.3

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

19.6

22.0

6.9

- 13.

013

.1 -

20.7

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

14.1

17.6

15.8

10.7

20.7

19.4

8.7

15.4

7.1

13.4

10.3

10.3

13.6

18.7

15.9

10.8

9.0

6.9

17.3

12.4

13.1

7.4

Óëàà

íáàà

òàð

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ

13.0

12.9



ÇÀÐÈ

Ì Õ

ÀË

ÄÂÀ

ÐÒ ª

Â×È

Í, 1

0 00

0 Õ¯

Í À

ÌÄ

Âèð

¿ñò

õåïà

òèò

Ñ¿ð

üåý

Áðó

öåëë

¸ç

Ñàë

õèí

öýöý

ã

3.1

- 9.0

9.1

- 18.

9

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

4.6

9.6

6.5

13.6

6.2

4.7

5.0

13.5

7.6

14.9

8.6

6.3

5.3

8.0

3.1

3.3

10.5

7.7

4.9

7.4

10.2

18.9

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ9.

08.2

0.2

- 16.

616

.7 -

61.7

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

7.6

5.7

11.3

1.0

61.7

1.9

0.2

11.0

22.9

11.6

5.4

14.6

1.5

18.9

1.7

10.9

10.2

16.9

15.3

44.3

21.5

33.7

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ13

.016

.6

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

11.5

8.5

6.7

21.6

20.5

5.3

3.0

25.0

11.9

7.4

11.8

11.9

4.8

15.8

3.7

6.0

6.6

14.1

4.9

12.2

20.3

3.6

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ14

.610

.53.

0 - 1

4.6

14.7

- 25

,0

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èé

Àðõà

íãàé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

0.7

1.7

0.8

0.4

18.2

0.4

0.1

0.9

5.0

0.4

1.5

10.0

0.6

1.3

0.2

2.4

0.3

0.0

1.1

0.0

0.1

0.4

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ1.

32.2

0.0

- 1.3

1.4

- 18.

214

.214

.2



ÇÎÍ

ÕÈË

ÎÍ

ÒÎ

ÕÈÎ

ËÄ

ÎÕ

ÁÝË

ÃÈÉ

Í Ç

ÀÌ

ÀÀ

Ð Ä

ÀÌ

ÆÈ

Õ ÕÀ

ËÄ

ÂÀÐ,

10

000

Õ¯Í

ÀÌ

Ä

Çàã

õ¿éò

ýí

Òðèõ

îìîí

èàç

Òýì

á¿¿

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

25.7

12.9

7.3

19.5

118.

8

12.4

16.9

7.5

10.0

2.2

2.1

4.3

13.5

35.8

14.1

30.0

1.6

15.5

8.2

40.5

15.3

4.6

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ17

.218

.61.

6 - 1

7, 2

17, 3

- 11

8.8

3.4

- 22.

222

.3 -

70.6

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

28.1

12.5

11.3

14.5

70.6

8.6

3.4

19.7

14.6

12.2

18.9

12.2

8.8

37.3

14.6

24.8

12.1

44.3

13.3

19.0

27.4

13.7

Óëàà

íáàà

òàð

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ18

.422

.2

0.2

- 13.

513

.6 -

50.2

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àé

Áàÿí

õîíã

îð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

9.1

4.3

12.5

10.7

50.2

4.5

1.4

4.9

15.3

10.0

8.5

4.8

17.2

20.4

0.2

28.1

0.7

7.7

22.9

30.3

15.4

6.1

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ

7.7

12.1

13.5



ÕÎÐÒ

ÕÀ

ÂÄ

ÐÛÍ

ªÂ×

Ëª

Ë, 1

0 00

0 Õ¯

Í À

ÌÄ

Ýëýã

íèé

õîðò

õàâ

äðû

í ºâ

÷ëºë

Óëàà

í õî

îëîé

í õî

ðò õ

àâäð

ûí

ºâ÷ë

ºëÓó

øãè

íû õ

îðò

õàâä

ðûí

ºâ÷ë

ºë

Õîäî

îäíû

õîð

ò õà

âäðû

í ºâ

÷ëºë

2.02

- 6.

796.

8 - 1

2.65

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

6.26

8.25

12.6

5

5.61

12.0

4

10.5

3

2.51

8.53

8.15

8.08

5.25

9.03

6.74

11.1

5

9.16

5.25

5.89

5.50

8.78

5.49

10.2

9

5.28

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

6.79

7.37

0.0

- 2.6

12.

62 -

3.63

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Äàðõ

àí-Ó

óë

Àðõà

íãàé

Ñ¿õá

ààòà

ð

Áàÿí

õîíã

îð

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

ü

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Áàÿí

-ªëã

èé

Õýíò

èé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ãîâü

-Àëò

àéª

âºðõ

àíãà

é

Óëàà

íáàà

òàð

ªìí

ºãîâ

ü

3.30

5.01

2.75

2.90

2.80

3.41

1.31

2.95

2.07

3.63

2.25

3.81

2.08

2.62

1.28

1.86

2.06

0.80

2.26

2.65

1.212.

08

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ2.

612.

57

0.3

- 1.1

31.

14 -

3.92

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

1.95

3.92

0.73

1.16

1.26

1.55

3.06

1.42

0.30

0.82

0.43

0.81

2.03

1.89

2.62

0.77

0.49

0.69

0.80

0.65

0.88

0.45

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ1:

131.

360.

75 -

1.43

1.44

- 3.

44

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

2.03

1.62

2.57

1.64

1.82

2.79

0.98

1.42

2.37

2.11

1.07

2.55

1.40

2.27

1.87

1.28

1.28

3.44

1.06

1.94

5.39

0.75

Óëàà

íáàà

òàð

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ1.

431.

73

(ÕÑ

¯Ò-è

éí 2

013

îíû

æèë

èéí

ýöñè

éí ò

àéëà

íãàà

ñ)



ÕÎÐÒ

ÕÀ

ÂÄ

ÐÛÍ

ÍÀ

Ñ Á

ÀÐÀ

ËÒ,

10

000

Õ¯Í

ÀÌ

Ä

Ýëýã

íèé

õîðò

õàâ

äðû

í íà

ñ áà

ðàëò

Óëàà

í õî

îëîé

í õî

ðò õ

àâäð

ûí

íàñ

áàðà

ëòÓó

øãè

íû õ

îðò

õàâä

ðûí

íàñ

áàðà

ëò

Õîäî

îäíû

õîð

ò õà

âäðû

í íà

ñ áà

ðàëò

2.4

- 5.4

45.

45 -

10.7

8

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

6.52

6.36

9.72

9.64

10.7

8

8.51

2.40

5.28

6.67

6.67

5.35

5.56

5.85

6.29

6.35

5.12

4.51

2.75

8.52

4.85

4.66

3.02

Àéìã

èéí

äóíä

àæÓë

ñûí

äóíä

àæ6.

125.

440.

0 - 2

.61

2.62

- 3.

81

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

ü

2.79

2.84

2.02

3.59

2.38

2.63

1.64

3.05

1.63

2.46

1.07

3.13

3.31

1.06

2.99

0.77

1.08

0.00

0.53

1.78

1.88

0.45

Óëñû

í äó

íäàæ

Àéìã

èéí

äóíä

àæ1.

972.05

0.29

- 1.

171.

18 -

3.72

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

1.02

1.49

1.83

2.08

1.54

3.72

0.98

1.12

1.78

2.22

0.64

2.08

1.27

0.29

1.31

1.54

1.18

0.69

2.40

2.10

0.85

0.45

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãéí

äóí

äàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

1.17

1.44

(ÕÑ

¯Ò-è

éí 2

013

îíû

æèë

èéí

ýöñè

éí ò

àéëà

íãàà

ñ)

0.3

- 0.9

50.

96 -

3.25

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

#

1.69

3.25

0.55

1.51

1.68

1.70

1.64

1.42

0.44

0.59

0.75

0.58

1.53

1.26

1.87

1.15

0.69

0.69

2.13

0.81

0.60

0.30

Õºâñ

ãºë

Óâñ

Áóëã

àí

Ñýëý

íãý

Äîðí

îä

Çàâõ

àí

Áàÿí

-ªëã

èé

Äàðõ

àí-Ó

óë

Õýíò

èéÀð

õàíã

àé

Îðõ

îí

Òºâ

Õîâä

Ñ¿õá

ààòà

ð

Ãîâü

-Àëò

àéÁà

ÿíõî

íãîð

ªâº

ðõàí

ãàé

Ãîâü

ñ¿ìá

ýð

Äóíä

ãîâü

Äîðí

îãîâ

üÓë

ààíá

ààòà

ð

ªìí

ºãîâ

üÀé

ìãèé

í äó

íäàæ

Óëñû

í äó

íäàæ

1.25 0.95



ÒÝÌÄÝÃËÝË



ÒÝÌÄÝÃËÝË

Documents

uzuulelt 2013 on.indd