Upload
others
View
7
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
4
;wogD
Xow Gok FqwD'gk;e
Fqh g[oF'sw i?B
~
10 Btzpo 2016
~ G/IN - oftzdo i?B
wkb/oe'Nbk 1
2
t?okr: Fse (Vairagya Shatak)
w{b b/ye L
eft gdwBzdh
Nhekeko L
vkH (Fqhwsh) bfbsk f;zx
gzikph nB[tkde L
g[oF'sw i?B - oftzdo f;zx
3
t?okr: Fse
8
nkfeqsh tkbh, ;[zdo Bt i'pB tkb/ ;oho dk ;zrw fiBQK okjhI SZv
fdZsk frnk, nfij/ Xosh d/ :'rhnK s'I jkfonk j'fJnk ekwd/t th
eh ftrkV ;edk j? <
(8)
fJ;sohnK dh eEk o{gh p/b i/ fFzrko o{gh nzfwqs d/ f;zi/
;[zdosk tkb/ jB, peo o{gh gZshnK tkb/ ;[F'fGs ns/ fyV/ ;[zdo
c[ZbK d/ w/b Bkb wB ~ joB tkbh j?, nfijh ;[zdoh ~ fiBQK
pqjwuoi o{gh tos dh nZr Bkb Bk uj[ gk;/ ~ G;w eo fdZsk
j?, T[; dk j[bhnk ekwd/t eh ftrkV ;edk j? <
(9)
e[M e[M bkb nZyK tkbh ekw[e fJ;sohnK d/ okjhI
brksko ns/ soQK soQK d/ fsZy/ eNkeF o{gh pkBK dk ;w{j nB/eK
tko ;[fNnk frnk , go fiBQK d/ e'b F[ZX ftt/e o{gh pZio dk
etu jw/Fk uj[z gk;/ x[zwdk j?, T[; ekwd/t dh bhbk ~ gqkFfus
eo d/D tkb/ ~ fJj fBFu? jh eh eo/rk <
(10)
fJj jEBh dh ukb tkbh gq/fwek nZr/ s/ fgZS/ ftykJh fdzdh
j?. T[j Xosh s/ nekF s/ th ftykJh fdzdh j?, j'o sK eh < jo
gk;/ jw/Fk ftykJh fdzdh j?. id sZe ekwd/t dh ;zrs d/ o; ftZu
5
nB[tkdeK tZb'I gdwBzdh eft d[nkok ofus t?okr Fse fJZe wjZstg{oB
;z;feqs ouBk j? fi; ftZu ;z;feqs dh Fse (100) Fb'eK dh
gozgok dk gkbD ehsk frnk j?. gdwBzdh B/ nkgDk E'VQk fijk gfou?
][d jh fdZsk j?.
nkg Bkrg[o d/ ofjD tkb/ ;B. nkg ]kBdkBh i?B ;B.
T[jBK d/ ;w/I i?B Xow pj[s c?fbnk j'fJnk ;h. T[jBK d/ fgsk ;/m
Fqh XBd/t ;B i' Xkofwe ftoesh d XBh ;B. fijBK yoso rZS d/
nukfonk fiB pbG;{oh ih dh gq/oBk Bkb Bkrg[o fty/ shoEzeo
B/fwBkE dk wzfdo pDkfJnk ;h.
eft nkgD/ s'I gfjbK j'J/ Fse b/yeK s'I ek\h gqGkfts
ikgdk j?. fJ; ouBK ftZu Szd, nbzeko dk yk; fXnkB oZfynk frnk
j?. fJ; ouBk dk ;wK fteow dh 12thI ;dh s'I pknd dk j?.
jEbh ouBk ftZu ;z;ko dh fyB-Gzr[osk dk T[gd/F fdZsk
frnk j?. n;hI fJ; gqkuhB i?B ouBk dk gzikph nB[tkd T[g-
gqtosBh, ;zEkok ;kfXek, i?B i:'sh, fiB Fk;B gqGkftesk ;kXth
Fqh ;toB eKsk ih wjkoki ih dh gqw[Zy u/bh Fk;B gqGkftek T[so-
Gkos-gqtosBh ;kXth Fqh ;[Xk ih wjkoki dh gq/oBk Bkb ehsk j?.
n;hI g{oh e'fFF ehsh j? fe nB[tkd w{b nB[tkd ~ S{j/. rbshnK
bJh gkmeK s'I f]wk wzrd/ jK.
fwsh 31 wkou, 2016 g[oF'sw i?B - oftzdo f;zx wzvh r'fpzdrVQ.
6
(1)
i' fJZe' ;w/I fszB b'eK ~ jZE T[go fNe/ ewb dh soQK
t/ydk j?, nkgDh pkDh d/ okjhI i' gqkDhnK ~ efbnkDekoh T[gd/F
nkyd/ jB, ndG[Zs ftXhnK d/ Bkb d/t ns/ n;[oK d/ okjhI g{fis
ns/ G?, ftbk; ns/ jk;/ s'I T[sgzB Gow ofjs T[j GrtkB
fiB/Fto ;kvh oZfynk eoB.
(2)
fiBQK B/ ftt/e o{gh tio d/ c?bd/ j'J/ eo'X nkfd o{gh
gops ;fEo eo fdZs/ jB, fiBQK okjhI :'r nfGnk; o{gh e[jkVh
Bkb w'j o{gh doZ]s ~ fwZX fdZsk j?, fiBQK okjhI ;ziw s/ f;ZX-
wzso ftXh Bkb tX/ ekw p[yko ~ pzBQ fdZsk j?, w[esh d/ ;[y
;zgoe d/ of;e nfij/ :'rhnK dh n;hI tzdBk eod/ jK.
(3)
fiBQK okjhI v{zx/ gq/w ftZu v[Zph gq/fwek th fBFu/ jh
fgFkuBh dh soQK SZv fdZsh rJh, ;ZgDh dh soQK bZSwh th d{o s'I
SZv e/ ubh rJh, fGzB-fGzB gqeko d/ Mo'fynK tkb/ ;[zdo wBGkT[Id/
wfjb ~ th fiBQK pzph dh soQK SZv fdZsk j?, fJ; gqeko Bkb
nBk;es Gkt s'I ;[F'fGs, T[j ;ZiD g[oF fJ; Xosh T[go y[F
j'D.
7
(4)
i' gokJh fBzdk ftZu r{zr/ jB, gokJh fJ;soh T[go wkVh B}o
oZyD s'I th nzBQ/ jB, gokJ/ XB ~ u'oh eoB ftZu bzrV/ jB, T[j
wjKg[oy ;z;ko d/ ;q/Fm jB Gkt ;z;ko T[go fiZs jk;b eoB
tkb/ i/s{ jB.
(5)
T[j tZy o{g ftZu ;[F'fGs j[zdk j'fJnk ndG[Zs :'rhFto i'
eo'X ftZu d[yh BjhI j[zdk ns/ Bk y[Fkwd ftZu nkBzd wkBdk j?, Bk
pdp{ s'I d[yh j[zdk j ns/ Bk y[Fp{ ftZu ][F j[zdk j?, Bk n"osK dh
;[zdosk ftZu vZ[pdk j? ns/ Bk jh wo/ e[Zs/ Bkb dt/F eodk j?, T[j
;z;ko i/s{ j[zdk j?.
(6)
fpBK F[ZX fjod/ tkb/ g[oFK dk fdb jw/Fk Bk sK fwZso #s/ ][F
j[zdk j? ns/ Bk u[rby'oK gqsh t?o oZydk j?, Bk ;z;kfoe ekw G'rK
tZb fyZu oZydk j?, Bk sgZf;nk ftZu eFN dk nB[Gt eodk j?, Bk
osB ftZu fyZu jk;b eodk j? ns/ Bk gZEo d/ gqsh dt/F oZydk
j?, T[j :'rh jh ;Zuk :'rh j?.
(7)
;[zdosk dh ;zgsh tkb/, fGzB ebktK ftZu bZr/ j'J/, ;[zdosk
Bkb g[FN ns/ T[Bs nbjV ukb tkbh Bkr ezfBnk dh soQK ;[zdo
12
uzrhnK e"w Bkb jh T[j Xosh gftZso ehsh rJh j?. nfijk w?I
wzBdk jK.
(21)
fit/I u/s wjhB/ ftZu M{b/ T[go p?mhnK j'JhnK ftbk;
tkbhnK e[VhnK d/ okjhI ehshnK ikD tkbhnK ndG[Zs joesK ~
t/y e/ pfuZso wziohnK d/ Gko Bkb j'D d/ pjkB/ ewb th o'wKfus
j' frnk j?, nfij/ u/s wjhB/ ftZu th nkgDh (frnkBh) puB d/
ojZ; ftZu v[Zp/ wB tkb/ fiBQK :'rhnK dk wB ekw ghVk s'I fpbe[b
BjhI xpokT[Idk, fBFfus jh T[j iht XB j?.
(22)
;tkfXnkJ/ o{gh T[sw rhs dh ;zrs eoB tkb/, ;zs'y o{gh
c[ZbK s'I o'wKfus, :EkoE frnkB o{gh ftbk; wzvg ftZu ;fEo
;q/FN fXnkB o{gh ftbk; nk;B dk nk;ok b? e/ sstkoE frnkB
(fywk) o{gh fJ;soh dk ;zr eoB tkb/ fJZe' fJZe fBotkB d/ ;[Zy
d/ fJZS[e wB tkb/ oks r[ikod/ jB, T[j jh XB jB.
(23)
j/ uzub nZyK tkbh ! fsZy/gB d/ egN dk eh bkG <
feqnkjhD nzrK d/ joes ns/ nzrVkJh ns/ T[pk;h nkfd Bkb eh
j't/rk < jo nzr ftykT[D dh S/sh eoB dk eh wsbp j? < y[Fh
Bkb y[Fkwd dk eh bkG < w/o/ bJh s[;hI p/noE jh nkgDh ikB ~
9
bhB ;h sd sZe jh s[jkvh fJj jkbs ;h. go fJj fe; soQK dh
;wkXh j? i/ s[;hI T[; ;w/I ;kjwD/ yVQh j'Jh ~ BjhI t/y oj/ j'.
(11)
j/ GkJh ! g[FN ;oho tkbh s/ ;oho Bkb ;zi'r j'D s'I
pknd ;zi'r s'I voB tkb/, wkB ;w/I y[Fkwd Bkb |ohph tkbk w{zj
XkoB eoB tkb/, ftS'V/ dh ekw nrBh s'I jw/Fk ibd/ ofjD tkb/
ekwh b'eK ~ ;kohnK fdFktK s'I d[Zy j[zdk j?. nfij/ ekw[e g[oFK d/
d[Zy Go/ ihtB ~ fXeko j? <
(12)
fjoBh dh soQK nZyK tkbh fgnkoh fJ;soh d/ ftuekob/
Gkr nkgDh eqw i'rh ~, G? ns/ nZyK dh s/}h ~, pkbK dh e[Nhbsk
~, rZbQK dh bkbh ~, rsh ftZu wzd ~, ;oho d/ em'o nzrK ftZu
em'osk ~, nZyK ftZu uzubsk ~ ;gZFN t/y e/, b'e t?okr tZb
BjhI bZrd/. fJ; s'I f;ZX j[zdk j? fe ekw[e b'e xZN neb tkb/ j[zd/
jB.
(13)
p[Ykg/ okjhI ;\/d pkbK ~, BFN j'Jh itkBh dh ;zGkb,
ew}'o B}o, ezBK dh ;[BD Fesh xNBk, nkgDh irQk #s/ jN/ j'J/
dzd, jZvh, wk; ns/ uwVh ~ t/yd/ j'J/ th, fezB/ d[Zy dh rZb j? fe
w{oy b'e T[;/ gq/fwek dk fXnkB oZyd/ jB.
10
(14)
Gkt/I p/fJB;k\h okjhI ewkJ/ XB dh soQK, ;ko/ dzd fes/
fvZr g?D, go rowh s'I xpokJ/ j'J/ swkb gZso dh soQK ;oho
MZ[ohnK tkbk j' frnk, pkbK ftZu uzdo wzvb dh soQK ;gZFN ;c/dh
B}o nkT[D bZr gJh j?, jkJ/ fco th w/ok fjodk G'r ftbk; s'I
BjhI xpok e/ fJZSk nB[;ko GZi fojk j?.
(15)
fJ;sohnK i' egN g{oB toskU Bkb fwZmh pkDh
p'bdhnK jB, T[; ~ ekw[e fuZs tkb/ g[oF gq/w tkbh rZspks
wzBd/ jB.
(16)
id sZe yokp o; s'I gqGkfts g{oB o{g G'iB Bkb n;ziw
~ BjhI fiZfsnk ikt/, f;XKsK d/ noE o{g wjkn"FXh u{oB ~
fjod/ Bkb Bk gukfJnk ikt/, frnkB o{gh jbe/ gkDh ~
ftXhg{ote Bk ghsk ikt/, sd sZe ekw s'I T[sgzB p[yko sst
frnkB tkbh FKsh ~ gqkgs BjhI eo ;edk. j/ fjod/, j'o
dtkJhnK dh tos'I Bk eo.
(17)
fFzrko o{gh doys d/ pdb o{g, ekw yVQ/ d/ o;
s'I g{oB Bdh, ekw d/ fgnk;/, gq/fwek, us[o pkDh o{gh w'shnK d/
11
;w[zdo o{g, :[tsh dhnK nZyK o{gh ue'o d/ bJh g{oB uzdowk o{gh
ns/ ;'Gkfrnk bZSwh d/ fBfX ;o{g, Bt:"tB d/ gqkgs j' ikD #s/
th i' fteko ~ gqkgs BjhI j[zdk, T[j wB[Zy d[obG j[zdk j?.
(18)
fi; B/ jEBh dh ukb torh ekw[e fJ;soh dk fsnkr
eo fdZsk j?, T[j wB[Zy dk pjkdoh ftZu ;q/FN ekwd/t o[Z; e/ th
eh ftrkV/rk < Gkt ekwd/t th fsnkrh dk e[M th BjhI ftrkV
;edk.
(19)
fit/I jh ekw p[yko d/ tZ; j' e/ gq/wh gq/fwek ~ t/ydk j?,
sK T[j Fow ftBkF ~ gqkgs j' iKdh j?, S/sh jh pqjwuoi tos
th BFN j' iKdk j?. frnkB fJeZmk j' e/ ;z[xV iKdk j?. go id
Boe rsh d/ fGnkBe cb dh :kd nkT[Idh j? sK n;b ftZu
frnkB d/ gqrN Bkb gq/fwek th }fjo dh soQK j' iKdh j?.
(20)
fi; d/ okjhI eo[Dk Bkb fjz;k fteko, ;Zu Bkb d[FN
puB, ;zs'F okjhI gokJ/ XB dh u'oh eoB dh us[okJh, Fhb Bkb
brkt fBorqzE (i?B Xow gkbD eoB Bkb) gforqfj (;zrqfj) dh
fyZu, itkBh ftZu jh ;gZFN o{g ftZu BFN eo fdZsh rJh j?, T[BQK
16
ftykJh fdzdk j?. fco :[te p[Ykg/ s'I y[odk ftykJh fdzdk j?, T[j
p[Ykgk th w"s d/ ekoB feZE/ ubk frnk, fJ; ftF/ s'I fpbe[Zb jh
BjhI ikfDnk iKdk. fJ; fJzdoikb ~ t/y j'o fJzdo ikb ~ eh
bkG <
(34)
fi; d/ okjhI jkEhnK d/ jzeko Bkb Xkok ;w{j s'I ehuV
tkbk j[zdk ;h, dfoZso th fi; e'b G[Zy d/ tZ; j' e/ BjhI nkT[Idk
;h T[BQK ~ t/y e/ j?okBh j[zdh j?. fJZE/ i' f}nkdk XB ftykJh fdzdk
j?, T[j eow bhbk dk cb j?.
(35)
w"s d/ dotki/ s/ iKd/ j'J/ wB[Zy d/ Bk g[Zso Bk XB Bk
wfjb j[zd/ jB, go g[zB ns/ gkg jh ;Bw[Zy j[zd/ jB.
(36)
i/ wB[Zy nkydk j? fe w?I ;cbsk g{ote jzeko ~ BFN
eoe/ fco gzi fJzdohnK dh fiZs s'I T[md/ j'J/ ekw fteko ;w{j ~
BFN eo d/tKrk, T[; s'I pknd ;d fXnkB g{ote y/v y/v ftZu
(n;kBh Bkb) w'j d/ gq;ko ~ o'eD bJh ezw eoKrk - T[j pd-
fe;ws BjhI ikDdk fe fJ;/ d"okB (fjz;e) ekb fBFu? jh T[; ~
u[Ze bt/rk.
13
eFN d/ oj/ j', feT[Ife w/ok wB sK F[ZX (gow sZst) d/ fXnkB
o{gh wjk o;kfJD d/ nkBzd ftZu wrB j' u[Zek j?.
(24)
;Zu/ frnkB o{gh iV tkb/, doFB o{gh FkyktK tkb/,
nkuoB o{gh doZ]s ~ fi; B/ FoXk d/ gkDh Bkb f;zfink j?, T[j
doZ]s T[; ~ w[esh o{gh \b gqdkB eodk j?.
(25)
j/ ;yh ! eo'X nkfd (ekw, eo'X, jzeko, b'G o{gh uko
eFkfJ) o{gh uko g?oK tkb/, w'j o{gh ;[zv tkb/, okr dt/F o{gh
fsZy/ ns/ bzp/ dzdK tkb/, efmBsk ekoB eoB :'r ezw Bkb gkrb
wkfJnk Gow o{gh d[FN jkEh ~ fi; B/ ;Zu/ frnkB o{gh nze[F
Bkb ekp{ eo fbnk j?, T[; d/ okjhI (ikgdk j?) fszB b'e tZ; eo
bJ/ rJ/ jB.
(26)
nfij/ pj[s ;ko/ ebkeko ftykJh fdzd/ jB i' nkgDh
tXdh ehosh d/ bJh Bhu wB[ZyK d/ okjhI th wzrD T[go nkgDk ;G
e[M xkj dh soQK d/ fdzd/ jB. nfij/ Xhoi tkb/ th jB i' ;tkwh
d/ bJh nkgD/ gqkDK dk S/sh jh fsnkr eo fdzd/ jB, go T[j wB[Zy
14
d' fszB jh jB fiBQK dk wB fwZso ns/ d[FwD ftZu pokpo ofjzdk
j?.
(27)
fi; dk fjodk ofjw tkbk, pkDh ;Zu Bkb fFzrkoh j'Jh
j't/ ns/ ;oho goT[geko ftZu bZrk j?, T[;dk efb:[Zr eh ftrkV
;edk j? < e[M th BjhI.
(28)
i' ed/ M{m BjhI p'bdk j?, bVkJh d/ w?dkB ftZu GZidk
BjhI, fGykohnK ~ ed/, Ghy d/D ftZu fGykohnK ~ fJBeko BjhI
eodk, fJ; gqeko BjhI nkydk j?, nfij/ T[; wB[Zy d/ ekoB jh
Xosh osBK dh ykB nytkJh j?.
(29)
iBw s'I pknd ;G nk;K o{gh doZ]s ~ eZND d/ bJh
co;/ dh soQK w"s i/ BjhI j't/ sK fe wB[Zy ~ ekw eEktK nkBzd
BjhI d/DrhnK, fe; ~ fJ;soh uzrh BjhI bZrdh < bZSwh fe; ~
uzrh BjhI bZrdh. fe; d/ wB ftZu ekwd/t BjhI y/vdk < gkB fe;
~ ;[Zy BjhI fdzdk, fe; d/ bJh nzB ns/ mzv/ gkDh ;[Zyekoh BjhI
j[zdk.
15
(30)
fJj ;[zdo nkfeqsh tkbh n"os w/oh j?, fJj gq/w Bkb
Gog{o g[Zso w/ok j?, fJj ;'Bk jh w/oh ;zgsh j?, fJj fgnko/
foFs/dko w/o/ jB, xo w/ok j?, fJ; gqeko fJBQK ;kfonK ftZu nzBQk
iht, pdfe;ws wB[Zy eo'fgs j' e/ ;kjwD/ nkT[Idh w"s ~ BjhI
t/y ;edk.
(31)
eFN g{ote ewkfJnk XB w?I i{J/ ftZu brk fdZsk, fJ;
#s/ th f}nkdk eFN Bkb r[o{ s'I gqkgs j'fJnk frnkB ~ th fBzdk
ftZu brk fdZsk. e[Zb gozgok s'I gqkgs fBwosk ~ fJ;sohnK d/
ekw G'r ftZu BFN eo fdZsk. fJ; ;w/I f}nkdk B/V/ ikD #s/ p/tZ;
j'fJnk w?I fejVh uh} ;Zs gkso ftZu brktK <
(32)
j/ iht ! nkswk ~ Bk sK fBwosk tZb brkfJnk, Bk em'o
sZg tZb bkfJnk. fe;/ th ;w/I FKsh Bkb fFzrko Bk jh ;ZukJh Bkb
y[F ehsk. fco w"s d/ ;w/I s/ th sZst dh fBzdk eodk j?. nkgD/
wkV/ eowK dh BjhI ns/ Gkr ~ Fokg d/ fojk j?, s{z sk n;b ftZu
w{oy j?I.
(33) j/ ;j/bh ! i/ s[;hI fJzdo ikb t/yD bJh T[sktb/ feT[I j'
sK t/y fe }whB #s/ S'Nk fijk pZuk S/sh jh i[nkBh dh ;zgsh tkbk
20
v[Zp/ ofjDk. fJ; bJh fwfEnkst frnkB ~ ;'u tZ; j' e/ s[;hI
pbd dh soQK fBzdk d/ gkso j' e/ fJ; T[go GNed/ ofjzd/ j'.
(47)
;k\ osB dh soQK ;[zdo wB[ZyK d/ e[b ftZu iBw b? e/ th
g[zB ekoB nkfd ;kohnK t;s{nK ~ gqkgs eoB #s/ th nkb;
ekoB s[;hI w[esh d/ bJh sZst frnkB dk e'Jh T[gkn BjhI
fwfbnk. j/ iht ~ fJ; bJh j'o d{;o/ d[ZyK Bkb fGnzeo fJ;
;z;ko uZeo ftZu s[;hI pko-pko x[zwDk j[zdk j?.
(48)
j/ d[yh iht s{z ed/ ftBkF eo'X ~ BFN BjhI ehsk.
nfrnkB ~ BjhI xNkfJnk, wkfJnk ~ BkF Bjh ehsk, b'G ~
fpbe[Zb sebh\ BjhI fdZsh s/ s/} ns/ v{zx/ fuZs d/ tZ; nzseoB
tkb/ g[oFK tkbh wkBt iBw o{gh bZSwh d/ ebgfpqy d/ jZE ftZu
nkJ/ j'J/ cb ~ p/noE r[nk fdZsk.
(49)
jkJ/ ! d[Zy dh rZb j?, w?I w{oy pugB ftZu jh w'j o{gh
wjkB x'o jBQ/o/ ftZu wrB fojk, i[nkBh ftZu B"i[nkB e[VhnK dh
fyZu fdb tkb/, w?I fJZe wkso G'r ;zrs dk fJZS[e pfDnk fojk,
p[Ykg/ ftZu p[Ykg/ tZ; fJzdohnK d/ ekoB fuwfVnk fojk. fJ;
17
(37)
fi; soQK oktB B/ wzi/ d/ Bkb fJZe irQk #s/ p[Ykg/ ~ pzBQ
fdZsk ;h, fi; j~wkB B/ nkgDhnK pkjK d/ pb Bkb do'Dfroh ~
T[ykV fdZsk ;h ns/ fi; Fqh okw B/ fszBK b'eK ftZu ;q/Fm tho
okyFK d/ ;tkwh oktB wko fdZsk ;h, T[j ;G th ftXh d// tZ; j' e/
ftBkF ~ gqkgs j' rJ/, sK fco j'oK d/ pko/ eh efjDk <
(38)
;z;ko ftZu ;Zu jh nkfynk iKdk j? fJj ekb ;G ~ yK
iKdk j?, BjhI sK okw tor ;G tho g[oF feZE/ ub/ rJ/ <
(39)
fwZfEnkst dk gkbD eoB tkb/ fJ; ;z;ko d/ ftZu
pfuZso rshnK tkb/ okjhI ubkJ/ nkfs Gow o{g w[droK dh u'N
Bkb p/j'F j' u'o dh soQK wkfJnk d/ pzXBK s'I ekp{ w/oh g;' w[esh
s'I ufoZso o{g XB s'I fpBK S/sh fet/I j't/ <
(40)
j/ Gok ! w/oh w{oysk d/y'. fJ; ;z;ko ftZu w?~ i' gftZso
wB[Zyh (iBw) gqkgs j'fJnk T[j w?I ekw, eq'X, nfrnkB, u[rbh,
e[p[ZXh, X'yk ns/ w'j d/ tZ; j' fJ; soQK p/noE jh r[iko fdZsk,
18
fi; gqeko pj[s w[Ffeb Bkb gqkgs osB, jZE ftZu'I fy; e/
;w[zdo ftZu y' iKdk j/, fezB/ d[Zy dh rZb j?.
(41)
fi; fyB Gzr[o ns/ ;zg{oB o{g ftZu fGZi/ ns/ uzr/ ezwK s'I
jN/ ;oho s'I g{oB fBotkB gqkgs ehsk ik ;edk j?, d[Zy j? d';s
! fit/I eo'VK d/ w[Zb d/ pdb/ e"Vh yohdh rJh sK T[;/ soQK w/o/
okjhI E'VQ/ ;[Zy d/ bJh T[;/ ;oho okjhI gq/fwek d/ w{zj o{gh uzd d/
brkt s'I T[sgzB gq/w ehsk frnk.
(42)
d{;o/ ~ w}ke eoB tkb/ puB wB'oziB dk ekoB j[zd/
jB. d{;fonK ~ mZrDk ;zs[FNh dk ekoB j[zdk j?. ;'B/ dh soQK ;[zdo
nzrK tkbh uwedh gq/fwek jh Xosh #s/ ukjs dk ekoB j[zdh j?.
doZt ewkT[D ftZu wjkB ftT[gko dk nkozG fBFu? jh uzrk j[zdk
j?. go j/ Bo ! wjko"ot Boe ~ G/dB, S/dB, e[NB nkfd dhnK
fefonktK d/ ekoB pj[s fGnzdo j[zd/ jB.
(43)
ekw gqwkd ~ o'eB d/ T[gkn d/ bJh ;dkuko dk fttjko BjhI
ehsk, b'G ~ BFN eoB d/ bJh ;dr[o{ d/ pDkJ/ sZstK ~ nzrheko
19
BjhI ehsk, jkJ/ ! d[Zy j?, w?I w{oysk ~ gqkgs ehsk. nZyK fwfbnk
nzX/ wB[Zyk iBw ftnoE y' fdZsk.
(44)
fwZso, fJ;soh, g[Zso, ;zgsh nkfd d/ nkBzd BFN j'D d/
ekoB ;[Zy ]sw j'D tkbk j?. yK;h, bj{, Grzdo nkfd d[ZyK s'I fJj
;oho ftZu Gfonk fgnk j?. j/ GkJh ! fGnzeo w{zj tkbk fJj ekb
s/}h Bkb eohp nk fojk j?, d[Zy j? w?I eh eoK < fJj ;G d/yd/
j'J/ th w/ok fuZs gkg ftZu bZrk j'fJnk j?.
(45)
j/ ihtB ! fGzB fGzB rshnK tkb/ fJ; Gow s'I fpbe[Zb
v{zx/ pD/ j'J/ ;z;ko ftZu e'Jh fBFfus gqd/F j? i' s[jkv/ Bkb pj[s
;ko/ iBw woBK d/ pknd th gqkgs BjhI ehsk frnk. fJ; bJh
s[;hI fdb ftZu t?okr feT[I T[sgzB BjhI j[zdk. i' fe oks fdB
s[jkvh gkg fefonk ftZu brkt ofjzdk j?.
(46)
j/ w/o/ fuZs ! s[;hI nkgD/ T[Bs w'fYnK s'I ukfoZso o{gh
rZvh d/ X[o/ ~ XkoB BjhI eod/ ns/ Bk jh nkgDh wip{s fgZm
T[go nkdoF nfjz;k d/ Gko ~ ;fjzd/ j'. feT[Ife s[;hI fBFfus
jh nkgD/ T[go g?o dh wko d/ vo d/ tZ; j' fe fwfEnkst ftZu
24
ftZu eh < t/d wzsoK d/ frnkB s'I eh < nzfwqs o; ghD s'I eh <
nB/eK gqeko d/ ;tkfXnkJ/ gkm s'I eh ns/ bZSD rqzEK d/ nfXn?B
s'I eh bkG j? <
(60)
j/ X'y/pki ! pugB s'I s/o/ Bkb fpBK ekoB r{VQh d';sh dh
;zgsh s'I T[sgzB eoB tkb/ ~ SZv e/ s[;hI S/sh jh d{o ub/ ikt'
feT[Ife t/y' ! j[D F[G XB d/ ekoB frnkB o{gh ;{oi dh feoB d/
gqekF j'D #s/ n"; fpzd{nK d/ sozs b[gs j' ikD tkb/ s?~ w?I j[D
fJ; frnkB fdqFNh Bkb fet/I t/y/Irk.
(61)
j/ fjod/ ! fJ; ;z;ko ftZu ofjw fdbh s'I f}nkdk fwZmk
e'Jh nzfwqs BjhI. do'j s'I tZX e/ e'Jh }fjo BjhI. uzr/ nkuoD s'I
tZX e/ e'Jh ebg fpqy BjhI. eo'X s'I tZX e/ izrb dh nZr BjhI,
;zs'y s'I S[ZN e'Jh fwZso BjhI ns/ b'G s'I fJbktk e'Jh d[FwD
BjhI, w?I uzrk wkVk s?~ dZ; fdZsk, j[D s?~ i' fsnkrDk mhe bZr/,
T[; ~ SZv d/.
(62)
j/ fjod/ ! i/ s[;hI fBotkB ukj[zd/ j' sK n"fus: o{gh u[zBh,
;dkuko o{gh fFzrko s'I T[ib FoXk, fXnkB ns/ ftt/e o{gh rfjD/
21
gqeko ftXksk s'I fe;/ soQK gqkgs wB[Zy iBw ~ w?I fBFu? jh BFN
eo fdZsk.
(50)
j/ w/o/ uzub fuZs ! fi; d/ bJh s[;hI ;w[zdoK ~ nkg th
bzx iKd/ j', fGnzeo izrb ftZu th x[zwd/ ofjzd/ j', fwZso ~ X'yk
fdzd/ j', y[d ~ b[ZNd/ j', tkndk s'Vd/ j', T[j fuZs i/ }whB #s/
fe;/ B/ gZe/ o{g ftZu ;fEo ftykJh d/t/ sd T[; wkV/ XB ~ w?~
tkg; eo d/.
(51)
jkJ/ d[Zy j? ! t/y', w'j o{g uhs/ s'I vo s'I vfonk w/ok wB
;z;ko o{gh x'o izrb ftZu fjoB dh soQK fes/ nfrkB d/ gops s/
fes/ ekw o{gh N'J/ ftZu, fes/ wkfJnk o{gh t/b d/ j/mK, fes/ fBzdk
o{gh Bdh xkNh ftZu S/sh GZi fojk j?.
(52)
id sZe fjoB dh nZyK tkbhnK dhnK SkshnK dh u'N Bkb
s[jk~ yzfvs BjhI eo fdZsk iKdk, id sZe s[;hI ukfoZso o{gh
gftZso bZeVh d/ Bkb pDh ;dkuko o{gh Mzv/ Bkb ;ih, r[o{ dh
nkfrnk o{gh oZ;h d/ pzXB ekoB wip{i ;Zu/ frnkB o{gh ijki
22
ftZu p?m/ j'J/ s[;hI w'j o{gh fGnzeo wrowZSK tkb/ wjkB ;z;ko
o{gh ;w[zdo ~ gko eo bt'.
(53)
i/ fJ;sohnK tZb brksko GZid/ fuZs ~ Bk o'fenk frnk
sK ;oho s/ G;w dk b/g eoB dk eh ckfJdk < y{B ~ ghD dk eh
bkG < eZgV/ SZvD dh fJ; B\os s'I eh bkG < fszB dzv XkoB
eoB dk eh bkG < ezpb d/ Gko Bkb M[e/ j'J/ w'fYnK dk eh bkG
< wkbk d/ ikg dk eh bkG <
(54)
i' wB[Zy nzfwqs to;kT[D tkb/ ;[zdo puBK d/ okjhI d[FNK ~
;ZiDsk d/ okj #s/ b? nkT[Dk ukj[zdk j?, T[j e'wb ewb Bkb d/
szs{nK s/ gkrb j'J/ jkEh ~ pzBQD dh e'fFF eodk j?, ewb c[Zb d/
Gkr Bkb tZio wDh ~ G/dBK ukj[zdk j? ns/ yko/ ;w[zdoK dhnK p{zdK
#s/ fwmk; dh ouBk eoBh ukj[zdk j?.
(55)
w?I ;qh okw uzdo dh soQK r[o{ dh pkDh G?Vh p[ZXh o{gh }whB ~ SZv
e/, ;dkukoi o{gh gops uVQ e/, eo'X o{gh ;[wzdo #s/ g[b pDk
e/, Sb egN Bkb Goh bzek ~ gb Go ftZu BFN eoe/, w'j o{gh
oktB ~ wko e/ e[b'e dh w[esh o{gh fJ;soh s'I w[es j' iktKrk.
23
(56)
fwZm/ ;[nkdK, ;[zdo jkoK ftZu, uzr/ wfjbK s/ wDh osB s'I,
;[zdo fFyo s'I pDhnK u'NhnK s'I, ns/ Bow n"osK s'I eh bkG <
ewb d/ gZs/ T[go gkDh dh soQK gqkDK ~ uzub ;wM e/ j/ iht ~
t/r g{ote dkB eo', Fhb ns/ sgZf;nk dk nkuoB eo' ns/ t?okr
dk ;[nkd bt' ns/ fBot/d (t?okr) dk ;tkd bt'.
(57)
fJ; XB ~ p[bp[b/ dh soQK ]sw j'D tkbk, ;oho ~ dht/
dh b"n dh soQK ezpD tkbk, i[nkBh ~ ugb fdqFNh tkbh bVehnK
dh soQK uzub, G[ipb ~ fpibh dh soQK n;fEo ikD e/ j/ iht ~
r[o{ feqgk d/ nXhB j' e/ S/sh Bkb e[M dkB, fXnkB, sg d/ ftF/
ftZu gftZsosk d/ :'r g[zBK dh nokXBk eo'.
(58)
X'y/ tkb/ nkuoB ns/ u[rby'oh eoB tkb/ d[FNK d/ Bkb
;pzX oZyD tkbk wB[Zy, X'y/ rfs tkb/ ;Zg d/ Bkb ;pzX oZyD tkb/
Fqh yzv fpqy dh soQK nkgDk iBw p/eko eo b?Id/ jB.
(59)
i' b'e gob'e d/ t/yD Bkb jh e[Fb frnkB Bkb Gfonk
wB ftZu pqjw dk jw/Fk fXnkB BjhI ehsk sK ;?IeV/ soe-ftsoe
28
g{ote puBK d/ ekoB fBzdD:'r, wZE/ #s/ behoK T[GoB ekoB,
p[ZbQK d/ coeD ~ d/yD ftZ ;[zdosk ns/ fjZbd/ pkbK Bkb Ye/ w{zj
~ i' eo'X ftZu th ekwh nky e/, t/yd/ jB, fBFu? jh fJj ekw[e
g[oyK dh w{oysk j?.
(76)
fi; :'r d/ gqGkt s'I wB[Zy dh :'rsk S[g iKdh j?, ew}'oh
;ko/ nzrK ~ rbtZeVh gkT[Idh, frnkB dh F'Gk ;wkgs j' iKdh j?,
e[p[ZXh s/}h ~ gqkgs j[zdh j?, Xow th GiB iKdk j?, gkg fdqVQsk ~
gqkgs j' iKdk j?, T[j ftdtkB d/ ;/te fet/I j' ;edk j?.
(77)
feZE/ fJ;osh dh pbrw s'I eFN tkbk w{zj ns/ feZE/
nzfwqs dk ]}kBk uzdowk < w{oy ekwh b'eK bJh fJBQK d'jK ftZu
fJZe;kosk bZrdh j?.
(78)
fjoBK dk M[zv Bk ikDdk j'fJnk th pzXB ~ gqkgs BjhI
j[zdk, nZr dh rowh ~ Bk ikDdk j'fJnk gszrk dht/ #s/ BjhI
fvZrdk, c/o th jkEh d/ ezBK dh soQk uzub fJBQK G'rK ~ ikDdk
j'fJnk th, fJ; ~ BjhI ikDdk, nfijk fJj fe; soQK dk w'j j? <
25
Bkb fFzrkoh, eo[Dk o{gh jko Bkb ;[F'fGs, ;Zu/ frnkB o{gh ;[ow/
Bkb wB ~ joB tkbh, uwed/ j'J/ ukfoZso o{gh ezBK d/ rfjD/ ~
XkoB eoB tkbh Xow fywk o{gh fgnkoh dk ;/tB eo'.
(63)
j/ p[ZXh iB'I ! fiZE/ Bk d[Zy j?, Bk p[ZXh fGqFN j?, Bk brkt
j?, Bk wFj{oh j?, Bk T[Bsh j?, Bk d[Zy j?, Bk XB j?, Bk esb j?,
Bk fXnkB ns/ fJSktK jB, Bk r[bkwh j?, Bk fpbk;sk tkbk w{zj
j?, Bk jk;k j? ns/ Bk okr tkbh joesK jB. ;z;kfoe g[zB gkg s'I
ofjs T[j b'e jh iK gdth s[jkv/ bJh fXnkB :'r j?.
B'N L Fb'e Bzpo 64, 65, 66 T[gbpX BjhI jB.
(66)
fiBQK fiBQK B/ wB[Zy ihtB gqkgs j'D #s/ th gqwkd
(nDrfjbh) tZ; Xow BFN eo fdZsk, XB j'D #s/ th noE s/
ekw ~ nkgDh ezi{;h d/ ekoB fJ;s/wkb BjhI ehs, nfij/ b'e
Gkt/I fuZs ~ ekp{ eoB ftZu s/}h jk;b eoe/ jw/Fk ofjD tkb/
ns/ nkBzd d/ ;Zu/ go w'eF ~ gqkgs eo b?D iK Bk eoB go sZe
th w'eF T[BQK s'I d{o BjhI j't/rk.
(67)
fFbk nekF ftZu th wzso Bkb iK szso Bkb d/j sZe o[e
;edh j? i/ ftXksk y[F j't/ sK pkjK Bkb ;w[zdo th s?o e/ gko
26
ehsk ik ;edk j?, rqfj d/ :'r Bkb nekF ftZu fdB d/ ;w/I sko/
ftykJh d/ ;ed/ jB, go fjz;k okjhI efbnkD dh y[Fp{ ed/ g?dk
BjhI ehsh ik ;edh, fJj fBFfus j?.
(68)
fi; gqeko oks s/ fdB dk rfjDk i'sh j?, T[;/ gqeko
;kXth ns/ w[BhnK d/ bJh nyzv Fhb rfjDk j?.
(69)
t/fFnk XB Bkb, uzub fJ;soh Fhb Bkb, okik fBnk Bkb
ns/ w[Bh uz/r nkuoB Bkb F'Gk ~ gqkgs eodk j?.
(70)
id sZe d[ZyK d/ eFNK s'I nzr ew}'o BjhI j[zd/, id sZe
p[ok p[Ykgk o{gh okyF fJzdohn ~ feqnkFhbsk ~ ew}'o BjhI
eodk, T[; s'I gfjbK fJ;/ ;w/I eowK d/ ]ksw/ bJh fXnkB ftZu
pj[s e[Fb wB[ZyK okjhI ;gZFN o{g s/ fjod/ ewb ;o'to d/
ftukoe g[oF o{g s'I fBowb gd dk fXnkB eoB :'r j?.
(71)
nkfrnkBsk Bkb Ye/ fuZs tkb/, w?~ wjkw'j B/ jok e/
brksko pBko; d/ mZr dh soQK i' Xhoi o{gh XB ;h T[; ~ u[ok
27
fbnk, fJj sK mhe jh j'fJnk, go fJj th s/o/ bJh mhe j't/rk,
fe j[D g[zB Bkb r[o{ feqgk s'I gqkgs eoB tkb/ fJj (w/ok) yfjVk
SZv e/ uZbk ikj.
(72)
Bkr gsBhnK d/ gow ;/tk s'I F/FBkr ~, bZSwh d/ ftbk;
g{ote w?b dh ;?eV/ fFzrko tkbhnK joesK s'I ftF~ ~ d/thnK
dhnK o; g{ote y/vK s'I fJzdo ~, T[j ;[Zy gqkgs BjhI j[zdk i'
sZst frnkB d/ ekoB ekw s'I fpoes wB tkb/ :'rhnK ~ gqkgs
j[zdk j?.
(73 - 74)
ftueko'I ew}'o j'D ekoB ;[zdoh uzrh bZrdh j?, sgZf;nk
ekoB ew}'o w[Bh ns/ w{zj s'I ew}'o j'D #s/ x'Vk F'Gk gkT[Idk j?,
rfjfDnK Bkb BjhI ;[zdoh d/ ezBK ~ fgnko/ bZrD tkb/ puBK s'I
ns/ t;d/ j'J/ eq'X dh s/}h ekoB bkb ;[zdosk tkb/ B?DK ftZu i'
F[GfXnkB Bkb fsb d/ w{job/ fjZ;/ ~ gqGkfts BjhI ehsk ik
;edk. okr dt/F ofjs nfijk jh e'Jh :'rh fiZs jk;b eodk j?.
(75)
ekw B/ fi; d/ fjod/ ~ SbDh ehsk j?, ns/ ekwh b'e
ew}'o Foho tkbh fJ;soh d/ e[Nb bkb nZyK d/ ekoB, fsq;eko
32
(X'y/) o{gh gzi/ tkbk, w'j BkT[I dk F/o wo}h nB[;ko x[zwdk j?,
T[; ;z;ko o{gh izrb ftZu ofjzdk fejVk iht ;[yh j' ;edk j? <
(91)
T[j ftdtkB dk g[Zso i' fJzdoihnK i/s{ ns/ wjkB toB
~ XkoB eoB tkbk j?, T[j jh fJZe d/t j?. ;ko/ gk;/ fJZe ;ko
;[zdosk oZyD tkb/ fi; d/t dh fdqFNhnK gF{ ns/ d/t oki dh soQK
fJZe' ;ko Gkt Bkb g?Idh j?.
(92)
j/ ;[zdo nzrK tkbh ! ekw nZr d/ bJh bZeVh dk ezw eoB
tkbh fJ; X'y/ tkbhnK nZyK ~ w/o/ s'I d{o oZy'. j[D w?I wB ftZu
gftZso ftt/e dh ebk ftbk; c[ZN fojk j?.
(93)
fJ; Xosh #s/ ftF/ ftekoK dh r[bkwh jh T[j Boe j? i'
gqsZy ftykJh fdzdk j?. nfijh wkBsk oZyd/ j'J/ ;ko/ ftdtkB fJ;
;z;ko ~ ftfFnK d/ gqsh jo ;w/I y[oe eod/ ofjzd/ jB, i/ ;Zuw[Zu
nfijk j? sK Bkoh d/ tZ; ofjD tkbk ns/ yki dh soQK ;[Zy d/D
tkbk ftfFnK Bkb c[ZNh nZr o{gh pb ~ upkT[D tkbk w{oy gqkDh
Gbk T[BQK dk fsnkr jh feT[I BjhI eo fdzdk <
29
(79)
frnkB jh T[sw fwZso j?, ekw jh d[FwD j?. nfjz;k jh
gow Xow j?. fJ;soh jh ;G s'I tZvh fpwkoh j?.
(80)
j/ ekwd/t ! s?~ fXeko j?, s{z fszB b'eK #s/ fiZs jk;b eB tkbk
j. nfij/ y/v o{gh o'r Bkb c[Zb/ j'J/ s/o/ w{zj ~ j[D e"D ftdtkB
t/yDk ukj/rk. nkgDh itkBh o{gh fwZso e'b brksko ofjzdh j'Jh
p[Ykg/ o{gh okyF d/ w{zj nzdo gJ/ ~ t/y e/ s[;hI nkgDh XB[F dh
y/v ~ BjhI SZvd/.
(81)
fsqFBk o{gh ib dh sozrK d/ ftbk; s'I fiBQK dh X'y/ dhnK
p/bK d/ c[Zb F'Gk gkT[Id/ jB, nZyK fsZy/ pkB ns/ fwZm/ tke ;[zdo
pkb ns/ GotZN/ o{gh gZbtK tkbh j[zdh j? fiBQK d/ s[ZS fjod/ ftZu
e'Jh wB[Zy BjhI ;wkT[Idk sK fe T[; irQk ~ fjod/ s'I pkjo eo
fdZsk j?. nfijh uzub fdqFNh tkbh fJ;sohnK dk ;/te e"D p[ZXh
tkbk g[oF eoBk ukj/rk.
(83)
j/ ekwd/t ! j[D s{z feT[I p/noE jh uVQh j'Jh v'o tkb/
XB[F ~ XkoB eodk j?I < feT[I ;zxD GotZN/ tkbhnK fJ;sohnK
30
d/ GotZN/ dhnK Bku ebktK ftZu wjkosk dk nfGnk; eodk j?,
feT[Ife t?okr o{gh ewb d/ ftek; eoB ftZu us[o uzdowk ~
BFN eoB tkbk ftt/e o{gh s/i feoBK tkbk ;{oi uVQ fojk j?,
j[D s/o/ fij/ dk T[s;t dk w"ek feZE/ <
(84)
fe;/ d{;o/ Bkb gq/w tkosk eodh j?, e[M e[M fJ;sohnK
Bkb fe;/ d{;o/ ~ ;goF eodh j?, fjod/ s'I fe;/ j'o d/ ;pzX
pko/ ;'udh j?, fJ; soQK dhnK fJ;sohnK ~ uzub fuZs ftosh ~
fXeko j?.
(85)
j/ ftXksk ! s{z ;/teK d/ okjhI ;tkwh dh Ghy wzrkT[D bJh
puBK dk eqw ofunk, T[BQK dh gfoeowk d/ bJh g?o pDkJ/ ns/
eo'X Bkb bkb u/jo/ ~ t/yD d/ bJh ;/teK tkbh nZy pDkJh.
nfijh ouBk eod/ ;w/I s/o/ wB ftZu E'VQk fijk ofjw BjhI
nkfJnk sK fco n\;'; ~ s{z nkgD/ ;/teK ~ gkbeK d/ B}dhe
oZyD dh fwjBs fe; bJh ehsh <
(86)
gkrb fuZs tkb/ wB[Zy d/ b'G d/ ekoB E'VQ/ fij/ XB dh
oZfynk d/ bJh nB/eK e'fFF eodk j?. T[BQK bZyK eo'VK g?f;nK s/
31
Bk fwbD tkbh fJ; T[wo dk ;wK eZN fojk j?, go fJ; ftF/ #s/
fpbe[Zb Fzek BjhI j' ;edh.
(87)
j/ Gok eo'X ! s{z nkgD/ ofjD bJh e'Jh j'o irQk sbkF
eo. j/ Gok nfGwkB ! s[;hI th fJZE'I uZbd/ pD'. j/ d/th wkfJnk !
sz{ th ubh ikj. j/ fwZso b'G ! s{z th nkgDh wB wo}h dh irQk #s/
ikj. w?I sK j[D r[o{nK dh FKs o;g{oB ;[zdo pkDh d/ tZ; j' frnk
jK.
(88)
i/ wB t?okr dh sozrK tkbk BjhI sK dkB, sgZf;nk p/eko
jB. i/ fJ;sohnK dh ;[zdosk BjhI sK T[BQK dh Gow tkbh fFzrko
ftbk;sk p/eko j?.
(89)
i/ nzdobk ftt/e o{gh dht/ dhnK pZshnK ~ BjhI irkfJnk
sK Gbk jh ;kohnK ebktK ikD bt'I sK e'Jh gqkgs BjhI. i/ em'o
sg th eo fbnk sK eh gqkgs ehsk < ebze ofjs ehosh j? sK
eh <
(90)
b'G o{gh fGnzeo ns/ bzph r[ck ftZu ofjD tkb/ jzeko dk
ft;Eko eoB tkbk, ekw s/ b'G o{gh uzub nZyK tkbk, wkfJnk
36
BjhI. fi; dk ;tkd w?I gdwkBzdh Fse d/ ;[BD Bkb fBFu? jh
;t/Fkg{ote fbnk j?.
33
(94)
fJj ewb torh ;[zdo nZyK tkbh fJ;soh j?. fJj T[j
p;zs ekb j?, T[; d/ nzdo jh gftZso tD-G{whnK jB. T[j jh
n;hI jK, T[j jh fwZso j?. feT[Ife fBFu? jh fjod/ ftZu sZst
frnkB o{gh dhge dk gqekF T[sgzB j' frnk j?. fi; s'I T[j
fjodk :"tB dh w;shnK ~ w}ke ;wMdk j?.
(95)
d/tsk e"D j? < fi; B/ sw' r[D ~ ]sw eo fdZsk,
;fsr[o{ e"D ;fsr[o{ j? < i' F[ZX wkor dk T[gd/Fe j?. gow
frnkB fejVk j? < nkgD/ r[D d'FK dk ftF/F frnkB jh ftfrnkB
j?.
(96)
i' Bk sK ofjw fdbh o{gh ;'B/ s'I pfDnk j?, Bk ;Zu/ wkor
o{gh sKp/ s'I pfDnk j?. i' Bk ;ziw o{gh b'j/ s'I g?dk j'fJnk j?, Bk
;zs'y o{gh fueBh fwZNh s'I pfDnk j?, i' sg ftXkB Bkb sg o{gh
nZr s/i eoB ftZu :'r BjhI, T[; e[gkso ftZu ;fEs j' e/ wkBt
o{gh nBki ;w{j fe; gqeko f;ZXh ~ gqkgs ehsk ik ;edk j? <
(97)
j/ w'j s'I }]wh iht ! jK, i/ FoXk j't/ sK puB ;[D ns/
nky fe ;z;ko o{gh ftFkb izrb ftZu x[zwd/ j'J/ s/o/ okjhI e'Jh
34
uzrk cb gqkgs ehsk frnk j?. j/ GkJh ! i/ fJ; gqeko dk e[M th
gqkgs ehsk frnk j? i' fBotkB (w[esh) ejk ;e/ sK fco feT[I
bkuko gzSh dh soQK n;wkB ftZu t/y oj/ j', i' ubk frnk j?, T[j
d[pkok ezw #s/ BjhI tkg; nkT[Idk.
(98)
jz; s/ pr[bk dh ;\?dh j'D #s/ th fi; soQK d'jK dh ukb
ftZu \oe j' iKdk j?. eK ns/ e'fJb dh soQK ekbkgD j'D #s/ th
p'bD ekB G/d ;gZFN j' iKdk j?, ;'Bk ns/ jbdh dh soQK ghbkgD
j'D #s/ th fi; dh ehws dk \oe B}o nkT[Idk j?, T[; gqeko
wB[Zy ftZu pokpoh j'D #s/ frnkBh ns/ d[FN r[DK d/ ekoB d{o s'I
jh G/d ikD frnk iKdk j?.
(99)
j/ ;z[do ;oho tkbh ! s/oh B}o g?Id/ jh woB tkb/ T[j
b'e j'o jB i' Xhoi posB ftZu BjhI mfjod/, Gkt j"I;bk Xhoi
jko iKd/ jB. go gftZso ftt/e s'I gftZso fuZs tkb/ fJj b'e
j'o jB. fJ; bJh fJBQK d/ gqsh ekw[e eow tkbhnK joesK Bkb
feT[I nkgDk w}ke pDkT[Id/ j' <
35
(100)
eh ed/ w/o/ bJh T[j F[G fdB nkJ/rk id brksko ;Zu/
fXnkB Bkb w/ok wB Go ikt/ ns/ w[esh o{gh fjoB dh nZy d/
nkBzd fpzd{nK Bkb, ftFkb nzfwqs ftykJh d/t/ <
(101)
i' jw/Fk ;[zdo, ;Zu/, ;gZFN ns/ brksko p'bd/ jB, T[BQK
d/ bJh ;o;tsh ][d f;ZX jh j?.
(102)
i' ;fsr[o{ Fqh fiBpZbG d/ FKs o; Bkb Gog{o T[gd/FK
s'I f;zfink ;h, fiBK B/ bZSwh Bkb Go/ Bkrg[o ftZu Fqh B/whBkE dk
;[zdo wzfdo pDkfJnk, nij/ Fqh XBd/t BK d/ gqf;ZX ;/m d/ g[Zso
gdwBzdh B/ ftdtkBK dh nkBzd-;zgsh bJh fJ; Fse dh ouBk
ehsh.
(103)
j/ fwZso ! j' f}nkdk eh nkyhJ/ < fJj nkBzd Bk sK
g{oBwkFh d/ uzdowk dh soQK w{zj tkbh gq/fwek d/ w[yV/ s'I fwfbnk,
Bk jh uzdowk s'I g?dk j'D d/ ;w/I, Bk uzdB d/ o; dk b/g eoB #s/
fwfbnk j?, ns/ Bk dkyo; d/ ;tkd s'I fJBQK s'I fes/ th T[j nkBzd