VAM-2 uregelr.verb NN:Layout 1

140 ciento cuarenta

VAMOS 2 Minigrammatikk nynorsk

Nokre forenkla forklaringar på ein del grammatiske ord og uttrykk 142

Bestemmingsord (determinativ) 146Mengdeord 146

Artiklar 146Del, alBruk av artiklar Vekedagar

Tal 148KlokkaDatoar

Ubestemte mengdeord 150Eigedomsord 152

Trykksterke former 152Peikeord 153

Substantiv 154Tal 154

FleirtalsbøyingAlltid eintalAlltid fleirtal

Kjønn 154Genitiv og samansette ord 155Anna om substantiv 155

Preposisjonen a føre objektDiminutiv (forminsking)

Adjektiv 156Samsvarsbøying 156Plassering 157Elativ -ísimo 157Gradbøying 157Rekkjetal 158

Pronomen 158Personleg pronomen 158

SubjektsformPreposisjonsformDirekte objektsformIndirekte objektsform

Verbet gustarRefleksive pronomen 161Resiproke pronomen 161

Spørjeord 162

Verb 163Presens 163

Regelrette verbDiftongerande verbVerb med vokalskifte

Pretérito indefinido 164Verb med vokalskifte i pretérito indefinidoNokre uregelrette verb i indefinido

Pretérito imperfecto 166Bruk av pretérito indefinido og pretérito imperfecto 166Presens perfektum 168

Verb med uregelrett bøying av partisippetPerfektum og pronomenPerfektum på norsk, men ikkje på spansk

Pluskvamperfektum (preteritum perfektum) 170Framtid 171

ir + a + infinitivPresens futurum Futurum ved noko ein trur eller forventar

Minigrammatikk Innhald

VAMOS 2 minigr NN:712168_VidasNN_s 15-10-07 10:54 Side 140

141 ciento cuarenta y uno


Kondisjonalis (preteritum futurum) 172Iba + a + infinitiv

Gerundium 173Konjunktiv 175Imperativ 183Passiv 184

Refleksive verb 185Ei oversikt over bruken av ordet se

Nokre viktige og spesielle verb 187Verba ser og estarVerbet hayVerbet tenerVerba ir og venirVolver + a + infinitivVerbet gustar

Direkte- og indirekte objekt i same setning: se lo/la/los/las

Verbet parecerKorleis uttrykkje ”å bli” på spansk?

Nektingar 193

Adverb 193Muy/mucho 193Tidsuttrykk 194Staduttrykk 195

Preposisjonar 195

Konjunksjonar og subjunksjonar 200que = som 200y > e, o > u 201Orda que og como 202

Ortografi 202

Ordstilling 202Stadfestande setningar 202Spørsmål 203

Dialektar 203Uttale 203Grammatikk 204Ordforråd 205

Uregelrette verb 206


Nokre forenkla forklaringar på ein del grammatiske ord og uttrykk

Adjektiv Ord som skildrar substantiv (eller pronomen), det vil seie for-tel korleis noko er eller ser ut. Døme: Kaja er høg. Ho er svensk.Himmelen er blå.

Adverb Skildrar verb, adjektiv og andre adverb. Skildrar omstendarundt det som hender, til dømes kvar, når, korleis og i kvagrad. Døme: Ho speler bra. Eg er svært glad i dag.

Artikkel Småord som er knytte til substantiv eller adjektiv. Fortel omtal, kjønn og bunden eller ubunden form. Desse blir reknablant mengdeorda, som igjen er ein type bestemmingsord.Døme: ei jente, ein gut.

Bestemmingsord Ord som bestemmer kva substantivet refererer til. Består aveigedomsord, peikeord og mengdeord.

Betont Har trykk, betoning. Døme: I ordet Barcelona er o betont / har trykk.

Diftong To vokalar som står saman og smeltar saman til éi staving. Påspansk må den eine vokalen vere anten i eller u. Døme: øy, ei,au, ie, ua

Direkte objekt Det som er gjenstand for ei handling. Døme: Eduardo les eit brev.Eva ser Kaja. Clara kjøper gåva.Direkte objekt finn vi ved å spørje kva eller kven nokon ser,les, kjøper osv. (sjå illustrasjon s. 160).

Eigedomsord Ord som seier noko om kven som «eig» noko eller nokon.(Tidlegare kalla eigedomspronomen.) Døme: faren min, bøkene våre

Framtid Verbtid som uttrykkjer framtid, også kalla futurum. Døme: Egskal jobbe i morgon.

Genitiv Eigeform. Uttrykkjer at nokon eig noko. På nynorsk bruker vistort sett genitivs-s berre ved særnamn, men elles uttrykkjer vieigeforhold med preposisjonen til, det vil seie på same måtensom på spansk med preposisjonen de. Døme: Det er Evas kjole/ kjolen til Eva. Es el vestido de Eva.

Gerundium Verbalform som uttrykkjer at noko skjer. Blir brukt utan ellermed hjelpeverb, med ulik tyding. Døme: Estoy comiendo. (Eg heldpå å ete.)

142 ciento cuarenta y dos



Tal Dei vanlege talorda. Desse høyrer inn under kategorienmengdeord, som igjen høyrer inn under bestemmingsord.Døme: ein, to, tre osv.

Hjelpeverb Verb som vi bruker saman med eit anna verb for å danneei verbtid eller ei verbalform. Tydingsinnhaldet til hjelpe-verbet er ofte lite viktig. Døme: Eg har ete. Eg skal ete.

Imperativ Verbalmodus. Bydeform. Uttrykkjer påbod, forbod og oppfordringar. Døme: Et!

Indikativ Verbalmodus. Blir brukt når den talande er nøytral til det ho/han seier. Den ”vanlege” modusen.

Indirekte objekt Viser til individ som verbalhandlinga gjeld, det vil seie deneller dei ei handling skjer til skade eller fordel for. (Sjåillustrasjon s. 160.) Døme: Clara gir Ernesto ei bok.

Infinitiv Grunnforma til verbet. Døme: (å) snakke, (å) ete

Komparativ Verbalmodus. Blir brukt når den talande er nøytral til det ho/han seier. Den ”vanlege” modusen.

Kondisjonalis På spansk kallar vi han anten condicional eller potencial.Ny norsk nemning er preteritum futurum. Uttrykkjer van-legvis framtidig handling eller noko som er mogleg når vi ser det frå fortida. Kan eventuelt uttrykkje noko hypotetisk,altså noko ein tenkjer seg kunne hende. Døme: Dei skulle reisedagen etter. Eg ville hjelp deg dersom du spurde.

Konjunksjon Ord som vi bruker for å binde saman ord eller grupper avord. Døme: Javier og Paranoia. Eva eller Elena.

Konjunktiv Verbalmodus. Blir brukt for å uttrykkje spesielle nyansar,som vilje, uvisse eller kjensle. Døme: Leve Kongen!

Konsonant Lyd som vi uttaler med ei eller anna lukking eller hindringi munnen, nasen eller svelget. Døme.: p, n, r, g

Mengdeord Ord som uttrykkjer mengd. Kan vere artiklar, tal eller ubestemte mengdeord. Mengdeord er ei undergruppe avbestemmingsord. Døme: ein gut, ti gutar, nokre gutar

143 ciento cuarenta y tres



Objektspronomen Pronomen som står som objekt i ei setning. Objektsform avpersonleg pronomen. Døme: Eg elskar deg. Ho sender dei eit brev.

Peikeord Ord som vi bruker når vi peiker. (Tidlegare kalla peikandepronomen.) Døme: denne guten, dette dyret, desse bøkene

Presens perfektum Ei fortid av verbet som vi bruker for å uttrykkje at hen-dinga har eit eller anna samband med notida. Døme: (I dag)har eg ete mykje.

Perfektum partisipp Hovudverb bøygt i perfektum. Det som blir att av per-fektum når vi tek vekk hjelpeverbet. Døme: Eg har snakka.

Pluskvamperfektum Framtid av presens perfektum. På norsk kallar vi no dennetida preteritum perfektum, men på spansk heiter detpretérito pluscuamperfecto. Døme: Ho hadde lese boka fleiregonger.

Positiv Grunnforma til adjektiva og adverba. Døme: fin – finare – finast

Predikativ Ledd som skildrar eit subjekt ved å fortelje kven eller kvasubjektet er. Blir mest typisk brukt saman med verb somikkje kan stå aleine: vere, heite, synast, kallast. På spansksaman med verba ser og estar. Døme.: Clara er student. Eva ersjuk.

Preposisjon Ord som uttrykkjer plassering i tid og rom. Døme: på, i, til

Presens Notid. Døme: Eg snakkar. Du et.

Preteritum Verbaltid. Står på mange språk for framtid generelt. På norsk: Blir brukt om hendingar i framtida utan relasjon til notida. Blir brukt til dømes om handlingar/hendingar i går. Døme: I går var det fint vêr, og Eva drog tidleg til byen.

Pronomen Ord som kan erstatte andre ord, ofte substantiv. Det finstfleire typar. Døme: Eduardo skriv til bestemor. Han skriv til henne.

Stamme Stamma til verbet er det som blir att når vi tek bort infini-tivsendinga. Døme: snakke, ete, leve

144 ciento cuarenta y cuatro



Staving Lydsamband, oftast med ein vokal som kjerne kombinertmed ein eller fleire konsonantar. Kan samanliknast medtaktslag. Ordet Oslo har to stavingar, mens Hammerfesthar tre.

Subjekt Den som utfører handlinga i ei setning, eventuelt er i eintilstand. Døme: Javier speler gitar. Han syng.

Subjunksjon Bindeord som innleier leddsetning. Døme: Da eg kom, gjekkhan. Eg trur at ho er sjuk. Eg har ein onkel som kan spansk.

Substantiv Namn på personar og ting. Døme: Eva, kjole, Madrid

Superlativ Den mest ekstreme graden av eit adjektiv eller adverb.Døme: fin – finare – finast

Ubetont Har ikkje trykk, betoning.

Verb Ord som uttrykkjer handlingar, hendingar eller tilstandar.Døme: Clara studerer, og Ernesto jobbar.

Verbalmodus Verbalmodus. Kva haldning den talande har til det han/ho seier, blir uttrykt ved ei spesiell bøying av verbet i setninga. Indikativ, imperativ og konjunktiv er modus.

Vokal Lyd som vi uttaler utan å lukke i munnen eller svelget.Spansk har fem vokalar: a, e, i, o, u

145 ciento cuarenta y cinco



Bestemmingsord (Determinativ)

Mengdeord

ArtiklarArtiklar fortel oss om eit ord er bunde eller ubunde, om det står i eintal eller fleir-tal, og om det er hankjønn eller hokjønn.

Merk: I ubunden form fleirtal bruker vi ikkje artiklar. Formene unos og unas eksisterer rett nok, mendei blir tradisjonelt rekna som ubundne pronomen og tyder nokon.unos amigos nokre venner

Del, alPreposisjonen de føre hankjønnsartikkelen el trekkjer vi saman til del. Tilsvarandeskjer med preposisjonen a og artikkelen el: Dei smeltar saman til al. Dette skjerberre i hankjønn, og det gjeld berre bunden form eintal.

La casa del señor. Huset til mannen.Voy al centro. Eg drg til sentrum.

Bruk av artiklar• Bunden artikkel bruker vi føre namn på elvar og fjell, men vanlegvis ikkje føre

namn på land, byar og personar:

El Teide es la montaña más alta de España. Teide er Spanias høgaste fjell.El Río de la Plata está en Argentina. Rio de la Plata er i Argentina.Javier vive en Barcelona. Javier bur i Barcelona.

146 ciento cuarenta y seis


ubunden artikkel

hankjønn (m.) hokjønn (f.)

eintal (sg.) un amigo una amiga

bunden artikkel

eintal (sg.) el amigo la amigafleirtal (pl.) los amigos las amigas


• Bunden artikkel bruker vi føre namn på språk, men etter ord som hablar og estudiar sløyfer vi vanlegvis artikkelen:

El español es fácil para los españoles. Spansk er lett for spanjolar.Hablo francés y estudio español. Eg snakkar fransk og studerer spansk.

• Bunden artikkel bruker vi for å skildre kroppsdelar:

Kaja tiene el pelo rubio y los ojos azules. Kaja har lyst hår og blå auge.

• Bunden artikkel bruker vi saman med uttrykket por ciento. Ubunden artikkel uttrykkjer at noko er omtrentleg:

El quince por ciento de los habitantes es indígena. Femten prosent av innbyggjarane er innfødde.Un quince por ciento de los habitantes es indígena. Omtrent femten prosent av innbyggjarane

er innfødde.

• Føre orda otro (ein annan, ein til) og medio (ein halv) bruker vi generelt ikkjeubunden artikkel.

Compramos otro libro. Vi kjøper ei anna bok / ei bok til.¿Quieres media naranja? Vil du ha ein halv appelsin?

VekedaganeVekedagane er på spansk hankjønn, slik som på norsk. Når vi svarer på spørsmålom kva dag det er, bruker vi ingen artikkel:

¿Qué día es (hoy)? Kva dag er det (i dag)? Es lunes. Det er måndag.

Når vi refererer til vekedager, bruker vi bunden artikkel. Med fleirtal uttrykkjer viein vane, mens eintal refererer til ein bestemt dag. Merk at vi ikkje bruker nokonpreposisjon tilsvarande norsk «på», berre artiklar:

El viernes tengo un examen importante. På fredag har eg ein viktig eksamen.Los viernes voy al cine. På fredagar går eg på kino.

147 ciento cuarenta y siete



Grunntal

• Når cien blir følgt av fleire tal, bruker vi ciento: ciento dos (102).• Uno blir til una føre substantiv i hokjønn: veintiuna coronas (21 kroner).• Uno blir til un føre eit substantiv i hankjønn: veintiún euros (21 euro).• Y står mellom tiarar og einarar frå og med 31: treinta y uno.• Frå og med 200 bøyer vi talorda i kjønn: doscientas coronas (200 kroner).• Ordet mil bøyes ikkje, verken i tal eller kjønn.• Millón reknar vi ikkje som eit talord, men som eit substantiv på spansk. Derfor

kan det ikkje stå direkte saman med eit anna substantiv, men må etterfølgjast avpreposisjonen de:

Dos millones de habitantes To millionar innbyggjarar

148 ciento cuarenta y ocho


0 cero 1 uno2 dos3 tres4 cuatro5 cinco6 seis7 siete8 ocho9 nueve

10 diez

101 ciento uno120 ciento veinte121 ciento veintiuno122 ciento veintidós200 doscientos300 trescientos

400 cuatrocientos500 quinientos600 seiscientos700 setecientos800 ochocientos900 novecientos

1000 mil2000 dos mil100000 cien mil

11 once 12 doce13 trece14 catorce15 quince 16 dieciséis17 diecisiete18 dieciocho19 diecinueve20 veinte

21 veintiuno22 veintidós23 veintitrés24 veinticuatro25 veinticinco26 veintiséis27 veintisiete28 veintiocho29 veintinueve30 treinta

31 treinta y uno32 treinta y dos33 treinta y tres40 cuarenta50 cincuenta60 sesenta70 setenta80 ochenta90 noventa

100 cien, ciento

dos

diez

tres cinco

nueve

seis ochosiete

unocuatro


KlokkaNår vi svarer på kva klokka er, bruker vi fleirtalsform av verbet. Unntak: Dersomklokka er noko med eitt, bruker vi eintal. Det same skjer ved uttrykka mediodía ogmedianoche:

Når du skal uttrykkje anna enn heile timar, må du bruke y (over) eller menos (på).Kvarter og halve klokkeslett uttrykkjer vi med cuarto og media. Dersom vi vilkombinere klokkeslett med periode på dagen, føyer vi til de la mañana, de la tardeeller de la noche:

Son las cuatro y venticinco. Klokka er fem på halv fem (tjuefem over fire).Son las dos menos diez de la tarde. Klokka er fem på to om ettermiddagen.Son las cinco y media de la mañana. Klokka er halv seks om morgonen.Son las diez menos cuarto de la noche. Klokka er kvart på ti om kvelden.

Dersom vi ønskjer å seie at noko går føre seg på eit bestemt tidspunkt, bruker vipreposisjonen a:

¿A qué hora llega el avión? Når (kva klokkeslett) kjem flyet?Llega a las cinco y media. Det kjem halv seks.

DatoarFor å uttrykkje datoar bruker vi på spansk grunntal med bestemt artikkel føre,ikkje rekkjetal som på norsk. Unntak: Den første datoen i kvar månad uttrykkjer viofte med rekkjetal. Men grunntal er mogleg og vanleg også her:

¿Qué fecha es (hoy)? Kva dato er det (i dag)?(Hoy) es el cinco de julio. (I dag) er det 5. juli.(Hoy) es el primero de marzo. (I dag) er det 1. mars. (Hoy) es el uno de marzo. (I dag) er det 1. mars.

For å uttrykkje hendingar på ein spesiell dato bruker vi ingen preposisjon, berre bunden artikkel:

¿Vas a trabajar el primero de enero? Skal du jobbe (på) 1. januar?

149 ciento cuarenta y nueve


¿Qué hora es? Kva er klokka?

Son las nueve. Klokka er ni. Es mediodía. Klokka er 12.00.

Es la una. Klokka er eitt. Es medianoche. Klokka er 24.00.


Framfor årstal bruker ein preposisjonen de. Merk at vi ikkje kan dele 1999 i nittennitti ni. Vi må lese heile talet:

Es el veinte de noviembre de mil novecientos noventa y nueve. Det er 20. november 1999.

Hundreår skriv vi med romartal på spansk og uttaler som grunntal:

El siglo XXI (el siglo veintiuno) Det 21. hundreåret

På spansk snakkar vi ikkje om 1700-talet, 1900-talet osv., men om det 18. og 20.hundreåret.

Ubestemte mengdeord

algo (noko) – nada (ingenting)Algo og nada står aleine, det vil seie ikkje saman med eit substantiv:

¿Ves algo? Ser du noko?No, nada. Nei, ingenting.No, no veo nada. Nei, eg ser ingenting.

Merk: Når nada står etter verbet, må vi setje no føre verbet:

alguien (nokon) – nadie (ingen)Alguien og nadie står aleine, det vil seie ikkje saman med eit substantiv. Dei blir nytta om personar, og dei blir ikkje bøygde:

Alguien ha estado aquí antes. Nokon har vore her før.Nadie habla. Ingen snakkar.No habla nadie. Ingen snakkar.

Merk: Når nadie står etter verbet, må vi setje no framfor verbet.

alguno (nokon) – ninguno (ingen)Alguno og ninguno bruker vi om personar og ting. Dei refererer til eit substantiv,og dei står alltid saman med eit substantiv, bortsett fra når substantivet er under-forstått. Alguno og ninguno blir bøygde i samsvar med substantivet. Framfor eitsubstantiv i hankjønn forkortar vi alguno til algún og ninguno til ningún:

No tengo ningún libro español. Eg har inga spansk bok.¿Conoces algún plato mexicano? Kjenner du til nokon meksikansk rett?No, no conozco ninguno. Nei, eg kjenner ingen.

Merk:• Ninguno og ninguna kan ikkje stå i fleirtal.

150 ciento cincuenta



• Når ninguno står etter verbet, må vi setje no framfor verbet.• I staden for algunos og algunas bruker vi ofte unos og unas. Meininga er omtrent den same.

Upersonleg «ein» på norskDet upersonlege ein uttrykker vi vanlegvis med se på spansk. Vi kan også brukeuno eller 3. person fleirtal for å uttrykkje noko upersonleg:

Se dice que el presidente está enfermo. Ein seier at presidenten er sjuk.Dicen que el presidente está enfermo. Dei seier at presidenten er sjuk.Uno no dice nada. Ein seier ingenting.

Merk:• Dersom den som snakkar er ei kvinne, bruker vi una, ikkje uno.• Uno/una inkluderer den som snakkar.• Bruk av 3. person fleirtal ekskluderer den som snakkar.

Les meir om bruken av se på s. 186.

todo (alt) – mismo (same)Todo og mismo blir tradisjonelt rekna som ubestemte mengdeord/pronomen. Vibøyer dei som adjektiv når dei er knytte til substantiv (todo, toda, todos, todas ogmismo, misma, mismos, mismas). Dersom det etter todo følgjer bestemt artikkel eintal, tyder det heile:

Todas las chicas tienen los mismos intereses. Alle jentene har dei same interessene.Mi hermano habla todo el tiempo. Broren min snakkar heile tida.Todo es más fácil en verano. Alt er lettare om sommaren.

151 ciento cincuenta y uno



152 ciento cincuenta y dos


Eigedomsord

Eigedomsorda uttrykkjer eigeforhold og tilhøyrsle. Dei blir bøygde etter det somblir ått, akkurat som på norsk. Når eigedomsordet står saman med substantivet,bruker vi desse formene:

eintal (sg.) fleirtal (pl.)

1. mi min, mi, mitt mis mine

2. tu libro din, di, ditt tus libros dine

3. su hans, hennar, sin, si, sitt, Dykkar sus hans, hennar, sine, Dykkar1. nuestro vår, vårt nuestros våre

nuestra casa nuestras casas

2. vuestro dykkar vuestros dykkarvuestra vuestras

3. su deira, Dykkar sus deira, Dykkar

Mi hermano es profesor. Broren min er lærar.Nuestra casa es grande. Huset vårt er stort.Vuestros libros están en la mesa. Bøkene deira er på bordet.Sus gatos duermen. Kattane hans/hennar/Dykkar søv.No veo tus revistas. Eg ser ikkje blada dine.Su amiga vive en Madrid. Venninna hans/hennar/Dykkar

bur i Madrid.

Trykksterke former av eigedomsord

1. mío, -a, -os, -as2. tuyo, -a, -os, -as3. suyo, -a, -os, -as1. nuestro, -a, -os, -as2. vuestro, -a, -os, -as3. suyo, -a, -os, -as

Desse bøyer vi altså i kjønn og tal.

Vi bruker dei når• eigedomsordet er plassert etter substantivet og dermed får ekstra trykk (slik som

bruken av dei engelske mine, yours, hers, ours, og theirs).• substantivet manglar og eigedomsordet dermed står aleine. Når substantivet

heilt er fjerna frå setninga, må eigedomsordet ha artikkel framfor seg.

Estas flores son tus flores. Desse blomane er dine blomar.Estas flores son tuyas. Desse blomane er dine. (Substantivet er utelate)


Estas son las tuyas. Desse er dine. (Substantivet er utelate frå setninga)

¡Dios mío! Herregud! (eigentleg Min Gud!) (Eigedomsordet etterstilt)

Peikeord

På spansk skil vi mellom det som er heilt nær, det som er lenger borte, men i peike-avstand, og det som er enda lenger borte. Peikeord står nesten alltid saman medeit substantiv, og dei blir bøygde i kjønn og tal i samsvar med det substantivet somdei står saman med.


hankjønn (m.) Nær den som snakkar este chico (denne guten) estos chicos (desse gutane)I peikeavstand ese chico (den guten) esos chicos (dei gutane)Lenger borte aquel chico (den guten) aquellos chicos (dei gutane)

hokjønn (f.) Nær den som snakkar esta chica (denne jenta) estas chicas (desse jentene)I peikeavstand esa chica (den jenta) esas chicas (dei jentene)Lenger borte aquella chica (den jenta) aquellas chicas (dei jentene)

Spansk har også peikeord som ikkje står saman med eit substantiv. Desse viser tilnoko abstrakt eller til innhaldet i ei heil setning eller fleire setningar og blir dess -utan brukte i visse spørsmål:

esto = detteeso = detaquello = det

¿Qué es esto /eso /aquello? Kva er dette/det?

Merk: Når vi seier esta mañana, esta tarde, esta noche, snakkar vi om den morgonen osv. som er nærmast i tid i forhold til taletidspunktet. Dette set vi om med i dag tidleg, i ettermiddag, ikveld/natt.

153 ciento cincuenta y tres



Substantiv

Tal

Fleirtalsbøying

• Ord som endar på vokal, får -s lagt til i fleirtal.• Ord som endar på konsonant, får -es lagt til i fleirtal.

Alltid eintalLa gente aquí es muy simpática. Folk her er svært hyggelege.El dinero no es importante. Pengar er ikkje viktig.No compro mucha ropa. Eg kjøper ikkje mange klede.

Alltid fleirtal¿Qué has hecho en las vacaciones? Kva har du gjort i ferien?Me pongo los pantalones azules. Eg tek på meg dei blå buksene.Necesito gafas para leer. Eg treng briller for å lese.¿Dónde están las tijeras? Kvar er saksa?

KjønnSpanske substantiv har to kjønn: hankjønn og hokjønn.

Nokre tommelfingerreglar for å avgjere kva kjønn eit ord er:• Dei fleste ord som endar på -o, er hankjønn (m.). Døme: libro

Nokre unntak: mano, foto• Dei fleste ord som endar på -a, er hokjønn (f.). Døme: vida, casa

Unntak: ord av gresk opphav som endar på -ma, -ta og -pa.Døme: mapa, planeta, clima, problema, programa

• Ord som endar på -dad og -ción/-sión er alltid hokjønn (f.).Døme: ciudad, universidad, estación, televisión

Nokre ord som står for yrke, er hankjønn eller hokjønn alt etter om vedkommande er mann eller kvinne:

el/la cantante songaren/songarinnael/la periodista journalisten

154 ciento cincuenta y cuatro



ubunden form bunden form ubunden form bunden formun libro el libro libros los librosuna casa la casa casas las casasun móvil el móvil móviles los móviles


Ved slektskapsforhold bruker vi hankjønn fleirtal som fellesform:

hermano (m.) brorhermana (f.) systerhermanos (m.pl.) sysken/brør

Hokjønnsord som byrjar på betont a (a som har trykk), får artikkelen el i bundenform eintal. Dei oppfører seg elles som hokjønnsord:

El agua está fría. Vatnet er kaldt.

Genitiv og samansette ord

Genitiv (eigeform) danner vi på spansk med preposisjonen de. Det som «blir ått»,set vi i bunden form.

El profesor de Eva se llama Miguel. Læraren til Eva / Evas lærar heiter Miguel.La capital de Ecuador se llama Quito. Hovudstaden i Ecuador / Ecuadors hovudstad heiter Quito.

Samansette ord blir også ofte uttrykte med preposisjonen de:

una banda de rock eit rockeband la profesora de geografía geografilæraren (kvinneleg)

Anna om substantiv

Preposisjonen a føre objektDersom eit substantiv står som objekt (direkte eller indirekte), må a alltid stå føresubstantivet dersom dette er ein person eller noko personifisert:

Veo a mamá. Eg ser mamma.Ayudamos al señor. Vi hjelper mannen.Oigo a Pusur. Eg høyrer Pusur.

Diminutiv (forminsking)Endingane -ito/-ita kan brukast for å uttrykkje at noko er lite eller kjært. Andreslike forminskingsendingar finst også, men -ito/-ita er dei vanlegaste. Slike endingar kan elles også leggjast til adjektiv.

hermanito veslebrorcucharita/cucharilla teskeiAnita vesle Ana

155 ciento cincuenta y cinco



Adjektiv

Samsvarsbøying

Adjektiva er knytte til substantiva, og deifortel om eigenskapane ved dei (ei penjente, ein interessant film osv.) Dei blirbøygde i tal og kjønn i samsvar med deisubstantiva dei skildrar. Adjektiv som slut-tar på vokal, får -s i fleirtal, mens vi legg -estil dei som endar på konsonant. Adjektivsom sluttar på -o i hankjønn, får -a ihokjønn.

Adjektiv som sluttar på ein annan vokal enn -o eller konsonant i hankjønn, får deisame formene i hokjønn. Unntak: nasjonalitetsadjektiv.

Merk: Når eitt og same adjektiv skildrar fleire substantiv med og mellom, følgjer vi dei vanlegereglane for bøying av adjektiv, det vil seie at adjektivet må stå i fleirtal.

La ropa y la casa limpias. Reine klede og reint hus.Sus camisas y jerseys son blancos. Skjortene og genserane hans/hennar er kvite

156 ciento cincuenta y seis



eintal (sg.) un vestido bonito (ein fin kjole) una blusa bonita (ein fin bluse)fleirtal (pl.) vestidos bonitos (fine kjolar) blusas bonitas (fine blusar)

blanco

negro

gris

rojo

azul

verde

amarillo

marrón

lila

rosa

naranja


eintal (sg.) un país grande (eit stort land) una ciudad grande (ein stor by)fleirtal (pl.) países grandes (store land) ciudades grandes (store byar)


eintal (sg.) un vestido azul (ein blå kjole) una blusa azul (ein blå bluse)fleirtal (pl.) vestidos azules (blå kjolar) blusas azules (blå blusar)


eintal (sg.) un vestido francés (ein fransk kjole) una blusa francesa (ein fransk bluse)fleirtal (pl.) vestidos franceses (franske kjolar) blusas francesas (franske blusar)


Plassering

Adjektiva blir vanlegvis plasserte etter substantiva.

Ein del vanlege adjektiv, som bueno, malo, pequeño og grande, plasserer vi ofte føresubstantivet. Da forkortar vi bueno og malo til buen og mal føre substantiv i han-kjønn. Grande blir forkorta til gran føre alle substantiv. Ofte har adjektiv som blirplasserte føre substantivet, ei litt anna og meir abstrakt tyding.

un gran hombre ein stor (akta) mannun hombre grande ein (fysisk) stor mannun buen libro ei god bokun hombre bueno ein snill mannun mal día ein dårleg dagun hombre malo ein slem mann

Elativ -isimo

For å forsterke tydinga av eit adjektiv kan vi leggje til endinga -ísimo:

un chico altísimo ein svært høg gutuna abuela buenísima ei svært snill bestemorEstamos contentísimos. Vi er svært glade.¡Buenísimo! Kjempebra!

Gradbøying

Regelrett gradbøying av adjektiv på spansk følgjer desse mønstra:

La pensión es más barata que el hotel. Pensjonatet er billigare enn hotellet.Miraflor es el hotel más barato. Miraflor er det billigaste hotellet.Siempre compro los vestidos más baratos. Eg kjøper alltid dei billigaste kjolane.

157 ciento cincuenta y siete


positiv komparativ superlativ

hankjønn eintal barato (billig) más barato (billigare) el más barato (billigast)hokjønn eintal barata más barata la más barata

hankjønn fleirtal baratos más baratos los más baratoshokjønn fleirtal baratas más baratas las más baratas


Dersom vi vil uttrykkje mindre grad av noko, bruker vi menos:

Los zapatos son menos caros que las botas. Skoa er mindre dyre enn støvlane.

Nokre adjektiv har uregelrett gradbøying. Blant desse finn vi:

Rekkjetal

Rekkjetal blir rekna som adjektiv og blir bøygde som dei:

La primera vez Første gong

primer piso første etasjesegundo piso andre etasjetercer piso tredje etasjecuarto piso fjerde etasjequinto piso femte etasje

Merk: Primero og tercero blir til primer og tercer foran substantiv i hankjønn.

Pronomen

Subjektsform

Nosotras og vosotras er hokjønnsformer, men når «vi» eller «de» består av bådemenn og kvinner, bruker vi nosotros og vosotros.

158 ciento cincuenta y ocho


positiv komparativ superlativ

bueno (god) mejor (betre) el mejor (best)malo (dårleg) peor (verre) el peor (verst)grande (stor, om alder) mayor (eldre) el mayor (eldst)pequeño (liten, om alder) menor (yngre) el menor (yngst)

yo egtú duél, ella, usted han, ho, Denosotros, nosotras vivosotros, vosotras deellos, ellas, ustedes dei, De

sexto piso sjette etasjeséptimo piso sjuande etasjeoctavo piso åttande etasjenoveno piso niande etasjedécimo piso tiande etasje


Usted og ustedes er høflege former. Desse bruker vi oftare på spansk enn på norsk.Usted blir ofte forkorta skriftleg til Ud eller Vd og ustedes til Uds eller Vds. Ustedes blir brukt i Spania når vi skal snakke høfleg til fleire.

I Latin-Amerika bruker dei ikkje 2. person fleirtal, dvs. ikkje vosotros/vosotras ogheller ikkje verb i 2. person fleirtal. I staden bruker dei ustedes og 3. person fleirtalav verbet. Ustedes treng dermed ikkje vere høfleg form i Latin-Amerika.

På spansk bruker vi subjektsformene berre for å framheve subjektet eller for åunngå moglege misforståingar. Verbendingane viser elles kva som er subjekt.

Yo soy de Noruega, pero ella es de Suecia. Eg er frå Noreg, men ho er frå Sverige.

Preposisjonsform

Preposisjonsformene blir plasserte etter preposisjonane og er like subjektsformene(sjå rett ovanfor), bortsett frå i 1. person og 2. person eintal, som blir mí og ti:

Para mí un café. ¿Y para ti? Ein kaffi til meg, og til deg?No puedo vivir sin él. Eg kan ikkje leve utan han.A ellos les gustan las gambas. Dei liker reker.

Unntak: Etter preposisjonen con brukes conmigo og contigo i 1. og 2. person eintal:

¿Quieres hablar conmigo? Vil du snakke med meg?No quiero hablar contigo. Eg vil ikkje snakke med deg.

Direkte objektsform

•Plassering: Føre bøyd verb. Blir hekta bak på ubøygde former (infinitiv, gerundium og imperativved påbod):

¿Dónde pones los libros? Kvar legg du bøkene?Los pongo aquí en la mesa. Eg legg dei her på bordet.Prefiero ponerlos en la mesa. Eg vil heller leggje dei på bordet.Voy a ponerlos en la mesa. Eg skal leggje dei på bordet.

Når vi har både eit bøygt verb og infinitiv, kan objektspronomenet alternativtsetjast føre begge verba. Dette gir ingen skilnad i tyding:

Los voy a poner en la mesa. Eg skal leggje dei på bordet.

159 ciento cincuenta y nueve


me megte deglo, la, (le) han, henne, den, det, Dykknos ossos dykklos, las (les) dei, Dykk


Indirekte objektsform

Indirekte objekt fortel kven eller kva noko skjer til fordel eller skade for.

María un regalo su madre.

María da un regalo a su madre. Maria gir ei gåve til mora si.Le da un regalo. Ho/han gir henne/han ei gåve.

Plassering: Som for direkte objektspronomen (sjå ovanfor).

Ein del spanske verb blir konstruerte med indirekte objekt, deriblant gustar(like/”behage”):

Verbet gustar

indirekte objekt verbal subjektMe gusta la casa. Eg liker huset. (Eigentleg: Huset behagar meg.)Me gustan los libros. Eg liker bøkene. (Bøkene behagar meg.)

I døma ovanfor er subjektet la casa og los libros, og gustar blir bøygt i samsvarmed desse. Les meir om gustar og andre liknande verb på s. 190.

Direkte og indirekte objekt i same setning: se lo/la/los/las

IO DO IO DO María me lo da. María gir meg den.

Når begge objektspronomena står i 3. person, blir dei indirekte objekta le eller lesendra til se:

IO DO IO DO IO DOMaría le lo da. María se lo da. María gir han/henne det/den.

160 ciento sesenta


me megte degle han, henne, Dykknos ossos dykkles dei, Dykk


Se er her altså ikke eit refleksivt pronomen, men eit indirekte objektspronomensom erstattar le (han/henne) eller les (dei). Når le eller les er etterfølgde av lo, la,los eller las, blir dei indirekte objekta le eller les endra til se:

Refleksive pronomen

Plassering: Som for objektsprono-men, det vil seie føre verbet.Unntak: ved infinitiv (og andreubøygde former) blir pronomenethengt bak på verbet.

Resiproke pronomen

Det norske ordet kvarandre kallar vi eit resiprokt pronomen. På spansk bruker ein desse resiproke pronomena:se, nos, os. Merk at desse er heilt like dei refleksivepronomena (sjå ovanfor).

Las lenguas románicas se parecen. Romanske språk lliknar på kvarandre.Nos besamos. Vi kyssar kvarandre.¿Ya os conocéis? Kjenner de allereie kvarandre?

161 ciento sesenta y uno


lavarse vaske seg

me lavo eg vaskar megte lavas du vaskar degse lava han, ho, det vaskar segnos lavamos vi vaskar ossos laváis de vaskar dykkse lavan dei vaskar seg/De vaskar Dykk

me lo, la, los, laste lo, la, los, lasle/se lo, la, los, las María se los da (a ella). María gir dei til henne.nos lo, la, los, lasos lo, la, los, lasles/se lo, la, los, las María se los da (a ellas). María gir dei til dei.


Spørjeord

¿Qué es? Kva er det?¿Qué tal? Korleis går det?¿Qué hora es? Kva er klokka?¿Cómo vives? Korleis bur du?¿Cómo estás? Korleis har du det?¿Cómo te llamas? Kva heiter du? (Egentleg: Korleis kallar du deg?)¿Dónde vives? Kvar bur du?¿De dónde sois? Kvar er de frå?¿Adónde vas? Kvar dreg du (til)?¿Por qué estamos aquí? Kvifor er vi her?¿Quién es? Kven er han/ho/De?¿Quiénes son? Kven er dei? ¿De quién es este libro? Kven eig denne boka? ¿Cuándo tocas? Når spelar du?¿Cuánto vale? Kor mykje kostar det?¿Cuántos hermanos tienes? Kor mange sysken/brør har du?¿Cuántas lenguas habla usted? Kor mange språk snakkar De?¿Cuál es tu plato preferido? Kva er favorittretten din? ¿Cuáles son tus intereses? Kva er interessene dine?

• Cuánto (kor mykje) bøyer vi i kjønn og tal etter det substantivet det står saman med. Quién og cuálbøyer vi i tal. Cuál bruker vi når det er snakk om eit utval av fleire alternativ.

Døme: Aquí tienes tres libros. ¿Cuál te gusta más? Her har du tre bøker. Kva (for ei bok) liker du best?

• Alle spørjeord har aksent.

162 ciento sesenta y dos



Verb

Spanske verb med regelrett bøying kan delast inn i tre grupper etter endingane tilinfinitivane:

ar-verb (hablar)er-verb (beber)ir-verb (vivir)

Presens

Regelrette verb

Alle regelrette verb som i infinitiv sluttar på -ar, -er og -ir, bøyer vi etter dette mønsteret:

Dei personlege pronomena (yo, tú, él osv.) er førte opp i parentes fordi dei blir oftast utelatne. Verbendingane fortel kva person det dreier seg om.

Diftongerande verb

Nokre verb får vokalendringar (diftongerer) når stammevokalen er betont (har trykk).Dette gjeld verb av alle dei tre kategoriane. Endringane kan vere e > ie, eller o > ue:

163 ciento sesenta y tres


hablar snakke beber drikke vivir bu/leve

eintal 1. (yo) hablo bebo vivo eg snakkar/drikk/bur(sg.) 2. (tú) hablas bebes vives du snakkar/drikk/bur

3. (él, ella, usted) habla bebe vive han, ho, De, det, densnakkar/ drikk/bur

fleirtal 1. (nosotros, -as) hablamos bebemos vivimos vi snakkar/drikk/bur(pl.) 2. (vosotros, -as) habláis bebéis vivís de snakkar/drikk/bur

3. (ellos, ellas, ustedes) hablan beben viven dei, De snakkar/drikk/bur

diftongering e > ie diftongering o > ueempezar byrje poder kunne

eintal 1. empiezo puedo(sg.) 2. empiezas puedes

3. empieza puede

fleirtal 1. empezamos podemos(pl.) 2. empezáis podéis

3. empiezan pueden


Legg merke til at 1. og 2. person fleirtal ikkje får diftongering. Det er fordistamme vokalen (e eller o) her ikkje har trykk.

Andre verb med diftongering e > ie:atravesar, calentar, cerrar, comenzar, defender, descender, despertar, entender, fregar,negar, nevar, pensar, perder, recomendar, sentar(se), querer, sentir(se), tener, venir

Andre verb med diftongering o > ue:acordarse, acostarse, almorzar, contar, costar, doler, dormir, encontrar, llover, mostrar,mover, probar, recordar, rogar, soler, sonar, soñar, volar, volver

I tillegg diftongerer verbet jugar: u > ue.

Verb med vokalskifte

Nokre verb får vokalskifte (e > i). Stammevokalen -e blir til -i der denne har trykk, det vil seie i alle former bortsett frå 1. og 2. person fleirtal:

i

Blant andre verb som blir bøygde slik, kan vi nemne pedir, vestir(se), seguir, reír(se), sonreír og freír.

Pretérito indefinido

164 ciento sesenta y cuatro


servir servere

eintal 1. sirvo(sg.) 2. sirves

3. sirve

fleirtal 1. servimos(pl.) 2. servís

3. sirven

hablar beber escribir

eintal 1. (yo) hablé bebí escribí eg snakka/drakk/skreiv(sg.) 2. (tú) hablaste bebiste escribiste du snakka/drakk/skreiv

3. (él, ella, usted) habló bebió escribió han, ho, De, den, det snakka/drakk/skreiv

fleirtal 1. (nosotros, -as) hablamos bebimos escribimos vi snakka/drakk/skreiv(pl.) 2. (vosotros, -as) hablasteis bebisteis escribisteis de snakka/drakk/skreiv

3. (ellos, ellas, ustedes) hablaron bebieron escribieron dei, De snakka/drakk/skreiv


Verb med vokalskifte i pretérito indefinido

Ein del verb som får vokalskifte eller diftongering i presens, får også vokalskifte ipretérito indefinido. Vokalskiftet skjer berre i 3. person

Som seguir går også pedir, servir, convertirse, conseguir, divertirse, vestirse, sentir,freír, reír(se) og sonreír. Som dormir går morir.

Nokre uregelrette verb i indefinido

Merk: I 3. person fleirtal av conducir, decir, traer utelet vi endinga --i.Dette gjeld alltid når stamma sluttar på bokstaven j.

* conducir – condujeron, decir – dijeron, traer – trajeron** 3. person eintal av hacer skriv vi hizo.

165 ciento sesenta y cinco


seguir halde fram dormir sove

eintal 1. seguí eg heldt fram dormí eg sov(sg.) 2. seguiste du heldt fram dormiste du sov

3. siguió han, ho, De, den, det heldt durmió han, ho, De, den, det sov fram

fleirtal 1. seguimos vi heldt fram dormimos vi sov(pl.) 2. seguisteis de heldt fram dormisteis de sov

3. siguieron dei, De heldt fram durmieron dei, De sov

Infinitiv Stamme Ending

andar gå anduv-conducir køyre conduj-*decir seie dij-* -ehacer gjere hic-** -istequerer ville/ha/elske quis- -ovenir komme vin-estar vere estuv- -imospoder kunne pud- -isteisponer settje, leggje pus- -ieronsaber vite, få greie på sup-tener ha, få tuv-traer ha med seg traj-*


Ser, ir og dar

• Ein god del andre verb er uregelrette i indefinido. Sjå verblista i tekstboka.

Bruk av pretérito indefinido: sjå nedanfor.

Pretérito imperfecto

Merk at berre tre verb blir bøygde uregelrett i imperfecto: verba ser, ir og ver (sjå s. 220, 213, 222)..

Bruk av pretérito indefinido og pretérito imperfecto

Begge desse verbaltidene uttrykkjer fortid og blir som oftast omsette med norskpreteritum. Når ein ønskjer å fortelje om ei hending eller ein tilstand i går, vil einoftast bruke anten indefinido eller imperfecto. Men dei er nokså ulike:

Indefinido bruker vi• når vi svarer på spørsmålet "Kva hende?"• om ei hending eller handling i fortida innanfor eit avgrensa tidsrom, om

handlingar som skjedde på eit bestemt tidspunkt, og/eller når vi legg vekt på at handlinga er avslutta

166 ciento sesenta y seis


ser, ir vere, dra dar gi

eintal 1. fui eg var / drog di eg gav(sg.) 2. fuiste du var/ drog diste du gav

3. fue ha, ho, De, den var/ drog dio han, ho, De, den, det gav

fleirtal 1. fuimos vi var/ drog dimos vi gav(pl.) 2. fuisteis de var/ drog disteis de gav

3. fueron dei, de var/ drog dieron dei, De gav

hablar beber vivir

eintal 1. (yo) hablaba bebía vivía Eg snakka/drakk/budde(sg.) 2. (tú) hablabas bebías vivías Du snakka/drakk/budde

3. (él, ella, usted) hablaba bebía vivía Han, ho, De, den, det snakka/drakk/budde

fleirtal 1. (nosotros, -as) hablábamos bebíamos vivíamos Vi snakka/drakk/budde(pl.) 2. (vosotros, -as) hablabais bebíais vivíais De snakka/drakk/budde

3. (ellos, ellas, ustedes) hablaban bebían vivían Dei, De snakka/drakk/budde


167 ciento sesenta y siete


• Generelt: Ved indefinido legg vi vekt på anten byrjinga eller avslutninga på ei handling eller handlinga som ein ferdig avslutta heilskap:

Handling/hending

• Stikkord: Handling ("action"), noko som hende

Imperfecto bruker vi• for å uttrykkje vanar i fortida. Når vi svarer på spørsmålet "Kva brukte å

hende?"• om skildringar. Når vi svarer på spørsmålet "Korleis var situasjonen?"• om noko som er ein bakgrunn eller ei ramme for ei hending.• Generelt: Når vi ikkje vil rette merksemda mot byrjinga, mot slutten eller mot

at ei hending er ferdig avslutta:

Handling/tilstand

• Stikkord: skildring, bakgrunn (ramme), vane.

Skilnadene mellom indefinido og imperfecto kan samanliknast med eit teater:Imperfecto er kulissane og lyssetjinga, mens indefinido er det som går føre seg på scena; sjølve handlinga i teaterstykket.

Bakgrunn/ramme/skildring (imperfecto) Avslutta handling (indefinido)

Era primavera, pero hacía frío.Me duché, desayuné y salí.

En la parada de autobús había mucha gente,y casi todos tenían cara de sueño. Me puse en la cola.

Mientras esperábamos empezó a llover.Cuando al final llegó el autobús,

todos estábamos mojados.

Det var vår, men det var kaldt. Eg dusja, åt frukost og gjekk ut. På busstoppestaden var det mykje folk, og nesten alle såg trøytte ut. Eg stilte meg i køen. Mens vi venta, byrja det å regne. Da bussen til slutt kom, var vi alle våte.


Imperfecto kan altså brukast for å skildre ein vane i fortida:

Comíamos siempre a la una. Vi åt alltid klokka eitt.

Merk at indefinido kan brukast for å leggje vekt på byrjinga av ei hending. På norsk bruker vi da ofte eit heilt anna verb. Merk kontrastane mellom tydinga av indefinido og imperfecto i desse døma:

Tuvo una niña. Ho fekk ei jente.Tenía la carta en el bolso. Ho hadde brevet i veska.

Conocieron a mucha gente. Dei vart kjende med mykje folk.Conocían a mucha gente. Dei kjende mykje folk.

Lo supimos ayer. Vi fekk vite det i går.Ya lo sabíamos. Vi visste det allereie.

Cuando te fuiste tú yo también quise irme. Da du gjekk, fekk eg også lyst til å gå.No quería llegar tarde. Eg ville ikkje komme seint.

Presens perfektum

Perfektum på spansk og norsk bruker vi nokså likt. På norsk seier du til dømes«Eg har ete mykje i dag». Når du seier «har ete» eller «har snakka», bruker du presens perfektum. Presens perfektum er ei fortid av verbet som blir brukt for åuttrykkje at hendinga har eit eller anna å gjere med notida.

Presens perfektum på norsk dannar vi med hjelpeverb (har) og perfektum partisipp(snakka). På spansk bøyer vi hjelpeverbet haber (ha) i alle personar. Dette verbetblir berre brukt som hjelpeverb. Partisippet har felles form i alle personar, slik sompå norsk.

168 ciento sesenta y ocho


hablar beber vivir

he eg harhas du harha han, ho, De, den,

det har

hemos vi harhabéis de harhan dei, De har

hablado (snakka) bebido (drukke) vivido (budd)

(yo)(tú)(él, ella, usted)

(nosotros, -as)(vosotros, -as)(ellos, ellas, ustedes)


¿Has comido mucho esta semana? Har du ete mykje denne veka?Este año hemos vivido en Ecuador. I år har vi budd i Ecuador.Hoy he hablado mucho por teléfono. I dag har eg snakka mykje i telefonen.

Verb med uregelrett bøying av partisippet

Perfektum og pronomenPronomen plasserer vi føre begge verb, både hjelpeverb og hovudverb:

(Yo) lo he comido. Eg har ete det/han/ho/den.(Yo) le he dado el libro. Eg har gitt han/henne boka.(Yo) me he lavado. Eg har vaska meg.

Perfektum på norsk, men ikkje på spansk

Når ein på spansk ønskjer å uttrykkje at noko har gått føre seg ei tid og framleisskjer, bruker ein ikkje perfektum slik som på norsk. Dette kan uttrykkjast på fleiremåtar:

• Verbet llevar i presens + tidsuttrykk

¿Cuánto tiempo lleváis en Sevilla? Kor lenge har de vore (og er enno) i Sevilla?Llevamos tres meses aquí. Vi har vore her i tre månader (og er her enno).

• Verbet llevar i presens + tidsuttrykk + verb i gerundium

¿Cuánto tiempo lleváis estudiando Kor lenge har de studert (og studerer enno) matemáticas? matematikk?Llevamos dos años estudiándolas. Vi har studert det i to år (og gjer det

enno).

169 ciento sesenta y nueve


infinitiv perfektum partisipp

abrir abierto (opna)cubrir cubierto (dekt)decir dicho (sagt)descubrir descubierto (avdekt)componer compuesto (komponert)escribir escrito (skrive)hacer hecho (gjort) ir ido (gått)morir muerto (døydd)poner puesto (sett)romper roto (øydelagt)ser sido (vore)ver visto (sett)volver vuelto (komme tilbake)


• Verb i presens + uttrykket desde hace

¿Desde cuándo estudiáis matemáticas? Kor lenge har de studert matematikk??Estudiamos matemáticas desde hace dos años. Vi har studert matematikk i to år (og gjer

det enno).

• hace + tidsuttrykk + que + verb i presens

¿Cuánto tiempo hace que estudiáis matemáticas? Kor lenge har de studert matematikk?Hace dos años que estudiamos matemáticas. Vi har studert matematikk i to år (og gjer

det enno).

Acabar de + infinitiv

Med acabar de + infinitiv uttrykkjer ein noko som nettopp har hendt. Merk at verbet står i presens, og at vi bruker perfektum på norsk.

Los alumnos acaban de escribir un resumen. Elevane har nettopp skrive eit resymé.

Pluskvamperfektum (preteritum perfektum)

Pluskvamperfektum på spansk og norsk blir brukte nokså likt. Pluskvamperfektumer fortid av perfektum. Denne verbalforma uttrykkjer ei handling som skjedde før ei anna i fortid. På norsk lagar vi pluskvamperfektum av hjelpeverbet hadde + partisippet av hovudverbet. På spansk lagar vi det på tilsvarande vis: pretérito imperfecto av haber + partisippet av hovudverbet.

Cuando tú llegaste, ya habíamos terminado Da du kom, hadde viel proyecto. allereie avslutta prosjektet.El doctor Urbino había enseñado al loro a Doctor Urbino hadde lærthablar. papegøyen å snakke.

170 ciento setenta


haber hablar comer vivir

había eg hadde habías du haddehabía han/ho/De/den/det hadde habíamos vi haddehabíais de haddehabían dei/De hadde

hablado comido vivido


Framtid

Framtid kan uttrykkjast på flere ulike måtar på spansk, mellom anna ved uttrykketir + a + infinitiv, eller med eigne bøyingar.

ir + a + infinitiv

For å uttrykkje noko nær føreståande, noko vi skal eller tenkjer å gjere, bruker vi verbet ir + a + infinitiv av det verbet som uttryk-kjer handlinga. Hjelpeverbet ir blir bøygd i person, tal og tid:

¿Qué vas a hacer en tus vacaciones? Kva skal du gjere i ferien?Voy a trabajar y voy a ir a Barcelona. Eg skal arbeide, og eg skal

dra til Barcelona.

Presens futurum

Futurum (futuro) bruker vi vanlegvis for å uttrykkje ei framtidig handling. På norskbruker vi både presens og futurum: Eg kjem i morgon. Eg vil/skal komme i morgon.

Vi lagar futuro ved å leggje endingar til heile infinitiven av verbet. Endingane erdei same for alle verb (-ar-, -er- og -ir-verb).

¿Dónde viviréis en el futuro? Kvar skal de bu i framtida?No sé, pero comeré muchas tapas Eg veit ikkje, men eg vil ete mange tapas,y hablaré español. og eg kjem til å snakke spansk.

171 ciento setenta y uno


hablar beber vivir

eintal 1. (yo) hablaré beberé viviré(sg.) 2. (tú) hablarás beberás vivirás

3. (él, ella, usted) hablará beberá vivirá

fleirtal 1. (nosotros, -as) hablaremos beberemos viviremos(pl.) 2. (vosotros, -as) hablaréis beberéis viviréis

3. (ellos, ellas, ustedes) hablarán beberán vivirán


Nokre verb får endring i stamma, men endingane er dei same som i regelretteverb:

Futurum ved noko ein trur eller forventar

Spansk futurum treng ikkje alltid å uttrykkje framtid. Futurum kan også brukast for å uttrykkje noko ein trur eller forventar:

¿Dónde estará tu hermano ahora? Kvar kan broren din vere no?Ya estará en Chile. Han kan allereie vere i Chile.

Kondisjonalis (preteritum futurum)

Med preteritum futurum, eller kondisjonalis (condicional), uttrykkjer ein vanlegvisei framtidig handling sedd frå fortida. Men condicional kan også uttrykkje nokohypotetisk, altså noko ein tenkjer seg kunne skje. Les meir om slike konstruksjonarpå s. 182.

Vi lagar kondisjonalis ved å leggje endingar til heile infinitiven av verbet.Endingane er dei same for alle verb (-ar-, -er- og -ir-verb).

Dijo que llegaría a las dos. Ho sa at ho ville komme klokka to.¿Os gustaría ir a México? Ville de like å dra til Mexico?

172 ciento setenta y dos


llegar comer vivir

eintal 1. (yo) llegaría comería viviría(sg.) 2. (tú) llegarías comerías vivirías

3. (él, ella, usted) llegaría comería viviría

fleirtal 1. (nosotros, -as) llegaríamos comeríamos viviríamos(pl.) 2. (vosotros, -as) llegaríais comeríais viviríais

3. (ellos, ellas, ustedes) llegarían comerían vivirían

decir diré poner pondré salir saldréhaber habré querer querré tener tendréhacer haré saber sabré venir vendrépoder podré


Nokre verb får endring i stamma (dei same som får ending i presens futurum),men endingane er dei same som i regelrette verb:

iba a + infinitiv

Ein annan måte å uttrykkje "skulle/ville" på er å bruke imperfecto av ir + a + infinitiv. Her uttrykkjer ein intensjon eller framtid sedd frå eit punkt i fortida.

Íbamos a estudiar, pero luego tuvimos una visita. Vi skulle lese, men så fekk vi besøk.Dijiste que ibas a llegar a las tres. Du sa at du skulle komme klokka tre.

Gerundium

Spansk gerundium er ei verbalform som uttrykkjer at noko går føre seg/varer eiviss tid. Tida blir ofte brukt saman med hjelpeverbet estar, og da kan ho minnenokså mykje om den engelske «-ing-forma» når vi bruker denne med hjelpeverbetbe. (She is singing.)

-ar-verb får endinga -ando, mens -er- og -ir-verb får endinga -iendo i gerundium:

¿Qué estáis haciendo? Kva driv de med? / Kva held de på med (å gjere)?

Estamos hablando y bebiendo café. Vi driv og snakkar og drikk kaffe.

173 ciento setenta y tres


hablar beber escribir

estoy estásestá

estamosestáisestán

hablando bebiendo escribiendo



decir diría poner pondría salir saldríahaber habría querer querría tener tendríahacer haría saber sabría venir vendríapoder podría


Dei same verba som får vokalskifte i indefinido, får også vokalskifte i gerundium(sjå s. 165):

Tu padre está durmiendo. Faren din søv.Los camareros están sirviendo el postre. Kelnerane held på med å servere desserten.

Plassering av pronomenGerundium er eitt av tre tilfelle der ein kan plassere pronomen (refleksive pronomen, direkte objektspronomen og indirekte objektspronomen) etter verbet,det vil seie at ein heng det bak på gerundium. Dei andre to tilfella er infinitiv ogimperativ ved påbod. Pronomenet kan også plasserast framfor hjelpeverbet estar.

Estoy duchándome. Me estoy duchando. Eg held på å dusje.Estamos haciéndolo. Lo estamos haciendo. Vi held på å gjere det.

Gerundium etter seguir og continuarVerba seguir og continuar (halde fram) er alltid følgde av gerundium, ikkje av infinitiv som på norsk:

Clara sigue estudiando medicina. Clara held fram med å studere medisin.Eva continúa comiendo. Eva held fram med å ete.

Verbet ser heiter siendo i gerundium. Det er blant dei heller få verba som skal bøyasturegelrett i gerundium: leer (leyendo), oír (oyendo) og construir (construyendo).

Noruega sigue siendo un país rico. Noreg held fram med å vere eit rikt land.

Verbet llevar i presens + tidsuttrykk + verb i gerundiumDenne konstruksjonen uttrykkjer at noko har gått føre seg ei tid og framleis skjer.Dette kan også uttrykkjast på fleire andre måtar (sjå s. 169–170).

Ya llevamos dos horas escribiendo. Vi har no skrive i to timar (og gjer det enno).

Annan bruk av gerundium Gerundium kan utan hjelpeverb uttrykkje måte eller erstatte ei setning:

He venido andando. Eg har komme til fots. Mirando la tele me enteré del accidente. Da eg såg på TV/ved å sjå på TV,

fekk eg vite om ulykka.

Incluyendo Las Antillas hay 123 familias Når/Dersom ein inkluderer Antillane,de lenguas indígenas. finst det 123 familiar av indianarspråk.

174 ciento setenta y cuatro



Konjunktiv

Konjunktiv (subjuntivo på spansk) er ein verbalmodus. Andre modusar på spansker indikativ (den modusen vi vanlegvis bruker) og imperativ (imperativo).Modusen fortel noko om den haldninga den talande har til det ho/han seier.Gjennom ulike modusar kan ein uttrykkje spesielle nyansar, som vilje, uvisse ellerkjensle. Modus (og dermed også konjunktiv) er altså ein måte å uttrykkje nyansarpå ved hjelp av bøyingar av verb.

På norsk har vi konjunktiv, men det bruker vi svært sjeldan. Den mest kjende kon-junktivbruken på norsk er i setningar som "Leve Kongen" og "Måtte ho vinne".Ettersom vi bruker konjunktiv i så liten grad, må vi ofte ty til ekstra ord, trykkeller eit spesielt tonefall for å få fram dei same nyansane.

Bøyingar i spansk konjunktiv presens

Regelrette verb:

Merk at -ar-verb får -e-endingar, mens -er-verb og -ir-verb får -a-endingar, altsåmotsett av elles. Merk også at dei elles er nesten identiske med endingane i presensindikativ.

¡Viva España! Leve Spania!Quiero que hables español. Eg vil at du skal snakke spansk.Es triste que beban tanto. Det er trist at dei drikk så mykje

Ein del verb er uregelrette i konjunktiv. Desse er dei same som er uregelrette i 1. person eintal i vanleg presens. Den uregelrette bøyinga i konjunktiv blir ogsånesten alltid den same som i 1. person eintal i vanleg presens. Dermed held altsåverb med diftongering eller vokalskifte i 1. person eintal i vanleg presens fast pådette i konjunktiv. Når det gjeld verba nedanfor, kan vi til dømes kjenne att bøyingane tengo (eg har), conozco (eg kjenner) og digo (eg seier):

175 ciento setenta y cinco


hablar beber vivir

eintal 1. (yo) hable beba viva(sg.) 2. (tú) hables bebas vivas

3. (él, ella, usted) hable beba viva

fleirtal 1. (nosotros, -as) hablemos bebamos vivamos(pl.) 2. (vosotros, -as) habléis bebáis viváis

3. (ellos, ellas, ustedes) hablen beban vivan


Blant andre uregelrette verb i konjunktiv er:

Bøyingar i spansk konjunktiv preteritum

Era necesario que hablaran bien. Det var nødvendig at han/ho/eg snakka bra.No creo que bebieras vino ayer. Eg trur ikkje at du drakk vin i går.No le gustaba que viviéramos tan lejos. Han likte ikkje at vi budde så langt unna.

Merk:• Ein hugseregel når det gjeld bøyingane i konjunktiv preteritum, kan vere at bøyingane er nesten

like bøyingane i indefinido 3. person fleirtal (til døme hablaron, bebieron, vivieron).• Det finst også eit anna bøyingsmønster for konjunktiv preteritum. Desse bøyingane endar på -ase

og -iese. Verbet hablar blir da bøygd hablase, hablases, osv., mens verba beber og vivir bøyer ein bebiese, bebieses,... og viviese, vivieses,... Skilnadene mellom bøyingane -ara/-iera og -ase/-iese er minimale.

176 ciento setenta y seis


tener conocer decir volver pedir

tenga conozca diga vuelva pidatengas conozcas digas vuelvas pidastenga conozca diga vuelva pidatengamos conozcamos digamos volvamos pidamostengáis conozcáis digáis volváis pidáistengan conozcan diga vuelvan pidan

eintal 1. (yo)(sg.) 2. (tú)

3. (él, ella, usted)fleirtal 1. (nosotros, -as)(pl.) 2. (vosotros, -as)

3. (ellos, ellas, ustedes)

ser ir saber dar haber

sea vaya sepa dé hayaseas vayas sepas des hayassea vaya sepa dé hayaseamos vayamos sepamos demos hayamosseáis vayáis sepáis deis hayáissean vayan sepan den hayan

eintal 1. (yo)(sg.) 2. (tú)

3. (él, ella, usted)fleirtal 1. (nosotros, -as)(pl.) 2. (vosotros, -as)

3. (ellos, ellas, ustedes)

hablar beber vivir

eintal 1. (yo) hablara bebiera viviera(sg.) 2. (tú) hablaras bebieras vivieras

3. (él, ella, usted) hablara bebiera viviera

fleirtal 1. (nosotros, -as) habláramos bebiéramos viviéramos(pl.) 2. (vosotros, -as) hablarais bebierais vivierais

3. (ellos, ellas, ustedes) hablaran bebieran vivieran


Bøyingar i spansk konjunktiv perfektum og pluskvamperfektum

I konjunktiv perfektum og pluskvamperfektum bøyer ein berre hjelpeverbet i konjunktiv:

Dudo que hayas hablado con mi novio. Eg tviler på at du har snakka med kjærasten min.Si hubieras tenido más dinero, Dersom du hadde hatt meir pengar, te habrías ido de aquí. hadde du drege herfrå.Buscaban hombres que hubieran vivido en Perú. Dei leitte etter menn som hadde budd i Peru.

Bruk av konjunktiv i heilsetningar

Heilsetningar (eller hovudsetningar) er setningar som kanstå aleine. På spansk bruker ein konjunktiv først og fremst ileddsetningar, men i desse tilfella bruker ein konjunktiv iheilsetningar:

1) Setningar av typen "Leve Kongen!"

¡Viva el Rey! Leve Kongen!¡Vaya con Dios! Gå med Gud! (Gud vere med deg!)¡Ojalá gane el Valencia! Måtte Valencia vinne!

2) Dei fleste setningar som byrjar med kanskje

Quizás apruebe el examen. Kanskje eg klarer eksamen.Tal vez no pueda ir a la fiesta. Kanskje eg ikkje kan komme på festen.

3) ForbodSjå s. 184.

¡No fumes tanto! Ikkje røyk så mykje!¡No beba (usted) más! Ikkje drikk meir! (De – høfleg form eintal)

177 ciento setenta y siete




hablado bebido vivido

Konjunktiv perfektum Konjunktiv pluskvamperfektum

haya hubierahayas hubierashaya hubiera

hayamos hubiéramoshayáis hubieraishayan hubieran

hablado bebido vivido


4) Høfleg påbodSjå s. 183.

¡Hable (usted) más despacio! Snakk saktare (De – høfleg form eintal)¡Beban (ustedes) menos! Drikk mindre (De – høfleg form fleirtal)

Konjunktiv i leddsetningar

Leddsetningar er setningar som ikkje kan stå aleine. Det er først og fremst her konjunktiv blir brukt.

At-setningar

Konjunktiv dersom

1) hovudsetninga uttrykkjer vilje / noko nødvendig:

Quiero que trabajes cada día. Eg vil at du skal arbeide kvar dag.Es necesario que trabajes cada día. Det er nødvendig at du jobbar kvar dag.

2) hovudsetninga uttrykkjer tvil / uvisse:

Dudo que sea verdad. Eg tviler på at det er sant.No creo que sea verdad. Eg trur ikkje at det er sant.

Merk: Unntak: Creer que med fleire + indikativ:Creo que es verdad. Eg trur at det er sant.Pienso que trabajas mucho. Eg synest at du arbeider mykjeMe parece que trabajas mucho. Eg synest at du arbeider mykje.

3) hovudsetninga uttrykkjer kjensle / subjektiv vurdering:

Me sorprende que estés aquí. Eg er overraska over at du er her.Es triste que no puedas venir. Det er trist at du ikkje kan komme.

Relative leddsetningar

Når "som" viser tilbake på noko ukjent, noko som ikkje kan identifiserast eller somikkje eksisterer, bruker ein konjunktiv. Ofte inneheld relativsetninga da eit krav tildet ordet som setninga viser tilbake til:

Busco un lugar que sea tranquilo. Eg leiter etter ein stad som er roleg.(Eg veit ikkje kva for ein stad dette kan vere, men det må vere roleg.)

178 ciento setenta y ocho



Necesitas una secretaria que sepa inglés. Du treng ein sekretær som kan engelsk.(Eg veit ikkje kven denne sekretæren kan vere, men vedkommande må kunne engelsk.)

Los alumnos que lo sepan deben levantar Dei elevane som veit det, bør rekkje opp hendene.la mano. (Ein veit ikkje kven av elevane som kan vite det, eller

om nokon veit det i det heile.)

Merk at vi ikkje vil bruke konjunktiv i desse setningane dersom det "som" refererertil, er mogleg å identifisere:

Tengo un piso que es muy tranquilo. Eg har ei leilegheit som er svært roleg.(Eg veit om/veit det finst ein slik stad.)

Tengo una secretaria muy Eg har ein svært god sekretær som kan engelsk.buena que sabe inglés. (Eg veit om/veit det finst ein sekretær som kan

engelsk.)Los alumnos que lo saben Dei elevane som veit det, bør rekkje opp hendene.deben levantar la mano. (Ein veit om at nokre av elevane kan dette.)

Adverbielle leddsetningar

Adverbielle leddsetningar er innleidde med subjunksjonar. Desse kan uttrykkje tid,formål, årsak, måte, vilkår, vedgåing eller følgje. Setningane kan delast inn i tregrupper: dei som alltid har konjunktiv, dei som aldri har det, og dei som kan ha det.

1) Adverbielle leddsetningar som alltid har konjunktiv, uttrykkjer

A) Formål

Dei kan innleiast medpara que for ata fin de que for at / med det formålet at

Te lo explico bien para que te acuerdes. Eg forklarer deg det godt for at du skal hugse det.La invitamos a fin de que tú la conozcas. Vi inviterer henne for at du skal bli kjend med henne.

B) Vilkår

Leddsetninga kan innleiast meden caso de que i tilfelle atsiempre que for så vidt som, under føresetnad av ata condición de que på vilkår av atsi dersom

179 ciento setenta y nueve



Te lo digo ahora en caso de que no puedas Eg seier deg det no i tilfelle du ikkje kan komme.venir.Te ayudo a condición de que tú me ayudes Eg hjelper deg på det vilkåret at du hjelper meg i morgon.mañana.

Merk: Aldri konjunktiv etter "si-setningar"i presens (sjå s. 182):

Te ayudo ahora si tú me ayudas mañana. Eg hjelper deg no dersom du hjelper meg i morgon.

2) Adverbielle leddsetningar som kan ha både konjunktiv og indikativ, uttrykkjer

A) Tid

Dersom setninga uttrykkjer framtid, må ho ha konjunktiv, elles ikkje.

Leddsetninga kan innleiast medcuando nåren cuanto så snart (som)tan pronto como så snarthasta que inntildespués de que etter atel día que den dagen som

Cuando llegue a casa, iré directamente a la cama. Når eg kjem heim, kjem eg til å gå rett til sengs.

Los chicos beberán hasta que se Gutane kjem til å drikke til dei bliremborrachen. fulle.

Men:Cuando llego a casa los lunes, voy directamente Når eg kjem heim på måndagar, går a la cama. eg rett til sengs.Los chicos beben hasta que se emborrachan. Gutane drikk til dei blir fulle.

Merk: Etter antes de que er det alltid konjunktiv:

Siempre me duermo antes de que termine la película. Eg somnar alltid før filmen er ferdig.

180 ciento ochenta



B) Vedgåing

Dersom vi ønskjer å uttrykkje noko vi ikkje har erfart eller ikkje er sikre på, bruker vi konjunktiv:

Leddsetninga kan innleiast medaunque sjølv oma pesar de que trass i at

A pesar de que estudie no aprobará. Trass i at han kanskje studerer, kjem han ikke til å klare det.(Altså: Anten han studerer eller ikkje, kjem han ikkje til å klare det.)

Aunque llueva, partiré esta tarde. Sjølv om det skulle regne, kjem eg til å dra av stad i ettermiddag.(Eg veit ikkje om det kjem til å regne, men eg dreg same kva.)

Merk: I samband med eit faktum bruker ein indikativ:

A pesar de que estudia no aprueba. Trass i at han studerer (og han studerer faktisk), klarer han det ikkje.

Aunque llueve ahora, partiré esta tarde. Sjølv om det regnar no, kjem eg til å dra av stad i ettermiddag.

C) Måte

Dersom vi ønskjer å uttrykkje måte + formål, bruker vi konjunktiv.

Leddsetninga kan innleiast medde modo que slik atde manera que slik atsin que utan at

Te lo muestro, de modo que no te olvides. Eg viser deg det, slik at du ikkje skal gløyme det.

Merk: Etter uttrykket sin que bruker ein alltid konjunktiv:

No lo queremos hacer sin que ellos Vi vil ikkje gjere det utan at dei også gjer det. también lo hagan.

Elles bruker ein ikkje konjunktiv i leddsetningar som uttrykkjer måte.

181 ciento ochenta y uno



Bruk av konjunktiv på spansk: Ei skisse

"Leve Kongen!"

i HS Setningar med kanskje

Forbod

Høfleg påbodVilje/noko nødvendig

At-setningar Konjunktiv dersom (verbet i) HS uttrykkjer Tvil/uvisse

Kjensle

i LS Relative Konjunktiv dersom "som" refererer til noko som ikkje kan identifiserast

FormålAlltid konjunktiv

Vilkår

Tid: Dersom framtid

Adverbielle Konjunktiv i visse tilfelle Vedgåing: Dersom

Måte: Dersom også formålAlltid etter sin que

ÅrsakAldri konjunktiv

Følgje

182 ciento ochenta y dos


Litt meir om vilkårssetningar:

Tre typar "si-setningar":

1) Objektiv utsegn: Si + vanleg presens (aldri konjunktiv):

Si tengo tiempo, te llamo. Dersom eg har tid, ringjer eg deg.

2) Hypotetisk utsegn: Si + konjunktiv preteritum:

Si tuviera tiempo, te llamaría. Dersom eg hadde tid, ville eg ringje deg.

Merk: I heilsetninga bruker ein kondisjonalis.

3) Irreell utsegn (som strir mot verkelegheita): Si + konjunktiv pluskvamperfektum:

Si hubiera tenido tiempo, te habría/hubiera llamado. Dersom eg hadde hatt tid, ville eg ha ringt deg.

Merk: I heilsetninga kan ein anten bruke konjunktiv pluskvamperfektum eller samansett kondisjonalis (2. kondisjonalis).


Imperativ

Imperativ (bydeform) blir brukt ved påbod, og “nektande imperativ” blir bruktnår ein oppfordrar nokon til ikkje å gjere noko, det vil seie forbyr noko.

Påbod

Nokre verb er uregelrette i imperativ:

Ved påbod/oppfordringar til éin eller fleire personar som ein er bruker høflegform til, bruker ein konjunktiv-former (sjå s. 178):

183 ciento ochenta y tres


Påbod til éin Påbod til fleire Infinitiv person (tú) (vosotros) Norsk

hablar ¡Habla más lento! ¡Hablad más lento! Snakk saktare!comer ¡Come más! ¡Comed más! Et meir!escribir ¡Escribe más! ¡Escribid más! Skriv meir!

Infinitiv Påbod til éin person (tú) Påbod til fleire (vosotros) Norsk

decir di decid seihacer haz haced gjerhuir huye huíd flyktoír oye oíd høyrponer pon poned set, leggsalir sal salid gå utser sé sed vertener ten tened hair ve id gå, dravenir ven venid kom

usted ¡Hable más lento! Snakk saktare! (De-form)¡Coma más! Et meir! (De-form)¡Escriba más! Skriv meir! (De-form)

ustedes ¡Hablen más lento! Snakk saktare! (Høfleg fleirtal)¡Coman más! Et meir! (Høfleg fleirtal)¡Escriban más! Skriv meir! (Høfleg fleirtal)


Forbod

Konjunktivformer blir nytta i samband med alle forboda/åtvaringane, anten det er du-form, høfleg form, eintal eller fleirtal:

Passiv

I ei passiv setning er ikkje den som gjer handlinga, subjektet i setninga. For å uttrykkjepassiv handling på spansk bruker ein verbet ser + perfektum partisipp:

Este cuadro fue pintado por Miró. Biletet vart måla av Miró.

Esta novela ha sido escrita por García Márquez. Denne romanen har vorte skriven av García

For å uttrykkje passiv tilstand på spansk bruker ein verbet estar + perfektum partisipp:

El camino está bien alumbrado. Vegen er godt opplyst.Las cartas ya están escritas. Breva er allereie skrivne.

Merk:Vanleg passiv er lite brukt på spansk. I staden bruker ein helst refleksive konstruksjoner med ordet ”se”.(Sjå s. 186.)

184 ciento ochenta y cuatro


Tú: ¡No hables tan rápido! Ikkje snakk så fort! (du)¡No comas más! Ikkje et meir! (du)¡No escribas más! Ikkje skriv meir! (du)

Usted: ¡No hable tan rápido! Ikkje snakk så fort! (De-form)¡No coma más! Ikkje et meir! (De-form)¡No escriba más! Ikkje skriv meir! (De-form)

Vosotros: ¡No habléis tan rápido! Ikkje snakk så fort! (dere)¡No comáis más! Ikkje et meir! (dere)¡No escribáis más! Ikkje skriv meir! (dere)

Ustedes: ¡No hablen tan rápido! Ikkje snakk så fort! (De-form)¡No coman más! Ikkje et meir! (De-form)¡No escriban más! Ikkje skriv meir! (De-form)


Refleksive verb

Dei refleksive verba kjenner vi att ved at dei sluttar på se (seg) i infinitivforma, sliksom på norsk (vaske seg). Merk likevel at det ikkje alltid er samanfall mellom refleksive verb på spansk og på norsk.

Det refleksive pronomenet blir plassert som direkte objektspronomen (sjå s. 159), det vil seie føre bøygde verb. Pronomenet blir hekta bak på ubøygde former, til dømes infinitiv:

Me lavo. Eg vaskar meg.Tengo que lavarme. Eg må vaske meg.Voy a lavarme. Eg skal vaske meg.

Når vi bruker infinitiv saman med eit anna verb, er det også mogleg (og vanleg) å setje pronomenet føre begge verba. Tydinga blir den same.

Me tengo que lavar. Eg må vaske meg.Me voy a lavar. Eg skal vaske meg.

185 ciento ochenta y cinco


lavarse vaske seg

eintal 1. (yo) me lavo eg vaskar meg(sg.) 2. (tú) te lavas du vaskar deg

3. (él, ella, usted) se lava han, ho, det, den vaskar seg / De vaskar Dykk

flerital 1. (nosotros, -as) nos lavamos vi vaskar oss(pl.) 2. (vosotros, -as) os laváis de vaskar dykk

3. (ellos, ellas, ustedes) se lavan dei vaskar seg, De vaskar Dykk

llamarse heite/kalle seg

eintal 1. (yo) me llamo eg heiter / kallar meg(sg.) 2. (tú) te llamas du heiter / kallar deg

3. (él, ella, usted) se llama han, ho, den, det heiter / kallar seg / De heiter / kallar Dykk

fleirtal 1. (nosotros, -as) nos llamamos vi heiter / kallar oss(pl.) 2. (vosotros, -as) os llamáis de heiter / kallar dykk

3. (ellos, ellas, ustedes) se llaman dei heiter / kallar seg / De heiter / kallar Dykk


Ein del verb kan brukast både med og utan refleksivt pronomen. Tydinga bliroftast noko annleis når verbet blir brukt refleksivt:

Me voy a casa. Jeg dreg min vei / stikk heim.Voy a casa. Jeg dreg heim.Alberto se duerme temprano. Alberto sovnar tidleg.Alberto siempre duerme bien. Alberto søv alltid godt.

Ei oversikt over bruken av ordet se

Ved refleksive verb Alberto se lava. Alberto vaskar seg.Med tyding "kvarandre" Se escriben. Dei skriv til kvarandre.Som indirekte objekt i staden for le/les Se lo decimos. Vi fortel henne det.

Ordet se kan også brukast for å uttrykkje noko upersonleg, til dømes uttrykk avtypen "Dørene blir lukka" eller "Det blir produsert". Dersom ein set om desse setningane til spansk, må verbet stå i same tal som subjektet:

Se cierran las puertas. Dørene blir lukka.Se cierra la puerta. Døra blir lukka.

Omsetjingane til norsk ovanfor er den direkte omsetjinga av desse setningane.I praksis set vi ofte om desse setningane til norsk med det upersonlege "ein": Einlukkar dørene.

Setningane nedanfor er litt annleis enn dei ovanfor, og her er det ikkje berre mestpraktisk, men også mest korrekt å setje om se til norsk med det ubestemte pronomenet ein.

En Alfàs del Pi se ve a muchos noruegos. I Alfàs del Pi ser ein mange nordmenn.

186 ciento ochenta y seis



Nokre viktige og spesielle verb

Verba ser og estar

Spansk har to verb for "å vere": ser og estar. Sjå bøying s. 220 og s. 211.Ser og estar kan ikke brukast om kvarandre. Her er nokre forenkla hovudreglar:

Estar blir brukt• i samband med variabel tilstand / eigenskap, noko mellombels eller

forbigåande.• for å fortelje om kvar noko ligg. Da kan estar ofte setjast om med "liggje",

"vere (ein stad)".

Ser blir brukt i samband med uforanderleg tilstand / eigenskap, for å skildre noko fast eller varig.

Estoy cansada. Eg er trøytt (variabel tilstand) España está en Europa. Spania ligg i Europa. (er (ein stad))Soy de Oslo, Eg er frå Oslo, (uforanderleg eigenskap)pero ahora estoy en Bodø. men no er eg i Bodø. (er, oppheld meg)La ciudad es muy antigua. Byen er svært gammal. (uforanderleg eigenskap)

I nokre tilfelle kan både ser og estar brukast, men tydinga blir ulik:

Eres muy guapa. Du er svært fin.Estás muy guapa hoy. Du ser svært fin ut i dag.

187 ciento ochenta y siete



Litt meir om bruk av ser:

• Ser blir brukt i samband med substantiv. Meir presist: når predikativet er eit substantiv. Predikativet er oftast det ordet som kjem etter verbet i setningar med verbet "å vere". Det uttrykkjer det ein er:

predikativ predikativ

Mi hermano es estudiante. Broren min er student.

Nokre faste uttrykk med estar:

estar listo vere klarestar de viaje vere på reiseestar de vacaciones vere på ferieestar de acuerdo con vere samd i/medestar en contra de vere motestar a favor de vere for

Verbet hay

HayHay tyder «det er», «der er», «detfinst». Dette verbet er ubøyeleg iperson og tal. Hay bruker vi påsame måten som engelsk there is /there are, fransk il y a og tysk es gibt.Det blir berre brukt saman med substantiv i ubunden form, talord og ubunde mengdeord.

¿Cuántos hispanohablantes hay en el mundo? Kor mange spansktalande finst/er det i verda?Hay 400 millones de hispanohablantes. Det finst/er 400 millionar spansktalande.¿Hay montañas en Noruega? Finst/er det fjell i Noreg?Hay una escuela en el centro. Det finst/er/ligg ein skole i sentrum.Hay muchas casas viejas en Bergen. Det finst/er mange gamle hus i Bergen.

Merk at verbet estar også kan brukast om plassering, men estar blir brukt samanmed substantiv i bunden form og særnamn.

La escuela está en el centro. Skolen ligg i sentrum.Juan Carlos está aquí. Juan Carlos er/oppheld seg her.

188 ciento ochenta y ocho



Verbet tener

For å uttrykkje alder på spansk bruker vi tener (ha) i staden for ser (vere):

¿Cuántos años tienes? Kor gammal er du?Tengo dieciocho años. Eg er atten år.

Andre viktige uttrykk med tener:

Verba ir og venir

Vanlegvis svarer dei spanske verba venir og ir til norsk «komme» og «gå/dra/reise»,men det er ikkje alltid slik.

Venir bruker vi når rørsla skjer mot den staden der den som snakkar, oppheld seg.Vi må bruke ir når den som snakkar, flytter seg mot ein stad. Det siste tilfellet eraltså annleis enn på norsk.

¿Vienes? Kjem du?Voy. Eg kjem.

I tillegg kan spansk venir svare til norsk «bli med»:

¿Vienes al cine Ingrid? Blir du med på kino, Ingrid?

189 ciento ochenta y nueve


tener hambre vere sulten Tengo hambre. Eg er svolten.tener sed vere tørst Tengo sed. Eg er tørst.tener sueño vere trøytt Tengo sueño. Eg er trøytt.tener calor ha det varmt Tengo calor. Eg synest det er varmt.tener frío fryse Tengo frío. Eg frys.tener prisa ha det travelt Tengo prisa. Eg har det travelt.tener ganas de ha lyst til å Tengo ganas de salir. Eg har lyst til å gå ut.tener que måtte Tengo que salir. Eg må gå ut.tener razón ha rett Tienes razón. Du har rett.


Volver + a + infinitiv

Verbet volver tyder vanlegvis "komme tilbake". Saman med preposisjonen a og eitverb i infinitiv bruker vi det for å uttrykkje at noko skjer om att / hender på nytt:

Vuelvo a cantar la canción. Eg syng songen om att / éin gong til.

Verbet gustar

Nokre verb finst i litt spesielle konstruksjonar: Dei opptrer alltid saman med eit indirekte objekt. Det viktigaste av desse er verbet gustar (like, synast om/falle i smak):

indirekte objekt verbal subjektMe gusta la casa. Eg liker huset. (Huset fell i smak hos meg.)Me gustan los libros. Eg liker bøkene. (Bøkene fell i smak hos meg.)

I døma ovanfor er subjektet la casa og los libros, og gustar blir bøygd i samsvar meddesse. For å uttrykkje at ein liker noko svært godt, bruker ein mucho, ikkje bien:

Me gustan mucho las Islas Canarias. Eg liker Kanariøyane svært godt.

Dersom du ønskjer å seie til ein annan person at du liker han/henne, må du seie Megustas tú eller Tú me gustas. (Eg liker deg.) Du kan også seie berre Me gustas.

Av andre verb som oppfører seg som gustar, kan vi nemne encantar (like svært godt),parecer (verke, synast), interesar (interessere), og apetecer (freiste, tiltrekkje).Indirekte objekt blir dessutan brukt i samband med verbet doler (gjere vondt).

Nos encanta Barcelona. Vi elskar Barcelona. ¿Te interesan las lenguas? Interesserer språk deg?Me apetece un helado. Eg har lyst på ein is. (Ein is freistar meg.)Me gustas tú. Eg liker deg. Me duelen los pies. Eg har vondt i føtene. (Føtene smertar meg.)

190 ciento noventa



Verbet parecer

Verbet parecer blir brukt på ulike måtar og med ulike tydingar:

• Med tydinga "sjå ut som":

Tu novia parece muy buena chica. Kjærasten din ser ut til å vere ei svært snill jente.

• Med tydinga "likne" er verbet refleksivt:

Te pareces a tu hermana. Du liknar på systera di.

• Med tydinga "synast" og "tru".Parecer oppfører seg da på same måten som gustar.

¿Qué te parece este libro? Kva synest du om denne boka?¿Qué te parecen mis nuevos amigos? Kva synest du om dei nye vennene mine?Me parecen simpáticos. Dei verkar hyggelege. Me parece que no les falta dinero. Eg trur at dei ikkje manglar pengar.

Korleis uttrykkje "å bli" på spansk?

Det finst ikkje berre éi omsetjing av bli. Avhengig av kva tyding bli har på norsk,finst det fleire alternativ på spansk.

• bli = halde fram med å vere / vere i ro: quedarse

bli heime quedarse en casabli liggjande quedarse en camabli sitjande quedarse sentado

191 ciento noventa y uno



• bli i passive setningar: ser/estar

Avgjerda vart kritisert av alle. La decisión fue criticada por todos. Ei kvinne vart påkøyrd av ein bil. Una mujer fue atropellada por un coche.

• bli med:

Vil du bli med på kino? ¿Quieres venir al cine?

• i tilfelle der det blir uttrykt ei endring, ei utvikling, set vi bli om med ulike verb:

ponerse

bli sjuk ponerse enfermobli brun ponerse morenobli glad / trist ponerse contento/ triste

andre verb

bli 20 år cumplir 20 añosbli galen volverse locobli rik hacerse ricobli seint hacerse tardebli gammal hacerse viejobli endra til convertirse en

sjølvstendige verb

bli borte desaparecerbli forelska enamorarsebli full emborracharsebli gammal envejecerbli glad alegrarsebli overraska sorprendersebli sint enfadarse / enojarsebli til overs sobrarbli utolmodig perder la paciencia

192 ciento noventa y dos



Nektingar

Både «nei» og «ikkje» heter no på spansk. Nektinga «ikkje» står alltid føre verbet.

¿Cantáis en noruego? Syng de på norsk?No, no cantamos en noruego. Nei, vi syng ikkje på norsk.No cantamos en noruego. Vi syng ikkje på norsk.

Dersom verbalet er sett saman av fleire verb, til dømes eit hjelpeverb og eit hovud-verb, plasserer vi no føre hjelpeverbet.

No he bebido el vino. Eg har ikkje drukke vinen.

Eventuelle objektspronomen plasserer vi enda nærmare verbet, det vil seie rett føre:

No lo bebo. Eg drikk han ikkje.No lo he bebido. Eg har ikkje drukke han.

Adverb

Adverb kan skildre ei handling (måte), eit adjektiv (grad) eller eit anna adverb(grad). Mange adverb blir danna av adjektiv i hokjønn + endinga -mente:

El señor habla correctamente. Mannen snakkar korrekt.Mi tío está completamente loco. Onkelen min er heilt galen.Normalmente corre por las mañanas. Vanlegvis spring han om morgonen.Los cubanos son generalmente muy amables. Kubanarar er generelt svært vennlege.

Noen adverb endar ikkje på -mente. Blant desse finn vi nokre av dei vanlegaste adverba:

Cantas bien. Du syng bra.El periodista escribe mal. Journalisten skriv dårleg.

Adverb blir gradbøygde omtrent slik som adjektiv:

Juan habla más correctamente que Per. Juan snakkar meir korrekt enn Per.Debes hablar lo más correctamente posible. Du bør snakke så korrekt som mogleg.

Muy/mucho

Muy er adverb og tyder svært, veldig. Det blir brukt føre adjektiv og adverb i positiv form (det vil seie når dei ikkje er bøygde i grad):

Antonio es muy guapo. Antonio er svært pen.Bailan muy bien. Dei dansar svært bra.

193 ciento noventa y tres



Mucho kan tyde mange eller mykje og kan fungere som:

• adjektiv, og da bøyer vi det i kjønn og tal etter det substantivet det skildrar:

Compran muchas cosas. Dei kjøper mange ting.Compran muchos discos. Dei kjøper mange plater.

• ubestemt mengdeord, tilsvarande norsk mykje.

Los turistas compran mucho. Turistane kjøper mykje.

• adverb, føre gradbøygde adjektiv eller adverb:

Kaja es mucho más alta que Eva. Kaja er mykje høgare enn Eva.

Tidsuttrykk

194 ciento noventa y cuatro


a la hora, al día, a la semana, al mes, al año i timen, om dagen, i veka, i månaden, i åretahora noa menudo ofteantes føranoche i natt (den som var)a veces av og tilayer i gårde vez en cuando ein gong iblantdespués etterpåel año que viene neste åren seguida snarten invierno/primavera/verano/otoño om vinteren/våren/

sommaren/hausten esta mañana i dag tidlegesta noche i kveld esta tarde i ettermiddaghoy i dagluego sidanmañana i morgonmuchas veces mange gongernunca aldripronto snartsiempre alltidtarde seinttemprano tidlegtodavía ennoya allereie, altya no ikkje lenger


Staduttrykk

Preposisjonar

Her er ei liste over ein del viktige preposisjonar.

a til • Den vanlegaste tydinga av preposisjonen a er til, det vil seie rørsle i retning mot

ein stad eller ein person. Merk at vi på norsk i nokre tilfelle kan uttrykkje rørsletil ein stad med preposisjonen på. (Her er spansk meir konsekvent.)

Viajamos a Chile. Vi reiser til Chile.Javier no va a la discoteca. Javier går ikkje på diskotek.

• A bruker vi alltid føre indirekte objekt og dessutan føre direkte objekt dersomdette er ein eller fleire identifiserbare personar:

Conozco a Clara. Eg kjenner Clara.Doy el vestido a Eva. Eg gir kjolen til Eva.

• Det er også vanleg å bruke preposisjonen a når vi vil uttrykkje formål, og spesielt etter verb som uttrykkjer rørsle:

Salgo a hacer las compras. Eg går ut for å gjere innkjøp.

• Ein del verb som uttrykkjer byrjinga av ei hending eller ein tilstand, må etter -følgjast av preposisjonen a dersom det kjem eit anna verb etterpå:

Empiezo a estudiar. Eg byrjar å studere.Comienzo a leer. Eg byrjar å lese.

195 ciento noventa y cinco


abajo nedover, nedeadelante framoverarriba oppover, oppeatrás tilbakea casa heim / heimoveren casa heimeen la casa i husetal fondo heilt baka la izquierda til venstrea la derecha til høgrederecho rett framtodo recto rett fram


Aprendo a hablar español. Eg lærer å snakke spansk.Men: Aprendo español. Eg lærer spansk.

• I samband med spel og sport bruker vi verbet jugar a + artikkel:

Juego al fútbol. Eg speler fotball.Jugamos a las cartas. Vi speler kort.Men: Toco la guitarra. Eg speler gitar.

• I samband med klokkeslett:

El tren llega a las ocho. Toget kjem klokka åtte.

al lado de ved sida av

Vivo al lado de tu casa. Jeg bur ved sida av deg (huset ditt).

antes de før

Te llamo antes de salir. Eg ringjer deg før eg går ut.

cerca de nær, i nærleiken av

Vivimos cerca de la plaza. Vi bur i nærleiken av torget.

contra mot

Jugáis contra los azules. De speler mot dei blå.

con med

Hablan con sus amigos. Dei snakkar med vennene sine.

de frå, av, om

Mi novio es de Ecuador. Kjærasten min er frå Ecuador.La mesa es de madera. Bordet er av tre.Hablan de la música. Dei snakkar om musikk(en).

• Genitiv (eigeforhold) og samansette ord: Sjå s. 155.

• De blir brukt ved mengdeord, slik som of på engelsk:

Una taza de café. Ein kopp kaffi. Un poco de sol. Litt sol.

196 ciento noventa y seis



• De blir brukt etter verbet ir i nokre faste uttrykk:

Eva va de compras. Eva dreg på handletur.Vamos de excursión. Vi dreg på ekskursjon.¿Cuándo vais de vacaciones? Når dreg de på ferie?

debajo de under

Las revistas están debajo de la cama. Blada er under senga.

delante de framfør, føre

La escuela está delante de la iglesia. Skolen er framfor kyrkja.

desde frå, like frå

Desde ahora vamos a estudiar mucho. Frå no av skal vi lese mykje.Desde mi casa tengo una vista preciosa. Frå huset mitt har eg ei nydeleg utsikt.

después de etter

Vuelvo después del verano. Eg kjem tilbake etter sommaren.

detrás de bak

El parque está detrás de la catedral. Parken er bak katedralen.

en i, på

• En blir brukt om noko som er i ro på ein stad, anten i eller på:

¿Has estado en el Everest? Har du vore på Mount Everest?Clara vive en Cuba y Javier en España. Clara bur på Cuba og Javier i Spania.

• En blir brukt i samband med å reise med eit transportmiddel:

Voy en coche. Eg reiser med bil. Men: Voy a pie. Eg går til fots.

encima de oppå

Los zapatos están encima de la mesa. Skorne er oppå bordet.

197 ciento noventa y siete



enfrente de vis à vis, rett overfor

Su casa está enfrente de la escuela. Huset hennar/hans er vis à vis skolen.

entre mellom

Suecia está entre Noruega y Finlandia. Sverige ligg mellom Noreg og Finland.

fuera de utanfor

El balón está fuera de la línea. Ballen er utanfor linja.

hacia mot, i retning av, bortimot

Vamos hacia el centro. Vi dreg mot / i retning av sentrum.Van a llegar hacia las tres. Dei vil komme bortimot klokka tre.

hasta til, inntil

Trabajo hasta las once. Eg arbeider (inn)til klokka elleve.

lejos de fjernt/langt frå

Chile está lejos de Noruega. Chile er langt frå Noreg.

para til, i retning av, for å

Trabajo para ganar dinero. Eg jobbar for å (med det formålet å) tene pengar.

El regalo es para mi madre. Gåva er til mora mi.Vamos para el centro. Vi dreg i retning av sentrum.

por for, på grunn av, gjennom, via, ved hjelp av

• Bruk av por er relatert til årsak:

Trabajo por el dinero. Eg jobbar på grunn av pengane. Gracias por la carta. Takk for brevet.Es famoso por su paisaje. Det er kjent for landskapet sitt.

• Por blir også brukt i tydingane «via», «gjennom», «innom», «ved hjelp av».

Miro por la ventana. Eg ser ut gjennom vindauget.Paso por tu trabajo mañana. Eg stikk innom jobben din i morgon.Mando la carta por fax. Eg sender brevet via / ved hjelp av faks.El flamenco se caracteriza por su ritmo. Flamenco blir kjenneteikna ved rytmen sin.

198 ciento noventa y ocho



• Por brukes i passive setningar og blir da sett om med «av».

El cuadro está pintado por Picasso. Biletet er måla av Picasso.

• Por tyder «per»:

Son diez coronas por persona. Det blir ti kroner per person.Me entreno tres veces por semana. Eg trenar tre gonger per veke.

• Por blir brukt i tidsuttrykka por la mañana / tarde / noche.

Desayuno por la mañana, almuerzo por la tarde y ceno por la noche.Eg et frukost om morgonen, et lunsj om ettermiddagen og et middag om kvelden.

• I tillegg blir por brukt i ein del faste uttrykk: por ejemplo (til dømes),por cierto (sikkert, forresten), por fin (endeleg)

• Por blir også brukt i samband med multiplikasjon.Tres por ocho son veinticuatro. Tre gonger åtte er tjuefire.

según ifølgje, etter

Según el libro Noruega es bonita. Ifølgje boka er Noreg vakkert.

sin utan

Quiero agua sin gas. Eg ønskjer vatn utan kolsyre.

sobre over, om

Leo un libro sobre los fiordos. Eg les ei bok om fjordane.La montaña está a 3000 metros sobre el nivel del mar. Fjellet ligg på 3000 meter over havet.

199 ciento noventa y nueve



Konjunksjonar og subjunksjonar

Konjunksjonar og subjunksjonar er ord og uttrykk som vi bruker for å bindesaman ord eller grupper av ord. Her er nokre av dei vanlegaste:

que = som

Que (som) blir brukt om personar og ting:

Vivo en una ciudad que se llama Bergen. Eg bur i ein by som heiter Bergen.La hija, que se llama Isabel, es muy alta. Dottera, som heiter Isabel, er svært høg.

Que i tydinga ”som” vart tidlegare rekna som eit relativpronomen. Det finst ogsåandre ord med liknande funksjon på spansk. Desse vil bli behandla seinare i læreverket. Ordet que kan elles ha fleire andre tydingar, til dømes at og enn. (Sjå s. 202.)

Litt meir om relative setningar

Quien (som) blir brukt berre om personar og først og fremst etter preposisjon:

La chica con quien me viste el otro día se Jenta som du såg meg saman med førre dagen,llama Clara. heiter Clara. Son sus padres quienes pagan los gastos. Det er foreldra hans/hennar som betaler

utgiftene.Quien calla otorga. Den som teier, samtykkjer.

Merk: Quienkan også tyde den som.

200 doscientos


además dessutan, i tilleggasí que slik at, dermedaunque sjølv omcomo slik som, som, ettersom (m.fl.)cuando nårentonces da, altså, dermedmientras que mens, imenso ellerpara que for atpero men

porque fordipuesto que ettersomque at, enn, som (m.fl.)si dersom, visssin embargo likevelsino men (derimot)también ogsåy ogya que ettersom


El que, la que, los que, las que bruker vi om personar og ting og særleg etter pre-posisjon. I nokre tilfelle kan desse erstattast av el cual, la cual, los cuales, las cuales.

Ésta es la chica de la que te hablé. Dette er jenta (som) eg fortalde deg om.Las películas en las que ha participado Filmane som Antonio Banderas har spelt i, Antonio Banderas son muchas. er mange.

Los amigos para los cuales compramos las Vennene som vi kjøpte invitasjonane til,invitaciones no pueden venir. kan ikkje komme.

Lo que tilsvarer norsk det som, noe som:

Lo que me preocupa es el dinero. Det som uroar meg, er pengane.Dice que tiene mucho dinero, lo que/cual es mentira. Han seier at han har mykje pengar, noko

som er løgn.

Donde svarer til norsk der (kvar), der (som):

La calle donde vivo se llama Gran Vía. Gata der eg bur heiter Gran Vía.

y > e, o > u

Når konjunksjonen y (og) står føre eit ord som byrjar på i- eller hi-, får han forma e:

Clara e Isabel son amigas. Clara og Isabel er venninner.Son padre e hijo. Dei er far og son.

Tilsvarande blir o (eller) til u føre eit ord som byrjar på o.

siete u ocho sju eller åtteNo hay mucha nieve e hielo en Panamá u Honduras. Det er ikkje mykje snø og frost i Panamá eller

Honduras.

201 doscientos uno


Un amigo escucha e intenta comprender tus palabras.


Orda que og como

Que kan ha mange tydingar. Dei viktigaste er at, enn og som (subjunksjonar):

Creo que Javier es de Barcelona. Eg trur at Javier er frå Barcelona.Kaja es más alta que Eva. Kaja er høgare enn Eva.El libro que he leído es muy interesante. Boka som eg har lese, er svært interessant.

Como er eit anna ord med mange tydingar: Forutan å tyde eg et, er slik som, somog ettersom dei vanlegaste tydingane.

No trabajas como debes. Du arbeider ikkje slik som du bør.No somos tan abiertos como los españoles. Vi er ikkje så opne som spanjolar.Como estoy cansado, me quedo en casa. Ettersom eg er sliten, blir eg heime.

Ortografi

z blir til c føre e: una vez – dos veces (ein gong – to gonger), raiz – raíces (rot – røter)g blir til j føre a, o, u: coger – cojo (ta – eg tek)i blir til y mellom vokalar: oír – oye (høyre – eg høyrer)

Ordstilling

Spansk ordstilling er generelt litt friare enn norsk. Ein del reglar finst det likevel:

Stadfestande setningar

I utgangspunktet lagar vi spanske setningar akkurat som på norsk. Du byrjar med subjektet (dersom dette er uttrykt), så kjem verbet og deretter objektet og andre setningsledd.

subjekt verbal objektJuan compra una chaqueta azul. Juan kjøper ei blå jakke.

Merk: • Adjektivet blir vanlegvis plassert etter det substantivet som det skildrar. • Eit objektspronomen blir plassert føre eit bøygt verb:

Juan la compra. Juan kjøper den.

Les meir om plasseringa av bestemmingsord, adjektiv, pronomen og adverb underkapitla om desse ordklassane. På s. 193 kan du lese om ordstilling i samband mednekting.

202 doscientos dos



Spørsmål

Spørsmål utan spørjeordNår du stiller eit spørsmål utan spørjeord, får du eit ja- eller nei-svar. På spansk erja/nei-spørsmål vanlegvis identiske med stadfestande setningar, bortsett frå attonefallet går opp på slutten av setninga:

¿Eva compra el vestido? Kjøper Eva kjolen?

Det er likevel vanlegvis fullt mogleg å setje verbet først:

¿Compra Eva el vestido? Kjøper Eva kjolen?

Spørsmål med spørjeordNår du stiller spørsmål med spørjeord, får du eit anna svar enn ja/nei. Tonefallet idesse spørsmåla går vanlegvis ned mot slutten. Den vanlegaste ordstillinga er herspørjeord + verb + subjekt (slik som på norsk):

¿Dónde vive Javier? Kvar bur Javier?

Dialektar

Spansk blir snakka av svært mange menneske som er spreidde utover eit stort geo-grafisk område. Det er derfor ikkje så rart at det finst ein del dialektskilnader.Skilnadene er likevel ikkje så store at spansktalande frå ulike land har problem medå forstå kvarandre.

Innanfor europeisk spansk er det dei andalusiske og dei kanariske dialektane somskil seg mest ut. Mange spanskamerikanske dialektar har mykje til felles med desse.Det gjeld særleg dialektane i området rundt Det karibiske havet og lengst sør iSør-Amerika (Argentina, Uruguay og Chile).

Uttale

SeseoI heile Latin-Amerika, på Kanariøyane og i delar av Andalucía uttaler ein ikkje lespelyd, men berre vanleg s. S-lyden blir den same anten ein skriv han s, ce, cieller z. Dette kallar ein seseo. Døme: cerveza [servesa]. I dei områda der lespelydblir uttalt, trekkjer ein vanleg s litt lenger tilbake i munnen, og han kan nestenlyde som en sj-lyd.

203 doscientos tres



Svekking av s i slutten av ord og stavingaI Andalucía, på Kanariøyane, i området rundt Karibia og lengst sør i Sør-Amerikaer det vanleg å "ete opp" s-ar i slutten av stavingar og særleg i slutten av ord. S-enblir erstatta med ein pustelyd: døme: hasta [ahta], los españoles [loh ehpanjoleh]

Svekking av andre konsonantlydarMange konsonantar blir uttalte mindre kraftig i Latin-Amerika enn i Spania. Dettegjeld spesielt harkelyden. Heilt i sør blir denne nesten uttalt som ein kj-lyd, mens istore delar av Latin-Amerika kan han likne mest på ein h-lyd.

YeísmoI Latin-Amerika uttaler ein ll og y (når ikkje y står heilt aleine) likt, det vil seiesom ein j-lyd. I Uruguay og delar av Argentina blir denne lyden uttalt svært markant, som ein stemt sj-lyd. Døme: castellano [casteZano] yo [Zo].

Grammatikk

Ustedes og vosotrosI Latin-Amerika, på Kanariøyane og i visse sørspanske dialektar bruker ein ikkje 2. person fleirtal, det vil seie ikkje vosotros/vosotras og heller ikkje verb i 2. personfleirtal. I staden bruker ein ustedes og 3. person fleirtall av verbet. Ustedes trengdermed ikkje vere ei høfleg form i Latin-Amerika.

LeísmoI store delar av Spania er det vanleg å bruke le som direkte objekt om personar avhankjønn. I dei same områda bruker ein også ofte les som direkte objekt om fleirepersonar, deriblant minst éin av hankjønn. Døme: Has visto a Pedro últimamente?Sí, le vi ayer. Dette gjer ein aldri i Latin-Amerika.

Perfektum / indefinidoMange spanskamerikanarar bruker ofte indefinido i visse samanhengar i staden forpresens perfektum. Døme: Spania: Nunca he comido tanto. Toda su vida ha queridoser médico. Latin-Amerika: Nunca comí tanto. Toda su vida quiso ser médico.

204 doscientos cuatro



VoseoI Argentina, Uruguay og i visse delar av Mellom-Amerika bruker ein vos i staden for tú. Dette er ikkjeei høfleg form. Verbet i 2. person eintal blir ogsåbøygd annleis. Det er det same som 2. person fleirtalminus bokstaven "i". Døme: ¿Vos sos hermano de Sandra? (Er du broren til Sandra?), ¿Qué hacés? (Kva gjer du?).Objektsform, refleksive pronomen og eigedomsord ersom elles: Y a vos, ¿cómo te va? Imperativformer ogkonjunktivformer i 2. person eintal er annleis.

DiminutivarI store delar av det spansktalande Amerika er det svært vanlegå bruke diminutivar (forminskingsendingar), særleg -ito med bøyingar. Ofte brukerein ikkje diminutivane for å forminske, men for å forsterke tydinga av ordet ellerfor å uttrykkje eit kjensleforhold. Døme: ahorita (no med éin gong), una duchacalentita (ein herleg, varm dusj).

Ordforråd

Indianske språk har hatt innverknad på ordforrådet både i spansk og i andre euro-peiske språk. Spanskamerikansk er naturleg nok litt meir påverka av indianske språkenn europeisk spansk. Visse delar av Latin-Amerika er meir påverka av andre språk,til dømes italiensk, enn av indianske språk. Andre gonger har spanskamerikanaranehalde fast ved ord fra eldre spansk eller frå visse spanske dialektar og gjort desse tilgenerelle nemningar. Ordforrådet er likevel nokså einsarta i heile den spanskta-lande verda.

205 doscientos cinco



206 doscientos seis


• Sg og pl er forkortingar for singular (eintal) og for plural (fleirtal).• Perfecto, indefinido og imperfecto er forkortingar for pretérito perfecto, pretérito

indefinido og pretérito imperfecto.• For pretérito perfecto har vi berre oppgitt 1. person eintal for dei verba som er

regelrette i perfektum.• Uregelrette bøyingar er markerte med feit skrift.• Vi har valt å inkludere verb med diftongering og vokalskifte, sjølv om det er

usemje om desse høyrer med i gruppa av uregelrette verb.• Participio står for perfektum partisipp. For dei verba som berre er uregelrette i

perfektum, har vi berre oppgitt denne forma i tillegg til infinitiv.• Presente de subjuntivo står for konjunktiv presens.

Uregelrette verb


207 doscientos siete


Infi

niti

vo: A

BR

IR (

åpne

/op

ne)

P

arti

cipi

o:ab

iert

o

Infi

niti

vo:A

CO

RD

AR

SE (

husk

e/hu

gse)

: Se/

sjå

CO

NTA

R

Infi

niti

vo: A

CO

STA

RSE

(le

gge

seg/

legg

je s

eg):

Se/

sjå

CO

NTA

R

Infi

niti

vo:A

GR

AD

EC

ER

(ta

kke)

: Se/

sjå

CO

NO

CE

R

Infi

niti

vo: A

LM

OR

ZA

R (

spis

e lu

nsj/

ete

luns

j): S

e/sj

å C

ON

TAR

Infi

niti

vo: A

ND

AR

(gå

)

Ger

undi

o: a

ndan

doIm

pera

tivo

sing

ular

:and

a

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

ando

he a

ndad

oan

duve

anda

baan

daré

anda

ría

ande

2 sg

anda

san

duvi

ste

anda

bas

anda

rás

anda

rías

ande

s3

sgan

daan

duvo

anda

baan

dará

anda

ría

ande

1 pl

anda

mos

andu

vim

osan

dába

mos

anda

rem

osan

darí

amos

ande

mos

2 pl

andá

isan

duvi

stei

san

daba

isan

daré

isan

darí

ais

andé

is3

plan

dan

andu

vier

onan

daba

nan

dará

nan

darí

anan

den

Infi

niti

vo:A

PAR

EC

ER

(du

kke

opp)

: Se/

sjå

CO

NO

CE

R

Infi

niti

vo: A

TR

AE

R (

tiltr

ekke

/til

trek

kje)

: Se/

sjå

TR

AE

R

Infi

niti

vo: C

AE

R (

falle

)

Ger

undi

o:ca

yend

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:ca

e

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

caig

ohe

caí

doca

íca

íaca

eré

caer

íaca

iga

2 sg

caes

caís

teca

ías

caer

ásca

ería

sca

igas

3

sgca

eca

yóca

íaca

erá

caer

íaca

iga

1 pl

caem

osca

ímos

caía

mos

caer

emos

caer

íam

osca

igam

os2

plca

éis

cais

teis

caía

isca

eréí

sca

ería

isca

igái

s3

plca

enca

yero

nca

ían

caer

ánca

ería

nca

igan

VAM-2 uregelr.verb NN:Layout 1 15-10-07 10:49 Side 207

208 doscientos ocho

VAMOS 2 Minigrammatikk nynorskIn

fini

tivo

:CE

RR

AR

(lu

kke/

sten

gje)

: Se/

sjå

PE

NSA

R

Infi

niti

vo: C

OM

EN

ZA

R (

begy

nne)

: Se/

sjå

PE

NSA

R

Infi

niti

vo: C

ON

DU

CIR

(kj

øre)

: Se/

sjå

RE

DU

CIR

Infi

niti

vo: C

ON

OC

ER

(kj

enne

)

Ger

undi

o:co

noci

endo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

cono

ce

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

cono

zco

he c

onoc

ido

cono

cíco

nocí

aco

noce

réco

noce

ría

cono

zca

2 sg

cono

ces

cono

cist

eco

nocí

asco

noce

rás

cono

cerí

asco

nozc

as3

sgco

noce

cono

ció

cono

cía

cono

cerá

cono

cerí

aco

nozc

a1

plco

noce

mos

cono

cim

osco

nocí

amos

cono

cere

mos

cono

cería

mos

cono

zcam

os2

plco

nocé

isco

noci

stei

sco

nocí

ais

cono

ceré

isco

noce

ríai

sco

nozc

áis

3 pl

cono

cen

cono

cier

onco

nocí

anco

noce

rán

cono

cerí

anco

nozc

an

Infi

niti

vo: C

ON

SEG

UIR

(op

pnå)

: Se/

sjå

SEG

UIR

Infi

niti

vo: C

ON

TA

R (

fort

elle

/fo

rtel

je)

Ger

undi

o: c

onta

ndo

Im

pera

tivo

sin

gula

r:cu

enta

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

cuen

tohe

con

tado

cont

éco

ntab

aco

ntar

éco

ntar

íacu

ente

2 sg

cuen

tas

cont

aste

cont

abas

cont

arás

cont

aría

scu

ente

s3

sgcu

enta

cont

óco

ntab

aco

ntar

áco

ntar

íacu

ente

1 pl

cont

amos

cont

amos

cont

ábam

osco

ntar

emos

cont

aría

mos

cont

emos

2 pl

cont

áis

cont

aste

isco

ntab

ais

cont

aréí

sco

ntar

íais

cont

éis

3 pl

cuen

tan

cont

aron

cont

aban

cont

arán

cont

aría

ncu

ente

n

Infi

niti

vo: C

ON

VE

RT

IRSE

(fo

rvan

dles

/fo

rvan

dlas

t): S

e/sj

å SE

NT

IR

Infi

niti

vo: C

OST

AR

(ko

ste)

: Se/

sjå

CO

NTA

R

Infi

niti

vo: C

RE

CE

R (

voks

e/va

kse)

: Se/

sjå

CO

NO

CE

R


209 doscientos nueve


Infi

niti

vo: C

RE

ER

(tr

o/tr

u)

Ger

undi

o: c

reye

ndo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

cree

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

creo

he c

reíd

ocr

eícr

eía

cree

récr

eerí

acr

ea2

sgcr

ees

creí

ste

creí

ascr

eerá

scr

eerí

ascr

eas

3 sg

cree

crey

ócr

eía

cree

rácr

eerí

acr

ea1

plcr

eem

oscr

eím

oscr

eíam

oscr

eere

mos

cree

ríam

oscr

eam

os2

plcr

eéis

crei

stei

scr

eíai

scr

eeré

iscr

eerí

ais

creá

is3

plcr

een

crey

eron

creí

ancr

eerá

ncr

eerí

ancr

ean

Infi

niti

vo: D

AR

(gi

/gj

e)

Ger

undi

o: d

ando

I

mpe

rati

vo s

ingu

lar:

da

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

doy

he d

ado

dída

bada

réda

ría

dé

2 sg

das

dist

eda

bas

dará

sda

rías

des

3 sg

dadi

oda

bada

ráda

ría

dé1

plda

mos

dim

osdá

bam

osda

rem

osda

ríam

osde

mos

2 pl

dais

dist

eis

daba

isda

réis

darí

ais

deis

3 pl

dan

dier

onda

ban

dará

nda

rían

den

Infi

niti

vo:D

EC

IR (

si/

seie

)

Ger

undi

o:di

cien

doIm

pera

tivo

sin

gula

r:di

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

digo

he d

icho

dije

decí

adi

rédi

ría

diga

2 sg

dice

sha

s di

cho

dijis

tede

cías

dirá

sdi

rías

diga

s3

sgdi

ceha

dic

hodi

jode

cía

dirá

dirí

adi

ga1

plde

cim

oshe

mos

dic

hodi

jimos

decí

amos

dire

mos

dirí

amos

diga

mos

2 pl

decí

sha

béis

dic

hodi

jiste

isde

cíai

sdi

réis

dirí

ais

digá

is3

pldi

cen

han

dich

odi

jero

nde

cían

dirá

ndi

rían

diga

n


210 doscientos diez


fini

tivo

:DE

SAPA

RE

CE

R (

fors

vinn

e): S

e/sj

å C

ON

OC

ER

Infi

niti

vo:D

ESC

UB

RIR

(op

pdag

e)

Par

tici

pio:

des

cubi

erto

Infi

niti

vo:D

ESP

ER

TA

R(S

E)

(våk

ne/

vakn

e): S

e/sj

å P

EN

SAR

Infi

niti

vo:D

IVE

RT

IR(S

E)

(mor

e): S

e/sj

å SE

NT

IR

Infi

niti

vo:D

OL

ER

(sm

erte

): S

e/sj

å M

OV

ER

Infi

niti

vo:D

OR

MIR

(so

ve)

G

erun

dio:

durm

iend

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:du

erm

e

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

duer

mo

he d

orm

ido

dorm

ído

rmía

dorm

iré

dorm

iría

duer

ma

2 sg

duer

mes

dorm

iste

dorm

ías

dorm

irás

dorm

iría

sdu

erm

as3

sgdu

erm

edu

rmió

dorm

íado

rmir

ádo

rmir

íadu

erm

a1

pldo

rmim

osdo

rmim

osdo

rmía

mos

dorm

irem

osdo

rmir

íam

osdu

rmam

os2

pldo

rmís

dorm

iste

isdo

rmía

isdo

rmir

éis

dorm

iría

isdu

rmái

s3

pldu

erm

endu

rmie

ron

dorm

ían

dorm

irán

dorm

iría

ndu

erm

an

Infi

niti

vo:E

MPE

ZA

R (

begy

nne)

G

erun

dio:

empe

zand

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:em

piez

a

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pr

esen

te

1 sg

empi

ezo

he e

mpe

zado

empe

céem

peza

baem

peza

réem

peza

ría

empi

ece

2 sg

empi

ezas

empe

zast

eem

peza

bas

empe

zará

sem

peza

rías

empi

eces

3 sg

empi

eza

empe

zóem

peza

baem

peza

ráem

peza

ría

empi

ece

1 pl

empe

zam

osem

peza

mos

empe

zába

mos

empe

zare

mos

empe

zarí

amos

empe

cem

os2

plem

pezá

isem

peza

stei

sem

peza

bais

empe

zaré

isem

peza

ríai

sem

pecé

is3

plem

piez

anem

peza

ron

empe

zaba

nem

peza

rán

empe

zarí

anem

piec

en


211 doscientos once


Infi

niti

vo:E

NC

ON

TR

AR

(fin

ne):

Se/

sjå

CO

NTA

R

Infi

niti

vo:E

NT

EN

DE

R (

fors

tå):

Se/

sjå

PE

RD

ER

Infi

niti

vo:E

SCR

IBIR

(sk

rive)

Par

tici

pio:

esc

rito

Infi

niti

vo:E

STA

R (

være

/ve

re)

G

erun

dio:

esta

ndo

Im

pera

tivo

sin

gula

r:es

tá

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

esto

yhe

est

ado

estu

vees

taba

esta

rées

tarí

aes

té2

sges

tás

estu

vist

ees

taba

ses

tará

ses

tarí

ases

tés

3 sg

está

estu

voes

taba

esta

ráes

tarí

aes

té1

ples

tam

oses

tuvi

mos

está

bam

oses

tare

mos

esta

ríam

oses

tem

os2

ples

táis

estu

vist

eis

esta

bais

esta

réis

esta

ríai

ses

téis

3 pl

está

nes

tuvi

eron

esta

ban

esta

rán

esta

rían

esté

n

Infi

niti

vo:F

AVO

RE

CE

R (

favo

rise

re)

Se/

sjå:

CO

NO

CE

R

Infi

niti

vo:H

AB

ER

(ha

) (h

jelp

ever

b)

Ger

undi

o:ha

bien

do

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

hehu

beha

bía

habr

éha

bría

haya

2

sgha

shu

bist

eha

bías

habr

ásha

bría

sha

yas

3 sg

hahu

boha

bía

habr

áha

bría

haya

1 pl

hem

oshu

bim

osha

bíam

osha

brem

osha

bría

mos

haya

mos

2 pl

habé

ishu

bist

eis

habí

ais

habr

éis

habr

íais

hayá

is3

plha

nhu

bier

onha

bían

habr

ánha

bría

nha

yan


212 doscientos doce


fini

tivo

:HA

BE

R (

finne

s/fin

nast

)

Ger

undi

o:ha

bien

do

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

3 sg

hay

ha h

abid

ohu

boha

bía

habr

áha

bría

haya

Infi

niti

vo:H

AC

ER

(gj

øre/

gjer

e)

Ger

undi

o:ha

cien

do

Im

pera

tivo

sin

gula

r:ha

z

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

hago

he h

echo

hice

hací

aha

réha

ría

haga

2

sgha

ces

has

hech

ohi

cist

eha

cías

hará

sha

rías

haga

s3

sgha

ceha

hec

hohi

zoha

cía

hará

harí

aha

ga1

plha

cem

oshe

mos

hec

hohi

cim

osha

cíam

osha

rem

osha

ríam

osha

gam

os2

plha

céis

habé

is h

echo

hici

stei

sha

cíai

sha

réis

harí

ais

hagá

is3

plha

cen

han

hech

ohi

cier

onha

cían

hará

nha

rían

haga

n

Infi

niti

vo:H

ER

VIR

(ko

ke):

Se/

sjå

SEN

TIR

Infi

niti

vo:H

UIR

(fly

kte)

: Se/

sjå:

IN

FLU

IR

Infi

niti

vo:I

NFL

UIR

(på

virk

e/på

verk

e)

Ger

undi

o:in

fluy

endo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

infl

uye

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

infl

uyo

he in

fluíd

oin

fluí

influ

íain

fluir

éin

fluir

íain

fluy

a2

sgin

fluy

esin

fluís

tein

fluía

sin

fluir

ásin

fluir

ías

infl

uyas

3 sg

infl

uye

infl

uyó

influ

íain

fluir

áin

fluir

íain

fluy

a1

plin

fluím

osin

fluím

osin

fluía

mos

influ

irem

osin

fluir

íam

osin

fluy

amos

2 pl

influ

ísin

fluis

teis

influ

íais

influ

iréi

sin

fluir

íais

infl

uyái

s3

plin

fluy

enin

fluy

eron

influ

ían

influ

irán

influ

iría

nin

fluy

an

Infi

niti

vo:I

NT

RO

DU

CIR

(in

trod

user

e): S

e/sj

å:

RE

DU

CIR


213 doscientos trece


Infi

niti

vo:I

R (

gå, d

ra)

G

erun

dio:

yend

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:ve

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

voy

heid

ofu

iib

air

éir

íava

ya2

sgva

sha

sid

ofu

iste

ibas

irás

iría

sva

yas

3 sg

vaha

ido

fue

iba

irá

iría

vaya

1 pl

vam

oshe

mos

ido

fuim

osíb

amos

irem

osir

íam

osva

yam

os2

plva

isha

béis

ido

fuis

teis

ibai

sir

éis

iría

isva

yáis

3 pl

van

han

ido

fuer

onib

anir

ánir

ían

vaya

n

Infi

niti

vo:J

UG

AR

(sp

ille,

leke

/ s

pele

, lei

ke)

G

erun

dio:

juga

ndo

Im

pera

tivo

sin

gula

r:ju

ega

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

jueg

ohe

juga

doju

gué

juga

baju

garé

juga

ría

jueg

ue2

sgju

egas

juga

ste

juga

bas

juga

rás

juga

rías

jueg

ues

3 sg

jueg

aju

góju

gaba

juga

ráju

garí

aju

egue

1 pl

juga

mos

juga

mos

jugá

bam

osju

gare

mos

juga

ríam

osju

guem

os2

plju

gáis

juga

stei

sju

gaba

isju

garé

isju

garí

ais

jugu

éis

3 pl

jueg

anju

garo

nju

gaba

nju

gará

nju

garí

anju

egue

n

Infi

niti

vo:L

EE

R (

lese

)

Ger

undi

o:le

yend

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:le

e

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

leo

he le

ído

leí

leía

leer

éle

ería

lea

2 sg

lees

leís

tele

íale

erás

leer

ías

leas

3 sg

lee

leyó

leía

sle

erá

leer

íale

a1

plle

emos

leím

osle

íam

osle

erem

osle

ería

mos

leam

os2

plle

éis

leis

teis

leía

isle

eréi

sle

ería

isle

áis

3 pl

leen

leye

ron

leía

nle

erán

leer

ían

lean


214 doscientos catorce


fini

tivo

:LL

OV

ER

(re

gne/

rekn

e)

Ger

undi

o:llo

vien

do

Im

pera

tivo

sin

gula

r:llu

eve

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

3 sg

lluev

eha

llov

ido

llovi

óllo

vía

llove

rállo

verí

allu

eva

Infi

niti

vo:M

ER

EC

ER

(fo

rtje

ne/

fort

ene)

: Se/

sjå:

CO

NO

CE

R

Infi

niti

vo:M

EN

TIR

(ly

ve/

lyge

): S

e/sj

å:

SEN

TIR

Infi

niti

vo:M

OR

IR (

dø/

døy)

G

erun

dio:

mur

iend

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:m

uere

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

mue

rohe

mue

rto

mor

ím

oría

mor

iré

mor

iría

mue

ra2

sgm

uere

sha

s m

uert

om

oris

tem

oría

sm

orir

ásm

orir

ías

mue

ras

3 sg

mue

reha

mue

rto

mur

ióm

oría

mor

irá

mor

iría

mue

ra1

plm

orim

oshe

mos

mue

rto

mor

imos

mor

íam

osm

orir

emos

mor

iría

mos

mur

amos

2 pl

mor

ísha

béis

mue

rto

mor

iste

ism

oría

ism

orir

éis

mor

iría

ism

urái

s3

plm

uere

nha

n m

uert

om

urie

ron

mor

ían

mor

irán

mor

iría

nm

uera

n

Infi

niti

vo:M

OST

RA

R (

vise

/sy

ne):

Se/

sjå:

CO

NTA

R

Infi

niti

vo::

MO

VE

R (

beve

ge/

røre

seg

)

Ger

undi

o:m

ovie

ndo

Im

pera

tivo

sin

gula

r:m

ueve

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

mue

vohe

mov

ido

mov

ím

ovía

mov

eré

mov

ería

mue

va2

sgm

ueve

sm

ovis

tem

ovía

sm

over

ásm

over

ías

mue

vas

3 sg

mue

vem

ovió

mov

íam

over

ám

over

íam

ueva

1 pl

mov

emos

mov

imos

mov

íam

osm

over

emos

mov

ería

mos

mov

amos

2 pl

mov

éis

mov

iste

ism

ovía

ism

over

éis

mov

ería

ism

ovái

s3

plm

ueve

nm

ovie

ron

mov

ían

mov

erán

mov

ería

nm

ueva

n


215 doscientos quince


Infi

niti

vo:N

AC

ER

: Se/

sjå:

C

ON

OC

ER

Infi

niti

vo:O

BT

EN

ER

(op

pnå)

: Se/

sjå

TE

NE

R

Infi

niti

vo:O

FRE

CE

R (

tilby

): S

e/sj

å: C

ON

OC

ER

Infi

niti

vo:O

IR (

høre

/hø

yre)

G

erun

dio:

oyen

doIm

pera

tivo

sin

gula

r:oy

e

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

oigo

he o

ído

oíoí

aoi

réoi

ría

oiga

2 sg

oyes

oíst

eoí

asoi

rás

oirí

asoi

gas

3 sg

oye

oyó

oía

oirá

oirí

aoi

ga1

ploí

mos

oím

osoí

amos

oire

mos

oirí

amos

oiga

mos

2 pl

oís

oist

eis

oíai

soi

réis

oirí

ais

oigá

is3

ploy

enoy

eron

oían

oirá

noi

rían

oiga

n

Infi

niti

vo:O

LE

R (

lukt

e): S

e/sj

å: M

OV

ER

Infi

niti

vo:P

AR

EC

ER

(lik

ne, s

ynes

/sj

å ut

som

): S

e/sj

å: C

ON

OC

ER

Infi

niti

vo:P

EN

SAR

(te

nke,

syn

es /

ten

kje,

tyk

kje)

Ger

undi

o:pe

nsan

do I

mpe

rati

vo s

ingu

lar:

pien

sa

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

pien

sohe

pen

sado

pens

épe

nsab

ape

nsar

épe

nsar

íapi

ense

2 sg

pien

sas

pens

aste

pens

abas

pens

arás

pens

aría

spi

ense

s3

sgpi

ensa

pens

ópe

nsab

ape

nsar

ápe

nsar

íapi

ense

1 pl

pens

amos

pens

amos

pens

ábam

ospe

nsar

emos

pens

aría

mos

pens

emos

2 pl

pens

áis

pens

aste

ispe

nsab

ais

pens

aréi

spe

nsar

íais

pens

éis

3 pl

pien

san

pens

aron

pens

aban

pens

arán

pens

aría

npi

ense

n


216 doscientos dieciséis


fini

tivo

:PE

DIR

(be

) G

erun

dio:

pidi

endo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

pide

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

pido

he p

edid

ope

dípe

día

pedi

répe

dirí

api

da2

sgpi

des

pedi

ste

pedí

aspe

dirá

spe

dirí

aspi

das

3 sg

pide

pidi

ópe

día

pedi

rápe

dirí

api

da1

plpe

dim

ospe

dim

ospe

díam

ospe

dire

mos

pedi

ríam

ospi

dam

os2

plpe

dist

eis

pedi

stei

spe

díai

spe

diré

ispe

dirí

ais

pidá

is3

plpi

den

pidi

eron

pedí

anpe

dirá

npe

dirí

anpi

dan

Infi

niti

vo:P

ER

DE

R (

mist

e)

Ger

undi

o:pe

rdie

ndo

Im

pera

tivo

sin

gula

r:pi

erde

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

pier

dohe

per

dido

perd

ípe

rdía

perd

eré

perd

ería

pier

da2

sgpi

erde

spe

rdis

tepe

rdía

spe

rder

áspe

rder

ías

pier

das

3 sg

pier

depe

rdió

perd

íape

rder

ápe

rder

íapi

erda

1 pl

perd

emos

perd

imos

perd

íam

ospe

rder

emos

perd

ería

mos

perd

amos

2 pl

perd

éis

perd

iste

ispe

rdía

ispe

rder

éis

perd

ería

ispe

rdái

s3

plpi

erde

npe

rdie

ron

perd

ían

perd

erán

perd

ería

npi

erda

n

Infi

niti

vo:P

ER

TE

NE

CE

R (

tilhø

re/

høyr

e til

):

Se/

sjå:

C

ON

OC

ER

Infi

niti

vo:P

OD

ER

(ku

nne)

G

erun

dio:

pudi

endo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

pued

e

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

pued

ohe

pod

ido

pude

podí

apo

dré

podr

íapu

eda

2 sg

pued

espu

dist

epo

días

podr

áspo

dría

spu

edas

3 sg

pued

epu

dopo

día

podr

ápo

dría

pued

a1

plpo

dem

ospu

dim

ospo

díam

ospo

drem

ospo

dría

mos

poda

mos

2 pl

podé

ispu

dist

eis

podí

ais

podr

éis

podr

íais

podá

is3

plpu

eden

pudi

eron

podí

anpo

drán

podr

ían

pued

an


217 doscientos diecisiete


Infi

niti

vo:P

ON

ER

(se

tte/

setje

, stil

le, l

egge

/le

ggje

)

Ger

undi

o:po

nien

do

Im

pera

tivo

sin

gula

r:po

n

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

pong

ohe

pue

sto

puse

poní

apo

ndré

pond

ría

pong

a2

sgpo

nes

has

pues

topu

sist

epo

nías

pond

rás

pond

rías

pong

as3

sgpo

neha

pue

sto

puso

poní

apo

ndrá

pond

ría

pong

a1

plpo

nem

oshe

mos

pue

sto

pusi

mos

poní

amos

pond

rem

ospo

ndrí

amos

pong

amos

2 pl

poné

isha

béis

pue

sto

pusi

stei

spo

níai

spo

ndré

ispo

ndrí

ais

pong

áis

3 pl

pone

nha

n pu

esto

pusi

eron

poní

anpo

ndrá

npo

ndrí

anpo

ngan

Infi

niti

vo:P

RE

FER

IR (

fore

trek

ke/

føre

trek

kje)

G

erun

dio:

pref

irie

ndo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

pref

iere

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

pref

iero

he p

refe

rido

pref

erí

pref

ería

pref

erir

épr

efer

iría

pref

iera

2 sg

pref

iere

spr

efer

iste

pref

ería

spr

efer

irás

pref

erir

ías

pref

iera

s3

sgpr

efie

repr

efir

iópr

efer

íapr

efer

irá

pref

erir

íapr

efie

ra1

plpr

efer

imos

pref

erim

ospr

efer

íam

ospr

efer

irem

ospr

efer

iría

mos

pref

eram

os2

plpr

efer

íspr

efer

iste

ispr

efer

íais

pref

erir

éis

pref

erir

íais

pref

erái

s3

plpr

efie

ren

pref

irie

ron

pref

ería

npr

efer

irán

pref

erir

ían

pref

iera

n

Infi

niti

vo:P

RO

BA

R (

prøv

e/fin

ne u

t): S

e/sj

å: C

ON

TAR

Infi

niti

vo:P

RO

DU

CIR

(pr

odus

ere,

lage

)

Ger

undi

o:pr

oduc

iend

o

Impe

rati

vo s

g:pr

oduc

e

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

prod

uzco

he p

rodu

cido

prod

uje

prod

ucía

prod

ucir

épr

oduc

iría

prod

uzca

2 sg

prod

uces

prod

ujis

tepr

oduc

ías

prod

ucir

áspr

oduc

iría

spr

oduz

cas

3 sg

prod

uce

prod

ujo

prod

ucía

prod

ucir

ápr

oduc

iría

prod

uzca

1 pl

prod

ucim

ospr

oduj

imos

prod

ucía

mos

prod

ucir

emos

prod

ucir

íam

ospr

oduz

cam

os2

plpr

oduc

íspr

oduj

iste

ispr

oduc

íais

prod

ucir

éis

prod

ucir

íais

prod

uzcá

is3

plpr

oduc

enpr

oduj

eron

prod

ucía

npr

oduc

irán

prod

ucir

ían

prod

uzca

n


218 doscientos dieciocho


fini

tivo

:QU

ER

ER

(vi

lle, l

ike,

elsk

e, ø

nske

/øn

skje

) G

erun

dio:

quer

iend

o I

mpe

rati

vo s

g:qu

iere

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

quie

rohe

que

rido

quis

equ

ería

quer

réqu

errí

aqu

iera

2 sg

quie

res

quis

iste

quer

ías

quer

rás

quer

rías

quie

ras

3 sg

quie

requ

iso

quer

íaqu

errá

quer

ría

quie

ra1

plqu

erem

osqu

isim

osqu

ería

mos

quer

rem

osqu

errí

amos

quer

amos

2 pl

quer

éis

quis

iste

isqu

ería

isqu

erré

isqu

errí

ais

quer

áis

3 pl

quie

ren

quis

iero

nqu

ería

nqu

errá

nqu

errí

anqu

iera

n

Infi

niti

vo:R

EC

OM

EN

DA

R (

anbe

fale

/til

rå):

Se/

sjå:

PE

NSA

R

Infi

niti

vo:R

EC

ON

OC

ER

(kj

enne

igje

n/at

t): S

e/sj

å C

ON

OC

ER

Infi

niti

vo:R

EC

OR

DA

R :

(hus

ke/

hugs

e): S

e/sj

å: C

ON

TAR

Infi

niti

vo:R

ED

UC

IR (

redu

sere

)

Ger

undi

o:re

duci

endo

I

mpe

rati

vo s

ingu

lar:

redu

ce

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

redu

zco

he r

educ

ido

redu

jere

ducí

are

duci

rére

duci

ría

redu

zca

2 sg

redu

ces

redu

jiste

redu

cías

redu

cirá

sre

duci

rías

redu

zcas

3 sg

redu

cere

dujo

redu

cía

redu

cirá

redu

cirí

are

duzc

a1

plre

duci

mos

redu

jimos

redu

cíam

osre

duci

rem

osre

duci

ríam

osre

duzc

amos

2 pl

redu

cís

redu

jiste

isre

ducí

ais

redu

ciré

isre

duci

ríai

sre

duzc

áis

3 pl

redu

cen

redu

jero

nre

ducí

anre

duci

rán

redu

cirí

anre

duzc

an


219 doscientos diecinueve


Infi

niti

vo:R

EÍR

(le

)

Ger

undi

o:ri

endo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

ríe

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

río

he r

eído

reí

reía

reir

ére

iría

ría

2 sg

ríes

reís

tere

ías

reir

ásre

iría

srí

as3

sgrí

eri

óre

íare

irá

reir

íarí

a1

plre

ímos

reím

osre

íam

osre

irem

osre

iría

mos

riam

os2

plre

ísre

íste

isre

íais

reir

éis

reir

íais

riái

s3

plrí

enri

eron

reía

nre

irán

reir

ían

rían

Infi

niti

vo:R

OM

PER

(ød

eleg

ge/

øyde

legg

je)

Par

tici

pio:

rot

o

Infi

niti

vo:S

AB

ER

(vi

te, k

unne

)

Ger

undi

o:sa

bien

do

Im

pera

tivo

sg:

sabe

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

séhe

sab

ido

supe

sabí

asa

bré

sabr

íase

pa2

sgsa

bes

supi

ste

sabí

assa

brás

sabr

ías

sepa

s3

sgsa

besu

posa

bía

sabr

ása

bría

sepa

1 pl

sabe

mos

supi

mos

sabí

amos

sabr

emos

sabr

íam

osse

pam

os2

plsa

béis

supi

stei

ssa

bíai

ssa

bréi

ssa

bría

isse

páis

3 pl

sabe

nsu

pier

onsa

bían

sabr

ánsa

bría

nse

pan

Infi

niti

vo:S

AL

IR (

gå u

t)

Ger

undi

o:sa

liend

o

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

sal

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

salg

ohe

sal

ido

salí

salía

sald

résa

ldrí

asa

lga

2 sg

sale

ssa

liste

salía

ssa

ldrá

ssa

ldrí

assa

lgas

3 sg

sale

salió

salía

sald

rása

ldrí

asa

lga

1 pl

salim

ossa

limos

salía

mos

sald

rem

ossa

ldrí

amos

salg

amos

2 pl

salís

salis

teis

salía

issa

ldré

issa

ldrí

ais

salg

áis

3 pl

sale

nsa

liero

nsa

lían

sald

rán

sald

rían

salg

an


220 doscientos veinte


fini

tivo

:SE

GU

IR (

fort

sett

e/ha

lde

fram

, føl

ge/

følg

je)

Ger

undi

o:si

guie

ndo

Impe

rati

vo s

g.:s

igue

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

sigo

he s

egui

dose

guí

segu

íase

guir

ése

guir

íasi

ga2

sgsi

gues

segu

iste

segu

ías

segu

irás

segu

iría

ssi

gas

3 sg

sigu

esi

guió

segu

íase

guir

áse

guir

íasi

ga1

plse

guim

osse

guim

osse

guía

mos

segu

irem

osse

guir

íam

ossi

gam

os2

plse

guís

segu

iste

isse

guía

isse

guir

éis

segu

iría

issi

gáis

3 pl

sigu

ensi

guie

ron

segu

ían

segu

irán

segu

iría

nsi

gan

Infi

niti

vo:S

EN

TIR

(fø

le/

kjen

ne)

G

erun

dio:

sint

iend

oIm

pera

tivo

sin

gula

r:si

ente

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

sien

tohe

sen

tido

sent

íse

ntía

sent

iré

sent

iría

sien

ta2

sgsi

ente

sse

ntis

tese

ntía

sse

ntir

ásse

ntir

ías

sien

tas

3 sg

sien

tesi

ntió

sent

íase

ntir

áse

ntir

íasi

enta

1 pl

sent

imos

sent

imos

sent

íam

osse

ntir

emos

sent

iría

mos

sint

amos

2 pl

sent

ísse

ntis

teis

sent

íais

sent

iréi

sse

ntir

íais

sint

áis

3 pl

sien

ten

sint

iero

nse

ntía

nse

ntir

ánse

ntir

ían

sien

tan

Infi

niti

vo:S

ER

(væ

re/

vere

)

Ger

undi

o:si

endo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

sé

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

soy

he s

ido

fui

era

seré

serí

ase

a2

sger

esha

s si

dofu

iste

eras

será

sse

rías

seas

3 sg

esha

sid

ofu

eer

ase

ráse

ría

sea

1 pl

som

oshe

mos

sid

ofu

imos

éram

osse

rem

osse

ríam

osse

amos

2 pl

sois

habé

is s

ido

fuis

teis

erai

sse

réis

serí

ais

seái

s3

plso

nha

n si

dofu

eron

eran

será

nse

rían

sean


221 doscientos veintiuno


Infi

niti

vo:S

ER

VIR

(se

rver

e): S

e/sj

å: P

ED

IR

Infi

niti

vo:S

OL

ER

(pl

eie)

: Se/

sjå:

MO

VE

R

Infi

niti

vo:S

ON

RE

ÍR (

smile

): S

e/sj

å: R

EÍR

Infi

niti

vo:S

OÑ

AR

(dr

ømm

e/dr

øym

e): S

e/sj

å: C

ON

TAR

Infi

niti

vo:S

UPO

NE

R (

anta

/tr

u): S

e/sj

å P

ON

ER

Infi

niti

vo:S

UST

ITU

IR (

erst

atte

): S

e/sj

å: I

NC

LUIR

Infi

niti

vo:T

EN

ER

(ha

)

Ger

undi

o:te

nien

do

Im

pera

tivo

sin

gula

r:te

n

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

teng

ohe

ten

ido

tuve

tení

ate

ndré

tend

ría

teng

a2

sgti

enes

tuvi

ste

tení

aste

ndrá

ste

ndrí

aste

ngas

3 sg

tien

etu

vote

nía

tend

ráte

ndrí

ate

nga

1 pl

tene

mos

tuvi

mos

tení

amos

tend

rem

oste

ndrí

amos

teng

amos

2 pl

tené

istu

vist

eis

tení

ais

tend

réis

tend

ríai

ste

ngái

s3

plti

enen

tuvi

eron

tení

ante

ndrá

nte

ndrí

ante

ngan

Infi

niti

vo:T

RA

DU

CIR

(ov

erse

tte/

omse

tje)

Ger

undi

o:tr

aduc

iend

o I

mpe

rati

vo s

ingu

lar:

trad

uce

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

trad

uzco

he t

radu

cido

trad

uje

trad

ucía

trad

ucir

étr

aduc

iría

trad

uzca

2 sg

trad

uces

trad

ujis

tetr

aduc

ías

trad

ucir

ástr

aduc

iría

str

aduz

cas

3 sg

trad

uce

trad

ujo

trad

ucía

trad

ucir

átr

aduc

iría

trad

uzca

1 pl

trad

ucim

ostr

aduj

imos

trad

ucía

mos

trad

ucir

emos

trad

ucirí

amos

trad

uzca

mos

2 pl

trad

ucís

trad

ujis

teis

trad

ucía

istr

aduc

iréi

str

aduc

iría

istr

aduz

cáis

3 pl

trad

ucen

trad

ujer

ontr

aduc

ían

trad

ucir

ántr

aduc

iría

ntr

aduz

can


222 doscientos veintidós


fini

tivo

:TR

AE

R (

ha m

ed s

eg, b

ring

e)

Ger

undi

o:tr

ayen

doIm

pera

tivo

sin

gula

r:tr

ae

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

trai

gohe

tra

ído

traj

etr

aía

trae

rétr

aerí

atr

aiga

2 sg

trae

str

ajis

tetr

aías

trae

rás

trae

rías

trai

gas

3 sg

trae

traj

otr

aía

trae

rátr

aerí

atr

aiga

1 pl

trae

mos

traj

imos

traí

amos

trae

rem

ostr

aerí

amos

trai

gam

os2

pltr

aéis

traj

iste

istr

aíai

str

aeré

istr

aerí

ais

trai

gáis

3 pl

trae

ntr

ajer

ontr

aían

trae

rán

trae

rían

trai

gan

Infi

niti

vo:V

EN

IR (

kom

me/

kom

e)

Ger

undi

o:vi

nien

doIm

pera

tivo

sin

gula

r:ve

n

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

veng

ohe

ven

ido

vine

vení

ave

ndré

vend

ría

veng

a2

sgvi

enes

vini

ste

vení

asve

ndrá

sve

ndrí

asve

ngas

3 sg

vien

evi

nove

nía

vend

ráve

ndrí

ave

nga

1 pl

veni

mos

vini

mos

vení

amos

vend

rem

osve

ndrí

amos

veng

amos

2 pl

vení

svi

nist

eis

vení

ave

ndré

isve

ndrí

ais

veng

áis

3 pl

vien

envi

nier

onve

nían

vend

rán

vend

rían

veng

an

Infi

niti

vo:V

ER

(se

/sj

å)

Ger

undi

o:vi

endo

I

mpe

rati

vo s

ingu

lar:

ve

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

veo

he v

isto

víve

íave

réve

ría

vea

2 sg

ves

has

vist

ovi

ste

veía

sve

rás

verí

asve

as3

sgve

ha v

isto

vio

veía

verá

verí

ave

a1

plve

mos

hem

os v

isto

vim

osve

íam

osve

rem

osve

ríam

osve

amos

2 pl

veis

habé

is v

isto

vist

eis

veía

isve

réis

verí

ais

veái

s3

plve

nha

n vi

sto

vier

onve

ían

verá

nve

rían

vean


223 doscientos veintitrés


Infi

niti

vo:V

EST

IR (

kle)

: Se/

sjå:

PE

DIR

Infi

niti

vo:V

OL

AR

(fly

): S

e/sj

å: C

ON

TAR

Infi

niti

vo:V

OLV

ER

(ko

mm

e til

bake

/ko

me

atte

nde)

Ger

undi

o:vo

lvie

ndo

Impe

rati

vo s

ingu

lar:

vuel

ve

Pre

sent

eP

erfe

cto

Inde

fini

doIm

perf

ecto

Futu

roC

ondi

cion

alSu

bjun

tivo

pres

ente

1 sg

vuel

vohe

vue

lto

volv

ívo

lvía

volv

eré

volv

ería

vuel

va2

sgvu

elve

sha

s vu

elto

volv

iste

volv

ías

volv

erás

volv

ería

svu

elva

s3

sgvu

elve

ha v

uelt

ovo

lvió

volv

íavo

lver

ávo

lver

íavu

elva

1 pl

volv

emos

hem

os v

uelt

ovo

lvim

osvo

lvía

mos

volv

erem

osvo

lver

íam

osvo

lvam

os2

plvo

lvéi

sha

béis

vue

lto

volv

iste

isvo

lvía

isvo

lver

éis

volv

ería

isvo

lvái

s3

plvu

elve

nha

n vu

elto

volv

iero

nvo

lvía

nvo

lver

ánvo

lver

ían

vuel

van


Documents

VAM-2 uregelr.verb NN:Layout 1