Embed Size (px)
Citation preview
VANnU bekent kleur
De focus en verdieping van de komende jaren
Strategisch beleidsplan 2012-2015
www.bibliotheekvannu.nl
2 32
Een woord vooraf 4-5
1 VANnU bekent kleur 6-7
2 Kleurinvloeden: trends & prioriteiten 8-11 Trends 9 Gemeenten 10 Prioriteiten 10
3 De focus 12-15 Visie 13 Missie 13 Strategie 13 Doelen 14
4 Het kleurenpalet 16-21 (Blijven) ontmoeten 17 (Blijven) leren 18 Samenwerken voor slagkracht en conceptontwikkeling 20 Doelgroepen 21 Speciale aandacht 21
5 Tot slot 22-23
Inhoud
“We zetten een koers uit voor de komende jaren”
3
4 55
“We moeten een strategischekoers volgen”
4
Een woord vooraf
1 Voor de leesbaarheid wordt in een groot deel van het verslag gesproken over VANnU i.p.v. bibliotheek VANnU
2 Bibliotheek VANnU is verantwoordelijk voor het bibliotheekaanbod in de gemeenten Roosendaal, Moerdijk en Halderberge
“en de juiste keuzes maken”
In de loop van 2011 zijn directie en managers van Bibliotheek VANnU1 begonnen met het uitzetten van de kaders van de strategische koers voor de komende jaren. De aanleiding voor een herbezinning op het bibliotheekbeleid voor de komende jaren was tweeledig. Aan de ene kant wordt VANnU geconfronteerd met een, voor de komende jaren, aangekondigde verlaging van de subsidie in de drie gemeenten waar VANnU het bibliotheekwerk verzorgt.2 Aan de andere kant heeft de sector te maken met snelle, voornamelijk digitale, ontwikkelingen welke van invloed zijn op de manier waarop mensen met informatie omgaan en waarop de organisatie zich moet voorbereiden.
Om aansluiting te vinden bij de veranderende behoefte van de burgers is innoveren van levensbelang. Bezuinigen en innoveren staan op gespannen voet met elkaar. Kort gesteld moet er meer met minder. Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. Keuzes die leiden tot een optimale inzet van de bibliotheek, met behoud van kwaliteit en innovatiekracht;focus en verdieping.
Nadat door het managementteam in een visiedocument de strategische kaders en de daarbij behorende keuzes voor de komende jaren waren besproken en vastgelegd zijn deze voorgelegd aan de beleidsambtenaren en wethouders van de drie gemeenten. Het doel was om te toetsen of de visie op het bibliotheekaanbod voor de komende jaren voldoende in lijn is met het lokale beleid en de wensen en mogelijkheden van de betreffende gemeente als opdrachtgever. Daarnaast is de strategische koers voor de komende jaren besproken met de Raad van Toezicht van VANnU. Alle partijen konden instemmen met de visie op het bibliotheekaanbod 2012-2015.
Vanzelfsprekend zijn het afgelopen jaar ook de medewerkers van VANnU regelmatig geïnformeerd over de keuzes die de organisatie de komende jaren gaat maken en wat dat betekent voor de klant en voor de dienstverlening. Er is al veel veranderd en er gaat nog veel veranderen, maar we geloven met elkaar in de richting en gaan de uitdagingen die voor ons liggen graag aan.
Roosendaal, 1 juli 2012
Frédérique AssinkDirecteur/bestuurder
6 7
VANnU bekent kleur
1“De kern van het bibliotheekwerk is lezen, leren (educatie) en informeren”
“een belangrijke partner voor het onderwijs”
7
De kern van het bibliotheekwerk is lezen, leren (educatie) en informeren. Al jarenlang maakt bibliotheek VANnU zich hard, met zijn gedreven en kundige medewerkers, om de burgers in de betrokken gemeenten te informeren, te betrekken in de samenleving en hen vrije toegang tot (digitale) informatie te geven. Betrouwbaar en dichtbij. Bibliotheekleden zijn de basis. Bibliotheek VANnU telt ruim 32.000 leden. Jaarlijks lenen zij 950.000 boeken en andere materialen. Zij bezoeken 14 vestigingen en servicepunten. Er zijn 12 schoolservicepunten in het basisonderwijs.
Daarnaast is VANnU een belangrijke partner voor het onderwijs op het gebied van de doorgaande leeslijn, cultuureducatie en het informatievaardig maken van leerlingen. Het onafhankelijke karakter, de laagdrempeligheid en het grote bereik maken de bibliotheek tot een belangrijke lokale netwerkpartner. Hoewel deze rollen ook in de toekomst blijven bestaan staat de bibliotheek voor de dringende noodzaak tot vernieuwing. Door maatschappelijke ontwikkelingen en digitale innovaties verandert de manier waarop de functies van de bibliotheek worden uitgevoerd. Daarnaast staat VANnU voor een voldongen feit: minder subsidie. Dit vraagt om een herbezinning, een nieuw kleurenpallet van keuzes en verdieping.
In dit stuk worden de antwoorden die VANnU heeft geformuleerd op de veranderende omgeving geschetst. In het tweede hoofdstuk beschrijven we de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn (Kleurinvloeden: trends & prioriteiten), vervolgens wordt ingegaan op de hernieuwde visie van VANnU in hoofdstuk 3 (De focus). In het laatste deel worden visie en strategie concreet omgezet in plannen (hoofdstuk 4: Het kleurenpalet).
8 9
2Trends
Competentieontwikkeling en toerustingDe twee pijlers in de bevordering van zelfredzaamheid en actief burgerschap zijn competentieontwikkeling en toerusting. Een manier voor de overheid om bezuinigingen door te voeren is het inperken van publieke verantwoordelijkheid en het bevorderen van actief burgerschap. Dit vraagt van burgers dat ze competenties moeten ontwikkelen om die verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Daarnaast vraagt het van organisaties - zoals de bibliotheek - dat zij burgers daartoe uitnodigen, ondersteunen en toerusten.
Van collectie naar connectieHet belang van het geven van toegang tot informatie wordt groter. Vooral voor het onderwijs en diverse bevolkingsgroepen fungeert de bibliotheek dan ook als digitale intermediair. De meerwaarde van het beschikken over informatie(dragers) neemt af. De voormalige schaarste aan media is veranderd in een overvloed aan informatie. Ook de informatiedistributie verandert ingrijpend door internet, social media, e-books. Daarmee is een nieuwe behoefte ontstaan aan het verzamelen, selecteren en duiden van informatie door deze in een betekenisvolle context aan te bieden. Deze nieuwe taak van de bibliotheek wordt content curation genoemd. Het draait dus niet meer slechts om boeken in de schappen (collectie), maar vooral om het maken van verbinding met de burgers (connectie).
Basisvaardigheden lezen en mediawijsheidHet kritisch en actief hanteren van media is dé nieuwe, sociale competentie van de 21e eeuw. Met de opkomst van tablets en smartphones raakt de medialisering van maatschappij en cultuur in een versnelling. Burgers moeten over de benodigde kennis, vaardig-heden en mentaliteit beschikken om zich als verantwoordelijke consument en producent van informatie te bewegen. De hernieuwde focus op taal en lezen, veranderende leertheorieën en Brede Scholen
hebben consequenties voor scholen, bibliotheken en hun samenwerking. Ook de bestrijding van laaggeletterdheid is een gedeeld, actueel maatschappelijk thema.
Partner van het onderwijsBibliotheek VANnU en het onderwijs kleuren goed samen. Beide instellingen stellen ‘een leven lang leren’ centraal, waarbij kinderen en jongeren een belangrijke doelgroep zijn. De clustering van voorzieningen voor de jeugd in Brede Scholen vormt een extra stimulans voor de samenwerking. Bibliotheek VANnU biedt een scala aan diensten en producten ter ondersteuning van het onderwijs. Zo worden leerlingen ondersteund in het ontplooien van hun talenten. Alles begint met de ontwikkeling van taal- en leesvaardigheden.
Bibliotheek in een netwerkWe leven in een complexe netwerksamenleving. Dit betekent kennis delen, co-creatie en het aangaan van strategische allianties ten behoeve van efficiency, ontwikkeling en innovatie. De kwaliteit van organisaties wordt mede bepaald door de kwaliteit van de relaties die onderhouden worden. Samenwerking is niet alleen vanuit het oogpunt van efficiency wenselijk, maar vooral om inhoudelijke redenen. Partners versterken elkaar. VANnU heeft samenwerking hoog in het vaandel staan, zowel binnen de eigen sector met collega-bibliotheken als buiten de sector met o.a. gemeente, onderwijs en het culturele veld.
De global & local libraryIn een geglobaliseerde en onbegrensde digitale wereld neemt de behoefte aan persoonlijk contact in de buurt of regio toe. De bibliotheek is zowel een venster op de grote wereld als een kleinschalige, veilige haven in het lokale, publieke domein. Bibliotheek VANnU biedt de mogelijkheid tot verbinding in haar vestigingen en servicepunten.
Welke ontwikkelingen en trends ziet de bibliotheek om zich heen? En wat is de vraag van onze opdrachtgevers; de gemeenten? In dit hoofdstuk schetsen we de belangrijkste trends en de daaruit voortvloeiende prioriteiten voor VANnU.
Kleurinvloeden: trends & prioriteiten
10 11
1
Gemeenten VANnU verzorgt het bibliotheekwerk in de gemeenten Moerdijk, Halderberge en Roosendaal. Er zijn duidelijke overeenkomsten in de speerpunten van het gemeentelijk beleid in de drie gemeenten3. Zij vragen aandacht voor de jeugd om uitval in het onderwijs en taalachterstanden te bestrijden. Verder noemen zij aandacht voor de zwakkeren in de samenleving, zodat iedereen mee kan doen. Naast het realiseren van een brede toegang tot informatie voor alle burgers is er aandacht voor de leefbaarheid in kleine kernen en in wijken. De gemeenten bepleiten de samenwerking tussen lokale partners, in multifunctionele accommodaties (MFA’s) en Brede Scholen.
Deze overeenkomsten zijn de basis waarop VANnU haar keuzes maakt en kleur bekent. Dat wil niet zeggen dat VANnU geen oog heeft voor de verschillen in de speerpunten van de gemeenten, maar kiest voor een basispakket voor alle gemeenten. Daar waar een gemeente meer wenst is maatwerk altijd een optie.
Zoals al aangegeven in het voorwoord: er moet meer met minder. Naast de overeenkomsten in de speerpunten hebben de drie gemeenten nog meer gemeen: VANnU wordt geconfronteerd met een, voor de komende jaren, aangekondigde verlaging van de subsidie.
PrioriteitenDe maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, de bezuinigingen en de beleidsprioriteiten van de gemeenten, leiden tot een fundamentele herbezinning op de kernfuncties die Bibliotheek VANnU uitoefent. Welke bijdrage kan de bibliotheek leveren aan de vragen die de kennissamenleving oproept; hoe draagt de bibliotheek bij aan het vergroten van burgerparticipatie en hoe kan de bibliotheek verbinden? Met andere woorden: waarom is het belangrijk dat de bibliotheek er is?
Het onafhankelijke karakter, de laagdrempeligheid en het grote bereik maken dat de gemeente met de bibliotheek een troef in handen heeft om haar beleidsdoelen te ondersteunen. De maatschappelijke waarde van de bibliotheek uit zich in: 1. De bibliotheek en de kennissamenleving (collectie, digitaal) 2. De bibliotheek en burgerparticipatie
(basisvaardigheden, onderwijs)3. De bibliotheek als krachtig netwerkpartner
(leefbaarheid, netwerksamenleving)
De subsidiering van de bibliotheek is een strategische investering van de gemeente; de bibliotheek is een uitvoeringsinstrument van het gemeentelijk beleid. Bepaalt de gemeente formeel wat de bibliotheek doet, Bibliotheek VANnU geeft aan hoe dat het beste kan gebeuren.
“Er moet meer met minder”
“fundamentele herbezinning op de kernfuncties van Bibliotheek VANnU”
3 Bronnen gemeente Halderberge: • Bibliotheekvoorziening in de kleinste kernen van Halderberge (november 2005) • Gemeente Halderberge Cultuurnota 2010-2014
Bron gemeente Moerdijk: • Visie bibliotheekwerk 2008-2012 (april 2008)
Bronnen gemeente Roosendaal: • Cultuurnota gemeente Roosendaal 2007-2010 “cultuur in beweging” • De Sociale structuurschets: ‘Roosendaal Vitaal’ • Ontwerp Agenda van Roosendaal ( juni 2011) • Toekomstvisie 2025 (2008) • Collegeprogramma Roosendaal 2010-2014. Duurzaam kiezen.
Samen investeren in de kwaliteit van Roosendaal (september 2010) • De agenda van Roosendaal (september 2010)
10
12 1312
3 “Wij hebben een duidelijke visie voor de toekomst”
VisieBibliotheek VANnU brengt mensen, informatie, educatie en cultuur samen.
Gezien de huidige technologische en maatschappelijke ontwikkelingen, is het zaak om bewuste keuzes te maken. Hoe gaan we om met bezuinigingen? Op welke manier worden de functies van de bibliotheek in de toekomst ingevuld? De opdracht die VANnU zichzelf in de veranderende omgeving heeft gegeven luidt: VANnU bekent kleur. De bibliotheek kiest voor een kleiner palet aan activiteiten - in samenwerking met partners - maar de kwaliteit daarvan wordt verhoogd. Minder functies, maar meer maatschappelijk rendement.
Missie
De missie van VANnU is dan ook:Bibliotheek VANnU is een daadkrachtige instelling die zich inzet om alle informatie die de inwoners nodig hebben om goed te kunnen functioneren, op een passende en aansprekende manier aan te bieden. Informatie maakt mensen weerbaar en vergroot de kans dat zij zich maatschappelijk betrokken voelen. Om dit te bereiken speelt VANnU in op actualiteit en zorgt ervoor dat (actuele) informatie op een levendige, nieuwsgierig
makende en aansprekende manier aangeboden wordt. Dit maakt dat de bibliotheken fysieke en virtuele podia zijn waar mensen elkaar ontmoeten en waar ze zich mee verbonden voelen. Het is hun wegwijzer naar informatie, cultuur, lezen en literatuur. De lokale binding wordt vergroot door samenwerking met lokale instellingen en verenigingen. Deze samenwerking maakt het mogelijk grensoverschrijdende activiteiten te organiseren.
StrategieModern bibliotheekwerk speelt een rol op het gebied van de functies kennis & informatie, lezen & literatuur en ontwikkeling & educatie4. De functies kunst & cultuur en ontmoeting & debat worden beschouwd als een afgeleide daarvan. De maatschappelijke functie van de bibliotheek blijft ongewijzigd, maar de manier waarop de bibliotheek zich manifesteert verandert. VANnU kiest ervoor de educatieve functie ten behoeve van het onderwijs te verstevigen. De bibliotheek richt zich op het aanbieden van een doorlopende leeslijn en mediawijsheid. Daarnaast blijft de fysieke bibliotheek een belangrijke rol spelen: VANnU richt zich met creatieve oplossingen op het behouden van vestigingen en servicepunten die toegang bieden tot laagdrempelige en betrouwbare informatie, en een actuele en gevarieerde collectie.
De focus
4 Over deze functies bestaat consensus in de bibliotheekbranche. Zie ook de brief van Halbe Zijlstra over de nieuwe bibliotheekwetgeving van 17 december 2011. 13
151514
DoelenBovenstaande visie en missie worden in de komende jaren vertaald in de volgende doelen:
Omvorming vestigingen VANnU zal bestaande vestigingen omvormen naar servicepunten in samenwerking met lokale partners en gebaseerd op de situatie en vraag.
Stimuleren lezen en leren VANnU biedt een breed educatie aanbod voor de jeugd en voor laaggeletterden.
Samenstelling collecties Om een effi ciency- en kwaliteitsslag te maken, gaat VANnU samenwerken met de West Brabantse bibliotheken, in de samenstelling en realisatie van de collectie. Er komt een gericht aanbod voor specifi eke doelgroepen.
Advies & service Het inlichtingenwerk krijgt een kwaliteitsimpuls, zowel op de vestigingen als online.
Trainingen mediawijsheid VANnU biedt een cursusaanbod Internet- en mediavaardigheden aan voor de jeugd via de Bibliotheek op school en via de vestigingen aan alle burgers.
Samenwerking VANnU gaat actief op zoek naar samenwerking ten behoeve van schaalvergroting, zodat effi ciency voordelen kunnen worden behaald in de bedrijfsvoering. Daarnaast wordt samenwerking gezocht op inhoudelijke concepten.
Marketingacties Huidige leden worden verleid meer te lenen en er worden acties georganiseerd om nieuwe leden te werven.
“Onze visie en missie voor de komende jaren is duidelijk.”
Hoge maar haalbare doelen om na te streven”
1716
4 (Blijven) ontmoetenIn veel kernen is sprake van vergrijzing en krimp waardoor voorzieningen verdwijnen. Gemeenten zetten met MFA’s en Brede Scholen in op het behoud van een voorzieningenniveau. De bibliotheek is daarbij partner voor het onderwijs maar ook ontmoetingsplek in het dorp. De bibliotheek biedt een neutrale en betrouwbare omgeving waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar zij toegang hebben tot informatie en een actuele en gevarieerde collectie. Digitale ontwikkelingen brengen met zich mee dat klanten ook in servicepunten toegang hebben tot alle media van VANnU en andere bibliotheken. Ook behouden zij laagdrempelig toegang tot de expertise van de bibliotheekmedewerkers op afstand. Per gemeente heeft de bibliotheek een kernvestiging waar klanten toegang hebben tot een ruime collectie, werk- en ontmoetingsplekken, Wi-Fi, cultuurinformatie en een uitgebreide inlichtingenfunctie. In kleine kernen is de bibliotheek gevestigd in een MFA of zijn er andere vormen van servicepunten, zoals een shop-in-shop of een Brede School.
De spreiding van de fysieke bibliotheken staat onder druk door stijgende kosten en een teruglopende subsidiering. Dit vraagt om slimme oplossingen, waarbij er op creatieve wijze met partners wordt samengewerkt. Nu wordt er vanuit een relatief groot aantal locaties gewerkt. Als de collectie overal kleiner wordt en het aantal openingsuren wordt beperkt, kan de bibliotheek niet meer voldoen aan de verwachtingen van haar bezoekers. Uit gebruikersonderzoek5
blijkt dat zij ruime openingstijden, een goede bereikbaarheid en een brede en actuele collectie zeer waarderen. Ook hecht men waarde aan een prettige verblijfsomgeving, goede service, gemaksdiensten en deskundig personeel.
Om verschraling te voorkomen kiest VANnU daarom in iedere gemeente voor één aantrekkelijke full service kernvestiging met een actuele en gevarieerde collectie. Een kernvestiging beschikt over een leestafel, een podium en een koffi ehoek ten behoeve van de ontmoetingsfunctie. Verder zijn er moderne uitleenfaciliteiten (selfservice), computerfaciliteiten en een activiteitenprogramma waarin lezen en literatuur centraal staan. Naast de kernvestiging worden, daar waar nodig, bestaande vestigingen omgevormd tot
servicepunten. Deze servicepunten worden ‘toekomstproof’ ingericht: ze zijn kleiner dan vestigingen en hebben een beperkte, maar zeer actuele collectie. De klant wordt gestimuleerd om te reserveren via de website, zodat hij of zij gebruik kan maken van de totale collectie van VANnU; het ophalen van het gereserveerde materiaal kan in het nabije servicepunt.
Om vestigingen om te vormen en besparingen te realiseren, wordt geïnvesteerd in automatisering en selfservice. Op lange termijn leidt de realisatie van servicepunten tot een structurele kostenbesparing op personeel, huisvesting en collectie. Samenwerking met één of meerder partners in multifunctionele accommodaties maakt het mogelijk om kosten te besparen en toch vaker open te zijn.
Het beleid is gericht op het behoud van een maximaal aanbod – ruime openingstijden; een goede logistiek; voldoende kernvestigin-gen en servicepunten, die goed gespreid zijn – om te voldoen aan de wensen en behoeften van huidige en nieuwe klanten.
In de wijk Kortendijk in Roosendaal is bijvoorbeeld een shop-in-shop servicepunt gerealiseerd. Het gedeeltelijk onbemande servicepunt in een kantoorboekhandel is even lang open als de winkel. Ondersteuning door bibliotheekmedewerkers is altijd mogelijk op vastgestelde tijden of via de kernvestiging.
VANnU bekent kleur en kiest voor de functies blijven ontmoeten, blijven leren en samenwerking voor slagkracht en conceptontwikkeling.
“De bibliotheek als ontmoetings-plek in het dorp”
4Het kleurenpalet
5 Klantenpanel Bibliotheek VANnU 2010, 2011
18 19
“meer lezen = beter in taal.”
(Blijven) lerenDe vragen die gemeenten en onderwijs hebben met betrekking tot ondersteuning van taal- en leesvaardigheid zijn bij uitstek een terrein waarop de bibliotheek een grote rol kan spelen. Immers; meer lezen = beter in taal. De bibliotheken in West Brabant steken gezamenlijk veel tijd en (provinciale) middelen in het ontwikkelen van de Bibliotheek op school. In deze formule wordt de structurele samenwerking tussen onderwijs en bibliotheek verder geformaliseerd. De samenwerking start met het formuleren van een gezamenlijke strategie ten behoeve van de taal- en leesbevordering. In de praktijk spreken de leescoördinator (school) en de leesconsulent (bibliotheek) dezelfde taal en formuleren zij een schoolleesplan, waarbij de bibliotheek zorgt voor de maatwerk invulling van collectie, activiteiten, expertise en faciliteiten. Doel is kinderen een stimulerende leesomgeving bieden waarin zij gemotiveerd en met meer plezier gaan en blijven lezen. De Bibliotheek op school biedt een doorgaande leeslijn van 0 tot 18 jaar.
De aandacht voor (voor)lezen begint al bij baby’s en hun ouders. Via het programma Boekstart worden alle ouders met hun kind via het consultatiebureau en de gemeente uitgenodigd lid te worden en kennis te maken met de bibliotheek en (voor)lezen.
De bibliotheek richt zich zowel op voorschoolse voorzieningen als consultatiebureaus, kinderopvang en peuterspeelzalen, als op het basis- en voortgezet onderwijs. Zij biedt projecten en activiteiten aan die passen in een doorlopende, samenhangende leeslijn voor kinderen in iedere groep. VANnU richt zich daarbij zowel op het vergroten van het leesplezier als het stimuleren van lezen ten behoeve van de taalontwikkeling. Kinderen die dagelijks 15 minuten lezen vergroten hun woordenschat met 1000 woorden per jaar6. Daarnaast is het aanbod gericht op het verhogen van informatie- en mediavaardigheden.
De informatie zal in toenemende mate in digitale vorm worden aangeboden. Kinderen groeien als vanzelfsprekend met digitale media op in een onbegrensde wereld. Binnen de Bibliotheek op school wordt een koppeling gemaakt met de elektronische leeromgeving (elo) op scholen, zodat leerlingen direct toegang hebben tot titels,
6 Cunningham & Stanovich (1998), What Reading Does For The Mind.7 “Mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee
burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld”. Bron: Raad voor Cultuur
8 Educatie onderzoek Bibliotheek VANnU, Cubiss, 2010
dossiers en databanken. Via de landelijke digitale bibliotheek worden deze eveneens ontsloten. Naast de vaardigheden om de weg te vinden in de digitale wereld levert de bibliotheek ook een bijdrage aan het ontwikkelen van de vaardigheden die daarbij horen onder de noemer Mediawijsheid 7.
In 2010 is in opdracht van VANnU onderzocht aan welke producten en diensten het basisonderwijs behoefte heeft en hoe men het huidige aanbod beoordeelt. De scholen blijken behoefte te hebben aan diensten op het gebied van leesbevordering en aan de organisatie van informatieavonden voor ouders 8.
Onder de noemer een Leven Lang Leren biedt de bibliotheek programma’s voor volwasseneducatie. Laaggeschoolden, re-integratie kandidaten en inburgeraars kunnen in de bibliotheek terecht voor taal- en leesprogramma’s en inburgeringslessen. Bibliotheek VANnU werkt op dit vlak samen met de lokale taalaanbieders, het ROC en re-integratiebedrijven. Op het gebied van educatie draagt de bibliotheek bij aan de vaardigheden, kennis en mentaliteit om informatie en media te vinden en te gebruiken.
Leesbevorderingsbeleid kan het best worden vormgegeven in structurele en inhoudelijke samenwerking met belangrijke instanties zoals overheden, vakinstellingen, consultatiebureaus, onderwijsinstellingen en de bibliotheek. Een serieuze aanpak van deze maatschappelijk relevante taak vergt inzet en fi nanciële investeringen van alle betrokkenen.
20 21
Samenwerken voor slagkracht en conceptontwikkelingDe vragen die de kennissamenleving door digitalisering en technologische ontwik kelingen oproepen zijn vooral op landelijk niveau te beantwoorden. De Nederlandse openbare bibliotheken werken samen in bibliotheek.nl aan een landelijke infra structuur, een landelijke catalogus, toegang tot de collectie Nederland en aan de inkoop van digitale content. Bibliotheek VANnU behoort tot de eerste 68 bibliotheken die aangesloten gaan worden op deze infra-structuur. Door deze projecten speelt de bibliotheek in steeds grotere mate de rol van gids in de kennis samenleving. Met boeken maar zeker ook digitaal selecteert, ontsluit en duidt de bibliotheek de informatiestromen in de moderne kennissamenleving. Met workshops en cursussen zoals Kind en Veilig internet draagt de bibliotheek bij aan de vaardigheden van burgers om volwaardig aan de maatschappij deel te kunnen nemen door de benodigde attitude, vaardigheden en competenties te verwerven.
De bibliotheek fungeert steeds sterker als een landelijk merk. Inzet hierbij is destandaardisatie van werkprocessen, pro duct -ontwikkeling en marketing. VANnU maakt op provinciaal niveau actief deel uit van deBrabantse Netwerkbibliotheek (BNB), eensamenwerkingsverband van 21 bibliotheek-organisaties en de provinciale service-organisatie Cubiss (PSO). Dit heeft o.a. geleid tot het invoeren van een Brabants Tarieven stelsel; VANnU was de eerste
Brabantse bibliotheek die dit stelsel heeft geïmplementeerd. Daarnaast worden in BNB verband projecten opgezet en uitgevoerd op het gebied van innovatie. Voorbeelden zijn projecten op het gebied van social media en het streamen van bibliotheekactiviteiten via internet, op het gebied van product- en dienstontwikkeling voor doelgroepen (inhoud), en tot slot op het gebied van infrastructuur en logistiek. Hierbij zijn effi ciency en kwaliteitsverbetering steeds het uitgangspunt.
Van oudsher speelt de bibliotheek een belangrijke rol in het lokale (culturele) veld. Onder andere door samen te werken op het gebied van cultuureducatie, en de organisatie van evenementen (zoals de organisatie van de Cultuurprijs). Ook wordt samengewerkt op het gebied van leesbevordering, zoals bij lokale activiteiten naar aanleiding van nationale leescampagnes. De bibliotheek is lokaal een actieve en pro actieve partner.
VANnU zoekt actief samenwerking bij de invulling van haar functies. Deze samenwerking met bibliotheeknetwerken en (cultuur) educatieve netwerken heeft als doel te komen tot productontwikkeling en innovatie. Daarmee is zij verzekerd van draagvlak en ontwikkelkracht. Om de nieuwe diensten en producten die nu van de bibliotheek gevraagd worden te kunnen leveren gaat VANnU op zoek naar partners en klanten. Samen worden producten geselecteerd, ontwikkeld en ingezet.
“De bibliotheek is van en voor iedereen”
20 21
DoelgroepenDe bibliotheek is van en voor iedereen, maar mede gelet op de kleuren in het palet besteedt Bibliotheek VANnU met name aandacht aan de volgende groepen:JeugdNu investeren in de jeugd levert op de langere termijn maatschappelijk rendement op.LaaggeletterdenHet toerusten van de burger, het versterken van de sociale samenhang en het voorkomen van economische en sociale uitsluiting is voor de bibliotheek een belangrijke maatschappelijke opdracht.LedenDe huidige leden zijn de basis. Onder de trouwe bibliotheekleden bevindt zich een groot aantal ouderen, die behoefte hebben aan sociale binding en betekenisvolle ontmoeting. Zij stellen een goede service en een dynamisch, aanvullend aanbod van onder meer lezingen en cursussen op prijs.
Speciale aandachtDe nadruk wordt gelegd op de functies blijven ontmoeten, blijven leren en samenwerken voor slagkracht en conceptontwikkeling. Daarbij krijgen de volgende thema’s speciale aandacht:
Collectie Het ontwikkelen en beschikbaar stellen van een kwalitatief goede, gevarieerde en actuele collectie krijgt veel aandacht; dit is de basis van het bibliotheekwerk. Er wordt een nieuwe balans gezocht tussen het aanbod van fysieke en digitale boeken en informatie.
De klassieke collectie van geschreven media en de bijbehorende logistiek wordt aangepast op de veranderde vraag. De collectie zal bijvoorbeeld meer fi ctie en minder non-fi ctie bevatten. Om de kwaliteit te verbeteren, de beschikbaarheid te garanderen en om kosten te besparen zal VANnU samenwerken met andere bibliotheken om bovenstaande vernieuwingen te realiseren. Lokale bibliotheken bieden al toegang tot de Collectie Nederland, bibliotheek.nl gaat dat beter zichtbaar maken voor de klant. VANnU gaat samenwerken t.b.v. specifi eke collecties die aansluiten bij specifi eke klant- en doelgroepen. Bijvoorbeeld met het inrichten van een West Brabants jeugdboekendepot voor de vraag vanuit het onderwijs.
Tot slot is er aandacht voor het inhoudelijke ontsluiten van de collectie: de inlichtingenfunctie van de bibliotheek wordt in de vestigingen, maar ook online verder vormgegeven.
InformatieHet aanbieden van advies en kwalitatief hoogwaardige kennis en informatie vergt een doorontwikkeling van de professionaliteit van de medewerkers. De informatiebemiddelaars worden ondersteund bij de uitoefening van hun nieuwe rol als ‘bibliothecaris nieuwe stijl’. De nieuwe rol vraagt nieuwe kennis en nieuwe competenties. De nieuwe bibliothecaris is op de hoogte van de nieuwste hulpmiddelen, waarmee zij kennis van anderen - onder meer uit digitale media - kunnen verbinden aan de kennis uit hun eigen organisatie.
23
VANnU gaat kleur bekennen; de bibliotheekfuncties blijven overeind maar de manier waarop daar invulling aan wordt gegeven verandert. Daarmee wachten we niet tot morgen. De keuzes die in dit document zijn beschreven zijn gaandeweg dit proces al vertaald in werkplannen en acties. De weg naar verandering is al ingeslagen. Dat is niet altijd makkelijk maar wel uitdagend. Die uitdaging kunnen we aan omdat we geloven in deze strategie en in een bibliotheekaanbod en dienstverlening die aansluit bij de vragen en behoeften van onze klanten. Uiteindelijk is dat waar we het voor doen.
Tot slot
