VAPRO magazine 3 2013: Veiligheidscultuur? Absoluut!

jaargang 11 nummer 3, juni 2013

Hèt tijdschrift voor de operator en technisch vakman

Verder in dit nummer:

Zo maak je release liner

Ongevalvrij produceren

Fermacell verbetert over hele linie

De chloorketen van Akzo-Nobel

Owens Corning traint mentoren

Veiligheids cultuur? Absoluut!

Hét tijdschrift voor de operator en technisch vakman, is een uitgave van de VAPRO groep.

VAPRO groepPostbus 240902490 AB Den HaagT 070 - 337 83 00F 070 - 320 51 86E [email protected] www.vapro.nl

RedactieHerbert Boland, Hanneke van Gaans, Marvin Moentadj, Marion Reerds, Marjolein Veeninga, Sonja van Venrooij.

VormgevingBeeldvorm, Pijnacker

Foto omslagLourens Smak

DrukkerijVeldwijk-Van Loon Grafische bedrijven

Verschijning6 keer per jaar

VerspreidingDit tijdschrift wordt gratis verspreid onder leden van het Platform voor Operators, operators (in opleiding), leidinggevenden in de pro-ductie, praktijkbegeleiders en -opleiders en verantwoordelij-ken voor opleidingen binnen bedrijven in de (proces-)indus-trie. Wie kan aantonen tot de doelgroep te behoren kan zich als abonnee aanmelden via [email protected].

AdvertentiesMooijman Marketing & SalesT 070 - 323 40 70E [email protected]

AdreswijzigingenAdreswijzigingen kunnen onder vermelding van onder-werp (adreswijziging VAPRO) via e-mail([email protected]) worden doorgegeven.

ProductieBeatrijs Media GroepT 076 - 530 90 31E [email protected]

ISSN 1878-8033

© Copyright 2013Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overge-nomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie van VAPRO is een onafhankelijk opererend orgaan. Meningen en opinies in het blad geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de bestuurlijke organisaties vertegenwoordigd in de VAPRO groep noch die van de redactie.

Icopal: veilig werken en ongevalvrij producerenIcopal in Hoogkerk maakt bitumenproducten voor dakbedekking en de wegenbouw. Verwer-king ervan gebeurt bij hoge temperaturen. Vorig jaar is er een traject gestart om veiligheid op een hoger niveau te tillen. Veiliger werken en onge-valvrij produceren, dat is het doel. VAPRO heeft daarbij geholpen. Het bedrijf is nu goed op weg.

Proces in het zonnetjeZo maak je release linerLoparex maakt van gewoon papier glad papier. Simpel op het eerste gezicht, maar schijn bedriegt. Er komt veel kijken bij het maken van release liner, ofwel het papiertje dat je van een plakstrook aftrekt om iets te kunnen bevestigen. VAPRO Magazine nam een kijkje in deze hightech-fabriek en liet zich rondleiden door Marco Bonke.

Mentortraining voor effectief kennis overdragen

VAPRO heeft voor Owens Corning in Apel-doorn een maatwerk training opgezet met ingredienten van de bestaande trainingen werkplekleren, instrueren op de werkplek en didactische vaardigheden. Eric Peeman, teamleider bij Owens Corning, en de twaalf deelnemers zijn er zeer tevreden over.

Akzo-Nobel: hart van de chloorketen

Locatie-Rotterdam is voor Akzo-Nobel in verschillende opzichten bijzonder. Niet alleen staan hier compleet verschillende fabrieken, ze zijn ook groot. Chloor verbindt deze bedrijven. Ze vormen het kloppende hart van de Rotter-damse chloorketen.

‘Voor een echte veiligheidscultuur moet je veranderen’

Een waarheid als een koe. Maar hoe doe je dat? Hoe kom je waar je wilt zijn? Dirk somt wat praktische maatregelen op.

Inhoud

1012

25

18

21

vapro nummer 3 juni 2013 3

Leren van een filmpjeIn een nieuwe rubriek duiken we in het overweldigende internet-aanbod van zaken die ons helpen bij het dagelijkse werk, privé, studeren of persoonlijke ontwikkeling. Deze keer: Youtube, als onuitputtelijke bron van uitleg en kennisdeling.

Fermacell: de basis voor continu verbeteren

Fermacell in Wijchen heeft de afgelopen jaren flinke slagen gemaakt met de invoe-ring van VAPRO-opleidingen, 5S, een veiligheidsprogramma en continu verbete-ren. Directeur Ton Bouw praat met VAPRO magazine en vertelt hoe ver ze nu zijn. Hij ziet erg uit naar het moment dat iedereen het VAPRO-diploma ontvangt...

Column

Avond-vierdaagseOnlangs werd in onze woonplaats de jaarlijkse avondvier-daagse gehouden. Omdat we drie kinderen op de basis-school hebben is meedoen vanzelfsprekend. Alle avonden liep ik mee, in de rol van vader en begeleider. Naarmate de eindstreep op de vierde avond dichterbij kwam, zag ik bij een aantal mensen langzaam de souplesse verdwijnen. En dat niet alleen bij de allerjongsten. Ook bij menig volwassen loper doofde het kaarsje langzaam. Uiteindelijk wordt met hangen en wurgen het doel bereikt.

Ik ben nu zo’n kleine dertig jaar werkzaam als operator en heb beroepsmatig dan ook heel veel kilometers lopend afgelegd. Monsters wegbrengen naar het QC-lab, vele con-trolerondes, even naar kantoor om de chef iets te vragen, een storing ergens ver weg verhelpen. En altijd zijn er weer die vele bordessen met bijbehorende trappen. Zo was er bij mijn eerste werkgever een bepaalde plek waarvoor je 144 treden op moest om deze te bereiken.

Veel mensen zitten voor hun werk gekluisterd aan een bureau met beeldscherm. Ze komen slechts in de benen voor pauzes of toiletbezoek. Tja, als je dan in je vrije tijd ook weinig aan beweging doet kan zoiets eenvoudigs als de avondvierdaagse een zware opgave worden. Het veel in beweging zijn zie ik dan ook als een pluspunt van het operatorschap. Werk en beweging in één en er ook nog voor betaald krijgen.

Een beetje operator loopt per jaar tientallen avondvierdaag-sen. Die doen dat stukje wandelen in mei, op de gebruike-lijke vier avonden, er gewoon eventjes bij. Stevig doorstap-pend, met één hand op de rug. En met twee vingers in de neus. Ja toch, vakgenoten?

Jolmer Winkel, operatordewinkelhaak.blogspot.com

En verder in dit nummer5 Kort nieuws

7 Vrouwen in techniek

9 VVI bij Dishman

16 Beeldvorming techniek moet beter

23 Diploma’s bij Plasticon

26 Diploma’s bij Paramelt

27 Trainingskalender

28 Raadplaat en puzzel

17

14

Where your ideas go far

06640_290113

grote besparingengrote besparingenin de productie van

CHLOOR

Van naaréén ideeéén ideegrote besparingen

in de productie van

Van

Werken bij een bedrijf dat jouw ideeën de ruimte geeft.akzonobel.nl/careers

Dit is Niels.Als in de chloorproductie de ionenwisselaars verzadigdraken, loopt onze dure installatie gevaar. Daaromvernieuwen we ze elke zes dagen. Operator Nielsbedacht dat ze bij een lager productievolume best wat langer mee kunnen. Samen met een proces engineer zet hij een project op om een fl ow-meter te vervangen door een tellende meter. Hierdoor hoeven de ionenwisselaars straks alleen geregenereerd te worden als dat echt nodig is. Daarmee besparen we niet alleen waardevolle grondstoffen, maar belasten we ook het milieu minder.

Dit project voor Niels z’n eindscriptie Vapro niveau 4 illustreert goed hoe ideeën van medewerkers ons helpen werken aan ‘Tomorrow’s Answers Today™’.

Niels Oosterwijk Procesoperator Membraanelektrolysebedrijf MEB Rotterdam

Kijk voor actuele Procesoperator-vacatures op onze site.

501.10.084 operator A4-2.indd 1 06-05-13 17:09


Groningen leidt werkzoekende op tot operatorEr dreigt een groot tekort aan VAPRO-opgeleide operators in de provincie Groningen. Daarom heeft een groot aantal instellingen en bedrijven in de regio besloten de handen ineen te slaan en het Operator Project te starten. Ook VAPRO, Kenniscentrum PMLF en Noorderpoort doen er aan mee. De provincie ondersteunt het initi-atief met een financiele bijdrage.Na een intensieve selectieronde startten onlangs 25 werkzoeken-den met een ww- of bijstandsuit-kering en deelnemers van mobili-teitstrajecten (van werk naar werk) aan een traject om te worden opgeleid tot VAPRO A of B proces-operator. Gezamenlijk volgen ze het eerste half jaar een opleiding aan het Noorderpoort in Veendam. Daarna gaan de deelnemers ver-der met anderhalf jaar beroeps-begeleidende leerweg (BBL) voor VAPRO A of twee jaar BBL voor VAPRO B.Er is werk genoeg in de proces-techniek. Het waardevolle aan dit project is dat werkzoekenden met een uitkering en bijstandsgerech-tigden zo een kans krijgen in de procesindustrie. Tevens is er een aantal deelnemers die op deze wijze van werk naar werk worden begeleid. Hun voormalige werk-gevers maken deelname aan dit project mogelijk.In april zijn de initiatiefnemers volop gestart met informeren van belangstellenden en de werving van nog meer kandidaten.Ken je iemand in de regio die werk zoekt, dan is dit misschien iets voor hem of haar. In oktober start weer een groep. Aanmelden kan bij www.operatorproject.nl. ■

Krimp én groeiIn de krant lezen we dat in het eer-ste kwartaal de groei van de eco-nomie nog steeds negatief was. Met 0,1 procent klein weliswaar, maar toch. In de productie van de industrie was er echter een forse krimp. De gemiddelde dagproduc-tie was in maart 5,3 procent lager dan in maart 2012. De krimp was veel groter dan in februari, toen de industrie 1,3 procent minder

produceerde dan een jaar eerder.In de hout- en bouwmaterialenin-dustrie was de krimp met 14,3 pro-cent het grootst. Ook de productie van de transportmiddelenindustrie (10,3 procent) en de aardolie-, chemische, rubber- en kunststofin-dustrie (10,2 procent) slonk.Maar het is niet overal kommer en kwel: de voedings- en genot-middelenindustrie produceerde daarentegen 1,1 procent meer dan in maart 2012. ■

Superzuinig rijdenDe Shell Eco-marathon is één van ’s wereld meest uitdagende studen-tenwedstrijden op gebied van innovatie, techniek en duurzaamheid. Tweehonderd teams uit ongeveer 24 landen gaan tijdens het evenement de strijd met elkaar aan om te kijken wie het verst komt op één liter brandstof. Deze zuinigheidswedstrijd leidt tot veel creatieve vondsten. Zo rijden twee Nederlandse teams op ‘brandstof van de toekomst’: gas to liquids, of kortweg GTL. Deze synthetische diesel, gemaakt van aardgas, is schoner en stiller dan conventionele diesel.Rotterdam is gastheer en heeft rondom Ahoy een speciaal stratencir-cuit aangelegd. Hierdoor zijn de deelnemers meer aangewezen op hun rijvaardigheid. Je rijstijl is voor bijna vijftig procent van invloed op de resultaten. Lees over de resultaten van de wedstrijd die afgelopen mei plaatsvond op http://bit.ly/10pjrmG. ■

Zuinige ‘auto’ van de TU Delft.

Kort nieuws

6 vapro nummer 3 juni 2013

Chocolate Challenge: kies voor proces techniekOm vmbo-leerlingen kennis te laten maken met het vak van procesoperator heeft Stichting C3 de Chocolate Challenge bedacht. Leerlingen van CSG Calvijn in Rotterdam hadden de primeur. De Chocolate Challenge is een interactieve roadshow om leerlin-gen een goed beeld te geven van beroepen in de chemie, life sci-ence en procestechniek. Ze maken in een blokuur op een speelse, spannende manier kennis met het vak.Na een theorieles van een jonge procesoperator, mogen leerlin-

gen met een veiligheidshelm en -bril zelf aan de slag: twee teams strijden dan met elkaar om zo snel en nauwkeurig mogelijk een grote hoeveelheid chocola van verschil-lende kleuren te scheiden. ■

Stop met de pret!Mbo-studies die jongeren oplei-den tot een beroep waarnaar weinig vraag is, moeten verdwij-nen. Als scholen deze ‘pretstudies’ niet zelf schrappen, grijpt minister Jet Bussemaker in. Dat schreef de minister in april in een brief aan de Tweede Kamer. De minister wil op deze manier voorkomen dat jongeren worden opgeleid tot ‘gediplomeerd werkloze’.Bussemaker wil dat mbo-scholen jongeren beter voorlichten over hun kansen op de arbeidsmarkt. Het kabinet heeft onlangs 25 miljoen euro uitgetrokken om jongeren die al een mbo-opleiding hebben afgerond, een andere opleiding erbij te laten doen.Zoals je weet is er veel vraag naar mbo-gediplomeerden in techniek, procesoperator bijvoorbeeld. Aangezien veel operators plezier in hun werk hebben, is de VAPRO-opleiding eigenlijk ook een pret-studie. Maar die wordt absoluut niet gestopt, door welke minister dan ook! ■

Procesbedrijf favoriete werkgeverDit jaar is een bedrijf uit de pro-cesindustrie tot favoriete werk-gever van Nederland verkozen: Shell. De afgelopen vier jaar stond Rabobank nog op de eerste plaats en daarvoor was Philips jaren-lang koploper. De Rabobank staat op twee, gevolgd door Politie, KLM, het Rijk, Philips, ABN Amro, Defensie, Apple en ING op tien. Dit blijkt uit een onderzoek van Intelligence Groep. Shell heeft zijn nummer één plaats vooral op eigen kracht verworven, want ook veel andere bedrijven zijn onver-minderd populair, zo stellen de onderzoekers. ■

Lastig jaar voor chemie2013 wordt een moeilijk jaar voor de chemische industrie in Nederland, voorspelt het economisch bureau van de ING. Men denkt dat de pro-ductie dit jaar met 3 procent zal krimpen, terwijl 2012 nog goed was. Toen was er nog een groei van 5 procent, in tegenstelling tot Europa als geheel.Dit jaar moeten we dus maar uitzitten. Voor de middellange termijn is het bureau van ING wat positiever. In 2014 wordt het stabieler. De reden daar-voor is dat de groei in China en de VS nog steeds constant is. In het rapport staat ook dat in Nederland de fijnche-mie de basischemie niet zal vervangen, wat veel mensen denken. ■

Kort nieuws


Els van de Velde is actief betrok-ken bij het diversiteit- en inclu-siebeleid van Dow Benelux. De filosofie is dat het bedrijf een afspiegeling moet zijn van de maatschappij. En dat betekent dat vrouwen een nadrukkelijke plek verdienen in het bedrijf. Els: “Dit is niet alleen de overtuiging van de vrouwen zelf, maar ook van het managementteam. En juist dat geeft een sterke basis.”

MannenwereldDe jury kende de Award aan Dow Benelux toe omdat het in een uitgesproken mannenwereld veel weet te bereiken. Het bedrijf werd door de jury geprezen vanwege de dual career-aanpak om vrou-wen voor het bedrijf te behouden. Het diversiteitbeleid is onderdeel van de bedrijfsstrategie en Dow Benelux slaagt er zo in om zowel binnen het bedrijf als daarbuiten het succes van vrouwen in het technisch bedrijfsleven zichtbaar te maken.

Eerste stap“De Award is met een feestje en taart gevierd, voor de vrouwen én

de mannen – iedereen was trots”, zegt Els. “Alle vrouwen in het bedrijf, zo’n 200, ontvingen ook een eigen Femme Tech medaille van witte chocolade. We zijn op de goede weg, maar ik heb nog wel wensen. Meer vrouwen in leiding-gevende functies, meisjes meer projecten geven waarin zij zich kunnen ontwikkelen, meer vrou-welijke rolmodellen. Nu hebben we alle energie om de deze uitda-gingen aan te gaan. Kom maar op, zou ik zeggen.”

Doen!Van de Velde hoopt dat ook dit jaar weer veel bedrijven zich zullen voordragen voor de Femme Tech Bedrijven Award. “Het houdt je scherp en laat je zien waar je staat. Bovendien is het een goed promo-tiemiddel voor de instroom van goede arbeidskrachten. Vrouwen hebben de neiging gewoon hun best te doen, maar niet te kiezen voor zichtbaarheid. Intern zeg-gen wij vaak dat je succes wordt gevormd door kwaliteit én zicht-baarheid. Dat geldt ook voor het bedrijf als geheel. De Award heeft ons dat gegeven”, besluit Els. ■

DOW Benelux wint Femme Tech Bedrijven Award

“Meer vrouwen in technische beroepen nodig”Dow Benelux BV uit Terneuzen sleepte bij de eerste editie van

Femme Tech de Bedrijven Award in de wacht. Plantmanager Els van

de Velde van Dow is er blij mee. “De Award is de bevestiging dat we

goed bezig zijn. Maar het geeft ons vooral energie om door te gaan.”

Femme Tech 2013:

‘Powered by women’Op 12 november 2013 organiseert TechniekTalent.nu opnieuw Femme Tech. Als partner levert ook VAPRO een bijdrage aan de organisatie van dit eve-nement. Femme Tech is dé dag voor en over vakvrou-wen in de techniek.

TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van bedrijfsleven, oplei-dingsfondsen, koepelor-ganisaties en scholen met als doel meer instroom en behoud van (jonge) men-sen in technische vakken.

Meer weten, aanmelden of jouw bedrijf voordragen? Ga dan naar www.fem-metech.nu of mail je vraag naar [email protected].

Plantmanager Els Van de Velde: “De prijs

is een erkenning voor alle vrouwen én

mannen in dit bedrijf. Het is de bevestiging

dat we het goed doen.”

Carrière

Hoe ziet Leren & Werken eruit?Als Leerling Procesoperator start je met een leer-werk- overeenkomst. Het begint met een introductieperiode van 20 werk dagen. Daarna start je met het Vapro A traject. Echt praktijk gericht! Voor mij werkt dat heel motiverend, want zo blijft het overzichtelijk.

Wat maakt deze baan interessant?Het is echt een ontzettend mooi begin van een loopbaan in de procesindustrie. Ik was al bekend met de procestechniek omdat een aantal van mijn familieleden in de procesindustrie werken, dus wist wel een beetje waarvoor ik koos. Ook het sollicitatie- traject heb ik als zeer positief ervaren. Nu ik hier een tijdje werk en de Vapro-opleiding volg, vind ik het steeds interessanter. Het productieproces is veel complexer dan ik ooit had kunnen bedenken en ik wil het steeds beter leren kennen.

Een pittige opleiding?Je geeft als Leerling Procesoperator aan je Teamleider aan op welke werkplek je wilt staan om je opdrachten te kunnen maken. Mocht dat niet onder werktijd kunnen dan kan het soms betekenen dat je na of voor een dienst, en in eigen tijd, een opdracht bij een machine maakt. Daarnaast moest ik vooral in het begin wennen aan het 5 ploegen systeem. Nu merk ik dat je gemiddeld maar 33,6 uren per week werkt en dat helpt mij juist met mijn studie kom ik nu achter.

Waarom heeft Owens Corning gekozen voor Leren & Werken?Goed opgeleide en ervaren Procesoperators zijn schaars, en onze eisen liggen zeer hoog gezien ons complexe productieproces. We maken technisch hoogwaardige producten en daar zoeken we hele goede operators voor.

Voor wie is de opleiding bedoeld?Wij verwelkomen in eerste instantie mensen die recentelijk een technische MBO opleiding of Havo Natuur en Techniek hebben afgerond. Een oprechte interesse in techniek en doorzettings-vermogen zijn de belangrijkste criteria.

Hoe ziet de opleiding eruit?Al onze interne opleidingstrajecten, ook die voor gevorderde Procesoperators, zijn afgestemd op ons productieproces. Je kunt wat je leert dus meteen in de praktijk brengen. Hierbij wordt je zeer goed begeleid door een Praktijkbegeleider en je Teamleider. Maar uiteindelijk ben je wel zelf verantwoordelijk voor het leren en het maken van de praktijkopdrachten.

Heb je belangstelling voor deze opleiding of voor een van onze vacatures? Bel dan met onze Recruiter: Petra Rietveld - Vos. Zij geeft je graag meer informatie of helpt je bij het solliciteren. Haar nummer is 06-81031278.

Onze actuele vacatures kun je vinden op:

www.werkenbijowenscorning.nl/vapro.

Owens Corning in Apeldoorn produceert zeer hoogwaardig glasvezelvlies. Voor dit complexe productieproces zoeken wij Leerling Procesoperators. Teamleider Eric Peeman en Leerling Procesoperator Joram Eimers vertellen over de opleiding die in september 2013 van start gaat.

Joram Eimers is in 2012 als Leerling Procesoperator bij Owens Corning gestart en is volop bezig met zijn Vapro A opleiding.

Eric Peeman is Teamleider bij Owens Corning Apeldoorn en heeft als aandachtsgebied opleiding en ontwikkeling.

vapro3 A4.indd 1 21-05-13 16:54


Middelbare Veiligheidskunde en Middelbare ArbeidshygiëneDit kan nu bij PHOV!

Stichting PHOV geeft al ruim 20 jaar de opleiding HVK en heeft hiermee een stempel gedrukt op het vakgebied Veiligheidskunde. Nu gaan we verder en delen onze kennis ook op MVK- en MAH-gebied.

Kies voor PHOV, dan kies je voor• avondopleiding, dus geen verlies van werktijd• boeiende combinatie van theorie en praktijk• specialisatie Middelbare Arbeidshygiëne voor MVK’ers

De opleiding start op 23 september 2013 in Utrecht.De lestijden zijn van 18.00 - 21.15 uur.

Meer weten?Bel ons gerust op 030 231 82 12 of check onze website www.phov.nl

Van september 2011 tot december 2012 volgde een groep van vijftig medewerkers van Dishman uit Veenendaal de opleiding ‘Veiligheid voor leidinggevenden’ (VVI-VOL) van VAPRO. Ze waren afkomstig van diverse afdelingen, zoals productie, technische dienst, kwaliteitsafdeling, R&D en logistiek. Het doel was het veiligheidsbewustzijn te verhogen. Dishman levert hoogwaardige cholesterol- en vitamineproducten aan de farmaceutische industrie.

De opleiding werd afgesloten met een eindopdracht, waarbij in groepjes gewerkt werd aan con-crete verbeterpunten op de eigen

werkplek, met onderwerpen als Atex-zonering, hijsen en (bijna-)ongevalmeldingen. Daarbij maak-ten alle deelnemers een veilig-heidsanalyse van hun onderwerp met daaraan gekoppeld een plan van aanpak. Na goedkeuring dien-den de verbeteringen in praktijk gebracht te worden. Hier lag de grootste uitdaging: doorloop de continu-verbetercirkel, dus niet alleen het aandragen van nieuwe ideeen, maar vooral het realise-ren, evalueren en borgen van het nieuw geimplementeerde. De resultaten mochten er zijn, vertellen VAPRO-consultants Karlo Hering en Wim Lucassen, die het hele project hebben bege-

leid: “Het hele traject betekende voor alle betrokkenen een conti-nue uitdaging om het maximale resultaat er uit te halen. Daarbij was het leuk om te zien dat velen in hun rol groeiden toen ze ‘aan de bak’ moesten om hun ideeen te realiseren. Het veiligheidsbe-wustzijn is flink verhoogd en er is een verdere aanzet tot verder groeien naar een cultuur van con-tinu verbeteren en elkaar scherp houden.” ■

Veiligheid voor leidinggevenden bij Dishman

VVI

I

Naam:

Geboortedatum:

Geboorteplaats: Geldig tot: Registratienummer:

VAPRO VVI I BASIS

Vragen over het traject? Neem contact op met Gert van Dam via [email protected] of 06 29500 320.


Icopal in Hoogkerk maakt

bitumenproducten voor dak-

bedekking en de wegenbouw.

Verwerking ervan gebeurt bij

hoge temperaturen. Vorig jaar

is er een traject gestart om

veiligheid op een hoger niveau

te tillen. Veiliger werken en

ongevalvrij produceren, dat is

het doel. VAPRO heeft daarbij

geholpen. Het bedrijf is nu goed

op weg.

Iedereen wil aan het eind van de dag weer gezond naar huis. Logisch, ook bij Icopal. Vorig jaar is samen met VAPRO een vei-ligheidstraject gestart, waarbij trainingen zijn gegeven om een volgende stap te kunnen maken op weg naar een hoger veilig-heidsbewustzijn van elke individu-ele (productie)medewerker. Door te investeren in mensen via deze trainingen wil Icopal veiliger wer-ken en ongevalvrij produceren.

AnalyseOm te kunnen starten heeft VAPRO eerst een veiligheidsanalyse uit-gevoerd om een goede invulling te geven aan het opleidingstraject. Daarbij hoorde een werkpleka-nalyse op de verschillende werk-plekken waarin kennis en vaar-digheden zijn vastgelegd die de operators moeten beheersen om veilig te kunnen werken. Aan de hand van een aantal aanvullende interviews is een enquête uitge-voerd. Daaruit kwamen belang-rijke aandachtspunten naar voren voor het trainingsprogramma.

SamenZowel leidinggevenden als pro-ductiemedewerkers hebben deel-genomen aan de trainingen. Het draaide daarbij om drie punten:

■ Kennis van en inzicht in veiligheid

■ Eigen verantwoordelijkheid, gedrag en rol

■ Veiligheidsbewustzijn verhogen en veiligheidscultuur verbeteren.

In aanvulling hierop volgden leidinggevenden nog een aantal workshops waarin voorbeeld-gedrag, feedback geven en het stimuleren van veilig gedrag cen-traal stonden. Veranderen begint immers bij jezelf.

Op maatVAPRO heeft modules speciaal voor Icopal geschreven om kennis en inzichten te vergroten bij de

medewerkers. Daarbij kwamen onderwerpen aan bod als ARBO en wetgeving, gevaarlijke stoffen, brandveiligheid, communicatie, onderhoud en calamiteiten. Tel-kens is de theorie gekoppeld aan praktijkvoorbeelden op de werk-plek. Hoe doen we het nu en hoe kan het beter?

SerieusIn het begin van waren de meeste cursisten afwachtend. Maar al snel werd het hen duidelijk dat het seri-eus werd opgepakt en ging men er vol overgave mee aan de slag. Het resultaat is dat er nu in het dage-

‘Met de neus op de feiten’Doel Icopal: veilig werken en ongevalvrij produceren

Over Icopal

Icopal is in Europa een toon-aangevende producent van producten voor de bescher-ming en afdichting van bouwconstructies, met name dakbedekking en waterdichte membranen. Wereldwijd heeft het circa 35 productielocaties met het hoofdkantoor in Dene-marken. Bij Icopal in Hoog-kerk (Groningen) wordt veel gebruik gemaakt van bitumen en dit wordt bij hoge tempera-turen verwerkt. Eindproducten worden onder andere aan dakdekkersbedrijven en aan de wegenbouw geleverd. In de productie werken circa 80 medewerkers.

VVI


lijks werk meer wordt gesproken over veiligheid. Eerst denken, dan pas doen. Meer structuur is ont-staan door het toepassen van veilig werkvergunningen, formulieren voor het melden van (bijna) onge-vallen en communicatieborden. Het tweewekelijks veiligheidsoverleg met de zogenaamde I-care groep geeft input uit de eigen organisatie maar ook van zusterbedrijven om structureel te verbeteren.

Effecten5S is nieuw leven ingeblazen en uitgebreid naar meerdere werkplek-ken omdat orde en netheid belang-rijke voorwaarden zijn voor veiliger werken. Het elkaar aanspreken op onveilig gedrag is toegenomen. Veiligheid is steeds vaker gespreks-onderwerp. Technische verbeterin-gen worden gemeld en aanvullende gedragsregels zijn doorgevoerd. Het gebruik van de looproutes geeft duidelijkheid en een veiliger gevoel. Heftruckchauffeurs claxonneren tegenwoordig bij drukke of onover-zichtelijke doorgangen om ongeluk-ken te voorkomen.

GeslaagdDe opleiding is afgesloten met praktijkexamens voor het toetsen van het bekend zijn met de risico’s en de te nemen beheersmaatrege-len op de eigen werkplek.Iedereen is geslaagd en dat wordt uiteraard gevierd tijdens het uitrei-ken van de certificaten. Bij Icopal hebben we samen een goede basis gelegd voor een betere veiligheids-cultuur. Kennis, inzicht en veilig-heidsbewustzijn zijn alle drie op een hoger niveau getild. ■

‘We doen het nu anders’Jan Huisman, meewerkend voorman in de productie, heeft de training als zeer positief ervaren. “Het was weer even opfrissen van de veiligheids-kennis, dat was prima. Je werd weer met de neus op de feiten gedrukt, hoe belangrijk het is voor jezelf en voor het bedrijf. Ik kan nu onveilige situaties en risico´s beter beoordelen.”“Ik denk ook wel dat de cul-tuur is veranderd. Wanneer een medewerker iets doet wat vei-

liger kan, wordt hij er door zijn collega’s op aangesproken. Mensen van buiten die op bezoek komen zien hoe wij anders met veiligheid omgaan, dat valt op.”

Folkert Leistra, operati-ons manager, geeft aan nu anders met veiligheid om te gaan.“Ik heb meer aandacht voor de regels en probeer ook binnen deze grenzen te opereren. Risico’s zijn er nu eenmaal overal, maar nu probeer ik er meer aan te doen en eventueel een veilige tussenoplossing te vinden. De cultuur is nu anders, iedereen is bezig met veiligheid. Verder denk ik dat we nu regelmatig de lesstof nog eens door moeten nemen om elkaar scherp te houden.”De trainers waren volgens Folkert gedreven en goed op de hoogte van de Icopal-cultuur. Ook de lesstof sloot er volgens hem goed op aan. “En de trainers waren niet bang om de medewerkers aan te spreken op de zaken die niet goed waren”, voegt hij er aan toe.

Derk Stokroos is onderhouds-monteur. Ook voor hem was de training zeer nuttig. “Vroeger dacht je niet zo aan veiligheid, nu ga je er veel serieuzer mee om. Je wordt weer eens met de neus op de feiten gedrukt. Want na verloop van tijd word je wel eens laconiek, ook wat de PBM’s betreft. Iedereen let nu op elkaar. Je spreekt je collega’s er op aan. En andersom word ik er op aangesproken. Dat is alleen maar goed.”

Meer weten over veiligheid en VVI? Neem dan contact op met Dirk de Knecht of mail naar [email protected] of kijk op www.vapro.nl.


Op bezoek bij Loparex in Apeldoorn

Loparex maakt van gewoon papier glad papier. Simpel op het eerste gezicht, maar schijn bedriegt. Er komt

veel kijken bij het maken van release liner, ofwel het papiertje dat je van een plakstrook aftrekt om iets te

kunnen bevestigen. Je komt het tegen bij grafische

en medische toepassingen, composieten in de

vliegtuigindustrie en bij windmolens, zonnepanelen,

auto’s en elektronica. De werkende stof is

siliconen. Iedere klant stelt zijn eigen eisen aan

hechtingskracht en maatvastheid. VAPRO Magazine

nam een kijkje in deze hightech-fabriek en liet zich

rondleiden door Marco Bonke.

Het proces begint met een rol papier (of polyester film) en polyethyleenkorrels.

Wikkelen aan het eind van de lijn. Eventueel laat een klant in deze stap al een afbeelding printen. Daarna gaat het voorbereide pro-duct naar de tussenopslag.

De volgende stap is het aanbrengen van de vloeibare siliconenlaag met of zonder oplosmiddelen. Hiervoor is een rakeldoseerstation (oplos-middelhoudend) of een vijf-walsen coatingtechniek (oplosmiddelvrij) te gebruiken, enkel- of dubbelzijdig. Het oplosmiddelvrije systeem is wat duurder maar komt meer in zwang. Ook goed voor het milieu, want de oplosmiddeldampen moeten wor-den verbrand, het oplosmiddel kan niet worden hergebruikt.

Op het papier wordt in een extrusie-stap een flinterdun laagje poly-ethyleen aangebracht, enkel- of dubbelzijdig. Hiermee wordt het materiaal afgesloten en het voelt daarna ook soepeler aan. Het krijgt een betere maatvastheid.

1

3

2

4

Van papier naar release liner

Proces in het zonnetje


Op bezoek bij Loparex in Apeldoorn

De siliconenlaag droogt langzaam en verhardt in een droogtunnel met koelinstal-latie aan het eind. Sommige papiersoorten wordt weer gevocht, om kromtrekken tegen te gaan.

Het eindproduct heeft de juiste

sterkte, maatvast-heid, kleefkracht

en breedte.

Op naar de klant! ■

Ook nemen de operators mon-sters en controleren de laagdikte visueel en met een massameter.

Met maximaal 300 meter per minuut schiet het papier of de folie over de walsen. Het maken van een goede las tussen twee stukken papier of film is vakwerk. Drie operators houden deze lijn draaiend.

Na de tussen-opslag komt een rol in de wikkelzaal om te worden gesneden vol-gens de eisen van de klant: van 2,5 tot ruim 200 cm breed.

Een kijkje in de stofvoorbereiding, een beveiligde ruimte omdat met licht ontvlambare stoffen wordt gewerkt.

7

109

5

8

Van papier naar release liner

Of er overal coating is aangebracht kun je gemakkelijk controleren. Precies, met een stuk plakband!

6


Fermacell in Wijchen maakt gips-vezelplaten, vergelijkbaar met de gewone gipsplaten, maar dan sterker en zwaarder. Daardoor zijn ze geschikt voor toepassingsge-bieden die strengere bouwkun-dige eisen stellen, zoals vloeren en geluidisolatie. De productie is volledige geautomatiseerd en volcontinu. Fermacell draait nu vierploegendienst, met negen mensen in een ploeg. Er werken

honderd mensen, waarvan tachtig in de productie.

Visie uitdragenHet ging een paar jaar geleden niet zo goed met dit bedrijf. Er werd volop productie gedraaid, daar lag het niet aan. Maar de verhoudingen tussen productie en directie waren moeizaam, er was onvrede en er werd ongestructu-reerd gewerkt. Geen goede basis

om aan groei, kwaliteit en veilig-heid te bouwen.

Toen Ton Bouw drie jaar geleden als directeur aantrad veranderde alles. Hij heeft de eerste paar maanden alleen maar geobser-veerd. Bouw: “Het eerste wat moest gebeuren was een orga-nisatie neerzetten. Ik maakte een analyse van wat we wilden bereiken en waar we nu stonden.

Opleiding legt basis voor continu verbeteren

Fermacell Wijchen maakt flinke slagen

Fermacell in Wijchen heeft de afgelopen jaren flinke slagen gemaakt met de invoering van VAPRO-

opleidingen, 5S, een veiligheidsprogramma en continu verbeteren. Directeur Ton Bouw praat met VAPRO

magazine en vertelt hoe ver ze nu zijn. Hij ziet erg uit naar het moment dat iedereen het VAPRO-diploma

ontvangt!

Praktijk


Daaruit rolden een visie en een strategie. Daarna is een coaching traject voor de kaderleden gestart om hen te ondersteunen bij het uitdragen van die visie.”

Werkplekken en functies“Ook begonnen we van alle werk-plekken de functies te beschrijven”, zegt Bouw. “Voor onze acht werk-plekken moeten minimaal twee mensen uit een ploeg kunnen invallen. We maakten hier gebruik van VAPRO’s WPA-methodiek. Met hulp van VAPRO-instrumenten brachten we eveneens de com-petenties van onze operators en technici in kaart.”

Met de zo verkregen informatie kon Ton Bouw een skill matrix voor de productie opstellen. Daarin staan per functie de benodigde kennis en vaardigheden vermeld. Vervolgens heeft hij functieniveaus aan VAPRO-niveaus gekoppeld.

Bouw: “We hebben onze mensen gevraagd of ze weer wilden gaan studeren. Verplichten doen we het niet. Maar bij doorstroom van functieplekken of instroom van nieuwe mensen hanteren we het wel als eis. De kandidaat moet dan

in het bezit zijn van een VAPRO diploma Basisoperator, A of B.”

Goed ontvangenHet opleidingsplan werd goed ontvangen, want veel Fermacell-medewerkers hadden al jaren lang gevraagd of ze in aanmerking kwamen om een VAPRO-opleiding te volgen. Na wat discussie ging uiteindelijk ook iedereen akkoord met zijn nieuwe functieomschrij-ving. Soms betekende het dat men weer moest gaan leren voor de eigen werkplek om kennis aan te vullen.

Op dit moment zijn negen ope-rators volop aan de studie: vier basisoperators, vier A en een B. “Als je met negen man een oplei-ding volgt, zijn er achttien aan het leren”, zegt Bouw. “Want ook de begeleiders moeten meekomen, hun vastgeroeste kennis weer ophalen.”

Veel medewerkers hadden al jaren geen studieboek meer ingeke-ken. Bouw: “We hebben iedereen van te voren op het hart gedrukt goed na te denken. Men wist dat het veel tijd zou gaan kosten, ook privé. Op een bepaald moment

stagneerde het zodanig dat we hebben ingegrepen. Men kon kie-zen: ofwel het eerste blok afmaken of helemaal stoppen. Dat werkte, de boel kwam in beweging. Nu is de groep met het tweede blok bezig en lopen we op schema.”

Gestructureerd werkenMet opleiden stopte het niet, ook werd een verbetermethodiek gein-troduceerd. Bouw: “Bij ons vlogen de operators op een machine af als er een storing was, om deze zo snel mogelijk te verhelpen. Vaak zonder de oorzaak te onderzoeken. Dat moest anders. Operators moe-ten storingen structureel benade-ren. Eerst het probleem vaststellen

Ton Bouw: “Praktijkproeven afnemen heeft heel veel effect. Dan moet je het uitleggen en het laten zien. Dat praktische is absoluut het mooiste van het VAPRO-model”.


en analyseren, dan het resultaat borgen. Het kost misschien meer tijd per incident, maar op de lan-gere termijn betaalt het zich snel terug. De 5S-methode hebben we gebruikt om deze gestructureerde manier van werken binnen teams in te voeren. Het resultaat is heel goed zichtbaar, mensen kennen het bedrijf bijna niet terug. Onze medewerkers werken nu pret-tiger en men is overtuigd van de voordelen.”

Veiligheid op hoger planParallel hieraan werkt Fermacell al jaren aan de verbetering van de veiligheid, want daarmee was veel mis, constateerde Bouw. VAPRO heeft Fermacell daarbij op weg geholpen, met een scan en

een analyse. Vervolgens heeft het bedrijf een actieplan opgesteld. Daarin is aandacht voor veilig-heidsbewustzijn, werkoverleg, meldingssysteem van (bijna)onge-vallen en goede procedures voor het veilig stellen van machines bij storing.Nu wordt er open over veiligheid gepraat, constateert Bouw. “Er is draagvlak en men spreekt elkaar aan. We hebben een veiligheids-team opgetuigd met vertegen-woordigers uit alle afdelingen. Deze gaat nu van start.”

Solide bodemHet VAPRO-opleidingsprogramma zorgt als het ware voor een solide bodem voor alle veranderingen die het bedrijf nu doormaakt. Het

gaat niet alleen om de diploma’s, maar ook om de weg daar naar toe.

Het maken van gipsvezelplaat is ingewikkeld. Er is veel kennis en ervaring voor nodig. Bouw ziet veel potentieel voor verbeteringen in de productie: goedkoper, beter en sneller. “Kwaliteit moet meer op de werkvloer. Er is nog eens drie jaar nodig om dat te bereiken. Ik kan daarom niet wachten op de eerste operator die zijn VAPRO-diploma haalt!” ■

goede beeldvorming is. Chris van Bokkum, directeur van TechniekTa-lent.nu: “De beelden van de meest innovatieve sector van Nederland worden op dit moment bepaald door mannen die met die eeuwige lasbril voor de ogen staan te las-sen. Of die liggend in de olie aan een auto sleutelen. Terwijl je in de meeste moderne garages bij wijze van spreken in een witte overall zou kunnen werken, die niet vies wordt. Die beelden kloppen al jaren niet meer.”

The new picture of techniqueDe beeldbank www.techniekbeeld-bank.nu heeft als doel om het

slechte imago van techniek onder jongeren te veranderen. Op dit moment zijn hier ruim 900 aan-sprekende foto’s uit de branche in te vinden. Deze zijn gratis te gebruiken door iedereen die arti-kelen schrijft of advertenties maakt over techniek. De collectie is spe-ciaal gemaakt om jongeren aan te spreken en zal steeds verder wor-den aangevuld. De beelden geven een up to date beeld van techniek anno 2013 en stralen innovatie, trots en enthousiasme uit.Kenniscentrum PMLF, Opleidings-fonds OVP en VAPRO zijn partners achter TechniekTalent.nu en de beeldbank. ■

TechniekTalent.nu: stop met die foute beeldvorming!De overheid doet enorm zijn best om technische mensen te werven. Onlangs werd daarvoor het Techniekpact 2020 ondertekend. Misschien heb je erover gelezen. Ondanks alle goede bedoelingen wordt daarmee geen beeld uitgestraald dat werken in de techniek leuk en modern is. En dat moet wel, wil je jongeren prikkelen de juiste vakken en opleidingen te kiezen.

Ruimtereiziger Andre Kuipers maakt

reclame voor het initiatief.

Als je technisch talent voor je wilt winnen moet je een goed imago hebben, meent het initi-atief TechniekTalent.nu. En daar ontbreekt eraan omdat er geen

Praktijk

Service

Voor vragen over dit traject kun je contact opnemen met Hans Sliepenbeek, [email protected] of 06 50298699.


Wie had acht jaar geleden gedacht dat Youtube zo groot zou worden? Ooit was het een soort ‘jouwtroep’, maar dat is het allang niet meer. Als je muziek wilt luisteren, zoek je het nummer op Youtube. Wil je weten hoe je de derailleur van je racefiets afstelt of een lekker krentenbrood bakt? Precies. Er is een gigantische hoeveelheid liefhebbers dat pro-ducten recenseert zodra ze op de markt komen. Maar je vindt er ook zaken die dicht bij je vak als opera-tor staan: uitleg over Kaizen en 5S, de werking van bepaalde chemi-sche processen, noem maar op.

E-learningYouTube wordt wel eens de meest gebruikte e-learning omgeving genoemd. Elke minuut komt er 100 uur video bij. Bijna de helft van alle internetters bezoekt YouTube. Een gigantisch kennisplatform is het. De kunst is om op Youtube onafhanke-lijke en gedegen kennis op te doen, iets waar je echt mee verder kunt.

BelangenDe meeste instructiefilms op You-tube zijn gemaakt door amateurs en liefhebbers, maar er zijn ook orga-nisaties met belangen. Je herkent ze vaak aan het feit dat ze logo’s en links plaatsen. Een webwinkel die een recensie of review plaatst wil

meestal een product verkopen. Probeer een goede neus te ontwik-kelen dat je je niet laat misleiden door die filmpjes. Realiseer je dat veel publishers een deel van hun lessen online gratis aanbiedt als lokkertje.

WaardevolDe “amateurs” onder de publis-hers kunnen vaak zeer overtui-gend overkomen. Hoe kom je er nu achter of een filmpje waardevol is? Er zijn een paar trucs. Kijk naar de verhouding tussen de duimpjes omhoog en omlaag. Als het aan-deel duimpjes omlaag oploopt tot tien a twintig procent of nog meer,

pas dan op. Als zoveel kijkers vinden dat een filmpje niet goed is, verspil er dan geen tijd aan.

DiscussieEen andere truc is de discussie onder een filmpje. Als deze inhou-delijk en constructief is en de maker van het filmpje er ook aan meedoet zit je vaak wel goed.Vergis je niet: ook filmpjes met wei-nig views kunnen handig zijn. Niet iedere publisher is erg goed in het zichzelf promoten. Kijk dus naar de waardering en de discussie eronder.Een groot nadeel van je kennis opdoen op Youtube, is dat je het niet in de praktijk kunt oefenen en er – behalve reageren onder een filmpje – geen echte interactie is met de “docent” en met “medeleerlingen”.

DiepgangOver het algemeen geldt dan ook: echte kwaliteit en diepgang vindt je meestal niet gratis online. Het is wel een goed orientatiepunt als je je kennis en kunde wilt bijspijkeren. Maar wil je er echt iets van maken, een vak leren bijvoorbeeld, kom je bij officiele scholen en instituten, zoals VAPRO uit.Maar houd Youtube in de gaten. Voor je het weet kom je er ook (meer) filmpjes van VAPRO tegen... ■

Leren van een filmpjeIn deze nieuwe rubriek duiken we in het overweldigende internet-

aanbod van zaken die ons helpen bij het dagelijkse werk, privé,

studeren of persoonlijke ontwikkeling. Deze keer: Youtube, als

onuitputtelijke bron van uitleg en kennisdeling.

Gespot op het web


De locatie Rotterdam van Akzo-

Nobel is in verschillende opzich-

ten bijzonder. Niet alleen staan

hier compleet verschillende

fabrieken, ook de omvang is

bijzonder. De verbindende factor

van alle bedrijven is chloor. De

locatie Rotterdam is het klop-

pende hart van de Rotterdamse

chloorketen, waar verschillende

bedrijven – ook buiten AkzoNo-

bel – onderdeel van uitmaken.

Tussen de chemiebedrijven bestaat een grote onderlinge samenhang. Het chloor wordt door AkzoNobel gemaakt en per pijpleiding geleverd aan Tronox, Huntsman, Momentive en Shin-Etsu, die het verder ver-werken tot verschillende chemische producten. Het loog dat tegelijker-

tijd met het chloor wordt geprodu-ceerd gaat deels via pijpleiding naar lokale klanten en wordt deels per schip en vrachtwagen vervoerd.

Werken en lerenGoede verdiensten, afwisselend werk, en werken en leren tegelijk. Dat zijn volgens Locatiedirecteur Reinier Hegge belangrijke plus-punten van het werken op de loca-tie Rotterdam van AkzoNobel. “De meeste fabrieken hier hebben een continu proces”, legt Hegge uit. “Dat betekent dat als het proces goed verloopt, er veel tijd is voor de operator om andere dingen te doen, zoals het leren van nieuwe units. Aan de andere kant moet je bij een verstoring in het proces onmiddellijk ingrijpen. Op dat moment is het alle hens aan dek, en moet je je kennis snel en vak-kundig in de praktijk kunnen bren-gen.” Hegge benadrukt dat er in Rotterdam veel ruimte is om jezelf te ontwikkelen. “We hebben veel verschillende functieniveaus en de carrièrepaden zijn uiteenlopend. Je kunt hogerop komen door als operator door te groeien naar een hoger niveau of zelfs Wachtchef, maar je kunt ook vakspecialist worden. Die openheid – gecombi-neerd met de Rotterdamse prakti-sche aanpak – vind je hier overal terug, ook in de werksfeer en de bedrijfscultuur.”

MEB: chloorHet Membraan Elektrolyse Bedrijf (MEB) produceert chloor, natron-loog, bleekloog en waterstof. De fabriek heeft een productiecapa-citeit van ruim 600.000 ton chloor per jaar. Het productieproces werkt met elektrolyse en is geba-seerd op membraantechnologie.“Het MEB bestaat eigenlijk uit vijf units, die je ook als mini-fabrieken kunt beschouwen”, vertelt Opera-tions Manager Victor Salet. “Je begint als operator in een van die units, en pas als je er een aantal kent, kun je ook paneeloperator worden. Op de unit ben je een soort ‘manager’ van je deelfa-briek, en zorg je voor metingen, monsternames, analyses en good housekeeping. Als paneelopera-tor bedien je de fabriek met het besturingssysteem: online dus. We hebben vijf ploegen van twaalf man, met een minimale bezet-ting van acht man, inclusief een Wachtchef. Naast het reguliere

AkzoNobel Rotterdam

Werken in het hart van de chloorketen

Bedrijf uitgelicht


werk betrekken we onze operators ook bij veiligheidsrondes, studies en verbeterprojecten.”

MAE: AlkylenHet Metaalalkylenbedrijf (MAE) produceert aluminiumalkylen en aluminiumalkyl-halogeen-verbindingen. Metaalalkylen worden bijvoorbeeld gebruikt als grondstof voor de farmaceutische industrie en de elektronica-indus-trie. Maar ook is het een ingredient voor de productie van zonnecellen.“Het MAE kent vijf ploegen van vier man”, vertelt Plant Manager Henk Feddes. “Bij ons rouleer je tussen field operator en paneel-operator. Het werk is afwisselend, doordat we deels een continu en deels een batchproces heb-

ben. Ook voeren onze operators zelf sleutelwerkzaamheden uit. Daarnaast is het MAE een kleine fabriek, waarbij iedereen in één gebouw werkt. Dat maakt de sfeer collegiaal en zelfs familiaal.”

EVB en DME: stoom, stroom en drijfgasAkzoNobel beheert een eigen warmtekrachtcentrale op het Bedrijventerrein Botlek. Het Ener-gievoorzieningbedrijf (EVB) levert stoom, elektriciteit, koelwater en proceswater aan de fabrieken. De elektriciteit wordt opgewekt door middel van warmtekrachtkoppe-ling in een gasturbine-installatie.De DME, die in de Europoort is gevestigd, produceert dimethyl-ether door methanol in gasfase

door een waterafscheidende katalysator te leiden. Deze fabriek is onlangs ‘gedebottlenecked’, sinds-dien is de productiecapaciteit ver-dubbeld. Dit product wordt vooral toegepast als drijfgas voor spuit-bussen in de cosmetica-industrie.

“Werken bij ons cluster verenigt eigenlijk twee werelden”, vertelt Operations Manager Gijs van Tilburg. “We maken immers elektriciteit en stoom, wat niet echt producten zijn maar utilities. Maar bij de DME fabriek maken we juist weer wél een product, dat aan de strengste eisen moet voldoen. Onze operators werken verdeeld over vijf ploegen met vijf man en een wachtchef. Begeleid door een praktijkopleider leer je de warmtekrachtcentrale kennen en de stoomketels, omdat je dat niet tijdens je VAPRO-opleiding leert. Je kunt je doorontwikkelen tot eerste operator of wachtchef, maar ook tot vakspecialist. Een ander plus-punt is dat je bij ons al heel snel in het veld zelf werkzaamheden mag uitvoeren.” ■

Procesoperator Niels Oosterwijk:

‘Ik blijf me graag ontwikkelen’“Na mijn VAPRO B opleiding ben ik stage gaan lopen bij het MEB van AkzoNobel. Dat beviel zo goed, dat ik na mijn stage ook hier ben gaan werken. Tijdens deze periode heb ik mijn VAPRO C gehaald. Ik kan inmid-dels bijna alle units bedienen en ben ook paneeloperator. Op dit moment volg ik een training voor Green Belt binnen het Lean Six Sigma verbeter-programma. Ik heb me daar zelf voor opgegeven, omdat ik me graag blijf ontwikkelen. AkzoNobel stimuleert dat, ze vinden het alleen maar leuk als je aangeeft een nieuwe opleiding te willen beginnen. Daarnaast is het ‘gewone werk’ ook heel leuk en afwis-selend. Want dat is natuurlijk waar ik voor aangenomen ben: het veilig en goed bedienen van de fabriek.”

In deze nieuwe rubriek presenteert een bedrijf zich. Heeft u ook inte-resse om uw bedrijf een keer zo te profileren, neem dan contact op met Marjolein Veeninga, [email protected].


Of je nu wel of niet op je werk

met chemie te maken hebt,

het is altijd leuk en spannend.

We hebben een paar proefjes

voor je gevonden om zelf uit

te proberen of met zoon en

dochter. Ze zijn veilig genoeg

om thuis te doen met spullen

die je gewoon kunt kopen.

Probeer er zelf achter te komen

hoe het werkt. In het volgende

nummer leggen we het uit.

We gaan aan de slag met schuim. En niet zo’n klein beetje!

Wat je nodig hebt ■ een schone frisdrankfles van een halve liter

■ half kopje waterstofperoxide (6% oplossing, te koop bij drogist)

■ 1 eetlepel (1 pakje) droge gist ■ 3 eetlepels warm water ■ vloeibaar vaatafwasmiddel ■ kleurstoffen (voor extra effect) ■ klein kopje ■ veiligheidsbril.

Aan de slag1. Zet de veiligheidsbril op. Giet

voorzichtig de waterstofper-oxide in de fles.

2. Doe er wat kleurstof bij.3. Doe er ongeveer 1 eetlepel

afwasmiddel bij.4. Schud de fles een paar keer.5. Doe de gist en het warme

water in een apart kopje en meng het gedurende 30 seconden.

Nu begint het feest...

6. Giet het gistmengsel in de fles (gebruik eventueel een trechter van papier of iets dergelijks).

Probeer er achter te komen hoe dit werkt. Je kunt nog verder experimenteren en proberen erachter te komen of het ook werkt door alleen de droge gist toe te voegen. Hoeveel schuim produ-ceer je als je minder of meer gist neemt of een grotere of kleinere fles? Google maar eens “elephant toothpaste”.

Veel plezier! ■

Olifant tandpasta

Vorige aflevering

In de tweede aflevering van deze rubriek maakten we op twee manieren kleur.

Als je een koperen munt van 5 eurocent in azijn legt zal de zure vloeistof een klein beetje koper aan de oppervlakte oplossen. Vuil verdwijnt ook. Hij krijgt een lichte, roze kleur. De koperdeeltjes bewegen door de vloeistof en hechten zich aan de ijzeren paperclip. Hij wordt verkoperd en krijgt ook een roze kleur. Als je de munten lang laat liggen kun je goed zien hoe de afbeel-ding wordt aange-tast.

Het proefje met de jodium en de vitaminepil noemen ze een klokreactie. De uitleg is wat ingewikkeld. Het komt er op neer dat de elementen een chemische strijd voeren. De stijfsel wil het jodium blauw kleuren en de vitamine C wil dat tegenhouden. Uiteinde-lijk verliest de vitamine C de strijd en ploef: alles is blauw.

Op Youtube kun je van zo’n klokreactie mooie voorbeel-den zien. Zoek op “clock reaction iodine”.

Deze proefjes zijn te vinden

op www.sciencebob.com en op

www.proefjes.nl.

foto: navigatingbyjoy.com

Fun met chemie


Het beinvloeden van de

veiligheidscultuur binnen

een bedrijf is momenteel

hot. Veiligheidscultuur klinkt

abstract, maar realiseer je wel

dat ook jij er onderdeel van uit

maakt. In de vorige aflevering

keken we naar diverse fasen

in het bereiken van een goede

cultuur. Nu gaan we inzoomen

op het veranderen. Ofwel, hoe

kom je waar je wilt zijn?

Veel bedrijven willen de veilig-heidscultuur beinvloeden, verbe-teren. Men heeft het dan bijvoor-beeld over een ‘aanspreekcultuur’ (elkaar aanspreken op gedrag) of het creeren van meer awareness. Maar hoe verander je een cultuur dan? Dat is natuurlijk de ham-vraag.

Ik pretendeer niet dat ik je hier pasklare antwoorden zal geven. Veranderen is namelijk geen gemakkelijk opgave. Maar ik zal wel proberen aan te geven wat er nodig is. Uitgangspunt is dat het tijd, moeite en uithoudingsvermo-gen vergt. Ook kun je het verande-ren van de veiligheidscultuur niet los zien van de bedrijfscultuur, waarvan het onderdeel uit maakt.

Meer informatie, meer transparantieWat alle verandermodellen aan-geven is dat een verbetering in de veiligheidscultuur samengaat met een toename in het delen van informatie en met een toename van transparantie. Dat betekent echter wel dat iedereen de infor-matie die hij krijgt ook moet begrijpen. Je kunt wel een che-miekaart van een gevaarlijke stof krijgen, maar je moet deze ook kunnen lezen. Dit betekent dus dat je moet werken aan vakmanschap.Meer transparantie houdt in dat iedereen moet leren om open te staan voor feedback en daarmee iets moet doen. Een voorbeeld. Als jij een verbetervoorstel doet, wil je natuurlijk weten wat daar mee gebeurt. Aan de andere kant moet je ook kunnen accepteren dat het misschien beter op een andere manier opgelost kan worden. Of dat het toch iets duurder uitvalt dan jij berekend had. Kortom, transparantie vergt een dialoog.

Wat is het startpunt?Heel belangrijk bij dit alles is dat je weet waar je als organisatie staat. Ofwel, wat is je vertrekpunt? Je moet je namelijk realiseren dat je niet in één stap van een “patho-logische veiligheidscultuur” naar een “calculatieve veiligheidscul-tuur” (zoek dat op in de vorige

aflevering!) kunt gaan. Je zult stap voor stap vooruitgang moeten boe-ken. Je moet die zaken oppakken of invoeren die aansluiten bij wat je als bedrijf al hebt. We bekijken een paar voorbeelden.

Van reactief naar calculatiefHeeft jouw bedrijf een “reactieve veiligheidscultuur” (fase 2 van 5), waarbij er soms op veiligheid wordt gelet maar niet voortdurend, dan dient er gewerkt te worden aan een systematische aanpak. Dat betekent werken aan bijvoorbeeld:

■ een goede en up-to-date RI&E (risicoinventarisatie en -evaluatie)

■ gevarenanalyses en werk-vergunningen

■ een (bijna)ongevallenregistratie ■ een veiligheidstraining voor alle medewerkers

■ een veiligheidsmanagement-systeem inclusief audit en inspecties

■ informatievoorziening naar het personeel

■ elkaar aanspreken op veilig en onveilig gedrag.

Van calculatief naar proactiefHeb je als bedrijf al een “calcula-tieve cultuur” (fase 3 van 5) en de systemen dus al op orde, dan kun je gaan werken aan:

■ tweerichting communicatie (management naar werkvloer en andersom)

“Voor een echte veiligheidscultuur moet je veranderen”

Dirk over veiligheid


■ zorg voor elkaar ■ VWGM-prestaties meetellen in beloning (Veiligheid, Welzijn, Gezondheid en Milieu)

■ structurele ongevalanalyse (gericht op de oorzaak in plaats van de veroorzaker)

■ veilig werken door vakmanschap ■ regelmatig toetsen van veiligheidscompetenties.

Waarom zou je willen veranderen?Maar waarom zou jouw bedrijf eigenlijk willen investeren in cultuurverandering? Wat levert

dat op behalve een hoop gedoe? Het grote voordeel is dat je bezig gaat met het structureel verbe-teren van zaken. In dit geval is dat vooral veiligheid. Maar zoals ik al in de inleiding aangaf, als je werkt aan een betere veilig-heidscultuur, verbeter je ook de bedrijfscultuur. Het continu verbeteren zal ook op andere terreinen gaan plaatsvinden. We verzinnen dit niet zelf, dat

hebben wetenschappers al in 1992 gedaan. Ze ontdekten dat in een bedrijf met een cultuur waar aandacht is voor het voortdurend verbeteren van prestaties, op alle vlakken beter wordt gescoord: groei, omvang, waarde.

Tot slotDus: werken aan een veilig bedrijf is ook werken aan een gezonder en beter bedrijf. En dat zie je weer terug in plezier in het werk en op je salarisstrook.Welke maatregelen zou jouw bedrijf kunnen nemen op weg naar een betere veiligheidscul-tuur? Heb je deze al eens bij je manager of chef aangekaart? ■

Veiligheidsspecialist Dirk de Knecht is bereikbaar via [email protected] en 06-52351504.

Wel verbetercultuur Geen verbetercultuur

Groei omzet 682 % 166 %

Groei werknemers 282 % 36 %

Groei aandelenwaarde 901 % 74 %

Dirk over veiligheid

vacatureprocesoperator.nl

Alléén voor procesoperators!Chemie

Farmacie

Levensmiddelen

Olie en gas

Ben je op zoek naar een nieuwe baan als procesoperator? vacatureprocesoperator.nl wijst je de weg! Alle vacatures bij elkaar, handig en overzichtelijk.

Alléén voor procesoperators!


Plasticon Netherlands levert de (proces)industrie geintegreerde oplossingen voor de behandeling en de opslag van agressieve vloei-stoffen en gassen. Denk hierbij aan opslagtanks, leidingwerk en schoorsteendelen die gemaakt zijn uit kunsthars en glasvezel.

Het werk wordt verricht door enthousiaste operators. Enkele van hen zijn in 2012 gestart met hun VAPRO Basisoperator-opleiding. De opstart was pittig. De vragen “hoe gaan we de boel aanpakken” en “waar halen we de benodigde informatie van-daan” klonken regelmatig. Maar het bedrijf en docent Sijbrand

Seine loodsten de deelnemers er doorheen. De opleiding verliep positief en samenwerking voerde de boventoon.Nu is de opleiding door iedereen afgerond. Met glans, want de resultaten waren bovengemid-deld. De diploma’s werden door

Sijbrand uitgereikt en hij gaf er een persoonlijk tintje aan. VAPRO is, net als bedrijf en deelnemers, ook bijzonder blij. En nu maar scoren! ■

foto’s Peter van Buren

Zeven basisoperators bij Plasticon

Woensdag 24 april

was een heuglijke

dag voor zeven

basisoperators van

Plasticon in Oldenzaal.

Ze hadden hun

opleiding met glans

volbracht en mochten

die middag het

felbegeerde papiertje

in ontvangst nemen.

En de voetbal is voor...

EMPOWERING PEOPLE AND INDUSTRIES

Loire 150 Postbus 24090 2490 AB Den Haag

T 070 337 83 01 T 070 320 51 86 E [email protected] I www.vapro-college.nl

Maak je ambities waar met VAPRO trainingen!

De trainingen van VAPRO College zijn zo opgezet dat je de opgedane kennis direct in de praktijksituatie inzet. Ze vormen een uitdagende mix van theorie en praktijk. De docenten maken gebruik van moderne, herkenbare en inspirende werkvormen. Daarmee is het effect van een training maximaal en blijvend.

Leren is doen!

Ons aanbod richt zich op de expertgebieden:

1. HRD/personeelsontwikkeling

2. Persoonlijke effectiviteit

3. Leidinggeven, operationeel management en communiceren

4. Begeleiden, beoordelen en examineren VAPRO-model

5. Procesoptimalisatie

6. Duurzaamheid, veiligheid en milieu

7. Vaktechnische trainingen

Ga naar VAPRO-College.nl voor actuele data

en locaties

2013-03 adv college2_def.indd 1 17-5-2013 13:41:17


Owens Corning in Apeldoorn is met zo’n 140 medewerkers actief met de hightech productie van glasvezelvlies. Het wordt gebruikt in onder andere vloerbedekking en plafondplaten maar bijvoorbeeld ook in vliegtuigen en auto’s. De vraag naar glasvezelvlies groeit en het productiebedrijf in Apeldoorn groeit mee. Nieuwe machines komen, nieuwe mensen worden aangetrokken, bestaande mensen worden verder opgeleid.Men hecht veel waarde aan de leren en werken-aanpak. Team-leider Erik Peeman is met VAPRO opgegroeid en hij ziet duidelijk de meerwaarde. De behoefte werd steeds groter om ook de zittende, ervaren mensen verder te helpen bij hun ontwikkeling. Een aantal van hen is gevraagd mee te doen aan een speciaal voor Owens Cor-ning op maat gemaakte mentoren-training.

Echte praktijkmannenErik Peeman: “Onze bestaande, zeer ervaren mensen hebben veel kennis om ‘on the job’ over te dragen, maar missen daarvoor de juiste didactische kennis en erva-ring. Daarom heb ik met VAPRO consultants John Braam en Jos van Rijswijk overlegd of er niet een specifieke training voor deze mensen opgezet kon worden. We hebben vijf ploegen en in iedere ploeg zitten twee mentoren. Twee

mensen hebben zich nog vrijwillig aangemeld, zodat we met twaalf mensen aan de slag konden.”De training bestond uit drie ses-sies, waarbij afgesloten werd met een toets en een evaluatie. Pee-man: “Je merkt dat je, wanneer je aan een training een officieel tintje geeft, bij de deelnemers net wat meer betrokkenheid bereikt. Daarom de afsluitende toets. En je kunt goed vaststellen of de mensen het begrepen hebben en goed kunnen toepassen. Het is een controle op de effectiviteit van de training.”

Oefenen centraalJos van Rijswijk, als VAPRO-docent nauw bij dit project betrok-ken: “Zwemmen leer je niet uit een boekje. Je moet het gewoon vaak doen. Bij het geven van een training is dat niet anders. Vandaar dat een belangrijk deel van de training bestaat uit oefenen. We volgen de fases van een goede training met het model van Van Gelder. Aan de hand van tips uit het breinleren kijken we hoe je leren effectief inzet. Het aanleren van vaardigheden staat op een werkplek doorgaans centraal. Vandaar dat we intensief oefenen met de fases van Proces Gericht Trainen (PGT). Oefeningen en the-orie wisselen elkaar voortdurend af. We gebruiken observatielijsten om elkaar feedback te geven.”

VoldoeningDe deelnemers van de training kijken er met voldoening op terug. Hassan: “Vroeger legde ik iets één keer uit en daarmee was het klaar. Nu herhaal ik veel meer omdat ik weet dat dat belangrijk is om het te kunnen onthouden.” Collega’s vullen hem aan: “De structurele

aanpak met het model van Van Gelder werkt goed!” en “Die tips over breinleren vergroten het effect.”Eric Peeman besluit: “Het was precies de goede mix van onder-werpen en aanpak om een erva-ren praktijkman in een bekwame mentor te veranderen, zodat hij zijn kennis optimaal kan delen. Dit was nog maar het begin, we gaan hiermee zeker verder.” ■

Praktijkkennis effectief overdragenVAPRO heeft voor Owens Corning in Apeldoorn een maatwerk training opgezet met ingrediënten van

de bestaande trainingen werkplekleren, instrueren op de werkplek en didactische vaardigheden. Eric

Peeman, teamleider bij Owens Corning, en de twaalf deelnemers zijn er zeer tevreden over.

Mentortraining

Als je wilt weten of zo’n (maat-werk)training ook iets voor jouw bedrijf is, neem dan contact op met Jos van Rijswijk, 06-52572284 of [email protected].


ParameltParamelt in Heerhugowaard spijkert de gehele werkvloer bij op

het gebied van veiligheid. De eerste mijlpaal is bereikt: begin april

hebben we achttien VVI-diploma’s uitgereikt.

In dit veiligheidstraject doen veel afdelingen mee: naast operators zijn ook laboranten en td’ers van

de partij. Iedereen bekwaamt zich op het vlak van veiligheid en houdt elkaar scherp.

Nu de eerste groep de eindstreep heeft gehaald is het tijd voor nieuwe groepen om het traject te doorlopen. Alleen door alle collega’s mee te nemen bereik je werkelijk een veiliger manier van produceren.

VAPRO feliciteert de collega’s van Paramelt! Het eerst doel is bereikt. En nu nog meer scoren! ■

En de voetbal is voor...

Smit & zoon ontwikkelt en

produceert vanuit Weesp en

Amersfoort chemische grondstoffen

welke worden verwerkt in leer voor

bekende merken schoenen, auto’s,

meubels, kleding en tassen.

Daarnaast hebben wij een belangrijk

aandeel in de wereldwijde handel

in plantaardige en dierlijke oliën.

Onze klanten verwerken deze in de

topmerken honden- en kattenvoer

en in omega 3 visolie capsules. Ons

hoofdkantoor staat in Weesp en in

Nederland telt onze onderneming 120

medewerkers. De kracht van Smit &

zoon zit in de mensen die er werken.

Professionals met passie, dagelijks

bezig om een duurzame topprestatie

aan onze klanten te leveren.

1e OPERATORdie de voortgang van de productie coördineert

www.smitzoon.nl

Wij willen onze productieafdeling graag versterken met een gedreven

Jouw baan

Als 1e Operator ben je in je ploeg verantwoordelijk voor de voortgang van de productie

van chemicaliën voor de leerverwerkende industrie. Je reageert op afwijkingen en komt

met verbetervoorstellen voor de werkprocessen. Je creëert door coaching een positief

en stimulerend werkklimaat. Verder neem je taken van een Proces Operator op je.

Jouw afdeling

De chemische productieafdeling bestaat uit 15 medewerkers die werken onder leiding

van een 1e Operator in een 5-ploegendienst. De 1e Operator rapporteert aan de

Supervisor Production & Logistics. Met dit team zijn we verantwoordelijk voor de totale

productie.

Jouw profiel

Je hebt minimaal een opleiding MTS-procestechniek, VAPRO B of gelijkwaardig en

beschikt over minimaal 2 jaar leidinggevende ervaring. Je bent pro-actief en bewaakt

de regels en procedures. Verder heb je oog voor orde en netheid en draag je actief

bij aan het veiligheids- en milieubewustzijn.

Solliciteren

Neem voor meer informatie contact op met André van Essen, via (033) 711 29 71.

Of stuur je cv en motivatiebrief direct aan Margreta Barten,

[email protected]


Service

Kijk voor informatie en inschrijven op VAPRO-college.nl. Daar is ook informatie over speciale in company trainingen te vinden.

Trainingskalendernajaar 2013VAPRO College biedt dit jaar een keur aan

interessante trainingen voor operators,

technici en mensen betrokken bij opleiden en

begeleiden. Kijk voor precieze data, locaties,

prijzen en aanmelden op VAPRO-college.nl.

Training Startdatum

Training instrueren op de werkplek 27 juni

Middelbaar Veiligheidskundige (MVK) 12 september

Bedrijfsbeoordelaar en -examinator BGO (niveau BO, A en B) 12 september

Leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap incl. iPad2 17 september

Leergang Change Management 24 september

Docenten training: begeleiden en beoordelen binnen het VAPRO model 2 oktober

Leergang Opleidingsmanagement 4 oktober

Training instrueren op de werkplek 9 oktober

Workshop GHS/CLP 9 oktober

Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar BGO (niveau BO, A en B) 10 oktober

Leergang Opleidingsmanagement 10 oktober

Didactische Vaardigheden voor praktijkopleiders 11 oktober

Introductie Total Productive Manufacturing (TPM) 16 oktober

Workshop GHS/CLP 29 oktober

Praktisch leidinggeven 30 oktober

Beoordelingscyclus voor leidinggevenden 6 november

Functioneringsgesprekken voeren voor medewerkers 13 november

Continu verbeteren (Kaizen) 13 november

Workshop GHS/CLP 19 november

Workshop Breinleren 7 maart 2014

Oplossing vorige RaadplaatDe vorige raadplaat was niet zo moeilijk. Iedereen her-kende er een plc of procesbesturing in, en velen ook de Siemens Simatic. B-operator René J. Sijmons uit Vlissingen ging echter een stapje verder. Hij benoemde de Simatic-lijn, vervolgens de diverse modulen en waar ze voor dienen. “Wat u hier ziet afgebeeld is een Siemens S7-400 Proces Controller oftewel een Simatic S7-400 PLC. Op het plaatje ziet u links de voedingsmodule, die de CPU voorziet van een gelijkspanning van 24V. De tweede module is de CPU-module welke te kiezen is uit een bepaald assortiment (tiental) afhankelijk van de te gewenste mogelijkheden. Dit met betrekking tot beschik-baarheid of capaciteitsvergrotingen.” Enzovoort enzovoort. Hij schrijft bovendien dat hij net in het bezit is gekomen van certificaten S7SYS1A en S7SYS1B. “Dé basis, voor een verdere opleiding in het PLC-gebeuren, waarmee ik hoop op een later tijdstip echt voldoende van PLC’s af te weten en er daadwerkelijk mee aan de slag te kunnen.” René, dat gaat je zeker lukken. De bol.com-bon is onderweg.. ■

Puzzelen

Wat is hier afgebeeld? Wat is hier afgebeeld? Wat we vooral willen horen is een duidelijke uitleg over de wer-king, in je eigen woorden. Vergeet niet aan te geven waar het voor kan worden ingezet.

Stuur je oplossing met naam en adres naar [email protected]. De beste inzending ontvangt een bol.com-bon.

Raadplaat

1 7 4

1 2

8 6 5 7

5

4 3 7 2 6

8

9 6

9 8 5

6 3 4

SudokuVul de cijfers 1 t/m 9 in. Elk cijfer mag maar één keer in elke rij, elke kolom en elke zone ingevuld worden.

Lees de oplossing van boven naar beneden in de gekleurde hokjes. Stuur deze naar [email protected].

Veel puzzelplezier!

Oplossing puzzel VAPRO 2

De puzzel van de vorige keer had als oplossing “Lenteklokjes”. J.W. ten Cate schrijft dat hij/zij deze puzzel heerlijk buiten in de zon heeft gemaakt. Een hele kunst, dit voorjaar! In ieder geval gefeli-citeerd, de bol.com-bon is onder-weg. ■

Documents

VAPRO magazine 3 2013: Veiligheidscultuur? Absoluut!