Voor het welzijn van mens,

dier & planeet

lekker • plantaardig • gezond • voedzaam • diervriendelijk • milieuvriendelijk

Nederlandse Vereniging voor Veganisme

Dieren Veel mensen worden veganist vanuit de wens om niet bij te dragen aan dierenleed.Gezamenlijk kunnen veganisten het aantal dieren dat jaarlijks gefokt, opgesloten, uitgebuit en vroegtijdig gedood wordt drastisch beperken. Eén veganist maakt jaar-lijks al een wezenlijk verschil voor tientallen dieren. Veganisme is een duidelijk statement tegen een systeem waarin dieren gezien en behandeld worden als gebruiksvoorwerp of productiemiddel.

Mensen Meer en meer mensen worden zich ervan bewust dat voor de productie van vlees,zuivel en eieren op zeer grote schaal veevoer (zoals soja, mais, enz.) wordt verbouwd. In totaal wordt momenteel meer dan 70% van alle landbouwgrond gebruikt voor veeteelt1. Bovendien zijn er meerdere kilo’s veevoer nodig om 1 kg vlees te produceren. Het is dan ook efficiënter om landbouwgrond direct in te zetten voor voedselproductie ten behoeve van menselijke consumptie. Zo kan een bij-drage geleverd worden aan de vermindering van het wereldvoedselprobleem.

Milieu De veehouderij is verantwoordelijk voor de grootste uitstoot (zeker 18% van het totaal)1 van broeikasgassen zoals methaan en CO2 en is daarmee een belangrijke oorzaak van de opwarming van de aarde.

De Verenigde Naties stellen daarnaast dat de vleesproductie de tweede grootste oorzaak is van milieuproblemen zoals bodemveront-reiniging, water- en luchtvervuiling, verzuring en aantasting van de biodiversiteit (o.a. door het kappen van regenwouden). Met een plantaardig eetpatroon kies je bewust voor een duurzaam alternatief en een schonere, leefbare planeet.

Gezondheid Een gevarieerde plantaardige voeding biedt alle voedingsstoffen om gezond en energiek te blijven. Door (meer) plantaardig te eten, verklein je de kans op hart- en vaatziekten, kanker en diverse andere ziekten. Plantaardige voeding bevat boven-dien geen cholesterol en minder verzadigde vetten. Ook onder topsporters worden plantaardige diëten steeds populairder.

Religie In alle grote wereldreligies wordt uitgebreid gesproken over barmhartigheid en compassie als een belangrijk deugd, ook ten opzichte van dieren. Deze uitgangspunten inspireren vele gelovigen wereldwijd tot vegetarisme en veganisme.

1) Verenigde Naties FAO Livestock’s Long Shadow (2006)

Veganisten (vegans) maken een bewuste keuze voor het welzijn van mens, dier en de planeet. Daarom streven zij ernaar om in het geheel af te zien van het gebruik van dieren en producten van dierlijke herkomst. Een veganist eet daarom vlees noch vis,

maar ook geen zuivelproducten, eieren, honing en andere producten van dierlijke oorsprong of met dierlijke ingrediënten. Ook bij kleding, verzorgings-

producten en andere gebruiksartikelen worden dierlijke bestanddelen vermeden. Dus geen bont, leer, dons, wol, suède of zijde, maar ook geen gelatine, bijenwas

of producten waarvoor dierproeven zijn gedaan. … ten bate van mens, dier en planeet

Veganisme

Vleesvervangers Bij de kant-en-klare produc-ten kun je kiezen uit burgers, filets, schnitzels, gehakt, shoarma, worst, ham en salami. Bekende merken: Alpro, Vivera, Vegetarische Slager, Fry’s, Redwood, Taifun, Provamel, GoodBite. Daarnaast zijn er producten als seitan, bonen, tempeh, tofu en lupine. Indien gewenst kun hierbij je de smaak van vlees creëren door kruidenmixen (zoals shoarma-kruiden) te gebruiken. Natuurlijk kun je ook met diverse groenten lekkere groenteburgers maken.

Visvervangers Er zijn diverse soorten namaak-visproducten te koop in winkels met natuurvoeding, sommige Chinese toko’s en online winkels. Bekende merken: Redwood, Vantastic Foods. Zeewier geeft een vissmaak aan gerechten, je kunt bijvoorbeeld norivellen (die voor sushi) in stukjes knippen om salades of burgers mee op smaak te brengen.

Snacks Kroketten, bitterballen, loempia’s, nasischijven, (frites met) eivrije mayonaise, ‘saucijzenbroodjes’, falafel. Bekende merken: Vegetarische Slager, Healthy Planet, Fry’s, Plamil, Vetara, Machandel, De Rit.

Zuivelvervangers Sojamelk, rijstmelk, havermelk, amandelmelk, kokosmelk, yofu (sojayoghurt), soja cuisine (room), slagroom (van soja/rijst/kokos), plantaardige margarines (Healthy Planet, Provamel). Bekende merken: Alpro, Vivera, AH huismerk, Perfekt, Rice Dream, Lima.

Kaasvervangers Er is een grote keuze aan kaasvervangers. Ook kun je geweekte cashewnoten malen tot een roomkaas (naar wens smaakmakers toevoegen). Edelgistvlok-ken zijn een prima vervanger voor strooikaas. Blokjes tofu gemarineerd in olie, (appel)azijn, knoflook en mediterrane kruiden zijn een prima alternatief voor feta. Bekende merken: Cheezly, Tofutti, No Müh, Sheese.

Ei-vervangers Voor gebakken ei: tofu + zwart zout (Kala Namak) + edelgistvlokken. In bij-voorbeeld cake en gebak: ‘No Egg’, maizena, banaan, appelpuree, lijnzaad. Een overzicht van vele soorten ei-vervangers kun je vinden op: www.waardelozehaantjes.nl.

VeganismeMeer dan alleen

maar ‘konijnenvoer’!

Een plantaardige voedingswijze kun je zo divers, gezond en lekker maken als je zelf wilt. Het niet meer gebruiken van vlees, zuivel en eieren zorgt vaak voor het ontdekken van niet eerder gebruikte producten. En met een steeds

groter aanbod aan kant-en-klare veganistische producten wordt het je bovendien steeds makkelijker gemaakt. Hieronder enkele tips.

Ga naar deVegan Wiki voor veel meer tips: www.veganisme.org/wiki

advertenties

Ontbijt je met muesli en melk? Probeer dan eens sojamelk of rijstmelk. Ook bij brood-beleg kies je voor vegan producten zoals jam, pindakaas en allerlei plantaardige spreads. Daarnaast is brood ook prima te beleggen met allerlei groenten, zoals gegrilde courgette, aubergine of paprika, gegarneerd met eikenbladsla, rucola, komkommer, (zongedroogde) tomaat of olijven. Doe daar een saus of olie over en je hebt een sandwich om je vingers bij op te eten!

Voor de lunch kun je uitgaan van brood. Je verwent jezelf zo mogelijk nog meer door een heerlijke salade samen te stellen, met verse groenten en een lekkere dres-sing, eventueel aangevuld met bonen, zaden en kiemen. Een soep past zowel goed bij de lunch als bij het diner en de keuze is hier groot, ook in kant-en-klare soepen.

Bij het diner, ten slotte, is de keuze van ingrediënten enorm. Kies een koolhydra-tenrijke bron als aardappel, rijst of pasta en vul deze aan met verschillende groenten en eiwitrijke producten zoals kant-en-klare vleesvervangers, tofu, tempeh of seitan en allerlei noten, zaden en pitten. Vergeet vooral niet de smaakmakers als knoflook, gedroog-de tomaatjes, pesto en sambal en de vetten als olijfolie, kokosolie of lijnzaadolie (deze laatste onverhit gebruiken).

Algemene tip Durf bij het samenstellen van je maaltijden te experimenteren!

Vegan receptenEr komen steeds meer kookboeken vol heerlijke vegan recepten, zoals deze!• Puur plantaardig

(Antoinette Hertsenberg & Jacinta Bokma)• Wat de pot schaft (Lisette Kreischer)• Puur & Vegetarisch

(Tine Tomme & Marijke De Coninck)

Daarnaast zijn er op het internet enorm veel recepten te vinden om heerlijk plantaardig te koken en bakken. Kijk bijvoorbeeld eens op onze site www.veganisme.org of op de volgende websites:

• www.plantaardigmaandag.nl• www.vegetarisme.be• www.deplantaardigekeuken.nl

Ideeën voor

maaltijdenMaak het jezelf niet te moeilijk als je net begint met 100% plantaardige voeding. Ga uit van wat je gewend bent en vervang de dierlijke producten door plantaardige.

Is dat nog vegan?

advertenties

healthood restaurantbiologische kwaliteit

diverse salades & belegde broodjesvruchten- en groentesap

elke dag veganistische menu heerlijke vegetarische maaltijdenelke dag open van 12.00 - 22.00 u

prinsengracht 60 - 621015 dx amsterdam

020 - 6261803

ontbijt, lunch, taart, eerlijke koffie & traiteur

Zelfgemaakt lekkers, biologisch en vegetarisch! Open van 10:00 tot 18:00 (Maandags gesloten)

Veenkade 19Den Haag070 7532274www.baklust.nlbaklust@live.nl

Lekker veel keuze ,

natuurlijk ook voor vegans!

Belangrijk is om duidelijk aan te geven wat je wilt eten. En weet je van tevoren al waar je gaat eten? Dan kun je het jezelf en het restaurant makkelijker maken door vooraf even contact op te nemen en de mogelijk- heden te bespreken. Daarnaast komen er steeds meer eetgelegenheden die standaard ingesteld zijn op het culinair verwennen van veganisten. Een aantal van hen voert een Vegan Friendly raamsticker.

Vegan FriendlyDe Vegan Friendly raamsticker is een van de initiatieven van de NVV om het veganisme meer onder de aandacht te brengen. De raamsticker wordt aangeboden aan eetgelegenheden, (web)winkels en andere initiatieven met een (deels) veganistisch aan-bod. Bij deze aanbieders kun je terecht voor 100% plantaardige gerechten of voor andere veganistische producten. De bedoeling van de raamsticker is onder meer om het voor consumenten makkelijker te maken bedrijven te vinden waar ze terechtkunnen voor vega-nistische producten. Bij bedrijven kan gedacht worden aan restaurants, groot en klein, maar ook aan bijvoorbeeld winkels met natuurvoe-ding, kleding en schoeisel, of met producten voor de persoonlijke verzorging. De aard van deelnemende eetgelegenheden is zeer divers en bestaat uit reguliere restaurants, eet-cafés, lunchrooms, huiskamerrestaurants en volkskeukens.

Bij een groot aantal deelnemers kun je altijd terecht voor veganistische gerechten, bij andere is het raadzaam dit van tevoren door te geven. De complete (en continu groeiende) lijst met deelnemers staat op onze website. In die lijst staan ook verschillende cateraars voor gebak, hapjes en complete maaltijden.

Uit eten gaan als veganist vraagt enige gewenning, maar vormt vaak niet echt een probleem. Het heeft als voordeel dat je vaak snel klaar bent met een gangbare menukaart door het over het algemeen kleine aanbod aan 100% plantaardige menu-opties... Maar, vrijwel elk restaurant kan voor jou iets lekkers op tafel zetten.

Uit eten als veganist

Vrijwel overal mogelijk

Nederlandse Vereniging voor Veganisme

foto: Tom H

ensel

De veganvoedings-driehoek

Eiwitten Eiwittekort komt bij gezonde mensen niet voor wanneer er voldoende calorieën worden gegeten. In Nederland eet men gemiddeld veel meer eiwit dan nodig is (zo’n 57 gram is nodig, 68-95 gram is wat we gemiddeld eten). Bijna overal zit eiwit in, maar de verhouding van de verschillende aminozuren verschilt per product. Dierlijke eiwitten zijn zogenaamde complete eiwitten (alle aminozuren die nodig zijn zitten erin), bij plantaardige producten is dat vaak niet zo. Als er gevarieerd wordt gegeten is het binnenkrijgen van alle amino-zuren echter geen probleem. Goede bronnen van eiwit zijn onder andere: granen (brood, pasta, ontbijtproducten), peulvruchten, noten, zaden en paddestoelen.

Calcium In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zit calcium niet alleen in melk. Het is een mineraal dat door planten uit de grond wordt opgenomen. Dieren verkrijgen calcium door die planten te eten, waardoor het ook in hun melk terecht komt (in de melkveehouderijen is het overigens gebruikelijk om het vee extra calcium te geven). Een veganistisch eet-patroon hoeft geen invloed te hebben op de totale calciuminname en calciumopname.

Belangrijk is wel dat de zuivel niet simpelweg wordt weggelaten, maar dat er wat extra groenten, verrijkte producten of andere calciumbronnen worden genomen. Als dit wordt gedaan, is er geen reden om aan te nemen dat het veganistische eetpatroon een negatief effect op o.a. de botten zal hebben. Goede bronnen van calcium zijn onder meer: groenten (boerenkool, spruitjes, broccoli, bloemkool etc.), verrijkte producten (plantaardige melk, tofu, etc.) en noten.

Vitamine B12 Deze vitamine wordt gemaakt door bacte-riën die in de darmen van veel dieren en in de grond zitten. In voeding zit voor de mens bruikbare B12 alleen in dierlijke producten. De veiligste optie bij een plantaardige voeding is het nemen van met B12 verrijkte producten (zoals ontbijtgranen, plantaardige melk, vlees-vervangers, e.d.) of een vitaminesupplement met B12.

Veel mensen die plantaardig willen gaan eten, vragen zich af of ze wel gezond kunnen eten zonder dierlijke producten, en hoe ze van bepaalde voedingsstoffen

genoeg binnen kunnen krijgen. Gelukkig is dat helemaal niet moeilijk. Wel is het raadzaam bewust te kijken naar wat je eet, maar dat geldt natuurlijk

voor iedereen.

Gezondheid& voedingsstoffen

Raadpleeg onze website

voor meer informatie

over B12.

Leer Vrijwel al het leer komt van dieren uit de dierindustrie die hiervoor speciaal worden gefokt of bejaagd. Leer is geen bijproduct maar vormt 10-20% van de opbrengst van een dier. De verwerking van huiden tot leer is een bijzonder milieuonvriendelijk proces waarbij zeker in de armere landen werknemers bloot-gesteld worden aan schadelijk stoffen.Alternatieven: katoen, canvas, hennep, kunststof, rubber etc.

Zijde Om te verpoppen tot vlinder maakt een zijderups een cocon. Deze cocon wordt ge-bruikt om zijde te produceren. Hierbij wordt de rups - inmiddels een pop - gedood. (Alleen bij wilde zijde wordt de cocon pas gebruikt nadat de vlinder is uitgevlogen.)Alternatieven: rayon (plantaardige vezels), nylon en acryl (synthetische vezels).

Bont Komt van pelsdieren zoals wasbeer-honden, vossen, nertsen, konijnen, honden, katten, coyote, etc. Deze dieren worden gefokt (dierindustrie) of gevangen in het wild. Bont is meestal geen afvalproduct van de vleesindustrie. Alternatieven: nepbont lijkt een alternatief, maar het zorgt ervoor dat bont in het straatbeeld blijft. Fabrikanten zullen hierop inspelen met kleding van bont of met bont-randjes, zowel echt als nep. Daarnaast wordt echt bont soms gelabeld als nep om het te kunnen verkopen.

Wol Komt van schapen, maar ook van kame-len en andere dieren. Wol- en vleesproductie gaan hand in hand; daalt de wolproductie,

dan wordt het schaap geslacht. Australië is een van de grootste wolproducenten en staat bekend om de ruwe omgang met schapen. Uiteindelijk gaan de schapen van Australië via een wekenlange, ellendige bootreis naar het Midden-Oosten waar ze ritueel worden geslacht. Alternatieven: fleece (plastic vezels).

Dons Dit zijn speciale veren van vogels die isolerend werken. Er zijn drie manieren om dons van vogels te krijgen: levend plukken, nesten leeghalen of dode dieren plukken. Ganzen en eenden worden het meest gebruikt voor de donsproductie.Alternatieven: katoen, linnen, hennep, brand-netel, synthetische materialen, etc.Diervriendelijke kleding wordt vrijwel overal verkocht. Ook het aanbod van milieuvriende-lijk en fair trade geproduceerde kleding is een groeiende markt.

Lichaamsverzorging Gangbare zeep, shampoo en verzorgingsproducten bevatten glycerine (wat van slachtafval afkomstig kan zijn), bijenwas, koninginnegelei (royal jelly) etc. Er zijn verschillende prettige en goede vegan producten verkrijgbaar die vaak (maar niet altijd) het bovenstaande Vegan keurmerk hebben. Voorbeelden van merken met vegan producten in hun assortiment: Lush, Lavera, Earth-line & Sealine, Santé, Weleda, Pure Pact, Aveda, Yes To Cucumbers/Tomatoes, Spa ritual, Urtekram. Ze zijn o.a. te koop bij: (natuur)drogist, winkels met natuurvoeding, reformhuis en via verschillende webwinkels.

Alternatieven leer, zijde, bont, wol en dons

advertenties

traditionele vleesvervangers

TEMPEHgefermenteerde

sojabonen

TOFUgestremde sojamelk

SEITANtarwe-eiwitten

verkrijgbaar in de natuurwinkel

De Hobbit nvww.hobbit.be * info@hobbit.be

d e h o b b i t

Chinese tomatensoep

foto: Marloes Polm

an m.m

.v. Robert Nabbe

voor4 personen

Verwarm de olie in een pan en fruit de 2 gesnipperde uien. Voeg daarna de knoflook, zout, snufje peper, tomatenblokjes in sap, tomatenpuree, rietsuiker en gembersiroop toe. Roer dit goed door elkaar en breng het aan de kook. Snijd ondertussen de wortel in fijne reepjes van 3 cm lang, breek de bami noodles fijn. Voeg de wortel, noodles en sojasaus toe en laat de soep zachtjes doorkoken. Snijd de prei ook in fijne reepjes. Voeg zodra de noodles gaar gekookt zijn (5 à 10 minuten) de eetlepel room toe en roer de soep goed door. De hoeveelheid zout is afhankelijk van welke suiker en room je gebruikt, dus voeg extra zout naar smaak toe. Voeg als laatste de prei en taugé toe en serveer de soep direct, zodat de prei en taugé hun bite behouden.

• 2 eetlepel olie • 2 medium gesnipperde uien• 1 teentje knoflook geperst• 1/8 theelepel zout• peper• 1 blik (400 gr) tomatenblokjes in sap• 1 fles (700 gr) tomatenpuree

• 2 eetlepel rietsuiker• 3 eetlepel gembersiroop• 1 wortel• 2 nestjes bami noodles• 1 eetlepel + 1 theelepel sojasaus• 1 eetlepel sojaroom (Oatly havermoutroom)• 1/2 prei• 30 gr taugé

Kook de mienestjes volgens de aanwijzingen op de verpakking.

Verwarm de olie in een grote koekenpan. Fruit de ui 5 minuten, pers de knoflook erboven uit en bak nog 1 minuut mee. Voeg dan de tofureepjes toe en bak deze een minuut of 10, tot ze een beetje krokant worden. In de wok verwarm je nog een eetlepel olie. Voeg de wokgroenten, sambal, komijn en koriander toe en wok deze groenten een minuut of 10.

Serveer de mie met de groenten en de tofureepjes en doe er eventueel nog ketjap manis en verse koriander over.

foto: Daniëlle Rozeboom

Bami met vegetarische reepjes

& wokgroenten• 300 gram mie nestjes• 2 of meer eetlepels olie• 1 ui, fijngesneden• 2 teentjes knoflook• 2 pakken tofureepjes à 180 gram• 1 theelepel sambal oelek

• 1 theelepel komijn• 1 theelepel koriander• 1 zak wokgroenten (diepvries of koeling)

à 400 gram• optioneel: ketjap manis en verse koriander

voor 4 personen

Verwarm de oven voor op 200 graden.

Snijd de ui en bosuitjes zeer fijn. Fruit deze in een wok met wat olijfolie.Voeg de gesneden paprika, courgette en sliertjes peen bij de ui en roerbak het geheel door. Voeg al roerende dille, koriander, peper, zout en knoflookpoeder toe.

Roer in een kommetje de tomatensaus, basilicum en sojaroom door elkaar.

Bestrijk de pizzabodem met de saus en leg de groenten er bovenop.Versier de pizza met olijven en peterselie.

Haal de pizza na ongeveer 10 minuten uit de oven en besprenkel hem met wat olijfolie.

Pizza met peen, courgette en ui

foto: Alex Rom

ijn

• 150 gram Julienne penen (in sliertjes)

• 1 paprika• 1 grote ui• 3 bosuitjes• 150 gram courgette• 100 ml tomatensaus• 25 ml sojaroom• 1 pizzabodem• olijfolie• zwarte olijven• peterselie• peper & zout• 1 theelepel koriander• 1 theelepel dille• 1 eetlepel basilicum• 2 theelepels knoflookpoeder

Eet smakelijk!

CHOCO CHUNKS• 100 gr pure chocolade• 20 gr walnoten• 20 gr amandelen• snufje rietsuiker

Smelt de chocolade au bain marie en haal hem van het vuur wanneer je je vinger niet langer dan 5 tellen in de chocolade kunt houden. Rooster ondertussen de noten in de oven op 200 graden gedurende 8 minuten. Leg een vel bakpapier op het aanrecht en giet hier de chocolade over uit. Houd met een spatel de chocolade in beweging totdat hij op zo’n 40 graden is (lichaamstemperatuur). Strijk hem dan uit op een egale plaat en bestrooi de chocolade met noten en rietsuiker. Laat de chocolade hard worden in de koelkast.

Ook erg lekker met cranberries en hazelnoten

foto: Marloes Polman m.m.v. Robert Nabbe

juni

20

13. o

ntw

erp:

ww

w.g

roen

ergr

as.c

om

De NVV zet zich op veel manieren actief in voor de promotie van het veganisme:• informeren via websites, nieuwsbrieven en

via de social media• uitbrengen van een kwartaalblad met vegan

gerelateerde onderwerpen• campagnes ter bewustwording (bv. over

doden van dieren bij eier- en melkproductie)• activiteiten als lezingen, (kook)workshops,

potlucks, stands, filmvertoningen• benaderen van bedrijven voor het vegan

keurmerk en voor de Vegan Friendly raamsticker

• jaarlijks de toekenning van de Vegan Award• (mede)organiseren van diverse

evenementen zoals de VegeQ.

Meer leden = meer promotie van het veganismeBij onze activiteiten voelen wij ons gesteund door onze leden. Om de huidige activiteiten voort te kunnen zetten en om nieuwe te ontwikkelen, is een groei van het ledenaantal wenselijk. Deels om de daaruit voortkomende financiële middelen en om te kunnen spreken namens een steeds grotere achterban. Door nu lid te worden, steun je direct ons werk! Check onze website voor de details en de voordelen. Het lidmaatschap staat open voor iedereen die positief staat tegenover onze doelstellingen. Dus ben je zelf geen veganist maar steun je wel wat wij willen bereiken, dan ben je óók welkom als lid.

Voor het welzijn van mens, dier & planeet

Deze brochure is uitgegeven door de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV), een vereniging die als doel heeft de voordelen van het veganisme te promoten. In deze brochure wordt kort beschreven dat een plantaardig en diervriendelijk

consumptiepatroon bevorderlijk is voor het welzijn van mens, dier en de planeet.

NVVPostbus 191313501 DC Utrechtinfo@veganisme.org www.veganisme.org

Nederlandse Vereniging voor Veganisme

Dit kan door deze brochure grootschalig te verspreiden in winkels, op universiteiten, scholen, restaurants, bibliotheken en bij evenementen. Meld ons hoeveel brochures je wilt ontvangen. Ondersteun onze activiteiten met een gift waardoor we meer mensen kunnen bereiken. Maak hiervoor een donatie over op rekeningnummer 19.83.97.097, ten name van de NVV te Zutphen en onder vermelding van “Promotie veganisme”.

Neem vrijblijvend contact met ons op als je je ook wilt inzetten als vrijwilliger!

Help mee veganisme te promoten!