Vendim Nr. 527, datë 20.7.2016 Për miratimin e Strategjisë

FLETORJA ZYRTARE E REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË

www.qbz.gov.al Botim i Qendrës së Botimeve Zyrtare Viti: 2016 – Numri: 140

Tiranë – E enjte, 28 korrik 2016

PËRMBAJTJA

Faqe

Vendim i Këshillit të Ministrave Për miratimin e Strategjisë Kombëtare për Pronësinë Intelektuale, nr. 527, datë 20.7.2016 2016–2020............................................................................................................. 11195

Adresa: Bulevardi “Gjergj Fishta”, pas ish-Ekspozitës “Shqipëria Sot”, tel: 04 24 27 005, 04 24 27 006

www.qbz.gov.al

i

Fletorja Zyrtare Viti 2016 – Numri 140

VENDIM Nr. 527, datë 20.7.2016

PËR MIRATIMIN E STRATEGJISË KOMBËTARE PËR PRONËSINË

INTELEKTUALE, 2016–2020

Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës, me propozimin e ministrit të Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes, Këshilli i Ministrave

VENDOSI:

1. Miratimin e Strategjisë Kombëtare për Pronësinë Intelektuale, 2016–2020, sipas tekstit bashkëlidhur këtij vendimi.

2. Ngarkohen ministri i Zhvillimit Ekono-mik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes, mini-stri Kulturës, ministritë, institucionet qendrore dhe njësitë e qeverisjes vendore, të përmendura në tekstin e kësaj strategjie, për zbatimin e këtij vendimi.

Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare.

ZËVENDËSKRYEMINISTRI Niko Peleshi

STRATEGJIA KOMBËTARE E PRONËSISË INTELEKTUALE

2016–2020

Faqe|11195

AKRON IMET SI R\Tl<:G.IIA 1..:0'\rni-: I ARE 1-: l'UO"- i•:s1sE 1;-; l'ELJ-:KTl ALE (2016-20211)

AAK Adencite e Ad ministritnit Kolektiv AKTI Agiencia e Kerkimit . T eknologjise dhe lnovacio nit A KKSHJ' Agjensia Kombetare e Kerkimit Shkencor dhe blOvacionit DE Ba.sl1kiJJ1_i Evropi an DPPM Drojtoria e Perg jithsh mc e Pa:tentave dhe-1\.farkavc DPD Drejtoria c P~rgjithshme e Doganave D PP)L Drejtoria e Pergjithsbmc c Pronesis<"! [ndustriale DPSII Drcjtoria e Policise se S htetit OD A" Drejtoria per te D rejte n c Auto1·it

ECJ Gj ykata Evrophme e D rejtesisc

EPD Dok.umenti i Parloeritetit Evropian FZ Flctoria Zyi1are IZI-IA lnstituti i Z hv illim il te Arsim it KE Komisioni Evrooian KEP Konventa. Evrooian c e }:>atcntave A}.tlA Auto.riteli i Mediave A udioviz ivc LAN Rriet JokaJ MAS MinislJ·ia e An.imi1 dhe Soorl it MK 1'.fa,·ke Komunit are MSA Man:evesJ1ia e Slabil izim-Asoci imit MIB 1'1inist.-ia e Integrim.it Evror.>ian NVM Nderma rrie te Vogla dhe te Mesme OEP On;aanizata Ev1·opia1, e e Pate11tave PATLIB Oendrat e lnfom 1acioni t per Palent(t:t Pl Pronesia lntelektuale PKfE Plani Kom betar per Lntee;r imin E v ropian RSH Republika e ShC1iperise TIK Tek.nologjia e in.fom1acionit d he e komunik.imit T lUPS Aspektet Tregtare te te ))rejtavc ti! Pronesise lnte-Jekwale OBPI O reani;,:ata Boterore e Pro nesise ln telektuale SAl'l Sistemi i Adm.inistrimit te Pronesise Jndustriale S HJ\,f Shkolla e M a gjistrntures ZPIBE Zyrn e Prouesise Intelektrnrle e Bashkimil Evrooian ZEP Z vrn Evrooiane e Patenlave ZSHDA Zyrn Sht1iota,·e pe1· te Dre,jten e Autorit

1 J\.KK SHL esht<'. emerti 111 i i ri 1 /\KT IT pas 30 qerahoril 20 16. 2 DPPI cshte e11JerLu.11i i DPPM pas hyd es ne f uqi tii ndryshi.1u it I< Llsj,t 9947, date 0 7.0 7.2008. "Per Pr<>nesinc lnc.Jus o' i.a le ' ,

i ndryshuar. 3 DDA eshteero/;rlrmi i ri i ZSIIDA


Faqe|11196

HYRJE

Pronesia Intelektuale sot i:ishte nj i:i ndi:ir ~i:ishtjet e rendesishme t i:i zhvillimeve te si:i drejti:is, te drejtave te njeriut, te tregtise, te administrates publike dhe te kriminalitetit. Mbrojtja e te drej tave te Pronesise Intelektuale nuk perben me vetem nje 9eshtje te nje vendi, por eshte pjese perberese dhe e pandari:i e zhvillimeve rajonale e nderkombi:itare.

Anetaresimi ne Bashkimin Evropian eshrn prioritet i Qeverise se Republikes se Shqiperise prej dy dekadash. Vendi paraqiti aplikimin e tij per anetaresim ni:i vitin 2009 dhe iu dha statusi i vendit kandidat ne vitin 2014. Shqiperia eshte nje hap me prane Bashkimit Evropian. nje tjeter gur kilometrik i rendesishem ne rrugen drejt BE-st\. Dhenia e statusit te vendit kandidat eshte nje rrjedhoje logjike e peqJjelrjeve t i:i Shqiperise per refomia. Ne ti:i njejten kohe duhet pare si nje nxitje per 1e vazhduar me reformat ekzistuese dhe ndenuanjen e reformave te reja, te nevojshme per ta pergatitur Shqiperine per nisjen me pas te negociatave te anetaresimit4• Hapja e negociatave ne kuader te marrjes te Statusit te vend.i t k!mdidat per anetaresim ne BE shtron para vendit nje sere detyrimesh dhe angazhimesh. Qeveria ka miratuar me VKM nr. 330, date 28 maj 2014, "Per miratimin e udhezimit per pese peq>aresite e rekomanduara nga Komisioni Evropian, 2013" udhezuesin per permbushjen e 5 prioriteteve, konkretisht:

reforma e administrates publike; pavaresia, efikasiteti dhe llogaridhenia e institucioneve te gjyqesorit; lufta kunder korrupsionit; lufta kunder krimit te organizuar; mbrojtja e te drejtave te njeriut.

Ne kete udhezim te drejtat e PI perfahihen ne prioritetin e mbrojtjes se te drejtave te njeriut.

Duke pa'>ur statusin e vendit kandidat per anetaresim ne BE ne vitin 2014, objektivi kryesor i Shqiperise per momentin eshte qe te filloje bisedimet e pranimit me BE-ne per te arritur anetaresimin. MaJTi:ivesbja e Stabilizim Asociimit (MSA) e neushkruar me BE-ne ne vitin 2006, percakton drejtimin strategjik per vendin dhe objektivat e politikes se saj afatshkurter dhe afatmesme.

Ne 01 shtator te vitit 2010, u miratua me VKM nr. 760, Strategjia Kombetare per Zbatimin e te Dr~jtave te Pronesise Intelek:tuale 2010-2015. Pas perfundimit te Strategjise Kombetare te PI (2010-2015), disa aktivitete te pe1fshira ne objektivat e saj mbeten te parealizuara Gjithashtu, mjedisi ku zbatohen ti:i drejtat e Pronesise lntele.ktuale duhej zhvilluar me tej ; kjo beri qe DPP1vl nepetmjet MZHETTS ti:i inicioje hartimin e nje Strategjie te re per Pronesine Intelektuale 2016-2020.

Kjo Strategji eshte dokument ndersektoriaJ, i cili konkretizon nje nga peq>jekjet e Qeverise se Republikes se Shqiperise per vendosjen e dialogut gjitheperfshires ndermjet aktoreve te ndryshem, per te krijuar kushte te pershtatshme per respektimin dhe mbrojtjen e Pronesise Intelektuale. Implementimi i Strategjise 2016-2020 do te perbeje nje element thelbesor ne progresin e metejshem social ekonomik. ne rritjen e konkurrences se ndershme, krijimin e besueshmerise ne treg, clhe integrimin evropian. Dokumenti eshte hartuar mbi bazen e detyrave te parashikuara dhe te parealizuara ne Strategjine e meparshme 2010-2015, zbatimin e detyrave te le:na nga Raportet e Progresit te BE-se, permbushjen e detyrimeve te parashilrnara ne Nenin 73 te MSA-se dhe Kapitullin 7 "Pronesia Inteleklliale", si dhe

4 Fjalimi i Stefan Fule "Statusi i vendit kandidat ne BE per Shqiperine (24/06/2014)"


Faqe|11197

mbi bazen e nje analize re detajuar te nevojave dhe problemeve te identifikuara ne praktike nga institucionet e perfshira ne sistem gjate kesaj periudhe.

Ajo ne menyre specifike synon nxitjen e ekonomise shqiptare drejt nje ekonomie inovative te bazuar ne dije. Pjese perberese e kesaj strategjie jane sigurimi i te drejtave te Pronesise lntelelctuale, mirefunksionimi i sistemit gjyqesor, si dhe modernizimi i institucioneve re perfshira ne sistem. Strategjia sugjeron qe sistemi i Pl duhet te inkurajoje transferimi.n e teknologjise pem1es tregut te transferimit te teknologjise, ne ve9anti me shitjen dhe blerjen e teknologjise se mbrojtur me patente. Ajo gj ithashtu i jep prioritet fushatave te ndergjegjesimit ne publik mbi rendesine e PI.

Disa nga objektivat e parashikuara ne kete strategji jane pjese e dokumentit Strategjia Kombetare per Zhvillim dhe lntegrim 2015-2020. Duke qene se Pronesia Intelektuale eshte nje fushe shume e gjere dhe perfshi11 institt1cione qe i takojne sektoreve te ndryshem, ajo nuk round te ishte pjese e SKZHI (2015-2020), prandaj u vendos hartimi i nje Strategjie te ve9ante qe i takon kesaj fushe.

tvfisioni i kesaj strategjie eshte stimnlimi i rritjes ekonomike dhe zhvillimit kulturor dhe shkencor ne Republiken e Shqiperise nepennjet forcimit te ndikimit te sistemit te PI ne zhvillimin ekonomik te vendit. Kjo strategji nuk perqendrohet ne zbatimin e te drejtave te Pronesise lntelektuale, si nje qellim ne vetvete. Fokusi i saj eshte pem1iresimi i fonksionimit te sistemit te Pronesise Intelelctuale me qellim, nxi~jen dhe mbeshtetjen e inovacionit nepermjet nxitjes se punes kerkimore, ne ve9anti nga kompanite shqiptare, universitetet vendase dhe individet, per te asistuar ekonomine shqiptare dhe qytetaret ne rrugen drejt zhvillimit ekonomik dhe drejt standardeve me te larta. Ne menyre specifike ajo do te mund te sherbeje si nje mjet i politikes per te inkurajuar investimet ne kerkim dhe zhvillim, si dhe garanton suksesin ne treg.

Kjo Strategji synon rritjen e ndergjegjesimit, si dhe forcin1in e sistemit te regjistrimit, administrimit dhe mbrojtjes se te drejtave qe rrjedhin nga Pronesia Intelektuale, si te drejta qe ushtrojne nje ndikim te fuqishem ne zhvillimin dhe mirefunksionimin e ekonomise. Ajo gjithashtu synon te vendose nje numer objektivash ne lidhje me R & D (kerkim dhe zhvillim) dhe forcimin e kerkimit shkencor ne sektorin privat dhe publik ne vend. Shperndarja e subvencioneve qeveritare per R & D apo krijin1i i fondeve publike per institutet kerkimore shkencore jane politika qe synojne te japin drejtperdrejt kontribut ne risi duke ofruar stimuj per te investuar ne pune kerkimore.

Ky doktunent eshte hartuar me kontributin e ekspe1teve te grupit nderinstituciona.l te punes te ngritur me urdhrin e Kryeministrit nr. 112, date 26.08.2015 "Per ngritjen e grupit nderinstitucional te punes per bashkerendimin, haiiimin dhe ndjekjen e zbatimit te dokumentit strategjik per Pronesine Intelektuale 2016-2020" me asistence te eksperteve te Organizates Boterore per Pronesine Intelektuale dhe te Komisionit Evropian ne Shqiperi. Dokumenti gjare hartimit dhe ne peifundim te tij eshte konsultuar dhe me grupet e interesit dhe ne ha11imin e tij kane dhene kontribut mbi 10 institucione.

Rapo1ti i pergatitur nga ekspe11et e delegacionit te OBPI-s u haitua mbeshtetur ne analizen e bazes se te dhenave te DPPM, ne intervist.at e organizuara me institucionet e perfshira ne sistem si dhe me grupet e interesit Ne takime moren pjese 30 institucione dhe grupe interesi, te cilet u perfaqesmm nga 43 pe,faqesues.


Faqe|11198

KAPITULLII

SIT UATA AKTUALE

Komisioni Evropian ne kapitullin 7, te raportit te v itit 2015 per Republiken e Shqiperise eshte shprehur se:5

"Shqiperia ka nje nivel pe,gatiijeje ne lidhje me te drej ten e Pronesise Jntelektuale. Ne vitin 2015, ka pasur disa perparime. Megjithate, Shqiperia akoma nuk ka permbushur detyrimet e saj sipas Nenit 73 te Marreveshjes se Stabilizim Asociimit mbi mbrojtjen e te drejtave te Pronesise Intelektuale dhe industriale. ".

Detyrat qe cak.toi Komisioni Evropian ne kete raport ishin: • Adaptimi i ligjit per te drejten e autorit sipas standardeve evropiane; • Pem1iresimi i fonksionimit te agjencive te administrimit kolektiv dhe pageses se honorareve

ndaj mbajtesve te te drejtave; • Rritja e ndergjegjesimit e aktoreve ktyesore, pe1fshire edhe gjyqtaret; • Shtimi i kapaciteteve administrative.

Shqiperia eshte nje vend me tradite afro 100 vje9are ne foshen e Pronesise Intelektuale. Gjurmet e para datojne rreth viteve 1920 me regjistrimin e markes "Hobdari". Jane burirne1 arkivore ato qe na mundesojne te mesojme se Shqiperia mund te renditet denjesisht krahas vendeve te rajonit e me gjere si nje vend ku mark.a dhe rendesia e mbrojtjes se saj nuk i kane fillesat tani , por qysh ne fillimet e shekullit te ajezete.

Gjithmone e hapur per harmonizimin e standardeve nderkombetare te mbrojtjes se prones intelektuale, Republika e Shqiperise ka adernar ne nje numerte madh te konventave nderkombetare ne kete foshe.

Gjate viteve te functit jane ndennarre nje sere iniciativash per pem1iresimin e bazes ligjore ne fushen e Pronesise Intelektuale te parashikuara ne PK.IE per periudhen afatshkurter dhe afatmesme me qellim zbatimin e rvISA, si :

- Harmonizimi i ligjit nr. 9947, darn 07.07.2008 "Per Pronesine Industriale" dhe ligjit Nr. 8488, date 13.05.1999 "Per mbrojtjen e topografise se produkteve gjysemper9uese", me direktivat e BE-se ne fushen e Prouesise Industriale, Miratimi i ligjit m. 35/2016, date 31.03.2016 "Per te drejten e Autorit dhe te drejtat e lidhura mete",

- Mir-atimi i VKM nr. 36 date 20.01.2016 "Per Krijimin, Organizimin dhe Funksionimin e Inspektoratit Shteteror te Mbikeqyrjes se Tregut",

- Miratimi i ligjit nr. 108/2014, date 31.07.2014 "Per Policine e Shtetit", - Miratimi i ndryshimeve ne Ligjin nr. 135/2015, date 05.12.2015 "Per disa ndryshime dhe

shtesa ne ligjin .nr. 7895, date 27.1.1995, "Kodi Penal i Republikes se Shqiperise", te ndryshuar,

- Miratimi i VKM nr. 1090, date 28.12.2015 ''Per disa ndryshime ne VKM nr. 205, date 13.04.1999 "Per miratimin e dispozitave zbatuese te kodit doganor", te ndryshuar".

5 http:/ /ec.europa.eu!enlargem ent/pdf/key_ documents/2015/20151110 _report_ albania. pdf


Faqe|11199

Strategji te tjera te miratuara si "Strategjia e Zhvillimit te Biznesit dhe Investimeve per vitet 2014-2020", njohin mbrojtjen e te drejtave te Pronesise Intelek:tuale si nje faktor kyY per permiresimin e klimes se biznesit, per thithjen e investimeve te huaja, zhvillimin e biznesit inovativ dhe permiresimin e konkurrueshmerise se NV:!vi-ve nepem1jet inovacionit, por nuk kane te parashikuar ndouje politike specifike rreth Pronesise Intelektuale apo ndonje bashkepunimin konkret me DPPM-ne.

ROLET DHE PERGJEGJESITE E INSTITUCIONEVE

1.1 PRONESIA INDUSTRIALE - DPPM

Kuadri ligjor i Republikes se Shqiperise ofron nje mbrojtje te pronesise industriale gjeresisht te perafruar me Acquis Communautaire, duke permbushur nfe pref angazhimeve te nenit 73 te Marreveshjes se Stabilizim Asociimit dhe Kapitullit 7 "E drejta e pronesise intelektuale ", e PKJE.

Ligji nr. 9947, date 07/07/2008 "Per pronesine industriale" ndryshuar me ligjin nr.10/2013, date 14.02.2013, dhe ligjin nr. 55/ 2014 date 29/05/2014 solli permiresime per sa i perket perafrimit me direktivat e BE, ngritjes se Inspek.toratit te Mbikeqyrjes se Tregut, duke here rregullimet e nevojshme per implementirnin e marreveshjeve ne foshen e patentave, si dhe duke saktesuar dhe reflektuar problemet dhe gabimet e identi.fiknara gjate zbatimit te ligjit ne prak.'tike.

Ne vijim u ndryshuan ak.'iet nenligjore perkatese per patentat dhe modelet e perdorimit, ndryshime ne tarifat e regjistrimit te patentave, markat tregtare dhe te sherbirnit, treguesit gjeografike dhe disenjot industriale. Gjate vitit 2015 u miratuan 6 ak.--te nenligjore ne zbatim te ligjit nr. 9947, date 07/07/2008 "Per Pronesine Industriale" te ndryshuar me ligjin 55/2014 date 29/05/2014, "Per disa ndryshirne dhe shtesa ne ligjin nr. 9947, date 07.07.2008 "Per pronesine industriale", te ndryshuar". Ndryshimet e akteve nenligjore permiresuan sherbimet, procedurat e regjistrimit dhe percaktuan lehtesime per aplikimet per patenta kombetare.

Ligji nr. 66, date 26. 06. 2014 "Per disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin m.8488, date 13.5.1999, "Per Mbrojtjen e Topografise se Produkteve Gjysmepen;;ues" e perafroi ate plotesisht me legjislacionin e BE-se.

Ligji nr. 9947 "Per Pronesine Industriale", i ndryshuar, edhe pse konsiderohet si i perafruar me acquis communautaire, nuk pennbush disa nga rekomandimet e raportit te misionit vleresues per fushen e te drejtave te PI te Komisionit Evropian te nentorit 2013 6, i cili shprehet mbi nje sere 9eshtjesh te rendesishme te ngritura nga mbajtesit e te drejtave, te tilla si hartimi i kritereve per markat e mirenjohura, hartimi i kritereve per ekspertet e PI-se ne gjykata, permiresimi i cilesise se ekzami.nimjt, aplikimet online si dhe forcimi i kapaciteteve administrative te drejtorise.

Per kete arsye DPPM-ja ka nderman·e iniciativen e haitimit te nje projektligj per ndryshime te ligjit aktual te pronesise industriale dhe ka si qellim permbushjen e detyrave te lena ne rapo1tet e Komisionit Evropian, pem1bushjen e angazhimeve dhe synimeve te Qeverise Shqiptare te cilat kane te bejne me shkurtimin e afateve dhe rritjen e cilesise se sherbimit, rregullin1e dhe saktesime te problemeve te hasura nga zbatimi i ligjit ak.'tual ne praktike, si dhe pershtatjen me eksperiencat dhe praktikat e zyrave homologe nderkombetare. Konkretisht, objektivat qe synohen te arrihen nepennjet ketij projektligji jane:

6 http ://www.integrirni.gov. al/al/dokurn enta/dokurnente-strategj ike/rekomandimet-e-nenkom iteteve-2014.t'Page= l


Faqe|11200

• Lehtesimi i procedurave te ekzaminimit, si dhe krijimi i nje mjedisi ligjor per penniresimin e sherbimeve elektronike dhe te komunikimit. Krijimi i mundesise se aplikimit online ne funksion te lehtesimit te procedurave.

• Krijimi i bazes ligjore per sigurimin e objekteve te Pl-se, si dhe per perdorimin e tyre si kolateral, me qellim qe obje1.-1et e Pl-se te maiTin ne treg vleren qe u takon.

• Rregullimi i disa procedurave dhe kompetencave te DPPM, bazuar ne pra1.--tiken e kombetare dhe ate nderkombetare te zbatimit te ligjit ne fushen e PI-se.

• Percaktimi ligjor i kritereve per markat e mirenjohura. • Krijimi i bazes ligjore per licencimin e ekspe1teve te Pl nga DPPM per nevojat e proceseve

gjyqesore dhe te hetimit. • Krijimi i hazes ligjore per krijimin e dhomes se shqyrtimit te kerkesave per pavlefsluneri dhe

shfuqizim, si nje strukture ere brenda DPPM-se. • Percaktimi i kompetencave ex officio te Zyres per 9regjistrim ose fshirjen nga regjistri te

objekteve te Pl-se te regjistruara ne DPP.M. • Rikompozimi i Bordit te Apelit, dhe ndryshimi i kompetencave. • Rishikimi i kritereve per licencimin e perfaqesuesve te autorizuar. • Ndryshimi i emertimit dhe struktures administrative te DPPM-se nga nje institucion publik

buxhetor ne ~je Agjenci Autonome ne baze te neneve 10 e 20 te Ligjit nr. 90/2012, "Per organizimin dhe funksionimin e administrates shteterore," me qellim forcimin e kapaciteteve administrative dhe finai1ciare, si element kryesor i realizimit te misionit te saj.

Shqiperia eshte anetare e shume man-evesbjeve nderkombetare te fushes se Pronesise Industriale. Ne vitin 2013, ajo ratifikoi Marreveshjen e Londres per Zbatimin e Nenit 65 te Konventes per Paten.tat Evropiane. Ratifikin1i i saj thjeshtoi procedurat e mbrojtjes se patentave EVropiane ne Shqiperi.

Megjithate, edhe pse Shqiperia eshte anetare e shume man-eveshjeve nderkombetare te fushes se Pronesise Industriale, ajo ende nuk ka ratifiknar Marreveshjen e Vjenes per klasifikimin nderkombetar te elementeve figurative te markave, .Marreveshjen e Lokamos per klasifikimin nderkombetar te disenjove industriale, si dhe Marreveshjen e Lisbones dhe Aktin e Gjeneves per Marreveshjen e Lisbones ne Lidhje me t.reguesit gjeografike dhe emertimet e origjines (Akt.i i Gjeneves per Marreveshjen e Lisbones, hyn ne fuqi ne 20 maj 20 16) per mbrojtj en nderkombetare te treguesve gjeografike dhe emertimeve te origjines.

Ne perputhje me det.yTimet e TRIPS, jane penniresuar dispozitat e Kodit Penal per shkeljet e te drejtave te pronesise industriale me ndryshimet ligjore te Kodit Penal te vitit 2012 (Ligji nr. 144/02.05.2012). Si rrjedhoje e ketyre ndryshimeve kane byre ne fuqi dy nene te ve9anta (149/a dhe 149/b) te cilat i hapen nugen Policise se Shtetit (Drejtorise per Krimin Ekonomik e Financiar) ne krye1jen e veprimeve prncedlu-ale kryesisht, ne goditjen e aktivitetit kriminal te shkeljes se te drejtave te pronesise industriale.

DPPM perfaqeson Shqiperine ne Organizaten Evropiane per Patentat dhe Organizaten Boterore per Pronesine futelektuale dhe ka nisur procedm·at per anetaresimin ne Zyren e Pronesise futelektuale te Bashkimit Evropian.

Ne vitin 2015, DPP?vf nenshkroi dy marreveshje bashkepunimi me institucionet nderkomMtare dhe dy aneks mam,~veshje me institucionet vendase, konkretisht:

• Marreveshje e bashkepunimit me ZPIBE, nenshkruar me 27 Korrik 2015. ZPIBE eshte agjencia e vetme e Bashkimit Evropian, pergjegjese per regjistrimin e markave dhe disenjove industriale te vlefshme ne 28 vendet e Bashkimit Evropian. Kjo marreveshje vjen ne vijim te plotesimit te


Faqe|11201

kushteve per ;_metaresimin ne Shqiperise ne BE, pas marrjes se statusit kandidat ne Qershor 2014, dhe shpreh edhe njehere gatishmerine e te dy institucioneve per te forcuar bashkepunimin ndem1jet tyre, i cili mund te drejtoje ne krijimin e nje partneriteti strategjik ne tregun Evropian per sa i perket mbrojtjes se markave tregtare dhe te sherbimit dhe disenjove industriale. Bashkepunimi me kete zyre ne hannonizimin e proced1u·ave te regjistrimit me ate te BE, do te beje te mundur forcimin e kapaciteteve te zyres, duke anitur te 1tjejtin standard me zyrat homologe anetare te BE me qellim penniresimin e sistemit te regjistrimit dhe mbrojtjes se markave dhe disenjove industriale ne Republiken e Shqiperise.

• Marreveshje e bashkepunimit me Zyren Evropiane te Patentave. DPPM nenshkroi ne 12 Gusht 2015, maffeveshjen per Planin e Bashkepunimit dypalesh me ZEP. Plani afatmesem perfshin periudhen 2015-2018, dhe eshte ne kuader te bashkepunimit me ZEP, anetare e se ciles Shqiperia eshte qe prej muajit Maj 2010. Ah.-iivitetet e parashikuara ne kete plan dote ndikojne ne forcimin e kapaciteteve administrative te zyres ne rritjen e nivelit te ndergjegjesimit per Patent.at e Shpikjeve ne Shqiperi si dhe do te ndikojne ne forcimin e sistemit te mbrojtjes se Patentave Evropiane ne territorin e Republikes se Shqiperise.

• Marreveshje bashkepunimi teknik DPPM ka nenshkruar edhe me OBPI dhe ZPI per zbatimin e planeve te perbashketa me qellim forcimin e sistemit, rritjen e nivelit te ndergjegjesimit dhe modemizimin e zyres.

• Me qellim forcimin e bashkepunimit me zyra homologe ne rajon dhe me gjere DPPM ka nenshkruar maffeveshje bashk.epunimi me zyren e Kosoves, Turqise, Serbise dhe Ish Republikes JugoslJave te Maqedonise.

• Ne Qershor dhe Korrik 2015 u nensbkrnan aneks marreveshje me QKR-ne dhe Drejtorine e Pergjithshme te Doganave per hartimin e nje kalendari te perbashk.et per trajnime ku u perfahine dhe deget ne rrethe te QKR-ve dhe pikave dog,u10re. DPPM mori nje sere masash kryesisht ne organizimin e takimeve te shumta me biznese si dhe mori pjese ne panaire ne te gjithe vendin. Ne vijim te marreveshjes se bashkepunimit me Qendren Kombetare te Regjistrimit, DPPM gjate vitit 2015 ka vijuar me trajnimin e stafit te QKR-se ne rrethe me qellim qe ata te infom1ojne bizneset per regjistrirnin e prones se t)'Te industriale, si edhe ka nisur trajnimin e stafit t.e doganes ne pikat kufitare. Sesione info1muese jane organizuar edhe ne Universitetin Politeknik te Tiranes, Universitetin e Tiranes dhe Universitetin Fan Noli ne Kor9e. Ne 22 Prill 2015 ne Tirane, u organizua nje konference kombetare ku moren pjese perfaqesues nga institucione vendase, Delegacion i KE ne Shqiperi, Ambasada e SHBA-ve ne Shqiperi, biznese vendase, universitete etj.

Ne funksion te nxitjes se regjistrimit te shpikjeve vendase, ne VKM 883, date 13.05.2009,"Per Miratimin e Tarifave per Regjistrimin e Objekteve te Pronesise Industriale", i ndryshuar, te miratuar ne shktut te ketij viti, u vendos qe per personat me aftesi te kufizuara, pensionistet dhe studentet tarifa e aplikimit dhe e regjistrimit te nje patente te behej 100 lek. Si pasoje gjate 10 muajve ne vazhdin1 per here te pare gjate funksionimit te kesaj zyre, u aplikuan 2 patenta nga studente dhe qje patente nga nje pensionist.

Ne Konventen e Parisit per 1v1brojtjen e Pronesise hldustriale Neni 1(3) thuhet: "Pronesia Industriale duhet kuptuar ne sensin e gjere dhe duhet zbatuar jo vetem ne industri dhe tregti, por dhe ne bujqesi, ne industrine nxjerrese dhe ne te gjithe artikujt e prodhuar ne menyre artizanale apo produktet natyrore".

Objektet e Pronesise IndustriaJe qe regjistrohen prane DPPM jane si vijon:


Faqe|11202

a) Patentat e shpi~jeve dhe modelet e perdorimit

Ka tre menyra per regjistrimin e patentave ne Shqiperi : Aplikime per patenta qe paraqiten drejtperdrejt ne DPPM si nje aplikim kombetar; Aplikime per patenta nepe1mjet marreveshjes bashkepunimit per patentat PCT; Patenta te leshuara nga ZEP dhe qe kerkojne mbrojtje ne Shqiperi.

Pothuajse te gjitha patentat, re cilat jane te vlefshme ne Shqiperi jane patenta te grantuara ne ZEP dhe jane ne fuqi ne Shqiperi ne baze te matTeveshjes me ZEP ose ne haze te KEP. Kompanite vendase, universitetet dhe shpikesit nuk jane aktive ne perdorimin e patentave per shpikje per tre arsye:

a) Kompanite vendase dhe universitetet nuk kane aplik.ime apo patenta per shpikje te regjistruara ne DPPM,

b) risk i ulet per imitimin e shpikjeve, c) nivel i ulet i njohurive ne lidhje me sistemin.7

Rreth 97. 5% e te gjitha patentave te regjistruara ne DPPM jane patenta te leshuara nga ZEP dhe jane shtrire ose j ane bere te vlefshme ne Shqiperi. Kjo do te thote se gati te gjitha patentat ne fuqi ne Shqiperi j ane dhene nga ZEP dhe jane pjese e nje familjeje te madhe patentash te cilat jane mbrojtur edhe ne vende te tjera anetare te KEP.

Nga viti 1997 deri ne vitin 2015, jane paraqitur vetem 68 aplikime per patenta drejtperdrejt ne DPPM nga aplikante shqiptat·e, qe perben 1.16% te aplikimeve ne total. Kjo tregon perdorimin jashtezakonisht te u]et te patentave kombetare, dhe gjithashtu justifikon faktin e mungeses se ekzaminimit ne substance te patentave nga DPPM pasi pjesa me e madhe e tyre vjen e ekzaminuar nga ZEP. Ne listen me 20 te paret, e mbajtesve te te drejtes per patente ne Shqiperi gjate periudhes 1997-2015 jane kompani shumekombeshe te huaja fannaceutike dhe kimike. Keto kompani zoterojne gati 40% te totalit te patentave re regjistruara ne Republjkeo e Shqiperise. Eshte e paqarte se ne 9fare sbkalle shpikjet e patentuara perdoren ne vendin tone. Aplikimet nga Universitetet dhe institucionet kerkimore perbejne pak me shume se 2% te e aplikimeve per patenta ne DPPM. Numri i ulet i aplikimeve per patenta nga universitetet ka mbetur konstant me kalimin e kohes. Universitetet dhe institutet kerkimore te cilat aplikojne per mbrojtjen e patentave ne Shqiperi jane te vendosura, kryesisht oe vendet e BE dhe SHBA dhe keto aplikime perqendrohen kryesisht ne aplikime per patenta fam1aceutike dhe kimike. Nuk ka asnje aplikim per patente te paraqitur nga nje universitet apo institute kerk.imore shqiptare. Ashtu si dhe universitetet edhe shpikesit .individuate shq.iptare nuk luajne asnje rot ne s.istemin e patentave shqiptare.

Shumica e kompanive te huaja, te cilat i kane te mbrojtura patent.at e tyre ne Shqiperi, nuk i kane te regjistruara markat e tyre ne DPPM. Nisur nga ky fakt mund te themi se shpikjet e patentuara nuk perdoren ne Shqiperi. Shumica e patentave mbahen ne fuqi per te gjithe afatin .ligjor te parashikuar nga ligji (20 vite). Kjo per faktin se shumica e patentave te mbrojtura fannaceutike jane prone e kompanive te medha shumekombeshe fannaceut.ike dhe rritja e tarifave te rinovimit te patentave pothuajse eshte e paperfillshme per keto kompani. Per sa i tak.on aplikimeve per modele perdorimi jane vetem tre aplikime te tilla ue DPPM deri ne fund te vitit 2015. 8

7 Raporti i eksperteve te OBPI. 8 Baza e te dhenave DPPM


Faqe|11203

Kompanite vendase, universitetet, dhe shpikesit individuale pothuajse nuk jane prezent ne sistemin e mbrojtjes se pat entave per shpilge. Arsyet per kete situate jane si me poshte:

kompanite dhe universitetet shqiptare nuk gjenerojne shpikje te patentueshme; patentat shqiptare kanti nivel te u let perdorimi nga kompanite, universitetet dhe sbpikesit ptir shkak te n-ezikut rn ulet te perceptuar ti! imitimit, si dhe mungeses se nje tregu aktiv p tir teknologjite ku shpikjet e patentuara mund te lii;encohen apo W shiten; niveli i ulet i ndergjegjesimit ne universitete dhe kompani per sistemin e mbrojtjes se patentave per shpikje.

Ne vitin 2015 ne DPPM jane depozituar 534 aplikime per patenta ne krahasin1 me 423 aplikime te depozituara gjat e vitit 2014, pra kemi nje rritje prej 22.8 % te 1m1nrit te aplikimeve per patenta. Nga keto 2 aplikime per patenta vijne nga Traktati i Bashkeptmimit ne fushen e patentave, 17 aplikime per patenta jane aplilcime kombetare me aplikante nenshtetas Shqiptare, dhe 515 aplikime per patenta, jane patenta te leshuara nga Zyra Evropiane e Patentave te cilat kerkojne mbrojtje ne Shqiperi . Tabela dhe grafiku i meposhtem tregon numrin e aplikimeve per patenta ne pese vitet e fundit.

2010 2011 2012 2013 2014 2015 Total

Aplikime per atenta kombetare

2 5 5 4 12 17 45

600

300

200

100

0

2010 2011

EP PCT

338 1 342 6 342 4 340 4 409 2 520 2

2291 19

2012 2013 2014 • Aplikime per paten ta kombetare • EP • PCT

Patenta te regjistruara nga DPPM ne periudhen 2010-2015

Viti N umri i patentave te dhena

2010 340 2011 439 2012 352

Total

341 353 351 348 423 539

2355

2015

I I


Faqe|11204

2013 2014 2015 Totali

414 392 478 2415

Vlen per t'u pennendur se gjate ketij viti esbte rritur ndjeshem numri i aplikimeve per patenta kombetare nga 12 ne 17, e perkthyer ne 41. 7% me shume. Nga keto 2 aplikime jane studente dhe nje nga pensionist.

600 ~----------------------

500 -+-----------------------e-•---

• 400 -+-------------·- --- ------

• • 300 -+-----------------------

200 -+-----------------------

100 -+-----------------------

0 +---~--~---~--~--~--~--~ 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

• Numri i patentave te grantuara

b) Markat tregtare dhe te Sherbimit

Ka dy menyra per regjistrimin e markave ne Shqiperi: - Aplikimet per marka qe paraqiten drejtperdrejt ne DPP1v1-se si nje aplikim kombetar.

Aplikime nderkombetare per marka nepennjet sistemit te Madridit.

Ne vitin 2015, ka pasur 937 aplikime per marka. Pjesa e mark.ave tregtare te aplikuara nga aplikante shqiptare direkt ne DPPM eshte rritur dukshem.

Ta.beta dhe gratiku i meposhtem tregon numrin e kerkesave nga aplikante shqiptare, numrin e kerkesave nga aplikante te huaj dhe numrin e kerkesave per regjistrim nga Marreveshja dhe Protokolli i Madridit ne 5 vitet e fundit.

Aplikime Aplik.ime ne Shqiptare mige

Kombetare nga a likante te hua·

2010 238 372 2011 257 463 2012 276 410 2013 377 398 2014 420 485 2015 509 428 Total 2077 2556

Aplikime nga Marreveshja dhe

Protokolli i Madridit

2897 2776 2697 2507 2414 2555 15846

Total

3507 3496 3383 3282 3319 3492

20479


Faqe|11205

4000

3500

3000

2500

2000

1500

1000

500

0 2010

900

800

700

600

500

400

300

200

100

0

2009

i

2011 2012 2013 2014 2015

• Aplikime nga Marreveshja dhe Protokol li i Madridit

• Aplikime ne rruge Kombetare nga aplikante te huaj

• Aplikime Shqiptare

Viti Numri i markave te rewistruara I 2010 590 I 2011 567 20)2 721 I 2013 563 2014 498 I 2015 763 Totali 3702 I

• • • • • £ ....

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

• Numri i markave te regjistruara

Edhe pse nje pjese e madhe e aplik.imeve per marka ,jen nga BE dhe SHBA ka edhe nje numer te madh aplikimesh per mark.a nga vendet e tjera te rajonit, mbi te gjitha nga Ish Republika Jugosllave e Maqedonise dhe Serbia.

Megjithate, ne listen me 20 te paret e mbajtesve te te drejtes per marke nti Shqiperi per periudhen 1995-2015 eshte vetem nje kompani Maqedonase. Shumica e kompanive te tjera ne kete liste jane kompani shumekombeshe te njohura ne Amerike dhe Evrope. Vetem 1\je kompani ne listen e 20


Faqe|11206

mbajtesve te me shume patentave eshte gjithashtu ne mesin e listes se 20 mbajtesve te me shume markave,

Aplikimet per mark.a jane me pak 1e perqendrnara se aplikimet per patenta. Keshtu kompanite e top listes me 20 mbajtesit e te drejtes per marke kane vetem 17% te aplik.irneve per mark.a ne totaJ nga 40% qe zoterojne kompanite e top listes me 20 mbajtesve te te drejtes per patente.

Ka 1tje mungese te dukshme te aplikimeve per marke nga universitetet ne Republiken e Shqiperise. Pe1jashtime bejne Universiteti i Biznesit te Tiranes dhe Universiteti Ismail Qemali ne Vlore. Kjo tregon mungesen e strategjive mes universiteteve shqiptare.

Markat tregtare perdoren gjeresisht ne te gjithe aktivitetet ekonomike. Pjesa me e madhe e markave jane per produkte fam1aceutike/kozmetike dhe produkte bujqesore dhe ushqim/pije.

Vetem rreth 20% e markave tregtare mbulojne sherbime, e cila qendron ne kontrast me faktin se pjesa me e madhe e PBB-se eshte gjeneruar nga sherbimet dhe jo nga mallrat. Kete krahasim e tregon edhe grafiku i meposhtem.

10 C

80

PE!rqin dje 60

40

20

0

- - - - - - -,- -- ... ... ~ ...

!9951995 1m719£8 1999?000 3:0120022.103 2004 ~00:5 2005 AIOi 3)082009 31102011 20 12 2013 2014 Viti i aolikimit

I i:=:J Mallra (Nice 1-34) c:::::::::J Sherbime (35-45)

Shume pak kompani te cilat kane pronare te patentave ne Shqiperi jane mbajtese te se drejtave per mark.at e regjistruara. Ky fakt hedh dyshime mbi pjesen e patentave te shpikjeve (kryesisht farmaceutike) qe ne fakt tregtohen ne Shqiperi. 9

Ka 1tje tendence nga kompanite te re~ istrojne si marke vetem emrin e tyre tregtar dhe jo emrat e produkteve te ve9anta qe shiten ne treg. 0

c) Disenjot industria/,e

Ka dy menyra per regjistrimin e disenjove industriale ne Shqiperi: Aplikimet per disenjo industriale qe paraqiten drejtperdrejt ne DPPM si nje aplikim kombetar. Aplikime nderkombetare per dise1tjo industriale nepennjet Marreveshjes se Hages.

9 Raporti i eksperteve te OBPI. 10Raporti i eksperteve te OBPI.


Faqe|11207

Ne vitin 2014 jane depozituar 14 disenjo nga 5 aplikante, ndersa ne vitin 2015 jane aplikuar vetem 5 aplikime per disenjo nga te cilat 3 jane nga aplikante shqiptare.11 Gjate ketyre viteve kane aplikuar 28 kompani dhe 2 individe me nje tot.a.I prej 71 depozitimesh. Ka nivel te ulet te njohurive ne lidhje r8ndesine e regjistrimit dhe mbrojtjes s8 disenjove. 12

Para vitit 2010, te gjitha aplikimet per disenjo jane aplikuar nga jo-rezidente. Nga viti 2010, pjesa me e madhe e aplikimeve per disenjo jan8 aplikuar nga subjektet shqiptare.

Top kompanite pronare te disenjove ofr~je 1~je game shume te larmishme te produk:teve ne treg. Nuk ka universitete apo institute kerkimore qe kane aplikuar per regjistrim disenjosh industriale ne DPPM.

Shpesh kompanite qe kane te. regjistmara marka kane aplikime edhe per diser~jo industriale duke krijuar mbivendosje te mundshme te t8 drejtave ne perdorimin e nj8kohshem te tyre.

Ne te kaluaren, te gjitha depozitimet jane paraqitur nga subjektet e huaja. Megjithate, qe nga vi.ti 2010 shumica e aplikimeve vijne nga aplikante shqiptare.13

Aplikime ne faze kombetare Aplikime nga Marreveshja e I Hages

2010 6 183 2011 17 170 2012 25 171 2013 8 272 2014 15 214 2015 5 191 Totali 76 1201

2010 2011 2012 2013 2014 2015 Totall

---Aplikime nga Marreveshja e Hages

-+-Aplikime ne faze kombetare

9) Treguesit gjeograjiklJ, markat certifikuese dhe mark.at kolekiive.

Ka 1tje menyre per regjistrimin e treguesve gjeografike ne Shqiperi: Aplikime pertregues gjeografike qe paraqiten drejtperdrejt ne DPPM si aplilcim kombetar.

11 Baza e te dhenave DPPM. 12Raporti i eksperteve te OBPI. 13 Raporti i eksperteve te OBPI.

I

I

I

I


Faqe|11208

Mbrojtja e treguesve gjeografike fillon me regjistnnun prane DPPM-se, me efekt nga data e depozitimit te aplikimit. E drejta per te perdorur treguesin gjeografik te regjistruar mund te rinovohet pa kufizim 9do 5 vjet me kerkese te mbajtesit te se drejtes. Aplikimi behet vetem per nje tregues gjeografik dhe per 1tje lloj produkti. Gjate gjithe viteve j ane paraqitur 11 kerkesa per regjistrim te treguesit gjeografik, nga te cilat 2 jane aplikuar ne vitin 2015. Tregues gjeografike te regjistmar jane vetem 5 nga te cilat 4 jane me aplikante shqiptare. 14 Ka nivel te ulet te njohurive ne lidhje rendesine e regjistrimit dhe mbrojtjes se Treguesve Gjeografike.

Nr. i aplikimevc

2010 1 I 2011 0 2012 0 j 2013 2 2014 2 l 2015 2 Totali 7 I

4

3 +------------------------

2 +---------------<lll;------4;------;

1-------------------------

0 +-----~-------~------,,r------..----, ------., 2010 2011 2012 2013 2014 2015

~ Nr. i aplikimeve

Verejme qe numri i treguesve gjeografike esbte i paperfillshem dhe identifikinu dbe regjistrimi i tyre eshte emergjent.

d) Topografia e proclukteve g;ysme pe1·9ues

DPPM jep te drejten dhe mbrojtjen e Topografise. DPPM jep vendime sipas procedures administrative per dhenien e se drejtes dhe mbrojtjen e Topografise. Nje topografi mbrohet nese eshte origjinale. Ne DPPM nuk ka asnje aplikim per regjistrim te topografise se produkteve gjysme per9ues.

Numrin mete madh te aplikimeve per regjistrimin e objelcteve te Pl-se ne DPPM e zene aplikimet per mbrojtjen e patentave Evropiane, dhe aplikimet per regjistrimin e mark.ave. Numri i aplikimeve per patenta kombet.are, modele perdorimi, tregues gjeografike dhe disenjo industriale eshte i ulet ne krahasim me objektet e tjera te pronesise industriale dhe nuk ka aplik.ime per topografi re produkteve gjysme pen;ues .

14 Baza e re dhenave DPPM


Faqe|11209

Aktualisht DPPM eshte nje institucion publik buxhetor me mjete financiare, logj istike dhe administrative shume te kufizuara. Kjo fonne organizimi e ben DPPM-nt! jofleksibt!l ne realizimin e misionit te saj, si dhe ne pennbushjen e kerkesave te tregut per arritjen e standardeve nderkombetare ne sherbimet qe ofron. DPPM gjeneron te ardhura nga regjistrimi i objek:teve te PI-se. Keto te ardhura derdhen 100% ne buxhetin e shtetit, nga te cilat nje pjese shume e vogel perdoret per mbajtien e sistemit te PI-se ne vend . Vlera tjeter e s iguruar nga DPPIVI perdoret ne fusha te tjera, duke lene te paplotesuara nevojat ne kete fushe. Ky problem eshte kapur dhe trajtuar edhe ne raportet dhe vleresimet e Komisionit Evropi,m per Shqiperiue, si dbe nga ekspertet e OBPl-s te cilet ne raportin e tyre shprehen se: «Nje nga kufizimet e tanishme institucionale eshte mungesa e autonomise institucionale te DPPM-se. Perfshirja e Zyres Shqiptare te t.e Drejtave te Autorit ne strukturen e DPPM-se mund te j ene te dobishme". 15

Legjislacioni yne njeh disa fonna te organizimit te institucioneve. Ne kete kontek5t per institucionet, qe plotesojne tre kriteret ligjore qe parac,hikohen ne piken 2 te nenit 10 te ligjit nr. 90/2012 "Per organizimin dhe funk5ionimin e administrates shteterore", mund te organizohen si agjenci autonome. DPPM i ploteson kriteret per kthimin e saj ne agjenci autonome sipas ketij ligji.

Arsyetimi i ndryshimit te struktures administrative te DPPM-se vjen nga fakti se pennbushja e detyrave te DPPM-se dhe detyTat e eksperteve te saj, nuk kerkojne mbikeqyrje te vazhdueslune dhe te drejtperdrejte politike. Ndryshimi i statusit te DPPM-se do te krijonte kushte te favorshme per forcimin e eksperteve te DPPfvI-se dhe infrastruktures se saj, duke e pajisur DPPM me mjetet me moderne tel.mike, e cilat j ane te nevojshme qe ajo te kryeje misionin e vet.

Ndryshimi i fonnes se organizimit te DPPM do te ndikonte konkretisht ne : fleksibilitet ne marrj eu e vendimeve per pennbushjeu e detyrave te saj; mjete logjistike dhe adntinistrative ne perputhje me kerkesat e kohes; investimin e te ardhurave qe krijohen nga PI ne po kete fushe.

Per shkak se teknologjia perparon dhe organizatat nderkombetare jane dinamike per t ' u pershtatur ketyre teknologjive ne sistemet e tyre, atehere kerkohet qe edhe DPPM-ja te. jete ne te njejtin ritem me qellim plotesimin e detyrimeve qe njedhin nga matreveshjet nderkombetare. Kjo patjeter kerkon investjme ne infrastrukture dhe trajnime te specialisteve ne DPPtvl-se dhe institucioneve te tjera te perfahira. Ekspe1tet e fushes se PI-se j ane aktoret themelore per mbarevajtjen dhe fuqizimin e sistemit te PI-se. DPPM duhet te jete me fleksibel per shtimin e numrit te sherbimeve qe ofron si dhe ne penniresimin e cilesise se tyre.

Si rezultat i rritjes se numrit te aplikimeve, gjate vitit 20 15 te ardhurat e arketuara nga aktiviteti kryesor i DPPM-se ishin 81.108.236 leke duke shenuar rri~je me rreth 13.753.576 Ieke ne krahasim me vitin 2014 dhe 17.463.945 leke ne krahasim me vitin 2013.

Te ardhurat uga sistemi i markave per regjistrimin nderkombetar te markave te ,tdministruara Dga DPPM per vitin 2015 jane 529.538,03 Franga Zvicerane (aplikimet behen ne OBPI me seli ne Gjeneve te Zvicres, dhe admillistrohen nga DPPM). Te ardhurat qe gjenerohen nga DPPM i kalojne tre deri ne kater here shpenzimet e saj.

Duke n-itur cilesine e ekzaminimit si dhe nivelin e ndergjegjesimit te publikut ne lidhje mete drejtat dhe detyrimet qe njedhin nga regjistrimi i objek:t.eve te Pl-se, DPPM do te ndikoje ndjeshem ne pe1miresin1in e klimes konkun1.1ese, si dhe do te sherbej e si nje shtyse per krijimin e nje klirne

15 Raponi i eksperteve te OBPI faqe 2


Faqe|11210

inovative ne vend. Njekohesisht do te luaje nje rol te rendesishem ne luften kunder konkurrences se padr~jte dhe praktikave te gabuara dhe te defonnuara ne treg qe lidhen me PI.

Qe nga viti 2006, DPP.M-ja perdor sistemin e hazes se te dhenave per pronesine industriale SAPI (Industrial Property Automated System), te instaluar nga OBPI. Zbatimi i SAPI ka pershpejtuar perpunimin e aplik.imeve dhe ka permiresuar saktesine e te dhenave ne lidhje me subjektet e pronesise industriale. Ai mundeson gjithashtu nje q,ukullim elektronik te te dhenave ne mbeshtetje te botimit te Buletinit ne version elektronik ne faqen e internetit te DPPM-se. Mundesia e aplikimit online per pe1miresimin e sherbimeve elektronike dhe te komunikimit eshte nje sfide e punes se DPPM. Ofrimi i nmndesise per te aplikuar online do te tTiste cilesine dhe shpejtesise e sherbimeve te ofruara nga DPPM, si dhe dote ulte e kostot e aplikimit.

Per rritjen e cilesise dhe shpejtesise se sherbimeve, DPPM ka ndennarre masa si me poshte Ka n isur ekzaminimi i markave nderkombetare qe v ijne nga sistemi i Madridit. Aktualisht, per mungese stafi, pjesa me e madhe e ketyre aplik.imeve regjistroheshin automatikisht duke mos u ekzaminuar dhe, ne shume raste, kane krijuar probleme dhe konfuzion ne treg. Ne vitin 2015, DPPM filloi te ekzaminoje keto marka dhe ka marre angazhim qe ne vitin 2016 te behet ekzaminim me i plote per to. Hartimi i nje udhen-efyesi per ekzaminimin e markave tregtare dhe te sherbimit ( aktualisht nuk ka nje udheffefyes te tille, por hartimi i tij dhe venia ne praktike do te standardizonte procesin e ekza.minimit te markave ). Shkurtimi i afateve te ekzaminimit, nepermjet publikimit me te shpeshte te buletinit te markave (aktualisht publikohen 6 buletine dhe para<,hikohet te jene minimalisht 12, duke shkurtuar 1-2 muaj kohezgjatj en e ekzaminimit) dhe ekzaminimit me te shpejte te aplikimeve pas depozitimit te tyre (aktualisht ekzaminohen ne muajin e trete pas aplikimit, parashikohet te ekzaminohet me1rjehere). Ka perfunduar skanimi i arkives se patentave dhe ka nisur skanimi i arkives se markave tregtare, disenjove industriale dhe treguesve gjeografike. Ka nisur saktesimi ne sistemin SAPI i te dhenave bibliografik.e te mark.ave dhe eshte parashikuar qe te perftmdojne ne fund te vitit 2016. Shtin1i i numrit te publikimeve te buletineve te markave.

Qellimi ketyre masave eshte krijimi i mjedisi nxites dhe lehtesues per regjistrimin dhe zbatimin e te drejtave te PI ne Shqiperi duke shkurtuar ne maksimum procedurat dhe rritur cilesine e sherbimeve qe DPPM ofron.

Masat e maim dhe aktivitetet e shumta te organizuara nga DPPM ne funksion te nxitjes dhe ndergjegjesimit per rendesine e regjistrimit te objekteve te PI-se, u konk.retizuan me nje rritje te aplikimeve shqiptare me 19% ne krahasim me vitin 2014, duke shenuar rekord ne numrin e aplikimeve ne vite. DPPM ka marreveshje bashkepunimi me Universitetin Politeknik te Tiranes ne te cilen eshte hapur edhe nje qender infonnacioni dhe ku DPPM orga11izon shpesh ak'iivitete infonnuese dhe trajnuese me qellim informimin dhe nxitjen e studenteve ne pune kerkimore. Ne funksion te nxitjes se regjistrimit te shpikjeve vendase u vendos qe per personat me aftesi te kufizuara, pensionistet dhe studentet tarifa e aplikimit dhe e regjistrimit te nje patente te behej 100 lek. Si pasoje, gjate 10 muajve ne vazhdim per here te pare gjate funksionimit te kesaj zyre, u aplikuan 2 patenta nga studente dhe nje patente nga nje pensionist. DPPM do te vazhdoje punen informuese ne universitete si dhe ne arsimin parauniversitar si dhe fushatat ndergj egjesuese me bizneset.


Faqe|11211

Sfitle per te <trtllimen mbetet

- Miratimi i nd,yshimeve te ligjit te pronesise industriale, ka si qellim permbushjen e detyrave te Jena ne zbatim te rekomandimeve te raportit te vleresimit te Komisionit Evropian te nentorit 201316

, (bartimi i kritereve per markat e mirenjohura dhe hartimi i kritereve per ekspertet e Pl-se ne Gjykata, sbku11imi i afateve dhe rritja e cilesise se sherbimit, si dhe saktesime te problemeve te hasura nga zbatimi i ligjit akt11al ne praktike dhe pershtatja me eksperiencat dhe praktikat e zyrave homo loge nderkombetare ).

- Krijimi i nje Akademie per PI-ne brenda struktures se saj, e cila do te beje trajnimin e vazhdueshem te te gjithe aktoreve ne sistem, si dhe dote hartoje tekste informuese ne keteji,1,she.

- Forcimi i kapaciteteve administrative - Rritja e ndergjegjesimit ne publik per regjistrimin dhe respektimin e te drejtave te objekteve ie PL

trajnimin e paleve te pe,f~hira ne sistem, etj.

1.2 E DREJT A E A UTORIT DI-IE TE DREJT AT E LIDHURA J\IIE TO

l\UNISTRIA E KULTURES/DDA

Ligji i ri per te drejten e autorit dhe te drejtat e lidhura me to eshte miratuar nga Parlamenti shqiptar me date 3 1 mars 2016, pas nje pune gati 2-vje9are te grupit te punes te ngritur nga Ministria e Kultures dhe e konsultuar me grupe te ndryshme interesi dhe instih1cionet perkatese shteterore, qe jane pjese e zbatimit te legjislacionit per te drejten e autorit ne Republiken e Shqiperise.

Ky ligj i ri per te drejten e autorit se pari, sjell harmonizim, ne shkallen me te larte te mundshme ne juridiksionin shqiptar, te legjislacionit per te drejten e autorit dhe te drejtave te tjera te lidhura mete, me direktivat e Bashkimit Evropian ne kete fushe, me qellim garantimin dhe mbrojtjen e respek.'timit te te drejtave te autorit ne te njejtin ni vel, nga pikepamja juridike, me ato te vendeve te Bashkimit Evropian, detyrim qe buron drejtpersedrejti nga neni 73 i Marreveshjes se Stabilizim-A.sociimit.

Ky ligj syrion, gjithashtu, nje fuqizim, intensifikim dhe diversifik.im te masave shtrenguese, kontrolluese dhe monitornese, si dhe vendosjen e filtrave, kjo eshte shume e rendesishme, per masa me efektive per importuesit, ekspmtuesit, prodhuesit, perdoruesit apo shfrytezuesit e veprave kulturore, artistike dhe shkencore. Ligji i ri, ne nje menyre shume te ristrukturuar, ffit dhe forcon sistemin garant11es te procedures, duke pe1forcuar standardin evropian per kategorine vulnerabel, sepse te tille vazhdojme ta konsiderojne krijuesin dhe i tille eshte, sipas te cilit autori qe ankohet per shkelje te se drejtes nuke ka barren e proves.

Ligji i ri siguron gjithashtu, nje mbulim me te gjere te rasteve qe pe1fshijne kundravajtje administrative apo penale, si dhe mt sanksionet shtrenguese. Krahas ketij ligjit te ri per te drejten e autorit, jane bere edhe te gjitha sugjerimet, ndryshimet dhe propozimet e Ministrise se Kultures ne Kodin e Procedures Penale dhe ne Kodin Penal, qe lidhen drejtpersedrejti me figurat e kesaj fushe.

Objekt i J.et~i ligji jane: a) mbrojtja e te drejtave te autorit dhe te drejtave te tjera te lidlrnra me to per veprat e natyres letrare,

artistike dhe sh.kencore; b) mbrojtja e te drejtave te lidhura me te drejtat e autorit,ne vazhdim te drejtat e lidhura, te tilla si: te

drejtat e interpretuesve/ekzekutuesve ne lidhje me interpretimet/ekzekutimet e tyre; prodhuesve te regjistrimeve fonografike te tyre; prodhuesve te fiksimeve(regjistrimeve) te para te filmave te

16 http://www.integrimi.gov .al/al/dokum enta/dokwnente-strategjik.e/rekomandimet-e-nenkomiteteve-20148..rpage= l


Faqe|11212

tyre; organizatave tnuismetuese per transmetim et e tyre; botuesve ne lidhje me botimet e tyre; prodhuesve te bazes se te dhenave ne lidltje me bazen e te dhenave te tyre;

c) mbrojtja e te drejtave te parashikuara ne dispozitat e ve9anta per programet kompjuterike dhe veprat audiovizuale te percaktuara ne kete ligj ;

9) administrimi individual dhe kolektiv i te drejtave te autorit dhe te drejtave te lidhura me to; d) mbrojtja "suigeneris" e te drejtave te krijuesve te bazes se te dhenave; dh) mbrojtja e te drejtave te autorit dhe te drejtave te lidhura me to ne rastet e cenimit te ketyre te

drejtave; e) mbrojtja e 9do te drejte tjeter te parashikuar per veprat e se drejtes se autorit dhe ato te lidhura me

te ne kete ligj.

Qellimi i ketij ligji eshte garantimi i mbrojtjes se te drejtave te autorit dhe te drejtave te tjera te lidhura meto.

Ligj i mbron, mbeshtet dhe gara.nton nje kategori vulnerabel, qe eshte ajo e krijuesve, e autoreve qe, per hir te se ve1tetes, asnjehere nuk kane perfituar mbrojtjen e merituar dhe njohjen me te drejta te plota te se drejtes se t)'Te ne fushen e pronesise intelektuale, artistike dhe shkencore. Po qa1tesojme ne menyre te perkufizuar dukshem per te gjithe aktoret qe, ne fakt, tagrat e se drejtes se autorit, ndryshe nga sa mund te mendohet ne perceptimin kolektiv, i ka vete autori dhe keto i lindin atij qe ne momentin e krij imit apo te publiki.mit te krijimit.

Kjo do te thote se kete te drejte autorit nuk ia jep ligji, ai ia njeh, ia mbron dhe ia garanton dhe kjo eshte filozofia e ketij ligji, e cila na mundeson qe ta perkufizojme qellimin e Zig/it, qe eshte garantimi i nje niveli me te mire mbrojtjeje per autoret, artistet dhe titullaret e te drejtave te autoi-it ne pergjithesi.

Ky ligj garanton, gjithashtu, nje ambient te pershtatshem per respektin1it1 e ketyre te drejtave, duke siguruar, ne menyre te plote, balancen midis te drejtave private te titullareve te te drejtave dhe interesit publik per i.11fom1il11, sikw1der edhe krijimin e nje klime te pershtatshme per biznesin.

Veprat letrare, artistike, publike dhe te tjera vepra per mbrojtjen e autorit jepen automatikisht. Megjithate, ekziston mundesia per te regjistruar material te kopjuar ne zyren shqiptare te drejtave te autorit. Ekziston edhe nje kerkese ekskluzive regjistrimi pet' ri-cal-1in1in e te drejtave ekonomike te mbrojtura nga te drejtat e autorit. Te drejtat ek~nomike te punimeve te mbrojtura nga te drejtat e autorit mbrohen gjate j etes se autorit plus 70 vjet.1

'

Mbrojtja e te drejtave te autorit dhe te drejtave te tjera te lidhura me rn ne Shqiperi ushtrohet ne perputhje me Instrumentet kombetare dhe nderkombetare te meposhtem:

1) Kushtetuta (neni 58) 2) Konventat/ Maneveshjet/ Traktatet nderkombetare ku aderon RSH-ja; 3) Ligji Nr. 35/2016"Per te drejten e autorit dhe te drejtat e tjera te lidhura me te".

Akiet ligjore dbe nenligjore, te cilat dote miratohen brenda 6 muajve nga hyrja ne fuqi e ketjj ligji, si mwposhtw: 4) Procedurat e regjistrinlit, organizimi, klasifikimi dhe tarifat e regjistrimit percal·tohen me vendim

te Keshillit te Ministrave; 5) Lista e pa.j isjeve, si dhe tarifat perkatese perca.ktohen me vendim te Keshillit te IVIinistrave; 6) Procedura dhe menyra e shperblimit te drejte per huadhenien publike, ne kuptim te ketij neni,

percaktohen me vendim te Keshillit te Ministrive;

17 Raporti i OBPI-s faqe 7- 8.


Faqe|11213

7) l'vfenyra e funksionimit, shperblimit dhe e organizimit miratohen me vendim te Keshillit te lvlinistrave;

8) Tarifat e sherbimeve qe kryhen nga DDA-ja dhe ministria pergjegjese per te drejtat e autorit miratohen me vendim te Keshillit te Ministrave;

9) Menyra e ha1timit dhe miratimit te kodeve te standardeve e te konfon11itetit, si dhe e publikimit te tyre percaktohet me vendim te Keshillit te Ministrave;

10) Organizimi dhe funksionimi i Inspek-toratit Shteteror te Mbikeqyrjes se Tregut percak.i,ohen me vendim te Keshillit te .Ministrave, ne perputhje me ligjin per inspektimin;

Ligfi i ri konsideron se u jep zgfidhje ketyre ptioriteteve:

Ne radhe te pare, zbaton skemat e reja te shperblimit te se drejtes se autorit, duke shtrire edhe situatat, duke e zgjemar fushen e veprimit dhe duke ju dhene keshtu me shume mundesi perdornesve, agjencise dhe autoreve qe te gjejne pergjigje te drejtperdrejte edhe per situata, te cilat jane te reja, te krijuara me teknologjite e reja, ne te gjitha fushat e percjelljes se veprave krijuese.

Gjithashtu, ky ligj men- persiper zhvillimet teknologjike dhe shumellojshmerite e fo1mave te sh.ft)1ezimit te veprave letrare, artistik:e apo shkencore ne epoken digjitale dhe garanton mekanizmat n-egullatore per te mos lejuar cenimin e titullareve te se drejtes.

Garanton dhe ofron sigurine juridike qe ka 9do artist, 9do autor apo 9do titullar tjeter i te drejtave te lidhura me to, te cilat dote perdoren ne territorin e Republikes, te shperblehet per vepren e tij. Aplikon sistemin vulh1etar te regjistrimit te se drejtes se autorit, duke garantuar, ne kete forme, parimin e pergjithshem te Konventes se Bernes qe eshte mbrojtje pa formalitet, e cila nuk dilte qarte ne ligjio ekzistues, duke ia dhene kete plotfuqishmeri vetem agjencive.

Penniresimi i zbatimit te se drejtes se autorit eshte evident ne secilin nga nenet dhe kapitujt, per te cilet mund te diskutojme me pas me me teknikalitet.

Gjithashtu, specifikohet statusi dhe detyra e Drejtorise per te Drejtat e Autorit, qe eshte nje 9lirin1 shume i madh per vete punonjesit, te cilet tashme e dine se cila eshte referenca e tyre ligjore, kur shkojne ne perballje apo ne komunikim mete tre aktoret qe pennenda pak me siper.

Percaktin1i i detyrave dhe procedurave administrative ligjore per institucionet shteterore jane, gjithashtu, nje ~jeter risi, nje percaktim me i qarte i ketij ligji. Jane nje seri instancash administrative dhe ligjore qe perfshihen ne zinxhirin institucional te zbatimit te legjislacionit per te drejtat e autorit. Duhet tbene se ky aspek-t ka qene shume i zbehte, shume i vaket dhe shume evaziv, duke lene gropa per interpretim, per keqinterpretim, pse jo, edhe per abuzim, duke e veshtiresuar punen ne ten-en te Zyres Shqiptare te te Drejtave te Autorit apo te Ministrise se Kultures nder vite, me kete ligj te ri ky problem men- zgjidhje.

Gjithashtu, ligji i ri qarteson fushen e veprimit ne kete kuptim dhe rolet e qarta te instancave publike, kryesisht te asaj qe ne ligj e quajme Drejtoria e te Drejtave te Autorit (DDA), e cila eshte nje transformim i asaj qe isbte Zyra Shqiptare e te Drejtave te Autorit, qe dote kete detyra te percaktuara qarte.

DDA dote jete nje drejtori e dedikuar politikash dhe me nje game te gjere kompetencash ne rritje te profesionalizmit, bashkeptmimit me efikas ne dhenien e mendimit te specializuar dhe shume me eficente ne bashkepunimin e saj me inspektoratin dhe publikun ne rastet e cenimit te te drejtave.


Faqe|11214

Kompetenca te reja per mbikeqyrjen e agjencive dhe bashkepunim me aktoret e tjere dhe organeve tatimore. Kompetenca hierarkike brenda Ministrise se Kultures dhe e orientuar shume qarte drejt ndergjegjesimit publik te te drejtave pasurore te krijuesve dhe fushatave te edukimit dhe aktiviteteve te arsimimit publik. Kurrikula e re ne 13 gjimnaze dote implementohet ne zbatim te ligjit te ri ne njohjen e gjenerates se re me potencialet e reja ne nje ekonomi digjitale. DDA me nje konceptim te ri me eficent dhe me rezultativ per zbatimin e ketij ligji.

Nga ana tjeter, ky ligj sj ell nje instance te re, qe fotet per here te pare, Keshilli Kombetar i te Drejtave te Autolit(KKDA), organ i ri i specializuarper vendosjen e tarifave teshperblimit. KKDA do te jete org,u1 me vendimmarrj e qe certifikon metodologjine e tarifave, te cilat do te jene te kolauduara pen,:doperdorues dhe te botuara nje kanalet e komunikimit publik. Tarifat do te jenetransparente, konkutrueseper subjektet, jo arbitrare, 9ka do te ndikoje nemenyre tedrejtperdrejte ne fonnal izimin e tregut. KKDA garanton konkurrencete lire dhekunder abuzimit disa vj e9ar. Tarifat do te jenE\ te shkallezuarn, me procedure te qartetepercaktuar nekete ligj, gjitheperfahirese dhe konturon edhe subjektet perdornes ne shoqata petfaqesuesish teperdornesve, sipas nivelit dhe shkalles seperdorimit dhe qellimit dhe shfrytezimit te produkteve intelektuale. Ligji i ri i jep fund kontestimit te tarifave nga palet dhe ndihmon artistet tepe1fitojne me shume. Kjo do te realizohet edhe me bashkepunimin e shtuar te organeve te tjera shteterore qe kane roJ shtrengues ndaj infonnalitetit.

Eshte pikerisht detyTe e ketij Keshi lli qe te zhbllokoje situaten dhe te beje te mundur komunikimin midis tre aktoreve ne fushe, qe jane: krijuesi, si autor, qe ka edhe te drejteo, Agjencia e Administrimit Kolektiv, qe eshte hallka ndermjetese e krijuar per te mbrojtur dhe per te petfaqesuar te drejtat e krijuesit dbe perdoruesit, i cili, oe fakt, esbte ai qe nxjerr per:fitimin, por ka edhe detyrimin per te here shperblimin e kesaj te drejte.

KKDA-ja dhe DDA-ja (Keshilli Kombetar i te Drejtes se Autorit dhe Drejtoria e te Drejtave te Autorit), e perforcojne rolin nderhyres ne funksion te mbrojtjes se te drejtes se autorit, por edhe ne mbrojtje te perdoruesve, gjithashtu. Eshte shume e rendesishme qe te shmanget nje klime tashme e acaruar, qe ekziston here pas here midis te tre aktoreve, te cilet duhet te jene bashke dhe ky ligj e krijon kete teffen juridik, por krijon edhe mekanizmat per instancat pub like qe te jete nje maxTedhenie komunikimi midis te tre aktoreve dhe jo marredhenie konfliktuale.

Krahas perpjekjeve qe kane bere vete autoritetet ne Shqiperi per te punuar ne penniresimin e gjendjes sa i takon respektimit te se drejtes se autorit, vitet e fundit ka pasur mbesbtetje te ve9ante nga BE dbe OBPl me projekte konkrete, e cila ka konsistuar ne vizita studimore ne zyrat homologe respektive te vendeve te zhvilluara te BE por dhe me workshope dhe seminare mbi te drejten e autorit, duke trajnuar keshtu dhe autoritetet e tjera shteterore te cilat kane detyrimet e tyre ne pennbushje te misionit te strategjise kombetare.

Kjo mbeshtetje e fut Sbqiperine oe rrugen e standardeve qe k,me dhe vendet e tjera anetare te BE, sepse synimi eshte te sigurojme perafrimin ligjor me standardet e BE-se dhe me praktikat mete mira pennes transpozimit te duhur te direktivave te BE dhe per te penniresuar ligjet si te dobishme dhe te pershtatshme ne fusha specifike ne perputhje me praktikat me te mira evropiane.

Ne kuader te bashkepunimit nderinstitucional dhe zbatimit te Strategjise Kombetare per Zbatimin e te Drejtave te PI-se, ZSHDA do te vijoje detyrat e saj fimksionale qe i njeh ligji deri ne ngritjen e strukturave te (iera te percaktuara ne Zig/in e riper ti! drejten e autorit. Per same Zart ZSHDA ka pasur kete bashkepunim si me poshte:

Eshte nenshkruar Memorandumi i Perbashket me Autoritetin e Konh7ln-ences dhe Zyres Shqiptare per te Drejten e Autorit si dbe me Drejtorine e Pergjithshme te Tatimeve.


Faqe|11215

Me date 19 Nentor 2015 midis Zyres Shqiptare per te Drejten e Autorit dhe Zyres Rumune per te Drejten e Autorit u nenshkrua memorandumi i Bashkepunimit per te forcuar bashkepuoimin ne te ardhmen ne :fushen respektive te te dr~ites se autorit dhe organizimin e akti viteteve te perbashketa si dhe me 16 nentor 2016 u nenshkrua Memorandumi i bashkepunimit midis ZSHDA. DPPM dhe Zyres Serbe te Pronesise Intelektuale.

ZSHDA ka nenshkruar memorandume bashkepunimi me Universitetin Luarasi (3 qershor 2015), me Rektoratin e Universitetit te Tiranes (15 qershor 2015), dhe Universitetin "Marin Barleti" (16 korrik 2015).

ZSHDA ka vijuar re beje rolin e saj promotor te ndergjegjesimit dhe te infonnimit te kategorive te ndryshme te subjekteve/perdorues te produktit artistik dhe jo vetem, por dhe me te gjitha institucionet shteterore te cilat jane pjese e zbatimit te legjislacionit ne fuqi. Vemendje te ve9ante i kushtohet monitorimit te tregut te PI si dhe ndergjegjesimit te subjekteve per detyrimet qe u burojne nga Ligji ne fuqi.

Nje nga funksionet themelore te ZSHDA ka gene inspektimi i tregut ne raste shkeljesh si dhe monitoron te gjitha agjencite e administrimit kolektiv ne RSI-I. Me miratimin e Ligjit te Riper Drejten e Autorit, pjesa e trupes inspektuese do t'i bashkohet ISHMT dhe ky funksion i ZSHDA nuk dote kryhet me nga stafi ekzistues.

Ne lidhje me sherbimet e ndergjegjesimit ne ZSHDA., ky institucion eshte perpjekur ne menyre maksimale per te bere ndergjegjesimin dhe infonnimin e publikut dhe te komunitetit ne teresi ne lidhje me konceptet e te drejtes se autorit dhe te drejtat e lidhura, dhe j o vetem ne kuader te strategjise. por kjo eshte dhe nje nga detyrat kryesore te ZSHDA-se. Eshte raportuar ne menyre kronologjike per fushatat dhe tryezat e perbashketa qe jane zhvilluar sa i takon fushes.Kete fhnksion do te v ijoje ta kryeje dhe DDA.

Nje pjese shume te rendesishme te cilen ZSHDA e klasifikon dhe s i proces ndergjegjesimi dhe infonnimi eshte monitorimi dhe inspektimi i Tregut te Pronesise a1tistike, pjese e cila eshte kryer nga inspektoret e ZSHDA.

Per vitiJ1 2015, jane kryer gjithsej dhe jane vendosur 218 masa administrath·e ne kategoti te ndryshme subjektesh, perdorues te pronesise artisti.ke.

~

Subiekti I Masa Ad1n.ini.stnith'e Televizion Valor+Kabllor I 84 Fotokopje I 11 Call Center 7 Videoteka I 1 Radio 18 -Bar, Kafe, Restorant. Hotel I 93 Gazeta 3 Subiek.i:i Sig Ship I 1

Nje krahasim nder vite ne lidhje me inspektimet dhe masat administrative te vendosura eshte e ilustrnar me poshte ne menyre grafike:


Faqe|11216

..

Aktualisht ne nenet 147, 148, 149, 149/a dhe 149/b te Kodit Penal, pa'>q)'Tohen veprat penale te Pronesise futelektuale (IP Crimes). Sipas Kodit Penal ne fuqi, te gjitha veprat penale te Pronesise lotelektuale jane parashik.uar si k.rime dhe kundervajtje penale. Ato kane masa denimi te lehta dhe fi Uojne me gjobe apo me burgim ne maksimum deri 1 vjet; deri ne 2 \jet dhe deri 4 vjet.

Sipas Kodit te Procedures Penale te RSH (Neni 59), ai qe eshte demtuar nga veprat penale te parashikuara nga nenet 148 dhe 149 te Kodit Penal, ka te drejte te paraqese kerkese ne gjykate dhe te man-e pjese ne gjykim si pale per te vertetuar akuzen dhe per te kerkuar shperblimin e demit.

Ligji i ri siguron, gjithashtu, 1tje mbulim me te gj ere te rasteve qe perfshijne kundervajtje administrative apo penale, si dhe trit sanksionet shtrenguese. Ministria e Kultures ka here edhe te gjitha sugjerimet, ndrysbimet dhe propozimet e saj ne Kodin e Procedures Penale dhe ne Kodin Penal, qe lidhen drejtpersedrejti me figurat e kesaj fushe, ne zbatim te Strategjise Kombetare te Pronesise


Faqe|11217

Intelektuale 2010-2015, por te Strategjise se Re per zbatimin e te drejtave te PI (2016-2020), Planit Kombetar per Integrimin Europian si dhe Kapitullit 7 "Te Drejtat e Pronejse Inteleh"tuale"

Qeveria shqiptare ka nje sere detyrimesh te tjera ligjore per te pe1mbushur ne menyre qe t' i bashkohet BE-se : Dokwnenti i Pru.tneritetit Evropian; Marreveshj a e Asoci im - Stabilizimit. Keto detyrune kane 9uar dhe vazhdojne te 9ojne drejt nje uumri te konsiderneshem ndryshimesh te ligjeve qe administrojne PI ne RSI-I.

Prioritet objektiv mbetet rritja e ndergjegfesimtt mbi te drejtat e autorit dhe te drejtat e lidhura me to pennes perdoruesve te veprave te mbrojtura me te drejte autori, ose te drejtat e lidhura, mbajtesit e t e drejtes, perfaqesuesit e tyre dhe komunitetit ne pergjithesi.

Ndergjegjesimi i shoqerise shqiptare vijon te mbetet ne vemendjen dhe prioritetin e Ministrise se Kultures dhe te DDA-se, me qellim infonnimin dhe edukimin e gjeneratave qe rriten. Per shume njerez, lidhja qe ekziston midis pronesise intelektuale dhe krijin1tarise nuk eshte aspak e qarte. Fjala krijimtari ne vetvete nenkupton nje bote artistesh, krijuesish muzikore apo te 9do lloj zhanri tjeter si dhe poete e artiste.

Mbrojtja e produkteve intelektuale eshte nje sistem i mire-organizuar, i cili i sjell dobi te madhe 9do shoqerie te 9do vendi, si dhe sjell dobi dhe perfitime ne zhvillimet ekonomike, sociale e kulturore te tij . Respektimi i produktit t e mendjes se tjetrit, perdorimi i drejte i tij dhe j o ne menyre pirate, por ne baze te Iigjeve te cilat veprojne ne nje vend te caktuar, eslrte nje tregues i qarte i nivelit te civilizimit te nje shoqerie.

l\1isionJ i ~do qeverie te ~o vendi te botes eshte qe kuJtura dhe prodhlmtaria b1telektuale , ·endase te zhvillohet, perhapet, promovohet e stimulohet, nepermjet hartimit dhe zbatimit te politikave efikase ne funksion te respektimit te mb.-ojtjes se p1·oduktlt intelektual.

Ne vitin 2000, shtetet anetare te WIPO-se caktuan 26 prill - dite ne te cilen Konventa e WIPO hyri ne

fuqi ne vitin 1970 - si Diten Boterore te pronesise Intelektuale me qellim ITitjen e te kuptuarit te

pergjithshem te pronesise intelektuale.

Qe atehere, Dita Boterore e IP ka ofruar nje mundesi unike 9do vit per t'u bashkuar me te tjeret rreth

globit per te maffe ne konsiderate se si IP kontribuon ne Iulezimin e muzikes dhe ru1eve dhe udheheq

drejt risive teknologjike qe ndihmon ti japim fonne botes tone.

Kudo qe ne hedhim syte, ne shohim imazhe te pronesise intelektuale ne veprim. <;do gje e jetes sone te perditshme eshte e lidhur ne menyre pare.sore apo sekondare mete drejtat e pronesise intelek.'tuale.

Vetedija e shoqerise dhe e institucioneve te shtetit per kompleksitetin e rendesise qe mba11in te drejtat e autorit dhe te drejtat e tjera te lidhura mete, ne zhvillimet kulturore, sociale, ekonomike e politike te nje vendi e shoqerie, mund te thuhet se sot eshte ne mtge te mbare ne Shqiperi.

Pronesia Intelektuale shqiptare, si pjese e qenesishme e kultures dhe e trashegimise sone kombetare, eshte dhe do te jete ne fokusin e Qeverise Shqiptare dhe te .Ministrive perkatese per te permbushur misionin dhe obj ektivin e saj, ate te vendosjes se kultures, ne sherbin1 te mire.genies, zhvillimit dhe integrimit evropian tlii Shqiperise dhe shqiptareve.


Faqe|11218

Shume shtete te Bashkimit Evropian kane nje platfo1me ku shpjegohet rendesiajetesore e se drejtes se autorit ne ekonomine e nje shteti. Qeveri te shume vendeve te zhvilluara sigurojne ne shkolla paketa te caktuara dhe materiale infom1ative qe ato i perdorin per te mesuar nxenes dhe te rinj rreth te drejtes se autorit dhe te mirat dhe perlitimet qe burojne nga kjo e drejte. Duhet lobuar foqishem, qe e drejta e autorit te futet ne kmTikul, si nje lende me vete, qe ne klasat e para te shkollimit. Kjo mbetet nje sfide per h1stitucionet pergjegjese.

Edukimi i brezave per kultivimin e shendetshem te kesaj kulture do te sjelle vetem rezultate pozitive ne v itet qe dote vijne per shoqerine shqiptare.

Per vete specifiken qe ka kj o fushe, mbat1 sigurisht dhe veshtiresite e veta si ne te kuptuar e perceptuar nga pjesa me e madhe e opinionit publik, por ZSI-IDA ne qellimet e saj prioritare ka pasur ndergjegjesimin dhe kultivimin e lmltures tek brezat qe rriten me koncepte te te drejtes se autorit dbe 11! drejtave te lidhura. Nje brez i mire-edukuar me 9eshtjet e pronesise intelektuale eshte nje mundesi e mire per te ulur nivelet e piraterise dhe te kundravajtjeve ne nje vend te caktuar. Keto jane praktika boterore ne vende te zhvilluara qe jane treguar mja.ft produktive.

Per dy vite me radhe, 2014-2015 ZSHDA ka organizuar dy konkurse kombetare me sistemin e arsimit para-universitar dhe arsimit universitar, ne fushen e te drejtes se autorit. Keto konkurse kombetare ku jane perfshire 12 Drejtorite Rajonale Arsimore dhe Universitetet publike dhe private,ne shkalle vendi jane organizuar ne kuader te Dites Boterore te Pronesise Intelektuale me temen "Te Mbrojme dhe te respektojme te Drejtat e Autorit ne RSH". Pritshmerite nga keto konkurse kane qene maksimale dhe numri i pjesemarresve ka qene i konsiderueshem. Aktivitete te ketyre pennasave lene impaktin e tyre ne shoqeri, duke perfshire nje numer te madh nxenesish dhe studentesh por dhe stafet akademike.

Ne kuder te <lites Boterore te Pronesise Intelektuale - 26 prill 2016, Ministria e Kultures dhe Zyrn Shqiptare per te Drejten e Autorit ne bashkepunim te ngushte me Drejtorine e Pergjithshme te Patentave dhe Markave dhe Ministrine e Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtise dhe Sipem1an:jes organizuan Konferencen Kombetare me sloganin "Refonna ue sist.em.in e Pronesise lnt.elekt.ua]e -Sfide, angazhim per Integrimin Evropian si dhe zh,11Jimin ekonomik te vend it.

Pjese e kesaj konference ishin perfaqesues te institucioneve te larta shteterore te cilat jane pjese e zbatimit te te drejtave te pronesise intelektuale ne Republiken e Shqiperise, perfaqesues te Trnpit Diplomatik ne Tirane, sipennanja e lire, autore, krijues, grupe te caktuara interesi, Institucione te Arsimit te larte.

Pone kuader te kesaj dite MK dhe ZSHDA organizuan ngritjen e ,aje stende ne nje nga rruget hyesore te Tiranes, me materiale te ndryshme promocionale, broshura, fletepalosje te ndryshme me permbajtje te thjeshte per sa i takon te drejtes se autorit. Pjese e kesaj stende ishin dhe perfaqesues te DPPM.

Nje spot televiz u realizua, me mbeshtetjen e AAK-ve, nga autoret mete shquar te vendit te fushave te ndryshme te artit, me qellim sen,;ibilizimin e shoqerise. Njoftime ne shtyp, intervista te ndryshme u pasqyrua.n ne editoriale te ndryshme.

Postera me sloganin e aktivitetit u vendosen ne rruget kryesore te Tiranes. Te gjitha keto aktivitete u pasqyruan ne rrjetet sociale dhe faqet zyrtare te MK dhe te ZSHDA, si dhe u botuan ne revisten javore te M inistrise se Kultures.

ZSHDA ka bere pjese te planit te saj te punes, edukimin e brezave dhe te shoqerise ne teresi, si nje menyre efikase per te ndergjegjesuar te rinjte. ZSHDA ka vijuar per dy vite radhazi dhenien e leksioneve te hapura ne auditoret e Universiteteve te ndryshme, ku pritshmerise kane qene maksimale


Faqe|11219

si nga ana e studenteve ashtu dhe e sta:fit akademik. Keto praktika pune do te vijojne dhe ne harkun kohor te kesaj strategjie 2016-2020, duke i petfahire te rinjte ne 9eshtjet e edukimit pem1es kultures dhe artit. Te gjithe e dime dhe biem dakord se mbrojtja dhe respekt imi i te drejtave te autoritmbron kulturen, trashegimi, identitetin dhe integritetin e nje kombi.

Aktivitete te tilla do te ndennerren nga Ministria e Kultures dhe nga DDA sipas nje grafiku te caktuar, me qilim prezantimin e ligjit te ri per te drejten e autorit tek subjekte te ndryshme perdoruesish, grupe te ndtyshme interesi si dhe institucione te tjera shteterore. Leksionet ne auditore do te jene pjese e planit te ptmes se perditshme te DDA-se, konkurset neper shkolla do te kthehen ne tradita si nje menyre edukimi per gjithe shoqerine shqiptare

Vazltdimi ne menyre konstante i pi!rltopjes si! i11for11U1donii me synim rritjen e ndergjegjesimit, si dhe mbi te gjitlrn vu/Iner e pergjegjshmeri 11.ga te gjitl,e per te zbatuar me perpikmeri ligjin, dote jeni! nje garanci me sltume qi! Sliqiperia ta kaperc~;e problem.in e mbrojtjes se te drejtave te tmtorit dhe te drejtave ti! tjera te litllmra mete, duke arritur ni! nje nivel mbrojtje ti! nje}te me ate te BE-se.

Perve9 kesaj; zhvillimi i teknologjise se informacionit dhe internetit ka ndrysbuar menyrat e mesimdhenies, nderkohe qe gjithnje e me shume materiale behen te disponueshme ne mjedisin digjital, me kosto te ule1 ose pa kosto fare, dhe shembuj te rinj mesimdhenieje, si te mesuarit nepennj et intemetit dhe te mesuarit ne distance, behen te mundshme dhe te aksesueshme.

Si vendet e zhvilluara, ashtu edhe ata ne zhvillim, vleresojne rendesine e vazhdueshme per te pa<;ur nje nivel te laite disponueshmerie dhe aksesueshmerie te njohurive per qellime arsimore, meqe kjo ka rendesi jetesore per mbeshtetjen dhe zhvillimin social dhe ekonomik te nje vendi.

1.3 SISTEMI I ADMINISTRIMIT KOLEKTIV

Agjencia e administrimit kolektiv te te dr~jtave te autorit dhe te dr~jtave te lidhura, eshte organizate jofitimprurese (OJF), e cila eshte krijuar mbi bazen e ligj it "Per OJF-te", por qe merr funksionet e nje agjencie te administrimif kolektiv vetem pasi Ministri i Kultures, eshte shprehur me Urdhrin e tij per Iicencimin e saj ne baze te nenit 108, 109 te Ligjit Nr. 9380, date 28.04.2005 "Per te. dr~jten e autorit dhe rn drejta Hi tjera ttl lidhura me te" (LDA).

OrganizataBoterore e Pronesise Intelektuale (OBPI) perku:fizoo administrimin kolektiv s i "ushtrimin e te drejtave te autorit dhe te drejtave te tjera te lidhura mete, nga organizatat qe veprojne ne interes dhe ne emer te titullareve te se drejtes". Pra, agjencite jane perfaqesuese te titullareve te se dre,jtes per administrimin e te d1-ejtave te titullareve kw1drejt perdoruesve. Ndaj dhe te drejtat e nje agjencie jane a.to qe buroj ne nga tagri i perfaqesimit qe t itullaret i j apin asaj, bazuar ne Konventat!Traktatet nderkombetare si dhe legjislacionin kombetar te fushes.

Ne Republiken e Shqiperise operojne 4 agjenci te administrimit kolektive te te drejtes se autorit dhe te drejtave te lidhura, nje per ,;:do dege arti, si me poshte:

1. Albautor - Agjencia e administrimit kolektiv e te drejtave te autorit; 2. FMAA - Agjencia per Mbrojtjen e Veprave Audiovizuale; 3. AKDIE - Agjencia per mbrojtjen e te drejtave te Interpretuesve dhe Ekzekutuesve; 4. AMP -Agjencia per Mbrojtjen e Producenteve.


Faqe|11220

Forcimi i sistemit te administrimit kolektiv mbetet nje tjeter pike ku DDA do te beje perpjekjet maksimale per te permiresuar sistemjn, me ane te rritjes se besueshmerise dhe transparences se AAK kundrejt subjekteve perdorues si dhe shperblimin e drejte te titullaret e te drejtes.

Te drejtat e autorit mund te administohen ne menyre individuale per 9do veper te autorit ose sipas parashikimeve te ligjit nr. 35/2016 mund te administohen ne menyre kolektive, nepe1mjet agjencive te administrimit kolektiv, per nje numer vepra-,h te disa autoreve ne te njejten kohe.

AAK-te, per llogari te mbajtesve te te drejta:ve dhe ne baze te kompetencave qe u jane dbene dhe sa parashikohet ne ligjin nr 35/2016, kane keto funksione: a) t'ujapin perdomesve, ne vijim te kerkesave te tyTe, kontrata ne formenjoehkluzive per perdorimin e veprave ose objekteve te te drejtave te lidhura, ne kembim te nje shperblimi, me kontrate te shkruar, brenda tagrave te percaktuar ne licencen e agjencise; b) te mbledhin shperblimin per perdorimin e veprave ose objekteve te te drejtave te lidhura; c) te shperndajne, ne baze te rregullave te shperndarjes, shperblimin e mbledhur nga perdoruesit ne menyre te drejte dhe te perpjesetuar me vleren dhe perdorimin aktual te veprave e te objekteve te te drejtave te lidhura. Parimet e shpernda,jes se shperblimit percaktohen ne statutin e agjencise dhe do te pe,jashtohet 9do mundesi arbitrariteti; r) te petfaqesojne mbajtesit e te drejtave, te drejtat e te cileve ata administrojne, ne procedurat gjyqesore ose administrative dhe te kryejne 9do veprim tjeter ligjor te nevQjshem per mbrojtjen dhe zbatimin e te drejtave te administmara nga ato; d) te kryejne 9do veprim tjeter, ne perputhje me tagrat e tyre ligjore dhe te organeve te veta vendimmarrese, per kompetencat e marra nga mbajtesit e te drejtave ;

dh) te hartojne metodologji te negociueshme per percaktimin e nivelit te tarifave qe subjektet perdoruese duhet te paguajne, ne perputhje me dispozitat e ketij ligji; e) te realizojne ne emer te autorit ose te mbajtesit te se drejtes se autorit dhe te te drejtave te tjera te lidhura mete ose ne baze te kontrates se reciprocitetit me agjenci te huaja te ngjashme marreveshjet e pergjithshme me organizatoret e shfaqjeve, me ofrnesit e sherbimit 60 mediatik audioviziv, me operatoret e rrjetit numerik, qe kane si objekt autorizin1in e shfaqjes dhe shpemdarjes per veprat qe administron; e) te peifaqesojne interesat e anetareve per shfrytezimin e te drejtave, j ashte tetTitorit te Republikes se Shqiperise, duke nensbkruar kontrata.t e reciprocitetit me agjenci te huaja te ngjashme; t) te infom1ojne, sipas kerkeses, mbajtesit e te drejtave te autorit dhe te te drejtave te tjera te lidhura me to per menyren e shfrytezimit te te drejtave te tyre, per raportin vjetor financiar dhe ate te kontrollit te te ardhurave financiare, brenda kohes se parashikuar ne statut; g) te sigurQjne transparencen e veprimtarise se agjencise se administrimit kolektiv, ne lidhje me autoritetet publike te kontrollit, sipa'> ligjit; gj) per te ardhurat e mbledhura nga perdoruesit dhe qe u paguhet ne fonne shperblimi mbajtesve te te drejtave, keto agjenci detyrohen te mbajne dhe te paguajne per Ilogari te administrates tatimore tatimin ne burim, ne perputhje me legj islacionin ne fuqi per tatimin mbi te ardhurat; h) per efekt te percaktimit te sak'te te detyTimeve tatimore, kane detyrim in te vene ne dispozicion te admfoistrates tatimore, sipas fotmateve te miratuara, infonnacionin mbi te ardhurat e mbledhura nga perdomesit e veprave te te drejtave te autorit/te lidhura me to, s i dhe shpemdarjen e ketyTe shperblimeve te mbajtesit e te drejtave. Agjencite e administrimit kolek.'iiv administrojne te drejtat e autoreve vetem ne haze te nje kontrate te Iidhur me autorin. Kontrata. do te perfshije, ne ve9anti, autorizimin e autorit per administrimin e te drejtave te tij, llojin e veprave dhe te drejtave per t'u achniuistruar dhe kohezgjatj en e kontrates, e cila nuk duhet te kaloje tre vite, e rinovueshme. Licencin1i i nje agjencie te administrimit kolektiv akordohet kur subjekti permbush disa karakteristika si:


Faqe|11221

a) regjistrohet si organizate jofitimprurese, ne perputhje me dispozitat ligjore ne foqi ;

b) ka miratuar statutin e saj, qe ploteson kushtet e parash ikuara ne kete ligj dhe qe duhet te petfshije

ne menyre specifike: i) eme1timin e agjencise se administrimit kolektiv, objektivat dhe qellimet, te

drejtat e administruara, kategorite e mbajtesve te te drej tave qe ag jencia petfaqeson, kriteret per humbjen ose fitimin e anetaresise, te drejtat dhe detyTimet e anetareve, n-egullat e zgjedhjes dhe

ftmksionimit te organeve drejtuese, kapitalin e saj fillestar dhe burimet e planifikuara ekonomike,

n-eg111lat e percaktuara per realizimin e mbledhjes dhe shpemdarjes se te ardhurave, menyren e

mbikeqyrjes se administrimit ekonomiko-financiar te agjencise, ngritjen e komisionit te posa9em,

ne kuptim te nenit 153, pika 6, te ketij ligji, menyren e perdorimit te kapitalit ose aseteve te tjera, ne rast likuidimi te shoqerise, rregullat per modalitetet e hartimit te metodologjise qe duhet te negociohet me perdoruesit dhe 1ngullat e pe1faqesimit ne negociata, si dhe 9do dispozite tjeter qe

eshte e detyrueshme sipas legjislacionit ne fuqi; ii) dispozitat statutore te agjencive te administrimit

kolektiv duhet te marrin parasysh parimin e transparences, parimin e konfliktit te interesit ne

organet e tyre drejtuese, si dhe parimin e mosdiskriminimit midis anetareve, anetareve dhe

joanetareve, si dhe midis perdoruesve te te drejtave te autorit dbe te drejtave te tjera te lidhura me to; iii) asambleja e pergj itbshme e anetareve te agjencise duhet te mblidhet te pakten nje here ne vit; vendos per ndryshimet ne statutin e agjencise per emerimin ose shkarkimin e organeve

ekzekutive, rishikon petformancen e tyre te pergjithshme dhe miraton shperblimin e t yre, si dhe

perfitimet e tjera, te tilla si perfitimet monetare dhe jomonetare, dhenie pensionesh apo titujsh, te

drejta dhe shperblirne te tjera ose te drej tat per pagesa kalimtare; vendos te pal'ien per politiken e pergjithshme per shpemdarjen e shperblimeve ndaj mbajtesve te te drejtave dhe shpenzimeve te

administrimit te te drejtave, si dhe miratimin e 9do blerjeje, shitjeje ose hipoteke te pasurise se

paluajtshme;

c) ka seline qendrore ne Republiken e Shqiperise; 58 f) ka hapesiren dhe logjistiken e pershtatshme

dhe mekanizma te mjaftueshem per mbledhjen, shpemdarjen dhe pagesen e shperblimit, sherbimin

teknik, ek.spertizen profesionale me te pakten nje punonjes jurist dhe nje punonjes financier~ d) administrirni kolektiv i te drejtave eshte aktiviteti i saj i vetem, perve<; rastit kur veprimtarite e

tjera te saj jane ne foshen e aiiit dhe kultures;

e) paraqet mekanizma, te cilet garantoj ne trajtim te barabarte si per mbajtesit e te drejtave, ashtu edhe

per perdoruesit, kur kusht.et objektive te 1rajtimit jane te njejta.

Licenca e agjencive te administrinlit kolektiv eshte e vlefshme per 3 vjet , e rinovueshme.

DDA ka kerkuar asistencen nderkombetare per re here te mundur trajnirnin e stafeve te AAK ne Shqiperi ne menyre qe te rrisin ekspertizi!n per te perballuar sfidat qe paraqet s istemi.

Mbivendosj a e te drej tave dhe zbatimi eshte kryesisht i vendosur ne duart e Agjencive te Administrimit kolektiv. Gmpet e interesit kane raportuar se kane probleme me mbivendosjen e te drejtave per shkak te kompetencave te mbivendosura te AAK-ve dhe tTegullat e paqa1ta te tarifave (pennes ligjit te ri dote zgjidhet kjo 9eshtje ne pjesen qe parashikon tarifa :fikse per nje periudhe t revje9are).

Nga ana tjeter, AAK nxoren shqetesimin mbi aftesine per te zbatuai· te drejten e autorit, ne ve9anti ne mjedisin online, persa i perket mungeses se teknikes se nj oftin1-bllokimit. Grupet e interesit gjate intervistave te tyTe me ek.spertet e OBPl-s thekc,:uan probleme me AAK-te. Problemet duken kryesisht


Faqe|11222

ne vitet e shkuara ne lidhje me mbledhjen dhe shperndarjen e te ardhurave te mbledhura nga AAK kundrejt subjekteve perdorues.

Intervistat e zhvilluara me gtupet e interesit, gjate takimit me ekspe1tet e OBPI qe asistuan Shqiperine ne kuader te hartimit te strategjise se re, nxoren se problemet kryesore me sistemin e te drejtes se autorit ne Shqiperi lidhen me zbatimin dhe mbivendosjen e te drejtave te autorit

Sa i perket mjedisit online, si njii shembull i nje procedure gjysme basltke-rregulluese NTD (Notice and take down), vlen tii piirmendet ajo e nenshkrimit te njii 1\1emorandumi Miriikuptimit per mbrojtjen e tii drejtave tii autorit nii mjedisin digjital.

MaITeveshja mund te nenshkruhet nga subjektet publike dhe private, agjencite mbikeqyrese publike dhe mbrojtja e konsumatoreve, ve9anerisht autoriteti ITegullator per komunikimet elektronike (AKEP), perfaqesuesit e titullareve te te drejtave, shoqatat e reklamuesve dhe agjencite e reklamave, shoqatat per mbrojtjen e konsumatorit dhe subjekti pergjegjes per menaxhimin, regjistrimin dhe mirembajtjen e fushave te Top Level Domain (TLD).

Memoramhmu piircakton njii procedure per bllokimi11 efaqei•e qii mum! tii sltkelin ligjin e te ,lrejtiis se autorit.

Pra nje bashkeveprim me i mire nderinstitucional eshte nje menyre e mire pune per nje zbatim sa me efektiv te ligjit per te drejten e autorit. Ivfinistria e Kultures dhe Drejtoria e te Drejtes se Antorit nuk mund te punojne te vetme ne luften kunder piraterise dhe infonnalitetit ne vend. Ekzistenca e institucioneve te tjera duhet te jete me konkrete dhe bashkepunuese per nje ndarje te pergjegjesive te secilit dhe llogaridhen.ie per 9do institucion i cili nuk permbush detyrimet e veta qe do i burojne nga 1tj o strategj i.

Sa i takon pjeses se administrimit kolektiv duhet te transformohet ne menyTe te tille qe organizatat private te pe1mbushin detyrimet dhe stru1.-iura e tyre duhet te jete e tille qe te gjithe giupet e interesnara te jene dukshem te petfaqesuara; ne te njejten kohe, duhet te merren masa qe administruesit kolektive te jene eficente ne kushtet e reja te krijuara; dhe sistemi i zbatimit te ketyre te drejtave duhet te jete me kompleks dhe eficent ne menyre qe te garantoje funksionimin e tyre.

Ministria e Kultures me ligjin e ri te te drejtes se autorit ka ngritur njekeshill apo nje trupe te specializuar teknike per te vendosur tarifat e perdorimit ne administrimin kolektiv, lg o ne perputhje me modelet e vendeve te BE-se qe kane karakteristika relevante me vendin tone.

Forcohen rregullat e funksionimit ndaj agjencive qe marrin dhe shfrytezojne licencen e dhene nga Ministria e Kultures, rregulla keto qe konsistojne ne mbrojtjen e te drejtave te anetareve ruiiste te ketyre agjencive, netransparencen e aktivitetit te tyre duke futur ketu ne menyre te qarte edhe rolin me aktiv te organeve tatimore dhe financiare, dhe parashikimin e kostove te operimit te tyre nenje vit kalendarik, ne kete aspekt vlen tepennendet parashikimi i tavanit te shpenzimeve deri ne 30% teshperblimeve te shpemdara.

Per efekt te percaktimit te sakte te detyrimeve tatimore, AAK-te kane detyrimin te vene ne dispozicion te administrates tatimore, sipas fonnateve te miratuara, informacionin mbi te ardhurat e mbledhura nga perdoruesit e veprave te te drejtave te autorit/te lidhma me to, si dhe shpemdarjen e ketyre shperblimeve te mbajtesit e te drejtave detyrim ky i percaktuar qartazi ne ligjin e ri te te drejtes se autorit dhe te drejtave te lidhura me to.


Faqe|11223

Keto shpenzime dhe shpemdaije parash me kete ligj do te- duhet te marrin fund duke vendoswneqender perfituesin legjitim qe eshte autori i vepres.

Agjencite kolektive do te duhen te operojne me me shume pergjegjesi, llogaridhenie dhe eficence oe menyre qe te sigurojne jetesen e tyre funksionale . Tash.me ne nuk do te anmistojme as1tje operator qe vepron ne tregun intelektual ne dem te interesave te mbajtesve te te drejtave te autorit dhe atyre te lidhura me to.

Administrimi kolektiv me kete ligj ka ,mmdesine te zhvillohet dhe te krijohen agjenci te reja si rezultat i krijimit te skemave te reja te perfitimit.

Ekziston nje perceptim ne mesin e aktoreve te brendshem qe e drejta e autorit kryesisht gjeneron te ardhura per bartesit e te dr~jtave te huaj dhe nuk krijon asnje nxitje pozitive te rendesishme per krijimtarine vendase. Ndennjet problemeve te ndryshme me sistemin e te drejtave te autorit ne Shqiperi, ka veshtiresi neqartesimin e te drejtave. Ka pasiguri te konsiderueshme rretb mbrojtjes se te drejtave te autorit dhe zbatimit te k.etyre te drejtave ne foshen dixhitale, e cila eshte deri 1ani pothuajse e parregulluar. 18

Per sa i perket nivelit te efektivitetit. mekanizmat e rinj jane te parashikuar ne ligj, per mbledhjen e te ardhurave nga. perdorimi dhe shfrytezimi i veprave, te cilat garantojne nje sistem rregullator, qe sjell efektivitet dhe nuk sbkakton konfuzion ne treg, gje qe k.a ndodhur shume shpesh. Gjithashtu, aplikimi i kompensimit per importimin e pajisjeve te ve9anta per riprodhim apo mbajtes te veprave a1tistike letrare, do te jete 1tje tjeter ndihmese per titullaret e te drejtave ne burim te tek.nologjise qe perdoret per riprodhim.

Konkretisht, jane disa mekanizma: nga rtjera ane, ky ligj krijon disa mek.anizma garantues per te rritur mundesite e perdoruesve dhe per te qene te qarte per sa, kujt, dhe kur duhet te paguaje, ne kuader te zbatimit te ketij ligji. Nga ana tjeter, qarteson te drejtat e mbajtesit te tyre dhe mundesine e perfaqesi.mit nepennjet agjencive te administrimit kolektiv apo dhe perfaqesues te tjere te 9do lloji. Kjo eshte nje risi shume e rendesishme, si vullnet i vetem i krijuesit dhe jo si in1ponim shteteror.

Duke pasur parasysh se gjate ketyre viteve procesi i shpemdatjes se shperblimit ka qene gati inekzistent, me ane te ketij ligji parashikohen mjete te qarta. Po te shikojme te dhenat dhe shifrat e deklarimeve, qe bejne vete agjencite ne fund te vitit, eshte impresionant fak.ti se te katerta agjencite qe veprojne ne terren deklarojne te ardhurat, deklarojne shpenzimet e tyre per koston administrative qe shkoo deri ne 50% te asaj 9ka kane mbledhur, edhe 60% dhe 70%, madje ka vite te tera kur nuk deklarohen shpemdarjet, qe eshte nje anormalitet shume i madh.

Kjo shpjegon ankesat e panumerta qe vijne nga autoret, te cilet nuk marrin shperblim nga parate e mbledhura. Ne kete kontekst, ky ligj vendos kufij ne kuoten me te cilen agjencia mbulon shpenzimet e saj, por nuk e kontrollon ate. Me kete projektligj kuota e agjencise llogaritet mbi vleren e shpemdare dhe jo ne ate te mbledhur. Kjo eshte nje nga pikat me revolucionare, e parashi.kuar ne nenin 151, pika 9, te ligjit te ri, ne te cilin behet e qarte qe postat e administrimit te agjencive, ndryshe nga deri tani, qe e merrnin nga parate e mbledhura, do te duhet te dalin nga parate e shpemdara, pra, nga parate qe shkojne per shperblim per artiset, 9ka do te thote qe eshte nje mekanizem qe i nxit agjencite te mbledhin sa me shume, per te shpemdare sa me shume, per te sigurnar koston e tyre administrative.

18 R.aporti i OBPI, faqe 2.


Faqe|11224

Gjithashtu, ky ligj garanton transparence ne metodologjine e vleres se shperblimit te autorit. Ndermjetesi, me rregulla te qarta dhe me vendimmarrje efektive, pozicionon autoritetet shteterore ne role te qarta ndihmuese dhe garantuese te zbatimit te se drejtes.

Pra, ligji shkon edhe pertej, kur autori, si kategori vulnerabel, nuk i ka njohurite e mjaftueshme per te kerkuar apo per t 'u mbrojtur. Keshtu, eshte ligji qe e mbron. Po keshtu, fom1at e kontratave te botimit vijne me te qarta ne kete ligj dhe krijohet nje marredhenie e qarte midis autorit dhe punedhenesit, per veprat e krijuara gjate marredheoieve te punes.

Ne lidhje me zbatimin e parashikimeve te ketij ligji, mendojme se parashikimet dhe risite qe sjell ky ligj kane nevoje per nje periudhe transitore, derisa agjencite e administrimit te te drejtave, por edhe aktoret e tjere te fillojne te aplikojne me sukses zbatimin e ketij ligj i, duke qene se ai sjell ndryshime te medha.

Ky ligj parashikon, nga ana tjeter edhe lehtesira per subjektet perdoruese, te cilet tashme do te paguajne nje tarife te vetme, sepse eshte hapur mundesia e krijimit te nje one stop shop, i cili paraprakisht do te negociohet nga palet dhe ne rast mosdakordesie nga palet, do te negociohet perpara Keshillit Kombetar te te Drejtave te Autorit, si dhe palet te kene te drejten e tyre ne zbatimin e ligjit per ndermjetesim.

Agjencite e administrimit kolektiv jane nje pariner shume i rendesishem dhe ky ligj krijon hapesire per te krijuar agjenci te tjera ne disa fusha te se drejtes se autorit, ku nuk ekzistojne, si9 eshte, per shembull, fusha e botimeve. Nuk kemi nje agjenci te specializuar per kete fushe te se drejtes se autorit, por ky ligj i kiijon perspektivat dhe e jep kete mundesi me mekanizmat e saj te rregullimit, te funksionit dhe te mireqeverisjes se ketyre agjeocive.

Nje sistem efektiv i pronesise intelektuale duhet te shqerohet me njetet e duhma dhe nje sistem gjyqesor efikas, ne kuadrin e te cilit shkeljet mund te jene te ndjekur penalisht dhe gjykuar. Kjo gje mund te all'ihet pennes miratimit te standardeve te larta per zbati.min e te drejtave te auto11t dhe te drejtave te lidhura me to ne nivel nderkombetar se bashku me ngritjen e AA-ve funksionale per grumbullimin dhe shpemdarjen e shperblimeve dhe honorareve per titullaret e te drejtes.

Ne vitin 1996, dy traktate te tjera jane miraturu· ne kuader te OBPI, me qellim per te rinovuar dhe per te plotesuar Konventat e Bemes dhe te Romes dhe ne nu1eyre te pershtatshme te pergjigjet ne pyetjet e ngritura nga zhvillimi i teknologjive dhe fo1mave te reja te shpemdaijes se veprave permes intemetit.

Traktati i te Drejtes se Autorit WIPO (WCT) si dhe Traktati i OBPI per Petfo1mancat dhe Fonogramet (WPPT) - zakooisht te refernara si Traktatet e Intemetit, e cila ka hyre ne fuqi ne vitin 2002, nuk parashikojne nje zgjatje te vetiete te fushes se mbrojtjes, por kryesisht per te sqaruar zbatimin e norrnave ekzistuese dhe pershtatjen e tyre ne mjedisin e ri dixhital.

Per sa i perk.et ushtrimit dhe zbatimit te te drejtave te autorit dhe te dr~jtave te tjera te lidhura me to, ne mjedisin online, traktatet kane futur detyTime te reja ne fushen e masave tek11ologjike dhe te menaxhimit te te drejtave te informacionit (TPMS/ DRtv1S) Ne menyre te vecante, Palet e konventave do te sigurojne nje mbrojtje te pershtatshme ligjore dhe mjete efektive juridike kunder shmangies se masave teknologjike qe jane perdorur nga autoret, interpretuesit, dhe prodhuesit e fonogramit ne lidhje me ushtrimin e te drejtave.

Pjesa me e madhe e ligjeve kombetare te Pronesise Intelektuale ne BE, parashikojne sanksione penale per shkeljet e IPR perve9 mjeteve juridike civile. Perkunder faktit se BE-ja (dhe shtetet anetare te saj) jane te detyruara nga TRIPS qe nga 1 Janar 1995, nuk kane hannonizimin e ligjit dhe procedurave


Faqe|11225

penale brenda BE-se, dhe keshtu marredheniet brenda komizes tregtare te IPRs dhe standardet per zbatimin penal mbeten te pazgj idhura.

Perjashtim~ Regjimi, Per~egjesill e ISP-ve ne kuader te direktives E-Commerce Direktiva e E-commerce 9

( ose ECD) parash ikon nje k.11ader teknologjikisht neutral per ofrimin nderk.ufitar te sherbim eve onhue ne BE nepem1jet nje regjimi pergjegjesi te vec;ante per lloje te caktuara te udermjetesve onJine, qe kane per qelliru arritjen e nje ekuilibri mes te disa interesave ne fjale. Domethene, ajo percakton perjashtime nga detyrimi pe.r ofruesit e sherbimeve te shoqerise se infonnacionit (ISP), kur ata te shpemdajne ose te transmetojne pennbajtje te paligjshme qe eshte dhene nga nje pale e trete. ISP-te mund, nen kushte te caktuara, te perfitojne nga keto pe1jasbtime, kur ata japin nje nga te ashtuquajturit sherbime ndermjetes te percaktu ara ne Nenin 12 deri 14 te Direktives. Per me teper, Direktiva e E-Commerce inkurajon hartimin e kodeve t e sjelljes ne nivel te BE-se dhe mamevesltjeve vullnetare ue mesit1 e industrise, si dbe te ashtuquajturat" NTD procedurat e bllokimit ne menyre qe ISP-te mund te veproje shpejt per te hequr ose 9aktivizuar aksesin ne pennbajtje te paligjshme. Ky percaktim (refernar edhe si "njoftimit dhe te veprimit") zakonisht perfshin proceduren sipas te cilit nje ndermjetes merr poshte ose e pengon qasjen ne informata apo ak.1.ivitet pas nje njofumi te shkeljes. Bllokirui mund te behet zgjidhja e vetme kur meIT-poshte nuk eshte e numdur per shkak se aktiviteti i paligjshem ose informacioni eshte i majtur ne 1tje vend te ndryshem nga ai ku serverat e t e Kjo eshte keshtu per shembull ne rastin e zbatimit te Direktives, i cili parashikon qe sbtetet anetare do te sigurojne qe titullaret e te drejtave jane ne gjendje per te zba.tuar per nje vendim gjyqesor kunder ISP-ve te cileve jane duke u perdornr nga nje pale e trete. Te drejtat themelore jane te rendesishme kur behet fjale per zbatimin e procedurave te NTD. la vlen te pennendet ne kete aspekt se ne BE, nje zgj idltje e tille e parnsbikuar me ligj, duke smar ne bltokimin e qasjes ne internet per shkelesit perserites ishte refuzuar shprehim isbt nga Komisioni ne debatin mbi "Paketes Telekom", 2009 - e Kuadri rregullator i BE-se per komunikimet elektronike. Edhe pse nie numer i kodeve vullnetare. NTD dhe bllokimin e procedurave ligjore janete zhvilluara ne disa shtete anetare, keto procedura jane ende shume te fragmentuara ne BE, e cila mund te krijoje pagrutesi ligjore per ndem1jetesit. Per me teper, sic percak.iohet ne konsultim publik te mbajtur nga Komisioni ne vitin 2010 per zbat imin e Direktives per E-Commerce dhe te ardlunen e e-tregtise, shume pyetje mbeten te pavendosur ne lidhje me zbatin1in e ketyre procedurave Ne prak.1:ike nje numer i ndyshem i procedurave ekziston dhe kjo nuk eshte e lehte as per ISP-te apo per te demtuarit nga petmbajtja e paligjshme sesi duhet percaktuar,si zbatohet dhe ne 9fare menyre. Ekzistenca dhe perdorimi i NTD nuk parandalon perdorimin e mjeteve juridik.e te zbatimit te ofruara nga organet publike. Realiteti Evropian eshte shume i shpemdare, dhe perfshin procedurat administrative, me organet shteterore, si ne Spanje, ose autoriteteve te pavarura, si ne Frru1ce, apo n-egullatoret, si ne Ital~ dhe ne raste te caktuara njesi te ve9anta hetimore, si ne Mbreterine e Bashkuar, dbe proceduravegjyqesore, te cilat jaue te parashikuara ne cdo vend t e til le. Pra, njt\ bashkeveprim me i mire nderinstitucionale eshte nje menyre e mire pune per nje zbatim sa me efektiv te ligjit per te drejten e autorit. Ministria e Kultures dhe DDA nuk mund te punojne te vetme ne luften kunder piraterise dhe infom1alitetit ne vend. Ekzistenca e institucioneve te tjera duhet te j ete me konkrete dhe bashkepmmese per nje ndruje te pergjegjesive te secilit dhe llogaridbenie per cdo institucion, i cili nuk pem1bush detyrimet e veta qe do i burojne nga l.tjo strategj i.

Sltembuj komhiftare qe muntl te merren p<trasysh ne variontin f ma/ te kesaj strategjie Per shkak te shumellojshmeri te traditave ligjore qe mbeshtesin sistemet e ndryshme te zbatimit kombetare per shkelje te te drejtave te autorit online, 9do perpjekje per te siguruar nje sistem uniform,

19 http ://eur-lex.europa.eu/legal-contenUEN/TXT /HTJ:vlL/?uri =CELEX :32000L0031 &from =EN


Faqe|11226

nuk do te kishte kuptim. Tashme ne vitin 2012. Komisioni Evropian ka theksuar ekzistencen e sistemeve te ndryshme ligjore. Zbatimi i Direktives ktJ1esisht fokusohet ne sisternet gjyqesore, te cilat me siguri mbeten shtylla klyesore e zbatimit te se drejtes se autorit ne nivel te brendshem, dhe ka ruajtur nje nivel minimal te garancive dhe mjetet Evrope g/ere. Mbrojtja gjyqesore ne fakt sigurohet ne te gjitha shtetet anetare dhe nuk ofron 9eshtje te ve9anta per diskutim, perve9 atyre 9esh~jeve shume komplekse ne lidhje me ligjin e zbatueshem dhe juridiksionin kompetent ne kontekst te perdorimit te paligjshem ne intemet. Perve9 gjyk.atave, disa vende kane :filluar per te eksploruar menyra te tjera per te sigun1ar mbrojtjen e autorit duke pe,fshire organet administrative. Kohezgjatja dhe kostoja e rendesishme te procedurave gjyqesore jane nder arsyet pse nevojat mete menjehershme per mbrojtjen e te drejtave te autorit ne n~jedisin online jane te perkthyera ne ngritjen e menyTave te reja te nderhyrjes. Seksionet e meposhtme perqendrohen ne sistemet qe jane shfaqur dhe qe jane ve9anerisht te reja ne drejtim te perfshirjes organet administrative ne luften kunder shk.eljes online.Ato identifikojne tiparet kryesore te sistemeve te miratuara ne France, !tali, Spanje dhe Mbreterine e Bashkuar. Kombinimet e mjeteve jane shume te ndryshme: me rregullatorete pavarur (Itali dhe Mbreterine e Bashkuar), perfshirjen e gjyqesorit nen rrethana te caktuara (France, Spanje dhe Mbreterine e Bashkuar). veprimet ndaj perdoruesve fundore (France dhe Britania e Madhe ), veprimet kunder faqeve te internetit (Spanjt.\ dhe Itali), permendet qarte njoftimet dhe procedurat ebllokimit (Spanje dhe Itali), dhe lista mund te vazhdoje. Te gjitha keto modele u jane nenshtruar debateve te forta me shoqerine civile dhe kane pe1fshireedhe gjykatat kushtetuese, ne rastin e Frances, Italise dhe Spanjes, dhe te Gjykates se Larte te Drejtesise ne Mbreterine e Bashkuar. Franca Pas nje debati te gjate dhe te nxehte. ligji i pa.re "per te inkura.jua.r sbpemdarjen dhe mbrojtjen e veprave krijuese ne internet", i njohur si Hadopi 1, u miratua ne qershor te vitit 2009 e k:ufizuar ne pjeset e tekstit te cilat nuk ishin deklaruar jokushtetuese. Qellimi ishte per te vendosur masa kunder shkarkimit te paligjshem te punimeve te copyright-it, dhe ne te njejten kohe per te nxitur shfrytezimi.J.1 ne perputhje me ligjin. Ligji gjithashtu krijoi ,ije autoritet te Vef{lt1te administrativ per shperndarjen dhe mbrojtjen e veprave krijuese ne internet. Hadopi i ngarkuar per te monitoruar aktivitetet online e abonenteve individuale.Ne rastin e shkeljeve, Autoriteti mund te dergoje paralajmerime, me ane te nje qasfe te shkallezuar, ne menyre qe te binde shkelesve individuale te permbahen nga aktivitetet e paligJshme. Pas nje vendimite rite Keshillit Kushtetues, per mbrojtjen penale te veprave te mbrojtura letrare dhe artistike ne internet" u miratua ne tetor 2009 Hadopi 2, dhe la te kuptohet se pas dy paralajmerin1eveper riperhapjen e shkarkimeve te paligjshme, shky9ja nga lnternet mund te vendoset me vendim te gjykates. Sistemi u be operativ ne tetor te vitit 2010 dhe qe atehere ka raportuar per nje sasi te konsiderueshme te paralajmerimeve. Pavaresisht shi.frave te larta, diskutimet jane ne vazhdim e siper ne France per mundesine e ndryshimeve te tjera ne ligj . Vlen te peimendet qe ne vetvete Hadopi sheh si metat e veprimtarise se vet: Nuk ka zgjidhje te vetme per perdorimet e paligjshme dhe shkarkimit te drejtperdrefte, por nje grup i disa masave koherente dhe plotesuese qe Jane te dy efektive dhe ne pe,puthje me lirite themelore te njeriut. Keto masa kane parasysh kufizimet e mjeteve ekzistuese ligjore dhe te politikave publike qe promovojne pjesematTjen e nde1mjetesve ne parandalimi.i1 ndali.ininper shkeljet online. Prandaj, duhet te konsiderohen mundesite qe pelfshijne me shume pergjegjesi per pem1bajtjen dhereferenca ne faqet e internetit, dhe gjithashtu bashkepunimin e te gjithe ndennjetesuesve ne perdorimin dhe shkarkimin e veprave ne internet. Me kete arsyetim, vete-rregulli.mi 11en mbik&JYrjen e autoriteteJ•e p1tblike esltte dllke u inkurtljuar, ne vend se me zhvillimin e mek,mizmllve te reja dlie kufizuese. Ne pergjigje konkrete te nevojave qe dali.i1 nga keto dy raporte dhe si nje follow-up nga nje kerkese e ve9ante e Qeverise, j ane sugjeruar kater mjete specifike:

- marreveshje me rekJamues dhe ndermjetesve onli.ne,


Faqe|11227

infom1.imit publik ne faqet e intemetit qe jane pergjegjese per shk.eljet mass ive

monitorim i vazhdueshem i vendimeve gjyqesore ne lidhje me shkeljet masive.

Ne mars te vitit 2015 qeveria shpalli plan in e ri te veprimit. Plani ishte per te adresuar masa per ulj en e financimit te siteve te specializuaraqe cenojne te drejten e autorit ne veprat e shpemdara ne internet; per te monitomar efektivitetin e te gjitha sanksioneve, duke perfshire vendosj en ebllokimeve mbi ndennjetesit teknike. Italia Modeli Italian esbte frymezuar pjeserisht nga zgjidhja francize. Lufta kwuler piraterise ne intemet gjithaslttu pe,fshin nje organ administrativ, pi!rkatesislit autoritetin e kormmikimit, AGCOM (AUTORI1'A per le garmizie nelle c,omunicazumi), por me nje qasje te ndryshme proc:ed11rale.

Ne viti.t1 1997 AGCO:tvf u krijua si n-egullator pi!r te gjithe sektorin e kormmikiineve dhe ne vitin 2000 fitoi kompetenca ne lidhje mete drejten e autorit. Kur ne vitin 2003 Direktiva e E-Commerce eshte transpozuar ne Itali, dhe me delcretine miratimit u deklama se Gjykata ose organi administrativ qe ka kompeteoca te monitorimit mund te kerkojne, edhe me ane te procedurave te pershpejtuara, qe ofruesit e sMrbimeve te nderprese ose te parandaloje shkeljen, ne menyre qe menjehere te hequr ose pktivizuar informacionin e paligjsbem.

Ne vitin 2010, kur direktiva u zbatua, AGCOM perfshiu edhe kompetenca te ve9anta n-egullatore ne kete foshe.Per te ushtruar kompetencen e tij si n-egullator, dhe duke pasur parasysh debatin qe pasoi ligjin franceze per zbatimin e te drejtave te autorit, AGCOM vendosi te nise njt\ konsultim te gjere publik, i cili ne fund mori me shume se tre vjet.

Duke marre parasysh komentet e dhena nga palet e interesuara gjate konsultimeve dhe nga Komisioni Europian, nga proj ektiper rregulloren ne baze te Direktives se "Transparency", teksti fmal u miratua ne dhjetor te vitit 2013.

Ne menyre qe te inkurajoje zhvillimin dhe mbrojtjen e veprave dixhitale, Rregullorjapercakton nje Komitet te ve9ante te perbere nga pexfaqesues nga mdustria, konsumatoret dhe organet publike kompetente ne yeshtjet e te drejtes se autorit, me qellim nxitjen e miratimit te kodeve vete-rregulluese per procedurat e njoftim bllokimit (Notice and Tak.edown) dhe i.t1icimin e "procedurave fillestare".

Rregullorja gjithashtu percakton nje procedure te ankeses, te k.erkuar nga AGCOM per te siguruar zbatimin e te drejtave te autorit, duke bere dallimio mes nje procedure te zakonshme dhe nje procedure te pershpejtuar, qe zgjat 35 dhe 12 <lite respektivisht. Nga evidentirni i nje shkeljeje te konstatuar ne faqet e internetit nga ofruesit ne Itali, AGCOM mund te urdheroje ofruesit italiane hosting per te hequr pe1mbajtje te paligjshme nga serverat e tyre. Ne rastin e serverave te vendosur jashte Italise, AGCOM mund te urdheroje ofruesit e kanaleve italiane per te bllokuar qasjen ne faqet e intemetit ne ra5tin e shkeljeve masive. Nerast i mosrespektimit te kesaj kerkese, AGCOM mund t'e vendose sanksione ne para deri ne 250.000 euro.Te gjitha vendimet e maim nga AGCOM jane te publikuara ne menyre te plote oe nje website te caktuar dbe mund te kundershtohet para gjykates.

Si edhe ne France, Italia ka plts11r nje debut te forte rretJi legjitimitetit kus/uetues te proc:ed11rave administrative te saj te zbatimit. Pas nje sfide te bi!re nga shoqatat e ko,isumatoreve te ndryshme 'kunder Rregullores, me 25 qerslwr 2014, Gjykata Administrative (TAR) te Romes pezulloi proced.uren dhe e dergoi kete procedure ne Gjykates Kuslttetuese. Me 20 Tetor 2015 Givkata e deklttroite paprwmeshme me k1tsltet1tten, per slik11k te mwigeses se qartesise.


Faqe|11228

Span,ja I ashtuquajturi Ley Sinde u miratua ne mars 2011 per te sigurnar Spanjen me nje mjet efektiv kunder sb.keljeve online tecopyright, duke krijuar nje komision te ve9ante Pronesise Intelektuale (Comisi6n de Propiedad Intelectual) nen Drejtorine e Pergjithshme te Pronesise Intelektuale te Ministr:ise e Kultures dhe Sportit. Komisioni vepron ne dy pjese, njera pergjegjese per ndennjetesim dhe arbitrazh aktiviteteve, ky i fundit i autorizuar per te detyroje ISP per te bllokuar qasj en ne faqet e intem etit per rastet kur nuk kane te drejtat e nevojslune. Rregullo,ja per funksionimin e saj u miratua dhe siguron procedura te ngjashme me sisteminitalian. Nese Komisioni gjen kerkesat e paraqitura nga mbajtesit e te drejtave te provuara maksimalish me fakte dhe prova, k:undervajtl\sit duhet te heqin permbajtje te tilla te paligjshme brenda 48 oreve, duke i degjuar ata me pare per justifikimet e tyre. Ve,ulinu perfimdimtar i Komisionit duh et te r<liiftkohet nga 11je vemJim gjykate ne qoftii se ve11dimi urdheron bUokimi11 e sitit ne internet. Ashtu si ne France dhe !tali, debati per nje perplasje te mundsbme me te drejtat e mbrojtura me kushtetute 9oi ne nje vendim gjyqesor ne maj te vitit 2013.Perve9 qje dispozite te ve9ante ne lidhje me prezumimin e shkeljes ne rast te largimit spontan te pe1mbajtjes, e cila ishte shpallur antikushtetuese, Rregullo1ja eshte konsideruar te j ete ne perputhje me kushtetuten spanjolle. Pas akt-gjykimitte Gjykates dhe duke pasur parasysh nivelin ende te larte shkeljeve te intemetit ne Spanje, kompetencat e Komision.it te Pronesise Intelektuale jane zhvilluar me tej ne nentor te vitit 2014, nga i ashtuquajturi Ley Lassalle, e cila ka dhene per gjoba deri ne 600,000 euro. Ne mars 2015, Parlamenti miratoi nje 1igj te paraqitur nga qeveria ne tetor 2013 per te refomrnar kodin penal edhe ne lidhj e me shkeljet e te drejtave te autorit online,Paralelisht me reformen e ligjit te prones intelektuale, dispozitat e reja te kodit te ndryshuar Penal futur nocionin e "fitimit te drejtperdrej te ose te terthorte" per shkeljet e autorit online. Angli" Ak'ti Digital Economy 2010 (DEA) ndryshoi Aldin e 2003dlte fi,ti detyra specifi.ke per rregullalori1i britanik ne sektori11 e kom,mikimit, 0/c.om, nefusheii e mbrojljes se te drejtttve tii autorit.OFCOM ka miratuar nj e kod me qellim te rregu.llimit te detyrimeve fill estare te ISP-ve per te derguar njoftime dhe te siguroj e pronaret e autorit per shkeljet e te d.rejtave te tyre ne internet.Projekt-Kodi i eshte nenshtruar nje konsultim publik per here te pare ne vit in 2010 dhe me pas, perseri, ne nje versionpakme te rishikuar, ne viti.n 2012, por ende nuk ka. vendim perfundimtar per kete.DK4 u k1mdiirshtua nga dy ISP ne Gh•katiin e Lartii Iii Drejti!sisii, duke pretenduar shkelje iii privatesisii tllte te/.ekomit <lirektival e BE. Ne vendimin e saj te prill 2011, Gjykata e refuzoi kerkesen per te gjitheobjektin e paraqitur per gjykim, pervei,: aspekteve qe kane te bejne me ndarjen e shpenzimeve per aktivitetet qe do te kryhen nga ISP-te. Pas ketij vendimi, OFCOM kanisur nje konsultim shtese publik mbi kodin e ve9ante per ndrujen e shpenzimeve te zbatimit te te drejtave te autor:it, por ende nuk k.a marre nje vendim perfundimtar per kete ra<.;t , pac,i procedurat j ane fuqi kumbajtesi i te drejtes mund te njoftoje ISP-te ne Jidhje me adresat e perdornra per shkelje te drejtave te autorit duke percjelle per ta nje raport provues per keto shkelje. ISP-te do te njoftoje perdomesit e tyre ne lidbje me marrjen e nje raporti te tille deri ne tri here: letra e pare do te pasohet nga nje Jeter te dyte, ne rast te shkeljes te perseritur ne gjashie muaj, dhe me nje leter te trete duhet te ndodhe nje shkelje e re gjate muajit ne vijim. Ne pritje le hyrjes 11e fuqi te me.lmnizm.it Iii r<wgimit te persltkol.ler,u.<tr dhe procedurave te r,<tkonsltme, procedural gjyqesore janii fiuiksionale per zbatim.

Sfidat per te ardlimen.

Zhvillimi marramendes i teknologjive te reja te informacionit ne epoken digjitale qejetojme, ka sjelle Jo vetem permiresime te jashtezakonshme ne jeten dhe ekonomite e vendeve te nd1yshme, ka permiresuar cilesisht ne ofi-imin e tejskajshem te mundesive qe ofron, por nga ana (feter ka krijuar veshtiresi shume te medha ne ate 9ka ne sot jemi te interesuar qe eshte "Jvfekanizirni


Faqe|11229

dhe balanca e duhur per respektimin dhe mbrottien e te drettave ti! autorit e te dreitat e ttera ti! lidhura me te". K;o eshte sfida e sotme. Zbatimi i te dreftave te autorit dhe te dreftave te lidhura ne Republiken e Shqiperise; Trajnimi i metejshem i institucioneve qe merren me te drej ten e autorit ne RSH

- Edukimi i g/eneratave dhe brezave qe rriten, permes kultures, me ane te aktiviteteve promovuese dhe ndergJegf esuese ne fushen e te dreftes se autorit;

- Nxitja e krijimtarise mbetet nfe sflde per shoqerine shqiptare, si nje element per ruajtjen dhe mbrojtjen e trashegimise kulturore;

- Hartimi i kurrikuiave mesimore per ti integruar ne tekstet shkollore te arsimit para-universitar dhe atij te larte.

- Koordinimi efektiv nder-institucional mbetet .ifide per zbatimin e duhur te te dreftave te pronesise intelektuale ne Republiken e Shqiperise.

1.4 INSTITUCIONET MBESHTETESE TE PI-SE

1.4.1. DREJTORIA E POLICISE SE SHTETIT (DPSH)

Struktura specifike e Policise se Sbtetit per ndjekjen e veprave penale te Pronesise Intelektuale eshte Drejtoria per Hetimin e Krimit Ekonomik dhe Financiar, pjese perberese e Drejtorise te Pergjithshme per Hetimin e Krimit te Organizuar dhe Krimeve te Renda.

Gjate periudhes 2010-20 I 5, perfaqesues nga policia e shtetit (Drejtoria per Hetimin e Krimit Ekonomik dhe Financiar) kane marre pjese aktivisht ne konferenca dhe aktivitete te ndryshme trajnuese organizuar nga OHIM, TAIEX, INTERPOL, EUROPOL, SELEC (Qendra per zbatimin e ligjit ne vendet e Evropes Juglindore), IPLEC (U.S Department of Justice's/ Intellectual Property Law Enforcement Coordinator), Pharmaceutical Security Institute etj . Po ashtu ne Akademine e Sigurise jane organizuar gjate tre viteve te fundit trajnime te shkurtra (3-ditore) te specialisteve per hetimin e krimit ekonomik e financiar te strukturave vendore policore me temati.ke nga sh.kelja e te drejtave te Pronesise Intelektuale, trajnime keto te organizuara nga policia e shtetit ne bashkepunim me DPPM, ZSHDA, Drejtorine e Pergjithshme te Doganave dhe Drejtorine per Parandalimin e Pastrimit te Parave.

Si rezultat i aktiviteteve te mes1perme trajnuese jane trajnuar plotesisht ne fushen e Pronesise Intelektuale rreth 50 specialiste.

Pas ndryshimeve ligjore te vitit 2012 ne Kodin Penal, nje numer i konsiderueshem subjektesh i j ane drejtuar strukturave per hetimin e krimit ekonomik e financiar ne Policine e Shtetit, duke bere kallezime penale kunder subjekteve te ndryshme qe kane shkelur te drejtat e pronesise industriale te mallrave apo artikltjve qe ata prodhojne apo tregtojne, kryesisht per produkte industriale, pije energjike, produkte ushqin10re, duhan dhe cigare, pije alkoolike pjese kembimi per automjete, pajisje mjekesore, sherbime te transmetimeve televizive, etj.

Si rezultat i ketyre kallezimeve, trajnin1it te vazhdueshem te oficereve te policise per hetin1i11 e krimit ekonomik dhe financiar, dhe veprimeve te tjera te kryera me iniciative nga policia e shtetit, eshte here e mundur qe gjate viteve 2012-2015 te rritet numri i hetimeve te rasteve te shkeljeve te te drejtave te Pronesise lndustriale (neni 149/a i Kodit Penal) te ndjekura nga DPSH

Nga policia e shtetit per vitin 2011 eshte refernar ndjekja penale ne prokurori vetem 1 (nje) rast per "'Sh.keljen e te drejtave te pronesise intelektuale"- nenet 149 apo 149/a te Kodit Penal; ne vit in 2012


Faqe|11230

jane referuar 5 raste; ne vitin 2013 jane referuar 25 raste; ne vitin 2014 jane referuar 91 raste dhe ne vitin 2015 eshte referuar ndjekja penale per 68 raste.

Gjithashtu gjate operacioneve te perbashketa te Policise se Shtetit jane sekuestrnar nJe sasi e konsiderueshme mallrash te falsifikuara si dhe mjetet dhe makinerite per prodhimin e tyre; nje sasi e konsiderneshme aparaturash t ransmetimi televiziv (servera, dekodera, antena parabolike, aparate transmetimi satelitore dhe tokesore, karta televizive), etj.

Drejtoria per Hetimin e Krimit Ekonomik dhe Financiar ne Drejtorine e Policise se Shtetit do te vazhdoje te jete nje hallke e rendesislune ne zbatimin e ligjit, per mbrojtjen e te drejtave te Pronesise Intelektuale. Pem1iresimi i deritanishem i kuadrit ligjor perkates dhe Kodit Penal kane mundesuar rritjen e parandalimit dhe goditjes se ketij fenomeni kriminal si dhe rritjen e nivelit te bashkepunimit institucional kombetar dhe nderkombetar.

Gjate viteve 2013, 2014 dhe 2015, Pol icia e Shtetit ne bashkepunim me Drejtorine e Pergj1thslune te Doganave, Drejtorine e Pergjithshme te Tatimeve, Zyren Shqiptare per te Drejtat e Autorit, AKU-ne, INTERPOlrin, EUROPOlrin, SELEC-in kane nde1marre detyrime ne fushen e bashkepunimit kombetar dhe nderkombetar dhe kane organizuar dhe perfunduar me sukses disa operacione te rendesislune policore "Per goditjen e aktivitetit kriminal te shk.eljes se te drejtave te pronesise industriale/ intelektuale dhe prndhimit e trafikimit te maJlrave te falsifikuara/ paligjshme/nen standarde".

Operacion.i "PIRA TERI A TELEVIZIVE" zhvilluar nga strukturat policore per hefanin e krimjt ekonomik e financiar dhe mbeshtetur nga Drejtorite Rajonale Tatimore ne te gjithe vend.in gjate periudhes Dhjetor 2013 - Maj 2014 si rezultat i te ciht u kontrolluan 65 subjekte "transmetues televiziv kabllor" dhe u reforua. t1djekja. penaJe per: "Shkelja e te drejtave te pronesise irtdustriale" dhe "Riprodhimi pate drejte i vepres se tjetrit", parashikuar nga nenet 149 dhe 149/a te Kodit Penal per 49 subjekte dhe 50 persona u proceduan penalisht ne gjendje te lire shoqeruar dhe me nje numer te konsiderueshem sekuestrimesh si dekoder, karta transmetuese, antena parabolike, pajisje qendrore transmetuese, amplifikatore etj.

Qperacioni "MERKURI i BARDHE I", organiztk1.r ne periudhen Shtator - Tetor 2013, nga INTERPOL'Programi per trafikin1in e mallrave te jashteligjshme dhe falsifikuara, me bashkepunimin e shtate vendeve te Ballkanit (Shqiperia, Bosnja & Hercegovina, Bullgaria, Kroacia, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia). Ne te moren pjese 120 forca policore, si dhe pati mbeshtetje edhe nga Drejtoria e Pergjithshme e Doganave. Ne gjithe teni.torin e vendit u kryen 500 kontrolle ne punishte, lokale, magazina e ambiente tjera tregtare, si dhe ne automjete (forgone, kamione dhe trajlera) ne pikat e kontrollit krijuar ne akset kryesore rrugore. Si rezultat i veprimeve policore e procedurale u evidentuan dhe referuan ne prokurorite perkatese 25 raste per veprat penale te: "Shkelja e te drejtave te pronesise industriale", "Riprodhimi pa te drejte i vepres se tjetrit", "'Prodhimi i k.undraJigjshem i aitikujve dhe mallrave industriale dhe ushqimore''. "Ruajtja apo depozitimi i mallrave kontrabande" dhe "Falsifikimi i vulave, stampave dhe formulareve", parashikuar nga nenet 149/a; 148; 149; 288/a, 179 dhe 190 te Kodit Penal, u proceduan penaJisht 25 autore prej t e cileve 2 u arrestuan ne flagrance dhe 23 u proceduan penalisht ne gjendje te lire.

Operacion.i "MERK URI i BARD HE II", organizuar ne periudhen Shtator - Tetor 2014, nga INTERPOVProgrami per trafikimin e mallrave te jashteligjshme dhe falsifikuara, me bashkepunimin e tete vendeve te Ballkanit (Shqiperia, Bosnja & Hercegovina, Bullgaria, Kroacia, Maqedonia, Mali i Zi, Serbia dhe Sllovenia). Ndryshe nga operacioni i pare, perve9 Drejtorise se Pergjithshme te Doganave, ky operacion pati gjithashtu edhe mbeshtetjen e Drejtorise te Pergjithshme te Tatimeve dhe Zyres Shqiptare per te Drejtat e Autorit. Ne gjithe territorin e vendit u kryen 411 kontrolle ne punishte,


Faqe|11231

lokale, magazina e ambiente tjera tregtare, si dhe ne automjete (furgone, kamione dhe trajlera) ne pikat e kontrollit krijuar ne akset kryesore rrugore. Si rezultat i veprimeve policore e procedurale u arriten keto rezultate:

U proceduan penalisbt per vepren penale te Shkeljes se te Drejtave te Pronesise Industriale (Neni 149/a te Kodit Penal) gjithsej 36 subjekte; U proceduan penalisht per vepra te tjera penale si Kontrabande, Prodhim te Kundraligjshem, Falsifikim te Stampave, Vulave apo Fonnulareve, Fshehje e te ardhurave, etj. (Nenet 174, 178, 190, 288/a si dhe 180 te Kodit Penal) gjithsej 25 subjek:te; U proceduan penaJ-isht ne gjendje te lire 54 persona; U arrestuan ne flagrance 10 persona; Jane vene ne total 2.100.000 Jeke te reja gjoba nga Zyra Shqiptare per te Drejtat e Autorit dhe Drejtorite Rajonale Tatimore; Jane sekuestruar mallra te ndryshme te falsifikuara si konfeksione, parfume, kepuce, kepuce spo1iive, 9anta, CD, DVD, Kompjutera, Lap Top, paketime te ndryshme kartoni dhe plastike, duhane dhe cigare, kafe, kuzhineta, llamba, shampo, detergjente, bama mjekesore, telefona celulare, etj ., ne shkelje te te drejtave te pronesise industriale te markave te njohura si Adidas, Puma, Prada, Mango, Lacoste, Dolce&Gabana, Annani, Louis Vuiton, Channel, SKF, Marlboro, Samstmg, Swiss, Rolex etj., ne qje vlere te perafert pr~j rreth 1,6 milion Euro.

Operacioni "MERKURl i BARDHE III". organizuar ne periudhen Shtator - Tetor 2015, nga lNTERPOUProgrami per trafikimin e mallrave te jasbteligjshme dhe falsifikuara, me bashkepunimin e nente vendeve te Ballkanit (Shqiperia, Bosnja & Hercegovina, Bullgaria, Kroacia, Maqedonia, Mali i Zi, Serbia, Sllovenia dhe Greqia). Ndryshe nga operacioni i pare dhe i dyte, perve9 Drejtorise se Pergjithshme te Doganave, Drejtorise te Pergjitbsluue te Tatimeve dhe Zyres Shqiptare per te Drejtat e Autorit ky operacion pati gji thashtu edhe mbesbtetjen e Autoritetit Kombetar te Usbqimit. Ne gjithe tenitorin e vendit u kryen 456 kontrolle ne punishte, lok.ale, magazina e ambiente tjera tregtare, si dhe ne automjete (forgone, kamione dhe trajlera) ne pikat e kontrollit krijuar ne akset kryesore m1gore. Si rezultat i veprin1eve policore e procedurale u arriten keto rezultate:

U proceduan penalisbt per vepren penale te Shkeljes se te Drejtave te Pronesise Industriale (Neni 149/a te Kodit Penal) gjithsej 35 subjekte; U proceduan penali.sht per vepra te tjera penale s i Kontrabande, Prodhim te Kundraligjshem, Falsifikim te Stampave, Vulave apo Fonnulareve, Fshehje e te ardburave, etj . (Nenet 174, 178, 190, 288/a si dhe 180 te Kodit Penal) gjithsej 25 subjekte; U proceduan penalisbtne gjendje te lire 57 persona; U arrestuan ne flagrance 5 persona; Jane sekuestruar mallra te ndryshme te falsifikuara si konfeksione, parfume, kepuce, kepuce sportive, paketime te ndryshme kartoni dhe plastike, duhaoe dhe cigare, kafe, pajisje kantine, makineri paketuese, telefona celulare, pije energjike etj., ne shkelje tl\ drejtave te pronesise industriale te markave te njobura si Adidas, Nike, Puma, Prada, Lacoste, Dolce&Gabana, Hugo Boss, Annani, Louis Vuiton, Channel, Guci, Polo, Di Kafe, Marlboro, Samsung, Nokia, Iphone, BlackbeJTy, Taraboshi, Sheldia, Grand, B-52, Swiss, Rolex , etj.

Operacioni "OPSON V", organizuar ne periudhen Nentor 2015 - Shkurt 2016 oen organizimin e INTERPOL dhe EUROPOL me pjesemarrjen e 57 vendeve nga e gjithe bota, nga te cilat 27 vende evropiane, per goditjen e aktivitetit kriminal te prodhimit, trafikimit, impo1timit/ekspo1timit te produkteve ushqimore/pijeve te falsifikuara apo nen standarde. Ky operacion perve9 bashkepunimit nderkombetar, pati gjithashtu nje bashkepunim te suksesshem kombetar me autoritetet doganore clhe ato te AKU-se, e si rezultat i vep1imeve policore e procedurale u arriten keto rezultate:

U kontrolluan ne total rreth 200 subjekte tregtare, persona fizike, punishte dhe automjete transport;


Faqe|11232

U proceduan penalisht per vepren penale te Shkeljes se te Drejtave te Pronesise Industriale (Neni 149/a te Kodit Penal) gjithsej 8 subjekte; U proceduan penalisht per vepra te tjera penale si kontrabande, prodhim te kundraligjshem, falsifikim te stampave, vulave apo fonnulareve, fshehje e te ardhurave, etj . (Nenet 172, 174, 179, 180, 190 si dhe 288/a te Kodit Penal) gjithsej 32 subjekte; U procedmu1 penalisht ne gjendje te lire 19 persona; U an-estuan ne flagrance 6 persona; U shpall kerkimi per 1 person; Jane sekuestrnar mallra te ndryshme ushqimore dhe pije te falsifikuara/nen standarde ne sasite: 48 828 litra vere; 3 870 litra rak.i nushi; 120 litra bine Peja; 934 litra pije alkoolike te forta si Whiskey, Konjak, Femet, Vodka, Uzo, Xhin, etj.; 203 litra pije energjike B 52 dhe B 2; 1990 litra musht rrushi; 2 640 kg kafe kokerr; 83 kg mjalte; 18 000 kokrra veze; aksesore voluminoz kantine, etj.

Gjithashtu Policia e Shtetit ka ndennan-e iniciativa per ndryshime ligjore te Kodit Penal dhe Kodit te Procedures Penale e konkretisht:

U propozua hartimi i nje dispozite shtese ne Kodin Penal, per prodhimin dhe tregtimin e bamave dhe pajisjeve mjekesore te falsifikuara dhe te n-ezikshme per jeten dhe shendetin. Kjo iniciative ligjore u realizua me Ligj in nr. 135/2015 dhe ne Kodit Penal u shtua nje nen i ve9ante dhe konkretisht Neni 284/d : " Prodhimi dhe tregtimi i bamave dhe pajisjeve mjekesore te falsifikuara ose te rrezikshme per j eten dhe shendetin".

Jane propozuar ndryshime per nenet 59 dhe 284 te Kodit te Procedures Penale dhe konkretisht te hiqen nga neni 59 i Kodit te Procedures Penale (i demtuari akuzues) nenet 148 (Botimi i vepres se tjetrit ne emrin e vet) dhe 149 (Riprodbimi pate drejte i vepres se tjetrit) te Kodit Penal dhe te parashikohen tek neni 284 te Kodit te Procedures Penale (Ankimi), me qellim qe veprat penale te Pronesise Intelektuale (nenet 148 dhe 149 te Kodit Penal) te ndiqen me ankim, ne menyre qe detyrimin per te hetuar dhe provuar akuzen ta kete jo i demtuari akuzues, si.9 eshte aktualisht. por organi procedues (prokuroria ).

Eshte ndermarre iniciativa ligjore per te nensbkruar dhe ratifikuar ne Kuvendin e Shqiperise, Konventen e Keshillit te Evropes "Per Falsifikimin e Produkteve Mjekesore dhe Krimeve te Ngjashme qe Perbejne Kercenim per Shendetin Publik" ("MEDICRIME CONVENTION", hartuar date 28.10.2011), konvente kjo e cila me Vendim Nr. 520, date 16.06.2015, te Keshiltit te Ministrave eshte miratuar ne parim, si dhe me daten 17.12.2015, ne Strasburg, eshte nensh.kruar nga Amba5adori yne ne Keshillin e Evropes.

S(idat per te ardJ,men.

- Penniresimi dhe modernizimi i metejshem i legjislacionit me synim harrnonizimin e plote te tij me ate evropian.

- Ngritja e nivelit profesional te specialisteve per hetimin e krimit ekonomik dhe financiar. - Rritja e sasise dhe cilesise se hetimeve per shkeljet e te drejtave te Pronesise Intelektuale. - NgrifJa ne nje nivel mete larte e bashkepunimit kombetar dhe nderkombetar. - H artimi i kurriku.les se hetimit te veprave penale te shkelj'es se te drejtave te PI.


Faqe|11233

1.4.2 DREJTORIA E PERGJITHSHME E DOGAN A VE (DPD)

Administrata Doganore Shqiptare ne kuader te misionit fi skal, ekonomik dhe mbrojtes ka per detyre, mbrojtjen e te drejtave te Pronesise Intelektuale me qellim:

Mbrojtjen e ambientit te biznesit te cilet jane mbajtes dhe/ose perdomes te nje te drejte te Pronesise Intelektuale nga konkurrenca e pandershme. Mbrojtjen e kousumatorit dhe shendetit publik nga mallra te falsifikuara/pirate per pasojat qe shkaktojne dhe kufizimin e mundshem te humbjeve te te ardhurave ne buxhetin e shtetit qe vine si pasoje e mallrave qe cenojne nje te drejte te Pronesise Intelek."tuale.

Per te mundesuar nje mbrojtje se te drejtave te Pronesise Intelektuale si dhe per te aITitur te njejtin nivel mbrojtje per 9eshtjen e Pronesise Intelektuale si ne vendet e Bashkimit Evropian, Sistemi Doganor krijoi ne maj te 2010-te Drejtorine ¢r Mbrojtjen e Pronesise lntelektuale.

Baza ligjore mbi te cilen vepron sistemi doganor eshte: Marreveshja Trips, nenet 51-60

- Marreveshja e Stabilizim dhe Asocimit, neni 42 dhe 73 - Kodi Doganor, Neni 82/4

Dispozitat Zbatuese te Kodit Doganor (VKM 1090 date 28. 12.2015) Procesi i mbrojtjes se te te drejtave te Pronesist\ lnte lektuale eshte pothuajse plott\sisht i perafruar me Rregulloren (EU) Nr. 608/2013, nenet 118 - 120 te VKM 205 13.04.1999 'Per Dispozitat Zbatuese te Kodit Dogan or" te ndryshuar me VKM nr. 1090, date 28.12.2015 percak.'tojne ne menyre te detajuar procedurat doganore qe duhet te ndiqen nga autoritetet doganore nga bllokimi i mallrave te dyshuara si cenuese se te drt:jtave te Pronesise Intelektuale, kur veprojne me iniciativen e vet (ex officio) dhe/ose bazuar mbi nje aplikimin doganor. deri ne procesin e shkaterrimit rn tyre duke respektuar n ormat mjedisore.

Drejtoria per Mbrojtjen e Prones ise Intelektuale (DMPI) eshte stmkture perberese e Departamentit Operativ - Heti.mor prane Drejtorise se Pergjithshme te Doganave. Stafi i saj eshte i perbere nga I drejtor dhe 4 specialiste.

Objekti i punes te DMPI eshte te zbatoje Jegjis lacionin per Mbrojtjen e Pronesise Intelektuale sipas ligjeve dhe akteve nenligjore ne fuqi per territorin Doganor Shqiptar, te koordinoje punen ndennjet Drejtorive te tjera te Drejtorise se Pergjithshme te Doganave, lnstitucione te treta dhe/ose grnpeve te interesit per 9eshtjet e Pronesise lntelektuale, te administroje me profesionalizem kerkesat e/i iuteresuarve te paraqitura prane D.M.P.1-se, duke mbajtur ne vemendje respektimin e afateve kohore, procedurale dhe traj timin e 9eshtjeve ne menyre profesionale. Gjithashtu, te ushtroje ne menyre te pershtatshme dhe efikase kompetencat e dhena nga ligji dhe haitimin e materialeve sipas akteve ligjore dhe nenligjore ne fuqi dhe te perditesoje njohurite per 9eshtjet e Prouesise Intelektuale duke marre pj ese ne ak.'tivitete trajnuese dhe/ose aktivitete qe trajtojne 9eshtjet e PI.

Ligje te tjera te ciletju referohemi dhe/ose trajtojne s istemin doganor jane: - Ligji per te drejtat e Au tori t dhe te drejta te lidhura me te; - Ligji per Pronesine Industriale


Faqe|11234

Aplikim per veprim eshte instrumenti i vetem qe ve ne levizje institucionin doganor.

Kerkesat per veprim/Te drejtat e mbrojtura

450 400 350 300 250 20 0 15 0 100 50

0 - -Ke rkesa per M arka Te Dre j ta Diser,jo ve rim tre ta re Au to ri lndustia le

• 201 3 8 9 249

• 2014 9 5 304 7 10

• 20 15 117 4 34 7

Mallra te shkaterruara bazuar ne oje kerkese per vep1·im:

9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000

0

• Sasia

Mallrat e Shkaterruara (ne cope)

Nga momenti i funksionimit te Drejtorise per Mbrojtjen e Pronesise Intelektuale nunrri i aplikimeve per mbrojtjen e te drejtave te Pronesise Intelektuale ka ardhur ne ni.tje, duke ju reforuar statistikave nga One vitin 2010, ne 89 kerkesa per vitin 2013, ne 95 ne vitin 2014 dhe 117 ne vitin 2015. Po ashtu eclhe numri i shkateni.meve te maJlrave qe jane konstatuar si cenuese te IPR-se ka a.rdhw- duke u tr.itur.

E shprehur ne % :

Nga vi tin 2013 ne vitin 2014 ka pasur nje rritje 86 % te shkaterrirneve te mallrave cenuese; Nga viti 2014 ne vitin 2015 ka pasur nje n itje 108% te shkaterrirnit te mallrave cenuese; Nga viti 2013 ne vitin 2015 ka pasur nje rritje 290 % te shkate1Tirneve te mallrave cenuese.

Rezultatet e punes te sisternit doganor ne fo,hen e mbrojtjes se pronesise intelektuale si~ ilustrohet nga grafiket jane konkrete, te rnatshem dhe ajo qe eshte me e renclesishme kurba e shkateni.mit eshte ne ngii.tje nga viti ne vit. Keto rezultatet kane sjelle dhe ni.tjen e nr. te aplikimeve nga mbajtesit e se drejtes te cilet kerkojne mbrojtje nga sistemi doganor. Duhet te pranojme dhe te jemi te nclergjegjshern


Faqe|11235

qe ne institucionet ligjzbatues, Drejtoria Pergj ithshme e Doganave eshte ue vendin e pru·e per parandali.min e fenomenit te cenueshmerine e mallrave.

Drejtoria per Mbrojtjen e Pronesise Intelektuale duke mos e kufizuar punen e saj vetem ne rolin ligjzbatues qe ka Sistem.in Doganor si dhe duke konsidernar sh ume te rendesishem ndergjegjesirnin e biznesit (mbajtesve te se drejtave), dhe publikut si konsumator, k.a mundesua.r pjesemarrjen per dy vjet radhazi ne panairin e organizuar nga "Klik Ekspo Group International Trade Fair" duke ekspozuar mallra qe shkelin nje te drejte te Pronesise Jntelektuale dhe qe jane sekuestruar nga Autoriteti Doganor. Gjithashtu, ne k.7.lader te Projek.iit te Binjakezimit IPA -2011 jane zhvilluar aktivitete me femijet e Shkolles se Kuqe, Workshop ne ambientet e EU Center me gjin111aziste per sensibilizirnin ne 9eshtjet e Pronesise Intelektuale si dhe Workshop me teme "Progresi dhe S:fida ne Fushen e Pronesise In:telektuale" me pjesemarres dhomat e tregtise, studio ligjore dhe biznese.

Perforcimi i lwpaci.tetit tulmi.1,istrtltiv te DPD tllte Degeve Doganore.

Fakiori human mbetet gjithnje faktori me i rendesishem, qe mundeson mire:funksionimin e sistemit. Per sa me siper, Drejtoria per Mbrojtjen e Pronesise Jntelektuale, ne menyre qe te rrise kapacitet administrative te personelit te Administrates Doganore Shqiptare, ne lidhje me 9eshtjet IPR, ka zhvilluar ciklin e trajnimeve ne vendin e punes duke a.sistuar ne kontrolle te perbashketa ne Degeve Doganore kryesore, per te njohur doganieret me rastet dhe trendet e reja ne lidhje me falsifikin1in e ma.llrave dhe per te konstatuar raste te mallrave mallra cenuese te te drejtave te Pronesise Intelektuale.

Gjithashtu, DMPI ka organizuar seminare se bashku me disa nga mbajtesit e se drejtes (adidas TM, Bjorn Borg TM, L VMH brands, Puma TM, Pentlandbrand, Louis VUIITON, Kyocera TM, APPLE Tu!, Samsung TM, Stihl Th1), ku jane trajnuar oficere doganore, grnpet e Antikontrabandes si dhe disa perfaqesues nga drejtorite kryesore te DOH-se, per menyren e identifikimin e produkteve te falsi:tikuara.

Ne kuader te bashkepunimit nder - institucional dhe zbatimit te Strategjise Kombetare per Zbatzmin e te Drejtave te PI, DMP I ka pasur keto bashkepunime si me poshte.

Trajnirn i perbashket me Drejtorine e Policise se Shtetit ne Qendren e Fom1irnit Policor, me teme: "Mjetet, metodat dhe procedurat per hetimin e veprave penale te korrupsionit dhe krimeve ne detyre". Metodika e hetimit te krimit ekonomik financiar.

Eshte siguruar pjesemanja ne te gjitha trajnimin e organizuar nga Zyra Shqiptare per te Drejten e Autorit (ZSHDA) te ofruara nga Komisioni Evropian me ane te Programit te Asistences Teknike T AIBX!KE.

Ne korrik te viti 2015 eshte nenshkruar me Drejtorine e Patentave dhe Mark.ave nje kalendar trajnimesh per te gjitha deget doganore, ne kuader te Marreveshjes se Bashkepunimit ndermjet ketyre dy institucioneve. Ne kuader te bashkepunimit nderkombetar, DMPI ka marre pjese ne aktivitetet dhe operacionet e meposhtme:

• DG TA.,,--XUD (workshope ne kuader te Programit Dogana2013); • Trojan Horse V organizuar nga Selec • "White Mercury 1-V" - "Merkuri i Bardhe I-V" nga Interpoli ne bashkepunim me Policine e

Shtetit; • Jniciativa e Bashk.epw1imit te Venecias (workshope dhe vizitastudimore);


Faqe|11236

• SELEC (ish SECI) (takime ne lidhje me organizimin e operacioneve); • Seminar Rajonal mbi il~et e falsifikuara ne Evropen Juglindore ne bashkepunim me UNODC

(Zyres se Kombeve te Bashkuara per Drogat dhe Krimet); • ACG (mbledhja e Komitetit Nderkombetar), Kongresi i Gjashte Boteror mbi luften kunder

falsifikimeve dhe piraterise.

Sfidat per te ardhme11.

- Ndertimi i nJe inft"astrukture te mirefillte administrative brenda institucioneve kombetare te pe1f,;hira ne sigurimin e mbrojtjes se Pronesise Intelektuale nepermjet:

o Pe,forcimit te kapaciteteve administrative te DPD-se dhe Degeve Doganore. o Perditesimi i bazes ligjore me akte nenligjore si udhezime dhe manuale per doganieret.

Miratimi i manualeve dhe udhezimeve. o Krijimit te perdoruesve ne bazen e te dhenave sipas speciflkave te 9do institucioni per

te perftuar informacione te cilat do te sherbe:fne per te permiresuar cilesine e punes. - Jnstalimi i versionit te plote te software INES + i cili do te sherbeje si baze te dhenash dhe ne

procesimin e kerkesave per veprim doganor ne format elek"tronik. - Rritja e bashkepunimin ne nivel kombetar dhe nderkombetar me aktoret e tjere te perfshire ne

mbrojtjen e te drejtave te Pronesise Jntelektuale. Trajnime te stafit te DPD dhe rritja e bashkepunimit ne nivel kombetar dhe nderkombetar me aktoret e tjere te perfshire ne mbrojtjen e te drejtave te P ronesise Jntelektuale.

- Ndermarrja efushatave per ndergfegfesimin e publikut lidhur me rendesine e IPR-se.

1.4.3 INSPEKTORATI SHTETERORI MBIKEQYRJES SE TREGUT (ISHMT)

Inspektorati Shteteror i Jvlbikeqyrjes se Tregut eshte institucion qendror publik, buxhetor, i krijuar me Vendim te Keshillit te Ministrave nr. 36, date 20.01.2016 "Per krijimin, organizimin dhe funksionimin e inspektoratit shteteror te mbikeqyrjes se tregut. Ai ka si objekt te veprimtarise se tij inspektjmin dhe monitorimin e tregut te brendshem dhe konstatimin e rasteve te shkeljeve te te drejtave e Pronesise Jntelektuale (mallra te falsifikuara dhe pirate), duke siguruar mbrojtjen e konsumatorit, mbrojtj en e shendetit publik, ruajtjen e nje konkurrence te ndershme ne treg dhe mbrojtjen e mbajtesve te se drejtes. Baza ligjore per krijirnin e Inspektoratit, e hartuar me mbeshtetjen e Projektit te Qeve1ise Gjennane te zbatuar ne Shqiperi nga GIZ "Mbeshtetje per zbatimin e legjislacionit shqiptar te perafmar me legjislacionin e BE-se", perfshin: - Mbikeqyi:ja e Tregut; - Detyrimet, roli i shtetit, - Parimet e funksionin1it te sistemit te mbikeqyrjes se tregut, - Rolet e strukiures administrative per sigurine e produkteve dhe bashkerendimin e ak'tiviteteve te mbikeqyrjes se tregut ne MZHETTS, ne Dogane dhe ne ZSHDA, DPPM etj .

ISH1.11T ka si mision garantimin e sigurise se produkteve per konsumatoret, te vendosura ne treg dhe ne sherbim/ perdorim, nepennjet aktiviteteve mbikeqyrese sipas legjis]acionit ne fuqi. ISHMT eshte gjithashtu pergjegjese per te monitoruar respektimin e te drejtave te Pronesise Intelektuale si dhe te te drejtave te tjera sipas fushes se veprimtarise institucionale, objekt inspektimi sipas ketij vendimi.

Inspektorati i tregut pritet te petmiresoje zbatimin e te drejtave te PI ne Shqipeti. Trajnime shtese dhe ne menyre te vazhdueshme do te mund te ndihmojne per te pajisur inspektoratin me ekspertizen e nevojshme.


Faqe|11237

Nderkohe eshte pergatitur edhe nje pakete e plote e instrnmenteve te nevojshem teknik per be1jen funksionale te ketij inspektorati perfshire:

( a) procedurat standarde te veprimtarise se mbikeqyijes se tregut,(tashme te miratuara), (b) fo1mularet e inspektimit ne fonnen e listave te kontrollit per produkte te caktuara, (c) metodologjine e vleresimit te riskut, (9) misionin, persWa imin e punes dhe kerkesat specifike per stafiu e inspek.'toratit, (d) vleresimin e kostove te nevojshme per ngritjen e tij.

Inspektorati i Mbikeqyrjes se tregut ne fushen e PI dote zbatoj e:

Ligjin 35/2016, "Per te drejten e autorit dhe te drejtat e tjera te lidhura me te". Ligjin nr. 9947, date 07.07.2008 "Per pronesine industriale", te ndryshuar.

si dhe inspektimin per respektimin e kerkesave te detyrueshme ligjore ne fushen e mbrojtjes te konsumatoreve, mbrojtjes se pronesise industriale, mbrojtjes se te drejtave te autorit dhe te drejtave te tjera te lidhura me to. :tvlbikeqyrja e tregut per te drejtat e autorit ka qellim parandalimin, ndalimin e shkeljes se te drejtave, ffitjen e ndergj egjesim it per mos shkeljen e te drejtave, s i dhe ndeshkimin e personave fizik. juridik, privat apo publik qe shkelin keto te drejta.

Te tjera detyra te hlspektoratit: Sigurimi i kapaciteteve per te mbledhur dhe ruajtur te dhena dhe per te kryer analiza te vleresimit te riskut per te identifikuar produktet dhe sherbimet. Bashkerendimi i programeve dhe praktikave te zbatimit ne mbare territorin shqiptar, per te siguruar nje e:fikasitetit dhe konsistence me te madhe operacionale; Trajtim i ankesave dhe problemeve te identifikuara, per te siguruar qe produktet, sherbimet dhe praktikat qe jane ne perputbje me legj islacionin Ekzistenca e nje sistemi qe mund te zgjidhe problemet ne burim dhe ne menyre te bashkerenduar, duke adoptuar nje qasje qe udhehiqet nga autoritetet publike; Ofrimi i trajnimeve te duhura per nepunesit e mbikeqyijes se tregut. Ata duhet te jene ne dijeni te kontekstit ekonomik ne te cilin operojne, te perdorin praktikat me te mira dhe te ndjekin kurse trajnimi qe sigurojne zhvillimin e vazhdueshem profesional;

Sfi,dat per te ordltmen

- Hartimi i rregulloreve per fanksionimin e Inspel'toratit. - Parandalimi dhe ndalimi i shkeljeve te te drejtave te Pronesise Jntelelt1uale si dhe mbikeqyrja e

tregut ne lidhje me origjinen tregtare te produkteve dhe sherbimeve Trajnime per kualifikim te stafit

- Bashkepunim me institucionet e pe,fshira ne mbrojtjen e te te drejtave te PI.

1.4.4 SHKOLLA E l\ilAG,IlSTRATURES

Shkolla e Magjistratures eshte institucioni qe siguron k:ualifikimin profesional per gjyqtaret dhe prokuroret shqiptare nepermjet Programeve te Formjmit Profesional, i cili perlshin :

Programin e Fonnimit Fillestar per kandidatet per gjyqtare dhe prokurore; Prograrnin e Fonnimit Vazhdues per gjyqtaret dhe prokuroret ne detyre.


Faqe|11238

Programi i Fom1imit Fillestar pennban lenden "pronesia intelektuale", e cila pennban 32 ore mesimore nga te cilat 16 ore j ane ne lidhje mete drejten e autorit dhe 16 ore per pronesine industriale. Lenda zhvillohet per kandidatet per gjyqtare dhe prokurore qe ndjekin studimet e trajnimit fillestar.

Programi i Formimit Vazhdues ka nje permbajtje tematike gjitheperfshirese diktuar nga vleresin1i i nevojave te gjyqtareve dhe prokuroreve ne detyre uisur nga problemet e praktikes, proceset e refonnes ne drejtesi dhe te perqasjes me acquis communautaire si dhe me standardet nderkombetare, ndryshimet ligjore, problemet ligjore dhe sociale, etj . Hartimi, miratimi dhe realizimi i Programit te Fom1imit Vazhdues behet sipas procedurave te caktuara ne ligj ku nje rol te rendesishem ka stafi pedagogji, Departamenti i trajnimit Vazhdues, Keshilli pedagogjik she Keshilli Drejtues i Shkolles se Magjistratures. Frekuenca e realizimit te nje aktiviteti trajnues varet nga numri i aplikanteve per ate teme. Kjo do te thote se ka kurse me frekuente per tema te interesit mete gjere dhe kurse te zhvilluara me frekuence me te limituar. Po keshtu, ndertohet edhe niveli i kurseve. Me kete duan1 te themi se ka lame te nivelit bazik si9 jam:\ ato qe lidhen me fushat e reja ose mete avancuar qe lidhen me theUimin e njohurive.

Lidhur me pronesine industriale, nisur nga kerkesat e gjyqtareve/prokuroreve, Shkolla ka organizuar mesatarisht nje deri ne dy trajnime ne vit akademik. Keshtu per shembull, per periudhen 2011-2015 jane organizuar 9 aktivitete trajnuese me kete tematike. Keto trajnime ne disa raste kane qene rrjedhoje e nje bashkepunimi edhe me ekspe1te te huaj si ne rastin e trajnimit te zhvilluar ne bashkepunim me ZPJBE. Per sa i perket pjeseman-esve, Shkolla e Magjistratures eshte kujdesur qe per keto tema te beje nje referim te ve9ante duke nxitur aplikimet e gjyqtareve/prokuroreve.

Per vitin akademik 2015-20 16 eshte parashikuar te zhvillohet vetem nje trajnim me kete teme. Duhet nenvizuar se programi tematik dhe kalendari i alctiviteteve eshte fleksibel dbe dinamik, kjo j ep mundesine qe numri i tyre, nese do te kete interes, te shtohet me miratimin e Keshillit Drejtues.

Ne Programin e Fonnimit Vazhdues per gjyqtaret dhe prokuroret ue detyre s i dhe ne Programin e Fonnimit Fillestar per kandidatet per gjyqtare dhe prokurore, Shkolla e Magjistratures planifikon te pe1fshije tematikat e meposhtme per periudhen 2016-2020:

• Pronesia Industriale, kuadri ligjor, institucionet e peti'5hira dhe aktivitetet e tyre, praktika e gjykates ne lidhje me konfliktet qe burojne nga shkelja e te drejtave te markave, patentave dhe disenjove industriale, duke perfahire juridiksionin e ECJ-se.

• Legjislacioni per doganat ne lidhje me piraterine e mallrave dhe produkteve. • Procedurat administrative per mbrojtjen dhe administrimin e te drejtave te autoreve dhe te

drejtave qe burojne nga pronesia industriale, procedurat e gjykates. • Legjislacioni i BE-se ne lidhje me pronesine iudustriale, vendimet e O1-IIM-it, Gjykates

Evropiane te Drejtesise dhe Gjykates se Pergjithshme ne kete fushe.

Sfi,dnt per te ardJ,men

- Pasurimi i bibliotekes me materiale shqiptare dhe te huaja per te perballuar kurset e reja qe do te zhvillohen. Zhvillimin dhe thellimin e lidhjeve tona me bibliotekat e shkollave evropiane te magjistratures dhe institucioneve te tjera ligjore. Prioritet do te jete sigurimi i aksesit ne biblioteka dhe baze te dhenash online e cila do beje te mundur thellimin e njohurive dhe realizimin e kerkimeve ne fashen e Pronesise Intelektuale. Shkolla e Magjistratures ne bashkepunim me GDPT do te siguroje perkthimin ne shqip te vendimeve mete rendesishme te Gjykates Evropiane te Drejtesise.


Faqe|11239

Shtimi i numrit te trajnimeve te gjykatesve (1-2 trajnime ne vit) qe do te angazhohen ne gfykaten administrative, dhe ne menyre te ve9ante me ata qe do te merren ne menyre specifike me 9eshtjet e DP I. Bashkepunim i Shkolles se Magjistratures me DPPM dhe ZSHDA, per ieformacione ne lidhje me 9eshtje teP!.

1.4.5 AUTO RITE TI I MEDIA VE A UDIOVIZIVE

Ligji nr. 97/2013 "Per mediat audiovizive ne Republiken e Shqiperise", i harmonizuar teresisht me acquis communautaire dhe standardet evropiane, percakton Autoritetin e Mediave Audiovizive (AtvIA) si autoritetin rregullator ne fushen e sherbimeve te transmetimeve audio dhe audiovizive dhe sherbimeve te tjera mbeshtetese ne Republiken e Shqiperise, institucion i cili ka si detyre funksionale monitorimin dhe mbrojtjen e nje prej degeve te Pronesise Intelektuale, konkretisht te te drejtave te transmetimit dhe te drejtave te autorit.

Ligji nr. 97/2013 "Per medial audiovizive ne Republiken e Shqiperise", ne nenet 32, pika 6 dhe neni 33, pika 1/e, parashikon shprehimisht respektimin e te drejtes se tran5metimit, si dhe te drejtes se autorit dhe te drejtave te tjera te lidhura me te nga ana e ofruesve te sherbimit mediatik.

Roli i ANIA-s ne mbrojtjen e ketyre te drejtave reaJizohet nepe1mjet rolit kontrollues qe i ka caktuar ligji si dhe nepermjet bashk.epunimit me institucionet e tjera.

Ne rastin e mosrespektimit te kushteve dhe afateve per te cilat i licencuari ose i autorizuari ka nensbk.ruar marreveshje me mbajtesit e te drejtave te veprave te transmetuara prej tij, A1vfA, mund te vendose sanksione administrative qe nga sanksionimi me gjobe, ulje te afatit te licences dhe/ose autorizimit, apo edhe heqjen e licences dhe/ose autorizimit, ne rast riperseritjeje.

Po ashtu, ligji nr. 97/2013, parashikon se mosrespektimi i k8rkesave lidhur me detyrimin e 9do ofruesi te sherbin1it mediatik audio ose audioviziv (OSHMA) per te respektuar te drejtat e autorit sipas legjislacionit ne fuqi per te drejtat e autorit dhe te drejtat e lidhura me te, perben shkak per sanksionimin me gjobe te subjektit kundervajtes.

Nder te tjera, ligji organik i jep te drejten AMA-s qe te heqe licencen/autorizimin ne ra5t se nje OSHMA ndeshkohet me shume se 3 here brenda nje viti kalendarik, per nje nga kundervajtjet administrative te parashikuara nga ligji.

Autoriteti i 1vlediave Audiovizive, eshte investuar ne n.'i:i~jen e frymes se partneritetit dhe bashkepunimit me transmetuesit audio/audiovizive, duke kerkuar ne menyre te vazhdueshme korrektesine ne marredhenie me palet e treta. Ne kete kuptim AMA nuk ka pasur prioritet te vendose san.ks ione ne menyre represive por te siguroje ko,mmikim te vazhdueshem me OSHMA-te, sa i perket mbrojtjes dhe respektimit te se drejtes se transmetimit dhe te drejtes se autorit.

Pikerisht me qellim ITitjen e nivelit te ndergjegjesimit dhe shkaUes se infonuimit te publi.kut ne lidhje me rendesine e te drejtave te transmetimit/autorit si pjese e Pronesise Intelektuale, A.MA eshte angazhuar ne zhvillimin e takimeve me subjektet qe operojne ne fushen e transmetimeve audio dhe audiovizive. Po ashtu, AMA ne menyre aktive ka luajtur rolin e arbitrit qe ne zgjidhjen e mosmarreveshjeve dhe konflikteve te ndryshme midis ofruesve te sherbimit mediatik.


Faqe|11240

Per sa i perket subjekteve te palicencuar/paautorizuar, gj ate vitit 2015, AMA ka nderman-e ne menyre te vazhdueshme nje numer te konsidemeshem aksionesh per ndalimin e gjendjes se infonnalitetit ne te cilin disa subjekte ushtronin aktivitet audioviziv.

Nga ana tjeter, AlvfA ka ndjekur me prioritet te gjitha ankesat per pfrateri te depozituara prane autoritetit, duke kryer inspektimet ne terren apo monitorin1et rast pas rasti. Ne perfundim te procedurave administrative, AMA ka vendosur sipas rastit, terheqjen e vemendjes ndaj subjekteve ose san.k.sionet gjobe.

Si pasoje gjate vitit 2015 mes subjekteve audiovizive eshte vene re nje rritj e e ndergjegjesimit Jidhur me detyrimet qe ata kane ne respektimin e te drejtave te transmetimit dhe te drejtave te autorit, ndergjegjesim i ciJi pasqyrohet ne dokumentacionin e depozituar prej OSHMA-ve per kalimin e te drejtave te transmetimit te programeve, si dhe dokumentacionin perk.ates per permbushj en e detyrimeve kundrejt agjencive te licencuara te administrimit kolektiv te te drejtave te autorit.

Sfidat per te anlhmen

- Forcimi i bashkepunimit ne nivel kombetar e rajonal ne funksion te permiresimit te punes ne drejtim te mbrojtjes se te drejtave te Pronesise Intelektuale ne fushen e transmetimeve audio dhe audiovizive.

- Rritja e ndergjegjesimit te OSHMA.-ve ne Shqiperi lidhur mete drejtat e Pronesise Intelektuale ne fushen e transmetimeve audio dhe audiovizive.

1.4.6 lVIlNISTRIA E ARSIMIT DHE SPORTIT ([VIAS)

INSTITUTI I ZHVILLIMIT TE ARSil\fiT (IZHA)

Ministria e Arsi.mit dhe Spottit ka 1rje rol te rendesishem ne hartimin dhe miratimin e kurrik.ulave kombetare per arsimin parauniversitar si dhe trajnimin dhe kualifikimin e mesuesve ne fushen e te drejtave te PI. Institucioni pergjegjes per haitimin e kurrikulave eshte Instituti i Zhvillimit te A.rsin1it (IZHA). Instituti i Zhvillimit te Arsimit, IZHA, eshte institucion i ri, i krijuar si institucion publik, ne varesi te Ministrit te Arsimjt dhe Shkences. Megjithate IZHA eshte trashegin1tar i Institutit te Studimeve Pedagogjike, i themeluar ne vitin 1970, i cili ka vijuar ekzistencen e tij pem1es emertimeve te reja qe ka marre gjate 20 vitet e fundit si: Instituti i Kurrikulave dhe Standardeve (IKS -2003), Instituti i KuITikulave dhe Trajnimit (IKT - 2007) dhe Instituti i Zhvillimit te Arsimit (IZHA -2010) Ne aktin e themelimit misioni dhe objekti i IZHA percaktohet si me poshte:

1. IZHA i ofron Ministrise se Arsimit dhe Shkences dhe institucioneve arsimore ne vend ekspertize dhe keshillim me nivel te laite profesional, mbeshtetur ne rezultatet e punes kerkimore-shkencore dhe praktikes arsimore.

2. IZHA ka per objekt te vepri.mtarise se saj hartimin e kurrikules per sistemin arsimor parauniversitar, zhvillimin e politikave te arsimit paraimiversitar, pergatitjen e dokumenteve te ndryshme ne lidhje me politikat kombetare ne fushen e arsimit dhe kryerjen e puneve kerkimore studimore ne fushat e didaktikes dhe perdorin1it te teknologjive modeme ne mesimdhenie dhe mesimnxenie.


Faqe|11241

Sfida per te ardlimen

Per realizimin e misionit dhe te politikes dhe objek.1:ivave se saj, ne kuader te ketij misioni, IZHA bashkepunou dhe bashkerendon veprimtariue e saj me institucione te tjera sbteterore dhe jo shteterore. Ak.tualisht, TZHA eshte ne krye te nje refonne te thelle dhe teresore te Arsimit Parauniversit.ar ne disa drejtime themelore:

1. Re.forma e kurrikules se arsimit parauniversitar 2. Reforma e sistemit te trajnimit dhe lcualifikimit te mesuesve 3. Reformimi i raporteve te shkolles me komunitetin dhe i rolit te saf ne kete komunitet, me

objektiv kthimin e saf ne qender Komunitare

Kjo refonne eshte pjese e Strategjise Kombetare te Arsimit Parauniversitar per periudhen 2014-2020 dhe, si e tille, shkrihet ne vizionin e pergjithshem te qeverise per periudhen ne fjale dhe me strategjite e tjera ne fushat paresore te veprimtarise se saj.

1.4. 7 MINISTRIA E DRE.JTESIS:it

Roli i kesaj Ministrie ne kete Strategji eshte te hartoje, ndjeke procedurat per ndryshimet e Kodit Penal dbe te Kodit te Procedures Penale, te iniciuara nga institucioue te perfshira ne fushen e PI, si dhe trajuimin e gjyqtareve/prokuroreve ne pergjithesi dhe ne fushen e Pl ne ve9anti.

S(idat per te ar1lltme11

- lvfiratimi i ndr)'shimeve ne Kodin Penal dhe Kodin e Procedurave Penale. Trajnimi i Gjyqtareve ne bashkepunim me Shkollen el'vfagfistratures.

1.4.8 UNIVERSITETI POLITEKNIK

Qendrat e transferimit te teknologjise prane universiteteve apo organizmave shkencore dhe te zhvillimit sherbejue si lidhje te dobishme e kerkeses me oferten per rastet e shpikjeve teknike. Roli i tyre eshte te i:11.fonnoje ekonomine rnbi mundesite e bashkepunimit, ne haze te informacionit te brendshem ne lidhje me R & D, kapacitetet dhe rezultatet e punes sbkencore te institucioneve te tyre, te marre pjese ne perzgjedhjen e partnereve te biznesit dbe zbulimin e burimeve te financimit, te kontribuojne ne menyre aktive per ngritjen dhe ligjshmerine e ketij bashkepunimi dhe te mbikeqyri realizimin e tij . Qeveria duhet te mbeshtese aktivitetet e universiteteve dhe organizatave te shkencore dhe zlwillin1ore ne ngritjen e qendrave te transferimit te teknologjise dhe fillimin e punes se tyre. Te drejtat dhe detyrimet e universiteteve, organizata sh.kencore dhe te zhvillimit duhet te jene te percaktuara qarte. Kjo eshte nje nga parak.ushtet e rendesishme per avancimin e perdorimit te shpikjeve ne ekonomi.

Sfidat per te ardhme:n

- Ngritja e qendrave te transferimit te teknologjise prane Universiteteve. - Hartimi i nje model kontrate ligfore per veprimtari shkencore dhe zhvillim ku te percaktohen

qarte te drejtat dhe detyrimet e te gjithe aktoreve ne bashkepunim (universitet me organizatat shkencore dhe te zhvillimit me individet).


Faqe|11242

1.4.9 PROKURORIA

Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si dhe perfaqeson akuzen ne gjyq ne emer te shtetit. Prokuroria i ushtron :funksionet nepennjet prokuroreve. Ne ushtrimin e kompetencave te tyre prokuroret u nenshtrohen Kushtetutes dhe ligjeve. Prokuroret i ushtrojne kompetencat e tyre duke respektuar parimet e procedimit te drejte, te barabarte e te 1Tegullt ligjor dhe mbrojtjes te se drejtave, te interesave dhe te Ii.rive te ligjshme te njeriut. Prokuroria organizohet dhe funksionon nen drejtimin e Prokurorit te Pergjithshem si stmkture e centralizuar, ku perfahihen zyra e Prokurorit te Pergjithshem, Keshilli i Prokurorise dhe prokurorite prane sistemit gjyqesor. Prokuroria organizon duke bashkepunuar edhe me institucione shteterore, si dhe me subjekte te tjera publike e private nga radhet e shoqerise civile veprimtari per edukimin e shoqerise, me synim njohjen e ligjit dhe parandalimin e kriminalitetit. Ndryshimet e fundit si dhe ndryshimet qe do ti behen Kodit Penal dhe Kodit te Procedures Penale te parashikuara ne kete Strategji dote ndihmonin prokuroret per parandalimin e shkeljeve ne fushen e PI. Nga keto ndryshime rritet efektiviteti i ndjekjes penale pasi ky proces behet ( ex officio) per keto vepra si dhe sigurohet nje mbrojtje me e fo1te per Pronesine Intelektuale. Organet e policise gjyqesore jane ne sherbim te prokurorit per ushtrimin me e:fikasitet te ndjekjes penale.

S(idat per te ardhmeJi

Trajnimi i prokuroreve ne bashkepunim meDPSH, DPPM, ZSHDA, SHK.lvf. - Bashkepunim me DPPlvf per informacione ne rastet e shke?Jes se te drejtave te pronareve te

objekteve tePJ.

1.4.10 DRE,ITORIA E PERGJITHSHME E TATIMEVE

Drejtoria e Pergjithshme e Tatimeve mund te konsiderohet si pjese e procesit te zbatimit te te drejtave te Pronesise Intelelctuale per sa i perket vjeljes se sakte te taksave. Gjate procedures se vjeljes se taksave Drejtoria (punonjesit e saj) mund te marrin infonnacion per pastrim parash, mashtrim dhe/ose malh-a te falsifikuar. Prandaj punonjesit e tatimeve duhet te bashkepunojne ngushte me Doganat dhe Policine, qe eshte detyrn e tyre kryesore ne strategjine per zbatimin e te drejtave te Pronesise Intelektuale.

1.4.11 AUTORITETI I KONKURRENCES

Politika e Konkun-ences

Objektivi i politikes se konkurrences eshte promovimi i efo;ences dhe maksimizirni i mireqenies se konsumatoreve. Politika e konkurrences ne thelb perbehet nga dy elemente: (i). zbatimi i nje sere politikash qe nxisin konkurrencen e lire dhe efektive ne treg, e cila ka te beje me liberalizimin e tregut, hapjen ndaj investimeve te lmaja dhe liberaJizimin ekonomik; etj. si dhe (ii). Respektimi i dispozitave ligjore ne fushen e konkurrences, ve9anerisht ne parandalimin e praktikave anti-konkurruese , kontrollin e perqendrimeve etj.

Pronesia intelektuale eshte e lidhur ngushte dhe zbatohet edhe ne respektim te nomrnve ne fushen e konkurrences. Qasja e Politikes se konkurrences, sugjeron se krijimi dhe ruajtja e k.ushteve per konkurrence dhe konkurrimit ne treg ne :fushen e DPI, nuk eshte vetem obligirn si pasoje e kuadrit ligjor te konkurrences ose institucioneve zbatuese te ketij ligji, por dhe e kuadrit ligjor ne vete fushen e


Faqe|11243

Pronesise Intelektuale. Percaktimi i ekuilibrit te duhur midis konkurrences dhe DPI eshte nje objektiv qe te arrihet pennes hartimit te politikave dhe regjimeve ligjore perkatese ne te dy fushat.

Ligji i Konk.urrences dhe ai i Pronesise Intelektuale bashkeveprojne me 1tjeri tjetrin. Pennendim perdorimin aktual te nje patente te caktuar, dhe rastet kur kjo do te sillte shqetesime ne lidhje me perdorimin e vet patent-mbajtesit, si dhe shqetesimeve ne lidhje me marreveshjet e licencimit. Problematike per konkurrencen nuk do te ishte pozicioni dominant i bazuar ne kontrollin e patentave apo formate tjera te Pronesise Iutelektuale, pasi nuk ka asgje te ve9ante ne lidhje me situata te tilla dominimi te Pronesise Intelektuale IP- ato trajtohet si 9do forme tjeter e. dominimit. Ne kete rast duhet re perqendrohemi tek licencimi. <;eshtjet e licencimit mund te jene te l idhura ngushte me zbatimin e dispozitave te ligjit te konkurrences per marreveshjet e ndaluara apo perjashtimin nga mameveshjet e ndaluara dhe duhet te tntjtohen ne zbatim edhe te akteve nenligjore lidhur me transferimin e teknologjise .

Nje rast tjeter bashkeveprimi mes ligjit te konktm·ences dhe te DPI ka te beje me sjelljen e aplikanteve per patenta dhe patente-mbajtesit brenda procesit JTegullator te vete PI-se. Ndersa shkelja e dispozitave ligjore ne kete fusM, normalish1 do te denohet nga vete ligji per Pl, nje shkelje e tilla 1mmd te kete gjitha5htu nje dimension anti-konkum.1es, qe lidhet me respektimin e ITegullave te ligjit te konktmences, me abuzimin me poziten dominuese dhe pengimin e konkurrences ne treg.

Nje rast tjeter bashkeveprimi mes ligjit te konkurrences dhe te DPI ka te beje me ITegullat lidhur me kontroUin e perqendrimeve, pasi keto transaksione mund te 9oje ne ttje perqendrim te Jarte te te drejtave te Pl. Ne kete rast dhenia e autorizimeve me kushte dhe detyrime nga Autoriteti i Konkurrences, per te perfituar nga benefitet e nje perqendrimi te title dhe bashkepunimi midis dy agjencive dote ishte i nevojshem.

Institucionet publike duhet te marrin nje rol aktiv ne promovimin e konkurrences efektive ne fusha, ku DPI dhe kuadri ligjor ne fuqi jane percaktues te rendesishem te sjelljes konkurruese. Bashkepunimi ndennjet instih1cioneve te ndryshme mund te j ete thelbesore per te krijuar dhe ruajtur nje mjedis konkurrues.

Sfidllt per te ar<lhmen

- Bashkepunim i institucioneve te PI me Autoritetin e Konkurrences. Organizimi i takimeve dypaleshe apo edhe trafnimeve te perbashketa lidhur me bashkeveprimin e te dreftes se konkurrences me Pronesine Jntelektuale;

- Rritja e ndergjegjesimit te biznesit dhe publikut lidhur me fushat respektive si dhe adresimi prane Autoritetit te Konkurrences te r;do sjel{fe te mundshme antikonkurruese ne fushen e te drejtave te Pronesise lntelektuale.

1.4.12 DHOMAT E TREGTISE / UNIONI I DHO~IA VE TE TREGTISE/ DHOlVIA AMERIKANE E TREGTISE

Dhomat e tregtise luajne nje rol te rendesishem ne mbeshtetje te Pl. Dhoma e Tregtise dhe lndustrise Tirane ofron t rajnime dhe keshillime per anetaret e s~j per perdorimin e te drejtave te PI, per rendesine e regjistrimit te tyre, ve9anerisht per mark.at tregtare dhe disenjot industriale. Dboma Amerikane e Tregtise perfaqeson kompanite mete medha te huaja dhe fokusi i punes se saj ne kete fushe eshte me shume ne promovitnin e zbatimit te PI ne Shqiperi. Per kete qellim, Dhoma A.merikane e Tregtise ka nje komitet qe ndihmon per te promovuar interesat e anetareve te saj.


Faqe|11244

1.4.13 AGJENCIA E KERKIMIT, TEKNOLOGJISE DHE INOV ACIONIT

Agjencia e Kerkimit, Teknologjise dhe Inovacionit (AKTI), e krijuar me Vendimin e Keshillit te Ministrave nr. 903, date 26.08.2009 "Per krijimin e Agjencise se Kerkimit, Teknologjise dhe Inovacionit", me hyTjen ne fuqi te Ligjit nr. 80/2015, date 22.7.2015 "Per arsimin e larte dhe kerkimin shkencor ne institucionet e arsimit te larte ne Republiken e Shqiperise" do te ristmkturohet ne Agjencine Kombetare te Kerkimit Shk.encor dhe Inovacionit nen varesine e Ministrise se Arsimit dhe Sportit. Kjo agjenci eshte institucioni juridik publik pergjegjes per fit1ancimin e kerkimit shkencor ne shtate fosha prioritare:

1. "Shkencat Sociale dhe Albanologjike" 2. "Sistemet dhe Teknologjite e Informacionit (TIK)" 3. "Bujqesia (Veterinaria, Zooteknika), Ushqimi dhe Bioteknologjite" 4. "Uji dhe Energjia" 5. "Biodiversiteti dhe 1v1jedisi" 6. "Shendeti" 7. "Materi.alet".

Ne kete kuader, Agjencia e Kerkimit, Teknologjise dhe Inovacionit konsiderohet pjese e rendesishme e procesit te zbatimit te te drejtave te pronesise intelektuale. Nepermjet basbkep1mimit me DPPM-ne, do te synohet promovin1i dhe nitja e ndergjegjesimit prane Ndermanjeve te Vogla e te Mesme dhe universiteteve publike/private te se Drejtes se Pronesise Intelektuale duke arritur ne gjenerimin e shpikjeve te patentueshme. AK.TI, ne bashkepunim me DPPM-ne, dote ofroje asistence teknike per te gjithe grupet kerkimore shkencore qe aplikojne prane AKTl-t per financimin e nje kerkimi shkencor, ne lidhje me patentimin dhe hedhjen ne treg te tij.

1.4.14 AVOKATET DHE PERFAQESUESIT E AUTORIZUAR

Nje tjeter komponent i rendesishem i sektorit privat ne mbeshtetje te infrastruktures se Pronesise Inte.lektuale ne Shqiperi jane avokatet dhe perfaqesuesit e autorizuar. Ata sherbejne si nje lidhje e rendesishme mes kompanive, universiteteve, individeve me DPPM, ne ve9anti, pasi aplikimi per regjistrimin e te drejtave te PI nga subjektet e huaja duhet te paraqitet nga nj e perfaqesues i licencuar nga DPPM.


Faqe|11245

KI\PITULLI II

VJZIO!l/l, POLIT/KAT DHE QELLJA!fET STR4TEGJIKE

2.1 Vizioni i Qeverise Shqiptare

Vizioni i Qeverise Shqiptare, lidhur me Sistemin e Mbrojtjes se te Drejtave te Pronesise Intelektuale ne kete Strategj i eshte nje sistem me i forte i Pronesise Intelel,tuale ne Republiken e Sltqipiirise, i cili si.guron 1,je mbrojtje efektive te objekt~•e te Pl, inkurajon krijimtttri.ne <D,e inovaciouin ne fimksion te stimulimit te rritjes ek01iomike dJ,e z}ivillimit Jmlt11ror <Die slikencor ne Republiken e Sltqipi!rise.

Fok-t1si i saj eshte permiresimi i funksionimit te sistemit te Pronesise Intelektuale me qellim, nxitjen dhe mbeshtetjen e inovacionit nepermjet nxitjes se punes kerkimore, ne vec;anti nga kompanite shqiptare, universitetet vendase dhe individet, per te asistuar ekonomine shqiptare dhe qytetaret ne rrugen drejt zhvillimit ekonomik dhe drejt standardeve me te larta. Ne menyre specifike ajo do te mund te sherbeje si nje mjet i politikes per te inkurajuar investimet ne kerkim dhe zhvillim, si dhe garanton suksesin ne treg.

Kjo Strategji synon rritjen e ndergjegjesimit, si dhe forcimin e sistemit te regjistrimit, administrimit dhe mbrojtjes se te drejtave qe njedhin nga Pronesia hltelektuale, site drejta qe ushtrojne nje ndikim te fuqishem ne zhvillimin dhe mirefunksionimin e ekonomise. Ajo gjithashtu synon te vendose nje numer objektivash ne lidhje me R & D (kerkim dhe zhvillim) dhe forcimin e kerkimit sh.kencor ne sektorin privat dhe publik ne vend. Shpemdarja e subvencioneve qeveritare per R & D apo krijimi i fondeve publike per institutet kerkin1ore shkencore jane politika qe synojne te japin drejtperdrejt kontribut ne risi duke ofruar stimuj per te investuar ne pune kerkimore.

Ne perputhje me kerkesat dhe detyrimet qe rrjedhin nga procesi i i.ntegrimit te Shqiperise, sistemi i Pronesise Intelektuale ne Shqiperi duhet te garantoje efektivisht nje nivel mbrojtje te te drejtave te Pronesise Intelektuale te njejte me ate qe ekziston ne Bashkimin Evropian.

2.2 Politikat

Strategjia percalcton lidhjet ndennjet politikave kombetare ne fusha te ndryshme per te pasur nje koordinim efektiv per zbatimin e Pronesise Intelektuale. Forcimi i sistemit te Pronesise Intelel1:uale Juan rol shume te rendesishem ne nje konkurrence te ndershme ne treg, mbrojtjen e konsumatorit, krijimin e besueshmerise ne treg per investime ne kerkim dhe zhvillim, e si pasoje sherben per zhvillimin kulturor, social dhe ekonomik te nje vendi.

Kjo strategji do te ndikoje mbi nje sere politikash sektoriale, te tilla s i politikat e zhvillimit te industrisl\, politikai e penni~simit te konk:umteshmerise ne treg, per pem1iresimi11 e klimes se biznesit dhe politikat per mbrojtjen e konsumatorit

2.3 Qellimet str-ategjike

Qellirni i Qeverise Sbqiptare nl\ fushen e Pronesisi:! Intelektuale l\shte te stimulojl\ zhvillimin ekonomik, shkencor dhe kulturor ne vend, te siguroje nje funksionim te pershtatshem te tregut te brendshem duke vendosur ekuilibrin e duhur ndermjet te drejtave te pronareve te objekteve te Pronesise Intelekh1aJe dhe interesave te perdomesve s i dhe te forcoje sistemin e regjistrimit dhe mbrojtjes se Pl


Faqe|11246

Ne te njejten linje, qellimi i kesaj strategjie eshte te forcoje Sistemin e Mbroj~jes se Pronesise Intelektuale ne Republiken e Shqiperise dhe ta beje ate te krahasueshme me vendet e Bashkimit Evropian, si nje mekanizem stimulues te zbvillimit ekonomik, soci.al dhe kulturor ne Republiken e Shqiperise.

Ky qellim arrihet nepennjet: Ofr.imit te nje sistemi te besueshem dhe efikas te mbrojtjes se te drejtave te Pronesise lntelektuale; Nxitjes, zhvillimit dhe shfrytezimit ekonomik te Prones lntelektuale.

Prioritetet strategjike vijne si rezulta.t i detyrimeve qe rrjedhin nga: (I) Dokumenti i Partneritetit Evropian (EPD); (2) 1vlaITeveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA); (3) Rapo1tet e Progresit te KE per Shqiperine (4) MaITeveshja TRIPS dhe acquis i BE-se.

QelLimet strategjik.e te ketij dokumenti lidhen me kater obiektivat e meposhtme:

I. Penniresimi i kuadrit ligjor; II. Zhvillimi dhe forcimi i institucioneve, te perfahira ne zbatimin e te drejtave te Pronesise

Intelektuale; III. Forcimi i bashkepunimit dhe koordinimit midis institucioneve, si ne nivel kombetar ashtu edhe

ne nivel rajonal apo me gjere, ne funksion te penniresimit te punes ne mbrojtje te te drejtave te Pronesise lntelektuale;

IV. Rritja e nivelit te ndergjegjesimit ne lidhje me PI ne vend.

KAPITULLI III

OBJEKTIV ATE POLITIKES DHE PRODUKTET MADHORE

I. Pe1·miresirni i kuadrit li2ior.

l. Permiresimi i kuadrit ligjor t.e Pronesise Industriale dhe te drejtes se autorit.

i. Miratimi i ndryshimeve dhe shtesave ne ligjin nr. 9947, date 07.07.2008 "Per Pronesine Industriale", i ndryshuar: • Rregullimi i disa procedurave dhe kompetencave te DPPM-se, bazuar ne praktiken

kombetare dhe ate nderkombetare ne zbatim te ligjit ne fushen e PI-se; • Percak.1imi i kompetencave ex officio te Zyres per 9regjistrim ose fshirjen nga

regj istri i objekteve te Pl-se te regjistruara ne DPPM; • Ndryshimi i organizimit dhe struktures administrative te DPPM-se nga nje

institucion publik buxhetor ne nje agjenci autonome ne baze te Neneve 10 e 20 te Ligjit nr. 90/2012, "Per organizimin dhe funksionimin e administrates shteterore", me qellim forcimin e kapaciteteve administrative dhe fina:nciare, si element kryesor i realizimit te misionit te saj;

• Ndryshim i kompetencave te gjykates administrative lidhur me preteudimet e ngritura kunder vendimit te Bordit te Apelit. Meqenese ky i fundit duke eshte nje organ me i specializuar ne fushen e pronesise industriale, gjykata administrative sbqyrton ligjshmerine e vendimit te Bordit te Apelit te DPPM-se, dhe ne rast se konstaton shkelje procedurale apo ligjore, e kthen 9eshtjen per rishqyrtim ne Bordin


Faqe|11247

e Apelit, me orientimet perkatese, te cilat jane detyruese per kete te fundit kur e merr per rishqyrtim po ate 9eshtje;

• Penniresimi i procedurave te regjistrimit te objekteve te PI; • Krijimi i bazes ligjore per rikompozimin e Bordit te Apelit dhe ndryshimi i

kompetencave; • Krij imi i bazes ligjore per sigurimin e objekteve te PI-se, si dhe per perdorimin e tyre

si kolateral, me qellim qe objektet e PI-se te ma1Tin ne treg vleren qe u takon; • Lehtesimi i procedurave te ekzaminimit, si dhe krijimi i nje miedisi ligjor per

pem1iresimin e sherbimeve elektronike dhe te komunikimit; • Krijimi i mundesise se aplikimit online ne funksion te Iehtesimit te procedurave; • Rishikimi i kritereve per licensimin e perfaqesuesve te autorizuar. • Percah.1.imi ligjor i kritereve per markat e mirenjobura dhe hartimi i n-egullores

perkatese. • Krij imi i hazes ligjore per li9ensimin e eksperteve te PI nga DPPM per nevojat e

proceseve gjyqesore dhe te hetimit. • Krijin1i i hazes ligjore per krijimin e dbomes per pavlefshmeri dhe sluuqizim, si nje

strnkture e re brenda DPPM. 11. Hartimi i ITegulloreve ne zbatim ndryshimeve te mesipenne te Ligjit nr. 9947, date

07.07.2008 "Per pronesine industriale", te ndryshuar. iii. Miratimi ndryshimeve ne Ligjin nr. 7905, date 21.03.1995 "Kodi i Procedures Penale i

RSH", i ndryshuar. iv . Hartimi i rregulloreve per funks ionimin e lnspektorat it Shteteror te Mbikeqyrjes se

Tregut.

2. Ratifildmi i marreveshjeve te tjera ne fushen e Pronesise Industriale dhe te te drejtes se autol'it.

i. Nenshkrimi i Marreveshjes se Lisbones dhe Aktit te Gjeneves per Marreveshjen e Lisbones ne lidhje me treguesit gjeografike dhe emertimet e origjines, per te percaktuar procedurat per mbrojtje nderkombetare te treguesve gjeografike dhe emertimeve te origjines.

11. Nensbkrimi MaJTeveshjes se Lokamos per klasifikimin nderkombetar per disenjot industriale.

111. N enshkrimi Man-evesltjes se Vjenes per klasifikimin e elementeve figurative te markave.

iv. Ratifikimi i Marreveshjeve per klasifikimet e Vjenes dhe Lokamos do te penniresojne cilesine sherbimeve te DPPM-se.

v. Aderimi me ligj ne Traktatin e Marakeshit per personat me demtime ne shikim. vi. Aderimi me ligj ne Traktatin e Pekinit mbi veprat audiovizuale.

3. Ha1timi dlie mirntimi i dispozitave ne Kodin Penal ,llie Kodin e Procedures Penale, me qellim rritjen e masave te denimit per rastet qe perbejne shkelje te te tlrejtave te PI dhe kercenim per sh.endetin pu bli.k.

i. Ndryshime te Kodit te Procedures Penale, duke hequr nga neni 59 i Kodit te Procedures Penale (i demtuari akuzues) nenet 148 (Botimi i vepres se tjetrit ne emrin e vet) dhe 149 (Riprodhimi pate drejte i vepres se tjetrit) te Kodit Penal, dhe te kalojne tek neni 284 te Kodit te Procedures Penale (Ankimi), me qellim qe veprat penale te pronesise intelektuale (nenet 148 dhe 149 te Kodit Penal) te ndiqen me ankim, ne menyre qe


Faqe|11248

detyrimin per te hetuar dhe provuar akuzen ta kete jo 1 demtuari akuzues, sic; eshte aktualisht, por organi procedues (prokuroria).

4. Pe,·ditesimi i hazes ligiore me akte nenligjore si udJ1ezbne dhe manuale per doganie1·et.

i. Hartimi dhe miratimi i manualeve dhe udhezimeve.

5. Ngritja dhe funksionimi i sistemit anti-plagjiature

1. Hartimi dhe miratimi i projekt vendimit per ngritjen e sistemit anti-plagjiature te doktoratave ne bashkepunim me Ministrine e Arsimit dhe Sportit dhe AKTI-n.

II. Zhvillimi clhe forcimi i institucioneve, te perfshira ue zbatimin e te dreitave te Pronesise Intelektuale.

6. Forcim.i i kapaciteteve administrative.

1. Shtimi i stafit te DPPM me mbi 30 punonjes. u. Kr~jimi i keshillit mbikeqyres te DPP:tvf. iii. Rikompozimi i perberj es se Bordit te Apelit te DPP.M, si dhe rishikim i kompetencave te

tij . iv. Krijimi i dhomes per shfuqizim dhe pavlefshmeri si pjese e DPPM. v. Trajnim i vazhdueshem i stafit te DDA, DPPM ofiuar nga ekspertiza e huaj mbi

zhvillimet e fundit ne fushen e te drejtes se autorit, kurse dhe trajnime te mbeshtetur nga BE, OBPI, ZEP, ZPIBE me qellim ITitjen e profosionalizimit te punonjesve te peifshire ne sistemin e PL

vi. Marrja pjese ne konferenca, tr~jnime dhe workshop-e nderkombetare. vii. Organizimi i trajnimeve disa ditore ne Akademine e sigurise me specialistet e hetimit te

krimeve ekonomike dhe financiare ne bashkepunim me DPPM, DPD, DDA, Prokurorine dheAKU.

viii. Permiresimi i struktures organizative dhe funksionale te lnstitucioneve te perfshira ne sistem, lehtesimit te procedurave, menyrat e rekrntimit dhe trajnimit te stafit.

ix. Krij imi i 1~e Akademie per Pl-ne brenda struktures se DPPM, e cila dote beje trajnimin e vazhdueshem te te gjithe aktoreve ne sistem, si dhe do te hartoje tekste info1muese ne kete fushe.

7. Ndertimi i nje i11frastrokture te miretillte adm.mistrative brenda institucioueve kombetare t.e perfshira ne sigurimin e mbrojtjes se Pronesise Intelektuale.

1. Forcim i i kapaciteteve administrative te DPD dhe Degeve Doganore, nepennjet trajnimeve te vazhdueshme per te perditesuar me zhvillimet me te reja legjislative dhe per te pervetesuar me mire procedurat ekzistuese doganore, qe lidhen me zbatimin e te drejtave te Pronesise Intelektua]e.

u. Kr~jin1i i perdoruesve ne bazen e te dhenave te DPD sipas specifikave te 9do te institucioni per te perftuar infonnacione te cilat do te sherbejne per te penniresuar cilesine e punes


Faqe|11249

8. Rritja e nivelit te cilesise se sherbimeve te DPPM.

1. Shkurtimi i afateve te ekzaminimit; u. Rritja e numrit te publikimeve te buletinit te PI; iii. Hartimi i udherrefyesve per ekzaminimin e markave dhe patentave.

9. Rritja e nmmit te hetimeve per shkeljet e te drejtave te Pronesise Intelektuale per Policine e Shtetit.

1. Rritja me 5% ne vit e evidentimit te veprave penale ne shkeljen e te drejtave te PI.

10. Permiresimi i sistemit te menaxhimit dhe perpunimit te infonnacionit per te drejtat e Pronesise Intelektuale ne DPD

1. Instalimi i versionit te plote te software INES +. i cili do te sherbeje si baze te dhenash dhe ne procesimin e kerkesave per veprim doganor ne format elek.--tronik.

11. Komunikimi elektronik nde11njet institucioneve te perfshira ne sistem.

1. Modemizimi i sistemeve TIK me qellim permiresimin e komunikimit ndermjet institucioneve te perfshira ne sistemin e regjistrimit dhe zbatirnit te te drejtave te Pl.

ti. Perditesimi ne kohe reale i te dhenave. m. Trajnimi i stafit te institucioneve ne perdorimin e ketyre sistemeve

Ky komunikim dote realizohet nepennjet platfo1mes se nderveprimit te AKSI-11-t. (Sipas tennave te percaktuara ne Komizen Kombetare te nderveprimit per Republiken e Shqiperise.)

12. Mbikeqyrja dhe monitorimi i AAK nga institucionet pergjegjese.

1. Nxitja e krijimit te agjencive te administrimit kolektiv te te drejtave te autorit dhe te drejtave te lidhura dhe per dege te artit te cilat nuk jane te mbuluara, p.sh. fotografia etj.

ii. Krijimi i nje sp01teli unik «one stop shop" per pagesat e te drejtave te autorit dhe te drejtave te lidhura.

111. Monitorimi ne menyre periodike i veprimtarise se Agjencive te Administrimit Kolektiv te te drejtave te autorit dhe te drejtave te lidhura.me to.

13. Zhvillimi dhe permiresimi i vazhdueshem i hihliotekes se Shkolles se Magjistratures

1. Pasurimi i bibliotekes me materiale ne gjuhen shqipe dhe te huaj per te perballuar kurset e reja qe dote zhvillohen.

u. Perkthimi ne shqip i yeshtjeve me te rendesishme te Gjykates Evropiane te Drejtesise ne fushen e PL

iii. Zhvillimi dhe thellimi i lidhjeve tona me bibliotekat e shkollave evropiane te magjistratures dhe institucioneve te tjera ligjore. Prioritet do te jete sigmimi i aksesit ne biblioteka dhe baza te dhenash online, te cilat do te bejne te mundur thellimin e njohurive dhe realizimin e kerkimeve ne fushen e Pronesise Intelektuale.

14. Permiresimi i infrastmktures TIK (ll1e modemizimi i sherbimeve te DPPM (U1e permiresimi i procedurave te regjistrimit te objekteve te PI (2018-2020).


Faqe|11250

1. Zhvillimi i kapaciteteve dhe pajisjeve ne menyre qe te implementoje nje sistem TIK modeme, s i nje faktor ky9 ne realizimin e objektivave strategjike te saj. Sigurimi i nje perputhshmerie H! plorn te sistemit TIK kombetar me ate ti'.! OBPI, ZEP dhe ZPIBE.

ii. Aplikimi onlioe per te gj itha sherbimet qe ofron DPPM dhe integrimi i sistemit SAPI ne n:jetin e nderveprimit te bazave te tedhenave shteterore, implementimin 100% per 9do dokument te depozituar ne DPPM ne sistemin EDMS duke e kthyer procedurat e zyren ne e-dossie.

111. Penniresimi i faqes zyrtare te DPPM-se dhe regj istrave onJine. iv. Nrfundimi i sakt&limit ne sistemin SAPI, te tt\ dMnave te markave nderkombetare; v. Skanim.i arldves se Markave, Disenjove Industriale dhe Treguesve Gjeografike dhe

saktesimi i te dhenave te re.gjsitrave.

15. Permiresimi dhe fonksionimi sistemit te regjistrimit online te se drejtes se autorit (2018-2020).

i. Regjistrimi i veprave te se drejtes se autorit do te kryhet on.line duke automatizuar keshtu procesin e regjistrimit te veprave.

ii. Aplikimi i ketij sistemi online sjell procedura mete shpejta regjistrimi si dhe verifikimin online te 9do vepre te regjistrnar.

16. Ngrlt.ja e qendra,•e te transferb:n.it te teknologjise

1. Ngritja e qendres se transferimit te teknologjise ne Universitetin Politeknik te Tiranes. ii. Hartimi i nje model kontrate ligjore per veprimtari shkencore dhe zhvillim ku te

percaktohen qarte te drejtat dhe detyrimet e te gjithe aktoreve ne bashkepunim (universitet me organizatat shkencore dhe te zlwillimit me individet).

Ill. Forcimi i bashkepwtimit dhe koordinimit midis institucioneve, sine nivel kombetar, ashtu eclhe ne nivel rajonal apo me giere, ne fu:nksion te permiresimit te pmtes per mbroitje:n e te drejtave te Pronesise Intelektuale

17. Forcimi i bashke.pwiimit clhe koordinimit midis institucioneve ne uivel kombetar, rajonal dhe nderkombetar.

i. Bashkepunim transparent dhe eficent midis institucioneve dhe organizatave kompetente te perfshira ne s istem, bashkepunime te ngritura mbi bazeo e marreveshjeve te miratuara.

11. Trajnime te vazhdueshme te institucioneve te perfi,hira ne fushen e Pronesise Intelektuale si dhe per sistemin e drejtesise, si dhe rritje e bashkepunimit me Shkollen e Magjistratures;

m. Organizimi i operacioneve te perbashketa kombetare me DPD, DPT, AKU, Inspektoratin shteteror te mbikeqyrjes se tregut.

iv. Organizmi i operaciooeve te perbashketa me strukturat ligjzbatuese oe nivel kombetar (Policia e Shtetit, Zyra Shqiptare per te Drejtat e Autorit/ Drejtoria e te drejtes se Autorit, dhe/ose struktura kontrolluese te tregut te brendshem).

v. Organizmi dhe menaxhimi i operacioneve per mbrojtjen e te drejtave te Pronesise hltelektuale duke perfshire vendet e anetare Southeast European Law Enforcement Center (SELEC)

vi. Organizimi dhe menaxhimi i operacioneve nga INTERPOL-i, Organizata Boterore e Doganave dhe/ose nga Sherbime Doganore Homologe.


Faqe|11251

vii. Forcimi i bashkepunimit me zyrat rajonale homologe ne fushen e te drejtes se autorit si dhe organizmit te aktiviteteve te perbashketa me qellim promovimin e te drejtes se autorit.

viii. Bashkepunim i institucioneve te PI me Agjencine e Mbrojtjes se Konsumatorit dhe Autoritetin e Konkurrences. Organizimi i takimeve dypaleshe apo edhe trajnimeve te perbashketa lidhur me bashkeveprimin e te drejtes se konkurrences me Pronesine Intelektuale.

ix. Bashkepunim me DPPM per infonnacione ne rastet e sh.k.eljes se te drejtave te pronareve te objekteve te PI.

x. Zbatimi ne praktike i ligjit te konkurrences per te shmangur abuzimet e mundshme gjate ushtrimit te te drejtave te Pronesise Intelektuale.

18. Nenshkiimi i memorandwneve te bashkepunimit dhe k1'ijimi i grupit mle1institucional per monitorimin dhe respektimin e te drejtave te autorit

1. Krijimi i nje mekanizmi per te sigumar bashkepunimin transparent dhe eficent me DDA, (Memorandume bashkepunimi).

ii. Nenshkrimi i Memorandumeve te Mirekuptimit me Zyrat Rajonale homologe te se Drejtes se autorit.

iii. Krijimi i nje grupi nderinstitucional per monitorimin e respektimit te te drejtave te autorit nga OSHMA-ja.

iv. Krijimi i planeve te perbashketa te punes me Policine e shtetit, tatimet dhe me AMA per monitorimin dhe respektimin e te drejtes se autorit.

19. Permiresimi dhe forcimi i bashkepunim:it me AAK-te (2018-2020)

1. Trajnime te vazhdueshme te stafit te AAK-ve mbi 9eshtjet e menaxhimit kolektiv; 11. Ofrimi i ekspertizes se huaj te eksperteve te BE-se per AAK; 111. Monitorimi i vazhdueshem nga ZSHDA (DDA) tti AAK ne ushtrim te kompetencave qe

u njeh ligjit. 1v. Bashkepunim i DDA me AMA.

20. Forcuni dhe trajnimi i vazhdueshem i sistemi.t gjyqesor 2018-2020

1. Shtimi i numrit te trajnimeve te gjykatesve (1-2 trajnime ne vit), qe dote angazhohen ne gjykaten administrat ive, dhe ne menyre te ve9ante me ata qe do te merren ne menyre specifike me 9eshtjet e DPI.

11. Bashkepunim i Shkolles se Magjistratures me DPPM dhe Ministria e Kultures/DDA. 111. Permiresimi i kurrikulave, programeve e planeve mesimore, ne programin e Formimit

Fillestar te Shkolles se Magjistratures, duke retlekhiar ndryshimet ne legjislacion dhe ne praktikat kombetare e nderkombetare ne fushen e Pronesise Intelektuale.

21. Parandalimi dhe ndalimi i shkeljeve te te drejtave te Pronesise Intelektuale.

1. Vleresimi i riskut per produktet apo sherbimet (kryerja e anaJizave perkatese). Marrja e masave administrative ndaj shkelesve te se drejtes.


Faqe|11252

22. Takime permonitorintln e Strategjise te PI (2016-2020)

i. Takime periodike ( dy here ne vit ). midis institucione te percaktuara ne kete Strategji, ku secili te rapo1toje mbi realizimin e detyrave te tij dhe te mbaje pergjegjesi ne raste te mospermbushjes se aktiviteteve te cilat j ane percaktuar ne kete dokument.

N. Rritia e ndergjegjesimit te publlkut ne Shqiperi lidhur me te drejtat e Pronesise Intelektuale

23. Zbatirni i nje projekti me qellim krijhnin e nje ambienti stimulues per rritjen e aplikimeve per disenjot industriale dhe patenfat per shpikje.

i. Identifikimi i bizneseve me potencial te mundshem inovativ. si dhe organizimi seminareve dhe aktiviteteve tr~jnuese ne lidhje me to.

u. Krijimi i qendrave te tjera infommese ne universitetet teknike ue Vlore, Silk.oder dhe Kor9e;

111. Pergatitja dhe organizimi i trajnimeve specifike per stafin e qendrave te infonnacionit mbi perdorimin e sistemit.

24. Zbatimi i nje projekti me qeUim kryerjen e nje analize territoriale per e\-identhnin e prndukte,,e shqiptare me karakte1·istika ~jeografike sipas zonave (potenciale per t'u regjistruar si tJ-egues g_jeogmfik apo eme1tim te orig,jines) promovimi dhe 1tdt;ja pe1· rendesine e mbrojtjes se treguesve gjeografike shqiptare.

1. Analiza dhe hannonizimi bazt\s ligjore qi! siguron mbrojtjen e Tregueseve Gjeografike ne Shqiperi.

ii. Studimi ne krahinat e ndryshme dhe sidomos ne zonat mrale te Shqiperise per te evidentuar produktet potenciale per tu mbrojtur si TG.

ii i. Hartimi i analizes dhe percak.1.imi kritereve dhe karakteristikave te produkteve potenciaJe te seciles krahine.

iv. Organizimi i aktiviteteve promovuese dhe trajnuese per mbrojtjen dhe regjistrimin e TG te organizuar sipas n-etheve: Gjirokaster, Tepelene, Elbasan, Vlore, Malesia e Madhe etj .. A.ktivitetet per secilin nga keto rrethe jane te parashikuara si shembulli i aktiviteteve per n-ethin e Gjirokastres dhe Pennetit Analiza do te jete baza per evidentimin e rendesise per aktivitete ndergjegjesimi ne JTethe te tjera te Shqiperise.

25. Zbatimi i nje pro,jekti me qellim krijimin e nje ambienti stimulues per 1..-itjen me 2% t.e nwmit te apli.kimeve per regjistrintln e produkteve dhe sherbimeve si marka tregtare.

i. Identifikimi i bizneseve me potencial te mundshem per regjistrimin e sherbimeve qe ato ofrojne si marka tregtare;

ii. Organizimj i seminareve dhe aktiviteteve trajnuese ne lidhje me to; iii. Asistence ne hartimin e dokumentacionit te nevojshem per regjistrimin e markes tregtare.

26. Rritja e nder·gjegjesimit <lhe e<lukimit publik ne Shqiperi, lidhw· me te ,Irejtat e Pronesise Intelektuale.

i. Nxitja e krijimtarise tek brezat qe JTiten permes aktiviteteve promovuese te ndryshme ne fo1men e konkurseve te talenteve te rinj te degeve te ndryshme: art, letersi, art, pikture,


Faqe|11253

interpretim ne kuader dhe te Dites Boterore te Pronesise lntel.ektuale, 9do vit me date 26 Prill (2018-2020).

ii. Organizimi i tryezave te munbullak.eta me publikun si dhe i takimeve informative me kategori te ndryshme perdoruesish te drejtash ne lidhj e me 9eshtjet e PI;

111. Rritja e shkalles se informimit te publikut, shoqerise dhe komunitetit ne fushen e Pronesise Intelektuale permes organizimit te seminareve, konferencave dhe aktiviteteve promovuese.

1v. Rritja e ndergjegjesimit te biznesit dhe publikut lidhur me fushat respektive, si dhe adresimi prane Autoritetit te Konkurrences te 9do sjellje te mundshme antikonk:um1ese ne fushen e te drejtave te Pronesise Intelektuale.

Fokusi i DPPM-se ne planin e aktiviteteve promovuese per vitin 2016-2017 dote jene: ✓ Universitetet vendase per nxitjen e punes kerkimore dhe per regjistrimin e saj si shpikje

prane DPPM-se, ne bashkepunim me AKKSHI. ✓ Prodhuesit vendas per evidentimin dhe regjist.rimfo e produkteve karakterist.ike

shqiptare si tregues gjeografike. ✓ Bizneset ne pergjithesi per evidentimin dhe regjistrimin e disenjove industriale. ✓ Edukimi i gjeneratave dhe brezave nepermjet ak.tiviteteve promovuese dhe

ndergjegjesuese ne fushen e Pronesise Industriale.

27. Harti:mi i 1..'llrrikufave, materialeve mesimore dhe moduleve per nxenesit, mesuesit, st.udentet d.he stafi akademik.

1. Hartimi i materialeve mesimore per Pronesine Intelektuale ne ciklin 6-9 te arsimit haze dhe ne arsimin e mesem.

ii. Hattimi i moduleve per mesuesit e lendes se qytetarise per ciklin 6-9 te arsimit haze. Moduli "Pronesia Intelektuale" te integrohet ne kutrikula te gjimnazit kur te hartohen programet e reja te arsimit te mesem.

iii. Hattimi i materialeve ktuTikulare per hetimin e krimit Ekonomik dhe Financiar per studentet e Fakultetit te Hetimit te Krimit (6 ore mesimore per hetimin e veprave penale te shkeljes te te drejtave te PI).

iv. Trajnimi i mesuesve te Jendes se qytetarise ne arsimin e mesem dhe trajnimi i mesuesve te lendes se qytetarise per klasat 6-9 per Pronesine Intelektuale.

v. Reformimi i k."llrrikules se arsimit parauniversitar ne kurrih.'1lle me baze kompetencat.

28. Organizimi i konkurseve, veprimtalive a11istike etj., per nxitjen e krijimtarise te brezat e rinj te DDA.

1. Hartimi i nje platfonne per vepnmm af atgjate, pennes ak.tiviteteve te ndryshme ne formen e konkurseve nde1mjet talenteve te rinj ne dege te ndryshme si: art, letersi, pikture, interpreti.m etj.

ii. Zhvillimi i konkurseve me krijime artistike dhe shpikje te thj eshta.

29. Infonnimi dhe n,Ie1·gjegjesimi i biznesit mbi v)eren e PI (2018-2020).

1. Permiresim i dialogut me biznese per rendesine, v leren dhe menyrat e mbrojtjes te Pronesise se tyre lntelektuale;

11. Hartimi dhe zbatimi i projek.teve me bizneset per ndergjegjesimi.n e tyre ne financimin e departamenteve rn kerkim zhvillimit, dhe te regjistrimit te objekteve te PI-se.


Faqe|11254

m. Fushata ndergjegjesuese, me qellim mtJen dhe forcimin e besimit te biznesit dhe qytetareve te administrata doganore dhe ndryshimin e imazhit apo perceptimit qytetar per te.

iv. Bashkepunimi i ngushte me Dhomat e Tregtise ne RSI-I per organizimin e sesioneve te ndryshme info1mative per kategorine e biznesit.

KAPITULLI IV

BURIMET FINANCIARE

Vleresimi i kostove te nevojshme per zbatimin e Strategjise se Pronesise Intelektuale per periudben 2016-2020 eshte bere ne baze te objektivave te parashikuara ne planin e veprimit. Ne kete perllogaritje jane marre parasysh progrnmet buxhetore 2016-2018 dhe 2017-2019 dhe sipas ketij trendi, nje parashikim i perafert per vitin 2020. Perllogaritja e kostos per pjesen me te madhe te objektivave eshte here duke pasur parasysh numrin e ptmonjesve qe do te merren me aktivitetin, pagat e tyre (paga per nje ore pune), koha e realizimit te tij (perfshire ore, <lite, muaj, etj .).

Llogaritja e kostove financiare te obj ektivave te strategjise si dhe mbulimi me burime financiare per realizirnin e ketyre objektivave per periudhen kohore te strategjise eshte llogaritur duke u bazua.r ne programet buxhetore afatmesme (PBA). Per periudhen qe mbulon strategjia, por qe shkon pertej planifikimeve buxhetore afatmesme kostimi i objektivave eshte perllogaritur duke parashikuar trendin e buxhetit te shtetit, duke percaktuar aktivitetet kryesore, por duke lene hapesire per mundesine e mbeshtetjes nga donat.oret apo financimeve te huaja Keto te fundit paraqiten ne zerin "hendek financiar".

Bazuar ne analizen financiare te te ardhurave te DPPM eshte llogaritur qe heDdeku financiar i percaktuar ne strategji te mbulohet nga buxheti i DPPI, me ndryshimin e struktures administrative te DPPM-se nga nje institucion publik buxhetor ne nje Agjenci Autonome ne baze te neneve 10 e 20 te Ligjit nr. 90/2012, "Per organizimin dhe funksionimin e administrates shteterore".

Ky dokument strategjik shoqerohet me nje plan veprimesh ku kostohen gjithe objektivat sipas produkteve, duke parashikuar pjesen e mbuluar nga buxheti i shtetit dhe ate qe kerkon financim te huaj.

Me poshte paraqiten ne forme tabelore kostot per permbushjetl e objektivave, sipas produkteve te referuara ne strategji:

Tabela 1: Kostimi i zbatimit te strategjise sipas objektiva,1e 2016-2020 dhe Kostimi total i Strategjise

Objektiva te mbuluara nga Kosto Hendek Komente per objektivat Totale ne Buxhet

Strategjia 000/lek

Financiar20 me hendek financiar

20Hendeku financiar, ne pamundesi per financime nga buxheti apo donatoret, eshte lJogaritur te mbulohet nga buxheti i DPPI me nclryshirnin e struktures administrative te DPPM-se nga nje institucion publik buxhetor ne nje Agjenci Autonome.


Faqe|11255

TOTALI 470,725 260,964 209,761

M iratimj i akteve ]igjore dbe nenligjore, nenshkrimi i Maneveshjeve

4,694 3,000 1,694 Nderkombetare, hartimi dhe miratimi ndryshimeve ne Kodin Penal e Kodin e

Permiresimi i kuadrit Jigjor. Procedures Penale, zbatimi i projekteve te hartuara. Trajnime stafi, manje pjese ne konforeoca, workshope, n-itja e

94,145 47,533 46,6 12 nivelit te cilesise se

Zhvillirni dhe forcimi i sherbimeve institucioneve, te perfshira ne administrative, forcimi i zbatimin e te drejtave te kapaciteteve pronesise intelektuale. administrative.

Bashkepunim F orcimi i bashkepunimit dhe transparentdhe eficient koordinimit midis ndennjet institucioneve, si ne nivel institucionevedhe kombetar ashtu edhe ne nivel

152,581 59,963 92,618 organizatave te

rajonal apo me gjere, ne peif shira, organizim funks ion te penniresimit te operacionesh, punes ne mbrojtje te te nenshkrim i drejtave te pronesise memorandumeve te intelektuale. bashkepunimit.

Infotmim. i nxenesve, studenteve, publik:ut. Seminare, konferenca, aktivitete promovuese

219,305 150,000 160,000 per kete qellim. Hartim modulesh per nxenesit e

Rritja e ndergjegjesimit te shkollave, studentet, publikut ne Shqiperi lidhur trajnimi i mesuesve, me te drejta:t e pronesise penniresim i dialogut intelektuale. me biznesin.


Faqe|11256

KAPITULLV

LLOGARIDHENIA, MONITORIMI DHE ANALIZA VLERESUESE.

Monitorimi i Strategjise. Strukturat perkatese

Me Urdhrin nr. 112, date 26.08.2015 "Per ngritjen e grupit nderinstitucional te punes per bashkerendimin. hartimin dhe ndjekjen e zbatimit te dokumentit strategjik per pronesine intelektuale 2016-2020" u krijua gmpi i punes per hartimin e saj. Ky grup duhet te ndjeke ne vazhdimesi zbatimin e dokumentit Strategjik per Pronesine Intelektuale 2016-2020, te bashkerendoje punen qe lidhet me 9eshtje te zbatimit te ketij dokumenti strategjik si dhe te monitoroje pe1fom1ancen e zbatimit te saj.

Drejtues i ketij grupi do te jete Zv/Ministri i Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtise dhe Sipermanjes. Sekretariati teknik per Gmpin Nderinstitucional te Punes do te jete Drejtoria e Pergjithshme e Patentave dhe Markave prane MZHETTS, e cila dote bashkepunoje ngushtesisht me institucionet e tjera, sidomos me ZSHDA (DDA), DPD, DPSH, etj.

Sekretariati teknik dote : a. monitoroje zbatimin e masave te parashikuara ne planin e veprimit te kesaj Strategjie; b. mbledhe 9do gjashte muaj informacion nga institucionet shteterore, te cilat jane drejtperdrejt

pergjegjese per masat respektive qe ato kane ne Planin e Veprimit te kesaj Strategjie; c. pergatise dy raporte ne vit, perkatesisht 6-nntjor dhe l-vje9ar, per ecurine e zbatimit te masave

te strategjise per zbatimin e te drejtave te Pronesise Intelektuale.

Raportet 6-mujore dhe l -vje9are i paraqiten Grupit Nderinstitucional te Punes nga Zv/Ministri i Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtise dhe Sipeimanjes. Gtupi Nde1institucional diskuton per zbatueshmerine e masave dhe problematiken e lidhur me to, si dhe meIT vendime per 9eshtje institucionale. Institucionet pergjegjese do te raportojne prane MZHE1TS mbi nivelin e zbatimit te masave ne strategjine dhe planin e veprimit per zbatimin e te drejtave te Pronesise lnte]ektuale, problematiken e zbatimit te tyre, si dhe rekomandime per permiresimin e situates. Gjithashtu, dote dergohen te dhenat perkatese per analizen e inspektimeve te kryera per zbatimin e te drejtave te Pronesise Intelektuale, munrin e trajnimeve, numrin e akteve ligjore dhe nenligjore te ndryshuara ne afatin perkates; numrin e fushatave te ndergjegjesimit per te drejtat e Pronesise Intelektuale; numrin e 9eshtjeve gjyqesore lidhur me te drejtat e Pronesise Intelektuale, numrin e subjekteve te gjobitura per 9eshtje te se drejtes se Pronesise Intelektuale, numrin e personave te trajnuar (gjykates e prokurore) per te drejtat e Pronesise Intelektuale, etj.

Sekretariati teknik dote hartoje metodologjine e raportimit sipas nje fo1mati te standardizuar.

Treguesit e parashikuar ne SKPI (2016-2020)

Objektivat e parashikuara ne Strategjine Kombetare per PI 2016-2020 jane objektiva te matshme, speci:fike dhe konkrete. Treguesit e perzgjedhur per monitorimin e strategjise, te cilat jane pjese e Dokumentit te Strategjise, ne pergjithesi mbulojne vleresimin e te gjitha objektivave kryesore te strategjise. Treguesit e parashikuar ne SKPI 2016-2020 paraqiten me poshte ne fonne tabelare:


Faqe|11257

T abela <' t rcgu<-Sve dhe impnkti pfr mon.itorimin e Stmtegjise Kombct:u"l' tc Pl

I. Pl!nnlrfslml I kuadrlt lltlor

N r. Pershkrimi i lnstltudonl VltJ l\lilnJm e h'egues,·e

oc M!'le2les boze21 llo11arlt les Svn1ml 2011121

Mirnt imi i sbtcsavc dhc Numcr ligji i

I ndryshimevc n0 projekt DPPM(DPPI) 2016 Nje ligj imiralunr li11:iin 9947/2008

ndryshuar

I lartimi i rregulloreve

2 nt! zbat im t~

DPPM (DPPI) 2016 Kumer VKM te 9 VKM le mirntuara

ndryshimeve t~ l igjit miratuara 9947/2008 Mirat im i ndrysbimeve nil Ligj in Nr. 7905. da~ 21.0J 1995 " Kodi i Ministria e

3 Procedures Penale i Kulturcs, DPSII,

2016 Numcr ligji i

Njil ligj i miraluar RSH'', i ndryshuar dhe Ministria e ndryshuar ndryshimevc te tjera te Dtejtes ise propozuura nc kodin oenal . NlUnri i Marr~wshjeve

4 Nderkom.beiare tc DPPM (DPPI)

2016 Num<ir ligji i Kater ligje te miratuar per

nenshkruara nc fushen miratnar ratitikimio e marreveshjevc c Pron~ ise [ndustrialc

Aderimi u~ dy Tralctalc rvlioistria c Numer ligji i Dy ligje tli miratuara p~r 5 (lvfinistria ~ Kultures 2016

/DOA) J.,:ultur~s, DDA miratuar rnlifikimin e m~veshj eve

Numer Dy dokmnente per vler.!!s imin e

6 Hart imi i dokumenteve ISHMT 201 6 dokumenti i riskut te hanuara oer vleres imin e riskut hartuar

" Keto Lil dhcna nukJanil te disponucshmc. por mund ta mblidh<:n nga tf gjiiha insotucionet duke filluar nga vni 2016 "'Synimi 2018 tregon reahzimin ne num ~r ose % krahasuarm c vibn bazc. n Synim1 2020 trcgon tregon n:atizimin nc nlll1l<T ose % krahasuar me vilinba~

Hartimi i planil te Numer Dy dokumenta t.:! planit te

7 inspekti.mit ISHMT 2016 dol-'llment i i iospektimit te miramara

hartuar Miratimi i

8 projektvcndimil pcr

MAS 2016 Ntuni:r VKM te Njt! VKM e miratuar

ngritjen c sistcmit hartuara antiplagjiature

II. Zh,•IUlml dhe fordml I lnstltudon~n, te perfshlra ne 7.batlmin e te d.rejtne te Pl

9 Shtimi i stafo te

OPPM (DPPI) 2016 Num<!r

Gjashte punonj es me shume DPPM. punonjesish

Hartimi i udherrefyes it Numer Njii udherriifyes per ekzaminimin 10 per ekzaminimin e DPPM (DPPI) 2015 udbcrrefyes te e mark.ave dbe 11je udberrefyes per

markave dbe patenlave. hartuar ekzamirumin e palentave i hartuar

Numri i sberbimeve Numer sberbime

Nj~ slt~rbim e leklronik i 11 DPPM (DPPI) 2016 elektronike te

online te pl!nniresuara pem1iresuara pem1ir<'!suar

Nmuri i tr.ijnimeve ti: DPPM (DPPI), Numer

12 stafil le DPPM, DOA,

DDA,DPSH, 2016 lrajn imcsb t~ 24 trajnimc

DPSI-I, DPD brenda vendit DPD realizuara

Nurmi i takimeve OPPM ( DPPI),

13 nd(;m1jct institucioncvc DDA, DPSII, 2016 Numer takimesb 22 takime

DPD

Rritja c ciles ise se Permir~im i

sbprebur me ~ 14 sherb imeve DPPM (DPPI) 2016

me shume se viti 50%

adminis1rative. baze

Numri i trajnimeve te Numer

15 stafit te DPPM, ODA, ODA, DPSH.

2016 traju imesh te 59 trajnime me shume se viti baze DPSH, OPD jash1c DPD vendit stafil

SvnJmJ 202o"

Njc ligj i mira11.,ar

9 VKM te miratuara

Nje I igj i miratuar

Kater ligje te miratuar per ratifikimin e

marr<!vcsbicv.: Dy ligje ti! miraluara pi!r

ratil:ikimin .; m~veshjeve

Dy dokurnente per vleresimin e riskut t~

hartuarn

Dy dolaunellla te planit te inspek-tiJnit te miratuara

Nje Vlwl c miraluar

Gjashte punonjes me shum.:!

NjG udh~rr<!fyes p~r ekzaminimin e mark.ave dbe nje udhiirrefyes per

ekzruninimin e patentave i hartuar

Nje sherbim del.."tronik i pem1 iresuar

l 7trajuime

22 takimc

100~.

101 traju ime me shume se viti baz.:


Faqe|11258

Numri i manualcvc dbc Numcr 16 udhezucsve te hanuara DPD 2016 udhem':fyes te Nje udhezues Njil udhezues

per do~anierel hartuar Ntuuri i publ ikimcvc te Numer

12 buletine ti' PI ni: vit, ml! shume 17 buletineve (marlrn dhe DPPM 20 16 publikimesh me

se ne vit in baze 24 buletine te PI ne vit, me

patcnta) shume shume sc ne vit in baze

18 Rritja e numrit te

DPSH 2016 Numer hetimesh

I 0° o me shtuul! he time hetim~ve i shprebur ne O o I O~o me shume hct ime

Numcr

Krijim i i agjeucivc ti! Ministria e agjencish li! Dy agjenci li! administrimjl Kater agjenci te

19 20 16 administrimit kolektiv me shume s e ne \'ilin administrimit ko lektiv mt'! admin..istrimil kolcktiv Kultur<is, DDA

kolektiv me bnze shume se ne vitin bnze shume

20 Krijim i i nje sporteLi Minis1ria e

20 16 Numer Nje sportel unik per pagesat per t~ Nje sportel unil pi!r

will< ··one stop shop Kulu1r~. ODA sportclcsh unik dr.:jtat e autorit pagcs:n per tc drcjuu c autorit

Nwn.!r Nentl! sherbime le rcj a ne

21 Ntunri i sherbimeve ne

DPPM (DPPl) 20 16 sherbimesh le Pese sherbime Ii! rej a ne faqet faqet zyrtare me shume s e

faqen e inlem ..,tit reja ne faqen zyrtare me shume se viti baze viti baze z vrtarc

Ill. Forcimi i bashki'punimit dhc koordinimit miclli institucioncve, sl Iii ru,·cl kombctar ashtu edhc ne nivd rajonal apo me d cri, ni' funkslon te nennires mlt te ountts ni' mbroitle te te dreitan te oronesi!lil lntelektualt>

MZHETIS, DPPM (DPPI).

ISl lJ\i'f. Gjasht.? takime te

Numri j takimeve p&- Mmistrjae Dhjet.i tak.ime 18 22 mouitorimin c S tratcgjisii ~ ullures. 2016

Numi!r takimesh ti! orgcmizuara n,e organizuara me shumc sc

20 16-2020 DOA, DPSII. grup il le puues shum! se ne vilin

ne viiin 2016 Mirustria e

1016

Drejtes ise, DPD

MZHETIS. DPPM ( DPPI).

ISHMT. Nurnri i ll·ajnimeve Lil Ministria e

18 trajnime le 23 orgai,iz uara ndi!nuj el Kultures. 2016 Numer trajnimesh

organizuarn 30 lrajnime ti! organizuara

ins1i1ucio11eve DDA, DPSH. Ministria c Drejte.sise.

DPD Numri i aktivitcleve le organ iz uarn nga DPPM dhc DPPM ( DJ>PI ).

20 ak1ivitete te 24 DDA me univcrs itew dhe Mini!lt ria e 2016 Numer a1'1 ivitctcsh

organizuara 38 aktivit~tc te organ izu ara

organizalat shkencore dhe Ku llures, DDA z hvill imore Nurnri i operacion~ve tf

DPD. DPT, 3 opcracionc tc 5 operacione te

25 1>erbashkela si DPD, DPT, ISIIMT

2016 N rnner operacionesh perbashketa

perb,1shkel11 lnsoek:tora! i trel!.ul Nu1mi i aklivilcteve

13 ak1ivitete 26

bashkepunuese nden njel DDA Ministria e 2016 Nmm'lr akt ivitctesb raj ona le

23 aktivitete raj onale me zyrat rajona le bomologe 11.:! Kulluri!s. DDA

l.:organizuara li!organizuarn

fushen e te dre iti!s s!! aulorit Krijimi i njc grupi nderinstitucional per

Ministria e n j e grnp pune i 1tje grup pune i krijuar

27 monitori111i11 e rllspeh imit te le Kulturi!s. DOA

201 6 Numer grupi i pun~s krijuar

drejlave ti! aulorit 11g11 OSIIMA-tc. Nmnri i lrnjnimew le stafi t le

Mini~ria e Numer akt ivitetesb 3 ak:t ivi td e 5 ak1 ivitete ln1j11uese t.:i

28 AAK-ve mbi 9eshtjc1 e Kulluri!s, DDA

2016 trajnuese

lr~inucsc ti! organizuara menaxhimil ko lcktiv organizuarn

Nurmi i rrnjnimevc te Numer 5 akli vitelc 9 akJ ivitcle trajmresc le

29 gjyqtnreve nga SHKM

SHKM 2016 akti vitelesbtraj nuese

traj nues~ le organizuara oru.anizuara

Numri i tckstcvc dhe librnvc qli MAS, IZ.HA, 2 tekste librash qe 2 lekste libm~h qe trajtojni! 30

lrajlojne ~eshye le Pl DPPM (DPPf), 2016 Num~r tekstesh trajtojne 9esbtje te <;/!shtj e li! PI.

ODA PL


Faqe|11259

JV. RritJ,a ,. ndi',;,lc •U.:slmJt le publlkut ni' Shq lpi'ri Udhur me Ill drd tat e Pl 0~ e Lrajnlmcve 1e mesue.sve 1-!

MAS, DPP~I 0 o e m~sueseve q<'l japin 50° o mesucs l~ 100°0 milsues te trajnuar

31 shko llave Ii! c iklit 9-\je,;ar dhe (DPPI), ODA 20 16 lendi!n e PI. te trujnuar

trajnuar p.!!r lt nd<'in pc!r l<'ind! n e Pl t~ mcs~m e Pl Nlunri i aktivilc tcve p<'lr identifikimin e bizneseve me

Numcr 1akimesh me 25 ta.k im e rnc 45 takime me shumi!. me

32 potcncial ti! mundshem OPP/o.1 (OPPI) 20 16 b i1_J1ese shum~. me biznesc bizncse

,novati v per patenlat dhe cliseniot Numri i qendrave h'! infonnimit

33 qe do le ngrihcn ne DPPM (OPP!).

20 16 Numer qendr:ish 2 qendra Ii! krijuara 3 qendra t~ krijuara

univers ite1~1 teknike ni! Vlor<!. Universitete Shkoder, Korce. Numri i trajnime"e specifike

34 p.:'r stafin e c1endraw t~ DPPM (OPP!). 20 16 Num~r trajnimesh

12 ak1.ivitde 30 aktivi1e1e trajnuese infonnacionil mbi perdorimin e Uniwrsitele lrajuuese sis1emit. Numri i akti vileteve p<'!r

9 ak1ivi1ete ne 2O11a 17 ak'li vitete ni! zona 1<'!

35 identifikimin e produkleve OPPM (OPP!) 2016 N wner al.1-ivitetesh le ndryshme Ii! ndryshme l~ Shqip~ris~

potcociale dhe idcntifiki mi i Shq iperisc

zonavc

Numri i al.1ivite leve per 20 akli vi1ete n<! zona le ideniifikimin c biznesevc me

IO al..1ivitete ni! ndryshm.: ti! Shqipcrise 36 potencial 1.:! mund~hem p i!r

DPPM (DPPI) 20 16 N umer al..1 iv i1etesh zona ti!ndryslm1e le

mnrka shcrbimi Shq iperisi!

20 al.1 iviie1e 40 akti\~1e1e trajnuese me

Numri i trajnimcve spccifike 11! trajnuese me biznesel e identifikuara 37 ket yre b izne11evc

OPPM (DPPI) 2016 Numer trajnimcsh b i211cse1 e

identifikuara

Numri i :iktivite tevc promovucsc ne fonn~n c l) PPM (DPPI). 2016 N wner al.1 ivi1e1esh J konkurse tc .5 kon l..urse t;,'! orgnuizuar

38 konkurscvc pi!r njohurit~ mbi DOA organizuar Pl

Nmnri i tryezave W mm1buUaketa me publil.,111 si 36 tryeza tc m 1mbullakcta dhe i tak.imeve infom1ative me DPPM (OPPI), 20 tryeza tf te organizuara

39 kategori le ndryshmc DOA. 20 16 Numer aktiv itetesh m1mbul laketa le perdoruesish te drejtash ne AKKSHI organizuara lidhje me ,~btjet e 1e drejt.'!s s/! autorit n/! RS 1-1

40 Numri i konfercncave mbi Pl DPPM (DPPI),

20 16 Numer konferencasb 3 kon ferenca tc

5 konferenca te organizuar DDA organ izu11r

Numri i ktuTiku lave t<'! MAS.IZHA Numor kun-ikulash

2 kurriku la te 2 kurril..,ila te miratuara 41

miratuara 201 6

miratuara Numri i bashkcpunimcvc me DPPM (DPPI),

Num/!r takim~ h le 24 takimc t~ 40 takimc tc pcrbashkcta

-'2 Dbomal c T rcgtisc dhc uni onin DDA, Dhomat 20 16 p~rbashkcia

pcrbashkct a le tc organizuara e Dhomave e tregtis~ organizuara


Faqe|11260

AN.EKS I

Plani i vcprimjt i Strategjise Kombetarc le Pronesjse Intelektuale

KOSTO TOT ALE OOM,EKt: -170.725

illim~'I st rate · Ike

I. p,;,-mi resimi i kuadrit Ii · or

KOSTO TOTALE E ODJEKTIVIT I (000/LEKE): 4,694

Nr Objeklivat Produkl CL l"nstitucioni Afalii Kosto (nc miji! kke) Burimi i mbulimit Pergjegji's zbatimit

i. tvfirntimi i ndrysh.imeve dhe shlesave ne ligjin 9947

date 07.07.2008 "Pl!r DPPM(DPPI) 2017 1.500 Bu.xhcti i DPPM (DPPf) Pronesine lndustria le". i

nd shuar. P&- miri~imi i ii. I lartimi i rregullorevc

kuadrit ligjor le 11tizb:11im tii ligjit.9947. DPl'M (DPPI) 2018 1,000 Buxl1eti i DPPM (DPPIJ

pronesiSC in dust ri ale d he iii.Miratim i ndrysb imeve 11' drejt:ovc ti! nil Li&jinNr.7905.

MJNlSTlUA E auloril . date 21.3.1995 "Kodi i

KULTuXES. Procedures Penale i DPSH, 2016 750 Buxheli shtetil RSH, i 1tdryshuar". MlNlSTRlAE dhe ndryshimcve le DREITESISE tjcra le propo;iuara nc

kodin penaL iv. llarti,ni i rregullores

MZHETfS p<!r funksionimin e ISHlvlT 1016 120 Buxheti shtelil

lnspcktoratit

i. NenshkTimi i Mnrrcveshjes se Lisbones DPPM(DPPI) 2018 140 Bushet i i DPPM (OPPI)

dhe M.1.i i G"eneves

ii. Nenshkrimi i DPPM(DPP)) 2018 80 BILxheti i DPPM (OPP)) Mnrrevesltjes se Lok.,mos

iii. Nenshkrimi i

Ratilikimi i m.1m."'vcshjcs c Vjcncs per l:rijimin e nje Klasifikimi DPPM(DPPI) 2018 80 Bu.'<heti i DPPM (DPPI) marri'wshjc,·e W Ndi;rkombi:t.,r le

2 ljcra nii fushiin c elemcnteve figurntive le Proniilsi$i! Mark;ive

lntelcktuale. iv. Ade.-imi me ligj ne

MINISTRIAE T ral..1.1tin e t\ ltrrokesl1i1 per KULTURtS. 2017 90 Buxheti shtclil

pcrsonot me dcmtimc ne DDA shikim.

v. Aderimi me ligj ne MINISTRJAE Trnl..111tin c Pekinit mbi KULTlJRES. 2018 90 Buxheti shtctit

vcprat audio,•izuale: DOA

1-larti mi dhe mira1i mi i DPSIL

3 dispotilave nl' Ndryshimc tc Kodit le MINISTRIA E 684 Bu.xhct.i shletit

Kodin e Procedures Penale DREJTfSlSI; 1016 Procedures

Penale

Pi'nlitesintl i bnzils Ugjore

me akte i. Hanimi dhe mir:1timi i 3 -.. ni'nllgjore si manualeve dhe DPD mujotirIV 160 Bt11d1.:1i i sh1e1i1 udhi"i.lmc dhe udh.:!zimeve. 2016 manunle pi.tr doon11i e,1·ct.


Faqe|11261

Miratimi i numualcvc dhc

udhc1Jmevc. i. Hartimi dhe miratimi i

projekt vendimil per

Ngritja dhe ngritjcn e sistemit anti-

funksl oniml I plagj iatur-: ti:

JvlAS 5 sistcmit

doktorataw nil AKKSHI

2017 0 Buxh.:ti i sbtetil

plag_jiature bashki!punim me

Ministrine e Arsimit dhe Sportit db.: AKTI-11.

6

n. Zhvlllimi dhe forcimi i inslitucioneve, le perfshira ne :ibat imin e rn drejtave le pronesise intelektuale.

KOSTO TOT ALEE OBJEKTIVIT II (OOOILEJ..'E): 94,145

Nr. Objektivat P·roduktet lnsti lucioni Aratii

Kosto (ne m ije lcke) Durim i i mbulimit Pcrgjegjes 1.batimit

i. Shtimi i st.ifit le DPPM DPPM(DPPI) 2017-20 18 5.000 Buxheti i DPPi.vl (DPPl) me mbi 30 punonjes.

ii. K.rijimi i Kesh illit DPPi\ I ( DPPrJ 2017 1.000 Bm::heti i DPPM (DP.Pl) !vlbikeqyres

iii. Rikompo7jmi i Bordit te Apelil si dhe paj isja e DPPM(DPPI) 2017 500 Bu.,heti DPPM (DPPI)

tij kompctcnca le rendesishme lil!iore.

iv. Krij imi i dhomes per shfuqizim dhe DPPM. (DPPI) 2017 500 Bu.~heti i DPPM (DPPI)

pavlcfshmcri si pjcse e DPPM

Fordmi i v. Trajnim i vazhducshcm kapaci tete,·e i stafit le DPPM dhe DDA

administ rative i ofrnar nga eksperte te te DDA,DPPM 2016-2020 Buxheti i shtetit/ Ba ... heli i

institucioncve huaj mbi :zJ1villimet e (DPPJ) 3,900

DPPM te perrshira nil

fundjt ne fo.shen e Pl, (DPPT)/EO'OBPf,ZEP,ZPIBE kurse dhe trajnnne te

rusben e PI munclesuara nga organizala ndcrkombetare me synim pcrrnircsimin e profesionalizmit le stafit.

6 vi. Manja pjesi! ne DDA.DPPM

konferenca. lrajnime dhe (OPPI). DPD. 2016-2020 15.280 Ba~eti i shtetit/ B1Lweti i workshop-c

DPSH DPPM (DPPI)/ Donato~

nderkombctare.


Faqe|11262

vii.Organizi mi i trajnimeve disa ditore per special.istet

e hetimil te krimeve DDA.DPPM ekonomike dhe financinre (DPP[), DPD, 2016-202() 402

Buxbeti i shtctiV I3uxbeli i ne Ak..,dcmine e Sigurise DPPM(DPPI)

ne bashkepunim me DPSH, Al(U

DPPM. DPD. DOA. Prob1rori 11e dbe AKU .

viii .Pemliresimi i strnl-1ures organizalive dhe

DDA,DPPM Buxheli i sbtetit/ Buxhcti i funksionale te 2016-2020 1.400 lnstitucioneve le perf.~hira

(DPPI) DPPM(DPPI)

ne sistem.

ix. Krijimi i nje Akademie per Pl-nc brend.1 slrul--turiis se DPPM, e cila do tc bi.'jc lrajnimin e vazhdueshem DPPM (DPPI).

2020 1, l46 Buxl1e1i i shlelit/ Buxheti i

le le gj ithe akloreve ne t'v1AS DPPM(DPPIJ sistem, si dhe do te ha1toje tekste urlornmese ne kete

fushii.

l\dert imi i nj ii i . Fon:imi i k.1pacilelevc infrastruktu re admi11istrat ive te DPD dhe

le mirc'filltc Degl'vc Doganore, adminislratiYe nepennjet lrajn imeve te

brenda vazhdueshme per le insti lucioneve pcrditcsuar me zhvillimet

.,. 7 DPD mujori/IV 100 Bw<heti i shletit

kombdanJte mete reja legjislalive dhe 2016

perfshira nl' per W pavelcsuar me mire sigur imin e procedural ekzisluese mbrojtjes se doganore, qe lidhen me

pronesise zbatimin c tc drcjtavc le intelektuale. pronesise intelektuale.

-- -ii. Krijimi i pi:'Tdorucsvene bazen e le dhenave sipas

specifikave te <;do te 3 " instilucioni per ti: perfiuar

DPD mujori/IV 160 Buxheti i shtetit infonmacione te cilat do ti: slierl>ejne per te 2016

pemliresuar cilesine e punes

i. Shl-'llrtimi i afateve te DPPtvf 2016 100 Buxheti i shtetil ekzaminimit

ii. Rr itj a e nnmrit te Rritja e nivelit publikimevc tc bulctinil tc DPPM 2016 100 BtLmeti i shtctit

8 1e ci lesise se Pl sherbimeve

iii. Hartimi i udheiTefyesil Bu,xheti i shletit, Bu.xhcti i DPPM pcr ekzaminimin e DPPM 2016-2018 2.000 (OPP!)/ Donatore

markave dhe patentave

Rritj a e numrit te betiml!\•e per

shkeljet (' le i. Rrilja me 5% ne vii e

9 drejtavete evidentimit te veprave

DPSH 2016-2017 303 Btlxheti j Sllletil Pronesise pen a le ne sh keljen e te

lntelektuale drtjtave te Pl. per Policine e

Shtelit. Permiresimi i

sistemit te i. lnstalimi i vcrsionit tc menashimit plote te software [NES + i

dhe perpunimit cili do te sMrb~ic si baze

10 te

te dhenash dhe ne DPD 3-mujori/4 no Bu,xheti I Shtetit

informacionit procesimin e kerkesave per 2016

per te drejtat e veprim doganor nc: fonmat proncsise eleklronik.

intclcktuale nc DPD.


Faqe|11263

i. Modemizimi i sisterueve TIK me

qeUim penniresimin c DPP~L DPD. komunikimil ndJm1jel DDA,DPSH,

2019-2020 10.000 Buxheli i shtetiV Bu..xheli i

instil:ucioneve te PROKURORI, DPPM (DPPIY Donatore

Komu11ikimi p/Jrfshira ne sistemin e GJYQESOR

eleklronik regjistrimil dhe zbatimil

l1 ndermjel tc tc drcjtave te Pl.

institucioneve ii. Perdit/lsimi ne kohe DPPM, DPD,

le pi.'rfshi ra 11e reale i te dhenave. DDA, DPSH,

2019-2020 3,000 Bm,hcti i shlctit/ Buxhcti i

sistem. PROKURORI, DPP1\-i (DPPI')/ Donalore GJYQESOR

iii. Trajnimi i stafit le DPPM,DPD, instimcioneve ne DDA,DPSH,

2019-2020 2,000 Buxheti i sht.c::tit/ Buxheti i

perdorimin e ketyre PROKURORI, DPPM (DPPIY Donalorc Eist.mieve GJYQESOR

i. Nx itja e krijimit 1e agjcnci,·c le administrimit kolektiv le te drtjtave Ii! autorit dhe le drejtave ti!

DDA,AAK 2016-2020 450 Buxheti i shtelit lidhura dhc per dege le artit te cilat nukjan~ le

mbuluara. p.sh. Fotografia eli.

Mbikeqyrja ii. Krijimi i njc sporteli 12 dhe monitorirui unik "one stop shop"per

i Agjenci.-e te pagcsat e le drejtavc te DDA 2016-2020 50 Buxhcti i sl1tetit Adminis1rimit autorit dhe te drejtave te kolektiv nga liclhura. inslitucionct iii. Monitorimi ne menyre pergjegjese. periodike i veprimtarise se

Agjencive le DDA 20 16-2020 ;o Buxheti i shtctil

Administrimit kolektiv ti! te drejt.we te autorit dhe te

clreitave te lidhura.

i. Pasurimi i bibliotekes me materiale shqiptare dhe le huaja pi:T ti: pi:rballuar SHKM 20[6-2020 28 Bu.xheti i shtctit

kurset e rtja qe do te 1J1vi llohen.

ii. Pi,rl..'thimi n~ shqip i r,,cshtjevc me le

SHKM 20[6-2020 600 OBPI riindcsishmc: tc Gjykatcs Zhvillimidhc E\.Topiane ti.\ Drejtilsise. permiresimi

ivazhdueshi'm i iii. Zhvillimi dhe tl1ellimi i l3

bibliotckes se lidlijeve 10 0.1 me Sbkolles se bib liotekat e sbkolla,·e

l\llagjistratures. c'loTOpi.anc le magjistratures dhe institucioneve le tjern ligjore. Prioritet do te jete

sigurimi i akliesit ne SHKM. 20 16-2020 210 Bu.xheti i shletit biblioleka dhe baza te

dherrnsh online, e cila do beje le mundur thcllimin e njohurivc dhc rc.1.liz.imin c

kerkimeve ne fusben e pronesise in1elel..'tuale.

Permiresimi i i. Zhvillimi i kapaciteteve infraslruklures dhe pajisjeve ne menyre qe

TU{, te imph::mentoje nje sistem

u modernizimi i TIK modem. Sigurimi i DPPM. (DPPI) 2016-2020 32,000 Buxheti i shtetit / Buxheti i

sherbimeve te njil p{!rputhshmilric te plow DPPJ\.1 (OPP!)/ Donalore OPPMdhe te sistemit TIK kombetar

permiresimi i me ate le OBPI, 2EP dhe procedura ve te ZPJ£U.


Faqe|11264

regjistrimit te ii.Aplikimi online per le objcklcvc 1il Pl. gjitha sherbi.met qe ofron

OPPM dhe integrimi i sislcmil SJ\PJ nc njelin e nderveprimit te bazave le

te dl1enave shteterore, OPPM(DPPI) 2017-2020 4.200

811,~ieti i shtetit / 811,~1eti i implemenlimin 100% per DPPM (OPP[)/ Donatore

~do cloklunenl i d<-1>ozi1uar ne OPPM ne sislemin EDMS duke c kthycr

procedural e zyren no e-dossic.

iii. Penniresimi i faqes Bmchcti i shtclit/ Bu,;;,hcti i zyrtare 1c OPPM-se dhc DPPM(DPPI) 2016-2020 7.546

OPPivt (OPP!)/ Donal ore regjistrave oaline.

iv. Ptrfundimi i sal..1esimi1 ne SAP!, i le dbenave tc ])PPM 2016 100 Blll(heti i shtetil marbve ud~rkombCt:u-e

iv. Skanimi i ark:ives se Markavc, ])isenjove

Buxheti i shtetil / Btud1eti i Industri:1lc dhe Trcguesvc DPPl\1 2016-2017 500 DPPM (OPP!)/ Donalore Gjeografike dhc saktt!simi i le dhi:nave le regjistrave.

i. Regjislrimi i veprave le te drejtes si: autorit do H!

Pcrmirllsimi kryhct onl inc duke DDA 2017 400 81L,-heli i sl1lelil

dhe aulomalizuar ki!shtu fu nksionimi proccsin c rcgjistrimil le

15 sistemil te veprnve. regj islrimil Iii ii. Aplik:imi i ki.:tij sislemi te drej tes se on line sjell proccdura me

autorit onlinc. le shpejla regj istrimi si dhe ODA 2017 400 Bw.:heti i shtetit (2018-2020 verilikimin Online tel ,;do

vcpre tc rcgjistruar.

i. Ngl'itja prnne universiteteve dhe

organ izatave shkcncore dbe zhvilJimore e qcndrave

U! transferim it le lv!AS, tcknologjisc clhe fiU.imin e UNIVERSITETET

puot!s sc! tyre.

Ngriljn c ii. Hartimi i nje model

16 <rend r ave tc konlratc ligjorc per 2018-2020 0 Buxhel'i i shlelil/ Donatorc transfcrimit te

teknologjise veprimt..ri shkencore dhe

zhvi llim ku lil percaktohen qarte tc dr~jlal elite MAS,

detyrirnel C Ii! gjithe UNIVERSITETET aktoreve nil l>ashki!puoim AKKSHI.

(universilet me orga ni1.1tat shkencore dhe te zhvillirnit

me individcl).

111. f'orcimi i bll5hki!punimit dhe koordinim it midis in5liiucioneve, si ni! nivel kombi.'iar ashha edhe ni! nivel rajonal apo me gjere, ni! fun ksion tc pi.'rmiri)simil til punt's nl1 mbrojtjt• Iii ti! drcjlaH• I~ proni'sisi! inlck kluale.

KOSTO TOTAL£ EOBJEKTIVJT IIJ (000/LEKE): 152,581

Nr. Objel..'1ivut Produklet lnstitucioni Afatii Ko51o(nc mijc

I Buri mi i mbuli rnit Pcrgjegj~ 1.batimi1 lcke)


Faqe|11265

i. Bashkepunim lransp:1rent dhe eficcnt

midis institucionevc dh~ organi:wt.ive kompete,ite DPPM (DPPI),

le p.:rlshira ne sistem. DDA,DPSH, 2016-2020 I l,460 13uxheti i sl1tetil/ Bm(heti i OPPM bashkepunime le ng,itura DPD. lSHlvlT, (DPPI)/ Doaator<l

mbi bazen e SHM. AKKSrll marrevcsltjcve dhe

dokumenleve te miratuara.

ii. Trajnimc I()

vazhdueshme t!l stafil ti! DPPM (DPPI). inst itucioneve te perfshira

n8 fushen e Proocsise DDA, DPSH, Buxheti i shtctit/ Buxhcti i DPPM lntelck'tua le si dhe pL'r

DPD.ISHMT. 2016-2020 &5.383 (DPPJ)/ Donatoril SHM, sistemin c Drtjtesise, PROKUROR.IA rritj e e bashke1>unimit me Shkollen e Magjislratui-es.

iii .. Organizimi i

Forcimi i operacioneve le

perbashketa kombetare DPD, DPT, bashkiipunimit me DPSH, DPD, DPT. AKU 2016-2020 4,l25 Buxheti i Shtctit

dhe AKU. lnspcktoralin e koordinimit trcguL

midis iv. Organizmi i institucioneve opcracioneve 18

17 ni.i nivel pii;rbasl1keta me slrukturat kombetar, ligjzbatuese ne nivel r.ijonal dhe kombct.,r (Policia e

DPSH.DPD 2016-2020 3.725 Buxheti i Sbtetit nderkom bi!t ar. Shk tii. Z:,,rn shqiptare per tc Drejtat e Autoril dhe/ose struk-tura

kont:rolluesc te tregut le brendshi!m ).

v. Organizmi dhe menaxhimii

operacioneve per mbro.~jen e te drejtave te

pronesise intelek1uale DPSH, DPD 2016-2020 3,725 Buxheti i Shtetit duke pe,fshire vendet e

anetare Southeast European Law

Enforcement Center (SELEC)

vi. Organizimi dhe menaxhirni i

operacioneve nga Interpoli, Organizat.i DPSH,DPD 2016-2020 3,725 Buxheti i Shtetit Boterore e Doganave dhe/ose nga Sherbime Doganore Homologe.

v ii. Forcimi i bashk.epunimit rue zyrat rajonale homologe ne fusMn e te drejtes se

autoritsi dhe organizmit DDA,AMA 2016-2020 2,000 Bnxheti i shtetit/ Donatore te al'tiviteteve te

pcrbashketa me <1ellim promovimi.n e te drejtes

se autorit.


Faqe|11266

viii. Bashkcpunim i instiluc.ioneve te Pl me

Agjcncine c Mbrojties se Konsurnatorit dhe

Autoritetin c Konkurrenccs.

DPPl\l (OPP[). .8uxl1eti i Shtetit/ Buxheti i DPPM Organi,.imi i takimcvc 2016-2020 190 dypa leshe apo cdhe AMKAh (DPPI)

trajnimeve ti: perbashkela lidhur me bashkcvcprimin

e cl! drcjtl!s si! konkurrences me

pronl!sine intelektuale:

ix. Bashkepunirn i OPPi\'1 me Prokurorinc per

ioformacione ne rastet e DPPM (OPP{), 2016-2020 184

Bwilieti i shtetit/ Buxheti i OPPM shkcljcs sc tc drcjlllvc ti! PROKURORIA (DPPI) pronareve te objektcve te

Pl.

i. Krijimi i nje mekanizmi per te siguruar b.1sltkepunimin

ODA, DPPM Btk-..beli i sb.tetit!Btkxheli i OPPM ·enshkrimi i transparent dl1e eficent 2016-2020 8,824 memorandu me me ODA, DPPM, ISi C\•IT

(DPPI), ISHi\ff (DPPf)

ve lC (Memorandume bashkepunimit bashkepunimi). db~ kr ijimi i

18 grupit ii. Nenshkrimi i

nderinstitucion Mcmorandumcvc tc al per Mirel'Uptimit me Zyrat ODA 2016-2020 196 Buxheti i shtetit

monitorimin e Rajonalc homologe le le respektimit te Drcjles se autorit. te d rejta,,e te iii. Krijimi i nje grupi

autorit odcrinst ilucional per mooitorimin e respektimit AMA.DOA 2017 l.600 Bu,xheti i shletit

te tl! df':itave tl! autorit nga OSHlvlA-tl!.

iv. Krijimi i plnneve Ii! p.:rb:1shkiita ti> punes me Policinc e shtcliL tatimet

DDA. Ai\i!A. dhe me Alv1A J><lr DPSH.DPT 2016-2020 200 Bu.xlieti i shletit

mooilorimin dbc respektim in e Ill drcj l ils si!

3UloriL

i. T rajnime te vnzhducshrnc le stafil Ii!

DOA. MK 2017 1.680 OBPI/EC AAK-ve mbi c;cshtie t e menaxhimit kolel.1.i\•.

Pt'rmircisimi ii. Ofrimi i ekspertizes se huaj te ckspcrtlive IC BE· DOA.AAK 2016-2020 1.680 OBPl/EC

dhe forciml i se1>cr AAK: 19 bashk~punimi1 iii. Monitorimi i

meAAK- vazhdueshilrn nga tc:(2018-2020) ZSIIDA (DOA) le AAK

ne ushlrim te DOA 2016-2020 50 B1txl1eli i shletil

kompetcncave qc u njeh u11ii1.

iv. l:l;ishkepunim i DDA AMA.ODA 2017 420 Bu.xlieti i sbletit

meAMA

i. Shtimi i numrit te trnjnimevc le gjybtcs\·e (1-2 lrajnime ne vit)te ang'1Zhu:ir nc gjyknl<lo

SHKM.DDA. Bu.xheti I Shtetit/ Bu.xheti i DPPM Porcimi dhe admin.i.strntive, dhe n~

DPPM(DPPI) 2016-2020 968

(DPPl)! OBPI/EC/ZEP/ZPIBE t rnj nimi i mi:ny,i! le v~nl!! me aL1

vazbd ueshi' rn i qc do le merren me 20 sistemil i;eshtjct c ti! clrcjtavc te PI.

gjyqesor 2018-2020 ii. &shk~'punim i

Shko lH!s sc l\lagjistraturil<i SI{KM.DPPM Buxheti i shtetit / Bu.xheti i DPPl\•I me DPPl\l dhc ZSHDA.

(DPPI). ODA 2016-2020 850 (DPPl)I Donatore per informacione ne

lidhjc me (,'1'shtje rn Pl.


Faqe|11267

iii. Pct"mi.-CSimi i J..-um kulave, programeve e planeve mesimore, ne p rogramin c Fonnimit Fillestar te ShkoUes se l\1agjistraturl!s. duke SIIKNI 2018-2020 240 Buxheti i shtetit

reflelctnar ndrysbimet ne lcgj islacion dhc nc

praklikat kombt'Wrc e nderkombetare ne fu.,hen e pronesisl: industriale.

Parandalimi i. VICfCSimi i riskul per

dhe ndalimi i produl,.1c1 apo sh~imet

s hkeljeve ti' te (kryerja e ana lizave

2 1 pcrbtc:sc:). Marrja e ISflMT 20 16-2020 19,656 Buxhct.i i shtetit d rejtave It'

masave administrative pronesisc

ndaj shkelesve te te inldt.-klua k .

drcjic:s.

i. Takime periodike (dy bcra oe vii) midis

institucionc te pcrcaktuarn ne koti! Strategji. Im secili

1e raportoje mbi DDA.DPPM re;ui?jm in e dctyrave te t ij

Takimc per dhe te mbaje pergjegjesi (DPPI), DPD.

22 1uonilorimin e ne raste te mos DPSI-LAKU.

2016-2020 1.700 Bt1-xhcli i s htclit/ Buxheti i DPPM

Stra tegj ise 1e permbus hjcs sc SHKOLLA (DPPI) Pl (2016-2020) ak1j,i 1etevc te cilatjanc MAGJJSTRAT

pi!rcaktuar ne ketc URES dokumenl;

IV. Rrilja e ndl'rgjegj&lmit tl' publibt ni! Shqipi!ri lidhur me tl' clrejtat e proni!sili! intelektuale.

KOSTO TOTALE E OBJEKllVIT JV (000/LEKE): 219,305

Nr. Objektivat I Produktet lnslitucioni Afalii Kos1o ( ne mije

Burimi i mbulimit Pergjegjcs zbntimil h,ke)

i. ldentifilcimi i bizoeseve me potencial til mundsbcm inov.itjv

Zb:otimi i njc s i dbe orn.ani2.imi i

semina;;;ve dbe projekti me qellim aktivilcicvc trajn ucsc

kr ij imin e 11jii nc lidhi c me to. ambicnti ii. Krij im i i qendrave

stimulues per le tjera te infonnimit 23 rritj en e ne universil.et.et teknike

a plikime ve per nc V lore, Shkoder, disenjot Korce: Bm,heti I shtetit/ Bt1-xheti i DPPM

industrialc dbc i ii . Pergatitj a d bc DPP~1 (DPPI) 2016-2020 40,000 (DPPJ)I Donatore

pateotat per organizimi i

shpikje. traj o.imeve specifi.kc

per stafin c qcndravc tc informacioni1 mbi

perdorimin e sistemit.

Zbatimi i nj e i. Analiza clh e projekti me qellim luom1onizim i bazes

kryerj cn e nje ligjore qc siguron MINJSTRIAE Buxh eti i s htetit/ Bmd1eti i DPPM

24 a11ali7.e terr itoriale kontrollin e Tregut dhe BUJQESJSJ:/ 2016- 2020 50.000 (DPPI)

per e,1identimin e mbrojtjen Tregueseve DPPM(DPPD produkteve Gjeografike ne

s hqi ptare m e Shqioeri.


Faqe|11268

karakteristika ii. SLudimi no krnhin:11 gjl'\lgrntike sipns e ndryslune dhe

zona,·e (potenciale sidomos aC 7..onal per t' u regjistruar rnr:alo ti: Shqipi:-rise 1)i)r DPPM(DPPIJ

si tregues tc cvidcntu3r produ~1ct gjeogratik apo potenciale per tu

emertim origjine). mbroilur si TG. iii. 1-iartimi i annlizlls

dhc perc.,l.1imi krit"r"ve dhe

k..1rakteristilrovc le DPPM(DPPJ) 1>rodul-1evc p<llcnciale lil scc.ilOs krahine, pt'r

tu m broitur si TGJ. iv. Org:inizimi i

ak:t ivitelcve promovue,,e d he

trnjnuesc p!ir mbrojtjen dhe regjistrimin e TGJ

I~ org:mizuar sipns DPPM(DPPI) rretheve: Gj irolrnste,·, Tepelenc, Elbaslln,

Vlore, Malesia e Madhoe\i.

i. ldcnlil'ikimi i

Z batind i nje biznesc.·w me potencial

p1•0Jekti me te mundshem 1)i!r regj istiim in e qi'llim k1ijhnln e

shcrbimcve <1il alo n_jc a.nlbicnti ofrojn8. si mark!

2S stimulul>s per- trc11tare. 1Tltjc11 me 2% tc ii. Organiz.imi i

llUllll'it le seminareve dhe Buxheti i shtelit/ Buxheti i DPPM aplikimevc per aklivitctcvc lro_jnucsc DPPM (DPPI) 2016-2020 30,000

(DPPT)/ DonntorlJ 1-c,tiistrimiu c ne lidhjc 111,; lo

produktcvc d.hc iii . Asisteo~ ni

sherbimeve sl hart.imin e marka tregtarc. do1'.'Umentacionit tl!

nevojshein per regjistrimin e markl!s

tregtare. i. Nxi~i• c krijimtarise

tek brczal qe n-itcn perrnes aktiviteteve

promovuese le ndf)-shmc ne fonni:n c

konkurseve ll! t.1lenleve te rinj le DD,\ DPPM 2018-2020 6,530

Buxheti i sl,letit/ Buxheti i DPPM degeve Ill ndryshmc: (DPPI) (DPPT)/ Donatore

art, letersi, art, pikiure. interpretim ne kuad~ dhe le Diles Botei·ore

te Pronesise

Rritja c lntelel,.1uole, ,;do 26 orill. (2018-2020).

ndcrgjcgjcsimit i. Organizimi i dhe cdukimit tc publikut nc

tryezave te 26 rrumbu llakcta me Sh<1ipiiri, lidbur

publik:1111 si dhe i DPPM me le drejtat e takimeve informative {DPPI),DDA 2016-2020 3.800

Bu.xhcti i shtetit/ Bux.heti i DPPM proni!sisi! me kalcgori It ,DPD

(DPPI)! Donalore intelektualc.

oclryshme pCrdorueslsh tl! drejtasb ne fjdbje me

<;cshtiet rn Pl. iii. Rritja e shkalles se iuformimit le publilmL

shoqcrisc dbc komuu.itetit ue r.,~t,en

DPPM (DPPI). e proncsise DDA,DPD, 2016-2020 12,970

Bu.xhcti i shtetit/ Bu;<l1cti i DPPM intelel'tu.1le perrnes AK. AKKSl·JI (OPP!)/ Donalore

organizimil 1e serninareve,

konferencave clhe aktiviteteve


Faqe|11269

promovuesc. Rritja c nd~gjegjes imit tll

bizncsit dhe publikut lidhur me fush:11 r"speklive si dhe adresimi pranc

Autoritetit Iii Kcm.kurre nces ti: ~o sjclJjc le rnundslunc antikortkurruese ne

fushen e te drejtave le oronilsisc! intelektuale.

ii. lfa1imi i ntaterialeve mesimore

IZ!cL'\. pllr pronesine tvDNlSTRA E 20 16-17 5,200 B,~xhcti i shtetit

intclcl,.iualc nc ciklin ARSJMJT

6-9 18 arsimit bazc dhe nC arsimin e mt:St.i11.

ii. Hartin,i i modnleve lhtrlimi i 1.1er mcsuesit e le.,des IZIL~

kurriku la,·e, se q)1etarise per ciklin tvONISTRA E 20 16-17 300 Buxheti i shtetit mat cri:ilcvc 6-9 dhe ars imin e ARS[MJT

27 mi.'simorc c.lhc mesem moduleve pi'r iii . I fattimi i kurrikulils nxenesit dhc sl: lendes: Hctimi i

rni½iuesit. l-rimil Ekonomikclhe r inanciar per studenlet o Fakulle1it le 1-letimil

DPSI I 2017 205 Buxheli i Shtetit te Krimil (6 orl:

mcsimore pC-r hclim in e veprave penale te

shkeljes se le drejtave le Pl).

iv. Trajnimi i mesuesve te lendes se qytetaris! n! afflim in e mcsi!m dhc lrajnimi i IZHA, DPPl\,1

2016-17 7.800 Bu.xhcti i shtctitl Buxb<:.1i i DPPM mCsucsve tC JC:Odes si= (OPP[). DOA (DPPI)/ Dona toril qytctaris~ per klasat 6·

9 per pronesine intclcktualc.

v. R.!formimi i bITTikulcs si: arsimit

MAS. TZHA. Buxhcti i shtetil/ Bux hcti i OPPM parauniversitar ne

DPP.\1 (DPPI) 20 18 50.000

(DPPIY Donatorf 1-"llml<ulc me haze

kompetencaL

i. Hartimi i ~j~ platformc per veprim

Orgnni1.imi i afatgjate., permes konkursc,·e, ab.1 ivitclC\'C te vt•primh1.rivc ndryslune n~ foanen e

28 art is1i kl' «j., pi.Ir konlmrseve ndermjet DOA 20 16-2020 100 Buxheti i shletil /Donalore nxitjcn e talentcve le rinj tc

k r ijimtari.si' IC degeve le ndrysbme le brezat c rinj a rtit: letersise,

pil1ures. interpretimit eti.

i. P~rmiresim i dialogul me bizncsit per rendesine. vleren

DPPM (DPP[). Buxhcti i shtetil / Bu.xbeti i DPPM dhc mcnyral c

DDA.DPD 2016 -2020 5.600

(DPPJ)/ Dona lore lnformim dhe

mbrojtjes sa pronesise

oder gjegjesim i se tyre intelektuale; (Trainin1e, takin1c)

29 biznesil mbi ii . Hartimi dhe zbatimi vleri'n e Pl (2018-

i projelctcvc me 2020) bizneset per

ndergjegjes imin e l)Te DPP.\1 (OPP!) 2018-2020 4 .000 Bmd1eti i DPPM (DPP[)I Donatore ne financimin e

departamenteve te ki!rkim zhv il limit. dbe


Faqe|11270

regjistrimin e objelctcve tc Pl-se.

iii . Fusbata nde.-gjc&j.:suese, me

qellim rritjen dhe forcimin e besimil le DPPM (DPPI). Buxheli i shtetil/ Buxhcti i DPPM

biznesit dhe qytet.,reve ODA. OPSII. 20 16-2020 2,000 (DPPI )/ Donato re lck :1dministrala dhe DPD. adryshimin e imaz.hit

apo perccptimil qylctar per le.

iv. Bashkepunim i ngtL\hW me Dhomat e Trcgtisll ne RSH p~r DPPM (DPPJ). Buxheti i shretil/ 8 LL'd1eti i DPPM organizimin c

ODA 20 16-2020 800 (DPPI)/ Dona tori! sesioneve te ndryshrne

informative p~'r katCAorine e bizncsit

ANEKSII Tabela 1:Tabela e treguesve/indikatol'eve per monitorimin e Strntegjise Kombetare te PI

I. Penoimlilni i kuadrit ligjor

Nr. Persh.krimi l treguesve % Viti Viti Viti Viti /nunui ViH 2016 2017 2018 2019 2020

Miratimi i shtesave dhe ndryshimeve ne 1 projekt ligjin 9947 date 07107/2008, "Per nr 0 l 0 0 0

Pronesi11e lndustriale". Hartimi i rregulloreve ne zbatin1 te ligjit

2 9947 nr 0 4 5 0 0

Miratimi Ndryshimeve ne Ligj in NI.7905,

3 date 21.3.1995 " Kodi i Procedw-es Penale i nr l 0 0 0 0 R SH, i ndryshtk'lr dhe ndryshimeve te rjera. te propozuara.

4 Nwnri i .tviarreveshjeve Nderkombetare te nr 0 0 3 0 0 oensbkruara ne fusheo e PI.

5 Aderimi ne dy Traktate (Ministria e nr 0 I 1 0 0 Kultures /DDA).

6 Nenshkrimi i Marreveshjes per Klasifi.kimin e Vienes.

nr 0 0 1 0 0

Nenshlcrimi dhe ratillkimi i Konventes se

7 Keshillit te Europes "Per Falsifi.kimi11 e

1 0 0 0 0 Produkteve Mjeksore dhe Krimeve te nr Ngjashme qe Perbl!jni:i Ki:irci:inim pi:ir Shendetin Publik".

8 Numri i dok'11I11entave te hartuarn per vleresimin e riskut .

nr 0 1 1 1 1

9 Hartimi i planit ti! inspektimit nr 0 1 1 1 1


Faqe|11271

10 Mira1imi i projektvendimit pi:!r ngritjen e or 0 l 0 0 0 sistemit anliplagjatur.-S.

U . lJ1"illimi dhe forci:mi i institucione,•e, te perfshira ne zbatimin e le d rejlan le Pl

1l Sh1imi i slafil te DPPM. nr 0 6 0 0 0

12 llartimi i udhcrrefyesil pcr ekzaminim.iu e

or l 0 0 0 0 mark.ave.

13 Nllmri i sh.:irbimeve on-line te

pc'!m1iresuara. or 0 l 0 0 0

14 Nwmi i lrajnimeve le slafit te DPPM,

nr 8 8 8 9 8 DDA, DPSH. DJ>D brenda vendit.

15 Numri i t.akiuNve uderrujet institucioneve. or 44 44 44 44 44

16 Rri1ja e cilesise se sberbimeve. ~. 3~. 50% 50'!-o so~. 50%

17 Numri i trajnimeve t.e st.alit le DPPM. nr 17 21 21 21 21

DDA, OPSH, DPO jashl veudit.

18 Numri i manualeve dhe udhezuesve Le

hartuara p.:!r doganieri!t. nr I 0 0 0 0

19 Numri i publikimeve te buletineve (mark.a

or 24 24 24 24 24 dbe paten1a).

20 Rri1j,1 e numrit H! be1imeve p~r policinc'! e

°'o 5% )01) 0 0 0 sh1eti1.

21 hlijimi i agjens ive tc'! administrimil nr 0 I I l I kolekt iv.

22 Krij imi i nj.: sporteli unik ··one stop shop. nr I l I I 1

23 liar1imi i udMm'!fyesit p~r ekzam.iuimin e

nr 0 patcnlave. 0 1 0 0

24 Numri i sberbimeve oe faqeo e inlemetit. nr 2 2 l 2 2

m . Ford.mi i bashkepunimit dhe koordinimit midis institucioneve, sine nivel kombetar ashtu cdhe ne nivel n1jonal upo me !!Jere, ni' funksion te oonnireslmJt ti.' oones ne m bro it e te ti! d re ta,·e ti.i oroneslse lntelektuale

25 Numri i marreveshje te bashkepunimit te

or I 5 4 4 4 nenshkruara.

26 Numri i takimevc permouilorimin e nr 2 2 2 2 2 Strategj ise 20 I 6-2020.

27 Numri i 1rajnimeve le organizuara nr 6 6 6 6 6 ndennjet institucioneve.

Numri i ak:tiviteteve te organiznara nga 28 DPPM dhe DD.'-\ me universiteteL dhe nr 6 6 8 8 lO

ore.anizatat shkencore dlte zhvillimore.

29 Numri i operacionew I.: pslrbashkelasi nr I 1 I 1 I DPD, DPT, btspcktoriali i lTegul.

Numri i ak:tivildeve basllkepunuese 30 ndtlm1jet DDA me zyTat rajonale nr 3 5 5 5 5

homologe ne fushen e le drejli!s si! au1orit.

Krijimi i uje gn1pi uderinstitucional per 31 monilorimin e respektimit 11!- le drejtave II! nr I l I I l

auloril uga OSHMA-ti!.

32 Numri i trnjo.imevc le stafil le AAK-ve mbi

nr I l l I I ceshtiet e menaxbimil ko lektiv:

33 Numri i trajnimeve le gjyqtareve oga

nr l 2 2 2 2 SHKM.

34 Numri i teksteve <lite librave qe trajtojne nr 0 2 0 0 0 c~shtje te PL

rv. RrltJa e ndel'lrie2.ieslmlt te onblikut ne Shqiperi lidhur mete dreitat e PI

35 % c trajn.imcve te mi!suesve te shkoUave le

"O 0 20% 30% 30% 20% ciklit 9-vj e~ar dhe te mesem.

36 Numri i aktivileteve per identifikintin e nr 5 10 JO 10 JO


Faqe|11272

bizneseve me potencial te mund~hem inovativ per patentat dbe diseqjot.

Numri i qendrave te infonn.imit qe dote 37 ngrihen ne universitetet teknike ne Vlore, nr 0 1 l l 0

Shkodt\r, Korce.

Numri i trajn imeve specifike per stafin e 38 qendrave te infonuacionit mbi perdorimin nr 2 4 6 8 lO

e s istemit. Numri i aktiviteteve per identifikimin e

39 produkteve potenciale dhe identifikin1i I nr I 4 4 4 4 zonave.

Numri i aktiviteteve per identi.fikimiu e 40 bizneseve me potencial te. mundshem per nr 0 5 5 5 5

marka sherbin1i.

41 Nurnri i trajnimeve specifike te ketyre

0 10 10 10 10 bizneseve. nr

42 Numri i ak1iviteteve promovuese ne

nr 1 1 l 1 1 fom1~n e koukurseve per njohurite mbi Pl.

Numri i tryezave te rrumbullakta me publilnin si dbe i takimeve infonnative me

43 kat egori te ndryslune perdomesish te nr 6 6 8 8 8 drejtash ne lidhje me cesh.tjet e te drejtes se

autorit ne RSH.

44 Numri i konferencave mbi Pl. or 1 1 l l 1

45 Numri i kutTikulave te miratuara. JlI 2 0 0 0 0

46 Numri i basbkiipunimeve me Dhomat e

nr 8 8 8 8 8 Tregtise dhe un.ioni.I1 e Dhomave.

Formati 61x86/8

Shtypshkronja e Qendrës së Botimeve Zyrtare Tiranë, 2016

Adresa: Bulevardi “Gjergj Fishta”

pas ish-Ekspozitës “Shqipëria Sot” Tel: 042427005, 04 2427006

Çmimi 588 lekë

Documents

Vendim Nr. 527, datë 20.7.2016 Për miratimin e Strategjisë