Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    1/10

    Vendimi nr. 30, dat 01.12.2005

    (V 30/05)

    Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris, e prbr nga Gjergj Sauli, Kryetar,

    Alfred Karamuo, Fehmi Abdiu, Kristofor ei, Kujtim uto, !joll"a #eaj, $he%air

    &aganjori, etrit lloi, Sokol Sadushi, antar, me sekretare Arbenka 'ali"a, n dat

    ()*+*++), mori n shqyrtim n sean" gjyqsore me dyer t hapura shtjen nr*(- Akti

    q i prket.

    K E R K U E S: SHOQ! KO"#$!RE E !$ SH%RO&$SURVE

    '%RO&$S "E RE*!$S+, prfaqsuar nga a/okat Agim

    0artari, me autori%im*

    SU#*EK!E !$ &!ERESUR:

    1. KUVE& SHQ%$RS$,prfaqsuar nga !iktor Gumi, me autori%im*

    2. KO"!E! SH!E!$ROR %ER K!H"& HE KO"%E&S"& E

    %RO&VE, n munges*

    O # * E K ! : S-iimi i i aatem me Ktettn e Re4i6

    Siri i nene7e 3.2, 3.5, 5, 8.1, 8.2, 9, .2, .3, .;, < de13.2 t i=it nr.

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    2/10

    3 Kufi%imi i t drejts s pronsis deri n )++ m pr pronn jasht /ija/e

    kufi%uese t qytete/e apo qendra/e t banuara i parashikuar n nenin 8, pika ) t ligjit

    sht shkelje e nenit -(, pika ( dhe nenit (9, pika ( t Kushtetuts7

    3 ronart nuk e kan humbur pr asnj ast titullin e t drejts s pronsis*

    Karakteri shpronsues dhe pa shprblim q ka neni :, pika ( dhe neni ; i ligjit sht n

    kundrshtim me ek%isten"n e interesit publik dhe t shprblimit t drejt q parashikon

    neni -( i Kushtetuts s Republiks s Shqipris7

    3 6eni 9, pikat , 8, -, prekin thelbin e t drejts, sepse nuk ijerr ligje pr rregullimin e

    drejt t shtje/e t ndryshme q lidhen me shpronsimet dhe konfiskimet e kryera para

    miratimit t ksaj Kushtetute, duke u udhhequr nga kriteret e nenit -(* #bi ba%n e ktij

    detyrimi, Ku/endi i Shqipris ka n>jerr ligjin nr*=8), dat =*+;*++- 1r kthimin

    dhe kompensimin e prons2, disa nga dispo%itat e t "ilit, jan objekt shqyrtimi n kt

    pro"es gjykimi kushtetues*

    retendimet e krkuesit pr papajtueshmrin me Kushtetutn e Republiks sShqipris t disa prej dispo%ita/e t ktij ligji prqndrohen kryesisht n drejtim t

    mohimit dhe kufi%imit t palejueshm q ligj/nsi i ka br t drejts s prons* #nyra

    e rregullimit ligjor q Ku/endi i Shqipris i ka br t drejts s prons, q sipas

    krkuesit konsiderohet se nuk sht humbur pr asnj ast, megjith legjisla"ionin q ka

    ek%istuar n /ite, bie ndesh me kuptimin q i ka dhn asaj neni -( i Kushtetuts s

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    3/10

    Republiks s Shqipris, si edhe neni ( i rotokollit Shtoj" t Kon/ents 4/ropiane pr

    t 5rejtat e 6jeriut*

    Gjykats Kushtetuese i ne/ojitet, para se ajo t arrij n /lersimin prfundimtar

    t krkess, t anali%oj dhe t shqyrtoj pretendimet e krkuesit mbshtetur n kuptimin

    q i jepet t drejts s prons dhe n frymn q mbartin dispo%itat prkatse t

    Kushtetuts s Republiks s Shqipris dhe t Kon/ents 4/ropiane pr t 5rejtat e

    6jeriut*

    Anali%a dhe interpretimi nga ana e Gjykats Kushtetuese i disa prej kon"epte/e

    kushtetuese q kan t bjn me interesin publikdhe me shprblimin e drejt,si dhe

    respektimi i parime/e t drejtsis, t propor"ionalitetit dhe t shtetit so"ial, prbjn

    njkohsisht edhe kufijt kushtetues t hapsirs s /lersimit, mbi t "ilat duhet t

    orientohet ligj/nsi pr respektimin e t drejts s prons*

    Gjykata Kushtetuese thekson se neni (9( i Kushtetuts s Republiks s

    Shqipris prbn nj dispo%it kalimtare, q pr"akton detyrimin e Ku/endit pr t

    normuar rregullimin e drejt t shtje/e q kan t bjn me shpronsimet dhe

    konfiskimet e kryera prpara miratimit t ksaj Kushtetute* Kjo dispo%it kushtetuese ka

    pr qllim t

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    4/10

    ndershmris dhe t drejtsis dhe, pr m tepr, n parimin e shtetit so"ial* ( Ktij

    qndrimi i sht prmbajtur prgjithsisht praktika e t gjith /ende/e q jan ndeshur me

    t njjtin fenomen*

    1arimi i drejtsis krkon q t merren n konsiderat jo /etm interesat e ish3

    pronar/e dhe t trashgimtar/e t tyre, por gjithashtu edhe ato t antar/e t tjer t

    shoqris, si edhe interesi publik n trsi* Kshtu, parimi i drejtsis dhe ai i

    propor"ionalitetit, nuk krkojn *** t kthejn t drejtat e pronsis pr t gjith ish3

    pronart a trashgimtart e tyre apo t

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    5/10

    rotokollit Shtoj" t Kon/ents 4/ropiane pr t 5rejtat e 6jeriut q ka br krkuesi

    pr t argumentuar pretendimin e tij se dispo%itat e ligjit 1r kthimin dhe kompensimin e

    prons2 dhe konkretisht neni :, pika ( dhe neni ;, e kan prligjur shpronsimin pa

    shprblim*

    4 drejta e prons nuk njejtsohet me t drejtn e kthimit t saj* Ky sht kuptimi i

    nenit ( t rotokollit Shtoj" t Kon/ents 4/ropiane pr t 5rejtat e 6jeriut, i "ili mbron

    /etm %otrimet ek%istuese t personit dhe nuk garanton t drejtn e fitimit t %otrime/e*

    urispruden"a e Gjykats 4/ropiane pr t 5rejtat e 6jeriut pr kto shtje i

    prmbahet qndrimit se nuk prbn pasuri bindja pr ekzistencn e t drejts s

    pronsis, e cila pr nj koh t gjat nuk sht shfrytzuar n mnyr t efektshme. :ra,

    ky nen i Kon/ents 4/ropiane garanton t drejtn e gjithse"ilit pr g%imin n mnyr

    paqsore t pasuri/e t tij, q rrjedhimisht prdoret /etm pr pasurit ek%istuese t

    personit*;randaj, n kuptim t ksaj dispo%ite t Kon/ents 4/ropiane pr t 5rejtat e

    6jeriut, pasuri konsiderohet ajo

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    6/10

    prona # faktikisht dhe juridikisht sht e mundur t kthehen, mbasi ekzistojn efektivisht

    e jan n fondin e pronsis shtetrore, ose mbahen pa arsye t prligjura nga t tjert.

    #bshtetur te referimi n jurispruden"n kushtetuese shqiptare, n kuptimin e

    nenit (9( t Kushtetuts s Republiks s Shqipris si dhe n kuptimin e prmbajtjes s

    legjisla"ionit t n>jerr nga ligj/nsi, pa/arsisht nga /eprimet e padrejta ose arbitrare

    q i jan br t drejts s prons nprmjet akte/e ligjore e nnligjore ose /endime/e

    gjyqsore, n>irret konklu%ioni se pronar/e u humbi e drejta e pronsis* Ky konklu%ion

    prbn arsyen q kta persona, duke mos g%uar n /ijimsi pronat e tyre n "ilsin e

    pronarit krkojn q, nprmjet pro"edurs s kthimit dhe kompensimit t prons, t

    rifitojn kt "ilsi*

    Gjykata Kushtetuese /ren se mbajtja e nj qndrimi t kundrt, q parakupton

    njohjen e t drejts s prons, si nj njohje e /a%hdueshme dhe e pandrprer e

    ek%isten"s s saj, megjith ligjet q e kan ndryshuar regjimin e ksaj pronsie, / n

    dyshim si qllimin ashtu edhe /et /lefshmrin e ligje/e q jan n>jerr pr shtjen e

    kthimit dhe t kompensimit t prona/e*

    #bshtetur n kto argumente, Gjykata Kushtetuese n>jerr prfundimin se ligji

    1r kthimin dhe kompensimin e prona/e2 nuk ka n prmbajtjen e tij kon"eptin e

    shpronsimit t prons s pronar/e, por respektimin nga ligj/nsi t kritere/e q

    parashikon neni -( i Kushtetuts s Republiks s Shqipris pr kthimin e prona/e t

    shpronsuara, t konfiskuara apo t shtet%uara padrejtsisht*

    Kushtetuta e Republiks s Shqipris n nenet -( dhe (9(, ka pranuar kriteret e

    rregullimit t drejt dhe t shprblimit t drejt. 6ga kto kritere kushtetuese

    re%ulton se kriteri pr shprblimin ose kompensimin n dobi t ish3pronarit nuk mund t

    jet i plot, por i drejt* Ky rregullim kushtetues i detyrohet jo /etm funksionit t

    dyfisht pri/at dhe shoqror q mbart n /et/ete e drejta e prons, por edhe rrethana/e

    historike, politike, ekonomike, shoqrore e juridike, t "ilat kan ndikuar n situatn e

    krijuar dhe, si t tilla, nuk mund t mos i kishte parasysh ligj/nsi*

    9!endimi i Gjykats Kushtetuese t Republiks s Shqipris, nr*-, dat +9*+-*(==-, rmbledhje e/endime/e, /iti (==3(==:, faqe (((3((8*

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    7/10

    Funksioniprivatq ka e drejta e prons sjell ndikimin e /et n g%imin normal t

    liri/e dhe t t drejta/e t indi/idit* Kuptimi historik dhe ai sotshm i garan"is s prons

    sht kuptimi i nj t drejte themelore q lidhet pa%gjidhshmrisht me lirin indi/iduale*=

    rona ka njkohsisht edhe karakterin e dallueshm sho#ror, sepse prdorimi i

    saj duhet t

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    8/10

    dhe kriteret kushtetuese q parashikohen n nenin -( t Kushtetuts s Republiks s

    Shqipris*

    Jsht e /rtet q ligj/nsi, nprmjet nenit 8, pika dhe nenit ) t ligjit 1r

    kthimin e kompensimin e prons2, ka shprehur /ullnetin pr t rregulluar /etm kthimin

    dhe kompensimin e prons s paluajtshme, duke prjashtuar nga objekti i ktij ligji

    shtjet q u prkasin kthimit dhe kompensimit t prons s luajtshme* 'igj/nsi, duke e

    prkufi%uar kon"eptin pron/etm pr sendet e paluajtshme, nuk mohon t drejtn e

    ish3pronar/e mbi sendet e luajtshme* 6j prjashtim ligjor i ktill nuk duhet kuptuar si

    kundrshtim i ligj/nsit dhe as si mohim pr t

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    9/10

    pr t siguruar q ndikimi i tij mbi t drejtn e prons t mos jet arbitrar dhe as i

    paparashikueshm*

    6ga ky knd/shtrim i problemit, prjashtimin ligjor pr kufi%imin e kthimit dhe

    kompensimit t toks bujqsore, q prmban neni : i ligjit, Gjykata Kushtetuese nuk e

    konsideron si t pajustifikuar* Kjo dispo%it ligjore ka parashikuar kufi%imin pr kthimin

    dhe kompensimin e toks bujqsore deri n :+ ha, por nj mas e till, jo /etm q

    tejkalon n mnyr t pakrahasueshme siprfaqen minimale q /endoste ligji nr*;:==,

    dat (*+-*(==8 1r kompensimin n /ler t ish3pronar/e t toks bujqsore2, por

    sht e /lersueshme nga ligj/nsi n /arsi t gjendjes q diktojn rrethanat, n t "ilat

    ndodhet toka bujqsore n Shqipri*

    rsa i prket dispo%ita/e t tjera ligjore t kundrshtuara prej krkuesit, ato

    parashikojn, si kthimin pa kufi%im t prona/e t palujtshme, ashtu edhe forma t

    ndryshme t kompensimit, sipas kuptimit kushtetues t shprblimit t drejt* Kto forma

    kompensimi q parashikon ligji 1r kthimin dhe kompensimin e prons2 dhe posarisht

    neni (( i tij, synojn t /endosin nj ekuilibr t drejt ndrmjet interesa/e t ndryshme*

    6 kto kushte, u takon organe/e t autori%uara nga ligji 1r kthimin dhe

    kompensimin e prons2 pr t br, rast pas rasti, /lersimin si pr ek%isten"n e

    problemit t interesit publik q prligj kufi%imin e t drejts s prons, ashtu edhe t

    masa/e q duhen marr pr t ndrequr situatn, nprmjet kompensimit t drejt t

    prons*

    Konsiderimet e msiprme shpjegojn kuptimin q kan n t /rtet nenet :, ;, 9

    dhe (8 t ligjit, objekt shqyrtimi, t "ilt orientohen nga kriteret kushtetuese t 1interesit

    publik2 dhe t 1shprblimit t drejt2* randaj, prderisa n prmbajtjen e tyre ek%istojn

    kriteret q parashikon neni -( i Kushtetuts s Republiks s Shqipris, Gjykata

    Kushtetuese nuk gjen elemente antikushtetutshmrie*

    'idhur me pretendimin e krkuesit pr antikushtetutshmrin e nenit = t ligjit

    1r kthimin dhe kompensimin e prona/e2, Gjykata Kushtetuese e mon t ne/ojshme t

  • 7/24/2019 Vendimi Nr.30, Date 01.12.2005 i Gjykates Kushtetuese

    10/10

    konkludon se, n nj rast t till, shtja mbetet pa objekt shqyrtimi* rsa i prket piks

    t ktij neni, krkuesi nuk ka parashtruar asnj pretendim pr antikushtetutshmrin e

    tij*

    5uke sinteti%uar prfundimet e ksaj anali%e doktrinare, prfundime q rrjedhin

    edhe nga qndrimi i konsoliduar i mbajtur n jurispruden"n kushtetuese e/ropiane dhe

    n at shqiptare pr shtjet q lidhen me pro"esin e kthimit dhe t kompensimit t

    prona/e t shtet%uara dhe t shpronsuara, Gjykata Kushtetuese konkludon se n

    dispo%itat ligjore, objekt i ktij gjykimi, nuk re%ulton t jen shkelur kriteret q

    parashikon neni -( i Kushtetuts s Republiks s Shqipris*

    %$R K$!O RS@E,

    Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris, duke u ba%uar n nenet (8(,

    shkronja 1a27 (8-, pika (, shkronja 1f2 t Kushtetuts, si dhe n nenin ; t ligjit nr*9);;,

    dat (+*+*+++ 1r organi%imin dhe funksionimin e Gjykats Kushtetuese t

    Republiks s Shqipris2, nj%ri,

    V E & O S :

    3 Rr%imin e krkess*

    3 Ky /endim sht prfundimtar, i forms s prer dhe hyn n fuqi ditn e botimit

    n Fletoren &yrtare*