VERİ TABANI

YÖNETİM

SİSTEMLERİÖĞR.GÖR.VOLKAN ALTINTAŞ

26.9.2016

Veri Tabanı Nedir?

Birbiriyle ilişkisi olan verilerin tutulduğu,

Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş veriler

topluluğunun,

Mantıksal ve fiziksel olarak tanımlarının bulunduğu

Bilgi depolarıdır.

Veri tabanı

Veri tabanı kavramı ilk olarak 1980’li yıllar

Basit bir web uygulamasından uluslararası

kuruluşların büyük ve karışık verilerine kadar pek çok

alanda veri tabanı uygulamalarına ihtiyaç

durulmaktadır.

Veri tabanı, veriler arasında bütünlük ve düzen

sağlarken, veriye hızlı erişim ve bakım kolaylığı da

sunar.

Veri Tabanı Örnekleri

Üniversite- Öğrenci İşleri Bilgi Sistemi

Hastane-Hasta, doktor, tedavi, araç-gereç, mali

bilgiler

Ticari bir şirket- Müsteri, Ürün, Satış, Ödeme, Teslimat

bilgileri

Banka-Müşteri, mevduat, kredi kartı, kredi bilgileri

Neden veri tabanı kullanılır?

Verilerin tutulması, saklanması ve erişilmesinde

geleneksel yaklaşım verilerin ayrı ayrı dosyalarda

gruplanması yaklaşımını kullanmaktadır.

Verilerin artması, verilere aynı anda erişme ve

düzenlenme ihtiyacı ile geleneksel yakaşım yetersiz

kalmıştır.

Veri Tabanı Yönetim Sistemi Nedir?

Yeni bir veritabanı oluşturmak,

Veri tabanını düzenlemek

Kullanmak,

Geliştirmek

Bakımını yapmak için

Çeşitli karmaşık işlemlerin gerçekleştirildiği bir yazılım sistemidir.

Kullanıcıların izlenmesi

Performans izleme

Rapor üretimi

Veri Tabanı Yaklaşımının

Avantajları

Ortak verilerin tekrarını önIenmesi;

Verilerin merkezi denetiminin ve tutarlılığının

sağlanması

Veri payIaşımının sağlanması

Fiziksel yapı ve erişim yöntemi karmaşıklıklarının, çok

katmanlı mimarilerle kullanıcıdan gizlenmesi,

Her kullanıcıya yalnız ilgilendiği verilerin, alışık olduğu

kolay, anlaşılır yapılarda sunulması

Veri Tabanı Yaklaşımının

Avantajları

Sunulan çözümleme, tasarım ve geliştirme araçları

ile uygulama yazılımı geliştirmenin kolaylaşması.

Veri bütünlüğünün gerekli olanakların sağlanması,

Güvenlik ve gizliliğin istenilen düzeyde sağlanması

Yedekleme, yeniden başlatma, onarma gibi işletim

sorunlarına çözüm getirilmesi

Veri Tabanı Yönetim Sistemlerinin

Sınıflandırılması

Veri Modeline Göre

Hiyerarşik

Ağ

İlişkisel

Nesneye Yönelik

Kullanıcı Sayısına Göre

Tek kullanıcılı

Çok kullanıcılı

Hiyerarşik veritabanları

Veri tabanları için kullanılan ilk modeldir

Hiyerarşik veritabanları bilgileri bir ağaç yağısında

saklarlar.

Ağ veritabanları

Hiyerarşik veritabanları yetersiz kalınca 1960’ların

sonunda verilerin ağaçların daha gelişmiş hali olan

graflar şeklinde saklandığı yapı ortaya çıkmıştır.

İlişkisel veritabanları

1970’lerin başında geliştirilmiştir.

Bu sistemde veriler tablo şeklinde saklanır.

Tablolar arasındaki bağlantılar matematiksel ilişkilerle

gösterilir.

Günümüzdeki hemen hemen tüm veri tabanı

programları bu yapıdadır.

İlişkisel veritabanları

Veri Tabanı Yönetim Sistemleri

Oracle database

IBM DB/2

Adaptive Server Enterprise

Informix

Microsoft Access

Microsoft SQL Server

Microsoft Visual FoxPro

MySQL

PostgreSQL

Progress

SQLite

Teradata

CSQL

OpenLink Virtuoso

***Veri tabanı tanımlamak, yaratmak,

yaşatmak ve veri tabanına denetimli erişim

sağlamak için kullanılan yazılım sistemidir.

Veri Tabanı Dilleri

SQL (Structured Query Language)

PL/SQL (Procedural Language/SQL-

Oracle tarafından kullanılan)

T-SQL (MS SQLServer ve Sybase

tarafından geliştirilen)

OQL (OQL is a version of the Structured

Query Language (SQL) )

Veri Tabanı Sorgulama Dili SQL

SQL : İngilizce "Structured Query Language" kelimelerinin baş

harfleri ile oluşturulmuş, Türkçesiyle Yapısal Sorgulama Dilinin kısa

adıdır.

SQL herhangi bir veri tabanı ortamında kullanılan bir alt dildir.

SQL ile yalnızca veri tabanı üzerinde işlem yapılabilir.

SQL ‘e özgü cümleler kullanarak veri tabanına kayıt eklenebilir,

olan kayıtlar değiştirilebilir, silinebilir ve bu kayıtlardan listeler

oluşturulabilir.

VTYS Karşılaştırma

Access - Microsoft Office ürünüdür.

- Küçük ölçekli uygulamalar içindir.

- Tablo başına 2 GB’ a kadar veri depolayabilir.

- Aynı anda 255 bağlantıya izin verebilir.

- Windows işletim sistemleri dışında kullanılamaz.

VTYS Karşılaştırma

MySQL - Açık kaynak kodludur.

- Windows/Unix/Linux,… işletim sistemlerinde çalışır.

(platform bağımsız)

- Tablo başına 4 TB veri depolayabilir.

- Web uygulamalarında PHP ile çok sık kullanılır.

VTYS Karşılaştırma

SQL Server - Microsoft firmasına ait veritabanı sunucu yazılımıdır.

- Orta ve büyük ölçekli işlemler için kullanılır.

- Kullanım kolaylığı, güvenilirliği, işlem gücü…

- Tablo başına 4 TB veri depolama.

- “Transaction logging” , “trigger” ve “stored

procedure” özelliklerine sahip.

SQL Server (Dezavantajlar)

- Sadece Windows üzerinde çalışır. (platform

bağımlı)

- Yüksek maliyet SQL Server Enterprise Edition Lisans

Fiyatı = $8,592

VTYS Karşılaştırma

PostgreSQL - UNIX, Linux ve Windows platformlarının hepsinde

çalışır.

- Ücretsiz, açık kaynak kodlu.

- Çok güçlü işlem yapısı.

- Tablo başına 64 TB veri depolama.

- “Transaction”, “trigger” ve “stored procedure”

özelliklerine sahip.

VTYS Karşılaştırma

Oracle - Oracle firması tarafından geliştirildi.

- Dünyanın en güçlü ve en güvenilir veritabanı

olarak gösterilir.

- Birçok işletim sistemi üzerinde kullanılabilir.

- Çok yüksek ölçekli uygulamalar için tercih edilir.

- Oluşturulabilecek tablo sayısı sınırsızdır.

- Çok yüksek maliyet..!

Güncel Örnek

Örnek : Amazon.com

2 teraB (1012 B)

20 milyon kitap

200 sunucu bilgisayar üzerinde kayıtlı

Günlük 15 milyon kullanıcı

Yaklaşık 100 admin

Veri Tabanı Yapısı

Veri tabanı

Tablo Tablo Tablo Tablo Tablo

Alan1

Alan2

Alan3 Alan4

1

2

3

Kaynaklar

Köseoğlu, K. (2005). Veri Tabanı Mantığı. Şefik Matbaası.

İstanbul

Alokoç Burma, Z. (2005). Veritabanı Yönetim Sistemleri ve SQL / PL -SQL / T – SQL. Seçkin Yayıncılık. Ankara

http://www.muratyazici.com/wp-content/dersler/vt/vtys1.pdf

http://sibelsomyurek.com/veritabani/ders_notlari.html

http://ilkucar.com/VERITABANI_I/veri_tabani1_hafta1.pdf

http://www.yildiz.edu.tr/~ukalay/index_files/VTSG/vtsg_files/1-Giris.pdf