TropenmuseumEen bezoek aan het

26 mei 2009excursie

interculturele communicatie

Amsterdam

Maaike.

>> Bezoek de expositie over Indonesïe. Noem drie kenmerken met betrekking tot de communicatie.

opdracht

Op de eerste verdieping van het museum, in de galerij rondeom de centrale Lichthal, bevindt zich de expositie Oostwaarts! Kunst, cultuur en kolonialisme. Oostwaarts! gaat over driehondervijftig jaar kolonialisme in Indië en bestaat uit vijf onderling verbonden tentoonstellingen: Zuid-Oost Azie, Textiel uit Indonesie, Nederlands Indië, Nieuw Guinea en Rondom India.

#1 inrichting expositieElk voorwerp 'vertelt' als het ware een verhaal. De stukken zijn in thema’s bij elkaar gebracht en worden in samenhang met elkaar getoond en hier omheen worden verhalen opgetekend en historische gebeurtenissen uitgelicht. Kostbare stukken uit de collectie zie je naast alledaagse gebruiksvoorwerpen. De cultuurhistorische geschiedenis wordt dus samen met het dagelijks leven belicht, je maakt als het ware kennis met de makers en gebruikers van de voorwerpen.

De galerij is opgedeeld in verschillende ruimtes. Deze ruimtes zijn sfeervol ingericht en er is veel te zien en te beleven. Er zijn vitrinekasten en opstellingen achter glas. Maar ook kunst en objecten in de ruimte. Overal zijn geluiden en muziek te horen, klinken er ritmes. Daarnaast zijn er posters te zien, foto’s en beeldschermen met video-presentaties. Kaarten geven uitleg over de herkomst: verwijzingen naar een volk of regio.

De indeling van de ruimtes is niet strak en recht en overzichtelijk, maar er zijn verschillende wandelroutes. Je maakt in korte tijd kennis met allerlei onderwerpen, en elk getoond voorwerp verwijst weer naar een nieuw verhaal of een ander bijzonder stuk. Het museum probeert de verbanden te laten zien en de historische context tot leven te brengen.

#2 tekst en uitlegBij de informatiebalie zijn verschillende folders en boeken verkrijgbaar. Een gratis basic folder met een inleiding en plattegrond van het museum wordt aangeboden in zes talen: Nederlands (wit), Engels (geel), Frans (groen), Duits (roze), Spaans (blauw) en Italiaans (oranje). De folder van het museum zelf, in kleur, is te vinden in het Nederlands en Engels. Daarnaast is ook de agenda voor het komende seizoen verkrijgbaar en een folder over het Tropentheater.

De bezoekersgids kost € 9,90 en is een mooi vormgegeven boekje dat uitleg geeft over hoe elke tentoonstelling in elkaar zit. Er staan veel afbeeldingen en plattegronden, en er zijn routes aangegeven. “Zo bieden we houvast in de duizelingwekkende hoeveelheid verschillende verhalen die in dit museum om de aandacht strijden”.De bezoekersgids is handig om mee te nemen tijdens het bezichtigen van de expositie, maar er staat ook veel in om thuis eens na te lezen.Naast aanwijzingen, tips en uitleg over de exposities wordt er ook aandacht besteed aan het gebouw zelf en de geschiedenis en totstandkoming van het Tropenmuseum.De bezoekersgids is verkrijgbaar in het Nederlands, Engels, Frans en Duits.

De teksten op de borden, vitrines en muur van de expositie Oostwaarts! zijn in het Nederlands en Engels geschreven. Ze geven uitleg over de voorwerpen die zijn getoond, over welk jaartal het gaat en ze vertellen over de geschiedenis van een regio, volk of persoon. De kaarten geven de herkomst van stukken aan. De teksten zijn uitnodigend geschreven, en geven veel informatie. Ook zijn er juist veel verhalen en geschiedenissen te lezen.

(Omdat Oostwaarts! een permanente tentoonstelling is, is er bij de informatiebalie ook een gratis audiotour verkrijgbaar in het Nederlands, Engels, Frans en Duits.)

-> video/animatie geluid

thema’s sfeer

-> informatief verhalenddiv. talen

>>

#3 interactiefIn de bezoekersgids zijn staan voor elke tentoonstelling vier routes beschreven. Ook zijn er routes die je door het hele Tropenmuseum voeren. Aan de hand van een thema word je zo kriskras door de verschillende afdelingen van het museum meegenomen. Ook staat in de gids bij de beschrijving van een tentoonstelling een Op zoek of een Opdracht. Een Op zoek geeft een tip om ergens speciaal op te letten en een Opdracht geeft een vraag die je kunt oplossen. Maar ook staan er veel onderwerpen aangegeven waar je eens over na kunt denken, er worden in het museum zelf en in de gids veel vragen gesteld aan jou als bezoeker.Bij sommige voorwerpen en afbeeldingen staat een inventarisatienummer. Hiermee kun je op de website van het museum www.tropenmuseum.nl meer informatie vinden over een object.

Tijdens het bezichtigen van de expositie word je meerdere malen uitgenodigd een filmfragment te bekijken. Er zijn ook touchscreens waarop op een interactieve manier wordt ingegaan op een verhaal of geschiedenis. Een multimediale opstelling geeft bijvoorbeeld bij de tentoonstelling Nederlands Indië - Een koloniaal verleden een overzicht van oorlogen en conflicten die de aanwezigheid van de Nederlanders in ‘de Oost’ met zich mee bracht. En je kunt even verderop ook een multimediaal spel spelen. Het spel geeft je de mogelijkheid een Chinese, Buginese of Molukse handelaar te zijn die rond 1600 in de Indonesische Archipel zo veel mogelijk handelswaar moet zien te verkrijgen.

De hele expositie is zo ingericht dat je steeds opnieuw wordt uitgenodigd je ergens in te verdiepen: een persoonlijk verhaal, voorwerpen in nissen en vitrines, een foto-galerij. Bezoekers kunnen ook plaatsnemen in een kleine bioscoop of muziek en instrumenten beluisteren.Daarnaast zijn er ook rondleidingen met een gids te boeken.

-> multimedia spel/vragen

opdracht

>> Kun je aangevcn welke bijdrage deze expositie levert aan het actuele debat over nationale en culturele identiteit, en hoe?

Onder 'cultuur' vallen alle materiële en immateriële verworvenheden en collectieve opvattingen van een gemeenschap. De Nederlandse cultuur zie je terug in het gebruik van allerlei symbolen, in verhalen, regels en rituelen. We hebben dus bepaalde waarden, normen en gebruiken, dit noem je cultuurelementen. De Nederlandse cultuurelementen zijn gebaseerd op onze centrale waarden en op ons mens- en wereldbeeld.

De manier waarop de huidige samenleving kijkt naar de geschiedenis, is van grote invloed op de nationale en culturele identiteit. De samenleving bepaalt namelijk eigenlijk zelf de eigen identiteit. Het met elkaar delen van cultuurelementen is een dynamisch proces. Er worden al eeuwenlang allerlei gebruiken en elementen uit andere culturen in de Nederlandse cultuur opgenomen. Maar dat proces zie je bijvoorbeeld ook terug in de manier waarop wij steeds opnieuw betekenis geven aan gebeurtenissen en 'feiten' uit onze geschiedenis. De conclusies die wij trekken uit, en de kijk op, in dit geval, ons koloniale verleden is in beweging.

Het Tropenmuseum wil met de expositie de gelegenheid bieden om met een eenentwintigste eeuwse blik opnieuw naar het koloniale verleden van Nederland te kijken. In de folder van het museum lees je ook dat het doel van de tentoonstelling is om Nederlandse koloniale beelden, opvattingen, ervaringen en waardepatronen te onderzoeken en ter discussie te stellen. En culturele identiteit gaat volgens mij juist over verbondenheid tussen mensen en is echt voor een groot deel gebaseerd op historisch besef.De huidige samenleving profiteert in die zin nog steeds van allerlei 'verworvenheden' en hopelijk dan ook van de lessen die het kan/wil leren van de geschiedenis.