Villager VIWM 120 / VIWM 140 (SI) Inverterski varilni

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (SI)

Inverterski varilni aparat MMA Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Originalna navodila za uporabo

2


1. POGLAVJE - VARNOSTNA OPOZORILA - PREBERITE PRED UPORABO

OBLOČNO VARJENJE je lahko nevarno. Namestitev, vzdrževanje in delo z napravo lahko opravljajo samo usposobljene osebe s posebnimi potrdili in izkušnjami, ki upoštevajo navodila za uporabo. Delovno območje mora biti čisto in dobro prezračevano. Nepravilna uporaba in neupoštevanje navodil lahko povzroči veliko nevarnost telesnih poškodb ali poškodb lastnine.

3


1-1. Razlaga simbolov Pred uporabo preberite ta navodila. Opozorilo! Nevarnost poškodb. Upoštevajte opozorila označena s tem simbolom in zmanjšajte nevarnost poškodb.

Nevarnost električnega udara.

Nevarnost gibljivih delov.

Nevarnost stika z vročimi predmeti.

Nosite masko za varjenje.

Izdelek je v skladu z EU standardi in predpisi. Srbska oznaka o skladnosti.

Odlaganje in zaščita okolja

Električnega orodja se morate znebiti v skladu s predpisi za odstranjevanje električnih naprav in ga ne smete vreči med ostale domače odpadke. Električnega orodja se morate znebiti v skladu z evropsko direktivo 2012/19/EU o odstranjevanju odpadnih električnih naprav in pripomočkov. V skladu z nacionalnimi zakoni, se mora odpadna električna oprema in pripomočki zbirati posebej in vrniti v okoljsko ustrezen zbiralnik. Odpadna električna in elektronska oprema škoduje okolju, saj vsebuje strupene in nevarne snovi.

Naprava je opremljena s simbolom za odstranjevanje v skladu s predpisi o odstranjevanju odpadne elektronske in električne opreme. Upoštevajte pomen simbolov.

4


1-2. Nevarnosti pri varjenju

Spodaj prikazani simboli se nahajajo v navodilih in na napravi in zaznamujejo nevarnost. Ko naletite na katerega od teh simbolov, bodite še posebej previdni in upoštevajte varnostna opozorila.

Napravo lahko namestijo, uporabljajo, vzdržujejo in popravljajo samo izkušene osebe. Med delom se morajo osebe in še posebej otroci odmakniti iz delovnega območja.

Nevarnost električnega udara.

Stik z naelektrenimi površinami lahko povzroči veliko nevarnost električnega udara ali opeklin. Ko je naprava vključena in je izhodna napetost prisotna, sta elektroda in obdelovanec pod napetostjo. Električni krog je sklenjen tudi, ko je naprava priključena na napajanje in vklopljena. Pri samodejnem ali polavtomatskem varjenju, je pod napetostjo tudi žica za varjenje, ohišje žice in celoten kolut z žico. Nepravilno nameščena ali ozemljena oprema predstavlja veliko nevarnost.

• Ne dotikajte se površin, ki so pod napetostjo.

• Uporabljajte suhe in nepoškodovane rokavice in ostalo zaščitno opremo.

• Nosite suhe izolirane čevlje ali čevlje z gumijastim podplatom in preprečite stik z obdelovancem ali lastno ozemljitev.

• Nikoli ne uporabljajte naprave z izhodno izmenično napetostjo (AC) v vlažnih prostorih, prostorih z omejenim gibanjem ali v prostorih, kjer obstaja nevarnost padajočih predmetov.

• Izhodno izmenično napetost (AC) uporabljajte SAMO za čas varjenja.

• Če morate uporabiti izhodno izmenično napetost (AC), uporabite daljinski upravljalnik, če je priložen z napravo.

• V naslednjih primerih obstaja velika nevarnost električnega udara: uporaba naprave v vlažnem okolju; uporaba naprave z mokro obleko; uporaba naprave na kovinskih tleh; uporaba naprave v sedečem ali ležečem položaju; uporaba naprave če obstaja velika nevarnost stika z obdelovancem ali nevarnost ozemljitve.

5


V zgornjih primerih uporabljajte: 1) Polavtomatski enosmerni DC varilni aparat s konstantno napetostjo – varilni aparat z žico 2) enosmerni DC ročni varilni aparat ali 3) varilni aparat z izmeničnim AC tokom z nizko napetostjo – odprt tokokrog.

V večini primerov se priporoča uporaba enosmernega DC varilnega aparata s konstantno napetostjo. Nikoli ne delajte sami!

• Pred namestitvijo in servisiranjem vedno izklopite napravo in izključite napajalni kabel iz napajanja.

• Pravilno namestite in ozemljite vso opremo v skladu z državnimi in lokalnimi predpisi.

• Vedno preverite, če so vsi deli ozemljeni ali priključeni v vtičnico z ozemljitvijo.

• Ko priključujete vhodne kable, najprej priključite kabel z ozemljitvijo. Vedno večkrat preverite stik spojev z ozemljitvijo.

• Redno pregledujte napajalni kabel za poškodbe. Poškodovane kable takoj zamenjajte saj obstaja velika nevarnost električnega udara ali smrti.

• Vedno izklopite napravo iz napajanja, ko je ne uporabljate.

• Ne uporabljajte poškodovanih kablov ali kablov s premajhnim premerom.

• Nikoli ne ovijajte kablov okoli telesa.

• Če je potrebno ozemljiti obdelovanec, to storite z ločenim kablom.

• Nikoli se ne dotikajte elektrode, če ste v stiku z obdelovancem, tlemi ali z drugimi ozemljenimi površinami.

• Nikoli ne spajajte dveh elektrod ločenih varilnih aparatov, saj obstaja velika nevarnost električnega udara.

• Uporabljajte samo dobro vzdrževane aparate in pribor. Poškodovane ali obrabljene dele takoj zamenjajte. Napravo in pripomočke popravljajte v skladu s temi navodili za uporabo.

• Če delate nad tlemi, vedno uporabljajte zaščitne pasove.

• Vsi pokrovi morajo biti dobro nameščeni.

• Z elektrodo se dobro dotaknite obdelovanca, čim bližje mestu zvara.

• Pazite, da klešče s priključkom nikoli ne pridejo v stik s kovinskimi predmeti (ko niso nameščene na obdelovancu).

• Nikoli ne priključujte več kot ene elektrode na izhodni terminal z enosmerno napeto.

6


Po izklopu napajalnega kabla iz napajanja, je v inverterskem varilnem aparatu shranjena še VELIKA KOLIČINA ENOSMERNE DC NAPETOSTI.

• Pred kakršnimkoli delom ali vzdrževanjem izklopite napravo, izključite napajalni kabel iz napajanja in izpraznite kondenzatorje.

PLINI IN DIM so lahko zelo nevarni. Med varjenjem nastajajo hlapi in plini. Vdihavanje lahko škoduje vašemu zdravju.

• Glavo imejte odmaknjeno od hlapov in plinov. Ne vdihavajte jih.

• Če delate v zaprtih prostorih, morate območje varjenja dobro prezračevati in odstranjevati strupene hlape in pline.

• Če je ventilacija slaba, uporabljajte preizkušene dihalne aparate.

• Delajte samo v dobro prezračevanih prostorih ali pa uporabljajte dihalni aparat. Enako velja tudi za osebe v bližini. Plini in hlapi pri varjenju lahko zmanjšajo količino kisika v zraku, kar lahko povzroči omotičnost ali celo smrt. Zrak, ki ga vdihavate, mora biti čist.

• Nikoli ne uporabljajte naprave v območjih čiščenja, razmaščevanja ali škropljenja. Toplota in svetlobni žarki lahko reagirajo z izparinami, zaradi česar lahko nastane strupen plin.

• Nikoli ne varite kovin s prevlekami, kot so galvanizirano jeklo, svinčeno jeklo ali kadmijevo jeklo, razen če na območju varjenja odstranite površinsko prevleko. Prostor mora biti dobro prezračevan, uporabljati pa je potrebo tudi dihalni aparat. Površinski premazi in prevleke lahko med varjenjem povzročijo nastanek strupenih plinov.

SVETLOBNI ŽARKI lahko povzročijo poškodbe oči ali opekline kože. Med varjenjem nastajajo vidni in nevidni (ultravijolični in infrardeči) žarki svetlobe, ki lahko povzročijo poškodbe oči in opekline. Med varjenjem nastajajo tudi iskre.

• Uporabljajte preizkušen vizir za varjenje z vgrajenim zatemnitvenim steklom s filtrom in zaščitite vaše oči in obraz.

• Pod zaščitnim vizirjem nosite zaščitna očala z bočno zaščito.

• Okoli območja dela namestite zaščitne ograje ali zaslone, ki ščitijo ostale osebe pred svetlobnimi žarki. Namestite tudi napise z opozorili.

• Nosite zaščitno obleko iz negorljivega materiala (usnja, bombaža ali volne) in zaščitne čevlje.

7


VARJENJE lahko povzroči nevarnost požara ali eksplozije. Varjenje zaprtih posod, rezervoarjev, bobnov ali cevi lahko povzroči eksplozijo. Med varjenjem nastajajo iskre. Iskre, vroč obdelovanec in vroči pripomočki lahko povzročijo veliko nevarnost opeklin ali požara. Nezaželen stik elektrode s kovinskim predmetom lahko povzroči nastanek isker, obstaja pa tudi nevarnost opeklin, požara ali eksplozije. Pred delom se prepričajte, da je območje varjenja varno.

• Iz območja 15 m od mesta varjenja odstranite vse vnetljive predmete. Če to ni mogoče, jih dobro pokrijte s preizkušenimi ponjavami.

• Ne varite na mestih, kjer lahko iskre vnamejo vnetljive snovi.

• Zaščitite sebe in druge osebe pred letečimi iskrami in vročimi materiali.

• Iskre in vroči materiali lahko prodrejo skozi manjše luknje in odprtine.

• Sredstva za gašenje požara morajo biti vedno pri roki.

• Varjenje na stropu, tleh ali steni lahko povzroči požar na drugi strani ovir.

• Nikoli ne varite v zaprtih posodah, rezervoarjih ali ceveh.

• Klešče namestite čim bližje območju varjenja in preprečite preusmeritve električnega toka in nevarnost iskrenja ali požara.

• Varilnega aparata se ne sme uporabljati za odmrzovanje cevi.

• Odstranite elektrodo iz držala ali odščipnite žico za varjenje na koncu držala, ko naprave ne uporabljate.

• Nosite zaščitno obleko, ki ni onesnažena z oljem. Nosite usnjene zaščitne rokavice, čvrsto majico, hlače, visoke čevlje in kapo.

• Iz območje dela odstranite vse vnetljive predmete in vžigalnike ter vžigalice. LETEČI PREDMETI lahko povzročijo poškodbe oči. Nosite zaščitna

očala.

• Varjenje in odstranjevanje žlindre s kladivom ali s kleščami lahko povzročita iskre in nevarnost letečih predmetov. Ko se zvar ohladi, lahko z njega odpadejo ostanki žlindre.

• Pod zaščitnim vizirjem nosite preizkušena zaščitna očala s stransko zaščito.

8


AKUMULACIJA PLINOV lahko povzroči poškodbe dihal ali celo smrt.

• Zaprite dovod plina, ko ga ne uporabljate.

• Območje dela mora biti vedno dobro prezračevano. Če to ni mogoče, uporabljajte dihalni aparat.

VROČI DELI lahko povzročijo nevarnost opeklin.

• Ne dotikajte se vročih predmetov z golimi rokami.

• Pred delom s pištolo za varjenje ali z gorilnikom se dobro ohladite.

• Za rokovanje z vročimi predmeti uporabljajte ustrezno orodje ali nosite izolirane rokavice in preprečite nevarnost opeklin.

MAGNETNO POLJE lahko vpliva na srčne spodbujevalnike.

• Osebe s srčnim spodbujevalnikom se morajo odmakniti iz območja dela.

• Osebe s srčnim spodbujevalnikom ne smejo uporabljati naprave in se ne smejo zadrževati v bližini varilnega aparata. Napravo lahko uporabljajo samo po predhodnem posvetu z zdravnikom.

HRUP lahko povzroči poškodbe sluha. Nosite zaščito za sluh.

Hrup lahko povzroči poškodbe sluha.

• Če je stopnja hrupa prevelika, uporabljajte zaščito za sluh.

9


PLINSKE JEKLENKE lahko eksplodirajo, če se poškodujejo.

• Plinske jeklenke z zaščitnim plinom vsebujejo plin pod visokim tlakom. Če se jeklenka poškoduje, lahko eksplodira. Ker so plinske jeklenke običajen del sestavne opreme pri varjenju, morate z njimi ravnati previdno.

• Jeklenke s stisnjenim plinom zaščitite pred previsoko temperaturo, mehanskimi poškodbami, fizičnimi poškodbami, žlindro, odprtim plamenom, iskrami in svetlobo, ki nastaja pri varjenju.

• Jeklenke namestite v pokončen položaj na stacionarnem nosilcu ali stojalu in preprečite nagibanje ali prevračanje.

• Jeklenke morajo biti dovolj odmaknjene od električnih napeljav.

• Nikoli ne odlagajte gorilnika na jeklenko.

• Nikoli se z elektrodo ne dotikajte jeklenke.

• Nikoli ne varite jeklenke, saj obstaja velika nevarnost eksplozije.

• Uporabljajte samo ustrezne jeklenke, ventile, regulatorje in cevi. Jeklenka in ostali pripomočki morajo biti ves čas v dobrem stanju.

• Obraz imejte na nasprotni strani ventila, ko ga odpirate.

• Na ventilu naj bo vedno nameščen varnostni pokrov, razen, ko jeklenko uporabljate.

• Za dvigovanje in prenašanje uporabljajte ustrezno opremo. Jeklenko naj vedno dviguje in prenaša zadostno število ljudi.

• Preberite in upoštevajte navodila, ki so navedena na jeklenkah in ostali opremi.

10


1-3. Dodatni simboli za namestitev, delovanje in vzdrževanje

Nevarnost POŽARA ALI EKSPLOZIJE.

• Nikoli ne nameščajte ali pritrjujte naprave v bližino virov vžiga.

• Nikoli ne nameščajte naprave v bližino vnetljivih predmetov.

• Nikoli ne preobremenite električnega napajanja. Preverite, če je vir napajanja dovolj močan in zaščiten za uporabo varilnega aparata.

PADEC NAPRAVE lahko povzroči nevarnost poškodb.

• Očesne vijake uporabljajte samo za dvigovanje naprave, NE za prenašanje vozičkov, jeklenk ali druge opreme.

• Za dvigovanje in prislanjanje uporabljajte samo ustrezne pripomočke z zadostno nosilnostjo.

• Če za dvigovanje uporabljate viličarje, se prepričajte, da so vilice dovolj dolge, da dosežejo tudi drugo stran naprave.

PREKOMERNA UPORABA lahko povzroči PREGREVANJE.

• Upoštevajte dolžino delovnega cikla. Pustite napravo, da se ohladi.

• Pred ponovnim začetkom varjenja zmanjšajte tok ali čas delovnega cikla.

• Nikoli ne blokirajte prezračevalnih rež za pretok hladilnega zraka v napravi.

11


ELEKTROSTATIČNO PRAZNENJE (ESD) lahko poškoduje vezje.

• PRED upravljanjem ali rokovanjem z vezjem ali z drugimi deli, na roke namestite antistatične rokavice.

• Za transport, prenašanje ali shranjevanje uporabljajte vreče, ki so odporne na statične naboje.

GIBLJIVI DELI lahko povzročijo nevarnost poškodb.

• Dele telesa imejte odmaknjene od gibljivih delov.

• Bodite odmaknjeni od delov, kjer obstaja nevarnost stiskanja (kot so na primer valji.

ŽICA ZA VARJENJE lahko povzroči nevarnost poškodb.

• Nikoli ne pritisnite na sprožilec pištole, če niste usposobljeni za delo.

• Ko nameščate žico za varjenje, nikoli ne usmerjajte pištole proti sebi, osebam v bližini ali drugim predmetom.

GIBLJIVI DELI lahko povzročijo nevarnost poškodb.

• Dele telesa imejte odmaknjene od vrtljivih se delov, kot je ventilator.

• Pokrovi, ščitniki, lopute in ostali predmeti morajo biti ves čas dobro nameščeni.

• Če je potrebno, morajo pokrove, ščitnike in ostale predmete odstranjevati in nameščati samo izkušene osebe.

12


• Po koncu vzdrževanja vedno ponovno namestite vse pokrove in ščitnike. Napravo lahko priključite na napajanje šele, ko so vsi pokrovi in ščitniki dobro nameščeni.

PREBERITE TA NAVODILA.

• Pred uporabo, servisiranjem ali vzdrževanjem preberite ta navodila.

• Uporabljajte samo originalne Villager nadomestne dele. HF (VISOKOFREKVENČNO) SEVANJE lahko povzroči interferenco.

• Visoke frekvence lahko vplivajo na delovanje radia, zdravstvenih vsadkov, računalnikov in komunikacijskih naprav.

• Namestitev lahko opravljajo samo izkušene osebe, ki se spoznajo na delovanje električne opreme.

• Uporabnik se mora po namestitvi posvetovati z izkušenim električarjem in odstraniti vse vzroke interference, ki so nastali med namestitvijo.

• Če vas pristojna služba obvesti o interferenci z drugimi napravami, morate takoj prenehati z uporabo naprave.

• Namestitev je potrebno redno pregledovati in vzdrževati.

• Odprtine in pokrove visokofrekvenčnih izvorov imejte zaprte, oddaljenost med elektrodama naj bo pravilna in uporabljajte zaščito ozemljitve ter s tem zmanjšajte nastanek interference.

VARJENJE lahko povzroči interferenco.

• Elektromagnetna energija lahko vpliva na elektronske naprave, kot so računalniki ali računalniško nadzorovani stroji ali roboti.

• Preverite, če je vsa elektronska oprema v bližini kompatibilna.

13


• Kabli za varjenje naj bodo čim krajši in nameščeni čim bolj pri tleh, saj s tem zmanjšate interferenco.

• Varite vsaj 100 m stran od občutljive elektronske opreme.

• Preverite, če je varilni aparat nameščen in ozemljen v skladu z navodili.

• Če se interferenca vseeno pojavi, morate upoštevati tudi naslednje napotke: premaknite napravo, uporabite filtre električnih napeljav, uporabljajte zaščitne kable ali zaščitite delovno območje.

1-4. EMF Informacije Preučitev vplivov varjenja in učinkov nizkofrekvenčnih električnih in magnetnih polj. Tok pri varjenju, ki teče skozi kable za varjenje, ustvarja elektromagnetno polje. Učinek elektromagnetnih polj je znan že dolgo. Če želite zmanjšati elektromagnetna polja na delovnem mestu, upoštevajte spodaj opisane nasvete: 1. Kable napeljite vzporedno, enega ob drugem in jih pritrdite z lepilnim

trakom. 2. Kable napeljite po eni strani, odmaknjene od uporabnika. 3. Nikoli ne navijajte kablov okoli telesa. 4. Izvor napajanja za varjenje in kable imejte čim bolj odmaknjene od telesa,

kolikor je to seveda mogoče. 5. Klešče pritrdite čim bližje mestu varjenja. Srčni spodbujevalniki: Uporabniki srčnih spodbujevalnikov se morajo pred varjenjem ali zadrževanjem v bližini mesta varjenja posvetovati s svojim zdravnikom. Če zdravnik predpiše, da se lahko nahajate v območju varjenja, obvezno upoštevajte zgoraj opisana priporočila za zmanjševanje vplivov elektromagnetnih polj.

14


2. POGLAVJE – POSTOPKI ROČNEGA OBLOČNEGA VARJENJA ROV (MMA) Ročno obločno varjenje (ROV, ang. MMA) ali palično varjenje je proces pri katerem se topi kovinske obdelovance in se jih vari s pomočjo električnega toka, ki je sklenjen med obdelovancem in elektrodo. Zunanja prevleka elektrode omogoča boljšo prevodnost in preprečuje nastanek strupenih plinov in prevelike količine žlindre ter ščiti zvar pred kontaminacijo. Jedro elektrode vsebuje del kovine, ki zapolnjuje zvar. Če se z elektrodo z enakomerno hitrostjo pomikate po obdelovancu, nastane kovinski spoj, ki se imenuje zvar. Napajanje obločnega varilnega aparata mora imeti konstantno napetost (CC), ki je lahko izmenična ali enosmerna (DC), odvisno od elektrode, ki jo uporabljate. Najboljši rezultati se običajno dosegajo z uporabo enosmernega (DC) izvora napajanja. Moč varjenja je odvisna od napetosti in el. toka. Napetost (Volt - V) se določa glede na oddaljenost elektrode od obdelovanca, ki je odvisna od premera elektrode. Vrednost električnega toka je boljša vrednost za ugotavljanje moči in je prikazana z amperi (A). Vrednost električnega toka je odvisna od premera elektrode, velikosti in debeline obdelovanca in položaja varjenja. Na splošno manjša elektroda zahteva nižji tok in se uporablja za varjenje manjših obdelovancev. Enako velja za večje elektrode in večje obdelovance, ki zahtevajo večji tok. Tanke kovine zahtevajo manjši tok kot debele kovine in majhne elektrode zahtevajo manjši tok kot velike elektrode. Lažje je variti obdelovance v ležečem ali vodoravnem položaju. Če varite navpične obdelovance ali varite nad glavo, priporočamo manjši tok, kot bi ga uporabili za varjenje enakih obdelovancev v vodoravnem položaju. Najboljši rezultati se dosegajo s kratkimi zvari in z enakomernim pomikanjem elektrode po mestu varjenja. Dodatne informacije za obločno varjenje so navedene v naslednjih poglavjih. Proces varjenja je zahteven postopek. Nihče se ne more naučiti variti samo s teoretičnim predznanjem. Izkušnje se nabirajo samo z vajo. Na naslednjih straneh so razloženi postopki za razumevanje principov varjenja in za pridobitev osnovnega predznanja.

15


Znanje varilca ne sme biti samo znanje o električnem toku. Uporabnik mora vedeti, kako kontrolirati električni tok, kar zahteva znanje o električnem toku pri varjenju in poznavanje načina delovanja varilnih aparatov. Električni tokokrog pri varjenju se začne s priključkom kabla z držalom elektrode na varilni aparat in konča s priključkom kabla s kleščami na varilnem aparatu. Tok teče skozi kabel z držalom elektrode, skozi elektrodo proti obdelovancu. Na drugi strani zvara je tok napeljan skozi obdelovanec do klešč na obdelovancu in po kablu nazaj v napravo. Električni krog mora biti sklenjen. Pri varjenju morajo biti klešče dobro pritrjene na obdelovanec. Mesto pritrditve mora biti čisto. Pred varjenjem z obdelovanca odstranite barvo, korozijo, itd., saj to zagotavlja dobro povezanost. Klešče pritrdite čim bližje mestu varjenja. Nikoli ne varite tako, da električni tok teče skozi tečaje, ležaje, električne komponente ali podobne snovi, saj jih lahko uniči. Električni tok nastaja med obdelovancem in konico žice elektrode, ki je pritrjena v držalu. Držalo elektrode mora biti v rokah uporabnika. Zvar izdelujte tako, da držite konico elektrode 1,5-2,0 mm oddaljeno od obdelovanca. V tem območju nastaja kratkostični električni tok, ki povzroča močno segrevanje in taljenje obdelovanca in nastanek zvara z enakomernim premikanjem elektrode. Ročno varjenje zahteva mirno roko, dobro fizično kondicijo in dober vid. Uporabnik nadzoruje varjenje in kvaliteto zvara.

Slika 1

Slika 1 prikazuje dogajanje med varjenjem. Na splošno je zelo podobno, kot vidite med samim postopkom varjenja. Varilni steber je prikazan na sredini slike. To je oblok, ki nastane s prevajanjem toka med elektrodo in obdelovancem. Temperatura obloka je okoli 6000°F (približno 3300°C), kar je popolnoma zadosti za taljenje kovinskega obdelovanca. Območje zvara je vroče in proizvaja močno svetlobo. Nikoli ne glejte v območje varjenja s prostim očesom, saj obstaja velika nevarnost poškodb.

16


Vedno nosite temna zaščitna stekla, ki so bila izdelana za zaščito pri varjenju. Lahko uporabljate ročno ali naglavno masko za varjenje. Električni tok tali obdelovanec in prodira v globino na podoben način, kot škropite zemljo z vrtno cevjo. Taljeni material se spremeni v talino ali krater in odteka iz zvara. Ko se z elektrodo pomikate stran od zvara, se material hladi in strjuje. Na vrhu nastane žlindra, ki zvar ščiti med hlajenjem. Funkcija prevlečene elektrode je veliko večja od samega prevajanja električnega toka. Elektroda je sestavljena iz jedra iz kovinske žice in je prevlečena s kemijsko prevleko. Žica jedra se v zvaru topi, kapljice pa ostanejo v talini zvara. Elektroda zagotavlja dodatni material za izboljšanje in zapolnitev utora med dvema obdelovancema. Prevleka se topi in izgoreva v zvaru. Pri tem zagotavlja stabilnost zvara, pri varjenju nastaja zaščitni plin v obliki dima, ki preprečuje vnos kisika in dušika v zvar ter zagotavlja dober pretok taline. V zgornjem sloju taline se nabirajo nečistoče in nastaja žlindra. Osnovne razlike med elektrodami so površinske prevleke. Z menjavo prevleke lahko popolnoma spremenite delovne karakteristike elektrode. Če poznate značilnosti različnih prevlek, lažje izberete ustrezno elektrodo za vrsto dela, ki ga opravljate. Priporočamo, da upoštevate: 1. Tip nanosa; npr. mehko jeklo, nerjavno jeklo, nizko legirano jeklo. 2. Debelino plošče ali kovine obdelovanca, ki ga varite. 3. Položaj varjenja (premikanje roke navzdol/navzven). 4. Stanje površine obdelovanca. 5. Lastno sposobnost rokovanja z elektrodami.

Štirje postopki za varjenje so najbolj pomembni. Če obvladate te štiri postopke, je varjenje enostavno, v nasprotnem primeru bo kvaliteta zvara zanič.

1. Pravilen položaj pri varjenju Na sliki je prikazan pravilen položaj pri varjenju za desničarje (za levičarje je položaj obraten): a. Držite držalo elektrode v desni roki. b. Z levo roko primite spodnji del desne roke. c. Levi komolec naj bo usmerjen proti levi.

Vedno varite z dvema rokama, če je to mogoče. To omogoča boljši nadzor nad pomikanjem elektrode. Če ste desničarji, vedno varite do leve proti desni. To omogoča dober pregled nad delom. Elektrodo držite pod rahlim naklonom, kot je prikazano na sliki.

17


Pogled od strani Pogled od zadaj

Slika 2 – Pravilen položaj pri varjenju

2. Pravilen način varjenja Preverite, če so klešče dobro pritrjene na obdelovanec. Na glavo namestite zaščitni vizir in rahlo približajte elektrodo proti obdelovancu. Ko se dovolj približate, nastanejo iskre. Med varjenjem odmaknite elektrodo okoli 3 mm. Električni tok bo ostal sklenjen. OPOMBA: Če elektrode ne premikate, se bo pritrdila na obdelovanec. OPOMBA: Večina začetnikov poskuša na hitro skleniti električni tok s hitrim dotikom obdelovanca. Rezultat: elektroda se zalepi ali pa je premikanje elektrode tako hitro, da se tokokrog prekine. 3. Pravilna oddaljenost elektrode od obdelovanca Oddaljenost med elektrodo in obdelovancem je razdalja med konico elektrode in obdelovancem. Ko vzpostavite električni krog, je vzdrževanje pravilne oddaljenosti izjemno pomembno. Razdalja med konico elektrode in obdelovancem naj bo majhna, okoli 1,5-3,0 mm. Elektroda med delom izgoreva, zato jo morate ves čas rahlo pomikati proti obdelovancu da vzdržujete enakomerno oddaljenost. Najboljši način za določanje pravilne oddaljenosti je poslušanje zvoka, ki nastaja pri varjenju. Dobro varjenje s pravilno oddaljenostjo oddaja značilen „prasketajoč“ zvok. Nepravilna oddaljenost elektrode oddaja votel ali piskajoč zvok.

18


4. Pravilna hitrost varjenja Zelo pomembna stvar, na katero je treba biti pozoren je talina (stopljeni material obdelovanca pomešan s stopljeno kovino elektrode). Razporeditev taline in nastanek grebena raztopljenega materiala, ki se strjuje, prikazuje pravilno hitrost varjenja. Greben mora nastajati približno 10 mm za elektrodo.

Slika 3 Večina začetnikov vari prehitro, kar povzroča nastanek ozkega in neenakomernega zvara. POMEMBNO: Za splošno varjenje ni potrebno delati nihajnih gibov; naprej-nazaj ali levo-desno. Varite vzdolžno z enakomernim tempom. OPOMBA: Pri varjenju tankih obdelovancev lahko povečate hitrost varjenja, medtem ko je potrebno debele obdelovance variti počasi, da zagotovite zadostno globino zvara. VAJE ZA VARJENJE Najboljši način za vadbo je upoštevanje štirih priporočil:

1. Pravilen položaj pri varjenju. 2. Pravilen način varjenja. 3. Pravilna oddaljenost elektrode od obdelovanca. 4. Pravilna hitrost varjenja

In pridobivanje izkušenj s treniranjem Uporabite Ploščo iz mehkega jekla: 5 mm ali debelejšo Elektrodo: 1/8" (3.2mm) Nastavite tok na: 100-120 A, AC Upoštevajte naslednja navodila: 1. Vzpostavite električni krog s premikanjem elektrode po plošči. Naklon elektrode

mora biti pravilen. Uporabite obe roki.

19


2. Ko osvojite vzpostavitev električnega kroga brez lepljenja elektrode, trenirajte držanje enakomerne oddaljenosti elektrode od obdelovanca. Naučite se določiti oddaljenost po zvoku.

3. Ko ste prepričani, da lahko zagotovite enakomerno oddaljenost, se začnite premikati po zvaru. Ves čas spremljajte raztopljeni material za zvarom in glejte v greben, kjer se taljeni material strjuje.

4. Varite v ravni liniji na ravni plošči. Elektrodo vodite vzporedno z zgornjim robom (robom, ki je najbolj oddaljen). To je najlažji način za treniranje varjenja in na enostaven način omogoča spremljanje vašega napredka. Deseti zvar bo izgledal veliko bolje, kot vaš prvi zvar. Stalno ugotavljanje napak in vaš napredek bosta sčasoma privedla do tega, da bo varjenje postala rutina.

Običajne kovine Večina kovin, ki se uporablja za domačo uporabo in so na voljo v komercialnih prodajalnah, so jekla z nizko vsebnostjo ogljika, ki se imenujejo tudi mehka jekla. Značilni izdelki iz mehkega jekla so pločevinaste plošče, cevi, valjani profili, U profili, L profili in I profili. To vrsto jekla lahko varite brez večjih posebnosti. Nekatera jekla pa vsebujejo večji odstotek ogljika. Značilni izdelki so plošče, odporne na obrabo, gredi, ojnice, vretena, rezila in strgala. Večina visokoogljičnega jekla se lahko vari brez večjih posebnosti, medtem pa je treba upoštevati tudi pravilne postopke za varjenje tovrstnih materialov; predhodno segrevanje obdelovancev, nadzor temperature med in po koncu varjenja. Zelo pomembno je, da po varjenju dobimo dobro kvaliteto zvara – brez olja, barve, rje ali druge umazanije – neodvisno od materiala obdelovanca.

20


3. POGLAVJE – NAVODILA ZA NAMESTITEV IN POVEZOVANJE 3-1. SPLOŠNI OPIS Varilni aparat z elektrodo je zasnovan za občasno uporabo. Primeren je za lahko proizvodnjo in popravila. Ima kompaktno zasnovo za lažje upravljanje in shranjevanje na polici ali pod delovnim pultom. Izdelan je za neprofesionalne uporabnike. INVERTER MMA serija varilnih aparatov z izmeničnim (AC) tokom za obločno varjenje. Tehnični podatki so prikazani na identifikacijski ploščici. POZOR: Različni tipi varilnih aparatov imajo različne karakteristike in parametre. 3-2. POMEN OZNAK IN SIMBOLOV NA IDENTIFIKACIJSKI PLOŠČICI Uporabljeni standardi: EN 60974-1:2012 U1: Vhodna AC nazivna napetost (z odstopanjem: ±10%) I1max: Največji nazivni vhodni tok I1eff: Največji efektivni vhodni tok X: Delovni cikel - Razmerje med dejanskim časom/celotnim časom delovnega

cikla) Opomba 1: Zgornja vrednost je med 0-100%. Opomba 2: V skladu z uporabljenimi standardi ima poln delovni cikel dolžino 10

minut. Na primer, če je delovni cikel 40%, je čas dela 4 minute in čas prekinitve 6 minut.

Čas delovnega cikla je 10 minut. V tem območju lahko 2 minuti brez nevarnosti pregrevanja. Če se v tem časovnem območju vari več kot 2 minuti, se naprava pregreje. U0: Napetost brez obremenitve. Napetost izhodnega napajanja odprtega tokokroga. I2: Izhodni tok U2: Izhodna napetost pri obremenitvi Nazivna izhodna napetost pri obremenitvi U2=20+0.04I2 ali U2=18+0.04I2 A/V - A/V: Območje nastavitve električnega toka in ustrezna napetost pri obremenitvi. IP: Razred zaščite. Na primer, IP21 omogoča uporabo varilnega aparata v

notranjosti; IP23, omogoča uporabo varilnega aparata zunaj v dežju.

21


V območju uporabe naprave obstaja velika nevarnost električnega udara.

Pred uporabo preberite ta navodila.

Simbol enofazne AC napetosti in frekvence

(npr. 50 Hz ali 60 Hz) Ne izpostavljajte dežju ali vlagi.

H ali F: Izolacijska zaščita.

3-3. NAMESTITEV OPOZORILO: Napravo lahko namestijo, popravljajo, uporabljajo in vzdržujejo samo izkušene osebe.

Električni udar lahko povzroči smrt.

• Napravo lahko servisira samo izkušen električar.

• Pred popravljanjem ali vzdrževanjem vedno izključite napravo in izvlecite napajalni kabel iz vtičnice.

• Ne dotikajte se delov, ki so priključeni na napajanje. Območje namestitve naprave: Napravo namestite v dobro prezračevano okolje. Sestavljanje varilnega aparata Za INVERTER MMA serijo varilnih aparatov je potrebno ustrezno priključiti kable za varjenje na ustrezne priključke izhodne napetosti. Priključite napajalni kabel v vtičnico. Priključitev napajalnega kabla in ozemljitev Napravo lahko namešča, uporablja in servisira samo izkušena oseba, saj obstaja velika nevarnost električnega udara ali smrti. OPOZORILO: Nikoli ne uporabljajte naprave brez nameščenega ohišja. Pred servisiranjem vedno izklopite napravo in izvlecite napajalni kabel iz napajanja. Nikoli se ne dotikajte delov, ki so priključeni na električno napetost.

22


Pred namestitvijo naprave se posvetujte z dobaviteljem električne energije in preverite, če imate vir napajanja z ustrezno napetostjo, tokom in frekvenco, ki mora biti enaka podatkom, navedenim na identifikacijski ploščici na napravi. Na ta način izpolnjujete vse lokalne in državne predpise. Nekatere naprave lahko uporabljate na enofazni liniji ali na eni fazi dvofazne ali trofazne linije. POZOR: INVERTER MMA varilni aparati se lahko priključijo samo na vir napajanja z napetostjo 220 V ali 230 V. 1. Pred priključitvijo napajalnega kabla v napajanje mora biti stikalo izklopljeno,

omrežna napetost pa mora biti enaka napetosti navedeni na identifikacijski ploščici. POZOR: Če omrežna napetost ni enaka napetosti, navedeni na identifikacijski ploščici, lahko uničite napravo!

2. Pravilno ozemljite napravo in jo priključite na vir napajanja z ozemljitvijo v skladu z lokalnimi predpisi.

3. Priključite vtikač v vir napajanja z ustreznimi karakteristikami. 3-4. NAVODILA ZA UPORABO POZOR: Čas delovnega cikla je 10 minut. V tem območju lahko 2 minuti brez nevarnosti pregrevanja. Če se v tem časovnem območju vari več kot 2 minuti, se naprava pregreje. Stikala za upravljanje

Električni tok lahko nastavite z vrtenjem stikala. Z vrtenjem stikala v smeri urinega kazalca povečujete tok, z vrtenjem v obratni smeri pa ga zmanjšujete.

3-5. VZDRŽEVANJE OPOZORILO: ELEKTRIČNI UDAR lahko povzroči smrt. Nikoli se ne dotikajte delov, ki so priključeni na napetost, kot so žice ali kabli. GIBLJIVI DELI lahko povzročijo nevarnost poškodb. Naprave ni potrebno preventivno vzdrževati. Ne priporočamo menjave napajalnega kabla s kablom večjega premera. Priporočamo uporabo ustreznih podaljškov za zunanjo uporabo z določeno dolžino. Če je potrebno napajalni kabel zamenjati, ga lahko zamenjate samo z originalnim. Menjavo kabla lahko opravlja samo pooblaščen serviser.

23


4. POGLAVJE – DELI ROČNEGA OBLOČNEGA VARJENJA (ROV) 4-1. Klasična nastavitev za ROV (MMA) varjenje Obvezna oprema Ob dotiku obdelovanca se takoj sklene električni tokokrog in varjenje se začne. 1. Obdelovanec

Pred varjenjem preglejte obdelovanec. Obdelovanec mora biti čist. 2. Klešče za varjenje

Namestite jih čim bližje mestu varjenja. 3. Elektroda

Pred vklopom namestite elektrodo v držalo. Elektrode z majhnim premerom potrebujejo nižji električni tok in obratno. Pri nastavitvi velikosti el. toka upoštevajte navodila proizvajalca (poglavje 3-2).

4. Izolirano držalo elektrode 5. Območje držanja elektrode 6. Oddaljenost elektrode od obdelovanca

Če je oddaljenost pravilno nastavljena, se med delom sliši močan prasketajoč zvok. Pravilna oddaljenost elektrode od obdelovanca je odvisna od premera elektrode. Vedno imejte pravilno oddaljenost elektrode od obdelovanca. Oddaljenost elektrode s premerom 1/16 in 3/32 palcev mora biti okoli 1/16 palcev (1,6 mm). Oddaljenost elektrode s premerom 1/8 in 5/32 palcev mora biti okoli 1/8 palcev (3 mm).

24


7. Žlindra Žlindro odstranite z varilnim kladivom in z žičnato krtačo. Preden nadaljujete z delom, očistite zvar in preverite, če je dobro izdelan.

4-2. Diagram izbire elektrod in ustreznega toka

25


EL

EKTR

OD

A

DC

AC

PO

LOŽA

J

GLO

BIN

A

UP

OR

AB

A

6010 EP Vsi Globoka Min. priprava močno pršenje 6011 EP X Vsi Globoka

6013 EP, EN X Vsi Nizka Splošno

7014 EP, EN X Vsi Srednja Gladko, lahko, hitro

7018 EP X Vsi Nizka Malo vodika, močno

7024 EP, EN X Ravno

Vodoravno Poševno

Nizka Gladko, lahko, hitro

Ni-Cl EP X Vsi Nizka Lito železo

308 L EP Vsi Nizka Nerjavno jeklo

*EP – Pozitivna elektroda (zamenjana polarizacija) EN – Negativna elektrdoda (pravilna polarizacija)

OSNOVNI TEHNIČNI PODATKI

Model VIWM 120 VIWM 140

Napajanje / Frekvenca 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Izhodni tok 20-120 A 20-140 A

Izhodna napetost 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Premer elektrode 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Bruto teža 4.4 kg 4.5 kg Pridržujemo si pravico do napak v besedilu in pravico do spremembe tehničnih podatkov brez predhodnega opozorila. Slike se lahko razlikujejo od dejanskega izgleda proizvoda.

26


IZJAVA EU O SKLADNOSTI Po Direktivi 2014/35/EU o električni opremi, ki je namenjena za uporabo znotraj določenih napetostnih mej, priloga IV

Opis naprave - stroja: Inverterski varilni aparat MMA Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

S to izjavo s polno odgovornostjo zagotavljamo, da je navedena naprava – izdelek v skladu z določili predpisov:

• Direktiva 2014/35/EU o električni opremi, ki je namenjena za uporabo znotraj določenih napetostnih mej

• Direktiva 2014/30/EU o elektromagnetni združljivosti

• Direktiva 2011/65/EU, (EU) 2015/863 o omejevanju uporabe nekaterih nevarnih snovi v električni in elektronski opremi (RoHS)

Harmonizirani in drugi standardi:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Odgovorna oseba pooblaščena za sestavljanje tehnične dokumentacije: Zvonko Gavrilov, na naslovu družbe Villager d.o.o, Kajuhova 32 P, 1000 Ljubljana Kraj / datum: Ljubljana, 26.06.2019.

Pooblaščena oseba za sestavljanje izjave v imenu proizvajalca Zvonko Gavrilov

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (GB)

Inverter welding machine MMA series Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Original instruction manual

2


SECTION 1 - SAFETY PRECAUTIONS - READ BEFORE USING

ARC WELDING can be hazardous.

This installation, operation, and maintenance of arc welding equipment and the employment of procedures described in this document should be conducted only by qualified persons in accordance with applicable codes, safe practices, and manufacturer's instructions. Always be certain that work areas are clean and safe and that proper ventilation is used. Misuse of equipment, and failure to observe applicable codes and safe practices, can result in serious personal injury and property damage.

3


1-1. Symbol usage Please read this manual before start-up. Means Warning! Watch Out! There are possible hazards with this procedure! The possible hazards are shown in the adjoining symbols.

Possible electric shock.

Moving parts.

Hot surfaces.

Wear a welding mask.

Product is according EU norms and standards. Serbian conformity mark.

Environmental protection

Never dispose of any electrical device with other household waste. To meet the requirements of European Directive 2012/19/EU relating to old electrical and electronic equipment and its implementation in national laws, old electric appliances should be kept separate from the rest of the waste and disposed of in an environmentally sound manner, e.g. by taking it away to the warehouse for recycling.

Consult symbols and related instructions below for necessary actions to avoid the hazards.

4


1-2. Arc welding hazards

The symbols shown below are used throughout this manual to call attention to and identify possible hazards. When you see the symbol, watch out, and follow the related instructions to avoid the hazard.

Only qualified persons should install, operate, maintain, and repair this unit. During operation, keep everybody, especially children, away.

Electric shock can kill.

Touching live electrical parts can cause fatal shocks or severe burns. The electrode and work circuit is electrically live whenever the output is on. The input power circuit and machine internal circuits are also live when power is on. In semiautomatic or automatic wire welding, the wire, wire reel, drive roll housing, and all metal parts touching the welding wire are electrically live. Incorrectly installed or improperly grounded equipment is a hazard. • Do not touch live electrical parts. • Wear dry, hole-free insulating gloves and body protection. • Insulate yourself from work and ground using dry insulating mats or covers big

enough to prevent any physical contact with the work or ground. • Do not use AC output in damp areas, if movement is confined, or if there is a

danger of falling. • Use AC output ONLY if required for the welding process. • If AC output is required, use remote output control if present on unit. • Additional safety precautions are required when any of the following

electrically hazardous conditions are present: in damp locations or while wearing wet clothing; on metal structures such as floors, gratings, or scaffolds; when in cramped positions such as sitting, kneeling, or lying; or when there is a high risk of unavoidable or accidental contact with the workpiece or ground. For these conditions, use the following equipment in order presented: 1) a semiautomatic DC constant voltage (wire) welder, 2) a DC manual (stick) welder, or 3) an AC welder with reduced open-circuit voltage.

In most situations, use of a DC, constant voltage wire welder is recommended. Try not to work alone!

5


• Disconnect input power or stop engine before installing or servicing this equipment.

• Properly install and ground this equipment according to its Owner's Manual and national, state, and local codes.

• Always verify the supply ground - check and be sure that input power cord ground wire is properly connected to ground terminal in disconnect box or that cord plug is connected to a properly grounded receptacle outlet.

• When making input connections, attach proper grounding conductor first - double-check connections.

• Frequently inspect input power cord for damage or bare wiring - replace cord immediately if damaged - bare wiring can kill.

• Turn off all equipment when not in use. • Do not use worn, damaged, undersized, or poorly spliced cables. • Do not drape cables over your body. • If earth grounding of the workpiece is required, ground it directly with a

separate cable. • Do not touch electrode if you are in contact with the work, ground, or another

electrode from a different machine. • Do not touch electrode holders connected to two welding machines at the

same time since double open-circuit voltage will be present. • Use only well-maintained equipment. Repair or replace damaged parts at

once. Maintain unit according to manual. • Wear a safety harness if working above floor level. • Keep all panels and covers securely in place. • Clamp work cable with good metal-to-metal contact to workpiece or worktable

as near the weld as practical. • Insulate work clamp when not connected to workpiece to prevent contact with

any metal object. • Do not connect more than one electrode or work cable to any single weld

output terminal.

SIGNIFICANT DC VOLTAGE exists in inverter-type welding power sources alter removal of input power.

• Turn Off inverter, disconnect input power, and discharge input capacitors according to instructions in Maintenance Section before touching any parts.

6


FUMES AND GASES can be hazardous. Welding produces fumes and gases. Breathing these fumes and gases can be hazardous to your health.

• Keep your head out of the fumes. Do not breathe the fumes. • If inside, ventilate the area and/or use local forced ventilation at the arc to

remove welding fumes and gases. • If ventilation is poor, wear an approved air-supplied respirator. • Work in a confined space only if it is well ventilated, or while wearing an air-

supplied respirator. Always have a trained watch-person nearby. Welding fumes and gases can displace air and lower the oxygen level causing injury or death. Be sure the breathing air is safe.

• Do not weld in locations near degreasing, cleaning, or spraying operations. The heat and rays of the arc can react with vapors to form highly toxic and irritating gases.

• Do not weld on coated metals, such as galvanized, lead, or cadmium plated steel, unless the coating is removed from the weld area, the area is well ventilated, and while wearing an air-supplied respirator. The coatings and any metals containing these elements can give off toxic fumes if welded.

ARC RAYS can burn eyes and skin Arc rays from the welding process produce intense visible and invisible (ultraviolet and infrared) rays that can burn eyes and skin. Sparks fly off from the weld

• Wear an approved welding helmet fitted with a proper shade of filter lenses to protect your face and eyes when welding or watching

• Wear approved safety glasses with side shields under your helmet. • Use protective screens or barriers to protect others from flash, glare and

sparks; warn others not to watch the arc. • Wear protective clothing made from durable, flame-resistant material (leather,

heavy cotton, or wool) and foot protection

WELDING can cause fire or explosion Welding on closed containers, such as tanks, drums, or pipes, can cause them to blow up. Sparks can fly off from the welding arc. The flying sparks, hot workpiece, and hot equipment can cause fires and burns. Accidental contact of electrode to metal objects can cause sparks, explosion, overheating, or fire. Check and be sure the area is safe before doing any welding.

7


• Remove all flammables within 15m of the welding arc. If this is not possible, tightly cover them with approved covers.

• Do not weld where flying sparks can strike flammable material. • Protect yourself and others from flying sparks and hot metal. • Be alert that welding sparks and hot materials from welding can easily go

through small cracks and openings to adjacent areas. • Watch for fire, and keep a fire extinguisher nearby. • Be aware that welding on a ceiling, floor, bulkhead, or partition can cause fire

on the hidden side. • Do not weld on closed containers such as tanks, drums, or pipes. • Connect work cable to the work as close to the welding area as practical to

prevent welding current from traveling long, possibly unknown paths and causing electric shock, sparks, and fire hazards.

• Do not use welder to thaw frozen pipes. • Remove stick electrode from holder or cut off welding wire at contact tip when

not in use. • Wear oil-free protective garments such as leather gloves, heavy shirt, cuffless

trousers, high shoes, and a cap. • Remove any combustibles, such as a butane lighter or matches, from your

person before doing any welding. FLYING METAL can injure eyes. Wear protective glases.

• Welding, chipping, wire brushing, and grinding cause sparks and flying metal.

As welds cool, they can throw off slag. • Wear approved safety glasses with side shields even under your welding

helmet.

BUILDUP OF GAS can injure or kill.

• Shut off shielding gas supply when not in use. • Always ventilate confined spaces or use approved air-supplied respirator.

8


HOT PARTS can cause severe burns.

• Do not touch hot parts bare handed. • Allow cooling period before working on gun or torch. • To handle hot parts, use proper tools and/or wear heavy, insulated welding

gloves and clothing to prevent burns.

MAGNETIC FIELDS can affect pacemakers.

• Pacemaker wearers keep away. • Wearers should consult their doctor before going near arc welding. gouging, or

spot welding operations.

NOISE can damage hearing. Wear ear protection. Noise from some processes or equipment can damage hearing.

• Wear approved ear protection if noise level is high.

CYLINDERS can explode if damaged.

• Shielding gas cylinders contain gas under high pressure. If damaged, a cylinder can explode. Since gas cylinders are normally part of the welding process, be sure to treat them carefully.

• Protect compressed gas cylinders from excessive heat, mechanical shocks, physical damage, slag, open flames, sparks, and arcs.

• install cylinders in an upright position by securing to a stationary support or cylinder rack to prevent falling or tipping.

• Keep cylinders away from any welding or other electrical circuits. • Never drape a welding torch over a gas cylinder. • Never allow a welding electrode to touch any cylinder. • Never weld on a pressurized cylinder - explosion will result.

9


• Use only correct shielding gas cylinders, regulators, hoses, and fittings designed for the specific application; maintain them and associated parts in good condition.

• Turn face away from valve outlet when opening cylinder valve. • Keep protective cap in place over valve except when cylinder is in use or

connected for use. • Use the right equipment, correct procedures, and sufficient number of persons

to lift and move cylinders. • Read and follow instructions on compressed gas cylinders and associated

equipment.

1-3. Additional symbols for installation, operation, and maintenance FIRE OR EXPLOSION hazard

• Do not install or place unit on, over, or near combustible surfaces. • Do not install unit near flammables. • Do not overload building wiring - be sure power supply system is properly

sized, rated, and protected to handle this unit.

FALLING UNIT can cause injury

• Use lifting eye to lift unit only, NOT running gear, gas cylinders, or any other accessories.

• Use equipment of adequate capacity to lift and support unit. • If using lift forks to move unit, be sure forks are long enough to extend beyond

opposite side of unit.

10


OVERUSE can cause OVERHEATING

• Allow cooling period; follow rated duty cycle. • Reduce current or reduce duty cycle before starting to weld again. • Do not block or filter airflow to unit.

STATIC (ESD) can damage PC boards

• Put on grounded wrist strap BEFORE handling boards or parts. • Use proper static-proof bags and boxes to store, move, or ship PC boards.

MOVING PARTS can cause injury

• Keep away from moving parts. • Keep away from pinch points such as drive rolls.

WELDING WIRE can cause injury

• Do not press gun trigger until instructed to do so. • Do not point gun toward any part of the body, other people, or any metal

when threading welding wire.

11


MOVING PARTS can cause injury

• Keep away from moving parts such as fans. • Keep all doors, panels, covers, and guards closed and securely in place. • Have only qualified persons remove doors, panels, covers, or guards for

maintenance as necessary. • Reinstall doors, panels, covers, or guards when maintenance is finished and

before reconnecting input power.

READ INSTRUCTIONS • Read Owner's Manual before using or servicing unit. • Use only genuine Villager replacement parts.

H.F. RADIATION can cause interference

• High-frequency (H.F.) can interfere with radio navigation, safety services, computers, and communications equipment.

• Have only qualified persons familiar with electronic equipment perform this installation.

• The user is responsible for having a qualified electrician promptly correct any interference problem resulting from the installation.

• If notified by the FCC about interference, stop using the equipment at once. • Have the installation regularly checked and maintained. • Keep high-frequency source doors and panels tightly shut, keep spark gaps at

correct setting, and use grounding and shielding to minimize the possibility of interference.

12


ARC WELDING can cause interference. • Electromagnetic energy can interfere with sensitive electronic equipment such

as computers and computer-driven equipment such as robots. • Be sure all equipment in the welding area is electromagnetic all compatible. • To reduce possible interference, keep weld cables as short as possible, close

together, and down low, such as on the floor. • Locate welding operation 100 meters from any sensitive electronic equipment. • Be sure this welding machine is installed and grounded according to this

manual. • If interference still occurs, the user must take extra measures such as moving

the welding machine, using shielded cables, using line filters, or shielding the work area.

1-4. EMF Information Considerations about welding and the effects of low frequency electric and magnetic fields. Welding current, as it flows through welding cables, will cause electromagnetic fields. To reduce magnetic fields in the workplace, use the following procedures: 1. Keep cables close together by twisting or taping them. 2. Arrange cables to one side and away from the operator. 3. Do not coil or drape cables around your body. 4. Keep welding power source and cables as far away from operator as practical. 5. Connect work clamp to workpiece as close to the weld as possible. About Pacemakers: Pacemaker wearers consult your doctor before welding or going near welding operations. If cleared by your doctor, then following the above procedures is recommended.

13


SECTION 2 PRINCIPLES OF MANUAL METAL ARC WELDING (MMA) Shielded Metal Arc Welding, MMA or Stick welding is a process which melts and joins metals by heating them with an arc between a coated metal electrode and the workpiece. The electrode outer coating, called flux, assists in creating the arc and provides the shielding gas and slag covering to protect the weld from contamination. The electrode core provides most of the weld filler metal. When the electrode is moved along the workpiece at the correct speed the metal deposits in a uniform layer called a bead. The Stick welding power source provides constant current (CC) and may be either alternating current (AC) or direct current (DC), depending on the electrode being used. The best welding characteristics are usually obtained using DC power sources. The power in a welding circuit is measured in voltage and current. The voltage (Volts) is governed by the arc length between the electrode and the workpiece and is influenced by electrode diameter. Current is a more practical measure of the power in a weld circuit and is measured in amperes (Amps). The amperage needed to weld depends on electrode diameter, the size and thickness of the pieces to be welded, and the position of the welding. Generally, a smaller electrode and lower amperage is needed to weld a small piece than a large piece of the same thickness. Thin metals require less current than thick metals, and a small electrode requires less amperage than a large one. It is preferable to weld on work in the flat or horizontal position. However, when forced to weld in vertical or overhead positions it is helpful to reduce the amperage from that used when welding horizontally. Best welding results are achieved by maintaining a short arc, moving the electrode at a uniform speed, and feeding the electrode downward at a constant speed as it melts. More specific information on the stick welding procedure is provided in the following sections. No one can learn to weld simply by reading about it .Skill comes only with practice. The following pages will help the inexperienced welder to understand welding and develop his skill.

14


The operator's knowledge of arc welding must go beyond the arc itself .He must known how to control the arc, and this requires a knowledge of welding circuit and the equipment that provides the electric current used in the arc. The welding circuit begins where the electrode cable is attached to the welding machine and ends where the work cable is attached to the welding machine. Current flows through the electrode cable to the electrode holder, through the electrode and across the arc. On the work side of the arc, the current flows through base metal to the work cable and back to the welding machine .the circuit must be compete for the current to flow. To weld, the work clamp must be tightly connected to clean base metal .Remove paint, rust ,etc. as necessary to get a good connection .Connect the work clamp as close as possible to the area you wish to weld. Avoid the welding circuit to pass through hinges, bearings, electronic components or similar devices that can be damaged. The electric arc is made between the work and the tip end of a small metal wire, the electrode, which is clamped in a holder and the holder is held by the welder. A gap is made in the welding circuit by holding the tip of the electrode 1.5-2.0mm away from the work or base metal being welded. The electric arc is established in this gap and is held and moved along the joint to be welded, melting the metal as it is moved. Arc welding is manual skill requiring a steady hand, good physical condition, and good eyesight the operator controls the welding arc and therefore, the quality of the weld made.

Figure 1. Figure 1 illustrates the action that takes place in the electric arc. it closely resembles what is actually seen during welding.

15


The "arc stream "is seen in the middle of the picture .this is the arc created by the current flowing through the space between the end of the electrode and the work .The temperature of this arc is about 6000° F. ,Which is more than enough to melt the base metal .The arc is very bright ,as well as hot ,and cannot be looked at with the naked eye without risking painful injury. The very dark lens, specially designed for arc welding, must be used with the hand or face shield whenever viewing the arc. The arc melts the base metal and actually digs into it, much as water through a nozzle on a garden hose digs into the earth .The molten metal forms a molten pool or crater and tends to flow away from the arc .As it moves away from the arc, it cools and solidifies. A slag forms on top of the weld to protect it during cooling. The function of the covered electrode is much more than simply to carry current to the arc .The electrode is composed of a core of metal wire around which has been extruded and baked chemical covering. The core wire melts in the arc and tiny droplets of molten metal shoot across the arc into the molten pool .The electrode provides additional filler metal for the joint to fill the groove or gap between the two pieces of the base metal. The covering also melts or burns in the arc. It has several functions. It makes the arc steadier, provides a shield of smoke-like gas around the arc to keep oxygen and nitrogen in the air away from the molten metal, and provides a fluxe for the molten pool. The flux picks up impurities and forms the protective slag. The principal differences between the various types of electrodes are in their coatings. By varying the coating, it is possible to greatly alter the operating characteristics of electrodes. By understanding the differences in the various coating, you will gain a better understanding of selecting the best electrode for the job you have at hand. In selecting an electrode you should consider: 1. The type of deposit you want, e.g. mild steel, stainless, low alloy. 2. The thickness of the plate or base metal you want to weld. 3. The position it must be welded in (down hand, out-of-position). 4. The surface condition of the base metal to be weld. 5. Your ability to handle and obtain the desired electrode.

Four simple manipulations are of prime importance. Without complete mastery of these four, further welding is futile .With compete mastery of the four, welding will be easy.

16


1. The Correct Welding Position Illustrated is the correct welding position for right-handed people (For left-handed it is opposite): a. Hold the electrode holder in your right hand b. Touch left hand to underside of right hand. c. Put the left elbow into your left side.

Weld with two the hand whenever possible .This gives complete control over the movements of electrode. Whenever possible, weld from left to right (if right-hand). This enables you to see clearly what you are doing. Hold the electrode at a slight angle as shown.

side view end view

Figure 2 – correct welding position

2. The Correct Way to Strike An Arc Be sure the work clamp makes good electrical contract to the work. Lower your head shield and scratch the electrode slowly over the metal, and you will see sparks flying. While scratching, lift the electrode 3 mm and the arc is established. NOTE: If you stop moving the electrode while scratching, the electrode will stick. NOTE: Most beginners try to strike the arc by a fast jabbing motion down on the plate. Result: They either stick or their motion is so fast that they break the arc immediately

17


3. The Correct Arc Length The arc length is the distance from the tip of the electrode core wire to the base metal. Once the arc has been established, maintaining the correct arc length becomes extremely important. The arc should be short, approximately 1.5-3.0 mm long .As the electrode burns off the electrode must be fed to the work to maintain correct arc length. The easiest way to tell whether the arc has the correct length is by listening to its sound. A nice short arc has a distinctive, "crackling" sound. The incorrect, long arc has a hollow, blowing or hissing sound. 4. The Correct Welding Speed The important thing to watch while welding is the puddle of molten metal right behind the arc. It is the appearance of the puddle and the ridge where the molten puddle solidifies that indicate correct welding speed. The ridge should be approximately 10 mm behind the electrode.

Figure 3 Most beginners tend to weld too fast, resulting in a thin, uneven. IMPORTANT: For general welding it is not necessary to weave the arc; neither forwards and backwards nor sideways. Weld along at a steady pace. You will find it easier. NOTE: When welding on thin plate, you will find that you will have to increase the welding speed, whereas when welding on heavy plate. it is necessary to go more slowly in order to get good penetration.

18


WELDING PRACTICE The best way of getting practice in the four skills that enable you to maintain:

1. Correct Welding Position 2. Correct Way to Strike An Arc 3. Correct Arc Length 4. Correct Welding Speed

is to spend a little more time on the following exercise. Use the following Mild Steel Plate: 5 mm or heavier Electrode: 1/8" (3.2mm) Current Setting: 100120 Amps AC Do the following: 1. Learn to strike the arc by scratching the electrode over the plate. Be sure the

angle of the electrode is right and Be sure to use both hands. 2. When you can strike an arc without sticking, practice the correct arc length. Learn

to distinguish it by its sound. 3. When you are sure that you can hold a short, crackling arc, start moving. Look at

the molten puddle constantly, and look for the ridge where the metal solidifies. 4. Run beads on a flat plate. Run them parallel to the top edge (the edge farthest

away from you). This gives you practice in running straight welds, and also, it gives you an easy way to check your progress. The 10th weld will look considerably better than the first weld. By constantly checking on your mistakes and your progress, welding will soon be a matter of routine.

Common Metals Most metals found around the farm or small shop are low carbon steel, sometimes referred to as mild steel. Typical items made with this type of steel include most sheet metal, plate, pipe and rolled shapes such as channels, angel irons and "I" beams. This Type of steel can usually be easily welded without special precautions. Some steel, however, contains higher carbon. Typical applications include wear plates, axles, connecting rods, shafts, plowshares and scraper blades. These higher carbon steels cabin be welded successfully in most cases; however, care must be taken to follow proper procedures, including preheating the metal to be welded and, in some cases, carefully controlling the temperatures during and after the welding process. Regardless of the type of metal being welded, it is important in order to get a quality weld that it be free of oil, paint, rust or other contaminants.

19


SECTION 3 - INSTALLATION AND CONNECTION INSTRUCTIONS 3-1. GENERAL DESCRIPTION The welding machine is a stick welder designed for those who have an occasional need for a welder. It is suitable for light fabrication and repair welding. It is compact to allow portability and easy storage on a shelf or under a workbench. It is developed specifically for the nonprofessional welder. INVERTER MMA series welding machines are one types of AC arc welding machines. The technical specifications or parameters of these products are showed on its nameplate. CAUTION: For different type welding machine, the technical specifications or parameters is different. 3-2. DESCRIPTIONS OF THE NAMEPLATE MARKS AND SYMBOLS Application standards: EN 60974-1:2012 U1: Rated AC input voltage of the welding power source (tolerance: ±10%) I1max: Max. input current I1eff: Max. effective input current X: Duty cycle (It is the ratio between the load duration time and the full cycle time) Note1: This ratio is between 0-100%. Note2: For this standard, one full cycle time is 10min. For example, if the rate is 40%,

the loaded time shall be 4 minutes and rest time shall be 6 minutes. Duty cycle is based on a ten minute period. This means that the arc may be drawn for two minutes out of each ten minute period without any danger of overheating. If it is used more than two minutes during several successive ten minutes periods, it may overheat. U0: Non load voltage It is the open-circuit output voltage of the welding power source. I2: Output current U2: Output load voltage The rated loaded output voltage U2=20+0.04I2 or U2=18+0.04I2 A/V - A/V: The adjustable range of current and its corresponding load voltage. IP: Protection grade. For example, IP21, approving the welding machine as

suitable for use indoors; IP23, approving the welding machine as suitable for use outdoors in the rain.

20


It is used in environments that have a high risk of electric shock.

Please read this manual before start-up.

Symbol of single-phase AC power supply and rated frequency

(e.g. 50 Hz or 60 Hz). Beyond rain.

H or F: Insulation grade.

3-3. INSTALATION WARNING: Only qualified personnel should install, use, or service the welding machine

Electric shock can kill.

• Have an electrician install and service the equipment.

• Turn the input power off at the fuse box before working on equipment

• Do not touch electrically hot parts Machine Installation Location - Place the welding machine to there where is free circulation of air. Welding Machine Assembly For INVERTER MMA series welding machines, movable welding cables should be connected to the welding power source Outputs .The input power cable should be connected to power supply. Input Power and Grounding Connections Only qualified persons should install, use or service this equipment. Protect yourself and others from possible serious injury or death. WARNING: Do not operate with covers removed. Disconnect input power before servicing. Do not touch electrically live parts.

21


Before starting the installation, check with the power company to be sure your power supply is adequate for the voltage, amperes, phase and frequency specified on the welding machine nameplate. Also be sure the planned installation will meet all local and national code requirements. Some welding machines may be operated from a single phase line or from one phase of a two or three phase line. CAUTION: INVERTER MMA welding machines may be connected to either 220 V or 230 V input power. 1. Before connecting the input cable to the power supply, check that the power (on-

off) switch operates in the position corresponding to the input voltage that the machine will be connected to. CAUTION: If the power switch setting does not match the input power voltage, you may burn up the welding machine!

2. Connect the "PE" or green/yellow grounding wire in the input cord to a system ground per the applicable national and local codes.

3. Connect the flexible input cord of the welding machine to a single phase power supply of the proper voltage and ampacity through a fused two-pole disconnect.

3-4. OPERATING INSTRUCTIONS CAUTION: Duty cycle is based on a ten minute period. This means that the arc may be drawn for two minutes out of each ten minute period without any danger of overheating. If it is used more than two minutes during several successive ten minutes periods, it may overheat. Control Functions The desired welding current is set by turning the hand wheel. Clockwise rotation raises the welding current, counterclockwise rotation reduces the welding current. 3-5. MAINTENANCE WARNING: Electric shock can kill. Do not touch electrically live parts such as output terminals or internal wiring. Moving parts can injure. Routine preventative maintenance is not required. Substitution of output cable with larger sizes requiring connections to be made internally is not recommended. Connections for additional lengths or larger sizes should be properly made externally. If either output cable requires replacement for other reasons, it should be replaced with the appropriate part - and only by qualified personnel.

22


SECTION 4 - MANUAL METAL ARC WELDING (MMA) PROCEDURE 4-1. Typical stick welding set-up Tools needed A welding current starts as soon as electrode touches the workpiece. 1. Workpiece

Make sure workpiece is clean before welding. 2. Work clamp

Place as close to the weld as possible 3. Electrode

Before striking an arc, insert an electrode in the electrode holder. A small diameter electrode requires less current than a large one. Follow recommendations of the electrode manufacturer when setting weld amperage (see Section 3-2).

4. Insulated Electrode Holder 5. Electrode Holder Position 6. Arc Length

Arc length is the distance from the electrode to the workpiece. A short arc with correct amperage will give a sharp, crackling sound. Correct arc length is related to electrode diameter. Examine the weld bead to determine if the arc length is correct. Arc length for 1/16 and 3/32 in diameter electrodes should be about 1/16 in (1.6 mm); arc length for 1/8 and 5/32 in electrodes should be about 1/8 in (3 mm).

7. Slag Use a chipping hammer and wire brush to remove slag. Remove slag and check weld bead before making another weld pass.

23


4-2. Electrode and amperage selection chart

24


Elec

tro

de

DC

AC

Po

siti

on

Pen

etra

tio

n

Usa

ge

6010 EP All Deep Min. prep. rough high spatter 6011 EP X All Deep

6013 EP, EN X All Low General

7014 EP, EN X All Medium Smooth, easy, fast

7018 EP X All Low Low hydrogen, strong

7024 EP, EN X Flat

Horiz Fillet

Low Smooth, easy, faster

Ni-Cl EP X All Low Cast iron

308 L EP All Low Stainless

*EP – Electrode positive (reverse polarity) EN – Electrode negative (straight polarity)

THE MAIN TECHNICAL SPECIFICATIONS


Input voltage/Frequency 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Output current 20 – 120 A 20 – 140 A

Output voltage 20.8 – 24.8 V 20.8 – 25.6 V

Electrode Diameter 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Gross weight 4.4 kg 4.5 kg

We reserve the right to change the technical characteristics, the right to possible typographical errors without prior notice. Product images may be different than actual device

25


EU DECLARATION OF CONFORMITY

According to the Directive 2014/35/EU, Annex IV, on electrical equipment intended for use within certain voltage limits

Maschine description: Welding machine Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

We hereby declare with full responsibility that the aforementioned product has been designed and manufactured in accordance with:

• Directive 2014/35/EU on electrical equipment intended for use within certain voltage limits

• Directive 2014/30/EU on electromagnetic compatibility

• Directive 2011/65/EU, (EU) 2015/863 on the restriction of use of certain hazardous substances in electrical and electronic equipment (RoHS)

Harmonized and other standards used:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

The responsible person authorized to compile the technical documentation: Zvonko Gavrilov, at the company Villager D.O.O, Kajuhova P 32, 1000 Ljubljana

Place / date: Ljubljana, 26.06.2019.

The person authorized to make a statement on behalf of the manufacturer

Zvonko Gavrilov

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (RS)

Aparat za zavarivanje MMA serije Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Originalno uputstvo za upotrebu

2


POGLAVLJE 1 – MERE PREDOSTROŽNOSTI – PROČITAJTE PRE POČETKA KORIŠĆENJA

ZAVARIVANJE LUKOM može biti opasno.

Ovu montažu, rad i održavanje opreme za elektrolučno zavarivanje i korišćenje procedura opisanih u ovom dokumentu, smeju da izvedu samo kvalifikovane osobe u skladu sa važećim propisima, sigurnom praksom i instrukcijama proizvodjača. Uvek se uverite da je radni prostor čist i bezbedan i da se koristi propisna ventilacija. Nepravilna upotreba opreme i nepoštovanje primenjivih propisa i sigurne prakse (bezbedni načini rada), može dovesti do ozbiljnih povreda i materijalne štete.

3


1-1. Simboli koji se koriste

Molimo Vas da pročitate ovo uputstvo pre početka rada.

Označava Upozorenje! Čuvajte se! Postoje moguće opasnosti prilikom ove pocedure! Moguće opasnosti su prikazane u susednim simbolima.

Mogućnost električnog udara.

Pokretni delovi.

Vruće površine.

Nosite masku za zavarivanje.

Proizvod je u skadu sa EU normama i standardima.

Srpski znak usaglašenosti.

Zaštita životne sredine

Električni uredjaji nikada ne treba da budu odstranjeni sa ostalim otpadom iz domaćisntva. Da bi ispunili zahteve Evropske Direktive 2012/19/EU koji se odnose na električnu i elektronsku opremu koja je završila svoj životni vek i njenu primenu u nacionalnim zakonima, stari električni uredjaji treba da se drže odvojeno od ostalog otpada i da se odstrane na način koji je neškodljiv za životnu sredinu, npr. odnoseći uredjaj u skladište koje je predvidjeno za reciklažu uredjaja.

Za neophodne akcije, pridržavajte se dole navedenih simbola i odgovarajućih instrukcija – kako bi se izbegle moguće opasne situacije.

4


1-2. Opasnosti prilikom zavarivanja lukom Simboli prikazani dole se koriste u ovom Uputstvu kako bi privukli pažnju i ukazali na moguće opasnosti. Kada vidite simbol, pazite i pridržavajte se odredjenih instrukcija, kako biste izbegli nesrećan slučaj. Samo kvalifikovane osobe treba da instaliraju, rukuju, održavaju i popravljaju ovaj uredjaj. Za vreme rada, držite sve osobe, naročito decu – daleko od zone rada.

Električni udar može da ubije.

Dodirivanje električnih delova koji su pod naponom, može dovesti do fatalnog udara ili izazvati ozbiljne opekotine. Kolo elektrode i radnog komada je pod naponom uvek kada je uključen izlaz. Kolo napajanja - na ulazu, kao i unutrašnja kola uredjaja su takodje pod naponom kada je uredjaj uključen (ON). Kod poluautomatskog ili automatskog zavarivanja žicom, žica, kotur za žicu, kućište motalice i svi metalni delovi koji dodiruju metalnu žicu su pod električnim naponom. Nepropisno montirana ili nepravilno uzemljena oprema - predstavlja opasnost. • Nemojte dodirivati električne delove koji su pod naponom. • Koristite suve, cele (bez rupa) izolacione rukavice i zaštitu za telo. • Izolujte se od radnog komada i zemlje - korišćenjem suvih izolacionih prostirki ili

pokrivača, dovoljno velikih da spreče bilo kakav fizički kontakt sa radnim komadom ili zemljom.

• Nemojte koristiti izlaz naizmenične struje (AC) u vlažnim prostorima, ukoliko je pomeranje ograničeno ili ukoliko postoji opasnost od pada.

• Izlaz naizmenične struje (AC) koristite SAMO ukoliko se zahteva za proces zavarivanja.

• Ukoliko se zahteva AC izlaz napona (naizmenična struja), koristite daljinsku kontrolu izlaza - ukoliko postoji na uredjaju.

• Dodatne mere predostrožnosti se zahtevaju kada postoji bilo koji od sledećih električno opasnih stanja: na vlažnim lokacijama ili dok nosite vlažnu odeću; na metalnim objektima, kao što su podovi, rešetke ili skele; u skučenim položajima kao što su sedenje, klečanje ili ležanje; kada postoji veliki rizik od neizbežnog ili slučajnog kontakta sa radnim komadom ili zemljom.

5


Za ovakve uslove - koristite sledeću predstavljenu opremu: 1) Poluautomatski DC (jednosmerna struja) sa konstantnim naponom - žičani aparat za zavarivanje, 2) DC (jednosmerni) ručni (štapni) aparat za zavarivanje, ili 3) AC (naizmenična struja) aparat za zavarivanje sa smanjenim naponom - otvorenog strujnog kola (prekida u kolu). Uglavnom se preporučuje upotreba DC (jednosmernog) žičanog aparata za zavarivanje sa konstantnim naponom. I nemojte raditi sami! • Isključite (iskopčajte) ulaznu snagu, ili zaustavite motor pre instaliranja ili

servisiranja ove opreme. • Propisno instalirajte i uzemljite ovu opremu prema odgovarajućim uputstvima i

nacionalnim i lokalnim zakonima. • Uvek proverite uzemljenje napajanja – proverite i uverite se da je žica uzemljenja

napojnog kabla propisno povezana na priključak uzemljenja u isključnoj kutiji ili da je utikač kabla uključen u propisno uzemljenu utičnicu.

• Kada pravite spojeve ulaza, prikačite prvo propisan provodnik uzemljenja - dva puta proverite spojeve.

• Često proveravajte ima li oštećenja na kablu ulazne snage (napojni kabal) ili golih žica – ukoliko je oštećen odmah ga zamenite – gole žice mogu da ubiju.

• Isključite svu opremu kada nije u upotrebi. • Nemojte koristiti pohabane, oštećene, male, sa neodgovarajućim

karakteristiama - ili loše spojene kablove. • Nemojte obmotavati kablove oko Vašeg tela. • Ukoliko se zahteva uzemljenje radnog komada, uzemljite ga direktno sa

odvojenim kablom. • Nemojte dodirivati elektrodu ukoliko ste u kontaktu sa radnim komadom, tlom ili

drugom elektrodom sa druge mašine. • Nemojte dodirivati držače elektroda povezane na dva uredjaja za zavarivanje u

isto vreme, jer će postojati dvostruki napon otvorenog kola. • Koristite samo dobro održavanu opremu. Popravite ili zamenite oštećene delove

odmah. Održavajte uredjaj prema uputstvu. • Koristite sigurnosne kaiševe ukoliko radite iznad nivoa poda. • Sve prostirke i pokrivače držite bezbedno na mestu (pričvršćeni). • Stegnite radni kabal dobrim metal-na-metal kontaktom sa radnim komadom ili

radnim stolom, što bliže varu koliko je to moguće. • Izolujte klešta za masu kada nisu u kontaktu sa radnim komadom - kako biste

sprečili kontakt sa bilo kojim metalnim predmetom.

6


• Nemojte povezati više od jedne elektrode ili radnih kablova na jednostruki izlazni terminal (priključak) za zavarivanje.

ZNATNA KOLIČINA DC (JEDNOSMERNOG) NAPONA postoji u inverterskom tipu zavarivačkih izvora struje - nakon uklanjanja ulazne energije (struje).

• Isključite inverter (Off), isključite (otkačite) ulaznu struju i ispraznite ulazne kondenzatore prema instrukcijama u poglavlju o Održavanju, pre dodirivanja bilo kog dela.

PARE I GASOVI mogu biti opasni Zavarivanje proizvodi isparenja i gasove. Udisanje ovih isparenje i gasova može biti opasno po Vaše zdravlje.

• Držite Vašu glavu van isparenja. Nemojte udisati isparenja. • Ukoliko ste unutra, provetravajte prostoriju i/ili koristite lokalnu prinudnu

ventilaciju na luku, kako biste uklonili zavarivačka isparenja i gasove. • Ukoliko je ventilacija slaba, koristite atestirani - vazduhom snabdeveni respirator. • U ogaraničenom (skučenom) prostoru - radite samo ako je dobro provetren ili

dok koristite respirator za dovod vazduha. Neka je uvek pored Vas uvežbani posmatrač. Zavarivački gasovi i isparenja mogu izmestiti vazduh i smanjiti nivo kiseonika - uzrokujući povredjivanje ili smrt. Uverite se da je vazduh koji dišete – bezbedan.

• Nemojte zavarivati u blizini mesta na kojima se izvodi odmašćivanje, čišćenje ili prskanje. Toplota i zraci luka mogu reagovati sa isparenjima i formirati visoko toksične i iritirajuće gasove.

• Nemojte zavarivati na obloženim metalima kao što su galvanizvani, olovom ili kadmijumom obloženi čelici - osim ukoliko se obloga ukloni iz zone zavarivanja, prostor se dobro provetrava i dok nosite respirator snabdeven vazduhom. Premazi (obloge) i bilo koji metali koji sadrže ove elemente mogu ispustiti otrovna isparenja ukoliko se zavaruju.

7


ZRACI LUKA mogu opeći oči i kožu Zraci luka u procesu zavarivanja, proizvode intenzivne vidljive i nevidljive (ultraljubičaste i infracrvene) zrake koji mogu opeći oči i kožu. Varnice odleću od vara.

• Koristite atestirani šlem za zavarivanje sa ugradjenim odgovarajućim

zatamnjenjem filter stakala, kako biste zaštitili Vaše lice i oči kada zavarujete ili gledate.

• Koristite atestirana bezbednosna stakla sa bočnim štitnikom ispod Vašeg šlema. • Koristite zaštitne paravane ili barijere - da biste zaštitili druge od sijanja (sevanja),

bljeska i varnica; upozorite druge da ne gledaju luk. • Nosite zaštitnu odeću napravljenu od izdržljivog, vatro-otpornog materijala

(kože, jakog pamuka ili vune) i zaštitu za stopala.

ZAVARIVANJE može da uzrokuje požar ili eksploziju Zavarivanje u zatvorenim kontejnerima kao što su rezervoari, bubnjevi ili cevi mogu da dovedu do njihove eksplozje. Varnice mogu da odlete od luka zavarivanja. Leteće varnice, vruć radni komad i vruća oprema - mogu izazvati požar i opekotine. Slučajni kontakt elektrode sa

metalnim predmetima – mogu uzrokovati varnice, eksploziju, pregrevanje ili požar. Proverite i uverite se da je zona rada – bezbedna, pre izvodjenja zavarivanja.

• Uklonite sve zapaljive predmete na oko 15 m od luka zavarivanja. Ukoliko to nije moguće, čvrsto ih pokrijte sa atestiranim pokrivačima.

• Nemojte zavarivati tamo gde leteće varnice mogu da pogode zapaljive materijale. • Zaštitite sebe i druge osobe od letećih varnica i vrućeg metala. • Budite oprezni, jer varnice i vreli materijali od zavarivanja mogu lako da prodju

kroz male pukotine i otvore - u obližnjem prostoru. • Pazite na mogućnost izbijanja požara i držite aparat za gašenje požara blizu Vas. • Budite svesni da zavarivanje na plafonu, podu, pregradnim zidovima i sl. može

izazvati požar na strani koja se ne vidi. • Nemojte zavarivati u zatvorenim kontejnerima kao što su rezervoari, bubnjevi ili

cevi. • Povežite radni kabal na radni komad što je bliže moguće zoni zavarivanja, kako

biste sprečili da struja zavarivanja putuje dugim i moguće nepoznatim putevima i da uzrokuje električni udar, varnice i opasnost od požara.

• Nemojte aparat za zavarivanje koristiti za otapanje zamrznutih cevi. • Izvadite štap elektrode iz držača ili odsecite žicu zavarivanja na kontaktnom vrhu

- kada nije u upotrebi.

8


• Nosite zaštitnu odeću koja nema ulja na sebi kao što su kožne rukavice, čvrsta košulja, pantalone bez podvrnutih nogavica, čizme i kapu.

• Uklonite sva zapaljiva sredstva kao što su upaljač na butan ili šibice iz Vaše okoline pre nego što počnete da zavarujete.

LETEĆI METALI mogu povrediti oko. Nosite zaštitne naočare.

• Zavarivanje, udaranje troske (šljake) čekićem, četkanje žicom i brušenje – uzrokuju varnice i leteće metale. Kako se varovi hlade, mogu da odbacuju trosku (šljaku).

• Koristite atestirane zaštitne naočare sa bočnim štiticima, čak i ispod Vašeg zavarivačkog šlema.

GOMILANJE GASA može povrediti ili ubiti.

• Zatvorite snabdevanje zaštitnog gasa kada nije u upotrebi. • Uvek provetravajte skučene prostore ili koristite atestirane respiratore

snabdevene sa vazduhom. VRUĆI DELOVI mogu izazvati ozbiljne opekotine

• Nemojte vruće delove dodirivati golim rukama. • Sačekajte period hladjenja pre nego što radite sa pištoljem ili gorionikom pištolja

za zavarivanje. • Da biste rukovali sa vrućim delovima, koristite odgovarajuće alate i/ili nosite jake,

izolovane zavarivačke rukavice i odeću - da biste sprečili opekotine.

9


MAGNETNA POLJA mogu uicati na pejsmejkere.

• Korisnike pejsmejkera udaljite. • Korisnici pejsmejkera treba da se konsultuju sa svojim doktorom - pre prilaženja

lučnom zavarivanju, sečenju lukom, žlebljenju ili operacijama tačkastog zavarivanja.

BUKA može oštetiti sluh. Nosite štitnike za sluh Buka iz nekih procesa ili opreme može oštetiti sluh.

• Koristite atestiranu zaštitu sluha, ukoliko je nivo buke veliki. BOCE ZA GAS mogu eksplodirati ukoliko su oštećene.

• Boce sa zaštitnim gasom sadrže gas pod visokim pritiskom. Ukoliko je oštećena, boca može da eksplodira. S obzirom da su boce sa gasom normalan deo opreme za zavarivanje, pažljivo postupajte sa njima.

• Zaštitite boce sa komprimovanim gasom od prevelike toplote, mehaničkih udara, fizičkog oštećenja, troske (šljake), otvorenog plamena, varnica i luka.

• Instalirajte boce u uspravnom položaju obezbedjujući na stacionarne oslonce ili postolje za bocu - kako biste sprečili padanje ili naginjanje.

• Držite boce podalje od zavarivačkog ili nekog drugog električnog kola. • Nikada nemojte stavljati niti naslanjati baklju (gorionik pištolja za zavarivanje) na

bocu. • Nikada nemojte dopustiti da zavarivačka elektroda dodirne neku bocu. • Nikada nemojte zavarivati na boci koja je pod pritiskom - doći će do eksplozije. • Koristite samo propisne boce sa gasom, regulatore, creva i fitinge projektovane

za specifičnu primenu; održavajte njih i njihove delove u dobrom stanju. • Okrenite lice na drugu stranu od izlaza ventila kada otvarate ventil boce. • Držite zaštitnu kapu na mestu iznad ventila osim kada se boca koristi ili je

povezana za korišćenje. • Koristite odgovarajuću opremu, ispravne procedure i dovoljan broj ljudi - da

podigne i pomeri boce.

10


• Čitajte i pridržavajte se uputstava koja su na gasnim bocama pod pritiskom, na pripadajućoj opremi.

1-3. Dodatni simboli za montažu, rukovanje i održavanje

Opasnost od POŽARA ILI EKSPLOZIJE

• Nemojte instalirati niti smeštati uredjaj na, iznad, niti blizu zapaljivih površina. • Nemojte montirati uredjaj blizu zapaljivih materija. • Nemojte preopteretiti kablove zgrade – uverite se da je sistem napajanja

propisno dimenzionisan, propisnog kapaciteta i zaštićen - da podrži ovaj uredjaj. UREDJAJ KOJI PADNE može da izazove povrede

• Koristite okaste vijke samo za podizanje uredjaja, NE transportna kolica, boce sa gasom ili bilo koju drugu opremu.

• Koristite opremu odgovarajućeg kapaciteta za podizanje i oslanjanje uredjaja. • Ukoliko koristite viljuške za podizanje tereta, uverite se da su viljuške dovoljno

dugačke da dosegnu sa suprotne strane uredjaja. PREKOMERNA UPOTREBA može uzrokovati PREGREJAVANJE

• Dopustite period hladjenja; sledite nominalni radni ciklus. • Smanjite struju ili smanjite radni ciklus - pre počinjanja ponovnog zavarivanja. • Nemojte blokirati niti filtrirati protok vazduha u uredjaju.

11


ELEKTROSTATIČKO PRAŽNJENJE (ESD) može oštetiti štampane ploče

• Stavite antistatičku narukvicu na zglob PRE rukovanja sa tablom ili delovima. • Koristite odgovarajuće statički – otporne vreće i kutije da biste skladištili,

pomerali ili transportovali štampane ploče. POKRETNI DELOVI mogu izazvati povredjivanje

• Držite se podalje od pokretnih delova • Držite se podalje od mesta koja mogu da priklješte kao što su pogonski valjci.

ŽICA ZA ZAVARIVANJE može uzrokovati povredjivanje

• Nemojte pritiskati prekidač pištolja, sve dok niste instruirani da to uradite. • Nemojte usmeravati pištolj ka nekom delu tela, drugim ljudima, niti bilo kom

metalu, dok izvlačite žicu.

POKRETNI DELOVI mogu izazvati povredjivanje

• Držite se podalje od pokretnih delova kao što su ventilatori. • Držite sva vrata, panele, poklopce i štitnike – zatvorene i obezbedjene na svom

mestu. • Neka samo kavalifikovane osobe pomeraju vrata, panele, poklopce ili štitnike -

zbog održavanja, ukoliko je to neophodno. • Ponovo vratite (montirajte) vrata, panele, poklopce ili štitnike - kada je

održavanje završeno, a pre ponovnog povezivanja ulazne struje.

12


PROČITAJTE UPUTSTVO

• Pročitajte Uputstvo za upotrebu uredjaja pre korišćenja ili servisiranja uredjaja. • Koristite samo originalne Villager rezervne delove.

HF (visoko – frekventno) ZRAČENJE može uzrokovati interference (smetnje)

• Visoke frekvencije (HF) mogu interferovati (praviti smetnje) sa radio navigacijom, bezbednosnim sredstvima, kompjuterima i komunikacionom opremom.

• Neka samo kvalifikovane osobe, upoznate elektronskom opremom izvedu ovo instaliranje.

• Korisnik je dužan da odmah angažuje kvalifikovanog elektroničara koji će otkloniti sve probleme smetnji (interference), a koji su nastali zbog instalacije.

• Ukoliko Vas nadležna služba izvesti o smetnjama, odmah prekinite sa upotrebom opreme.

• Instalacija treba da se redovno proverava i održava. • Držite vrata i panele visoko-frekventnih izvora čvrsto zatvorene, zazore izmedju

elektroda držite na pravilnom podešavanju i koristite uzemljenje i zaštićivanje - da biste smanjili mogućnost interferencije.

ZAVARIVANJE LUKOM može izazvati interference (smetnje)

• Elektromagnetna energija može interferovati sa osetljivom elektronskom opremom - kao što su kompjuteri ili kompjuterski pogonjene mašine kao što su roboti.

• Uverite se da je sva oprema u zoni zavarivanja - elektromagnetno kompatibilna. • Da biste smanjili moguće interference, držite zavarivačke kablove kratkim što je

više moguće, jedne uz druge i dole nisko npr. na podu.

13


• Smestite zavarivačku operaciju 100 m udaljenu od bilo koje osetljive elektronske opreme.

• Uverite se da je aparat za zavarivanje instaliran i uzemljen prema uputstvu. • Ukoliko se interferenca ipak pojavi, korisnik mora preduzeti dodatne mere, kao

što su pomeranje aparata za zavarivanje, korišćenje zaštitnih kablova, korišćenje filtera linija (vodova) ili zaštita radne zone.

1-4. EMF Informacije

Razmatranje zavarivanja i efekata niskofrekventnih električnih i magnetnih polja. Struja zavarivanja, dok teče kroz zavarivačke kablove, će uzrokovati elektromegnetna polja. Da biste umanjili magnetna polja na radnom mestu, koristite sledeće procedure: 1. Kablove držite jedne uz druge uvijajući ih ili lepljenjem trakom. 2. Složite kablove sa jedne strane i daleko od rukovaoca. 3. Nemojte obmotavati niti ogrtati kablove oko Vašeg tela. 4. Držite izvor napajanja za zavarivanje i kablove što dalje od rukovaoca - koliko je

to praktično. 5. Povežite klešta za masu (klemu) na radni komad što je bliže moguće varu. U vezi pejsmejkera Korisnici pejsmejkera treba da se konsultuju sa svojim doktorom pre zavarivanja ili prilaženja operaciji zavarivanja. Ukoliko ste to razjasnili (ako Vam je on dozvolio) sa Vašim doktorom, tada se preporučuje praćenje gore navedenih procedura.

14


POGLAVLJE 2 – PRINCIPI RUČNOG ELEKTROLUČNOG ZAVARIVANJA - REL (MMA) Ručno elektrolučno zavarivanje (REL, eng. MMA), ili štapno zavarivanje, je proces koji topi i spaja metale zagrevajući ih pomoću luka izmedju obložene metalne elektrode i radnog komada. Spoljašnja obloga elektrode pomaže pri pravljenju luka i obezbedjuje zaštitni gas i oblaganje troskom (šljakom) kako bi var zaštitila od kontaminacije. Jezgro elektrode obezbedjuje najveći deo metala koji ispunjava var. Kada se elektroda pomera duž radnog komada pravilnom brzinom, metalne naslage u jednolikom sloju zovu se – šav. Izvor napajanja elektrolučnog (štapnog) zavarivanja obezbedjuje konstantnu struju (CC) i može biti naizmenična struja (AC) ili jednosmerna sruja (DC), zavisno od elektrode koja se koristi. Najbolji rezultati zavarivanja se obično dobijaju korišćenjem DC izvora napajanja. Snaga u zavarivačkom kolu, meri se naponom i strujom. Napon (Volti - V) je odredjen dužinom luka izmedju elektrode i radnog komada i uslovljen je prečnikom elektrode. Struja je praktičnija mera snage u zavarivačkom kolu i meri se amperima (A). Amperaža neophodna za zavarivanje zavisi od prečnika elektrode, veličine i debljine komada koji se zavaruju i položaja zavarivanja. Uglavnom, manja elektroda i slabija amperaža potrebna je za zavarivanje manjeg komada - nego za veći komad iste debljine. Tanki metali zahtevaju manje struje nego debeli metali, a mala elektroda zahteva manju amperažu nego velika. Bolje je zavarivati radni komad u položenom ili horizontalnom položaju. Medjutim, kada ste primorani da zavarujete u vertikalnom položaju ili iznad glave, korisno je smanjivanje amperaže u odnosu na onu koja se koristi u horizontalnom položaju. Najbolji rezultati zavarivanja postižu se održavanjem kratkog luka, pomeranjem elektrode jednolikom brzinom i pomeranjem elektrode ka varu, konstantnom brzinom kako se i topi. Karakterističnije informacije za štapno zavarivanje (REL) se nalaze u sledećim poglavljima. Niko ne može da nauči da zavaruje - samo čitajući o tome. Veština dolazi samo sa vežbanjem. Sledeće strane će pomoći neiskusnom zavarivaču da razume zavarivanje i razvije svoje veštine. Znanje rukovaoca o elektrolučnom zavarivanju nije samo znanje o samom luku. On mora znati kako da kontroliše luk, a to zahteva znanje o zavarivačkom kolu i opremi koja obezbedjuje električnu struju koja se koristi u luku. Zavarivačko kolo počinje tamo gde je kabal elektrode povezan na aparat za zavarivanje, a završava se tamo gde je kabal radnog komada povezan na aparat za zavarivanje. Struja teče kroz kabal elektrode do držača elektrode, kroz elektrodu i preko luka.

15


Na strani luka gde je radni komad, struja teče kroz osnovni metal do kabla radnog komada - i nazad do aparata za zavarivanje. Kolo mora biti kompletno (zatvoreno) da bi struja tekla. Da biste zavarivali, klešta za masu moraju biti čvrsto povezana na čist osnovni metal. Uklonite boju, koroziju itd. jer je to neophodno da bi se dobila dobra povezanost. Povežite klešta za masu što bliže mestu na kome želite da zavarujete. Izbegnite da zavirivačko kolo prodje kroz šarke, ležajeve, elektronske komponente ili slična sredstva koja mogu biti oštećena. Električni luk se stvara izmedju radnog komada i vrha male metalne žice elektrode koja je stegnuta u držaču, a taj držač elektrode drži – zavarivač. Zazor se pravi u zavarivačkom kolu držanjem vrha elektrode 1.5-2.0 mm udaljenom od radnog komada ili osnovnog metala koji se zavaruje. U ovom zazoru se uspostavlja električni luk i drži se i pomera duž spoja koji se zavaruje, topeći metal kako se pomera. Zavarivanje lukom je ručna veština koja zahteva mirnu ruku, dobru fizičku kondiciju i dobar vid. Rukovaoc kontroliše luk zavarivanja, pa samim tim i kvalitet vara koji se napravi.

Slika 1 ilustruje dešavanje koje se odvija u električnom luku. Veoma liči na ono šta se stvarno vidi za vreme zavarivanja. Stub električnog luka se vidi u sredini slike. To je luk stvoren protokom struje kroz prostor izmedju kraja elektrode i radnog komada. Temperatura ovog luka je oko 6000°F (oko 3300°C) što je više nego dovoljno za topljenje osnovnog metala. Luk je veoma sjajan i vruć i ne može se gledati golim okom bez rizika od bolnih povreda. Veoma tamna stakla, specijalno dizajnirana za elektrolučno zavarivanje, moraju se koristiti sa ručnom ili naglavnom maskom za zavarivanje - uvek kada gledate luk. Luk topi osnovni metal i jednostavno se ukopava u njega, kao što se voda iz mlaznika baštenskog creva ukopava u zemlju. Istopljeni metal formira rastopinu (istopljeno jezerce) i teži da otekne iz luka. Kako se pomera od luka, hladi se i očvršćava. Troska (šljaka) se formira na vrhu vara da bi ga zaštitila za vreme hladjenja.

Obloga

Elektroda

Zaštitni gasovi

Luk Očvrsnuta šljaka

Metal šava

Osnovni metal

Slika 1

16


Funkcija obložene elektrode je mnogo veća od samog sprovodjenja struje kroz luk. Elektroda se sastoji od jezgra od metalne žice oko kog je ekstrudirana i pečena hemijska obloga. Žica jezgra se topi u luku i sićušne kapljice istopljenog metala ubacuju se preko luka u rastopinu. Elektroda obezbedjuje dodatni metal za ispunu spojeva, kako bi ispunili žleb ili zazor izmedju dva komada osnovnog metala. Obloga se takodje topi ili sagoreva u luku. Ona ima nekoliko funkcija. Luk čini stabilnijim, obezbedjuje zaštitni gas u obliku dima oko luka kako bi kiseonik i azot iz vazduha udaljili iz rastopljenog metala i obezbedjuje fluks za rastopinu. Fluks pokupi nečistoće i formira zaštitnu trosku (šljaku). Osnovne razlike izmedju različitih tipova elektrode su u njihovim oblogama. Menjajući obloge, moguće je puno promeniti radne karakteristike elektrode. Razumevanjem različitosti u raznim oblogama, ćete postići bolje razumevanje izbora najbolje elektrode za posao koji treba da uradite. Prilikom izbora elektrode treba da uzmete u obzir:

1. Tip nanosa koji želite npr. meki čelik, nerdjajući, nisko legirani. 2. Debljinu ploče ili osnovnog metala koji želite da zavarujete. 3. Položaj u kome se mora zavarivati (ruka na dole, van položaja) 4. Stanje površine osnovnog metala koji će se zavarivati. 5. Vaša sposobnost da rukujete i držite željenu elektrodu.

Četiri jednostavne manipulacije su najvažnije. Bez kompletnog ovladavanja ove četiri manipulacije, dalje zavarivanje je uzaludno. Sa kompletnim ovladavanjem ove četiri manipulacije, zavarivanje će biti lako. 1. Pravilan položaj pri zavarivanju

Ilustrovan je pravilan položaj pri zavarivanju za desnoruke ljude (za levoruke je suprotno):

a. Držite držač elektrode u Vašoj desnoj ruci. b. Stavite levu ruku na donji deo desne ruke. c. Stavite levi lakat na levu stranu.

Zavarujte sa dve ruke, uvek kada je to moguće. To omogućava kompletnu kontrolu pomeranja elektrode. Uvek kada je moguće, zavarujte sa leva na desno (ukoliko ste desnoruki). To Vam omogućava da jasno vidite šta radite. Držite elektrodu pod malim uglom kao što je prikazano.

17


2. Pravilan način za paljenje luka

Uverite se da klešta za masu prave dobar električni kontakt sa radnim komadom. Spustite vizir na naglavnoj masci i zagrebite polako elektrodu preko metala, videćete leteće varnice. Dok grebete podignite elektrodu 3 mm i luk je uspostavljen. NAPOMENA: Ukoliko prestanete da pomerate elektrodu dok je grebete – ona će se zalepiti. NAPOMENA: Većina početnika pokušava da upali luk brzim ubodnim pokretom na dole na ploču. Rezultat: Ili zalepe elektrodu ili je njihovo pomeranje toliko brzo - da odmah prekinu luk. 3. Pravilna dužina luka Dužina luka je rastojanje izmedju vrha žičanog jezgra elektrode i osnovnom metala. Jednom kada je luk uspostavljen, održavanje pravilne dužine luka postaje izuzetno važno. Luk treba da bude kratak, otprilike dužine 1.5-3.0 mm. Kako elektroda sagoreva - ona se mora umetati ka radnom delu, da bi se zadržala pravilna dužina luka. Najlakši način da kažete da li je dužina luka pravilna, je da slušate njegov zvuk. Dobar, kratak luk - ima karakterističan zvuk „pucketanja“. Nepravilan, dugačak luk ima prigušujući, duvajući ili šišteći zvuk.

Bočni pogled Zadnji pogled

Slika 2 – Pravilan položaj pri zavarivanju

18


4. Pravilna brzina zavarivanja Važna stvar koju treba gledati za vreme zavarivanja je jezerce rastopljenog metala odmah iza luka. Pojavljivanje jezerca rastopljenog metala i grebena gde rastopljeni metal očvršćava pokazuje pravilnu brzinu zavarivanja. Greben treba da je oko 10 mm iza elektrode.

Većina početnika teži da zavaruje previše brzo, što daje tanak, nejednak šav. VAŽNO: Za opšte zavarivanje nije neophodno talasati luk; ni napred-nazad, niti sa strane. Zavarujte po dužini stabilnim tempom. NAPOMENA: Kada zavarujete na tankoj ploči, videćete da morate da ubrzate brzinu zavarivanja, dok je na debljim pločama potrebno sporije zavarivati kako biste dobili dobro prodiranje. ZAVARIVAČKA VEŽBA Najbolji način da uvežbate četiri veštine koje omogućavaju da održite:

1. Pravilan položaj pri zavarivanju 2. Pravilan način za paljenje luka 3. Pravilnu dužinu luka 4. Pravilnu brzinu zavarivanja

je da provedete malo više vremena na sledećem vežbanju. Koristite sledeće: Ploču od mekog čelika: 5 mm ili deblja. Elektroda 1/8“ (3,2 mm) Podešavanje struje 100 ̴120 A AC (naizmenična struja)

Greben gde jezerce očvršćava

Rastpoljeno jezerce

Slika 3

19


Uradite sledeće: 1. Naučite da upalite luk zagrebavanjem (kresanjem) elektrode preko ploče.

Uverite se da je ugao elektrode pravilan i koristite obe ruke. 2. Kada možete zapaliti luk bez lepljenja, vežbajte pravilnu dužinu luka. Naučite

da je razlikujete po zvuku. 3. Kada ste sigurni da možete održati kratak, pucketajući luk, počnite pomeranje.

Stalno gledajte u rastopljeno kupatilo (jezerce) i gledajte u greben gde metal očvršćava.

4. Vodite šav na ravnoj ploči. Vodite ga paralelno sa gornjom ivicom (najdaljom ivicom od Vas). To Vam je praksa za vodjenje pravih varova, a i takodje na lak način Vam omogućava da pratite Vaš napedak. Deseti var će izgledati znatno bolje nego prvi var. Stalno proveravajući Vaše greške i progres, zavarivanje će uskoro biti stvar rutine.

Obični metali Većina metala koji se nalaze u domaćinstvu i malim prodavnicama su nisko ugljenični čelici koji se nekada nazivaju meki čelici. Tipični predmeti napravljeni od ove vrste čelika uključuju većinu limova, ploče, cevi i valjanih profila kao što su U-profili, L-profili i I-profili. Ovaj tip čelika može biti uglavnom lako zavarivan bez specijalnih obazrivosti. Medjutim, neki čelici sadrže veći procenat ugljenika. Tipična primena uključuje ploče otporne na habanje, osovine, klipnjače, vratila, raonike, noževe strugača. Ovi visokougljenični čelici, u većini slučajeva se mogu zavarivati uspešno; medjutim, mora se pažljivo slediti pravilna procedura, uključujući predgrevanje metala koji će se zavarivati i u nekim slučajevima pažljivo kontrolisanje temperature za vreme i nakon procesa zavarivanja. Bez obzira na tip metala koji će se zavarivati, važno je da bi se dobio kvalitetan var - da on bude bez ulja, boje, rdje ili drugih zaprljanosti.

20


POGLAVLJE 3 – INSTRUKCIJE ZA MONTAŽU I PRIKLJUČIVANJE 3-1 OPŠTI OPIS Uredjaj za zavarivanje je štapni zavarivački uredjaj, dizajniran za one koji imaju povremene potrebe za zavarivanjem. Pogodan je za laku proizvodnju i reparacije (popravljanje zavarivanjem). Kompaktan je, čime je omogućena laka prenosivost i skladištenje na polici ili ispod radnog stola. Razvijen je naročito za neprofesionalne varioce. INVERTER MMA (REL) serija uredjaja za zavarivanje je jedan tip AC (naizmeničnih) uredjaja za zavarivanje lukom. Tehničke karaktersitike ili parametri ovih proizvoda su pokazane na nihovim tehničkim pločicama. PAŽNJA: Za različite tipove zavarivačkih uredjaja, razlikuju se i tehničke karakteristike i parametri. 3-2. OPIS OZNAKA I SIMBOLA NA TEHNIČKOJ PLOČICI Standardi primene: EN 60974-1:2012 U1: Nominalni AC (Naizmenični) ulazni napon izvora napajanja za zavarivanje (tolerancija ±10%) I1max : Max ulazna struja I1eff : Max efektivna ulazna struja X : Radni ciklus - To je odnos izmedju vremena trajanja opterećenja i vremena punog cilkusa. Napomena 1: Ovaj odnos je izmedju 0-100%. Napomena 2: Za ovaj standard pun ciklus vremena iznosi 10 minuta. Na primer ako je vrednost 40% - vreme opterećenja (zavarivanje) će biti 4 minuta, a vreme pauze (odmora) će biti 6 minuta. Radni ciklus je zasnovan na desetominutnom periodu. To znači da luk sme da se vuče 2 minuta u svakom 10-minutnom periodu bez ikakve opasnosti od pregrevanja. Ukoliko se koristi duže od 2 minuta za vreme nekoliko uzastopnih ciklusa od 10 minuta, pregrejaće se. U0 : Napon praznog hoda. To je izlazni napon otvorenog kola - izvora napajanja za zavarivanje. I2 : Izlazna struja U2 : Izlazni napon opterećenja Nominalni izlazni napon opterećenja U2=20+0.04I2 ili U2=18+0,04I2 A/V- A/V : Podesivi opseg struje i njen odgovarajući napon opterećenja.

21


IP : Zaštitna klasa. Na primer, IP21 odobrava zavarivački uredjaj kao pogodan za upotrebu unutra; IP23, odobrava zavarivački uredjaj kao pogodan za upotrebu napolju na kiši.

3-3. MONTAŽA (INSTALIRANJE) UPOZORENJE: Samo kvalfikovane osobe smeju instalirati, koristiti ili servisirati uredjaj za zavarivanje.

Električni udar može da ubije.

• Neka kvalifikovani električar instalira i servisira opremu. • Isključite napojnu struju u kutiji sa osiguračima pre rada na opremi. • Nemojte dodirivati električne delove koji su pod naponom.

Mesto za montažu uredjaja: Stavite uredjaj za zavarivanje tamo - gde ima prirodne cirkulacije vazduha. Sklapanje uredjaja za zavarivanje: Za INVERTER MMA (REL) seriju uredjaja za zavarivanje, pomerljivi kablovi za zavarivanje bi trebalo da budu priključeni na izlaz izvora napajanja za zavarivanje. Ulazni napojni kabal treba da bude priključen na mrežu.

Koristi se u okruženjima koja imaju visok rizik od električnog udara.

Obavezno pročitajte ovo uputstvo za upotrebu - pre početka korišćenja uredjaja

Simbol monofaznog AC (naizmenična struja) izvora napajanja i nominalna frekvencija (npr. 50Hz ili 60 Hz)

Zaštitite od kiše. Držati van kiše.

H ili F Klasa izolacije

22


Povezivanje napojnog kabla i uzemljenja Samo kvalifikovana osoba sme da instalira, koristi i servisira ovu opremu. Zaštitite sebe i druge od mogućeg povredjivanja ili čak i smrti! UPOZORENJE: Nemojte raditi sa skinutim poklopcima. Isključite (izvucite utikač iz utičnice) ulaznu struju - pre početka servisiranja. Nemojte dodirivati delove koji su pod električnim naponom. Pre početka instaliranja, proverite sa kompanijom koja Vas snabdeva električnom energijom - da bi se uverili da je Vaša mreža adekvatna naponu, amperaži, fazama i frekvenciji – koje su date na tehničkoj pločici uredjaja za zavarivanje. Takodje se uverite da planirana instalacija zadovoljava sve zahtevane lokalne i nacionalne propise. Neki uredjaji za zavarivanje mogu raditi sa monofazne linije, ili sa jedne faze od dvofazne ili trofazne linije (mreže). PAŽNJA: INVERTER MMA (REL) zavarivački uredjaji mogu biti povezani na 220V ili 230V napajanja (ulaz). 1. Pre priključivanja ulaznog kabla na napojnu mrežu, proverite da li prekidač

ON/OFF radi na položaju koji odgovara ulaznom naponu - na koji će uredjaj biti priključen. PAŽNJA: Ukoliko podešavanje prekidača ne odgovara ulaznom naponu, možete spaliti Vaš uredjaj!

2. Priključite „PE“ ili zeleno/žutu žicu uzemljenja ulaznog kabla na uzemljenje sistema, prema primenjivim nacionalnim i lokalnim propisima.

3. Priključite fleksibilni ulazni kabal uredjaja za zavarivanje na monofaznu napojnu mrežu odgovarajućeg napona i amperaže - preko dvopolne diskonekcije sa osiguračem.

3-4. INSTRUKCIJE ZA RUKOVANJE PAŽNJA: Radni ciklus je zasnovan na desetominutnom periodu. To znači da se luk može vući 2 minuta u svakom desetominutnom periodu - bez ikakve opasnosti od pregrejavanja. Ukoliko se koristi više od dva minuta za vreme nekoliko uzastopnih desetominutnih perioda, može da se pregreje. Kontrolne funkcije Željena struja zavarivanja se podešava okretanjem točkića. Okretanje u smeru kazaljke na satu povećava struju zavarivanja, okretanje u smeru suprotnom od kazaljke na satu se smanjuje struja zavarivanja.

23


3-5. ODRŽAVANJE UPOZORENJE: Električni udar može da ubije. Nemojte dodirivati delove koji su pod naponom kao što su izlazne kablovske utičnice ili unutrašnja instalacija. Pokretni delovi mogu da povrede. Rutinsko preventivno održavanje se se ne zahteva. Zamena izlaznog kabla sa većim merama, koje bi zahtevalo da se povezivanje uradi unutra - se ne preporučuje. Povezivanje zbog dodatne dužine ili većih mera treba pravilno izvesti spolja. Ukoliko izlazni kabal zahteva zamenu iz nekog drugog razloga, treba da bude zamenjen odgovarajućim delom i samo od strane kvalifikovane osobe.

POGLAVLJE 4 – PROCEDURE RUČNOG ELEKTROLUČNOG ZAVARIVANJA (REL) 4-1. Tipično podešavanje za REL zavarivanje

Neophodni alati

24


Struja zavarivanja startuje čim elektroda dodirne radni komad. 1 Radni komad Uverite se da je radni komad čist pre zavarivanja. 2 Klešta za masu Smestite ih što bliže varu. 3 Elektroda Pre paljenja luka, ubacite elektrodu u držač elektroda. Elektrode sa malim prečnikom - zahtevaju manje struje od onih većih. Pridržavajte se preporuka proizvodjača elektroda - kada podešavate amperažu za var (Videti poglavlje 3-2). 4 Izolovani držač elektrode 5 Položaj držača elektrode 6 Dužina luka Dužina luka je rastojanje od elektrode do radnog komada. Kratak luk sa pravilnom amperažom - daće oštar, pucketajući zvuk. Pravilna dužina luka je u vezi sa prečnikom elektrode. Proverite šav vara da biste utvrdili da li je dužina luka pravilna. Dužina luka za prečnik elektrode 1/16 i 3/32 inča - treba da bude oko 1/16 inča (1,6mm). Dužina luka za prečnik elektrode 1/8 i 5/32 inča - treba da bude oko 1/8 inča (3mm). 7 Troska (šljaka) Koristite zavarivački čekić i žičanu četku da biste uklonili šljaku (trosku). Uklonite šljaku i proverite šav pre nego što napravite naredni prolaz.

25


4-2. Dijagram za odabir elektroda i amperaža

Op

seg

amp

era

že

Pre

čnik

Ele

ktro

da

26


GLAVNE TEHNIČKE KARAKTERISTIKE


Ulazni napon/ Frekvencija 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Izlazna struja 20-120 A 20-140 A

Izlazni napon 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Prečnik elektrode 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Bruto masa uređaja 4.4 kg 4.5 kg

Zadržavamo pravo na izmenu tehničkih karakteristika, pravo na moguće tipografske greške bez prethodne napomene. Slike proizvoda mogu biti različite od stvarnog uredjaja.

ELEK

TRO

DA

DC

AC

Po

loža

j

Pro

dir

anje

Up

otr

eba

6010 EP SVI DUBOKO MIN. PRIPREMA, GRUBO, VELIKO PRSKANJE 6011 EP X SVI DUBOKO

6013 EP,EN X SVI PLITKO OPŠTE

7014 EP,EN X SVI SREDNJE GLATKO, LAKO, BRZO

7018 EP X SVI PLITKO NIZAK VODONIK, JAKO

7024 EP,EN X POLOŽENI

HORIZONTALNI UGAONI

PLITKO GLATKO, LAKO, BRŽE

Ni-CL EP X SVI PLITKO lIVENO GVOŽDJE

308L EP SVI PLITKO NERDJAJUĆI

*EP=ELEKTRODA POZITIVNA (OBRNUTA POLARIZACIJA) EN=ELEKTRDODA NEGATIVNA (PRAVA POLARIZACIJA)

27


Deklaracija o usaglašenosti

Po direktivi 2014/35/EU, priloga IV, o električnoj opremi koja je namenjena za upotrebu u okviru odredjenih granica napona

Opis mašine: Aparat za zavarivanje Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Izjavljujemo pod punom odgovornošću da je pomenuti proizvod dizajniran i proizveden u skladu sa:

• Direktiva 2014/35/EU o električnoj opremi koja je namenjena za upotrebu u okviru odredjenih granica napona

• Direktiva 2014/30/EU o elektromagnetnoj kompatibilnosti

• Direktiva 2011/65/EU, (EU) 2015/863 o ograničavanju upotrebe određenih opasnih supstanci u električnoj i elektronskoj opremi (RoHS)

Harmonizovani i drugi korišćeni standardi:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Odgovorna osoba ovlašćena za sastavljanje tehničke dokumentacije: Zvonko Gavrilov, na adresi kompanije Villager D.O.O, Kajuhova 32 P, 1000 Ljubljana

Mesto / datum: Ljubljana, 26.6.2019.

Lice ovlašćeno da sačini izjavu u ime proizvođača

Zvonko Gavrilov

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (BG)

АПАРАТ ЗА ЗАВАРЯВАНЕ Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Оригинална инструкция за употреба

2


ГЛАВА 1 - ПРЕЕДПАЗНИ МЕРКИ – ПРОЧЕТЕТЕ ПРЕДИ УПОТРЕБА

ЕЛЕКТРОДЪГОВОТО ЗАВАРЯВАНЕ може да бъде опасно.

Това монтиране, експлоатация и поддръжка на оборудването за електродъгово заваряване и използването на процедурите, описани в този документ, могат да се извършват само от квалифицирани лица в съответствие с приложимите разпоредби, безопасни практики и инструкции на производителя. Винаги се уверявайте, че работното пространство е чисто и безопасно и че се използва подходяща вентилация. Неправилното използване на оборудването и неспазването на приложимите разпоредби и безопасни практики (безопасен начин на работа) могат да доведат до сериозни наранявания и материални щети.

3


1-1. Символи които се използват

Моля Ви прочетете тази инструкция преди да ъапочнете да работите.

Oъначава Предупреждение! Пазете се! Съществуват опасности при тази процедура! Възможните опасности са представени в съседните символи.

Възможност за токов удар.

Движещи се части.

Горещи повърхности.

Носете маска за заваряване.

Продуктът е в съответствие с нормите и стандатртите на ЕС.

Сръбският знак за съответствие.

Защита на околната среда

Електрическите устройства никога не бива да бъдат отстранявани заедно с другите домашни отпадъци. За да изпълните изискванията от Eвропейската Директива 2012/19/EU, касаещи се eлектрическото и елактронно обрудване което е приключило живота си и нейното

приложение в националните законодателства, старите електрически устройства трябва да се отлагат отделно от другите отпадъци и да се одстраняват по начина, с който не сe нанся вреда на околната среда, напр. като устройството се занесе в склад, който е предназначен за рециклиране на устройства. Придържайте се към символите и съответните по долу инструкции за необходимите акции - за да се избегнат възможните опасни ситуации.

4


1-2. Опасности при дъговото заваряване Символите, показани по-долу, се използват в тази Инструкция, за да привлекат вниманието и да посочат на евентуалните опасности. Когато видите символ, внимавайте и следвайте определените указания, за да избегнете инцидент. Само квалифицираните лица трябва да инсталират, експлоатират, поддържат и ремонтират това устройство. По време на работа, пазете всички лица, особено децата, далеч от работната зона.

Токов удар може да усмърти. Докосването на електрическите части, които са под напрежение,

може да доведе до фатален шок, или да причини сериозни изгаряния. Веригата на електрода и детайла е под напрежение, когато изходът е включен. Веригата - на входа, както и вътрешните вериги на устройството, също са под напрежение, когато устройството е включено (ON). За полуавтоматично или автоматично заваряване с тел, телта, шайбата за тел, корпуса на рамката и всички метални части, които докосват металния проводник, са под електрическо напрежение. Неправилно монтирано, или неправилно заземено оборудване - представлява опасност. • Не докосвайте електрическите части, които са под напрежение. • Използвайте сухи, цялостни (без дупки) изолационни ръкавици и защита за

тялото. • Изолирайте се от работния детайл и почвата - използвайте сухи

изолационни килими или одеяла, достатъчно големи, за да предотвратите какъвто и да е физически контакт с работния детайл или почвата.

• Не използвайте изход за променлив ток (AC) във влажни зони, доколкото движението е ограничено, или съществува опасност от падане.

• Използвайте изходът за променлив ток (AC) САМО ако е необходим за процеса на заваряване.

• Ако се изисква контакт за променлив ток AC, използвайте дистанционното управление на изхода - доколкото съществува на устройството.

5


• Необходими са допълнителни предпазни мерки, когато съществува което и да било от следните електрически опасни положения: На влажни места или при носене на влажно облекло; върху метални предмети, каквито са подове, решетки или скелета; в затегнати позиции, като например седене, коленичене или лежане; когато съществува голям риск от неизбежен или случайно контакт с работния детайл, или земята. За такива условия - използвайте следното оборудване:

1) Полуавтоматично DC (еднопосочен ток) с постоянно напрежение - телена заваръчна машина, 2) DC (еднопосочна) ръчна пръчка за заваряване, или 3) AC (променлив ток) заваръчна машина с намалено напрежение - отворена електрическа верига (верига за прекъсване). Обикновено се препоръчва да се използва DC (еднопосочна) телена заваръчна машина с постоянно напрежение. И не работете сами! • Изключете (извадете) входящото захранване, или изключете двигателя

преди инсталиране или сервизиране на това оборудване. • Правилно инсталирайте и заземете това оборудване съгласно съответните

инструкции и националните и местните закони. • Винаги проверявайте заземяването на напрежението - проверете и уверете

се дали заземяващият проводник на захранващия кабел е правилно свързан към заземяващата връзка в кутията за изключване, или дали щепселът на кабела е включен в правилно заземения контакт.

• Когато правите входните връзки, прикрепете най-напред правилния заземяващ проводник - проверете връзките два пъти.

• Често проверявайте дали има повреди на захранващия кабел (захранващ кабел) или голи проводници - доколкото е повреден, незабавно го сменете - оголените проводници може да ви убият.

• Изключете цялото оборудване, когато не го използвате. • Не използвайте износени, повредени, малки, е неподходящи

характерристики - или лошо свързани кабели. • Не обвивайте кабелите около тялото си. • Доколкото трябва да заземете работния детайл, заземете го директно с

отделен кабел. • Не докосвайте електродата, доколкото сте в контакт с работния детайл,

земята, или с друга електрода от друга машина.

6


• Не докосвайте едновременно скобите на електродите, свързани към две заваръчни устройства, понеже ще съществува двойно напрежение на отворена верига.

• Използвайте само добре поддържано оборудване. Поправете или подменете повредените части незабавно. Поддържайте устройството в съответствие с инструкциите.

• Използвайте предпазни колани, ако работите над нивото на пода. • Съхранявайте всички килими и одеала на обесопасено място (прикрепени). • Затегнете работещия кабел с добър контакт от метал към метал, или с

работната маса, колкото е възможно по-близо до мястото на заварката. • Изолирайте клещите за масата, когато не са в контакт с работния детайл - за

да предотвратите контакт с който и да било метален предмет. • Не свързвайте повече от един електрод или работни кабели към единен

изходен терминал (съединител) за заваряване. ЗНАЧИТЕЛНО КОЛИЧЕСТВО DC (ЕДНОПОСОЧНО) НАПРЕЖЕНИЕ съществува при инверторния тип заваръчни източници на захранване - след премахването на входното напрежение (ток)

• Изключете инвертора (Off), изключете (изтеглете) входчщия ток и изпразнете входящите кондензатори според напътствията в в главата за Поддържане, преди докосването на която и да било част.

ИЗПАРЕНИЯТА И ГАЗОВЕТЕ могат да бъдат опасни Заваряването произвежда испарения и газове. Вдишването на тези пари и газове може да бъде опасно за вашето здраве.

• Пазете главата си от изпаренията. Не вдишвайте изпаренията. • Ако сте вътре, проветрявайте стаята и / или използвайте местна

принудителна вентилация, за да отстраните заваръчните пари и газове. • Ако вентилацията е слаба, използвайте сертифициран дихателен апарат с

въздух. • В ограничени пространства (сгънати) - работете само ако са добре

проветревни или докато използвате дихателен апарат за всмукване на въздух. Винаги до вас нека бъде добре обучен наблюдател. Заваръчните газове и изпарения могат да нарушат въздуха и да намалят нивото на кислород, причиняващо нараняване или смърт. Уверете се, че въздухът, който дишате - е безопасен.

7


• Не заварвайте в близост до мястото, където се извършва обезмасляване, почистване или пръскане. Топлината и лъчите на дъгата могат да реагират с изпаренията и да образуват силно токсични и дразнещи газове.

• Не заварявайте върху метални покрития, каквито са обложена с цинк, олово, или кадмий стомана - освен доколкото облицовката не се премахне от зоната на заваряването, стаята се проветрява добре и докато носите респиратор, оборудван с въздух. Покритията (обвивките) и който и да е метал, който съдържа тези елементи, могат да пропуснат токсични изпарения, когато се заваряват.

ЕЛЕКТРОДЪГОВИТЕ ЛЪЧИ могат да изгорят очите и кожата ви Електродъговите лъчи по време на процеса на заваряването, произвеждат интензивно видими и невидими (ултравиолетови и инфрачервени) лъчи, които могат да изгорят очите и кожата, а искрите от заваряването да изгорят дрехите ви.

• Използвайте сертифицирана заваръчна каска с вграден оцветен стъклен филтър, за да предпазите лицето и очите си когато заварявате или наблюдавате.

• Използвайте сертифицирани предпазни стъкла със страничен щит под вашата каска..

• Използвайте предпазни паравани или бариери - за да предпазите другите от блясъци (излъчване), мигания и искри; предупреждавайте другите да не гледат дъгата.

• Носете защитно облекло, изработено от устойчив, огнеупорен материал (кожа, силен памук или вълна) и защита за краката.

ЗАВАРЯВАНЕТО може да предизвика пожар или експлозия Заваряването в затворени контейнери, каквито са резервоари, барабани или тръби, може да доведе до тяхната експлозия. Искри могат да летят от заваръчната дъга. Летящите искри, горещият работен детайл и горещите аксесоари - могат да предизвикат

пожар и изгаряния. Случайният контакт на електрода с метални предмети - може да причини искри, експлозия, прегряване или пожар. Проверете и се уверете, че работната площ е - безопасна, преди да извършите заваряване.

• Отстранете всички възпламеними предмети на около 15 метра от заваръчната дъга. Доколкото това не е възможно, покрийте ги здраво със сертифицирани покриваки.

• Не заварявайте на места където летящите искри могат да улучат запалими материали.

• Защитете себе си и другите лица от летящите искри и горещия метал.

8


• Бъдете внимателни, тъй като искри и горещи материали от заваряването могат лесно да проникнат през малки пукнатини и отвори - в близкото пространство.

• Пазете се от възможността от избухване на пожар и дръжете пожарогасител близо до вас.

• Имайте предвид, че заваряването на тавана, пода, преградни стени и други подобни. може да предизвика пожар от страна, която не може да се види.

• Не заварявайте в затворени контейнери като резервоари, барабани или тръби.

• Свържете работния кабел към детайла възможно най-близо до зоната на заваряването, за да предотвратите преминаването на заваръчния ток по дълги и възможни неизвестни начини и да предизвика токов удар, искри и опасност от пожар.

• Не използвайте заваръчното устройство за разтваряне на замръзнали тръби. • Извадете пръчката на електрода от държача или прережете заваръчния тел

на контактния връх - когато не се използва. • Носете защитно облекло, на което няма масло, каквито са кожени ръкавици,

твърда риза, дълъг панталон, ботуши и шапка. • Отстранете всички запалителни средства около вас, като запалка на бутан

или кибрит, преди да започнете да заварявате. ЛЕТЯЩИ МЕТАЛИ могат да наранят очите. Носете предпазни очила.

• Заваряване, удряне на заварката (шлаката) с чук, шлайфане, стръгане с тел и шлайфане - създават искри и летящи метали. След като заварките се охлаждат, те могат да изхвърлят шлаката (шлаката).

• Използвайте сертифицирани защитни очила със странични щитове, дори и под заваръчната ви каска.

НАТРУПВАНЕТО НА ГАС може да нарани или убие.

• Затворете защитното газово снабдяване когато не го използвате. • Винаги проветрявайте малки пространства, или използвайте

сертифицирани респиратори, заредени с въздух.

9


ГОРЕЩИТЕ ЧАСТИ могат да предизвикат сериозни изгаряния

• Не докосвайте горещите части с голи ръце. • Изчакайте период на охлаждане, преди да работите с пистолет или горелка

на пистолета за заваряване. • За да работите с горещи части, използвайте съответни инструменти и /или

носете nosite здрави, изолирани ръкавици за заваряване и дрехи - за да предотвратите изгаряния.

MAГНИТНИТЕ ПОЛЕТА могат да въздействат върху пейсмейкерите

• Одстранете хора с пейсмейкери.

• Ползващите на пейсмейкър трябва да се консултират с лекар - преди да се доближат до електродъговото заваряване, рязането с дъга, или

операциите за точково заваряване. ШУМЪТ може да увреди слуха. Носете щитове за слух Шумът от някои заваръчни процеси или оборудване може да увреди слуха.

• Използвайте сертифицирана защита на слуха, доколкото нивото на шума е високо.

ГАЗОВИТЕ БУТИЛКИ могат да се взриват доколкото са повредени.

• Бутилките със защитен газ съдържат газ под високо налягане. Ако е повредена, бутилката може да се взриви. Имайки предвид, че газовата бутилка е нормална част от заваръчно оборудване, внимателно работете с тях.

• Защитете бутилките със сгъстен газ от прекомерна топлина, механичен удар, физическо увреждане, шлака, открит пламък, искри и дъга.

10


• Инсталирайте бутилките в изправено положение чрез осигуряване на стационарна опора за бутилката - за да се предотврати падане или преобръщане.

• Държете бутилката далеч от заваръчната или друга електрическа верига. • Никога не навивайте факела (горелката на заваръчния пистолет)

около бутилката. • Никога не позволявайте заваръчният електрод да докосне някоя бутилка. • Никога не заварявайте върху бутилка под налягане - ще се взриви. • Използвайте само подходящи газови бутилки, контролери, маркучи

и фитинги, предназначени за конкретно приложение; поддържайте тях и техните части в добро състояние.

• Обърнете лицето си от изпускателния клапан при отваряне на клапана на бутилката.

• Дръжте защитната капачка на мястото над клапана, освен когато бутилката се използва или е свързаназа приложение.

• Използвайте подходящото оборудване, правилните процедури, както и достатъчен брой хора да вдигнат и преместят бутилките.

• Прочетете и следвайте инструкциите, които се намират на газовите бутилки под налягане и на при надлежащото им оборудване.

11


1-3. Допълнителни символи за монтаж, работа и поддържка Oпасност от ПОЖАР ИЛИ ВЗРИВЯВАНЕ

• Не инсталирайте и не съхранявайте устройството на, над или в близост до горими повърхности.

• Не инсталирайте устройството в близост до запалими материали. • Не претоварвайте кабелите на сградата - уверете се, че системата за

захранване е с подходящ размер, капацитет и защита - даиздържи на това устройство.

УСТРОЙСТВО КОЕТО ПАДНЕ може да прични нараняване

• Използвайте цилиндрични винтове само за вдигане на устройството, НЕ за транспортната количка, газови бутилки, или което и да било друго оборудване.

• Използвайте оборудване с адекватен капацитет за повдигане и окачване на устройството.

• Доколкото използвате мотокарр за повдигане на товари, уверете се, че вилиците са достатъчно дълги, за да стигнат до другата страна на устройството.

ПРЕКОМЕРНАТА УПОТРЕБА може да доведе до ПРЕГРЯВАНЕ

• Изчакайте да измине периодът на охлаждане; спазвайте нормалния работен цикъл.

• Намалете тока или намалете работния цикъл, преди да започнете повторно заваряване.

• Не блокирайте и не филтрирайте въздушния поток в устройството.

12


EЛLEKTРОСТАТИЧНИЯТ РАЗРЯД (ESD) може да повреди печатните платки

• Поставете антистатична гривна на китката си ПРЕДИ да започнете работа с панела или частите.

• Използвайте подходящи статично - устойчиви чували и кутии за съхранение, преместване или транспортиране на печатните платки.

ПОДВИЖНИТЕ ЧАСТИ могат да причинят наранявания

• Стойте далеч от движещите се части. • Стойте далеч от местата, където могат да ви притиснат предмети, каквито са

например движещите се ролки.

ЗАВАРЪЧНАТА ТЕЛ може да да предизвика нараняване

• Не натискайте ключа на пистолета, докато не сте инструктирани да го направите.

• Не насочвайте пистолета към някоя част на тялото си, към други хора, нито към който и да е метал, докато издръпвате телта.

13


ПОДВИЖНИТЕ ЧАСТИ могат да причинят наранявания

• Стойте по-далеч от движещите се части, като например вентилаторите. • Пазете всички врати, панели, капаци и предпазители - затворени и

закрепени на мястото им. • Нека само квалифицирани хора преместват вратите, панелите, капаците

или предпазителите - за поддръжка, ако е необходимо. • Върнете обратно (монтирайте) вратите, панелите, капаците или

предпазителите, когато поддръжката е завършена и преди да включите отново заваръчното захранване.

ПРОЧЕТЕТЕ ИНСТРУКЦИЯТА

• Прочетете Инструкциите за експлоатация преди да използвате или обслужвате устройството

• Използвайте само оригинални Villager резервни части.

HF (високо -фреквентно) ИЗЛЪЧВАНЕ може да предизвика интерференция (смущения)

• Високите честоти (HF) могат да интерферират (предизвикват смущения) с радио навигация, средства за безопасност, компютри и комуникационно оборудване.

• Нека само квалифицирани лица, запознати с електронното оборудване, изпълнят това инсталиране.

• Потребителят е длъжен незабавно да ангажира квалифициран електроник, който ще премахне всички проблеми със смущенията (интерференцията), които са били причинени от инсталирането.

• Доколкото компетентен орган ви уведоми за смущения, веднага спрете да използвате оборудването. Инсталацията трябва да се проверява и поддържа редовно.

• Инсталацията трябва редовно да се проверява и поддържа.

14


• Пазете вратите и панелите на високочестотните източници плътно затворени, а разстоянието между електродите дръжте на правилната настройка и използвайте заземяване и защита, за да сведете до минимум възможността за интерференция.

ДЪГОВОТО ЗАВАРЯВАНЕ може да предизвика интерференци (смучения)

• Електромагнитната енергия може да интерферира с чувствително електронно оборудване - каквото са компютри или компютърно задвижвани машини, като например роботи.

• Уверете се, че всички съоръжения в зоната на заваряване - имат електромагнитната съвместимост.

• За да се намали възможната интерференция, дръжте заваръчните кабели възможно най-кратки, едни до други и долу ниско, напр. на пода.

• Поставете операцията по заваряване на 100 метра от всяко чувствително електронно оборудване.

• Уверете се, че апаратът за заваряване е инсталиран и заземен в съответствие с инструкциите.

• Доколкото все пак възникне интерференция, потребителят трябва да вземе допълнителни мерки, като например преместване на заваръчния апарат, използване на защитни кабели, използване на линейни филтри (водове), или защита на работната зона.

15


1-4. EMF информации Разглеждане на заваряването и ефектите от нискочестотните електрически и

магнитни полета. Заваръчният ток, докато преминава през заваръчните

кабели, ще причини електромагнитни полета.

За да намалите магнитните полета на работното място, използвайте следната

процедура:

1. Дръжте кабелите един до друг като ги усуквате или залепите с лента. 2. Подредете кабелите на една страна и далече от оператора. 3. Не навивайте кабелите около тялото си. 4. Дръжте източника на заваръчното захранване и кабелите далеч от оператора - доколкото е възможно. 5. Свържетеклещите-маса (скобата) със заваръчните части възможно най-близо до заварката.

Във връзка с Пейсмейкъра

Потребителите с пейсмейкър трябва да се консултират с личния си лекар преди да започнат заваряване или приближаване до заваръчна операция. Ако сте изяснили това с Вашия лекар(ако той ви е разрешил), тогава се препоръчва да следвате горните процедури.

16


РАЗДЕЛ 2 - ПРИНЦИПИ НА РЪЧНОТО ЕЛЕКТРОДЪГОВО

ЗАВАРЯВАНЕ (MMA)

Ръчното електродъгово заваряване (REL, англ. ММА) или пръчково заваряване е процес, който топи и съединява метали чрез нагряването им с дъга между метален електрод с покритие и работната част. Външната обвивка на електрода помага при образуването на дъга и осигурява защитен газ и облицовка на шлаката, за да предпази заварката от замърсяване. Сърцевината на електрода осигурява най-голямата част от метала, който запълва шева. Когато електродът се движи с подходяща скорост по заваряванатачаст,се получават метални отлагания в равномерен слой, коитосе наричат - шев. Източникът на захранване за електродъговото (пръчковото) заваряване осигурява непрекъснат ток (СС), който може да бъде променлив ток (АС) или постоянен ток (DC), в зависимост от електрода, който се използва. Най-добри резултати се получават обикновено при заваряване с помощта на DC източника на електрозахранването. Мощността на заваръчната веригасе измерва чрез напрежението и тока. Напрежението (волта - V) се определя от дължината на дъгата между електрода и заваряваните части и се определя от диаметъра на електрода. Големината на тока е удобна мярка за мощността на заваръчната верига и се измерва в ампери (А). Необходимият за заваряване ампераж зависи от диаметъра на електрода, размера и дебелината на парчетата за заваряване и позицията на заваряване. По принцип, по-малък електрод и по-нисък ампераж са необходими за заваряване на малки парчета - отколкото за по-големи частисъс същата дебелина. Тънките метали изискват по-малко електроенергия, отколкото дебелите метали, а малкият електрод изисква по-малко ток, отколкото големият електрод. По-добре е да се заваряват части в лежащо или хоризонтално положение. Обаче, когато сте принудени да заварявате във вертикално положение или над главата си, е полезно да се намали амперажътв сравнение стози, който се използва в хоризонтално положение. Най-добрите резултати за заваряване се постигат чрез поддържане на кратка дъга, движение на електрода с еднакви темпове и преместване на електрода по шева с постоянна скорост – така, както се топи. По-конкретни информации за ръчното електродъгово заваряване (ММА) се намират в следващите раздели.

17


Никой не може да се научи да заварява само с четене за него. Умението идва само с практиката. Следващите страници ще помогнат на неопитния заварчик да разбере същността на заваряването и да развие уменията си. Познанията на оператора за електродъгово заваряване не се свеждат само до знание за дъгата. Той трябва да знае как да контролира дъгата, а това изисква познанияза заваръчната верига и оборудването, осигуряващо електрическа енергия, която се използва в дъгата. Заваръчната верига започва там, където кабелът на електрода е свързан към апарата за заваряване и завършва там, където кабелът на заваряваната част е свързан към заваръчния апарат. Токът протича през кабела на електрода до държача на електрода, през електрода и през дъгата. От страната на дъгата, където е заваряваната част, токът преминава през първичното метално въже докабела на заваряваната част, и обратно до заваръчния апарат. Веригата трябва да е затворена, за да може токът да протича. За да можете да заварявате, нулевите клещи трябва да бъдат плътно свързани към почистената метална основа. Премахнете боята, корозията и т.н., защото това е необходимо да се получи добра връзка. Свържете заземителната клема най-близо до мястото, където искате да заварявате. Не допускайте заваръчната верига да преминава през панти, лагери, електронни компоненти или други подобни средства, които могат да бъдат повредени. Електрическата дъга се образува между заваряваната част и върха на малката метална тел на електрода, който е затегнат в държача, а този държач на електрода държи - заварчика. Разстоянието в заваръчната верига се прави, като върхът на електродасе държи на 1.5-2.0 mm от работното парче или основния метал, който се заварява. В това разстояние се създаваелектрическата дъга, която се държи и премества по шева за заваряване, топейки метала, докато се движи. Електродъговото заваряване е ръчно умение, изискващо стабилна ръка, добра физическакондиция и доброзрение. Операторът контролира заваръчната дъга, а оттам качеството на направеното съединение.

18


Фигура 1 илюстрира процеса, който се развива в електрическата дъга. Много прилича на това, което виждате в действителност по време на заваряване. Стълбът на електрическата дъга се вижда в средата на фигурата. Това е дъгата, която се създава, когато електрическият ток преминава през пространството между края на електрода и заваряваната част. Температурата на тази дъга е около 6000 ° F (около 3300 ° С) и е повече от достатъчна, за да се стопи основният метал. Дъгата е много светла и гореща, и не може да се наблюдава с невъоръжено око без риск от болезнена контузия. Много тъмни стъкла, специално предназначени за електродъгово заваряване, трябва да се използват с ръчна или монтажна заваръчна маска - винаги, когато гледате към дъгата. Дъгата топи основния метал и просто се забива в него така, както водата от дюзата на градинския маркуч се забива в земята. Разтопеният метал формира стопилка или кратер и има тенденция да изтече от дъгата. Както се премества дъгата, той се охлажда и втвърдява. Шлаката се формира на върха на заварката, за да я защити по време на охлаждането. Функцията на обмазката на електрода е много по-голяма от самото провеждане на ток през дъгата. Електродът се състои от сърцевина от метална жица, около която е екструдирано и печено химическа обмазка. Телта на сърцевината се стопява в дъгата и малки капчици от разтопен метал се вмъкват чрез дъгата в стопилката. Електродът осигурява допълнителен метал за запълване на съединенията, за да се запълни жлебът или разстоянието между двете части на основния метал. Покритието също се топи или изгаряв дъгата. То има няколко функции. Придава стабилност на дъгата, осигурява защитен газ под формата на дим около дъгата, за да отдалечи кислорода и азота от въздуха от стопения метал и осигурява флукс за стопилката. Флуксът улавя примесите и образува защитна шлака.

инструменти Eлектрод

Защитни газове

Дъга Втвърдена шлака

Метал на шева

Oсновен метал

Фигура 1

19


Основните разлики между различните видове електроди са в техните обмазки. Със смяна на обмазките може да се променят до голяма степен работните характеристики на електрода. Разбирайки разликите между различните електродни обмазки, ще постигнете по-добро разбиране на избора на най-добрия електрод за работата, която трябва да свършите. При избора на електрод трябва да вземете предвид:

1. Вида на желаното покритие, напр. мека стомана, неръждаема стомана, ниско легирана стомана.

2. Дебелината на плочата или основния метал, който искате да заварите. 3. Положението, в което трябва да се заварява (ръка надолу, извън

позицията) 4. Повърхностното състояние на основния метал, който ще се заварява. 5. Вашата способност да работите и държите желания електрод.

Четири прости манипулации са най-важни. Без пълно овладяване на тези четири манипулации заваряването е напразна работа. След пълното овладяване на тези четири манипулации заваряването ще бъде лесно.

1. Правилно положение за заваряване Илюстрирано е правилното полжение при заваряването за десняците (за леваците е противоположно): а. Дръжте държача на електрода в дясната си ръка. б. Поставете лявата ръка върху долната част на дясната ръка. в. Поставете левия лакът в лявата страна. Заварявайте с двете си ръце, когато е възможно. Това позволява пълен контрол върху преместването на електрода. Когато е възможно, заварявайте от ляво на дясно (ако сте десняк). Това ви позволява да видите ясно какво правите. Дръжте електрода под малък ъгъл, както е показано.

20


2. Правилен начин за създаване на Уверете се, че клещите - масата, правят добър електрически контакт с работния детайл. Спуснете козирката на маската и надраскайте бавно електрода върху метала, ще видите летящи искри. Докато надрасквате, повдигнете електрода 3 мм от повърхността и дъгата е установена. ЗАБЕЛЕЖКА: Доколкото спрете да движите електрода, докато го надрасквате - той ще се залепи. ЗАБЕЛЕЖКА: Повечето начинаещи се опитват да възпламенят дъгата чрез бързо движение надолу към плочата. Резултат: или залепват електрода, или го движат толкова бързо - че веднага прекъснат дъгата. 3. Правилна дължина на дъгата Дължината на дъгата е разстоянието между върха на телената сърцевина на електрода и основния метал. Веднъж създадената дъга, поддържането на правилната дължина на дъгата става изключително важно. Дъгата трябва да бъде кратка, с дължина приблизително 1,5-3,0 мм. Както електродът изгаря - тойа трябва да се приближава към заварявания метал, за да се запази правилната дължина на дъгата. Най-лесният начин да разберете дали дължината на дъгата е правилна е да слушате звука й. Правилната, къса дъга има характерен звук на "пращене". Неправилната, дълга дъга има кух, продухващ или съскащ звук.

Страничен изглед Изглед отзад

Фигура 2 - Правилно положение при заваряването

21


4. Правилна скорост на заваряването Важното, което трябва да гледате, докато заварявате, е разтопения метал точно зад дъгата. Появата на стопилка от заварявания метал и билото, където разтопеният метал се втвърдява показва правилната скорост на заваряването.

Билото трябва да бъде приблизително 10 мм зад електрода.

Повечето начинаещи са склонни да заваряват твърде бързо, което води до слаб, неравномерен шев. ВАЖНО: За общо заваряване не е необходимо да се вълнува дъгата; нито напред-назад, нито встрани. Заварявайте по дължина със стабилни темпове. Ще видите, че това е по-лесно. ЗАБЕЛЕЖКА: Когато заварявате тънка плоча, ще видите, че е необходимо да увеличите скоростта на заваряването, докато за по-дебели плочи е нужно по-бавно заваряване, за да се получи добро проникване. УПРАЖНЕНИЕ ПО ЗАВАРЯВАНЕ Най-добрият начин да усвоите четирите умения, които ви позволяват да поддържате:

1. Правилното положение при заваряване 2. Правилния начин за възпламеняване на дъгата 3. Правилната дължина на дъгата 4. Правилната скорост на заваряване

е да отделите малко повече време за следното упражнение.

Билото където се втвърдява стопилката

Стопилка

Фигура3

22


Използвайте следното: Плоча от мека стомана с дебелина 5 мм или по-дебела. Електрод 1/8“ (3,2 мм) Регулиране на тока 100 ̴120 A AC (променлив ток)

Направете следното: 1. Научете как да възбудите дъга чрез надраскване (искрене) с

електрода през плочата. Уверете се, че ъгълът на електрода е правилен и използвайте и двете си ръце.

2. Когато запалите дъгата без лепене, упражнявайте правилната дължина на дъгата. Научете се да я отличавате по нейния звук.

3. Когато сте сигурни, че можете да поддържате кратка, пращеща дъга, започнете движение. Постоянно гледайте към стопилката и гледайте към билото, където металът се втвърдява.

4. Водете шева на плосък панел. Водете го паралелно с горния край (по най-отдалечения от вас ръб). Това е Вашата практика за провеждане на прави заварки, а също така по удобен начин ви позволява да следите напредъка си. Десетата заварка ще изглежда много по-добре, отколкото първата заварка. След постоянна проверка на грешките и напредъка си, за Вас заваряването скоро ще бъде въпрос на рутина.

Oбикновени метали Повечето от металите, които се намират в домакинството и малките магазинчета са нисковъглеродни стомани, които понякога се наричат меки стомани. Типичните предмети, изработени от този видстомана, включват по-голямата част на ламарините, плочите, тръбите и валцуваните профили, като U-профили, L-профили и I-профили. Този тип стомана може най-лесно да бъде заваряван без специалнапредпазливост. Наякои стомани обаче съдържат по-висок процент на въглерод. Типичното приложение включва устойчиви на износване плочи, предавателни лостове, мотовилки, валове, плугове, ножове на скрепер. Тези по-високо въглеродни стомани в повечето случаи могат да бъдат успешно заварени; трябва обаче да се следват внимателно правилните процедури, включително и предварително загряване на метала, който ще се заварява, а в някои случаи и внимателно контролиране на температурата по време и след процеса на заваряване. Без оглед на вида на метала за заваряване, за получаването на висококачествена заварка - е важно тя да бъде без масло, боя, ръжда или друго замърсяване.

23


РАЗДЕЛ 3 - ИНСТРУКЦИИ ЗА МОНТАЖ И ВКЛЮЧВАНЕ 3-1 OБЩО ОПИСАНИЕ Устройството за заваряване е пръчково заваръчно устройство, предназначено за тези, които имат нужда от заваряване от време на време. Подходящ е за леката промишленост и репариране. Той е компактен, за да се улесни неговата мобилност и съхранение на рафт или под бюро. Разработен е специално за непрофесионални заварчици. INVERTER MMA (REL) от серията устройства за заваряване е един вид АC (редуващ се) устройство за електродъгово заваряване. Характеристиките и техническите параметри на тези продукти са показани в предвидените за тях технически табели. ВНИМАНИЕ: За различните видове заваръчни апарати, различават се и техните технически характеристики и параметри. 3-2. OПИСАНИЕ НА ЗНАКОВЕТЕ И СИМВОЛИТЕ НА ТЕХНИЧЕСКАТА ТАБЕЛКА Стандарти за приложение: EN 60974-1:2012 U1: Номинално АС (редуващо се) входно напрежение на източника на захранване за заваряване (толерантност ±10%) I1max: Максимален входен ток I1eff: Максимален ефективен входен ток X : Работен цикъл - Това е съотношението между продължителността на натоварването и времето на пълния работен цикъл. Забележка 1: Това съотношение е между 0-100%. Забележка 2: За този стандарт времето на пълния работен цикъл е 10 минути. Например, ако стойността е 40% - времето на натоварване (заваряване) ще бъде 4 минути, а времето на почивката (паузата) ще бъде 6 минути. Работният цикъл се основава на период от десет минути. Това означава, че дъгата трябва да се движи за 2 минута във всеки период от 10 минути, без никакъв риск от прегряване. Ако се използва повече от 2 минута по времето на няколко последователни цикли от по 10 минути, устройството ще се прегрее. U0 : Напрежение при празен ход. Това е изходното напрежение на отворената верига - източника на захранване за заваряване. I2 : Изходен ток U2 : Изходно напрежение при натоварване Номинално изходно напрежение при натоварване U2=20+0.04I2ili U2=18+0,04I2

24


A / V- A / V : Регулируем обхват на тока и съответното му напрежение при натоварване. IP : Клас на защита. Например, IP21 одобрява заваръчното устройство като подходящо за вътрешно използване; IP23 одобрява заваръчното устройство като подходящ за използване на открито по дъжд.

3-3. MОНТАЖ (ИНСТАЛИРАНЕ) ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ: Само квалифициран персонал може да инсталира, използва или обслужва устройството за заваряване.

Токовият удар може да убие. • Нека квалифициран електротехник инсталира и сервизира оборудването. • Изключете входня ток в кутията с предпазители преди да започнете да работите с оборудването.

• Нe докосвайте електрическите части, които са под напрежение. Място за монтаж на устройството: Поставете апарата за заваряване там, където

има естествена циркулация на въздуха.

Използва се в среда, в която има висок риск от електрически удар.

Задължително прочетете тази инструкцията за употреба - преди да започнете да ползвате устройството

Символът за еднофазна или трифазна мрежа на променлив ток и

определена честота (например, 50 Hz или 60 Hz)

Защита от дъжд. Съхранявайте на сухи места.

H ili F Класа на изолацията

25


Монтаж на апарата за заваряване: За INVERTER MMA (REL) серията устройства за заваряване подвижните кабели би трябвало да бъдат свързани към полюса изхода на източника на захранване за заваряването. Входният захранващ кабел трябва да бъде свързан към мрежата.

Свързване на захранващия кабел и заземяването Само квалифицирано лице трябва да инсталира, използва и поддържа това

оборудване. Защитете себе си и другите от възможни наранявания или дори

от смърт!

ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ: Не работете при отворен капак. Изключете (извадете щепсела от контакта) входния ток - преди да започнете обслужване. Не докосвайте частите, които са електрически заредени. Преди да започнете инсталиране, консултирайте се с компанията, която Ви доставя електрическа енергия - за да сте сигурни, че вашата мрежа е адекватна на напрежението, ампеража, фазите и честотата - които са посочени в техническата табела на заваръчното устройство. Също така се уверете, че планираната инсталация отговаря на всички изисквания на местните и националните разпоредби. Някои заваръчни апарати могат да работят с ток от еднофазна линия или от една фаза на двуфазна или трифазна линия (мрежа). ВНИМАНИЕ: INVERTER MMA (REL) устройствата за заваряване могат да бъдат свързани към електромрежата от 220V или 230V (вход). 1. Преди да включите захранващия кабел към мрежата проверете дали

ключът ON/OFF работи в позиция, съответстваща на входното напрежение - към което устройство ще бъде включено. ВНИМАНИЕ: Доколкото настройката на превключвателя не съответства на захранващото напрежение, можете да запалите Вашето устройство!

2. Свържете „PE“ или зелено/ жълтия проводник за заземяване на входния кабел към системата за заземяване, в съответствие с приложимите национални и местни рапоредби.

3. Свържете гъвкавия входен кабел на устройство за заваряване към еднофазна мрежа с подходящо напрежение и ампераж чрез двуполюсен превключвател с предпазител.

26


3-4. ИНСТРУКЦИИ ЗА РАБОТА ВНИМАНИЕ: Работния цикъл продължава 10 минути. Това означава, че дъгата може да се движи 2 минути във всеки период от 10 минути - без да съществува някаква опасност от прегряване. Ако се използва повече от две минути в продължение на няколко последователни десет минути, може да се прегрее. Контролни функции Предпочитаният заваръчен ток се регулира чрез завъртане на копчето. Завъртането по посока на часовниковата стрелка увеличава заваръчния ток, завъртането по посока, обратна на часовниковата стрелка, намалява заваръчния ток.

3-5. ПОДДЪРЖАНЕ ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ: ТОКОВИЯТ УДАР може да убие. Не докосвайте частите, които са под напрежение, каквито са контактите на изходните кабели или вътрешните проводници. Двеижещите се части могат да наранят. Не се изисква рутинна превантивна поддръжка. Подмяната на изходния кабел с по-големи размери, която би изисквала вътрешно свързване - не се препоръчва. Свръзването за допълнителна дължина или по-голям диаметър трябва да бъде извършено правилно отвън. Ако изходният кабел трябва да се смени поради някаква друга причина, трябва да се замени с подходяща част и то само от квалифицирано лице.

27


РЗДЕЛ 4 – ПРОЦЕДУРА ЗА РЪЧНО ЕЛЕКТРОДЪГОВО ЗАВАРЯВАНЕ (REL) 4-1. Типично регулиране за REL заваряване

Заваръчният ток стартира веднага, след като електродът докосне заваряваната част. 1 Работен детайл Уверете се че работният детайл е чист преди заваряването. 2 Нулеви клещи Поставете ги колкото е възможно по-близо дао заварката. 3 Eлектрод Преди запалване на дъгата, поставете електрода в държача на електрода. Електродите с малък диаметър изискват по-малко електроенергия, отколкото големите. Следвайте препоръките на производителя на електрода - когато регулирате ампеража (Вижте раздел 3-2). 4 Изолиран държач на електрод 5 Положение на държача на електрода 6 Дължина на дъгата

Необходими

28


Дължината на дъгата е разстоянието между електрода и работния детайл. Кратката дъга с правилния ампераж - ще даде рязък, пращещ звук. Правилната дължина на дъгата зависи от диаметъра на електрода. Проверете шева, за да определите дали дължината на дъгата е правилна. Дължината на дъгата за електроди с диаметър 1/16 и 3/32 инча - трябва да бъде около 1/16 инча (1,6 мм). Дължината на дъгата за електроди с диаметър 1/8 и 5/32 инча - трябва да бъде около 1/8 инча (3 мм).

7 Шлака Използвайте заваръчен чук и телена четка за отстраняване на шлака. Премахнете шлаката и проверете шева, преди да направите друг шев.

29


4-2. Дияграм на електродите и амперажаa

Об

хва

т н

а

амп

ер

ажа

Ди

аме

тър

ЕЛЕК

ТРО

Д

30


ГЛАВНИ ТЕХНИЧЕСКИ ХАРАКТЕРИСТИКИ

Модел VIWM 120 VIWM 140

Входящо напрежение / Честота 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Изходен ток 20-120 A 20-140 A

Изходно напрежение 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Диаметър на електродата 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Бруто тегло 4,4 kg 4,5 kg

Запазваме правото си за изменения на техническите характеристики, правото на евентуални печатни грешки без предизвестие. Изображенията на продукта може да бъдат различни от действителното устройство.

ЕЛЕК

ТРО

Д

DC

AC

По

ло

же

ни

е

Пр

он

икв

ане

Уп

отр

еб

а

6010 EP ВСИЧКИ ДЪЛБОКО МИН. ПОДГОТОВКА, ГРУБО, ОБИЛНО ПРЪСКАНЕ 6011 EP X ВСИЧКИ ДЪЛБОКО

6013 EP,EN X ВСИЧКИ ПЛИТКО ОБЩО

7014 EP,EN X ВСИЧКИ СРЕДНО ГЛАДКО, ЛЕСНО, БЪРЗО

7018 EP X ВСИЧКИ ПЛИТКО НИЗЪК ВОДОРОД, СИЛНО

7024 EP,EN X ЛЕЖАЩИ

ХОРИЗОНТАЛНИ ПЛИТКО ГЛАДКО, ЛЕСНО, БЪРЗО

Ni-CL EP X ВСИЧКИ ПЛИТКО ЛЯТА СТОМАНА

308L EP ВСИЧКИ ПЛИТКО НЕРЪЖДАЕМИ

*EP= ПОЗИТИВЕН ЕЛЕКТРОД (ОБРАТНА ПОЛЯРНОСТ) EN= ОТРИЦАТЕЛЕН ЕЛЕКТРОД (ПРАВА ПОЛЯРНОСТ)

31


ЕС ДЕКЛАРАЦИЯ ЗА СЪОТВЕТСТВИЕ Съгласно директива 2014/35/EС, приложение IV, относнo електрическите съсъоръжения, предназначени за ползване в рамките определени граници на напрежението

Описание на устройството: Апарат за заряване Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Заявяваме с пълна отговорност, че посоченият по-горе продукт е проектиран и произведен в съответствие с:

• Директива 2014/35/EС относно електрическите съоръжения, предназначени за използване в рамките на определени граници на напрежение

• Директива 2014/30/EС относно електромагнитната съвместимост

• Директива 2011/65/EС, (EC) 2015/863 относно ограничението на употре бата на определени опасни вещества в електрическото и електронното оборудване (RoHS)

Хармонизирани и други използвани стандарти:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Лицето, отговорно за изготвяне на техническата докумеентация: Звонко Гаврилов, на адрес на компанията Villager D.O.O, Каюхова 32 П, 1000 Любляна.

Mесто / дата: Любляна, 26.06.2019. Лицето, упълномощено да направи изявление в името на производителя

Звонко Гаврилов

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (HR)

Aparat za zavarivanje MMA serije Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Originalne upute za uporabu

2


POGLAVLJE 1 – MJERE PREDOSTROŽNOSTI – PROČITAJTE PRIJE POČETKA KORIŠTENJA

ZAVARIVANJE LUKOM može biti opasno.

Ovu montažu, rad i održavanje opreme za elektrolučno zavarivanje i korištenje procedura opisanih u ovom dokumentu, smiju izvoditi samo kvalificirane osobe u skladu s važećim propisima, sigurnom praksom i napucima proizvođača. Uvijek se uvjerite da je radni prostor čist i siguran i da se koristi propisna ventilacija. Nepravilna uporaba opreme i nepoštivanje primjenjivih propisa i sigurne prakse (sigurni načini rada), može dovesti do ozbiljnih ozljeda i materijalne štete.

3


1-1. Simboli koji se koriste

Molimo Vas da pročitate ove upute prije započinjanja rada.

Označava Upozorenje! Čuvajte se! Postoje moguće opasnosti prilikom ove procedure! Moguće opasnosti su prikazane u susjednim simbolima.

Mogućnost električnog udara.

Pokretni dijelovi.

Vruće površine.

Nosite masku za zavarivanje.

Proizvod je u skladu s EU normama i standardima.

Srpski znak sukladnosti.

Zaštita životne sredine

Električne naprave nikada ne trebaju biti odstranjeni s ostalim otpadom iz kućanstva. Da bi ispunili zahtjeve Europske Direktive 2012/19/EU koji se odnose na električnu i elektroničku opremu koja je završila svoj životni vijek i njenoj primjeni u nacionalnim zakonima, stare električne naprave

se trebaju držati odvojeno od ostalog otpada i da se odstrane na način koji je neškodljiv za životnu sredinu, npr. odnoseći napravu u skladište koje je predviđeno za reciklažu naprave. Pridržavajte se simbola i odgovarajućih naputaka dolje za neophodne akcije – kako bi se izbjegle moguće opasne situacije.

4


1-2. Opasnosti prilikom zavarivanja lukom Simboli prikazani dolje se koriste u ovim Uputama da bi privukli pozornost i da bi ukazali na moguće opasnosti. Kada vidite simbol, pazite i pridržavajte se određenih naputaka, kako bi izbjegli nesretan slučaj. Samo kvalificirane osobe trebaju instalirati, rukovati, održavati i popravljati ovu napravu. Za vrijeme rada, držite sve osobe, naročito djecu – daleko od zone rada.

Električni udar može ubiti.

Dodirivanje električnih dijelova koji su pod naponom, može dovesti do fatalnog udara ili izazvati ozbiljne opekline. Kolo elektrode i radnog komada je pod naponom uvijek kada je uključen izlaz. Kolo napajanja - na ulazu, kao i unutarnja kola naprave su također pod naponom kada je naprava uključena (ON). Kod poluautomatskog ili automatskog zavarivanja žicom, žica, kotur za žicu, kućište motalice i svi metalni dijelovi koji dodiruju metalnu žicu su pod električnim naponom. Nepropisno montirana ili nepravilno uzemljena oprema - predstavlja opasnost. • Nemojte dodirivati električne dijelove koji su pod naponom. • Koristite suhe, cijele (bez rupa) izolacione rukavice i zaštitu za tijelo. • Izolirajte se od radnog komada i zemlje - korištenjem suhih izolacijskih prostirki

ili pokrivača, dovoljno velikih da spriječe bilo kakav fizički kontakt s radnim komadom ili zemljom.

• Nemojte koristiti izlaz naizmjenične struje (AC) u vlažnim prostorima, ukoliko je pomjeranje ograničeno ili ukoliko postoji opasnost od pada.

• Izlaz naizmjenične struje (AC) koristite SAMO ukoliko se zahtjeva za proces zavarivanja.

• Ukoliko se zahtjeva AC izlaz napona (naizmjenična struja), koristite daljinsku kontrolu izlaza - ukoliko postoji na napravi.

5


• Dodatne mjere predostrožnosti se zahtijevaju kada postoji bilo koji od slijedećih električno opasnih stanja: Na vlažnim lokacijama ili dok nosite vlažnu odjeću; na metalnim objektima, kao što su podovi, rešetke ili skele; u skučenim položajima kao što su sjedenje, klečanje ili ležanje; kada postoji veliki rizik od neizbježnog ili slučajnog kontakta s radnim komadom ili zemljom. Za ovakve uvjete - koristite slijedeću predstavljenu opremu:

1) Poluautomatski DC (jednosmjerna struja) s konstantnim naponom - žičani aparat za zavarivanje,

2) DC (jednosmjerni) ručni (štapni) aparat za zavarivanje, ili 3) AC (naizmjenična struja) aparat za zavarivanje sa smanjenim naponom -

otvorenog strujnog kola (prekida u kolu). Uglavnom se preporuča uporaba DC (jednosmjernog) žičanog aparata za zavarivanje s konstantnim naponom. I nemojte raditi sami! • Isključite (iskopčajte) ulaznu snagu, ili zaustavite motor prije instaliranja ili

servisiranja ove opreme. • Propisno instalirajte i uzemljite ovu opremu prema odgovarajućim uputama i

nacionalnim i lokalnim zakonima. • Uvijek provjerite uzemljenje napajanja – provjerite i uvjerite se da je žica

uzemljenja napojnog kabla propisno povezana na priključak uzemljenja u isključnoj kutiji ili da je utikač kabla uključen u propisno uzemljenu utičnicu.

• Kada pravite spojeve ulaza, prikačite prvo propisan provodnik uzemljenja - dva puta provjerite spojeve.

• Često provjeravajte ima li oštećenja na kablu ulazne snage (napojni kabel) ili golih žica – ukoliko je oštećen odmah ga zamijenite – gole žice mogu ubiti.

• Isključite svu opremu kada nije u uporabi. • Nemojte koristiti pohabane, oštećene, male, s neodgovarajućim značajkama - ili

loše spojene kablove. • Nemojte obmotavati kablove oko Vašeg tijela. • Ukoliko se zahtjeva uzemljenje radnog komada, uzemljite ga izravno s

odvojenim kablom. • Nemojte dodirivati elektrodu ukoliko ste u kontaktu s radnim komadom, tlom ili

drugom elektrodom sa drugog stroja. • Nemojte dodirivati držače elektroda povezane na dvije naprave za zavarivanje u

isto vrijeme, jer će postojati dvostruki napon otvorenog kola. • Koristite samo dobro održavanu opremu. Popravite ili zamijenite oštećene

dijelove odmah. Održavajte napravu prema uputama.

6


• Koristite sigurnosne kaiševe ukoliko radite iznad razine poda. • Sve prostirke i pokrivače držite sigurno na mjestu (pričvršćeni). • Stegnite radni kabel dobrim metal-na-metal kontaktom s radnim komadom ili

radnim stolom, što bliže varu koliko je to moguće. • Izolirajte kliješta za masu kada nisu u kontaktu s radnim komadom - kako bi

spriječili kontakt s bilo kojim metalnim predmetom. • Nemojte povezati više od jedne elektrode ili radnih kablova na jednostruki

izlazni terminal (priključak) za zavarivanje. ZNATNA KOLIČINA DC (JEDNOSMJERNOG) NAPONA postoji u inverterskom tipu zavarivačkih izvora struje - nakon uklanjanja ulazne energije (struje)

• Isključite inverter (Off), isključite (otkačite) ulaznu struju i ispraznite ulazne kondenzatore prema napucima u poglavlju o Održavanju, prije dodirivanja bilo kog dijela.

PARE I GASOVI mogu biti opasni Zavarivanje proizvodi isparenja i gasove. Udisanje ovih isparenja i gasova može biti opasno po Vaše zdravlje.

• Držite Vašu glavu van isparenja. Nemojte udisati isparenja. • Ukoliko ste unutra, provjetravajte prostoriju i/ili koristite lokalnu prinudnu

ventilaciju na luku, kako bi uklonili zavarivačka isparenja i gasove. • Ukoliko je ventilacija slaba, koristite atestirani - zrakom opskrbljeni respirator. • U ograničenom (skučenom) prostoru - radite samo ako je dobro provjetren ili

dok koristite respirator za dovod zraka. Neka je uvijek pored Vas uvježbani promatrač. Zavarivački gasovi i isparenja mogu izmjestiti zrak i smanjiti razinu kisika - prouzročeći ozljeđivanje ili smrt. Uvjerite se da je zrak koji dišete – siguran.

• Nemojte zavarivati u blizini mjesta na kojima se izvodi odmašćivanje, čišćenje ili prskanje. Toplota i zraci luka mogu reagirati sa isparenjima i formirati visoko toksične i iritirajuće gasove.

• Nemojte zavarivati na obloženim metalima kao što su galvanizirani, olovom ili kadmijumom obloženi čelici - osim ukoliko se obloga ukloni iz zone zavarivanja, prostor se dobro provjetrava i dok nosite respirator opskrbljen zrakom. Premazi (obloge) i bilo koji metali koji sadrže ove elemente mogu ispustiti otrovna isparenja ukoliko se zavaruju.

7


ZRACI LUKA mogu opeći oči i kožu Zraci luka u procesu zavarivanja, proizvode intenzivne vidljive i nevidljive (ultraljubičaste i infracrvene) zrake koji mogu opeći oči i kožu. Iskre odlijeću od vara.

• Koristite atestirani šljem za zavarivanje sa ugrađenim odgovarajućim zatamnjenjem filter stakala, kako bi zaštitili Vaše lice i oči kada zavarujete ili gledate.

• Koristite atestirana sigurnosna stakla sa bočnim štitnikom ispod Vašeg šljema. • Koristite zaštitne paravane ili barijere - da bi zaštitili druge od sijanja (sijevanja),

bljeska i iskri; upozorite druge da ne gledaju luk. • Nosite zaštitnu odjeću napravljenu od izdržljivog, vatro-otpornog materijala

(kože, jakog pamuka ili vune) i zaštitu za stopala.

ZAVARIVANJE može prouzročiti požar ili eksploziju Zavarivanje u zatvorenim kontejnerima kao što su spremnici, bubnjevi ili cijevi mogu dovesti do njihove eksplozije. Iskre mogu odletjeti od luka zavarivanja. Leteće iskre, vruć radni komad i vruća oprema - mogu izazvati požar i opekline. Slučajni kontakt elektrode s metalnim

predmetima – mogu prouzročiti iskre, eksploziju, pregrijavanje ili požar. Provjerite i uvjerite se da je zona rada – sigurna, prije izvođenja zavarivanja.

• Uklonite sve zapaljive predmete na oko 15m od luka zavarivanja. Ukoliko to nije moguće, čvrsto ih pokrijte sa atestiranim pokrivačima.

• Nemojte zavarivati tamo gdje leteće iskre mogu pogoditi zapaljive materijale. • Zaštitite sebe i druge osobe od letećih iskri i vrućeg metala. • Budite oprezni, jer iskre i vreli materijali od zavarivanja mogu lako proći kroz

male pukotine i otvore - u obližnjem prostoru. • Pazite na mogućnost izbijanja požara i držite aparat za gašenje požara blizu Vas. • Budite svjesni da zavarivanje na plafonu, podu, pregradnim zidovima i sl. može

izazvati požar na strani koja se ne vidi. • Nemojte zavarivati u zatvorenim kontejnerima kao što su spremnici, bubnjevi ili

cijevi. • Povežite radni kabel na radni komad što je bliže moguće zoni zavarivanja, kako

bi spriječili da struja zavarivanja putuje dugim i moguće nepoznatim putevima i da prouzroči električni udar, iskre i opasnost od požara.

• Nemojte aparat za zavarivanje koristiti za otapanje zamrznutih cijevi. • Izvadite štap elektrode iz držača ili odsijecite žicu zavarivanja na kontaktnom

vrhu - kada nije u uporabi. • Nosite zaštitnu odjeću koja nema ulja na sebi kao što su kožne rukavice, čvrsta

košulja, hlače bez podvrnutih nogavica, čizme i kapu.

8


• Uklonite sva zapaljiva sredstva kao što su upaljač na butan ili šibice iz Vaše okoline prije nego li počnete zavarivati.

LETEĆI METALI mogu ozlijediti oko. Nosite zaštitne naočale.

• Zavarivanje, udaranje troske (šljake) čekićem, četkanje žicom i brušenje – prouzroče iskre i leteće metale. Kako se varovi hlade, mogu odbacivati trosku (šljaku).

• Koristite atestirane zaštitne naočale s bočnim štitnicima, čak i ispod Vašeg zavarivačkog šljema.

GOMILANJE GASA može ozlijediti ili ubiti.

• Zatvorite opskrbu zaštitnog gasa kada nije u uporabi. • Uvijek provjetravajte skučene prostore ili koristite atestirane respiratore

opskrbljene sa zrakom. VRUĆI DIJELOVI mogu izazvati ozbiljne opeline

• Nemojte vruće dijelove dodirivati golim rukama. • Sačekajte period hlađenja prije nego li radite sa pištoljem ili gorionikom pištolja

za zavarivanje. • Da bi rukovali sa vrućim dijelovima, koristite odgovarajuće alate i/ili nosite jake,

izolirane zavarivačke rukavice i odjeću - da bi spriječili opekline. MAGNETNA POLJA mogu utjecati na pejsmejkere.

• Korisnike pejsmejkera udaljite. • Korisnici pejsmejkera treba da se konzultuju sa svojim liječnikom - prije

prilaženja lučnom zavarivanju, sječenju lukom, žlijebljenju ili operacijama točkastog zavarivanja.

9


BUKA može oštetiti sluh. Nosite štitnike za sluh Buka iz nekih procesa ili opreme može oštetiti sluh.

• Koristite atestiranu zaštitu sluha, ukoliko je razina buke velika.

BOCE ZA GAS mogu eksplodirati ukoliko su oštećene.

• Boce sa zaštitnim gasom sadrže gas pod visokim pritiskom. Ukoliko je oštećena, boca može eksplodirati. S’ obzirom da su boce sa gasom normalan dio opreme za zavarivanje, pozorno postupajte s njima.

• Zaštitite boce sa komprimiranim gasom od prevelike toplote, mehaničkih udara, fizičkog oštećenja, troske (šljake), otvorenog plamena, iskri i luka.

• Instalirajte boce u uspravnom položaju osiguravajući na stacionarne oslonce ili postolje za bocu - kako bi spriječili padanje ili naginjanje.

• Držite boce podalje od zavarivačkog ili nekog drugog električnog kola. • Nikada nemojte stavljati niti naslanjati baklju (gorionik pištolja za zavarivanje)

na bocu. • Nikada nemojte dopustiti da zavarivačka elektroda dodirne neku bocu. • Nikada nemojte zavarivati na boci koja je pod tlakom - doći će do eksplozije. • Koristite samo propisne boce sa gasom, regulatore, crijeva i fitinge

projektirane za specifičnu primjenu; održavajte njih i njihove dijelove u dobrom stanju.

• Okrenite lice na drugu stranu od izlaza ventila kada otvarate ventil boce. • Držite zaštitnu kapu na mjestu iznad ventila osim kada se boca koristi ili je

povezana za korištenje. • Koristite odgovarajuću opremu, ispravne procedure i dovoljan broj ljudi - da

podigne i pomjeri boce. • Čitajte i pridržavajte se uputa koja su na gasnim bocama pod tlakom, na

pripadajućoj opremi.

10


1-3. Dodatni simboli za montažu, rukovanje i održavanje Opasnost od POŽARA ILI EKSPLOZIJE

• Nemojte instalirati niti smještati napravu na, iznad, niti blizu zapaljivih površina. • Nemojte montirati napravu blizu zapaljivih materija. • Nemojte preopteretiti kablove zgrade – uvjerite se da je sustav napajanja

propisno dimenzioniran, propisnog kapaciteta i zaštićen - da podrži ovu napravu.

NAPRAVA KOJa PADNE može izazvati ozljede

• Koristite okaste vijke samo za podizanje naprave, NE transportna kolica, boce sa gasom ili bilo koju drugu opremu.

• Koristite opremu odgovarajućeg kapaciteta za podizanje i oslanjanje naprave. • Ukoliko koristite viljuške za podizanje tereta, uvjerite se da su viljuške dovoljno

dugačke da domaše sa suprotne strane naprave.

PREKOMJERNA UPORABA može prouzročiti PREGRIJAVANJE

• Dopustite period hlađenja; slijedite nazivni radni ciklus. • Smanjite struju ili smanjite radni ciklus - prije počinjanja ponovnog zavarivanja. • Nemojte blokirati niti filtrirati protok zraka u napravi.

11


ELEKTROSTATIČKO PRAŽNJENJE (ESD) može oštetiti štampane ploče

• Stavite antistatičku narukvicu na zglob PRIJE rukovanja sa tablom ili dijelovima. • Koristite odgovarajuće statički – otporne vreće i kutije da bi skladištili, pomjerali

ili transportirali štampane ploče.

POKRETNI DIJELOVI mogu izazvati ozljeđivanje

• Držite se podalje od pokretnih dijelova • Držite se podalje od mjesta koja mogu priklještiti kao što su pogonski valjci.

ŽICA ZA ZAVARIVANJE može prouzročiti ozljeđivanje

• Nemojte pritiskati prekidač pištolja, sve dok niste upućeni da to uradite. • Nemojte usmjeravati pištolj ka nekom dijelu tijela, drugim ljudima, niti bilo kom

metalu, dok izvlačite žicu.

POKRETNI DIJELOVI mogu izazvati ozljeđivanje

• Držite se podalje od pokretnih dijelova kao što su ventilatori. • Držite sva vrata, panele, poklopce i štitnike – zatvorene i osigurane na svom

mjestu. • Neka samo kvalificirane osobe pomjeraju vrata, panele, poklopce ili štitnike -

zbog održavanja, ukoliko je to neophodno. • Ponovo vratite (montirajte) vrata, panele, poklopce ili štitnike - kada je

održavanje završeno, a prije opetovanog povezivanja ulazne struje.

12


PROČITAJTE UPUTE

• Pročitajte Upute za uporabu naprave prije korištenja ili servisiranja naprave. • Koristite samo originalne Villager rezervne dijelove.

HF (visoko – frekventno) ZRAČENJE može prouzročiti interference (smetnje)

• Visoke frekvencije (HF) mogu interferirati (praviti smetnje) s radio navigacijom, sigurnosnim sredstvima, kompjuterima i komunikacionom opremom.

• Neka samo kvalificirane osobe, upoznate elektronskom opremom izvedu ovo instaliranje.

• Korisnik je dužan odmah angažirati kvalificiranog elektroničara koje će otkloniti sve probleme smetnji (interference), a koji su nastali zbog instalacije.

• Ukoliko Vas nadležna služba izvijesti o smetnjama, odmah prekinite s uporabom opreme.

• Instalacija se treba redovito provjeravati i održavati. • Držite vrata i panele visoko-frekventnih izvora čvrsto zatvorene, zazore između

elektroda držite na pravilnim postavkama i koristite uzemljenje i zaštićivanje - da bi smanjili mogućnost interferencije.

ZAVARIVANJE LUKOM može izazvati interference (smetnje)

• Elektromagnetska energija može interferirati sa osjetljivom elektroničkom opremom - kao što su kompjuteri ili kompjuterski pogonjeni strojevi kao što su roboti.

• Uvjerite se da je sva oprema u zoni zavarivanja - elektromagnetski kompatibilna. • Da bi smanjili moguće interference, držite zavarivačke kablove kratkim što je

više moguće, jedne uz druge i dolje nisko npr. na podu.

13


• Smjestite zavarivačku operaciju 100 m udaljenu od bilo koje osjetljive elektroničke opreme.

• Uvjerite se da je aparat za zavarivanje instaliran i uzemljen prema uputama. • Ukoliko se interferenca ipak pojavi, korisnik mora poduzeti dodatne mjere, kao

što su pomjeranje aparata za zavarivanje, korištenje zaštitnih kablova, korištenje filtera linija (vodova) ili zaštita radne zone.

1-4. EMF Informacije Razmatranje zavarivanja i učinka niskofrekventnih električnih i magnetnih polja. Struja zavarivanja, dok teče kroz zavarivačke kablove, će prouzročiti elektromagnetska polja. Da bi umanjili magnetna polja na radnom mjestu, koristite slijedeće procedure: 1. Kablove držite jedne uz druge uvijajući ih ili lijepljenjem trakom. 2. Složite kablove s jedne strane i daleko od rukovatelja. 3. Nemojte obmotavati niti ogrtati kablove oko Vašeg tijela. 4. Držite izvor napajanja za zavarivanje i kablove što dalje od rukovatelja - koliko je

to praktično. 5. Povežite kliješta za masu (klemu) na radni komad što je bliže moguće varu. U vezi Pejsmejkera Korisnici pejsmejkera treba da se konzultuju sa svojim liječnikom prije zavarivanja ili prilaženja operaciji zavarivanja. Ukoliko ste to razjasnili (ako Vam je on dozvolio) s Vašim doktorom, tada se preporuča praćenje gore navedenih procedura.

14


POGLAVLJE 2 – PRINCIPI RUČNOG ELEKTROLUČNOG ZAVARIVANJA - REL (MMA) Ručno elektrolučno zavarivanje (REL, eng. MMA), ili štapno zavarivanje, je proces koji topi i spaja metale zagrijavajući ih pomoću luka između obložene metalne elektrode i radnog komada. Vanjska obloga elektrode pomaže pri pravljenju luka i osigurava zaštitni gas i oblaganje troskom (šljakom) kako bi var zaštitila od kontaminacije. Jezgro elektrode osigurava najveći dio metala koji ispunjava var. Kada se elektroda pomjera duž radnog komada pravilnom brzinom, metalne naslage u jednolikom sloju zovu se – šav. Izvor napajanja elektrolučnog (štapnog) zavarivanja osigurava konstantnu struju (CC) i može biti naizmjenična struja (AC) ili jednosmjerna struja (DC), ovisno od elektrode koja se koristi. Najbolji rezultati zavarivanja se obično dobivaju korištenjem DC izvora napajanja. Snaga u zavarivačkom kolu, mjeri se naponom i strujom. Napon (Volti - V) je određen duljinom luka između elektrode i radnog komada i uvjetovan je promjerom elektrode. Struja je praktičnija mjera snage u zavarivačkom kolu i mjeri se amperima (A). Amperaža neophodna za zavarivanje ovisi od promjera elektrode, veličine i debljine komada koji se zavaruju i položaja zavarivanja. Uglavnom, manja elektroda i slabija amperaža potrebna je za zavarivanje manjeg komada - nego za veći komad iste debljine. Tanki metali zahtijevaju manje struje nego debeli metali, a mala elektroda zahtjeva manju amperažu nego li velika. Bolje je zavarivati radni komad u položenom ili horizontalnom položaju. Međutim, kada ste primorani zavariti u okomitom položaju ili iznad glave, korisno je smanjivanje amperaže u odnosu na onu koja se koristi u horizontalnom položaju. Najbolji rezultati zavarivanja postižu se održavanjem kratkog luka, pomjeranjem elektrode jednolikom brzinom i pomjeranjem elektrode ka varu, konstantnom brzinom kako se i topi. Karakterističnije informacije za štapno zavarivanje (REL) se nalaze u slijedećim poglavljima. Niko ne može nauči zavarivati - samo čitajući o tome. Vještina dolazi samo s vježbanjem. Slijedeće strane će pomoći neiskusnom zavarivaču razumjeti zavarivanje i razvije svoje vještine. Znanje rukovatelja o elektrolučnom zavarivanju nije samo znanje o samom luku. On mora znati kako kontrolirati luk, a to zahtijeva znanje o zavarivačkom kolu i opremi koja osigurava električnu struju koja se koristi u luku.

15


Zavarivačko kolo počinje tamo gdje je kabel elektrode povezan na aparat za zavarivanje, a završava se tamo gdje je kabel radnog komada povezan na aparat za zavarivanje. Struja teče kroz kabel elektrode do držača elektrode, kroz elektrodu i preko luka. Na strani luka gdje je radni komad, struja teče kroz temeljni metal do kabla radnog komada - i natrag do aparata za zavarivanje. Kolo mora biti kompletno (zatvoreno) da bi struja tekla. Da bi zavarivali, kliješta za masu moraju biti čvrsto povezana na čist temeljni metal. Uklonite boju, koroziju itd. jer je to neophodno da bi se dobila dobra povezanost. Povežite kliješta za masu što bliže mjestu na kome želite da zavarujete. Izbjegnite da zavarivačko kolo prođe kroz šarke, ležajeve, elektroničke komponente ili slična sredstva koja mogu biti oštećena. Električni luk se stvara između radnog komada i vrha male metalne žice elektrode koja je stegnuta u držaču, a taj držač elektrode drži – zavarivač. Zazor se pravi u zavarivačkom kolu držanjem vrha elektrode 1.5-2.0 mm udaljenom od radnog komada ili temeljnog metala koji se zavaruje. U ovom zazoru se uspostavlja električni luk i drži se i pomjera duž spoja koji se zavaruje, topeći metal kako se pomjera. Zavarivanje lukom je ručna vještina koja zahtjeva mirnu ruku, dobru tjelesnu kondiciju i dobar vid. Rukovatelj kontrolira luk zavarivanja, pa samim tim i kvalitetu vara koji se napravi.

Slika 1 ilustrira dešavanje koje se odvija u električnom luku. Veoma liči na ono šta se stvarno vidi za vrijeme zavarivanja. Stup električnog luka se vidi u sredini slike. To je luk stvoren protokom struje kroz prostor između kraja elektrode i radnog komada. Temperatura ovog luka je oko 6000°F (oko 3300°C) što je više nego dovoljno za topljenje temeljnog metala. Luk je veoma sjajan i vruć i ne može se gledati golim okom bez rizika od bolnih ozljeda.

Obloga

Elektroda

Zaštitni gasovi

Luk Očvrsnuta šljaka

Metal šava

Temeljni metal

Slika 1

16


Veoma tamna stakla, specijalno dizajnirana za elektrolučno zavarivanje, moraju se koristiti sa ručnom ili naglavnom maskom za zavarivanje - uvijek kada gledate luk. Luk topi temeljni metal i jednostavno se ukopava u njega, kao što se voda iz mlaznika baščenskog crijeva ukopava u zemlju. Istopljeni metal formira rastopinu (istopljeno jezerce) i teži da otekne iz luka. Kako se pomjera od luka, hladi se i čvrsne. Troska (šljaka) se formira na vrhu vara da bi ga zaštitila za vrijeme hlađenja. Funkcija obložene elektrode je mnogo veća od samog provođenja struje kroz luk. Elektroda se sastoji od jezgra od metalne žice oko kog je ekstrudirana i pečena kemijska obloga. Žica jezgra se topi u luku i sićušne kapljice istopljenog metala ubacuju se preko luka u rastopinu. Elektroda osigurava dodatni metal za ispunu spojeva, kako bi ispunili žlijeb ili zazor između dva komada temeljnog metala. Obloga se također topi ili sagorijeva u luku. Ona ima nekoliko funkcija. Luk čini stabilnijim, osigurava zaštitni gas u obliku dima oko luka kako bi kisik i dušik iz zraka udaljili iz rastopljenog metala i osigurava fluks za rastopinu. Fluks pokupi nečistoće i formira zaštitnu trosku (šljaku). Temeljne razlike između različitih tipova elektrode su u njihovim oblogama. Mijenjajući obloge, moguće je puno promijeniti radne značajke elektrode. Razumijevanjem različitosti u raznim oblogama, ćete postići bolje razumijevanje izbora najbolje elektrode za posao koji trebate uraditi. Prilikom izbora elektrode treba uzeti u obzir:

1. Tip nanosa koji želite npr. meki čelik, nehrđajući, nisko legirani. 2. Debljinu ploče ili temeljnog metala koji želite zavarivati. 3. Položaj u kome se mora zavarivati (ruka na dolje, van položaja) 4. Stanje površine temeljnog metala koji će se zavarivati. 5. Vaša sposobnost da rukujete i držite željenu elektrodu.

Četiri jednostavne manipulacije su najvažnije. Bez kompletnog ovladavanja ove četiri manipulacije, dalje zavarivanje je uzaludno. Sa kompletnim ovladavanjem ove četiri manipulacije, zavarivanje će biti lako. 1. Pravilan položaj pri zavarivanju

Ilustriran je pravilan položaj pri zavarivanju za desnoruke ljude (za ljevoruke je suprotno):

a. Držite držač elektrode u Vašoj desnoj ruci. b. Stavite lijevu ruku na donji dio desne ruke. c. Stavite lijevi lakat na lijevu stranu.

17


Bočni pogled Zadnji pogled

Slika 2 – Pravilan položaj pri zavarivanju

Zavarujte sa dvije ruke, uvijek kada je to moguće. To omogućava kompletnu kontrolu pomjeranja elektrode. Uvijek kada je moguće, zavarujte sa lijeva na desno (ukoliko ste desnoruki). To Vam omogućava da jasno vidite što radite. Držite elektrodu pod malim kutom kao što je prikazano.

2. Pravilan način za paljenje luka

Uvjerite se da kliješta za masu prave dobar električni kontakt s radnim komadom. Spustite vizir na naglavnoj masci i zagrebite polako elektrodu preko metala, vidjet ćete leteće iskre. Dok grebete podignite elektrodu 3mm i luk je uspostavljen. NAPOMENA: Ukoliko prestanete pomjerati elektrodu dok je grebete – ona će se zalijepiti. NAPOMENA: Većina početnika pokušava upaliti luk brzim ubodnim pokretom na dolje na ploču. Rezultat: Ili zalijepe elektrodu ili je njihovo pomjeranje toliko brzo - da odmah prekinu luk. 3. Pravilna duljina luka Duljina luka je rastojanje između vrha žičanog jezgra elektrode i temeljnom metala. Jednom kada je luk uspostavljen, održavanje pravilne duljine luka postaje iznimno važno. Luk treba biti kratak, otprilike duljine 1.5-3.0 mm. Kako elektroda sagorijeva - ona se mora umetati ka radnom dijelu, da bi se zadržala pravilna duljina luka. Najlakši način da kažete da li je duljina luka pravilna, je da slušate njegov zvuk. Dobar, kratak luk - ima karakterističan zvuk „pucketanja“. Nepravilan, dugačak luk ima prigušujući, puhajući ili šišteći zvuk.

18


4. Pravilna brzina zavarivanja Važna stvar koju treba gledati za vrijeme zavarivanja je jezerce rastopljenog metala odmah iza luka. Pojavljivanje jezerca rastopljenog metala i grebena gdje rastopljeni metal čvrsne pokazuje pravilnu brzinu zavarivanja. Greben treba da je oko 10 mm iza elektrode.

Većina početnika teži zavarivati previše brzo, što daje tanak, nejednak šav. VAŽNO: Za opće zavarivanje nije neophodno praviti valoviti luk; ni naprijed-natrag, ni sa strane. Zavarujte po duljini stabilnim tempom. NAPOMENA: Kada zavarujete na tankoj ploči, vidjet ćete da morate ubrzati brzinu zavarivanja, dok je na debljim pločama potrebno sporije zavarivati kako bi dobili dobro prodiranje. ZAVARIVAČKA VJEŽBA Najbolji način da uvježbate četiri vještine koje omogućavaju da održite:

1. Pravilan položaj pri zavarivanju 2. Pravilan način za paljenje luka 3. Pravilnu duljinu luka 4. Pravilnu brzinu zavarivanja

je da provedete malo više vremena na slijedećem vježbanju. Koristite slijedeće: Ploču od mekog čelika: 5mm ili deblja. Elektroda 1/8“ (3,2mm) Postavke struje 100 ̴120 A AC (naizmjenična struja)

Greben gdje jezerce čvrsne

Rastpoljeno jezerce

Slika 3

19


Uradite sljedeće: 1. Naučite upaliti luk zagrebavanjem (kresanjem) elektrode preko ploče. Uvjerite

se da je kut elektrode pravilan i koristite obje ruke. 2. Kada možete zapaliti luk bez lijepljenja, vježbajte pravilnu duljinu luka. Naučite

da razlikovati je po zvuku. 3. Kada ste sigurni da možete održati kratak, pucketajući luk, počnite

pomjeranje. Stalno gledajte u rastopljeno kupatilo (jezerce) i gledajte u greben gdje metal čvrsne.

4. Vodite šav na ravnoj ploči. Vodite ga paralelno s gornjom ivicom (najdaljom ivicom od Vas). To Vam je praksa za vođenje pravih varova, a i također na lak način Vam omogućava pratiti Vaš napredak. Deseti var će izgledati znatno bolje nego prvi var. Stalno provjeravajući Vaše greške i progres, zavarivanje će uskoro biti stvar rutine.

Obični metali Većina metala koji se nalaze u kućanstvu i malim trgovinama su nisko ugljični čelici koji se nekada nazivaju meki čelici. Tipični predmeti napravljeni od ove vrste čelika uključuju većinu limova, ploče, cijevi i valjanih profila kao što su U-profili, L-profili i I-profili. Ovaj tip čelika može biti uglavnom lako zavarivan bez specijalnih obazrivosti. Međutim, neki čelici sadrže veći procenat ugljenika. Tipična primjena uključuje ploče otporne na habanje, osovine, klipnjače, vratila, raonike, noževe strugača. Ovi visokougljenični čelici, u većini slučajeva se mogu zavarivati uspješno; međutim, mora se pažljivo slijediti pravilna procedura, uključujući predgrijavanje metala koji će se zavarivati i u nekim slučajevima pažljivo kontroliranje temperature za vrijeme i nakon procesa zavarivanja. Bez obzira na tip metala koji će se zavarivati, važno je da bi se dobio kvalitetan var - da on bude bez ulja, boje, hrđe ili drugih zaprljanosti.

20


POGLAVLJE 3 – NAPUCI ZA MONTAŽU I PRIKLJUČIVANJE 3-1 OPĆI OPIS Naprava za zavarivanje je štapna zavarivačka naprava, dizajnirana za one koji imaju povremene potrebe za zavarivanjem. Pogodna je za laku proizvodnju i reparacije (popravljanje zavarivanjem). Kompaktna je da bi omogućila prenosivost i lako skladištenje na polici ili ispod radnog stola. Razvijena je osobito za neprofesionalne varioce. INVERTER MMA (REL) serija naprava za zavarivanje je jedan tip AC (naizmjeničnih) naprava za zavarivanje lukom. Tehničke značajke ili parametri ovih proizvoda su pokazane na njihovim tehničkim pločicama. POZOR: Za različite tipove zavarivačkih naprava, razlikuju se i tehničke značajke i parametri. 3-2. OPIS OZNAKA I SIMBOLA NA TEHNIČKOJ PLOČICI Standardi primjene: EN 60974-1:2012 U1: Nazivni AC (Naizmjenični) ulazni napon izvora napajanja za zavarivanje (tolerancija ±10%) I1max : Max ulazna struja I1eff : Max efektivna ulazna struja X : Radni ciklus - To je odnos između vremena trajanja opterećenja i vremena punog ciklusa. Napomena 1: Ovaj odnos je između 0-100%. Napomena 2: Za ovaj standard pun ciklus vremena iznosi 10 minuta. Na primjer ako je vrijednost 40% - vrijeme opterećenja (zavarivanje) će biti 4 minuta, a vrijeme pauze (odmora) će biti 6 minuta. Radni ciklus je zasnovan na desetominutnom periodu. To znači da se luk smije vući 2 minuta u svakom 10-minutnom periodu bez ikakve opasnosti od pregrijavanja. Ukoliko se koristi dulje od 2 minuta za vrijeme nekoliko uzastopnih ciklusa od 10 minuta, pregrijat će se. U0 : Napon praznog hoda. To je izlazni napon otvorenog kola - izvora napajanja za zavarivanje. I2 : Izlazna struja U2 : Izlazni napon opterećenja Nazivni izlazni napon opterećenja U2=20+0.04I2 ili U2=18+0,04I2

21


A/V- A/V : Postavljivi opseg struje i njen odgovarajući napon opterećenja. IP : Zaštitna klasa. Na primjer, IP21 odobrava zavarivačku napravu kao pogodnu za uporabu unutra; IP23, odobrava zavarivačku napravu kao pogodan za uporabu vani na kiši.

3-3. MONTAŽA (INSTALIRANJE) UPOZORENJE: Samo kvalificirane osobe smiju instalirati, koristiti ili servisirati napravu za zavarivanje.

Električni udar može ubiti.

• Neka kvalificirani električar instalira i servisira opremu. • Isključite napojnu struju u kutiji sa osiguračima prije rada na opremi. • Nemojte dodirivati električne dijelove koji su pod naponom.

Mjesto za montažu naprave: Stavite napravu za zavarivanje tamo - gdje ima prirodne cirkulacije zraka.

Koristi se u okruženjima s visokim rizikom od električnog udara.

Obavezno pročitajte ove upute za uporabu - prije početka korištenja naprave

Simbol monofaznog AC (naizmjenična struja) izvora napajanja i nazivna frekvencija (npr. 50Hz ili 60 Hz)

Zaštitite od kiše. Držati van kiše.

H ili F Klasa izolacije

22


Sklapanje naprave za zavarivanje: Za INVERTER MMA (REL) seriju naprava za zavarivanje, pomjerljivi kablovi za zavarivanje bi trebali biti priključeni na izlaz izvora napajanja za zavarivanje. Ulazni napojni kabel treba biti priključen na mrežu. Povezivanje napojnog kabla i uzemljenja Samo kvalificirana osoba smije instalirati, koristiti i servisirati ovu opremu. Zaštitite sebe i druge od mogućeg ozljeđivanja ili čak i smrti! UPOZORENJE: Nemojte raditi sa skinutim poklopcima. Isključite (izvucite utikač iz utičnice) ulaznu struju - prije početka servisiranja. Nemojte dodirivati dijelove koji su pod električnim naponom. Prije početka instaliranja, provjerite sa kompanijom koja Vas opskrbljuje električnom energijom - da bi se uvjerili da je Vaša mreža adekvatna naponu, amperaži, fazama i frekvenciji – koje su dane na tehničkoj pločici naprave za zavarivanje. Također se uvjerite da planirana instalacija zadovoljava sve zahtijevane lokalne i nacionalne propise. Neke naprave za zavarivanje mogu raditi sa monofazne linije, ili sa jedne faze od dvofazne ili trofazne linije (mreže). POZOR: INVERTER MMA (REL) zavarivačke naprave mogu biti povezane na 220V ili 230V napajanja (ulaz). 1. Prije priključivanja ulaznog kabla na napojnu mrežu, provjerite da li prekidač

ON/OFF radi na položaju koji odgovara ulaznom naponu - na koji će naprava biti priključena. POZOR: Ukoliko postavke prekidača ne odgovara ulaznom naponu, možete spaliti Vašu napravu!

2. Priključite „PE“ ili zeleno/žutu žicu uzemljenja ulaznog kabla na uzemljenje sustava, prema primjenjivim nacionalnim i lokalnim propisima.

3. Priključite fleksibilni ulazni kabel naprave za zavarivanje na monofaznu napojnu mrežu odgovarajućeg napona i amperaže - preko dvopolne diskonekcije s osiguračem.

3-4. NAPUCI ZA RUKOVANJE POZOR: Radni ciklus je utemeljen na desetominutnom periodu. To znači da se luk može vući 2 minuta u svakom desetominutnom periodu - bez ikakve opasnosti od pregrijavanja. Ukoliko se koristi više od dva minuta za vrijeme nekoliko uzastopnih desetominutnih perioda, može se pregrijati.

23


Kontrolne funkcije Željena struja zavarivanja se postavlja okretanjem kotačića. Okretanje u smjeru kazaljke na satu povećava struju zavarivanja, okretanje u smjeru suprotnom od kazaljke na satu se smanjuje struja zavarivanja. 3-5. ODRŽAVANJE UPOZORENJE: Električni udar može ubiti. Nemojte dodirivati dijelove koji su pod naponom kao što su izlazne kablovske utičnice ili unutarnja instalacija. Pokretni dijelovi mogu ozlijediti. Rutinsko preventivno održavanje se ne zahtjeva. Zamjena izlaznog kabla s većim mjerama, koje bi zahtijevalo da se povezivanje uradi unutra - se ne preporuča. Povezivanje zbog dodatne duljine ili većih mjera treba pravilno izvesti vani. Ukoliko izlazni kabel zahtjeva zamjenu iz nekog drugog razloga, treba biti zamijenjen odgovarajućim dijelom i samo od strane kvalificirane osobe.

24


Neophodni alati

POGLAVLJE 4 – PROCEDURE RUČNOG ELEKTROLUČNOG ZAVARIVANJA (REL) 4-1. Tipično podešavanje za REL zavarivanje

Struja zavarivanja starta čim elektroda dodirne radni komad. 1 Radni komad Uvjerite se da je radni komad čist prije zavarivanja. 2 Kliješta za masu Smjestite ih što bliže varu. 3 Elektroda Prije paljenja luka, ubacite elektrodu u držač elektroda. Elektrode s malim promjerom - zahtijevaju manje struje od onih većih. Pridržavajte se preporuka proizvođača elektroda - kada postavljate amperažu za var (Vidjeti poglavlje 3-2). 4 Izolirani držač elektrode 5 Položaj držača elektrode 6 Duljina luka Duljina luka je rastojanje od elektrode do radnog komada. Kratak luk s pravilnom amperažom – dat će oštar, pucketajući zvuk. Pravilna duljina luka je u vezi s promjerom elektrode. Provjerite šav vara da bi utvrdili da li je duljina luka pravilna.

25


Duljina luka za promjer elektrode 1/16 i 3/32 inča - treba biti oko 1/16 inča (1,6mm). Duljina luka za promjer elektrode 1/8 i 5/32 inča - treba biti oko 1/8 inča (3mm). 7 Troska (šljaka) Koristite zavarivački čekić i žičanu četku da bi uklonili šljaku (trosku). Uklonite šljaku i provjerite šav prije nego li napravite naredni prolaz.

26


Op

seg

amp

era

že

Pro

mje

r

Ele

ktro

da

4-2. Dijagram za odabir elektroda i amperaža

27


GLAVNE TEHNIČKE ZNAČAJKE


Ulazni napon/Frekvencija 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Izlazna struja 20-120 A 20-140 A

Izlazni napon 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Promjer elektrode 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Težina uređaja 4.4 kg 4.5 kg

Zadržavamo pravo na izmjenu tehničkih značajki, pravo na moguće tipografske greške bez prethodne napomene. Slike proizvoda mogu biti različite od stvarne naprave.

ELEK

TRO

DA

DC

AC

Po

loža

j

Pro

dir

anje

Up

ora

ba

6010 EP SVI DUBOKO MIN. PRIPREMA, GRUBO, VELIKO PRSKANJE 6011 EP X SVI DUBOKO

6013 EP,EN X SVI PLITKO OPĆE

7014 EP,EN X SVI SREDNJE GLATKO, LAKO, BRZO

7018 EP X SVI PLITKO NIZAK VODONIK, JAKO

7024 EP,EN X POLOŽENI

HORIZONTALNI KUTNI

PLITKO GLATKO, LAKO, BRŽE

Ni-CL EP X SVI PLITKO LIVENO GVOŽĐE

308L EP SVI PLITKO NEHRĐAJUĆI

*EP=ELEKTRODA POZITIVNA (OBRNUTA POLARIZACIJA) EN=ELEKTRODA NEGATIVNA (PRAVA POLARIZACIJA)

28


EU IZJAVA O SUKLADNOSTI Po direktivi 2014/35/EU, priloga IV, o električnoj opremi koja je namijenjena za uporabu u okviru određenih granica napona

Opis stroja: Aparat za zavarivanje Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Izjavljujemo pod punom odgovornošću da je spomenuti proizvod dizajniran i proizveden u skladu s:

• Direktiva 2014/35/EU o električnoj opremi koja je namijenjena za uporabu u okviru određenih granica napona

• Direktiva 2014/30/EU o elektromagnetskoj kompatibilnosti

• Direktiva 2011/65/EU, (EU) 2015/863 o ograničavanju uporabe određenih opasnih supstanci u električnoj i elektroničkoj opremi (RoHS)

Harmonizirani i drugi korišteni standardi:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Odgovorna osoba ovlaštena za sastavljanje tehničke dokumentacije: Zvonko Gavrilov, na adresi kompanije Villager D.O.O, Kajuhova 32 P, 1000 Ljubljana

Mjesto / datum: Ljubljana, 26.06.2019.

Lice ovlašteno sačiniti izjavu u ime proizvođača

Zvonko Gavrilov

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (HU)

Hegesztő készülék Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Eredeti használati utasítás

2


1. FEJEZET - ÓVINTÉZKEDÉSEK - AZ ELSŐ HASZNÁLAT ELŐTT OLVASSA EL AZ UTASÍTÁST

AZ ÍVHEGESZTÉS veszélyes lehet.

Az ívhegesztő berendezések szerelését, üzemeltetését és karbantartását és az ebben a dokumentumban ismertetett eljárásokat csak szakképzett személyek végezhetik az érvényes előírásokkal, a biztonságos gyakorlatokkal és a gyártó utasításaival összhangban. Mindig győződjön meg róla, hogy a munkaterület tiszta és biztonságos legyen és hogy megfelelően szellőzött legyen a helyiség. A berendezések helytelen használata, az előírások nem betartása és a biztonságos munkavégzés nem betartása (biztonságos munkamódszerek) súlyos sérüléseket és anyagi károkat okozhatnak.

3


1-1. Használt szimbólumok

A munka megkezdése előtt olvassa el ezt a kézikönyvet.

Figyelmeztetés! Vigyázat! Lehetségesek a veszélyek e művelete

közben! A lehetséges veszélyek a következő szimbólumokban

vannak leírva.

Áramütés lehetősége.

Mozgó alkatrészek.

Forró felületek.

Viseljen hegesztő maszkot.

A termék megfelel az EU szabványoknak és normáknak.

Szerbiai megfelelőségi jel.

Környezetvédelem

Az elektromos berendezéseket soha nem szabad más háztartási hulladékkal együtt megsemmisíteni. Az elektromos és elektronikus berendezésekre vonatkozó 2012/19/EU irányelv követelményeinek teljesítése érdekében, az elektromos berendezések amelyek többé

nincsenek használatban, a nemzeti jogszabályokkal egyértelemben, el kell különíteni a többi hulladéktól és olyan módon kell ártalmatlanítani hogy ne ártson a környezetre, vagyis hogy környezetbarát legyen, pl. a készüléket az eszköz újrahasznosítására szánt raktárba kell átadni. Kövesse az alábbi szimbólumokat és a megfelelő utasításokat a szükséges intézkedésekhez - az esetleges veszélyes helyzetek elkerülése érdekében.

4


1-2. Veszélyek az ívhegesztés közben Az alábbiakban bemutatott szimbólumok ebben az utasításban vannak használatban hogy felhívják a figyelmet a lehetséges veszélyekre. Ha szimbólumot lát, figyeljen rá és kövesse az utasításokat a baleset elkerülése érdekében. Csak a szakképzett személyek telepíthetik, működtethetik, karbantarthatják és javíthatják ezt a készüléket. Munka közben tartsa távol a munkaterülettől minden személyt, különösen a gyermekeket.

Az áramütés életveszélyes lehet.

A feszültség alatt álló elektromos alkatrészek érintése végzetes sokkhoz vezethetnek, vagy súlyos égési sérüléseket okozhatnak. Az elektróda és a munkadarab mindig feszültség alatt van, amikor a kimenet be van kapcsolva. A tápfeszültségi áramkör - a bemeneten, valamint a készülékek belső áramköre is feszültség alatt van amikor a készülék bekapcsolt állapotban van (ON). A félautomata vagy automata hegesztésnél a huzalok, drótok, a huzal tekercse, a keretház és a fémhuzalokat érintő fémrészek feszültség alatt vannak. Helytelenül beszerelt vagy nem megfelelően földelt berendezések - veszélyt jelentenek. • Ne érintse a feszültség alatt álló elektromos alkatrészeket. • Használjon száraz, egész (nem lyukas), szigetelő kesztyűt és testvédelmet. • Szigetelődjön a munkadarabtól és a földtől - száraz szigetelő szőnyegel vagy

takaróval, amely elég nagy kell hogy legyen hogy megakadályozza a fizikai érintkezést a munkadarabbal vagy a földdel.

• Ne használja a hálózati aljzatot (AC) nedves helyeken, ha a mozgás korlátozott vagy fennáll a leesés veszélye.

• Csak akkor használja a hálózati aljzatot (AC), ha a hegesztési folyamathoz szükséges.

• Ha váltakozó áramú hálózati aljzatra (váltakozó áramra) van szükség, használja a kimenet távirányítóját - ha van a készüléken.

5


• További óvintézkedésekre van szükség, ha az alábbi elektromosan veszélyes feltételek bármelyike fennáll: Nedves helyen vagy nedves ruházat viselése közben; fém tárgyak, például padlók, rácsok vagy állványok; szoros helyzetben van a kezelő, például ülve, térdelve vagy fekve hegeszt; ha nagy a veszélye annak, hogy elkerülhetetlen vagy véletlenül érintkezik a munkadarabbal vagy a földdel. Ilyen körülmények között használja a következő felszerelést:

1) Félautomata DC (egyenáram) állandó feszültségű huzalos hegesztőgépet, 2) DC (egyirányú) hegesztőgépet, vagy 3) AC (váltakozó áramú) hegesztőgépet csökkentett feszültséggel - nyitott áramkörrel (megszakító áramkör). Általában ajánlott a DC (egyirányú) vezetékes hegesztőgép használata állandó feszültséggel. És ne használja a készüléket maga! • Kapcsolja ki (húzza ki) a bemeneti áramot, vagy állítsa le a motort a berendezés telepítése vagy javítása előtt. • Szerelje fel és földelje ezt a berendezést a megfelelő utasításoknak és a nemzeti és helyi törvényeknek megfelelően. • Mindig ellenőrizze a földelést - ellenőrizze és győződjön meg róla hogy a földkábel és a tápkábel megfelelően csatlakoznak a földeléshez egy dobozban, vagy hogy a dugó be van kapcsolva a megfelelően földelt aljazatba. • A bemeneti csatlakozások elkészítéséhez csatlakoztassa a szükséges földvezetéket - kétszer ellenőrizze a csatlakozásokat. • Gyakran ellenőrizze, hogy nem sérült-e a kábel bemeneti teljesítménye (tápkábel), vagy csupasz-e - ha sérült, cserélje ki azonnal – a csupasz vezetékek életveszélyesek. • Kapcsolja ki az összes eszközt, ha nem használja őket. • Ne használjon elkopott, sérült, kicsi, nem megfelelő - vagy rosszul csatlakoztatott kábeleket. • Ne tekerje a kábelt a teste körül. • Ha a munkadarabot le kell földelni, közvetlenül, egy külön kábellel földelje le. • Ne érintse meg az elektródát, ha érintkezésben van másik munkadarabbal, földdel vagy más elektródával a másik gépből. • Ne érintse meg a két hegesztőberendezéshez csatlakoztatott elektródatartókat, mert kettős nyitott áramkörű feszültség keletkezhet. • Csak jól karbantartott berendezéseket használjon. Javítsa vagy cserélje ki azonnal a sérült alkatrészeket. A készüléket javítsa az utasításokkal megfelelően. • Használjon biztonsági öveket, ha a padlószint felett dolgozik. • Az összes szőnyeget és takarót biztonságosan helyezze el (rögzítve legyenek).

6


• Húzza meg a munka kábelt jó fém-fém érintkezővel a munkadarabbal vagy a munkaasztallal, olyan közel, hogy a hegesztéshez legközelebb legyen. • Ha nincsenek érintkezésben a munkadarabbal, zárja le a fogó fogantyúit, hogy megakadályozza a fémes tárgyak érintkezését. • Ne csatlakoztasson egynél több elektródát vagy munkahuzatot egyetlen kimeneti csatlakozóhoz (hegesztőcsatlakozó). JELENTŐS MENNYISÉGŰ EGYENIRÁNYÚ (DC) FESZÜLTSÉG - egy inverter típusú hegesztő áramforrás - a bemeneti energia (áram) eltávolítása után,

• Kapcsolja ki a frekvenciaváltót, kapcsolja ki (húzza ki a tápkábelt) a bemeneti áramból és ürítse ki a kondenzátorokat a Karbantartás részben leírtak szerint, mielőtt megérintené bármelyik részét.

A GŐZÖK ÉS GÁZOK veszélyesek lehetnek A hegesztési termékek gőzök és gázok. Az ilyen gőzök és gázok belélegzése veszélyes lehet az egészségre.

• Tartsa a fejét távol a gőztől. Ne lélegezze be a gőzöket. • Ha zárt helyiségben tartózkodik, szellőztesse a helyiséget és/vagy használjon

helyi erőltetett szellőztetést a hegesztési gőzök és gázok eltávolításához. • Ha a szellőztetés gyenge, akkor használjon egy tanúsított levegőbetétes

légzőkészüléket. • A korlátozott (szűkített) területen - csak akkor használja a készüléket, ha jól

szellőztetve van, vagy légtelenítő légzőkészüléket használ. Mindig legyen egy képzett megfigyelő mellette. A hegesztési gázok és gőzök szennyezik a levegőt és csökkentik az oxigén szintjét - sérülést vagy halált okozhatnak. Győződjön meg róla, hogy a levegő, amelyet lélegez, biztonságos.

• Ne hegesszen olyan területek közelében, ahol zsírtalanítás, tisztítás vagy szórás történik. Az ív hője az ív gőzökkel reagál és nagyon mérgező és irritáló gázokat képeznek.

• Ne hegesszen bevonatos fémeket, mint például a galvanizált, ólom vagy kadmium-bevonatú acélt - kivéve, ha a bevonatot eltávolította a hegesztési zónáról, a terület jól szellőzőtt legyen és viseljen légzőkészüléket. Az ilyen elemeket tartalmazó bevonatok és fémek mérgező gőzöket produkálnak hegesztés közben.

7


Az ív sugarak égési sebekhez vezethetnek a szemen és a bőrön A sugarak a hegesztési folyamat közben intenzív látható és láthatatlan (ultraibolya és infravörös) sugarakat produkálnak, amelyek égési sebeket okozhatnak a szemen és a bőrön. Szikrák repülnek ki a hegesztés közben.

• Használjon jóváhagyott hegesztőpajzsot, beépített színezett üvegszűrővel az arc és a szem védelme érdekében, hegesztés vagy nézés közben.

• Használjon jóváhagyott biztonsági üveglapot, melynek az oldal pajzsa a sisak alatt van.

• Használjon védőparavánokat vagy akadályokat - mások védelmére a sugárzástól, villanásoktól és szikrától; Vigyázzon hogy más személyek ne nézzék az ív sugarakat.

• Tartós, tűzálló anyagból készült (bőr, erős pamut vagy gyapjú) lábvédőt viseljen.

A HEGESZTÉS tüzet vagy robbanást okozhat A zárt helyeken, például a tartályokban, dobokban vagy csövekben történő hegesztés robbanáshoz vezethet. Szikrák repülhetnek a hegesztési ívből. A repülő szikra, a forró munkadarabok és a forró tartozékok - tüzet és égési sérülést okozhatnak. Az elektróda

véletlen érintkezése a fém tárgyakkal - szikrát, robbanást, túlmelegedést vagy tüzet okozhat. Ellenőrizze és győződjön meg róla, hogy a munkaterület biztonságos, mielőtt elvégezné a hegesztést.

• Távolítson el minden gyúlékony tárgyat körülbelül 15 méterre a hegesztési ívtől. Ha ez nem lehetséges, takarja le őket a jóváhagyott takarókkal.

• Ne hegesszen, ha a repülő szikra gyúlékony anyagokra eshet. • Védje meg magát és másokat a repülő szikráktól és a forró fémektől. • Legyen óvatos, mivel a hegesztésből származó szikrák és forró anyagok könnyen

behatolhatnak a kis repedéseken és nyílásokon keresztül - a közeli területre. • Tájékozódjon a tűz lehetőségéről és a közelben legyen egy tűzoltó készülék. • Ne felejtse el, hogy a mennyezeten, a padlón, a válaszfalon és hasonlókon

végzett hegesztés tüzet okozhat a másik oldalon, amely nem látható. • Ne hegesszen zárt helyeken, például tartályokban, dobokban vagy csövekben. • A munka kábelt és a munkadarabot a lehető legközelebb helyen a hegesztési

zónához kösse össze, annak elkerülése érdekében hogy a hegesztő áram útja ismert legyen ne legyen esetleg ismeretlen mert ez áramütést okozhat, a szikrák repülhetnek és fenn áll a tűzveszély.

• Ne használja a hegesztőgépet a fagyasztott csövek feloldására. • Távolítsa el az elektróda rudat a tartóból vagy húzza ki a hegesztő vezetéket a

kontaktból - ha nincs használatban.

8


• Olyan védőruházatot viseljen, amelyen nincs olaj, például bőrkesztyűt, tömör inget, nadrágot, bakancsot és sapkát viseljen.

• A hegesztés megkezdése előtt távolítsa el az összes gyúlékony anyagokat, például a butánt, öngyújtókat vagy gyufát a hegesztés környezetéből.

A REPÜLŐ FÉMEK sérülést okozhatnak a szemen. Viseljen védőszemüveget.

• A hegesztés, hegesztési salak kalapálása, a kefélése drótkefével és a csiszolás – a szikrák és fém darabok repülését okozzák. Ahogy a varratok hűlnek, eldobhatják a salakot.

• Használjon védőszemüveget oldalvédelemmel, még a hegesztő sisak alatt is. A gáz felhalmozódása megsértheti vagy megölheti is.

• Zárja le a védővezetéket, ha nincs használatban. • Mindig szellőztesse a szűk helyiségeket, vagy használjon légmentes

légzőkészüléket.

A MELEG RÉSZEK súlyos égési sérülést okozhatnak • Ne érintse meg a forró részeket kézzel. • Pisztoly vagy égő hegesztőpisztoly használata előtt várjon addig még ki nem hűl

a felület. • A forró alkatrészek kezeléséhez használjon megfelelő szerszámokat és / vagy

erős, szigetelt hegesztő kesztyűt és ruházatot viseljen - az égések megelőzése érdekében.

9


A MÁGNESES MEZŐK a szívritmus-szabályozókra hathatnak.

• Távolítsa el a személyeket akiknek szívritmus-szabályozó van beépítve. • A személyeknek akiknek szívritmus-szabályozó van beépítve konzultálniuk kell

az orvosukkal - mielőtt megközelítenék az ívhegesztést, az ívvágást, vagy a ponthegesztést.

A ZAJ károsíthatja a hallást. Viseljen hallásvédőt Egyes eljárásokból vagy berendezésekből származó zajok károsíthatják a hallást.

• Használjon jóváhagyott hallásvédelmet, ha a zajszint magas.

A GÁZPALACKOK FELROBBANHATNAK ÉS SÉRÜLÉST OKOZHATNAK.

• A védőgázpalackok nagynyomású gázt tartalmaznak. Ha sérült, a palack felrobbanhat. Mivel a palackok a hegesztőberendezések normális része, gondosan kell kezelni őket.

• A sűrített gáz palackokat védje a túlzott hőmérséklettől, mechanikai ütésektől, fizikai sérülésektől, salaktól, nyílt lángtól, szikrától és az ívektől.

• Szerelje fel a palackokat függőleges helyzetbe, rögzítse a rögzített tartókhoz vagy a palacktartóhoz, hogy megakadályozza a leesését vagy a billentést.

• Tartsa távol a palackokat a hegesztett vagy egyéb elektromos áramköröktől. • Soha ne helyezze vagy fektesse a palackra az égő pisztolyt. • Soha ne engedje, hogy a hegesztő elektróda megérintse a palackot. • Soha ne hegesszen a palackon amely nyomás alatt van - robbanás következhet

be. • Csak speciális alkalmazásra tervezett gázpalackokat, szabályozókat, tömlőket és

szerelvényeket használjon; Tartsa őket és alkatrészeit jó állapotban. • Fordítsa el az arcát a szelepkivezetés másik oldalára, amikor kinyitja az

palackszelepet. • Tartsa a védőkupakot a szelep felett, kivéve, ha a palackot használja vagy a

használatra csatlakoztatja.

10


• Használjon megfelelő felszerelést, megfelelő eljárást és elegendő embert - a palackok emeléséhez és mozgatásához.

• Olvassa el és kövesse a berendezésen található matricán lévő utasításokat.

1-3. További szimbólumok az összeszereléshez, üzemeltetéshez és karbantartáshoz vonatkoznak

TŰZ VAGY ROBBANÁS VESZÉLYE

• Ne telepítse vagy helyezze a készüléket gyúlékony felületek fölé vagy közelébe. • Ne szerelje a készüléket gyúlékony anyagok közelében. • Ne terhelje túl az épület kábelét - győződjön meg róla, hogy a tápegység

rendszere megfelelően van méretezve, megfelelően be van építve és védve van - hogy a készüléket használhatja.

AZ ESZKÖZ AMELY LEESIK sérülést okozhat

• A szemes csavarokat csak a készülék emeléséhez használjane használjon szállítókocsit, gázpalackot vagy valamilyen más berendezést.

• Használjon megfelelő kapacitású berendezéseket az egység emeléséhez és támogatásához.

• Ha emelővillákat használ, győződjön meg róla, hogy a villák elég hosszúak ahhoz, hogy eljussanak a készülék másik oldalára.

11


A TÚLZOTT HASZNÁLAT TÚLMELEGEDÉST OKOZHAT

• Várjon addig hogy a felület kihűljön; kövesse a névleges működési ciklust. • Csökkentse az áramot vagy csökkentse az üzemi ciklust - a hegesztési folyamat

újraindítása előtt. • Ne blokkolja vagy szűrje a légáramlást a készülékben.

AZ ELEKTROSZTATIKUS KISÜLÉS (esd) károsíthatja a nyomtatott áramköri lapokat

• Antisztatikus karkötőt tegyen a csuklóra a lap vagy a részek kezelése előtt. • Használjon megfelelő, statikusan ellenálló zsákokat és dobozokat a nyomtatott

táblák tárolására, mozgatására vagy szállítására. A MOZGÓ ALKATRÉSZEK sérülést okozhatnak

• Tartsa távol a mozgó alkatrészeket • Tartózkodjon távol olyan helyektől, amelyek fel bírják kapni, mint például a

hajtóhengerek.

A HEGESZTŐHUZAL sérülést okozhat • Ne nyomja meg a pisztoly kapcsolót, amíg erre utasítást nem kap. • Ne irányítsa a pisztolyt a teste irányába, más személyek vagy fém tárgyak

irányába, miközben húzza a huzalt.

12


A MOZGÓ ALKATRÉSZEK sérülést okozhatnak

• Tartsa távol a mozgó alkatrészeket, például a ventilátorokat. • Tartsa az összes ajtót, panelt, fedeleket és burkolatokat becsukva - zárja és

rögzítse a helyére. • Csak szakképzett személyek mozgathatják az ajtókat, paneleket, fedeleket vagy

burkolatokat - szükség esetén, karbantartás céljából. • Helyezze vissza (szerelje be) az ajtókat, paneleket, fedeleket vagy burkolatokat -

a karbantartás befejezésekor és a bemeneti áram újbóli csatlakoztatása előtt.

OLVASSA EL AZ UTASÍTÁST

• Olvassa el az üzemeltetési útmutatót a készülék használata előtt vagy a szervizelés előtt.

• Csak eredeti Villager pótalkatrészeket használjon.

HF (high frequency) NAGYFREKVENCIÁS SUGÁRZÁS interferenciát okozhat (interferencia))

• A nagyfrekvenciás (HF) zavarhatja a rádiónavigációt, a biztonsági eszközöket, a számítógépeket és a kommunikációs eszközöket.

• Csak olyan szakemberek akik ismerik az elektronikus berendezéseket, végezhetik ezt a telepítést.

• A felhasználó köteles azonnal felvenni a kapcsolatot a képzett elektronikus mérnökkel, hogy kiküszöbölje a telepítésből eredő összes interferencia problémát.

• Ha az illetékes szolgálat értesíti Önt az interferenciáról, haladéktalanul hagyja abba a berendezés használatát.

• A telepítést rendszeresen ellenőrizni és karbantartani kell.

13


• A nagyfrekvenciás források ajtóit és paneljeit szorosan zárva tartsa, az elektródák közötti rést megfelelő nagyságon tartja, földelje és használja a védelmet - az interferencia lehetőségének csökkentése érdekében.

AZ ÍVHEGESZTÉS interferenciát okozhat (interferencia)

• Az elektromágneses energia zavarhatja az érzékeny elektronikus berendezéseket - például számítógépeket vagy számítógépes gépeket, például robotokat.

• Győződjön meg róla, hogy a hegesztési zónában lévő összes berendezés elektromágnesesen kompatibilis.

• Az esetleges zavarok minimalizálása érdekében tartsa a hegesztő kábeleket a lehető legrövidebbre, például egymáson és lent a padlón.

• Helyezze a hegesztési műveletet 100 m-re minden érzékeny elektronikus berendezéstől.

• Győződjön meg róla, hogy a hegesztőgépet az utasításoknak megfelelően telepítették és földelték.

• Ha interferencia következik be, a felhasználónak további intézkedéseket kell tennie, mint például a hegesztőgép áthelyezése, védőkábellel, vonalszűrő (k) segítségével, vagy a munkaterület védelmét kell hogy végbevigye.

1-4. EMF információk A hegesztés és az alacsony frekvenciájú elektromos és mágneses terek hatása. A hegesztési áram a hegesztőhuzalokon keresztül áramló elektromágneses mezőket okoz. A mágneses mezők munkahelyen történő csökkentése érdekében a következő eljárásokat kell alkalmazni:

1. Tartsa a kábeleket egymás mellett csavarva vagy ragassza össze őket. 2. Húzza a kábeleket az egyik oldalra és távolítsa el a kezelőtől. 3. Ne tekerje a teste körül a kábeleket. 4. Tartsa a hegesztés és a kábelek tápellátását a kezelőtől távol – amennyire

csak lehetséges. 5. Csatlakoztassa a bilincset a munkadarabbal a lehető legközelebb

hegesztési helyhez.

14


A pacemakerről A személyek akiknek pacemaker van beépítve, a hegesztés vagy a hegesztési művelet elkezdése előtt keresse fel orvosát. Ha tisztázta ezt (ha az orvos megengedte) az orvosával, akkor ajánlott követni a fenti eljárásokat.

2. FEJEZET - A KÉZI ÍVHEGESZTÉS ELVEI - KÍH (MMA) A kézi ívhegesztés (KÍH, MMA) vagy a hegesztés olyan folyamat, amely a fémeket megolvasztja és egyesíti, a bevont fémelektróda és a munkadarab közötti ív segítségével amely melegíti őket. Az elektróda külső borítója segít az ív elkészítésében, a védőgáz termelését és a salak bevonat keletkezését, hogy megvédje a hegesztést a szennyeződéstől. Az elektróda magja biztosítja a fém legnagyobb részét, amely betölti a hegesztési helyett. Amikor az elektróda a munkadarab mentén halad a megfelelő sebességgel, az egységes rétegben lévő fém lerakódásokat varratoknak nevezzük. A villamosenergia-ellátó (hegesztési) hegesztés forrása egyenáramot (CC) eredményez, váltakozó árammal (AC) vagy egyirányú árammal (DC), az alkalmazott elektródától függően. A legjobb hegesztési eredményeket általában egyenáramú tápforrással lehet elérni. A hegesztő áramkör teljesítményét feszültséggel és áramerősséggel mérik. A feszültséget (Volt - V) az elektróda és a munkadarab közötti ív hossza határozza meg, és az elektróda átmérője kondicionálja. A villamosenergia a hegesztési körben az erőség gyakorlatiasabb mértéke, amelyet amperekkel (A) mérnek. A hegesztéshez szükséges áramerősség az elektróda átmérőjétől, a hegesztési darabok méretétől és vastagságától és a hegesztési helyzettől függ. Általában kisebb elektródok és gyengébb áramerősség szükséges a kis darabok hegesztéséhez - inkább ugyanolyan vastagságú nagyobb darabokhoz. A vékony fém darabok kevesebb áramot igényelnek, mint a vastag fém darabok és a kisebb elektród kevesebb energiát igényel, mint a nagyobb. Jobb, ha a munkadarabot lefektetett vagy vízszintes helyzetben hegesztheti. Ha azonban függőleges helyzetben vagy a fej fölött kell hegeszteni, célszerű csökkenteni az áramerősséget a vízszintes helyzethez képest. A legjobb hegesztési eredményeket úgy érik el, hogy a ívet fenntartja, az elektródát egyenletes sebességgel mozgatja és az elektródát a hegesztéshez állandó olvadási sebességgel mozgatják. A kézi ívhegesztés (MMA) pontosabb információit a következő fejezetek tartalmazzák.

15


Senki nem tud megtanulni hegeszteni ha csak olvas róla. A készség csak gyakorlással jön. Az alábbi oldalak segítenek hogy a tapasztalatlan hegesztők megértsék a hegesztést és fejlesszék a tudásukat. Az ívhegesztéskezelő ismerete nemcsak az ívre vonatkozik. Tudnia kell, hogyan kell ellenőrizni az ívet és ehhez meg kell ismernie a hegesztő kört és az ívben használt elektromos áramot biztosító berendezést is. A hegesztő kör akkor kezdődik, amikor a kábelelektróda a hegesztőgéphez van csatlakoztatva és ott fejeződik be ahol a munkadarab kábelét a hegesztőgéphez csatlakoztatta. Az áram folyik az elektródakábelen keresztül az elektródatartóba, az elektródon keresztül és az íven keresztül. A ív oldalán ahol a munkadarab van az áram áthalad az alapfémen a munkadarab kábelére - és vissza a hegesztőgéphez. A körnek teljesnek kell lennie (zárt kör), hogy az áram folyjon. A hegesztéshez a tömlő fogantyúit szorosan össze kell kötni egy tiszta alapfémmel. A festék, korróziót stb. el kell távolítani hogy jó kapcsolatot lehessen kialakítani. Csatlakoztassa a fogókat a padlóhoz a lehető legközelebb a hegesztési helyhez. Kerülje el, hogy a kör a csuklópántokon, csapágyakon, elektronikus alkatrészeken vagy hasonlókon, károsodott eszközökön keresztül menjen. Elektromos ív jön létre a munkadarab és az elektróda kisméretű fémhuzal csúcsa között, amelyet a tartóba feszítenek, és az elektróda tartóját a kezelő hegesztő tartja. A rést a hegesztési körben úgy biztosítjuk, hogy az elektróda csúcsát 1,5-2,0 mm távolságra tartjuk a munkadarabtól vagy a hegesztett alapanyagtól. Ebben a résben elektromos ív lesz kialakítva, és a hegesztőhely mentén mozgatva az elektromos ív megolvasztja a fémet. A kézi ívhegesztés olyan praktikus képesség, amely nyugodt kezet, jó fizikai alkalmasságot és jó látást igényel. A kezelő szabályozza a hegesztési íveket és így a hegesztési varrat minőségét.

Bevonat

Elektród

Védőgázok

Ív

Megkeményedett salak

A hegesztési varrat

Alap fém

1. ábra

16


Az 1. ábra az elektromos ívben zajló eseményeket szemlélteti. Nagyon hasonlít ahhoz, ami a hegesztés során valóban látható. Az elektromos ív pólusa látható a kép közepén. Ez egy ív, amelyet az áram áramlása okoz az elektróda és a munkadarab vége közötti térben. Ennek a pontnak a hőmérséklete kb. 6000 F (kb. 3300 ° C), ami több, mint elég ahhoz, hogy az alapfém olvadjon. Az ív nagyon csillogó és forró és szabad szemmel nem nézheti, mert fájdalmas sérülések okozhat. Nagyon sötét üveg, kifejezetten ívhegesztő üveget kell használni - kézi vagy a fejre való hegesztő maszkot - ha az ívet nézi. Az ív megolvasztja a fém alapanyagot és egyszerűen beleolvad, úgy mint a kertben található víz a csövekben amely a földbe kerül. Az olvadt fémből az olvadás keletkezik (olvadt tavak) és el akar folyni az ívtől. Ahogy eltávolodik az ívtől, lehűl és megszilárdul. A hegesztés tetején salak keletkezik a hűtés során. A bevont elektróda funkció sokkal nagyobb, mint hogy csak az íves áram átvitelére szolgáljon. Az elektróda a fémhuzal magjából áll, amely körül az extrudált és sült kémiai bevonat van. A fémhuzal magja megolvad a ívben és az apró olvadt fém csepp kerül be az ívből az ömledékbe. Az elektróda további fémet biztosít az rések kitöltéséhez annak érdekében, hogy kitöltse a rést a két fém darab között. A bevonat is megolvad vagy elég az ívben. Több funkciója van. Az ívt stabilabbá teszi, biztosítja a füstvédelmet az ív körül, annak érdekében, hogy az oxigén és a nitrogén eltávolodjon az olvadt fémből és biztosítsa az olvadék olvadását. Az olvadék gyűjti a szennyeződéseket és a védő salakot képezi. A különböző típusú elektródák közötti alapvető különbségek a bevonatokban vannak. A bevonat megváltoztatásával nagymértékben megváltoztathatja az elektróda munkakörülményeit. A különböző bevonatok közötti különbségek megértése révén jobban tudhatja a legjobb elektród kiválasztását az elvégzendő munkához. Az elektród kiválasztásakor figyelembe kell venni: 1. A kívánt alkalmazás típusát, például, lágyacél, rozsdamentes, alacsony ötvözetű. 2. A lemez vagy az alapfém vastagsága, amelyet hegeszteni akarja. 3. A pozíciót, ahol hegeszteni kell (kézzel lefelé, pozícióból kifelé) 4. A hegesztett nemesfém felületének állapota. 5. Képes-e kezelni és tartani a kívánt elektródot. Négy egyszerű manipuláció a legfontosabb. A négy manipuláció tökéletes elsajátítása nélkül a további hegesztés hiábavaló. A négy manipuláció tökéletes elsajátításával a hegesztés könnyű lesz.

17


Oldalnézet Hátsónézet

2. ábra - Helyes hegesztési helyzet

1. A megfelelő pozíció a hegesztés során

Jobbkezes emberek hegesztéséhez megfelelő pozíciót mutat be (balkezes emberek esetében az ellenkezője az igaz): a. Tartsa az elektródatartót a jobb kezében. b. Helyezze bal kezét a jobb alsó sarokban. c. Tegye balra a bal könyökét. Hegesszen két kézzel, amikor csak lehetséges. Ez lehetővé teszi az elektróda mozgásának teljes ellenőrzését. Ha lehetséges, balról jobbra (ha a jobb oldalon van) hegesszen. Ez lehetővé teszi, hogy tisztán látja, mit csinál. Tartsa az elektródát az ábrán látható kis szögben.

2. Az ív bekapcsolásának megfelelő módja

Győződjön meg róla, hogy a fogantyú jó érintkezésben van a munkadarabbal. Engedje le a védősapkát a fejmaszkra és lassan húzza végig az elektródát a fémen, karcolja. Miközben karcolja, emelje fel a 3 mm-re az elektródát és az ív be lesz állítva. MEGJEGYZÉS: Ha megállítja az elektródát a karcolás közben, rá fog ragadni a fémre. MEGJEGYZÉS: A legtöbb kezdő úgy próbálja meggyújtani az ívet hogy gyors szúró mozgással indul a darab felé. Az eredmény: Vagy az elektróda oda fog ragadni vagy olyan gyorsan mozgassa, hogy azonnal megszűnik az ív.

18


3. A megfelelő ív hossza Az ív hossza az elektróda vezetékének magja és az alapfém közötti távolság. Miután létrejött az ív, rendkívül fontos az ívek megfelelő hosszúságának megtartása. Az ívnek rövidnek, kb. 1,5-3,0 mm hosszúnak kell lennie. Mivel az elektróda ég - a munkadarabot be kell illeszteni, hogy megőrizze az ív megfelelő hosszát. A legegyszerűbb módja, hogy megállapítsa hogy az ív hossza helyes-e hogy hallgassa a hangját. Egy jó, rövid ív - a "repedés" hangzásához hasonlít. A szabálytalan, hosszú ív fojtogató hangzású, fújást vagy sziszegést eredményez. 4. A megfelelő hegesztési sebesség Fontos, hogy a hegesztés során felfigyeljünk az olvadt fém tavacskákra közvetlenül az ív mögött. A megolvadt fém és a gerinc megjelenése, ahol az olvadt fém megkeményedik a megfelelő hegesztési sebességet mutatja. A gerincnek körülbelül 10 mm-re kell lennie az elektróda mögött.

A legtöbb kezdő túlságosan gyorsan hegeszt, ami vékony, egyenlőtlen varratot eredményez. FONTOS: Az általános hegesztésnél nem szükséges az ív hullámzása; sem hátra, sem előre, sem oldalra. A hosszon stabil ütemben hegesszen. MEGJEGYZÉS: Ha vékony lemezen hegeszt, látni fogjuk, hogy gyorsabb a hegesztési sebesség, míg a vastagabb lemezeken, ahol lassan kell hegeszteni, hogy jó penetrációt érjünk el.

A gerinc ahol a tavacskák megkeményednek

Megolvadt tavacskák

3. ábra

19


HEGESZTÉSI GYAKORLAT A legjobb módja a négy készség gyakorlásának: 1. A megfelelő pozíció a hegesztés során 2. Az ív bekapcsolásának megfelelő módja 3. Az ív megfelelő hossza 4. A megfelelő hegesztési sebesség Még több időt kell eltölteni a következő gyakorlat során. Használja a következőket: Puha acéllemez: 5 mm vagy vastagabb. Elektróda 1/8 "(3,2 mm) Teljesítmény beállítás 100 ℃ 120 A AC (váltóáram) Tegye a következőket: 1. Tanulja meg, hogy az ívet bekapcsolja úgy hogy az elektródát a lemezen

kaparja. Győződjön meg arról, hogy az elektróda szöge helyes és mindkét kezét használja.

2. Ha ragasztás nélkül megtudja gyújtani az ívet, gyakorolja az ív hosszát. Tanulja meg, hogy megkülönböztesse a hang alapján.

3. Ha biztos benne, hogy rövid, repedező ívet fel bír tartani, elkezdheti a mozgást. Tartsa szemmel az olvadt tavakat és figyelje a gerincet, ahol a fém megszilárdul.

4. Egy lapos panelen gyakorolja a varratot. Vezesse párhuzamosan a felső éllel (a leghosszabb éllel). Ez a gyakorlat a megfelelő egyenes varratok irányításához és könnyen lehetővé teszi, hogy nyomon kövesse a haladást. A tizedik hegesztési varrat sokkal jobban fog kinézni, mint az első. A hibák és a haladás folyamatos ellenőrzésével a hegesztés hamarosan rutinszerűvé válik.

20


A nemesfémek A legtöbb háztartásban lévő fém és az üzletekben található fémek alacsony szén-dioxid-kibocsátású acélok, néha lágy acéloknak nevezzük őket. Az ilyen típusú acélból készült tipikus termékek közé tartoznak a lapok, lemezek, csövek és hengerelt profilok, mint pl. U-profilok, L-profilok és I-profilok. Az ilyen típusú acél általában könnyen hegeszthető különösebb figyelem nélkül. Néhány acél azonban nagyobb százalékban tartalmaz szén-dioxidot. Tipikus alkalmazások közé tartozik a kopásálló lemezek, tengelyek, dugattyúk, ekék, kések, kaparók. Ezek a csúcsminőségű acélok a legtöbb esetben sikeresen hegeszthetők; azonban a megfelelő eljárást gondosan követni kell, ideértve a fémek előmelegítését is és bizonyos esetekben a hegesztési folyamat alatt és után is gondosan szabályozni kell a hőmérsékletet. Függetlenül attól, hogy milyen típusú fémeket kell hegeszteni, fontos, hogy minőséges hegesztési varratot kapjon - olaj, festék, rozsda vagy más szennyeződésektől mentes legyen.

21


3. FEJEZET - ÚTMUTATÓ A SZERELÉSHEZ ÉS A CSATLAKOZÁSHOZ 3-1 ÁLTALÁNOS LEÍRÁS A kézi ívhegesztő eszközt, alkalmankénti hegesztési igényekre tervezték. Alkalmas az egyszerű gyártásra és javításra (hegesztés javítás). Kompakt, lehetővé teszi a hordozhatóságot és a könnyű tárolást a polcon vagy az íróasztal alatt. Speciálisan nem hivatásos hegesztők számára készült. INVERTER MMA (KÍH) egy ívhegesztő berendezés AC (váltakozóáram) berendezés. Ezeknek a termékeknek a műszaki jellemzői vagy paraméterei a műszaki táblákon vannak felmutatva. FIGYELEM: Különböző hegesztőberendezések esetében megkülönböztetik a műszaki jellemzőket és paramétereket is. 3-2. A JEL ÉS A SZIMBÓLUM LEÍRÁSA A MŰSZAKI TÁBLÁKON Alkalmazási előírások: EN 60974-1:2012 U1: A hegesztési áramforrás névleges AC (váltakozó) bemeneti feszültsége (tűrés ± 10%) I1max : Maximális bemeneti áram I1eff : Maximális effektív bemeneti áram X : Munkaciklus - Ez az összefüggés a terhelés időtartama és a teljes ciklusidő között. 1. megjegyzés: Ez az arány 0-100% között van. 2. megjegyzés: Ennek a szabványnak a teljes ciklusa 10 perc. Például, ha az érték 40% - a betöltési idő (hegesztés) 4 perc lesz, a szünet ideje pedig 6 perc. A munkaciklus tíz perces időszakon alapul. Ez azt jelenti, hogy az ívet minden 10 perces időtartamon belül 2 percig húzzuk a túlmelegedés veszélye nélkül. Ha több egymást követő 10 perc alatt több mint 2 percet használja, akkor túlmelegszik. U0 : Üresjárat áramfeszültség. Ez a nyitott áramkör kimeneti feszültsége - a hegesztési áramforrás. I2 : Kimeneti áram U2 : Kimeneti terhelési feszültség A terhelés névleges kimeneti feszültsége U2=20+0.04I2 vagy U2=18+0,04I2 A/V- A/V : Állítható áramtartomány és ennek megfelelő terhelési feszültsége.

22


IP : Védő osztály. Például az IP21 engedélyezi a hegesztőeszközt belső használatra; IP23, jóváhagyja a hegesztőeszközt, hogy kültéri használatra is alkalmas, lehet esőben is használni.

3-3. ÖSSZESZERELÉS (TELEPÍTÉS) FIGYELEM: Csak szakképzett személyek telepíthetik, használhatják vagy javíthatják meg a hegesztő készüléket.

Az áramütés életveszélyes.

• A felszerelést szakképzett villanyszerelő telepítse és szervizelje. • A berendezés üzemeltetése előtt húzza ki a tápfeszültséget a

biztosítékdobozból. • Ne érintse meg a feszültség alatt álló elektromos alkatrészeket.

Telepítési hely: Helyezze a hegesztőgépet oda ahol van természetes légmozgás. Hegesztőeszközök összeszerelése: A hegesztőberendezések INVERTER MMA (KÍH) sorozata esetén a hegesztőhuzalokat csatlakoztatni kell a hegesztési áramforrás kimenetéhez. A bemeneti tápkábelt csatlakoztatni kell a hálózathoz.

Olyan környezetben használják, ahol nagy az áramütés veszélye.

Olvassa el ezt a használati utasítást - az eszköz használata előtt.

Az áramforrás egyfázisú váltakozó áramának szimbóluma (váltakozó áramának) és névleges frekvenciájának (pl. 50 Hz vagy 60 Hz).

Védje az esőtől. Tartsa távol az esőtől.

H vagy F Szigetelési osztály.

23


A tápkábel és a földelés csatlakoztatása Ezt a berendezést csak szakképzett személy telepítheti, használhatja és üzemeltetheti. Védje magát és másokat az esetleges sérülésektől, vagy akár a haláltól! FIGYELMEZTETÉS: Ne dolgozzon ha a fedél el van távolítva. Húzza ki a csatlakozót, (húzza ki a csatlakozódugaszt a dugaszolóaljzatból) a bemeneti áramot - a szolgáltatás megkezdése előtt. Ne érintse meg azokat a részeket, amelyek feszültség alatt állnak. Mielőtt elkezdené a telepítést, ellenőrizze a villamos energiát szolgáltató vállalatnál - annak biztosítása érdekében, hogy a hálózati feszültség megfelelő legyen, az áramerősség, fázisok és a frekvencia megfeleljen a hegesztőkészülék műszaki tábláján feltüntetekkel. Győződjön meg róla, hogy a tervezett telepítés megfelel minden szükséges helyi és országos előírásoknak. Néhány hegesztőberendezés egyfázisú vezetéken, vagy egy fázisból egy kétfázisú vagy háromfázisú hálózaton működhet. FIGYELEM: Az INVERTER MMA (KÍH) hegesztő készülékek csatlakoztathatók 220 V vagy 230 V tápfeszültséghez (bemenet). 1. Mielőtt a tápkábelt a tápfeszültséghez csatlakoztatja, ellenőrizze, hogy az ON /

OFF kapcsoló a bemeneti feszültségnek megfelelő helyzetben van-e, amelyhez az egység csatlakoztatva lesz. FIGYELEM: Ha a kapcsoló beállítása nem egyezik meg a bemeneti feszültséggel, akkor a készülék meggyulladhat!

2. Csatlakoztassa a földelő kábelt "PE" vagy zöld / sárga vezetékét a földelő rendszerhez a vonatkozó nemzeti és helyi előírásoknak megfelelően.

3. Csatlakoztassa a hegesztőegység rugalmas bemeneti kábelét a megfelelő feszültség és áramerősség egyfázisú tápellátó hálózatához - kétpólusú biztosítékkal történő lekapcsolással.

3-4. A KEZELÉSRE VONATKOZÓ UTASÍTÁSOK FIGYELEM: A munkaciklus tíz perces időszakon épül. Ez azt jelenti, hogy az ívet minden tízperces időszakban 2 percig húzhatjuk - a túlmelegedés veszélye nélkül. Ha több egymást követő tízperces időtartam alatt több mint két percet használja, túlmelegedhet.

24


Szükséges eszközök

Vezérlési funkciók A kívánt hegesztőáramot a kerék elforgatásával állítjuk be. Az óra járásával megegyező irányban növeli a hegesztőáramot, az óramutató járásával ellentétes forgatás csökkenti a hegesztőáramot. 3-5. KARBANTARTÁS FIGYELMEZTETÉS: Az áramütés életveszélyes. Ne érintse meg a feszültség alatt álló alkatrészeket, például a kimeneti kábeleket vagy a belső telepítést. A mozgatható alkatrészek megsérthetik a kezelőt. A rutin megelőző karbantartás nem szükséges. A nagyobb méretű kimeneti kábel cseréje, amelyhez a csatlakoztatásra van szükség, nem ajánlott. A hosszabb vagy nagyobb méretek miatt történő csatlakoztatást kívülről kell helyesen elvégezni. Ha a kimeneti kábelt valamilyen más okból cserélni kívánja, akkor a megfelelő részt csak szakképzett személy helyettesítheti.

4. FEJEZET - ELEKTROMOS KÉZI ÍVHEGESZTÉSI ELJÁRÁSOK (KÍH) 4-1. A KÍH hegesztés tipikus beállítása

25


A hegesztőáram akkor indul el, amikor az elektróda megérinti a munkadarabot. 1 Munkadarab A hegesztés előtt ellenőrizze, hogy a munkadarab tiszta-e. 2 Fogó a füldléshez Helyezze őket minél szorosabban a varrathoz. 3 Elektróda Az ív beindítása előtt helyezze be az elektródot az elektródatartóba. Kis átmérőjű elektródák - kevesebb áramot igényelnek, mint a nagyobbak. Kövesse az elektród gyártójának ajánlását - a varrat amperértékének beállításakor (lásd a 3-2. Szakaszt). 4 Elkülönített elektródatartó 5 Az elektródatartó helyzete 6 Az ív hossza Az ív hossza az elektródától a munkadarabig terjedő távolság. A rövid ív rendszeres amperrel - éles, repedező hangot ad. Az ív megfelelő hossza az elektróda átmérőjéhez kapcsolódik. Ellenőrizze a varratott annak megállapításához, hogy az ív hossza helyes-e. Az ív hossza az 1/16“ - 1,6 mm-nek kell lennie amikor az elektróda átmérője 1/16 és 3/32. Az 1/8 és 5/32“ közötti elektróda átmérőjének az ív hossza körülbelül 3 mm lehet. 7 Salak Használjon hegesztő kalapácsot és drótkefét a salak eltávolításához. Távolítsa el a salakot, és ellenőrizze a varratot, mielőtt elkezdi a következő lépést.

26


Ára

me

rőss

ég

mé

rté

ke

Átm

érő

Ele

ktró

da

4-2. Az elektródák és az áramerősség kiválasztására szolgáló diagram

27


FŐ MŰSZAKI JELLEMZŐK

Modell VIWM 120 VIWM 140

Bemeneti feszültség/ Frekvencia 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Kimeneti áram 20-120 A 20-140 A

Kimeneti feszültség 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Elektróda átmérője 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Gros súly 4.4 kg 4.5 kg

Fenntartjuk magunknak a jogot, hogy előzetes figyelmeztetés nélkül megváltoztassuk a műszaki jellemzőket, valamint a lehetséges nyomdai hibákat. A termékképek eltérhetnek a tényleges eszköztől.

ELEK

TRÓ

DA

DC

AC

Po

zíci

ó

Be

hat

olá

s

Has

znál

at

6010 EP MIND MÉLY MIN. ELŐKÉSZÍTÉS, DURVA, NAGY PERMET

6011 EP X MIND MÉLY

6013 EP,EN X MIND SEKÉLY ÁLTALÁNOS

7014 EP,EN X MIND KÖZEPES SIMA, KÖNNYŰ, GYORS

7018 EP X MIND SEKÉLY ALACSONY HIDROGÉN, ERŐS

7024 EP,EN X LEFEKTETETT

HORIZONTÁLIS SAROK

SEKÉLY SIMA, KÖNNYŰ, GYORSABB

Ni-CL EP X MIND SEKÉLY ÖNTÖTTVAS

308L EP MIND SEKÉLY ROZSDAMENTES

*EP= ELEKTRÓDA POZITÍV (HÁTSÓ POLARIZÁCIÓ) EN= ELEKTRÓDA NEGATÍV (VALÓDI POLARIZÁCIÓ)

28


EU–MEGFELELŐSÉGI NYILATKOZAT A 2014/35/EU irányelv IV. Melléklete szerint a meghatározott feszültséghatárokon belül használatos villamos berendezésekről

A gép leírása: Hegesztő készülék Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Egyedüli felelősségünk alapján kijelentjük, hogy a fent említett terméket a következőkkel összhangban tervezték és gyártották:

• A 2014/35/EU irányelv az elektromos berendezésekről, bizonyos feszültséghatáron belüli felhasználásra szánt villamos berendezésekről

• Az elektromágneses összeférhetőségről szóló 2014/30/EU irányelv

• Az egyes veszélyes anyagok elektromos és elektronikus berendezésekben való alkalmazásának korlátozásáról szóló 2011/65/EU, (EU) 2015/863 irányelv (RoHS)

Harmonizált és egyéb szabványok:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

A műszaki dokumentáció összeállítására felhatalmazott felelős személy: Zvonko Gavrilov, a Villager D.O.O cégnél, Kajuhova 32 P, 1000 Ljubljana

Hely / dátum: Ljubljana, 26.06.2019.

A gyártó nevében nyilatkozat benyújtására jogosult személy

Zvonko Gavrilov

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (МК)

Апарат за заварување Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Oригиналнo упатство за употреба

2


ПОГЛАВЈE 1 – MEРКИ ЗА ПРЕТПАЗЛИВОСТ – ПРОЧИТАЈТЕ ГИ ПРЕД ДА ПОЧНЕТЕ СО КОРИСТЕЊЕ

ЗАВАРУВАЊЕТО СО ЛАК може да биде опасно.

Монтажата, работата и одржувањето на опремата за електролачно заварување и користењето на процедурите опишани во овој документ, можат да ги изведуваат само квалификувани лица во согласност со важечките прописи, безбедносната практика и инструкциите на производителот. Секогаш бидете сигурни дека работниот простор е чист и безбеден и дека се користи прописна вентилација. Неправилната употреба на опремата и непочитувањето на применливите прописи и безбедносната практика (безбедни начини на работа), може да доведе до сериозни повреди и материјални штети.

3


1-1. Симболи кои се користат

Пред да почнете со работата задолжително да го прочитате ова упатство.

Oзначува Предупредување! Чувајте се! Постојат возможни опасности при оваа процедура! Возможните опасности прикажани се во следните симболи.

Можност за електричен удар.

Подвижни делови.

Врели површини.

Носете маска за заварување.

Производот е во согласност со нормите и стандардите на ЕУ.

Српски знак за сообразност.

Заштита на животната средина

Eлектричните уреди никогаш не треба да се отстрануваат заедно со отпадот од домаќинството. Во согласност со Европската Директива 2012/19/EУ во врска со отпадната електрична и електронска опрема и нејзината примена во националните закони, електричните уреди коишто го завршиле својот животен век мора одвоено да се собираат и отстрануваат на начин кој не е штетен за животната средина на пр. уредот да се однесе во складиште предвидено за рециклажа на уредите.

Почитувајте ги симболите и соодветните инструкции во продолжението за неопходните акции – за да се избегнат возможните опасни ситуации.

4


1-2. Oпасности при заварување со лак Долу прикажаните симболи се користат во ова Упатство за да го привлечат вниманието и за да укажат на возможните опасности. Кога ќе го видите симболот, внимавајте и почитувајте ги одредените инструкции, за да избегнете несреќен случај. Само квалификувани лица треба да го инсталираат, да ракуваат, одржуваат и да го поправаат овој уред. За време на работата, сите лица, а особено децата треба да бидат подалеку од работната зона.

Eлектричниот удар може да убие.

Допирањето на електричните делови кои се под напон, може да доведе до фатален удар или да предизвика сериозни изгореници. Колото на електродите и на работното парче е под напон секогаш кога е вклучен излезот. Колото за напојување – на влезот, како и внатрешните кола на уредот исто така се под напон кога е вклучен уредот (ON). Кај полуавтоматското или автоматското заварување со жица, жицата, котурот за жицата, куќиштето на калемот и сите метални делови што ја допираат металната жица се под електричен напон. Непрописно монтираната или неправилно заземјената опрема – претставува опасност. • Не допирајте ги електричните делови кои се под напон. • Користете суви, цели (без дупки) изолациони ракавици и заштита за телото. • Изолирајте се од работното парче и од земјата – со користење на суви

простирки или прекривачи за изолација, доволно големи за да спречат било каков физички контакт со работното парче или со земјата.

• Не користете излез за наизменична струја (AC) во влажни простори, доколку е ограничено поместувањето или доколку постои опасност од паѓање.

• Излезот за наизменична струја (AC) користете го САМО доколку се бара за процесот на заварување.

• Доколку се бара AC излез на напон (наизменична струја), користете далечинска контрола на излезот – доколку постои на уредот.

5


• Дополнителни мерки на претпазливост се бараат кога постои било која од следниве електрично опасни состојби: На влажни локации или додека носите влажна облека; на метални објекти, како што се подови, решетки или скели; во ограничени позиции како што се седење, клечење или лежење; кога постои голем ризик од неизбежен или случаен контакт со работното парче или земјата. За овие услови – користете ја следнава претставена опрема:

1) Полуавтоматски DC (еднонасочна струја) со константен напон – жичен апарат за заварување, 2) DC (еднонасочен) рачен (вертикален) апарат за заварување, или 3) AC (наизменична струја) апарат за заварување со намален напон – со отворено струјно коло (прекин во колото). Воглавно се препорачува употреба на DC (еднонасочен) жичен апарат за заварување со константен напон. И не работете сами! • Исклучете ја влезната сила, или исклучете го моторот пред инсталирањето

или сервисирањето на оваа опрема. • Прописно инсталирајте ја и заземјете ја оваа опрема според соодветните

упатства и националните и локалните закони. • Секогаш проверете го заземјувањето на напојувањето – проверете и

бидете сигурни дека жицата за заземјување на кабелот за напојување е прописно поврзана на приклучокот за заземјување во исклучната кутија или дека приклучокот на кабелот е вклучен во прописно заземјена приклучница.

• Кога правите спојки на влез, закачете го прво пропишаниот проводник за заземјување – два пати проверете ги спојките.

• Често проверувајте дали има оштетувања на кабелот за влезна сила (кабелот за напојување) или голи жици – доколку е оштетен веднаш заменете го – голите жици можат да убијат.

• Исклучете ја целата опрема кога не се користи. • Да не се користат истрошени, оштетени, мали, со неадекватни

карактеристики – или лошо поврзани кабли. • Каблите не смеат да се мотктаат околу Вашето тело. • Доколку се бара заземјување на работното парче, заземјете го директно со

одвоениот кабел. • Не допирајте ја електродата доколку сте во контакт со работното парче,

земјата или со друга електрода од друга машина. • Не допирајте ги во исто време држачите на електродите поврзани на два

уреди за заварување, затоа што ќе постои двоен напон на отвореното коло.

6


• Користете само добро одржувана опрема. Веднаш поправете ги или заменете ги оштетените делови. Уредот да се одржува според упатството.

• Користете ги безбедносните ремени доколку работите над нивото на подот.

• Сите простирки и покривачи чувајте ги безбедно на место (прицврстени). • Стегнете го работниот кабел со добар метал-нa-метал контакт со

работното парче или со работната маса, колку што е возможно поблиску до заварувањето.

• Изолирајте ги клештите за маса кога не се во контакт со работното парче – за да спречите контакт со било кој метален предмет.

• Не поврзувајте повеќе од една електрода или работни кабли на еднократен излезен терминал (приклучок) за заварување.

ЗНАЧИТЕЛНО КОЛИЧЕСТВО НА DC (ЕДНОНАСОЧЕН) НАПОН постои во инвертерскиот тип на заварувачки извори на струја – по отстранување на влезната енергија (струја)

• Исклучете го инвертерот (Off), исклучете (oткачетe) ја влезната струја и испразнете ги влезните кондензатори според инструкциите во поглавјето за Одржување, пред допирањето на било кој дел.

ПАРЕАТА И ГАСОВИТЕ можат да бидат опасни Заварувањето произведува испарувања и гасови. Вдишувањето на овие испарувања и гасови може да биде опасно по Вашето здравје.

• Држете ја Вашата глава подалеку од испарувањата. Не вдишувајте ги испарувањата.

• Доколку сте внатре, проветрувајте ја просторијата и/или користете локална принудна вентилација на лакот, за да ги отстраните заварувачките испарувања и гасови.

• Доколку е вентилацијата слаба, користете атестиран – со воздух снабден респиратор.

• Во ограничен (тесен) простор – работете само ако е добро проветрен или додека користите респиратор за довод на воздух. Покрај Вас секогаш нека биде обучен набљудувач. Заварувачките гасови и испарувања можат да го пореметат воздухот и да го намалат нивото на кислород – предизвикувајќи повреда или смрт. Бидете сигурни дека воздухот што го дишете е безбеден.

• Не заварувајте во близина на места на кои се изведува одмастување, чистење или прскање. Топлината во зраците на лакот можат да реагираат со испарувањата и да формираат високо токсични и иритирачки гасови.

7


• Не заварувајте на обложени метали како што се галванизирани, со олово или кадмиум обложени челици – освен доколку се отстрани облогата од зоната на заварување, просторот добро се проветрува и додека носите респиратор снабден со воздух. Премазите (облогите) и било кој метал кои ги содржат овие елементи можат да испуштат отровни испарувања доколку се заваруваат.

ЗРАЦИТЕ НА ЛАКОТ можат да ги изгорат очите и кожата Зраците на лакот во процесот на заварување, произведуваат интензивни видливи и невидливи (ултравиолетови и инфрацрвени) зраци кои можат да ги изгорат очите и кожата. Искрите летаат од заварувањето.

• Користете атестиран шлем за заварување со вградено адекватно затемнување со филтер стакло, за да се заштитат Вашето лице и очите кога заварувате или гледате.

• Користете атестирани безбедносни стакла со страничен штитник под Вашиот шлем.

• Користете заштитни паравани или бариери – за да ги заштитите другите – од светењето, блескањето и искрите; предупредете ги другите да не гледаат во лакот.

• Носете заштитна облека направена од издржлив, огноотпорен материјал (кожа, цврст памук или волна) и заштита за стапалата.

ЗАВАРУВАЊЕТО може да предизвика пожар или експлозија Заварувањето во затворени контејнери како што се резервоари, барабани или цевки може да доведе до нивна експлозија. Искрите можат да одлетаат од лакот на заварување. Летечките

искри, жешкото работно парче и жешката опрема – можат да предизвикаат пожар и изгореници. Случајниот контакт на електродите со металните предмети – можат да предизвикаат искри, експлозија, прегревање или пожар. Проверете и бидете сигурни дека работната зона е безбедна, пред изведување на заварувањето.

• Отстранете ги сите запаливи предмети на околу 15m од лакот на заварување. Доколку тоа не е возможно, покријте ги цврсто со атрестираните покривачи.

• Не заварувајте таму кадешто летечките искри можат да ги погодат запаливите материјали.

• Заштитете се и заштитете ги другите лица од летечките искри и од жешкиот метал.

8


• Бидете внимателни, затоа што искрите и врелите материјали можат лесно да поминат низ мали пукнатини и отвори – во околината.

• Внимавајте на можното создавање на пожар и држете го апаратот за гасење на пожар во Ваша близина.

• Бидете свесни дека заварувањето на плафон, под, преградни ѕидови и сл. може да предизвика пожар на страната која не се гледа.

• Не заварувајте во затворени контејнери како што се резервоари, барабани или цевки.

• Поврзете го работниот кабел на работното парче колку што можете поблиску до зоната на заварувањето, за да спречите струјата од заварувањето да патува по долги и возможно непознати патишта и да предизвика електричен удар, искри и опасност од пожар.

• Апаратот за заварување не смее да се користи за одмрзнување на замрзнати цевки.

• Извадете го стапот на електродата од држачот или исечете ја жицата за заварување на контактниот врв – кога не се користи.

• Носете заштитна облека која нема масло на себе како што се кожни ракавици, цврста кошула, панталони кои немаат завратени ногавици, чизми и капа.

• Отстранете ги сите запалливи средства како што се запалки на бутан или кибрити од Вашата околина пред да почнете со заварување.

ЛЕТАЧКИТЕ МЕТАЛИ можат да го повредат окото. Носете заштитни очила.

• Заварувањето, удирањето на згурата (милта) со чекан, четкањето со жица и

брусењето – предизвикуваат искри и летечки метали. Како се ладат заварувањата така можат да исфрлаат згура (мил).

• Користете атестирани заштитни очила со странични штитници, дури и под Вашиот шлем за заварување.

СОБИРАЊЕТО НА ГАСТА може да повреди или убие.

• Затворете го снабдувањето со заштитен гас кога не е во употреба. • Секогаш проветрувајте ги затворените простории или користете атестирани

респиратори снебдени со воздух.

9


ЖЕШКИТЕ ДЕЛОВИ можат да предизвикаат сериозни изгореници

• Жешките делови не смеат да се допираат со голи раце. • Почекајте одреден период на ладење пред да работите со пиштолот или

горилникот на пиштолот за заварување. • За да ракувате со жешките делови, користете соодветни алатки и/или

носете јаки, изолирани заварувачки ракавици и облека – за да спречите изгореници.

МАГНЕТНИТЕ ПОЛИЊА можат да влијаат на пејсмејкерите.

• Одалечете ги корисниците на пејсмејкери. • Корисниците на пејсмејкери треба да се консултираат со својот доктор –

пред да почнат со лачното заварување, сечење со лак, жлебење или со операции на точкасто заварување.

БУЧАВАТА може да го оштети слухот. Носете штитници за уши Бучавата од некои процеси или опрема може да го оштети слухот.

• Користете атестирана заштита за уши, доколку е големо нивото на бучава. БОЦИТЕ ЗА ГАС можат да експлодираат доколку се оштетени.

• Боците со заштитен гас содржат гас под висок притисок. доколку е оштетена, боцата може да експлодира. Имајќи предвид дека боците под гас се нормален дел од опремата за заварување, внимателно постапувајте со нив.

• Заштитете ги боците со компримиран гас од прекумерна топлина, механички удари, физичко оштетување, згура (мил), отворен пламен, искри и лак.

10


• Инсталирајте ги боците во вертикална позиција обезбедувајќи ги на стационарни потпирачи или на постолја за боците – за да се спречи паѓање или искривување.

• Боците држете ги подалеку од заварувачкото или од некое друго електрично коло.

• Никогаш не ставајте или не потпирајте факел (горилник од пиштолот за заварување) на боцата.

• Никогаш не дозволувајте заварувачката електрода да допре некоја боца. • Никогаш не заварувајте на боца која е под притисок – ќе дојде до

експлозија. • Користете само прописни боци со гас, регулатори, црева и фитинзи

проектирани за специфична примена; одржувајте ги нив и нивните делови во добра состојба.

• Свртете го лицето на друга страна од излезот на вентилот кога го отвората вентилот на боцата.

• Држете ја заштитната капа на местото над вентилот освен кога боцата се користи или е поврзана за користење.

• Користете соодветна опрема, правилни процедури и доволен број на луѓе – за подигнување и поместување на боците.

• Читајте ги и почитувајте ги упатствата кои се на гасните боци под притисок, на соодветната опрема.

11


1-3. Дополнителни симболи за монтажа, ракување и одржување

Oпасност од ПОЖАР ИЛИ ЕКСПЛОЗИЈА

• Уредот не смее да се инсталира или сместува на, над, ниту пак во близина на запаливи површини.

• Уредот не смее да се монтира во близина на запаливи материи. • Не преоптоварувајте ги каблите на зградите – бидете сигурни дека

системот за напојување е прописно димензиониран, со правилен капацитет и заштитен – да го поддржи овој уред.

УРЕДОТ КОЈ ЌЕ ПАДНЕ може да предизвика повреди

• Користете окасти завртки само за подигање на уредот, НЕ транспортна количка, боците со гас или било која друга опрема.

• Користете опрема со адекватен капацитет за подигање и потпирање на уредот.

• Доколку користите виљушки за подигање на товарот, осигурете се дека виљупките се доволно долги за да ги дофатат спротивните страни на уредот.

ПРЕКУМЕРНАТА УПОТРЕБА може да предизвика ПРЕГРЕВАЊE • Дозволете период на ладење; следете го номиналниот работен циклус. • Намалете ја струјата или намалете го работниот циклус – пред да почнете

повторно со заварување. • Не блокирајте го и не филтрирајте го протокот на воздух во уредот.

EЛЕКТРОСТАТИЧКОТО ПРАЗНЕЊЕ (ESD) може да ги оштети печатените плочи

12


• Ставете ја антистатичката ракавица на зглобот ПРЕД ракувањето со таблата или со деловите.

• Користете соодветни статички отпорни вреќи и кутии за да ги складирате, поместите или транспортирате печатените плочи.

ПОДВИЖНИТЕ ДЕЛОВИ можат да предизвикаат повредување

• Чувајте се подалеку од подвижните делови • Чувајте се подалеку од местата кои што можат да Ве приклештат како што

се погонските валци.

ЖИЦАТА ЗА ЗАВАРУВАЊЕ може да предизвика повредување

• Не притискајте го прекинувачот на пиштолот, се додека не сте инструирани тоа да го направите.

• Не насочувајте го пиштолот кон некој дел на телото, кон други луѓе, ниту пак кон било кој метал, додека ја извлекувате жицата.

ПОДВИЖНИТЕ ДЕЛОВИ можат да предизвикаат повредување

• Држете се подалеку од подвижните делови како што се вентилаторите. • Сите врати, панели, капаци и штитници држете ги затворени и обезбедени

на своето место. • Само квалификувани лица да ги поместуваат вратите, панелите, капаците

или штитниците – поради одржување, доколку е тоа неопходно. • Повторно вратете (монтирајтe) ги вратите, панелите, капаците или

штитниците – кога е завршено одржувањето, а пред повторното поврзување на влезната струја.

13


ПРОЧИТАЈТЕ ГО УПАТСТВОТО • Прочитајте го Упатството за употреба на уредот пред користењето или

сервисирањето на уредот. • Користете само оригинални Villager резервни делови.

HF (високo – фреквентнo) ЗРАЧЕЊЕ може да предизвика интерференци (пречки)

• Високите фреквенции (HF) можат да интерферираат (да прават пречки) со радио навигацијата, безбедносните средства, компјутерите и со опремата за комуникација.

• Ова инсталирање треба да го изведат само квалификувани лица, запознаени со електронската опрема.

• Корисникот е должен веднаш да ангажира квалитетен електричар кој ќе ги отстрани сите интерференци (пречки), a кои се создадени поради инсталацијата.

• Доколку надлежната служба Ве извести за пречки веднаш прекинете со употреба на опремата.

• Инсталацијата треба редовно да се проверува и одржува. • Вратата и панелите на високо-фреквентните извори држете ги цврсто

затворени, зазорите помеѓу електродите држете ги на правилно подесување и користете заземјување и заштитување – за да ја намалите можноста за интерференци.

ЗАВАРУВАЊЕТО СО ЛАК може да предизвика интерференци (пречки)

• Eлектромагнетната енергија може да се интерферира со чувствителната електронска опрема – како што се компјутери или роботи.

• Бидете сигурни дека целата опрема во зоната на заварување е – електромагнетно компатибилна.

14


• За да ја намалите можноста за возможни интерференци, држете ги заварувачките кабли кратки и колку што е возможно повеќе, еден до друг и долу ниско на пр. на под.

• Заварувачката операција извршувајте ја на растојание од 100 m од било која чувствителна електронска опрема.

• Бидете сигурни дека апаратот за заварување е инсталиран и заземјен според упатството.

• Доколку сепак се појави интерференца, корисникот мора да преземе дополнителни мерки, како што се поместување на апаратот за заварување, користење на заштитни кабли, користење на филтри за линии (водови) или заштита на работната зона.

1-4. EMF Информации Разгледување на заварување и ефекти на нискофреквентни електрични и магнетни полиња. Струјата за заварување додека тече преку заварувачките кабли, ќе предизвика електромагнетни полиња. За да ги намалите магнетните полиња на работното место, користете ги следните процедури: 1. Каблите држете ги едни до други со виткање или со лепење со лента. 2. Наредете ги каблите од една страна и далеку од ракувачот. 3. Не ги мотајте каблите околу Вашето тело и не ги префрлајте преку Вас. 4. Држете го изворот за напојување за заварување и каблите колку што

можете подалеку од ракувачот – колку што е тоа практично. 5. Поврзете ја клештата за маса (клема) на работното парче колку што можете

поблиску до заварот. Во врска со Пејсмејкерот Корисниците на пејсмејкер треба да се консултираат со својот доктор пред заварувањето или приоѓањето кон операцијата на заварување. Доколку сте го разјасниле тоа (ако Ви дозволил) со Вашиот доктор, тогаш се препорачува следење на горе наведените процедури.

15


ПОГЛАВЈE 2 – ПРИНЦИПИ НА РАЧНО ЕЛЕКТРОЛАЧНО ЗАВАРУВАЊЕ – РЕЛ (MMA) Рачното електролачно заварување (РЕЛ, анг. MMA), или стапно заварување, е процес кој ги топи и спојува металите загревајќи ги со помош на лакот помеѓу обложените метални електроди и работното парче. Надворешната облога на електродите помага при правењето на лакот и обезбедува заштитен гас и обложување со згура (мил) за да го заштити заварувањето од контаминација. Јадрото на електродата обезбедува најголем дел на металот кој го исполнува местото на заварување. Кога се поместува електродата по должина на работното парче со правилна брзина, металните наслаги во подеднаков слој се нарекуваат - шев. Изворот за напојување на електролачно (стапно) заварување обезбедува константна струја (CC) и може да биде наизменична струја (AC) или еднонасочна струја (DC), во зависност од електродата која се користи. Најдобрите резултати од заварувањето обично се добиваат со користење на DC изворот за напојување. Силата во заварувачкото коло, се мери со напон и струја. Напонот (Волти - V) е одреден со должината на лакот помеѓу електродата и работното парче и условен е со дијаметар на електродата. Струјата е практична мерка за сила во заварувачкото коло и се мери со ампери (A). Aмперажата неопходна за заварување зависи од дијаметарот на електродата, големината и дебелината на парчето што се заварува и од позицијата на заварување. Воглавно, помала електрода и послаба ампеража потребни се за заварување на помало парче – отколку за поголемо парче со иста дебелина. Тенките метали бараат помалку струја за разлика од дебелите метали, а малата електрода бара помала ампеража за разлика од големата. Работното парче подобро е да се заварува во легната или хоризонтална позиција. Меѓутоа, кога сте приморани да заварувате во вертикална позиција или над главата, корисно е намалување на амперажата во однос на онаа која се користи во хоризонтална позиција. Најдобри резултати од заварувањето се постигнуваат со одржување на краток лак, со поместување на електродата со рамномерна брзина и со поместување на електродата кон заварот, со константна брзина како се топи. Поблиски информации за стапното заварување (РЕЛ) се наоѓаат во следните поглавја. Никој не може да научи да заварува - само читајќи за тоа. Вештината доаѓа само со вежбање. Следните страници ќе му помогнат на неискусниот заварувач да го разбере заварувањето и да развие свои вештини. Знаењето на ракувачот за електролачното заварување не е само знаење за самиот лак.

16


Тој мора да знае како да го контролира лакот, а тоа бара знаење за заварувачкото коло и опремата која се обезбедува од електролачната струја која се користи во лакот. Заварувачкото коло почнува таму каде што кабелот на електродата е поврзан на апаратот за заварување, а завршува таму каде што кабелот на работното парче е поврзан на апаратот за заварување. Струјата тече низ кабелот на електродата до држачот на електродата, преку електродата и преку лакот. На страната на лакот каде што е работното парче, струјата тече низ основниот метал до кабелот на работното парче – и назад до апаратот за заварување. Колото мора да биде комплетно (затворено) за да тече струјата. За да заваруваат, клештите за масата мора да бидат цврсто поврзани на чистиот основен метал. Отстранете ги бојата, корозијата итн. затоа што тоа е неопходно за да се добие добра поврзаност. Поврзете ги клештите за масата колку што можете поблиску на местото каде што сакате да заварувате. Избегнувајте заварувачкото коло да помине низ шарките, лежиштата, електронските компоненти или сличните средства кои можат да бидат оштетени. Eлектричниот лак се создава помеѓу работното парче и врвот на металната жица на електродата која е стегната во држачот, а тој држач на електродата го држи – заварувач. Зазор се прави во заварувачкото коло со држење на врвот на електродата 1.5-2.0 mm одалечен од работното парче или од основниот метал кој се заварува. Во овој зазор се воспоставува електричен лак и се држи и се поместува по должината на спојот што се заварува, топејќи го металот како што се поместува. Заварување со лак е рачна вештина која бара мирна рака, добра физичка кондиција и добар вид. Ракувачот го контролира лакот на заварување, па со самото тоа и квалитетот на заварувањето кое што ќе се направи.

Oблогa

Eлектродa

Заштитни гасови

Лак Стврдната згура

Метал на шевот

Основен метал

Сликa 1

17


Слика 1 ги илустрира случувањата во електричниот лак. Многу е слично на тоа што вистински се гледа за време на заварувањето. Столбот на електричниот лак се гледа во средината на сликата. Тоа е лак создаден со проток на струја низ просторот помеѓу крајот на електродата и работното парче. Температурата на овој лак е околу 6000°F (околу 3300°C) што е повеќе од доволно за топење на основниот метал. Лакот е многу блескав и врел и не може да се гледа со голо око без ризик од болни повреди. Многу темните стакла, специјално дизајнирани за електролачно заварување, мора да се користат со рачна или со шлем маска за заварување – секогаш кога го гледате лакот. Лакот го топи основниот метал и едноставно се вклопува во него, како што водата од млазницата на градинарското црево се вкопува во почвата. Истопениот метал формира топење (истопено езерце) и се обидува да излезе од лакот. Како се поместува од лакот, се лади и се стврднува. Згурата се формира на врвот на заварувањето за да го заштити за време на ладењето. Функцијата на обложената електрода е многу поголема од самото спроведување на струјата низ лакот. Електродата се состои од јадро од металната жица околу која е екструдирана и печена хемиска облога. Жицата на јадрото се топи во лакот и ситните капки од истопениот метал преку лакот се уфрлаат во местото на топење. Eлектродата обезбедува дополнителен метал за исполнување на спојките, како би го исполниле жлебот или зазорот помеѓу двете парчиња основен метал. Облогата исто така се топи и согорува во лакот. Таа има неколку функции. Лакот ја прави стабилна, обезбедува заштитен гас во форма на чад околу лакот за да можат кислородот и азотот од воздухот да се одалечат од растопениот метал и обезбедува флукс за местото на топење. Флуксот ги собира нечистотиите и ја формира заштитната згура. Oсновните разлики помеѓу различните типови на електроди се во нивните облоги. Meнувајќи ги облогите, возможно е многу да се променат работните карактеристики на електродите. Со разбирањето на различноста во разните облоги ќе постигнете подобро разбирање на изборот за најдобри електроди за работата којашто треба да ја извршите. При изборот на електроди треба да ги имате предвид:

1. Tипот на нанос којшто го посакувате, на пр. мек челик, нерѓосувачки, ниско легиран.

2. Дебелината на плочата или на основниот метал којшто сакате да го заварите.

3. Позицијата во која мора да се заварува (рака надолу, надвор од позиција) 4. Состојбата на површината на основниот метал којшто ќе се заварува. 5. Вашата способност да ракувате и да ја држите посакуваната електрода.

18


Страничен поглед Заден поглед

Сликa 2 – Правилна позиција при заварување

заварување

Четирите основни манипулации се најважни. Без комплетното совладување на овие четири манипулации, понатамошното заварување е залудно. Со комплетното совладување на овие четири манипулации, заварувањето ќе биде лесно. 1. Правилна позиција при заварување

Илустрирана е правилната позиција при заварувањето за деснораки луѓе (за левораките е спротивно):

a. Држете го држачот за електрода во Вашата десна рака. b. Ставете ја левата рака на долниот дел на десната рака. c. Ставете го левиот лакт на левата страна.

Заварувајте со две раце, секогаш кога е тоа возможно. Тоа овозможува комплетна контрола на поместувањето на електродите. Секогаш кога е тоа возможно, заварувајте од лево на десно (доколку сте деснораки). Tоа Ви овозможува јасно да видите што правите. Држете ја електродата под мал агол како што е прикажано.

2. Правилен начин за палење на лакот

Бидете сигурни дека клештите за маса прават добар електричен контакт со работното парче. Спуштете го визирот на главната маска и загребете полека со електродата преку металот, ќе видите летечки искри. Додека гребете подигнте ја електродата 3mm и лакот е воспоставен. НАПОМЕНA: Доколку престанете да ја поместувате електродата додека ја гребете – таа ќе се залепи. НАПОМЕНA: Повеќето почетници се обидуваат да го запалат лакот со брзо убодно движење надолу на плочата.

19


Резултат: Или ја залепуваат електродата или нивното поместување е толку брзо – да веднаш го прекинуваат лакот. 3. Правилна должина на лакот Должината на лакот е растојанието помеѓу врвот на жичаното јадро на електродата и основата на металот. Еднаш кога ќе се воспостави лакот, одржувањето на правилната должина на лакот станува многу важно. Лакот треба да биде краток, со должина од околу 1.5-3.0 mm. како согорува електродата – таа мора да се вметнува кон работниот дел, за да се задржи правилната должина на лакот. Најлесен начин да кажете дали е должината на лакот правилна, е да го слушате неговиот звук. Добриот, краток лак – има карактеристичен звук на „пуцкање“. Неправилниот, долг лак има придушен, дувачки или шиштечки звук. 4. Правилна брзина на заварување Важна работа која треба да се гледа за време на заварувањето е езерцето од растопен метал и сртот каде растопениот метал се стврднува покажувајќи ја правилната брзина на заварување. Сртот треба да биде околу 10 mm зад електродата.

Повеќето почетници имаат тенденција да се заваруваат премногу брзо, што дава тенок. ВАЖНO: Зa oпшто заварување не е неопходно да се бранува лакот; ни напред-назад, ниту пак од страна. Заварувајте по должина со стабилно темпо. Ќе приметите дека е така многу полесно. НАПОМЕНA: Кога заварувате на тенка плоча, ќе видите дека морате да ја забрзате брзината на заварување, додека на подебелите плочи потребно е побавно заварување за да добиете подобро навлегување.

Срт каде што се стврднува езерцето

Растопено езерце

Сликa 3

20


ЗАВАРУВАЧКА ВЕЖБА Најдобар начин да ги извежбате четирите вештини кои овозможуваат да одржите:

1. Правилна позиција при заварувањето 2. Правилен начин за палење на лакот 3. Правилна должина на лакот 4. Правилна брзина на заварување

e дa поминете некое одредено време на следново вежбање. Користете го следново: Плоча од мек челик: 5mm или подебела. Eлектродa 1/8“ (3,2mm) Подесување на струја 100 ̴120 A AC (наизменична струја) Направете го следново:

1. Научете да го запалите лакот со гребење на електродата преку плочата. Бидете сигурни дека аголот на електродата е правилен и користете ги двете раце.

2. Кога ќе можте да го запалите лакот без лепење, вежбајте ја правилната должина на лакот. Научете да ја разликувате по звукот.

3. Кога сте сигурни дека можете да одржит краток, пуцкетав лак, почнете со поместување. Постојано гледајте во растопеното езерца и гледајте го сртот каде што се стврднува металот.

4. Водете го шевот на рамната плоча. Водете го паралелно со горниот раб (најодалечениот раб од Вас). Тоа Ви е пракса за водење на прави заварување, а исто така и на полесен начин Ви овозможува да го следите Вашиот напредок. Десетото заварување ќе Ви изгледа многу подобро од првото заварување. Со постојаното проверување на Вашите грешки и прогресот, заварувањето наското ќе стане рутина.

21


Oбични метали Повеќето метали коишто се наоѓаат во домаќинството и во малите продавници се нискојаглеродни челици, понекогаш наречени меки челици. Tипични предмети направени од овој вид на челик вклучуваат повеќето лимови, плочи, цевки и валчести профили како што се U- профили, L- профили и I- профили. Oвој тип на челик воглавно може да биде лесно заваруван без посебно внимание. Meѓутоа, некои челици содржат голем процент на јаглерод. Типичната примена вклучува плочи отпорни на абење, осовини, клипници, вратила, рала, ножеви на стругалки. Oвие високојаглеродни челици, во повеќето случаи можат успешно да се заваруваат; но мора внимателно да се следи правилната процедура, вклучувајќи и предгревање на металот којшто ќе се заварува и во некои случаи внимателно контролирање на температурата во текот и по процесот на заварување. Без оглед на типот на метал кој ќе се заварува, важно е за да се добие квалитетно заварување – тоа да биде без масла, боја, рѓа или други нечистотии.

22


ПОГЛАВЈE 3 – ИНСТРУКЦИИ ЗA MOНТАЖА И ПРИКЛУЧУВАЊЕ 3-1 OПШТ ОПИС Уредот за заварување е стапен заварувачки уред, дизајниран за оние кои имаат повремени потреби за заварување. Погоден е за лесно производство и репарации (поправки со заварување). Компактен е за да овозможи пренесливост и лесно складирање на полица или под работната маса. Развиен е посебно за непрофесионални заварувачи. ИНВЕРТЕР MMA (РЕЛ) серија уреди за заварување е еден тип на AC (наизменични) уреди за заварување со лак. Техничките карактеристики или параметри на овие производи покажани се на нивните технички плочки. ВНИМАНИЕ: За различните типови на заварувачки уреди, се разликуваат и техничките карактеристики и параметри. 3-2. OПИС НА ОЗНАКИТЕ И СИМБОЛИТЕ НА ТЕХНИЧКАТА ПЛОЧКА Стандарди на примена: EN 60974-1:2012 U1: Номинален AC (Наизменичен) влезен напон на изворот за напојување за заварување (толеранциja ±10%) I1max : Max влезна струја I1eff : Max eфективна влезна струја X : Работен циклус - Toа е однос помеѓу времетраењето на оптоварувањето и времетраењето на комплетен циклус. Напоменa 1: Oвој однос е помеѓу 0-100%. Напоменa 2: За овој стандард комплетниот циклус на време изнесува 10 минути. На пример ако е вредноста 40% - времетраењето на оптоварувањето (заварувањето) ќе биде 4 минути, a времетраењето на паузата (одморот) ќе биде 6 минути. Работниот циклус се заснова на десетоминутен период. Тоа значи дека лакот може да се влече 2 минути во секој 10-минутен период без било каква опасност од прегревање. Доколку се користи подолго од 2 минути за време на неколку циклуси едно по друго од 10 минути, ќе се прегрее. U0 : Напон на празен од. Тоа е излезен напон на отворено коло – извор на напојување за заварување. I2 : Излезна струја U2 : Излезен напон на оптоварување Номинален излезен напон на оптоварување U2=20+0.04I2 или U2=18+0,04I2

23


A/V-A/V: Подесувачки опсег на струја и нејзин адекватен напон на оптоварување. IP : Заштитна класа. На пример, IP21 oдобрува заварувачки уред како погоден за употреба внатре; IP23, oдобрува заварувачки уред како погоден за употреба надвор на дожд.

3-3. MOНТАЖA (ИНСТАЛИРАЊE) ПРЕДУПРЕДУВАЊE: Само квалификувани лица смает да го инсталираат, користат или сервисираат уредот за заварување.

Електричен удар може да убие.

• Само квалификуван електричар може да ја инсталира и сервисира опремата.

• Исклучете ја напојната струја во кутијата со осигурувачи пред да работите на опремата.

• Електричните делови коишто се под напон да не се допираат. Meсто за монтажа на уред: Ставете го уредот за заварување таму – кадешто има природна циркулација на воздух.

Се користи во окружување кое има висок ризик од електрчен удар.

Задолжително прочитајте го ова упатство за употреба – пред да почнете да го користите уредот

Симбол за монофазен AC (наизменична струја) извор за напојување и номинална фреквенција (на пр. 50Hz или 60 Hz)

Заштита од дожд. Чувајте го подалеку од дожд.

H или F Класа на изолација

24


Склопување на уредот за заварување: Зa ИНВЕРТЕР MMA (РЕЛ) серија уреди за заварување, поместувачките кабли за заварување би требало да бидат приклучени на излезот на изворот за напојување за заварување. Влезниот кабел за напојување треба да биде приклучен на мрежа. Поврзување на кабелот за напојување и заземјување Само квалификувано лице може да ја инсталира користи и сервисира оваа опрема. Заштитете се себе си и другите од возможното повредување, па дури и смрт! ПРЕДУПРЕДУВАЊE: Не работете со извадени капаци. Исклучете ја (извадете го приклучокот од приклучницата) влезната струја – пред да почнете со сервисирањето. Не допирајте ги деловите кои се под електричен напон. Пред почетокот на инсталирањето, проверете со компанијата која Ве снабдува со електрична енергија – за да се осигурате дека мрежата е адекватна на напонот, амперажата, фазите и фреквенцијата – кои се дадени на техничката плочка на уредот за заварување. Исто така бидете сигурни дека планираната инсталација ги задоволува сите локални и национални прописи. Некои уреди за заварување можат да работат со монофазни линии, или со една фаза од двофазна или трофазна линија (мрежа). ВНИМАНИЕ: ИНВЕРТЕР MMA (РЕЛ) заварувачките уреди можат да бидат поврзани на 220V или 230V напојување (влез). 1. Пред приклучувањето на влезниот кабел на мрежата за напојување,

проверете дали прекинувачот ON/OFF работи на позицијата која одговара на влезниот напон – на кој ќе биде приклучен уредот. ВНИМАНИЕ: Доколку подесувањето на прекинувачот не одговара на влезниот напон, можете да го запалите Вашиот уред!

2. Приклучете „PE“ или зелено/жолта жица за заземјување на влезниот кабел на заземјување на системот, според применливите национални и локални прописи.

3. Приклучете го флексибилниот влезен кабел на уредот за заварување на монофазна мрежа за напојување со соодветен напон и ампеража – преку двополна дисконекција со осигурувач.

25


3-4. ИНСТРУКЦИИ ЗА РАКУВАЊЕ ВНИМАНИЕ: Работниот циклус се заснова на десетоминутен период. Тоа значи дека лакот може да се влече 2 минути во секој десетоминутен период – без било каква опасност од прегревање. Доколку се користи повеќе од две минути за време на неколку едно по друго десетоминутни периоди, може да се прегрее. Контролни функции Потребната струја за заварување се подесува со вртење на тркалцето. Вртењето во правец на стрелките на часовникот ја зголемува струјата за заварување, вртењето во правец спротивен од стрелките на часовникот ја намалува струјата за заварување. 3-5. OДРЖУВАЊE ПРЕДУПРЕДУВАЊE: Eлектричниот удар може да убие. Не допирајте ги деловите коишто се под напон како што се излезните кабелски приклучници или внатрешната инсталација. Подвижните делови можат да Ве повредат. Рутинско превентивно одржување не е потребно. Замената на излезниот кабел со поголеми мерки, поради која поврзувањето би се правело внатре – не се препорачува. Поврзувањето поради дополнителна должина или поголеми мерки треба правилно да се изведе од надвор. Доколку излезниот кабел бара замена поради некоја друга причина, треба да биде заземјен со соодветен дел и само од страна на квалификувано лице.

26


Неопходни алати

ПОГЛАВЈE 4 – ПРОЦЕДУРИ ЗА РАЧНО ЕЛЕКТРОЛАЧНО ЗАВАРУВАЊЕ (РЕЛ) 4-1. Tипично подесување за РЕЛ заварување Струјата за заварување започнува штом електродата ќе го допре работното парче. 1 Работно парче Бидете сигурни дека работното парче е чисто пред заварувањето. 2 Клешти за масата Сместете ги колку што можете поблиску до заварувањето. 3 Eлектродa Пред палењето на лакот, ставете ја електродата во држачот за електрода. Електродите со мал дијаметар – бараат помалку струја од оние со поголем дијаметар. Почитувајте ги препораките на производителите на електроди – кога ја одредувате ампаражата за заварувањето (Видете го поглавјето 3-2). 4 Изолиран држач на електродата 5 Позиција на држачот на електродата 6 Должина на лакот Должината на лакот е растојанието од електродата до работното парче. Краткиот лак со правилна ампеража - ќе произведе остар звук што пуцка. Правилната должина на лакот е во врска со пречникот на електродата.

27


Проверете го шевот на заварувањето за да утврдите дали е правилна должината на лакот. Должина на лакот за дијаметар на електрода 1/16 и 3/32 инча – треба да биде околу 1/16 инчa (1,6mm). Должина на лакот за дијаметар на електрода 1/8 и 5/32 инча – треба да биде околу 1/8 инча (3mm). 7 Згурa (мил) Користете заварувачки чекан и жичана четка за отстранување на милта (згура). Отстранете ја милта и проверете го шевот пред да го направите следниот премин.

28


4-2. Дијаграм за избор на електроди и ампеража

29


ГЛАВНИ ТЕХНИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ

Moдел VIWM 120 VIWM 140

Влезен напон/ Фреквенција 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Излезна струја 20-120 A 20-140 A

Излезен напон 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Дијаметар на електродата 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Бруто тежина 4.4 kg 4.5 kg

Го задржуваме правото за измена на техничките карактеристики, правото на возможни типографски грешки без претходни напомени. Сликите на производот можат да се разликуваат од вистинскиот уред.

EЛЕК

ТРО

ДA

DC

AC

По

зиц

ија

Нав

ле

гува

ње

Уп

отр

еб

а

6010 EП СИТЕ ДЛАБОКO MИН. ПОДГОТОВКA, ГРУБO, ГОЛЕМО ПРСКАЊЕ 6011 EП X СИТЕ ДЛАБОКO

6013 EП,EН X СИТЕ ПЛИТКO OПШТО

7014 EП,EН X СИТЕ СРЕДНО МАЗНО, ЛЕСНО, БРЗО

7018 EП X СИТЕ ПЛИТКO НИЗОК ВОДОРОД, ЈАКО

7024 EП,EН X ПОЛОЖЕНИ

ХОРИЗОНТАЛНИ АГОЛНИ

ПЛИТКO МАЗНО, ЛЕСНО, БРЗО

Ni-CL EП X СИТЕ ПЛИТКO ЛИЕНО ЖЕЛЕЗО

308L EП СИТЕ ПЛИТКO НЕРЃОСУВАЧКИ

*EП=EЛЕКТРОДА ПОЗИТИВНА (ОБРАТНА ПОЛАРИЗАЦИЈА) EН=EЛЕКТРОДА НЕГАТИВНA (ВИСТИНСКA ПОЛАРИЗАЦИЈА)

30


Изјава за сообразност Според Директивата 2014/35/EУ, Анекс IV, за електрична опрема која е наменета за употреба со одредени напонски ограничувања

Oпис на машината: Aпарат за заварување Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Изјавуваме под целосна одговорност дека споменатиот производ е дизајниран и произведен во согласност со:

• Директива 2014/35/EU за електрична опрема наменета за употреба со одредени напонски ограничувања

• Директива 2014/30/EU за електромагнетна компатибилност

• Директива 2011/65/EU, (EU) 2015/863 за ограничување на употребата на одредени опасни супстанци во електричната и електронската опрема (RoHS)

Хармонизирани и други користени стандарди:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Oдговорно лице овластено за составување на техничката документација: Звонко

Гаврилов, на адреса на компанијата Villager Д.O.O, Кајухова 32 P, 1000 Љубљанa

Meстo / дата: Љубљанa, 26.06.2019.

Лице овластено да состави изјава во име на производителот

Звонкo Гаврилов

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (RO)

Aparat de sudare Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Instrucțiune originală pentru utilizare

2


CAPITOLUL 1 – MĂSURI DE PRECAUȚIE– CITIȚI ÎNAINTE DE UTILIZARE

SUDAREA CU ELECTROZI poate fi periculoasă.

Asamblarea, operarea și întreținerea echipamentului de sudură electrică și procedurile descrise în acest document pot fi efectuate numai de către persoane calificate în conformitate cu reglementările aplicabile, practicile sigure și instrucțiunile producătorului. Asigurați-vă întotdeauna că spațiul de lucru este curat și sigur și că este utilizată o ventilație adecvată. Utilizarea necorespunzătoare a echipamentului și nerespectarea reglementărilor aplicabile și a practicilor sigure (metode de lucru în condiții de siguranță) pot duce la răniri grave și la pagube materiale.

3


1-1. Simbolurile care se utilizează

Vă rugăm să citți aceste instrucțiuni înainte de a începe munca.

Simbolizează avertisment! Aveți grijă de Dumneavoastră! Există posibile pericole cu ocazia acestei proceduri! Posibilele pericole sunt prezentate în următoarele simboluri.

Posibilitatea șocului electric.

Piesele mobile.

Suprafețe supraâcălzite.

Purtați mască pentru sudare.

Produsul este în conformitate cu normele și standardele UE.

Simbol de conformitate sârbesc.

Protecția mediului înconjurător

Aparatele electrice nu trebuie aruncate niciodată cu alte deșeuri menajere. Pentru a îndeplini cerințele Directivei Europene 2012/19/EU privind echipamentele electrice și electronice care au terminat viață și aplicarea lor în legislația națională, vechile aparate electrice ar trebui să fie separate de restul deșeurilor și să fie eliminate în așa fel încât să nu dăuneze mediului înconjurător, de exemplu trimiterea dispozitivului la depozitul destinat reciclării dispozitivului.

Respectați simbolurile și instrucțiunile corespunzătoare de mai jos pentru acțiunile necesare - pentru a evita posibilele situații periculoase.

4


1-2. Pericol cu ocazia sudării cu electrod Simbolurile prezentate mai jos sunt utilizate în această Instrucțiune pentru a atrage atenția și pentru a indica posibilele pericole. Când vedeți un simbol, aveți grijă și respectați anumite instrucțiuni pentru a evita un accident. Numai persoanele care sunt calificate ar trebui să instaleze, să opereze, să întrețină și să repare acest dispozitiv. În timpul muncii, țineți toate persoanele, mai ales copii – departe de zona de lucru.

Șocul electric poate ucide. Atingerea pieselor electrice care sunt sub tensiune poate duce la șocuri fatale sau la arsuri grave. Circuitul electrodului și a piesei de prelucrat se află sub tensiune ori de câte ori ieșirea este pornită. Circuitul sursei de alimentare - la intrare, precum și circuitele interne ale dispozitivelor, sunt alimentate și atunci când unitatea este pornită (ON). Pentru sudarea semiautomatică sau automată cu sârmă, sârma, cilindru pentru sârmă, carcas cilindrului și toate părțile metalice care ating firul metalic sunt sub tensiune. Echipamentul incorect montat sau împământat necorespunzător - reprezintă un pericol. • Nu atingeți părțile electrice care sunt sub tensiune. • Folosiți mănuși de protecție izolatoare, întregi (fără găuri) și protecție pentru corp. • Izolați-vă de piesa de lucru și sol - folosind covoare uscate sau pături destul de mari pentru a preveni orice contact fizic cu piesa de lucru sau cu solul. • Nu utilizați o priză de curent alternativ în zone umede, dacă mișcarea este limitată sau dacă există riscul căderii. • Utilizați priza de curent alternativ numai dacă procesul de sudare este necesar. • Dacă este necesară o priză de CA (curent alternativ), folosiți telecomanda ieșirii - dacă aceasta există la aparat. • Sunt necesare măsuri de precauție suplimentare atunci când există oricare dintre următoarele condiții periculoase din punct de vedere electric: În locuri umede sau în timpul purtării de îmbrăcăminte umedă; pe obiecte metalice, cum ar fi podele, grătare sau schele; în poziții strânse cum ar fi șederea, statun în genunchi sau întingerea; atunci când există un mare risc de contact inevitabil sau accidental cu o piesă sau un teren.

5


Pentru astfel de condiții - utilizați următoarele echipamente prezentate: 1) Semiautomate DC (curent continuu) cu tensiune constantă - mașină de sudare cu electrod, 2) Mașină de sudat DC (curent continuu), sau 3) Mașină de sudare cu curent alternativ (AC) cu tensiune redusă - circuit deschis (circuit cu întrerupere). Se recomandă, în general, utilizarea unei mașini de sudat tip DC (cu sens unic) cu tensiune constantă. Nu lucrați singuri! • Opriți (deconectați) alimentarea de la intrare sau opriți motorul înainte de instalarea sau întreținerea acestui echipament. • Instalați și împământați acest echipament în conformitate cu instrucțiunile corespunzătoare și cu legile naționale și locale. • Verificați întotdeauna alimentarea la împământare - verificați și asigurați-vă că firul de împământare al cablului de alimentare este conectat corespunzător la racordul de împământare din cutia de deconectare sau dacă fișa cablului este conectată la o priză cu împământare corectă. • Când efectuați conexiunile de intrare, atașați primul conductor de împământare necesar - verificați conexiunile de două ori. • Deseori verificați dacă există defecțiuni la cablul tensiunii de intrare(cablul de alimentare) sau la firul gol - dacă este deteriorat, înlocuiți-l imediat - firul gol poate ucide. • Opriți toate echipamentele atunci când nu le utilizați. • Nu utilizați cabluri uzate, deteriorate, mici, necorespunzătoare - sau conexiuni necorespunzătoare. • Nu adunați cablurile în jurul corpului Dumneavoastră. • Dacă aveți nevoie să împământați piesa de prelucrat, așezați-o direct cu un cablu separat. • Nu atingeți electrodul dacă sunteți în contact cu piesa de lucru, cu solul sau cu alt electrod din cealaltă mașină. • Nu atingeți suporturile electrodului conectate la cele două dispozitive de sudură în același timp cu o tensiune dublă de circuit deschis. • Utilizați numai echipamente bine întreținute. Reparați sau înlocuiți imediat piesele deteriorate. Mențineți aparatul în conformitate cu instrucțiunile. • Folosiți centuri de siguranță dacă lucrați deasupra nivelului podelei. • Păstrați în siguranță toate covoarele și păturile (securizate).

6


• Strângeți cablul de lucru cu un bun contact metalic cu o piesă de lucru sau un birou mai aproape de cât posibil. • Izolați cleștii pentru masă atunci când nu sunt în contact cu piesa de lucru - pentru a preveni contactul cu orice obiect metalic. • Nu conectați mai mult de un electrod sau cabluri de lucru la un singur terminal de ieșire (conector de sudură). CANTITATE CONSIDERABILĂ DE TENSIUNE DC (CONTINUĂ) există în tipul convertor al sursei de curent pentru sudare – după eliminarea energiei (curentului) de intrare • Opriți invertorul, opriți (deconectați) curentul de intrare și goliți condensatoarele

conform instrucțiunilor din capitolul Întreținere, înainte de a atinge oricare piese.

Vaporii și gazele pot fi periculoase Sudarea produce vapori și gaze. Inhalarea acestor vapori și gaze poate fi periculoasă pentru sănătatea dumneavoastră.

• Țineți capul în afara vaporilor. Nu inspirați vapori. • Dacă vă aflați în interior, aerisiți încăperia și / sau utilizați ventilație locală pentru a elimina vaporii de sudură și gazele. • Dacă ventilația este slabă, folosiți un aparat respirator atestat alimentat cu aer. • În zona limitată – lucrați doar dacă este bine aerisită sau atunci când utilizați un aparat respirator de admisie a aerului. Aveți mereu un observator instruit alături de Dumneavoastră. Gazele și vaporii de sudură pot perturba aerul și pot reduce nivelul de oxigen – rezultând cu leziuni sau deces. Asigurați-vă că aerul pe care îl respirați este sigur. • Nu sudați în apropierea zonei unde se efectuează degresarea, curățarea sau pulverizarea. Căldura și razele electrodului pot reacționa cu vaporii și forma gaze foarte toxice și iritante. • Nu sudați pe metale acoperite, cum ar fi oțelul galvanizat, cu plumb sau cu cadmiu - cu excepția cazului în care căptușeala este îndepărtată din zona de sudură, încăperia se aerisește bine în timp ce transportați un aparat respirator dotat cu aer. Acoperirile și orice metale care conțin aceste elemente pot omite vaporii toxici dacă sunt sudați.

7


Emisiunile electrodelor pot provoca arsurile ochilor și a pielii Emisiunile electrodelor în procesul de sudare produc radiații intensive vizibile și invizibile (ultraviolete și infraroșii) care pot arde ochii și pielea. Scânteile se împrăștie de la locul de sudare.

• Folosiți o cască de sudură atestată, cu un filtru din sticlăde culoare închisă încorporat, pentru a vă proteja fața și ochii când sudați sau vizionați. • Folosiți sticlă securizată atestată cu o protecție laterală sub casca Dumneavoastră. • Folosiți material sau bariere de protecție - pentru a-i proteja alții de radiații, de snopul de lumină și de scântei; Avertizați-i pe alții să nu privească iyvorul de lumină. • Purtați haine de protecție din material durabil, rezistent la foc (piele, bumbac sau lână) și protecție pentru picioare.

SUDAREA poate duce la incendiu sau explozii Sudarea în containere închise, cum ar fi rezervorurile, cilindrele sau țevile, poat duce la explozia lor. Sânteile pot zbura de la electroda de sudură. Sânteile în deplasare, piesele de lucru fierbinți și accesoriile fierbinți - pot provoca incendii și arsuri. Contactul accidental al

electrodului cu obiecte metalice - poate provoca scântei, explozie, supraîncălzire sau incendiu. Verificați și asigurați-vă că zona de lucru este sigură, înainte de a efectua sudarea. • Îndepărtați toate obiectele inflamabile la aproximativ 15 m de electrodul de sudură. Dacă acest lucru nu este posibil, acoperiți-le ferm cu paturile atestate. • Nu sudați în cazul în care scânteile în deplasare pot atinge materiale inflamabile. • Protejați-vă pe Dumneavoastră și alte persoane de sântei și de metalul fierbinte. • Aveți grijă, deoarece scânteile și materialele fierbinți din sudură pot pătrunde cu ușurință prin mici crăpături și deschideri - într-o zonă învecinată. • Fiți atenți la posibilitatea unui incendiu și țineți un stingător de incendiu în apropierea Dumneavoastră. • Aveți în vedere faptul că sudarea pe tavan, podea, pereți despărțitori și altele asemenea poate provoca un incendiu pe o parte care nu poate fi văzută. • Nu sudați în containere închise, cum ar fi cisternele, cilindrele sau țevile. • Conectați cablul de lucru la piesa de prelucrat cât mai aproape de zona de sudură, pentru a împiedica deplasarea curentului de sudură pe drumuri lungi și necunoscute și pentru a provoca șocuri electrice, scântei și pericol de incendiu. • Nu utilizați mașina de sudură pentru a dizolva țevile congelate. • Scoateți tija de electrod din suport sau tăiați firul de sudură de pe vârful de contact - când nu este utilizat.

8


• Purtați îmbrăcăminte de protecție care nu au ulei, cum ar fi mănuși de piele, cămașă solidă, pantaloni lungi, cizme și căciulă. • Îndepărtați toți agenții inflamabili, cum ar fi o brichetă pe butan sau chibritele din mediul înconjurător înainte de a vă începe munca.

METALELE REFRACTATE pot vătăma ochii. Purtați ochelari de protecție.

• Sudarea, luvirea cu ciocanul zgura, utilizare periei cu fir de metal și șlefuirea - sunt cauzate de scântei și metale refractate. Pe măsură ce sudurile se răcesc, pot refracta zgură. • Folosiți ochelari de protecție aprobați cu scuturi laterale, chiar sub casca pentru sudură.

ACUMULAREA gazelor poate duce la leziuni sau poate ucide.

• Închideți alimentarea cu gaz de protecție atunci când nu o utilizați. • Aerisiți întotdeauna spațiile mici sau utilizați aparatele respiratorii atestate aprovizionate cu aer.

PIESELE FIERBINȚI pot provoca arsuri grave

• Nu atingeți părțile fierbinți cu mâinile goale. • Așteptați o perioadă de răcire înainte de a lucra cu un pistol sau un arzător de sudare. • Pentru manipularea pieselor fierbinți, folosiți unelte adecvate și / sau purtați mănuși și îmbrăcăminte ferme, izolate, pentru a preveni arsurile.

9


CÂMPUL MAGNETIC influețează funcționarea pacemaker-ului.

• Îndepărtați-i pe aceea care au pacemaker. • Acele persoane care au pacemaker trebuie să consulte un medic – înainte de a se

apropia unui aparat de sudare, tăierii, canelării sau a operațiunilor sudurii punctiforme

ZGOMOTUL poate deteriora auzul. Purtați protecție pentru urechi Zgomotul unelor procese sau a echipamentelor pot deteriora auzul. • Utilizați protecție atestată pentru auzi, în cazul nivelului ridicat al zgomotului.

BUTELIILE DE GAZ pot exploda în caz că sunt deteriorate. • Buteliile de gaze de protecție conțin gaz de înaltă presiune. Dacă este deteriorat,

butelia poate exploda. Deoarece gazul îmbuteliat este o parte normală a echipamentului de sudură, tratați-l cu grijă.

• Protejați buteliile cu gaz comprimat de căldură excesivă, șoc mecanic, deteriorări fizice, zgură, flacără deschisă, scântei și scântei.

• Montați buteliile într-o poziție verticală prin fixarea pe suporturile fixe sau pe suportul pentru sticle - pentru a preveni căderea sau înclinarea.

• Păstrați buteliile departe de circuitele de sudură sau alte circuite electrice. • Nu așezați sau răzimați niciodată pe suport arzătorul pistolului. • Nu lăsați niciodată electrodul de sudură să atingă o butelie. • Nu sudați niciodată o butelie sub presiune – se va ajunge la explozie. • Folosiți numai butelii recomandate de gaz, regulatoare, furtunuri și fitinguri

proiectate pentru aplicații specifice; întrețineți-le precum și piesele lor în stare bună.

• Rotiți fața spre cealaltă parte a orificiului de evacuare a supapei când deschideți supapa buteliei.

• Țineți capacul de protecție în poziție de deasupra supapei, cu excepția cazului în care sticla este utilizată sau conectată pentru utilizare.

10


• Folosiți echipament adecvat, proceduri adecvate și suficiente persoane - pentru ridicarea și deplasarea buteliilor

• Citiți și respectați instrucțiunile care se găsesc pe buteliile de gaz, al echipamneului.

1-3. Simboluri suplimentare pentru instalare, manipulare și întreținele

Pericol de INCENDIU SAU EXPLOZIE • Nu instalați și nu așezați aparatul pe suprafețe inflamabile sau de deasupra acestuia. • Nu instalați aparatul în apropierea materialelor inflamabile. • Nu supraîncărcați cablurile construcției - asigurați-vă că sistemul de alimentare este corect dimensionat, cu capacitatea recomandată și protejat - pentru a susține acest dispozitiv.

DISPOZITIVUL CARE CADE poate provoca leziuni • Folosiți numai șuruburi pentru a ridica unitatea, și NU transportor, butelii de gaz sau orice alt echipament. • Utilizați capacitatea adecvată pentru ridicarea și susținerea unității. • Dacă utilizați furci de ridicare, asigurați-vă că furcile sunt suficient de lungi pentru a ajunge de pe partea opusă a aparatului.

11


UTILIZARE ÎN EXCES poate provoca SUPRAÂNCĂLZIRE • Asigurați o perioadă de răcire; respectați un ciclu normal de muncă. • Reduceți curentul sau reduceți ciclul de muncă – înainte de a începe din nou

sudarea. • Nu blocați și nici nu filtrați fluxul de aer în dispozitiv.

ELIBERAREA ELECTROSTATICĂ (ESD) poare deteriora plăcile printate

• Așezați brățara antistatică pe mână ÎNAINTE de manipulare. • Utilizați plase corespunzătoare – rezistente și cutii pentru a depozita, deplasa sau

transporta plăcile printate PIESELE MOBILE pot provoca vătămări

• Țineți-vă departe de piesele mobile • Țineți-vă departe de locurile care pot apuca cum ar fi șuruburile de acționare.

ELECTRODA DE SUDARE pot provoca vătămări

• Nu apăsați comutatorul pistolului, timp ce nu sunteți instruiți pentru acestă muncă.

• Nu îndreptați pistolul spre o parte a corului, alte persoane, sau spre orice metal, timp ce îndepărtați fir.

12


PIESELE MOBILE pot provoca vătămări

• Țineți-vă departe de componentele în mișcare, cum ar fi ventilatoarele. • Țineți toate ușile, panourile, capacele și scuturile - închise și fixate în poziție.

• Doar persoanele calificate pot deplasa uși, panouri, capace sau scuturi - pentru întreținere, dacă este necesar.

• Reinstalați (montați) ușile, panourile, capacele sau scuturile - când întreținerea este finalizată și înainte de a reconecta curentul de intrare.

CITIȚI INSTRUCȚIUNEA • Citiți instrucțiune de utilizare înainte de folosirea sau servisarea dispozitivului. • Utilizați doar piese de rezervă originale Villager.

HF (frecvență - înaltă) RADIAȚIILE pot provoca interferenșe (deranjări)

• Frecvența înaltă (HF) poate interfera (deranja) cu radiodiagnosticarea, dispozitivele de securitate, calculatoarele și echipamentele de comunicații. • Numai persoanele calificate, familiarizate cu echipamente electronice, vor efectua această instalare. • Utilizatorul este obligat să angajeze imediat un inginer electronic calificat pentru a elimina toate problemele de interferență rezultate în urma instalării. • Dacă serviciul competent vă informează despre interferențe, întrerupeți imediat utilizarea echipamentului. • Instalarea trebuie verificată și întreținută în mod regulat. • Țineți ușile și panourile surselor de înaltă frecvență bine închise, păstrați golurile dintre electrozi în setarea corectă și folosiți împământarea și protecția - pentru a reduce posibilitatea de interferență.

13


SUDARE CU ELECTRODE poate provoca interferențe (deranjări)

• Energia electromagnetică poate interfera cu echipamente electronice sensibile - cum ar fi computerele sau mașinile de calculator, cum ar fi roboții. • Asigurați-vă că toate echipamentele din zona de sudură sunt compatibile electromagnetic. • Pentru a minimiza posibilele interferențe, păstrați cablurile de sudură cât mai scurte posibil, de exemplu aproape unul de celălalt și în jos de exemplu pe podea. • Plasați o operație de sudură la 100 m de orice echipament electronic sensibil. • Asigurați-vă că mașina de sudura este instalată și împământată în conformitate cu instrucțiunile. • Dacă apare interferența, utilizatorul trebuie să ia măsuri suplimentare, cum ar fi schimbarea mașinii de sudură, folosirea cablurilor de protecție, folosirea filtrului (filtrelor) de linie sau protejarea zonei de lucru.

1-4. Informații EMF Examinarea sudării și a efectelor câmpurilor electrice și magnetice de joasă frecvență. Curentul de sudură, în timp ce circulă prin cablurile de sudură, va cauza câmpuri electromagnetice. Pentru a reduce câmpurile magnetice la locul de muncă, utilizați următoarele proceduri: 1. Țineți cablurile unul aproape de celălalt răsucite sau lipiți-le împreună. 2. Strângeți cablurile într-o parte și departe de operator. 3. Nu înfășurați și nu acoperiți corzile din jurul corpului. 4. Țineți sursa de alimentare pentru sudură și cablurile departe de operator - cât de practic aceasta va fi. 5. Conectați clema de masă la piesa de prelucrat cât mai aproape de locul de sudare. În legătură cu pacemaker-ul Utilizatorii stimulatoarelor cardiace (pacemaker) trebuie să se consulte cu medicul înainte de sudarea sau apropierea de operația de sudură. Dacă ați clarificat acest lucru (dacă v-a permis) cu medicul dumneavoastră, este recomandat să urmați procedurile de mai sus.

14


CAPITOLUL 2 – PRINCIPIILE SUDĂRII MANUALE CU ARC ELECTRIC - SAE (MMA) Munca sau sudarea cu ajutorul electrodelor este un proces care topește si unește metalele prin incalzirea lor prin intermediul unei băi de sudură între electrodul metalic acoperit si piesa de lucru. Capacul exterior al electrodului ajută la realizarea băii de sudură și asigură gazul de protecție și acoperirea cu zgură pentru a proteja lacul de contaminare. Miezul electrodului asigură cea mai mare parte a metalului care umple electrodul. Când electrodul se deplasează de-a lungul piesei de lucru la viteza corectă, depozitele de metal din stratul uniform sunt numite - zgură. Sursa de alimentare cu energie electrică a sudurii elecric cu arc asigură curent continuu (CC) și poate fi curent alternativ (AC) sau continuu (DC), în funcție de electrodul utilizat. Cele mai bune rezultate de sudura sunt de obicei obtinute folosind o sursa de curent continuu. Puterea în circuitul de sudură este măsurată prin tensiune și curent. Tensiunea (Volt - V) este determinată de lungimea arcului dintre electrod și piesa de lucru și este condiționată de diametrul electrodului. Electricitatea este o măsură mai practică a puterii în cercul de sudură și este măsurată prin amperi (A). Amperajul necesar pentru sudare depinde de diametrul electrodului, mărimea și grosimea pieselor de sudură și poziția de sudare. În general, un electrod mai mic și un amperaj mai slab sunt necesare pentru sudarea pieselor mici - mai degrabă decât pentru o bucată mai mare de aceeași grosime. Metalele subțiri necesită mai puțin curent decât metalele groase, iar un mic electrod necesită mai puțin amperaj decât cel mare. Este mai bine să sudați piesa de lucru într-o poziție așezată sau orizontală. Cu toate acestea, atunci când sunteți forțat să sudați într-o poziție verticală sau deasupra capului, este util să reduceți amperajul comparativ cu cel utilizat în poziția orizontală. Cele mai bune rezultate ale sudării sunt obținute prin menținerea arcului, deplasarea electrodului la viteza uniformă și deplasarea electrodului spre sudură, la o viteză constantă de topire. Mai multe informații specifice privind sudarea prin sudură (REL) pot fi găsite în următoarele capitole. Nimeni nu poate învăța să sudeze - doar citind despre asta. Abilitatea vine numai cu exercitarea. Următoarele pagini vor ajuta sudorului fără experiență să înțeleagă sudarea și să-și dezvolte abilitățile. Cunoașterea unui operator de sudare electric cu arc nu este doar o cunoaștere a arcului în sine. Trebuie să știe cum să controleze arcul, iar acest lucru necesită cunoașterea circuitului de sudură și a echipamentului care asigură curentul electric utilizat în circuit.

15


Roata de sudură începe acolo unde electrodul cablului este conectat la mașina de sudură și se termină unde cablul piesei de lucru este conectat la mașina de sudură. Curentul circulă prin cablul de electrod la suportul electrodului, prin electrod și prin arc. Pe partea laterală a arcului unde este piesa de lucru, curentul trece prin metalul de bază până la cablul piesei de lucru - și apoi înapoi la mașina de sudat. Circuitul trebuie să fie complet (închis) astfel încât curentul să curgă. Pentru a suda, cleștii pentru masă trebuie să fie bine conectați la un metal de bază, curat. Îndepărtați vopseaua, coroziunea etc. deoarece este necesar să obțineți o conexiune bună. Conectați cleștii la podea cât mai aproape posibil de locul în care doriți să sudați. Evitați ca circuitul de sudare să treacă prin balamale, rulmenți, componente electronice sau dispozitive similare care pot fi deteriorate. Se formează un arc electric între piesa de prelucrat și vârful micului fir metalic al electrodului care este întins în suport, iar suportul electrodului ține - sudorul. Decalajul se face în cercul de sudură, ținând vârful electrodului la 1,5-2,0 mm distanță de piesa de lucru sau de metalul de bază care este sudat. În acest spațiu se formează un arc electric care este ținut și se mișcă de-a lungul compusului de sudură, topind metalul în timp ce se mișcă. Arcul de sudura este o abilitate care necesită o mână calmă, condiție fizică bună și un văz bun. Operatorul controlează arcul de sudură și, prin urmare, calitatea sudurilor care trebuie realizate.

Imaginea 1 ilustrează evenimentele care au loc în arcul electric. Seamănă foarte mult cu ceea ce se vede cu adevărat în timpul sudării.

Învelișul

Elektroda

Gazele de protecție

Arcul Zgura solidificată

Metalul suturii

Metalul de bază

Imag. 1

16


Arcului electric este vizibil în mijlocul imaginii. Acesta este un arc creat de fluxul de curent prin spațiul dintre capătul electrodului și piesa de lucru. Temperatura acestui arc este de circa 3300 ° C, ceea ce este mai mult decât suficient pentru a topi metalul de bază. Arcul este foarte strălucitor și fierbinte și nu poate fi privit cu ochiul liber fără riscul rănirilor dureroase. Ochelarii foarte întunecați, special concepuți pentru sudarea cu arc, trebuie să fie utilizați cu o mască pentru sudură - ori de câte ori priviți arcul. Arcul topește metalul de bază și îl îngroapă pur și simplu, deoarece apa din duza furtunului de grădină se îngroapă în pământ. Metalul topit formează o topire (iazuri topite) și tinde să se tumefieze. Pe măsură ce se mișcă de la arc, se răcește și se solidifică. Zgura este formată pe partea superioară a sudurii pentru a o proteja în timpul răcirii. Funcția de electrod învelit este mult mai mare decât comportamentul real al curentului prin arc. Electrodul este alcătuit dintr-un miez de sârmă de metal în jurul căruia se aplică stratul chimic extrudat și copt. Sârma din interior se topește în arc și picăturile mici de metal topit sunt introduse prin arc în topitură. Electrodul asigură un metal suplimentar pentru umplerea conexiunilor pentru a umple jgheabul sau spațiul dintre cele două bucăți de metal de bază. Acoperirea este de asemenea topită sau arsă în arc. Are mai multe funcții. Arcul îl face mai stabil, asigură protecție împotriva fumului în jurul arcului pentru a menține oxigenul și azotul din metalul topit și a asigura fluxul pentru topire. Fluxul colectează impuritățile și formează o zgură de protecție. Diferențele de bază dintre diferite tipuri de electrozi sunt în straturile lor. Prin schimbarea placării, este posibilă schimbarea foarte importantă a caracteristicilor de lucru ale electrodului. Prin înțelegerea diferențelor în diferite învelișuri, veți obține o mai bună înțelegere a selecției celui mai bun electrod pentru munca pe care trebuie să o faceți. Când selectați electrodul trebuie să aveți în vedere: 1. Tipul aplicației pe care o doriți, de exemplu, oțel moale, inoxidabil, aliat slab. 2. Grosimea plăcii sau a metalelor de bază pe care doriți să o securizați. 3. Poziția în care trebuie să fie sudată (în jos, în afara poziției). 4. Starea suprafeței metalului de bază care urmează a fi sudat. 5. Abilitatea ta de a manipula și de a ține electrodul dorit. Patru simple manipulări sunt cele mai importante. Fără a stăpâni complet aceste patru manipulări, sudarea ulterioară este inutilă. Cu stăpânirea completă a acestor patru manipulări, sudarea va fi ușoară.

17


1. Poziția corectă în timpul sudării

Este ilustrată poziția corectă a sudării pentru persoanele dreptace (pentru cei stângacii este valabil totul în opus): a. Țineți suportul electrodului în mâna Dumneavoastră dreaptă. b. Pune mâna stângă pe partea inferioară a mâinii dreapte. c. Puneți cotul stâng pe partea stângă. Sudați cu două mâini, ori de câte ori este posibil. Aceasta permite controlul complet al mișcării electrodului. Ori de câte ori este posibil, sudați de la stânga spre dreapta (dacă sunteți dreptaci). Acest lucru vă permite să vedeți în mod clar ce faceți. Țineți electrodul într-un unghi mic, după cum se arată.

2. Mod corect de aprindere a arcului Asigurați-vă că cleștii pentru masă fac un bun contact electric cu piesa de lucru. Coborâți viziera de pe masca capului și treceți lent electrodul peste metal, veți vedea scântei care zboară. În timp ce deplasați electrodul, ridicați cablul 3 mm și arcul este setat. NOTĂ: În caz că nu mai mișcați eledctrodul în timp ce lucrați - acesta se va lipi. NOTĂ: Majoritatea începătorilor încearcă să împingă arcul cu o mișcare punctiformă rapidă pe placă. Rezultat: Sau lipesc electrodul sau deplasarea electrodului este atât de rapidă – încât imadiat se oprește formarea arcului.

Vizionalizare laterală

Partea posterioară

Imaginea 2 –Poziție corectă cu ocazia sudăriii

18


3. Lungimea corectă a arcului Lungimea arcului este distanța dintre vârful miezului firului electrodului și a metalului de bază. Odată ce se stabilește arcul, menținerea lungimii corecte a arcurilor devine extrem de importantă. Arcul trebuie să fie scurt, cu o lungime de aproximativ 1,5-3,0 mm. Pe măsură ce arde electrodul - trebuie introdus în piesa de prelucrat pentru a menține lungimea corectă a arcului. Cea mai ușoară cale de a prezenta dacă lungimea arcului este corectă este să ascultați sunetul acestuia. Un arc scurt, bun - are un sunet distinctiv de "crackling". Un arc neregulat, lung are un sunet răgușit, de suflare sau îndoire. 4. Viteza corectă a sudării Un lucru important care trebuit urmărit în timpul sudării este grămezile de metal topit imediat în spatele arcului. Apariția unui metal topit și a unei tumefier în care se întărește metalul topit indică viteza de sudare corectă. Creasta trebuie să fie la aproximativ 10 mm în spatele electrodului.

Majoritatea începătorilor au tendința de a suda prea repede, ceea ce dă o sutură subțire. IMPORTANT: Pentru sudarea generală, nu este necesar să miăcați arcul; nici înapoi-înainte, nici spre lateral. Asigurați lungimea într-un ritm stabil. NOTĂ: Atunci când sudați pe o placă subțire, veți vedea că trebuie să accelerați viteza de sudură, în timp ce pe plăci mai groase trebuie să sudați lent pentru a obține o bună penetrare.

Zgura solidificată

Baie de metal topit

Imag. 3

19


EXERCIȚIU DE SUDARE Cel mai bun mod de exersare a celor patru tehnici care vă permit să mențineți:

1. Poziția corectă în timpul sudării 2. Mod corect de obținere a arcului 3. Lungimea corectă a arcului 4. Viteza corectă de sudare

Este să petreceți mai mult timp exsersând următoarele. Utilizați următoarele: Placă de oțel moale: 5mm sau mai groasă. Elektrodă 1/8“ (3,2mm) Setați curentul 100 ̴120 A AC (curent alternativ) Efectuațăi următoarele: 1. Învață să obțineți arcul prin zgârâierea electrodului pe placă. Asigurați-vă că unghiul electrodului este corect și folosiți ambele mâini. 2. Când puteți obține un arc fără lipire, exersați lungimea corectă a arcului. Învpțați să-l deosebiți pe sunet. 3. Când sunteți siguri că puteți păstra un arc scurt, care jumăterește, începeți deplasarea. Continuați să priviți băile topite (lacurile) și priviți la zgura unde se solidifică metalul. 4. Luați o sutură pe un panou plat. Luați-o în paralel cu marginea superioară (cea mai lungă margine din apropierea Dumneavoastră). Aceasta este practica Dumneavoastră pentru obținerea arcurilor corecte și vă permite, de asemenea, cu ușurință să vă urmăriți progresul. Al zecelea arc va arăta mult mai bine decât primul arc. Verificând în mod constant greșelile și progresele înregistrate, sudarea va fi în curând o problemă de rutină.

20


Metale obișnute Majoritatea metalelor din gospodărie și din magazinele mici sunt oțelurile cu conținut scăzut de carbon, uneori numite oțeluri moi. Elementele tipice fabricate din acest tip de oțel cuprind majoritatea foilor, plăcilor, tuburilor și profilelor laminate, cum ar fi profilele U, profilele L și profilele I. Acest tip de oțel poate fi ușor sudat fără o atenție deosebită. Cu toate acestea, unele oțeluri conțin un procent mai mare de carbon. Aplicațiile tipice includ plăci rezistente la abraziune, axuri, pistoane, arbori, cavități, raclete cuțite. Aceste oțeluri cu un procent ridicat de carbon, în majoritatea cazurilor, pot fi sudate cu succes; cu toate acestea, procedura corespunzătoare trebuie urmată cu atenție, inclusiv preîncălzirea metalelor care se va suda și, în unele cazuri, controlul atent al temperaturii în timpul și după procesul de sudare. Indiferent de tipul de metal care va fi sudat, este important să obțineți o sudură calitativă – iar acestă să fie lipsităde ulei, vopsea, rugină sau altă murdărie.

21


CAPITOLUL 3 – INSTRUCȚIUNI DE INSTALARE ȘI CONECTARE 3-1 DESCRIERE GENERALĂ Dispozitivul de sudare este un dispozitiv de sudura în formă de baston conceput pentru cei care au ocazional nevoie de a suda. Potrivit pentru producția și repararea ușoară (reparații prin sudură). Este compact pentru a permite portabilitatea și depozitarea ușoară pe raft sau sub birou. A fost creat special pentru sudori neprofesioniști. Seria de dispozitive de sudare INVERTER MMA (REL) este un tip de echipament de sudare cu arc electric (alternativ). Caracteristicile tehnice sau parametrii acestor produse sunt prezentate pe plăcuțele lor tehnice. ATENȚIE: Diferitele tipuri de dispozitive de sudură diferă în funcție de caracteristicile și parametrii tehnici. 3-2. DESCRIEREA SIMBOLURILOR ȘI CELOR DE PE PLACA TEHNICĂ Standarde de aplicare: EN 60974-1:2012 U1: AC nominal(Alternativ) tensiunea la intrare a sursei de alimentare pentru sudare (toleranță ±10%) I1max : Curentul electric maxim la intrare I1eff : Curentul electric maxim electiv la intrare X : Ciclul de muncă - prezintă relația dintre timpul duratei solicitării și timpul ciclului complet. Nota 1: Acest raport este cuprins între 0-100%. Nota 2: Pentru acest standard, ciclul complet de timp este de 10 minute. De

exemplu, dacă valoarea este de 40% - timpul de încărcare (sudarea) va fi de 4 minute, iar timpul de întrerupere (odihnă) va fi de 6 minute. Ciclul de lucru se bazează pe o perioadă de zece minute. Aceasta înseamnă că arcul poate fi tras timp de 2 minute în fiecare perioadă de 10 minute fără nici un pericol de supraîncălzire. Dacă se utilizează mai mult de 2 minute în mai multe cicluri consecutive de 10 minute, se va supraîncălzi.

U0 : Tensiunea mersului în gol. Acesta este tensiunea de ieșire a circuitului deschis iyvor de alimentare pentru sudare.

I2 : Curent la ieșire U2 : Tensiunea solicitării la ieșire

22


Tensiunea de ieșire nominal a solicitării U2=20+0.04I2 ili U2=18+0,04I2 A/V- A/V: Gama curentului care se opate seta și tensiune solicitării care îi corespunde. IP : Clasade protecție . de exemplu, IP21 permite dispozitivului de sudare să se

utilizeze în încăperii închise; IP23, permite dispozitivului de sudare să se utilizeze prin ploaie.

3-3. INSTALAREA (ANSAMBLAREA) AVERTISMENT: Doar persoanele calificate po instala, utilize sa efectua servisarea dispozitivului pentru sudare.

Șocul electric poate ucide.

• Un electrician calificat poate efectua servisarea și instalarea dispizitivului.

• Opriți curentul de alimentare în cutia cu siguranțe înainte de a efectua o muncă asupra dispozitivului.

• Nu atingeți piesele electrice care se găsesc sub tensiune. Locul pentru montarea unității: Așezați dispozitivul de sudură acolo - unde există o circulație naturală a aerului.

Se utilizează în medii cu risc ridicat de șoc electric.

Obligatoriu citiți aceste instrucțiuni pentru utilizare – înainte de utilizarea dispozitivului.

Simbolul AC continuu (alternativ) izorul de alimentare și frecvența nominală (de exemplu 50Hz sau 60 Hz).

Protejați de ploaie. Evitați ploaia.

H sau F Clasa de izolare.

23


Ansamblarea dispozitivului de sudare: Pentru seria de aparate de sudură INVERTER MMA (REL), cablurile mobile de sudură trebuie conectate la ieșirea sursei de alimentare pentru sudură. Cablul de alimentare de intrare trebuie conectat la rețea. Conectarea cablului de alimentare și a împământării Numai o persoană calificată poate instala, utiliza și întreține acest echipament. Protejați-vă pe Dumneavoastră și pe ceilalți de vătămări sau chiar de deces! AVERTISMENT: Nu lucrați cu capacele îndepărtate. Deconectați (scoateți fișa din priză) curentul de intrare - înainte de a începe servisarea. Nu atingeți componentele care sunt sub tensiune. Înainte de a începe instalarea, consultați compania care vă furnizează energia electrică - pentru a vă asigura că rețeaua Dumneavoastră este adecvată pentru tensiune, amperi, faze și frecvență - dată pe tabla tehnică a plăcii de sudură. De asemenea, asigurați-vă că instalația planificată respectă toate reglementările locale și naționale solicitate. Unele dispozitive de sudare pot funcționa dintr-o linie monofazată sau dintr-o fază dintr-o linie de două sau trei faze (rețea). ATENȚIE: Dispozitivele de sudură INVERTER MMA (REL) pot fi conectate la sursa de alimentare de 220V sau 230V (intrare). 1. Înainte de a conecta cablul de intrare la sursa de alimentare, verificați dacă comutatorul ON / OFF este în poziția corespunzătoare tensiunii de intrare - la care va fi conectat aparatul. ATENȚIE: Dacă setarea comutatorului nu se potrivește cu tensiunea de intrare, puteți să ardeți dispozitivul! 2. Conectați firul "PE" sau firul verde / galben al împământării la sistemul de împământare, în conformitate cu reglementările naționale și locale aplicabile. 3. Conectați cablul de intrare flexibil al dispozitivului de sudură la rețeaua de alimentare monofazată cu tensiunea și amperajul adecvat - prin decuplarea cu doi poli cu siguranțe. 3-4. INSTRUCȚIUNE PENTRU UTILIZARE ATENȚIE: Ciclul de lucru se bazează pe o perioadă de zace minute. Aceasta înseamnă că arcul poate fi tras timp de 2 minute în fiecare perioadă de zece minute - fără nici un pericol de supraîncălzire. Dacă se utilizează mai mult de două minute în mai multe perioade consecutive de zece minute, se poate supraîncălzi.

24


Funcțiile de control Curentul de sudare dorit este reglat prin deplasarea roții. Rotirea în sensul acelor de ceasornic mărește curentul de sudare, rotația în sensul invers acelor de ceasornic reduce curentul de sudură. 3-5. ÎNTREȚINERE AVERTISMENT: Un șoc electric poate ucide. Nu atingeți nicio piesă care este sub tensiune, cum ar fi cablurile de ieșire sau instalația internă. Componentele mobile pot răni. Întreținerea preventivă de rutină nu este necesară. Înlocuirea cablului de ieșire cu dimensiuni mai mari, care ar necesita conectarea în interior - nu este recomandată. Conexiunea datorată dimensiunilor suplimentare sau dimensiunilor mai mari trebuie efectuată din exterior. În cazul în care cablul de ieșire necesită înlocuirea din alt motiv, acesta trebuie înlocuit cu partea corespunzătoare și numai de o persoană calificată.

25


CAPITOLUL 4 – PROCEDURILE SUDURII ELECTRICE CU ARC MANUALE REL) 4-1. Setarea tipică pentru sudarea REL

Înainte de pornirea arcului, introduceți electrodul în suportul electrodului. Electrozii cu un diametru mic - necesită mai puțin curent decât cei mai mari. Urmați recomandarea producătorului electrodului - când reglați amperajul pentru arc (vezi secțiunea 3-2). Curentul de sudură începe imediat ce electrodul atinge piesa de lucru.

1. 1 Piesa de lucru Asigurați-vă că piesa de lucru este curată înainte de sudare.

2. Clești pentru masă Plasați-le cât mai aproape de arc.

3. Electrodul 4. Suport de electrod izolat 5. Poziția suportului electrodului 6. Lungime arc

Echipament necesar

26


Lungimea arcului este distanța de la electrod la piesa de prelucrat. Arcul scurt cu amperi recomandați - va da un sunet ascutit, crapat. Lungimea corectă a arcului este legată de diametrul electrodului. Verificați sudarea sudurii pentru a determina dacă lungimea arcului este corectă. Lungimea arcului pentru diametrul electrodului 1/16 și 3/32 inci - ar trebui să fie de aproximativ 1/16 inch (1,6mm). Lungimea arcului pentru diametrul electrodului 1/8 și 5/32 inci - ar trebui să fie de aproximativ 1/8 inci (3mm).

7. Zgura Utilizați ciocan de sudură și perie cu sârmă pentru a îndepărta zgura. Îndepărtați zgura și verificați sutura înainte de a efectua următoarea trecere.

27


4-2. Diagrama pentru alegerea electrodelor și a amperilo

Gam

a am

pe

rilo

r

Dia

me

tru

l

Ele

ktro

da

28


PROPRIETĂȚILE TEHNICE PRINCIPALE

Modelul VIWM 120 VIWM 140

Tensiune la intrare/ Frecvența 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Curent la ieșire 20-120 A 20-140 A

Tensiune la ieșire 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Diametrul electrodei 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Greutate brută 4.4 kg 4.5 kg

Meniținem dreptul pentru a schimba caracteristicile tehnice, dreptul la posibile erori tipografice fără notificare prealabilă. Imaginile produselor pot fi diferite de dispozitivul propriu

ELEK

TRO

DA

DC

AC

Po

ziți

e

Păt

run

de

re

Uti

lizar

e

6010 EP TOATE ADÂNC PREGĂTIRE MINIMĂ, ÎMPRĂȘTIERE MARE 6011 EP X TOATE ADÂNC

6013 EP,EN X TOATE SUPERFICIAL GENERAL

7014 EP,EN X TOATE MEDIU NETED, UȘOR, REPEDE

7018 EP X TOATE SUPERFICIAL HIDROGEN REDUS, TARE

7024 EP,EN X VERTICAL

ORIZONTAL UNGHIULAR

SUPERFICIAL NETED, UȘOR, REPEDE

Ni-CL EP X TOATE SUPERFICIAL FIER FORJAT

308L EP TOATE SUPERFICIAL NECOROZIV

*EP=ELEKTRODĂ POZITIVĂ (POLARIZARE INVERSĂ) EN=ELEKTRDODĂ NEGATIVĂ (POLARIZARE REALĂ)

29


DECLARAȚIA UE DE CONFORMITATE În conformitate cu Directiva 2014/35/EU, anexa IV, în legătură cu echipamentul electric care este menită pentru utilizarea în cadrul unelor limite ale tensiunii

Descrierea mașinii: Aparat pentru sudură Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Declarăm sub deplina responsabilitate că produsul menționat este proiectat și produs în conformitate cu:

• Directiva 2014/35/EU despre echipamentu lelectric care este menit pentru utilizarea în cadrul anumitor granițe ale tensiunii

• Directiva 2014/30/EU privind compatibilitatea electromagnetică

• Directiva 2011/65/EU, (EU) 2015/863 privind limitarea anumitor substanțe periculoase în echipamentul electric și electronic (RoHS)

Standardele armonizate și alte standarde:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Persoana responsabilă pentru redactarea documentației tehnice: Zvonko Gavrilov, la adresa firmei Villager D.O.O, Kajuhova 32 P, 1000 Ljubljana Localitatea / data: Ljubljana, 26.06.2019.

Persoană autorizată pentru a face declarație în numele producătorului

Zvonko Gavrilov

1

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (SK)

Zvárací prístroj Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Originálny návod na použitie

2


KAPITOLA 1 – BEZPEČNOSTNÉ OPATRENIA – PREČÍTAJTE SI PRED ZAČIATKOM POUŽÍVANIA

ZVÁRANIE OBLÚKOM môže byť nebezpečné.

Túto montáž, prácu a údržbu výbavy na elektrooblúkové zváranie a použitie procedúr popísaných v tomto dokumente, smú vykonať len kvalifikované osoby v súlade s platnými predpismi, bezpečnou praxou a pokynmi výrobcu. Vždy sa presvedčte, že je pracovný priestor čistý a bezpečný, a že sa používa správna ventilácia. Nesprávne použitie výbavy a nedodržiavanie použiteľných predpisov a bezpečnej praxe (bezpečný spôsoby práce), môže spôsobiť vážne zranenia a materiálne škody.

3


1-1. Symboly, ktoré sa používajú

Prosíme Vás, aby ste si prečítali tento návod pred začínaním práce.

Označuje Výstrahu! Dávajte si pozor! Existujú možné nebezpečenstvá pri tejto procedúre! Možné nebezpečenstvá sú zobrazené v súsediacich symboloch.

Možnosť úrazu elektrinou.

Pohyblivé diely.

Horúce povrchy.

Noste zváraciu masku.

Výrobok je v súlade s EÚ normami a štandardmi.

Srbský znak zhody.

Ochrana životného prostredia

Elektrické zariadenia nikdy nemajú byť odstránené s ostatným odpadom z domácnosti. Aby ste splnili požiadavky Európskej smernice 2012/19/EU týkajúce sa elektrickej a elektronickej výbavy, ktorá ukončila svoju životnosť a jej použitia v národných zákonoch, staré elektrické zariadenia sa majú držať oddelené od ostatného odpadu a odstrániť sa spôsobpm, ktorý nie je nebezpečný pre životné prostredie, napr. odnášajúc zariadenie do skladu, ktorý je určený na recyklovanie zariadenia.

Dodržiavajte symboly a zodpovedajúce pokyny nižšie na nutné činy – aby sa zabránilo možným nebezpečným situáciam.

4


1-2. Nebezpečenstvá pri zváraní oblúkom Symboly zobrazené nižšie sa používajú v tomto Návode, aby upútali pozornosť, a aby poukázali na možné nebezpečenstva. Keď si všimnete symbol, dávajte pozor a dodržiavajte určité pokyny, aby ste zabránili nehode. Len kvalifikované osoby majú inštalovať, obsluhovať, udržovať a opravovať toto zariadenie. Počas práce, držte všetky osoby, a najmä deti – ďaleko od pracovnej zóny.

Úraz elektrinou môže zabiť.

Dotýkanie sa elektrikých dielov, ktoré sú pod napätím môže spôsobiť smrteľný úraz alebo zapríčiniť vážne popáleniny. Obvod elektródy a obrobku je pod napätím vždy keď je zapnutý výstup. Obvod napájania – na vstupe, ako aj vnútorné obvody zariadenia sú tiež pod napätím keď je zariadenie zapnuté (ON). Pri poloautomatickom alebo automatickom zváraní drôtom, drôt, kotúč na drôt, skriňa motovidla a všetky kovové diely dotýkajúce sa kovového drôta sú pod elektrickým napätím. Nesprávne zmontovaná alebo nesprávne uzemnená výbava – predstavuje nebezpečenstvo. • Nedotýkajte sa elektrických dielov, ktoré sú pod napätím. • Používajte suché, celé (bez dier) izolačné rukavice a ochranu tela. • Izolujte sa od obrobku a pôdy – používaním suchých izolačných kobercov alebo

prikrývok, dostatočne veľkých, aby zabránili akémukoľvk fyzickému kontaktu s obrobkom alebo s pôdou.

• Nepoužívajte výstup striedavého prúdu (AC) vo vlhkých priestoroch, pokiaľ je posúvanie obmedzené alebo pokiaľ existuje nebezpečenstvo spádu.

• Výstup striedavého prúdu (AC) používajte LEN pokiaľ sa vyžaduje na proces zvárania.

• Pokiaľ sa vyžaduje AC výstup napätia (striedavý prúd), používajte diaľkové ovládanie výstupu – pokiaľ existuje na zariadení.

• Dodatočné bezpečnostné opatrenia sa vyžadujú keď existuje ktorýkoľvek z nasledujúcich nebezpečných stavov: Na vlhkých miestach alebo kým nosíte vlhký odev; na kovových objektoch, ako sú podlahy, mriežky alebo lešenia; v tesných polohách ako sú sedenie, kľačanie alebo ležanie; keď existuje veľké riziko od nevyhnutného alebo náhodného kontaktu s obrobkom alebo pôdou.

5


Na takéto podmienky – používajte nasledujúcu predstavenú výbavu: 1) Poloautomaticky DC (jednosmerný prúd) so stálym napätím – drôtové zváracie

zariadenie, 2) DC (jednosmerný) ručné (tyčové) zváracie zariadenie, alebo 3) AC (striedavý prúd) zváracie zariadenie so zniženým napätím – otvoreného

prúdového obvodu (prerušenia v obvode). Obyčajne sa odporúča použitie DC (jednosmerného) drôtového zariadenia na zváranie so stálym napätím. A nepracujte samí! • Vypnite (odpojte) vstupný výkon alebo zastavte motor pred inštaláciou alebo

opravou tejto výbavy. • Správne nainštalujte a uzmenite túto výbavu podľa zodpovedajúcich pokynov

a národných a miestnych zákonov. • Vždy preverte uzemnenie napájania – preverte a presvedčte sa, že je drôt

uzemnenia napájacieho kábla správne pripojený k prípojke uzemnenia vo vypínacej skrini alebo, že je zástrčka kábla zapojená do správne uzemnenej zásuvky.

• Keď robíte spojenia vstupov, pripojte najprv správne vedenie uzemnenia – dvakrát preverte spojenia.

• Často prevertujte či sú tam poškodenia na kábli vstupného výkonu (napájací kábel) alebo holé drôty – pokiaľ je poškodený ihneď ho vymeňte – holé drôty môžu zabiť.

• Vypnite všetku výbavu keď sa nepoužíva. • Nepoužívajte opotrebované, poškodené, malé, s nezodpovedajúcimi

charakteristikami – alebo zle spojené káble. • Neobmotávajte káble okolo Vášho tela. • Pokiaľ sa vyžaduje uzemnenie obrobku, uzemnite ho priamo s oddeleným

káblom. • Nedotýkajte sa elektródy pokiaľ ste v kontakte s obrobkom, pôdou alebo inou

elektródou z iného stroja. • Nedotýkajte sa držiakov elektród pripojených k dvom zváracím zariadeniam

naraz, lebo bude existovať dvojité napätie otvoreného obvodu. • Používajte len dobre udržovanú výbavu. Opravte alebo vymeňte poškodené

diely ihneď. Udržujte zariadenie podľa návodu. • Používajte bezpečnostné popruhy pokiaľ pracujete na úrovni podlahy. • Všetky koberce a prikrývky držte bezpečne na mieste (pripevnené). • Upnite prevádzkový kábel dobrým kov-na-kov kontaktom s obrobkom alebo

pracovným stolom, čím bližšie k zvaru natoľko koľko je to možné.

6


• Izolujte kliešte na hmotu keď nie sú v kontakte s obrobkom – aby ste zabránili kontaktu s akýmkoľvek kovovým predmetom.

• Nepripájajte viac ako jednu elektródu alebo pracovný kábel k jednorakému vstupnému terminálu (prípojke) na zváranie.

VÝRAZNÉ MNOŽSTVO DC (JEDNOSMERNÉHO) NAPÄTIA existuje v invertorovom type zváracích zdrojov prúdu – po odstránení vstupnej energie (prúdu)

• Vypnite invertor (Off), vypnite (odpojte) vstupný výkon a vyprázdnite vstupné kondenzátory podľa pokynov v kapitole o Údržbe, pred dotýkaním sa akéhokoľvek dielu.

VÝPARY A PLYNY môžu byť nebezpečné Zváranie vyrába výpary a plyny. Vdychovanie týchto výparov a plynov môže byť nebezpečné pre Vaše zdravie.

• Držte Vašu hlavu mimo výparov. Nevdychujte výpary. • Pokiaľ ste vnútri, vetrajte miestnosť a/alebo používajte miestnu nutnú

ventiláciu na oblúku, aby ste odstránili zváracie výpary a plyny. • Pokiaľ je ventilácia slabá, používajte atestovaný – vzduch dodávací respirátor. • V obmedzenom (tesnom) priestore – pracujte len ak je dobre vyvetraný alebo

kým používate respirátor na dodávanie vzduchu. Nech je vždy pri Vás vycvičený pozorovateľ. Zváracie plyny a výpary môžu vymestiť vzduch a znižiť hladinu kyslíka – zapríčiňujúc zranenie alebo smrť. Presvedčte sa, že je vzduch, ktorý dýchate – bezpečný.

• Nezvárajte v blízkosti miest, na ktorých sa vykonáva odmastňovanie, čistenie alebo striekanie. Teplota a zraky oblúka môžu reagovať s výparmi a formovať vysoko toxické a iritujúce plyny.

• Nezvárajte na obložených kovoch ako sú galvanizované, olovom alebo kadmiumom obložené ocele – okrem pokiaľ sa obklad odstráni zo zváracej zóny, priestor sa dobre vetrá a kým nosíte respirátor dodaný vzduchom.

• Nátery (obklady) a akékoľvek kovy obsahujúce tieto prvky môžu vypustiť jedovaté výpary pokiaľ sa zvárajú.

ZRAKY OBLÚKA môžu popáliť oči a kožu Zraky oblúka v procese zvárania, vyrábajú intenzívne viditeľné a neviditeľné (ultrafialové a infračervené) zraky, ktoré môžu popáliť oči

a kožu. Iskry odletujú od zvaru.

7


• Používajte atestovanú helmu na zváranie so zabudovaním zodpovedajúcim zatemnením filter skiel, aby ste ochránili Vašu tvár a oči keď zvárate alebo sa pozeráte.

• Používajte atestované bezpečnostné prostriedky s bočným chráničom pod Vašou helmou.

• Používajte ochranné panely alebo bariéry – aby ste ochránili iných od žiarenia (bleskania), blesku a iskier; upozornite iných, aby sa nepozerali do oblúka.

• Noste ochranný odev urobený z odolnej, ohňo-odolnej látky (kože, silnej bavlny alebo vlny) a ochranu chodidiel.

ZVÁRANIE môže zapríčiniť požiar alebo výbuch Zváranie v zatvorených kontajneroch ako sú nádrže, bubny alebo potrubia môžu spôsobiť ich výbuch. Iskry môžu odletieť od zváracieho oblúka. Letiace iskry, horúci obrobok a horúca výbava – môžu zapríčiniť požiar a popáleniny. Náhodný kontakt a horúca výbava –

môžu vyvolať požiar a popáleniny. Náhodný kontakt elektródy s kovovými predmetmi – môžu zapríčiniť iskry, výbuch, prehriatie alebo požiar. Preverte a presvedčte sa, že je pracovná zóna – bezpečná, pred vykonávaním zvárania.

• Odstráňte všetky horľavé predmety na okolo 15m od zváracieho oblúka. Pokiaľ to nie je možné, pevne ich pokryte atestovanými prikrývkami.

• Nezvárajte tam kde letiace iskry môžu naraziť na horľavé látky. • Ochráňte seba a iné osoby od letiacich iskier a horúceho kovu. • Buďte opatrní, lebo iskry a horúce látky od zvárania môžu ľahko preniknúť cez

malé praskliny a otvory – do okolného priestoru. • Dávajte pozor na možnosť vzniku požiaru a držte hasiaci prístroj blízko k Vám. • Buďte vedomí, že zváranie na strope, podlahe, priehradných stenách a pod.

môže vyvolať požiar na strane, ktorú nevidno. • Nezvárajte v zatvorených kontajneroch ako sú nádrže, bubny alebo potrubia. • Pripojte pracovný kábel k obrobku čím bližšie možné k zóne zvárania, aby ste

zapránili, aby zvárací prúd cestoval dlhými a možno neznanými cestami a zapríčiniť úraz elektrinou, iskry a nebezpečenstvo požiaru.

• Nepoužívajte zvarací prístroj na odmrazenie zamrazených potrubí. • Vyberte tyč elektródy z držiaka alebo odrežte zvárací drôt na kontaknom hrote

– keď sa nepoužíva. • Noste ochranný odev, na ktorom nie je olej ako sú kožené rukavice, pevná

košeľa, nohavice bez zavinutých nohavíc, čižmy a čiapku. • Odstráňte všetky horľavé prostriedky ako sú butanový zapaľovač alebo zápalky

z Vášho okolia predtým ako začnete zvárať.

8


LETIACE KOVY môžu zraniť oko. Noste ochranné okuliare.

• Zváranie, udieranie trosky (zvyškov) kladivom, kefovanie drôtom a brúsenie – zapríčiňujú iskry a letiace kovy. Tak ako sa zvary chladia, môžu odhodiť trosku (zvyšky).

• Používajte atestované ochranné okuliare s bočnými chráničmi, aj pod Vašou zváracou helmou.

HROMADENIE PLYNU môže zraniť alebo zabiť.

• Zatvorte dodávanie ochranného plynu keď sa nepoužíva. • Vždy vetrajte tesné priestory alebo používajte atestované respirátory dodané

vzduchom. HORÚCE DIELY môžu vyvolať vážne popáleniny

• Nedotýkajte sa horúcich dielov holými rukami. • Počkajte po dobu chládenia predtým ako pracujete s pištoľou alebo horákom

zváracej pištole. • Aby ste obsluhovali horúce diely, používajte zodpovedajúce náradia a/alebo

noste silné izolované zváracie rukavice a odev – aby ste zabránili popáleninám. MAGNETOVÉ POLIA môžu vplývať na pacemakery.

• Používateľov pacemakerov vzdiaľte. • Používatelia pacemakerov sa majú poradiť so svojim lekárom – pred

približovaním sa oblúkovému zváraniu, drážkovaniu alebo operáciam bodového zvárania.

9


HLUK môže poškodiť sluch. Noste chrániče sluchu Hluk z niektorých procesov alebo výbavy môže poškodiť sluch.

• Používajte atestovanú ochranu sluchu, pokiaľ je hladina hluku veľká. PLYNOVÉ NÁDOBY môžu vybuchnúť pokiaľ sú poškodené.

• Nádoby s ochranným plynom obsahujú plyn pod vysokým tlakom. Pokiaľ je poškodená, nádoba môže vybuchnúť. Vzhľadom na to, že sú plynové nádoby bežnou súčasťou zváracej výbavy, pozorne s nimi postupujte.

• Ochráňte nádoby so stlačeným plynom od nadmernej teploty, mechanických nárazov, fyzického poškodenia, trosky (zvyškov), otvoreného plameňa, iskier a oblúka.

• Nainštalujte nádobu vo vzpriamenej polohe zabezpečujúc ju na stacionárne operadlá alebo podstavec na nádobu – aby ste zabránili spadnutiu alebo nakloneniu.

• Držte nádoby ďaleko od zváracieho alebo nejakého iného elektrického obvodu. • Nikdy nedávajte a neopierajte fakľu (horák zváracej pištole) o nádobu. • Nikdy nedovoľte, aby sa zváracia elektróda dotkla nejakej nádoby. • Nikdy nezvárajte na nádobe, ktorá je pod tlakom – dôjde k výbuchu. • Používajte len správne plynové nádoby, regulátory, potrubia a fitingy navrhnuté

na špecifické použitie; udržujte ich a ich diely v dobrom stave. • Otočte tvár na druhú stranu od vstupu ventila keď otvárate ventil nádoby. • Držte ochrannú čiapku na mieste nad ventilom okrem keď sa nádoba používa

alebo je pripojená na použitie. • Použite zodpovedajúcu výbavu, správne procedúry a dostatočný počet ľudí –

aby sa zdvihli a posunuli nádoby. • Čítajte a dodržiavajte pokyny, ktoré sú na plynových nádobách pod tlakom, na

patriacej výbave.

10


1-3. Dodatočné symboly na montáž, obsluhu a údržbu Nebezpečenstvo POŽIARU ALEBO VÝBUCHU

• Neinštalujte a nedávajte zariadenie na, nad ani blízko horľavých povrchov. • Nemontujte zariadenie blízko horľavých látok. • Nepreťažujte káble budovy – presvedčte sa, že je systém napájania správne

dimenziovaný, správnej kapacity a ochránený – aby podporil toto zariadenie. ZARIADENIE, KTORÉ SPADNE môže vyvolať úrazy

• Používajte okaté skrutky len na dvíhanie zariadenia, NIE prepravný vozík, nádoby s plynom alebo akúkoľvek inú výbavu.

• Používajte výbavu zodpovedajúcej kapacity na dvíhanie a opieranie zariadenia. • Pokiaľ používate vidličky na dvíhanie nákladu, presvedčte sa, že sú vidličky

dostatočne dlhé, aby dosiahli z opačnej strany zariadenia. NADMERNÉ POUŽITIE môže zapríčiniť PREHRIATIE

• Dovoľte dobu chládenie; sledujte nominálny prevádzkový cyklus. • Znižte prúd alebo znižte pracovný cyklus – pred začínaním opätovného zvárania. • Neblokujte a nefiltrujte prúdenie vzduchu v zariadení.

ELEKTROSTATICKÉ PRÁZDNENIE (ESD) môže poškodiť tlačené disky

• Dajte antistatický náramok na klb PRED obsluhou štítku alebo dielov. • Používajte zodpovedajúce statické – odporné vrece a krabice, aby ste skladovali,

posúvali alebo prepravovali tlačené disky.

11


POHYBLIVÉ DIELY môžu zapríčiniť zranenie

• Držte sa ďaleko od pohyblivých dielov • Držte sa ďaleko od miest, ktoré môžu privrznúť ako sú poháňacie valce.

ZVÁRACÍ DRÔT môže zapríčiniť zranenie

• Nestláčajte spínač pištole, až kým vám nebolo povedané, aby ste to urobili. • Neusmerňujte pištoľu k nejakej časti tela, k iným ľuďom, ani k akémukoľvek

kovu, kým vyťahujete drôt. POHYBLIVÉ DIELY môžu zapríčiniť zranenie

• Držte sa ďaleko od pohyblivých dielov ako sú ventilátory. • Držte všetky dvere, panely, veká a chrániče – zatvorené a zabezpečené na

svojom mieste. • Nech len kvalifikované osoby posúvajú dvere, panely, vrhcnáky alebo chrániče –

kvôli údržbe, pokiaľ je to nutné. • Zase vráťte (zmontujte) dvere, panely, vrhcnáky alebo chrániče – keď je údržba

ukončená, a pred opätovným pripojením vstupného prúdu. PREČÍTAJTE SI NÁVOD

• Prečítajte si Návod na použitie zariadenia pred používaním alebo servisom zariadenia.

• Používajte len originálne Villager náhradné diely.

12


HF (vysoko – frekventne) ŽIARENIE môže zapríčiniť interferencie (prekážky)

• Vysoké frekvencie (HF) môžu interferovať (robiť prekážky) s rádio navigáciou, bezpečnostnými prostriedkami, počítačmi a komunikačnou výbavou.

• Nech len kvalifikované osoby, oboznámené s elektronickou výbavou vykonajú túto inštaláciu.

• Používateľ má povinnosť ihneď angažovať kvalifikovaného elektrikára, ktorý odstráni všetky problémy prekážok (interferencií), a ktoré vznikli pre inštaláciu.

• Pokiaľ Vám zodpovedná služba oznámi prekážky, ihneď prestaňte používať výbavu.

• Inštalácia sa má pravidelne preverovať a udržovať. • Držte dvere a panely vysoko-frekventných zdrojov pevne zatvorené, medzery

medzi elektródami držte na správnom nastavení a používajte uzemnenie a ochranu – aby ste znižili možnosť interferencie.

ZVÁRANIE OBLÚKOM môže vyvolať interferencie (prekážky)

• Elektromagnetická energia môže interferovať s citlivou elektronickou výbavou – ako sú počítače alebo počítačom poháňané stroje ako sú roboty.

• Presvedčte sa, že je všetka výbava v zóne zvárania – elektromagneticky kompatibílna.

• Aby ste znižili možnosť interferencie, držte zváracie káble krátkymi čím viac je to možné, jedny pri duhých a dole nízko napr. na podlahe.

• Umiestnite zváraciu operáciu 100 m vzdialenú od akejkoľvek citlivej elektronickej výbavy.

• Presvedčte sa, že je zvárací prístroj nainštalovaný a uzemnený podľa návodu. • Pokiaľ sa interferencia predsa zjaví, používateľ môže podniknúť dodatočné

opatrenia, ako sú posúvanie zváracieho prístroja, používanie ochranných káblov, používanie filtrov líniek (vedení) alebo ochrana pracovnej zóny.

13


1-4. EMF Informácie Uvažovanie o zváraniu a účinkoch nízkofrekventných elektrických a magnetových poliach. Prúd zvárania, kým prúdi cez zváracie káble zapríčiní elektromagnetické polia. Aby ste znižili magnetové polia na pracovnom mieste, používajte nasledujúce procedúry: 1. Kábly držte jedny pri druhých zamotávajúc ich alebo lepiac páskou. 2. Dajte káble na jednu stranu a ďaleko od obsluhovača. 3. Neobmotávajte a oviňujte káble okolo Vášho tela. 4. Držte zdroj napájania na zváranie a káble čím ďalej od obsluhovača – toľko

koľko je to praktické. 5. Pripojte kliešte na hmotu (príchytku) k obrobku čim bližšie možné k zvaru. Týkajúce sa Pacemakera Používatelia pacemakerov sa majú poradiť so svojim lekárom pred zváraním alebo približovaním sa k operácii zvárania. Pokiaľ ste si to vysvetlili (ak Vám on dovolil) s Vašim lekárom, vtedy sa odporúča sledovanie vyššie uvedených procedúr.

14


KAPITOLA 2 – PRINCÍPY RUČNÉHO ELEKTROOBLÚKOVÉHO ZVÁRANIA - REO (MMA) Ručné elektrooblúkové zváranie (REO, eng. MMA) alebo tyčové zváranie je proces, ktorý otápa a spája kovy zohrievajúc ich pomocou oblúka medzi obloženými kovovými elektródami a oblúkom. Vonkajší obklad elektródy pomáha pri robení oblúkov a zabezpečuje ochranný plyn a obkladanie troskou (zvyškami), aby zvar ochránila pred kontamináciou. Jadro elektródy zabezpečuje najväčšiu časť kovu, ktorý vypĺňa zvar. Keď sa elektróda posúva pozdĺž obrobku pravidelnou rýchlosťou, kovové usadeniny v jednotvarnej vrstve volajú sa – šev. Zdroj napájania elektrooblúkového (tyčového) zvárania zabezpečuje stály prúd (CC) a môže byť striedavý prúd (AC) alebo jednosmerný prúd (DC), v závislosti od elektródy, ktorá sa používa. Najlepšie výsledky zvárania sa obyčajne dostávajú používaním DC zdroja napájania. Výkon v zváracom obvode merá sa napätím a prúdom. Napätie (Volty – V) je určené dĺžkou oblúka medzi elektródou a obrobkom a podmienený je priemerom elektródy. Prúd je praktickejšie meradlo výkonu v zváracom obvode a merá sa ampérmi (A). Sila ampérov nutná na zváranie závisí od priemeru elektródy, veľkosti a hrúbky obrobkov, ktoré sa zvárajú a polohy zvárania. Obyčajne, menšia elektróda a slabšia sila ampérov potrebná je na zváranie menšieho obrobku – než na väčší obrobok rovnakej hrúbky. Tenké kovy vyžadujú menej prúdu než hrubé kovy, a malá elektróda vyžaduje menšiu silu ampérov než veľká. Lepšie je zvárať obrobok v položenej alebo horizontálnej polohe. Ale, keď ste prinútení zvárať vo vertikálnej polohe alebo nad hlavou, úžitočné je znižovanie sily ampérov v pomere k tejto, ktorá sa používa v horizontálnej polohe. Najlepšie výsledky zvárania sa dosahujú udržovaním krátkeho oblúka, posúvaním elektródy jednotvarnou rýchlosťou a posúvaním elektródy k zvaru, stálou rýchlosťou ako sa aj topí. Charakteristickejšie informácie na tyčové zváranie (REO) nachádzajú sa v nasledujúcich kapitolách. Nikto sa nemôže naučiť zvárať – len čítajúc o tom. Zručnosť prichádza len cvičením. Nasledujúce stránky pomôžu neskúsenému zváračovi pochopiť zvárania a vyvinúť svoje zručnosti. Vedmosť obsluhováča o elektrooblúkovom zváraní nie je len vedomosť o samotnom oblúku. On musí vedieť ako kontrolovať oblúk, a toto vyžaduje vedomosť o zváracom obvode a výbave, ktorá zabezpečuje elektrický prúd, ktorý sa používa v oblúku.

15


Zvárací obvod začína tam, kde je kábel elektródy pripojený k zváraciemu prístroju, a končí tam kde je kábel obrobku pripojený k zváraciemu prístroju. Prúd prúdi cez kábel elektródy do držiaka elektródy, cez elektródu a nad oblúk. Na strane oblúka kde je obrobok, prúd tečie cez základný kov do kábla obrobku – a naspäť do zváracieho prístroja. Obvod musí byť úplny (zatvorený), aby prúd prúdil. Aby ste zvárali, kliešte na hmotu musia byť pevne pripojené k základnému kovu. Odstráňte farbu, koróziu atď. lebo je to nutné, aby sa dostalo dobré spojenie. Pripojte kliešte na hmotu čím bližšie k miestu, na ktorom chcete zavárať. Zabrániť tomu, aby zvárací obvod prechádzal cez panty, ložiská, elektronické komponenty alebo podobné prostriedky, ktoré môžu byť poškodené. Elektrický oblúk sa utvára medzi obrobkom a hrotom malého kovového drôtu elektródy, ktorý je upnutý v držiaku, a tento držiak elektródy drží – zvárač. Medzera sa robí v zváracom obvode držaním hrota elektródy 1.5-2.0 mm vzdialeného od obrobku alebo základného kovu, ktorý sa zvára. V tejto medzere sa utvára elektrický oblúk a drží sa a posúva pozdĺž spojenia, ktoré sa zvárajú topiac kov tak ako sa posúva. Zváranie oblúkom je ručná zručnosť, ktorá vyžaduje pokojnú ruku, dobrú fyzickú kondíciu a dobrý zrak. Obsluhovač kontroluje oblúk zvárania a tým aj kvalitu zvaru, ktorý sa urobí.

Obrázok 1 ilustruje dianie, ktoré sa odohráva v ochrannom oblúku. Veľmi sa podobá na to čo v skutočnosti vidieť počas zvárania. Stlp elektrického oblúka vidieť v strede obrázku. To je oblúk utvorený prúdením prúdu cez priestor medzi koncom elektródy a obrobku. Teplota tohto oblúka je cca 6000°F (oko 3300°C), čo je dostatočne na topenie základného kovu. Oblúk je veľmi lesklý a horúci a nemožno sa naňho pozerať holým okom bez rizika bolestivých zranení.

Obklad

Elektróda

Ochranné plyny

Oblúk Spevnená troska

Kov ševu

Základný kov

Obrázok 1

16


Veľmi temné sklá, špeciálne navrhnuté na elektrooblúkové zváranie, musia sa používať s ručnou alebo náhlavnou zváracou maskou – vždy keď sa pozeráte na oblúk. Oblúk topí základný kov a jednoducho sa vrýva doňho, tak ako sa voda z trysky záhradnej hadice vrýva do pôdy. Vytopený kov formuje roztopinu (vytopené jadierko) a snaží sa vytiecť z oblúka. Ako sa posúva od oblúka, chladí sa a upevňuje. Troska (zvyšky) sa formuje na vrchu zvaru, aby ho chránila počas chládenia. Funkcia obloženej elektródy je oveľa väčšia ako samotné sprevádzanie prúdu cez oblúk. Elektróda sa skladá z jadra z kovového drôtu, okolo ktorého je extrudovaný a pečený chémický obklad. Drôt jadra sa topí v oblúku a drobné kvapky vytopeného kovu sa vkladajú cez oblúk do roztopiny. Elektróda zabezpečuje dodatočný kov na vyplnenie spojení, aby sa vyplnili drážky alebo medzera medzi dvoma obrobkami základného kovu. Obklad sa tiež topí alebo vyhorieva v oblúku. On má niekoľko funkcií. Oblúk robí stabilnejším, zabezpečuje ochranný plyn v tvare dymu okolo oblúka, aby sa kyslík a dusík zo vzduchu vzdialili z roztopeného kovu a zabezpečuje flux na roztopinu. Flux pozbiera nečistoty a formuje ochrannú trosku (zvyšky). Základné rozdiely medzi rozličnými typmi elektród sú v ich obkladoch. Meniac obklady, možno úplne zmeniť pracovné charakteristiky elektródy. Pochopením rozdielov v rozličných obkladoch dosiahnete lepšie pochopenie výberu najlepšej elektródy na prácu, ktorú máte urobiť. Pri výbere elektród máte brať do úvahy:

1. Typ náteru, ktorý si prajete, napr. mäkkú oceľ, nehrdzavejúcu, nízko zliatu. 2. Hrúbku disku alebo základného kovu, ktorý chcete zvárať. 3. Polohu, v ktorej sa musí zvárať (ruka nadol, mimo polohy) 4. Stav povrchu základného kovu, ktorý sa bude zvárať. 5. Vašu schopnosť obsluhovať a držať želanú elektródu.

Štyri jednoduché manipulácie sú najdôležitejšie. Bez úplneho ovládania týchto štyroch manipulácií, ďalšie zváranie je zbytočné. S úplnym ovládaním týchto štyroch manipulácií, zváranie bude ľahké. 1. Správna poloha pri zváraní

Ilustrovaná je správna poloha pri zváraní pre pravákov (pre ľavákov je opačne):

a. Držte držiak elektródy vo Vašej pravej ruke. b. Dajte ľavú ruku na spodnú časť pravej ruky. c. Dajte ľavý lakeť na ľavú stranu.

17


Bočný pohľad Zadný pohľad

Obrázok 2 – Správna poloha pri zváraní

Zvárajte dvoma rukami, vždy keď je to možné. Toto umožňuje úplnu kontrólu posúvania elektródy. Vždy keď je to možné, zvárajte zľava doprava (pokiaľ ste pravák). Toto Vám umožňuje, aby ste jasne videli, čo robíte. Držte elektródu pod malým uhlom, ako je zobrazené.

2. Správny spôsob zažíhania oblúka

Presvedčte sa, že kliešte na hmotu robia dobré elektrické spojenie s obrobkom. Dajte dolu priľbu na náhlavnej maske a poškiabajte pomaly elektródu cez kov, uvidíte letiace iskry. Kým škriabete zdvihnite elektródu o 3mm a oblúk je urobený. POZNÁMKA: Pokiaľ prestanete posúvať elektródu kým škriabete – ona sa zalepí. POZNÁMKA: Väčšina začiatočníkov sa pokúša zažihnúť oblúk pichacím pohybom nadol do disku. Výsledok: Alebo zapelia elektródu alebo je ich posúvanie také rýchle – že ihneď prerušia oblúk. 3. Správna dĺžka oblúka Dĺžka oblúka je vzdialenosť medzi hrotom drôtenného jadra elektródy a základom kovu. Raz keď je oblúk utvorený, údržba správnej dĺžky oblúku sa stáva mimoriadne dôležitou. Oblúk má byť krátky, dĺžky asi 1.5-3.0 mm. Ako elektróda vyhorieva – ona sa musí vkladať k obrobkku, aby sa udržala správna dĺžka oblúka. Najľahší spôsob ako povedať či je dĺžka oblúka správna je počúvať jeho zvuk. Dobrý, krátky oblúk – má charakteristicky zvuk „praskania“. Nesprávny, dlhý oblúk má tlmiaci, fúkajúci alebo šuštací zvuk.

18


4. Správna rýchlosť zvárania Dôležitá vec, na ktorú sa máte pozerať počas zvárania je jazierko roztopeného kovu hneď za oblúkom. Zjavenie jazierka roztopeného kovu a hrebeňa, kde roztopený kov spevňuje zobrazuje správnu rýchlosť zvárania. Hrebeň má byť asi 10 mm za elektródou.

Väčšina začiatočníkov sa snaží zvárať príliš rýchlo, čo dáva tenký nerovnomerný šev. DÔLEŽITÉ: Na všeobecné zváranie nie je nutný vlnovitý oblúk; ani dopredu-dozadu, ani po boku. Zvárajte po dĺžku stabílnym tempom. POZNÁMKA: Keď zvárate na tenkom disku, uvidíte, že musíte zrýchliť rýchlosť zvárania, kým je na hrubších diskoch potrebné pomalšie zvárať, aby ste dostali dobrý prienik. ZVÁRACIE CVIČENIE Najlepší spôsob vycvičiť štyri zručnosti, ktoré umožňujú udržať:

1. Správnu polohu pri zváraní 2. Správny spôsob na zažihovanie oblúka 3. Správnu dĺžku oblúka 4. Správnu rýchlosť zvárania

je straviť trošku viac času na nasledujúcom cvičení. Používajte nasledujúce: Disk z mäkkej ocele: 5mm alebo hrubší. Elektróda 1/8“ (3,2mm) Nastavovanie prúdu 100 ̴120 A AC (striedavý prúd)

Hrebeň, kde sa jazierko spevňuje

Roztopené jazierko

Obrázok 3

19


Urobte nasledujúce: 1. Naučte sa zažihnúť oblúk škrabaním (zapaľovaním) elektródy cez disk.

Presvedčte sa, že je uhol elektródy správny, a že používate obe ruky. 2. Keď môžete zažihnúť oblúk bez lepenia, cvičte správnu dĺžku oblúka. Naučte

sa robiť rozdieľ podľa zvuku. 3. Keď ste si istí, že môžete udržať krátky, praskajúci oblúk, začnite posúvanie.

Stále sa pozerajte do roztopenej kúpeľne (jazierko) a pozerajte sa na hrebeň, kde kov spevňuje.

4. Veďte šev na plochom disku. Veďte ho paralelne s hornou hranou (najďalšou hranou od Vás). Toto je pre Vás prax na vedenie priamych zvarov, a tiež ľahkým spôsobom umožňuje sledovať Váš pokrok. Desiaty zvar bude vyzerať výrazne lepšie ako prvý zvar. Stále preverujúc Vaše chyby a progres, zváranie čoskoro bude rutinná vec.

Obyčajné kovy Väčšina kovov nachádzajúcich sa v domácnosti a malých obchodoch sú nízko uhlíkové ocele, ktoré sa občas nazývajú mäkké ocele. Typické predmety urobené z tohto druhu ocele zahŕňajú väčšinu plechov, panely, potrubia a valcované profily ako sú U-profily, L-profily a I-profily. Tento typ ocele môže byť hlavne ľahko zváraný bez špeciálnej obozretnosti. Ale, niektoré typy ocelí obsahujú väčší priemer uhlíka. Typické použitie zahŕňa panely odolné opotrebovaniu, osy, ojnice, hriadeľe, radla, nože škrabáka. Tieto vysokouhlíkové ocele, vo väčšine prípadov možno zvárať úspešne; ale, musí sa pozorne sledovať správna procedúra, vrátane zohriatia kovu, ktorý sa bude zvárať a v niektorých prípadoch pozorne kontrolovanie teploty počas a po procese zvárania. Bez ohľadu na typ kovu, ktorý sa bude zvárať, dôležité je, aby sa dosiahol kvalitný zvar – aby on bol bez oleja, hrdze alebo iných zašpinení.

20


KAPITOLA 3 – POKYNY K MONTÁŽI A PRIPÁJANIU 3-1 VŠEOBECNÝ POPIS Zváracie zariadenie je tyčové zváracie zariadenie, navrhnuté pre týchto, ktorí majú občasné potreby zvárať. Je vhodné na ľahkú výrobu a reparácie (opravy zváraním). Je kompaktné, aby umožnilo prenášateľnosť a ľahké skladovanie na poličke alebo pod pracovným stolom. Je vyvinuté najmä pre profesionálnych zváračov. INVERTOR MMA (REO) séria zvaracích zariadení je jeden typ AC (striedavých) zariadení na zváranie oblúkom. Technické charakteristiky alebo parametre týchto výrobkov sú zobrazené na ich technických štítkoch. POZOR: K rozličným typom zváracích zariadení, rozlišujú sa aj technické charakteristiky a parametre. 3-2. POPIS OZNAČENÍ A SYMBOLOV NA TECHNICKOM ŠTÍTKU Štandardy použitia: EN 60974-1:2012 U1: Nominálny AC (Striedavý) vstupné napätie zdroja napájania na zváranie (tolerancia ±10%) I1max : Max vstupný prúd I1eff : Max účinný vstupný prúd X : Prevádzkový cyklus – To je pomer medzi trvaním zaťaženia a doby plného cyklusu. Poznámka 1: Tento pomer je medzi 0-100%. Poznámka 2: Na tento štandard plný cyklus doby je 10 minút. Napríklad ak je hodnota 40% - doba zaťaženia (zvárania) bude 4 minúty, a doba prestávky (odpočínku) bude 6 minút. Prevádzkový cyklus je založený na desaťminútovom období. Toto znamená, že sa oblúk smie ťahať 2 minúty v každom 10-minútovom období bez akéhokoľvek nebezpečenstva z prehriatia. Pokiaľ sa používa dlhšie ako 2 minúty po dobu niekoľko po sebe nasledujúcich 10-minútových cyklusov, prehreje sa. U0 : Napätie chodu na prázdno. Toto je výstupné napätie otvoreného obvodu – zdroja napájania na zváranie. I2 : Výstupný prúd U2 : Výstupné napätie zaťaženia Nominálne výstupné napätie zaťaženia U2=20+0.04I2 ili U2=18+0,04I2 A/V- A/V : Nastaviteľný rozsah prúdu a jej zodpovedajúce napätie zaťaženia.

21


IP : Ochranná trieda. Napríklad, IP21 schváľuje zváracie zariadenie ako vhodné na použitie vnútri; IP23, schváľuje zváracie zariadenie ako vhodné na použitie vonku za dážďa. 3-3. MONTÁŽ (INŠTALÁCIA) VÝSTRAHA: Len kvalifikované osoby smú inštalovať, používať alebo opravovať

zváracie zariadenie. Úraz elektrinou môže zabiť.

• Nech kvalifikovaný elektrikár nainštaluje a opraví výbavu. • Vypnite napájací prúd v skrini s poistkami pred prácou na výbave. • Nedotýkajte sa elektrických dielov, ktoré sú pod napätím.

Miesto na montáž zariadenia: Položte zváracie zariadenie tam – kde je prírodzená cirkulácia vzduchu. Skladanie zváracieho zariadenia: Na INVERTOR MMA (REL) sériu zváracieho zariadenia, pohyblivé zváracie káble by mali byť pripojené k výstupu zdroja napájania na zváranie. Vstupný napájací kábel má byť pripojený k sieti.

Používa sa v prostrediach, ktoré majú vysoké riziko úrazu elektrinou.

Povinne si prečítajte tento návod na použitie – pred začiatkom používania zariadenia

Symbol monofázového AC (striedavý prúd) zdroja napájania a nominálna frekvencia (napr. 50Hz alebo 60 Hz)

Ochrana pred dážďom. Držať mimo dážďa.

H alebo F Trieda izolácie

22


Pripájanie napájacieho kábla a uzemnenia Len kvalifikovaná osoba smie inštalovať, používať a opravovať túto výbavu. Ochráňte seba a iných od možného zranenia alebo až aj smrti! VÝSTRAHA: Nepracujte so stiahnutými vekami. Vypnite (odpojte zástrčku zo zásuvky) vstupný prúd – pred začiatkom servisu. Nedotýkajte sa káblov, ktoré sú pod elektrickým napätím. Pred začiatkom inštalovania, preverte so spoločnosťou, ktorá Vám dodáva elektrickú energiu – aby ste sa presvedčili, že je Vaša sieť adekvatná napätiu, sile ampérov, fázam a frekvencii – ktoré sú uvedené na technickom štítku zváracieho zariadenia. Tiež sa presvedčte, že plánovaná inštalácia uspokojuje všetky vyžadované miestne a národné predpisy. Niektoré zváracie zariadenia môžu prevádzkovať z monofázovej línky alebo z jednej z dvojfázovej alebo trojfázovej línky (siete). POZOR: INVERTOR MMA (REO) zváracie zariadenia môžu byť pripojené na 220V alebo 230V napájania (vstup). 1. Pred pripojením vstupného kábla k napájacej sieti, preverte či spínač ON/OFF

prevádzkuje v polohe, ktorá zodpovedá vstupnému napätiu – na ktoré zariadenie bude pripojené. POZOR: Pokiaľ nastavovanie spínača nezodpovedá vstupnému napätiu, môžete spáliť Vaše zariadenie!

2. Pripojte „PE“ alebo zeleno/žltý drôt uzmnenia vstupného kábla na uzemnenie systému, podľa použiteľných národných a miestnich predpisov.

3. Pripojte flexibílny vstupný kabel zváracieho zariadenia k monofázovej napájacej sieti zodpovedajúceho napätia a sily ampérov – cez dvojpólové diskonekcie s poistkou.

3-4. POKYNY K OBSLUHE POZOR: Prevádzkový cyklus je založený na desaťminútovom období. To znamená, že oblúk možno ťahať 2 minúty v každom desaťminútovom období – bez akéhokoľvek nebezpečenstva prehriatia. Pokiaľ sa používa viac ako dve minúty po dobu niekoľkých desaťminútových období, môže sa prehriať. Ovládacie funkcie Želaný zvárací prúd sa nastavuje otáčaním kolieska. Otáčanie v smere hodinových ručičiek zvyšuje zvárací prúd, otáčaním proti smeru otáčania hodinových ručičiek sa znižuje zvárací prúd.

23


Nutné náradia

3-5. ÚDRŽBA VÝSTRAHA: Úraz elektrinou môže zabiť. Nedotýkajte sa dielov, ktoré sú pod napätím ako sú výstupné káblové zástrčky alebo vnútorná inštalácia. Pohyblivé diely môžu zraniť. Rutinná preventívna údržba sa nevyžaduje. Výmena výstupného kábla s väčšími priemermi, ktorá by vyžadovala, aby sa pripájanie urobilo vnútri – sa neodporúča. Pripájanie pre dodatočnú dĺžku alebo väčšie priemery treba vykonať správne vonku. Pokiaľ výstupný kabel vyžaduje výmenu z nejakého iného dôvodu, má byť vymenený za zodpovedajúci diel a len zo strany kvalifikovanej osoby.

KAPITOLA 4 – PROCEDÚRY RUČNÉHO ELEKTROBLÚKOVÉHO ZVÁRANIA (REO) 4-1. Typické nastavovanie na REO zváranie

24


Zvárací prúd štartuje len čo sa elektróda dotkne obrobku. 1 Obrobok Presvedčte sa, že je obrobok čistý pred zváraním. 2 Kliešte na hmotu Umiestnite ich čím bližšie k zvaru. 3 Elektróda Pred zažihovaním oblúka, vložte elektródu do držiaka elektród. Elektródy s malým priemerom – vyžadujú menej prúdu ako tie väčšie. Dodržiavajte odporúčania výrobcu elektród – keď nastavujete silu ampérov na zvar (Pozrieť si kapitolu 3-2). 4 Izolovaný držiak elektródy 5 Poloha držiaka elektródy 6 Dĺžka oblúka Dĺžka oblúka je vzdialenosť od elektródy do obrobku. Krátky oblúk so správnou silou ampérov – dá ostrý, praskajúcí zvuk. Správna dĺžka oblúka je vo vzťahu s priemerom elektródy. Preverte šev zvaru, aby ste zistili či je dĺžka oblúka správna. Dĺžka oblúka na priemer elektródy 1/16 a 3/32 inča – má byť asi 1/16 inča (1,6mm). Dĺžka oblúka na priemer elektródy 1/8 a 5/32 inča – má byť aso 1/8 inča (3mm). 7 Troska (zvyšok) Používajte zváracie kladivo a drôtennú kefku, aby ste odstránili zvyšky (trosku). Odstráňte zvyšky a preverte šev predtým ako urobíte nasledujúci ťah.

25


Ro

zsah

sily

am

pé

rov

Pri

em

er

Ele

ktró

da

4-2. Diagram na voľbu elektród a sily ampérov

26


HLAVNÉ TECHNICKÉ CHARAKTERISTIKY


Vstupné napätie/ Frekvencia 230 V 50 Hz 230 V 50 Hz

Výstupný prúd 20-120 A 20-140 A

Výstupné napätie 20.8-24.8 V 20.8-25.6 V

Priemer elektródy 1.6-3.2 mm 1.6-4.0 mm

Celková hmotnosť 4.4 kg 4.5 kg

Zadržujeme si právo na zmenu technických charakteristík, právo na možné preklepy bez predchádzajúceho pripomenutia. Obrázky výrobku môžu byť odlišné ako skutočný výrobok.

ELEK

TRÓ

DA

DC

AC

Po

loh

a

Pri

en

ik

Po

uži

tie

6010 EP VŠETKY HLBOKO MIN. PRÍPRAVA, HRUBO,

VÝRAZNÉ STRIEKANIE 6011 EP X

VŠETKY HLBOKO

6013 EP,EN X VŠETKY

PLYTKE VŠEOBECNE

7014 EP,EN X VŠETKY

STREDNE HLADKO, ĽAHKO, RÝCHLO

7018 EP X VŠETKY

PLYTKE NÍZKY VODÍK, SILNE

7024 EP,EN X POLOŽENÝ

HORIZONTÁLNY UHLOVÝ

PLYTKE HLADKO, ĽAHKO, RÝCHLEJŠIE

Ni-CL EP X VŠETKY PLYTKE LIATE ŽELEZO

308L EP VŠETKY PLYTKE NEHRDZAVEJÚCI

*EP=ELEKTRÓDA POZITÍVNA (OBRÁTENÁ POLARIZÁCIA) EN=ELEKTRÓDA NEGATÍVNA (SPRÁVNA POLARIZÁCIA)

27


EÚ VYHLÁSENIE O ZHODE Podľa smernice 2014/35/EU, príloha IV, o elektrickej výbave, ktorá je určená na použitie v rámci určitých rozmedziach napätia

Popis stroja: Zvárací prístroj Villager VIWM 120 / Villager VIWM 140

Vyhlasujeme pod plnou zodpovednosťou, že je uvedený výrobok navrhnutý a vyrobený v súlade so:

• Smernica 2014/35/EU o elektrickej výbave, o elektrickej výbave, ktorá je určená na použitie v rámci určitých rozmedziach napätia

• Smernica 2014/30/EU o elektromagnetickej kompatibilite

• Smernica 2011/65/EU, (EU) 2015/863 o obmedzovaní použitia určitých nebezpečných látok v elektrickej a elektronickej výbave (RoHS)

Harmonizované a iné použité štandardy:

EN 60974-10:2014/A1:2015 EN 60974-1:2012

Zodpovedná osoba oprávnená na zostavenie technickej dokumentácie: Zvonko Gavrilov, na adrese spoločnosti Villager D.O.O, Kajuhova 32 P, 1000 Ľubľana

Miesto / dátum: Ľubľana, 25.06.2019.

Osoba oprávnená zostaviť vyhlásenie v mene výrobcu

Zvonko Gavrilov

Documents

Villager VIWM 120 / VIWM 140 (SI) Inverterski varilni