1

ဆပအၾကမးဖကမႈ

ျဖစစဥအမန

စစေတြ

၂၀၁၂

အတြ - (၁)

2

မာတကာ

စဥ အေၾကာငးအရာ စာမကနာ ၁။ ေသဆးသမားႏငဒဏရာရသမားစာရငး ၃ ၂။ စကားခး ၄-၅ ၃။ ဘေမ၊ ဥယဥသာ ၆ ၄။ ေရႊျပား ၇ ၅။ တရားသးစ ၈ ၆။ ျမ႕သၾကး ၉-၁၁ ၇။ ေကာငးတကလမး ၁၂-၁၄ ၈။ ႐ပေတာင ၁၅ ၉။ ေမာလပ ၁၆-၁၈ ၁၀။ ရႏြယစ ၁၉-၂၀ ၁၁။ မကဥးျမင ၂၁ ၁၂။ ကနတနး ၂၂-၂၃ ၁၃။ ေကာငးၾကးလမး ၂၄ ၁၄။ စကရစ ၂၅-၂၇ ၁၅။ အေနာကစျပ ၂၈-၃၀ ၁၆။ မဇ / ရပေျမာက ၃၁-၃၃ ၁၇။ သေတာလ ၃၄-၃၅ ၁၈။ ရေသေတာင ၃၆ ၁၈။ ေပါကေတာ ၃၇ ၁၉။ ေကာကေတာ ၃၈-၄၉ ၂၀။ ေျမပ ၅၀ ၂၁။ ရမးျဗ ၅၁ ၂၂။ ေျမာကဥး ၅၂ ၂၃။ နဂး ၅၃-၅၄ ၂၄။ အၾကမးဖကမႈတြင ေသဆးေသာ

ရဟငဂာမား စာရငး အေသးစတ ၅၅-၉၄

၂၅။ အၾကမးဖကမႈတြင ဖကဆးခရေသာ ဗလမား စာရငး

၉၅-၉၉

3

ဆပအၾကမးဖကမႈတြငေသဆးသမားႏငဒဏရာရသမားစာရငး

စဥ ရပကြက/ေကးရြာ ေသဆးသဥးေရ ဒါဏရာရသဥးေရ မတခက ၁။ ဘေမရြာေဂါငး ၇ ၂။ ဥယဥသာ/ဒြငးေျမာင ၁၂ ၃။ ဘေမလကသမား ၁၉ ၄။ ဘေမ၀ါယာလစ ၁၇ ၅။ ေရြျပား ၇ ၆။ တရားသးစ ၅၈ ၇။ ျမ႕သၾကး ၁၄ ၈။ မဇ ၁ ၉။ ေကာငးတကလမး ၄ ၁၀။ ေမာလပ ၁ ၁၁။ ရႏြယစ ၁ ၁၂။ မကဥးျမင ၂၃ ၁၃။ ကနတနး ၆ ၁၄။ စကရစ ၂၃၆ ၁၅။ ေကာငးၾကးလမး ၄ ၁၆။ အေနာကစျပ ၁၉ ၁၇။ သေတာလ ၃၃ ၁၈။ ေအာငမဂၤလာ ၄ ၁၉။ သေကျပင ၂

(၅၅၀) တပရငးမ အလပလပရန ေခၚေဆာငသြားရာမ ေသဆးသြားျခငးျဖစပါသည။

၂၀။ မကဥးျမင အကြက (၈) ၃ ၂၁။ ၄ ၂၂။ သေကျပငရြာမ ၃ ၂၃။ ေအာငဒင၊ အလဆင ၄ ၂၄။ ေအာငဒင၊ မယဇလကနး ၁ *စစေတြျမ႕ေပၚရေသဆးသမားဥးေရ

(၄၈၂) ဥး ၂၅။ မငးျပားျမ႕နယ၊ လကမရြာ ၁၁

စစေပါငးေသဆးသမားဥးေရ (၉၅)ဥး

၂၆။ ေကာကေတာ ၂၄ ၂၇။ ေျမာကဥး ၈ ၂၈။ ေပါကေတာ ၃၈ ၂၉။ ရေသေတာင၊ အေနာကျပင ၁၀

4

၃၀။ ရမးျဗ ၁ စစေပါငး ၅၇၃

“စကားခး” ရခငျပညနယ၊ စစေတြျမ႕တြင ကၽြႏပတ႔သည ေရးႏစေပါငး မားစြာကတညးကပင

တငးရငးသားမားႏင အတတကြပးေပါငး ယဥတြေနထငလာခၾကပါသည။ စစေတြျမ႕က ယခငက Akyab ဟေခၚျပး ပါရနစကားအရ ေရလမးေၾကာငးတစခတညးရေသာျမ႕ဟ အဓပၸါယရသည။ ထေခတမတငမကပင စစေတြျမ႕တြင အစၸၥလာမဘာသာ၀ငတ႔၏ သာသနက အေဆာကအအမား (စစေတြ ေရတပရ ေဘာဒ ဗလ၊ စကရစရပရ သခႋငးဗလ၊ ေအာငဒငေကးရြာအပစ မယဇလကနးဗလ အစရသည႔ ေရးေဟာငးအေဆာကအအမား) အမားအျပား တညရခၾကသည။ စစေတြျမ႕၏ ေျမပ၊ ေျမစာရငး၊ ေျမရာဇ၀ငမားက ေျမစာရငးရးတြင ေလလာၾကည႔ရပါက ရဟငဂာမားသည မညသည႕အခနကစျပး စစေတြျမ႕တြငရေနသညက မက၀ါးထငထင ေတြ႕ျမငရမညျဖစပါသည။

ဤသ႕ အတယဥတြ ေနထငရာတြင ရခငတငးရငးသားမားႏင ေအးအတ ပအမ ျငမးခမးစြာ မသားစသဖြယ ေနထငလာခၾကပါသည။ အခါအားေလာစြာ ျဖစေပၚခသည႕ လမးစႏစခၾကား ျပနာၾကး/ငယမားက ႏစဖကညႏႈငး၍ အျမနဆးေျဖရငးႏငခၾကပါသည။ သ႔ရာတြင စစေတြျမ႕၌(၈.၆.၁၂) ေန႔မစတငျဖစပြါးခသည႔ One Side Violence တစဖကသတ ဆပအၾကမးဖကမႈသည ျပညေထာငစအဆင၊ ျပညနယအဆင အစးရအဖြ႕မား၊ သကဆငရာ လျခေရးတပဖြ႕မား ပးေပါငးၾကစဥ၍ စနစတက မးရ႕ကာ ရဟငဂာ မဆလငမား၏ ဥစၥာဓနမားက လယကဖကဆးျပး ျမ႕ေအာကပငးသ႔ ေမာငးထတသည႕ အၾကမးဖကမႈတစရပသာ ျဖစပါသည။ ဤအၾကမးဖကမႈမျဖစမ၊ အၾကမးဖကမႈက ျဖစေပၚေစရန ကနဥး လႈ႕ေဆာေပးခသည႕ ျဖစရပမားလညးရပါသည။ (၈.၆.၁၂) ေန႔ ဗဒၶဘာသာ၀င အသဘယဥတနးအား ဘေမလကသမားေကးရြာအနးတြင မဆလငမားမ ချဖင ပစေပါကခေၾကာငးဟသည႕ မဟတမမန လပၾကဖနတးေသာသတငးက စစေတြတစျမ႕လးပ႕ႏ႔ေအာင ရခငတးတကေရးပါတမ လႈ႕ေဆာဖနတးျခငး၊ (၉.၆.၁၂) ညေနပငးတြင GTC ရခငေကာငးသားတစဥး အသတခရသညဟ တစျမ႕လးပ႕ႏ႔ေအာင လႈ႕ေဆာဖနတးျခငး အစရသည႕ လႈ႕ေဆာဖနတးမႈမား ရပါသည။ ၄ငးသတငးျဖစစဥမားက သကဆငရာမ စစမးစစေဆးခေသာလညး မဟတမမနသတငးထတလြငမႈသာျဖစေၾကာငး ေတြ႔ရခပါသည။ ဤအၾကမးဖကမႈတြင ဥပေဒပဒမ (၁၄၄) သညလညးေကာငး၊ ျပညနယအစးရသညလညးေကာငး အၾကမးဖကမႈျဖစစဥ၌ အခနရပါလကႏင

5

မထနးသမးၾကပ မညသ႔မ အရာမေရာကခၾကပါ။ မငးမတငးျပညတစခတြင ျဖစပြါးသည႔ အၾကမးဖကမႈ တစရပသာျဖစခရပါသည။ စစေတြျမ႔တြင ရခငလမးစမားသည အရငးအျမစ ဖြ႕ျဖးတးတကဆး အဆငေရာကျပး (RNDP) အာဏာရရလာကာ ရခငျပညနယ လြပေျမာကေရးအဖြ႔ (ALP) ၏ေတာငးဆခကမား၊ အားေပးမႈမား၊ လမးညြနမႈမားေၾကာင မဟာလမးၾကး၀ါဒ ကနးေအာငးကာ ဤအၾကမးဖကမႈ ျဖစပြါးရျခငးျဖစပါသည။ ဤအၾကမးဖကမႈတြင ေရးဥးစြာ ရြာမားရ ဗလမားထသ႔ ၀င၍ ကရအာနကမးစာအပမားႏင အျခားေသာ ဘာသာေရးစာအပမားက ထတယ၍လမးမေပၚတြင ဆတျဖ၊ တကႏငး၊ မးရ႕ဖကဆးခၾကပါသည။ မးရ႕ခၿပး ကနးရေနေသာ ဗလ အေကာငးပကတမားက စညပငသာယာေရးဌါနမ စကယႏရားၾကးမားျဖင အရာမကနေအာင ဖကဆးခၾကပါသည။ အစၥလမဘာသာ၀င ကမနတငးရငးသား လမးမားက ဤအၾကမးဖကမႈတြင ရဟငဂာလမးမားႏင အတ သတျဖတ၊ လယ၊ မးရ႕ဖကဆးခပါသည။ သ႔ျဖစပါ၍ ဤအၾကမးဖကမႈသည ဘာသာေရးႏင လမးေရး အၾကမးဖကမႈတစရပသာျဖစပါသည။ အဓကအားျဖင အစၥလမဘာသာေရး ေပာကသနးေအာင လပေဆာငချခငးသာျဖစပါသည။

6

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ

ရပကြက-ဘေမလကသမား

(၉-၆-၁၂)ေန႔ ည (၁၀း၃၀)နာရတြင ဘေမလကသမား အကြက (၁၃) တြင ရခငအၾကမးဖကသမားမားသည လထနးအကာအကြယကယ၍ မးကစတင ရ႕ခပါသည။ မးစတငမရ႕မကပင စနစတကၾကတင၍မးရထားလမးတစေလာက အကာအကြယယ၍ post ယထားပါသည။ ဘေမလကသမားရြာႏင ကပလကရေသာ မငဂရခငရြာ၌ ၾကကၿခလပထားသည႕ ၾကကေမြးျမေရးလပသ ရခငတးတကေရးပါတမ ဥကဌ ေဒါကတာေအးေမာင၏သား ဥးေဆာင၍ ၿမ႕ေပၚမဆငးလာေသာ ရခငသားမားႏင ပးေပါငး၍ ဥးႏရအစၥလမ၏အမက မးစတငရ႕ခပါသည။ ရြာသားမားသည ရးရးမးေလာငသညဟထင၍ ထြကၾကည႕ကာ ၄ငးအမက မးသတရန ရဟငဂာမား သြားေသာအခါ ႀကတငေနရာယထားေသာ လထနးရမားက ရဟငဂာမားက တည႕တည႕ ေသနတျဖငပစခတ၍ ထေနရာ၌ပင ပြခငးၿပး (၂) ေယာကေသဆးသြားပါသည။ ဤသ႔ ေသြးေအးေအးျဖင တစအမျပးတစအမ မးရ႕ေနခၾကပါသည။ တစညလး မးရ႕ၿပး နနက (၈)နာရထ အမေျခေပါငး (၃၁၇) အမ၊ ဗလေကာငး (၂)ေကာငး၊ အာရဗစာသငေကာငး (၂)ေကာငး မးရ႕ဖကဆးခရပါသည။ (၁၀-၆-၁၂) ေန႔ နနက (၈)နာရတြင လအပစခြ၍ လေပါငး(၁၅၀)ပါ၀ငေသာ ရခငအၾကမးဖကအပစ တစစက ဥယဥသာေကးရြာအပစ ဒြငးေျမာငေကးရြာသ႔ လထနးရမားႏငအတ ပးေပါငးကာ စနစတက မးရ႕ခၾကပါသည။ ၄ငးရြာတြငလညး အမေျခ (၁၇၆)အမ မးေလာငပကစးခရပါသည။ ၄ငးရြာကမးရ႕ေနစဥ ေနာကရခငအၾကမးဖကအပစတစစက နနက(၉)နာရတြင ဥယဥသာေကးရြာအပစ ရြာေဂါငးရြာက စတငမးရ႕ခၾကပါသည။ ၄ငးရြာတြင အမေျခ (၁၂၅)အမ ဗလေကာငး (၁)ေကာငး အာရဗစာသငေကာငး (၁)ေကာငး မးရ႕ခခရပါသည။ ထမတစဆင ရခငအၾကမးဖကအပစသည နနက (၁၁)နာရတြင ဘေမရြာေဂါငးရြာ က လထနးရမား၏အကာအကြယက ယ၍ အမေျခ (၁၄၅) အမ၊ ဗလေကာငး (၁)ေကာငး၊ အာရဗစာသငေကာငး (၁) ေကာငးက မးရ႕ဖကဆးခၾကပါသည။ တစဆကတညး ဘေမ၀ါယာလစ အကြက (၁၂)က ေန႔လည (၁၂း၃၀)နာရမစ၍ ဗလရ ကရအာနကမးစာအပမားႏင ဘာသာေရးစာရြကမားက ထတယ၍ မးရ႕ တကႏငး ဆတၿဖ ဖကဆးခၿပး ဗလက မးရ႕ဖကဆးခၾကပါသည။ ထစဥ မးသတရန ေရာကရေနေသာ ရဟငဂာမဆလငလမး (၃)ဥးက လထနးရက ေသနတပစရာ ၄ငးသ (၃)ေယာကမာပြခငးၿပး ေသဆးခၾကပါသည။ ၄ငးရြာတြင အမေျခ (၂၅၂) အမ၊ ဗလေကာငး (၁)ေကာငး၊ အာရဗ တကသလေကာငး (၁) ေကာငး၊ အာရဗစာသငေကာငး (၄) ေကာငး မးဖကဆးခၾကပါသည။ ဤသ႔ ရကၡဟေခၚေသာ ဘလးမးမ ဆငးသကလာေသာ ရခငလမးတ႔၏ ရကစကၾကမးၾကတမႈက စစညးတငျပလကပါသည။

7

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ ရပကြက-ေရြျပားရပကြက

၂၀၁၂- ခ ဇြနလ (၁၀) ရက အခန နနက (၁၁း၄၅)နာရအခနတြင ကြ နေတာတ႔ ေရြျပားရပကြကက မးေလာငတကသြငးခပက ေအာကတြင ရငးျပထားပါသည။ ၄ငးအၾကမးဖကမႈတြင ပါ၀ငသမားမာ ရေကာသလမး၊ ဘ၀ငးစတးၾကားလမး၊ မလခြဆမားမ ရခငအၾကမးဖကသမားမား က ေရြျပားကမးနားလမးဖကသ႔ ၀ငလာၿပး ဓါး၊ လ၊ ျမားစး၊ ဓါတဆ၊ ဂါတစဘးမား ႏင မးစတင ရ႕ခပါသည။ ပထမဆး မးရ႕ခရသည႕အမမာ ရဟငဂာလမး ဥးေခာဖအမ ျဖစၿပး မးေလာင ၍ ရြာသားမားထြကလာေသာအခါ ရခငအၾကမးဖကသမားမားက ဓါးႏငခတ၊ လႏငထး၊ ျမားစးျဖငပစ ေသာေၾကာင အခ ႕မာဒဏရာရၿပး အခ ႕အမထရေနသမားက လထနးရမား ႏင ဗဒၶဘာသာဘနးၾကးမား ပးေပါငးကာ လကနကအားကးျဖင လမားက အမထမ ထြကခငးပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ အားလးအား တရားသးစ ေျမာကပငးဗလအနးသ႔ ေခၚေဆာငသြားၿပး ရဟငဂာလမးမား၏ အမမားက မးရ႕လကၾကပါသည။ ထအျခငးအရာမားက ျမငေတြ႕လကၾကေသာ ရဟငဂာလမ းမားမာ ရငတြငးေၾကကြဖြယ ခစားခၾကရပါသည။ ရခငအၾကမးဖကသမားမားသည တစခ႕ ရဟငဂာအမမားက ၀ငေရာကကာ ပစၥညးမားကလညး လယသယေဆာငသြားခၾကသည။ မးေလာငေနစဥ မးသတတပဖြ႕၀ငမားသည မးေလာငေနေသာ ရဟငဂာအမမားက ေရမေလာငးပ ေရစကပကေနသည ဟ မးသတတပဖြ႔၀ငမားကေျပာသည။ ရဟငဂာမား၏ အမမား မးေလာငျပာကသြားၿပး မးသတတပဖြ႔၀ငမားက ရခငလမ းမား၏ အမမားက မးမကးေအာင ေရျဖနးေပးပါသည။ လထနးရမား ႏင ဗဒၶဘာသာဘနးၾကးမားက ရဟငဂာမားက ေျပာသညမာ “မငးတ႔ရ႕ ပစၥညးဥစၥာေတြကမမကေမာန႔၊ မငးတ႔ အသကရငခငရင ျမစထက ဆငးသြား” ဟ ေျပာဆခသည။ ကၽြနေတာတ႔လညး ေတြ႔ရာ စကေလ၊ ေလာငးေလ တ႔ျဖင ထြကေျပးၾကရာ အခ ႕မာ ကမးစပအနးတြငပင တမးေမာက ေသဆးခၾကရသည။ ဤသ႔ ဒမကေရစႏငငေတာသစ တညေဆာကစျပခနတြင ယခကသ႔ မငးမစရက လကၡဏာမားေပၚေပါကလာရျခငးမာ တငးျပည၏ဂဏ၊ တငးျပည၏အကးစးပြါးမားသည မလလားအပေသာ ဆတယတမႈမားႏင လအမား၏ (ႏငငတကာ၏) ကရ ရႈတရမႈမားက ခရမညဟ ခစား တငျပလကပါသည။

8

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ ရပကြက- တရားသးစ ရပကြက (၁၀-၆-၂၀၁၂) ေန႔ နနက (၆) နာရမ (၁၀)နာရ အတြငးတြင ရခငအၾကမးဖကသမားမား၊ ရပကြက အပခ ပေရးမးမား ႏင ဗဒၶဘာသာဘနးၾကးမား၊ ရခငတးတကေရးပါတမ ေခါငးေဆာငမား၊ လထနးရမား တ႔သည ဓါး၊ လ၊ ျမားစး၊ ေလးခြ၊ ဓါတဆပလငးမား၊ ေသနတမးစ အစရေသာ လကနကမားက ကငေဆာငလက ကားမားျဖငတစမ း၊ ဆငကယမားျဖင တစဖ မငးမတငးျပညတစခကသ႔ သြားလာ လပရားေနၾကပါသည။ ထ႔ေနာက တရားသးစရ ရဟငဂာရပကြကသ႔ လကနကေပါငးစ ကငေဆာငလက ရခငအၾကမးဖကသမားမား ၀ငေရာကလာၾကသျဖင ရဟငဂာမသားစမားမာ ႏစေပါငးမားစြာ ရာေဖြစေဆာငးထားၾကသည႕ ပစၥညးဥစာအားလးက လကလြတဆးရးကာ လြတရာသ႔ လကဗလာခညးျဖင ထြကေျပးခရပါသည။ သ႔ရာတြင အခ႕ေသာ သကႀကးရြယအမားႏင ကေလးသငယအခ ႕တ႔မာ အမထတြင ပတမကာ ကနခၾကပါသည။ ထစဥ ရခင အၾကမးဖကသမားမားသည ရြာကမးရ႕ၿပး အမထတြင ပတမေနေသာ ရဟငဂာလမ းမားက သတျဖတကာ ပစၥညးဥစၥာမားက ၿဖဖကယငငသြားၾကသည။ ရခငအၾကမးဖကအခ႕က တရားသးစရပကြကရ ဗလေကာငး (၂)ေကာငး၊ အာရဗ စာသငေကာငး (၂) ေကာငး က ဖကဆး ၿဖဖကကာ ကရအာန ကမးစာအပမားႏင အျခား ဘာသာေရးစာအပမား က မဖြယမရာျပလပကာ မးရ႕ဖကဆးလကၾကပါသည ထသ႔ အၾကမးဖကမႈမား ဆကတကျဖစပြါးေနစဥ လထနးရမားရေသာလညး ရခငသားမားအား အၾကမးဖကမႈက ဆကလကလပေဆာငရနသာ အားေပးၿပး လကပကရပၾကည႕ေနၾကပါသည။ ရဟငဂာမသားစမားသည ျမစကမးသ႕ဆငးကာ ေလ သမၻာနမားျဖင ကးရန အသငရေနေသာ မမတ႕ပငသည႕ ငါးဖမးစကေလမားေပၚသ႔ အလအယက တကေနၾကပါသည။ ထသ႔ ထြကခြါေနၾကစဥတြင ရပကြကအပခ ပေရးမးက “မငးတ႔ ဒရြာက ေနာကထပလာရမယလ႔ မေမာလငပါႏင” ဟ ေအာဟစေျပာဆပါသည။ ရြာသားမား စကေလေပၚသ႔ သ႕ထကငါ အလင တကေနၾကစဥတြင ရြာသားစ (၂၀) ခန႔တ႔မာ ေရႏစ ေသဆးခၾကရပါသည။ မမတ႔ ရဟငဂာအမမား မးေလာငေနစဥ ရဟငဂာမားက မးသတရနႀကးစားရာ လထနးရမားက ေသနတျဖင ခနရြယကာ မးမသတႏငရန ေျခာကလန႔ထားၾကပါသည။ ထသ႔ ရဟငဂာအမမား မးေလာငေနစဥ ရဟငဂာအမမားႏင ကပလကတညရေနေသာ ရခငအမမားက မးမကးေစရန မးသတကားမားႏင မးသတ၀နထမးမားက ေရပကဖနးေပးၾကပါသည။

9

“ပ- တရားသးစ ဗလအား ရခငလရမးကားမားမ ဖကဆးေနပ”

ထ႔ေနာက ငါးဖမးစကေလမားျဖင တရားသးစ ျမစကမးနားမ ရဟငဂာတ႔သည စစေတြျမ႕ အေရ႕ဖကကမးရ ေပါကေတာၿမ႕နယပင ဖရကာကၽြနးရ အေနာကရႊ႕ ရဟငဂာေကးရြာသ႔ ဥးတညသြားၾကပါသည။ ထရြာမ ရြာခသားမားသည စစေတြဖကမ ထြကေျပးလာၾကသမားက ႀကဆ၍ မမတ႔၏ ေနအမမားသ႔ တတႏငသေလာက ေခၚေဆာငသြားၾကပါသည။ ညေန ေန၀ငခနတြင ထြကေျပးလာေသာ ရဟငဂာမားႏင ရြာသားမားတ႔သည ေတာငေပၚသ႔တကကာ စစေတြၿမ႕ဖကသ႔ ၾကည႕ေသာအခါ မးေလာငေနေသာ ျမငကြငးက ေတြ႔ျမငခရပါသည။ စစေတြမ ထြကေျပးလာၿပး အေနာကရႊ႕ေကးရြာတြင ခလႈေနၾကသ ရဟငဂာမားသည ေနေရးထငေရး၊ စားေရးေသာကေရး၊ ကနးမာေရး အခကအခ အစရေသာ အခကအခေပါငးစတ႕က ရငဆငခစားလက ရကေပါငးမားစြာ ႀကႀကခ ေနထငခၾကပါသည။ ထအေတာအတြငး မေျပာပေလာကေသာ လေလာကမႈမရေသာ ရကၡာအနညးငယက လကခရရခပါသည။ ထ႔ေနာက အခနကာလ တစလေကာခန႔သ႔ ေရာကရလာရာ ဒကၡသညမားမာ ငတမြတေခါငးပါးမႈဒဏ၊ အခကအခအေပါငး၏ ဒဏမားက ဆကလကခစားႏငျခငးမရပ စစေတြၿမ႕သ႔ျပနသြားရန ဆးျဖတခၾကပါသည။ အေနာကရႊ႕ရြာအနးတြငရေသာ စစတပအား အကအညေတာငးခရာ စစတပက “မငးတ႔ မမတ႔ဖာသာသြားလက သြားႏငေၾကာငး စကေလႏငသြားလင စစေတြၿမ႕က ကပလ႔ ရမညမဟတေၾကာငး လၿခေရးမရေၾကာငး စစေတြအေနာကဖကမ သေခာငးဖကမ ပတ၍၀ငလ႔ရေၾကာငး” ေျပာပါသည။ သ႔ျဖစ၍ (၇-၇-၁၂)ေန႔တြင အေနာကရႊ႕မ စကေလ (၁၁)စးျဖင သေခာငးရြာသ႔ ထြကခြါခရာတြင သေခာငးကမးေျခသ႔ စကေလမားကပစဥတြင ေလတစစးမာ လႈငးဒဏက မခႏင၍ ကမးကပခါနးတြင နစျမပခရပါသည။ ထစကေလတြင လကပါလာသ ရဟငဂာဒကၡသညဥးေရ (၅၄)ဥး ရၿပး၊ လႀကး လငယ သကႀကးရြယအ ကေလးသငယမား အစပါ၀ငကာ ထသတ႔အားလးမာ မရႈမလ ေရႏစေသဆးခရပါသည။ ထေသဆးသမားထတြင စစေတြတကသလ သခၤာဌါနမ လကေထာကကထက တာ၀နထမးေဆာငေနေသာ ရဟငဂာလမ း ဆရာမ ေဒၚခငေရြဆသလညးအပါအ၀င အသကဆးရႈးခရပါသည။ အဆပါ ေသဆးသ ရဟငဂာမား၏ အေလာငးမားက ေရထမ ဆယယကာ ေဒသခ သေခာငးရြာသားမားက သေခာငးရြာတြငပင ျမပႏသၿဂၤလခၾကပါသည။ ထသ႔အသကေသဆးျခငးမရပ စကေလမားျဖင ေရာကရလာေသာ ဒကၡသညမားက သကဆငရာ ဒကၡသညစခနးမားသ႔ ဆကလက ပ႔ေဆာငေပးခၾကပါသည။ ဤသ႔ ရဟငဂာ အစၥလမဘာသာ၀ငတ႔၏ ဒကၡအ၀၀က စာဖတသတ႔ သရေစရနႏင ရငမာ ထပတထပမ ခစားေပးၾကေစလပါသည။

10

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ (၁) ရပကြက- ၿမ႕သႀကးရပကြက

ကၽြနမ၏ အမညက ေဒၚမခငေထြးျဖစပါသည။ ကၽြနမသည စစေတြၿမ႕ ၿမ႕သႀကးရပကြက ေမာငေရြလးလမး အမတ (၁၁) တြင ေနထငကာ ေကာငးဆရာမတစဥး အျဖစျဖင (၁၀-၁၀-၉၁) ေန႔မ စတငကာ ပဏၰားကၽြနးၿမ႕နယတြင စတငၿပး တာ၀န ထမးေဆာငခပါသည။ တာ၀နထမးေဆာငေနစဥတြင ေကာကျဖၿမ႕ ဆရာအတတသငေကာငးတြင သငတနး (၁) ႏစ ကလညး တကေရာကခပါသည။ (၈) ႏစခန႔ ပဏၰားကၽြနးၿမ႕နယတြင တာ၀နထမးေဆာငခၿပး စစေတြၿမ႕ကသရပကြကရ မလတနးေကာငးတြငလညး (၈)ႏစတတ လမးေပါငးစအား ပညာသငၾကားခပါသည။ ယခအခါတြင စစေတြၿမ႕ ၿမ႕သႀကးရပကြက၊ အမတ (၁၉) အစးရမလတနးေကာငးတြင ကြနမ၏တပည႕တပနး ေကာငးသ/သားမားႏငအတ ေအးခမးစြာ ပညာသငၾကားေနေသာ ေကာငးဆရာမတစဥး ျဖစပါသည။ ကၽြနမ၏ခငပြနးမာ ဥးတငေရႊျဖစၿပး ဆငသညတစဥးျဖစပါသည။ (၉/၆/၁၂) ေန႔ ညေနကတညးကပင လမးေပၚတြင ရဟငဂာ တစစတစေယာက ေတြ႔လင ရခငမားက လကသတပါသည။ ကၽြနမတ႔ရပကြကရ ဗလေကာငးကလညး ရခငမားက စတင ခ ႏင ေပါကၿပး ဗလထက ၀ငကာ အပေနေသာ ဗလဆရာ ႏင လကေထာက ဗလဆရာတ႔က လညး လျဖင လကထးသျဖင ေရာငပနးေနခရပါသည။ အမမားကလညး ခႏငေပါကပါသည။ (၁၀/၆/၁၂) ေန႔ နနက မးလငးသညႏင ရခငအၾကမးဖကသမားမားသည (၉/၆/၁၂) ေန႔က ခ ျဖငပစေပါကခၿပး မပကစးပ ကနရေနေသာ ဗလအား (၁၀/၆/၁၂) ေန႔ ေန႔လည (၁၁)နာရတြင ဆငကယတကစ ေမာငးသမား ေအာငမငးမ ဥးေဆာငၿပး ပစြနဒင ေမာငသနး အမတြင လစပါသည။ ထအခနမစ၍ ကၽြနမတ႔က ရစခနးသ႔ အႀကမႀကမ ဖးဆက၍ အကညေတာငးခေသာလညး တစစတစရာမ တ႔ျပနမႈ မရရခပါ။ ၿမ႕သႀကးရပကြက ဥကဌ ဥးေမာငေကာေအာင၏သား ဥးေကာေမာင ေခါငးေဆာငေသာ အဖြ႔က ၿမ႕သႀကးရပကြကရ ရဟငဂာ မဆလင အမမားက လကလျပသပါသည။ (၁၀/၆/၁၂) ေန႔ မြနးတည႕ (၁၂)နာရတြင ဥကဌ၏သား ဥးေကာေမာင၊ ဆငကယသမား ေကာလး (ခ) ႏငႏင၊ ေမာငခင၀ငး၊ ေမာငေႏာငး၊ ဥးေမာငလ ႏင သားမား၊ Tiger ေရခစကလမးမ လငယမား၊ ဥးေမာငထြနး၀ငး၏သား ဂမဘာရ၊ ဥးရေကာသေကာငးေရ႕ မ ဥးစးမငး တ႔ႏင အတ လကသမားမား ဓါး၊ လ၊ လကနကမးစ ျဖင ကၽြနမတ႔၏ ၿမ႕သႀကးရပကြကရ အမမားအား စတင၀ငးရၿပး ကၽြနမ အပါအ၀င ရဟငဂာမားက ဖမးဆးကာ လကနကမားျဖင ခတ၊ျဖတ၊ထး သတျဖတၿပး၊ ကၽြနမတ႔ပင စန၊ ေရႊ၊ လက၀တရတနာမား ႏင ေငြမားက လယၾကပါသည။ ကၽြနမက ထရခငမားအား ကၽြနမသည

11

တငးရငးသား ကမနလမ းတစဥးျဖစၿပး ေကာငးဆရာမတစဥးလညး ျဖစေၾကာငးက ေျပာျပလက ေတာငးပနေသာလညး ထရခငမားက ဂရပငမျပပ “ႏငတ႔က အစၥလမဘာသာကးကြယတ ကလားမားျဖစတယ၊ အကနလးက သတၾက” ဟေျပာဆၿပး ကၽြနမတ႔အား သတျဖတၾကၿပးေနာက ေသၿပဟယဆကာ အမတြငး ႏင အမျပင တ႔တြင ပစထားခပါသည။ ကၽြနမ၏ Mobile Phone နပါတ 09-8501975 ႏင 09-49670737 တ႔က လယထားေသာ ရခငသားမားမာ ယခထကထပင သးစြေနၾကပါသည။ ကၽြနမ၏အမရငအား ရခငသားမားက ငကႀကးေတာငဓါးျဖင လကလခတရာတြင လကက အရးထေအာငအထ ျပတသြားပါသည။ ကၽြနမ၏သားငယ သမးငယမားကလညး ဓါးျဖင လကလ ခတသတရာ မသားစတစဥးမမကန ဒဏရာရရၿပး၊ ကမ တ႔အမမ သကႀကးရြယအ (၂) ဥးျဖစေသာ ေယာကၡမ ႏင ၄ငး၏ ခမးခမကေတာစပသ တ႔မာ ထေနရာတြငပင ပြခငးၿပး ေသဆးသြားပါသည။ ထအေလာငးမားမာ ေဖာကဖကခၾကရပါသည။ ေအာကေဖၚျပပါ ဓါတပမားမာ ကၽြနမတ႔၏ မသားစ၀ငမား ေသဆးဒဏရာရသည႔ ပအခ႕ျဖစပါသည။

ကၽြနမတ႕မသားစအားလး တစဥးမကန ဒဏရာမားျဖင စစေတြေဆးရသ႔ စစတပမ ဥးစးလက ပ႔ေပးပါသည။ ထအခနတြင လထနးရမားလညးရၿပး ၄ငးတ႔ေရ႕မာပင ရခငလမးမား နင ရဟနးပမားပါ ဓါး၊ လ လကနကမ းစျဖင သြားလာေနၾကပါသည။

ဒဏရာမားျဖင လကေသဆးေနေသာ ကၽြနမ၏ ေယာကၡမ ေဒၚႏရဂဟနး။။

ဒဏရာမားျဖင ထမေရာက ျဖစေနေသာ ကၽြနမ၏ သားငယ (သရတငေရႊ)။

ျပငးထန ဒဏရာမားျဖင လက ေမ႔ေျမာေနေသာ ကၽြနမ၏ အစမ (ေဒၚလခငေစာ) (သတငးစာ ကယစားလယ ဥးသနးေမာင၏ ညမ။။

ျပငးထန ဒဏရာမားျဖင ေဆးရသ႔ ပ႔ေဆာငရန ျပငေနေသာ ကၽြနမ ေယာကၤ ား ဥးတငေရႊ၏ တမ မသႏၵာ၀ငး။

12

ထ႔ေနာက ကၽြနမတ႔၏အမ ႏင အျခားရဟငဂာအမမားမ ပငဆငပစၥညးမားက ခကခငးပင ရခငမားက ဆငကယတကစမားျဖင သယယသြားၾကသညမာ တငးျပညတြင အပခ ပသမရ၊ ကယမည႕သမရ၊ တားဆးမည႔သမရ၊ ရခငျပညနယ၏ ေအးခမးသာယာ တးတကစြာ ဓါးျပတက၊ လယက၊ လသတ ေနသမားက မက၀ါးထငထင ေတြ႕ျမငခစားခရပါသည။ ကၽြနမ၏ ႏငငသားစစစေရးကတျပား၊ ကၽြနမ၏ လပသကတစေလာကရရခေသာ စာရြကစာတမးမား ႏင ေငြစဘဏစာအပမားက လညး လယ ဖကဆးလကပါသည။ ကၽြနမ၏အစမမာ ေခါငးတြင ဓါးခတဒဏရာ ျပငးထနစြာ ဒဏရာရရကာ စစေတြေဆးရမ တစဆင ရနကနေဆးရသ႔ ေဆးကသရန ပ႔ေဆာငေပးလကပါသည။ ရနကနတြင ခြစပကသမႈ (၃) ႀကမတတ ျပလပရပါသညဟ ဖနးေျပာဆခကအရ သရခရပါသည။ ကၽြနမ၏တမ (Nursing ေကာငးသ) ကလညး ရခငေတြသတလ႔ ေအာကေမးရး က းသြားခရပါသည။ သလညးပ ရနကနတြင ေဆးကသမႈ ခယေနရပါသည။ ကၽြနမတ႔၏အမတြငပနးခေနေသာ အမနားမ ခေလးတစေယာကမာ အခငးျဖစပြါးေနခနတြင ေၾကာကၿပး ဆငးေျပးသြားရာ ရခငမားက ဓါးျဖင လကလ ခတၿပး၊ လထနးရလကထသ႔အပၿပး တရားသးစမာမးရး တကေလးဆျပး လမလညျပး ေခၚသြားပါသည။ သ႔ကယခ ေထာငထမာဟသရသည။ ယခအျဖစအပကမာအမနတကယ ခစားခရသ တစဥးျဖစပါသည။ စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစစဥ (၂) ရပကြက-ၿမ႕သႀကးရပကြက (၁၀/၆/၁၂) ေန႔ ေန႔လည (၁၁)နာရ ၌ ေရႊျပားရပကြကတြင မးရ႕ေနစဥ ကမ၏ အမေရ႕တြင လေပါငးမားစြာ ဓါး၊ လ၊ လကနက မ းစျဖင ျဖတသနးသြားလာေနၾကပါသည။ ေနာကနာရ၀ကခန႔တြင ပတ၀နးကငမ ရခငအမးသမး တစဥးက ကမတ႔အား ေရာငေနၾကရနေျပာပါသည။ ည (၆)နာရတြင ကမတ႔ ပနးေအာငးေနေသာ ရခငအမမ အမရငက သတ႔ ေၾကာကတယဟဆၿပး အမမ ထြကသြားရန ေျပာဆလာ ၿပး အတငး ေမာငးထတပါသည။ ည(၇)နာရတြင ေနာက ရခငတစအမအား အကအညေတာငးျပး ေျပာငးသြား ပါသည။ ထေန႔က ညမထြကရအမန႔ ထတထားသျဖင မသားစ ကြသြားပါသည။ မသားစထမ (၃)ဥးမာ ညအေမာငထတြင ငကေပာပငမား ၾကားတြင မးစလကေနခ႔ရပါသည။ (၁၁/၆/၁၂) ေန႔ နနက (၄)နာရတြင ကၽြနမတ႔ အမပကသ႔ ကးရနထြကလာစဥ ကေကာငးစြာျဖင မသားစ (၅)ဥးလး ျပနဆေတြ႕ၾကပါသည။ ထအခါ ကမတ႔ ရက အဆကမျပတ ဖးဆက အကအညေတာငးေသာလညး ေရာကမလာပါ။ နနက (၇)နာရတြင ကမတ႔ အမေရ႕ ၌ ရခငတစခ ႕ေရာကရလာၿပး ဆဆၿခမးေျခာကၾကပါသည။ ထ႕ေနာက ကမတ႔ေၾကာကလန႔လာသျဖင အမေနာကဖကမ ရခငအမက ျဖတကးပါသည။ သ႔ေသာ ထအမရငမ လကမခသျဖင ကမတ႔က အမရငအား ခခယယ ေတာငးပနေျပာဆ ၍ (၅)မနစခန႔ ေနပါရေစဟ အကည ေတာငးခခပါသည။ နနက (၁၀း၃၀) နာရတြင ရမား ေရာကလာၿပး ေအာငမဂၤလာရပကြကသ႔ ပ႔ေဆာငေပးခပါသည။

13

14

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ

ရပကြက- ေကာငးတကလမးရပကြက ေန႔စြ-၁၀/၆/၂၀၁၂ အခန-မြနးလႊ ၁၂ နာရ ၅ မနစ

“အၾကမးဖကမႈစတငလႈပရားပ” ရခငအၾကမးဖကအပစ (၃၀၀)ခန႔သည ထးတနးလမးႏင ေအာငထြနးဥးလမး တ႔မ ေကာငးတကလမးရပကြကေန ရဟငဂာ မဆလငအမမားသ႔ လစခြ၀ငေရာကၿပး ရပကြကဗလက စတငၿဖဖကၿပးေနာက ဗလအတြငးမ ပနကာ၊ နာရ ႏင ေကာေဇာလပမား အစရေသာ အဖးတနပစၥညးမားက ယငငကာ ကရအာနကမးစာအပမားႏင အျခား ဘာသာေရးစာအပမား က ဖကစးပစၾကသည။ ၿပးေနာက ရခငအၾကမးဖကအပစ သည ရဟငဂာအမၿခစညးရးမားက ၿဖဖကကာ အမမားအတြငးသ႔ ၀ငေရာကလာၿပး ရဟငဂာမဆလငမားက သတျဖတရနလကရာကာ အမသားမား မရေသာ အမမားမ ပစၥညးမားက ဆြခယငင ဖကဆးၾကသည။ ထစဥ ေၾကာကလန႔တၾကားျဖင အမအခ႕အတြငး ၌ ပနးေနၾကေသာ ရဟငဂာမားမာ လန႔ဖတၿပး တစအမမတစအမသ႔ကးစဥ “စန” ဗြဒယရေရ႕မ ဥးေဇာဟးအာမတအမ အတြငးသ႔ ပနးခလာစဥတြင အခ႕ေသာ ေျပးပနးသမားက ရခငအၾကမးဖကမားမ ေတြ႔ရသြားသျဖင လမးတြငပငအသတခရသည။ ထအထတြင ဥးဟာမတ (ဘ) ဥးအဆက ပနးရဆရာႏင ခငေမာငျမင (ခ)လာလး (ဘ)ဥးေမာငေမာငဘ တ႔မာ အမမ ထြကရနျပငစဥ ရခငအၾကမးဖကသမားမားက ဓါး၊ လ၊ သတတ အစရသည႔ လကနကမားျဖင ခတျဖတအသတခရကာ ပြခငးၿပး ေသဆးရပါသည။ ထအေလာငးမားမာ ေဖာကဖကခခရပါသည။ ထ႔ေနာက ဥးေဇာဟးအာမတ အမအတြငး ပနးခေနၾကသ ရဟငဂာမားက အမအျပငမ ေစာ၀ငးေကာ (စနဗြဒယရအလပသမား) မ “ဒအမထမာ ကလားေတြပနးေနတယ၊ ထြကၾကစမး” ဟေအာရာ အမအတြငးမ ေၾကာကလန႔တၾကား ထြကလာသ ေကာဇငထး (ခ) ဗလခပ အားရခငအၾကမးဖကမားမ ဓါး၊ လ၊ သတတ၊ ျမားစး စသည႕လကနကမားျဖင ရကနကကာ ေကာဇငထး၏ကယေပၚတြင ပါလာေသာ ေငြ (၃)သနးကပ ႏင လကစြပက ရပကြကေန ထမငးဆငရင ေဒၚမေခာ၏ ခငပြနး ဥးေကာသနး ကယတင လယကယငငကာ ေကာဇငထးအား လျဖငထးၿပး ေသလေမာပါး ဒဏရာမားျဖင လမးတြငပစထားခပါသည။ ေကာငးတကလမးရပကြက အပခပေရးမး ဥးလေ၀မ ရခငအၾကမးဖကသမားမားအား ေျပာသညမာ “ ရဟငဂာအမမားက ဖကဆးႏငေၾကာငး သ႔ေသာ မးမရ႕ရနေျပာၾကားကာ ေရာငထြကသြားသည။ (ထသ႔ မးမရ႕ရနေျပာၾကားရျခငးမာ ရပကြကအတြငးတြင ရဟငဂာမဆလငအမမားႏင ရခငအမမားမာ ကပလက ေရာေႏာေနထငၾကေသာေၾကာင မးရ႕ပါက ရဟငဂာမဆလင အမမား အျပင ရခငအမမား ပါ ဒကၡေရာကရမညက စးရမေသာေၾကာင ျဖစပါသည။

ဥးေဇာဟးအာမတ၏ အမအျပငဖကမ ရခငအၾကမးဖကသမားမားက အမအတြငးပနးေနသ ရဟငဂာမားက “မငးတ႔အျပငထြကၾက ဒမာ ရပကြကအပခပေရးမးရတယ၊ မငးတ႔က မသတပါဘး၊ ရစခနးက ပ႔ေပးမာပါ” ဟ ေျပာဆၿပးေနာက အမအတြငးမ ဒတယေျမာကထြကလာသ ဥးကာလေမာငအား ရခငအၾကမးဖကသမားမားအတြငးမ ေစာ၀ငးေကာဥးေဆာငေသာ အဖြ႔မ သတတျဖင ဥးေခါငးက ရကႏကလကရာ ဥးေခါငးခြ ဟကတကကြသြားၿပး ဥးေခါငးအတြငးမ ေပာစစ အရာတစခက လကျဖငစမးမသညဟ ေနာကတြင ေျပာျပခကအရ သရရသည။ ထ႔ေနာက ဥးကာလေမာင၏ လကေမာငးကပါ အလားတရခငမားမ သတတျဖင ရကခ းလကသည။ ထ႔အျပင ႀကးျဖင ခညတတလကသည။ အမအတြငးမ ေနာကထပထြကလာေသာ ရဟငဂာ အမ းသား/သမး (၂၁) ေယာကကလညး ႀကးျဖငတတေႏာငကာ မငးဘာႀကးလမးရ “TOP STAR” ကားေရေဆးခအနးမ ေခာငးတတားေပၚတြင ထငခငးၿပး သတတ၊ ေလးခြ အစရသည႔ လကနကမားျဖင လမဆနစြာရကႏကၿပး ဒဏရာမားျဖင လးလြန႔ေနၾကပါသည။

ထ႔ေနာက မဥမၼာစနးဆသ ရဟငဂာအမးသမးအား ႐ပေတာငရပကြကေန ရခငသား ေဇာသန႔ေအာင (ခ) အာဘး ဆသက သတတျဖင လကအား ႐ကႏကၿပး အေသသတရန ျပငဆငေနစဥ ေနာကထပ ရခငအခ႕ေရာကလာကာ မသတရန တားဆးၿပး ရစခနးသ႔ ပ႔ရန ေျပာသျဖင ရစခနးသ႔ ေခာငးနားလမးၾကားအတငး ထြကလာၾကသည။ ထသ႔ထြကလာစဥ လမး၌ ႐ပေတာင ရယက ဥကဌ ေဟာငး

15

ဥးေကာခငအမနားအေရာက ရဟငဂာအမးသမး မခငမမထြနး လက၌ ကငထားေသာ ေငြ ႏင မတပတငပါ အထတအား ေဇာသန႔ေအာငမ ေတာငးၿပး မေပးလင ဓါးျဖငခတမညဟ ၿခမးေျခာကသျဖင လမးေဘး၌ ခထားခရပါသည။ ထေနရာ၌ပင ေဒၚ႐စခငဆသ ႐ဟငဂာအမ းသမးအား ႐ခငတစဥးမ သတတျဖင ဥးေခါငးက ႐ကစဥ နဖးတြင ထသျဖင နဖးကြသြားရသည။ ထ႔ေနာက ႐ပေတာငလမးအတငး ထြကလာၿပး ရစခနးထသ႔ ေရာကလာခၾကသည။ ထ႔ေနာက ရစခနးအတြငးတြင ေကာငးတကလမးရပကြကမ ဒဏရာရသ ႐ဟငဂာလမ း(၁၁)ဥးက ေဆး႐သ႔ပ႔ေဆာငေပးၿပး ကန (၁၁)ဥးက ေအာငမဂၤလာရပကြကသ႔ ေထာငကားျဖင ပ႔ေဆာငေပးခၾကသည။ “ဒဏရာရသမား၏အက းဆက” ဒဏရာရသမားမ ေကာဇငထး၊ ကဆနန၊ ေစာျမငႏင၊ ေစာျမငေကာ၊ ေစာဟနးေကာ၊ ေကာေကာထြနး၊ ေကာ၀ငးထြနး၊ ဥးလတင၊ ဗလဆရာ ႏရဟေဆာငး၊ ဥးကာလေမာင၊ ေဒၚ႐ဇခင တ႔က ေဆး႐သ႔ ပ႔ေဆာငေပးၿပး ေဆးကသမႈခယေစသည။ ထအထတြင ကဆနနမာ ေဆး႐တြငပင ေသဆးသြားသည။ ေကာဇငထး ဆသအား ေဆး႐မ ဆငးေစၿပး သေကျပငရြာသ႔ ပ႔လကၿပး (၃) ရကေျမာက အၾကာတြင ေကာဇငထးမာ ျပငးထနဒဏရာမား၏ ဒဏေၾကာင သေကျပငရြာတြင ေသဆးသြားခရသည။ “ဖကဆးခရေသာ ေကာငးတကလမးရပကြက ဗလ၏သမငးအကဥး” စစေတြၿမ႕၊ ေကာငးတကလမးရပကြက (ရဟငဂာပါရာ) ရ ဥးပငအမတ (၂၁၄) အကြကအမတ (၂၇) ေျမဧရယာ (၀.၁၄၄)ဧက တြင တညရေသာ ဗလက ဥးစြာပထမ “ရားဟာဆန” အမညရ သေတာစငတစပါးမ (၁၈၆၀)ခႏစတြင စတငတညေဆာကခၿပး၊ (၁၉၂၀) တြင ဟာဂဥးအာမရအာလ (သထညပစညးကနသည) မ မြမးမျပျပငကာ သာသနာေျမအျဖစ အၿပးအပငလဒါနးလက ေျမစာရငးဌာနတြင တရား၀င မတပတငထားၿပး ျဖစပါသည။ ေရးအဆကဆကက ဗလဒါယကာ၏ မသားစမ ဗလက ထနးသမးခၾကၿပး ဒတယကမၻာစစၿပးေနာကပငးတြင ေဂါပကအဖြ႔ျဖင ထနးသမးအပခပလာခသညမာ ယေန႔အထပငျဖစပါေၾကာငး (၁၀/၆/၁၂ ေန႔တြင ရခင အၾကမးဖကသမားမား၏ ဖကဆးျခငးက မခရမအထ) သမငးတင မတတမး၀င ဗလအျဖစ ရပတညလကရခပါသည။

ပ-ေကာငးတကလမးရပကြက (႐ဟငဂာပါရာ)ရ ရခငအစြနးေရာကမား မဖကဆးမက ရေသာ“ရားဟာဆန ဗလ” ပ

16

“တငးရငးသားမား၏ နစနာဆးရးမႈမား” ေကာငးတကလမးရပကြက အတြငးတြင ရဟငဂာမားက ဥးတညလက အၾကမးဖကတကခကခရမႈတြင ရခငမးႏြယစ၀ငမားျဖစေသာ အစၥလာမဘာသာ ကးကြယသ ကမန လမးမား၏ အသက အးအမ စညးစမမားသည လညး ရခငအၾကမးဖကသမားမား၏ တကဖကျခငးက ခခၾကရပါသည။ ဥးေအးေမာင၊ ဥးဘသနး ႏင ဥးဘခ တ႔သည တငးရငးသား ကမနလမးမားျဖစက ယငးမသားစမား၏ ေနအမ (၃) လး ႏင ပငဆင ပစၥညးမနသမတ႔မာ ရခငလမးတ႔၏ ဖကဆးျခငးက မရမလ ခခၾကရပါသည။

17

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ

ရပကြက- ႐ပေတာငရပကြက ေန႔စြ-၁၀/၆/၂၀၁၂ အခန-မြနးလႊ ၃ နာရေကာ

“အၾကမးဖကမႈစတငလႈပရားပ” ရခငသားလအပ (၃၀၀) နးပါးသည ေအာငထြနးဥးလမးအတငး ၀ငေရာကလာၿပး သတတ၊ ဓါး၊ လ၊

ဓါတဆဟယဆရေသာ ဆပးတစခ႕ပါလက ရဟငဂာအမမားက စတငၿဖဖကခသည။ အမထရပစၥညးမားက ေထာလာဂကားျဖင သယထတယသြားၾကသည။

အမတစခ႕တြင ပနးေနၾကေသာ ရဟငဂာမားက ႐ပေတာငရပကြကေန ရခငတစစ လာၿပး “ေဟး အသငတ႔ထြကလာၾက ငါတ႔က မငးတ႔က ရစခနးသ႔ ပ႔ေပးမည” ဟ ေအာဟစေျပာသျဖင ကၽြနေတာတ႔ ရဟငဂာမား ထြကလာသျဖင ရစခနးသ႔ ညေန (၅) နာရ အခနခန႔တြင ေရာကရသြားပါသည။ ၄ငးမ ေထာငကားျဖင ေအာငမဂၤလာရပကြကသ႔ ပ႔ေပးခပါသည။

အၾကမးဖကရခငသားလအပႀကးက ဥးေဆာငသတစခ႕ထမ သသတစခ႕က တငျပထားပါသည။ ဥးေအာငေစာသာ (ၾကယတာရာ လပစစပစၥညးဆင)၊ ဥး၀ငးေမာက (ေရႊရခငေသာကေရသန႔)၊ ဥးထြနးေရႊ (ေမာလပရပကြကအပခပေရးမး)၊ န.တ.လ ဗလမးေစာ၀ငး၊ နယထနးရ ဥးေကာေသာငး ႏင ရတစဥး (ဆငကယတစစးျဖင)၊ ေအာငေကာထး (ဆရာမ စေအးသာ သား)၊ မငးေ၀လႈင (ေမာလပေကာငးေရ႕ ၀ါ၀ါလႈင လဘကရညဆငအနး) အစရသတ႔ ေရ႕ကဥးေဆာငကာ ေနာကလကလ ၂၀၀ ေကာ ၃၀၀ နးပါး ရႏငပါသည။

ဤရပေတာငရပကြကသည အမတ (၁) ရစခနးႏင ကက (၂၀၀)ေကာေလာကပရႏငၿပး ရစခနးအား ဖနးအႀကမႀကမဆကသြယၿပး အကအညေတာငးခေသာလညး ဖးခလကျခငး ခရသည။

ရပေတာငရပကြကအတြငး ေနထငေသာ ရခငမ းႏြယစ တငးရငးသား (အစၥလာမဘာသာ၀င) ကမနလမးမားသညလညး ေျမလန တကခကခခရသည။ ဥးႏေမာင၊ ဥးထြနးႏင၊ ဥးေအးထြနး၊ ေဒၚခငည ႏင ဥးထြနးသာ မသားစ (၅)စ၏ အမ (၅)အမ ႏင ယငးတ႔၏ ပငဆငပစၥညးဟသမတ႔မာ ရခငအၾကမးဖကသမားမား၏ တကခကေခမႈနးျခငးက ခၾကရပါသည။ အၾကမးဖကမႈက းလြနသမား

အၾကမးဖကမႈတြင စစဥညြနၾကားသမားမာ ရပကြကအပခပေရးမး ဥးသနးေရႊ၊ ဥးထြနးေစာ (သဏမဟာ) တ႔ႏငအတ အၾကမးဖကမႈက ကယထလကေရာက က းလြနသမားမာ ေစာ၀ငးေကာ (စနဗြဒယ)၊ ေအာငေကာသနး (အရကဆင) ႏင သားျဖစသ ေမာငေခ၊ ဥးေကာသနး (ထမငးဆင)၊ စးသနး၊ ေအးက၊ ေဇာသန႔ေအာင (အငပါယာ)၊ ဥးေစာျဖ၏သား ကေဇာႀကး၊ ဥးသားသား၏တ တ႔ျဖစေၾကာငး မကျမငသကေသတ႔၏ ထြကဆခကအရ သရရသည။ ထ႔ေနာက ရခငသားအၾကမးဖကသမားသည (၁၀/၆/၂၀၁၂) ညေန ပဒမ (၁၄၄) ေၾကညာၿပး ေနာကေန႔တြင လမရေသာ ရဟငဂာအမမား ႏင မၿဖခေသာ ရဟငဂာအမမားကလညး ဆကလက ၿဖဖကခၿပး ပစၥညးမားက လယကသယထတခၾကပါသည။

18

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ

ရပကြက- ေမာလပရပကြက ေန႔စြ-၁၀/၆/၂၀၁၂

ေမာလပရပကြက၊ ထးတနလမးအတြငးရ ရဟငဂာအမအတြငးသ႔ ရခငအၾကမးဖကသမားမား ၀ငေရာကလာၾကၿပး အမးတခါးမားကဖကဆးကာ အတြငးသ႔ ၀ငေရာကေနစဥတြင အမအတြငး၌ အမသားမားပနေအာငလကရၾကသည။ အမသားတစဥးျဖစသ ဥးေကာတငမာ ေခါငမးထပခ၌ ၀ငေရာကပနးေနစဥ ေၾကာကလန႔တၾကားျဖင ေခါငမးက ေဖါကၿပး ထြကလာသညကျမငေသာ ရခငလစမားက ဆငးလာရန အမန႔ေပးရာ ဆငးလာသည ႏႈငတစၿပငနကရခငမားက ဓါး၊လ၊သတတ၊ပဆန ႏႈငေလးခြ မားျဖငရကနကရာ ဥးေကာတင မာ ၿခထတြင ပြခငးၿပးေသဆးသြားရသည။ ယငးအခနတြင အမတြငကနရေသာ မသားစ၀ငမားအား ရခငမားက ေတြ႔ရသြားၾကၿပးေနာက အမက ရစရာမရေအာငၿဖဖကကာ ေရႊ၊ေငြ၊ရတနာမားႏငေငြမားက ယငငသြားခၾကသည။ ကနအမသားမားက ရခငအၾကမးဖကမားက ၀ငးရကၿပး ေနာက အသရခငအမးသားတစဥး ရစခနးသ႔ပ႔ေဆာင ေပးခသည။ ရစခနးမ ေထာငကားျဖင ေအာငမဂၤလာသ႔ ပ႔ေဆာငေပးခပါသည။ ညေန(၄း၀၀)နာရခန႔တြင ေမာလပရပကြက၊ ပနးၿခလမးရ ရဟငဂာ အမအား အလားတပငၿဖဖကရန ရခငမား စေ၀းေရာကလာၾကၿပး ဥးစြာအမက ေလးခြ၊ေကာကခ မားျဖငပစေပါကခၾကသည။ ထ႔ေနာက အမသားမားက အမမဆငးေပးရန ေၾကြးေႀကာေနၾကသည။သ႔ေသာ အမအတြငး၌ အမသားအနညး အကဥးသာကနခၿပး ထသမားမာ သကႀကးရြယ အမား ျဖစၾကေသာေၾကာင ကယထလကေရာကတကခကမ မျပၾကဘ ရစခနး သ႔သာပ႔ ေဆာငလကၾကသည။ ထအမကလညး ၿဖဖကလကၾကသည။

အၾကမးဖကမတြင ပါ၀ငပတသကသမားမာ- အၾကမးဖကမအားစစဥညႊနၾကားရာတြင န.တ.လ ဗလမး ဥးေစာ၀ငး၊(RNDP) ပါတ ျပညနယလႊတေတာအမတ ဥးေအာငျမေကာတ႔အား လစအတြငး၌ပင ေတြ႔လကရပါသည။ ထ႔ေနာက ေအာငသာလ စကမလကမ ႏင ဇြ စက ပစၥညးအေရာငးဆငမားမ ရခငအၾကမးသမားမား အသးျပႏငရန သထည ပစၥညးမား ၊သတတမားႏင အျခားလကနကမားက ထတေပးခၾကသည။ထေနာက ေမာလပေကာငးအနး ေနထင သ မငးေ၀လင ႏငအျခား ရခင မားမာရဟငဂာအမမားမ ပစၥညးမားက ေမာလပ ဓမၼာရသ႔ သယယစပထားခပါသည။

19

“စစေတြၿမ႕ ေမာလပရပကြက လမးမႀကးတြငရေသာ ဂာေမဗလႀကးအား ျမငေတြ႕ရပ”

“(၇/၉/၁၂)ေန႔က ရခငအစြနးေရာကမားက ဗလႀကးကမးရ႕ရနႀကးပမးစဥ မးေလာငသြားေသာ ဗလႀကး၀ငးအတြငးရ

အမတစအမပ”

20

“ေမာလပရပကြက မငးဘာႀကးလမး၏ ျဖစရပအမန”

(၈/၆/၂၀၁၂) ေန႔ ေသာၾကာေန႔ နနက (၁၁း၀၀)နာရမစ၍ ဗဒၶဘာသာ၀င ရခငလမးမားသည ဓါး၊ တတ၊ လ၊ ေလးခြ တ႔က ကငေဆာငၿပး ဆငကယႏင တစမ း၊ ဆကား၊ ကား၊ တကစ တ႔ျဖင သယေဆာငၿပး မငးဘာႀကးလမးတစေလာက အသြားအလာ လပ၍ လစေနသညက ေတြ႕ရသည။ ကၽြနေတာတ႔ ရဟငဂာမားသည အမထမ အျပင မထြကရပါ။ လမးမာ ရဟငဂာမားက ေတြ႕လင ရခငမားက ျပနာရာပါသည။ ရခငလမးမားသည ယခကသ႔ ေန႔ေရာညပါ လစသြားလာေနၿပး အထးသျဖင အ.လ.က (၂) ေကာငးလမးဆ ႏင ျခေသၤမလမးဆတ႔တြင ေတြ႕ရရပါသည။

(၈/၆/၁၂) ေန႔မစၿပး အစာေရစာ ျပတလတၿပး ငတမြတေနရပါသည။ (၁၂/၆/၁၂) ေန႔တြင မငးဘာႀကးလမးေန ဟာဂဥးမာေမာတဆလတာန အမအမတ (၁၄) ကၿဖဖကျပးအမထမရသမပစၥညးအားလးကလယၿပးသယယသြားခၿပးေနာကအမေအာကထပဂေဒါငမာစားကနပစၥညးတနဖး သနး( ၅၀၀)ေကာဖ႔ေလာကရၿပး၊အမ၏တနးဖးမာသနး (၆၀၀)ဖ႔ရပါသည။ေမာလပရပကြက၊ေအာငထြနးဥးလမးေန၊အမ/အမတ(၄၄)-B.SC ဥးလေမာင ေနအမအား ဖကဆးၿပး အမတြငရပစၥညးအားလးကလညးဖကစးၿပး သယေဆာငသြားသည။ အမ၏တနဖးမာသနး(၅၀၀)ဖ႔ရပါသည။ ေအာငမဂၤလာရပကြက၊ေကာငးႀကးလမးႏင႔ေအာငထြနးဥးလမးေတာင႔ေန အမအမတ- ကက(၁၄၀)အထ(၂) ဥးလေမာငအမအား ဖကဆးၿပး စကအပပစၥညးအေရာငးဆင ကား၀ါပေရာခ႔ရ ပစၥညးမားက သယယသြားသည။ ပစၥညးမား၏တနဖးမာသနး(၁၀၀၀)ရၿပး အမ၏တနဖးမာသနး(၂၀၀၀)ရသည။ (၁၂.၆.၂၀၁၂)ေန႔ နနက(၆း၃၀)အခနတြင ေဂါကရလမးေန (ဘ)ဥးဟာရန႔သား ေမာငခစေဆြ(ခ)မဟာမတဖငဆလ၊အသက-၁၆ႏစႏင(ဘ)ဥးအဘေဘာေကာရသား အဘလဟေဆာငး အသက-၂၅ႏစ တ႔သည စစေတြၿမ႕ေမာလပရပကြက၊လမးမႀကးရ ဂာေမ ဗလႀကးေရေဆာငဆရာမသားစအား ေခၚယရနသြားစဥ ပနးၿခလမးႏင႔ စာႀကည႕တကလမးေဒါငတြင ရခငအၾကမးဖကသမား တစစက ဖမးဆးေခၚေဆာငသြားၿပး မေသမခငး မငးမစရကဆနဆန ရကစကစြာသတၿဖတခသည။ သတ႔ရ႕အေလာငးကလညး ျပနမေပးခပါ၊ ထ႔ေၾကာငးအား သာဘနးလမးႏင မငးဘာႀကးလမးေဒါင ရတာ၀နက ရတပရငးအားတငႀကားခေသာလညး တစစတစရာအေရးယေဆာငရြကေပးမမရပါ။

21

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြားခေသာ ဆပအၾကမးဖကမ ျဖစရပမန ရပကြက-ရႏြယစရပကြက (၉.၆.၂၀၁၂)ေန႔ စေနေန႔ နနကကတညးကပင တတ၊ဓါးမားႏင ေမယလမးတစေလာကလး သြားေနသညက ေတြ႔ေနရပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ရြာသ၊ရြာသားမားသည ရပကြကထမ အျပငသ႔လး၀ထြက၍မရပါ။ ေန႔လညတြင ၿမ႕မေစး၌ အလပသြားလပသည႔ အလပသမားက သတ႔၏အလပရငမားက အမျပနရနလႊတလကသည။ ၎ေန႔ညေနတြင ရခငသားမားသည ေမယလမး၊ဓည၀တရပကြကမာ စရးၿပး အစညအေ၀းလပပါသည။ ၎ေနာက သတ႔သည မကညးၿမငရပကြက၊အကြက(၅)ရ ဗလႏင ရဟငဂာလနညးစမားအား ရကနကသတၾကပါသည။ စေနေန႔(၉)နာရ ေနာကပငး ေမယလမးတစေလာက ဓါး၊တတမားသယယၿပး ဘေမ(လကသမားရြာ)၊ ဘေမ(၀ါယာလာစရြာ)မားက မးရႈးရနသြားမယလ႔ ေအာေျပာေနၾကသညက ၾကားေနရပါသည။ သတ႔သည လမးေပၚတြငသြားလာေနေသာေၾကာင ကၽြနေတာတ႔ ရြာသရြာသားမားသည အမမာ မေနရဘ ဗလၿခနား အမမာ အားလးစေ၀းေနၾကပါသည။ ရဟငဂာရြာမားက မးရႈးၿပးအျပနတြင ”ကလားရြာက မးရႈးႏငခပါတယ” ဆၿပးေတာ ဓါတဆပး မားက တး၍ေအာငပြခေနပါသည။ ကၽြနေတာတ႔သည ေမယလမးတြငေနထငေသာေၾကာင သတ႕၏လႈပရားမႈမားက အားလးျမငေနရပါသည။ ည(၂)နာရေလာကတြင ေသနတပစသမား ၾကားေနရပါသည။ တစညလး မအပဘစးရမစြာႏငေနရပါသည။ တနဂၤေႏြေန႔(၁၀.၆.၂၀၁၂)ေန႔ နနက(၈)နာရ တြင ရခငသားမားသည ယမန႔ေန႔အတငး ဓါး၊တတမား ႏငဆငကယ၊ကားမားျဖင သြားလာေနၾကပါသည။ ကၽြနေတာတ႔၏အမမားတြင တခါး၊ျပတငးေပါကမားက ပတထားရပါသည။ တနဂၤေႏြေန႔ ေနလည(၁)နာရခြတြင ကၽြနေတာတ႔၏ရြာရ တစခ႕အမမား က မးရႈးၿပး တစခ႕ အမမားက ၀ငေရာကဖကဆးၾကသည။ကၽြနေတာတ႔ ရြာသရြာသားမားသည ဗလအနးတစ၀ကမာ ရသညအမမားတြင ခးေနၾကပါသည။ကၽြနေတာရြာတြင လဥးေရ(၃၀၀)ရပါသည ၎ထတြင မနးကေလးႏငကေလးငယ မား (၂၀၀)ေကာေလာကရပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ ရႏြယစရပကြကမ ရဟငဂာလမးမားသည အမမားက မးရႈး၊ဖကဆး ခရသျဖင သြားစရာ ေနစရာမရ၍ ဗလၿခထတြင ေနၾကရပါသည။ ရႏြယစရပကြကမ ရဟငဂာမားက ေလးခြ၊ျမားဆးမားႏငပစ၍ ဓါးမးျဖငခတ၍ၿပး ၀ငလာၾကပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ရြာက ေလးဘကေလးရက ရခငသားမား၀ငလာၿပး ဗလႏငဘာသာေရးစာသငေကာငးက မးရႈးခၾကပါသည။ တစဆကတညးမာ ဗလၿခထရဆငမားကမးရႈးခၾကပါသည။ မးရႈးၿပးအတနၾကာေသာအခါ ရမားေရာကလာၿပး“မးရႈ႕ၿပးလငျပနေတာ”ဆၿပး ရခငမားက အသာေလး ျပနခငလကသည။ ကၽြနေတာတ႔သည ရမားေရာကလာၿပျဖစ၍ အားကး ရမညထငခပါတယ။ ဤသ႔ျဖစမလာခပါ။ ရမားသည ကၽြနေတာတ႔ရြာသားမားက ေသနတႏငခနထားခပါသည။ ၎အခနတြင မးေနေလာငေနသည႔ ဗလ၊ဘာသာေရးေကာငးႏင ဗလထရဆငမားက မးမၿငမးႏငေအာင ရမားကေသနတမားျဖငတားထားပါသည။ မၾကာမ မးသတကားေရာကလာၿပး မးမၿငမးဘ ဒအတငးၾကည႔ေနပါသည။ ၎အခနတြင ရမားေရာကလာၿပး ရပမရပဖ(၅)ဥးကေခၚၿပး အနညးငယေမးျမန၍ ၎ညတြင လၿခေရးခေပးမညဟ ေျပာခပါသည။၎ညမာပင ပဒမ(၁၄၄) ထတထားသညျဖစ၍မပကဆးေသာ အမသားမားက ကယအမကယသြားေနၾကၿပး ပကဆးသြားေသာ အမသားမားသည ဗလၿခအနးအနား မာရသည႔ အမမားတြငသြား အပခၾကပါသည။ (၁၁.၆.၂၀၁၂)နနက(၈)နာရတြင ကငးေစာငလၿခေရးမားျပနၿပး မလာေတာပါ။ ၎အခနတြင ေမယလမးေပၚတြင ရခငသားမားသညလကနကမားကငေဆာင၍ သြားေနသညက လၿခေရး ၀နထမးမားက အေရးယမ မရပါ။ ရစခနးက စးရမစတျဖင ဖနးဆကေသာလညး ဖနးမကငပါ။ (၁၁.၆.၂၀၁၂)ေန႔ ေနလညး(၁)နာရ အခနေကာေလာကတြင NGO ၀နထမးဥးေကာလေအာင၏ ေနအမ ကဖကဆးလကၾကပါသည။တစခနတညးမာပင သငးဆရာ သနးေအငမ ဥးေဆာင၍ ရခင အၾကမးဖကသမား မားႏငရြာထသ႔ ၀ငေရာကၿပး တတ၊ဓါး၊ေလးခြမား ကငေဆာငကာ တကခကဖကဆးခပါသည။လၿခေရး ရသား မားသည ႀကတငသလကႏငလၿခေရးခ မေပးဘတမင ဖနတးလပခသညကေတြ႔ရပါသည။

22

သတ႔၏လပငနးၿပးစး၍ ခနကကထားသည႔ အေလာက လၿခေရးရမား ေရာကလာျဖင ကၽြနေတာတ႔သည ဗလၿခထသ႔ လကေျမာက၍ ၀ငလာၾကပါသည။၎ေန႔ညေန႔(၄)နာရတြင လႏစေယာကလာၿပး လၿခေရးတပသားမားက ေခၚသြားပါသည။ ၎ညတစညလး ဗလၿခထတြင အစာငတ၍ မးလငးသညထ မအပဘေနခရပါသည။ (၁၂.၆.၂၀၁၂)အဂၤါေန႔တြင ရခငျပညနယ ၀နးႀကးခပႏငျပညထေရး၀နႀကး၊ အျခားအဏာပငမား ေရာကလာၿပး ေမးျမနးၿပး ဆန(၃)အတ၊ မာမးေခါကဆြ (၃)ဖါ ေပးအပကာျပနသြားခပါသည။ မြနးလြ(၂)နာရေကာေလာကတြင စစတပမတပရငးမႈးႀကးက ရြာသရြာသားမားက သေခာငးသ႔ သြားရန အဆငသငလပထားရနေျပာပါသည။ ထအခနတြင နာဇရြာက မးရႈးလကေသာေၾကာင စစေတြၿမ႕ထက၀ကေလာက မးခးမားျဖင ေမာငမကေနသညကေတြ႔ရပါသည။ မၾကာမ စစတပကားမားေရာကလာၿပး လမားက ကားေပၚတကခငးစဥ အထပတစထပဘယရမညဟ ထရြာမ ရဟငဂာလမးမားက ေျပာပါသည။ စစတပအမန႔အရသြားရေသာလညး မမေနရပကြက၊ အမၿခေျမ၊ ဗလ မားက စြနခြါ ထားခရေသာေၾကာင အလြနစတမေကာင းျဖစမပါသည။ မးစကလမးဆနားေရာကခနတြင ကားေပၚမ ကတရာလမးမာေပၚတြင နာဇရပကြကမလာေသာ ရဟငဂာမားထမ လၿခေရးရသားမားက ပါလာေသာပစၥညးမားက လယထားၿပး ေနပကက ထတြင ထငခငထားသညကေတြ႔ရသျဖင ျပညနယအဏာပငမားသည လသားခငစာနာမကငးမသညက ေတြ႔ရပါသည။ လမးတေလာကလးတြင စစေတြၿမ႕ေပၚမရဟငဂာမား မးေရထတြင ဥးတညမသြားေနသညက ေတြ႔ရပါသည။ သေခာငးေကးရြာတြငကၽြနေတာတ႔ကခ ေပးၿပးထြကသြားပါသည။

“ပ - ရႏြယစ ဗလ၀ငးအတြငး ရတပဖြ႔မ ၀ငေရာကကာ ရဟငဂာမားက ကးေကာစြပစြေနပ”

23

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ

ရပကြက- မကညးၿမငရပကြက၊ အကြက (၄)

၁၀/၆/၂၀၁၂ ေန႔ မြနးလြ (၁း၄၅) နာရအခနတြင ရခငလအပ (၅၀၀) နးပါးခန႔တ႔သည မကညးၿမင အကြက (၄) ရ ရဟငဂာရြာအား အရပ (၄)မကႏာမ ၀ငးရကာ မးရ႕ဖကဆးရန ၀ငေရာကလာခၾကပါသည။ ထရခငလအပစသည ရတပရငး (၁၂)၏ အကာအကြယ က ေကာေထာေနာကချပလက မကညးၿမငအကြက (၄) ရ ရဟငဂာရြာအား အေရ႕ဖကအပငးမ ဥးရလာမနေနအမ ႏင ဥးမာလတ အမတ႔အား စတင တကခကဖကဆးလက ၀ငေရာကလာခပါသည။ ထ႔အျပင ရြာေတာငပငးမ ဥးအဆပ ႏင ေဒၚႏရဂနး ေနအမတ႔အားလညးေကာငး၊ ရြာအေနာကပငးမပါ ၀ငးၿပး ၀ငေရာကလာၾကကာ ရြာအလယပငးတြငလညးရေသာ ဗလေကာငး ႏင ဘာသာေရးစာသငေကာငးတ႔ကပါမကန မးတငရႈ႕ကာ တကခက ေခမႈနး ဖကဆးလကၾကရာ အဆပါ ရခငရပကြကမား၏ ၀ငးရတညရလကရေသာ ရြာဟငဂာရြာမာ နာရပငးအတြငးမာ မးေလာငျပငအျဖစ အသြငေျပာငး ကနရခပါသည။ ထသ႔ အၾကမးဖကတကခကေနစဥအတြငးတြင ရဟငဂာရြာသားမားမာ ရြာေျမာကပငးတြငရေသာ နာဇရပကြကဖကသ႔ ထြကေျပးခလႈရန ၀ငေရာကလာၾကပါသည။ အဆပါရခင အၾကမးဖကအပစသည မကညးၿမင ရဟငဂာရြာအား ျပားျပား၀ပႏငးေခကာ ေျမာကပငးရ နာဇရပကြကကပါ ဆကတက ထးေဖါကကာ မးရ႕တကခကခၾကပါသည။ အဆပါတကခကမႈေၾကာင မကညးၿမငအကြက (၄) ရဟငဂာရြာမ အမေျခေပါငး (၂၅၆)အမ ပကစး ဆးရးခရကာ ဗလ၀တေကာငး (၁) ေကာငး ႏင ဘာသာေရးစာသငေကာငး (၁) ေကာငးတ႔လညး ပကစးခရပါသည။ ဤတကခကမႈတြင ျပငပရခငလရမးကား အပစတစစအပါအ၀င မကညးၿမငရပကြကမ ဥးေဆာငညြနၾကား ပပးေပးသ ရခငလအပစမားမာလညး ေအာကတြင ေဖၚျပထားသည႔အတငး ျဖစပါသည။

စစေတြျမ႕ ေလယဥကြငး လမးခြဆ အ၀ မကညးၿမင ရပကြက တြငရေသာ ဗလပ (ရအတြခငမားကဗလ၏ အတြငးပငးကသာ ဖကဆးၿပး အျပငပငးကမ ပညာသားပါပါ ခနထားခၾကသည။

စဥ အမည စဥ အမည ၁ ဥးဘတင ၁၀ လထြနးဥး ၂ ညေမာင ၁၁ ခငေမာငသနး (ရတပၾကပႀကး) ၃ ေမာငေဇာ ၁၂ ဥးခငေမာင

၄ စးစး ၁၃ ေမာငသနးထြနး ၅ လေမာင (၁) ၁၄ လေမာင (၂) ၆ ေရႊေမာင ၁၅ ညေခ ၇ နန ၁၆ ေမာငဘ၀ငး (သား) ၈ ေမာငသနးလႈင ၁၇ ေကာေကာ၀ငး ၉ သနးထြနးေခ ၁၈ စေရႊေမာင

24

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ ရပကြက- ကနတနးရပကြက၊ ၁၂/၆/၁၂ ေန႔ ေန႔လည (၁) နာရခန႔အခနတြင အေနာကဖက စကျပငတြငးရ ရဟငဂာအမေျခမားအားလး အၾကြငးမ မးရ႕ခခရပါသည။ ၁၂/၆/၁၂ ေန႔တြင ရခငပတ၀နးကငႏင ပးတြလကရေသာ လမးၾကားတြင ေဒၚေရြမ၏အမမအပ အျခားရသည႕ အမေျခမားအားလး အၾကြငးမ မးရ႕ခရပါသည။ ဗလအေနာကဖကလမးၾကားတြင ရေသာ ဥးေအးထြနးႏင ေဒၚဘာႏတ႔၏ အမမားမအပ ကနအမေျခမားအားလးတ႔မာလညး မးရ႕ခရပါသည။ ဗလတည႔တည႔ အေရ႕ဖကလမးၾကားတြငရေသာ အမေျခမားအားလးမာလညး မးရ႕ခရပါသည။ ၁၈၈၁ ခႏစတြင တညေဆာကခေသာ ဗလေကာငးသည ဗလ၏ေရ႕မကႏာၾကမးျပငအမးမာ မးထပါသြားၿပး ဗလေကာငးအတြငးမ ကနအနကမးစာအပမား၊ ပနကာ၊ အသခ႕စက ႏင ဘာသာေရးစာအပမား မးရႈ႕ခရပါသည။ စစေတြၿမ႕ ကနတနးရပကြက ခငးပလမးရ အာရဗတကသလ ေကာငးေတာႀကးသည ႏငငေတာအစးရထတြင တရား၀ငမတပတငထားၿပး ၁၉၅၁ ခႏစတြင တညေဆာကခေသာ စစေတြၿမ႕ရ အာရဗေကာငးႀကး တစေကာငးျဖစပါသည။ အဆပါေကာငးအား ထေန႔တြင လထနးရတပသား တစဥးမ ေလာငခာျဖငပစခတကာ မးေလာငတကသြငးခပါသည။ အဆပါ အာရဗေကာငးႀကးအတြငးမ အစၥလမဘာသာတ႔၏ အထြတျမတဆး ကရအာန ကမးေတာျမတ စာအပေပါငး (၇၀၀) ႏင အျခား ဘာသာေရး ကမးစာအပႀကးေပါငး (၁၉၀၀)ခန႔ တ႔မာ မးေလာငကၽြမးသြားခရပါသည။

“ပ- ကနတနးရပကြက ခငးပလမးရ မဒၵရာဆာ (အာရဗ တကသလ) ရခငမား လကခကေၾကာင မးေလာငကၽြမးၿပး ကနခပ။”

25

“ပ- ကနတနးရပကြကရ ဗလက ရခငမား မးရ႕သျဖင မးေလာငကၽြမးၿပးကနခပ”

26

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ ရပကြက- ေကာငးႀကးလမးရပကြက(ေခၚ)ေဇာလတာခါနာ ေကာငးႀကးလမးရပကြကတြင ရခငမား မးမရ႕မအခနတြင အျခားၿမ႕ရြာမားမာ ရဟငဂာမားကသတ အမမားက မးရ႕၊ ဗလမားက ဖကဆးေၾကာငး သတငးရရေသာေၾကာင ေကာငးႀကးလမးရပကြကရ ရဟငဂာ ရြာသရြာသားမားအားလး အလြနေၾကာကရႊ႕ၿပးညမအပႏငပ (၄-၅)ရက ေနခရပါသည။ (၉/၆/၁၂)ေန႔ ဘေမအပစတြင ရဟငဂာမားအား သတျဖတ မးရ႕ေနသညက သတငးရၿပးေနာက ေနာကတစေန႔တြင ေကာငးႀကးလမးရပကြက အပခပေရးမး ႏင အျခား ရပကြကလႀကး ရခင (၂)ဥးတ႔မ လာေရာကကာ ရခငမားအား ကၽြႏပတ႔ တာ၀နယေၾကာငးႏင ခငဗားတ႔ ရဟငဂာေတြက ခငဗားတ႔ လႀကးေတြကတာ၀နယပါ ဆၿပး ေျပာသြားခပါသည။ ထ႔ေနာက ရခင ႏင ရဟငဂာတ႔ ၾကားမ လမးတြင ဘား၀ါယာႀကးႏင တားဆးၿပး ရဟငဂာမား၏ အသြားအလာက ပတဆ႔ခပါသည။ (၁၁/၆/၁၂)ေန႔ နနက ၁၁ နာရ အခနတြင ယခင ဘဂၤလားေဒခႏငငတြင ေနထငခသ ရခငလမး ဥးဘာရး ၏အမတြင ရခငသားအမားအျပားက ေခၚေဆာငလာၿပး စေဆာငထားခပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ရဟငဂာအမမားအနးတြငေနထငၾကေသာ ရခငအမားစမာ ဘဂၤလားေဒခႏငငမ ခး၀ငေနထငၾကသမား ျဖစၾကပါသည။ ေနာကေန႔ (၁၂/၆/၁၂)ေန႔ နနက ၈ နာရ ခန႔တြင ရပကြက အပခပေရးမး ဥး၀ငးေမာင ႏင အတ အျခားရခငလႀကးမားျဖစေသာ ဥးျမသာ၊ ဥးဘစန၊ ဥးေမာငျဖ၊ ေဒၚလ၀ငး၏သားတ႔ ဥးေဆာငၿပး ရပကြကထသ႔ ရခငအၾကမးဖကသမားမားအား ေခၚယလာကာ ကၽြနေတာတ႔ ေကာငးႀကးလမး ရဟငဂာရြာထသ႔ ဓါး၊ တတ၊ ျမားစး မားျဖင ၀ငးထားကာ ေန႔လည (၁)နာရခြ အခနတြင ေပါကကြေစေသာ လကနကမားႏင စတငမးရ႕ခပါသည။ ရခငမားက ကၽြႏပတ႔က ယခကသ႔ မးရ႕မညဟ လး၀ မေမာလငခပါ၊ အဘယ႔ေၾကာငဆေသာ ရပကြကအပခပေရးမး ႏင အျခား ရခငလမ းမားက သတ႔ကယတင တာ၀နယေၾကာငး ေျပာထားချခငးေၾကာငျဖစပါသည။ ရြာကမးရ႕ၿပးေနာက ရြာမ လအ (၂)ေယာကက လညး ရကသတထားခၾကပါသည။ ထလအမားမာ ေနာကပငးတြင ေဆးကသမႈမခရပ ေသဆးသြားခၾကရပါသည။ ထအၾကမးဖက မးရ႕မႈေၾကာင အမေျခ (၁၇၂) အမ မးေလာငကၽြမးဆးရးခရပါသည။

27

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈ ျဖစရပမန ျဖစစဥ ရပကြက- စကရစ (နာဇ) ရပကြက။ စစေတြၿမ႕တြင (၈/၆/၁၂)ေန႔မ စတင ျဖစပြါးခေသာ ဆပအၾကမးဖကမႈတြင တစေျဖးေျဖးအခနျမင ကးစကလာရာ (၁၁/၆/၁၂)ေန႔တြင နာဇရပကြကသ႔ ကးစကလာပါသည။ နာဇရပကြကတြင ေျမာကပငး၊ ေတာငပငး ဟ ၍ ႏစမးရၿပး အကြကအားျဖင (၁) မ (၁၂)ထရပါသည။ (၁၁/၆/၁၂)ေန႔ နနက (၉)နာရတြင မကညးၿမင ႏင ဓည၀တ ရပကြကၾကား ေမယလမးေပၚ၌ ရခငအၾကမးဖကသမား (၃၀၀)ခန႔ စရးကာ (၁၁း၀၀)နာရတြင ဓည၀တရပကြကသ႔ ၀ငလာခပါသည။ မြနးတည႕ (၁၂)နာရတြင ထရပကြကမ လဆးေခါငးေဆာင ဗလသနးေရႊဟေခၚေသာ ပဂၢလမ ေလာစပကာျဖင ရခင ရပသရပသားမားအား ေဆာၾသသညမာ “တစအမက တစေယာကစ ထြကၾကပါ၊ ဧည႕သညမားက အားေပးၾကပါ” ဟ ၍ ႏးေဆာခပါသည။ ၄ငးေန႔လည (၂)နာရတြင ကနသညလမးေပၚရ “မာရကာဇဗလ” က လထနးတပမား ၀ငးရထားၿပး ထဗလ၏ အေနာကဖကရ ဗဒၶဘာသာ ဘနးေတာႀကးေကာငးမားျဖစၾကေသာ “သရဖေကာငး၊ မငးေကာငး၊ ဓမၼရာဇေကာငး” တ႔မ ဘနးေတာႀကးမား ႏင ဓည၀တရပကြကမ လဆးမားမား တ႔က ေလာငစာသးလကနကမား ႏင အျခားလကနကမားျဖင တကခကလာၿပး မးရ႕ခပါသည။ နာဇရပကြကမ ရဟငဂာမားက မးၿငမးသတရန လာေရာကခေသာအခါ လထနးတပသားမားက ေသနတျဖင ပစသတသျဖင ရဟငဂာအခ႕ေသဆးကာ လအမားစ ဒဏရာရခၾကပါသည။ “မာရကာဇဗလ” က မးရ႕ေနစဥ ဗလထရ ကရအာနကမးျမတမားႏင အျခားဘာသာေရးစာအပမားက လမးမေပၚသ႔ထတကာ ဆတၿဖ ဖကဆး မးရ႕ခၾကပါသည။ ဗလႏင ဆကစပတညရေသာ ဆငတနးကလညး မးရ႕ခၾကပါသည။ မးမေလာငခပကနခေသာ ဗလ၏ အပနရကလညး ထခြရကႏကဖကဆးခၾကပါသည။ “မာရကာဇဗလ” ႏငေရ႕ဆငလမးမေပၚရ အမမားက တစအမၿပးတစအမ စနစတက မးရ႕ခပါသည။ ၄ငးေန႔ ေန႔လညတြင တစခနတစၿပငတညး နာဇေတာငပငးရ အေနာကဗလကပါ ဓည၀တရပကြကမ ရခငသားမားႏင လထနးတပမား ပးေပါငးကာ ဖကဆး မးရ႕ခၾကပါသည။ ရဟငဂာမဆလငမား ခခရနႀကးစားေသာလညး လထနးမားက ေသနတပစမႈေၾကာင မခခႏငခပါ။ ၄ငးဗလႏင ဆကစပတညရေသာ အမေျခမားက စနစတစက မးရ႕ခပါသည။ ၄ငးေန႔တြင မးရ႕ခရေသာ အမမားမ ရဟငဂာဒကၡသညမားမာ နာဇ အ.လ.က (၁) ေကာငးသ႔ ထြကေျပးတမးေရာငခရပါသည။ (၁၂/၆/၁၂)ေန႔ နနက (၉)နာရတြင ၿမ႕နယအပခပေရးမး ဥးေဆာင၍ ျပညထေရး ဒ၀နႀကးႏင ေတြ႕ဆရနဆၿပး ရပမရပဖ (၅)ဥးက ေခၚေဆာငၿပး ေအာငမဂၤလာရပကြကမ (၅)ဥးကပါ ပးေပါငးကာ ဗႏၵလရပသာသ႔ ေခၚေဆာငၿပး ေတ႔ြဆခပါသည။ ျပညထေရးဒ၀နႀကးမ ၾသ၀ါဒခယၿပး နာဇ အ.လ.က (၁) ေကာငး ၌ရေနေသာ ဒကၡသညမားကေတြ႔ဆရန လာေရာကခပါသည။ ထ ျပညထေရး၀နႀကး၊ ျပညနယ၀နႀကးခပ၊ တငးမးတ႔ အားလးပါ၀ငေသာအဖြ႕သည အ.လ.က (၁) ေကာငးသ႔ ေရာကလာေသာ အခနတြင ရခငအၾကမးဖကသမားမားသည စကရစနာဇၤ အကြက (၁၁) တစခလးက မးရ႕ခပါသည။ လႀကးမားအားလး မကျမငကယေတြ႔ ျဖစပါသည။ အကြက (၁၁) ႏင ဆကစပ၍ အကြက (၉) အကြက (၈) တ႔က ဓည၀တရပကြက၊ ကသရပကြက တ႔မ ရခငအၾကမးဖကသမားမား ပးေပါငးကာ စနစတစက မရ႕ဖကဆးခပါသည။ ထ႔ေနာက ကနသညလမးေပၚရ နာဇေစးကလညး ဆကလကမးရ႕ခပါသည။ မးမေလာငပကနရခေသာ ေနအမအေဆာကအဥးမားထမ ဥစၥာပစၥညးမားက လထနးမား ဥးေဆာငကာ ပထမအႀကမတြင ရခငသားမားက ထတယ ယငငသြားၿပးေနာက ဒတယအႀကမတြင စကရစ အေနာကဖကရ မရမာႀကးမားက ထတယခပါသည။ မးမေလာငပကနရခေသာ စကရစ အကြက (၁) ႏင(၁၀) ရ ရဟငဂာအမမား ႏင ဗလမားက (Bulldozer) စကယႏရားမားက အသးျပကာ လး၀ အရာမကနေအာင ၿဖဖကခပါသည။ ထအခနတြင နာဇေျမာကပငး အကြက (၄) သခႋႋငးေဟာငး ႏင ကပလကရေသာ ဘနးႀကးေကာငးမား၌ ႀကတငစရးေရာကရေနေသာ ရခငအၾကမးဖကသမားမားႏင ဘနးႀကးေကာငးမားက လၿခေရးယထားၾကေသာ လထနးမားသည နာဇ အကြက (၁) ႏင (၄) တ႔က ခတက တကခကခၾကပါသည။ ေၾကာကလန႔ေနၾကေသာ ရဟငဂာမားက စစေတြ အေနာကဖကပငးသ႔ ဆငးၾကရန ႏငထတၿပး “အသကကငမလား၊ ပစၥညးကၾကည႕မလား”

28

ဟ၍ ေျပာေသာေၾကာင ထြကေျပးခၾကရပါသည။ ထသ႔ ထြကေျပးေနစဥတြင ရခငအၾကမးဖကသမားမားက လကနကမားျဖင တကခကၾကသျဖင ရဟငဂာအေတာမားမား ေသဆးခၾကပါသည။ ထသ႔ စတႀကက လသတေနေသာ ရခင အၾကမးဖကသမားမားက လထနးရမားက ဟန႔တားျခငးလး၀မျပပ လကပက ရပၾကည႕ေနၾကပါသည။ စကရစရပကြကတြင တညရခေသာ အမေျခ၊ လဥးေရ၊ ဗလ ႏင အာရဗ ဘာသာေရးေကာငးမား အမေထာငစ - ၃၃၅၃ စ အမေျခ - ၂၉၁၁ လဥးေရ - ၂၁၅၄၅ ဥး ဗလ၀တေကာငး - ၁၈ ေကာငး မးရ႕ခရဗလ - ၁၀ ေကာငး အာရဗမလတနးေကာငး - ၉ ေကာငး အာရဗတကသလေကာငး - ၁ ေကာငး

စစေတြၿမ႕ နာဇရပ မဆလင သခႋငးေဟာငး အတြငးရ သမငး၀င ေဖါကခေတာလဗလ (ေခၚ) မဆာေဒ၀န ဗလ (ဖကဆးမခရမပ)

29

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြားခေသာ ဆပအၾကမးဖကမ ျဖစရပမန ရပကြက- အေနာကစျပရပကြက စစေတြၿမ႕နယ အေနာကစျပရပကြက ျဖစစဥမာ ၂၀၁၂ ဇြနလ ၁၀ရကေန႔ ေန႔လည ၂း၀၀အခနတြင စတငပါသည။ ဤ ရပကြကသည အမေျခ (၃၇၅)စ လဥးေရ(၁၇၀၀)ရေသာ ရပကြကျဖစပါသည။ ပထမဆး (၂)နာရ(၁၀)မနစအခနတြင အေနာကစျပလမးႏင ဘာဆရာသြားလမးက ရခငအၾကမးဖကသမားမား လာၿပး လမးပတထားလကပါသည။ ရခငသား လမားစ၀ငလာၿပး ဗလထသ႔၀ငပါသည။ ပထမဆး အၾကမးဖကမက ဥးေဆာငလာသမားမာ (၁)ဥးသာထြနး (၂)ေမာငသနး၀ငး (၃)ဥးငမသား (၄)ဥးစးညႊန႔ (၅)ဥးသနးဥး တ႔ ငါးေယာက ဥးေဆာငလာၿပး တတ၊ဓါး၊လ၊ေလးခြ ႏငျမားဆး မားႏင ေပါကကြေစေသာ ဓါတဆပး ႏင ဓါတဆပလငး မား ကငလာၿပး ဗလသ႔၀င၍ ကရအာနကမး စာအပမားကမးတကၿပးေနာက ဗလကမးရးခပါသည။ ၿပးေနာက ေျမာကစျပႏင အေနာကစျပႏစရြာက ရခငအၾကမးဖကသမားမား၀ငလာၿပး လေနအမမားက မးရးပါသည။ မးေလာငကၽြမးေနေသာ ဗလႏငေနအမမားက မးၿငမသတရနသြားစဥ လၿခေရး ရမားကေသနတ ႏငပစသျဖင ကၽြနေတာတ႔သညမးၿငမႏငပ ျပနလာခရပါသည။ မးေလာငကၽြမးေနစဥ ထြကမေျပးႏင၍ ကနခေသာ ကေလးမား၊ မနကေလးမားႏငသကႀကးရြယအးမားက ကၽြနေတာတ႔ေရတြင ဓါးျဖငခတသတၿပး မးထသ႔ ပစခခပါသည။ ကၽြနေတာရြာသရြာသားမာသည ေနာကဆးတြငမခ ႏႈင၍ ဘာဆရာဖကသ႔ေျပးလာသည႔အခနတြင ၀နႀကးမား အမရာၿခထမ လၿခေရး ရမားက ၿခစညးရးေသးေသးကေန ေသနတႏင ပစသျဖငလႏစေယာက ဒဏရာရပါသည။ (၁)အဒဆလာမ ေပါငတြင ဒဏရာရ (၂)ေမာငခင၀ငး(ခ)ဘာခာ လကတြငဒဏရာရပါသည။ ၎ညတြင (၈း၀၀)တြင ေစာလမ ႏငမဟာမဒါတ႔ ႏစေယာကေျပး၍ ဘာဆရာသ႔ ၀ငလာပါသည။ သတ႔ႏစေယာကထြကဆသညမာ-ဟာမဒါက ရခငအၾကမးသမား ႏစေယာကက မဒနး ကငႀကေနသည႔ အခနမာ ေစာလမေရာကလာ၍ ဟာမဒါ လြတသြားပါသည။ ရခငအၾကမးဖကသမားႏစေယာကက ေစာလမးက ဓါးထးေသာ ဒဏရာ(၃)ခကရပါသည။ ေစာလမႏင ဟာမဒါတ႔၏ မကစေရတြင ကေလးမားက ဓါးႏငခတၿပး တစခ႕တစ၀ကက မးရး တစခ တစ၀ကက ပးထားပါသည။ မနးမႀကးႏငေယာကား(၈)ေယာကကဓါးႏငခတၿပး ပထားသညဟ ေျပာပါသည။ လႀကးႏငကေလးအပါအ၀င(၁၄)က ရာမေတြ႔ေသးပါ။ ရခငအၾကမးသမားမားႏင ျပညနယအစးရက အေလာငးမားကေပကဖကလကပါသည။ခဏၾကာေသာအခါ ညေန(၄း၀၀)နာရအခနတြင အေနာကစျပ အမျဖေတာ အႏပခနး ပငရင ဥးေဆာငၿပး ရခငအၾကမးသမား အေယာက(၂၀)ႏငလာေရာက၍ ဥးေဆြေယာအလာမအမႏင ဥးေဆာေလမာနအမတ႔က ဆကလက မးရးခပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ ရဟငဂာလမ းမားက လညး ဓါး၊လ၊တတႏင လကၿပးသတခပါသည။ထ သနးေရႊ ဥးေဆာငေသာ အဖြသည(၅)ရကျခား (၁၀)ရကစလာၿပး ရဟငဂာလမး မားကၿခမးေၿခာကခပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ အေနာကစျပ ရြာသားမားအားလး ပစၥညးဥစၥာမား၊အ၀တအထည ေသတာမား၊ ေရြ၊ေငြမား အားလးက ရခငသား အၾကမးဖကသမားမားက လယသြားခပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ အေနာကစျပရြာသားမားက ရခငအၾကမးဖကသမားမားက ရကစကစြာသတျဖတ မးရး ၊လယက၊ဓါးခတသတျဖတသည႔ျဖစရပမနက အေကာငအထညေဖာေပးပါရနႏင တရားခမားက အေရးယ ေဆာငရြကေပးပါရန ရြာသရြာသမားက အသနား ခတငျပအပပါသည။

30

“စစေတြၿမ႕၊အေနာကစျပရပကြကမ ရခငမား၏ လကခကေၾကာင မးေလာငကၽြမးေနေသာ ဗလပ”

31

စစေတြၿမ႕ ယခငအေရ႕စျပရပကြက အတြငးတြငရေသာ “ဗဒၵရမကန” သေတာစင ဗဒၵရရား ေဆာကလပခေသာ ဗလ ႏင ထသေတာစင တရားကငခေသာ ေနရာမား (ယခ ဓည၀တေရတပစခနး မ သမးပကလက၍ မဆလငမားမ သြား၍မရ) ဗဒၵဘာသာ၀င မားက နတကြနးအျဖစေျပာငးလ ကးကြယေနၾကသည။

32

စစေတြၿမ႕ မဇရပကြက/ရပေျမာက ရပကြက (၉.၆.၁၂-၁၁.၆.၁၂) အဓကရဏးအျဖစအပကမား ေန႔စြ - ၉.၆.၂၀၁၂ အခန - ၁၁.၆.၂၀၁၂(၉း၁၅) လဥးေရ - ၃၂၂ ဥး အမေထာငစ - ၆၀ စ အမေျခ - ပကစးမ - ၄၅ အမ(ဖကဆးခရ) မးေလာငးမ - မးေလာငမမရ ဗလ၀တေကာငးေတာ - ဗလ၀တေကာငးေတာတစလးဖကဆးခရ (AD-၁၈၇၅ ခႏစတြင စတငတညေဆာကခေသာ ဗလ၀တ ေကာငးေတာသည ရပေျမာကရပကြကတြင တညရသည) ဘာသာေရးစာသငေကာငး- အာရဗ မလတနး ဘာသာေရးေကာငးေဆာငတစခ ဖကဆး ခရ တစရပကြကလးပကဆး - ၁၆၂၅၀ သနး ဆးရးမတနဖး အေသ/နာ ေပာကဥးေရး - အသက(၁၂) ႏစအရြယ ကေလးငယ တစဥး ေပာကဆး အမည- ဂႏင အဘအမည- ဥးေကာႏင-ေဒၚဘးထ ေနရပ- မဇ

ကၽြနမသည မဇရပကြကတြင ေနထငေသာ ကမနတငးရငးသတစဥး ျဖစပါသည။ မဇရပကြကတြင ကမန၊ရခင၊ရဟငဂာ လမးမားစေပါငး ေနထငၾကပါသည။ယခ လကရျဖစ ပကခေသာ အျဖစအပကမားသည ကၽြနမတ႔ ဘး၊ေဘး၊ဘ၊ဘင ကပင ကၽြနမတ႔ လကရ လကရအခနအထ တႀကမတစခါမ ဒလမး ရကစကၾကမးၾကတေသာ အျဖစအပကမားက မေတြ႔ၾကခဘးပါ။ ၈.၆.၂၀၁၂ ေန႔တြင ကၽြနမတ႔သည အမတြငရေနစဥ ရခငလမ းမားသည ဘေမႏငဒြငးေျမာင ဟေခၚေသာ ၀ငေရာကကာ ရဟငဂာမားေနထငေသာ အမေျခမားက မးရးဖကဆးၿပး လမားက ဓါး၊လမားႏင တကခကသည သတငးကၾကားရရပါသည၊ ၎အခနတြင မဇရပကြက အတြငးရ ရခငလမ းမားသညလညး ရတရတသသျဖစေနၾကပါသည။ ၉.၆.၂၀၁၀ တြငမကႏာစမး ရခငလမးမားသည မဇရပကြက အတြငးရ လမးမားေပၚတြင ဓါး၊လ၊လကနကမား ကငေဆာငကာ သြားလာေနၾကသညက ျမငေတြ႔ရၿပး ကၽြနမတ႔ ေၾကာကရႊစြာျဖင အမအျပင မထြကရဘ အမထတြင ပနးေအာငးေနၾကရပါသည။ ကၽြနမတ႔သည အစားငတျပတစြာျဖင ေနခၾကရပါသည။ ေစးသ႔သြား၍ ဆန၀ယရာတြငလညး ရဟငဂာ မဆလငမားက မေရာငးရဟဆၿပး ကၽြနမတ႔က ေမာငးထတပါသည။ ၁၀.၆.၂၀၁၂ ေန႔တြင ကၽြနမတ႔ မဇရပကြကႏငကပလကရေသာ ေရႊျပား၊ တရားသးစႏင ၿမ႕သႀကးရပကြကမ ရဟငဂာ မဆလင အမမားက ရခငလမ းမား မးရးမေၾကာင၊ မးေလာငေနသည ကေတြ႔ရရပါသည။ ကၽြနမတ႔သည ရစခနးသ႔ ဖနးျဖင အကအညးေတာငးခပါသည။ သ႔ေသာလညး မးသတအကအည တစစတစရာမရဘ မးမေလာငးေသးေသာ အမမား သည႔လည ဆကလက မးကးစကေလာငကၽြမးေနသည႔က ကၽြနမတ႔၏ အမျပတငး ျပေပါကမ ေန၍ ၀မးနညးစြာျဖင ျမငေတြ႔ေနရပါသည။ ၎အခနတြင ရ၀နထမးမားေရာကလာေသာလညး ရခငလမ းမားသည ၎တ႔၏ ေရတြငပင ရဟငဂာမား ပငဆငေသာ စကေလမားက မးရးခပါသည။ ၎ရ၀နထမးမားသည တစစတစရာ ေျပာဆတားဆးျခငး မရသညက ေတ႔ျမငရပါသည။ ၎အခနတြငၿမ႕သႀကးရပကြကေန ရဟငဂာ အမးသမးႏငသ၏သား (၁၈)ႏစ မျပည႔ေသးေသာ ကေလး တစဥး တ႔သည သတ႔၏ အသကအႏာရာယက စးရမးၿပး ထြကေျပးရာတြင ကေလးငယအား မးတက တရားခဟ မတရားစြပစြ ရကႏကမေၾကာင ဥးေခါငတြင ဒဏရာရရကာ ရ၀နထမးမားသည ၎ ရဟငဂာ မဆလငကေလးကသာ ဖမးဆးေခၚသြားပါသည မညသည႔ရခင တစဥးတစေယာကကမ ဖမးဆးေခၚေဆာငသြားျခငး

33

မရသညက ၀မးနညးစြာျဖင ျမငေတြ႔ခရပါသည။ ကၽြနမတ႔ မဇရပကြက လမးဆတစခတြင ရတပရငးတစခ လၿခေရးခထားေသာလညး ရခငလမးမားသည အေၾကာကအရႊမရ၊ တတ၊ ဓါး၊ လလကနကမား ကယစ ကငေဆာငကာ သြားလာေနသညက ေတြ႔ရရပါသည။အစးရမ ပဒမ(၁၄၄)ထတျပနကာ လစလေ၀း မျပရ၊ ညမထြကရ အမန႔ခမတထားေသာလညး ရခငလမးမားသည လကနာမမရသည ကေတြ႔ရပါသည။ ေဒသအာဏပငမားသည ထေရာကစြာ အေရးယမမရ၊ မငးမ စရကျဖစေနသညက မက၀ါးထငထင ျမငေတြ႔ေနရပါသည။ ၉.၆.၂၀၁၂ ေန႔မ ၁၁.၆၂၀၁၂ ထ ကၽြနမတ႔သည အမထမ အမျပငမထြကရဘ အစား ငတျပတစြာျဖင ပတမေနပါသည။ ၎ ၁၁.၆.၂၀၁၂ ေန႔ နနက(၁၀း၀၅) အခနတြင ကၽြနမတ႔ မဇရပကြကေန ရခငလမ း ဥးထြနေစာသာ၏ ကမကထ ကညေပးမေၾကာင ရစခနးမ အကဥးသားမား စးႏငးသည႕ကား မဇရပကြကထသ႔ ေရာကရလာပါသည။ ၎ အခနတြင ရ၀နထမးမားသည ကၽြနမတ႔ ရဟငဂာ မဆလငအမေရသ႔ေရာကလာကာ လကနကမားႏင ခနရြယ၍ ကၽြနမတ႔က အ၀တတစထည ကယတစခတညးႏင ဆငးခငးပါသည။ ပစၥညးတစစတစရာကမ ယေဆာငခြငမေပးခပါ။ ထ႔ေနာက ကၽြနမတ႔က အကဥးသားကားေပၚသ႔ တကေစၿပး ေခါငးမားက ငထားခငးပါသည။ ကၽြနမတ႔က ေအာငမဂၤလာရပကြက လမးမေပၚသ႔ ခထားခပါသည။၎အခနတြင ကၽြနမတ႔က ေအာငမဂၤလာရပကြက အတြငးမ ရဟငဂာ မဆလငမားက လကလ၀မးေျမာကစြာ ႀကဆၿပး ဘာသာေရးစာသငေကာငး(မဒၵရာဆာ)တြင ေနထငေစၿပး အစားေသာကမား ေကၽြးေမြးပါသည။ ၎စာသငေကာငးတြင တျခားရပကြကမ ရဟငဂာ ဒကၡသညမားစြာလညး ေရာကရ ခလေန သညက ေတြ႔ရရပါသည။ (၁၃.၆.၂၀၁၂)ေန႔တြင ရ၀နထမးမား၊ ရခငလမ းႏင ဘနးႀကးမားသည ေကာငးႀကးလမးရပကြက၊ ကနတနးရပကြက၊ ေအာငမဂၤလာရပကြက၊ ကသရပကြကမားက မးရး မမားျပလပၾကပါသည။ ၎ အခနတြင ေမာလ၀ပညာသငေကာငးသားတစဥးႏင ကမနအမးသားလႀကး တစဥးတ႔ ရကရကစကစက သတျဖတခခရပါသည။(၁၃.၆.၁၂)ေန႔ ညေန (၃း၀၀)နာရအခနတြင တပမေတာသားမားသည ေအာငမဂၤလာရပကြကအတြငး ေရာကရလာၿပး မးေလာငေနေသာ အမမားကမးၿငမးသတျခငး၊သကႀကးရြယအမားက အမတငရာေရာက ကည ပ႔ေဆာငေပးျခငး၊ အားေပးစကားမားေျပာၾကပါသည။ ရခငလမ းမားဘနးႀကးမားသည တမမေတာသားမားက ျမငေတြ႔ေသာအခါ ထြကေျပးသြားၾကပါသည။ တပမေတာသားမားသည ေအာငမဂၤလာရပကြကသ႔ အခနမ ေရာကရလာေသာေၾကာင ကၽြနမတ႔ရ႕ အသကခမးသာရာရရခပါသည။ တပမေတာမ ကာကြယေစာငေရာကေနသည႔ အခနတြငလညး ရခငလမးမား၊ဘနးႀကးမားသည ဟႏၵ ၊မရမာႀကးမားႏင ပေပါငး၍ ေအာငမဂၤလာရပကြကက တကဖကရန အမ းမးႀကစညမမားရပါသည။ ကၽြနမတ႔ ေအာငမဂၤလာရပကြက အတြငးေနထငစဥတြင ရကၡာျပတလတမႏင ႀကေတြ႔ရေသာအခါ တပမေတာသားမား၏ အကအညႏင ၿမ႕မေစးႀကးမရကၡာမားရယပါသည။ ကၽြနမတ႔သည (၂၂.၆၂၀၁၂)ေန႔တြင ကယဆယေရးစခနးမားသ႔ ေရာကရပါသည။ ကၽြနမတ႔သည မးတြငးကာလ ျဖစသည႔အျပင တာေပၚလ ယာယတငယမား၊ ဘာသာေရးစာသငေကာငးမားတြင ေနထငၾကရပါသည။ ကၽြနမတ႔အား WFP(World Food Program)မ ဆန၊ဆ၊ဆား၊ပ ေထာကပေပးေသာလညး ကနးမာေရး အေထာကအပမား မရရခပါ။ မးတြငး ကာလျဖစသည႔အတြက ၀မးေလာေရာဂါ၊တျခားေရာဂါမားႏငေသးဆးသမားစြာ ရေနပါသည။ တစခါတရတြင (MRCS)မ ဆရာ၀နတစဥး၊ႏစဥး လာၿပးတစေန႔က(၁း၀၀နာရမ ၂း၀၀)ထ ေဆးကသမျပလပပါသည။ တစပတလင (၃)ရကခန႔ေလာကသာေရာကလာပါသည။ ကၽြနမတ႕သည ဒကၡသညစခနးမေန၍ ၿမ႕ထသ႔ သြားလာပငခြငမရပါ။ (RNDP)အဖြ႔၀ငမားႏင ဘနးႀကးမား ေစာငၾကည႔ေနၾကပါသည။ ကနးမာေရးအခကအခ တစစတစရာေၾကာင၊ ျပညသ႔ေဆးရႀကးသ႔လညး သြားပငခြငမရပါ။ တကယေတာ ကၽြနမတ႔ဟာ ႏငငေတာအစးရႏငတကြ ေဒသအာဏပငအဖြ႔အစညးမားသည ကၽြနမတ႔ျပညသတ႔၏ မဘေတြလကၽြနမတ႔က ခယထားပါေသာလညး ဘာေၾကာင အမနတရားဘကက ကၽြနမတ႔၏ အသက အးအမ၊စညးစမးမားက ဘာလ႔ အကာအကြယ မေပးႏငဒါ ဘာလလ႔ စဥးစား၍ မရႏငပါ။ သ႔ျဖစ၍ ယခကသ႔ ရခငတ႔ရ ရကစကၾကမးၾကတမက မႀကဖးသည႔မာ မနပငျဖစပါသည။ဤ ဒမကေရစေခတ တြင ရခငတငးရငးသားမားတးတကေရးပါတ (RNDP)ေပၚလာတ အခါမ ဒလျပသာနာ မငးမစရကမား ေပၚေပါကလာေသာေၾကာင ကၽြနမတ႔အတြက လသားခငးစာနာေထာကထားမမား ကေရးရႈ၍

34

ႏငငေတာအစးရႏငတကြ ႏငငေတာသမၼတအေနျဖင တနးတညမေသာ တရားဥပေဒစးမးေရး လအခြငအေရး မားက ကၽြနမတ႔အေနႏင ေမာလငခကႀကးစြာျဖင ေစာငဆငးလကရေနပါသည။

စစေတြၿမ႕ ႐ပေျမာကရပကြကတြင တညရေသာ “ဟာဒဘဂာ” ဂာေမဗလ၏ ေရ႕မကႏာစာ ႏင ေကာဖကတ႔မ ျမငရပ။

35

စစေတြၿမ႕နယတြင ျဖစပြားခေသာ ဆပအၾကမးဖကမ ျဖစရပမန ရပကြက-သေတာလေကးရြာ ေလးစားအပပါေသာလႀကးမငးတ႔ခငဗား စစေတြၿမ႕ ဆတရးကအပစ သေတာလေကးရြာက ႏငငေတာစမခကျဖင ေနရာေျပာငးေရြခထားၿပးမ စ၍ ယေန႔ထ အစၥလာမဘာသာ၀ငမား တစညးတေ၀းတညေနထငလာေသာ အပစျဖစပါသည။ ယခလကရေနထငေသာ အမေျခေပါငး (၁၂၀၀)ခန႔ ရၿပး လဥးေရ (၈၆၅၇)ေကာခန႔ရၿပး ပါသည။ ၁၀.၆.၂၀၁၂ ည (၁၀း၀၀)နာရ အခနေလာကတြငရပကြက အပခပေရးမးျဖစသက ရပကြကတြငးေနထငတစဥးႏင ဖးဆကသြယၿပး အျပနအလန စကားေျပာခပါသည။ ဖးႏင အဆကအသြယၿပလပၿပး အခနအနညးငယ အပငးတြငတမငခန႔အကြာတြင ရခငအမသားအပစမား က ေခါငးေလာငးတးသႏင ကလားရြာကဖကမယဆ ၿပး ေအာဟစသျဖင ကၽြနေတာတ႔ရြာက အၾကမးဖကရန ၀ငေရာက လာပါသည။ ကၽြနေတာတ႔လညး စးရမမကငးျဖစ၍ ေနအမမအျပငဘကသ႔ထြကၿပး ၾကည႔ရႈရာတြင ဓါတမးမား ထးလက ရခငအၾကမးဖကသမားမား ဆပအၾကမးဖကရန ရပကြကအလယရ ငါး၊ပစြနကမးထ ေရာကရလာစဥ ကၽြနေတာတ႔ အားလးသည မမေနအမ၌ ၿငမသကစြာျဖင အပမရစြာျဖင ေနၾကရပါသည။ ထးျခားခကတစတရားမရ နနက(၄)ခန႔တြင ရခင အၾကမးဖကသမားမား ေနာကဆတၿပးျပနသြားခပါသည။ ေနာကတဖန (၁၁.၆.၂၀၁၂)ေန႔ ေနလည (၁၂)နာရခန႔တြင ရခငအၾကမးသမားမား နယေျမ ရကငးသ႔ေရာကရလာၿပး သေတာလ ရဟငဂာရြာအား မးရးရနႏင လမားကသတျဖတရန တငပငၿပး ရြာသ႔ခတက၍ လာစဥ ေသနတ ေလးခကေဖါကၿပး ၀ငလာခပါသည။ ရခငအၾကမးဖကသမားမားႏငအတ လထနးတပဖြ႔၀ငမား၊ သဃၤာေတာမားလညး တတ၊ဓါး၊လႏငေပါကကြေစေသာ လကနကမား ျဖင ေနအမမားက စတငမးရးၿပး ရဟငဂာလမး(၃)ဥး ဓါး၊သတတႏငေသနတထ ဒဏရာေၾကာင ပြခငးၿပးေသးဆးသြားပါသည။ ေနာကထပ ရဟငဂာလမး(၁၃)ေယာက လညးျပငးထနးေသာဒဏရာရရ၍ ယေန႔ထေ၀ဒနာခစားေနရပါသည။ ၎ေန႔ (၃)နာရတြင စစသားမား ေရာကရလာၿပး ေလာငးကၽြမးေနေသာေနအမမားက မးၿငမးရန အမန႔ေပးခပါသည။ တပမေတာသားမား ေရာကရလာသည႔ႏငလးထနးရတပဖြ႔၀ငမားျပနသြားခပါသည။ လေနအမေပါငး(၃၅၀)အမ မးရးခခရပါသည။ မးမရးမရခငအၾကမးဖကသမားမားႏင ရတပဖြ႔၀င မားပးေပါငးၿပး အမတြငမ ပစၥညးမားက သယထတၿပးမ မးရးခပါသည။ လယယာေျမမားတြင ကကစားေနေသာ ရဟငဂာမားပငဆငေသာ ကၽြ၊ႏြားအေကာင (၁၂၀)ေကာကလညး လယသြားခပါသည။ ယငးေန႔ (၆)နာရအခနတြင အမတ(၂)ရစခနးမ စခနးမႈးအပါအ၀ငရသား မားေရာကရလာၿပး ေသးဆးသြားသည ရဟငဂာ(၃)ဥး၏အေလာငးအားယသြားၿပး ျပနမေပးခပါ။ ၁၈.၆၂၀၁၂ ေန႔ မစ၍ စစေတြၿမ႕ အမတ(၂)ရစခနးမႈး၊နယထနးအဖြ႔၀ငမား၊နယေျမ ရကငးမတပသားမားေရာကရလာၿပး ေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးျပလပရနရသညဟဆၿပး ရပကြကတြင ေအးခမးစြာ လပကငစားေသာကၿပး ေနထငေသာ လႀကး(၁၉)ဥးကေခၚေဆာငသြားသညမာ ယေန႔ထ သတငးတစခမမရရသညျဖစရပမနကတငျပအပပါသည။ ရခငလမးႏငလၿခေရးရတပဖြ႔တ႔ ပးေပါငးၿပး သေတာလရပကြက ရ ရဟငဂာလမးမး၏ ေနအမမားက ဇြနလ(၁၁)ရကေန႔ အခန နနက ၁၂ နာရတြင ရခငရြာေပါငး(၂၃)ရြာမ လမားလာၿပး မးရး သတျဖတချခငးျဖစသည။ ထအၾကမးဖကမတြငပါ၀ငေသာ ရခငရြာမား၏အမညမားမာ (၁)ဆတရးက ေပါငး (၅)ရြာ (၂) ေကးေတာပကဆပ (၃)ေရြျပညသာ (၄) မငးဂ (၅)ေရြမငးဂ (၆)ဆငကးလမး (၇)အနးတပင (၈)မငးဂရြာသစ (၉)မငးဂရြာေဟာငး (၁၀) သးေဆာငရြာ (၁၁)၀ငေပါက (၁၂)နာေတာတ (၁၃)ေကာကတနႀကး (၁၄)ေကာကတနးေခ (၁၅)ကားမေသာက (၁၆)ေအာငမဂၤလာ (၁၇)ေအာငဒင (၁၈)ကေကာကၽြနး (၁၉)ပ႑ာကၽြနးၿမ႕နယမ ရရျပင (၂၀)ေအာငေဇယ (၂၁)ေအာငမကနး (၂၂)ဒါပတ (၂၃)ျပညေတာသာတ႔ႏင စစေတြၿမ႕ေပၚရပကြကမားမ ရခငေခါငးေဆာငးမား ဥးေဆာငးပါ၀ငခပါသည။ အၾကမးဖကမေၾကာင အမေေျခေပါငး(၁၃၀၀)ေကာတြင (၃၅၀)မးရးခရၿပး (၃၄၅)အမကၿဖဖကခပါသည။ ဗလ(၂)လးႏင မဒၵရာဆာ စာသငေကာငး(၂)မာ စစသားမားအခနမေရာကရလာ သျဖင မးၿငမသတႏငခ၍ မေလာငးခပါ။ယခင သေတာလရပကြကသည သေဘၤာဆပ ေျမာကပငးတြငတညရခပါသည။ ဤ သေတာလရပကြကေဟာငးသည ႏစေပါငး(၂၁၅)ေကာရၿပး ထရြာေဟာငးဗလသည ႏစေပါငး(၁၆၅)ႏစတညရခသည။ ထရြာေဟာငးမယခေနေသာ သေတာလရြာသစသ႔

36

၁၉၉၀ ခႏစကေရြေျပာငးခသည။ ရြာေဟာငးတြငရေသာ ရဟငဂာလမ း၏ သမငး၀င ဗလကလညးဖကဆးခသည။ သေတာလရြာေဟာငးေနရာတြင ယခ ဆတရးက ရခငကအစားထခထားေပးခသည။ ယခလကရသေတာ လရြာက ၁၉၉၀ ခႏစကခေပးၿပး ယခတဖန ရခငးလမ းႏငလးထနးရမား၏ တကခကျခငးက ခခရပါသည။ သေတာလရပကြကလမားသည တစေနရာမတစေနရာသ႔ သြားလာ၍ မရသျဖင ၀ငေငြမရရသည႔အားျပင စားနပရကၡာအေထာကအပလညးမရသျဖင လအမား အသကဆးရးေနရပါသည။ ရကေပါငး (၂၀)ၾကာၿပးေနာက အငတျပတဒဏကမခႏင၍ လဥးေရ(၃၀၀၀)ေကာသည႔ သေကျပငရြာသ႔ ေျပာငးေရႊလာခပါသည။ သတ႔ေရာကရလာၿပး ထမငးတစနပဘ စားေနၾကရပါသည။ ထမငးတစနပတြငး တစပနးကန၏တစ၀ကသာရရၾကသည။ ထအျပင ေဆး၀ါကသမလညး မရရသျဖင ကေလးငယမားႏင သကႀကးရြယအးမား အသကဆးရးေနၾကရပါသည။ကၽြနေတာတ႔က အကအညေပးပါရန သကဆငရာ အဖြအစညး မားထသ႔ အႏးအညႊတ အသားနားခအပပါသည။

ပ - သေတာလ ရပကြကမ ဗလ၀တေကာငးတစေဆာငအား ရလထနးမား ၀ငးထားကာ ရဟငဂာမားက တကခကေနျခငး။

37

ရခင၊ရဟငဂာ ပဋပကၡျဖစရပမာ ရဟငဂာမား လြနက းစြာခခရသည ျဖစရပမန ေကးရြာ-အေနာကျပငေကးရြာ ၿမ႕နယ-ရေသ႔ေတာင

အထကပါအေၾကာငးအရာ ကစၥႏငရခငျပညနယ ရေသေတာငၿမ႕နယ အေနာကျပငေကးရြာ ဒကၡသညမားက ေလးစြာျဖင အစရငခအပပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ ရေသ႔ၿမ႕နယ ကးေတာငအပစတြင ရခငႏငရဟငဂာ ေကးရြာေပါငး(၂၇)ရြာ၏ အမညမာ-(၁)ကးေတာငရြာ (၂)ေရႊေလာငးေတာင (၃)မငးဂေခာငး (၄)ကနတနး (၅)ကျပင (၆)ကပေခာငး (၇)ၾကကရးဆတ (၈)ကၽြနးႀကး (၉)ဆားျပငႀကး (၁၀)ဆားျပငေခ (၁၁)ပနးေဂေမာ (၁၂)ေညာငပငလယ (၁၃)လပေတာင (၁၄)လကပနးျပင (၁၅)နမးျခငး (၁၆)ေအာကစစကငး (၁၇)အထကစစကငး (၁၈)ေအာငဇယား (၁၉)ဒါးၾကား (၂၀)ၿဖေခာငး (၂၁)ေျခရာေတာ (၂၂)စာစေတာင (၂၃)မငးဂ (၂၄)ေရပကဆး (၂၅)ဥးဂါး ႏင ရဟငဂာ ရြာႏစရြာျဖစေသာ (၂၆)ေညာငပငႀကး ႏင(၂၇)အေနာကျပငရြာတ႔ ျဖစပါသည။ ကၽြနေတာတ႔သညလြနခေသာ ၁၉၄၅-ခႏစကပငတနယတညမာ ညအစကေမာငႏမကသ႔ တရြာႏငတရြာ ေပါငးသငးဆကဆလာၾကပါသည။မေမာလငဘ ၂၀၁၂ခ ဇြနလ(၁၉)ရကေန႔ နနက(၇း၃၀)နာရခြအခနတြင ရခငအၾကမးဖကသမား (၁၅၀၀)ခန႔ထခတကလာၿပး မမတ႔ေကးရြာသ႔လာေရာက၍ တတ၊ ဓါး၊ လ၊ ေသနတျဖင ေယာကား၊မနးမ လႀကး လငယမားက မကန ရကႏကသတျခငးျပလပသည႔အျပင ေနအမမားက မးရး၊ကၽြ၊ႏြား၊ဆတမားႏငအမထသ႔၀ငၿပး ေရႊ၊ေငြ၊ပစၥညးမားကလယခပါသည။ စခနးမးဥးသကဥး ကယတငလ မားေသနတျဖငပစသျဖင ကၽြနေတာရြာသရြာသားမားသည ေနာကဆးတြငခႏငစြမးမရသျဖင မမတ႔ကလညး တတ၊ဓါးမားျဖငမမတ႔အသကက ကယခၾကပါသည။ ရခငအၾကမးဖကသမားမားသည ျပငးထနလာသျဖင ေနာကဆးတြငစစတပမလာၿပးေသနတျဖငပစၾကာ လစခြ ခရပါသည။ ခဏအၾကာတြင ရခငအၾကမးဖကသမားမားႏင လးထနး၊စစသားမားပါ ရဟငဂာလမးက အမေပၚထတကၿပး ရကႏကသျဖင ကယ၀နေဆာင မနးမတစဥးေသးဆးခပါသည။ ဤမေလာကရဟငဂာလမမားက ႏပစကညငးပနးျခငးက သကဆငရာမ အေရးယေဆာငရြက မရသျဖင အလြနမငးမစရကဆနေသာ တငးျပညျဖစေနသည႔အတြက အရမး စးရမးပပနးမပါသည။အဘယေၾကာငဆေသာ ကၽြ၊ႏြားမားတစေကာငကန ရခငအၾကမးဖကသမားလယ သြားသျဖင ကၽြနေတာတ႔ပငလယေျမ မားကလညးရခငးမားက အတငးထြနယကၿပး စပါးမားႀကေနပါသည။ကၽြနေတာတ႔ရြာမ လႀကး၊လငယ စစေပါငး(၁၈၅)ဥးကမတရားသျဖင စစေတြေထာငတြင ခပေႏာငထားပါသည။

ယခအခါ ခဏခဏ လးထနး၊စစသားမား မမတ႔ေကးရြာသ႔လာေရာက၍ အမေပၚတကၿပးမနးမမားက ရကႏကျခငး၊ၿခမးေျခာကျခငးမားျပလပလကရပါသည။ ကၽြနေတာတ႔သညရြာမလး၀သြားလာခြင မရပါ၊ စားနပရကၡာလညးမရ၊ ေဆး၀ါကသမလညးမရ၍ ကေလးမားေသးဆးေနရပါသည။ ကၽြနေတာတ႔သည မညမေလာက ခစားေနရသညက ရငဖြငတငျပလေသာလညး မစြမးသာပါ။ သျဖစပါ၍ သကဆငမ ငတမြတေနျခငး၊ရကႏကခရျခငး ဒကၡသညမားဘ၀ကသနားခ ကညေထာကပႏငရနႏင ေထာငထတြင မတရားသျဖင ဖမးခပထားေသာလ(၁၈၅) ဥးအား လြတေပးပါရနအသားခတငျပလကရပါသည။ မတခက။ ။ ရခငမားတကခကရာတြင ရခငဖကကရေသ႔ေတာငၿမ႕နယ ကေတာင ရစခနးမ တာ၀နခ ဒလၿခေရးမး ဥးသကဥးကယတငဥးေဆာငၿပး လာေရာက ေသနတျဖငပစကာ ကၽြနေတာတ႔ဖကက ရဟငဂာႏစဥး(၂)ေသးဆးခရပါသည။ စခနးမး ဥးသကဥးက အပခ ပေရးမး ထမ ေငြသနး(၅၀) ေတာငးပါသည။ မေပးႏငသျဖငသကယတင လာေရာကတကခကသည ဟေျပာပါသည။ ေတာငးခေသာပကဆက မေပးသညအတြကသ၏လပရားမေၾကာင ဤမေလာက လေသဆးၿပး အးမအမမ ျဖစရၾကရပါသည။

အေနာကျပင -ရဟငဂာဒကၡသညမား ရေသ႔ေတာငၿမ႕နယ ရခငျပညနယ

38

ေပါကေတာၿမ႕နယတြင ရဟငဂာလမ းမားအား ဥးတည တကခကခေသာ ဆပအၾကမးဖကမ ျဖစရပမန။ ေပါကေတာၿမ႕နယ င၀ကေခာငး (ရဟငဂာ) ေကးရြာတြင အမေျခေပါငး (၁ရ၀)ခန႔ ႏင လဥးေရမာ (၁၀၀၀) ေကာရပါသည။ င၀ကေခာငးေကးရြာ၏ အရပ (၄) မကႏာတြင ရခငရြာမားျဖစၾကၿပး၊ ရဟငဂာ (၁)ရြာတညးသာရသည။ (၁၁/၆/၁၂) ေန႔ ေန႔လည (၃)နာရ အခနတြင အနးတြငရေသာ ဆယသးတန ရခငရြာမ ဥးေမာငသနး၊ ေအာငေရႊဇ၊ စေရႊေကာ၊ ဘစန၀ငး၊ ေမာငသနး၊ လႀကး၊ ေကာ၀ငး၊ ေမာငေမာငဘလႈင၊ ကနေမာင၊ ထြနးေကာ၊ ေစာလျဖ၊ ထြနးည၊ ကဒးလ၊ လစန၊ ေမာငေကာသနး ႏင ပတ၀နးကင (၄၄)ရြာမ ရခငလမးမားႏင ရတပဖြ႔ အပါအ၀င လေပါငး (၁၀၀၀၀) ေကာခန႔သည ေသနတ၊ ဓါး၊ လ၊ မားစး၊ တတ၊ ဓါတဆးပလငး၊ မးေလာငေစေသာ ဂါတစဘးမားက ကငေဆာင ၍ အရပ (၃) မကႏာမ ၀ငးလာၿပး မးရ႕ခပါသည။ တစရြာသားလး ေၾကာက၍ ရြာအေနာကဖကလမးေၾကာငးမ ထြကေျပးခသည။ ၄ငးအခနတြင အသက (၁၈)ႏစအရြယ ဟာမတဟေဆာငးႏင (၄၄) ႏစအရြယ မာမဒါဆသတ႔ ႏစဥးအား ရခငအၾကမးဖကသမားမားက ဓါးႏငခတ၍ မးထသ႔ ပစခလကၾကပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ ရဟငဂာရြာသားမားသည ရြာျပငလယကြငးထသ႔ ထြကကာ ထငၾကည႕ေနၾကရပါသည။ ညေန (ရ)နာရအခနခန႔တြင ထလထနးရတပဖြ႔မား ႏင ရခငမားတ႔သည ကၽြနေတာတ႔ ပငဆငေသာ ကၽြ၊ ႏြား၊ ဆတ မားအားလးက ယသြားခၾကပါသည။ ကၽြနေတာတ႔ ရြာထက ေနာကကမ ၀ငသြားေသာအခါတြင အမေျခ (၁၇၀)တ႔မာ မးေလာငကၽြမးကာ ျပာကေနသညက အလြန၀မးနညးစြာ ေတြ႔ျမငခရပါသည။ ကၽြနေတာတ႔မာ ထျပာကသြားေသာေနရာတြငပင ျဖစသလ ဆကလကေနထငၾကရကာ စား၀တေနေရး ဒကၡေပါငးမားစြာက ခါးစညးခကာ ေနထငခၾကရသည၊ စားစရာမရေသာ ဘ၀တြင ငကေပာပင၊ အနးၫြတ၊ ကနစြနးရြကတ႔က ေရာၿပး ဟငးအျဖစခကစားယငး ေနာကပငးတြင ကနးမာေရးခ ႕ယြငးၿပး လ (၁၀)ဥးေကာ ေသဆးခရသည။ ထသ႔ႀက႕ႀက႕မခႏငေတာသျဖင အစားအစာ ရာေဖြရနအတြက ရြာမ ထြကခၾကေသာ ရဟငဂာ (၁၄) ဥးတြင (၂)ဥးမာ လညပငးႏင လကတ႔တြင ႀကးတတ ဒဏရာမားျဖင ရခငအၾကမးဖကသမားမား၏ သတျဖတျခငးက ခခရပါသည၊ ထအေလာငးမားက ရြာျပင လယကြငးမ ရရခပါသည။ ကန (၁၂)ဥးမာလညး သတျဖတခခရၿပး အေလာငးမားက မရခပါ။ ထမတစဖန စား၀တေနေရးအခကအခေၾကာင ေလာငးေလ၊ စကေလ မားျဖင ထြကေျပးလာရာတြင ရခငမားက ျမစေၾကာငးမတစဆင လကလာကာ သတျဖတသျဖင ရြာသား (၃၀)ေကာ ေသဆးခရပါသည။ ရြာတြင ကနရခေသာ ရြာသားမားမာ အေနာကရႊ႕ေကးရြာႏင စစေတြဘကသ႔ ကးေျပာငးလာရာတြင စကေလ ႏစျမပ၍ င၀ကေခာငးေကးရြာမ လ(၃)ဥးအပါအ၀င စစေပါငး (၆၂)ဥး ေသဆးခပါသည။ အလားတ ေပါကေတာၿမ႕နယ ရပကြက (၃) ႏင (၄) တ႔ရ ရဟငဂာမားအား (၁၁/၆/၁၂) ေန႔ ေန႔လည (၁၂) နာရေကာတြင လထနးရမား ႏင ရခငအၾကမးဖကသမားမား စေပါငးကာ လာေရာက မးရ႕သျဖင အမေျခ (၂၆)လး မးထပါသြားခပါသည။ လထနးရမား၏ ပစခတမႈေၾကာင ရဟငဂာ (၅)ဥး ကညဆန ထမန ေသဆးရပါသည၊ ရခငအၾကမးဖကသမားမား၏ အၾကမးဖက သတျဖတမႈေၾကာင ရဟငဂာ (၅) ဥးမာ လမးတြငပင ေသဆးရပါသည။ ထ အေလာငးမားက မရခၾကပါ။ ေပါကေတာၿမ႕နယတြင ရဟငဂာ အစၥလာမဘာသာ၀ငဥးေရ (၅၂၀၀၀)ေကာ ရၿပး အမားစမာ ေရလပငနးျဖင သကေမြး၀မးေကာငး ျပၾကကာ ဤကသ႔ေသာ ရခငလမ းမားႏင လၿခေရးတပဖြ႔မား၏ လမးတနး သတျဖတ ပတဆ႔မႈမား ေၾကာင လကရအေျခအေနတြင ျမစ၊ေခာငး၊ပငလယထသ႔ ငါးရာရနထြကပါက အသကအႏရယျဖင ႀကေတြ႔ရကာ အခကအခေပါငး ေတာသးေထာငက ရငဆငေနၾကရပါသည၊ လမႈေရးအဖြ႔အစညးမားသညလညး ကၽြႏပတ႔ ေပါကေတာၿမ႕က လာေရာကျခငး အလြနနညးပါးသျဖင အနာဂါတက ေတြးၾကည႕လင အလြနတရာ စတဆငးရ ရမပါေၾကာငးတငျပအပပါသည။

39

ေကာကေတာၿမ႕နယတြင ရဟငဂာလမးမားအား ဥးတည တကခကခေသာ ဆပအၾကမးဖကမ ျဖစရပမန။

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

ေျမပၿမ႕နယ၏ ျဖစရပမန

ရခငျပညနယတြင ျဖစပြားခေသာဆပးအၾကမးဖကမ၏ အစသည ေကာကနေမာကစၥျဖစသညဟ အစးရက သတမတယဆထားပါသည အမနတြင ေကာကနေမာကစၥ၊မျဖစမ တစလအရငက ၎ျဖစစဥႏင ဆကစပသည႔ အမႈမနစေဖၚလကႏငခေသာ ျဖစစဥတရပရပါသည၎ျဖစစဥေၾကာငး၎အမက ကငတြယစစေဆးခသ ရၿမ႕နယမးအားခကခငးေနရာေျပာငးလပစခပါသည။ ျဖစစဥမာ ၁၉.၄.၂၀၁၂ ခႏစေနေတာငေပၚရပကြကေန ဟာဂေဘာဒအလာမ၏သား ႏရေဘာေရာရ အသက(၈)ႏစႏငသမးျဖစသ ေမာရဟာဘာႏ(၁၁)ႏစ တ႔သည ႏြားေကာငးရန ေတာငေပၚသ႔သြားရာတြင ရခငသာအေယာက( ၁၀ )ေယာကကဖမး၍ မနးကေလးက ရကစကစြာ မဒနးကငၿပး လမဆနစြာသတျဖတခၿပး အတပါလာေသာ ေမာငကလညး ကယခႏၶာ အစတပငး အမႊာမႊာလပ၍ သတျဖစခပါသည။ ၎ အမကစစေဆးရန တာ၀နယေသာၿမ႕နယမးလညး အမမနမေဖာျပခ၍ ေျပာငးေရႊပစခပါသည။ ၎အမးလညး အမးမနမေဖာျပခ၍သာ ေဖာျပပါ ေကာကနေမာ အၾကမးဖကမေပၚေပါက ခရျခငးျဖစပါသည။ ယချဖစပြားခသည ဆပးအၾကမးဖကမတြင ေျမပၿမ႕၌လညး(၆.၇.၂၀၁၂)ေန႔တြင ရခငစစေပါငး (၅၀)ေယာကက ဥးလေခ၊(အလယပငး)၊ေကာေသာငး(န၀ေဒး စားေသာကဆင)၊ဥးစသနးေခ(စကဘက မလတနးျပ ဆရာမ မေထြး၊ခမးခမးႏြယေအး၀ငၾကညႏငအလယပငး ရပကြကေန ရခငသားမား ဥးေဆာင၍ ေမာငေကာေအး သမး ရမးမႏင ဟာရမတ႔၏အမမားက လး၀ၿဖဖကခပါသည။ ေမာလ၀ ကာဆမး၊ေတာယပ ႏင မေအးႏတ႔၏အမမားက ဖကဆးၿပးပစၥညးမားက လယသြားခပါသည။ ထေနာက ျမစကမးနားရ မဆလင ငါးဖမးစကေလကရယာ အားလးကရခငသားမားကဖကဆးခပါသည။ စားေသာကခြငမရ အခကအခ အမးစ ဘ၀လၿခမကငးမစြာ ေနထငေနရဆျဖစပါသည။ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ စးပြားေရး အခကအခမးစႏငပါေနထငေနရပါသည။

52

ရခငျပညနယ ရမးၿဗၿမ႕နယေန ကမနတငးရငးသားမား၏ ျဖစရပမန

ရခငျပညနယ ရမးၿဗၿမ႕နယတြငလညး အျခားၿမ႕နယ ညးတ(၁၀.၆.၂၀၁၂)ေန႔(၉း၀၀)နာရေကာအခနတြင အမတ(၁)ရပကြက သာယာကနး၊အမတ(၂)ရပကြက ေရႊတး၊အမတ(၃)ရပကြက ေဘာငေစတ၊အမတ(၅)ရပကြက အလြမးေတာင စသည႔ ရခငအၾကမးဖကသမားမား ရပကြကမ စေ၀းခ တကလာၿပး အမတ(၆)တနးရြာ (ကမနတငးရငးသားအစၥလာမဘာသာ၀ငမား ေနထငေသာ ရပကြကကမးရ႕ဖကဆးရန ရခငသား အငးအား (၄၀၀၀)ေကာ စေ၀းလာၿပး အမတ(၁)ရပကြကေန ဥးေကာလြငဥးေဆာင၍ ဗလကစတငမးရ႕ၿပးေနာက အမေျခ(၅၅)လး၊ဗလ (၃)လးမးေလာငျပာကသြားပါသည။ တငပဥရြာ(ယခငမဆလင) ရ ယခထ ကနရေနဆျဖစေသာ ဗလႀကးကလညး မးရ႕ဖကဆးခပါသည။ ေဒၚေအးခ ၊အသက(၈၀)ရ အမးသမးႀကးသညလညး မးထပါၿပး အသကဆးရးခရပါသည။ ကမနတငးရငးသား(အစၥဘာသာ၀င)မားသည ၈.၆.၂၀၁၂ ေန႔က ၿမ႕နယအပခပေရးမး ထတငၿပး အကာကြယေပးရန တငျပေတာငးဆေသာလညး လး၀လၿခမမရခေပ။ ယခထရမးၿဗၿမ႕နယမ ကမနတငးရငးသားလမ းမားသည သြားလာခြငမရျဖစ၍ ဒကၡမးစႏငဘ၀လၿခမမရျဖစေနဆ။

53

ေျမာကဥးၿမ႕နယအတြငး အၾကမးဖကမႈျဖစစဥ

အလယေစးရပကြက

ေျမာကဥးၿမ႕ ရ ၿမ႕ေပၚရပကြကျဖစေသာ အလယေစးရပကြကတြင ေနထငသည႕ တစအမတညးေသာ ရဟငဂာ မဆလင အမျဖစေသာ ဥးေမာငထြးျဖ (ခ) ဥးမဟာမတေရာဖ တ႔မသားစသည ရခငျပညနယရ အျခားေသာ ၿမ႕နယမားတြင ျဖစပြါးေနေသာ ရခင-ရဟငဂာ အဓကရဏးမား ျဖစသညက ၾကားသရကာ ေၾကာကလန႔ တနလႈပလက ကးလန႔စာစားဘ၀ျဖင ရကေပါငးမားစြာက ျဖတသနးလာခရပါသည။ ထ႔ေၾကာင ၿမ႕ေပၚတြင တစအမတညး ေနထငရသညမာ ေၾကာကရြ႕လာသျဖင (၆/၆/၂၀၁၂)ေန႔ တြင ေျမာကဥး နယပငးရ ေဆြမးမားေနထငရာ ပပငရငးရဟငဂာေကးရြာသ႔ ထြကေျပးတမးေရာငလာၾကပါသည။ အမမထြကေျပးလာၿပး တစပါတအၾကာတြင အလယေစးရပကြက မ အမနးနာခငးမားထသ႔ ဖးဆကၿပး စစမးၾကည႕ရာတြင ကၽြနေတာ၏ အမမာ (၁၂/၆/၁၂) ေန႔ကတညးက ရခငအၾကမးဖကသမားမားက ၿဖဖကကာ ပစၥညးမားက ထအၾကမးဖကသမားမားက သမးယသြားၾကၿပးဟ ၾကားသရပါသည။ ထအၾကမးဖကမႈက ဥးေဆာငဥးရြကျပသမားမာ ကနသညတနးရပကြက လမးခြဆမ မန႔သညမ၏သား ေမာငပေခ ႏင အလယေစးရပကြက ဥကဌ ဥးေမာငလျမင တ႔ ျဖစပါသည။ ယငးေန႔တြငပင ေျမာကဥးၿမ႕ေပၚေန ဗဒၶဘာသာ၀င မရမာႀကးလမးတ႔၏ အမ (၅)အမ ႏင ဆငခနးမားလညး ဖကဆးခရပါသည။ ထ႔ေနာက ထဖကဆး ဆးရးခရေသာ မရမာႀကးလမးမား၏ ပငဆငမႈမားကမ ၿမ႕နယအပခပေရး အဖြ႔မ ေလာေၾကးမားေပးအပကာ အျခားေထာကပပစၥညးမားကလညး ေပးသညဟ ၾကားသရသျဖင ၿမ႔နယအပခပေရးရးသ႔ (၁၆/၉/၁၂) ေန႔တြင ဆကသြယၾကည႕ရာ ၿမ႕နယအပခပေရးမ “သကဆငရာ ရပကြကလႀကးထမ အမၿဖခရေၾကာငး ေထာကခခကယလာရမည” ဟ ေျပာသျဖင အလယေစးရပကြက ဥကဌ ဥးေမာငလျမင အား ဖနးျဖင ဆကသြယလက အကအညေတာငးခရာ “ေထာကခခကမေပးႏငေၾကာငး၊ အမမ ပစၥညးမားသမးယထားျခငးအား ျပနရရနလညး မျဖစႏငေၾကာငး၊ အသကမေသပ လြတေျမာကသြားျခငးက ေကးဇးတငသငေၾကာငး၊ အမက ရြာပငအျဖစ သမးလကမည” ဟေျပာကာ ဥကဌမ ဖနးကအဆကအသြယျဖတလကပါသည။ သ႔ျဖစပါ၍ ယခကသ႔ ဘာသာမတ လမ းကြမား အၾကား ခြျခားဆကဆျခငးက လကေတြ႔ကက ရငနာဖြယ ကယေတြ႔ခစားခရပါသည။

ကၽြနေတာ၏ ဆးရးႏစနာမႈမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည။ အမ/ေျမတနဖး - ၈ ၀၀၀ ၀၀၀ ကပ စပါး (၂၃၃၅)ေတာငး - ၃ ၄၀၂ ၅၀၀ ကပ ပ (၂၅၀)ေတာငး - ၁ ၃၇၅ ၀၀၀ ကပ အေထြေထြပစၥညး - ၂ ၅၀၀ ၀၀၀ ကပ စကဘး (၂) စး - ၂၀၀ ၀၀၀ ကပ ႏြားလညး (၁) စး - ၅၀၀ ၀၀၀ ကပ

စစေပါငး ဆးရးမႈတနဖး = ၁၅ ၉၇၇ ၅၀၀ ကပ (တစရာငါးဆယကးသနး ခႏစေသာငးခႏစေထာင ငါးရာကပ) အျခားျဖစစဥ ေအာကတြငျပထားေသာ စာမာ စစတပမ ေျမာကဥးရ ေရးရဟငဂာမဆလငမားက အကပကငသလလ မကလးေပးသလလႏင သေဘာတေထာကခေၾကာငး အတငးလကမတေရးထးခငးေသာ စာတစေစာငျဖစပါသည။ သ႔ေသာ ထရဟငဂာမဆလငမားမာ အဆပါ စာတြင လကမတမေရးထးၾကပါ။ မမတ႔၏ သမငးအစဥအလာအရ ရခငမငးနယျပညေတာတြင ရခငမားႏင ရငေပါငတနးလက ေနထငလာေသာ အစဥအလာ ႏင စစမနေသာ လမးအမညက ေဖာကဖကရန အာဏာပငမား၏ ႀကးပမးခကက ေျမာကဥးေန ရဟငဂာမားက ညညညြတညြတ ကန႔ကြကၾကကာ စာရြကတြင လကမတေရးထးျခငး မျပခၾကေခ။

54

55

နဂး

ရခငျပညနယအတြငး ေနထငၾကေသာ လမ းစထမာ အစၥလာမဘာသာက ကးကြယေသာ ရဟငဂာလမ းတ႔သည ရဟငဂာတငးရငးသား အသအမတျပမခရျခငး အႏမခဘ၀ျဖင ရငသနရျခငး တနးတအခြငအေရးမရျခငး ရခငလမးမား ဥပေဒျပငပမ စးပြါးျဖစ၍ ဓနၾကြယ၀ၿပး ရဟငဂာလမ းမားက ကၽြနအျဖစ သတမတထားလျခငး၊ ရဟငဂာလမးတ႔၏ ပငဆငမႈအနညးအကဥးမားက ေလာဘတက အဓမၼရလျခငး၊ မနးတးမႈစတဓါတထားျခငး၊ RNDP သည မးခစတပမေတာသဖြယျဖစၿပး အပခပေရး၊ ကာကြယေရး၊ တရားစရငေရး စသည႔ နယပယတ႔တြင ရခငလမးစမားသာ ေနရာယထားရမညဟ ခယၿပး အစၥလာမဘာသာ ပေပာကေအာင ႏးေဆာေဆာငရြကခပါသည။ ၂၀၁၁-ခ ဒဇငဘာလအတြငး RNDP သည ရခငျပညနယတြင ရဟငဂာ လး၀ ပေပာကေရး ေၾကျငာစာထတၿပး ရခငျပညနယတျပညလးတြင ရပကြက/ေကးရြာ အဆငထ လႈေဆာစညးရးၿပး ၂၀၁၂-ခႏစ ရခငအၾကမးဖက ျပသနာက စတင ဖနတးခပါသည။ ဤအေတာအတြငး ALP သည ၿငမးခမေရးေဖၚေဆာငရန ၀ငခြငရၿပးေနာက ရခငတငးရငးသားမား လကနကအငအားပါ ျပည႕စခပါသည။ ရခငျပညနယအတြငး တရားဥပေဒစးမးေရး ပကျပားၿပး မငးမစရကျဖစရျခငးမာ အပခပေရးတြင (ဥပမာ- ရပကြက/ေကးရြာအပခ ပေရးမးအဆင အတြငးမာ ရခငလမးပျဖစျခငး) (ရဟငဂာလမးဥးေရ ၉၀% ရေသာ ေကးရြာ/ရပကြက) ဤရခငလမးစသည အပခ ပေရးအာဏာက (၂၀၁၀-ဒမကေရစစနစတြင) ပမရရ၍ လကနကသဖြယ အလြသးစားျပခေသာေၾကာင ျဖစပါသည။ ထ႔ေနာက ရခငလမး အၾကမးဖကစဥ ၁၀-၆၀၂၀၁၂ ေန႔ ႏငငေတာသမၼတႀကးက ပဒမ-၁၄၄ က စစေတြတြင ညေနပငး၌ စေၾကာျငာခေသာလညး ျပညနယအစးရအဖြ႕ ႏင RNDP အဖြ႔၀င ရခငလမးမားသည ဆန႔ကငၿပး ရဟငဂာရပကြကမားက (၁၃/၆/၁၂) ေန႔ထ မးရ႕ဖကဆးခပါသည။ အခနကာလ လေပါငးမားစြာ ေကာလြနလာၿပး ရဟငဂာလမးမား သြားလာလပကငခြငမရ ပတမေနပါသည။ သမၼတႀကးကလညး ျမနမာႏငငတြင ရဟငဂာဆသညမာ မရ၊ တတယႏငငသ႔ ပ႔ေပးမညဟ UN အဖြ႕အားေျပာၾကားသျဖင မးထေလာငစာသြနေပးသလ ျဖစသြားပါသည။ ထ႔ေနာက ျပညနယအစးရအဖြ႔က မးေလာငၾကားထမာ ကနရေသာ အစၥလာမဘာသာေရး ဗလႀကးမား၊ ရဟငဂာ အမမားက စညပငသာယာေရးအဖြ႕မ Bulldozer စကႀကးမားျဖင ၿဖဖကခပါသည။ အစၥလာမဘာသာေရးဆင၇ာ ကရအာန ကမးေတာျမတမားက လမဆနစြာ ဖကဆးခပါသည။ ရခငျပညနယ ေကာကေတာၿမ႕နယတြင ကရအာနကမးေတာျမတ အေပၚ ၀ကရပဆြ ၍ VCD ျဖင ထတေ၀ျဖန႔ခခပါသည။ တစခ ႕ရခငလမးမားသည အလာရငျမတအား ေစာကားသည႕ ေအာဟစသကလညး ၾကားရပါသည။ တငးရငးသား ကမနလမး အစၥလာမဘာသာ၀င ေတြကလညး ရကရကစကစက သတျဖတ၊ မးရ႕ခပါသည။ ဤသညက ေလလာၾကည႕ေသာအခါ ထျပသနာသည အစၥလာမဘာသာေရး ျပသနာတစရပသာ ျဖစေၾကာငး ပထငရားပါသည။ ဘဂၤလားေဒရ ေန ဗဒၶဘာသာ၀င ဘဂၤလရခငမားသည ရခငျပညနယသ႔ ၀ငလာသညႏင ခကခငး ႏငငသားစစစေရးကဒျပား ျပလပႏငၿပး ရခငျပညနယႏင ျမနမာႏငင အရပရပတြင သြားလာ၊လပစား၊ ေနထငခြင ျပထားပါသည။ ရဟငဂာလမ းမားသည လြနခေသာ ႏစေပါငးမားစြာကတညးကပင ေနထငလာခေသာလညး အစၥလာမဘာသာက ကးကြယေသာေၾကာင ႏငငသားျဖစခြင မရ၊ ပညာဆညးပးျခငး မရ၊ လြပလပစြာ ဘာသာေရးတရားက ကးကြယခြငမရ၊ လြပလပစြာ ခရးသြားလာခြငမရ၊ လပကငစားေသာကခြငမရ ျဖစၾကရပါသည။ သမငးအစဥအလာ အရ ရခငျပညနယ ေျမာကပငးတြင ရဟငဂာလမ းစတစရပရသညက ႏငငေတာက ဥေပကၡာျပထားျခငး၊ ႏငငတကာႏင ကလသမၼဂ အဖြ႕အစညးကလညး ရဟငဂာတငရငးသားအျဖစ သကေသ သာဓကျဖင ေတာငးဆ အသနားခသညကလညး ျငငးပယေနဆျဖစျခငးသည အစၥလာမဘာသာက ကးကြယေသာ အျပစတစခတညးေၾကာင ျဖစေၾကာငး ထငရားပါသည။ ရခငလမးမား အၾကမးဖက မးရ႕ဖကဆးေနစဥတြင ျပညေထာငစ အစးရႏင ျပညနယအစးရအဖြ႕သည မးေလာငကၽြမးေနသည႕ နာဇ ရဟငဂာရပကြက အတြငးရ (GSM mobile tower) ႏင တြဖက အ.ထ.က စာသငေကာငး၊ ရခငလမးမားေနထငေသာ အမအခ႕၊ ဗဒၶဘာသာ ဘနးႀကးေကာငးမားမားက မးမကးစကေအာင

56

ကာကြယေပးခသည။ ဤအခကက ၾကည႕ျခငးအားျဖင ရဟငဂာလမးမားသည အစၥလာမဘာသာ ကးကြယေသာေၾကာင အစး၇က အကာအကြယ မေပးျခငးျဖစပါသည။ ရခငျပညနယအႏ႔တြင ေနထငၾကေသာ ရဟငဂာလမ းမားႏင ကမနတငး၇ငးသားမားသည အစၥလာမဘာသာက ကးကြယေသာေၾကာင မမတ႔ေနထငရာ ရပကြက/ေကးရြာ မားမအပ အျခားေကးရြာ/ရပကြကသ႔ သြားလာခြငမရ၊ အလပလပခြငမရ၊ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈခရျခငး မရ၊ ပညာသငယခြင မရ၊ ေစး၀ယယခြငမရ တ႔ျဖစျခငးသညလညး အစၥလာမဘာသာက ကးကြယေသာေၾကာင သကဆငရာ အာဏာပငတ႔က အေရးယ ေဆာငရြကေပးျခငး မရခေခ။ ႏငငေတာသမၶၼတႀကး၏ပဒမ(၁၄၄) သည အစၥလာမဘာသာက ကးကြယေသာ ရဟငဂာႏင႔ ကမနတငးရငးသားမားက အမမမထြကႏငေအာင လၿခေရးစစတပခထားၿပး၊ ရခငမားမာ အၾကမးဖကသမားပငျဖစေသာလညး (ဗဒၶဘာသာ ကးကြယေသာေၾကာင) အၾကမးဖကေရးသည သတ႔အတြက အားေဆးတစခြကသဖြယ ျဖစေနသည။ ထ႔ေၾကာင ရခငျပညနယ အတြငး (၉/၆/၁၂) ေန႔က စျဖစခေသာ အၾကမးဖကမႈမားသည အစၥလာမဘာသာက ဥးတညတကခကေသာ အၾကမးဖကမႈသာျဖစပါသည။ ဤ ၂၀၁၂ အၾကမးဖကမႈ ျဖစၿပးေနာက ရဟငဂာ ဒကၡသညစခနးအခ ႕သ႔ ႏငငတကာ အဖြ႕မားႏင ျပညတြငးအဖြ႕အစညးမား လာေရာကၾကည႕ရႈျခငးက ျပညနယအာဏာပငအဖြ႕က အခနကန႔သတခကျဖငသာ ခြငျပခေၾကာငး ေတြ႕ရရပါသည။ ၿပးေနာက ႏငငေတာအႀကးအက သရဥးေရြမနး ႏင ဒသမၼတ စငးေမာကခမးတ႔ ေရာကရလာၿပး ရခငျပညနယအတြငး ရခင ဒကၡသညစခနးအားလးတ႔က ၾကည႕ရႈၿပး ရဟငဂာ ဒကၡသညစခနးအခ ႕ကသာ သြားေရာကခေသာလညး ျမနမာ တဗြ အစအစဥမာ ရခင ဒကၡသညမားကသာ ျပသျခငး၊ ျမနမာႏငင ရပရငအစဥးအရး ႏင နာေရးကညမႈအသငး (ရနကန)မ ဥးေကာသတ႔သည ရခငျပညနယက အကညေပးရန ေရာကလာၿပး ရခငလမ းတစမ းကသာ ၾကည႔ရကညခၿပး ရဟငဂာ ဒကၡသည မားထသ႔ လး၀လး၀ လာေရာကၾကည႕ရျခငးမရသညမာ အစၥလာမဘာသာကးကြယေသာ လမးစအား ႏမခ ဆကဆျခငးသာ ျဖစေၾကာငး သသာထငရားလပါသည။

ဤ အၾကမးဖကမႈတြင ရခငအၾကမးဖကသမားမား၊ RNDP ေခါငးေဆာငမား ႏင ျပညနယအစးရအဖြ႕ တ႔ပးေပါငးၿပး ေသဆးခေသာ ရဟငဂာအေလာငးမားက ေခါငးတး၊ သကၤနး၀တေစၿပး ဓါတပရကယၿပး Internet တြင ရခငဘနးေတာႀကးမား ဟ ၀ါဒျဖန႔ခသည။ ၿပးေနာက ခးသြငးလာေသာ ေမာလ၀ ၀တစမားက ဘဂၤလားေဒရမ ခး၀ငလာေသာ ဘဂၤလရခငမားအား ၀တေစကာ လကနကမားကလညးကငေဆာငေစျပး Internet တြင တငကာ ရဟငဂာမားက ေခာကကေအာင လပခသည။ ၂၀၁၂-ခ အၾကမးဖကမႈျဖစပြါးျပးေနာက ယေန႔ အခနအခါတြင ရခငတငးရငးသားမားသည ျပညတြငးျပညပႏင ဆကသြယမႈ ရရၿပး စးပြါးေရး၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး စသည႔ က႑အသးသးတြင ယခငအတငး အခြငအေရးရရၿပး ရခငျပညနယအတြငး ဘးဘြားစဥဆက ေနထငလာေသာ ရဟငဂာတငးရငးသား (၈)သနးေကာ တ႔သည မမတ႔၏မလေနရာက စြန႔လြတရၿပး ဒကၡသညစခနး တ၀က ႏင လကရ ယာယေနထငေနေသာ ေကးရြာမားမအပ အျခားေနရာသ႔ သြားလာေရး၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ ဘာသာေရး၊ စးပြါးေရး ႏင စား၀တေနေရး စသည႕ က႑မးစ၌ အခြငအေရးမရ ပတမေနသျဖင ဒကၡမးစက ႀကေတြ႕ရကာ အသကက စေတးေပးေနရပါေၾကာငး တငျပကာ နဂးခပအပပါသည။