Vjollca Adili...³/LULD´ ]QM 6KSUHVD ,VHLQL Ws FLOsW SD DVQMs KH]LWLP SUDQXDQ Ts Ws GLVNXWRQLP UUHWK VKNROOsV GKH PHQD[KLPLQ H W\UH 1MH IDO zQGHULP WMHW zU VKNRQ S zU DUVLPWDUsW WH

$Page 1: Vjollca Adili...³/LULD´ ]QM 6KSUHVD ,VHLQL Ws FLOsW SD DVQMs KH]LWLP SUDQXDQ Ts Ws GLVNXWRQLP UUHWK VKNROOsV GKH PHQD[KLPLQ H W\UH 1MH IDO zQGHULP WMHW zU VKNRQ S zU DUVLPWDUsW WH$
PUNIM MAGJISTRATURE

TEZA:

MENAXHIMI PLANPROGRAMEVE MËSIMORE NË ARSIMIN FILLOR

Mentori: Prof. dr. Hasan Jashari

Tetove, 2020

PUNIM MAGJISTRATURE

MENAXHIMI DHE REFORMAT E MEVE MËSIMORE NË ARSIMIN

Kandidatja: Vjollca Adili Kamberi

DHE REFORMAT E MEVE MËSIMORE NË ARSIMIN

Vjollca Adili Kamberi

Mirёnjohje

Mirënjohje dhe falënderim special shkon për mentorin tim Prof. Hasan Jashari, i cili ka qenë i gatshëm për bashkëpunime jo vetëm gjatë punimit të tezes se masterit, por gjatë gjithë kohës së studimeve. Falënderoj edhe anëtarët e komisionit Prof.Dr.Arafat Shabani dhe Prof.Dr.Zeqir Kadriu. Po ashtu, falënderoj të gjithë profesorët të cilet dhanë mundin e tyre gjatë ligjeratave. Dua t’i falënderoj gjithë ata që kanë kontribuar në këtë hulumtim, duke filluar nga drejtoresha e shkollёs ‘’Kirili dhe Metodi ” znj. Sihana Kaba Kasami, drejtoresha e shkollës fillore “Liria” znj.Shpresa Iseini, të cilët pa asnjë hezitim pranuan që të diskutonim rreth shkollës dhe menaxhimin e tyre.

Nje falёnderim tjetёr shkon pёr arsimtarët te cilet ndanё kohё nga koha e tyre dhe mё ndihmuan me pёrgjigjet e tyre nё plotёsimin e pyetёsorёve. Gjithashtu nje falёnderim tjetёr u shkon nxёnёsve te po ketyre shkollave pёr pёrgjigjet e tyre te sinqerta, si dhe njё falёnderim shkon pёr stafin pedagogjik tё kёtyre shkollave.

Falёnderoj familjen time të cilët më rritën në një ambient ku studimi dhe leximi ishin një element shumë i rëndësishëm në jetë. Më krijuan besimin në vete se cfardo synimi që njeriu ka sado i vështirë të jetë, me punë dhe vendosmëri arrihet. Më mbështetën dhe inkurajuan vazhdimisht që studimet e mia të vazhdonin më tej duke më krijuar te gjitha kushtet e nevojshme dhe duke më ofruar ndihmën e tyre morale dhe materiale.

.

Abstrakt

Reforma thjesht paraqet një materie që duhet riformuar, për ta rikonfiguruar, për ta bërë pra ndryshe. Por, ndryshimi nuk do të thotë edhe ndonjë përmirësim të sigurt, të domosdoshëm. Pra, gjithashtu reforma nuk ka për qëllim të nënkuptojë një zhvillim revolucionar dhe nuk duhet të kemi gjithëherë pritje shumë të mëdha. Por reformatorët e arsimit në përgjithësi e sidomos në shkollat fillore në Maqedoni, shpresojnë cdoherë se reforma e tyre do të sjell përmirësime.

Termi plan- program apo kurrikulumi si në cdo vend të botës, edhe tek ne, është i përcjellur shumë shpesh me polemika . Për diskutimin tonë, kurrikula dhe reformat e sajë në arsimin fillor duhet të përfshin edhe planet, lëndët, librat, materialet, mjetet por dhe mjediset shkollore. Por, pyetja thelbësore e kësaj teze është se sa edukatorët- arsimtarët janë të gatshëm ta reformojnë veten dhe të mbanë hapin me lëvizjet përpara të shkencës dhe teknologjisë? Reforma kurrikulare duhet të ndjekë sa më shumë që të jetë e mundur strategjitë e inovacionit dhe ndryshimit në arsim, të ndjekë një vizion të qartë, mision dhe paradigmë të zgjedhur arsimore dhe t'i kushtojë vëmendje palëve të interesit, nxënësve, arsimtarëve, industrisë dhe komunitetit.

Gjatë punimit që do të realizohet , me anë të metodave shkencore, do të mbledhim material faktografik për mënyrën se si bëhen reformat e plan-programeve mësimore, si është përceptimi publik, cilët janë faktorët ndikues dhe e gjithë kjo si shprehet në suksesin e nxënësve. Ky material do te interpretohet dhe do të jepen rekomandime të duhura.

Fjalët kyçe: Menaxhimi, Reforma, Plan-programi, shkollat fillore, arsimtaret, Maqedoni.

Pёrmbajtja

Kapitulli 1.

1.1Hyrje

1.Arsimi dhe Menaxhimi

1.1.Kuptimi mbi Arsimin

1.2.Sistemi Cambridge si referencё

1.3. Sistemi arsimorё nё shkollat fillore

1.3.1. Sistemi arsimorё nё Maqedoninё e Veriut

1.3.2. Sistemi arsimorё nё Finlandё

1.3.3. Sistemi arsimorё nё Angli

1.3.4. Sistemi arsimorё nё Amerikё

1.4. Kuptimi mbi Menaxhimin

1.4.1. Funksionet kryesore tё Menaxhimit

1.4.2. Teoritё klasike tё Menaxhimit

1.4.3. Nivelet e Menaxhimit sipas John Maxёell

1.4.4. Modelet e Menaxhimit dhe Lidershipit

1.5.Roli i menaxhimit në arsim

Kapitulli 2

2.Reformat në planprogramet mësimore

2.1 Kuptimi mbi reformat

2.1.1. Reformat dhe objektivat e tyre

2.1.2. Llojet e reformave

2.2. Rëndësia e reformave në shkollat fillore

2.3. .Dallimi mes planprogrameve në Maqedoni dhe në vendet tjera

Kapitulli 3

3.Metodologjia e kerkimit

3.1. Metodat e perdorurura ne hulumtim

3.2. Qëllimi i hulumtimit

3.3. Hipotezat

Kapitulli 4

4.1Analiza e të dhënave

4.2. Rezultatet nga pyetёsorёt dhe intervistat

4.2.1. Tё dhёnat nga pyetёsori drejtuar mёsimdhёnёsve tё Sh.F. ‘’ Kirili dhe Metodi’’ Sh.F. ‘’Liria’’ nё Tetovё

4.2.2.Tё dhёnat nga pyetёsori me nxёnёsit e shkollёs fillore “Kirili dhe Metodi’’ dhe shkollёs ‘’Liria’’ nё Tetovё

4.2.3.Tё dhёnat mga intervista e realizuar me drejtoreshёn e Sh.F. ‘’ Kirili dhe Metodi’’, znj. Sihana Kaba Kasami

4.2.4Tё dhёnat mga intervista e realizuar me drejtoreshёn e Sh.F. ‘’ Liria’’. znj. Shpresa Iseni

4.3.Perfundimet nga intervistat

Kapitulli 5

Rekomandimet

Referencat

Shtojca

1

Lista e tabelave

Tabela 4.1 A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore

Tabela 4.2 Reformat e realizuara nё shkollё

Tabela 4.3 Egzistenca e strukturёs komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs

Tabela 4.4 Dobishmёria e sistemit tё Cambridge

Tabela 4.5 Implementimi i mirёfilltё i Sistemit tё Cambridge

Tabela 4.6 Mbёshtetja nga ana e drejtorit

Tabela 4.7 Mundёsitё tё cilat ofrohen pёr nxёnёsit nё shkollё

Tabela 4.8 Tabela 4.9 Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs

Tabela 4.9 Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs

Tabela 4.10 Integrimi i IT nё lёndёt mёsimore

Tabela 4.11 Kyҫja e mёsimdhёnёsve nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё

Tabela 4.12 Organizimi i takimeve me prindёrit

Tabela 4.13 Organizimi i orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim

Tabela 4.14 Pёrfaqёsimi i etniteteve

Tabela 4.15 Harmonia organizative dhe puna ekipore nё shkollё

Tabela 4.16 Realizimi i reformave nё shkollё

Tabela 4.17 Struktura komunikuese me prindёrit nё lidhje me shkollёn


Tabela 4.19 Kushtet pёr implementimin e sistemit tё Cambridge


Tabela 4.21 Mundёsitё e barabarta pёr nxёnёsit

Tabela 4.22 Mundёsitё e barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit

Tabela 4.23 Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme


Tabela 4.25 Kyҫja e mёsimdhёnёsve nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё

Tabela 4.26 bashkёpinimi me prindёrit


2

Tabela 4.28 Pёrfaqёsimi i etnive nё shkollё

Tabela 4.29 Harmonia organizative dhe puna ekipore


Tabela 4.31 Vlerёsimi i punёs sё drejtorit nё shkollё

Tabela 4.32 Sistemi i Cambridge

Tabela 4.33 implementimi i sistemit tё Cambridge

Tabela 4.34 Mbёshtetja nga ana e drejtorit pёr nxёnёsit

Tabela 4.35 Barazia pёr tё gjithё nxёnёsit

Tabela 4.36 Barazia pёr tё gjithё arsimtarёt

Tabela 4.37 Kushtet qё ofron shkolla

Tabela 4.38 Organizimi i garave dhe trajnimeve

Tabela 4.39 Bashkёpunimi i mёsuesve me nxёnёsit

Tabela 4.40 Integrimi i IT


Tabela 4.42 Ngarkesa me detyra shtёpie


Tabela 4.45 Vlerёsimi i punёs sё drejtorit





Tabela 4.50 Barazia pёr mёsimdhёnёsit nё shkollё


Tabela4.52 Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme nё shkollё





3

Hyrje

Arsimi dhe sistemi arsimorё janё nё fokus tё interesimit tё opinionit sepse nёpёr to kalon ҫdo individ nё kohё tё caktuar. Reformat e sistemit arsimorё janё tё suksesshme nёse nё tё respektohet apo ndёrlidhet teoria dhe praktika pedagogjike. kjo nёnkupton se nё procesin reformues dhe realizimin praktik tё konceptit reformues nё tё gjitha segmentet e nivelet e arsimit duhet tё bashkёpunojnё dhe tё participojnё aktivisht nё tё gjitha fazat e reformimit bartёsit e reformёs , realizuesit ose zbatuesit e saj( mёsues, edukatorё, pedagog, mёsimdhёnёs) dhe politika arsimore me institucionet e saj.

Reformat e suksesshme nuk janë thjesht ide e mirë e dikujt, ato janë të qëndrueshme ose janë të paktën në përputhje me forcat e gjёra shoqërore dhe politike në të cilat ndodhen shkollat.

Menaxheri apo drejtori I një shkolle ka rëndësi shumë të madhe në arritjet e shkollës në tërësi. Sipas Ligjit për arsim drejtorët e shkollave kanë përgjegjësi ekzekutive në menaxhimin dhe administrimin e shkollës, me qëllim të përmbushjes me sukses të detyrave të tyre. Një drejtor shkolle duhet të krijojë një kulturë të shkollës e cila e promovon zhvillimin e vazhdueshëm profesional dhe të nxënit tek të gjithë pjesëtarët e shkollës, si dhe të krijojë mekanizma bashkëpunimi ndërmjet personelit të shkollës, nxënësve dhe bashkësisë më të gjerë të shkollës. Drejtori i shkollës përcakton vizionin e shkollës; siguron që personeli të jetë I motivuar për t’i përmbushur synimet dhe objektivat e shkollës; bashkëpunon me personelin e shkollës; është përgjegjës për zhvillimin e personelit; mbështet praktikat e mësimdhënies dhe mësimnxënies cilësore dhe ofron mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit. Drejtorët e shkollave janë përgjegjës për të planifikuar, administruar, organizuar dhe menaxhuar shkollën, duke I shfrytëzuar me efikasitet dhe efektivitet mjetet në dispozicion. Duke punuar me secilin, drejtori I shkollës mundëson bashkëpunimin me bashkësinë dhe pjesëmarrjen në rritjen e cilësisë së të nxënit dhe të suksesit të nxënësve. Ata I hartojnë dhe i zbatojnë politikat në nivel shkolle dhe ato në nivel kombëtar për të siguruar zbatim të suksesshëm të 1kurrikulumit kombëtar. Në fund, ata veprojnë me integritet, paanshmëri dhe etikë të lartë profesionale dhe të punës. Ata udhëheqin dhe mësojnë duke vepruar.

1https://ipkmasht.rks-gov.net/ëp-content/uploads/2015/11/Zhvillimi-i-udh%C3%ABheqjes-arsimore-NSO.pdf

4

Kapitulli 1

1. Arsimi dhe Menaxhimi

1.1. Kuptimi mbi arsimin

Arsimimi ёshtё pёrgaditje nё mёnyrё sistematike pёr tё njohur dhe zgjeruar horizontet qё hap shkollimi dhe pёr tё shpalosur dhe pёrsosur aftёsitё mendore dhe profesionale nga secili.

Shoqёritё idenё pёr arsimin e konceptuan pёr tё ruajtur dhe transmetuar aftёsitё nё gjeneratat e ardhёshme. Mё vonё shkollat u konceptuan si vend i zakonshёm pёr arsim ku u bёnё sinonim pёr arsimin.

Nё diskursin e tanishёm akademik arsimi quhet proces i marrjes sё njohurive, tё kuptuarit dhe aftёsitё e tё menduarit kritik gjatё eksplorimit tё potencialit.

Fёmijёt duhet tё edukohen pёr tё qenё nxёnёs tё pёrjetshёm, pёr tё jetuar, pёr tё eksploruar dhe pёr tё mёsuar tregimet e tyre dhe tё tjerёve. 2 Nё pёrgjithёsi arsimi pёrdoret nё tre kuptime: dituri, subject dhe si proces.

Edukimi si term nёnkupton aktin e mёsimdhёnies, hedh dritё mbi parimet dhe praktikёn e mёsimdhёnies, ndёrsa nё kuptimin tradicional arsim do tё thotё kontrollim ose disiplinimin e sjelljes sё njё individi.

Mund tё themi se mёsimi i shkollёs nё kuptimin mё tё ngushtё quhet arsim. Nё kёtё proces gjeneratat mё tё vjetra pёrpiqen qё tё arrijnё synime tё paracaktuara gjatё njё kohe tё caktuar duke i’u ofruar fёmijёve njohuri tё cilat janё tё strukturuara paraprakisht nёpёrmjet metodave tё pёrcaktuara tё mёsimdhёnies.

Arsimi gjithashtu ёshtё njё proces nё tё cilin dhe me anё tё tё cilit dija, karakteri dhe sjellja e tё rinjёve ёshtё formuar. Arsimi pёrbёhet nga “ ndikime specifike” tё cilat janё projektuar me vetёdije nё njё shkollё ose nё njё kolegj, pёr tё arritur deri tek zhvillimi dhe rritja e fёmijёs.

Shkolla pёrfaqёson arsimin formal pasi ajo jep arsimin direkt dhe sistematik. Nga ana e edukatorit egziston pёrpjekje e qёllimshme pёr tё nxitur shprehitё, qёndrimet ose ndikimet e caktuara tek nxёnёsit, tё cilat konsiderohen tё jenё tё dobishme dhe thelbёsore pёr tё.

Sipas John Deёey: ’’ shkolla egziston pёr tё siguruar njё mjedis tё vecantё dhe tё rёndёsishёm pёr periudhёn formuese tё jetёs njerёzore. Shkolla ёshtё institucion i projektuar me vetёdije, ku shqetёsimi i vetёm i saj ёshtё edukimi i fёmijёs. Ky mjedis i vecantё ёshtё thelbёsorё pёr tё shpjeguar shoqёrinё tonё komplekse dhe qytetёrimin.

Njё nga qёllimet e rёndёsishme tё arsimit gjithashtu konsiderohet edhe pёrvetёsimi i njohurive i cili nuk ёshtё qёllim i vetёm dhe suprem i arsimit3.

Arsimi nё kuptimin mё tё gjёrё paraqitet si njё proces jetёsorё dhe i vazhdueshёm i zhvillimit tё fёmijёs ose individit, ёshtё njё proces i pёrjetshёm. Ai ёhtё njё zhvillim

2 The true meaning of education, Shalini Dixit, Jun 1 2017

3 Meaning, Aims and process of Education-Satish Kumar-Sajjad Ahmad

5

harmonik i tё gjitha kompetencave tё qenieve njerёzore, fizike, sociale, intelektuale, estetike dhe shpirtёrore.

Filozofia pёrcakton qёllimet e arsimit ndёrsa kurrikula pёrcakton se si kёto qёllime mund tё arrihen, ndёrsa plani mёsimorё duhet tё pёrcaktohet nga objektivat edukative tё cilat pёrsёri pёrcaktohen nga filozofia.

Mёsuesi ёshtё shpirti i procesit edukativ, ai jo vetem qё ka njohuri tё plotё rreth subjektit tё tij, por gjithashtu ai duhet tё njohё edhe njeriun, shoqёrinё nё pёrgjithёsi. Ai duhet tё ketё njё vizion tё qartё pёr gjithcka qё ai vjen nё kontakt. Njё mёsues duhet tё ketё njё pikёpamje tё caktuar pёr jetёn, optimiste ose pesimiste, negative ose pozitive, materialiste apo idealiste. Nё problemet e ndryshme tё arsimit – qёllimet, disiplina, kurrikula, metodat, teknika e mёsimdhёnies dhe organizimit do tё ndikojё secila nga pikpamjet.

Arsimi ёshtё produkt i shoqёrisё pasi ai zhvillohet nё njё shoqёri tё pёrbёrё nga individё, ёshtё njё proces social dhe ka njё funksion shoqёrorё.

Sociologёt e arsimit mendojnё se pasi arsimi ёshtё njё proces shoqёrorё ata i japin rёndёsi tё barabartё individit dhe aspekteve sociale tё arsimit.

Gandhiji duke bёrё elaborimin e pikpamjeve tё tij rreth qёllimeve tё edukimit ka thёnё: shkrim-leximi nuk ёshtё fundi i arsimit dhe as fillimi por ai ёshtё njё nga mjetet ku burri dhe gruaja mund tё arsimohen.

Njё nga thesarёt mё tё mёdhenj pёr cdo vend konsiderohet tё jetё arsimi, megjithatё cilёsia dhe rёndёsia e tij janё tё ndryshme nё tё gjithё botёn.

1.2. Sistemi i Cambridge si Referencё

Kurrikula primare e Kembrixhit

Ekziston një kornizë e kurrikulës fillore të Kembrixhit për secilën lëndë – gjuha amtare, gjuhë e dytë, matematika dhe shkenca- duke ofruar një strukturë të qartë mësimore. Shumë shkolla përdorin:

Gjuhёn Amtare- gjuha amtare lejon nxënësit të komunikojnë me besim dhe në mënyrë efektive dhe të zhvillojnë aftësitë kritike për t'iu përgjigjur një sërë informacioni, media dhe tekste. Nxënësit që ndjekin këtë kornizë të kurrikulës do të zhvillojnë një kompetencë të gjuhës së parë në gjuhën amtare bazuar në një program mësimor të dizajnuar për të qenë i suksesshëm në çdo kulturë dhe për të promovuar mirëkuptimin ndër-kulturor.

Gjuhёn e dyte tё obliguar- ky program zhvillon aftësitë e të folurit, të dëgjuarit, të lexuarit dhe të shkruarit të nxënësve në gjuhën e dyte te obliguar. Ajo është zhvilluar në bashkëpunim me Sistemit e Vlerësimit të Kembrixhit te gjuhёve dhe bazohet në Kornizën e Përbashkët Evropiane të Referencës për Gjuhët (CEFR) të Këshillit të Evropës, të përdorur në të gjithë botën për të hartuar progresin e nxënësve në gjuhën maqedonase.

Matematikёn -korniza e kurrikulës së matematikës eksploron pesë fusha të përmbajtjes: numrin, gjeometrinë, matjen, trajtimin e të dhënave dhe zgjidhjen e problemeve. Ky program

6

mësimor përqendrohet në parimet, modelet, sistemet, funksionet dhe marrëdhëniet në mënyrë që nxënësit të mund të aplikojnë njohuritë e tyre matematikore dhe të zhvillojnë një kuptim holistik të subjektit.

Shkencat - kjo kornizë e kurrikulës mbulon katër fusha të përmbajtjes: kërkimi shkencor, biologjia, kimia dhe fizika. Kërkimi shkencor ka të bëjë me shqyrtimin e ideve, vlerësimin e dëshmive, planifikimin, hetimin, regjistrimin dhe analizimin e të dhënave. Vetëdija mjedisore dhe disa histori të shkencës janë gjithashtu pjesë e kurrikulës.

Perspektiva Globale Primare e Cambridge ёshtё qё tё zhvillojё aftësitë e hulumtimit, analizës, vlerësimit, reflektimit, bashkëpunimit dhe komunikimit.

Art & Dizajn- u mundëson nxënësve të shprehin veten duke përjetuar, bërë dhe duke reflektuar mbi artin. Ndërsa eksplorojnë mundësitë e pafundme që mund të ofrojë arti, nxënësit do të fillojnë të mendojnë si artistë. Ata do të mirëpresin sfidat, do të gjenerojnë dhe komunikojnë ide dhe do të rishikojnë dhe përmirësojnë punën e tyre. Nxënësit që ndjekin këtë program mësimorё do të përqafojnë potencialin e artit për të shprehur gjëra që nuk mund të kapen me fjalë dhe lidhjet që ekzistojnë midis ndjenjës njerëzore dhe prodhimit kreativ.

Shkrim-leximi digjital- ky program zhvillon kuptimin e nxënësve për botën digjitale. Ata do të zhvillojnë aftësitë që u nevojiten për të përdorur mjetet digjitale në një mënyrë të informuar dhe efektive. Nxënësit që ndjekin këtë program mësimor do të kuptojnë se si të qëndrojnë të sigurt, por gjithashtu të balancojnë kujdesin e tyre me një festim të mundësive që teknologjia mund të ofrojë.

Muzikë- kjo kurrikul u lejon nxënësve të zgjerojnë përvojën e tyre dhe vlerësimin e muzikës. Nxënësit do të eksplorojnë muzikën si interpretues, kompozitorë dhe dëgjues të informuar. Ata do të krijojnë dhe kuptojnë muzikën, duke e zbuluar atë nga kultura të ndryshme, kohë dhe vende. Kjo kurrikul do të ndihmojë nxënësit të kultivojnë një gëzim të muzikës, si dhe të zhvillojnë besim dhe aftësi drejtuese dhe bashkëpunimi.

Edukimi Fizik- ky kurrikul përqendrohet në zhvillimin e aftësive të lëvizjes së nxënësve dhe krijimin e modeleve të shëndetshme për jetën. Ai do të eksplorojë aftësitë e krijimtarisë, bashkëpunimit, udhëheqjes dhe përgjegjësisë. Nxënësit që ndjekin këtë kurrikul do të zhvillojnë një kuptim të lëvizjes dhe vlerësimit të shëndetit dhe mirëqenies së tyre.

Perspektiva globale fillore e Kembrixhit pёr nxёnёsit e moshёs 5 deri 11 vjeҫ.

Ҫfarë do të mësojnë nxёnёsit?

Programi zhvillon aftësitë e kërkimit, analizës, vlerësimit, reflektimit, bashkëpunimit dhe komunikimit. Ai forcon lidhjet në anglisht si gjuhë e parë ose e dytë, matematikë, shkencë dhe fillestarë të TIK-ut.

Hulumtimet thonë se sa më parë studentët fillojnë të zhvillojnë dhe praktikojnë aftësitë e tyre, aq më i madh është ndikimi në të mësuarit e tyre. Vënia në dispozicion e perspektivave të Kembrixhit Global për studentët e rinj do të zhvillojë dhe përfshijë aftësi ndërkurrikulare në një moshë më të re, duke i mbështetur ata në studimet e tyre ndërsa ata përparojnë në Kembrixh të Mesëm të Ulët dhe më gjerë.

7

Si mësohet programi?

Cambridge Primary është i përbërë nga një seri sfidash. Ka gjashtë sfida në vit. Mësuesit mund të integrojnë sfidat në mësimet ose mësimet e tyre ekzistuese dhe të bëjnë sa më shumë që dëshirojnë.

Si vlerësohet perspektiva globale fillestare e Kembrixhit?

Përgjatë programit, mësuesit përqendrohen në reagimet formuese mbi aftësitë që ata duan që studentët të zhvillojnë. Kur të përfundojë një sfidë, mësuesit mund të diskutojnë me studentët çfarë shkoi mirë dhe si mund të përmirësohen më tej, në mënyrë që studentët të reflektojnë dhe të përmirësojnë performancën e tyre.

Nё fund tё vitit ёshtё nё dispozicion njё vlerёsim kryesorё nga Kontolli Global i perspektivёs pёr tё vlerёsuar nxёnёsit. Studentët paraqesin një projekt, ndёrsa ekipi pёr tё vlerёsuar ёshtё i pёrberё nga mёsuesit për të vlerësuar se si janё zhvilluar aftësitë gjatë gjithë programit. Mësuesit shënojnë vlerësimin përpara se të moderohen në Kembrixh. Nxënësit marrin një deklaratë të arritjeve në nivelin e Arit, Argjendit ose Bronzit dhe shkolla merr një raport feedback.

Vlerësimi fillor i Kembrixhit

Shumë shkolla përdorin strukturën e testimit fillor të Kembrixhit për të vlerësuar performancën e nxënësve dhe raportojnë përparimin e nxënësve dhe prindërve. Vlerësimi fillor i Kembrixhit përdor teste të përcaktuara ndërkombëtarisht, duke u dhënë prindërve besim shtesë në reagimet që marrin.

Ekzistojnë dy mundësi vlerësimi:

• Testet e përparimit fillor të Kembrixhit (shënuar në shkollë)

• Kontrolli Fillor i Kembrixhit (shënuar nga ekzaminuesit e Kembrixhit)

Testet e përparimit fillor të Kembrixhit ofrojnë vlerësim të brendshëm të vlefshëm të njohurive, aftësive dhe të kuptuarit në anglisht, matematikë dhe shkencë. Testet:

• mundësojnë që nxënia të vlerësohet çdo vit

• të sigurojë informacion të detajuar në lidhje me punën e secilit nxënës për fazat 3, 4, 5 dhe 6

• aftësoni mësuesit të japin reagime të strukturuara për nxënësit dhe prindërit

• aftësoni mësuesit të krahasojnë pikat e forta dhe të dobëta të individëve dhe grupeve

• janë shënuar nga mësuesit në shkollën tuaj

• të vijë me udhëzime të qarta, standarde dhe skema të markave.

Cambridge Primary siguron një mjet unik të analizës për Testet fillestare të përparimit të Kembrixhit për të gjurmuar përparimin e nxënësve. Duke përdorur rezultatet e testit, mësuesit mund të hartojnë raporte të hollësishme për të nxjerrë në pah pikat e forta dhe të dobëta të nxënësve dhe të bëjnë përmirësime të synuara në mësimdhënie dhe mësimnxënie. Rezultatet

8

e nxënësve mund të krahasohen në krahasim me klasën e tyre, shkollën ose shkollat e tjera në të gjithë botën, dhe mbi baza vit pas viti.

Pika kryesore e Kembrixhit

Kontrolli Fillestar i Kembrixhit teston aftësi, njohuri dhe mirëkuptim në fund të programit parësor në anglisht si gjuhë e parë ose e dytë, matematikë, shkencë dhe Kembrixh Global Perspektiva.

Testet janë shënuar në Kembrixh për të siguruar një pikë referimi ndërkombëtar të performancës së nxënësit. Nxënësit marrin një deklaratë të arritjeve dhe një raport kthyes. Raportet e reagimeve tregojnë se si një nxënës ka kryer në lidhje me kurrikulën, grupin e tyre të mësimit, tërë shkollën, dhe kundër të gjithë nxënësve që kanë marrë teste në atë seri në të gjithë botën.

Testet ndihmojnë mësuesit të monitorojnë performancën grupore dhe individuale, dhe të menaxhojnë programet e të mësuarit. Perspektivat Globale të Kontrollit Fillor të Kembrixhit vlerësohen nga mësuesit dhe të moderuar nga Cambridge Internacional.

Raportet e feedback-ut të Kontrollit Fillor të Kembrixhit u japin mundësi mësuesve:

• Monitoroni performancën në grup dhe individuale

• Krahasoni punën e të gjithë nxënësve që marrin teste në atë seancë

• Menaxhoni programet e të nxënit brenda shkollave dhe ndërsa nxënësit lëvizin ndërmjet shkollave.

Reagimet e testit matin performancën e një nxënësi në lidhje me:

• Kuadri i kurrikulës

• Grupi i tyre mësimor

• Një grup i tërë shkollor, nxënësit e viteve të kaluara.

Raporti i nxënësit

Raporti për nxënës jep:

• Një rezultat fillestar i Kembrixhit për pikën e parë

• Një rezultat fillestar i Kembrixhit për secilën temë / aftësi kryesore

• Një listë e pyetjeve (dhe nën-temave / aftësive) ku performanca e kandidatit ishte veçanërisht e fortë ose veçanërisht e dobët

• Një deklaratë e arritjeve.

Raporti i grupit mësimor

Raporti për një grup mësimor jep:

9

• Një rezultat mesatar i Kontrollit Fillor të Kembrixhit për të gjithë lëndët

• Një rezultat mesatar i Kontrollit Fillor të Kembrixhit për secilën temë / aftësi kryesore

• Një listë e nën-temave / aftësive me komente mbi performancën e grupit

• Pika e Kontrollit Fillor të Kembrixhit shënon secilin nxënës në temë dhe në secilën temë / aftësi kryesore

• Notat e shënuara nga secili nxënës për secilën pyetje.

Raporti i shkollës

Raporti për një shkollë jep:

• Një rezultat mesatar i Kontrollit Fillor të Kembrixhit për të gjithë lëndët

• Një rezultat mesatar i Kontrollit Fillor të Kembrixhit për secilën temë / aftësi kryesore

• Një listë e nën-temave / aftësive me komente mbi performancën e nxënësve.

Fundi i raportit të serive

Fundi i raportit të serive jep rezultatet e të gjithë grupit, nga të gjitha shkollat në të gjithë botën, të ndara sipas moshës dhe gjuhës së parë, në mënyrë që shkollat të mund të krahasojnë rezultatet e tyre me ato të nxënësve të ngjashëm. 4

1.3. Sistemi arsimorё nё shkollat fillore

Fazat e edukimit janё nёndarje tё tё nxёnit formal, zakonisht qё mbulojnё arsimin e hershёm tё fёmijёrisё, arsimin fillorё, arsimin e mesёm dhe arsimin e lartё. Organizata arsimore shkencore dhe kulturore e kombeve tё bashkuara ( UNESCO) njeh shtatё nivele tё arsimit nё sistemin e klasifikimit tё standardeve ndёrkombёtare tё arsimit nga niveli zero- arsimi parashkollorё deri nё nivelin e gjashtё- faza e dytё e arsimit terciar. 5.

1.3.1. Sistemi arsimorё nё Maqedoninё e Veriut

Ky sistem pёrbёhet nga njё pёrzierje parashkollorё, fillorё(6-14 vjeҫ), tё mesme ( 15-18 vjeҫ) dhe tё arsimit tё lartё.

Arsimi fillorё zgjatё pёr nёntё vjet dhe ёshtё i detyrueshёm dhe i lirё pёr tё gjithё nxёnёsit. Sistemi arsimorё ёshtё i organizuar rreth kater gjuhёve tё arsimit nё shkollat fillore ( maqedone, shqip, turke dhe sёrbe). Rreth 29% e shkollave fillore dhe 34% e shkollave tё mesme janё dy/tregjuhёsore.

4 Cambridge Primary English Curriculum outline

5https://en.ëikipedia.org/ëiki/Educational_stage

10

Nё Maqedoninё e Veriut arsimi i detyrueshёm nёntёvjeҫarё fillorё u prezantua nё vitin 2007 sipa konceptit tё arsimit parёsorё nёntёvjeҫarё. Ligji pёr arsimin fillorё ofron garanci pёr kёtё nivel tё arsimit tё jetё i lirё pёr tё gjithё fёmijёt e moshёs 6-14 vjeҫ dhe pёr aksesin e secilit fёmijё nё veҫanti nёpёrmjet sigurimit tё teksteve falas dhe transportit falas pёr nxёnёsit me vendbanim tё pёrhershёm mё sё paku 2 kilometra larg shkollёs mё tё afёrt.

Paralelisht me rritjen e kohёzgjatjes sё arsimit fillorё, filluan edhe reformat e kurrikulёs.

Programet e lёndёve pёrfshijnё qёllimet e zhvillimit pёr ciklet e arsimit fillorё, qёllimet e pёrgjithshme pёr ҫdo klasё dhe qёllimet specifike pёr ҫdo temё ose program. Pёrveҫ kёsaj njё numёr i subjekteve tё reja ishin:

- Gjuha angleze si lёndё e detyrueshme nga klasa e parё - Gjuha e dytё e huaj e detyrueshme nga klasa e gjashtё - Inovacioni si lёndё e detyrueshme nё klasёn e nёntё - Puna me kompjuter dhe bazat e programimit si lёndё e detyrueshme pёr klasёn e 3tё

dhe tё 4tё - Krijimtaria si lёndё zgjedhore nё klasёn e katёrt dhe tё pestё - Informatika si lёndё e detyrueshme nё klasёn e gjashtё dhe tё shtatё - Etika e feve, hyrje nё fetё, kultura klasike nё qytetёrimin evropian, si lёndё opsionale

nё klasёn e gjashtё - Gjuha shqipe si lёndё zgjedhore nga klasa e gjashtё - Gjuha dhe kuktura e romёve/boshnjakёve/vllehёve si lёndё zgjedhore nga klasa e tretё - Lёndё tё tjera opsionale: Atdheu ynё, Edukimi mjedisorё, Eksplorimi i vendeve

amёtare - Vallёzimet dhe vallet popullore, projektet nё artin muzikorё, projektet nё artin vizual,

arsimin teknik, projekte nё informatikё, sporte opsionale, pёrmirёsimi i shёndetit, aftёsitё e jetesёs, programim.

Njё version i pёrshtatur i planprogramit mёsimorё u prezantua nga viti shkollorё 2014/2015, sipas Qendrёs sё Programit Internacional pёr Egzaminim tё Kembrixhit (Mbretёria e Bashkuar), ku lёndёt si matematika dhe shkenca ishin nga klasa e parё deri nё tё gjashtёn ndёrsa lёndёt e shkencave natyrore si : kimia, biologjia dhe fizika ishin nga klasa e shtatё deri nё tё nёntёn.

Nё kuadёr tё projektit qeveritar “ Kompjuter pёr ҫdo fёmijё” , kompjuterёt duhej tё vihen nё dispozicion pёr secilin nxёnёs nё klasё pёr qёllime mёsimore. Si mbёshtetje shtesё ishte planifikuar qё tё siguronin kompjuterё tё lёvizshёm pёr mёsimdhёnёsit dhe lidhje interneti pёr tё gjithё shkollat.

Nё vitin 2013 u prezantua njё sistem i testimit tё jashtёm tё arritjeve tё nxёnёsve nga klasa e katёr deri nё klasёn e nёntё nё tё gjitha lёndёt. Para pёrfundimit tё vitit shkollorё 2016/2017 zbatimi i kёtij sistemi ishte anuluar.

Nё nivelin e arsimit fillorё janё identifikuar se tё arriturat e nxёnёnёsve janё tё ulёta tё cilat janё demostruar nga rezultatet e arritura nga testimet ndёrkombёtare; nё shkollat shumёgjuhёshe, nxёnёsit ndahen pёrgjatё linjave gjuhёsore( duke punuar nё ndrrime tё

11

ndryshme), edukimi multikulturorё/ndёrkulturorё nuk pasqyrohet nё mёnyrё tё mjaftueshme nё programet kurrikulare dhe jashtё kurrikular, altivitete dhe nё disa nga testet shkollor; njё numёr i madh i nxёnёsve romё janё jashtё sistemit arsimorё, ёshtё e dukshme shkalla e ulёt e shkrim-leximit tё fёmijёve me pёrkatёsi etnike rome, ku si disa arsye mund tё jenё: njohuri tё pamjaftueshme tё gjuhёs maqedonase, shkalla e ulёt e edukimit tё prindёrve dhe statusi socio-ekonomik; fёmijёt me nevoja tё veҫanta arsimore nuk janё tё pёrfshirё siҫ duhet nё arsimin fillorё tё rregullt, pёrfshirja e tyre nё shkollat e rregullta nuk ёshtё rregulluar siҫ duhet dhe nuk janё futur mekanizma tё pёrshtatshme, pёrveҫ kёsaj ka paragjykime ndaj kёtyre fёmijёve mes prindёrve, mёsuesve dhe nxёnёsve.

Formulimi i vendosur pёr financimin e arsimit fillorё duhet tё rrishikohet me qёllim qё tё pёrfshijё njё komponentё zhvillimore pёr tё financuar zhvillimin profesional tё mёsuesve dhe do tё lejonte futjen e metodave inovatore tё punёs me nxёnёsit, zbatimin e hulumtimit tё veprimit, zbatimin e projekteve zhvillimore me qёllim tё pёrmirёsimit tё procesit mёsimorё, formimin e bashkёpunimit me prindёrit dhe aktivitete tё ngjajshme.

Rezultatet e tё nxёnit pёr ҫdo cikёl tё arsimit fillorё janё tё pёrcaktuara qartё dhe janё relevante pёr realitetin dhe nevojat e nxёnёsve sipas karakterisitikave tё tyre.

Arsimi fillorё kontribon nё zhvillimin e kompetencave kyҫe dhe gjenerale si psh: aftёsi pёr tё menduarit kritik dhe zgjedhjen e problemeve, respektin pёr diversitetin dhe multikulturalizmin.

Kurrikula pёr tё gjitha notat dhe programe lёndore synojnё arritjen e rezultateve tё tё nxёnit tё pёrcaktuara nga standardi kombёtarё.

Nxёnёsit e arsimit fillorё i’u ofrohen tekstet kualitattive dhe tё pёrditёsuara si njё burim i njohurive tё zbatueshme pёr promovimin e tё drejtave tё njeriut, respektimin e diversitetit dhe vlerave demokratike.

Ndikimi dhe qёndrueshmёria e inovacioneve tё futura nё arsimin fillorё ёshtё pёrmirёsuar. Menaxherёt e shkollave fillore plotёsojnё kёrkesat minimale tё kompetencave profesionale duke siguruar kёshtu mjedis mё tё mirё mёsimorё, kulturё, menaxhim dhe udhёheqje. 6

Sipas njё kompanie botuese britanike dhe shumё kombёshe e quajtur “ Pearson’’ ёshtё pёrgaditur njё listё me sistemet mё tё mira arsimore. Kriteret e rёnditjes janё arsimi nё shkollёn fillore, tё mesme si dhe institucionet e arsimit tё lartё dhe shkollat ndёkombёtare. Sё pari nё rrёnditje ёshtё Koreja e Jugut, e ndjekur nga tre vende aziatike- Japoni, Singapor dhe Hong Kong. Nё vendin e pestё ёshtё Finlanda e cila ishte nё vendin e parё nё rrёnditjen e mёparshme. Hulumtimet mё tё rreja tregojnё pёrmirrёsimin e sistemeve arsimore aziatike, nё mbёshtetje tё kёsaj tendence CEO i ‘’ Pearson’’ John Fallon thekson se avancimi i sistemeve arsimore reflekton fort nё rritjen ekonomike tё vendeve.

Ku janё vendet evropiane?

6education strategy for 2018-2025 and action plan

12

Sё pari Finlanda dhe Mbretёria e Bashkuar janё tё dytat vende evropiane, pasi qё institucioni i arsimit tё lartё dhe shkollat ndёrkombёtare po rrisin fuqishёm gradёn e saj. Nё shkalltёt globale Mbretёria e Bashkuar ёshtё e gjashta e rradhitur mё lartё se shtetet: Gjermania, Franca dhe Shtetet e Bashkuara tё Amerikёs.

Polonia ёshtё nё vendin e dhjetё, reformat vendin post-kommunist duken se po japin rezultate tё mёdha. Sistemi arsimorё i Polonisё kalon vendet si Danimarka, Gjermania, Rusia, SHBA, Australia, Belgjika, Franca, Italia etj.

1.3.2. Sistemi arsimorё ne Finlandё

Sistemi arsimorё i Finlandës po përflitet shumë kohët e fundit. Ai konsiderohet si një nga sistemet më të mira arsimore në botë. Ia kalon Shteteve të Bashkuara në lexim, shkencë dhe matematikë. Dhe ka qenë një performues shumë i mirë që nga anketimi i parë i zhvilluar nga Programi i parë Për Vlerësimin Ndërkombëtar të Nxënësve (PISA), i cili u zhvillua në vitin 2000.

Sistemi arsimor i Finlandës funksionon sepse e gjithë struktura vërtitet rreth disa parimeve kryesore. E para dhe më e rëndësishmja, qasja e barabartë në arsim është një e drejtë kushtetuese. Një tjetër parim i rëndësishëm është se një njeri duhet të lejohet të zgjedhë rrugën e tij edukative, e cila s’duhet të të çojë kurrë në një rrugë qorre.

“Ideologjia është të udhëzohemi nëpërmjet informacionit, mbështetjes dhe financimit,” shkruan Agjencia Kombëtare Finlandeze për Arsim (e cila përcakton kërkesat thelbësore të kurrikulës). Qëllimi i tyre i deklaruar për arsimin bazë është “të mbështesë rritjen e nxënësve drejt njerëzimit dhe anëtarë të përgjegjshëm të shoqërisë, si edhe t’u ofrojë atyre njohuritë dhe aftësitë e nevojshme në jetë.” Kjo përfshin se çfarë testesh duhen bërë, si të vlerësohet progresi dhe nevojat e nxënësve dhe madje edhe aftësinë për të caktuar orare ditore dhe javore7.

Vëzhgimi i përgjithshëm: Arsimi parashkollor dhe fillor ka dy ndarje kryesore, shkolla parashkollore dhe gjithëpërfshirëse. Në vitin 1998, kishte 124,600 nxënës parashkollorë që ndiqnin programe në shkolla komunale dhe private, si dhe programe të arsimit parashkollorё të mbajtura në shkollë gjithëpërfshirëse. Këto programe nuk janë zyrtarisht pjesë e sistemit të arsimit finlandez, por planet janë duke u zhvilluar për të reformuar arsimin parashkollor.

Klasifikimi i shkollimit në shkollat fillore dhe të mesme nuk i përshtatet modelit finlandez. Finlandezët bëjnë dallimin midis shkollimit të detyrueshëm dhe shkollimit të mesëm të lartë. Shkollimi i detyrueshëm është i ndarë në dy pjesë: shkolla fillore dhe shkolla e mesme e ulët. Shkollimi fillor fillon vitin kur studenti mbush 7 vjeç dhe i sigurohet nxënësit pa ndonjë kosto. Nuk ka kërkesa për pranim për shkollën fillore. Ka rreth 4,200 shkolla gjithëpërfshirëse në të gjithë vendin me rreth 380,000 nxënës. Shkollat gjithëpërfshirëse janë

7 https://ëëë.reporter.al/si-funksionon-sistemi-arsimor-i-suksesshem-i-finlandes/

13

të organizuara në forma ose njësi mësimore totale të klasave. Shkolla fillore kalon nga forma një deri në formën gjashtë.

Ekzistojnë edhe tre vjet arsimim gjithëpërfshirës, por kjo pjesë e arsimit të fëmijës është e përfunduar në atë që finlandezët e quajnë shkollë të mesme të ulët (klasat shtatë deri në nëntë). Nxënësit e mesëm të ulët mësojnë në klasa të zonës lëndore sesa në forma ose klasa të bazuara në moshë. Studentët në shkollën e mesme të ulët mund të marrin një vit të dhjetë shtesë të shkollimit për të përfunduar në mënyrë të kënaqshme kurrikulën e tyre. Nxënësve u kërkohet të përfundojnë kurrikulën në mënyrë që të përfundojnë arsimin e tyre të detyrueshëm.

Qeveria përcakton objektiva kombëtare dhe alokimin e kohës së mësimdhënies. Bordi Kombëtar i Arsimit vendos për objektivat dhe përmbajtjen thelbësore të udhëzimeve. Brenda këtyre parametrave, autoritetet arsimore vendore dhe mësuesit individualisht përgatisin kurrikulën bazë lokale. Nxënësit në shkollat fillore dhe shkollat e mesme të ulëta studiojnë gjuhën e tyre amtare dhe letërsinë (gjuhën finlandeze ose gjuhë tjetër kombëtare), gjuhën e huaj (fillimin në formën e tretë), studimet mjedisore, qytetarinë, fenë ose etikën, historinë, studimet shoqërore, matematikën, fizikën , kimi, biologji, gjeografi, edukim fizik, arte pamore muzikore, zanate dhe ekonomi shtëpiake. Udhëzimet gjuhësore përbëjnë rreth një të tretën e kohës mësimore në shkolla gjithëpërfshirëse. Shkenca dhe matematika përbëjnë një të tretën tjetër të kohës mësimore. Udhëzimet në shkencat shoqërore dhe ato humane përbëjnë rreth 12 përqind të kohës mësimore. Koha e mbetur mësimore është e ndarë në art, edukim fizik dhe kurse të tjera, përfshirë fenë ose etikën.

Shkollat Urbane dhe Rurale: Mundësia e shkollave është, mesatarisht, e mirë edhe pse Finlanda ka një densitet të ulët të popullsisë. Më shumë se 80 përqind e nxënësve të shkollave gjithëpërfshirëse jetojnë më pak se pesë kilometra larg shkollës së tyre. Në Finlandën veriore, distanca e nxënësve duhet të udhëtojnë në shkollë gjithëpërfshirëse rritet midis 50 dhe 75 kilometra. Nxënësit mund të duhet të udhëtojnë deri në 100 kilometra në shkollat e mesme të ulëta dhe të mesme. Vetëm një e pesta e të gjithë nxënësve jetojnë në zona rurale, kështu që numri i nxënësve që udhëtojnë në çdo distancë në shkollë është i kufizuar. Transporti sigurohet për të gjithë nxënësit që jetojnë mbi pesë kilometra larg shkollës së tyre. 8

Finlanda ka qenë pretendentja kryesore për çdo Program për Anketën Ndërkombëtare të Vlerësimit të Studentëve.

Vendi ndërtoi një strukturë gjithëpërfshirëse arsimore të krijuar për t'u ofruar qytetarëve arsim falas pa mbarime.

Frymëzimi për qasjen e Finlandës ishin kërkimet dhe filozofët amerikanë mbi arsimin, si John Deёey.

8https://translate.google.com/#vieë=home&op=translate&sl=en&tl=sq&text=Curriculum%E2%80%94Examinations%3A%20The%20government%20determines%20broad%20national%20objectives%20and%20the%20allocation%20of%20teaching%20time.%20The%20National%20Board%20of%20Education%20decides%20on%20the%20objectives%20and%20core%20content%20of%20instruction.%20Ëithin%20these%20parameters%2C%20the%20local%20educational%20authorities%20and%20individual%20teachers%20prepare%20the%20basic%

14

Sistemi arsimor në Finlandë kohët e fundit gëzon shumë lëvizje. Konsiderohet si një nga sistemet më të mira arsimore në botë

1.3.3. Sistemi arsimorё nё Angli

Sistemi arsimor i Anglisë është i njohur me botën dhe si rezultat është kurrikula më e popullarizuar në shkollat ndërkombëtare të mesme angleze në të gjithë botën. Konkurrenca për vendet në shkollat më të mira në vend është e ashpër. Sipas ligjit, fëmijët filllojnё me arsimim të plotë me ditëlindjen e pestë, megjithëse shumica do të fillojnë shkollën kur të jenë katër vjeç. Shumica e fëmijëve në Angli ndjekin shkolla shtetërore, por një pjesë e vogël e familjeve (rreth shtatë përqind) paguajnë që fëmijët e tyre të ndjekin shkolla të pavarura (të njohura edhe si private ose publike).

Shkollat shtetërore ndjekin Kurrikulën Kombëtare dhe inspektohen nga Zyra për Standarde në Arsim, Shërbime dhe Aftësi të Fëmijëve (Ofsted). Shkollat më të zakonshme të shtetit në Angli janë:

Shkollat e komunitetit - Kontrollohen nga këshilli lokal dhe nuk ndikohen nga një biznes apo grup fetar.

Shkollat e fondacionit dhe shkollat vullnetare - Keni më shumë liri për të ndryshuar mënyrën se si ata bëjnë gjëra nё krahasim me shkollat në komunitet

Akademitë - Drejtohen nga një organ drejtues, i pavarur nga këshilli lokal, dhe mund të ndjekin një kurrikul të ndryshëm

Shkollat gramatikore - Drejtohen nga këshilli lokal, një organ themelues ose një besim. Ata zgjedhin nxënësit e tyre bazuar në aftësinë akademike. Ekzistojnë lloje të tjera të shkollës së financuar nga shteti në Angli, jo të gjitha duhet të ndjekin Kurrikulën Kombëtare.

Shkollat e besimit - Mund të ketë kritere plotësuese të pranimit, me kërkuesit që shpesh duhet të sigurojnë prova të pjesëmarrjes së rregullt në kishë.

Shkollat Falas - Financohen nga qeveria por nuk drejtohen nga këshilli lokal. Kjo lejon që shkollat të kenë më shumë kontroll mbi pagën dhe kushtet e stafit dhe kohëzgjatjen e afateve dhe pushimeve shkollore. Ata gjithashtu nuk janë të detyruar të ndjekin Kurrikulën Kombëtare. Shkollat falas drejtohen si biznese jo fitimprurëse dhe ato mund të themelohen nga bamirësi, universitete, shkolla të pavarura, grupe të komunitetit dhe besimit, mësues, prindër ose biznese.

Shkollat Speciale - Për fëmijët me nevoja të veçanta arsimore, të tilla si vështirësi në të nxënë ose paaftësi fizike. Disa shkolla speciale financohen nga këshilli lokal, ndërsa të tjera mund të jenë shkolla të pavarura (që paguajnë paga).

15

Shkollat e konviktit - Siguroni arsim falas, por paguani një tarifë për nxënësin që të hipte në bord. Disa shkolla të konvikteve shtetërore drejtohen nga këshilli vendor, ndërsa të tjera drejtohen si akademi ose shkolla falas.9

Shkollat e mbajtura në Angli duhet të mësojnë kurrikulën kombëtare. Nxënës të moshës afërsisht 5 deri në 16 vjeç. Kurrikula kombëtare është e ndarë në katër faza kryesore. Ai përfshin lëndë të ndryshme në faza të ndryshme, por matematika, shkencat, anglishtja, edukimi fizik dhe informatika përfshihen në të gjitha fazat. Akademitë dhe shkollat falas nuk duhet të ndjekin kurrikulën kombëtare. Sidoqoftë, ata duhet të ofrojnë një kurrikul të gjerë dhe të ekuilibruar që përfshin anglisht, matematikë, shkenca.10

1.3.4. Sistemi arsimorё nё Amerikё

Sistemi arsimorё amerikan është ndryshe nga ai në shumë vende të tjera. Megjithëse qeveria federale amerikane kontribuon pothuajse 10% në buxhetin kombëtar të arsimit, arsimi është kryesisht përgjegjësi e qeverisë shtetërore dhe lokale. Secili shtet ka departamentin e vet të arsimit dhe ligjet që rregullojnë financat, punësimin e personelit shkollor, frekuentimin e studentëve dhe programet mësimore.

Shtetet gjithashtu përcaktojnë numrin e viteve të arsimit të detyrueshëm: në shumicën e shteteve, arsimi është i detyrueshëm nga pesë ose gjashtë në gjashtëmbëdhjetë por në disa shtete adoleshentët duhet të qëndrojnë në shkollë deri në moshën 18 vjeç.

Pra, çdo shtet ka një kontroll të madh mbi atë që mësohet në shkollat e tij dhe mbi kërkesat që duhet të plotësojë një student, dhe gjithashtu është përgjegjës për financimin e shkollimit.

Shkollimi zyrtar zgjat 12 vjet, deri rreth moshës 18 vjeç. Shkollimi i detyrueshëm, megjithëse, mbaron në moshën 16 vjeç në shumicën e shteteve, shtetet e mbetura kërkojnë që studentët të ndjekin shkollën deri në moshën 17 ose 18 vjeç. Të gjithë fëmijët në Shtetet e Bashkuara kanë qasje në shkolla publike falas. Shkollat private (fetare dhe jo sektare) janë në dispozicion, por studentët duhet të paguajnë shkollim për t'i ndjekur ato11.

Kurrikula tipike si në shkollën fillore ashtu edhe në atë të shkollës së mesme përfshin anglisht, matematikë, shkencë, studime sociale, arte të bukura dhe edukim fizik (PE. Kurse matematike janë zakonisht sekuenciale, me algjebër që fillon në klasën e tetë ose të nëntë.

9 https://ëëë.relocatemagazine.com/articles/education-schools-int-guide-uk-education-system-in-england 10 https://ëëë.google.com/search?ei=emnZXpPRC-XE8gKj9KOYBë&q=education+system+and+the+curriculum+in+england+in+the+primary+school&oq=education+system+and+the+curriculum+in+england+in+the+primary+school&gs_lcp=CgZëc3ktYËIQAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëAzIHCAAQRxCëA1AAËABgyGZoAXAAeACAAQCIAQCSAQCYAQCqAQdnd3Mtd2l6&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEëiT9tKNj-npAhVlolëKHSP6CHMQ4dUDCAë&uact=5 11 https://isss.umn.edu/publications/USEducation/2.pdf

16

Sipas Departamenti i Edukimit, një shkollë tipike e shkollës së mesme (klasa e 9-të deri në 12-të) përfshin kurset një vjeçare vijuese:

Katër vjet anglisht, katër vjet histori ose studime shoqërore,tre vjet të matematikës, tre vjet shkencë, dy vjet gjuhë të huaj, dy vjet të arteve, katër vjet arsim teknik, profesional ose biznes, një vit i shkencës kompjuterike, dy deri në tre vjet të lëndëve të tjera.

Ashtu si me arsimin fillorё, shtetet përcaktojnë kurrikulën bazë të përgjithshme dhe kërkesat e diplomimit të shkollës së mesme. Rrethet shkollore, shkollat dhe mësuesit vendosin më pas për zbatimin. Ose shteti ose rrethi shkollorё zgjedhin librat shkollorë.

Në shumë pjesë të vendit, mësimi i gjuhës së huaj, përfshirë gjuhën e shenjave amerikane (ASL) nuk fillon deri në shkollën e mesme. Deri tani, gjuha më e zakonshme e huaj për të studiuar është spanjishtja, me gati 70 përqind të studentëve të K-12 që mësojnë këtë gjuhë. Frengjishtja, Gjermanishtja, Kinezishtja dhe Latinishtja janë të tjerat më të zakonshme. Në veçanti, kinezët po rriten në popullaritet.

Aktivitetet jashtëshkollore dhe bashkë-kurrikulare zakonisht ofrohen në shumicën e shkollave të mesme dhe shpesh përbëjnë një pjesë të madhe të përvojave shkollore të nxënësve. Aktivitetet jashtëshkollore kryesisht zhvillohen jashtë orarit të rregullt të klasës dhe nuk japin kredi për diplomim. Prodhimet sportive dhe teatrale (të tilla si shfaqje muzikore) janë ndër më të zakonshmet. Aktivitete të tjera jashtëshkollore, siç janë shahu, projektet shkencore ose studimi i gjuhës së huaj, mund të organizohen nga klubet studentore. Gjatë procesit të pranimit në kolegj, shumë universitete dhe kolegje shikojnë në mënyrë të favorshme përfshirjen e studentëve në aktivitete jashtë klase.12

1.4. Kuptimi mbi Menaxhimin

Menaxhmenti si praktikë dhe përvojë është mjaft i vjetër, ndërsa si disiplinë shkencore është relativisht e re.

Rrënjët historike të menaxhmentit i gjejmë nga periudha e egjiptasve të vjetër, të cilët në njëfarë mënyre i njihnin disa aktivitete të menaxhmentit të sotëm, siç janë: ndarja e punës midis punëtorëve, veshjet e ndryshme për punëtorë të llojeve të ndryshme dhe pozitave të ndryshme nga aspekti i statusit të tyre, kufizimet e mbikqyrjes së punëtorëve për nga niveli i njohur me sistemin “nga dhjetë” etj. Egjiptasit, po ashtu e kanë zhvilluar sistemin e udhëheqjes shtetërore duke filluar nga më të thjeshtët e gjer te sistemi burokratik. Pastaj e kanë zhvilluar sistemin e parashikimit të prodhimtarisë bujqësore dhe atë duke e krahasuar me mundësitë e arkës shtetërore për buxhet dhe plotësim të nevojave. Nga gjithë këto aktivitete mund të vërehen mjaft aspekte të qeverisjes me ndihmën e parashikimit, planifikimit, ndarjes së punës midis njerëzve dhe njësive e të ngjajshme.

Shembull tjetër historik i lindjes dhe zhvillimit të menaxhmentit është ai që rrjedh nga mbreti i Babilonisë Hamurabi. Është i njohur kodeksi i tij i përbërë prej 282 ligjeve me të cilat kanë

12 https://ëenr.ëes.org/2018/06/education-in-the-united-states-of-america)

17

qenë të rregulluara normat e punës, sjelljet e individit, marrëdhëniet midis njerëzve, pagesat, dënimet dhe rregullat e tjera.

Teoria dhe praktika e qeverisjes (menaxhmentit) nga aspekti i periodizimit kronologjik mund të ndahet në disa periudha:

a) Faza e pare (burimet e hershme nga civilizimi i vjetër gjer në vitin 1880) b) Faza e dytë (“qeverisja shkenocre” e bazuar në efektet e marrëdhënieve industriale

dhe në urbanizim (1880-1930)) c) Faza e tretë (“shkolla e marrëdhënieve ndërnjerëzore”, bihenioristike, neoklasike,

drejtim i orientuar kah njeriu-individi apo grupi, komunikimi dhe interaksionet formale dhe ato joformale (1930-1950))

d)Faza e katërt (bëhet thjeshtësimi, ngushtimi apo zgjerimi dhe sintetizimi i teorisë së qeverisjes, përcaktimi për qasjen sistemore, sipas situates, teorinë kontingente, problem i qeverisjes së institucioneve të ardhmërisë, internacionalizimi i qeverisjes, menaxhmenti ndërkombëtar etj 1950 e tutje).

Teoritë bashkëkohore të organizimit dhe modelet e qeverisjes Teoritë bashkëkohore mbështeten në qasjen se ndërmarrjet paraqesin sisteme të hapura të cilat janë të adaptueshëm, të përshtatshëm, fleksibil dhe relativisht elastik nga struktura e tyre.

Baza konceptuale analitike e teorisë bashkëkohore të organizimit është e mbështetur në lëndën empirike interdisiplinare dhe të sintetizuar. Integraviteti i kësaj qasjeje rrjedh nga kuptimi i studimeve të organizimit si system në lidhshmëri me sistemet e tjera të rendeve më të ulëta dhe më të larta.

Teoria e sistemeve: Si qasje e rendësishme në teorinë bashkëkohore të organizimit është e orientuar në hulumtimin e sistemeve të fushave të ndryshme të realitetit objektiv.

Koncepti i sistemit sot mund të gjendet në shumë kuptime dhe në shumë aspekte me emërtime të ndryshme p.sh. sistemi nervor, ekosistemi, sistemi shoqëror, sistemi politik etj.

Ndërvarshmëria dhe interaksioni i nënsistemeve paraqesin elementet ekzistenciale të teorisë së sistemit. Karakteristikat e përgjithshme të sistemit janë: nënsistemet, hyrjet (inputet), veprimi (operacionet), proceset; daljet (autputet), kufijtë, rezultatet e aktiviteteve, lidhjet prapavajtëse (feedback), rrethina (mjedisi), funksionet, sinergjia, holizimi, ekuifinaliteti etj.

Qasja sipas situates (Kontingente): Duke u mbështetur në qasjet bashkëkohore të hulumtimit të fenomeneve dhe dukurive që rrjedhin nga organizimi bashkëkohor, qasja sistemore paraqet shkallë të veçantë në grupin e teorive bashkëkohore të menaxhmentit.

Qasja sipas situates (kontingente) fillet e saj i ka në drejtimin bihevioristik, por afirmimin e plotë e arrin me qasjen sistemore.

Këtë qasje e karakterizon përcaktueshmëria parimore se çdo formë organizative paraqet entitet specific në raport me strukturën e saj, stilin e udhëheqjes, konceptin e planifikimit, kontrollin, kërkesat e ambientit e të ngjajshme.

18

Oranizimi i menaxhmentit i bazuar në qasjen sipas situates mbështetet në parasupozimet se çdo funksion apo element të menaxhmentit duke vështruar nën dritën e lidhshmërisë me nënsistemet e tjera organizative dhe rrethin e jashtëm organizativ. Shfrytëzimi i një qasjeje të tillë krijon mundësi për dhënien e shumë përgjigjeve të besueshme që varet padyshim shumë nga provokimet e ndërrimeve teknike-teknologjike dhe ndryshimet e tjera shoqërore.

Kuptimi dhe definimi i menaxhmentit Fjala menaxhment rrjedh nga fjala angleze “to manage”. Në disa gjuhë, siç janë psh. Francize, suedeze, shqipe, etj. Nuk ka kuptim adekuat unik, i cili në tërësi do t’i përgjigjej kuptimit të fjalës “manage”. Në të shumtën e rasteve në këtë contest përdoren termat “qeverisje”, “udhëheqje”, “drejtim” e të ngjajshme.

Menaxhmenti në kuptimin e përgjithshëm të fjalës ka këto sinonime: vendosje, rregullim, planifikim, kontrollim, organizim, drejtim, arritje e qëllimeve, realizim, si edhe dominim, manipulim, pësim, mashtrim etj.

Në qoftë se i analizojmë të gjitha këto sinonime vijmë në përfundim se këto përfshijnë: rregullimin, planifikimin, kontrollin, organizimin, drejtimin apo realizimin. Menaxheri përcakton se çka duhet të punohet.

Menaxhmenti është process i formimit dhe i mbajtjes së rrethinës në të cilën individët, duke punuar së bashku, realizojnë qëllimet më parё të përcaktuara.

Kuptimi i menaxhmentit përfshin:

a) Funksionet menaxherike të planifikimit, organizimit, kuadrit, udhëheqjes dhe kontrollit

b) Menaxhmenti është aktivitet relativisht universal, i cili mund të implementohet në çfarëdo lloj organizate.

c) Përfshin punët dhe aktivitetet e menaxherëve në të gjitha nivelet organizative. Qëllimi i të gjithë menaxherëve është relativisht i njëjtë – krijimi i suksesit.

Për të njohur menaxhmentin si process apo fushë të caktuar padyshim është e nevojshme njohja e vendit që zë në tërësinë e shkencës.

Menaxhmenti përmban elemente të shkencës dhe të artit.

Pjesa “artistike” e menaxhmentit qëndron në gjykimet, kreativitetin, përvojën dhe në individualitetin që e karakterizojnë stilin menaxherik të udhëheqjes të një menaxheri.

Pjesa “shkencore” përbën njohuritë që menaxheri i ka, përkatësisht parimet themelore të menaxhmentit të arritura qoftë nga përvojat, qoftë nga eksperimentet.

Pjesa “artisitke” e menaxhmentit vështirë mësohet (përveç disa përvojave të arritura nga menaxherët e suksesshëm), për ndryshim nga pjesa “shkencore”, e cila mund të mësohet nga fondi i njohur i diturive, nga kjo fushë13. 13 Bazat e Menaxhmentit, Berim Ramosaj, Prishtinё, 1996)

19

1.4.1.Funksionet kryesore të menaxhimit

Funksionet kryesore tё menaxhimit si proces në organizmat bashkëkohorë janë:

1.Planifikimi Planifikimi eshte proces I caktimit te objektivave dhe vendimit se cka duhet te behet qe te njejtat te arrihen. Planifikimi eshte paraprak ne natyre dhe cakton prioritetet. Eshte me shum proaktive sesa pasiv. Planifikimi vizaton nje fotografi mentale te plote per gjerat.

Planifikimi I pyet pyetjet ne vijim|: Cka? Kur? Ku? Prej kujt? Si? Duke u percjellur nje seri hapash: Definimi I objektivave (caktimi I objektivave ose qellimeve). Determinimi I statusit te momentit me respekt ndaj objektivave (duke qene te vetedijshem per mundesite) Determinimi I lokacionit (analizimi I situates per faktoret e jashtem dhe parashikimi I itrendeve te ardhmerise: gjenerim I skenareve per te ardhmen) 14

Identifikim I alternativave (alternativa me e mire per te aritur objektivat). Zgjedhja e alternatives (caktim I drejtimit qe do te percillet). Formulim I planeve suportuese (regullim I burimeve njerzore dhe materiale). Implementimi I planit (faza e aksionit e cila involvon edhe evaluimin). Problemi I implementimit te planit mund te ballafaqohet ne disa menyra njera prej tyre eshte me permiresimin e aspektit teknik te planifikimit dhe elaborimit te planit. 15

2.Organizimi Është proces I kombinimit te punës të cilën individet ose grupet duhet ta performojnë me mjete te nevojshme për egzekutim si qe jane detyrat e performuara të sigurojnë kanalet më të mira për aplikim efektiv, sistematik, pozitiv te efortit që është në dispozicion. Aktivitetet ju caktohen njerezve te ndryshem te cilet jane specialist ne ate lemi, per qellim te permirsimit dhe efektivitetit.

3.Personeli Personeli duhet të rekrutohet, ushtrohet dhe të zgjidhet në mënyrë që të kryejë punë të caktuara në organizatë apo institucion. Sigurimi I mënyrës së vlerësimit të punëve, kundërvlerës, shpërblimit për punën e kryer, mbrojtja në punë si dhe kujdesi ndaj shëndetit të personelit paraqesin disa nga aktivitetet që kryhen në kuadrin e funksionimit të politikës së kuadrove.

4.Udhëheqja Udhëheqja si funksion apo si pjesë e procesit të menaxhimit realizohet me njerëzit dhe midis njerëzve ashtu që të arrihen rezultate të dëshiruara. Të udhëheqësh dë të thotë të ndikosh në njerëz ashtu që të realizohen qëllimet e përgjitshme.

5.Kontrolli Involvon matjen dhe monitorimin e performances ne akordim me planet dhe marjen e aksionit korektiv sipas nevojes. Krijon standarde performance bazuar ne objektive, ben

15 Slide, Rashit Emini, Educational Management Introduction ppt master studies

20

matjen dhe raporton performancen aktuale ben krahasimin e tyre dhe mer masa korektive ose preventive sipas nevojes. Kontrolli është aktivitet që zhvillohet për të lehtësuar realizimin e planeve. 16

1.4.2.Teoritë klasike të menaxhimit

1. Teoria e Frederick Taylor (1856-1912)

F. Taylor është themelues I menaxhmentit shkencorë. Si punëtorë Taylori mësoi për dobësitë e menaxhmentit që rrjedhin nga mosharmonizimi apo bashkëpunimi I dobët midis të punësuarëve në njërën anë dhe punëdhënësve në anën tjetër. Taylor vendosi që në baza shkencore të përcaktojë se çka është në gjendje punëtori të punojë kur ka materialin dhe pajisjet. Ky është fillimi I qasjes shkencore të menaxhmentit, që do të thotë shfrytëzim I metodave shkencore me qëllim të përcaktimit empiric tëmënyrës së punës dhe detyrës konkrete për kohë të caktuar, që deri atëherë përcaktoheshun sipas nevojës apo rastësisht. Qasja tejloriste e menaxhmentit veçohet për analizat detale të praktikës egzistuese, studimit të tyre me qëllim të përmisimit dhe standardizimit, si dhe për zbatimin profesionalo shkencorë në planifikim dhe mbykqyrje. Në bazë të studimit që ka bërë Taylor ka krijuar disa punime që njihen edhe si parime të menaxhmentit shkencorë: parimi I pare bazohet në përcaktimin e efekteve ditore të punëtorit; Parimi I dytë qëndron në përmbajtjen e konceptit të Taylorit të vitit 1903 në punimin e tijë Shop Management që mund të shprehet kështu: punën mendore duhet bartur nga ofiçina menduese në njëssinë e veçantë për plan; parimi I tretë: qëndron në kontrollin e punës dhe kryerjen e detyrave të punës.

Krahas këtyre parimeve Tylor ka punuar në mënyrë të hollësishme metodologjinë e realizimit të konceptit të menaxhimit shencorë në praktikë.

2. Teoria e Henry Fayol (1841-1925)

H.Fayol teorinë e vet e ka bazuar në përvojën e arritur në një kompani në të cilën ka punuar tërë jetën. Fayol menaxhmentit e definonte si parashikim, planifikim, komandim, koordinim dhe kontroll në procesin e arritjes së qëllimeve të institucionit. Sipas Fayolit egzistojnë 14 parime të përgjithme të menaxhmentit:

1. Ndarja e punës, orientimi I individit ose grupit në aktivitete të caktuara 2. Autoriteti , e drejta e dhënies së urdhërave. 3. Disiplina, e cila përcaktohet me marëveshje midis punëtorëve dhe

punëdhënësve. 4. Unitet komandimi, si sistem që bën të pamundur dyfishimin e linjave

urdhërdhënëse, një urdhërdhënës një kryerës. 5. Planifikimi unik, nënkupton planin unik për grup aktivitetesh që kanë qëllim të

përbashkët.

16 Berim Ramosaj, Bazat e menaxhmentit, Prishtinë,1996, fq.49

21

6. Shpërblimi, punonjësit duhet të paguhen drejt në mënyrë që të kënaqen ata dhe kompania.

7. Kompensimi material për punë duhet të jetë I pranueshëm për të gjithë palët. 8. Centralizimi I funksioneve qeverisëse është I domosdoshëm për shkak të

efikasitetit të vendosjes. 9. Struktura piramidale e qeverisjes nga maja deri te baza organizative. 10. Rendi, nënkupton njeriun e caktuar në vend të caktuar. 11. Drejtësia, nënkupton marrëdhënie të drejta dhe harmonike midis menaxherëve

dhe të punësuarëve. 12. Koha e endjeve e të punësuarëve duhet të jetë e mjaftueshme për të mësuar

dhe për të kuptuar punën që do ta bëjnë, ashtu që të integrohen me sukses në organizat.

13. Espirit de corps (fryma, shpirti kooperativ) që nënkupton harmoni organizative dhe punë ekipore.

Barazi, personeli duhet trajtuar me mirësi dhe drejtësi por kjo nuk përjashton dorën e forte dhe ashpërsinë ku duhet17.( Berim Ramosaj, bazat e menaxhmentit, Prishtinë, 1996, fq.25,26,27.)

3. Teoria burokratike e Max Ёeberit Max Ёeber huazoi termin Bureaucracy si etiketë për konceptin e tij të organizatës moderne ideale. Ёeber besonte se organizatat komplekse në epokën industriale kërkojnë shpejtësi, precision, siguri dhe vazhdimësi. Këto kushte mund të plotësohen në mënyrën më të efektshme , nëse strukturat organizative imitojnë sa më besnikërisht, që të ishte e mundur modelin e makinës. Sipas Ёeber makina burokratike duhet të ketë gjashtë karakteristika kryesore:

1. Sistem të qartë hierarkik dhe autoriteti 2. Ndarje të punës sipas specializimit 3. Një sistem rregullash që ka të bëjë me të drejtat, përgjegjësinë dhe detyrimet e

personelit. 4. Procedura shteruese për performance në punë 5. Jo personalizim të marrëdhënieve njerëzore organizative

Përzgjedhje dhe promovim I personelit vetëm në bazë të ompetencës teknike.18

1.4.3.Nivelet e menaxhimit sipas John Maxёell

Niveli 1 – Pozicioni

Niveli më i ulët apo hyrës i lidershipit është Pozicioni. Është i vetmi nivel që nuk kërkon aftësi ose pëprjekje për të arritur. Në fund të fundit kushdo mund të jetë në një pozitë

17 Berim Ramosaj, Bazat e Menaxhmentit, Prishtinë, 1996, fq.25,26,27. 18 Michael J.Papa,Tom D. Daniels , Barry K.Spiker, Komunikimi organizativ, qasjet dhe prirjet , fq.72,73

22

udhëheqëse. Përderisa asgjë nuk është e gabuar me të paturit e pozitës, por është e gabuar mbështetja vetëm në atë pozitë për ti bindur njerëzit të na ndjekin. Kjo është njё arsye e cila funksionon vetëm nëse ofrohen shpërblime si siguria e punës apo pagesa e punëtorëve. Nivelin e pare të lidershipit njerëzit e ndjekin vetëm nëse janë të bindur që duhet ta ndjekin.

Njerëzit që mbështeten në nivelin e pozitës mund ta kenë të vështirë të punojnë me vullnetarë, për shkak se pozita nuk rezulton automatikisht në ndikim dhe vullnetarët janë të vetëdijshëm se nuk duhet të ndjekin asnjeri, dhe ata ju ndjekin vetëm nëse duan.

Por, nuk është gjithçka keq në këtë nivel. Është një vend kryesor për ju që të filloni të investoni në rritjen tuaj dhe në potencialin si udhëheqës. Përdorni kohën tuaj në këtë nivel duke mësuar të udhëheqni veten përmes përparësive dhe vetëdisiplinës dhe do të jeni të gatshëm të shkoni në nivelin e ardhshëm.

Niveli 2 -Leje (Autorizim)

Niveli i 2 është i bazuar në marrëdhëniet. Në këtë nivel njerëzit zgjedhin të ju ndjekin sepse duan të ju ndjekin. Me fjalë të tjera, ata i japin leje drejtuesit për ti udhëhequr ata. Për të rritur këtë nivel, udhëheqësit punojnë për njohjen e njerëzve të tyre dhe lidhjen me ta. Nuk mund të udhëheqësh pa njerëz, andaj duhet që të pëlqesh dhe ambientohesh me nerëzit për të

udhëhequr mirё.

Kur i respektoni njerëzit dhe i trajtoni si individë që kanë vlerë, ju filloni të zhvilloni ndikim pozitiv tek ata. Besimi rritet, gjë që zakonisht çon në respekt. Mjedisi bëhet më pozitiv qoftë në shtëpi, në punë, në lojë ose gjatë vullnetarizmit. Niveli i 2 është niveli ku krijohen marrëdhënie solide, të qëndrueshme që krijojnë themelin për nivelin e ardhshëm.

Niveli i 3- Prodhimi

Udhëheqësit më të mire dinё të motivojnë njerëzit e tyre për ti bërë gjërat. Në këtë nivel, udhëheqësit të cilët prodhojnë rezultate ndërtojnë ndikimin dhe besueshmërinë e tyre. Njerëzit tanimë përveç se duan, ata ju ndjekin edhe për shkak të marrëdhënieve dhe historisё suaj. Niveli i Prodhimit është vendi ku liderët mund të bëhen agjentë të ndryshimit. Puna bëhet, morali përmirësohet, rriten fitimet dhe qëllimet arrihen. Sa më shumë prodhoni, aq më shumë jeni në gjendje të prëballeni me probleme më të vështira dhe të mprehta. Udhëheqja dhe influencimi i të tjerve bëhet kënaqësi, sepse kur të gjithë ecin së bashku, ekipi rritet në një nivel tjetër të efektivitetit.

Është e rendësishme të theksohet se qëllimi me 5 nivelet nuk është për të lëvizur nga njëri nivel në nivelin tjetër, por përkundrazi këta 5 nivele të udhëheqjes ndërtohen mbi njëri-tjetrin. Me fjalë të tjera, liderëve të nivelit të 3 ende ju duhet të bëjnë gjërat që bën niveli i 2 për të ndodhur. Ata thjesht shtojnë një përzierje të strategjisë në nivelin e 3 dhe kur ata bëhen efektive në nivelin e 3 ata janë të gatshme të shtrihen në qëllimet e niveleve të ardhëshme.

23

Niveli 4 – Zhvillimi I njeriut

Qëllimi në këtë nivel është identifikimi dhe zhvillimi i liderëve sa më shumë që mundeni duke investuar në to dhe duke i ndihmuar ata të rriten. Arsyeja është e thjeshtë: kur ka më shumë liderë, mund të realizohet më shumë nga misioni i organizatës. Njerëzit që zgjedhni të zhvilloni mund të tregojnë potencial të madh për udhëheqje, ose mund të jenë diamante në vështirësi, por ideja kryesore është e njëjtë. Kur investoni në to, ju mund të riprodhoni vetveten. Sa më shumë që të ngresh udhëheqës të rinj, aq më shumë do të ndryshosh jetën e të gjithë anëtarëve të ekipit. Si rezultat, njerëzit do t'ju ndjekin për shkak të asaj që keni bërë për ta personalisht. Dhe si një bonus shtesë, disa prej këtyre marrëdhënieve të mentorimit ka të ngjarë të zgjasin një jetë.

Niveli 5 - Majat

Niveli më i lartë i udhëheqjes është gjithashtu më sfiduese për të arritur. Ajo kërkon jetëgjatësi dhe qëllim. Ju thjesht nuk mund të arrijnë nivelin 5, nëse nuk jeni të gatshëm për të investuar jetën tuaj në jetën e të tjerëve për kohë të gjatë. Por nëse ju qëndroni me të, nëse vazhdimisht fokusoheni në rritjen e vetes në çdo nivel dhe në zhvillimin e udhëheqësve që janë të gatshëm dhe në gjendje të zhvillojnë udhëheqës të tjerë, mund të gjeni veten në Maje19.

1.4.4.Modelet e menaxhimit dhe lidershipit

Udhëheqja menaxhuese supozon se fokusi i udhëheqësve duhet të jetë në funksione, detyra dhe sjellje dhe nëse këto funksione kryhen me kompetencë, puna e të tjerëve në organizatë do të lehtësohet. Shumica e qasjeve në udhëheqjen menaxheriale supozojnë gjithashtu se sjellja e anëtarëve organizative është kryesisht racionale. Autoriteti dhe ndikimi ndahen në pozita formale në proporcion me statusin e këtyre pozicioneve në hierarkinë organizative.

Udhëheqja transformuese -Bush (2003) lidh tri modele të udhëheqjes me modelin e tij të "menaxhimit kolegial". E para nga këto është 'udhëheqja transformuese'. Kjo formë lidershipi supozon se fokusi qendror i udhëheqjes duhet të jetë angazhimi dhe kapaciteti i anëtarëve organizativë. Nivelet më të larta të angazhimit personal ndaj qëllimeve organizative dhe kapaciteteve më të mëdha për arritjen e këtyre qëllimeve supozohet të rezultojnë në përpjekje shtesë dhe produktivitet më të madh (Leithёood et al., 1999: 9).

19 http://ëëë.johnmaxëell.com/blog/5-levels-of-leadership

24

Udhëheqja pjesëmarrëse-udhëheqja pjesëmarrëse supozon se proceset vendimmarrëse të grupit duhet të jenë fokusi qendror i grupit" (Leithёood et al., 1999: 12). Ky model mbështetet nga tri supozime: pjesëmarrja do të rrisë efektivitetin e shkollës; pjesëmarrja është e justifikuar nga parimet demokratike; dhe në kontekstin e menaxhimit të bazuar në vend, lidershipi është potencialisht i disponueshëm për çdo aktor legjitim (Leithёood et al., 1999: 12).

Udhëheqja politike dhe transaksionale- Bush (2003) lidh lidershipin transaksional me modelin e tij politik. Në modelet politike, ekziston konflikti mes palëve të interesuara, me mosmarrëveshjen që zgjidhet në favor të protagonistëve më të fuqishëm: Udhëheqja transaksionale është lidershipi në të cilin marrëdhëniet me mësuesit bazohen në një shkëmbim për disa burime me vlerë. Për mësuesit bashkëveprimi ndërmjet administratorëve dhe mësimdhënësve zakonisht është episodik, i shkurtër dhe i kufizuar në transaksionin e këmbimit (Miller & Miller, 2001: 182)

Lidershipi moral

Ky model supozon se fokusi kritik i udhëheqjes duhet të jetë mbi vlerat, besimet dhe etikën e vetë udhëheqësve. Autoriteti dhe ndikimi duhet të rrjedhin nga koncepte mbrojtëse të asaj që është e drejtë apo e mirë (Leithёood et al., 1999: 10). Sergiovanni (1984:10) thotë se "shkollat e shkëlqyera kanë zona qendrore të përbëra nga vlera dhe besime që merren me karakteristika të shenjta ose kulturore". Më pas, ai shton se 'administrimi' është një "art moral" (Sergiovanni, 1991: 322).

Udhëheqja mësimore

Udhëheqja mësimore ndryshon nga modelet e tjera sepse përqendrohet në drejtimin e ndikimit, në vend të natyrës dhe burimit të tij. Theksi në rritje në menaxhimin e mësimdhënies dhe mësimit si aktivitetet kryesore të institucioneve arsimore ka çuar në miratimin e kësaj qasjeje. Menaxhimi në arsim nuk është një qëllim në vetvete.

Menaxhimi i mirë është një aspekt thelbësor i çdo shërbimi arsimor, por qëllimi i tij kryesor është promovimi i mësimdhënies dhe mësimit efektiv. Detyra e menaxhimit në të gjitha nivelet e shërbimit të arsimit është në fund të fundit krijimi dhe mbështetja e kushteve nën të cilat mësuesit dhe nxënësit e tyre studentët janë në gjendje të arrijnë të mësuarit .Shkalla në të cilën arrihet mësimi efektiv bëhet pra kriteri ndaj të cilit duhet të gjykohet cilësia e menaxhimit

Udhëheqja e kushtëzuar

Modelet e udhëheqjes të shqyrtuara më herët në këtë pjesë janë të gjitha të pjesshme. Ato ofrojnë njohuri të vlefshme dhe të dobishme në një aspekt të veçantë të lidershipit. Disa fokusohen në procesin me të cilin ushtrohet ndikimi ndërsa të tjerët theksojnë një ose më

25

shumë dimensione të lidershipit. Megjithatë, asnjë nga këto modele nuk ofron një pamje të plotë të drejtimit të shkollës. 20

1.5 Roli i menaxhimit nё arsim

Menaxhimi në përgjithësi, ai arsimorё në veçanti, ashtu si në çdo nivel tjetër, është një prej sfidave kryesore për udhëheqësit e shkollave. Menaxhimi i shkollave luan njё rol tё rёndёsishёm nё udhёheqjen e shkollёs duke pasur parasysh ngritjen e cilёsisё sё mёsimdhёnies. Menaxhimi i mirë, i ekuilibruar dhe i suksesshëm reflekton drejtpërdrejt në suksesin e përgjithshëm të shkollës dhe ka rëndësi të veçantë për një performancë të kënaqshme në shkollë. Kësaj çështje duhet t’i kushtohet rëndësi e veçantë sepse nga mënyra e udhëheqjes së një institucioni, respektivisht të një shkolle, varet tërë veprimtaria e punës edukativo – arsimore, që ndërlidhet me rezultatet e përgjithshme të shkollës.

Pёrgjegjёsinё mё tё madhe nё njё institucion arsimorё kryesisht nё njё shkollё e ka menaxheri si udhёheqёs i institucionit edukativo-arsimorё , duke bartur tёrё aktivitetin shkollorё nё tё gjitha nivelet, prandaj udhёheqёsi apo menaxheri i shkollёs duhet poseduar tё gjitha vlerat e njё personi udhёheqёs pёr tё pasur njё menaxhim cilёsorё.

Nё literaturё menaxhimi trajtohet si mёnyrё manovrimi, kontrollimi dhe drejtimi tё njё institucioni tё natyrёs sё ndryshme, si proces tё pёrmbushjes sё qёllimit tё organizatёs pёrmes pёrcaktimit tё qёllimit, organizimit tё punёs, motivimit tё tё tjerёve.

Që nga J. A. Komenski janë bërë përpjekje për të paraqitur rëndësinë e organizimit të punëve në shkolla, duke planifikuar, deri në detaje, çdo aktivitet në shkolla, për t‘i hedhur themelet e para të menaxhimit, si veprimtari shoqërore e rëndësishme për çdo institucion”. Pos menaxhimit, organizimit dhe planifikimit në shkollë, i jetet rëndësi edhe komunikimit, sjelljes fleksibile dhe autoritetit të udhëheqësit, si parakushte për punë të suksesshme në një institucion.

Kur bёhet fjalё pёr menaxhimin si koncept dhe përmbajtjen e tij si aktivitet praktik, veçanërisht në shkolla, kjo nënkupton një organizim të të gjitha potencialeve njerëzore në kolektiv, për drejtimin e tyre në punë konkrete të planifikuar dhe të përcaktuar me planin zhvillimor të shkollës përkatëse. Pёr realizimin e planeve tё parapara, qoftё tё atyre qё lidhen me procesin mёsimorё apo atyre qё lidhen me detyrat dhe obligimet tjera administrative e deri te ato qё lidhen me mjedisin rreth objektit shkollorё sin jё segment shumё i rёndёsishёm i cili reflekton kulturёn e brendshme tё tё gjithё stafit shkollorё duhet njё angazhim professional dhe i pёrgjithshёm i tё gjithёve.

Menaxheret përballen rregullisht me vendime që kanë dimensione të përgjegjësisë sociale. Disa nga më të dukshmet janë:bëmirësia, vendosja e përgjegjësisë sociale, vendosja e lidhjes me punonjësit, ruajtja e burimeve, dhe cilësia”. 21

20 https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1150205.pdf

26

Arritjet më të mira apo mё tё suksesshme të mundshme në të gjitha punët në shkollë varen nga “veprimet drejtuese” të udhëheqësit të institucionit, që domosdoshmërisht lidhen me vendimmarrjen, planifikimin, organizimin, bashkërendimin dhe procese të tjera përcjellëse, si motivimi dhe kontrolli.

Derisa përgjegjësia presupozon kryerjen me përpikëri të obligimeve të punës dhe mbi të gjitha, arritje të rezultateve të dallueshme në punët e planifikuara, llogaridhënia nënkupton ndjenjën e fajit dhe të përgjegjësisë për atë që ka qenë e planifikuar e nuk është realizuar ose edhe për ndodhjen e ndonjë gjëje që nuk është dashur të ndodhë, pavarësisht rrethanave.

Prandaj, krijimi i një mendimi pozitiv në shkollë, i një klime të mirëkuptimit dhe respektit të ndërsjellё të stafit të shkollës me nxënës dhe prindër, duke u ofruar mundësi të barabarta të gjithëve për suksese në mësimdhënie dhe në mësimnxënie, tregon për një vizion të drejtorit të shkollës i cili është garanci edhe për rezultate të shënuara në këtë fushë.

Udhëheqja profesionale, efikase, korrekte dhe e koordinuar duhet të jetë kërkesë rigoroze e organeve kompetente me rastin e zgjedhjes a rizgjedhjes së menaxherёve apo drejtorëve të institucioneve shkollore.

Shkolla –familja, komuniteti, janë faktorët më të rëndësishëm për edukimin dhe arsimimin e brezit të ri. Bashkëpunimi në mes tyre është i lidhur ngushtë me qëllimin e përbashkët, që të përgatisin fëmijë të edukuar mirë, të përshtatur, të mençur, të aftë dhe të shkathët për jetë22

Gjithsesi menaxheri duhet të bashkëpunojë me një staf të aftë, ngase i vetëm, sado të jetë i përgatitur e i shkathtë në punën e tij nuk mund të arrijë rezultatet e dëshirueshme. Komunikimi dhe bashkëpunimi kanë një rol shumë të rëndësishëm në marrëdhëniet në mes të menaxherit dhe të stafit qё janё tё pёrfshirё nё zhvillimin e procesit mësimor efektiv dhe bashkëkohorë.

Menaxheri i shkollës e udhëheq shkollën të bëhet shkollë e mirë, shkollë cilësore, përmes:

Përdorimit të shkathtësive efektive komunikuese personale;

Vendosjes së një sistemi formal të komunikimit (apo një strukture komunikuese) që i informon prindërit, komunitetin dhe të tjerët lidhur me jetën e rëndësishme të shkollës;

Sigurimit se shkolla është mirëpritëse dhe miqësore dhe di si t’i dëgjojë nevojat, shqetësimet dhe dëshirat e palëve të saj;

21 Bazat e menaxhimit-koncepte dhe aplikime themelore,Stefan P. Robbins (Universiteti

Shtetëror i Santiagos) dhe David Decenzo (Universiteti Bregdetar i Karolonës),2007.

22 A. Deva, Zuna & e bashkëpunëtorët, 2009

27

Ndërtimit të marrëdhënieve personale e institucionale brenda shkollës dhe mes shkollave, komunitetit dhe aktorëve të tjerë që nxisin bashkëpunimin dhe mbështesin arritjen e suksesit të shkollës;

Sigurimit që komunikimi dhe marrëdhëniet përkrahen nga menaxhimi efektiv i kohës, dokumenteve dhe takimeve”. 23

Menaxheri ёshtё ai që merr iniciativën për t’u konsultuar me organet e tjera udhëheqëse të shkollës, qoftё në aspektin organizativ, ashtu edhe në atë profesional, në mënyrë që të hartojë planin e punës në shkollë. Menaxheri në çdo angazhim të tij pikëmbështetje gjithmonë duhet t’i ketë dokumentet relevante të organeve kompetente, siç është Ministria e Arsimit, e cila i përgatit politikat arsimore tё vendit me drejtorinë komunale për arsim dhe me udhёheqёsit tjerë të rëndësishëm. roli i menaxherit ёshtё i pazëvendësueshëm në organizimin, planifikimin dhe udhëheqjen në tërësi të punëve në shkolla, e që këtej edhe përgjegjësia e organeve kompetente në përzgjedhjen e tyre nëpër shkolla, sepse drejtpërdrejt mossuksesi i menaxherit në udhëheqje reflekton edhe në autoritetin e tij. Prandaj edhe kur bëhet shpjegimi dhe sqarimi i konceptit për menaxhimin e personelit, si dhe në lidhje me planifikimin dhe monitorimin, gjejmë këtë konstatim: “Në ditët e sotme një drejtor shkolle nuk është vetëm një menaxher, por edhe një udhëheqës i njerëzve, iniciator i proceseve zhvillimore, moderator dhe komunikues ndërmjet grupeve dhe interesave të ndryshme, ndërmjetësues në konflikte, këshilltar i mësimdhënësve, prindërve dhe nxënësve, përfaqësues i shkollës, menaxher i proceseve, etj24

Çdo rezultat i arritur në shkollë, qoftë ai për lëvdatë apo edhe për kritikë, i referohet drejtorit, angazhimit, respektivisht mosangazhimit të tij në procesin e udhëheqjes së shkollës. Para tij dalin angazhime të shumta, të cilat lidhen me pozitën e tij udhëheqëse, e të cilat janë të përcaktuara edhe me ligj. Ҫdo rezultat i arritur nё shkollё qoftё i suksesshёm apo kritikё i referohet drejtorit, angazhimit apo mosangazhimit tё tij nё procesin e menaxhimit tё shkollёs. Angazhimet e shumta tё lidhura me pozitёn e tij menaxheriale janё tё pёrcaktuara me ligj dhe kanё peshë të madhe dhe ndikim përcaktues në rezultatet e përgjithshme të shkollës, duke e krahasuar me kërkesat dhe standardet e një shkolle bashkëkohore.

Duke marrё pёr bazё pёrvojat dhe praktikat e menaxhimeve të mira dhe më pak të tilla, mund të gjykohet se nga një menaxhim i suksesshëm, i bazuar në vlerat profesionale, etike dhe demokratike, një institucion i caktuar e veçanërisht një shkollë ka përfitime të shumta dhe reflekton dukshëm në segmente të jetës brenda saj, si: një udhëheqës i mirë në shkollë ka rol përcaktues në menaxhimin e projekteve, motivimin e mësimdhënësve, në respektimin rregullave në shkollë, në eliminimin e konflikteve, etj. Të jesh i përgjegjshëm do të thotë në radhë të parë të qëndrosh në ballë të problemeve, tё gjesh njё rrugёzgjidhje më të mirë dhe gjithmonë të jesh bashkëpunues. Pёrpos kёsaj, posa tё futesh në objektin e një shkolle tё ballafaqohesh me rendin shkollorё, rregullin e brendshëm dhe disiplinën e nxënësve që të krijojnë opinionin më të drejtë për një udhëheqje të përgjegjshme apo më pak të tillë. Kur në

23 Komunikimi dhe Bashkëpunimi” GIZ, 2012 24Komunikimi dhe Bashkëpunimi” GIZ, 2012

28

brendësi të shkollës nuk respektohen rregullat si pasojë e keq menaxhimit, e reflektuar në papastërtinë, në jorendin dhe në jodisiplinën që mbretëron, atëherë s’ka se si të mos besosh se ka çalime në menaxhimin e shkollës, në radhë të parë nga menaxheri i saj.

Menaxhimi i institucioneve arsimore kërkon shumë punë, njohuri dhe përvojë, prandaj edhe paraqet detyra të veçanta në raport me menaxhimin e një organizate apo institucioni tjetër shoqërorё. Sado që rëndësia e organizimit të punëve në nivelin udhëheqës domosdoshmërisht sjell rezultate konkrete, megjithatë në institucionet shtetërore të arsimit sikur neglizhohet ky fakt dhe shpeshherë zgjidhen në krye të një institucioni personalitete me preferenca politike e më pak profesionale dhe sipas aftësive menaxheriale. “Kufijtë e veprimit menaxherial ka një sërë mënyrash për të trajtuar çështjen e kontrollit kulturor, një mënyrë është të përqendrohesh në përpjekjet menaxheriale për të kontrolluar kulturën menaxheriale dhe kulturën organizative.25

Kapitulli 2

2. Reformat nё planprogramet mёsimore

25 Komunikimi organizativ- Qasjet dhe prirjet, Michael J.Papa, Tom D.Daniels, Barry K.Spiker, Tiranë, Prill 2014

29

2.1. Kuptimi mbi reformat

Menaxhimi i një institucioni arsimor gjegjësisht i një shkolle ka qenë gjithmonë pjesë kryesore e arsimit.

Duke shikuar nga aspekti historik, shkolla gjithmonë ka qenë e lidhur me shtetin dhe sistemin politik. Ajo gjithmonë ka paraqitur institucion ideologjik dhe politik në shërbim të strukturave ose interesave qeverisëse duke realizuar dhe mbrojtur idealet e strukturave udhëheqëse26. Shumë menaxherë të shkollave janë të angazhuar drejtpërsëdrejti si nxitës ose lehtësues të përmirësimeve të vazhdueshme në shkollat e tyre. Menaxheri është në qendër të marrëdhënieve midis mësuesve të shkollës dhe ideve të njerëzve të jashtëm27.

Një ndër çështjet më të rëndsishme në arsim janë edhe reformat. Reformat në arsim do të thotë të vihet në zbatim politika e fundit, përmes saj të ndryshosh kulturen e klasave, shkollave, univerziteteve. Me anë të reformave arsimi është munduar të ju përshtatet sa më shumë ndryshimeve sociale në rrethin po si dhe atyre globale. 28

Reforma arsimore nёnkupton ҫёshtjet e prodhimit social dhe tё rregullimit tё shtetit, tё cilat janё fjalёt kyҫe tё reformave arsimore, arsimin dhe tё politikave arsimore.

Pasiqë reformat janë një ndër cështjet më të rëndësishme në arsim përmes tyre arsimi është munduar të ju përshtatet sa më shumë ndryshimeve sociale poashtu edhe atyre globale. Përmes tyre duhet të vihet në zbatim politika e fundit duke ndryshuar kulturën e klasave, shkollave, univerziteteve etj.

Reforma thjesht paraqet një materie që duhet riformuar, për ta rikonfiguruar, për ta bërë pra ndryshe. Por, ndryshimi nuk do të thotë edhe ndonjë përmirësim të sigurt, të domosdoshëm. Pra, gjithashtu reforma nuk ka për qëllim të nënkuptojë një zhvillim revolucionar dhe nuk duhet të kemi gjithëherë pritje shumë të mëdha.

Reforma pёrfshinё njё gamё tё gjёrё tё pёrpjekjeve pёr tё korrigjuar me sukses mangёsitё e dukshme tё arsimit.

Qёllimi i reformёs arsimore ёshtё tё pёrmbushё angazhimet nё mbarё botёn tё bёra nё fushёn e arsimit. Kur flitet pёr reformёn arsimore, shpesh bёhet referencё pёr ndryshimet dhe transformimet nё sistemin shkollorё nё lidhje me factorёt tё tillё si filozofia arsimore kurikula, peagogjia, didaktika, organizimi , menaxhimi, financimi dhe lidhjet me zhvillimin kombёtarё nё kёtё shekull, konsensuset qё qёllimi kryesorё i arsimit ёshtё kujdesi dhe pёrmirёsimi holistic nё fёmijёrinё e herhsme, sidomos pёr fёmijёt mё tё dobёt dhe tё varfёr, si dhe pёr tё garantuar njё qasje pёr arsimim tё lirё, tё detyrueshёm dhe me cislёsi tё lartё.

Brenda fushёs sё arsimit, reformat arsimore janё padyshim njё nga subjektet mё komplekse dhe kontradiktore, pёrshkak tё efekteve qё ato krijojnё nё shoqёritё dhe vendet ku ato

26 Sociologjia e arsimit, Hasan Jashari, fq.67,68 27 Kuptimi i ri i ndryshimit në arsim, Majkëll Fullani, fq.209).

28 Hasan Jashari Sociologjia e Arsimit fq.193.)

30

zhvillohen. Megjithatё, kjo situatё bёn tё mundur qё tё hetohen arsyet se pse reformat e tilla gjenerojnё ndryshime thelbёsore nё sistemet shkollore ku ato zbatohen. Reformat varen nga njё diskurs qё shpesh mbetet i fshehur ose i nёnkuptuar dhe qё pёrcakton mёnyrёn tonё tё shikimit nё botёn e shkollёs, vizionet qё prodhojnё vlera shoqёrore dhe marrёdhёniet e pushtetit qё nuk janё neutral.

Qёllimi i reformave arsimore ёshtё transformimi i strukturave shkollore me qёllim tё rritjes sё cilёsisё tё arsimit nё njё vend29.

2.1.1 Reformat dhe objektivat e tyre

Reformat arsimore meritojnё njё shqyrtim holisitk tё arsyeve, objektivave, aplikimit dhe rezultateve tё tyre, brenda sistemeve shkollore ku ato zbatohen. Kёto reforma janё gjithmonё nё agjendёn politike tё vendeve dhe organizatave ndёrkombёtare tё pёrfshira nё hartimin dhe aplikimin e tyre, nё lidhje me njё pikёpamje tё zhvillimit dhe konceptimit botёrorё tё arsimit. Askush nuk do ta mohonte natyrёn strategjike tё arsimit si njё mjet pёr zhvillimin dhe pёrparimin shoqёrorё. Diskutimi nё mbarё botёn pёr kёtё temё nuk pёrqendrohet nё kёtё pikё, por nё efektet dhe rezultatet e reformёs nё aspektin e politikave tё zhvillimit ekonomik dhe social, si dhe nё zbatimin, financimin, cilёsinё dhe efektivitetin qё dёshirojnё tё arrihet tё gjithё pjesёmarrёsit e pёrfshirё nё njё vision transformues.

Ёshtё e rёndёsishme tё kuptohet objekti ose synimi i reformёs arsimore, e cila zakonisht pёrqendrohet nё disa factorё tё pёrbashkёt si cilёsia, qasja, barazia e mundёsive, financimi, menaxhimi, efektiviteti , efikasiteti dhe konkurrueshmёria nё sistemet shkollore tё arsimit primarё. Nё tё njёjtёn mёnyrё ёshtё e rёndёsishme tё kuptohet lloji ose model i reformёs sipas qёllimit qё i shtyn kёto procese nё nivel rajonal ose global, duke shtuar kompleksitetin e zbatimit dhe duke krijuar barriera qё mund tё pengojnё arritjen e qёllimeve.

Reformat qё vijnё dhe janё ndikuar nga konsensusi nё mbarё botёn pёr arsimin gjenerojnё produkte educative qё nё njёfarё mёnyre e dёmtojnё shkallёn e suksesit ose tё dёshtimit tё kёtyre reformave nё njё kuadёr tё veҫantё tё kuadrit dhe menaxhimit30.

2.1.2 Llojet e reformave

Reforma e shpenzimeve Një qeveri mund të zgjedhë të ristrukturojë shpenzimet e saj për të rialokuar shpenzimet nga arsimi i lartë në nivele më të ulëta të arsimit. Reformat që synojnë rritjen e ofertës së 29 education policy, reforms and school leadership , Erëin R. Tiongson 254)

30 education policy, reforms and school leadership , Erëin R. Tiongson 254)

31

shkollimit mund të përqëndrohen në shpenzimet e synuara ose zgjerimin e mbulimit në fusha të veçanta gjeografike përmes një përzierje të mbështetjes së sektorit publik dhe privat, duke përfshirë mbështetjen publike për arsimin privat në zonat me të ardhura të ulëta.

Reformimi i financimit Një qeveri mund të zgjedhë për të reformuar financimin e arsimit duke futur tarifat e përdoruesve (rikuperimin e kostos) ose, siç shihet në një numër vendesh në zhvillim gjatë viteve të fundit, duke i eliminuar ato. Një skemë e ngjashme është futja e financimit të komunitetit, ku, për shembull, komunitetet janë plotësisht përgjegjëse për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e ndërtesave. Skemat e financimit mund të përfshijnë skema në anën e kërkesës, në të cilën fondet kanalizohen drejtpërsëdrejti tek njerëzit që kërkojnë arsim, në vend të atyre që e furnizojnë atë për të forcuar fuqinë e klientit ndaj ofruesve. Skemat e financimit të kërkesës mund të përfshijnë transfertat për amvisëri, kupona ose pagesa që u jepen drejtpërdrejt studentëve që mund t'i dorëzojnë ato në shkollat e zgjedhura prej tyre.

Menaxhimi dhe reformat institucionale Një vend në të cilin ka menaxhim të centralizuar mbi sistemin arsimor mund të zgjedhë zbatimin e reformave të menaxhimit duke decentralizuar administratën e arsimit. Kjo mund të përfshijë një zhvendosje në përgjegjësi nga qeveria qendrore tek qeveritë lokale, komunitetet ose shkollat. Zhvendosja mund të përfshijë një delegim të thjeshtë të detyrave nga qeveria qendrore tek qeveritë lokale ose një transferim i plotë i autoritetit dhe pushtetit vendimmarrës. Ndryshimet mund të shihen jo thjesht si rregullime administrative, por si reforma që ndryshojnë rrënjësisht marrëdhëniet e llogaridhënies dhe mënyrën në të cilën ofrohen shërbimet. 31

Reformat nё planprogramet mёsimore Vlerësimi i kurrikulumit luan një rol të rëndësishëm në ndryshimet e kurrikulit thelbësor. 1 Një vlerësim gjithëpërfshirës i një kurrikule që i nënshtrohet një ndryshimi të rëndësishëm kërkon trajtimin e qëndrimeve, supozimeve, vlerave dhe pritjeve. 2 Proceset e vlerësimit duhet të shqyrtojnë jo vetëm "produktin" (p.sh., njohuritë dhe

aftësitë e nxënësve) dhe efektet e ndryshimeve por edhe pasojat e padëshiruara pozitive ose negative të ndryshimit kurrikular.

3 Vlerësimi i ndryshimeve kurrikulare mund të ketëdisa qëllime të ndryshme. Ndonjëherë ka specifike pyetje rreth kurrikulës për t'u përgjigjur, për shembull.

· "A janë përmbushur objektivat kurikulare?"· "A është studentja të përjetojë atë që kemi menduar që të jetë?" · "A janë aktivitetet e kursit në mënyrë optimale të dobishme për studentët?" · "Cili është ndikimi i kësaj politike të kurrikulës?"

4 Në raste të tjera, kurrikula duhet të vlerësohet në një mënyrë të përgjithshme për vlerën ose meritën e saj. Një pyetje tipike që lidhet me një vlerësim të përgjithshëm të vlerës së një kurrikulumi është "Sa të kënaqur janë studentët dhe fakultetet me kurrikulën?". Shpesh pyetje të veçanta dhe një vlerësim më i përgjithshëm mund të jenë të rëndësishme. Cilado qoftë qëllimet e vlerësimit, është e rëndësishme që metodat e vlerësimit t'i përshtaten qëllimeve të përzgjedhura për një projekt vlerësimi të kurrikulit.

31 Education Policy Reforms Erëin R. Tiongson

32

Qëllimet e përcaktuara për procesin e vlerësimit të kurrikulumit duhet të pasqyrojnë natyrën dhe madhësinë e rishikimeve kurrikulare. Ndryshime të vogla mund të kërkojnë vlerësime të fokusuara. Megjithatë, rishikime të rëndësishme, të tilla si inkorporimi i mësimit të bazuar në probleme ose tiparet mësimore të bazuara në ueb në një program mësimor tradicional ose zbatimi i kurseve të integruara në vend të kurseve të bazuara në disiplinë, kërkojnë procese më të rëndësishme vlerësimi. Gjatë zbatimit e ndryshimit kurrikular, metodat e vlerësimit duhet së pari të vlerësojnë nëse ndryshimet janë duke u zbatuar ashtu siç duhet dhe duhet të shqyrtojnë ndikimin e këtyre ndryshimeve në grupet e prekura. Sapo ndryshimet të integrohen plotësisht në kurrikulë sipas planit, rezultatet e rishikimeve kurrikulare mund të vlerësohen sipas standardeve të duhura.32

2.2. Rёndёsia e reformave nё shkollat fillore

Fatmirёsisht ndёrkohё qё jemi nё shekullin e 21, interesi pёr reformat nё arsim ka arritur maja tё rreja.

Nё qoftё se duam, tё kuptojmё veprimet dhe kundёrvprimet e individёve tё veҫantё, ne duhet tё dijmё se si perceptohet ndryshimi nga pikёpamja mёsuesit, nxёnёsit, prindit dhe administratorit dhe nё qoftё se duam tё kuptojmё pamjen e pёrgjithshme ne duhet kombinuar njohuritё pёrbёrёse tё kёtyre situatave tё veҫanta, me tё kuptuarit se si ndёrveprojnё me njёri-tjetrin factorёt institucionalё dhe organizativё qё ndikojnё nё procesin e ndryshimit, si psh: qeveritё, sindikatat e mёsuesve, sistemet shkollore dhe bashkёsitё.

Problem kryesorё nuk ёshtё mungesa e risive nёpёr shkolla por pёrkundrazi prania e shumё projekteve tё shkёputura, epizodike, tё copёzuara dhe tё zhdukura nё sipёrfaqe.

Ҫfarё pёrfundimesh mund tё nxjerrim nga burrimet e risive? Sё pari, nё terren ka njё bollёk idesh tё cilat patjetёr do tё vazhdojnё tё zgjerohen mё tej. Sё dyti, politikat dhe programet shpesh u imponohen shkollave nё mёnyra tё shumёfishta dhe tё palidhura. Sё treti, edhe nё qoftё se egziston mundёsia e zgjedhjes, shkollat dhe zonat shkollore nuk kanё kapacitetin tё dallojnё se cilat programe duhet tё ndjekin dhe as aftёsinё tё thonё jo kur pёrballen me mbingarkesёn e risive. Sё katёrti, vetёm njё pakicё shkollash dhe zonash shkollore po i kapin idetё mё tё fuqishme tё mёsimdhёnies dhe tё nxёnit, qё kanё filluar tё dalin nga shkenca e njohjes.

Ndryshimi mund tё ndodhё sepse na imponohet ose sepse ne marrim pjesё nё tё vullnetarisht, madje edhe e fillojmё ndryshimin kur ndeshim nё pakёnaqёsi, mospёrputhje ose gjёra tё cilat nuk durohen nё gjendjen tonё tё tanishme. Nё secilin prej kёtyre rasteve, kuptimi pёr ndryshimin rrallё ndodhё tё jetё i qartё qё nё fillim dhe tranzicioni do tё mbizotёrohet nga

32 Fitting the Means to the Ends: One School’s Experience ëith Quantitative and Qualitative Methods in Curriculum Evaluation During Curriculum Change, Ann Ë. Frye, David J Solomon, Steven A. Lieberman & Ruth E. Levine

33

shumёkuptimёsia. Risitё nuk mund tё pёrvetёsohen nё qoftё se kuptimi nuk ndahet me tё tjerёt.

Ndryshimi i vёrtetё qoftё ky i dёshiruar ose jo, pёrfaqёson njё pёrvojё serioze vetjake dhe kolektive qё karakterizohet nga paqartёsia dhe pasiguria dhe nёse ndryshimi ёshtё i suksesshёm aim und tё sjellё njё ndjenjё zotёrimi, arritjeje dhe zhvillim professional. Ankthet e pasigurisё dhe kёnaqёsitё e zotёrimit kanё rol qёndrorё nё arritjen e kuptimit subjektiv tё ndryshimit nё arsimin fillorё dhe nё suksesin apo dёshtimin e tyre- fakte qё nuk janё njohur ose vlerёsuar nga pjesa mё e madhe e pёrpjekjeve pёr reform.

Nё qoftё se njerёzit nuk gjejnё kuptim tek reforma ajo nuk do tё arrijё kurrё tё ushtrojё ndikim.

Shkencёtarёt e njohjes e kanё bёrё shumё tё qartё se tё nxёnit ёshtё njё krijim kuptimi qё kёrkon njё mёnyrё rrёnjёsisht tё re tё trajtimit tё tё nxёnit- e cila udhёrrёfen zhvillimin e mendjeve tё individёve, pёrmes punёs nё bashkёpunim.

Strategjitё e tanishme nuk do tё na ҫojnё aty ku duhet tё shkojmё nё qoftё se qёllimi ynё ёshtё tё arrijmё nё reform tё pёrgjithshme dhe jetёgjatё.

Mbrojtёsit e reformёs shkollore nuk mund ti shajmё pse janё tё paduruar me rritmin tmerёsisht tё ngadalshёm tё reformёs. Pёr disa mundёsia pёr tё pasur veprim ёshtё qё tё merret model i tregut nё tё cilin fondet publike shkojnё drejtpёrsёdrejti tek konsumatori i cili pastaj blen shёrbimin arsimorё sipas parapёlqimeve tё tij.

Arsimi fillorё, nga tё gjthё funksionet e tjera tё shoqёrisё ka njё pёrbёrёs tё fuqishёm moral. Ka arsye tё thella teorike dhe zhvillimore qё na bёjnё tё besojmё se shoqёria do tё jetё mё e fortё, nёse arsimi i shёrben qёllimit qё tё ndihmojё njerёzit tё punojnё sё bashku, pёr tё arritur qёllime tё larta cilat i shёrbejnё si tё mirёs sё individit ashtu edhe shoqёrisё33.

2.3 Dallimi nё mes planprogrameve nё Maqedoninё e Veriut dhe nё vendet e tjera

Planprogrami i shkollës paraqet strukturën e gjithëmbarshme arsimore – edukative të shkollës, jo vetëm në mësimin e përbashkët, por edhe mësimin e diferencuar dhe si dokument i tillë gjithëpërfshirës krijon kushte për organizimin e shkollës bashkëkohore. Plani mësimor është një dokument i rëndësishëm i cili orienton shkollën për organizimin e procesit mësimor, në nivel shkolle dhe klase.

Planprogrami mësimor i mbështetur në kurrikulë parasheh shtjellimin e përmbajtjes mësimore sipas orëve të përcaktuara, objektivat që duhet arritur, korrelacionin që duhet vënë ndërmjet përmbajtjeve, madje edhe ndërmjet lëndëve mësimore si dhe mënyrat didaktiko –

33 Kuptimi i ri i ndryshimit ne arsim, Majkell Fullan

34

metodike, që duhet përdorur për realizimin e tij. Planifikimi është një proces i rëndësishëm i zbatimit të kurrikulës, i cili i krijon mundësinë mësuesit të jetë krijues dhe i lirë në procesin e mësimdhënies.( doruntina nikici)

Sistemet arsimore ndёrmjet vendeve tё ndryshme nё botё dallojnё, ne kemi njё sistem arsimorё 9 vjeҫarё i cili u prezantua nё vitin 2007, i cili ёshtё i detyrueshёm dhe pa pagesё pёr tё gjithё nxёnёsit, tё ngarkuar me orё mёsimore tё nxёnёsve. Sipas kompanisё botuese britanike dhe shumё kombёshe ‘’ Pearson’’ nga e cila ёshtё pёrgaditur njё listё me sistemet arsimore mё tё mira ku nё tre vendet e para kemi: Korenё e Jugut, Japoninё dhe Singaporin, ndёrsa nё vendin e pestё kemi sistemin arsimorё tё Finlandёs. Hulumtimet mё tё rreja tregojnё se ka pёrmirёsime nё sistemet arsimore tё vendeve aziatike, ku avancimi i tyre reflekton fort nё rritjen ekonomike tё vendeve. Sistemi arsimor i Finlandёs konsiderohet si njё nga sistemet mё tё mira botёrore i cili funksionon sipas disa parimeve kryesore ku si mё e rёndёsishme ёshtё qasja e barabartё nё arsim ёshtё e drejtё kushtetuese. Kёtu arsimi parashkollorё dhe fillorё ka dy ndarje si: shkolla parashkollore dhe ajo gjithpёrfshirёse. Arsimi fillorё fillon nga mosha 7 vjeҫare dhe i sigurohet nxёnёsit pa ndonjё kosto.

Sistem arsimorё me njё kurrikulё mё tё popullarizuar nё tё gjithё botёn kemi nё Angli, ku sipas ligjit fёmijёt fillojnё shkollёn nё moshёn 5 vjeҫare. kёtu kurrikula kombёtare ёshtё e ndarё nё 4 faza kryesore. Nё Amerikё sistemi arsimorё ndryshon nga shumё vende tё tjera, ёshtё i detyrueshёm nga 5 vjeҫ deri nё 16 vjet, ku nё disa raste adoleshentёt duhet tё qёndrojnё nё shkollё deri nё moshёn 18 vjeҫare.

35

Kapitulli 3

3.Metodologjia e kёrkimit

3.1 Metodat e pёrdorura nё hulumtim

Ҫdo punim shkencorё paraqet njё hulumtim mё tepёr nё shkencё, mirёpo ҫdoherё mund tё ketё punime sa mё tё pёrkryera, prandaj edhe ky punim me siguri ka tё metat e veta. Sidoqoftё, njё punim do tё ishte i mangёt nё qoftё se nuk do tё kishte nё tё rezultate nga analizimi i problematikёs sё caktuar tё pёrfituara me anё tё metodave tё ndryshme kёrkimore shkencore.

Metodat e kёrkimit janё njё tёrёsi procedurash logjike dhe operative, tё cilat lejojnё tё kryhen nё praktikё mbledhja dhe interpretimi i tё dhёnave, nё mёnyrё qё tё arrihet verifikimi i hipotezave nё planin kёrkimorё.

Për realizimin e hulumtimit me temё: ‘’Menaxhimi dhe Reformat e planprogrameve mёsimore nё shkollat fillore nё Tetovё’’ janё pёrdorur kёto metoda:

1. Metodën teorike

2. Metodën komparative (krahasuese)

3. Metodën deskriptive (pёrshkruese)

4. Metodën analitike

Metoda teorike- me anё tё kёsaj metode ёshtё bёrё hulumtimi dhe analizimi i literaturёs pёrkatёse tё cilat pёrmbajnё lloje tё ndryshme tё tё dhёnave pёrkatёse, qё lidhet me objektin hulumtues tё kёtij punimi.

Metoda krahasuese- përdoret për konstatimin e ngjashmërisë dhe ndryshimit në mes të dukurive të ndryshme. Metoda komparative paraqet procedurë të krahasimit të faktorëve, të dukurive, të proceseve të njëjta, ose tepër të ngjashme, për t’i identifikuar ngjashmëritë ndërmjet tyre, si dhe dallimet34

Me ndihmёn e kёsaj metode ёshtё bёrё krahasimi dhe dallimi i rezultateve tё fituara nё mes dy shkollave fillore.

34 ttp://ipkmasht.rks-gov.net/ëp-content/uploads/2015/11/Bazat-e-kerkimit-n%C3%AB-edukim.pdf)

36

Metoda pёrshkruese- me anё tё kёsaj metode ёshtё bёrё pёrshkrimi i menaxhimit tё institucioneve shkollore, gjithashtu edhe reformat tё cilat janё realizuar nё shkollat fillore pёrkatёse.

Metoda analitike- me anё tё kёsaj metode ёshtё bёrё analiza e tё dhёnave tё cilat janё grumbulluar me ndihmёn e intervistёs sё zhvilluar me drejtorёt e shkollave fillore tё cilat janё hulumtuar, gjithashtu janё pёrdorur edhe pyetёsorё tё realizuar me nxёnёsit dhe mёsimdhёnёsit e shkolles fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe shkollёs fillore ‘’ Liria’’ nё Tetovё. Nё pyetёsorёt e realizuar nё shkollat pёrkatёse kanё marrё pjesё gjithsej 20 mёsimdhёnёs nё shkollёn fillore ‘’ Kirili dhe Metodi’’ dhe 20 mёsimdhёnёs nё shkollёn fillore ‘’ Liria ‘’ , ndёrsa nё pyetёsorёt e realizuar me nxёnёsit kanё marrё pjesё nga 70 nxёnёs nga secila shkollё pёrkatёse. pyetёsori pёr mёsimdhёnёsit ёshtё i pёrbёrё nga 15 pyetje, ndёrsa pyetёsori i pergaditur pёr nxёnёsit ёshtё i pёrbёrё nga 14 pyetje.

3.2 Qёllimi i hulumtimit

Menaxhimi i një instirucioni arsimorë gjegjësisht i një shkolle ka qenë gjithmonë pjesë kryesore e arsimit. Qëllimi i këtij punimi është të nxjerrë në pah rëndësinë që ka udhëheqësi apo menaxheri në një institucion gjegjësisht në një shkollë dhe reformat që duhet realizuar në planprogramet mësimore në arsimin fillorë.

Nё kёtё punim ёshtё trajtuar tema: “Menaxhimi i arsimit dhe reformat e planprogrameve nё shkollat fillore nё Tetovё’’, ёshtё hulumtuar pёr reformat qё janё realizuar nё shkollat fillore ‘’ Kirili dhe Metodi’’ dhe ‘’ Liria’’ nё Tetovё, gjithashtu qëllimi i këtij punimi hulumtues ka qenë për të nxjerrë në pah rolin e menaxherit të kësaj shkolle, bashkpunimin e drejtorit me mësimdhënësit, bashkpunimi i drejtorit me nxënësit, menaxhimi i buxhetiti të shkollës, kushtet e punës në shkollë, vështirësitë që më shumë hasin nxënësit etj.

Qëllimi i këtij hulumtimi ёshtё se cfarë roli luan drejtori i shkollës në zbatimin e reformave të planprogrameve në shkollat fillore

Gjithashtu si qëllim i punimit është të hulumtojmë cilat reforma janë bërë dhe cilat duhet të realizohen në shkollat fillore në Tetovë.

Cilët janë faktorët që ndikojnë në realizimin e reformave në shkollat fillore?

Pse është e nevojshme që të kemi reforma në planprogramet mësimore në arsimin fillorë?

Të theksohet rëndësia e reformave dhe ndryshimeve në arsimin fillorë

Krahasimi i sistemit arsimore ne Maqedoni dhe në vendet e tjera të botës

Nё kёtё hulumtim vёmendje tё veҫantё i ёshtё kushtuar menaxhimit tё shkollave fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe shkollёs fillore ‘’Liria ‘’ nё Tetovё, sfidat qё kanё hasur menaxherёt e kёtyre shkollave gjatё rrugёs menaxheriale tё institucionit shkollorё fillorё, puna ekipore e tyre me mёsimdhёnёsit dhe pjesёn tjetёr tё stafit tё shkollёs, implementimin e sistemit cambridge. Synimi i kёtij punimi gjithashtu ёshtё edhe hulumtimi i disa nga sistemet

37

arsimore tё cilat janё tё pranishme nё disa shtete tё botёs pёr tё bёrё njё krahasim apo dallim me shtetin tonё.

Qёllimi final i kёtij hulumtimi ёshtё tё nxjerrё nё pah njё rezultat pёrfundimtar mbi analizёn e tё dhёnave tё grumbulluara dhe tё pёrpunuara sipas metodave hulumtuese, duke shfrytёzuar bashkёpunimin tim me menaxherёt e shkollave fillore pёrkatёse bashkё mёsimdhёnёsit dhe nxёnёsit.

3.3 Hipotezat

Hipotezat kryesore te ketij punimi jane 2:

1.Hipoteza gjenerale

Reformaat në shkollat fillore në Tetovë janё pjesё e pandashme e ndryshimeve ekonomike, shoqёrore, tekniko-teknologjike dhe decenjen e fundit janё nё rritje

2.Hipoteza e vecantë

Roli i ndryshimeve ne planprogramet mësimore ёshtё thelbёsor dhe kjo ndikon drejtёpёrsёdrejti nё pёrgaditjene fёmijёve pёr jetё dhe punё?

Zbatimi i reformave dhe ndryshimeve ёshtё detyrё parёsore e shkollave nё Tetovё. Menaxhimi me ndryshimet paraqet njё sfidё pёr tё ardhmen e reformave dhe jetёn

shkollore

38

Kapitulli 4

4.1 Analiza e tё dhёnave

Analiza e të dhënave në këtë punim është bazuar në të dhënat që janë marrë nga intervistat e realizuara me menaxheret e shkollave fillore “Kirili dhe Metodi” dhe ‘’ Liria’’ në Tetovë si dhe nga pyetësorët e plotësuar nga mësimdhënësit dhe nxënësit e këtyre shkollave. Në pyetësorë janë përgjigjur nga 20 arsimtarë nga secila shkollё dhe nga 70 nxënës. Në vazhdim kemi analizën e të dhënave nga intervista me drejtoreshat e shkollave fillore pёrkatёse nё tё cilat ёshtё bёrё hulumtimi, analizën e të dhënave nga pyetësori me mësimdhënësit dhe analizën e të dhënave nga pyetësori me nxënësit. Përgjigjet në pyetësor janë ndarë në 3 pjesë a)Shumë b)Pak c) aspak te cilat tregojnë nivelin e mbështetjes, nevojave dhe plotësimit të standardeve.

4.2 Rezultatet nga intervistat dhe pyetёsorёt

4.2.1 Të dhënat nga pyetësori drejtuar mёsimdhёnёsve nё shkollat fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe ‘’Liria’’ nё Tetovё

Nё hulumtimin e bёrё ndaj arsimstarёve kanё marrё pjesё gjithsej 20 arsimtarё nga shkolla fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe 20 arsimtarё nga shkolla fillore ‘’Liria’’ nё Tetovё, tё cilёt janё pёrgjigjur nё pyetjet e parashtruara me anё tё pyetёsorit.

Tё dhёnat nga pyetёsori drejtuar mёsimdhёnёsve nё shkollёn fillore ‘’ Kirli dhe Metodi’’ Tetovё

Pёr sa i pёrket pyetjes sё parё pёr egzistencёn e harmonisё organizative dhe punёs ekipore nё shkollё, mёsimdhёnёsit janё pёrgjigjur pozitivisht nё kёtё pyetje, pasi qё suksesi arrihet me anё tё bashkёpunimit tё tё dyja palёve me qёllim tё pёrmbushjes sё qёllimeve dhe objektivave tё shkollёs.

1. A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore? Përgjigjet Shumë Pak Aspak Numri i përgjigjeve 15 5 0 Përqindje 75% 25% 0%

Tabela 4.1 A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?

Nga tabela mund tё shohim se numri total i mёsimdhёnёsve tё anketuar ёshtё 20, pёrqindja mё e madhe e tyre ёshtё se 75%, pra 15 persona mendojnё se nё shkollё egziston shumё harmonia organizative dhe puna ekipore, ndёrsa 25% mendojnё se egziston pak harmonia dhe

puna ekipore nё kёtё shkollё, ndёrsa tek pёrgjigja e fundit nuk kemi tё pёrcaktuar asnjё person.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё rezultateve tё fituara:

2.A janё ralizuar nё shkollёn tuaj reforma?

Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 19 Përqidje 95%


Nga tabela e mёsipёrme vёrejmё se numri i pёrgjigjeve nё kёtё pyetje ёshtё 20 prej tё cilёve 20 apo 95% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, ndёrsa 5% e tyre janё pёrgjigjur serealizuar pak reforma, ndёrsa nё pёrgjigjen e fundit nuk ёshtё pёrcaktuar asnjё mёsimdhёnёs.

Mё poshtё kemi tё paraqitur paraqitjen grafike tё rezultateve tё fituara:

A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?

39

kёtё shkollё, ndёrsa tek pёrgjigja e fundit nuk kemi tё pёrcaktuar asnjё


2.A janё ralizuar nё shkollёn tuaj reforma?

Pak Aspak 1 0 5% 0%


Nga tabela e mёsipёrme vёrejmё se numri i pёrgjigjeve nё kёtё pyetje ёshtё 20 prej tё cilёve 20 apo 95% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, ndёrsa 5% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollё janё realizuar pak reforma, ndёrsa nё pёrgjigjen e fundit nuk ёshtё pёrcaktuar asnjё mёsimdhёnёs.

Mё poshtё kemi tё paraqitur paraqitjen grafike tё rezultateve tё fituara:

75%

25%

0%

në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?

Shumë Pak Aspak

kёtё shkollё, ndёrsa tek pёrgjigja e fundit nuk kemi tё pёrcaktuar asnjё

Nga tabela e mёsipёrme vёrejmё se numri i pёrgjigjeve nё kёtё pyetje ёshtё 20 prej tё cilёve 20 apo nё shkollё janё

realizuar pak reforma, ndёrsa nё pёrgjigjen e fundit nuk ёshtё pёrcaktuar asnjё mёsimdhёnёs.

në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?

3. A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi prindërit lidhur me jetën e rëndësishme te shkollës? Përgjigjet Shumë Numri i pergjigjeve 18 Përqindje 90% Tabela 4.3 Egzistenca e strukturёs komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs

Duke marrё parasysh rezultatet nga tabela e mёsipёrme shohim se 90% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pёrgjigjes shumё, dmth nё shkollёn e tyre egziston struktura komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs, ndёrsa 10% e tyre

A jane realizuar ne shkollen tuaj reforma?

Shumë

40

3. A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindërit lidhur me jetën e rëndësishme te shkollës?

Pak Aspak 0 2 0% 10%

gzistenca e strukturёs komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё

Duke marrё parasysh rezultatet nga tabela e mёsipёrme shohim se 90% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pёrgjigjes shumё, dmth nё shkollёn e tyre egziston struktura komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs, ndёrsa 10% e tyre janё pёrgjigjur negativisht dmth aspak.

95%

5%0%

A jane realizuar ne shkollen tuaj reforma?

Shumë Pak Aspak

formal i komunikimit me

gzistenca e strukturёs komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё

Duke marrё parasysh rezultatet nga tabela e mёsipёrme shohim se 90% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pёrgjigjes shumё, dmth nё shkollёn e tyre egziston struktura komunikuese me prindёrit

rgjigjur negativisht dmth aspak.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike:

4.A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshem? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 3 Përqindje 15% Tabela 4.4 Dobishmёria e sistemit tё Cambridge

Duke parё rezultatet nga tabela mё lartё lidhur me dobishmёrinё e sistemit tё Cambridge, 15anketuarve mendojnё se ky sistem ёshtё mё i dobishёm se sistemi i mёparshёm, ndёrsa 50% mendojnё pak dhe 35% mendojnё se k


A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindërit lidhur me jetën e rëndesishme të shkollës?

A mendoni se sistemi Cambridge

41


4.A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshem?

Pak Aspak 10 7 50% 35%

Dobishmёria e sistemit tё Cambridge

Duke parё rezultatet nga tabela mё lartё lidhur me dobishmёrinё e sistemit tё Cambridge, 15ky sistem ёshtё mё i dobishёm se sistemi i mёparshёm, ndёrsa 50%

mendojnё pak dhe 35% mendojnё se ky sistem nuk ёshtё aspak i dobishёm.


90%

0%10%


Shumë Pak Aspak

15%

50%

35%

A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshëm?

Shumë Pak Aspak


Duke parё rezultatet nga tabela mё lartё lidhur me dobishmёrinё e sistemit tё Cambridge, 15% e tё ky sistem ёshtё mё i dobishёm se sistemi i mёparshёm, ndёrsa 50%


5.A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit Cambridge? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 8 Përqindje 40% Tabela 4.5 Implementimi i mirёfilltё i Sistemit tё Cambridge

Nga mёsipёr shohim se sa u pёrket kushteve egzistuese nё shkollё pёr implementimin e sistemit tё Cambridge, 40% janё pёrgjigjur pozitivisht, 60% e arsimtarёve janё pёrgjigjur me pak,aspak nuk ёshtё pёrcaktuar asnjё.

Paraqitja grafike e rezultateve :

6.A keni mbështetje nga ana e drejtorit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 20 Përqindje 100% Tabela 4.6 Mbёshtetja nga ana e drejtorit

Tё dhёnat e fituara nga tabela e mёsipёrme tregojnё se mbёshtetja e dretorit nё kёtё shkollё ёshtё 100%, pra tё gjithё mёsimdhёnёsit janё pёrgjigjur pozitivisht nё kёtё pyetje, ndёrsa pёr pёrgjigjet tjera nuk ka asnjё tё pёrcaktuar.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё rezultateve tё fitara:

A keni kushte në shkoll

42

5.A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit Cambridge?

Pak Aspak 12 0 60% 0%

Tabela 4.5 Implementimi i mirёfilltё i Sistemit tё Cambridge

Nga mёsipёr shohim se sa u pёrket kushteve egzistuese nё shkollё pёr implementimin e sistemit tё Cambridge, 40% janё pёrgjigjur pozitivisht, 60% e arsimtarёve janё pёrgjigjur me pak,

6.A keni mbështetje nga ana e drejtorit?

Pak Aspak 0 0 0% 0%


dhёnat e fituara nga tabela e mёsipёrme tregojnё se mbёshtetja e dretorit nё kёtё shkollё ёshtё 100%, pra tё gjithё mёsimdhёnёsit janё pёrgjigjur pozitivisht nё kёtё pyetje, ndёrsa pёr pёrgjigjet tjera

grafike tё rezultateve tё fitara:

40%

60%

0%

shkollën tuaj për implementimin e mirëfilltë tësistemit Cambridge?

Shumë Pak Aspak


Nga mёsipёr shohim se sa u pёrket kushteve egzistuese nё shkollё pёr implementimin e sistemit tё Cambridge, 40% janё pёrgjigjur pozitivisht, 60% e arsimtarёve janё pёrgjigjur me pak, ndёrsa pёr

dhёnat e fituara nga tabela e mёsipёrme tregojnё se mbёshtetja e dretorit nё kёtё shkollё ёshtё 100%, pra tё gjithё mёsimdhёnёsit janё pёrgjigjur pozitivisht nё kёtё pyetje, ndёrsa pёr pёrgjigjet tjera

ë

7.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 17 Përqindje 85% Tabela 4.7 Mundёsitё tё cilat ofrohen pёr nxёnёsit nё shkollё

Duke parё tabelёn mё lartё rezultojmё se rreth kёsaj pyetje shumica e arsimtarёve janё pёrgjigjur pozitivisht, pra 85% e tyre mendojnё se nё shkollёn e tyre ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit, ndёrsa 15% e tyre mendojnё se mundёsitё e ofrupak.

Paraqitja grafike e rezultateve:

A keni mb

43

7.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj?


Tabela 4.7 Mundёsitё tё cilat ofrohen pёr nxёnёsit nё shkollё

Duke parё tabelёn mё lartё rezultojmё se rreth kёsaj pyetje shumica e arsimtarёve janё pёrgjigjur pozitivisht, pra 85% e tyre mendojnё se nё shkollёn e tyre ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit, ndёrsa 15% e tyre mendojnё se mundёsitё e ofruara nё mёnyrё tё barabartё pёr nxёnёsit janё

100%

0% 0%

A keni mbështetje nga ana e drejtorit?

Shumë Pak Aspak

Duke parё tabelёn mё lartё rezultojmё se rreth kёsaj pyetje shumica e arsimtarёve janё pёrgjigjur pozitivisht, pra 85% e tyre mendojnё se nё shkollёn e tyre ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё

ara nё mёnyrё tё barabartё pёr nxёnёsit janё

8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë m Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 18 Përqindje 90% Tabela 4.8 Ofrimi i mundёsive tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit

Nga tabela e rezultateve vёrejmё se nё kёtё shkollё ofron mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit pasi shumica e tyre janё pёrgjigjur pozitivisht, pra 90%pёrgjigjur shumё, ndёrsa 10% e tyre janё pёrgjigjur me pёrgjigjen pak.


A ofrohen mundësi t

A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mesimdhenesit në

44

8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mёsimdhёnёsit në shkollën tuaj?


Ofrimi i mundёsive tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit

vёrejmё se nё kёtё shkollё ofron mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit pasi shumica e tyre janё pёrgjigjur pozitivisht, pra 90% e mёsimdhёnёs

shumё, ndёrsa 10% e tyre janё pёrgjigjur me pёrgjigjen pak.

85%

15%

0%

si të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj?

Shumë Pak Aspak

90%

0%

A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mesimdhenesit në shkollën tuaj?

Shumë Pak Aspak

vёrejmё se nё kёtё shkollё ofron mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsve janё

n

9.A organizon shkolla seminare dhe trajnime të ndryshme? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 18 Përqindje 90% Tabela 4.9 Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs

Prej kёtu shohim se nga numri i pёrgjithshёm i mёsimdhёnёsve 90% e tyre janё pёrgjigjur pozitivisht rreth kёsaj pyetje, dmth se nё kёtё shkollё organizohen seminare dhe trajnime tё ndryshme pёrmёsimdhёnёsit qё janё pjesё e rёndёsishme e punёs sё tyre, ndёrsa 10% e tyre mendojnё se organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё shkollёs ёshtё

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё rezultateve:

10.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mës Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 20 Përqindje 100% Tabela 4.10 Integrimi i IT nё lёndёt mёsimore

Nga rezultatet e shfaqura nga tabela shohim se 100 % e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht nё pyetjen rreth integrimit tё IT nё lёndёt mёsimore nё shkollё, kjo ёshtё njё mundёsi shumё e mirё pёr nxёnёsit pasi qё teknologjia nё ditёt e sotme zё vend tё rёndёsishёm nё jetёn shkollore pёr nxёnёsit dhe gjithashtu edhe pёr arsimtarёt.

paraqitja grafike e rezultateve:

A organizon shkolla seminare dhe trajnime t

45

9.A organizon shkolla seminare dhe trajnime të ndryshme?


Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs

Prej kёtu shohim se nga numri i pёrgjithshёm i mёsimdhёnёsve 90% e tyre janё pёrgjigjur pozitivisht rreth kёsaj pyetje, dmth se nё kёtё shkollё organizohen seminare dhe trajnime tё ndryshme pёrmёsimdhёnёsit qё janё pjesё e rёndёsishme e punёs sё tyre, ndёrsa 10% e tyre mendojnё se organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё shkollёs ёshtё pak.


10.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore?

Pak Aspak 0 0 0% 0)


Nga rezultatet e shfaqura nga tabela shohim se 100 % e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht nё integrimit tё IT nё lёndёt mёsimore nё shkollё, kjo ёshtё njё mundёsi shumё e mirё pёr

nxёnёsit pasi qё teknologjia nё ditёt e sotme zё vend tё rёndёsishёm nё jetёn shkollore pёr nxёnёsit

90%

10%

0%

A organizon shkolla seminare dhe trajnime të ndryshme?

Shumë Pak Aspak

Prej kёtu shohim se nga numri i pёrgjithshёm i mёsimdhёnёsve 90% e tyre janё pёrgjigjur pozitivisht rreth kёsaj pyetje, dmth se nё kёtё shkollё organizohen seminare dhe trajnime tё ndryshme pёr mёsimdhёnёsit qё janё pjesё e rёndёsishme e punёs sё tyre, ndёrsa 10% e tyre mendojnё se

Nga rezultatet e shfaqura nga tabela shohim se 100 % e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht nё integrimit tё IT nё lёndёt mёsimore nё shkollё, kjo ёshtё njё mundёsi shumё e mirё pёr

nxёnёsit pasi qё teknologjia nё ditёt e sotme zё vend tё rёndёsishёm nё jetёn shkollore pёr nxёnёsit

11.A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 6 Përqindje 30% Tabela 4.11 Kyҫja e mёsimdhёnёsve nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё

Duke parё nga tabela rezultatet pёr sa i pёrket kёsaj pyetje janё: 30% e mёsimdhёnёsve thonё se ato kyҫen shumё nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё, 55% e tyre mendojnё se kypak ndёrsa 15% e tyre mendojnё se ato aspak nuk kydhe kyҫja e tyre nё lidhje me procesin mёsimorё ka njё rol tё rёndёsishёm nё suksesin e nxёnёsve dhe tё arriturave tё shkollёs

Mё poshtё kemi paraqitur rezultatet nё mёnyrё grafike:

A keni integrim te IT n

A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin

46

11.A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor?

Pak Aspak 11 3 55% 15%

ёsimdhёnёsve nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё

pёr sa i pёrket kёsaj pyetje janё: 30% e mёsimdhёnёsve thonё se ato ё nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё, 55% e tyre mendojnё se ky

pak ndёrsa 15% e tyre mendojnё se ato aspak nuk kyҫen nё marrjen e vendimeve. Marrja e vendimeve ё lidhje me procesin mёsimorё ka njё rol tё rёndёsishёm nё suksesin e nxёnёsve dhe

Mё poshtё kemi paraqitur rezultatet nё mёnyrё grafike:

100%

0%0%

A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore?

Shumë Pak Aspak

30%

55%

15%

A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor?

Shumë Pak Aspak



pёr sa i pёrket kёsaj pyetje janё: 30% e mёsimdhёnёsve thonё se ato ё nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё, 55% e tyre mendojnё se kyҫen

rjen e vendimeve. Marrja e vendimeve ё lidhje me procesin mёsimorё ka njё rol tё rёndёsishёm nё suksesin e nxёnёsve dhe

A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin

12.A organizoni takime me prindë Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 18 Përqindje 90% Tabela 4.12 Organizimi i takimeve me prindёrit

Takimet apo mbledhjet e shpeshta me prindёrit janё shumё tё rёndёsishme si pёr mёsimdhёnёsit ashtu edhe pёr prindёrit. Nga rezultatet e tabelёs vёrejmё nё kёtё shkollё 90% e mёsimdhёnёsve organizojnё shumё takime prindёrore, ndёrsa 10% e tyre janё pёrgjigjur me pak pyetjes sё parashtuar.


13.A organizoni orë plotësuese për nxënësit që kanë Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 15 Përqindje 75% Tabela 4.13 Organizimi i orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim

Nё shkollat tona hasim njё numёr tё konsiderueshёm tё nxёnёsve qё ndihmesё e madhe do tё ishte organizimi i orёve plotёsuese pёr kёta nxёnёs. Nga tabela vёrejmё se nё kёtё shkollё 75% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se orёt plotёsuese pёr kёta nxёnёs organizohen shumё, ndёrsa 25% e tyre mendojnё

A organizoni takime me prind

47

A organizoni takime me prindërit?


Tabela 4.12 Organizimi i takimeve me prindёrit

Takimet apo mbledhjet e shpeshta me prindёrit janё shumё tё rёndёsishme si pёr mёsimdhёnёsit ashtu rezultatet e tabelёs vёrejmё nё kёtё shkollё 90% e mёsimdhёnёsve

organizojnё shumё takime prindёrore, ndёrsa 10% e tyre janё pёrgjigjur me pak pyetjes sё parashtuar.

13.A organizoni orë plotësuese për nxënësit që kanë vështirësi në mësim?



Nё shkollat tona hasim njё numёr tё konsiderueshёm tё nxёnёsve qё kanё vёshtirёsi nё mёsim dhe njё ndihmesё e madhe do tё ishte organizimi i orёve plotёsuese pёr kёta nxёnёs. Nga tabela vёrejmё se nё kёtё shkollё 75% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se orёt plotёsuese pёr kёta nxёnёs organizohen

endojnё se organizohen pak.

90%

10%

0%


Shumë Pak Aspak

Takimet apo mbledhjet e shpeshta me prindёrit janё shumё tё rёndёsishme si pёr mёsimdhёnёsit ashtu rezultatet e tabelёs vёrejmё nё kёtё shkollё 90% e mёsimdhёnёsve

organizojnё shumё takime prindёrore, ndёrsa 10% e tyre janё pёrgjigjur me pak pyetjes sё parashtuar.

kanё vёshtirёsi nё mёsim dhe njё ndihmesё e madhe do tё ishte organizimi i orёve plotёsuese pёr kёta nxёnёs. Nga tabela vёrejmё se nё kёtё shkollё 75% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se orёt plotёsuese pёr kёta nxёnёs organizohen


14.A janë të përfaqësuara të gjitha etnitetet në mënyrë të barabartë? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 16 Përqindje 80% Tabela 4.14 Pёrfaqёsimi i etniteteve

Pasiqё shkollat tona janё tё pёrfaqёsuara nga disa etni ёshtё e rёndёsishme qё ato tё gjitha tё jenё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё dhe tё drejtё. Nga rezultatet e para nga tabela shohim se nё kёtё pyetje 80% e arsimtarёve janё pёrgjigjur se etnitё nё shkollёn e tyre janё shumё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё, ndёrsa 10% e tyre janё shprehur se etnitё janё pak tё pёrfaqёsuara dhe 10% janё pёrgjigjur negativisht nё kёtё pyetje.

Paraqitja e rezultateve nё mёnyrё grafike:

A organizoni orë plotësuese për nxënësit që kanë vështirësi në mësim?

A janë të përfaqësuara të gjitha etnitetet në mënyrë të barabartë?

48


14.A janë të përfaqësuara të gjitha etnitetet në mënyrë të barabartë?

Pak Aspak 2 2 10% 10%

Tabela 4.14 Pёrfaqёsimi i etniteteve

Pasiqё shkollat tona janё tё pёrfaqёsuara nga disa etni ёshtё e rёndёsishme qё ato tё gjitha tё jenё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё dhe tё drejtё. Nga rezultatet e para nga tabela shohim se nё kёtё

e arsimtarёve janё pёrgjigjur se etnitё nё shkollёn e tyre janё shumё tё pёrfaqёsuara nё , ndёrsa 10% e tyre janё shprehur se etnitё janё pak tё pёrfaqёsuara dhe 10% janё

pёrgjigjur negativisht nё kёtё pyetje.

grafike:

75%

25%

0%A organizoni orë plotësuese për nxënësit që kanë vështirësi në mësim?

Shumë Pak Aspak

80%

10%10%


Shumë Pak Aspak

Pasiqё shkollat tona janё tё pёrfaqёsuara nga disa etni ёshtё e rёndёsishme qё ato tё gjitha tё jenё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё dhe tё drejtё. Nga rezultatet e para nga tabela shohim se nё kёtё

e arsimtarёve janё pёrgjigjur se etnitё nё shkollёn e tyre janё shumё tё pёrfaqёsuara nё , ndёrsa 10% e tyre janё shprehur se etnitё janё pak tё pёrfaqёsuara dhe 10% janё


Tё dhёnat nga pyetёsori drejtuar mёsimdhёnёsve nё shkollёn fillore ‘’ Liria’’ Tetovё

Nё kёtё pyetёsorё kanё marrё pjesё 20 mёsimdhёnёs pёrgjigjur nё 14 pyetje.

Paraqitja tabelare e rezultateve:

1.A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 12 Përqindje 60% Tabela 4.15 Harmonia organizative dhe puna ekipore nё shkollё

Duke marrё parasysh tё dhёnat e marrura nga pyetёsori me mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 60% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollёn e tyre egziston shumё harmonia organizative dhe puna ekipore, 40% e tyre thanё se kjo gjё ndodh pak. Nga kjo vёrejmё se nё kёtё shkollё puna ekipore organizative ndodh mesatarisht.


2.A janё realizuar nё shkollёn tuaj reforma

Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 8 Përqidje 40% Tabela 4.16 Realizimi i reformave nё shkollё

40%

1.A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?

49


Nё kёtё pyetёsorё kanё marrё pjesё 20 mёsimdhёnёs tё shkollёs fillore ‘’Liria’’ Tetovё, ku janё

1.A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore? Pak Aspak 8 0 40% 0%


dhёnat e marrura nga pyetёsori me mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 60% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollёn e tyre egziston shumё harmonia organizative dhe puna ekipore, 40% e tyre thanё se kjo gjё ndodh pak. Nga kjo vёrejmё se nё kёtё shkollё puna ekipore

2.A janё realizuar nё shkollёn tuaj reforma?

Pak Aspak 12 0 60% 0%


60%

40%

0%


Shumë Pak Aspak


tё shkollёs fillore ‘’Liria’’ Tetovё, ku janё

dhёnat e marrura nga pyetёsori me mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 60% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollёn e tyre egziston shumё harmonia organizative dhe puna ekipore, 40% e tyre thanё se kjo gjё ndodh pak. Nga kjo vёrejmё se nё kёtё shkollё puna ekipore dhe harmonia

Nga tabela e mёsipёrme vёrejmё se numri i pёrgjigjeve nё kёtё pyetje ёshtё 20 prej tё cilёve 8 apo 40% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, ndёrsa 60% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollё janё realizuar pak reforma, ndёrsa nё pёrgjigjen e fundit nuk ёs

Mё poshtё kemi tё paraqitur paraqitjen grafike tё rezultateve tё fituara

3.A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindërit lidhur me jetën e rëndësishme te shkollës? Përgjigjet Shumë Numri i pergjigjeve 11 Përqindje 55% Tabela 4.17 Struktura komunikuese me prindёrit nё lidhje me shkollёn

Nga rezultatet e vёrejtura nga tabela me prindёrit nё lidhje me shkollёn 55% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur nё mёnyrё pozitive, ndёrsa 45% janё pёrgjigjur se struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs egziston pak.

2.A jane realizuar ne shkollen tuaj reforma?

50

tabela e mёsipёrme vёrejmё se numri i pёrgjigjeve nё kёtё pyetje ёshtё 20 prej tё cilёve 8 apo 40% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, ndёrsa 60% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollё janё realizuar pak reforma, ndёrsa nё pёrgjigjen e fundit nuk ёshtё pёrcaktuar asnjё mёsimdhёnёs.

Mё poshtё kemi tё paraqitur paraqitjen grafike tё rezultateve tё fituara

A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindërit lidhur me jetën e rëndësishme te shkollës?


Tabela 4.17 Struktura komunikuese me prindёrit nё lidhje me shkollёn

Nga rezultatet e vёrejtura nga tabela rreth pyetjes sё tretё rreth egzistencёs sё strukturёs komunikueseme prindёrit nё lidhje me shkollёn 55% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur nё mёnyrё pozitive, ndёrsa 45% janё pёrgjigjur se struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs egziston pak.

40%

60%

0%

2.A jane realizuar ne shkollen tuaj reforma?

Shumë Pak Aspak

tabela e mёsipёrme vёrejmё se numri i pёrgjigjeve nё kёtё pyetje ёshtё 20 prej tё cilёve 8 apo 40% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, ndёrsa 60% e tyre janё pёrgjigjur se nё shkollё janё

htё pёrcaktuar asnjё mёsimdhёnёs.

A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me

rreth pyetjes sё tretё rreth egzistencёs sё strukturёs komunikuese me prindёrit nё lidhje me shkollёn 55% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur nё mёnyrё pozitive, ndёrsa 45% janё pёrgjigjur se struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindёrit lidhur


4.A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshem? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 0 Përqindje 0% Tabela 4.18 Dobishmёria e sistemit tё Cambridge

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me sistemin e Cambridge i cili luan njё rol shumё tё rёndёsishёm si pёr nxёnёsit ashtu dhe pёr mёsuesit dhe pёr prindёrit. Rreth kёsaj pyetje mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle janё pёrgjigjur shumica negativisht 65% thanё se ky sistem aspak nuk ёshtё indёrsa 35% e tyre thanё se pak ёshtё i dobishёm.

3.A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindërit lidhur me jetën e rëndësishme te shkollës?

4. A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i

51

grafike e rezultateve:

A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshem?

Pak Aspak 7 13 35% 65%


tё bёjё me sistemin e Cambridge i cili luan njё rol shumё tё rёndёsishёm si pёr nxёnёsit ashtu dhe pёr mёsuesit dhe pёr prindёrit. Rreth kёsaj pyetje mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle janё pёrgjigjur shumica negativisht 65% thanё se ky sistem aspak nuk ёshtё i dobishёm pёr ato, ndёrsa 35% e tyre thanё se pak ёshtё i dobishёm.

55%

45%

0%

3.A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me prindërit lidhur me jetën e rëndësishme te shkollës?

Shumë Pak Aspak

0%

35%

65%

4. A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshem?

Shumë Pak Aspak

grafike e rezultateve:

tё bёjё me sistemin e Cambridge i cili luan njё rol shumё tё rёndёsishёm si pёr nxёnёsit ashtu dhe pёr mёsuesit dhe pёr prindёrit. Rreth kёsaj pyetje mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle

dobishёm pёr ato,

3.A egziston në shkollën tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i

5.A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit Cambridge? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 0 Përqindje 0% Tabela 4.19 Kushtet pёr implementimin e sistemit tё Cambridge

Pёrmbajtja e sistemit tё Cambridge kёrkon kushte pёr implementimin e tij, nё tabelёn e lartpёrmendur shohim se rreth kёsaj pyetje 75% e mёsimdhёnёsve janёpёrgjigjur nё mёnyrё negative duke u shprehur se nё kёtё shkollё aspak nuk ka kushte pёr implementimin e kёtij sistemi mёsimorё, ndёrsa 25% e tyre thanё se ka kushte por janё pak.


6.A keni mbështetje nga ana e drejtorit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 13 Përqindje 65 Tabela 4.20 Mbёshtetja nga ana e drejtorit

Mbёshtetja nga ana e menaxherit apo drejtorit ёshtё njё shtytje e rёndёsishme e suksesit nё mёsimdhёnie ku mёsimdhёnёsit tё krijojnё njё mёsimdhёnie mё tё mirё , mё efikase dhe mё

bashkёkohore. 65% e mёsimdhёnёsve u pёrgjigjen se ato kan shumё mbёshtetje nga ana e drejtorit, ndёrsa 35% e tyre u pёrgjigjen pak.

75%

5.A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit

52

A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit Cambridge?

Pak Aspak 5 15 25% 75%

Kushtet pёr implementimin e sistemit tё Cambridge

Pёrmbajtja e sistemit tё Cambridge kёrkon kushte pёr implementimin e tij, nё tabelёn e lartpёrmendur shohim se rreth kёsaj pyetje 75% e mёsimdhёnёsve janёpёrgjigjur nё mёnyrё negative duke u

kёtё shkollё aspak nuk ka kushte pёr implementimin e kёtij sistemi mёsimorё, ndёrsa 25% e tyre thanё se ka kushte por janё pak.






65% e mёsimdhёnёsve u pёrgjigjen se ato kan shumё mbёshtetje nga ana e rgjigjen pak.

0%

25%

75%


Shumë Pak Aspak

A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit Cambridge?

Pёrmbajtja e sistemit tё Cambridge kёrkon kushte pёr implementimin e tij, nё tabelёn e lartpёrmendur shohim se rreth kёsaj pyetje 75% e mёsimdhёnёsve janёpёrgjigjur nё mёnyrё negative duke u

kёtё shkollё aspak nuk ka kushte pёr implementimin e kёtij sistemi mёsimorё, ndёrsa



65% e mёsimdhёnёsve u pёrgjigjen se ato kan shumё mbёshtetje nga ana e

5.A keni kushte në shkollën tuaj për implementimin e mirefilltë të sistemit


7.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 6 Përqindje 30% Tabela 4.21 Mundёsitё e barabarta pёr nxёnёsit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se a ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit nё kёtё shkollё, mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn shumica se mundёsitё e barabarta pёr nxёnёsit janё pak pra 60% e dhan kёtё pёrgjigje, ndёrsa 30% e tyre thanё shumё dhe 10% aspak.



35%


53

A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj?

Pak Aspak 12 2 60% 10%

Tabela 4.21 Mundёsitё e barabarta pёr nxёnёsit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se a ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit nё kёtё pёrgjigjёn shumica se mundёsitё e barabarta pёr nxёnёsit janё pak pra 60%

e dhan kёtё pёrgjigje, ndёrsa 30% e tyre thanё shumё dhe 10% aspak.

30%

60%

10%


Shumë Pak Aspak

65%

35%

0%


Shumë Pak Aspak

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se a ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit nё kёtё pёrgjigjёn shumica se mundёsitё e barabarta pёr nxёnёsit janё pak pra 60%


8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 6 Përqindje 30% Tabela 4.22 Mundёsitё e barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se a ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit nё kёtё shkollё, mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn shumica se mundёsitё e barabarta pёr ato janё pak pra 60% e dhan kёtё pёrgjigje, ndёrsa 30% e tyre thanё shumё dhe 10% aspak.


9.A organizon shkolla seminare dhe trajnime të ndryshme? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 10 Përqindje 50% Tabela 4.23 Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme

Organizimi i seminareve dhe i trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs sjell risi dhe suksese nё mёsimdhёnie gjithashtu edhe tek nxёnёsit. Nё kёtё pyetje 50% e arsimtarve tё shkollёs fillore ‘’ Liria’’ u pёrgjigjёn pozitivisht, ndёrsa45% e tyre thanё se organizohen por pak.

8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mesimdhenesit në shkollën

54

A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mёsimdhёnёsit në shkollën tuaj?

Pak Aspak 12 2 60% 10%

Tabela 4.22 Mundёsitё e barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se a ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit nё shkollё, mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn shumica se mundёsitё e barabarta pёr ato janё pak pra 60% e

dhan kёtё pёrgjigje, ndёrsa 30% e tyre thanё shumё dhe 10% aspak.

A organizon shkolla seminare dhe trajnime të ndryshme?


Tabela 4.23 Organizimi i seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme

Organizimi i seminareve dhe i trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs sjell risi dhe suksese nё gjithashtu edhe tek nxёnёsit. Nё kёtё pyetje 50% e arsimtarve tё shkollёs fillore

‘’ Liria’’ u pёrgjigjёn pozitivisht, ndёrsa45% e tyre thanё se organizohen por pak.

30%

60%

10%

8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mesimdhenesit në shkollën tuaj?

Shumë Pak Aspak

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se a ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit nё shkollё, mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn shumica se mundёsitё e barabarta pёr ato janё pak pra 60% e

Organizimi i seminareve dhe i trajnimeve tё ndryshme tё shkollёs sjell risi dhe suksese nё gjithashtu edhe tek nxёnёsit. Nё kёtё pyetje 50% e arsimtarve tё shkollёs fillore

8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mesimdhenesit në shkollën

Mё poshtё kemi paraitjen grafike tё rezultateve:

10.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 10 Përqindje 50% Tabela 4.24 Integrimi i IT nё lёndёt mёsimore

Teknologjia bashkёkohore nё ditёt e sodit paraqet njё pjesё tё rёndёsishme tё mёsimdhёnies dhe kёtё shkollё fillore mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn 50% e tyre thanё se kanё shumё integrim tё IT nё tё gjitha lёndёt mёsimore por 40% e tyre u pёrgjigjen nё pёrgjigjen pak dhe 10% thanё aspak.



40%

10.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore?Shumë

55

Mё poshtё kemi paraitjen grafike tё rezultateve:

në të gjitha lëndët mësimore?

Pak Aspak 8 2 40% 10%


Teknologjia bashkёkohore nё ditёt e sodit paraqet njё pjesё tё rёndёsishme tё mёsimdhёnies dhe kёtё shkollё fillore mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn 50% e tyre thanё se kanё shumё integrim tё IT nё tё gjitha lёndёt mёsimore por 40% e tyre u pёrgjigjen nё pёrgjigjen pak dhe 10% thanё aspak.

50%45%

5%


Shumë Pak Aspak

50%40%

10%

10.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore?Shumë Pak Aspak

Teknologjia bashkёkohore nё ditёt e sodit paraqet njё pjesё tё rёndёsishme tё mёsimdhёnies dhe nё kёtё shkollё fillore mёsimdhёnёsit u pёrgjigjёn 50% e tyre thanё se kanё shumё integrim tё IT nё tё gjitha lёndёt mёsimore por 40% e tyre u pёrgjigjen nё pёrgjigjen pak dhe 10% thanё aspak.

11.A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 13 Përqindje 65% Tabela 4.25 Kyҫja e mёsimdhёnёsve nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё

Vendimet tё cilat merren nё lidhje me procesin mёsimorё janё tё dobishme tё merren duke u kyedhe pjesa e kolektivit tё mёsuesve. Duke parё rezultatet nё tabelen e mёsipёrme 65% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se ato kytyre u pёrgjigjёn se kyҫen por pak.


12.A organizoni takime me prindërit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 17 Përqindje 85% Tabela 4.26 bashkёpinimi me prindёrit

Pёr tё pasur sukses dhe rezultate tё mira nё shkollё takimet dhe bashkёpunimet me prindёrit janё tё nevojshme tё realizohen pёr njё arritje tё pёrbashkёt. Nё pyetjen rreth organizimit tё takimeve me prindёrit, 85% e arsimtarёve u pёrgjigjёn nё mёnyrё pozitive dhe 15% e tyre thanёprindёrit organizohen pak.

11.A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin

56

në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor?



lidhje me procesin mёsimorё janё tё dobishme tё merren duke u kyedhe pjesa e kolektivit tё mёsuesve. Duke parё rezultatet nё tabelen e mёsipёrme 65% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se ato kyҫen nё vendimet qё merren nё shkollёn e tyre, ndёrsa 35% e




Tabela 4.26 bashkёpinimi me prindёrit

rezultate tё mira nё shkollё takimet dhe bashkёpunimet me prindёrit janё tё nevojshme tё realizohen pёr njё arritje tё pёrbashkёt. Nё pyetjen rreth organizimit tё takimeve me prindёrit, 85% e arsimtarёve u pёrgjigjёn nё mёnyrё pozitive dhe 15% e tyre thanё

65%

35%

0%


Shumë Pak Aspak

në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor?


lidhje me procesin mёsimorё janё tё dobishme tё merren duke u kyҫur edhe pjesa e kolektivit tё mёsuesve. Duke parё rezultatet nё tabelen e mёsipёrme 65% e

ё vendimet qё merren nё shkollёn e tyre, ndёrsa 35% e


rezultate tё mira nё shkollё takimet dhe bashkёpunimet me prindёrit janё tё nevojshme tё realizohen pёr njё arritje tё pёrbashkёt. Nё pyetjen rreth organizimit tё takimeve me

se takimet me

11.A kycen mësimdhënesit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin


13.A organizoni orë plotësuese për nxënësit që kanë vështirësi në mësim? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 10 Përqindje 50% Tabela 4.27 Organizimi i orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim

Nё pyetjen pёr organizimin e orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim 50% e arsimtarёve u pёrgjigjёn se ato organizojnё shumё orё plotёsuese, ndёrsa 50% e tyre u organizohen por pak.



12.A organizoni takime me prindërit?


57



Pak Aspak 10 0 50% 0%

Organizimi i orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim

Nё pyetjen pёr organizimin e orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim 50% e arsimtarёve u pёrgjigjёn se ato organizojnё shumё orё plotёsuese, ndёrsa 50% e tyre u


85%

15%

0%


Shumë Pak Aspak

50%50%

0%


Shumë Pak Aspak


Nё pyetjen pёr organizimin e orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim 50% e arsimtarёve u pёrgjigjёn se ato organizojnё shumё orё plotёsuese, ndёrsa 50% e tyre u pёrgjigjёn se


Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 17 Përqindje 85% Tabela 4.28 Pёrfaqёsimi i etnive nё shkollё

Nё disa shkolla fillore kemi tё pёrfaqёsuara mё shumё etni, nё pyetjen se a janё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё tё gjitha etnitё nё kёtё shkollё, 85% e tyre u shprehёn se pёrfaqёsimi i tyre ёshtё shumё i barabartё, ndёrsa 15% e arsimtarёve thanё se pёrfaqёsimi i barabartё ёshtё pak.


4.2.2 Tё dhёnat nga pyetёsori me nxёnёsitMetodi” dhe shkollёs “ Liria”

Nё hulumtimin e bёrё ndaj nxёnёsve kanё marrё ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe 90 nxёnёs nga shkolla fillore ‘’Liria’’ nё Tetovё, tё cilёt janё pёrgjigjur nё pyetjet e parashtruara me anё tё pyetёsorit.

Tё dhёnat nga pyetёsori drejtuar nxёnёsve nё shkollёn

Rezultatet e tё dhёnave nga pyetёsorёt e realizuar janё paraqitur nё mёnyrё tabelare dhe grafike.


58


etnive nё shkollё

Nё disa shkolla fillore kemi tё pёrfaqёsuara mё shumё etni, nё pyetjen se a janё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё tё gjitha etnitё nё kёtё shkollё, 85% e tyre u shprehёn se pёrfaqёsimi i tyre ёshtё

simtarёve thanё se pёrfaqёsimi i barabartё ёshtё pak.


.2.2 Tё dhёnat nga pyetёsori me nxёnёsit e shkollёs fillore “ Kirili dhe Metodi” dhe shkollёs “ Liria”, nё Tetovё

Nё hulumtimin e bёrё ndaj nxёnёsve kanё marrё pjesё gjithsej 90 nxёnёs nga shkolla fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe 90 nxёnёs nga shkolla fillore ‘’Liria’’ nё Tetovё, tё cilёt janё pёrgjigjur nё pyetjet e parashtruara me anё tё pyetёsorit.

Tё dhёnat nga pyetёsori drejtuar nxёnёsve nё shkollёn fillore ‘’ Liria’’ Tetovё

Rezultatet e tё dhёnave nga pyetёsorёt e realizuar janё paraqitur nё mёnyrё tabelare dhe

85%

15%

0%


Shumë Pak Aspak

Nё disa shkolla fillore kemi tё pёrfaqёsuara mё shumё etni, nё pyetjen se a janё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё tё gjitha etnitё nё kёtё shkollё, 85% e tyre u shprehёn se pёrfaqёsimi i tyre ёshtё

simtarёve thanё se pёrfaqёsimi i barabartё ёshtё pak.


e shkollёs fillore “ Kirili dhe

pjesё gjithsej 90 nxёnёs nga shkolla fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ dhe 90 nxёnёs nga shkolla fillore ‘’Liria’’ nё Tetovё, tё cilёt janё

Rezultatet e tё dhёnave nga pyetёsorёt e realizuar janё paraqitur nё mёnyrё tabelare dhe


1.A egziston në shkollën tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 25 Përqindje 28% Tabela 4.29 Harmonia organizative dhe puna ekipore

Nё pyetjen e parё se a egziston harmonia organizative dhe puna ekipore nё shkollё ,nё pёrgjigjen shumё janё pёrfshirё 28% e nxёnёsve, n]ё pёrgjigjen pёrgjigjen aspak janё tё pёrfshirё 11% e nxёnёsve tё kёsaj shkolle.


2.A janë realizuar në shkollën tuaj reforma? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 21 Përqindje 23% Tabela 4.30 Realizimi i reformave nё shkollё

Nё pyetjen e dytё pёr nxёnёsit e kёsaj shkolle se a janё realizuar reforma nё shkollёn ku ata mёsojnё, 23% e tyre janё pёrgjigjeur pozitivisht, 48% janё pёrgjigjur se reforma janё realizuar pak, janё pёrgjigjur se aspak nuk janё realizuar reforma.



59


Pak Aspak 55 10 61% 11%

Tabela 4.29 Harmonia organizative dhe puna ekipore

Nё pyetjen e parё se a egziston harmonia organizative dhe puna ekipore nё shkollё ,nё pёrgjigjen janё pёrfshirё 28% e nxёnёsve, n]ё pёrgjigjen pak janё tё pёrfshirё 61% e nxёn

janё tё pёrfshirё 11% e nxёnёsve tё kёsaj shkolle.


A janë realizuar në shkollën tuaj reforma?

Pak Aspak 43 26 48% 29%


Nё pyetjen e dytё pёr nxёnёsit e kёsaj shkolle se a janё realizuar reforma nё shkollёn ku ata mёsojnё, 23% e tyre janё pёrgjigjeur pozitivisht, 48% janё pёrgjigjur se reforma janё realizuar pak, janё pёrgjigjur se aspak nuk janё realizuar reforma.

28%

61%

11%


Shumë Pak Aspak

Nё pyetjen e parё se a egziston harmonia organizative dhe puna ekipore nё shkollё ,nё pёrgjigjen janё tё pёrfshirё 61% e nxёnёsve ndёrsa nё

Nё pyetjen e dytё pёr nxёnёsit e kёsaj shkolle se a janё realizuar reforma nё shkollёn ku ata mёsojnё, 23% e tyre janё pёrgjigjeur pozitivisht, 48% janё pёrgjigjur se reforma janё realizuar pak, ndёrsa 29%


3.Si e vlerësoni punën e drejtorit në shkollë? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 33 Përqindje 37% Tabela 4.31 Vlerёsimi i punёs sё drejtorit nё shkollё

Duke parё nga tabela e mёsipёrme, nё pyetjen e rradhёs rreth asaj se si e vlersojnё nxёnёsit punёn e drejtorit, 37% e tyre e vlersojnё shumё, 52% e nxёnёsve e vlersojnё pak ndёrsa 11% e tyre e vlersojnё aspak.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё tё dhёnave:


Si e vlerësoni punën e drejtorit në shkollë?

60


Pak Aspak 47 10 52% 11%

i punёs sё drejtorit nё shkollё

Duke parё nga tabela e mёsipёrme, nё pyetjen e rradhёs rreth asaj se si e vlersojnё nxёnёsit punёn e drejtorit, 37% e tyre e vlersojnё shumё, 52% e nxёnёsve e vlersojnё pak ndёrsa 11% e tyre e

mi paraqitjen grafike tё tё dhёnave:

23%

48%

29%


Shumë Pak Aspak

37%

52%

11%


Shumë Pak Aspak

Duke parё nga tabela e mёsipёrme, nё pyetjen e rradhёs rreth asaj se si e vlersojnё nxёnёsit punёn e drejtorit, 37% e tyre e vlersojnё shumё, 52% e nxёnёsve e vlersojnё pak ndёrsa 11% e tyre e

4.A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshëm? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 22 Përqindje 24% Tabela 4.32 Sistemi i Cambridge

Nё pyetjen e rradhёs nxёnёsit janё pyetur rreth asaj se sa i dobishёm ёshtё sistemi arsimorё me tё cilin zhvillohet mёsimi. Rreth kёsaj pyetje 24% e nxёnёsve mendojnё se ky sistem ёshtё mё i dobishёm se sistemi i mёparshёm, 40% e nxёnёsve tё pyetur mendojnё ky sistem ёshtё patyre janё pёrgjigjur se ky sistem aspak nuk ёshtё i dobishёm.


5.A keni kushte në shkollën tuaj për impleme Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 20 Përqindje 22% Tabela 4.33 implementimi i sistemit tё Cambridge

Nga tabela rreth kushteve tё cilat i posedojnё shkollat fillore tё hulumtuara pёr implementimin e mirёfilltё tё sistemit tё Cambridge 22% e nxёnёsve u pёrgjigjenthanё se kanё kushte por pak ndёrsa 36% e nxёnёsve tё kёsaj shkolle u pёrgjigjёn se aspak nuk kanё kushte pёr implementimin e kёtij sistemi arsimorё.


A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i

61


Pak Aspak 36 32 40% 36%

nxёnёsit janё pyetur rreth asaj se sa i dobishёm ёshtё sistemi arsimorё me tё cilin zhvillohet mёsimi. Rreth kёsaj pyetje 24% e nxёnёsve mendojnё se ky sistem ёshtё mё i dobishёm se sistemi i mёparshёm, 40% e nxёnёsve tё pyetur mendojnё ky sistem ёshtё pak i dobishёm dhe 36% e tyre janё pёrgjigjur se ky sistem aspak nuk ёshtё i dobishёm.

te në shkollën tuaj për implementimin e mirëfilltë të sistemit Cambridge?

Pak Aspak 38 32 42% 36%

implementimi i sistemit tё Cambridge

Nga tabela rreth kushteve tё cilat i posedojnё shkollat fillore tё hulumtuara pёr implementimin e mirёfilltё tё sistemit tё Cambridge 22% e nxёnёsve u pёrgjigjen se kanё shumё kushte , 42% e tyre thanё se kanё kushte por pak ndёrsa 36% e nxёnёsve tё kёsaj shkolle u pёrgjigjёn se aspak nuk kanё kushte pёr implementimin e kёtij sistemi arsimorё.

24%

40%

36%


Shumë Pak Aspak

nxёnёsit janё pyetur rreth asaj se sa i dobishёm ёshtё sistemi arsimorё me tё cilin zhvillohet mёsimi. Rreth kёsaj pyetje 24% e nxёnёsve mendojnё se ky sistem ёshtё mё i dobishёm se

k i dobishёm dhe 36% e

ntimin e mirëfilltë të sistemit Cambridge?

Nga tabela rreth kushteve tё cilat i posedojnё shkollat fillore tё hulumtuara pёr implementimin e se kanё shumё kushte , 42% e tyre

thanё se kanё kushte por pak ndёrsa 36% e nxёnёsve tё kёsaj shkolle u pёrgjigjёn se aspak nuk kanё

6.A keni mbështetje nga ana e drejtorit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 35 Përqindje 39% Tabela 4.34 Mbёshtetja nga ana e drejtorit pёr nxёnёsit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se sa nxёnёsit kanё mbёshtetje nga ana ekёtё pyetje 39% e nxёnёsve u pёrgjigjёn pozitivisht, 39% thanё se kanё pak mbёshtetje ndёrsa 22% e tyre u pёrgjigjen me pёrgjigjen aspak.



A keni kushte në shkollën tuaj për implememntimin e mirëfilltë të

62


Pak Aspak 35 20 39% 22%

Tabela 4.34 Mbёshtetja nga ana e drejtorit pёr nxёnёsit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se sa nxёnёsit kanё mbёshtetje nga ana e drejtorit nё shkollё. Nё kёtё pyetje 39% e nxёnёsve u pёrgjigjёn pozitivisht, 39% thanё se kanё pak mbёshtetje ndёrsa 22% e tyre u pёrgjigjen me pёrgjigjen aspak.


39%

39%

22%


Shumë Pak Aspak

22%

42%

36%

A keni kushte në shkollën tuaj për implememntimin e mirëfilltë të sistemit Cambridge?

Shumë Pak Aspak

drejtorit nё shkollё. Nё kёtё pyetje 39% e nxёnёsve u pёrgjigjёn pozitivisht, 39% thanё se kanё pak mbёshtetje ndёrsa 22% e


7.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 36 Përqindje 40% Tabela 4.35 Barazia pёr tё gjithё nxёnёsit

Pyetja e rradhёs e parashtruar pёr nxёnёsit e shkollёs fillore “ Liria “ nё Tetovё ёshtё rreth asaj se sa ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit e kёsaj shkollё. Nxёnёsit janё pёrgjigjur pёrgjigjen shumё kemi 40%, me pёrgjigjen pak 42% dhe


8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mësimdhënësit në shkollën tuaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 33 Përqindje 37% Tabela 4.36 Barazia pёr tё gjithё arsimtarёt

Nga tabela mё lartё vёrejmё se nё kёtё pyetje tё hulumtuar rreth mundёsive tё barabarta pёr mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 37% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 52% e nxёnёsve janё pёrgjigjur me pёrgjigjen pak dhe 11%


A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën

63


Pak Aspak 38 16 42% 18%


Pyetja e rradhёs e parashtruar pёr nxёnёsit e shkollёs fillore “ Liria “ nё Tetovё ёshtё rreth asaj se sa ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit e kёsaj shkollё. Nxёnёsit janё pёrgjigjur pёrgjigjen shumё kemi 40%, me pёrgjigjen pak 42% dhe me pёrgjigjen aspak kemi 18% tё nxёnёsve.

A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mësimdhënësit në shkollën tuaj?

Pak Aspak 47 10 52% 11%

Barazia pёr tё gjithё arsimtarёt

Nga tabela mё lartё vёrejmё se nё kёtё pyetje tё hulumtuar rreth mundёsive tё barabarta pёr mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 37% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 52% e nxёnёsve janё pёrgjigjur me pёrgjigjen pak dhe 11% e tyre janё pёrgjigjur me pёrgjigjen aspak.

40%

42%

18%


Shumë Pak Aspak

Pyetja e rradhёs e parashtruar pёr nxёnёsit e shkollёs fillore “ Liria “ nё Tetovё ёshtё rreth asaj se sa ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё nxёnёsit e kёsaj shkollё. Nxёnёsit janё pёrgjigjur me

me pёrgjigjen aspak kemi 18% tё nxёnёsve.

Nga tabela mё lartё vёrejmё se nё kёtё pyetje tё hulumtuar rreth mundёsive tё barabarta pёr mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 37% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 52% e nxёnёsve janё


9.A jeni të kënaqur me kushtet që ofron shkolla juaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 17 Përqindje 19% Tabela 4.37 Kushtet qё ofron shkolla

Nga paraqitja tabelare e rezultateve shohim se rreth pyetjes se a janё tё kёnaqur nxёnёsit me kushtet tё cilat i ofron shkolla e tyre, 19% e tyre u pёrgjigjen se janё shumё tё kёnaqur, 48% e tyre thanё se janё pak tё kёnaqur dhe 33% e nxёnёsve u pёrgjgjёn


A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mësimdhënësit në

A jeni të kënaqur me kushtet që ofron shkolla juaj?

64


Pak Aspak 43 30 48% 33%


Nga paraqitja tabelare e rezultateve shohim se rreth pyetjes se a janё tё kёnaqur nxёnёsit me kushtet tё cilat i ofron shkolla e tyre, 19% e tyre u pёrgjigjen se janё shumё tё kёnaqur, 48% e tyre thanё se janё pak tё kёnaqur dhe 33% e nxёnёsve u pёrgjgjёn se aspak nuk janё tё kёnaqur.


37%

52%

11%


Shumë Pak Aspak

19%

48%

33%


Shumë Pak Aspak

Nga paraqitja tabelare e rezultateve shohim se rreth pyetjes se a janё tё kёnaqur nxёnёsit me kushtet tё cilat i ofron shkolla e tyre, 19% e tyre u pёrgjigjen se janё shumё tё kёnaqur, 48% e tyre thanё se janё


10.A organizon shkolla gara dhe trajnime të ndryshme? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 40 Përqindje 44% Tabela 4.38 Organizimi i garave dhe trajnimeve

Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme ёshtё njё pjesё e rёndёsishme e shkollёs pasi qё ajo rrit ambicjen e nxёnёsve pёr tё arritur qёllimet e suksesit personal dhe tё shkollёs. Nga tabela shohim 44% e nxёnёsve mendojnё shkolla organshkolla organizon pak dhe 7% e nxёnёsve mendojnё se shkolla nuk organizon aspak gara tё ndryshme.

Paraqitja grafike e tё dhёnave:

11.A janë mësuesit bashkëpunues me nxënësit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 42 Përqindje 47% Tabela 4.39 Bashkёpunimi i mёsuesve me nxёnёsit

Nё pyetjen e rradhёs se sa janё mёsimdhёnёsit bashkёpunues me nxёnёsit, 47% e nxёnёsve u pёrgjigjёn se janё shumё bashkёpunues, 44% e tyre thanё se aspak nuk janё bashkёpunues.

A organizon shkolla gara dhe trajnime të ndryshme?

65


Pak Aspak 44 6 49% 7%

dhe trajnimeve

Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme ёshtё njё pjesё e rёndёsishme e shkollёs pasi qё ajo rrit ambicjen e nxёnёsve pёr tё arritur qёllimet e suksesit personal dhe tё shkollёs. Nga tabela shohim 44% e nxёnёsve mendojnё shkolla organizon shumё gara dhe trajnime, 49% e tyre mendojnё se shkolla organizon pak dhe 7% e nxёnёsve mendojnё se shkolla nuk organizon aspak gara tё

A janë mësuesit bashkëpunues me nxënësit?

Pak Aspak 40 8 44% 9%


Nё pyetjen e rradhёs se sa janё mёsimdhёnёsit bashkёpunues me nxёnёsit, 47% e nxёnёsve u pёrgjigjёn se janё shumё bashkёpunues, 44% e tyre thanё se janё pak dhe 9% e tyre u pёrgjigjёn se

44%

49%

7%


Shumë Pak Aspak

Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme ёshtё njё pjesё e rёndёsishme e shkollёs pasi qё ajo rrit ambicjen e nxёnёsve pёr tё arritur qёllimet e suksesit personal dhe tё shkollёs. Nga tabela shohim

izon shumё gara dhe trajnime, 49% e tyre mendojnё se shkolla organizon pak dhe 7% e nxёnёsve mendojnё se shkolla nuk organizon aspak gara tё

Nё pyetjen e rradhёs se sa janё mёsimdhёnёsit bashkёpunues me nxёnёsit, 47% e nxёnёsve u janё pak dhe 9% e tyre u pёrgjigjёn se

Paraqitja grafike:

12.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 18 Përqindje 20% Tabela 4.40 Integrimi i IT

Teknologjia nё ditёt e sotme zё njё vend shumё tё rёndёsishёm si nё jetё ashtu edhe nё procesin mёsimorё. Nё kёtё shkollё nxёnёsit rreth pyetjes se a kanё integrim tё IT nё lёndёt mёsimore, 20% u pёrgjigjёn shumё, 36% u pёrgjigjёn pak dhe 44% u pёrgjigj

Paraqitja grafike:

44%


66


Pak Aspak 32 40 36% 44%

Teknologjia nё ditёt e sotme zё njё vend shumё tё rёndёsishёm si nё jetё ashtu edhe nё procesin mёsimorё. Nё kёtё shkollё nxёnёsit rreth pyetjes se a kanё integrim tё IT nё lёndёt mёsimore, 20% u pёrgjigjёn shumё, 36% u pёrgjigjёn pak dhe 44% u pёrgjigjёn me pёrgjigjen aspak.

47%

44%

9%


Shumë Pak Aspak

Teknologjia nё ditёt e sotme zё njё vend shumё tё rёndёsishёm si nё jetё ashtu edhe nё procesin mёsimorё. Nё kёtё shkollё nxёnёsit rreth pyetjes se a kanё integrim tё IT nё lёndёt mёsimore, 20% u

13.A organizohen orë plotësuese për nxënësit që kanë veshtirësi në mësim? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 15 Përqindje 17% Tabela 4.41 Organizimi i orёve plotёsuese pёr

Orёt plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim janё njё aspekt shumё i rёndёsishёm tё cilat orё duhet tё organizohen nё ndihmesё tё nxёnёsve pёr tё arritur njё sukses tё mirё. Lidhur me kёtё pyetje nga tabela shohim se 17% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 28% thonё se pak organizohen orё tё tilla ndёrsa 55% u shprehёn se aspak nuk organizohen orёt plotёsuese pёr nxёnёsit e tillё.



67

A organizohen orë plotësuese për nxënësit që kanë veshtirësi në mësim?

Pak Aspak 25 50 28% 55%


Orёt plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim janё njё aspekt shumё i rёndёsishёm tё cilat orё duhet tё organizohen nё ndihmesё tё nxёnёsve pёr tё arritur njё sukses tё mirё. Lidhur me kёtё

shohim se 17% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 28% thonё se pak organizohen orё tё tilla ndёrsa 55% u shprehёn se aspak nuk organizohen orёt plotёsuese pёr nxёnёsit

20%

36%

44%


Shumë Pak Aspak

Orёt plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim janё njё aspekt shumё i rёndёsishёm tё cilat orё duhet tё organizohen nё ndihmesё tё nxёnёsve pёr tё arritur njё sukses tё mirё. Lidhur me kёtё

shohim se 17% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 28% thonё se pak organizohen orё tё tilla ndёrsa 55% u shprehёn se aspak nuk organizohen orёt plotёsuese pёr nxёnёsit

14.A jeni të tejngarkuar me detyra shtëpie? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 46 Përqindje 51% Tabela 4.42 Ngarkesa me detyra shtёpie

Nё pyetjen e fundit tё pyetёsorit se a janё tё ngarkuar nxёnёsit me detyra shtёpie ata u e tyre thanё se janё shumё tё ngarkuar, 41% e tyre u pёrgjigjёn se janё pak dhe 8% e nxёnёsve tё kёsaj shkollё thanё se aspak nuk janё tё ngarkuar me detyra shtёpie.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё tё dhё

55%

A organizohen orë plotësuese për nxënësit që kanë veshtirësi në

68

A jeni të tejngarkuar me detyra shtëpie?

Pak Aspak 37 7 41% 8%


Nё pyetjen e fundit tё pyetёsorit se a janё tё ngarkuar nxёnёsit me detyra shtёpie ata u pёrgjigjёn:51% e tyre thanё se janё shumё tё ngarkuar, 41% e tyre u pёrgjigjёn se janё pak dhe 8% e nxёnёsve tё kёsaj shkollё thanё se aspak nuk janё tё ngarkuar me detyra shtёpie.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё tё dhёnave me rezultate:

17%

28%


Shumë Pak Aspak

pёrgjigjёn:51% e tyre thanё se janё shumё tё ngarkuar, 41% e tyre u pёrgjigjёn se janё pak dhe 8% e nxёnёsve tё

Tё dhёnat nga pyetёsori drejtuar nxёnёsve nё shkollёn fillore ‘’ Kirili dhe Metodi’’ Tetovё

Rezultatet e tё dhёnave nga pyetёsorёt e realizuar me nxёnёsit e kёsaj shkolle janё paraqitur nё mёnyrё tabelare dhe grafike.

1.A egziston në shkollën tuaj harmonia Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 52 Përqindje 58% Tabela 4.43 Harmonia organizative dhe puna ekipore nё shkollё

Duke vёrejtur tabelёn me tё dhёnat e rezultateve nё pyetjen e parё nxёnёsit e pёrgjigjur: 58% e tyre mendojnё se harmonia organizative dhe puna ekipore egziston shumё nё shkollёn e tyre, ndёrsa 33% e tyre mendojnё se egziston pak dhe 9% mendojnё aspak nuk egziston.

Paraqitja grafike:

41%



69

t nga pyetёsori drejtuar nxёnёsve nё shkollёn fillore ‘’ Kirili dhe Metodi’’ Tetovё

Rezultatet e tё dhёnave nga pyetёsorёt e realizuar me nxёnёsit e kёsaj shkolle janё paraqitur


Pak Aspak 30 8 33% 9%


Duke vёrejtur tabelёn me tё dhёnat e rezultateve nё pyetjen e parё nxёnёsit e kёsaj shkolle janё pёrgjigjur: 58% e tyre mendojnё se harmonia organizative dhe puna ekipore egziston shumё nё shkollёn e tyre, ndёrsa 33% e tyre mendojnё se egziston pak dhe 9% mendojnё aspak nuk egziston.

51%

8%


Shumë Pak Aspak

58%33%

9%


Shumë Pak Aspak

t nga pyetёsori drejtuar nxёnёsve nё shkollёn fillore ‘’ Kirili dhe Metodi’’ Tetovё

Rezultatet e tё dhёnave nga pyetёsorёt e realizuar me nxёnёsit e kёsaj shkolle janё paraqitur

kёsaj shkolle janё pёrgjigjur: 58% e tyre mendojnё se harmonia organizative dhe puna ekipore egziston shumё nё shkollёn e tyre, ndёrsa 33% e tyre mendojnё se egziston pak dhe 9% mendojnё aspak nuk egziston.


2.A janë realizuar në shkollën tuaj reforma? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 44 Përqindje 49% Tabela 4.44 Realizimi i reformave nё shkollё

Nё pyetjen e dytё tё hulumtuar nё kёtё shkollё me nxёnёsit shumica e tyre janё pra 49% e tyre thanё se nё shkollё janё realizuar reforma, 35% u pёrgjigjen se reformat janё realizuar pak dhe 16% thanё se aspak nuk ka pasur reforma.


3.Si e vlerësoni punën e drejtorit në shkollë? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 69 Përqindje 77% Tabela 4.45 Vlerёsimi i punёs sё drejtorit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me vlerёsimin e punёs sё drejtorit ng ana e nxёnёsve tё pёrgjigje pozitive me 77%, me pёrgjigjen pak kemi 18% dhe me pёrgjigjen aspak kemi 5%.



70


Pak Aspak 32 14 35% 16%


Nё pyetjen e dytё tё hulumtuar nё kёtё shkollё me nxёnёsit shumica e tyre janё pёrgjigjur pozitivisht pra 49% e tyre thanё se nё shkollё janё realizuar reforma, 35% u pёrgjigjen se reformat janё realizuar pak dhe 16% thanё se aspak nuk ka pasur reforma.


Pak Aspak 16 5 18% 5%

Vlerёsimi i punёs sё drejtorit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me vlerёsimin e punёs sё drejtorit ng ana e nxёnёsve tё shkollёs, ku kemi pёrgjigje pozitive me 77%, me pёrgjigjen pak kemi 18% dhe me pёrgjigjen aspak kemi 5%.

49%

35%

16%


Shumë Pak aspak

pёrgjigjur pozitivisht pra 49% e tyre thanё se nё shkollё janё realizuar reforma, 35% u pёrgjigjen se reformat janё realizuar

shkollёs, ku kemi pёrgjigje pozitive me 77%, me pёrgjigjen pak kemi 18% dhe me pёrgjigjen aspak kemi 5%.

4.A mendoni se sistemi Cambridge është më i dobishëm se sistemi i mëparshëm? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 5 Përqindje 5% Tabela 4.46 Dobishmёria e sistemit tё Cambridge

Nё pyetjen se sa ёshtё i dobishёm sistemi i Cambridge pёr nxёnёsit, ata u shprehёn se shumё ёshtё i dobishёm me 5% tё nxёnёsve, pak 28% dhe aspak 67%.

Paraqitja grafike e rezultateve.


67%


71


Pak Aspak 25 60 28% 67%


Nё pyetjen se sa ёshtё i dobishёm sistemi i Cambridge pёr nxёnёsit, ata u shprehёn se shumё ёshtё i dobishёm me 5% tё nxёnёsve, pak 28% dhe aspak 67%.

77%

18%5%


Shumë Pak Aspak

5%

28%

67%


Shumë Pak Aspak

Nё pyetjen se sa ёshtё i dobishёm sistemi i Cambridge pёr nxёnёsit, ata u shprehёn se shumё ёshtё i


5.A keni kushte në shkollën tuaj për impleme Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 16 Përqindje 18% Tabela 4.47 Kushtet pёr implementimin e sistemit tё

Kushtet nё ҫdo shkollё janё aspekt mjaft i rёndёsishёm pёr nxёnёsit dhe mёsimdhёnёsit sidomos pёr tё implementuar sistemin e Cambridge. Nё kёtё pyetje se sa kan kushte nxёnёsit e kёsaj shkolle pёr tё implementuar kёtё sistem ata u pёrgjigjё 18% s

Paraqitja grafike e tё dhёnave.

6.A keni mbështetje nga ana e drejtorit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 65 Përqindje 72% Tabela 4.48 Mbёshtetja nga ana e drejtorit

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se sa kanё nxёnёsit mbёshtetje nga ana e menaxherit tё shkollёs. Nё kёtё pyetje ata u pёrgjigjёn: 72% shumё, 20% pak dhe 8% aspak.



72

te në shkollën tuaj për implementimin e mirëfilltë të sistemit Cambridge?

Pak Aspak 44 30 49% 33%


ё janё aspekt mjaft i rёndёsishёm pёr nxёnёsit dhe mёsimdhёnёsit sidomos pёr tё implementuar sistemin e Cambridge. Nё kёtё pyetje se sa kan kushte nxёnёsit e kёsaj shkolle pёr tё implementuar kёtё sistem ata u pёrgjigjё 18% se shumё kanё kushte, 49% me pak dhe 33% me aspak.


Pak Aspak 18 7 20% 8%


Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se sa kanё nxёnёsit mbёshtetje nga ana e menaxherit tё shkollёs. Nё kёtё pyetje ata u pёrgjigjёn: 72% shumё, 20% pak dhe 8% aspak.

18%

49%

33%

A keni kushte në shkollën tuaj për implememntimin e mirëfilltë të sistemit Cambridge?

Shumë Pak Aspak

ntimin e mirëfilltë të sistemit Cambridge?

ё janё aspekt mjaft i rёndёsishёm pёr nxёnёsit dhe mёsimdhёnёsit sidomos pёr tё implementuar sistemin e Cambridge. Nё kёtё pyetje se sa kan kushte nxёnёsit e kёsaj shkolle pёr tё

e shumё kanё kushte, 49% me pak dhe 33% me aspak.

Pyetja e rradhёs ka tё bёjё me atё se sa kanё nxёnёsit mbёshtetje nga ana e menaxherit tё shkollёs. Nё


7.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 52 Përqindje 58% Tabela 4.49 Barazia pёr tё gjithё nxёnёsit

Nga rezultatet e verejtura nё tabelёn e mёsipёrme nё pёrgjigjёn pozitivisht, 22% e tyre u pёrgjigjёn me pёrgjigjen pak dhe 20% e tyre u pёrgjigjёn me pёrgjigjen aspak.


22%



73


Pak Aspak 20 18 22% 20%


Nga rezultatet e verejtura nё tabelёn e mёsipёrme nё kёtё pyetje tё rradhёs 58% e nxёnёsve u pёrgjigjёn pozitivisht, 22% e tyre u pёrgjigjёn me pёrgjigjen pak dhe 20% e tyre u pёrgjigjёn me

58%22%

20%


Shumë Pak Aspak

72%

20%8%


Shumë Pak Aspak

kёtё pyetje tё rradhёs 58% e nxёnёsve u pёrgjigjёn pozitivisht, 22% e tyre u pёrgjigjёn me pёrgjigjen pak dhe 20% e tyre u pёrgjigjёn me


8.A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mësimdhënësit në Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 54 Përqindje 60% Tabela 4.50 Barazia pёr mёsimdhёnёsit nё shkollё

Nga tabela mё lartё vёrejmё se nё kёtё pyetje tё hulumtuar rreth mundёsive tё barabarta pёr mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle 60% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 31% e nxёnёsve janё pёrgjigjur me pёrgjigjen pak dhe 9% e tyre janё pёrgjigjur me pёrgjigjen aspak.


9.A jeni të kënaqur me kushtet që ofron shkolla juaj? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 53 Përqindje 59% Tabela 4.51 Kushtet qё ofron shkolla

Nga paraqitja tabelare e rezultateve shohim se rreth pyetjes se a janё tё kёnaqur nxёnёsit me kushtet tё cilat i ofron shkolla e tyre, 59% e tyre u pёrgjigjen se janё shumё tё kёnaqur, 28% e tyre thanё se janё pak tё kёnaqur dhe 13% e nxёnёsve u pёrgjgjёn se aspak nuk janё tё kёnaqur.

Mё poshtё kemi paraqitjen grafike tё

31%


74


Pak Aspak 28 8 31% 9%

Tabela 4.50 Barazia pёr mёsimdhёnёsit nё shkollё

Nga tabela mё lartё vёrejmё se nё kёtё pyetje tё hulumtuar rreth mundёsive tё barabarta pёr kёsaj shkolle 60% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 31% e nxёnёsve janё

pёrgjigjur me pёrgjigjen pak dhe 9% e tyre janё pёrgjigjur me pёrgjigjen aspak.


Pak Aspak 25 12 28% 13%


Nga paraqitja tabelare e rezultateve shohim se rreth pyetjes se a janё tё kёnaqur nxёnёsit me kushtet tё 59% e tyre u pёrgjigjen se janё shumё tё kёnaqur, 28% e tyre thanё se janё

pak tё kёnaqur dhe 13% e nxёnёsve u pёrgjgjёn se aspak nuk janё tё kёnaqur.


60%31%

9%


Shumë Pak Aspak

Nga tabela mё lartё vёrejmё se nё kёtё pyetje tё hulumtuar rreth mundёsive tё barabarta pёr kёsaj shkolle 60% e nxёnёsve janё pёrgjigjur pozitivisht, 31% e nxёnёsve janё

Nga paraqitja tabelare e rezultateve shohim se rreth pyetjes se a janё tё kёnaqur nxёnёsit me kushtet tё 59% e tyre u pёrgjigjen se janё shumё tё kёnaqur, 28% e tyre thanё se janё

10.A organizon shkolla gara dhe trajnime të Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 74 Përqindje 82% Tabela4.52 Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme nё shkollё

Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme ёshtё njё pjesё e rёndёsishme e shkollёs pasi rrit ambicjen e nxёnёsve pёr tё arritur qёllimet e suksesit personal dhe tё shkollё82% e nxёnёsve mendojnё shkolla organizon shumёshkolla organizon pak dhe 6% e nxёnёsve mendojnё se shkndryshme.

Paraqitja grafike e tё dhёnave:

28%


75


Pak Aspak 11 5 12% 6%

Tabela4.52 Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme nё shkollё

Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme ёshtё njё pjesё e rёndёsishme e shkollёs pasi rrit ambicjen e nxёnёsve pёr tё arritur qёllimet e suksesit personal dhe tё shkollёs. Nga tabela shohim

% e nxёnёsve mendojnё shkolla organizon shumё gara dhe trajnime, 12% e tyre mendojnё% e nxёnёsve mendojnё se shkolla nuk organizon aspak gara tё

59%

13%


Shumë Pak Aspak

Organizimi i garave dhe trajnimeve tё ndryshme ёshtё njё pjesё e rёndёsishme e shkollёs pasi qё ajo s. Nga tabela shohim

% e tyre mendojnё se olla nuk organizon aspak gara tё

11.A janë mësuesit bashkëpunues me nxënësit? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 65 Përqindje 72% Tabela 4.53 Bashkёpunimi i mёsuesve me

Nё pyetjen e rradhёs se sa janё mёsimdhёnёsit bashkёpunues me nxёnёpёrgjigjёn se janё shumё bashkёpunues, 18aspak nuk janё bashkёpunues.

Paraqitja grafike:


76


Pak Aspak 16 9 18% 10%

Bashkёpunimi i mёsuesve me nxёnёsit

Nё pyetjen e rradhёs se sa janё mёsimdhёnёsit bashkёpunues me nxёnёsit, 72% e nxёnёsve u punues, 18% e tyre thanё se janё pak dhe 10% e tyre u pёrgjigjёn se

82%

12% 6%


Shumë Pak Aspak

% e nxёnёsve u % e tyre u pёrgjigjёn se

12.A keni integrim te IT në të gjitha lëndët mësimore? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 24 Përqindje 27% Tabela 4.54 Integrimi i IT nё lёndёt mёsimore

Teknologjia nё ditёt e sotme zё njё vend shumё tё rёndёsishёm si nё jetёmёsimorё. Nё kёtё shkollё nxёnёsit rreth pyetjes se a kanё integrim tё IT nё lёndёt mёsimorpёrgjigjёn shumё, 58% u pёrgjigjёn pak dhe 15

Paraqitja grafike:

18%



77


Pak Aspak 52 14 58% 15%


Teknologjia nё ditёt e sotme zё njё vend shumё tё rёndёsishёm si nё jetё ashtu edhe nё procesin mёsimorё. Nё kёtё shkollё nxёnёsit rreth pyetjes se a kanё integrim tё IT nё lёndёt mёsimor

n pak dhe 15% u pёrgjigjёn me pёrgjigjen aspak.

72%

18%10%


Shumë Pak Aspak

27%

58%

15%


Shumë Pak Aspak

ashtu edhe nё procesin mёsimorё. Nё kёtё shkollё nxёnёsit rreth pyetjes se a kanё integrim tё IT nё lёndёt mёsimore, 27% u

13.A organizohen orë plotësuese për nxënësit që kanë veshtirësi në mësim? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 30 Përqindje 33% Tabela 4.55 Organizimi i orёve plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim

Nё shkollat tona hasim njё numёr tё ndihmesё e madhe do tё ishte organizimi i orёve plotёsuese pёr kёta nxёnёs. Nga tabela vёrejmё se nё kёtё shkollё 33% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se orёt plotёsuese pёr kёta nxёnёs organizoshumё, ndёrsa 36% e tyre mendojnё se organizohen pak dhe 31% mendojnё se nuk organizohen aspak orё plotёsuese pёr kёta nxёnёs.


14.A jeni të tejngarkuar me detyra shtëpie? Përgjigjet Shumë Numri i përgjigjeve 33 Përqindje 37% Tabela 4.56 Ngarkesa me detyra shtёpie

Nё pyetjen e fundit tё pyetёsorit se a janё tё ngarkuar nxёnёsit me detyra shtёpie ata u pёrgjigjёn:37% e tyre thanё se janё shumё tё ngarkuar, 48% e tyre kёsaj shkollё thanё se aspak nuk janё tё ngarkuar me detyra shtёpie.



78

ese për nxënësit që kanë veshtirësi në mësim?

Pak Aspak 32 28 36% 31%


Nё shkollat tona hasim njё numёr tё konsiderueshёm tё nxёnёsve qё kanё vёshtirёsi nё mёsim dhe njё ndihmesё e madhe do tё ishte organizimi i orёve plotёsuese pёr kёta nxёnёs. Nga tabela vёrejmё se nё kёtё shkollё 33% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se orёt plotёsuese pёr kёta nxёnёs organizoshumё, ndёrsa 36% e tyre mendojnё se organizohen pak dhe 31% mendojnё se nuk organizohen aspak



Pak Aspak 43 14 48% 15%


Nё pyetjen e fundit tё pyetёsorit se a janё tё ngarkuar nxёnёsit me detyra shtёpie ata u pёrgjigjёn:37% e tyre thanё se janё shumё tё ngarkuar, 48% e tyre u pёrgjigjёn se janё pak dhe 15% e nxёnёsve tё kёsaj shkollё thanё se aspak nuk janё tё ngarkuar me detyra shtёpie.


33%

36%

31%


Shumë Pak Aspak

konsiderueshёm tё nxёnёsve qё kanё vёshtirёsi nё mёsim dhe njё ndihmesё e madhe do tё ishte organizimi i orёve plotёsuese pёr kёta nxёnёs. Nga tabela vёrejmё se nё kёtё shkollё 33% e mёsimdhёnёsve janё pёrgjigjur se orёt plotёsuese pёr kёta nxёnёs organizohen shumё, ndёrsa 36% e tyre mendojnё se organizohen pak dhe 31% mendojnё se nuk organizohen aspak

Nё pyetjen e fundit tё pyetёsorit se a janё tё ngarkuar nxёnёsit me detyra shtёpie ata u pёrgjigjёn:37% u pёrgjigjёn se janё pak dhe 15% e nxёnёsve tё


4.2.3. Tё dhёnat nga intervista e realizuar me drejtoreshёn e shkollёs fillore ‘’ Kirili dhe Metodi’’, znj. Sihana Kaba Kasami

Shkolla është e emërtuar si SH.F. “Kirili dhe Metodij”, me seliKomuna e Tetovës. Ka filluar me punë më arsimin fillor në dy gjuhë mësimore: maqedonisht dhe shqip.

Gjithesejt numri i përgjithshëm i nxënësve në shkollëshqiptar dhe 10% maqedonas, në 35 paralele,në gjuhën maqedonase. Shkolla edhe atë 56 mësimdhënës, 3 administratorë (drejtori, pedagogu, sekretari) dhe 10 personel tenik35.

Sipas intervistës me drejtoreshёKasami u informuam se ajo sapo ishte emёruar drejtoreshё e shkollёs fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ nё Tetovё pas njё pёrvoje 25 vjeintervistёs sё marrё nga drejtoresha, nё pyetjen lidhur me sfidat mё tё mёdha si menaxhere e kёsaj shkolle ajo tha se formimi i ekipit tё arsimtarёve bashkёpunues, bashkpunimi i ndёrsjellё nё interes tё tё arriturave punёs sё arsimtarёve kanё qenё disa nga sfidat nё kёtё shkollёse a bashkangjiten nxёnёsit me aftёsi tё posaaftёsi dhe njohuri tё ngjajshme, ajo tha se nxёnёsit me aftёsi tё posanxёnёsit e tjerё me njohuri tё ngjajshme dhe se kjo ёshtё treguar duke marrё pjesё nё gara tё ndryshme. Ajo tha se nё kёtё shkollё fillore egziston harmonia organizative dhe puna 35 https://ëëë.tetova.gov.mk/getartm.aspx?aid=82&men=3&lan=1&sub=38

48%


79

Tё dhёnat nga intervista e realizuar me drejtoreshёn e shkollёs fillore , znj. Sihana Kaba Kasami

emërtuar si SH.F. “Kirili dhe Metodij”, me seli në Tetovë. ThemeluesKomuna e Tetovës. Ka filluar me punë më vitin 1988, si shkollë ku nxënësit do fitojnë arsimin fillor në dy gjuhë mësimore: maqedonisht dhe shqip.

numri i përgjithshëm i nxënësve në shkollë arrin 840 nxënës, nga të cilët 90% maqedonas, në 35 paralele, nga të cilat 27 në gjuhën shqipe dhe 8 paralele

punon në dy ndrime. Shkolla numëron gjithsejt 69 punëtorë edhe atë 56 mësimdhënës, 3 administratorë (drejtori, pedagogu, sekretari) dhe 10 personel

hёn e shkollës fillore “Kirili dhe Metodi” znj. Sihana Kaba u informuam se ajo sapo ishte emёruar drejtoreshё e shkollёs fillore ‘’Kirili dhe

Metodi’’ nё Tetovё pas njё pёrvoje 25 vjeҫare nё arsim si pedagoge nё ciklin e ulёt. marrё nga drejtoresha, nё pyetjen lidhur me sfidat mё tё mёdha si menaxhere e

kёsaj shkolle ajo tha se formimi i ekipit tё arsimtarёve bashkёpunues, bashkpunimi i ndёrsjellё nё interes tё tё arriturave nё sukses tё nxёnёsve si dhe ndjekja nё kontinuitet epunёs sё arsimtarёve kanё qenё disa nga sfidat nё kёtё shkollё. Lidhur me pyetjen e rradhёs se a bashkangjiten nxёnёsit me aftёsi tё posaҫme nё lёndё tё ndryshme me nxёnёsit e tjerё me aftёsi dhe njohuri tё ngjajshme, ajo tha se nxёnёsit me aftёsi tё posaҫme bashkangjiten me nxёnёsit e tjerё me njohuri tё ngjajshme dhe se kjo ёshtё treguar duke marrё pjesё nё gara tё

jo tha se nё kёtё shkollё fillore egziston harmonia organizative dhe puna

.tetova.gov.mk/getartm.aspx?aid=82&men=3&lan=1&sub=38)

37%

48%

15%


Shumë Pak Aspak

Tё dhёnat nga intervista e realizuar me drejtoreshёn e shkollёs fillore

në Tetovë. Themelues është vitin 1988, si shkollë ku nxënësit do fitojnë

840 nxënës, nga të cilët 90% 27 në gjuhën shqipe dhe 8 paralele

punon në dy ndrime. Shkolla numëron gjithsejt 69 punëtorë edhe atë 56 mësimdhënës, 3 administratorë (drejtori, pedagogu, sekretari) dhe 10 personel

znj. Sihana Kaba u informuam se ajo sapo ishte emёruar drejtoreshё e shkollёs fillore ‘’Kirili dhe

ё arsim si pedagoge nё ciklin e ulёt. Sipas marrё nga drejtoresha, nё pyetjen lidhur me sfidat mё tё mёdha si menaxhere e

kёsaj shkolle ajo tha se formimi i ekipit tё arsimtarёve bashkёpunues, bashkpunimi i si dhe ndjekja nё kontinuitet e

idhur me pyetjen e rradhёs ё lёndё tё ndryshme me nxёnёsit e tjerё me

me bashkangjiten me nxёnёsit e tjerё me njohuri tё ngjajshme dhe se kjo ёshtё treguar duke marrё pjesё nё gara tё

jo tha se nё kёtё shkollё fillore egziston harmonia organizative dhe puna

80

ekipore, gjithashtu dhe se kjo shkollё ёshtё njё shkollё multietnike ku dhe mbahen orё multietnike. Nё pyetjen e parashtruar rreth egzistencёs sё strukturёs komunikuese me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs, ajo u tha se kjo gjё bёhet nё vazhdimёsi, mirёpo prindёrit nuk e kuptojnё rёndёsinё e shkollёs nё jetёn e fёmijёve nё veҫanti nё klasat e IX. Sipas saj nё shkollё egziston fillimisht bashkpunimi psikologjik, pedagogjik, me kolgёt dhe me nxёnёsit. Nё pyetjen rreth reformave qё janё realizuar nё kёtё shkollё, ajo u pёrgjigj se kryesisht nё kёtё shkollё janё realizuar nё aspektin e teknologjisё duke u pajisur me paisje teknologjike. Nё pyetjen e parashtruar rreth sistemit tё Cambridge se a ёshtё i dobishёm ky system se ai i mёparshmi ajo tha se sistemi i Cambridge ka disa pёrparёsi por ka edhe disa mangёsi nga sistemi i mёparshёm sepse nuk janё tё gjithё shkollat e paisura me mjete tё duhura dhe se ky system kёrkon qёndrim ditorё nё shkollё, pra kёrkon qё shkolla tё jetё vetёm nё njё ndrrim gjё qё tek ne nuk realizohet, pra nuk kemi mjete 100% pёr tё realizuar kёtё sistem arsimorё.

Nё pyetjen rreth pjesёmarrjes nё grantet e huaja, drejtoresha tha se shkolla fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ ka marrё pjesё nё disa grante ku grant i fundit qё ka fituar ka qenё granti pёr ndёrtimin e ҫatisё sё shkollёs. Drejtoresha na tregoi se kjo shkollё organizon dhe i dёrgon mёsimdhёnёsit nё seminare dhe trajnime tё ndryshme ku si dёshmi janё ҫertifikatat e marrura nga kёto organizime. Sipas drejtoreshёs shkolla organizon mёsim plotёsues, orё pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim, aktivitete jashtё mёsimore, ekskurzione tё nxёnёsve dhe mёsim nё natyrё. Nё pyetjen se a janё tё tejngarkuar nxёnёsit me detyra shtёpie ajo u pёrgjigj se nuk janё tё tejngarkuar pasi kёtё e cakton Biroja pёr Zhvillimin e Arsimit dhe se detyrat jepen nё bazё tё udhёzimeve qё merren. drejtoresha tha se shkollёs ‘’Kirili dhe Metodi’’ i mungon salla e sportit pasi kjo ёshtё nё ingerencat e komunёs, ndërsa shkolla posedon hapësira për pingpong dhe terene sportive.

Ajo u shpreh se kjo shkollё ёshtё e pajisur me internet dhe resurse teknologjike.

Lidhur me vendimet qё merren nё kёtё shkollё nё lidhje me shkollёn ajo tha se kyҫet ҫdo mendim nё konsultim me kolegёt. Nё pyetjen rreth asaj se ҫka mendon nё lidhje me fondin javorё tё orёve dhe se a tejkalon fondi javorё i orёve nё shkollё, ajo tha se nё bazё tё planprogramit tё BZHA-sё ndoshta fondi javorё ёshtё shumё i madh veҫanёrisht tek cikli i ulёt por gjё kjo qё nuk mvaret prej nesh, u shpreh drejtoresha!

4.2.4. Tё dhёnat nga intervista e realizuar me drejtoreshёn e shkollёs fillore ‘’ Liria’’, znj. Shpresa Iseni

Për popullatën shqiptare në këto anë mësimi në gjuhën shqipe ka filluar qysh gjatë luftës së dytë botërore. Pas kësaj lufte, poashtu vazhdoi mësimi në gjuhën amëtare në shkollat fillore. Që nga 1 Marsi i vitit 1945 në këtë vend ku ende nuk ishte ndërtuar objekti i shkollës u hap shkolla fillore me emrin "Liria" ku nxënësit mësonin në objekte të vjetra të ngelura nga

81

medreset e kaluara. Në këtë kohë numri i nxënësve arrinte shifrën 1085 nxënës prej atyre 579 meshkuj dhe 506 femra. Në këtë vit shkollorë ishin të angazhuar 6 mësues (Gani Jahja, Hikmet Kasapi, Ahmet Haxhi Hasani, Burhan Muhedini, Zija Sadikudhe, Hyreme Tresi).

Objekti i sotëm shkollor u ndërtua në vitin 1948-1949 në të cilin filloi mësimi me 28.02.1950. Puna vijohej në 22 paralele dhe me 1197 nxënës. Këtë proces e realizonin 23 mësues. Në vitin 1950-1952 në këtë objekt ka punuar edhe normalja e parë Shqipe e cila më vonë u transferua në Shkup. Në vitin shkollor 1958-1959 qeveria e atëhershme bëri disa reforma dhe urdhëroi që në këtë objekt të mësojnë edhe nxënësit maqedonas. Prej asaj kohe deri më sot mësimi zhvillohet në gjuhën Shqipe dhe në gjuhën Maqedone. Gjatë kësaj periudhe 63 vjeçare sukseset e punës nuk kanë munguar. Përveç punës normale në këtë objekt shkollor pas luftës së dytë botërore janë mbajtur edhe kurse me të rritur për zhdukjen e analfabetizmit.

Sot shkolla numëron gjithsejt 74 punëtorë edhe atë 64 mësimdhënës, 4 administratorë (drejtori, , psikolog, pedagogu, sekretari) dhe 6 personel tenik36.

Nga intervista me znj. Shpresa Iseni mёsuam se ajo kishte njё pёrvojё 4 vjeҫare si drejtoreshё e kёsaj shkolle dhe disa vite pёrvojё si mёsimdhёnёse. Nё pyetjen e parё tё parashtruar pёr sfidat qё ka hasur si menaxhere e kёsaj shkolle, ajo u pёrgjigj se si sfida mё tё mёdha ka pasur nxёnёsit tё cilёt kanё qenё nё mёnyrё tё pa orientuar dhe pa u dhёnё zgjidhje. Drejtoresha tha sa nё shkollёn tё cilёn ajo e drejton egziston harmonia organizative dhe puna ekipore dhe se kjo shkollё ёshtё multietnike dhe se ёshtё e pёrfshirё nё mёnyrё tё barabartё nё tё dy etnitё, shqiptarё dhe maqedonas. Ajo tha se bashkёpunimi me prindёrit nё kёtё shkollё egziston nё mёnyrё tё ndёrsjellё. Sipas drejtoreshёs nё kёtё shkollё ka pasur disa reforma tё cilat janё realizuar hap pas hapi dhe reforma tё tjera me anё tё projekteve tё ndryshme. Ajo u shpreh se shkolla ka mbёshtetje nga qeverisja lokale. Pёr sa i pёrket pyetjes sё parashtruar nё lidhje me sistemin Cambridge ajo tha se ky system ёshtё mё i dёmshёm se sistemi i mё parshёm dhe se shkolla nuk ka kushte pёr implementimin e kёtij sistemi. Nё pyetjen e rradhёs drejtoresha e shkollёs fillore ‘’Liria’’ nё lidhje me pjesёmarrjen nё grantet e huaja u shpreh se shkolla merr pjesё nё grante ku edhe ka fituar grantin pёr rregullimin e ҫatisё nё bashkpunim edhe me komunёn.

Drejtoresha nё pyetjen rreth organizimit tё seminareve dhe trajnimeve tё ndryshme pёr mёsimdhёnёsit tha se shkolla organizon seminare dhe rregullisht dёrgon mёsimdhёnёsit nё trajnime tё ndryshme. Lidhur me kushtet pёr arsimin fizik dhe shёndetёsorё drejtoresha u pёrgjigj se deri diku egzistojnё, jo plotёssisht. Ajo tha se shkolla ёshtё e pajisur me pajisje teknologjike, pёr tu integruar nё lёndёt mёsimore. Znj. Iseni nё pyetjet e parashtruara rreth fondit javorё tё lёndёve ajo tha se fondi javorё tejkalon numrin.

4.3. Pёrfundimet

36 https://ëëë.tetova.gov.mk/getartm.aspx?aid=65&men=3&lan=1&sub=38

82

Tema e sistemit arsimorё, planprogrmave mёsimore dhe menaxhimit tё institucionit shkollorё, ёshtё njё temё me mjaft elemente pёr t’u analizuar. Ky hulumtim bazohet nё rezultatet e arritura me anё tё intervistёs e cila ёshtё realizuar me drejtoreshat e dy shkollave fillore nё Tetovё, Sh.f. “ Kirili dhe Metodi” dhe Sh.f. “ Liria”. Pёrpos intervistёs me dy menaxheret e shkollave kemi edhe rezultatet e pёrpunuara nga pyetёsorёt e realizuar me mёsimdhёnёsit dhe nxёnёsit e e shkollave fillore tё cilat kanё qenё pjesa hulumtuese e kёtij punimi. Nga ky hulumtim nё bazё tё rezultateve kuptojmё se nё kёta dy shkolla egziston njё bashkёpunim i mirё i trekёndёshit drejtorё-arsimtarё-nxёnёs.

Shkolla fillore ‘’Kirili dhe Metodi’’ Tetovё

Pёrfundimet nga hulumtimi i bёrё nё shkollёn fillore “Kirili dhe Metodi” – nё bazё tё rezultateve tё arritura pёrfundojmё se drejtoresha e kёsaj shkolle ka pёr qёllim qё si menaxhere e shkollёs tё formojё ekip tё arsimtarёve bashkёpunues, bashkёpunim tё ndёrsjellё me interes tё pёrbashkёt tё tё arriturave nё sukses tё nxёnёsve si dhe ndjek nё kontinuitet punёn e arsimtarёve.

Sipas intervistёs sё drejtoreshёs vijmё nё pёrfundim se kjo shkollё organizon gara dhe trajnime tё ndryshme pёr mёsimdhёnёsit dhe nxёnёsit. Shkolla fillore “Kirili dhe Metodi” ёshtё njё shkollё ku egziston harmonia organizative dhe puna ekipore ku gjithashtu ёshtё njё shkollё multietnike nё tё cilёn mbahen orё multietnike. Nё kёtё shkollё kemi strukturё komunikuese tё vazhdueshme me prindёrit, mirёpo disa prindёr nuk e kuptojnё rёndёsinё e shkollёs nё jetёn e fёmijёve.

Shkolla fillore “Kirili dhe Metodi” ka realizuar shumё reforma nё aspektin teknologjik duke u pajisur me pajisje teknologjike. Pёr sa i pёrket sistemit arsimorё tё Cambridge vijmё nё pёrfundim se ky system ka disa mangёsi, pasi qё shkolla nuk ёshtё e pajisur me mjetet e duhura dhe se kysistem kёrkon qёndrim ditorё nё shkollё, gjё qё ёshtё e vёshtirё tё realizohet. Kjo shkollё ёshtё pjesёmarrёse nё grantet e huaja, ku edhe ka fituar grantin pёr rregullimin e ҫatisё sё shkollёs. Shkolla fillore “ Kirili dhe Metodi” organizon orё plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim, ekskurzione tё ndryshme dhe mёsim nё natyrё.

Pёrfundojmё se kjo shkollё fillore ka mungesё tё sallёs sportive por se kjo gjё ёshtё nё ingerencat e komunёs.

Nga tё dhёnat e marrura nga rezultatet pyetёsorёve nga mёsimdhёnёsit pёrfundojmё se nё shkollё janё realizuar reforma, shkolla organizon takime me prindёrit, mёsimdhёnёsit kanё mbёshtetje tё plotё nga ana e drejtoreshёs sё tyre dhe se kёtu ofrohen mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit dhe nxёnёsit. Shkolla fillore “ Kirili dhe Metodi” organizon seminare tё ndryshme pёr mёsimdhёnёsit dhe se integrimi i IT ёshtё nё tё gjitha lёndёt mёsimore. Nё marrjen e vendimeve nё lidhje me procesin mёsimorё arjmё nё konkluzion se mёsimdhёnёsit kyҫen pak. Nё kёtё shkollё gjithё etnitё e pёrfaqёsuara janё nё mёnyrё tё barabartё. Pёrfundojmё se sistemi i Cambridge ёshtё mё pak i dobishёm se sistemi i mёparshёm dhe se kushtet pёr implementimin e tij janё tё pakta.

83

Duke u bazuar nё pёrgjigjet pёrpunuara nga pyetёsori i nxёnёsve pёrfundojmё se nё shkollёn ku ata mёsojnё mesatarisht ёshtё bёrё realizimi i reformave dhe se ky system arsimorё aspak nuk ёshtё i dobishёm pёr ta. Nxёnёsit kanё shumё mbёshtetje nga ana e drjtoreshёs dhe se e vlersojnё shumё punёn e saj. Nxёnёsit janё tё kёnaqur me kushtet qё kjo shkollё ofron dhe se mёsimdhёnёsit e kёsaj shkolle janё shumё bashkёpunues me nxёnёsit. Pёr sa u pёrket detyrave tё shtёpisё, ata thanё se janё pak tё ngarkuar me detyra.

Shkolla fillore ‘’ Liria’’ Tetovё

Pёrfundimet nga hulumtimi i bёrё nё Sh.f. “ Liria”- duke marrё pёr bazё rezultatet e intervistёs me drejtoreshёn e kёsaj shkolle fillore mund tё themi nё kёtё shkollё kemi tё pёrfaqёsuara dy etnitete dhe se tё dy etnitё janё tё pёrfaqёsuara nё mёnyrё tё barabartё. Nё kёtё shkollё bashkёpunimi me prindёrit egziston nё mёnyrё tё ndёrsjellё. Pёrfundojmё se kёtu sistemi i Cambridge ёshtё mё i dёmshёm se sa sistemi i mёparshёm dhe se shkolla ballafaqohet me mungesё tё kushteve pёr implementimin e kёtij sistemi. Shkolla fillore “Liria” ka mbёshtetje nga qeverisja lokale dhe se kjo shkollё ka realizuar disa reforma me anё tё projekteve tё ndryshme, gjithashtu kjo shkollё ёshtё pjesёmarrёse nё disa grante ku nё bashkёpunim me komunёn ka fituar grantin pёr rregullimin e ҫatisё sё shkollёs. Nga pёrgjigjet rreth fondit javorё tё orёve ajo tha se fondi javorё e kalon numrin.

Nga pyetёsorёt e realizuar me arsimtarёt e shkollёs fillore “Liria” mund tё pёrfundojmё se nё shkollёn ku ata punojnё egziston fryma organizative dhe puna ekipore. Sipas tyre nё shkollё realizohen pak reforma. Nё kёtё shkollё ofrohen mundёsi tё barabart tё pakta pёr nxёnёsit dhe arsimtarёt. Pёr sa i pёrket vendimeve qё merren nё shkollё mund tё themi se mёsimdhёnёsit kyҫen nё kёto vendime.

Duke u bazuar nё pёrgjigjet e marrura nga nxёnёsit mund tё pёrfundojmё se nё shkollёn e tyre egziston pak fryma organizative dhe mbёshtetja nga ana e drejtoreshёs ёshtё e pakёt. Nёnёsit e kёsaj shkolle nuk janё shumё tё kёnaqur me kushtet qё shkolla e tyre ofron. Mёsuesit e kёsaj shkolle janё shumё bashkёpunues me nxёnёsit e tyre. Nxёnёsit thanё se kjo shkollё ka shumё pak itegrim tё IT nё lёndёt mёsimore dhe se orё plotёsuese pёr nxёnёsit qё kanё vёshtirёsi nё mёsim nuk realizohen aspak. Sipas nxёnёsve sistemi i Cambridge nuk ёshtё shumё i dobishёm pёr ta dhe se kushtet realizuese janё shumё pak.

Kapitulli 5

84

5.1 Rekomandimet

Duke u bazuar nё hulumtimin dhe analizёn e rezultateve tё intervistave me menaxheret e shkollave fillore, poashtu edhe nё pyetёsorёt e realizuar me mёsimdhёnёsit dhe nxёnёsit, si pёrfundim nxjerrim kёto rekomandime:

Pjesёmarrja e prindёrve nё takimet qё organizon shkolla tё jetё obligative nё shkollё, pasi qё pjesёmarrja e tyre paraqet njё faktorё themelorё nё edukim, ndikon nё shmangien e dukurive negative nё shkollё, ndihmon nё zgjidhjen e konflikteve si dhe nё ngritjen e cilёsisё nё shkollё.

Shkolla tё ofrojё mё shumё mundёsi tё barabarta pёr tё gjithё mёsimdhёnёsit dhe nxёnёsit dhe nё kёtё mёnyrё ata fitojnё ndjenjёn e motivimit nё mёsim.

Planifikimi dhe mbajtja e orëve shtesë është e nevojshme për nxënësit të cilët kanё vёshtirёsi dhe nuk tregojnë sukses në mësime.

Pasi qё nё kёta shkolla fillore reformat qё janё realizuar janё tё pakta rekomandohet qё nё tё ardhmen tё realizohen mё shumё reforma, pasi qё sistemi arsimorё nё vendin tonё ka nevojё pёr mё shumё reforma me projekte dhe vision tё qartё.

Nga pёrfundimet tё analizuara nga rezultatet e kryera rekomandohet shqyrtimi i sistemit tё Cambridge, pasi nё shkollat e vendit tonё nuk ёshtё adekuat dhe nuk ka kushte pёr implementimin e kёtij sistemi mёsimorё.

Te ketё klasa te paisura me laboratorё pёr shkencat natyrore si: kimi, fizikё, biologji etj.

Secilit nxёnёs tё ketё literaturёn e nevojshme, ti sigurohet nga shkolla.

Mos tё ketё tejngarkim te klasave me nxёnёs dhe mёsimi tё jetё interaktiv ku nxёnёsit do tё nxiten vetё tё gjykojnё, analizojnё dhe tё arrijnё nё rezultate nisur dhe nga thenia e Benjamin Franklin: “Tregom dhe do te harroj. Mesom dhe do te kujtoj. Me involvo dhe do te mesoj”.

5.2 Referencat

85

1.Slide, Rashit Emini, Educational Management Introduction ppt master studies 2.Berim Ramosaj, Bazat e menaxhmentit, Prishtinë,1996

3.The Principles and Practice of Educational Management – Tony Bush & Les Bell

4.Middle Management in Schools – Sonia Blandford

5.A Guide to Leadership and Management in Higher Education : Managing Across the Generation – Poppy Fitch and Brion Van Brunt

6.Human Resources Administration in Education – Ronald Ё.Reebone

7.Management : a Practical Introduction – Kinicki Ёilliams

8.Strategic Management of Human Capital in Education: Improving Instructional Practice and Student Learning in Schools – Allan R.Odden

9.A comparison of the governing of primary and

secondary schools in England,Chris James, Michael Connolly, Steve Brammer, Mike Fertig,

Jane James &Jeff Jones

10. Individual Schools, Unique Solutions Tailoring approaches to school leadership, Adrian

Raynor

11.EDUCATIONAL ASSESSMENT & EVALUATION | RESEARCH ARTICLE, Attitudinal

variables affecting education reforms and quality of primary education in Uganda, Aida

Nyenje and James Nkata

12.Authentic student inquiry: the mismatch betёeen the intended curriculum and the

student‐experienced curriculum, Anne Hume & Richard Coll

13. Authentic student inquiry: the mismatch betёeen the intended curriculum and the

student‐experienced curriculum, Anne Hume & Richard Coll

14. Curriculum is – or should be – at the heart of educational practice, Mark Priestley &

Stavroula Philippou

15. Curriculum policy reform in an era of technical accountability: ‘fixing’ curriculum,

teachers and students in English schools, Christine Ёinter

16. European education policy initiatives and teacher education curriculum reforms in

Greece, Antigone Sarakinioti & Anna Tsatsaroni

17. Fitting the Means to the Ends: One School’s Experience ёith Quantitative and Qualitative

Methods in Curriculum Evaluation During Curriculum Change

Ann Ё. Frye, David J Solomon, Steven A. Lieberman & Ruth E. Levine

18. Improving literacy and content learning across the curriculum? Hoё teachers relate

literacy teaching to school subjects in cross-curricular professional

86

development , Nils Kirsten

19. International politics and national reforms: The dynamics betёeen “competence” and the

“inclusive school” in Norёegian education policies,Anne-Lise Arnesen

20. Inviting Educational Leadership, John M. Novak

21. Professional autonomy versus managerial control: The experience of teachers in an

english primary school, Gillian Forrester

22. School self-evaluation and student achievement Roelande H. Hofman , Nynke J. Dijkstra

& Ё. H. Adriaan Hofman

23. Teacher collaboration in curriculum design teams:effects, mechanisms, and conditions,

Joke M. Voogt, Jules M. Pieters & Adam Handelzalts

24. The art of governing local education markets – municipalities and school choice in

Finland, Janne Varjo & Mira Kalalahti

25. The Curriculum as a Governing Instrument – AComparative Study of Finland and

Norёay, Christina Elde Mølstad & Sven-Erik Hansén

26. The Teacher's Role in Curriculum Development: an unresolved issue in English attempts

at curriculum reform, John Elliott

27. This ёay please! Improving school leadership: the OECD ёay, Gerry Mac Ruairc

28. SCHOOL LEADERSHIP AND MANAGEMENT SERIES

Series Editors: Brent Davies and John Ёest-Burnham

29. Upgraded curriculum? An analysis of knoёledge

boundaries in teaching under the Sёedish subjectbased curriculum, Carl-Henrik Adolfsson

30. Ёhere is ‘the political’ in curriculum research? Ninni Ёahlström

31. CURRENT ISSUES AND TRENDS IN SPECIAL EDUCATION: IDENTIFICATION,

ASSESSMENT AND INSTRUCTION, EDITED BY FESTUS E. OBIAKOR JEFFREY P.

BAKKEN, ANTHONY F. ROTATOR!

32. SECONDARY EDUCATION IN A CHANGING ЁORLD

Series editors: Barry M. Franklin and Gary McCulloch

33. Informing Transitions in the Early Years Research, policy and practice

Edited by Aline-Ёendy Dunlop and Hilary Fabian Open University

34. THE FUTURE OF EDUCATION FROM 14+ Beyond A Levels

Curriculum 2000 and the Reform of 14–19 Qualifications,Ann Hodgson and Ken Spours

35. From improvement to transformation in the reform of schools, Brian J. Caldёell and Jim

M. Spinks

36. MEANING, AIMS AND PROCESS OF EDUCATION -Satish Kumar -Sajjad Ahmad

87

37. NATIONAL STRATEGY FOR THE DEVELOPMENT OF EDUCATION

IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA, 2005 – 2015, Skopje,2004

38. MANAGEMENT Tasks, Responsibilities, Practices, PETER F. DRUCKER

39. ЁHAT IS EDUCATION? Philip Ё. Jackson

40. РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СЕОПФАТНА СТРАТЕГИЈА ЗА ОБРАЗОВАНИЕТО

ЗА 2016-2020 ГОДИНА и Акциски план

41.ЁASTINGMINDS RONALD A. ЁOLK

ЁHY OUR EDUCATION SYSTEM IS FAILING AND ЁHAT ЁE CAN DO ABOUT IT

42. Sandra Leaton Gray • David Scott Peeter Mehisto Curriculum Reform in the European

Schools Toёards a 21st Century Vision

43. AN EMPTY CURRICULUM

The Need to Reform Teacher Licensing

Regulations and Tests,Sandra Stotsky

44. The true meaning of education, Shalini Dixit

http://ёёё.academia.edu/9858947/Menaxhimi_ne_arsim

http://ёёё.doktoratura.unitir.edu.al/ёp-content/uploads/2013/12/Doktoratura-Dorina-Rapti-Fakulteti-i-Shkencave-Sociale-Departamenti-Psikologji-Pedagogjise.pdf

https://ёёё.facebook.com/permalink.php?story_fbid=571417912890697&id=4783413888650

17

https://ipkmasht.rks-gov.net/ёp-content/uploads/2015/11/Zhvillimi-i-udh%C3%ABheqjes-arsimore-NSO.pdf http://ёёё.johnmaxёell.com/blog/5-levels-of-leadership https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1150205.pdf

http://ipkmasht.rks-gov.net/Ëp-content/uploads/2015/11/Zhvillimi-i-udh%C3%ABheqjes-

arsimore-NSO.pdf

http://ËËË.zgefdergi.com/Makaleler/1120813851_20_12_ID_306.pdf

5.3 Shtojca

5.3.1 SHTOJCA NR.1

88

INTERVISTA ME DREJTORIN

1. Cilat janë sfidat më të mëdha si menaxher apo drejtor i kësaj shkolle?

2. Tek nxёnёsit prej klasёs sё VII-IX qё kanё njohuri dhe aftёsi tё posaҫme nё lёndё tё

ndryshme a bashkangjiten ne grupe me nxёnёs me njohuri dhe aftёsi tё ngjajshme?

3. A egziston nё shkollёn tuaj harmonia organizative dhe puna ekipore?

4. A është shkolla juaj multietnike dhe a janë të gjitha etnitë të përfaqësuara në mënyrë

të barabartë në shkollën tuaj?

5. A egziston nё shkollёn tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit

me prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs?

6. Cilat modele të udhëheqjes i përdorni në udhëheqjen e shkollës?

7. Cilat janё disa nga reformat qё janё realizuar nё shkollёn tuaj?

8. A keni mbёshtetje nga vetqeverisja lokale nё kompetenca tё sё cilёs janё shkollat

fillore?

9. A mendoni se sistemi Cambridge ёshtё mё i dobishёm se sistemi i mёparshёm?

10. A keni kushte nё shkollёn tuaj pёr implementimin e mirёfilltё tё sistemit Cambridge?

11. A merni pjesë në grantet e huaja dhe çfarë lloj grantesh ka fituar shkolla juaj?

12. A organizoni apo dërgoni mësimdhënësit në seminare dhe trajnime të ndryshme?

13. A organizoni mësim plotësues, orë për nxënësit që kanë vështirësi në mësim,

aktivitete jashtëmësimore, ekskurzione të nxënësve dhe mësim në natyrë?

14. A janë të tejngarkuar me detyra shtëpie nxënësit?

15. A keni kushte për mbarëvajtje të arsimit fizik dhe shëndetësor në shkollën tuaj?

16. A keni integrim të IT në të gjitha lëndët mësimore?

17. A kyçen mësimdhënësit në marjen e vendimeve tuaja në lidhje me shkollën?

18. Sa ёshtё fondi javor i orёve prej klasёs sё I deri nё tё III dhe a e tejkalon fondin

javorё?

19. Sa ёshtё fondi javor i orёve prej klasёs sё IV deri nё tё VII dhe a e tejkalon fondin

javorё?

20. Sa ёshtё fondi javor i orёve prej klasёs sё VII deri tё IX dhe a e tejkalon fondin

javorё?

5.3.2 SHTOJCA NR.2

PYETESORË PER ARSIMTARET

89


A) shumё B) pak c) aspak

2. A janё realizuar nё shkollёn tuaj reforma?

A) shumё B) pak c) aspak

3. A egziston nё shkollёn tuaj struktura komunikuese apo sistemi formal i komunikimit me

prindёrit lidhur me jetёn e rёndёsishme tё shkollёs?

a) Shumё b) pak c) aspak





7..A keni mbështetje nga ana e drejtorit?

a)Shumë b) Pak c) Aspak

8. A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj?


9. A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mësimdhënësit në shkollën tuaj?




11.A keni integrim të IT në të gjitha lendët mësimore?


12.A kyçen mësimdhënësit në marrjen e vendimeve në lidhje me procesin mësimor?






15. A janë të përfaqësuara të gjitha etnitë në mënyrë të barabartë?


90

5.3.3 SHTOJCA NR.3

PYETËSORË PER NXËNËSIT


a) Shumё b) Pak c) Aspak

2. A janё realizuar nё shkollёn tuaj reforma?


3. Si e vlerёsoni punёn e drejtorit nё shkollё:

a) Shkёqyeshёm b) Mirё c) Keq




a) Shumё b) Pak c) aspak

6..A keni mbështetje nga ana e drejtorit?


7. A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në shkollën tuaj?


8. A ofrohen mundësi të barabarta për të gjithë mësimdhënësit në shkollën tuaj?


9. A jeni tё kёnaqur me kushtet qё ofron shkolla juaj ?

a)Po b)Mesatarisht po c) Jo

10.A organizon shkolla gara dhe trajnime të ndryshme?


11. A janё mёsuesit bashkёpunues me nxёnёsit?


12.A keni integrim të IT në të gjitha lendët mësimore?




14. A jeni te tejngarkuar me detyra shtёpie?


91

Documents

Vjollca Adili...³/LULD´ ]QM 6KSUHVD ,VHLQL Ws FLOsW SD DVQMs KH]LWLP SUDQXDQ Ts Ws GLVNXWRQLP UUHWK VKNROOsV GKH PHQD[KLPLQ H W\UH 1MH IDO zQGHULP WMHW zU VKNRQ S zU DUVLPWDUsW WH