‘Voorbij de slogans’ Over de relatie tussen jongeren en G.A.S. Studiedag Gemeentelijke...
If you can't read please download the document
‘Voorbij de slogans’ Over de relatie tussen jongeren en G.A.S. Studiedag Gemeentelijke Administratieve Sancties en overlast 28 november 2013 Dr. Diederik
Voorbij de slogans Over de relatie tussen jongeren en G.A.S.
Studiedag Gemeentelijke Administratieve Sancties en overlast 28
november 2013 Dr. Diederik Cops
Dia 2
Inhoud G.A.S. en minderjarigen. Voorbij de slogans Jongeren en
jongerengedrag. Naar een nieuwe maatschappelijke betekenisgeving De
wet op de Gemeentelijke Administratieve Sancties. Concreet symptoom
van toenemende maatschappelijke intolerantie? Aanbevelingen en
suggesties voor het G.A.S. beleid en praktijk (t.a.v.
minderjarigen) Conclusie.
Dia 3
Dia 4
Dia 5
Dia 6
Dia 7
Voorbij de slogans Relatie tussen G.A.S. en minderjarigen:
lijkt op het eerste zicht zeer hecht Aanpak van boefjes, Meeste
maatschappelijke aandacht en controverse was gericht op de
voorziene leeftijdsverlaging van 16 naar 14 jaar en op concrete
incidenten met jongeren Gepolariseerd, emotioneel en moraliserende
loopgravenstrijd tussen de believers en de non- believers Tussen
wondermiddel en gevaar voor de democratie Omwille van het ontbreken
van objectieve gegevens en kennis over de G.A.S.-praktijk Ontbreken
van een degelijk inhoudelijk parlementair debat
Dia 8
Voorbij de slogans Jongeren en G.A.S.: Zijn er cijfers over het
aantal jongeren die overlast plegen? Weinig tot geen objectieve
kennis over de G.A.S.- praktijk Slechts minimale aanwezigheid van
minderjarigen (16-17 jarigen) Stad Antwerpen 2006-2011: 59.985
boetes waarvan 1195 voor minderjarigen. In Vlaams-Brabant hadden er
van de 1259 opgemaakte boetes slechts 25 betrekking op
minderjarigen
Dia 9
G.A.S. en minderjarigen: potentieel van het instrument? het
grondwettelijk recht van lokale overheden om openbare orde en
veiligheid te handhaven op hun grondgebied Potentieel van GAS als
sluitstuk van een integraal veiligheidsbeleid op lokaal niveau,
ingebed in een breder beleid vertrekkend vanuit preventie en zorg
in het kader van het lokale veiligheidsbeleid Effectiviteit van
sancties en preventief effect ervan: als zeker zijn en als kort op
de bal spelen op concreet problematisch (materieel) gedrag
G.A.S.-toepassing voor minderjarigen: gevaar voor de
democratie???
Dia 10
(Aanzetten tot) verbetering Nieuwe zelfstandige G.A.S.-wet:
enkele aanzetten tot verbetering gewaarborgde aanwezigheid van een
advocaat en ouders bij de procedure betrokkenheid van instanties
met adviesbevoegdheid in jeugdzaken Informatieplicht ten aanzien
van minderjarigen en ouders over strafbare inbreuken voordeel van
de schaalvergroting: tegengaan van rechtsongelijkheid en
-onzekerheid Register met G.A.S.-sancties: mogelijkheid tot (beter)
zicht op de G.A.S.-praktijk
Dia 11
Juridische reflecties Keuzes binnen nieuwe G.A.S.-wet: gaan in
tegen eerdere wetgevende keuzes Gemeenschapsdienst: in hervorming
Jeugdbeschermingswet (2006) achter jeugdrechter geplaatst omwille
van ingrijpend karakter, niet langer op parketniveau De zesde
staatshervorming: overdracht van volledige jeugdbescherming naar de
gemeenschappen voorzien Quid de verplichte bemiddeling?
Overeenstemming met de geldende principes van bemiddeling? Neutraal
Vrijwillig Herstel van schade centraal (>< geen
doelvermelding bij minderjarigen, waardoor geen zicht op falen)
Gemeenschapsdienst: indien falen of als succes van de
bemiddeling?
Dia 12
Ouderlijke betrokkenheid: wegvallen sanctie indien tevreden
over de educatieve maatregelen ~ sanctionerend ambtenaar als
opvoedingsbeoordelaar Tevredenheid? Gevaar voor persoonsgebonden
evaluatie & willekeur gemengde inbreuken en -14 jarigen: non-
discriminatiebeginsel (cf. art 5 G.A.S.-wet) Nog mogelijk om -14
jarigen met een strafsanctie te bestraffen indien een
administratieve sanctie voor +14-jarigen voorzien is??
Plaatsverbod: geen G.A.S.-sanctie en onduidelijkheid troef Quid
rechtswaarborgen (zoals betrokkenheid ouders en aanwezigheid
advocaat)? Quid toepassing op minderjarigen? Quid
beroepsmogelijkheden? Juridische reflecties (2)
Dia 13
Over early intervention (en de gevaren ervan) G.A.S.: van
sluitstuk van het lokaal veiligheidsbeleid naar hefboom en
stok-achter-de-deur Voorbeeld 1 In het geval van minderjarigen
worden GAS-boetes dus niet gebruikt als stok, maar als stok achter
de deur. Die boetes zijn geen doel op zich maar een middel om te
voorkomen dat jongeren verder ontsporen. (Patrick Janssens,
24/01/2012, De Morgen) Voorbeeld 2 ()En daar heeft de GAS ons flink
geholpen. Dan zeggen wij tegen de hulpverlening: Nee, wij als
overheid definiren dat daar wel een probleem is, en er is wel een
vraag, niet van de clint misschien maar van ons en wij stellen die
vraag in plaats van de clint, dus wij zijn voor veel meer drang en
dwang in de hulpverlening, voor veel bemoeizorg (respondent n4, in
Devroe, 2012, p. 415).
Dia 14
Early intervention: over vals-positieven en vals- negatieven
overlast veroorzakend gedrag gezien als risicofactor voor later
meer ernstig delinquent gedrag Op het eerste zicht onschuldig,
experimenteel gedrag van jongeren genterpreteerd als symptoom van
toekomstig meer ernstig delinquent gedrag Ervaren noodzaak om zo
snel en vroeg mogelijk in te grijpen, op basis van algemene
risicofactoren en het omdraaien van de oorzakelijke relatie (~
stepping stone theorie) Ontbreken van definiring van het centrale
concept overlast Ruimte voor sterke discretionaire bevoegdheid op
alle niveaus Gevaar voor sterke subjectivering en een
persoonsgebonden systeem Over early intervention (en de gevaren
ervan) (2)
Dia 15
Over het samen zetten van de sociale en repressieve kant, dat
zowel briljant als gevaarlijk is: De dag dat de burgemeester niet
meer op zijn stoel zit en de directeur Samen Leven niet meer op de
zijne, is die combinatie levensgevaarlijk (respondent 41, in
Devroe, 2012, p. 404). Over early intervention (en de gevaren
ervan) (3)
Dia 16
Suggesties voor het G.A.S. beleid en - praktijk Nood aan een
sterker normatief (federaal) raamwerk Duidelijke en heldere
definiring van het centrale concept Focus op effectief
problematisch gedrag en vormen van materile overlast (en niet op
morele overlast) Exhaustieve lijst van als overlast te definiren
feiten gemengde inbreuken niet voor minderjarigen Betere regeling
van bemiddeling vanuit de aanvaarde principes Plaatsverbod: geen
plaats als administratieve sanctie Te sterk ingrijpen op de
persoonlijke vrijheid Enorme vaagheid in de huidige definiring Als
sluitstuk van een breder lokaal beleid, n preventie en zorg
Dia 17
Conclusie. Voorbij de slogans Sterke polarisering in een
moralistisch, ideologisch & sterk emotioneel debat Ontbreken
van objectieve kennis over de huidige G.A.S.- praktijk Aanpassingen
aan de verzelfstandigde G.A.S-wet: enkele verbeteringen en basis in
goede bedoelingen Maar Vaagheid en onduidelijkheid troef (op alle
vlakken) Gevaar voor te vroeg ingrijpen en creatie van een
self-fulfilling prophecy Gevaar voor een persoonsgebonden
benadering