W oczekiwaniu na pierwsze spotkanie - gdzierodzic.info · a poród był pięknym i radosnym spotkaniem Zespół Fundacji Rodzić po Ludzku W oczekiwaniu. Ciążowy poradnik na początek

CIĄŻOWY PORADNIK

NA POCZĄTEK

W oczekiwaniuna pierwsze spotkanie

Partner:

https://www.philips.pl/c-m-mo/philips-avent-and-your-baby

2Ciążowy poradnik na początek W oczekiwaniu na pierwsze spotkanie

Spis treściW oczekiWaniu 3

kalendarz ciąży 4

dieta W ciąży – co Warto Wiedzieć? 51

torba do porodu W szpitalu 55

praWa kobiet – standardy opieki okołoporodoWej W praktyce 61

Wkładki laktacyjne

Karmienie piersią Zdrowe początki to zdrowa przyszłość

Mleko mamy to najlepszy posiłek dla dziecka, który działa jak naturalna szczepionka i idealnie dostosowuje się do potrzeb maluszka. To jedyny pokarm, jakiego dziecko potrzebuje przez pierwszych 6 miesięcy życia.

Specjalnie dla mam, które chcą zapewnić dziecku, to co najlepsze opracowaliśmy komfortowe i efektywne laktatory Philips Avent. Dzięki odciąganiu mleka laktatorem Philips Avent twój Skarb zawsze może otrzymać najzdrowszy posiłek świata, nawet gdy Ty nie będziesz mogła nakarmić go bezpośrednio z piersi. Zadbaj o komfortowe warunki odciągania i spróbuj się zrelaksować, aby mleko łatwiej wypływało.

https://www.philips.pl/c-m-mo/laktatory-i-produkty-do-pielegnacji


Każda z nas znosi ją inaczej. Jedne czują się w niej wspaniale, drugie marzą, by się wreszcie skończyła. Ciąża - to niezwykły czas w życiu kobiety. Odmienny stan ciała i umysłu. Nie choroba, nie sama radość, ale na pewno coś niepowtarzalnego. Nawet jeśli będziesz jeszcze wiele razy spodziewać się dziecka, za każdym razem będzie inaczej. Przecież czekasz na konkretnego człowieka w konkretnym momencie swojego życia – to dwa razy się nie zdarza. Ciążę każda z nas ma prawo przeżywać po swojemu. W naszej publikacji nie będziemy narzucać jakiegoś jedynie słusznego sposobu przygotowania do narodzin dziecka. Opiszemy, czego możesz się spodziewać w kolejnych tygodniach, jak łagodzić dolegliwości, co warto wiedzieć o porodzie i macierzyństwie. Przekażemy wiedzę zaczer-pniętą z badań naukowych i osobistych doświadczeń – zarówno rodziców, jak i opiekujących się nimi specjalistów. Choć dziecko rośnie w brzuchu kobiety, ciąża nie jest jedynie jej sprawą. Tata od samego początku jest synkowi czy córeczce potrzebny. Może nawiązywać relację z malcem, dbać o jego mamę, z nią wspólnie szykować się do porodu. Nasza broszura jest więc lekturą dla obojga rodziców – choć w jej części odwołujemy się bezpośrednio do doświadczeń kobiety i jej odczuć płynących z ciała. Zdarza się również tak, że kobieta przechodzi ciążę bez wsparcia partnera. Mamy nadzieję, że w tej publikacji także samotne mamy znajdą źródło wiedzy i wzmocnienia. Z życzeniami, by czas ciąży pozostawił dobre wspomnienia, a poród był pięknym i radosnym spotkaniem

Zespół Fundacji Rodzić po Ludzku

W oczekiwaniu


Kalendarz ciąży

pierWszy trymestr 5

drugi trymestr 17

trzeci trymestr 32

poród 46

nasz apel 49

5

Kalendarz ciąży - pierwszy trymestr

Ciążowy poradnik na początek W oczekiwaniu na pierwsze spotkanie

Pierwszy trymestr ciąży to czas burzliwych zmian w organizmie kobiety. Nie widać jeszcze powiększonego brzucha, ba, przyszła mama przez dobrych kilka tygodni może nie zdawać sobie sprawy z tego, że w jej wnętrzu mieszka dziecko. A tymczasem mały człowiek zmienia się z każdym dniem i rośnie na potęgę. W tym czasie wykształcają się w jego ciele wszystkie najważniejsze organy wewnętrzne. A co odczuwa mama? Jak może zadbać o siebie i malucha? Z czym będzie się mierzyć? Przyjrzyjmy się pierwszym tygodniom ciąży.

Masz miesiączkę. Następnej możesz się spodziewać naj- wcześniej za około rok. Jeśli będziesz karmić piersią czas bez okresu może wydłużyć się nawet do kilkunastu miesięcy. Wnętrze macicy oczyszcza się z przerośniętej błony śluzowej po poprzednim cyklu, gdy nie doszło do zapłodnienia. Obecny cykl potoczy się inaczej – miękka, ciepła warstwa śluzówki będzie pierwszym schronieniem twojego dziecka.

Estrogeny sprawiają, że dobrze wyglądasz: masz promienną cerę, błyszczące włosy i wewnętrzną energię. Rośnie apetyt na seks. Jeśli masz cykle długości około 28 dni, pod koniec tego tygodnia rozpocznie się owulacja. Liczne badania potwierdzają, że w jej czasie kobieta jest dla mężczyzny szczególnie atrakcyjna i pociągająca.

idealnie byłoby, gdyby rodzice przed poczęciem

dziecka spraWdzili stan sWojego zdroWia.

przyszła mama poWinna odWiedzić stomatologa,

Wyleczyć Wszystkie stany zapalne, jeśli pali –

rzucić nałóg, ograniczyć użyWki.

Pierwszy trymestrMała rewolucja

Tydzień 1

Tydzień 2

6



Jeśli planujesz ciążę, twoja dieta powinna być bogata w kwas foliowy. Jego bogatym źródłem są ciemnozielone liściaste warzywa, szparagi, rośliny strączkowe (fasola, cieciorka, soczewica), awokado, pełnoziarniste produkty zbożowe. Kwas foliowy zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka. Polskie Towarzystwo Gineko-logiczne zaleca stosowanie suplementów kwasu foliowe-go na 6 tygodni przed planowaną ciążą i w czasie całego pierwszego trymestru w dawce 0,4 mg na dobę. Najważ- niejszy moment rozwoju cewy nerwowej to pierwsze tygodnie ciąży – czas, w którym wiele mam jeszcze nie wie, że doszło do zapłodnienia.

Kwas foliowy

Być może dotąd spotkaliście się raczej z ciążą liczoną miesiącami, np.: „Ona jest w siódmym miesiącu ciąży” czy „To dopiero trzeci miesiąc”. Jednak fachowo ciążę oblicza się w tygodniach. Lekarz czy położna będą pytać o to, który to tydzień ciąży (w skrócie tc).Teoretycznie ciąża trwa 40 tygodni. Ale tak właściwie za jej początek uznaje się datę ostatniej miesiączki. Od tej daty do zapłodnienia mija zwykle 2 tygodnie, więc pierwsze 2 tygodnie to bardziej przygotowanie warunków do ciąży.

Któryto tydzień?

Jeśli zdrowa kobieta zobaczy dwie kreski na teście ciążowym, nie musi od razu pędzić do lekarza. Ginekolog w badaniu palpacyjnym nie jest w stanie potwierdzić ciąży, a na wykonanie pierwszego USG jeszcze za wcześnie. Ciąża nie jest chorobą, którą trzeba natychmiast leczyć. Jest fizjologicznym stanem, a opiekę nad kobietą oczeku-jącą dziecka może sprawować równie dobrze położna. Z lekarzem warto się skonsultować, jeśli przyszła mama przyjmuje na stałe leki, ma chorobę przewlekłą lub z jakiegoś powodu obawia się o ciążę.

Kiedy do lekarza?

7



Do komórki jajowej wniknął plemnik. Powstała zygota, która szybko zaczyna się dzielić i podróżuje jajowodem w kierunku jamy macicy.

Pod koniec tego tygodnia przychodzi termin oczekiwanego okresu, ale krwawienie się nie pojawia. Już teraz możesz zrobić test ciążowy. Wykrywa on obecność gonadotropiny kosmówkowej (hCG) w moczu. To hormon wytwarzany przez zarodek, który zagnieździł się w jamie macicy, a potem przez łożysko. Obecność hCG oznacza ciążę. Jeśli więc test wykrył obecność tego hormonu (zwykle przez pokazanie drugiej błękitnej kreski), na pewno jesteś w ciąży. Brak drugiej kreski jeszcze nie przesądza braku ciąży – jeśli okres się nie pojawi, test można powtórzyć po kilku dniach.Pozytywny wynik testu może was kompletnie zaskoczyć. I to nawet, jeśli ciąża była wyczekiwana i planowana. W różnych życiowych sytuacjach bywa tak, że bardzo cze-goś chcemy, ale gdy marzenia się spełniają, przytłacza nas wizja zmian, nie umiemy w pełni się cieszyć. Tymbardziej trudne emocje mogą pojawić się, jeśli nie planowaliście dziecka. Taka reakcja jest w porządku. Naprawdę – jest w porządku. Lepiej nie zaprzeczajcie uczuciom, tylko dajcie sobie czas na zebranie myśli.

Twoje dziecko jest maleńkie jak ziarnko maku, ale ty czujesz, że wywróciło twoje życie do góry nogami. Możesz dziwić się, że ludzie wokół zachowują się normal-nie, a świat nadal kręci się w dawnym rytmie – przecież rośnie w tobie dziecko, a to wszystko zmienia!To normalne, że rodzice tak bardzo koncentrują się na wiadomości o ciąży. Warto dać sobie czas na przeżywa- nie tego po swojemu. Jeśli nie wiecie, jakiej reakcji otocze-nia możecie się spodziewać, poczekajcie z informowaniem bliskich o dziecku. W ludziach, którzy dowiadują się o ciąży dzieje się coś takiego, co każe im udzielać rad i wskazówek. Powiększenie rodziny zwykle budzi dużo emocji. Na razie dobrze byłoby, gdybyście mogli zająć się własnymi emocjami, a nie dziadków i babć.

Tydzień 3

Tydzień 4

Tydzień 5

8



Możesz już dość wyraźnie czuć, że w twoim ciele zachodzą zmiany. Piersi mogły nieco urosnąć, stały się tkliwe i wrażli-we. Częściej niż zwykle masz potrzebę oddania moczu. Możesz odczuwać mdłości, nie tylko o poranku. Wiele kobiet w pierwszym trymestrze wymiotuje, niektóre kilka razy dziennie. Ale torsje mogą cię też ominąć – i to wcale nie znaczy, że ciąża przebiega nietypowo.Z początkiem ciąży często kojarzone są zachcianki na różne pokarmy. Rzeczywiście wiele kobiet ma ochotę na wyra-ziste i dość skrajne smaki – np. ogórki kiszone na zmianę z lodami. W granicach rozsądku możesz zaspokajać apetyt, ale pamiętaj, że jeśli zjesz za dużo będziesz się źle czuć. Nie tłumacz się ciążą z łakomstwa.

W początkach ciąży wiele kobiet nie ma chęci ani energii, by myśleć o seksie. To wina kiepskiego samopoczucia i huśtawki hormonalnej. Dobrze byłoby spokojnie poroz-mawiać o tym z partnerem. A także na inne sposoby dawać mu odczuć, że nadal jest ważny i bliski. Możesz mieć wrażenie, że rozwijające się w tobie dziecko odebrało ci całą energię. Chcesz tylko spać, w dzień i w nocy. Taka senność i spowolnienie tempa to naturalny objaw w pierwszym trymestrze ciąży. Najlepiej byłoby mu po prostu ulec i wypoczywać, ile się da. Ale jak to pogodzić z pracą zawodową? Szczególnie, jeśli twoi przełożeni i współpracownicy jeszcze nie wiedzą o ciąży? Zastanów się, czy nie możesz teraz wziąć choćby części urlopu wy-poczynkowego. Nie planuj podróży i atrakcji, tylko po prostu dobrze się wyśpij. Niebawem osłabienie minie i poczujesz przypływ energii, jeszcze wrócisz do aktywności.

Tydzień 6

Tydzień 7

W ciąży możesz Wziąć zWolnienie lekarskie.

ale jeśli dobrze się czujesz, nie przeryWaj

pracy bez poWodu. ciąża nie odbiera ci

kompetencji, a dla pracodaWcy to istotny

sygnał, że poWażnie traktujesz sWoje zadania.

9



Być może martwisz się tym, że nie wiedząc jeszcze o ciąży, wypiłaś drinka, zapaliłaś papierosa czy przyjmowałaś leki. Faktycznie ciąża jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do picia alkoholu i palenia papierosów. Od momentu, gdy wiesz o dziecku przez cały czas oczekiwania nie sięgaj nawet po odrobinę wina czy piwa, nie mówiąc o mocniej- szych trunkach. Odstaw papierosy i unikaj dymu papiero-sowego. Jeśli musisz wziąć lek, wcześniej skonsultuj się z lekarzem i ustal, czy jest on bezpieczny dla dziecka. Ale nie stresuj się niepotrzebnie tym, co było i czego już nie zmienisz. Większość ciąż nie jest planowana i wiele matek w pierwszych dniach po zapłodnieniu nie prowadziła jeszcze zdrowego stylu życia, a ich dzieci są zdrowe. Jeśli masz jakieś obawy, porozmawiaj z położną lub lekarzem.

Nieświadome zaniedbania

W czasie ciąży nie należy przesadzać z kofeiną. Ale nie tylko kawa jest jej źródłem. Równie pobudzające działanie ma mocna herbata, kakao, czekolada, cola. Nie chodzi więc o to, by wyrzec się akurat kawy (a pojadać czekoladę). 1-2 filiżanki łagodnej kawy z mlekiem nie powinny zaszkodzić, jeśli nie masz tendencji do podwyższonego ciśnienia krwi.

Czy wolnopić kawę?

10



Kiedy chcesz powiedzieć o ciąży w pracy? Jeżeli jesteś zatrudniona na umowę stałą albo na czas potrzebny do wykonania konkretnego zadania lub na okres próbny dłuższy niż 1 miesiąc i okres ten kończy się po trzecim trymestrze – pracodawca musi przedłużyć umowę o pracę do dnia porodu. Ciąża więc chroni cię przed zwolnieniem, za wyjątkiem sytuacji, gdy chodzi o zwolnienie z winy pracownicy lub gdy ciężarna jest zatrudniona na miesięczny lub krótszy okres próbny. Przysługują ci także inne przywileje. Bez twojej zgody pracodawca nie może wysłać cię w delegację ani nakazać pracy w systemie przerywanego czasu pracy. Jeśli pracujesz przy komputerze, nie możesz przy nim spędzić więcej niż 8 godzin dziennie, a tak właściwie 6 godzin i 40 minut, bo po każdych 50 minutach pracy masz prawo do 10-minutowej przerwy. Jeśli twoja praca wymaga stania, możesz stać najwyżej 3 godziny dziennie, ale tylko 15 minut na raz i potem przez 15 minut odpoczywasz. Zastanów się, jak przedstawić przełożonemu wiadomość o ciąży. Może chcesz jeszcze poczekać z informacją? A może masz przyjaznego szefa, który zrozumie, że teraz gorzej się czujesz i pozwoli częściowo pracować z domu?

Tydzień 8

Część kobiet w pierwszym trymestrze odczuwa lekkie ciągnięcie i niewielkie dolegliwości bólowe w podbrzuszu, trochę przypominające te przy miesiączce. To normalne objawy zmian, jakie zachodzą w tkankach podbrzusza, które szykuje się do rozciągania i powiększania. Dopóki dolegliwości nie są nasilone i nie towarzyszy im krwawie-nie, nie ma się czym niepokoić. Niewielkie plamienie też nie musi oznaczać dramatu, ale trzeba iść do lekarza.

Bólepodbrzusza

11



Pierwszy trymestr ciąży to taki czas, gdy wskazana jest większa ostrożność, jeśli chodzi o stosowanie niektórych leków, kosmetyków, zabiegów upiększających. Tak naprawdę w wielu przypadkach brak jest twardych danych, że coś szkodzi w czasie ciąży – po prostu nikt nie wykonuje badań na ciężarnych, bo byłoby to wysoce nieetyczne. Wnioskuje się raczej na podstawie obserwacji. Wiadomo z całą pewnością, że nie wolno w ciąży stosować produktów z retinolem (np. leków stosowanych w terapii trądziku). Niewskazane są wszelkie inwazyjne zabiegi upiększające, stosowanie silnie działających pilingów, kwasów, opalanie, przegrzewanie (np. w saunie). Co do stosowania farb do włosów zdania są podzielone, na pewno można stosować łagodne farby na bazie ziół i olejków, z tym że mogą one w ciąży dać inny kolor niż dotychczas (pod wpływem hormonów).Pewnie słyszałaś, że w ciąży trzeba się zdrowo odżywiać. Może nie tyle: trzeba, co bardzo warto. Wartościowa, urozmaicona, lekkostrawna dieta to inwestycja w zdrowie mamy i dziecka. To nie znaczy, że trzeba kupować drogie i wymyślne produkty. Z rodzimych warzyw, owoców, kasz, jaj – da się zrobić wspaniałe domowe dania. Nieco więcej warto wydać na mięso z ekologicznych hodowli i tłuste morskie ryby z czystych naturalnych ło-wisk. Ryby są źródłem cennych dla rozwoju płodu kwasów tłuszczowych i witaminy D, odpowiedzialnej za przyswa-janie wapnia. Warto pamiętać, że rozwijające się dziecko potrzebuje wapnia do kształtowania kośćca. Jeśli mama nie dostarcza go wraz z dietą, płód „podkrada” rezerwy zgromadzone w kościach i zębach mamy.

Tydzień 9

kobieta W ciąży poWinna jadać tłuste morskie

ryby (łosoś, halibut, makrela) przynajmniej

2 razy W tygodniu. zalecana jest także

suplementacja kWasami omega 3 W daWce

200 mg, a przy małym spożyciu ryb – 400-600 mg.

12



W ciąży nie należy jeść potraw z surowego mięsa (tatar, krwiste steki, carpaccio), surowych ryb i owoców morza (sushi), surowych jaj (serniki na zimno, domowy majonez, kogel mogel, niektóre kremy), niepasteryzowa- nego mleka (np. sery pleśniowe, mleko prosto od krowy). Nie ma natomiast potrzeby ograniczania w diecie potraw, które znane są ze swoich właściwości alergizujących (cytrusy, orzechy, miód, nabiał). Taka dieta eliminacyjna „na wszelki wypadek” nie jest wskazana ani w ciąży, ani podczas karmienia. Na pewno warto ograniczyć potrawy mocno przetworzone, pełne chemicznych dodatków (barwników, konserwantów, wzmacniaczy smaku). Warto unikać nadmiaru soli, bo podnosi ciśnienie (co w ciąży jest niewskazane) i sprzyja obrzękom.

Potrawyniewskazane

Są sposoby, by ciążowe mdłości nieco złagodzić. Przede wszystkim staraj się nie dopuścić do tego, by bardzo zgłodnieć. Jedz częściej, ale niewielkie posiłki. Noś przy sobie lekkie, zdrowe przekąski – chrupkie pieczy-wo, pestki dyni, orzechy, owoce, herbatniki, sucharki. Rano nie wstawaj z łóżka, zanim nie przekąsisz czegoś lekkiego, najlepiej suchego (grzanka, herbatnik, wafel zbożowy). Często popijaj małymi łykami chłodną wodę. Możesz pić napar ze świeżego imbiru (np. z dodatkiem cytryny i odrobiny miodu). Unikaj jeżdżenia w zatłoczonych autobusach, przebywania w dusznych pomieszczeniach. Dużo wypoczywaj.Jeśli nudności bardzo ci dokuczają, jeśli często wymio- tujesz i tracisz na wadze, porozmawiaj z lekarzem lub położną.

Sposobyna mdłości

Więcej na

http://www.gdzierodzic.info/artykul/47




13



Według Standardów Opieki Okołoporodowej, które obo- wiązują do końca 2018 roku, pierwsza wizyta u specjalisty (położnej lub lekarza) powinna nastąpić w okolicach 10. tygodnia. Wybierając specjalistę, który będzie prowadził ciążę, zwróć-cie uwagę na kilka spraw. To powinien być nie tylko dobry fachowiec, ale też życzliwy i wspierający człowiek. Choć popularnością cieszą się utytułowani lekarze, czasem lepiej jest wybrać kogoś, kto jest dostępny, odpowiada na telefony, przyjmuje w dogodnych porach, ma dla pacjentów czas. Jeśli decydujesz się na prywatne wizyty, istotna jest ich cena. Przynajmniej raz w miesiącu będziesz odwiedzać lekarza, do tego dojdą koszty badań diagnostycznych. Dostaniesz skierowania na badanie krwi i moczu oraz na pierwsze USG (wykonywane sondą dopochwową).

Jeśli badania zlecone ci przez lekarza można wykonać jedynie w godzinach twojej pracy, pracodawca musi udzielić ci wolnego na czas ich wykonania. To gwarantuje ci Kodeks Pracy. Warto o tym wiedzieć. O ile na USG można umówić się o różnych porach, o tyle np. badania krwi trzeba wykonać rano, na czczo.

Wolne na badania

Tydzień 10

Gdy boisz się, że nie poradzisz sobie w roli mamy albo taty, spróbuj powiedzieć sobie: ok, to są tylko moje myśli. To jest mój lęk, który pojawia się w głowie. Mój lęk nie jest niczym strasznym. Mogę go zaakceptować. Nie muszę z nim walczyć. Mogę spróbować go zrozumieć. To, że się boję albo złoszczę, buntuję, smucę – nie oznacza, że będę złym rodzicem. Każdy rodzic czasem złości się, smuci, boi i buntuje. To normalne.

Trudne emocje

Kalendarz badańkontrolnych

znajdziesz na



14



Pierwszy trymestr może być dla kobiety bardzo męczący. Na szczęście większość dolegliwości mija pierwszych 12 tygodniach. To już naprawdę niedługo. Poczujesz przypływ sił i odzyskasz wigor. Możesz czuć huśtawkę emocji. Raz cieszyć się z powodu ciąży, raz zamartwiać o zdrowie dziecka i waszą przyszłość. Każda większa zmiana może budzić niepokój. Ważne, by móc o swoich uczuciach szczerze z kimś porozmawiać. Nie tylko z partnerem. Dobrze jest móc czasem zwierzyć się np. przyjaciółce, rodzicom. A jeśli trudno znaleźć kogoś wspierającego wśród znajomych czy krewnych lub gdy męczą cię silne obawy, bezsenność, stres – udać się do psychologa. Trudne emocje łatwiej oswoić, gdy ma się wsparcie.

Na razie nie potrzebujesz większej dawki kalorii. Twoja waga może stać w miejscu. Brzucha jeszcze nie widać, choć na skutek nieco wolniejszej pracy jelit w talii może przybyć nieco obwodu. Z pewnością powiększył się biust. Pora dobrać wygodny biustonosz, który będzie dobrze obejmował piersi i podtrzymywał je, przeciwdziałając rozciąganiu skóry. Miseczki powinny być na tyle obszerne, by biust „nie wylewał się” – także podczas pochylania.Jeszcze nie pora na ciążowe ubrania, ale w zwykłych ciuchach może ci być niewygodnie. Zrezygnuj z obcisłych spodni, szczególnie krępujących ruchy dżinsów. Uciskają podbrzusze i utrudniają dopływ powietrza do okolic intymnych (a to sprzyja infekcjom pochwy, na które teraz jesteś bardziej podatna). W tym okresie ciąży dobrze sprawdzają się fasony oversize, legginsy noszone z tunikami lub koszulowymi bluzkami, spódnice na gumkę. Jeśli wolisz na razie nie podkreślać faktu, że spodziewasz się dziecka, w zamaskowaniu zmian w sylwetce pomogą ci dodatki – barwny szal czy torba w rozmiarze XXL.

Tydzień 12

Tydzień 11

15



Dużo emocji przyszłych mam wywołuje hasło „toksoplaz-moza”. Zakażenie powodującym ją pierwotniakiem w pierwszym trymestrze ciąży jest groźne dla płodu. Dlatego na początku ciąży rutynowo wykonuje się testy z krwi oznaczające poziom przeciwciał. Trzeba jednak spokojnie podchodzić do ich wyników. Otóż blisko połowa ludzi przeszła w swoim życiu (zwykle bezobjawowo) toksoplazmozę. Takie osoby są na nią odporne. O odpor-ności na toksoplazmozę świadczą przeciwciała IgG. Jeśli kobieta je ma – to dobrze. Jeśli ich nie ma, nie należy panikować. W drugim i trzecim trymestrze trzeba będzie jeszcze raz zrobić badanie i sprawdzić, czy nie pojawiły się przeciwciała IgM, które świadczą o świeżym zakażeniu i trwającej chorobie. Ponieważ kwestia odporności na toksoplazmozę i ryzyka dla płodu jest złożona, najlepiej wyniki badań omówić po prostu z lekarzem.By uniknąć zakażenia pierwotniakiem, należy: dokładnie myć warzywa i owoce przed spożyciem, unikać bezpośredniego kontaktu z kocimi odchodami, nie pozwalać kotu lizać się po twarzy. Ryzykowny jest także kontakt z ziemią z ogródka, dlatego do prac ogrodniczych trzeba wkładać rękawiczki. I dbać o higienę – częste mycie rąk.

Wynikibadań na

toksoplazmozę

Tydzień 13 Kończy się pierwszy trymestr ciąży. Za tobą ważny etap. Dziecko ma co prawda na razie wielkość mandarynki, ale jego organy wewnętrzne zostały wykształcone. Teraz będzie rosnąć i dojrzewać, jego zmysły i układ nerwowy będą się rozwijać. Na pierwszym USG (wykonywanym między 11. a 14. tygodniem ciąży) zobaczysz małego człowieczka z dużą głową i śmiesznymi łapkami. To wzruszający widok, warto by oboje rodzice go doświad- czyli. Lekarz podczas badania oceni wiek i rozwój ciąży, sprawdzi tzw. przezierność karkową

16



(pomaga określić ryzyko wad wrodzonych). Porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, czy w waszym przypadku celowe jest wykonywanie dodatkowych nieinwazyjnych badań prenatalnych z krwi (np. test PAPP-A, test potrójny), ewentualnie badań inwazyjnych (m.in. biopsja kosmówki, amniopunkcja, kordocenteza). Jeśli są wskazania do diagnostyki (np. wiek matki powyżej 35 lat, wady genetyczne w rodzinie), lekarz ustali kolejność badań (poszczególne testy robi się w różnych przedziałach czasu, stopniowo wyklucza się zagrożenia tak, by jak naj-mniej narażać kobietę i dziecko na inwazyjne zabiegi).

W czasie ciąży wykonuje się szereg badań, które służą temu, by w porę wychwycić nieprawidłowości, takie jak anemia czy cukrzyca ciężarnych u mamy. Kontroluje się wagę, ciśnienie i parametry krwi, analizuje próbki moczu, by wykluczyć nieprawidłowości i stany zapalne. W czasie ciąży wykonuje się także badania USG – między 11. a 14. tygodniem, między 21. a 26. tygodniem (tzw. połówkowe) i między 27. a 32. tygodniem. Jeśli ciąża trwa dłużej niż 40 tygodni przeprowadza się jeszcze dodatkowe badanie „po terminie”. USG pozwala ocenić wiek i rozwój płodu oraz jego warunki w jamie macicy (np. umiejscowienie łożyska, ilość płynu owodniowego itd.), funkcjonowanie narządów wewnętrznych. Ostatnie przed porodem USG pomaga przygotować się do rozwiązania (sprawdza się ułożenie dziecka w macicy). Te wszystkie badania dają rodzicom i lekarzom wiedzę potrzebną, by pomóc dziecku zdrowo przyjść na świat.Badania prenatalne wykrywające wady wrodzone mogą posłużyć do tego samego. W rzadkich przypadkach wady są tak poważne, że rodzice mogą rozważać terminację ciąży. Ale wykonywanie badań prenatalnych nie oznacza, że zakłada się najgorsze. Są rodzice, którzy potrzebują wiedzy i świadomości, z czym mogą się w przyszłości mierzyć albo chcą zapewnić dziecku jak najlepszą opieką medyczną.

Czy wartosię badać?

17

Kalendarz ciąży - drugi trymestr


To dobry czas na aktywność fizyczną. Ruch usprawnia układ krążenia, poprawia oddychanie i przemianę materii, stymuluje wydalanie toksyn i pozytywnie wpływa na na-strój. Ćwiczenia są także okazją do wsłuchania się w siebie, nauki rozluźniania się. Jeśli ciąża przebiega bez problemów, możesz nie tylko spacerować, ale pływać, praktykować jogę, łagodny fitness. Bardzo dobrym pomysłem jest zapisanie się na ćwiczenia dedykowane przyszłym mamom – trening pozwala wzmocnić i rozciągnąć ciało przed porodem, łagodzi ból pleców, zajęcia są też okazją do porozmawiania z innymi kobietami w ciąży.

Zaczyna się drugi trymestr. Właściwie jego granice są lekko umowne. Skoro ciąża trwa 40 tygodni, trudno ją podzielić na 9 miesięcy kalendarzowych, stąd trzy środkowe miesiące są nieco przesunięte. Wiele kobiet wyraźnie odczuwa różnicę między pierwszym, a drugim trymestrem. Nagle, jak ręką odjął, mijają mdłości, napięcie i ból piersi, rozdrażnienie, senność i huśtawka nastrojów. Mama czuje się lepiej, ma więcej sił i większą dozę optymizmu. Może pojawić się duża wrażliwość zmysłowa i ochota na seks. Kobiety, które wcześniej miały problemy z osiągnięciem orgazmu, często właśnie teraz przeżywają go po raz pierwszy. W ciąży ich seksualność rozkwita, wzrasta poczucie własnej wartości. Przestają się wstydzić swojego ciała. Drugi trymestr to zwykle najlepszy etap ciąży.

Drugi trymestr

Przypływenergii

Aktywnośćfizyczna

18



Twój brzuch może już się nieco zaokrąglać. Na razie postronny obserwator jeszcze nie zauważy ciąży, chyba że z natury jesteś bardzo szczupła albo to twoje kolejne dziecko – wtedy wypukłość pod pępkiem szybciej się uwidacznia. Pora zacząć stosować kosmetyki zapobiegające rozstępom. Wkrótce ciała zacznie przybywać, a skóra będzie narażona na rozciąganie i napinanie. By nie doszło do mikropęknięć, które naznaczą naskórek bordowymi liniami, dwa razy dziennie, po prysznicu, wcieraj w okolice brzucha, poślad-ków, bioder, ud i piersi nawilżający balsam lub oliwkę. Są specjalne linie kosmetyków przeznaczone dla mam. Możesz też używać olejków przeciw rozstępom albo dziecięcej oliwki czy oliwy extra vergine na skórę lekko wilgotną po kąpieli. Smarowanie trzeba regularnie powtarzać do końca ciąży i kontynuować w pierwszym okresie po porodzie, gdy ciało wraca do dawnego kształtu. W ciąży i okresie karmienia nie stosuj preparatów z dodatkiem kofeiny. Jeśli mimo codziennej pielęgnacji rozstępysię pojawią, po zakończeniu karmienia możesz zwalczać je specjalnymi zabiegami dermokosmetycznymi.

Tydzień 14

jeśli trudno Wam Wybrać imię dla dziecka,

nie martWcie się. Wielu rodzicóW i tak zmienia

Wcześniej Wybrane imiona, gdy dziecko

przychodzi już na śWiat.

O zabiegach kosmetycznych

w ciąży przeczytaj na



19



Być może rodzina i znajomi wiedzą już o dziecku. To może zaskoczyć, ale wielu ludzi bez skrępowania będzie cię wypytywać o dość intymne szczegóły (termin i wasze plany związane z porodem, płeć dziecka, wybór imienia, twoje samopoczucie, udział partnera w przygotowaniach), komentować, doradzać, a także… dotykać twojego brzucha. To dość niepojęte, ale kobieta w ciąży czasem wydaje się otoczeniu kimś pozbawionym podmiotowości, jakby „własnością plemienia”.Niektórym masz ochotę pozwolić na intymne rozmowy i gesty, innym nie. To twoje prawo, broń go. Jeśli jesteś osobą pewną siebie i asertywną, przygotuj sobie grzeczną odpowiedź na takie sytuacje. Może jednak nie lubisz takich konfrontacji i kosztują cię one sporo nerwów? W takiej sytuacji też da się znaleźć jakieś wyjście. Nikt nie obrazi się, jeśli zasłonisz się tajemnicą, zręcznie zmienisz temat albo zrobisz unik. Teraz najważniejsze jest to, żebyś czuła się spokojna. Nie musisz ani nikogo wychowywać, ani też nikomu ulegać. Po prostu dbaj o swoje granice.

Tydzień 15

20



Część rodziców w naturalny sposób zaczyna mówić do dziecka w brzuchu mamy. Innym wydaje się do dziwne i sztuczne. To wcale nie znaczy, że nie troszczą się o dziecko albo nie potrafią z nim nawiązać więzi. Ludzie umieją wyrażać emocje na różny sposób – przez słowa, dotyk, spojrzenie, troskę, wspólnie spędzany czas, bliskość. Znajdziecie swój własny język z dzieckiem, a ono będzie umiało go zrozumieć.

Wasze dziecko zaczyna słyszeć! Choć schowane jest w głębi brzucha, poprzez jego powłoki i płyn owodniowy dochodzą do malca nieco wytłumione dźwięki. Możecie do niego mówić, puszczać mu ulubioną muzykę, oswajać ze szczeka-niem psa czy mruczeniem kota. Dzieci po porodzie reagują na dźwięki znane z czasu ciąży i kojarzą je z emocjami, jakie wywoływały w mamie. Jeśli głos taty sprawiał, że mama się rozluźniała i poddawała wpływowi hormonów szczęścia – dziecko przyzwyczai się do takiej reakcji na jego dźwięk. Jeśli głos szefa czy teściowej powodował u kobiety w ciąży napięcie i wydzielanie hormonów stresu, malec to także może przejąć od mamy.

Tydzień 16

Rozmowy z brzuchem

Więcej na






21



W ciąży większość rodziców może czerpać radość z seksu. Podczas rozmowy z lekarzem warto się upewnić, czy nie ma przeciwwskazań do penetracji (powstrzymanie się od seksu bywa konieczne przy ciąży powikłanej i zagrożonej). Drugi trymestr to dobry czas na zbliżenia, bo brzuch jeszcze nie przeszkadza w wyborze pozycji. Nie obawiajcie się, że dziecko coś poczuje, że będzie „świadkiem” czegoś, co chcecie przeżywać tylko we dwoje. Jest chronione workiem i płynem owodniowym, od strony szyjki macicy barierę stanowi solidny czop śluzowy. Przy orgazmie może czuć jedynie lekkie bujanie związane ze skurczami macicy.

Myśląc o porodzie możecie zastanawiać się, czy w sali porodowej powinien być obecny tata dziecka. Czy poród nie zmieni waszej relacji, w sposób, którego nie chcecie. Cóż - każdy związek dwojga ludzi jest inny. Partnerzy okazują sobie miłość i bliskość na różne sposoby. Jeśli zastanawiacie się, czy wspólny poród będzie dla was dobrym przeżyciem, dajcie sobie czas na przemyślenia i przyzwolenie na to, by jeszcze zmienić zdanie. Pamiętajcie, że poród to nie jest sprawdzian dla siły uczuć. Być może tobie łatwiej będzie rodzić z przyjaciółką, siostrą albo doulą. Partner może być z tobą przez część porodu, a podczas fazy parcia – wyjść i być blisko. Wybierzcie opcję, która jest dobra właśnie dla was.

Tydzień 17

móWi się, że najlepsze co ojciec może zrobić

dla dziecka, to kochać i Wspierać jego matkę.

W ciąży to z peWnością praWda.

Tata przy porodzie

Więcej o seksie w ciąży na



22



Doula (czyt. dula, z greckiego kobieta, która służy) to osoba, która ma rzetelną wiedzę z zakresu ciąży, porodu i połogu i w profesjonalny sposób wspiera fizycznie oraz emocjonal-nie parę w początku rodzicielstwa. Doula nie jest położną i nie próbuje jej zastąpić. Zna metody niefarmakologiczne-go łagodzenia bólu, ale nie podejmuje decyzji medycznych. Jednak jej obecność ma duży wpływ na przebieg porodu. Badania wykazują, że dzięki obecności douli skraca się czas porodu i zmniejsza się ryzyko porodu zabiegowego czy ce- sarskiego cięcia; rodząca lepiej radzi sobie ze skurczami i ma mniejszą potrzebę sięgnięcia po środki przeciw-bólowe. Rzadziej też występują problemy z karmieniem piersią. Listę polskich doul znajdziesz na www.doula.org.pl

Kim jest doula?

Osobom przyzwyczajonym do tego, że sprawnie zarządzają swoim życiem i ciałem, ciąża może się wydawać trudnym okresem. Organizm, który wcześniej łatwo było trzymać w dobrej kondycji teraz zaskakuje. Trzeba częściej chodzić do toalety, puchną stopy i palce, pojawia się zadyszka, nie sposób samodzielnie zasznurować butów. Ciąża nie trwa wiecznie. Za kilkanaście tygodni minie, a ciało powoli będzie wracać do dawnej postaci. Tuż po porodzie będzie można zacząć pracować nad jego lepszą kondycją poprzez ćwiczenia mięśni dna miednicy. Warto wiedzieć i pamiętać, że pierwszy okres macierzyń- stwa to też będzie czas, gdy nie nad wszystkim kobieta panuje, gdy czasem tęskni za tym, kim była dawniej. Ale te trudne chwile mijają. Ważne, by mówić o swoich emocjach, rozmawiać z partnerem o potrzebach. Teraz właśnie on ma do odegrania bardzo ważną rolę – kojenia lęków, wspierania, okazywania miłości.

W nie swoim ciele

23



Ciążowe hormony wpływają na pracę układu krwionośne-go. Drobne naczynka stają się kruche, duże żyły – bardziej narażone na żylaki. Na twarzy i nogach u wielu przyszłych mam pojawiają się czerwone „pajączki”. Warto stosować kosmetyki do cery naczynkowej. W porozumieniu z leka-rzem można sięgnąć po preparat doustny, który wzmacnia ściany naczyń (dopuszczony do stosowania w okresie ciąży). Żylaki to sprawa nie tylko nóg, ale także okolic intymnych – odbytu i sromu. Jeśli masz hemoroidy, staraj się dbać o regularne wypróżnienia. Do diety wprowadź warzywa i owoce bogate w błonnik (ale nie banany i tarte jabłka ani gotowane marchewki), jedz pełnoziarniste produkty zbożowe, pij więcej wody. Staraj się zachować aktywność – spacerować, praktykować jogę, pływać. W ciąży jelita pracują wolniej, a powiększająca się macica dodatkowo je uciska, stąd skłonności do zaparć, które nasilają problem hemoroidów. Poproś lekarza albo farmaceutę o dobranie dla ciebie odpowiedniego preparatu łagodzącego dolegliwości okolic odbytu.Żylaki mogą się pokazać także na wargach sromowych. Zwykle znikają samoistnie po porodzie. Drobne naczynka krwionośne są teraz bardziej kruche, a tkanki mocniej ukrwione. Przez to możesz mieć częstsze krwawienia z nosa, a po szczotkowaniu zębów zauważyć krew na szczoteczce – dziąsła są rozpulchnione i wrażliwe.

Tydzień 18

bądź pod stałą opieką stomatologa. stany

zapalne dziąseł i próchnica zębóW mogą być

zagrożeniem dla ciąży.

24



Możesz już odczuwać ruchy dziecka. Bardzo szczupłe kobie-ty i te, które uważnie wsłuchują się w swoje ciało odczu-wają je wcześniej, nawet w 14-16 tygodniu. Nieco pulch-niejsze panie rozpoznają pierwsze ruchy później. Właściwie łatwo te pierwsze sygnały od dziecka przegapić. Mogą przypominać delikatne łaskotanie, bulgotanie, muśnięcia. Coś jakby dotyk skrzydełek motyla albo muśnięcie rybiego pyszczka w podbrzuszu. Dopiero po kilku tygodniach ruchy przybierają na sile i stają się najpierw delikatnymi kuksańcami, a z czasem – solidnymi kopniakami. Pod koniec ciąży brzuch może niemal falować i zmieniać kształty pod wpływem dziecięcej „gimnastyki”.

Twoje dzienne zapotrzebowanie na kalorie jest nieco większe niż przed ciążą – wzrosło o 400-500 kcal. To nie znaczy, że możesz sobie pozwolić na tabliczkę czekolady. Dostarczaj tej porcji energii w postaci pysznej świeżej sałatki z jajkiem na twardo, kanapki z razowego chleba z pieczonym mięsem, ryby z warzywami, koktajlu mlecznego. W każdym z dużych posiłków jedz coś, co jest dobrym źródłem białka.W ciąży nie możesz jeść za dwoje, ale dla dwojga. Trzymaj się piramidy zdrowego żywienia i nie folguj zanadto apetytowi. Twoja waga w czasie całej ciąży nie powinnawzrosnąć więcej niż 13 kg (jeśli przed ciążą miałaś prawidłowe BMI). Jeśli już wcześniej miałaś nadwagę lub otyłość, ciąża nie powinna przysporzyć ci więcej niż 10 kg.

Tydzień 19

Tydzień 20


25



Czeka cię USG połówkowe. Jeśli masz wybór, poszukaj doświadczonego lekarza, który pracuje na dobrym ultrasonografie. Przy czym umiejętności, wiedza i intuicja lekarza są tu kluczowe. Niektóre gabinety oferują USG 4D. Do celów diagnostycznych nie jest ono bardziej przydatne niż 3D. Różnica polega na tym, że z 4D można uzyskać wyraźniejszy obraz twarzy dziecka. Pod warunkiem, że maluch będzie chciał pokazać buzię i nie zasłoni jej rączkami. Podczas połówkowego USG zwykle udaje się dość dobrze rozpoznać płeć dziecka (choć bywa, że mały człowiek tak się ułoży, że nie udaje się dojrzeć odpowied-nich partii ciała). Pamiętajcie, że obraz USG bywa złudny i nie może dać 100 procentowej gwarancji, że to syn albo córka.

W twoim organizmie znacznie zwiększyła się objętość krwi. Organizm musi jej wyprodukować więcej, potrzebuje więc żelaza. To ten pierwiastek jest konieczny do powstania hemoglobiny, odpowiadającej za transport tlenu. Jeśli żelaza w diecie jest za mało, kobiecie grozi anemia. Najlepszym źródłem dobrze przyswajanego żelaza jest mięso, żółtko jaja, ryby. Bardzo bogata w ten składnik jest wątroba, ale lepiej nie jeść jej zbyt często, m.in. dlatego, że gromadzi w sobie zanieczyszczenia. Przez ciążę zdrowo może przejść także mama-wegetarian- ka. Jednak powinna mieć bardzo dobrze zbilansowaną dietę, głównie pod kątem żelaza, białka, witamin z grupy B i kwasów omega 3. Lekarz może zalecić suplementację.

Tydzień 21

Żelazo w diecie

26



Część kobiet czuje się dobrze w coraz okrąglejszym ciele. Inne mają wrażenie, że ciąża odbiera im atrakcyjność. Złoszczą się albo czują smutek, że ciało wymyka się spod kontroli. Jeśli kobieta wcześniej bardzo pilnowała wagi i zawsze starała się idealnie wyglądać, teraz może czuć, że zachodzące zmiany jej zagrażają. Rzeczywiście w czasie ciąży rośnie brzuch i powiększają piersi. W biodrach i pupie gromadzi się tkanka tłuszczowa – to zapasy na okres karmienia. Brodawki piersi i wargi sromowe ciemnieją. Na dekolcie i piersiach widać błękitną siateczkę naczyń krwionośnych. Między pępkiem a spoje- niem łonowym na skórze może uwidocznić się ciemniejsza linia. Kobieta w ciąży wygląda inaczej. Zdaniem wielu mężczyzn wyjątkowo seksownie. Estrogeny krążące w krwiobiegu sprawiają, że cera staje się promienna, włosy gęste i lśniące. Zadbana, dobrze uczesana, umalowana i ubrana kobieta w ciąży może wywierać olśniewające wrażenie. Angelina Jolie czy Cate Blanchet w ciążowych sukienkach na czerwonym dywanie to ikony kobiecości. Ale nawet one potrzebowały trochę przygotowań i kosmetyków, by osiągnąć taki efekt. Jeśli czujesz się ociężała i nieatrakcyjna, wykonaj pewien wysiłek: zmień fryzurę, pójdź do kosmetyczki, pomaluj paznokcie, zrób makijaż.

Tydzień 22

27



Twoje piersi już od miesiąca wprawiają się w produkcji pokarmu dla dziecka. Produkują siarę, substancję niezwykle cenną, bogatą w przeciwciała. Jeśli zauważysz na brodaw-kach piersi pojedyncze krople żółtawego, półprzejrzystego płynu, to jest to właśnie siara. Jeśli nic nie możesz dostrzec, nie martw się, laktacja już się rozkręca.Możesz spotkać się z namowami, by „przygotować” piersi do karmienia, by je „zahartować”. Nie słuchaj tego. Szorowanie brodawek szorstką rękawicą, smarowanie spirytusem i inne tego typu zabiegi nie pomogą, a mogą naprawdę zaszkodzić. Naskórek brodawek jest delikatny, łatwo go przesuszyć, sprawić, że zacznie pękać. Kobiece ciało wie, jak urodzić i wie, jak wykarmić. Czytaj o zaletach i fizjologii karmienia piersią, zgłoś się na warsztaty prowa- dzone przez promotorki karmienia piersią, rozmawiaj z kobietami, które z powodzeniem karmiły swoje dzieci. Dla dobrej laktacji potrzebujesz przede wszystkim wiary we własne siły, wiedzy i wsparcia otoczenia.

Między 24. a 27. tygodniem ciąży czeka cię test obciążenia 50 g glukozy. Podczas badania najpierw pobiera się krew, potem kobieta wypija roztwór 50 g glukozy (upiornie słodki, można wkropić nieco cytryny), a po godzinie nastę- puje ponowne pobranie próbki krwi. Wynik poniżej 140 mg% glukozy w surowicy krwi jest prawidłowy. Jeśli norma jest nieznacznie przekroczona, należy wykonać test obciążenia 75 g glukozy. Jeśli drugi test wypadnie pomyślnie, badanie dla pewności powtarza się jeszcze w trzecim trymestrze (32. tydzień). Powtórne przekroczenie normy przy teście obciążenia 75 g glukozy oznacza cukrzycę ciężarnych. To nie znaczy, że kobieta po ciąży będzie chora na cukrzycę (choć w przyszłości może być na nią narażona). Jednak w czasie ciąży musi być pod kontrolą diabetologa, stosować odpowiednią dietę i kontrolować poziom glukozy we krwi.

Tydzień 23

Tydzień 24

28



Poszukaj informacji o dobrych szkołach rodzenia w twojej okolicy. Naprawdę warto wziąć udział w takich zajęciach. Z różnych względów. To dobra okazja, by pogłębić wiedzę, poznać położne, doradczynie laktacyjne, psychologów. Jest przestrzeń na zadawanie pytań, rozmowę (na forum lub w cztery oczy). Można poznać innych rodziców, przeży-wających podobne do waszych rozterki. W szkole rodzenia dowiecie się, jak przygotować się do porodu, jak rozpoznać jego pierwsze oznaki, kiedy jechać do szpitala, jak zacho-wać się na izbie przyjęć, co was może czekać na bloku porodowym i w oddziale po porodzie. Część zajęć poświęcona jest opiece nad noworodkiem. Być może czujesz, że wszystko, co obejmuje program szkoły rodzenia to wiedza, którą możesz pozyskać z książek czy czasopism. Na pewno warto je czytać. Ale zajęcia dają możliwość rozmowy i poczucie, że inni przechodzą przez to samo. Jeśli ty albo tata dziecka nie rwiecie się do czytania książek dla rodziców, szkoła rodzenia może być dla was głównym źródłem wiedzy.Jeśli przez ciążę przechodzisz bez partnera, do szkoły rodzenia możesz chodzić z kimś bliskim, kto być może będzie przy porodzie. Dobrze mieć drugą bliską osobę do ćwiczeń w czasie zajęć. Poza tym, co dwie głowy to nie jedna – warto mieć obok kogoś, kto też słucha i zapamiętuje ważne informacje. Potem można je przedyskutować i powtórzyć.

rozmiar biustu nie ma WpłyWu na to,

czy uda ci się karmić piersią. Przy Płaskich

a nawet wklęsłych brodawkach także

możliWe jest karmienie naturalne.

Tydzień 25

więcej o szkole rodzenia na

https://www.philips.pl/c-p/SCF152_01/avent-pielegnacja-piersi-niplette

https://www.philips.pl/c-p/SCF152_01/avent-pielegnacja-piersi-niplette



29



Końcówka drugiego trymestru to dobry moment, by pomyśleć o wyprawce dla noworodka i jego mamy (listę potrzebnych rzeczy znajdziesz na naszej stronie). Zanim zaczniecie kupować nowe rzeczy, popytajcie wśród znajo-mych, zajrzyjcie na strony i grupy dla rodziców. Niemowlęce ciuszki starczają na krótko, dziecko szybko z nich wyrasta. Może warto kupić za grosze używane rzeczy (wielokrotnie wyprana bawełna jest dla skóry malucha zdrowsza niż fabrycznie nowa). Wózek głęboki posłuży wam przez pierwsze pół roku – może warto kupić go z drugiej ręki? Szukajcie sprawdzonych marek i produktów czystych, nadających się do wyprania, odświeżenia. Jedynym sprzętem, jaki koniecznie musicie kupić nowy jest fotelik samochodowy – od tego, czy jego konstrukcja wewnętrzna nie została naruszona, zależy bezpieczeństwo waszego dziecka.

Tydzień 26

W wyborze szpitala pomoże ci strona




http://www.gdzierodzic.info


30



Jeszcze przed porodem trzeba przygotować przynajmniej dwa wygodne biustonosze do karmienia, bo przydadzą się one już w szpitalu w pierwszych dniach po porodzie. Obwód pod biustem będzie nieco mniejszy niż w końcówce ciąży. Miseczek potrzebujesz przynajmniej o 1-2 rozmiary większych. Tuż po porodzie piersi będą produkować pojedyncze krople siary, ale w drugiej i trzeciej dobie spodziewaj się nawału mlecznego – piersi powiększą się, będą tkliwe i przepełnione. W pierwszych sześciu tygodniach laktacji rozmiar biustu będzie się zmieniał – przed karmieniem piersi mogą być przepełnione, po karmieniu miękkie. Potem sytuacja się unormuje i piersi zmaleją, mimo że nadal będą produkować mleko. Na początek karmienia dobry będzie biustonosz bez usztywnień, koronki, fiszbin. Wybierając model dla siebie sprawdź, czy wierzch miseczki łatwo odpiąć jedną ręką.

Jak dobrać biustonosz

do karmienia?

Twoje dziecko przez ostatni trymestr bardzo urosło, teraz waży już blisko kilogram i mierzy ok. 25 cm długości. W brzuchu ma jeszcze sporo miejsca i teraz energicznie porusza się, kopiąc mamę. Jest aktywne szczególnie krótko po posiłku i wtedy, gdy mama położy się, by odpocząć. Gdy jest aktywna, chodzi, rusza się, maluch kołysany jej krokami zasypia. Nic dziwnego, że po urodzeniu będzie tęsknił za noszeniem i bujaniem.

Tydzień 27

O zakupach dla noworodkaprzeczytasz na



31



Kaftaniki, śpioszki i inne rzeczy dla dziecka przed pierwszym użyciem powinno się wyprać w łagodnym proszku dla niemowląt lub w płatkach mydlanych, porządnie wypłukać (dodatkowy cykl płukania w pralce, bez użycia zmiękczacza tkanin), wysuszyć i przeprasować gorącym żelazkiem. Potem, gdy ciuszki będą ponownie prane, prasowanie jest zbędne.

Dziecięce ubranka



32

Kalendarz ciąży - trzeci trymestr


Przed wami ostatni trymestr ciąży, czas przygotowań do porodu i wyczekiwania na spotkanie z dzieckiem. Jakie będzie? Jakie będzie miało włosy, oczy? Do kogo wyda się wam podobne? Czy będzie dużo płakać, czy dam wam czasem się przespać? Pewnie czasem się nad tym zastanawiacie. A może stale. A może wcale o tym nie myślicie, tylko szykujecie się do porodu, jak do maratonu, nie myśląc, co będzie potem? Poród to ważna chwila w życiu. Ale zmiany dzieją się już teraz. Wy się zmieniacie w rodziców. Coś dzieje się w waszych emocjach i poczuciu odpowiedzialności. Rozmawiajcie o tym. Upewniajcie się w tym, że te zmiany są w porządku. Że tą nieznaną wam drogą idziecie razem.

Coraz większy brzuch, ból pleców, zgaga i kłopoty z oddy-chaniem powodują, że coraz trudniej znaleźć ci wygodną pozycję do spania. Na dodatek dziecko nad ranem urządza sobie gimnastykę na twoim pęcherzu. Często wstajesz do toalety. I potem znów próbujesz się ułożyć tak, by choć na chwilę zasnąć. Pomóc ci mogą małe jaśki wsuwane pod plecy i między nogi, gdy leżysz na boku. Najlepszą dla ciebie i dziecka pozycją jest teraz leżenie na lewym boku, bo w ten sposób żyła główna z prawej strony kręgosłupa nie jest nadmiernie uciśnięta.Kiedy już zaśniesz, mogą ci się śnić przedziwne rzeczy. Ciążowe sny miewają niezwykłe scenariusze i niepow-tarzalny klimat. Ale równie dobrze może ci się nic nie śnić.

Trzeci trymestr

Wicie gniazda

Tydzień 28

Jak zrozumieć mężczyznę w ciąży



33



Z każdym tygodniem twoje dziecko będzie coraz lepiej przygotowane do przeżycia poza organizmem mamy, ale na razie trzeba zadbać o to, by przez następne trzy miesiące miało jeszcze schronienie w brzuchu. Poród przedwczesny to zawsze ryzyko. Choć medycyna umie już pomagać nawet skrajnym wcześniakom (z 24-28 tc), to trzeba wiedzieć, że takie dziecko i opiekujący się nim specjaliści muszą wykonać ogromną pracę i liczyć na duże szczęście, by rozwój malca przebiegł prawidłowo. By zminimalizować ryzyko porodu przedwczesnego należy regularnie odwiedzać położną lub ginekologa, stosować racjonalną dietę, nie pić alkoholu, nie palić papierosów, nie uprawiać ryzykownych sportów, unikać stresu i przemęczenia. Ważne jest zapobieganie infekcjom, także tym intymnym. W przypadku zagrożenia przedwczesnym rozwiązaniem ciąży (np. z powodu skracania szyjki macicy, łożyska przodu-jącego, nadciśnienia u matki) lekarze będą robić wszystko, co możliwe, by opóźnić poród. Trzeba się stosować ściśle do ich zaleceń. Mama w ciąży zagrożonej powinna w razie problemów trafić do szpitala o III lub II stopniu referencyjności.

Tydzień 29

34



Potężny mięsień, jakim jest macica, przygotowuje się do porodu poprzez „ćwiczenia” jakimi są tzw. skurcze przepowiadające, zwane też skurczami Braxtona-Hicksa. Brzuch na chwilę „tężeje”, możesz czuć ciągnięcie, napięcie lub niezbyt nasilony ból. Pojedyncze skurcze nie są niczym niepokojącym. Jeśli częściej się powtarzają, odpocznij, połóż się, bardziej oszczędzaj siły. W odróżnieniu od skurczy porodowych, te przepowiadające nie powtarzają się regularnie i z czasem nie przybierają na sile i częstości.

Skurcze przepowiadające

Co myślisz o porodzie? Jak sobie go wyobrażasz? Wiesz już, gdzie będziesz rodzić? A może chciałabyś po-myśleć nad planem porodu? Stworzenie go to dobra okazja, by zastanowić się nad swoimi priorytetami. W pierwszej chwili zebranie wszystkich oczekiwań i wyrażenie ich na piśmie może być dla ciebie trudne. Możesz się też zastanawiać, na ile twoje oczekiwania będą istotne dla personelu, który zwykle skupia się na medycznej stronie całego przedsięwzięcia. Możesz pomyśleć o planie porodu, jak o liście do położnej i lekarza, czyli ludzi, którzy będą ci towarzyszyli w jednym z najważniejszych momentów twojego życia. W opracowaniu planu porodu pomoże ci nasza ściągawka.

Tydzień 30

Pamiętaj, że poród można prowadzić tak, by w miarę możli-wości chronić krocze przed pęknięciem lub nacięciem. Kiedyś nacinało się rutynowo wszystkie rodzące, często zupełnie niepotrzebnie. Uważano, że tak jest łatwiej urodzić, że rana po cięciu goi się lepiej niż po pęknięciu. Ale to nieprawda. Jeśli dziecko nie jest bardzo duże, a tkanki krocza są dobrze przygotowane (między innymi ćwiczeniami), można uniknąć rany i szycia. Porozmawiaj z położną o tym, że zależy ci na uniknięciu dodatkowego bólu i dyskomfortu.

Nacięcie krocza

Więcej o planie porodu na





35



W Polsce 99 % dzieci przychodzi na świat w szpitalu. Jeśli mieszkasz w większym mieście, zazwyczaj masz kilka placówek do wyboru. Jeśli w twojej miejscowości jest jeden szpital, w dodatku o nienajlepszej opinii, sprawdź w okolicy, czy nie ma przyjaźniejszej placówki. Pamiętaj, że szpitale różnią się między sobą nie tylko organizacją oddziału, podziałem obowiązków między położnymi i lekarzami, liczbą oraz wyposażeniem sal. Ważne są także tzw. stopnie referencyjności, czyli stopnie wyspecjalizowania danego oddziału – w I stopniu rodzą kobiety w ciąży niepowikłanej, w terminie porodu; szpitale o II stopniu powinny być przy- stosowane do zabezpieczenia kobiet w ciąży zagrożonej oraz do intensywnej opieki nad wcześniakami i noworod-kami; III stopień przeznaczony jest dla kobiet o wysokim zagrożeniu ciąży, przystosowany do opieki nad dziećmi urodzonymi przed 31 tyg. ciąży, z wadami rozwojowymi itp. Jeśli wybierasz szpital kliniczny, w którym uczą się studenci, weź pod uwagę fakt, iż mogą być oni obecni w trakcie twojego badania lub porodu. Przed porodem koniecznie odwiedź szpital (niektóre organizują dni otwarte) z wcześniej przygotowaną listą pytań, które chciałabyś zadać lekarzowi lub położnej. Jeśli to możliwe, obejrzyj salę porodową, zajrzyj na izbę przyjęć – dzięki temu, gdy poród się zacznie, nie będziesz czuła się obco i niepewnie.

Który szpital?

36



Coraz więcej kobiet w Polsce chciałoby, tak jak Angielki, Holenderki czy Niemki, mieć możliwość odbycia porodu w domu. Taki poród ma wiele zalet – przebiega w spokoj- nej, intymnej atmosferze, czynniki zaburzające przebieg porodu są ograniczone do minimum.Jeśli zastanawiasz się nad porodem w domu, warto, abyś wiedziała, że:• badania naukowe potwierdziły, że poród w domu jest równie bezpieczny jak w szpitalu, gdy spełnione są określone warunki: kobieta jest zdrowa, poród przyjmuje doświadczona położna, w razie potrzeby zapewniony jest transport do szpitala (nie ma potrzeby zamawiać karetki, by stała pod domem, wystarczy prywatny samochód);• niestety, niewiele położnych w Polsce przyjmuje poro-dy w domu. Dobrze, jeżeli już w pod koniec 1. trymestru zaczniesz szukać położnej – musicie się dobrze poznać przed porodem. Listę położnych domowych znajdziesz na www.dobrzeurodzeni.pl

Poród domowy

Jeśli dotąd tego nie zrobiłaś, poszukaj informacji na temat ćwiczeń mięśni dna miednicy (dawniej zwanymi mięśniami Kegla). To te mięśnie, które otaczają cewkę moczową, pochwę i odbyt, a także wyściełają dno miednicy trzema warstwami tkanki. W czasie ciąży są narażone na rozciąga-nie i przeciążenie. Relaksyna, hormon, który krąży w twoim krwiobiegu, ma za zadanie uelastycznić tkanki przed poro-dem. I rzeczywiście – mięśnie, ścięgna, powięzie są teraz bardziej rozciągliwe. Ale podatne na odkształcenia. Dno miednicy jest obciążone, bo to ono podtrzymuje macicę z dzieckiem i wszystkie narządy wewnętrzne. Warto ćwiczyć te mięśnie, bo to one stabilizują kręgosłup lędźwiowy i biorą udział w porodzie, a potem pozwalają na odzyskanie dobrej formy po porodzie. Sprawne mięśnie dna miednicy to mniejsze ryzyko, że w przyszłości, w okresie menopauzy będziesz cierpieć na obniżanie narządu rodnego czy nietrzymanie moczu.

Tydzień 31

37



Podczas kąpieli, gdy jesteś rozluźniona, wsuń palec do pochwy i spróbuj „objąć” go mięśniami, a następnie ich siłą „pociągnąć” ku górze. Poczujesz jedynie lekkie naciśnięcie i pociągnięcie opuszka palca. To właśnie o te mięśnie, które teraz zaktywizowałaś, chodzi. Możesz też usiąść prosto na krześle, zamknąć oczy, nabrać powietrza i robiąc długi wydech powiedzieć przeciągłe „Hhhhhh”. Czujesz jak w dole brzucha „coś” unosi się ku górze? To właśnie mięśnie dna miednicy.Ich trening najlepiej przeprowadzić pod okiem fizjo- terapeutki uroginekologicznej, która dobierze odpowiednie ćwiczenia. Bardzo dobrze na dno miednicy wpływa także joga dedykowana kobietom w ciąży. Sprawne mięśnie dna miednicy to większa szansa na dobry poród.

Jak uruchomić mięśnie dna

miednicy?

Więcej o mięśniach dna miednicy na




38



Ruchy dziecka są dobrze wyczuwalne. Staraj się je kontrolować – kiedy maluch jest najbardziej ruchliwy? Kiedy wyraźnie odpoczywa? Wyrabiaj w sobie nawyk obser-wowania i zapisywania aktywności dziecka. Chodzi o to, byś nauczyła się oceniać, czy coś się nie zmieniło – np. częstotliwość i siła ruchów. Jeśli długo nie czujesz ruchów dziecka, zjedz coś i połóż się; sprawdź, czy maluch podejmie aktywność. Jeśli dziecko nagle przestało być tak aktywne, jak dawniej, jeśli czujesz słabsze ruchy, bezzwłocznie skontaktuj się z lekarzem.Coraz bardziej wczuwasz się w swoje ciało. A czy próbujesz prawdziwie wczuć się w to, co przeżywa teraz twój partner? Rozmawiacie o tym, jak wyobraża sobie siebie w roli taty? Mężczyźni zwykle mniej otwarcie mówią o swoich emocjach, ale to nie znaczy, że nie są wrażliwi. Twój mąż czy partner może czuć lęk o ciebie i dziecko, może bać się porodu, zastanawiać, czy chce w nim uczestniczyć, czuć presję otoczenia, zmagać się z wieloma trudnymi odczuciami. Wie, że przez najbliższy czas to na nim spoczy-wa obowiązek zapewnienia tobie i dziecku bezpieczeństwa (także finansowego). To od niego oczekujesz wsparcia i siły. Wiele zależy od tego, czy twój mężczyzna ma lub miał dobre relacje ze swoim ojcem. Czy ma wsparcie w rodzinie lub przyjaciołach. Jaki styl rodzicielstwa obserwował w swoim domu. Szczęśliwie coraz więcej jest zaangażo- wanych ojców, coraz łatwiej o dobre wzorce. Wyjście z kolegami na piwo może obecnie kończyć się rozmową o rodzajach pieluch i sposobach na kolkę.

Tydzień 32

pod koniec ciąży dziecko ma mniej miejsca

i trudniej mu się ruszać. nadal obserWuj jego

ruchy i gdyby coś cię niepokoiło – od razu

skonsultuj się z lekarzem.

39



Twój brzuch jest już naprawdę spory, bo mieszka w nim dziecko wielkości główki kapusty! Narządy wewnętrzne, w tym żołądek z przełykiem, unosi się ku górze i jest uciskany. Nic dziwnego, że może męczyć cię zgaga. Staraj się jeść częściej, a mniejsze porcje lekkostrawnych dań. Nie jedz tuż przed snem. Jeśli przełyk pali cię podczas leżenia, układaj się dość wysoko na poduszkach. Możesz pogryzać migdały, które łagodzą zgagę. Są też w aptekach preparaty likwidujące nieprzyjemne pieczenie przełyku – bezpieczne dla kobiet w ciąży.

Pewnie często słyszysz, że w ciąży nie wolno ci się dener-wować. Tylko jak we współczesnym świecie uniknąć stresu? Towarzyszy nam przecież nieustannie. Oczywiście nie na wszystko masz wpływ. Staraj się jednak unikać sytu-acji, w których na pewno poczujesz wzmożone napięcie. Jeśli masz znajomych, którzy wyprowadzają cię z równowagi – omijaj ich szerokim łukiem. Nie włączaj serwisów informacyjnych z niepokojącymi wiadomościami. Daruj sobie oglądanie thrillerów. Nie buszuj w internecie, szczególnie tam, gdzie ludzie anonimowo opisują doświad- czenia porodowe – łatwo znaleźć tam przesadzone opisy. Ludzie mają tendencję do podkręcania historii tak, by pokazać, jak trudno było i jacy są dzielni, że dali radę.W ukojeniu nerwów bardzo pomaga trening mindfulness, spacery, słuchanie muzyki, pielęgnowanie hobby. Szukaj kontaktu z ludźmi, którzy wprawiają cię w dobry nastrój, nie oceniają i nie straszą.

Tydzień 33

Tydzień 34

poród już blisko. staraj się o nim myśleć

jako o czymś W rodzaju górskiej Wspinaczki,

która Wymaga Wysiłku, ale da ci poczucie

satysfakcji i mocy.

40



Gdyby dziecko urodziło się teraz, poród zostałby określony jako „umiarkowanie przedwczesny”. Dziecko umie już ssać i połykać, mogłoby więc być karmione wprost z piersi. Nawet jego płuca są w stanie podjąć oddychanie. Można więc poczuć ulgę, że maluch jest niemal przystosowany do życia po drugiej stronie brzucha. Ale to „niemal” robi różnicę. Jeszcze kilka tygodni potrzeba, by ciałko dziecka zyskało ochronną warstewkę tłuszczu, urosło i dojrzało do porodu.Warto mieć już spakowaną torbę do szpitala, a w niej dokumenty, wyniki badań, rzeczy dla ciebie i dla dziecka. Sprawdź na stronie szpitala, jakie są procedury i zalecenia – placówki często rządzą się swoimi prawami.

Tydzień 35

41



Twój brzuch może się teraz opuścić. Poczujesz wtedy ulgę przy oddychaniu (nareszcie koniec z zadyszką podczas mówienia!), skończy się zgaga. Za to zwiększy się ucisk na pęcherz, więc pewnie częściej będziesz oddawać mocz. Dziecko zapewne już ułożyło się główką na dół. To najlepsze ułożenie do porodu naturalnego, choć jest on możliwy także przy ułożeniu pośladkowym.

Tydzień 36

Poród drogami natury jest taką formą rodzenia dzieci, do jakiej przystosowała nas natura. Nas – kobiety i nas - ludzkie dzieci. Podczas porodu zachodzi szereg ważnych procesów, które pomagają w adaptacji dziecka do środowiska poza brzuchem mamy, m.in. inicjowanie oddychania i nabieranie odporności. Cesarskie cięcie wymyślono na te okazje, gdy poród dro-gami i siłami natury jest niemożliwy lub bardzo zagrażałby matce albo dziecku. Ta operacja może uratować życie. Ale nie jest wyjściem lepszym czy łatwiejszym od porodu naturalnego. Kobieta dłużej po nim dochodzi do siebie. Możliwe są powikłania. Jeśli cięcie jest wykonywane planowo i bez rozpoczęcia akcji skurczowej, dziecko i mama mają trudniejszy start, choćby w karmieniu piersią. W Polsce rodzi się przez cesarskie cięcie więcej dzieci, niż jest to konieczne. Część kobiet decyduje się na tę operację w obawie przed porodem naturalnym. Strach jest naturalny. Można go łagodzić na różne sposoby. Badania pokazują, że u większości kobiet obawiających się porodu działania takie, jak: praca z psychologiem, pogłębianie wiedzy o porodzie, opieka dobrej położnej, obecność bliskiej osoby, także douli – pozwalają skutecznie oddalić lęk i doświadczyć dobrego porodu naturalnego.

Cesarskie cięcieczy poród

naturalny?

42



Ostatnie tygodnie przed porodem warto wykorzystać na przyjemności. Po porodzie będzie wam przez jakiś czas trudniej wychodzić z domu na spotkania ze znajomymi, wyrwać się do kina czy po prostu pospać. To nie jest tak, że teraz macie czas dla siebie, a potem koniec dawnego życia, trud, pot i łzy – nie. Ale przez następne miesiące będziecie się uczyć reakcji dziecka i większość spraw dostosowywać do jego potrzeb. Porozmawiajcie o tym, jak sobie wyobrażacie ten czas. Na czym wam będzie zależeć. Czego się obawiacie. Duża część konfliktów między rodzicami bierze się z tego, że jedna strona zakłada, że zna intencje drugiej – i odwrotnie. Np. kobieta czuje żal do męża, że nie zajmuje się dzieckiem „bo mu tak wygod-niej”, a on w tym czasie czuje się odsuwany na boczny tor, niepotrzebny, niekompetentny – i także cierpi.

Tydzień 37

43



Tak naprawdę dziecko może się urodzić w każdej chwili – od teraz przez następny miesiąc. Termin porodu to jedynie umowna data, określająca punkt 0 na skali: dwa tygodnie przed nim i po nim poród jest „o czasie”. Jeżeli macie dosyć pytań rodziny i znajomych („Czy już?”) przygotujcie się na to, że to dopiero początek. Może ustalcie, że sami ich poinformujecie, gdy dziecko się urodzi, a na razie chcielibyście trochę mniej wyczekiwać na objawy porodu.Bardzo możliwe, że poczujesz w tych dniach przypływ energii i przyjdzie ci do głowy zrobić solidne porządki w domu. To instynkt wicia gniazda, nieszkodliwy, pod warunkiem, że nie będziesz się przemęczać. Unikaj wysiłku, szczególnie podnoszenia ciężkich rzeczy i unoszenia rąk wysoko nad głowę (jak przy zakładaniu firanek), bo to obciąża mięśnie dna miednicy.

Pierwsza faza porodu często przebiega w sposób nie- zauważalny. Szyjka macicy mięknie i rozszerza się, choć ty niczego nie czujesz. Dopiero odejście czopa śluzowego informuje cię, że coś się naprawdę zaczęło. Ale i to nie musi być sygnałem, że akcja się rozkręca.

Tydzień 38

jeśli na co dzień nosisz soczeWki kontaktoWe,

do porodu zdejmij je i załóż okulary.

Dyskretne przygotowania

Kiedy jechać do szpitala?



44



Jeśli poród znasz głównie z filmów, możesz obawiać się, że wszystko rozpocznie się nagle i gwałtownie, wprawiając cię w zakłopotanie, a otoczenie w panikę. Ale w rzeczy-wistości zwykle jest inaczej. Poród, szczególnie pierwszy, rozpoczyna się spokojnie, pomału. Możesz poczuć skurcze, które zaczną się powtarzać w regularnych, coraz krótszych odstępach czasu i będą przybierać na sile. Czasem zanim pojawią się skurcze, kobieta czuje narastający ból w okolicy krzyżowej pleców. Możesz poczuć wypływ lub zauważyć sączenie wód płodowych. Jeśli masz wątpliwości czy bielizna jest mokra od wód płodowych czy od popuszczonego moczu, możesz skorzystać z aptecznego testu, który wykrywa sączenie wód. W żadnym z tych przypadków nie panikuj. Na rozkręcenie akcji porodowej potrzeba czasu, a stres ją tylko zaburza. Mierz odstępy między skurczami, w razie wątpliwości zadzwoń do położnej lub lekarza. Dość pilnie trzeba jechać do szpitala, gdyby wody płodowe miały zielone zabarwienie. To oznacza, że dziecko oddało smółkę, czyli pierwszą kupkę.

Tydzień 39

45



To może, ale wcale nie musi być ostatni tydzień ciąży. Szczególnie pierwsza ciąża może trwać 41 a nawet 42 tygodnie. Jeśli po zakończeniu 40 tygodnia nie będzie widać żadnych objawów zbliżającej się akcji porodowej, lekarz poprosi cię o częstsze wizyty i regularne wykonywanie badania KTG (rejestruje czynność skurczową macicy i tętno dziecka). Jeśli zależy ci na uniknięciu wywoływania porodu, możesz stosować bezpieczne metody naturalne: masowanie brodawek piersi, seks, chodzenie po schodach, spacery, spokój, pozytywne nastawienie.

Tydzień 40

http://www.alantan.pl

46



Jeśli zauważysz objawy rozpoczynającego się porodu i wszystko przebiega spokojnie, nie spieszcie się z jazdą do szpitala. Jeśli macie do niego dość blisko, w drogę możecie wyruszyć, gdy skurcze będą się powtarzać co 10 minut. Do szpitala podjedźcie od strony izby przyjęć. Tam personel pokieruje was dalej – zależnie od natężenia akcji skurczowej dając czas na wypełnienie dokumentacji lub prędzej przewożąc na blok porodowy. Fizjologiczny poród generalnie dzieli się na I okres (kiedy możesz poruszać się i na różny sposób szukać ulgi w bólu), II okres (gdy rozwarcie szyjki macicy jest pełne i ciało jest gotowe do parcia, a dziecko przeciska się przez kanał rodny i pojawia na świecie), III okres (gdy w niemal niezauważony sposób rodzi się łożysko) i IV okres, gdy odpoczywacie, a dziecko przytulone do ciebie powoli pełznie w stronę piersi.Najdłużej trwa I okres porodu. To wtedy bolesne skurcze sprawiają, że szyjka macicy otwiera się, formując drogę dla główki dziecka. Na tym etapie pomagają wszelkie niefarmakologiczne sposoby redukowania bólu, m.in.: techniki oddechowe, masaż pleców, zmiany pozycji, balansowanie na piłce lub worku sako, prysznic, kąpiel, aromaterapia, wsparcie bliskiej osoby.

Poród


47



Do pewnego momentu możliwe jest podanie znieczulenia zewnątrzoponowego w okolicę lędźwiową kręgosłupa. Kobieta po znieczuleniu czuje skurcze, ale nie czuje bólu. Niestety podanie znieczulenia może wydłużyć i zaburzyć etap parcia, w efekcie może istnieć konieczność porodu zabiegowego z wykorzystaniem próżniociągu lub kleszczy. Jeśli poród postępuje powoli, może się zdarzyć tzw. kryzys siódmego centymetra, tzn. sytuacja, gdy rozwarcie szyjki macicy jest już prawie pełne, ale jeszcze niekompletne, a matka opada z sił i wątpi w to, że uda jej się urodzić. Wtedy potrzeba wiele wsparcia. Niebawem energia wraca.Przy pełnym rozwarciu możliwe jest już parcie, ale powinno ono rozpocząć się wtedy, gdy kobieta poczuje przemożną, samoistną potrzebę parcia. Współpracując z położną, w wybranej przez siebie pozycji przy każdym skurczu wypycha z siebie dziecko. W II fazie porodu w sali pojawiają się lekarze: ginekolog i neonatolog. Gdy dziecko przeciśnie się przez kanał rodny, powinno od razy trafić na brzuch mamy. Tam dokonuje się pierwszej oceny stanu dziecka. Gdy pępowina przestanie tętnić dokonuje się jej zaciśnięcia i przecięcia (przeciąć może tata).

O porodzie krok po kroku



48


Ciążowy poradnik na początek W oczekiwaniu na pierwsze spotkanie Literatura: 1. Ghazi K. i wsp., Hyaluronan Fragments Improve Wound Healing on In Vitro Cutaneous Model through P2X7 Purinoreceptor Basal Activation: Role of Molecular Weight, PLOS 2012, 7(11).

Pierwsza specjalistyczna fizjoemulsja do higieny intymnej dla kobiet w okresie regeneracji i gojenia okolic intymnych• Po porodzie naturalnym • Po zabiegach i operacjach ginekologicznych

Bez konserwantów, mydła, SLS, SLES

Produkt testowany ginekologicznie Może być stosowany przez kobiety w ciąży, karmiące piersią i dzieci powyżej 3. roku życia

Dostępny tylko w aptekach

Unikalna formuła oktenidyny z drobnocząsteczkowym HA

Łagodnie oczyszcza

Delikatna baza myjąca z emolientem (olej makadamia) tworzy ochronny hydrolipidowy film na powierzchni zewnętrznych okolic intymnych Alantoina wykazuje działanie łagodzące i kojące, a dzięki właściwościom keratolitycznym (regu-lującym rogowacenie skóry) oczyszcza z martwych fragmentów tkanki, zmiękcza oraz wygładza powierzchnię skóry

Kwas mlekowy pozwala utrzymać właściwe pH okolic intymnych, wspomagając odbudowę naturalnej flory bakteryjnej

Zawiera substancję antyseptyczną

Oktenidyna to substancja antyseptyczna o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego

Wspomaga regenerację

Drobnocząsteczkowy kwas hialuronowy (BASHYAL™ HA 100-300 kDA) zawarty w MUCOVAGIN emulsji wspiera procesy regeneracji i gojenia oraz posiada silne właściwości nawilżające1

PANTENOL należy do silnie działających stymulatorów wzrostu i odnowy komórkowej, dlatego wykazuje skuteczne działanie gojące

Po porodzie oraz zabiegach ginekologicznych, w tym ginekologii estetycznej, poleca się równoczesne stosowanie MUCOVAGIN emulsji (produkt kosmetyczny) z wyrobem medycznym MUCOVAGIN globulki dopochwowe lub MUCOVAGIN żel z aplikatorem. Wyrób medyczny MUCOVAGIN (globulki lub żel) ułatwia i przyśpiesza procesy gojenia i regeneracji.

http://mucovagin.pl/

49



Po urodzeniu łożyska lekarz lub położna sprawdzają, czy zostało ono w całości wydalone. Jeśli krocze podczas rodzenia dziecka pękło lub zostało nacięte, podaje się miejscowe znieczulenie i zszywa tkanki. Mama i dziecko w tym czasie nadal cieszą się pierwszym spotkaniem i kontaktem skóra do skóry.

kontakt skóra do skóry po porodzie pozWala

dziecku uspokoić się i odpocząć po trudach

przeciskania przez kanał rodny. ciało

noWorodka zasiedlane jest przyjazną

mikroflorą bakteryjną mamy. możliWe jest

także pierWsze karmienie Piersią.

Poród już za tobą. Mamy nadzieję, że wspominasz go jak najlepiej. Od wielu lat walczymy o to, aby kobiety mogły godnie rodzić swoje dzieci, w dobrych warunkach, otoczone troskliwą opieką personelu, który działa w zgodzie z obowiązującym prawem i doniesieniami medycyny opartej na dowodach naukowych. Wiele kobiet będzie Ci wdzięcznych, jeśli znajdziesz wolną chwilę i ocenisz szpital, w którym rodziłaś na www.GdzieRodzic.info. Chcemy wskazywać miejsca, w których warto rodzić, ale również ostrzegać przyszłe mamy przed tymi, w których opieka okołoporodowa urąga godności kobiet i ich nowo narodzonych dzieci. Siła matek jest wielka, a każda opinia się dla nas liczy. Wspólnymi siłami możemy wpływać na jakość opieki okołoporodowej w Polsce.

Nasz apel



http://ankieta.rodzicpoludzku.pl


Dieta w ciąży

Dieta w ciąży – co warto wiedzieć?

Dla wielu kobiet zajście w ciążę jest impulsem do zmiany stylu życia, zadbania o zdrowie czy unikania stresujących sytuacji. Nawet jeśli wcześniej nie przykładałaś wagi do tego, co jesz, warto, abyś zainteresowała się swoją dietą w okresie ciąży, żeby dostarczyć sobie i maleństwu niezbędnych substancji. To, co jemy, ma ogromne znaczenie zarówno dla naszego zdrowia, jak i zdrowia dziecka.

Pierwsze trzy miesiące ciąży nie wymagają zasadniczych zmian w ilości przyjmowanych pokarmów. Jeśli nie przyglądałaś się specjalnie swojej diecie przed zajściem w ciążę, teraz jest dobry moment na to, aby zobaczyć, czy odżywiasz się prawidłowo. Przeczytaj o zasadzie 5U, która pomoże Ci poprawić jakość Twojego stylu odżywiania.


Dieta w ciąży

Zasada 5UDieta powinna być różnorodna – zarówno na przestrzeni tygodnia, dnia, jak i w ramach każdego posiłku. Urozmai-cając posiłki w tygodniu, zadbaj, aby - w miarę możliwości - nie powtarzać tych samych potraw. Planując dania obia-dowe pamiętaj, aby 2 razy w tygodniu w menu pojawiła się ryba, 1-2 razy danie z mięsem, a 2 razy warto skorzystać z nasion roślin strączkowych. W ciągu dnia należy spożywać produkty z różnych grup: przynajmniej 3 razy warzywa, 3 razy produkty zbożowe, 1-2 razy owoce i 2-3 razy dziennie nabiał lub inne produkty zawierające dużo białka: ryby, mięso, rośliny strączkowe. W ramach jednego posiłku staraj się łączyć produkty z różnych grup – najprościej jest pamiętać, aby do każdego dania dodawać jakieś warzywo.

Ważne jest, abyś starała się jeść posiłki mniej więcej o tej samej porze dnia i pilnowała ich liczby. W ciąży ważne jest, żeby jeść mało, ale często. Dzień powinien rozpoczynać się od śniadania, zjadanego wkrótce po przebudzeniu się, oraz kolejnych 3-4 posiłków co 3,5-4 godziny. Ostatni posiłek powinien być zjadany na 3 godziny przed snem.

Uroz-maicenie

Uregulo-wanie


Dieta w ciąży

Zasada ta dotyczy przede wszystkim osób mających nadwagę lub otyłość, ale nawet jeśli nie masz problemów z utrzymaniem prawidłowej wagi zwracaj uwagę na wielkość porcji, a zwłaszcza produktów białkowych. 100 g mięsa czy ryby dostarcza odpowiedniej dawki białka (20 g). Spożywanie większej ilości naraz nie gwarantuje wykorzystania tego cennego składnika, za to niestrawione resztki będą długo zalegały w przewodzie pokarmowym, prowadząc do rozpoczęcia procesów gnilnych. Umiarkowanie stosuj również tłuszcze. Warzywa (poza ziemniakami) są jedyną grupą produktów, których w twojej diecie nigdy nie jest za dużo – wręcz przeciwnie, im więcej, tym lepiej!

Niektórych składników diety unikaj - soli, cukru, izomerów trans (są np. w kupnych ciastach i ciastkach, w daniach wysoko przetworzonych, fast food), kofeiny (cola i napoje energetyzujące, mocna kawa i herbata). Całkowicie wyeli- minuj alkohol - nie ma bezpiecznej dawki, którą można by wypić w ciąży, nawet odrobina może zaszkodzić dziecku.

Wypijanie odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia jest dopełnieniem zasad prawidłowego odżywiania się. Jest ona niezbędna do przebiegu procesów życiowych, pozbywania się końcowych produktów przemiany materii i regulacji ciepłoty ciała. Powinnaś wypijać przynajmniej 1,5 l wody każdego dnia, warto zwrócić uwagę na typ wody – czy jest to woda źródlana czy mineralna. Dla dorosłych odpowiednia jest woda mineralna niskosodowa. Dodatkowe ilości płynów potrzebne są do uzupełnienia strat np. przy wysiłku fizycznym, gorączce lub podczas upałów. Kawy, herbaty oraz innych napojów nie możemy wliczyć do tego zalecanego 1,5 l wody, warto zacząć je traktować jak dodatki smakowe albo urozmaicenie diety, natomiast wodę jako podstawowe źródło płynu.

Unikanie

Uzupeł-nianie

płynów

Umiarko-wanie


Dieta w ciąży

http://www.prenatale.pl/


Torba do porodu w szpitalu



Wkładki laktacyjne

Karmienie piersią

Marka nr 1. Polecana przez mamy i położne

Większy komfort dla mamy, to więcej mleka dla dziecka.Dzięki laktatorom Philips Avent możesz odciągać pokarm w komfortowej, wyprostowanej pozycji. Unikalny kształt i krótka szyjka sprawiają, że mleko wpada prosto do butelki. Dodatkowo delikatna i miękka nakładka masująca stymuluje wypływ mleka. Jak podać dziecku odciągnięte mleko?

Łatwe łączenie z karmieniem piersiąButelki ze smoczkiem Philips Avent Natural umożliwiają dziecku przyssanie się w naturalny sposób, dzięki szerokiemu smoczkowi przypominającemu kształtem pierś. Ułatwia to łączenie karmienia piersią i butelką.

* Wg mam dzieci 0-12 miesięcy oraz badanie Rekomendacji marek przez Profesjonalistów Medycznych wśród kobiet w ciąży oraz mam dzieci 0-12 miesięcy, IPSOS luty 2016.




Łatwiej znajdziesz to, czego potrzebujesz, jeśli:

• do jednej torby włożysz rzeczy na czas porodu

• do drugiej – konieczne po porodzie

• do trzeciej – rzeczy dla dziecka

• osobno – dokumenty i wyniki badań

jeśli chcesz rodzić z bliską osobą, pokaż jej,

gdzie co jest. pozwoli to uniknąć stresu

i zamieszania podczas porodu!

To okazja, abyś zastanowiła się, w jaki sposób możesz oswoić sobie szpitalną przestrzeń. Zadbaj o swój komfort, zabierając ze sobą rzeczy niezbędne do porodu i po porodzie. Zadbaj też o rzeczy, które pomogą Ci się poczuć lepiej i pewniej w czasie pobytu w szpitalu np. ulubioną muzykę, książkę lub ukochany jasiek.

Torbę do porodu warto spakować kilka tygodni przed planowanym terminem. Podczas pakowania przypomina się zwykle, czego jeszcze nie mamy. Torba powinna być niezbyt duża, ale pakowna, najlepiej z dość sztywnym dnem i ściankami, odporna na wilgoć, wygodnie rozpinana. Torba może stanąć pod łóżkiem na podłodze dość często przecieranej na mokro. W małej sali szpitalnej może nie sprawdzić się rozkładana walizka. Najwygodniej będzie spakować osobno rzeczy dla Ciebie i dla dziecka. Jeśli używasz foliowych torebek, wybierz mało szeleszczące. We wspólnej sali szpitalnej warto dbać o komfort innych osób.

Pakowanie torbyto ważny moment

przygotowującydo pobytuw szpitalu.




Lista rzeczy do spakowania

Na czas porodu: • ubranie dla Ciebie (1 albo 2 koszule/sukienki na czas porodu, szlafrok, ewentualnie rozpinany sweter bądź bluza, ciepłe skarpetki)• wygodne ubranie dla taty (czasem wymagany jest zestaw jednorazowy: fartuch, maska, ochraniacze na buty – wówczas sprzedawane są w szpitalu)• klapki• jednorazowe podkłady poporodowe• jednorazowe chusteczki• opaska, spinki lub gumka do włosów• pielucha lub bawełniana chusteczka (do przecierania twarzy, do okładów)• woda kosmetyczna w aerozolu do odświeżania twarzy• termos z kostkami lodu (do okładów), wypełniony do 1/3 objętości• termofor owinięty w poszewkę – przyda się do ciepłych okładów, ewentualnie żelowy kompres• piłka „jeżyk” lub dwie piłki tenisowe włożone do skarpetki (do masażu okolicy lędźwiowej)• lanolinowa pomadka do ust • olejek lub oliwka do masażu i ulubione olejki eteryczne• własna muzyka• coś do jedzenia i picia – niegazowana woda mineralna (najlepiej z dzióbkiem)• lizaki, banany, biała czekolada • kanapki dla osoby towarzyszącej• dla chętnych – aparat fotograficzny

Więcej o pakowaniu torby na





Dla ciebiepo porodzie:

• wygodna koszula z rozcięciem do karmienia• 6 par majtek (najlepiej siatkowe, jednorazowe)• przybory toaletowe, kosmetyki, klapki pod prysznic• 2 ręczniki• 20 poporodowych dużych podpasek• ręczniki papierowe, papier toaletowy• poduszeczka „jasiek” – przyda się do karmienia• 2 biustonosze do karmienia i wkładki laktacyjne• laktator• telefon komórkowy i ładowarka• kubek ze słomką lub bidon

Dla dziecka na trzydniowy

pobyt w szpitalu (niezbędneminimum):

• najmniejszy rozmiar jednorazowych pieluch• 5 pieluch tetrowych• 3 bawełniane koszulki lub body• 2 bawełniane cienkie czapeczki i jedna cieplejsza, bez wiązania• 3 pajacyki (śpiochy z rękawami i nogawkami – wygodniejsze są rozpinane w kroku) lub 3 kaftaniki i 3 pary śpiochów• 3 pary skarpetek (możesz ich użyć także jako rękawiczek)• kosmetyki (dowiedz się wcześniej w szpitalu, co będzie potrzebne)• mokre chusteczki• szczoteczka do włosów• 2 ręczniki kąpielowe• kocyk lub śpiworek

Wszystkie rzeczy (nawet nowe) powinny zostać uprzednio wyprane.





• dokument tożsamości• karta przebiegu ciąży• Plan Porodu (kreator znajdziesz na www.rodzicpoludzku.pl)

Dokumenty:

Wyniki badań: • grupa krwi i czynnik Rh (oryginał)• przy ujemnym Rh (Rh-) – badanie na obecność przeciwciał anty Rh• ostatnia morfologia i badanie moczu• zrobione po 32. tygodniu HBS – badanie krwi na nosicielstwo antygenu wirusa żółtaczki zakaźnej lub zaświadczenie o szczepieniu WZW B• odczyn WR – badanie w kierunku kiły (robione dwukrotnie: na początku i pod koniec ciąży)• wynik badania na obecność HIV• wynik posiewu z przedsionka pochwy i odbytu w kierunku Streptoccocus agalactiae (GBS) – wykonanego po 35. tygodniu ciąży• wszystkie wyniki badań USG wykonane w obecnej ciąży• inne istotne wyniki badań i/lub konsultacji, np.: konsultacja okulistyczna, kardiologiczna, ortopedyczna

informacje na temat dokumentów

potrzebnych w wybranym przez ciebie

szpitalu znajdziesz na portalu gdzierodzic.info.

możesz się tam także zapoznać z ofertą

szpitala i opiniami innych kobiet.


Standardy Opieki Okołoporodowej w praktyce

Prawa kobietW 2012 roku w Ministerstwie Zdrowia powstał bardzo ważny dokument nazwany Standardami Opieki Okołoporodowej. Był wynikiem wieloletnich wysiłków i porozumienia różnych środowisk zajmujących się dobrem matki i dziecka, praktyką medyczną i administracją. To ważne, by istniał zapis zasad, które zapewniają najlepszą możliwą opiekę nad rodzącą kobietą i jej dzieckiem. Po pierwsze - spisane w formie dokumentu zalecenia promują aktualną wiedzę medyczną i wskazują, co służy dobrej opiece okołoporodowej.Po drugie - taki dokument jest wiążący dla placówek położniczych. Po trzecie zaś - jest to podstawa do ewentualnych skarg i roszczeń dla pacjentek, którym odmówiono dostępu do odpowiednich procedur lub którym ograniczono swobodę decydowania o przebiegu fizjologicznego porodu.Przytaczamy poniżej najważniejsze zapisy tego dokumentu i tłumaczymy, jak je rozumieć. Mamy nadzieję, że prace trwające nad ulepszeniem istniejących zapisów przyniosą kobietom dodatkowe korzyści (m.in. w kwestii wsparcia w karmieniu piersią).



Standardy Opieki Okołoporodowejw praktyce

Może to być lekarz specjalizujący się bądź specjalista z zakresu ginekologii i położnictwa, ale także położna. Tak, położna może samodzielnie sprawować opiekę w ciąży, prowadzić i przyjmować poród fizjologiczny oraz dbać o kobietę i dziecko po porodzie. Ma do tego pełne kompe-tencje, które zostały określone w stosownych dokumentach. Zanim podejmiesz decyzję, kto to będzie, warto zasięgnąć języka i zawęzić krąg poszukiwań do osób cenionych i polecanych w środowisku zarówno do sprawowania nad tobą opieki podczas ciąży oraz takich, które są świetne w przyjmowaniu porodów (o ile nie ma możliwości, aby była to ta sama osoba). Przy wyborze szpitala także warto zapytać o to, jakie są zwyczaje i co mówi regulamin placówki odnośnie wyboru osoby towarzyszącej przy porodzie.

Niezależnie od tego, kogo wybierzesz, osoba taka bierze na siebie dużą odpowiedzialność, zarówno osobistą jak i zawodową, ale przede wszystkim zobowiązuje się do tego, że weźmie cię pod swoje profesjonalne skrzydła i otoczy najlepszą opieką medyczną podczas kolejnych etapów ciąży, porodu i połogu. Oto, co jeszcze należy do jej obowiązków:• Zlecanie, wykonywanie i kierowanie na badania i konsultacje. W dokumencie znalazł się szczegółowy, zalecany wykaz świadczeń profilaktycznych wykonywanych przez lekarza i położną oraz wszystkich badań i konsultacji medycznych. Pierwsza wizyta powinna mieć miejsce do 10. tygodnia. Potem zaleca się jeszcze 7 wizyt - aż do 40. tygodnia ciąży.

Kto może opiekować się

mną w ciąży (w trakcie

porodu, połogu)?

Na czym polegataka opieka?



Po przekroczeniu tej daty badanie lekarskie może być konieczne nawet co 3 dni, aż do porodu. Po 41. tygodniu ciąży możesz zostać skierowana do szpitala.• Rozpoznanie czynników ryzyka, zlecanie dodatkowych badań i kierowanie do ośrodków o wyższym stopniu referencyjności.Osoba opiekująca się tobą jest oczywiście zobowiązana do zlecania dodatkowych badań, jeśli ma wątpliwości odnośnie twojego stanu zdrowia. Powinna też wyłapać czynniki ryzyka możliwych powikłań ciąży, porodu i połogu, a następnie wykonać stosowne procedury medyczne oraz skierować do ośrodków o odpowiednim stopniu referencyjności, które będą w stanie zapewnić ci bezpie- czeństwo. Jednak każda decyzja odnośnie ciąży musi być odnotowana w dokumentacji medycznej i szczegółowo omówiona. Położna czy lekarz muszą mieć czas, aby wyjaśnić wszystkie wątpliwości i odpowiedzieć na każde pytanie. A w tym przypadku nie ma głupich pytań.• Skierowanie do położnej środowiskowej.Między 21. a 26. tygodniem ciąży lekarz lub położna powinni skierować cię do położnej z podstawowej opieki zdrowotnej (nie musi to być położna z rodzinnej przychod-ni, może być inna, najlepiej z „polecenia”), która zajmie się tobą już po porodzie i po powrocie do domu. Nie zawsze jest to łatwy czas i indywidualna opieka położnej w domu może okazać się zbawienna.Generalnie, osoba, pod której opieką będziesz prowadzić ciążę powinna traktować cię z szacunkiem, chronić prywatność, godność, poczucie intymności, a także szanować twoje prawa pacjenta, decyzje odnośnie wyboru miejsca porodu w warunkach szpitalnych lub pozaszpitalnych, pytać cię o zgodę na wykonanie procedur medycznych, informować, wyjaśniać wątpliwości, umożliwić skorzystanie ze wsparcia osoby bliskiej.

Więcej o opiece położnej na





Kobieta ma prawo zaplanować swoją ciążę i poród, tworząc wraz z lekarzem lub położną (w praktyce częściej będzie to położna) osobisty plan opieki prenatalnej oraz plan porodu. Można zaplanować opiekę podczas ciąży, a także napisać o swoich oczekiwaniach dotyczących porodu.Plan opieki prenatalnej to taki osobisty ciążowy planner zamiast kalendarza. Zawiera on plan wizyt oraz świadczeń medycznych i badań prenatalnych z określeniem czasu ich przeprowadzenia.Plan porodu z kolei obejmuje wszystkie procedury medyczne, które mogą cię czekać w trakcie porodu, jak i miejsce, w którym chcesz rodzić – bo nie musi to być szpital. Można wybrać inne miejsce, w którym czujesz się bezpieczne. Może własny dom albo dom narodzin? Plan najlepiej zrobić odpowiednio wcześnie, aby dokładnie omówić możliwe scenariusze i żeby był gotowy na godzinę zero. Nie jest to żadna fanaberia tylko dokument, który ma moc prawną i powinien być dołączony do dokumentacji medycznej. Dobrze jest go mieć ze sobą w szpitalu, żeby personel mógł zapoznać się z twoimi oczekiwaniami odnośnie porodu. Niech wiedzą, że chcesz w pełni świa-domie w nim uczestniczyć i decydować o jego przebiegu. Oczywiście nie da się zaplanować wszystkiego, ale masz prawo mieć swoją wizję tego, jak chciałybyś, aby wyglądał. Jeśli poród będzie przebiegał prawidłowo, to masz prawo oczekiwać, że plan będzie w pełni respektowany. Jeśli z przyczyn zdrowotnych, organizacyjnych czy innych nie jest możliwe wypełnienie go, to powinnaś otrzymać informację zwrotną, dlaczego, co się dzieje, jakie masz możliwości działania, decyzji, wyboru.

Jak będzie przebiegać opieka

w ciąży?

obecnie, mimo iż położna może samodzielnie

spraWoWać opiekę nad kobietą W ciąży,

jej śWiadczenia nie są objęte poWszechnym

ubezpieczeniem.



Zgodnie z wiedzą medyczną opartą na faktach, podczas porodu fizjologicznego ilość interwencji medycznych powinna być ograniczona do minimum. To znaczy, że powinny być one stosowane tylko w sytuacjach, w których jest to konieczne i medycznie uzasadnione, a nie rutynowo, czyli automatycznie, często, bez zastanowienia. W razie takiej konieczności rodząca powinna zostać o tym fakcie poinformowane.

Co z interwencjami

medycznymi w czasieporodu?

Oto procedury medyczne, które nie powinny być wykony-wane rutynowo w trakcie porodu fizjologicznego:• zabieg amniotomii, czyli sztuczne przebicie pęcherza płodowego; • stymulacja czynności skurczowej macicy – najczęściej jest to kroplówka z lekiem o nazwie Oxytocyna;• podawanie opioidów – zalicza się do nich np. podawany domięśniowo (w pośladek) lub dożylnie lek o nazwie Dolargan;• nacięcie krocza;• cięcie cesarskie.

Wszystkie te zabiegi są potrzebne i dopuszczalne z powodu różnych wskazań medycznych. Jednak argument, że „u nas zawsze się tak robiło”, nie jest uzasadnieniem medycznym. Dowody naukowe pokazują, że rutynowe stosowanie, a często też nadużywanie tych procedur obarczone jest ryzykiem różnych powikłań. Nawet, wydawałoby się błahe, badanie wewnętrzne częściej niż co 2 godziny czy założenie wkłucia dożylnego (wenflonu) - to też mogą być działania rutynowe.Mamy też pełne prawo do tego, aby samodzielnie zdecydować, czy chcemy, aby przed porodem:• ogolono krocze; • wykonano lewatywę.



Standardy poświęcają dużo uwagi obowiązkom, czynnoś- ciom i zadaniom, jakie ma do wykonania osoba, która opiekuje się kobietą podczas porodu. Każdy, kto pracuje z rodzącą powinien je znać i się do nich stoso-wać. Dla rodzącej ważne jest, aby osoba opiekująca się nią podczas porodu:• Omówiła z nią plan porodu. Czasem możliwości orga- nizacyjne czy system pracy na oddziale nie pozwalają na spełnienie wszystkich jego punktów. Niemniej jednak opieka powinna być najlepiej jak to tylko możliwe dostosowana do twoich potrzeb;• Omówiła z tobą metody łagodzenia bólu porodowego - farmakologiczne i niefarmakologiczne (techniki oddechowe, relaksacyjne, masaż, muzyka, imersja wodna). Takie, które są możliwe do zastosowania w danej placów ce/w domu. Znieczulenie zewnątrzoponowe nie jest ujęte w tym dokumencie, ponieważ jego zastosowanie wymaga wdrożenia specjalistycznych procedur, których nie stosuje się przy porodzie fizjologicznym;• Prowadziła poród przy użyciu technik, które wspierają, a nie zakłócają jego naturalny mechanizm; zachęcała do stosowania całej gamy udogodnień, pozycji wertykalnych i aktywności podczas porodu;• Wspierała rodzącą i osobę jej towarzyszącą. Powinna zachęcić do skorzystania z możliwości rodzenia z bliską osobą. Może to być partner, mama, przyjaciółka, doula lub ktoś inny, przy kim czujesz się bezpiecznie;Osoba przyjmująca poród powinna na bieżąco, co 15-30 minut ocenić akcję serca dziecka, czyli posłuchać jego tętna. Natomiast monitorowanie stanu dziecka i akcji skurczowej macicy poprzez podłączenie do kardiotokografu (co wiąże się najczęściej z przymusowym leżeniem) stosuje się jedynie ze wskazań medycznych. W trakcie II okresu porodu, czyli od momentu pełnego rozwarcia szyjki macicy do urodzenia dziecka, ocenę czynności serca płodu wykonuje się częściej - po każdym skurczu macicy. Osoba przyjmująca poród powinna chronić krocze, a zabieg nacięcia stosować tylko ze wskazań medycznych.

Na jaką opiekę mogę liczyć

podczas porodu?



Przez cały czas porodu można spożywać przejrzyste płyny.Zarówno w I jak i II okresie porodu można przyjmować dowolne pozycje, także wertykalne. Można rodzić w pozycji kucznej, kolankowo-łokciowej, na krześle porodowym itd.W II okresie porodu parcie powinno odbywać się sponta- nicznie czyli zgodnie z własną potrzebą parcia, a nie tylko na hasło położnej/lekarza.Zaraz po narodzinach nagi maluszek powinien znaleźć się na maminym brzuchu. W tym czasie położne mają czas na oznakowanie go specjalną tasiemką z danymi i na ocenę punktów w skali Apgar. Nie trzeba przerywać kontaktu skóra do skóry na rzecz tej oceny. Taki nieprzer-wany kontakt z mamą powinien trwać co najmniej dwie godziny po porodzie, jeśli stan zdrowia mamy i dziecka na to pozwala. Jeśli nie, to fakt przerwania kontaktu powinien być odnotowany w dokumentacji medycznej. Położ-na powinna zacisnąć i przeciąć pępowinę po ustaniu w niej tętnienia. Może to trwać nawet do kilku minut. Jeśli pępowina jest wystarczająco długa, to w ogóle nie przeszkadza podczas kontaktu skóra do skóry z ma- leństwem.Od momentu urodzenia dziecka do porodu łożyska może minąć nawet 1 godzina. Jest to tzw. III okres porodu. IV okres porodu trwa do 2 godzin od momentu urodzenia łożyska. Już wtedy noworodek może zacząć wędrować w kierunku maminego sutka. Rolą osoby przyjmującej poród jest także pomoc w przystawieniu go do piersi (powinno się pomagać poprzez ustne udzielanie wska-zówek, pozostawiając mamie trzymanie dziecka i przys- tawianie go do piersi).

Do czego mam prawo w czasie

porodu?



Noworodek najpierw ma mieć zapewniony co najmniej dwugodzinny kontakt ciało do ciała z mamą. Później zosta-nie zbadane, zważone i zmierzone. W ciągu pierwszych 12 godzin życia dziecko ma także zagwarantowane dokładne badanie lekarskie. Jeśli lekarz neonatolog lub pediatra stwierdzą nieprawidłowości, które mogą być niebezpieczne dla życia i zdrowia, są zobowiązani do natychmiastowego przekazania noworodka do oddziału o odpowiednim poziomie referencyjnym, czyli takim, który będzie w stanie mu pomóc. Dziecko podczas pobytu w szpitalu dostanie witaminę K w celu profilaktyki krwawienia wywołanego niedoborem witaminy K oraz krople do oczu w celu profilaktyki zakaże-nia przedniego odcinka oka. Noworodek będzie zaszcze- piony zgodnie z odrębnymi przepisami i będzie miał założoną prywatną kartę uodpornienia. Zgodnie z zalece- niami rozpocznie otrzymywanie witaminy D w celu profilaktyki krzywicy. Dostanie immunoglobuliny anty-HBs jeśli jest taka konieczność. Po 48 godzinach od porodu dziecko będzie miało wyko-nane obowiązujące badania przesiewowe w kierunku fenyloketonurii, mukowiscydozy oraz wrodzonej niedoczynności tarczycy. Wówczas położne pobiorą mu krew na specjalną bibułę. Są na niej dane personalne mamy lub opiekuna dziecka, adres i telefon, więc jeśli wynik którekolwiek z tych badań będzie wątpliwy, to natychmiast dostaniesz taką informację.Dziecko będzie miało wykonane przesiewowe badanie słuchu celem wczesnego wykrycia ewentualnych zaburzeń. Badanie jest bezbolesne i wykonuje się je specjalnymi aparatami, które na oddziałach noworodkowych zagościły dzięki Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. Zostanie mu też wykonane badanie pulsoksymetrem, aby wykluczyć wady serca. Przy tych wszystkich procedurach mogą być obecni rodzice.

Co Standardy gwarantują

dziecku?



W Standardach podkreślono, jak ważne jest wsparcie kobiety w laktacji, pomoc w przystawieniu maleństwa do piersi, w dobraniu odpowiedniej pozycji i udzielenie rzetelnej informacji na temat karmienia piersią. W trakcie takiego instruktażu dowiesz się między innymi, że we wczesnym okresie karmienia piersią powinnaś próbować przystawiać dziecko nawet do kilkunastu razy na dobę (przynajmniej na 15 minut do każdej piersi). Osoby opiekujące się tobą wytłumaczą poza tym, czym jest nawał mleczny i jak sobie z nim radzić, jak rozpoznać oznaki głodu u dziecka i skąd wiedzieć, że jest ono najedzone. To wszystko jest bardzo ważne dlatego, że karmienie piersią nie zawsze i nie każdemu przychodzi naturalnie i bez żadnych problemów.Personel na oddziale nie powinien podawać dziecku wody, ani wody z glukozą, ani niczego innego. Bez wskazań medycznych nie może podawać mu sztucznych mieszanek. Zaleca się też niepodawanie smoczka uspokajacza aż do czasu ustabilizowania się laktacji, czyli przez około 4 tygodnie od porodu.

Czy Standardy wspierają mamę

w karmieniu piersią?

Więcej o początkach karmienia na





Standardy opisują także okres poporodowy. Kiedy wrócicie do domu to, według Standardów, także w tym czasie powinniście mieć zapewniony ciągły dostęp profesjonalnej opieki w miejscu zamieszkania. Oznacza to, że macie zagwarantowane nie mniej niż 4 wizyty położnej (wizyt może być więcej). Dlatego tak ważne jest, aby między 21. a 26. tygodniem ciąży dokonać wyboru wykształconej, doświadczonej położnej, która stanie na wysokości zadania i będzie służyła wiedzą, radą, wsparciem w okresie po porodzie. Ta położna przyjdzie na wizytę patronażową w ciągu 48 godzin od zgłoszenia urodzenia dziecka (to już załatwia szpital). Położna podczas wizyt patronażowych:• dokładnie ocenia stan zdrowia kobiety;• bada i ocenia rozwój fizyczny oraz przyrosty masy ciała noworodka;• uczy, jak zajmować się dzieckiem, jak je pielęgnować, jak karmić piersią i dlaczego jest to najlepszy sposób żywienia noworodka;• zdejmuje szwy z krocza (jeśli jest taka potrzeba).Ponadto położna powinna mieć wiedzę i umiejętności do tego, aby wesprzeć i pomóc w przypadku problemów z laktacją oraz w każdej innej trudnej sytuacji życiowej czy zdrowotnej. Jeśli nie ma odpowiednich kompetencji, to podpowie, do jakich instytucji czy specjalistów należy się zgłosić i gdzie szukać pomocy.

Czy Standardy dotyczą tylko

pobytu w szpitalu?


redaktorka prowadząca: Joanna Szulcprojekt, skład i ilustracja na okładce: Anna Kaliszilustracje: Małgorzata Rittersschild

Fundacja Rodzić po Ludzku00-150 Warszawa, ul. Nowolipie 13/15Tel. 22 887 78 76

Od 21 lat Fundacja Rodzić po Ludzku pomaga kobietom przygotować się na pierwsze spotkanie ze swoim dzieckiem.Sprawdzamy porodówki, interweniujemy, dostarczamy rodzicom i personelowi wiedzę i wsparcie, prowadzimy portal www.GdzieRodzic.info, szkolimy personel medyczny.

Jesteśmy organizacją non profit, działamy na rzecz wspólnego dobra. Do prowadzenia skutecznych działań potrzebujemy pieniędzy.Wspieraj tych, którzy Cię wspierają!Możesz nas wesprzeć przekazując 1% podatku, nr KRS: 0000 150 773,przekazać darowiznę robiąc przelew na konto Fundacji: 79 1560 0013 2353 7811 8000 0001lub skorzystać z szybkiego przelewu onlineDotPay na www.rodzicpoludzku.pl.

Mamy nadzieję, że nasza publikacja

dobrze towarzyszyła Ci w czasie ciąży

i pozwoliła lepiej przygotować się

na pierwsze spotkanie z Twoim dzieckiem.

Mała, duża, stała, spontaniczna wpłata,

każde 5 zł, 10 zł wspiera kobiety

w Polsce w początkach macierzyństwa!

http://www.rodzicpoludzku.pl



http://www.rodzicpoludzku.pl/1



http://www.rodzicpoludzku.pl/Wolontariat




http://http://www.rodzicpoludzku.pl

Documents

W oczekiwaniu na pierwsze spotkanie - gdzierodzic.info · a poród był pięknym i radosnym spotkaniem Zespół Fundacji Rodzić po Ludzku W oczekiwaniu. Ciążowy poradnik na początek