· Web viewөрхийг төлөөлөх 11232 өрх, Дархан-Уул аймагт 336 өрхийг түүвэрлэн хамруулж , тэднээс өрхийн гишүүдийн

ГАРЧИГ

1. Аргачлалын тайлбар 2

2. Үндсэн үзүүлэлтүүд 5

3. Үнэ тариф, ханш инфляци 6

4. Бизнес ригестрийн сан 9

5. Мөнгө, зээл, хадгаламж 9

6. Төсвийн орлого, зарлага 10

7. Хүн ам, нийгмийн үзүүлэлтүүд 13

8. Нийгмийн даатгал 16

9.Нөхөн олговор, ажилгүйдлийн даатгал 17

10. Нийгмийн халамжийн үйлчилгээ 17

11. Эрүүл мэнд 17

12. Боловсрол 19

13. Ажилгүйчүүд 23

14. Хүн амын амьжиргааны доод түвшин 25

15. Аж үйлдвэр 26

16. Тээвэр 28

17. Холбоо 28

18. Барилга 28

19. Мал аж ахуй 29

20. Газар тариалан 33

21. Мэргэжлийн хяналт шалгалт 35

22. Гэмт хэрэг 35

23. Гаалийн хорооны мэдээ 36

24. Газрын нэгдмэл сангийн тайлан 37

25. Хог хаягдлын судалгаа 38

26. Ус цаг уур, орчны шинжилгээний мэдээ 38

1

Аргачлалын тайлбарАймгийн нэгдсэн төсөв

Төсвийн орлого зарлагын тооцоог Олон Улсын Валютын Сангийн стандарт ангиллаар

1995 оны 10-р сараас эхлэн жил бүр гаргаж байна. Аймгийн нэгдсэн төсвийн орлого, зарлага

нь улсын төвлөрсөн төсвөөс шууд санхүүждэг төсвийн байгууллагуудын болон орон нутгийн

төсвийн орлого, зарлагаас бүрдэнэ.

Аймгийн нэгдсэн төсвийн орлого, зарлагын мэдээг Санхүү, төрийн сангийн хэлтсээс сар бүр

гаргаж статистикийн хэлтэст ирүүлдэг.

Орон нутгийн төсөв нь татварын орлого, татварын бус орлогоос бүрдэнэ. Татварын орлогын

төлөвлөгөөний биелэлтийг сумдаар, татварын орлогын төрлүүдээр харууллаа. Төвлөрсөн

төсвийн орлого нь улсын төсвийн санхүүжилт, татварын бус орлогоос бүрдэнэ.

Үнэ, тариф1991 оны 9-р сараас эхлэн Олон Улсын Валютын сангийн аргачиллаар хэрэглээний

үнийн индексийг тооцож эхэлсэн. Хэрэглээний үнийн индекс гэдэг нь өрх орлогоороо

өөрсдийн хэрэгцээнд худалдан авсан, үйлчлүүлсэн хамгийн чухал эн тэргүүний нийтлэг

хэрэгцээтэй бараа, үйлчилгээний үнийн өөрчлөлтийг тэдгээрийн хэрэглээний зардалд эзлэх

хувиар жигнэсэн дундаж юм. 2010 оноос эхлэн хэрэглээний сагсны нэр төрлийг 214 болгон

өөрчилж, 2010 оны хэрэглээний жинг ашиглан 2010 оны 12-р сарын үнээр суурилан ХҮИ-г

шинэчлэн тооцож байна.

Ханш, инфляциЭдийн засгийн онолд ханшийг үнийн хэмжигдэхүүний нэг хэлбэр гэж үздэг. Гадаадын

тодорхой ямар нэгэн валютын нэг нэгжийг худалдан авахад Монголын хэдэн төгрөг

шаардлагатайг харуулсан ердийн л нэг үнэ юм.Нээлттэй эдийн засгийн хувьд үндэсний

валютын ханш ялимгүй сулрахад л импортлогчид ихээхэн сандралд орж, харин

экспортлогчдын олж ирсэн гадаад валютын нэг нэгжид ногдох дотоод валютын хэмжээ

нэмэгдэн экспортлогчид урамших жишээтэй. Гадаад худалдаа эрхлэгчид нэг ам.доллар чухам

хичнээн төгрөг байх нь хэрэгтэйгээс гадна энэ ханш маргааш, нөгөөдөр, ирээдүйд ямар

байхыг мэдэх нь чухал байдаг. 1990-ээд оноос эхлэн Төв банкууд мөнгөний бодлого явуулах

хэв загвараа өөрчилж, үнийн тогтвортой байдлыг гол зорилгоо болгон инфляцыг тодорхой

түвшинд барихаа олон нийтэд зарладаг болсон. Инфляцыг тооцохдоо ҮСХ-оос зарласан

хэрэглээний үнийн индекс болон нийт мөнгөний өсөлт, бодит орлогын өсөлт, бэлэн мөнгө гар

дээрээ барихийн алдагдсан боломжийн өртөг зэрэг үзүүлэлтүүдийг ашиглан Монгол банкнаас

сар бүр тооцож нийтэд зарладаг.Энэхүү танилцуулгад Монгол банкнаас нийтэд зарласан

инфляцын түвшинг өмнөх сар болон сүүлийн 12 сарын өөрчлөлтөөр харууллаа.

Мөнгө, зээл, хадгаламж, үнэт цаасны зах зээл

2

Гүйлгээнд байгаа бэлэн мөнгөнд банкнаас гадуурх мөнгө, банкны касс дахь бэлэн

мөнгийг оруулна. Мөнгө М1-д харилцах дансан дахь мөнгө, иргэдийн хугацаагүй хадгаламж,

банкны гадуурх бэлэн мөнгийг хамруулна. Мөнгө М2 бол мөнгө М1 болон бараг мөнгөний

нийлбэр юм. Бараг мөнгөнд иргэд, байгууллагуудын хугацаатай хадгаламжууд, гадаад

валютын хадгаламжыг хамруулна.

Аж үйлдвэрАж ахуйн нэгжүүдийг эдийн засгийн үйл ажиллагаагаар ангилахдаа НҮБ-ын эдийн

засгийн үйл ажиллагааны Олон улсын стандарт ангиллыг мөрдөж байна.Аж үйлдвэрийн

борлуулсан бүтээгдэхүүн нь аж ахуйн нэгж байгууллагын тайлангийн хугацаанд худалдсан

буюу гадагш гүйцэтгэсэн ажил үйлчилгээний хэмжээ юм. Аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний

өсөлтийг тооцохдоо гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг 2000 оны зэрэгцүүлэх үнээр үнэлж

тодорхойлсон болно.Гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүн нь тухайн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн

биет хэмжээг харуулна.

ХөдөлмөрАжиллагсдын тоо нь сарын эцэст бэлэн байгаа тухайн салбарын ажиллагсдын тоо юм.

Ажилгүйчүүдийн тоонд олон улсын стандарт ангиллын дагуу Монгол улсын хуулиар

зөвшөөрөгдсөн хөдөлмөрлөх насны, хөдөлмөр эрхлэх чадвартай, цалин хөлстэй ажил болон

хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэггүй, тухайн үед ажиллахад бэлэн, цалин хөлстэй ажил идэвхитэй

эрж, хайж байгаа хөдөлмөр эрхлэлтийн албанд бүртгүүлсэн хүмүүс орсон.

Эрүүл мэнд

Эрүүл мэндийн зарим үзүүлэлтүүдийг аймгийн эрүүл мэндийн газраас сар бүр гаргаж

ирүүлдэг. Эрүүл мэндийн үзүүлэлтүүдийг оны эхэнд байсан суурин хүн амын тоонд

харьцуулан промилиэр буюу 1000 хүн амд ногдох хэмжээгээр гаргаж өмнөх оны түвшинтэй

харьцуулан өсөлт, бууралтыг харууллаа. Зарим үзүүлэлтийг дицомилиэр буюу 10000 хүнд

ногдох үзүүлэлтээр гаргадаг. Нялхсын нас баралт (нэг хүртэл насны 1000 хүүхдэд ногдох)-ыг

1 хүртэлх насандаа нас барсан хүүхдийн тоог дээрх хугацаанд амьд төрсөн хүүхдийн тоонд

харьцуулж тодорхойлдог.

БоловсролБүх шатны боловсролын сургалтын байгууллагад суралцагсад, төгсөгчид, элсэгчид,

багш нарын тоог сургууль, анги, хүйс, хичээлийн жилээр гаргав. БСШУЯ-наас гаргаж ҮСГ-т

ирүүлдэг бүх шатны боловсролын байгууллагуудын мэдээ, тайланг авч танилцуулгад тусгаж

байна.Боловсролын олон улсын стандарт ангилал нь 1997 онд шинэчлэн мөрдөгдөж эхэлсэн

бөгөөд уг ангиллаар боловсролын түвшинг 0-6 түвшинд ангилж байна.

Өрхийн нийгэм эдийн засгийн түүвэр судалгаа

3

Үндэсний статистикийн газар 1966 оноос эхлэн өрхийн орлого, зарлагын судалгааг

явуулсан билээ. Үндэсний Статистикийн хорооноос 2007 оны 07 дугаар сараас эхлэн Өрхийн

орлого, зарлагын судалгаа, Амьжиргааны түвшний судалгааг нэгтгэн Өрхийн нийгэм эдийн

засгийн судалгаа болгон шинэчлэн явуулж байна.2008 оны байдлаар Монгол улсын нийт

өрхийг төлөөлөх 11232 өрх, Дархан-Уул аймагт 336 өрхийг түүвэрлэн хамруулж , тэднээс

өрхийн гишүүдийн нас, хүйс, боловсрол,эрүүл мэнд, ажил эрхлэлтийн байдал, өрхийн

орлого, зарлага хэрэглээний хэмжээ, сууцны нөхцлийн талаарх үзүүлэлтүүдийг сар бүр

цуглуулан судалж байна. Судалгааны түүвэрлэлтийн үндсэн нэгж нь өрх байна. Нэг сууцанд

амьдарч, орлогоо нэгтгэн хамтарч болон бие даан хооллож, хувцаслаж байгаа нэг болон

хэсэг хүмүүсийг өрх гэнэ. Хүн амын хүнсний бүтээгдэхүүний хэрэглээг тооцохдоо худалдаж

авсан, өөрийн аж ахуйгаас, бусдаас үнэгүй авсан болон өрхийн хүрээнээс гадуур хэрэглэсэн

хүнсний бүтээгдэхүүний хэмжээгээр тооцож гаргадаг

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн нь эдийн засгийн хөгжлийн болон хүн амын амьжиргааны

түвшинг илэрхийлэх гол үзүүлэлт юм. ДНБ нь эдийн засгийн тодорхой нутаг дэвсгэрийн

хүрээнд тодорхой хугацаанд шинээр бий болсон нэмэгдэл өртөг буюу эцсийн бүтээгдэхүүний

нийт хэмжээ юм. Нэмэгдэл өртөг гэдэг ухагдахуун нь хуучин бидний хэрэглэж заншсан цэвэр

бүтээгдэхүүн гэдэг ойлголттой, ДНБ гэдэг нь үндэсний орлого гэдэг ойлголттой төстэй боловч

зарим зүйлээр ялгаатай байдаг. Үнэн хэрэг дээрээ хүний хараа хяналтын дор явагдан орлого

олж байгаа бүх төрлийн үйл ажиллагааг эдийн засгийн үйл ажиллагаа гэж үзэн ДНБ-ний

үйлдвэрлэлд хамруулж байна. Иймээс бүх төрлийн үйлчилгээг үйлдвэрлэл гэж үздэг. Харин

хүн өөрөө өөртөө болон гэр бүлийнхэндээ үзүүлсэн үйлчилгээ болох унтаж амрах, гэр орноо

цэвэрлэх, юм угаах, хоол ундаа бэлтгэх хүүхэд асрах гэх мэт үйлчилгээг үйлдвэрлэлд

хамруулдаггүй. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний тооцоог эдийн засгийн үйл ажиллагааны

салбарын (ISIC) олон улсын стандартын ангилал хүрээнд 17 салбар, 99 дэд салбараар, ҮСГ-

ын даргын 1998 оны 198 тоот тушаалаар батлагдсан арга зүйн дагуу аймаг, бүс нутгаар

тооцдог.

Бизнес регистрийн сан.

Бизнес регистрийн мэдээллийн санг 1998 онд явагдсан аж ахуйн нэгж, байгууллагын

тооллогын үр дүнд тулгуурлан анх байгуулсан бөгөөд түүнээс хойш орсон өөрчлөлтийг

Татварын хэлтсийн бүртгэл болон бусад байгууллагын мэдээллийг үндэслэн улирал тутам

шинэчлэн тусгаж ирсэн болно.Хуулийн этгээд гэж Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай

хуулийн 3-р зүйлийн 1-ийн 1-д заасан зохион байгуулалтын нэгдлийг хэлнэ.

Аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүн.

4

Өмнөх онуудад аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүнийг 1996 оны зэрэгцүүлэх үнээр

үнэлж байсан бол 2012 оноос эхлэн 2005 оны үнээр үнэлдэг боллоо.

НИЙГЭМ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНДСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

2014 оны 10 сар

2009 2010 2011 2012 2013 2014Áýëýí õ¿í àì* òîî 91093 91358 95043 93137 92735 93554

Òºðæ á¿ðòã¿¿ëñýí õ¿¿õýä òîî 1994 1667 1890 1963 2160 2148òîî 1610 1746 1866 1888 2015 1631

¿¿íýýñ ýìýãòýé òîî 1023 1000 917 954 1093 959òîî 1048 846 976 905 727 892

Á¿ðòãýãäñýí ãýìò õýðýã òîî 534 479 466 512 609 744

% -1.2 0.3 1.6 -0.3 0.8 1.1

Òºãðºãèéí çàõ çýýëèéí õàíø 1$=¥ 1459.99 1274.20 1412.25 1393.53 1715.48 1873.41Тºñâèéí îðëîãî багцаар ñàÿ.òºã 4406.5 5997.2 8219.2 10824.8 17524.3 19884.2

Төсвийн зарлага багцаар ñàÿ.òºã 2395.5 2931.5 5920.4 6879.5 31845.1 41677.9

ñàÿ.òºã 37352.5 64182.7 88543.0 141508.2 ### 164434.4

ñàÿ.òºã 66630.0 ### 91344.0 133583.1 ### 159662.2

Íèéò ìàëûí òîî * ìÿí.òîë 361.5 249.8 256.8 268.4 279.1 279.1Áîéæñîí òºë ìÿí.òîë 144.5 81.1 111.5 113.7 119.2 125.8

Òîì ìàëûí õîðîãäîë ìÿí.òîë 1.4 45.1 1.8 1.4 3.1 1.6га 12197.2 13704.8 14289.9 15469.2 18443.5 18558.7га 8659.0 6823 11041.4 9050.9 10640.5 10730.3

òºìñ* га 1085.4 960 1001.8 1189.5 694.6 589.0

Õýìæèõ íýãæ

ÕÇÀ-ä á¿ðòãýëòýé àæèëã¿é÷¿¿ä

Õàëäâàðò ºâ÷íººð ºâ÷èëñºí õ¿í

Õýðýãëýýíèé ¿íèéí èíäåêñ /ӨМНӨХ САРТАЙ ХАРЬЦУУЛСАН/

Àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í**

¯éëäâýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé

áîðëóóëàëò *

Тариалсан талбай: Үүнээс ¿ð òàðèà*

* Тухайн жилийн дүн

** 2005 оны зэрэгцүүлэх үнэ

5

*** Төвлөрсөн төсвийн зарлага 2013 оноос 5 сайдын багцаар гардаг болсон.uu

НЭГ. МАКРО ЭДИЙН ЗАСАГ

1. ҮНЭ, ТАРИФ

2014 оны 10-р сарын 21-ний байдлаар хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ, тарифын

ерөнхий индекс нь суурь үе болох 2010 оны 12-р сарынхаас 39.9 хувиар, өмнөх оны мөн үеэс

10.1 хувиар, оны эхнээс 6.9 хувиар, өмнөх сарынхаас 1.1 хувиар тус тус өссөн байна.

Хэрэглээний бараа үйлчилгээний үнэ тарифын ерөнхий, хүнсний барааны индексийн

өөрчлөлт сүүлийн 12 сараар, өмнөх сартай харьцуулсан хувиар:

XI.2013 XII.2013 I.2014 II.2014 III.2014 IV.2014 V.2014 VI.2014 VII.2014 VIII.2014 IX.2014 X.2014-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

3.0

0.1

2.0

0.4 0.9

2.3

1.00.1

-1.5

-0.10.6

1.1

6.1

2.5

5.3

0.2 0.9

4.9

0.9-0.1

-4.4

-3

0.5

1.4

Ерөнхий индекс Хүнсний бараа

Өмнөх сартай харьцуулахад мах махан бүтээгдэхүүний үнэ 1.1 (хонины мах 1.4%

буурсан) хувиар, гурил, гурилан бүтээгдэхүүний бүлгийн дүн 0.1 хувиар буурсан ч төмс,

хүнсний ногооны үнэ 17.2 хувиар, сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үнэ 8.5 хувиар, бусад хүнсний

бүтээгдэхүүний үнэ 3.3 хувиар тус тус өссөн нь хүнсний барааны үнийн индекс 1.4 хувиар

өсөхөд голлон нөлөөлсөн байна. Энэ сард хувцас, гутлын бүлгийн дүн 1.5%, орон сууц, түлш,

шатахууны бүлгийн дүн 2.9%, соёлын бараа, үйлчилгээний бүлгийн дүн 3.6%-иар тус тус

өссөн байна.

Хүнсний барааны үнийн индекс, сүүлийн 6 сараар,өмнөх сартай харьцуулсан хувиар

6

V.2014 VI.2014 VII.2014 VIII.2014 IX.2014 X.2014Åðºíõèé èíäåêñ 101.0 100.1 98.5 99.9 100.6 101.1Õ¿íñíèé áàðàà 100.9 99.9 95.6 97.0 100.5 101.4Ãóðèë, ãóðèëàí á¿òýýãäýõ¿¿í, áóäàà 101.6 111.8 100.0 100.0 100.2 99.9Ìàõ, ìàõàí á¿òýýãäýõ¿¿í 101.2 92.2 89.9 98.6 102.2 98.9Ñ¿¿, ñ¿¿í á¿òýýãäýõ¿¿í 90.6 89.3 89.3 103.0 107.0 108.5Ñàõàð, öàé, æèìñíèé ÷àíàìàë 100.9 105.8 100.1 101.2 99.1 100.0Òºìñ, õ¿íñíèé íîãîî 107.0 111.9 99.9 72.4 82.6 117.2Áóñàä 100.4 100.3 100.3 100.0 100.1 103.3Àðõè, òàìõè 100.5 100.0 100.0 102.0 100.0 100.0 Хүнсний гол нэрийн бүтээгдэхүүний үнийн индекс, өмнөх сар=100.

XI.2013 XII.2013 I.2014 II.2014 III.2014 IV.2014 V.2014 VI.2014 VII.2014 VIII.2014 IX.2014 X.201470.075.080.085.090.095.0

100.0105.0110.0115.0120.0125.0

Гурил , гурилан бүтээгдэхүүн Мах Сүү Төмс, ногоо

2010 оны 12-р сартай харьцуулахад 2014 оны 10-р сард бараа, үйлчилгээний үнэ

тарифын ерөнхий индекс 39.9 хувиар өслөө. Үүний дотор хүнсний барааны үнийн индекс

55.5%, орон сууц түлш цахилгааны үнэ 29.5%, боловсролын үйлчилгээ 68.6 %, гутал хувцас,

бөс барааны үнэ 38.6%, гэр ахуйн барааны үнэ 50.6%, эм тариа, эмнэлгийн үйлчилгээ 2.5%,

тээврийн үйлчилгээний үнэ 26.8%-иар, чөлөөт цаг, соёлын барааны бүлгийн дүн 1.0%-иар тус

тус өсөж, холбооны үйлчилгээний бүлгийн дүн 2.4%- иар буурсан байна.

Хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ, тарифын индекс, суурь үе болох

2010 оны 12 сартай харьцуулснаар, сүүлийн 12 сараар, бүлгийн дүнгээр

7

XI.2013 XII.2013 I.2014 II.2014 III.2014 IV.2014 V.2014 VI.2014 VII.2014 VIII.2014 IX.2014 X.2014

Õ¿íñíèé áàðàà 142.5 146.0 153.8 154.1 155.4 163.1 164.6 164.6 158.8 152.8 153.5 155.5

Ñîãòóóðóóëàõ óíäàà, òàìõè 157.8 158.3 160.4 160.4 160.4 160.4 161.2 161.2 161.2 164.5 164.5 164.5

Õóâöàñ ãóòàë 124.4 126.1 126.6 127.8 129.5 129.8 133.0 133.9 134.1 135.5 136.6 138.6

Îðîí ñóóö, ò¿ëø öàõèëãààí 133.7 123.3 123.3 123.4 121.4 123.2 122.9 121.6 121.8 122.2 125.8 129.5

Ãýð àõóéí áàðàà 139.8 138.5 139.4 142.3 144.9 144.9 146.3 148.3 148.8 150.5 150.5 150.6

Ýì òàðèà ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýý 104.0 104.0 104.0 104.0 104.0 104.0 102.3 102.3 102.3 102.5 102.5 102.5

Òýýâýð 124.3 124.3 125.3 125.3 125.3 125.3 126.8 126.8 126.8 126.8 126.8 126.8

Õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý 97.2 97.2 98.1 98.1 98.1 98.1 98.1 98.1 98.1 98.1 98.1 97.6

Ñî¸ëûí áàðàà, ¿éë÷èëãýý 97.3 97.3 97.3 97.3 97.3 97.3 97.3 97.3 97.3 97.3 97.5 101.0

Áîëîâñðîë 149.1 149.1 149.1 149.1 149.1 149.1 149.1 149.1 149.1 168.6 168.6 168.6

143.3 143.3 143.3 143.3 164.1 180.2 193.0 193.0 193.0 193.0 193.0 193.0

Áóñàä áàðàà, ¿éë÷èëãýý 140.5 141.2 141.2 141.1 141.1 141.8 143.5 143.5 143.5 145.8 145.8 147.4

Åðºíõèé èíäåêñ 130.8 130.8 133.4 133.9 135.1 138.1 139.5 139.4 137.6 137.5 138.3 139.9

Çî÷èä áóóäàë, íèéòèéí õîîë, äîòóóð áàéðíû ¿éë÷èëãýý

Гурил, гурилан бүтээгдэхүүн, мах, махан бүтээгдэхүүн, дээр нь төв суурин газруудад

төмс, хүнсний ногоо монгол өрхийн хамгийн чухал хэрэглээ, дийлэнх өрхүүдийн амьжиргаа

нь эдгээр бүтээгдэхүүнээс ихээхэн хамааралтай байдаг.

Үндэсний Статистикийн хороо нь 1991 оноос Олон Улсын Хөдөлмөрийн байгууллагын

аргачлалаар хэрэглээний үнийн индексийг тооцож эхэлсэн бөгөөд 1991 оноос хойш сагсны

нэр төрөл, хэрэглээний жин, суурь үеийг 5 жил тутамд нийт 4 удаа шинэчилсэн. ҮСХ нь

хэрэглээний сагсны нэр төрлийг аймгуудад 214 болгон нэмэгдүүлж, ӨНЭЗС-ны үр дүнгээр

хэрэглээний зардлын жинг шинэчлэн, 2012 оны 1 дүгээр сараас эхлэн 2010 оны 12 дугаар

сарыг суурь үе болгон хэрэглээний үнийн индексийг тооцон нийтэд мэдээлж байна.

2 ХАНШ, ИНФЛЯЦ төгрөгийн ам.доллартай харьцах ханш 2014 оны 11-р сарын 7 ны

байдлаар Монгол банк 1873.41 төгрөг, Голомт банк 1870 төгрөг, Худалдаа хөгжилийн банк

1866 төгрөг, ХААН банк 1868 төгрөгөөр тус тус авч байна. Монгол банкны ам.доллартай

харьцах ханшийг 2014 оны 10-р сарын 7-нaaс 29.95 төгрөгөөр буюу 1.6 хувиар өсжээ. 2014

оны 11-р сарын 7-ны өдөр ам. доллар 1873.41, евро 2320.22 , Японы иень 16.25, Английн

фунт 2966.92, Хятадын юань 306.12, Өмнөд Солонгосын вон 1.72 , Оросын рубль 39.04,

Тайваны доллар 61.17, Энэтхэгийн рупи 30.45 төгрөгийн ханштай байлаа. Нэг ам доллар 1993

оны 396.51 төгрөг, 1996 оны 693.51 төгрөг , 2000 оны 1097,0 төгрөг, 2005 онд 1121,0 төгрөг,

2010 онд 1257.18 төгрөг, 2011 оны эцсийн байдлаар 1412.25 төгрөг, 2013 оны жилийн эцэст

1659.34 болж 2012 оны мөн үеийнхээс 267.24 төгрөг буюу 19.2 хувиар өссөн байна.

11-р сарын 7-ны байдлаар

8

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20141000.01100.01200.01300.01400.01500.01600.01700.01800.01900.02000.0

1169.8

1286.61459.99

1274.21412.25

1393.53

1715.48

1873.41

Ханш

2. БИЗНЕС РЕГИСТРИЙН САН

2014 оны 3 -р улирлын байдлаар бизнес регистрийн санд 3005 аж ахуйн нэгж

бүртгэлтэй байгаагаас 1748 аж ахуйн нэгж байгууллага буюу 58.2 хувь нь үйл ажиллагаа

хэвийн явуулж байна. Үйл ажиллагаа явуулаагүй 1257 аж ахуйн нэгж байгаагийн 40.6 хувь

нь ажлаа огт эхлээгүй, 49.7 хувь түр зогссон, 7.6 хувь нь бүр зогссон, 2.1 хувь нь бусад янз

бүрийн шалтгаанаар үйл ажиллагаа явуулаагүй байна.

Бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй ААНБ-ын тоо,

үйл ажиллагаа эрхлэлтийн байдлаар, сумдаар

Үзүүлэлтүүд Нийт

Үүнээс:

Үүнээс:

Бусад

Дархан 2614 1506 1108 452 551 78 27Шарын гол 153 95 58 18 26 14Орхон 89 58 31 12 18 1Хонгор 149 89 60 29 29 2Бүгд 3005 1748 1257 511 624 95 27

Үйл ажиллагаа

явуулж байгаа

Үйл ажиллагаа явуулаагүй

байгаа

Үйл ажиллагаа эхлээгүй

байгаа


түр зогсоосон


бүрэн зогсоосон

Үйл ажиллагаа явуулж байгаа ААНБ-ын тоо, сумдаар, эдийн засгийн салбараар

9

Эдийн засгийн салбарууд ААНБ-ын тоо

Хөдөө аж ахуйн, ан агнуур, ойн аж ахуй 173

Уул уурхай, олборлох үйлдвэр 11

Боловсруулах үйлдвэр 146

Цахилгаан, хий үйлдвэрлэл, ус хангамж 9

Барилга 99

Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр ахуйн барааны 623

Зочид буудал, зоогийн газар 132

Тээвэр, агуулахын аж ахуй, холбоо 44

Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл ажиллагаа 33

Үл хөдлөх хөрөнгө, түрээс, бизнесийн үйл ажиллагаа 89

Төрийн удирдлага, батлан хамгаалах, албан журмын н 37

Боловсролын салбарын үйл ажиллагаа 93

Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйл ажиллагаа 88

Нийгэм, бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ 171

Бүгд 1748

4. МӨНГӨ, ЗЭЭЛ, ХАДГАЛАМЖ

Дархан-Уул аймаг дахь монгол банкны салбарын мэдээгээр 2014 оны эхний 10-р сард

аж ахуйн нэгж байгууллага, иргэдэд олгосон зээлийн өрийн үлдэгдэл 260.6 тэр бум төгрөг,

үүнээс чанаргүй зээлийн өрийн үлдэгдэл 2.7 тэр бум төгрөгт хүрчээ.

2014 оны 10-р сарын эцэст иргэдийн хувийн хадгаламж 91.0 тэр бум төгрөгт хүрч өмнөх оны

мөн үеэс 10.5 тэр бум төгрөгөөр өссөн байна.

Банкны кассын орлого, зарлага, зээл, хадгаламжийн мэдээ, сая.төг сараар

Онууд 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Зөрүү

Зээлийн өрийн бүх үлдэгдэл 72018.9 57870.5 61804.5 112608.6 145942.2 216331.6 260604.4 120.5 44272.8

Үүнээс чанаргүй зээл 1064.3 12844 8365.3 8261.3 7951.9 1284.9 2693.7 209.6 1408.8

Хувийн хадгаламж 24051 28584.9 40333.7 53547 64321.1 80475.7 91005.6 113.1 10529.9

2014/ 2013

5. ТӨСВИЙН ОРЛОГЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ БИЕЛЭЛТ

Санхүү төрийн сангийн хэлтсийн мэдээгээр 2014 оны эхний 10-р сарын мэдээгээр улс,

орон нутгийн төсвийн орлогын төлөвлөгөө 4.4 хувиар буюу 919.3 сая төгрөгөөр тасарч, Үүнд

10

орон нутгийн төсвийн орлогын төлөвлөгөө 1.5 хувиар буюу 237.7 сая төгрөгөөр, төвлөрсөн

төсвийн орлогын төлөвлөгөө 15.2 xувиар буюу 681.6 сая төгрөгөөр тус тус тасарсан байна.

Аж ахуйн нэгж, байгууллагын орлогын албан татварын төлөвлөгөө 3.1 хувиар, ашигт

малтмалын татварын төлөвлөгөө 13.5 хувиар тус тус тасарч, , өмчийн татварын төлөвлөгөө

10.6 хувиар давж биелсэн байна.

Аймгийн нэгдсэн төсвийн орлогын төлөвлөгөөг Татварын хэлтэс 5.3 хувиар буюу

1012.4 сая төгрөгөөр тасарсан байна. Дархан сум 3.2 хувиар буюу 39.3 сая төгрөгөөр, Шарын

гол сум 5.9 хувь буюу 10.7 сая төгрөгөөр, Хонгор сум 21 хувиар буюу 22.9 сая төгрөгөөр,

Орхон сум 27.8 хувиар буюу 20.1 сая төгрөгөөр тус тус давж биелсэн байна.

Төсвийн орлогын төлөвлөгөөний биелэлт, сумдаар мянган төг-өөр

Òºëºâëºãºº Ã¿éöýòãýë Õóâü Çºð¿¿

Äàðõàí - - 0.0 0.0

Õîíãîð - - 0.0 0.0

Îðõîí - - 0.0 0.0

Øàðûí ãîë - - 0.0 0.0

Õýëòýñ 4,473,828.2 3,792,266.8 84.8 -681561.4

Ä¿í 4,473,828.2 3,792,266.8 84.8 -681561.4

Äàðõàí 1,237,282.5 1,276,626.7 103.2 39344.2

Õîíãîð 109,106.1 132,027.1 121.0 22921.0

Îðõîí 72,402.7 92,497.7 127.8 20095.0

Øàðûí ãîë 180,713.1 191,424.8 105.9 10711.7

Õýëòýñ 14,730,199.4 14,399,378.7 97.8 -330820.7

Ä¿í 16,329,703.8 16,091,955.0 98.5 -237748.8

Äàðõàí 1,237,282.5 1,276,626.7 103.2 39344.2

Õîíãîð 109,106.1 132,027.1 121.0 22921.0

Îðõîí 72,402.7 92,497.7 127.8 20095.0

Øàðûí ãîë 180,713.1 191,424.8 105.9 10711.7

Õýëòýñ 19,204,027.6 18,191,645.5 94.7 -1012382.1

Òºâëºðñºí òºñâèéí îðëîãî

Îðîí íóòãèéí òºñâèéí îðëîãî

Àéìãèéí òºñâèéí íèéò îðëîãî

Төсвийн орлогын төлөвлөгөөний биелэлт, орлогын төрлөөр, мянган төг-өөр

11

òºëºâëºãºº Ã¿éöýòãýë Õóâü

ÀÀÍÁ-ûí îðëîãûí àëáàí òàòâàð 1,052,243.6 1,019,451.0 96.9

Íýìýãäñýí ºðòãèéí òàòâàð 3,016,060.0 2,376,177.2 78.8

Îíöãîé òàòâàð 5,711.3 41,756.1 731.1

Àãààðûí áîõèðäîë 38,950.0 42,774.4 109.8

Àøèãò ìàëòìàë 360,863.3 312,108.1 86.5

Ус бохирдуулсны - 0.0

Íîîãäîë àøèã - - 0.0

Òºâëºðñºí òºñâèéí ä¿í 4,473,828.2 3,792,266.8 84.8

Òàòâàðûí îðëîãî 12,978,471.8 12,641,476.1 97.4

-îðëîãûí àëáàí òàòâàð 9,804,287.7 9,523,927.1 97.1

-ºì÷èéí òàòâàð 750,800.0 830,166.6 110.6

-áóñàä òàòâàð,õóðààìæ 1,897,227.3 1,807,201.9 95.3

- ÀÒÁªßÕÀÒ 526,156.8 480,180.5 0.0

Òàòâàðûí áóñ îðëîãî 867,313.0 966,559.9 111.4

ОНТөсвийн оны эхний үлдэгдэл 2,483,919.0 2,483,919.0 100.0

Íèéò òºñâèéí ä¿í 6,957,747.2 6,276,185.8 90.2

6. ТӨСВИЙН БАЙГУУЛЛАГУУДЫН ЗАРЛАГА

Яам, агентлагуудаар дамжин төвлөрсөн төсвөөс шууд санхүүждэг төсвийн байгууллагуудад 2014 оны эхний 10 сарын байдлаар төсвийн урсгал санхүүжилтээр 41995.5 сая, үндсэн, туслах үйл ажиллагааны болон бусад орлогоос 1150.6 сая, нийтдээ 43146.1 сая төгрөгийн санхүүжилт хийгдлээ.

Төсвийн байгууллагуудын санхүүжилт, мян.төг-өөр

Òºëºâëºãºº Ã¿éöýòãýë Õóâü Ýçëýõ õóâüБоловсрол, шинжлэх ухааны сайд 20,203,851.5 20,020,836.4 99.1 46.4

Соёл, спорт, аялал жуулчлалын сайд 1,567,674.6 1,565,170.2 1.01 3.6

Барилга, хот байгуулалтын сайд 237,411.0 226,458.2 100.0 0.5Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд 169,138.6 168,537.6 100.0 0.4

Эрүүл мэндийн сайд 2,040,567.6 2,146,234.2 99.96 5.0

Аймгийн засаг дарга 23,680,503.8 19,018,906.8 79.7 44.1

Íèéò ä¿í 47,899,147.1 43,146,143.4 92.3 100.0

Төсвийн нийт санхүүжилтийн 46.4 хувийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын багцын

үйлчилгээ, 3.6 хувийг Соёл, спорт, аялал жуулчлалын сайд, 0.5 хувийг Барилга, хот

байгуулалтын сайд, 0.4 хувийг Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгаалалын сайд, 5.0 хувийг

Эрүүл мэндийн сайд, 44.1 хувийг Аймгийн засаг даргын үйл ажиллагаанд зарцуулсан байна.

Төсвийн байгууллагуудын нийт зарлагын 42.3 хувийг цалин хөлс, нийгмийн даатгалын

шимтгэл 4.6 хувийг, бараа үйлчилгээний бусад зардал 53.1 хувийг эзэлж байна. Төсвийн

байгууллагуудын бараа үйлчилгээний бусад зардлын 0.4 хувийг бичиг хэргийн зардал, 7.7

хувийг гэрэл түлш халаалтын зардал, 0.8 хувийг тээврийн зардал, 1.6 хувийг цэвэр бохир ус,

12

5.8 хувийг хоол, эмний зардал, 0.4 хувийг шуудан холбоо, 4.4 хувийг БГАжил үйлчилгээ, 72.7

хувийг түрээсийн болон бусад зардал эзэлж байна.

2014 оны эхний 10 сарын аймгийн нийт төсвийн байгууллагууд 11825.3 мянган

төгрөгийн авлагатай, 250805.9 мянган төгрөгийн өглөгтэй байгаагийн дотор цалин ндш -д

27580 мянган төгрөг, гэрэл, түлш халаалтанд 91509 мянган төгрөг, тээвэр, шуудан холбоонд

2012.3 мянган төгрөг, хоол, эмний зардалд 93004.9 мянган төгрөг бусад зардалд 28873.8

мянган төгрөгийн өртэй байна.

Нийт өглөгийн 11 хувийг цалин, нийгмийн даатгалын шимтгэлийн өглөг, 36.5 хувийг

гэрэл, түлш халаалт, 37.1 хувийг хоол, эм, 11.5 хувийг бусад зардлын өглөг тус тус эзэлж

байна.

Төсвийн байгууллагуудын зарлага, мянган төгрөгөөр

13

1 Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд 20,203,851.5 2 Соёл, спорт, аялал жуулчлалын сайд 1,567,674.6 3 Барилга, хот байгуулалтын сайд 237,411.0

4 169,138.6 Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд

Төсвийн авлага, өглөг,мянган төгтөгөөр

ХОЁР. ХҮН АМ, НИЙГМИЙН БАЙДАЛ

2.1 Хүн ам2013 оны суурин хүн амын мэдээнд гадаадад ажиллаж амьдарч, сурч байгаа иргэдийн

тоог оруулаагүй болно.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Á¿ãäÁ¿ãä 90426 90657 89427 90224 91093 91358 95043 93137 92735 93554ýðýãòýé 42953 43525 42840 43040 44022 44028 46180 45335 45203 45470ýìýãòýé 47473 47132 46587 47184 47071 47330 48863 47802 47532 48084

ÄàðõàíÁ¿ãä 74275 74664 73457 74526 75104 74454 77547 75494 75644 76428ýðýãòýé 34776 35549 34952 35391 36094 35607 37407 36494 36589 36831ýìýãòýé 39499 39115 38505 39135 39010 38847 40140 39000 39055 39597

ÕîíãîðÁ¿ãä 5390 5336 5404 4950 5115 5603 5796 5856 5693 5759ýðýãòýé 2719 2699 2715 2472 2600 2835 2942 2959 2896 2943ýìýãòýé 2671 2637 2689 2478 2515 2768 2854 2897 2797 2816

ÎðõîíÁ¿ãä 2913 2933 2932 2935 3076 3185 3277 3356 3277 3240ýðýãòýé 1432 1441 1426 1415 1497 1551 1606 1643 1631 1610ýìýãòýé 1481 1492 1506 1520 1579 1634 1671 1713 1646 1630

Øàðûí ãîëÁ¿ãä 7848 7724 7634 7813 7798 8116 8423 8431 8121 8127ýðýãòýé 4026 3836 3747 3762 3831 4035 4225 4239 4087 4086

ӨРХИЙН ТОО

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013Á¿ãä 19643 22238 22605 23078 24989 27203 28340 27993 27433 27906

Äàðõàí 15668 186291 18390 18763 20345 22463 23457 23154 22789 23241Õîíãîð 1182 1188 1306 1376 1490 1591 1642 1610 1529 1539Îðõîí 824 810 812 831 1010 931 979 970 965 957

Øàðûí ãîë 1969 1949 2097 2108 2144 2218 2262 2259 2150 2169

ХҮН АМЫН ЕРДИЙН БА ШИЛЖИХ ХӨДӨЛГӨӨН, 2014 оны 10 сар

Á¿ãä Äàðõàí Õîíãîð Îðõîí Øàðûí ãîëÒºðæ á¿ðòã¿¿ëñýí õ¿¿õýä 2148 1817 129 68 134Íàñ áàðàëò 536 457 24 20 35Öýâýð ºñºëò 1612 1360 105 48 99Á¿ðòã¿¿ëñýí ãýð á¿ëèéí òîî 443 387 21 15 20Öóöàëñàí ãýð á¿ëèéí òîî 141 129 5 2 5¯ð÷ëýãäñýí õ¿¿õäèéí òîî 52 44 4 1 3Øèëæèæ èðñýí õ¿í àì 2150 Õ Õ Õ ÕØèëæèæ ÿâñàí õ¿í àì 3480 õ õ Õ õ

14

Àâëàãà

ªãëºã

¿¿íýýñ: öàëèí, ÍÄØ,ÝÌÄ-ûí õóðààìæ

СУУРИН ХҮН АМЫН ТОО, НАСНЫ БҮЛЭГ, ХҮЙСЭЭР

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãä ýì á¿ãäÁ¿ãä ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ### ###>1 1062 521 1146 621 1783 854 1950 908 2058 1013 1598 782 1650 825 1562 766 1684

1--4 5352 2683 5219 2603 4802 2439 5283 2651 6074 2936 7151 3465 7297 3487 7771 3773 77675--9 8458 4258 8245 4212 7967 4062 7675 3920 6874 3386 7004 3414 6790 3313 7017 3450 7641

### 5012 9624 4777 9217 4566 8986 4500 8117 4009 8174 4069 7731 3897 7377 3657 712515-19 ### 5510 ### 5575 ### 5394 ### 5280 ### 5009 9795 4792 9130 4509 8215 4078 804020-24 7952 4154 8208 4224 8299 4346 9018 4606 ### 5098 ### 5324 ### 5191 ### 5079 973525-29 6815 3569 6714 3551 7220 3826 7629 3963 8235 4278 8827 4489 8670 4333 8642 4240 893730-34 7735 4173 7285 3892 7196 3889 7474 3922 7749 4024 8099 4170 7962 4126 7792 4032 770635-39 7664 4122 7246 3875 7205 3960 7337 3946 7263 3906 7622 4009 7489 3904 7441 3876 742140-44 7595 4113 7509 4139 7563 4124 6952 3687 6667 3656 6912 3729 6692 3580 6496 3449 664345-49 6211 3267 6291 3309 6552 3504 6275 3343 5945 3302 6178 3412 6226 3425 6277 3398 624050-54 3652 1946 3939 2091 4294 2218 4308 2225 4128 2276 4598 2533 4553 2506 4900 2684 522255-59 2283 1265 2250 1191 2400 1259 2562 1346 2613 1430 2716 1487 2887 1586 3159 1763 338860-64 1580 819 1541 813 1637 856 1667 894 1762 991 1973 1122 1909 1089 1984 1115 212465-69 1420 704 1387 693 1534 757 1465 746 1529 823 1421 765 1373 754 1425 814 149070-74 836 460 841 462 864 481 931 512 968 521 1152 619 1115 596 1215 636 118575-79 497 301 473 295 551 345 568 333 618 389 606 365 589 365 617 369 66780-84 238 146 245 154 284 181 260 175 252 167 280 191 295 196 327 215 35285-89 133 88 118 82 120 90 120 78 123 87 126 88 104 79 124 96 12690-94 25 14 30 24 34 27 38 30 31 25 40 32 44 34 44 35 5095-99 6 5 4 3 6 5 4 4 3 3 6 6 8 6 9 6 10

10--14

ШИЛЖИХ ХӨДӨЛГӨӨН БҮС НУТГААР 2013 ОНЫ ДҮН

Áàðóóí á¿ñ Õàíãàéí á¿ñ Òºâèéí á¿ñ Ç¿¿í á¿ñ Óëààíáààòàð Á¿ãäØèëæèæ èðñýí 383 526 783 63 1095 2850Øèëæèæ ÿâñàí 163 328 937 61 2459 3948Ìåõàíèê ºñºëò 220 198 -154 2 -1364 -1098

15

НИЙГМИЙН ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД, 2013 ОН

Á¿ãä Äàðõàí Õîíãîð Îðõîí Øàðûí ãîë

ªðõ òîëãîéëñîí á¿ãä 4911 4135 245 201 330

Ýðýãòýé 1100 842 110 43 105

ýìýãòýé 3811 3293 135 158 225

ихэр хүүхэдтэй өрхийн тоо 213 174 12 10 17

1182 805 78 97 202

4 хүүхэдтэй өрхийн тоо 1177 998 56 81 42



7, түүнээс дээш хүүхэдтэй өрхийн тоо 10 8 2 0 0

ªíäºð íàñòàé ãàíö áèå ºðõ 928 751 98 19 60

Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýäèéí òîî 3624 2755 181 106 582

Á¿òýí ºí÷èí õ¿¿õýä 127 107 9 4 7

Õàãàñ ºí÷èí õ¿¿õýä 1007 776 52 62 117

2105 1579 165 195 166

¿¿íýýñ: ýõèéí òîî 1860 1420 131 152 157

ýöãèéí òîî 245 159 34 43 9

18 õ¿ðòýë íàñíû 4 áà ò¿¿íýýñ äýýø õ¿¿õýä òýé ºðõèéí òîî

18 õ¿ðòýë íàñíû õ¿¿õýäòýé ãýð á¿ëã¿é õ¿íèé òîî

2013 оны эцсийн байдлаар нийт хүн амын 66.1 хувийг хөдөлмөрийн насны хүн ам, 16

хүртэл насны хүүхэд 27.5 хувийг, 60 -аас дээш насны өндөр настан 6.4 хувийг эзлэж байна.

27.5

66.1

6.4

2013

16 хүртлэх насны хүүхэдХөдөлмөрийн насны хүн амӨндөр настан

16

2.2 НИЙГМИЙН ДААТГАЛ

Аймгийн нийгмийн даатгалын хэлтсийн 2014 оны эхний 10-р сарын мэдээгээр нийгмийн

даатгалын санд 40557.1 сая төгрөгийн сан бүрдүүлж, 11802 хүнд 30810.3 сая төгрөгийн

тэтгэвэр, 7399 хүнд 2028.2 сая төгрөгийн тэтгэмж, 2305 хүний үйлдвэрлэлийн осол

мэргэжлээс шалтгаалах өвчний даатгалд 3218.6 сая төгрөг олгожээ

Нийгмийн даатгалын сан, мянган төгрөгөөр

Îðëîãî Çàðëàãà Õ¿íèé òîîÒýòãýâðèéí äààòãàëûí ñàí 30,435,934.6 30,810,272.6 11,802

¿¿íýý

ñ

ªíäºð íàñíû òýòãýâýð 24,308,791.3 8881Òàõèð äóòóóãèéí òýòãýâýð 3,331,932.7 1744Òýæýýã÷ýý àëäñàíû òýòãýâýð 1,382,364.4 742Öýðãèéí àëáàí õààã÷èéí òýòãýâýð 1,787,184.2 435

Òýòãýìæèéí äààòãàëûí ñàí 1,859,429.2 2,028,235.2 7399¯ÎÌØª-íèé äààòãàëûí ñàí 2,442,682.0 3,218,583.6 2305Àæèëã¿éäëèéí äààòãàëûí ñàí 445,052.3 617,060.6 597Эрүүл мэндийн даатгалын сан 5,373,967.6 3,568,606.4 74057Ä¿í 40,557,065.7 40,242,758.4 96160

2.3 НӨХӨН ОЛГОВОР, АЖИЛГҮЙДЛИЙН ДААТГАЛЫН САН.

2014 оны эхний 10-р сарын байдлаар 1370 хүнд 531793.1 мянган төгрөгийн ажилгүйдлийн

тэтгэмж олголоо.НӨХӨН ОЛГОВОР, АЖИЛГҮЙДЛИЙН ДААТГАЛЫН САН, МЯНГАН ТӨГРӨГӨӨР

Îðëîãî Õ¿íèé òîî Çàðëàãà Õ¿íèé òîî

Àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæèíä 536885.6 1,382 531793.1 1370

Ìýðãýæëèéí áîëîí äàâòàí ñóðãàëò -

Íºõºí îëãîâîðò -

Ä¿í 536885.6 1,382 531793.1 1370

17

2.4 НИЙГМИЙН ХАЛАМЖИЙН САН.2014 оны эхний 10-р сарын байдлаар нийгмийн халамжийн санд 6425.3 сая төгрөгийн сан

бүрдүүлж 11769 хүнд 882.3 сая төгрөгийн тэтгэмж, 2115 хүнд 2095.5 сая төгрөгийн халамжийн

тэтгэвэр олгожээ.

Нийгмийн халамжийн сан, мянган төг-өөр

18

Á¿ãä Õàëàìæèéí òýòãýâýðÍºõöºëò ìºíãºí òýòãýìæèéí ä¿í

2.5 ЭРҮҮЛ МЭНД

Аймгийн Эрүүл мэндийн газрын 2014 оны эхний 10-р сарын мэдээг өнгөрсөн оны мөн

үетэй харьцуулахад, эмчлэгдсэн өвчтөний тоо 13 хувиар, амьд төрсөн хүүхэд 3.7 хувиар тус

тус өссөн байна. Мөн өнгөрсөн оны энэ үеэс тэмбүү өвчнөөр өвчлөгсөд буурч, боом,

улаанууд, улаан бурхан эдгээр өвчнүүд гараагүй байна. Нийт халдварт өвчлөлийн 27.7 хувийг

бэлгийн замын халдварт өвчин, 18.5 хувийг шинэ сүрьеэ эзэлж байна. Өнгөрсөн оны мөн үед

727 хүн халдварт өвчнөөр өвчилж байсан бол энэ оны 10-р сарын өссөн дүнгээр 892 болж 165

тохиолдлоор буюу 22.7 хувиар өссөн байна.

Эрүүл мэндийн үзүүлэлтүүд2013 оны 10 2014 оны 10

Àìáóëàòîðèéí ¿çëýã 552333 493900 89.4Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýã 228363 188852 82.7Á¿ðòãýãäñýí ºâ÷ëºë á¿ãä 44847 49413 110.2Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òàðèëãà 13332 15673 117.6Îð õîíîã àøèãëàëò 141823 176248 124.3Ýì÷ëýãäñýí ºâ÷òºí 20299 22943 113.0Àìüä òºðñºí õ¿¿õýä 2311 2397 103.7Øèíý æèðýìñýí á¿ãä 2470 2346 95.0Á¿õ íàñ áàðàëò 460 475 103.3Ýìíýëãèéí íàñ áàðàëò 68 84 123.5Õîíîã áîëîîã¿é íàñ áàðàëò 22 41 186.4Ãýðèéí íàñ áàðàëò 392 391 99.70-15 íàñíû íàñ áàðàëò 32 24 75.00-1 íàñ áàðàëò 20 17 85.0Íÿðàéí íàñ áàðàëò 14 8 57.10-5 íàñ áàðàëò 26 19 73.1Ýõèéí íàñ áàðàëò 1 0 0.0Çàäëàí øèíæèëãýý 58 69 119.0

2014 2013 %

Халдварт өвчин гаралт

19

2013 оны 10 2014 оны 10Òîî ïðîìèëü Òîî ïðîìèëü

Шигеллёз /Цусан суулга/ 0 0 0 0Ìåíèíãåò 5 0.5 3 0.3Äèçåíòðè 1 0.1 2 0.2Хачигт рекиттиөз 0 0.0 7 0.8

2.6 БОЛОВСРОЛСургуулийн өмнөх боловсрол

2014-2015 оны хичээлийн жилд сургуулийн өмнөх боловсролын 37 цэцэрлэгийн 214

бүлэгт 754 багш, ажиллагсад ажиллаж, яслийн 14 бүлэгт 313 хүүхэд, цэцэрлэгийн 210

бүлэгт 6300 хүүхэд суралцаж байгаагаас шинээр элссэн 2125 хүүхэд байна.

Бүлгийн үзүүлэлт

¯ç¿¿ëýëò ßñëèéí Äóíä àíãè Áýëòãýë Õîëèìîã Ýýëæèéí Í¿¿äýë÷èí ßâóóëûí

Дүн 214 14 39 43 46 48 20 3 1 0

Á¿ëãèéí òîî

Áàãà àíãè

Àõëàõ àíãè

Сургуулийн өмнөх боловсролын үзүүлэлтүүд

Öýöýðëýãèéí òîî 18 18 19 22 36 37Á¿ëãèéí òîî 145 142 147 153 200 214Íèéò àæèëëàãñàä 504 511 540 583 728 754 ¿¿íýýñ: áàãø, ýðõëýã÷ 322 333 357 383 480 508 áóñàä àæèëëàãñàä 182 178 183 200 248 246Á¿õ õ¿¿õýä 3720 3971 4586 4823 6113 6415

2009-2010 îíû õè÷ýýëèéí æèë






Цэцэрлэгийн судалга¹ Öýöýðëýã¿¿ä Îíöëîã

1 1-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 7 515 8

2 2-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 3 114 3

3 3-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 8 399 94 4-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 12 318 135 5-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 12 298 136 9-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 7 253 77 12-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 12 390 138 13-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 8 443 99 14-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 6 159 6

10 15-ð öýöýðëýã òºðèéí 24цагийн 12 205 1311 16-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 6 184 512 17-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 6 200 713 18-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 11 321 1314 21-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 11 342 1215 22-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 12 207 1316 23-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 12 549 1317 10-ð öýöýðëýã òºðèéí 24цагийн 7 213 1318 7-ð öýöýðëýã òºðèéí åðäèéí 12 192 1319 20-ð öýöýðëýã õóâèéí åðäèéí 2 45 220 Õààíû õ¿¿õä¿¿ä õóâèéí åðäèéí 2 63 221 Төгс Ундраа õóâèéí åðäèéí 4 87 322 Сүмдарьцэцэг õóâèéí åðäèéí 5 147 223 Кидстаун õóâèéí åðäèéí 2 46 224 Жаргалтай үрс õóâèéí åðäèéí 3 76 325 Могжоохон õóâèéí åðäèéí 2 48 226 Бурхантын их өргөө õóâèéí åðäèéí 2 49 227 Өсөх ирээдүй õóâèéí åðäèéí 3 75 328 Наргил õóâèéí åðäèéí 2 46 229 Солонго õóâèéí åðäèéí 4 104 430 Цондоолой õóâèéí åðäèéí 2 40 231 Номин õóâèéí тусгай 4 74 432 Мөнгөлдэй õóâèéí åðäèéí 2 44 233 Цоглог жаалууд õóâèéí åðäèéí 2 37 234 Гэгээ õóâèéí åðäèéí 2 48 035 Тогдгор жаалууд õóâèéí åðäèéí 2 17 136 Азийн хүүхдүүд сан õóâèéí åðäèéí 2 40 5

ªì÷èéí õýëáýð

Á¿ëãèéí òîî

Õ¿¿õäèéí òîî

¯íäñýí áàãøèéí òîî

Ерөнхий боловсролын сургууль20

2014-2015 оны хичээлийн жилд өдрөөр 24 сургууль, лицей 2 сургууль, орой болон

эчнээгээр 1, дүйцсэн хөтөлбөрөөр 1 сургууль нийт 28 ЕБСургууль байна. Бага ангийн 311

бүлэгт 8844, суурь боловсрол 193 бүлэгт 5333, бүрэн дунд 158 бүлэгт 3887 хүүхэд, нийт 662

бүлэгт 18064 хүүхэд суралцаж байгаагийн 9074 нь буюу 50.2 хувь нь эмэгтэй хүүхэд байна.

2014-2015 оны хичээлийн жилд 1-р ангид 2160, 2-5-р ангид ,6662 6-9-р ангид 5342, 10-12-р

ангид 3900 хүүхэд суралцаж байна.

2014-2015 оны хичээлийн жилд хөгжлийн бэрхшээлтэй 280, бүтэн өнчин 101 хүүхэд

суралцаж, 588 хүүхэд дотуур байранд амьдарч байна.

Энэ хичээлийн жилд малчдын 255 хүүхэд дотуур байранд амьдарч байна.

ЕБС-д суралцагчдын тоо , сургуулиар

2014-2015 оны хичээлийн жилд ЕБС-д суралцагсадын тоо 18064 байна.

¹ Ñóðãóóëèóä2013-2014 îí 2014-2015 îí

Õóâü1-5 àíãè 6-9 àíãè Á¿ãä 1-5 àíãè 6-9 àíãè Á¿ãä

1 1-ð ñóðãóóëü 406 323 196 925 406 288 170 864 93.42 Èðýýä¿é-2 531 390 279 1200 561 335 275 1171 97.63 6-ð ñóðãóóëü 157 116 0 273 160 96 0 256 93.84 4-ð ñóðãóóëü 554 368 125 1047 533 342 127 1002 95.75 8-ð ñóðãóóëü 199 146 70 415 199 141 78 418 100.76 9-ð ñóðãóóëü 583 386 254 1223 667 350 253 1270 103.87 11-ð ñóðãóóëü 136 98 60 294 128 86 67 281 95.68 14-ð ñóðãóóëü 199 154 107 460 205 146 102 453 98.59 Îþóíû èðýýä¿é 1453 963 596 3012 1686 976 706 3368 111.8

10 Îä öîãöîëáîð 1199 819 380 2398 1330 742 464 2536 105.811 Ýíýðýë öîãöîëáîð 167 103 68 338 111 99 36 246 72.812 15-ð ñóðãóóëü 863 532 353 1748 920 486 351 1757 100.513 Æèã¿¿ð öîãöîëáîð 621 452 265 1338 637 404 306 1347 100.714 18-ð ñóðãóóëü 474 348 236 1058 487 330 238 1055 99.715 19-ð ñóðãóóëü 226 122 95 443 242 85 76 403 91.016 20-р сургууль 10 0 0 10 0 0 0 0 0.017 21-ð ñóðãóóëü 0 99 133 232 0 101 137 238 102.618 22-ð ñóðãóóëü 113 47 26 186 87 0 0 87 46.819 23-ð ñóðãóóëü 70 45 18 133 75 27 19 121 91.020 24-ð ñóðãóóëü 98 38 24 160 89 43 37 169 105.621 26-ð ñóðãóóëü 0 3 23 26 0 5 16 21 80.822 27-ð ñóðãóóëü 58 27 20 105 58 17 19 94 89.523 28-ð ñóðãóóëü 97 52 28 177 86 45 28 159 89.824 ÕÀÀÈÑ ëèöåé 0 32 91 123 0 23 64 87 70.725 ÒÈÑ ëèöåé 0 18 67 85 0 25 62 87 102.426 29-ð ñóðãóóëü 0 7 36 43 0 0 42 42 97.727 30-р сургууль 0 0 0 0 0 16 100 116 0.028 10-ð ñóðãóóëü 124 85 51 260 72 52 45 169 65.029 0 0 0 0 83 82 82 247 0.0

10-11 àíãè

10-12 àíãè

Насан туршийн боловсролын төв

21

ЕБС-ын багш, ажилчдын тоо, сургуулиудаар

Суралцагсадын насны бүтэц, сурагчдын тоогоор

íàñÀíãè

áàãà äóíä àõëàõ6 õ¿ðòýë íàñòàé 251 249 251

6 íàñòàé 2032 1818 2032

7 íàñòàé 1921 84 1921

8 íàñòàé 1590 6 1589

9 íàñòàé 1512 3 1512 0

10 íàñòàé 1318 1227 91

11 íàñòàé 1426 194 1232

12 íàñòàé 1444 50 1394

13 íàñòàé 1536 29 1483 24

14 íàñòàé 1560 15 913 632

14< 1421 24 103 1294

16 áà äýýø íàñíû 2053 0 117 1937

Á¿ãä 18064 2160 8844 5333 3887

Ñóðàëöàãñàä á¿ãä

1-ð àíãèä øèíýýð ýëññýí

2.7 ДЭЭД БОЛОВСРОЛ.

22

Ñóðãóóëèóä

2013-2014 îí

Á¿ãä¿¿íýýñ

1-ð ñóðãóóëü 80 56 1

¯íäñýí áàãø

Öàãèéí áàãø

2013-2014 оны хичээлийн жилд аймгийн дээд сургууль, коллеж, мэргэжлийн сургалт

үйлдвэрлэлийн төвүүдэд 9036 оюутан суралцаж байсан бол 2014-2015 оны хичээлийн жилд

8778 оюутан суралцаж байгаагийн 2445 оюутан шинээр элсэж, 2272 оюутан төгсөх ангид

суралцаж байна. Өмнөх жилтэй харьцуулахад нийт суралцагсдын тоо 258 шинээр элсэгчдийн

тоо 81 хүнээр тус тус буурсан байна.Õè

÷ýýë

èéí æ

èë Áàêàëàâðèéí äýýä áîëîâñðîë Ìàãèñò ðàíòóð

Ñóðàëöàã ñàä Øèíýýð ýëññýí Òºãñºõ àíãèä

Á¿ãä

ýìýãò

ýé

Á¿ãä

ýìýãò

ýé

Á¿ãä

ýìýãò

ýé

Á¿ãä

ýìýãò

ýé

Á¿ãä

ýìýãò

ýé

2013-2014 2377 623 466 113 738 239 64 47 350 1822014-2015 1929 520 420 100 244 72 70 52 315 154

ÕÀÀÈÑ-ÓÃÒÑÝØÕ 2013-2014 1343 825 382 219 327 218 354 2632014-2015 1145 695 227 133 265 170 303 2072013-2014 559 490 212 190 130 109 78 66 88 832014-2015 604 537 173 154 107 92 59 49 90 86

ИЗИСургууль2013-2014 176 94 176 94 0 0 98 552014-2015 126 73 33 30 21 12 32 21

2013-2014 340 271 89 70 110 95 20 172014-2015 337 265 110 98 121 92 40 402013-2014 308 243 122 98 98 79 25 202014-2015 309 249 117 97 86 76 10 92013-2014 1455 1355 489 457 546 511 405 3722014-2015 1713 1609 455 415 684 282 382 3402013-2014 137 91 36 22 44 292014-2015 102 66 23 16 37 25

Ä¿í 2013-2014 6695 3992 1972 1263 1993 1280 240 290 1242 9372014-2015 6265 4014 1558 1043 1565 821 161 580 1140 836Ìýðãýæëèéí àíõàí øàòíû áîëîí äóíä øàòíû áîëîâñðîë îëãîõ ñóðãóóëèóä

Òåõíèêèéí êîëëåæ 2013-2014 709 157 390 87 282 61 263 752014-2015 820 190 421 104 331 116 341 99

Äàðõàí ºðãºº 2013-2014 821 311 220 70 171 82 250 1002014-2015 927 204 566 187 424 252 243 89

ÌÑ¯Òºâ 2013-2014 811 320 334 143 450 188 190 842014-2015 766 309 321 149 283 98 189 99

Ä¿í 2013-2014 2341 631 554 213 621 270 440 1842014-2015 2513 513 887 336 707 350 432 188

Á¿ãä 2013-2014 9036 4623 2526 1476 2614 1550 240 290 1682 1121

Äîòóóð áàéðàíä

Òåõíîëîãèéí ñóðãóóëü

Äàðõàí Äýýä ñóðãóóëü

ÕÓÈÑ-èéí Äàðõàí ñàëáàðÌàíäàõ á¿ðòãýë

äýýä ñóðãóóëèéí ñàëáàðÀíàãààõ óõààíû êîëëåæ

Óäèðäëàãûí Соёмбо дээд

сургууль

Дээд сургууль, коллежид МСҮТ-үүдэд суралцагсадын тоо, сүүлийн дөрвөн жилээр жилээр

2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-20150

200400600800

100012001400

370 300

1166919986

846

554

887

1216

864

621 707

Бусад Шинээр элссэн Төгсөх

23

Нийт суралцагсдын 52.9 хувь нь эмэгтэйчүүд байгаагийн дотор дээд сургууль

коллежид суралцагсдын 56.1 хувь, мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдэд

суралцагсдын 38.7 хувь нь эмэгтэйчүүд байна.

Дээд сургууль, коллеж, МСҮТ-үүдэд ажиллагсад

Àæèëëàãñàä á¿ãä ¿¿íýýñ

Óäèðäàõ àæèëòàí Áàãø íàð Áóñàä

Òåõíîëîãèéí ñóðãóóëü 203 188 3 3 116 118 84 67

ÕÀÀÈÑ 118 119 4 4 65 66 49 49

Äàðõàí Äýýä ñóðãóóëü 64 62 7 5 33 38 24 19

Òåõíèêèéí êîëëåæ 67 67 7 10 31 30 29 27

ИЗИСургууль 0 39 0 2 0 0 0 37

ÕÓÈÑ Äàðõàí ñàëáàð 22 28 4 2 15 19 3 7

22 17 4 2 11 12 7 3

Àíàãààõ óõààíû êîëëåæ 83 84 7 5 54 56 22 23

15 11 3 2 8 6 4 4

Äàðõàí ºðãºº 103 105 5 6 50 47 48 52

ÌÑ¯Òºâ 86 85 7 10 48 45 31 30

2013-2014

2014-2015 2013-

20142014-2015

2013-2014

2014-2015

2013-2014

2014-2015

Ìàíäàõ á¿ðòãýë äýýä ñóðãóóëü ñàëáàð

Óäèðäëàãûí Соёмбо Дээд сургууль

2.8 ХӨДӨЛМӨРИЙН ХЭЛТЭС.

2014 оны 10-р сарын байдлаар аймгийн хөдөлмөрийн хэлтсийн мэдээгээр бүртгэлтэй

ажилгүйчүүдийн тоо 1631 болж өмнөх сараас 1 хүнээр буурсан байна. Энэ оны 10 сард

Хөдөлмөрийн хэлтэст 645 хүн шинээр бүртгүүлжээ. Тайлант хугацаанд нэмж бүртгүүлсэн

ажилгүйчүүдийн 135 нь өөр газраас шилжиж ирсэн, 259 нь сургууль төгссөнөөс, 63 нь бусад

шалтгаанаас, 20 нь мэргэжлийн ажил олдоогүйгээс ажилгүй болсон хүмүүс байна. Сарын

эцэст байгаа ажилгүйчүүдийн 959 нь буюу 58.8 хувь нь эмэгтэйчүүд, 979 нь буюу 60 % нь

урьд нь ажил хийж байсан хүмүүс байна. Нийт ажилгүйчүүдийн 1007 нь буюу 61.7 хувь нь

16-34 насны залуучууд эзэлж байна.

ХХ-д бүртгэлтэй ажилгүйчүүд 2014 оны 10-р сар

Á¿ãä

ªìíºõ ñàðûí ýöýñò áàéñàí àæèëã¿é÷¿¿ä 1632 954Òàéëàíò õóãàöààíä íýìýãäñýí àæèëã¿é÷¿¿ä 645 323

¿¿

íýýñ

Îðîí òîîíû öîìxòãîëîîð 105 57Áàéãóóëëàãà òàòàí áóóãäñàí 53 35ººð ãàçðààñ øèëæèæ èðñýí 135 66Ñóðãóóëü òºãññºí 259 125Öýðãýýñ õàëàãäñàí 5 1Ìýðãýæëèéí àæèë îëäîîã¿é 20 10Öàëèí áàãàòàé 5 1áóñàä 63 28

Àæèëã¿é÷¿¿äýýñ òàéëàíò õóãàöààíä àæèëä îðñîí 256 110Òàéëàíä õóãàöààíä àæèëã¿é÷¿¿äèéí á¿ðòãýëýýñ õàñàãäñàí 390 208Òàéëàíò õóãàöààíû ýöýñò áàéãàà àæèëã¿é÷¿¿ä 1631 959

¿¿

íä Óðüä íü àæèë õèéæ áàéñàí 978 619Àíõ óäàà àæèë ýðæ áàéãàà 653 340

16-24 355 20625-34 652 41135-44 339 200

¯¿íýýñ ýìýãòýé

Àæèëã¿é ÷¿¿ä, íàñíû àíãèëëààð

24

Сарын эцэст байсан ХХ-д бүртгэлтэй ажилгүйчүүд боловсролоор

Á¿ãä

¿¿íýýñ

äýýä

òóñã

àé ä

óíä

á¿ðý

í äó

íä

á¿ðý

í áó

ñ äó

íä

áàãà

áîëî

âñðî

ëã¿

é

1631 484 98 96 859 73 12 9

òåõí

èê

ìýðã

ýæëè

éí

Ñàðûí ýöýñò áàéñàí àæèëã¿é÷¿¿ä

Сарын эцэст байгаа ажилгүйчүүдийн 484 нь буюу 29.7 хувь нь дээд, 98 нь буюу 6 хувь

нь тусгай дунд, 96 нь буюу 5.9 хувь нь техник мэргэжлийн, 859 нь буюу 52.7 хувь нь бүрэн

дунд, 73 нь буюу 4.5 хувь нь бүрэн бус дунд, 12 нь буюу 0.7 % нь бага, 9 нь буюу 0.5 % нь

боловсролгүй хүмүүс байна.

2009 2010 2011 2012 2013 20140

200

400

600

800

1000

1200

587746

949 934 922

672

1060 1000917 954

1093959

Эрэгтэй Эмэгтэй

Сарын эцэст байсан ажилгүйчүүд, сумдаар

Äàðõàí Õîíãîð Îðõîí Øарын ãîëÑàðûí ýõýíä áàéñàí àæèëã¿é÷¿¿ä 1279 61 112 180

Íýìýãäñýí àæèëã¿é÷¿¿ä 620 23 2 0

Òàéëàíò õóãàöààíä àæèëä îðñîí 250 6 0 0

Á¿ðòãýëýýñ õàñàãäñàí àæèëã¿é÷¿¿ä 377 0 13 0

Ñàðûí ýöýñò áàéãàà àæèëã¿é÷¿¿ä 1272 78 101 180

Сарын эцэст байсан ажилгүйчүүд, боловсролоор

Ä¿í Äàðõàí Õîíãîð Îðõîí Øарын ãîë

Äýýä. 484 430 21 20 13

Òóñãàé äóíä. 98 50 12 24 12

Ìýðãýæëèéí àíõàí øàòíû 96 6 9 5 76

Á¿ðýí äóíä 859 739 26 30 64

Á¿ðýí áóñ äóíä 73 32 10 18 13

Áàãà. 12 7 0 3 2

Áîëîâñðîëã¿é. 9 8 0 1 0

Сарын эцэст байгаа ажилгүйчүүд хувиар, боловсролоор

25

Сарын эцэст байгаа ажлын байрны захиалга

ҮзүүлэлтӨссөн дүн

Тоо хэмжээ

Бүртгэлтэй ажилгүй иргэд 1631

Ажлын байрны захиалга 2215Ажилд зуучилсан иргэдийн тоо 1901 847АМЧБОлгох Зөвлөгөө Ганцаарчилсан зөвлөгөө 427 239

Бүлгийн зөвлөгөө 789 418Шинэ ажлын байр / нийт/ 1803 912Хөдөлмөрт бэлтгэх хөтөлбөрт хамрагдах хүний тоо 695 452

Нийтийг хамарсан ажилд хамрагдсан хүний тоо 751 450Ногоон ажилд хамрагдсан хүний тоо 200 125ХЭДСангийн зээлээр бий болсон ажлын байр 853 423Бизнэс инкубацийн үйлчилгээ 315 245Санхүүгийн дэмжлэгээр бий болсон ажлын байрны тоо 65 30Зээлийн хүүгийн хөнгөлөлтөнд хамрагдсан

ХБИ-ний ажлын байрыг дэмжих хөтөлбөрийн хүрээнд бий болсон 80 41Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих хөтөлбөр 240 11240-өөс дээш болон ахмад насны иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг 108 44

Ахмад мэргэжилтэний зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ 150 112

ЖДҮ-г хөгжүүлэх сангаар зээл авсан иргэний тоо

ЖДҮ-г хөгжүүлэх сангаар бий болсон ажлын байр

Сум хөгжүүлэх сангаар зээл авсан иргэний тоо 8 0

Сум хөгжүүлэх сангаар бий болсон ажлын байрны тоо 10 8

Үүнээс эмэгтэй

Эзэнтэй монгол хөтөлбөр

Аж ахуй эрхлэлтийг хөгжүүлэх хөтөлбөр

2.9 АМЬЖИРГААНЫ ДООД ТҮВШИН

26

Дээд29.7%

Тусгай дунд6%

Мэргэжлийн түр сургалт5.9%

Бүрэн дунд52.7%

Бүрэн бус дунд4.5%

Бага0.7%

Боловсролгүй0.5%

Амьжиргааны доод түвшин тогтоох тухай хуулийн заалтын дагуу Үндэсний

Статистикийн хорооны даргын 2014 оны 04 -р сарын 11 -ний өдрийн A43 тоот тушаалаар хүн

амын амьжиргааны доод түвшинг шинэчлэн тогтоолоо.

Хүн амын амьжиргааны доод түвшин, бүс нутгаар, төгрөгөөр

Á¿ñ íóòàã Àéìãóóä 2006 îí 2007 îí 2008 îí 2009 îí 2010 îí 2011 îí 2012 îí 2013 он

Áàðóóí 37000 54700 94300 96100 97000 104300 115600 132000 146600

Õàíãàéí 38300 54600 89000 90600 91500 105100 116800 130900 149600

Òºâèéí 39000 56700 90800 91200 91700 106600 117500 132400 149700

Ç¿¿í Äîðíîä, Ñ¿õáààòàð, Õýíòèé 34800 51800 85100 86300 90900 103500 113000 130500 144500

Óëààíáààòàð Óëààíáààòàð 42800 60100 94800 101100 101600 118100 126500 149900 169000

2014 oн

Áàÿí-ªëãèé, Ãîâü-Àëòàé, Çàâõàí, Óâñ, Õîâä

Àðõàíãàé, Áàÿíõîíãîð, Áóëãàí, Îðõîí, ªâºðõàíãàé, Õºâñãºë

Ãîâüñ¿ìáýð, Äàðõàí-Óóë, Ñýëýíãý, Òºâ, Äîðíîãîâü, Äóíäãîâü, ªìíºãîâü

ГУРАВ. ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭ3.1. АЖ ҮЙЛДВЭР

2014 оны 10-р сарын байдлаар бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлт 164434.4 сая төгрөгийн

бүтээгдэхүүн /2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр/ үйлдвэрлэсэн нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс

25663.1 сая төгрөгөөр буюу 18.5 хувиар өслөө. Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг

салбараар өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулбал дулаан цахилгааны үйлдвэрлэл 381.0 сая

төгрөгөөр буюу 4.2 хувь, төмөрлөгийн үйлдвэрлэл 4820.2 сая төгрөгөөр буюу 12.8 хувь, бусад

ашигт малтмал олборлолт 3009.9 сая төгрөгөөр буюу 6.9 хувь, төмөрлөг бус эрдэс бодисоор

хийсэн бүтээгдэхүүн 14476.5 сая төгрөгөөр буюу 63.8 хувь, химийн бүтээгдэхүүн 393.2 сая

төгрөгөөр буюу 3 дахин, нүүрс олборлолт 117,9 сая төгрөгөөр буюу 2 хувь, мод, модон

бүтээгдэхүүн 1,7 сая төгрөгөөр буюу 9,7 хувь, хувцас үйлдвэрлэлт 2984,1 сая төгрөгөөр буюу

55,1 хувиар тус тус өсч, мөн усан хангамж 67,1сая төгрөгөөр буюу 8.7 хувь, хүнс ундаа

үйлдвэрлэлт 437,8 сая төгрөгөөр буюу 3,3 хувь, хэвлэл нийтлэлийн бүтээгдэхүүн 16,4 сая

төгрөгөөр буюу 21,8 хувиар буурлаа. Нийт бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлд 6,2 хувийг усан

хангамж, дулаан, цахилгааны үйлдвэрлэл, 32 хувийг уул уурхай, 61,8 хувийг боловсруулах

үйлдвэрлэл тус тус эзэлж байна. Нэр төрлөөр нь авч үзвэл дулаан, цахилгаан, гурил, хиам,

монгол дээл, савхин дээл, гутал, эсгий, хөх шир адууны, вакум цонх, хаалга, элс хайрга,

цувимал, бэлдэц, хөнгөн бетон, нүүрс, шохой, шохойн чулуу, хүдэр, хүдрийн баяжмалын

үйлдвэрлэл өсч, нэхий дээл, ажлын хувцас, цэвэр ус, талх, нарийн боов, сүү, сүүн

бүтээгдэхүүн, өлөн гэдэс, ургамлын тос, архи, тоосго, хэвлэл нийтлэл, эсгий шахай, хүүхдийн

дээл, хуванцар бүтээгдэхүүн, цемент үйлдвэрлэл буурлаа. Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний

үйлдвэрлэлтийн сумаар нь авч үзвэл Дархан сум 147675,2 сая төгрөгөөр буюу 89,8 хувь,

27

Хонгор сум 314,0 сая төгрөгөөр буюу 0,2 хувь, Орхон сум 169,3 сая 0.1 хувь, Шарын гол

16276,0 сая төгрөгөөр буюу 9,9 хувиар тус тус эзэлж байна.

Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл,2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр, мян-төг

2013-10 2014-102014%

Çºð¿¿2013 2014 2013

9160993.2 9542031.5 104.2 5.8 6.6 381038.3

Í¿¿ðñ îëáîðëîëò 5761412.3 5879280.8 102.0 3.6 4.2 117868.5

Áóñàä àøèãò ìàëòìàë îëáîðëîëò 43679173.4 46689090.2 106.9 28.4 31.5 3009916.8

Õ¿íñ, óíäàà ¿éëäâýðëýëò 13209356.3 12771512.9 96.7 7.8 144.2 -437843.4

Õóâöàñ ¿éëäâýðëýëò 5416249.3 8400320.2 155.1 5.1 3.9 2984070.9

Óñàí õàíãàìæ 773343.4 706269.6 91.3 0.4 0.6 -67073.8

17717.7 19434.2 109.7 0.0 0.0 1716.5

75501.4 59068.0 78.2 0.0 0.1 -16433.4

200813.6 593965.3 295.8 0.4 0.1 393151.7

22692238.7 37168726.7 163.8 22.6 16.4 14476488.0

Òºìºðëºãèéí ¿éëäâýð 37784487.0 42604710.3 112.8 25.9 27.2 4820223.3

Á¿гд 138771286.3 164434409.7 118.5 100.0 100.0 25663123.4

Ä¿íä ¿éëäâýð¿¿äèéí ýçëýõ õóâü

Äóëààí, öàõèëãààíû ¿éëäâýðëýëò

Ìîä, ìîäîí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýë

Íèéòëýë áîëîí õýâëýõ ¿éë àæèëëàãàà

Õèìèéí àæ ¿éëäâýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿í

Òºìºðëºã áóñ ýðäýñ áîäèñîîð õèéñýí á¿òýýãäýõ¿¿í

Гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлт2013-10 2014-10 2014% 2013

Òîîñãî ñàÿ.øèð 1.20 0.80 66.7Ãóðèë òîíí 21693.2 22091.0 101.8Òàëõ òîíí 1163.5 959.1 82.4Íàðèéí áîîâ òîíí 558.2 436.1 78.1Ñ¿¿, ñ¿¿í á¿òýýãäýõ¿¿í ìÿí.ëèòð 280.2 230.3 82.2Óðãàìëûí òîñ ìÿí.ëèòð 2514.2 1679.7 66.8ªëºí ãýäýñ ì.ãîãö 97.7 50.4 51.6Õèàì òîíí 81.0 111.8 138.0Àðõè ìÿí.ëèòð 15.5 5.5 35.5Õýâëýë ìõäõ 3370.6 2637.0 78.2Öàõèëãààí ìÿí êâ.öàã 165418.6 171867.8 103.9Äóëààí ìÿí.êêàë 376.8 392.6 104.2Öýâýð óñ ìÿí.ì êóá 3440.0 3208.9 93.3Í¿¿ðñ ìÿí.òîíí 549.9 561.2 102.1Íýõèé äýýë øèð 7168.0 7094.0 99.0Õ¿¿õäèéí äýýë øèð 3987.0 2701.0 67.7Àæëûí õóâöàñ øèð 8127.0 6456.0 79.4Ýñãèé øàõàé øèð 25263.0 14594.0 57.8Ñàâõèí äýýë øèð 3367.0 3903.0 115.9ìîíãîë äýýë øèð 750.0 963.0 128.4Ãóòàë Õîñ 20515.0 31333.0 152.7Ýñãèé ìÿí ì 11.2 11.3 100.9Õºõ øèð àäóó øèð 46072.0 97638.0 2.1 дахинÕ¿äýð ìÿí,òí 1702.6 1938.5 113.9Õ¿äýð áàÿæìàë ìÿí òí 649.1 1102.5 169.9Òºìðèéí áýëäýö òîíí 41269.0 46827.4 113.5Öóâèìàë òîíí 38837.3 43837.1 112.9Элс хайрга ìÿí ì.êóá 83.1 118.1 142.1Øîõîé òí 7447.3 6982.7 93.8Шохойн чулуу Ìÿí.òí 3.8 9.3 2.4 дахинÖåìåíò Ìÿí.òí 52.9 50.5 95.5Õºíãºí áåòîí ì. êóá 11082.4 11714.6 105.7Àëò êã 0.0 0.9 0.0


28

Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний борлуулалт, оны үнээр, / мян,төг/

2013-10 2014-10 2014 Çºð¿¿ Ä¿íä ýçëýõ õóâü2013 2014 2013

Äóëààí öàõèëãààí 17233893.0 23025692.1 133.6 5791799.1 14.4 10.7

Í¿¿ðñ 17214778.7 14402873.8 83.7 -2811904.9 9.0 10.7

Áóñàä àøèãò ìàëòìàë 1126617.4 1839822.5 163.3 713205.1 1.2 0.7

Óñàí õàíãàìæ 3279157.7 3616982.3 110.3 337824.6 2.3 2.0

Õ¿íñ óíäàà 22082042.5 23395274.0 105.9 1313231.5 14.7 13.7

Õóâöàñ 12640999.1 12729191.7 100.7 88192.6 8.0 7.9

Ìîäîí á¿òýýãäýõ¿¿í 30017.1 20220.0 67.4 -9797.1 0.0 0.0

Õýâëýë íèéòëýë 168471.4 75864.9 45.0 -92606.5 0.0 0.1

Õèìèéí á¿òýýãäýõ¿¿í 183232.0 663116.5 3.6 дахин 479884.5 0.4 0.1

42545023.9 34179887.9 80.3 -8365136.0 21.4 26.5

Òºìºðëºãèéí ¿éëäâýðëýë 44153627.4 45713229.1 103.5 1559601.7 28.6 27.5

Á¿ãä 160657860.2 159662154.8 99.4 -995705.4 100.0 100.0

Òºìºðëºã áóñ ýðäýñ áîäèñîîð õèéñýí á¿òýýãäýõ¿¿í

2014 оны 10-р сарын байдлаар аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний борлуулалт /оны үнээр /

159662,2 сая төгрөгт хүрч өнгөрсөн оноос 0,6 хувь буюу 995,7 сая төгрөгөөр өсч, төмөрлөгийн

үйлдвэр, дулаан цахилгаан, усан хангамж, бусад ашигт малтмал олборлолт, хүнс ундааны,

хувцас, химийн бүтээгдэхүүний борлуулалт өсч, мөн нүүрс, мод, модон бүтээгдэхүүн,

төмөрлөг бус эрдэс бодисоор хийсэн бүтээгдэхүүн , хэвлэл нийтлэлийн бүтээгдэхүүний

борлуулалт буурсан байна.

3.2. ТЭЭВЭР

2014 оны эхний 10-р сарын байдлаар тээврийн салбар 5436.7 мянган зорчигч

тээвэрлэж 5245.2 сая төгрөгийн орлоготой ажиллалаа.

Тээврийн салбарын үзүүлэлтүүд, мян.төгрөгөөр

¯ç¿¿ëýëò¿¿ä 2011-10 2012-10 2013-10 2014-10

Òýýâðèéí îðëîãî ìÿí.òºã 11280384 13513893.9 5027329.2 5245196.1Çîð÷èã÷ ýðãýëò ìÿí.õ¿í.êì 88374 78981.5 38087.9 86514.9Òýýñýí çîð÷èã÷ ìÿí.õ¿í 6577.5 5582.7 4612.9 5436.7

Á¿ðòãýëòýéÀâòîáóñ òîî 16 28 28 40Ìèêðîàâòîáóñ òîî 143 143 143 32Òàêñè òîî 430 430 430 196

¯éë÷èëãýýíäÀâòîáóñ òîî 16 28 28 40Ìèêðîàâòîáóñ òîî 143 143 143 28Òàêñè òîî 430 430 430 237


3.3.ХОЛБОО

2014 оны эхний 10-р сард холбооны салбар 606.7 сая төгрөгийн орлоготой ажилласан

нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 1.4 хувиар буюу 8.6 сая төгрөгөөр өссөн байна

29

Холбооны салбарын үзүүлэлтүүд, мян.төгрөгөөр

¯ç¿¿ëýëò¿¿ä Õýìæèõ íýãæ 2011-10 2012-10 2013-10 2014-10

Òàðèôûí îðëîãî ìÿí.òºã 592155.6 644118 598075.7 606714.3 ¯¿íýýñ: õ¿í àìààñ ìÿí.òºã 454183.4 494682.6 458125.9 464743.2

3.4. БАРИЛГА2014 оны эхний 9 сард манай аймагт 36571.3 сая төгрөгийн барилга угсралт, их

засварын ажил хийгдсэний 91.1 хувь буюу 33318.2 сая төгрөгийг барилга угсралтын ажил

эзэлж байна. (Тайлбар: өмнөх онуудад Дархан-Уул аймагт бүртгэлтэй барилгын салбарын

ААН-үүдийн гүйцэтгэсэн ажил мэдээлэгдсэн болно).

Барилга угсралт, их засварын ажил, мян.төгрөг

Үзүүлэлтүүд 2011-09 2012-09 2013-09 2014-09

Барилга угсралт, их засварын ажил 6961620.9 5723907.7 13256058.1 36571332.1Үүнээс: барилга угсралт 4793958.2 3750637.5 8888761.0 33318186.2

: их засвар 2167662.7 1973270.2 4367297.1 3253145.9Гадаадын байгууллагын гүйцэтгэсэн 521285.0Дотоодын байгууллагын гүйцэтгэсэн 6440335.9 5723907.7 13256058.1 36571332.1

3.5. МАЛ АЖ АХУЙ

2013 оны мал тооллогын дүнгээр 279053 толгой мал тоологдсон нь өнгөрсөн оны мөн

үетэй харьцуулбал 10684 толгой, малаар буюу 4 хувиар өслөө. Нийт тоологдсон малын 96.8

хувийг амины мал эзэлж байна. Мал тооллогоор тоологдсон малын тоо сумдаар:

2013 оны мал тооллогын дүнгээр малын тоо

Á¿ãä Òýìýý Àäóó ¯õýð Õîíü ßìààÄàðõàí 75752 85 3811 13342 35389 23125Õîíãîð 129755 - 5765 12699 75091 36200Îðõîí 37266 100 1588 8269 16625 10684

Øàðûí ãîë 36280 - 1648 4930 17819 11883Ä¿í 279053 185 12812 39240 144924 81892

Малтай өрх, малчин өрх, малчдын тоо

Ìàë÷èí ìàë÷èä íàñààð

Ýìý

ãò

ýé ìà

ë÷

èä

Äàðõàí 888 284 1052 536 141 321 74 261Õîíãîð 731 395 1580 775 263 413 99 376Îðõîí 432 203 770 388 122 232 34 182

Øàðûí ãîë 425 138 508 273 66 166 41 129Ä¿í 2476 1020 3910 1972 592 1132 248 948

Ìàëòàé ºðõèéí òîî

16-ãààñ äýýø íàñíû ìàë÷äûí

òîîºðõèéí

òîî

àì á¿ëèéí

òîî

16

-34

íà

ñò

àé

35

-59

íàñ

íû

ýð, 3

5-5

4

íàñ

íû ý

ì

Ýð

60

, ýì 5

5-

àà

ñ ä

ýýø

íà

ñíû

Ñóì

äóóä

2013 оны том малын зүй бусын хорогдол, сумдаар30

Малын тоо, мянган толгойгоор

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013100

200

300

400

142.8

180.2

230.4

345.3361.5

249.8 256.8268.4 279.1

Малтай өрхийн 35.2 хувь нь 10 хүртэл, 36.2 хувь нь 11-100 хүртэл, 27.7 хувь нь 101-

1000 хүртэл, 0.9 хувь нь 1000-аас дээш толгой малтай өрх, байхад нийт малын 1.8 хувь нь 10

хүртэл малтай өрхөд, 12.3 хувь нь 11-100 толгой малтай өрхөд, 76.7 хувь нь 101-1000 хүртэл

толгой малтай өрхөд ногдож байна. 1000-аас дээш толгой малтай 22 өрхөд 24978 толгой

мал ногдож байгаа нь нийт малын 9.3 хувийг эзэлж байна. Аж ахуйн нэгж байгууллагуудад

адуу 211, үхэр 384, хонь 7061, ямаа 1379, нийтдээ 9035 толгой мал тоологдлоо.

2013 оны мал тэжээвэр амьтдын тооллогоор 2 ААН, 241 өрхөд 3040 гахай, 4 ААН, 239 өрхөд

29012 шувуу, 1 ААН, 19 өрхөд 317 туулай, 2 ААН, 40 өрхөд 369 бүл зөгий тоологдож, 2013

онд 2152 өрх, 73 аж ахуйн нэгж газар тариалан эрхэлж, 59825 тонн хадлан, 817.7 тонн гар

тэжээл, 200.0 тонн ногооны хаягдал, 561.2 тонн үр тарианы хаягдал, 61.8 тонн сүрэл өөрийн

хүчээр бэлтгэв. Малчин өрхөөс цахилгааны эх үүсвэртэй 1005, телевизортой 928,

автомашинтай 853, мотоциклтой 302, трактортой 293 өрх байна.

Иргэдийн малын бүлэглэлт, аймгийн дүн, толгойн тоогоор

31

Á¿ãä¿¿íýýñ

òýìýý

ÄàðõàíÕîðîãäñîí ìàë 1163 6

Ìàëòàé Ìàëûí òîî, òîëãîéãîîð

ºðõèéí òîî Á¿ãä òýìýý àäóó ¿õýð õîíü ÿìàà

10 õ¿ðòýë ìàëòàé 871 4827 0 97 4583 67 80 5.511-30 õ¿ðòýë 472 8632 0 553 6375 737 967 18.331-50 191 7557 45 808 3327 1602 1775 39.651-100 234 16930 0 1125 4759 5784 5262 72.4101-200 283 40466 2 1931 5935 17422 15176 143.0201-500 295 94921 106 3742 8441 51323 31309 321.8501-999 108 71702 9 3081 4382 45394 18836 663.91000-1499 22 24978 23 1264 1054 15529 7108 1135.41500-2000 0 0 0.02001 ýýñ äýýø 0 0 0Á¿ãä 2476 270013 185 12601 38856 137858 80513 109.1

íýã ºðõºä íîãäîõ ìàë

Мал төллөлт, төл бойжилт 2014 оны 09 сарын байдлаар

Á¿ãä¿¿íýýñ:

èíãý ã¿¿ ¿íýý ýì õîíü ýì ÿìàà

Äàðõàí

òºëëөñºí õýýëòýã÷ 34716 20 982 5329 17371 11014

ãàðñàí òºë 35178 20 982 5329 17456 11391

áîéæñîí òºë 35130 20 980 5326 17450 11354

Õîíãîð


ãàðñàí òºë 62137 0 1686 4934 37492 18025

áîéæñîí òºë 62022 0 1680 4926 37439 17977

Îðõîí


ãàðñàí òºë 15092 10 328 2692 7341 4721

áîéæñîí òºë 15008 10 326 2689 7293 4690

Шарын гол


ãàðñàí òºë 13907 0 391 1639 7130 4747

áîéæñîí òºë 13790 0 385 1632 7068 4705

Àéìàã


ãàðñàí òºë 126314 30 3387 14594 69419 38884

2014 онд аймгийн хэмжээнд нийт 133.8 мянган төллөх хээлтэгчээс 125.8 мянган

толгой төллөж (ингэ 33.3%, гүү 86.7%, үнээ 86.8%, эм хонь 95.1%, эм ямаа 95.8%) төллөлт

94% , төл бойжилт 99.7% байна.

Том малын хорогдол толгойн тоогоор 2014 оны 09 сарын байдлаар2010 2011 2012 2013 2014

Òýìýý Õîðîãäñîí á¿ãä 32 26 6 33 21¿¿íýýñ ºâ÷íººð 0 1 0 9 0

Àäóó Õîðîãäñîí á¿ãä 403 73 107 182 96¿¿íýýñ ºâ÷íººð 6 6 1 62 4

¯õýð Õîðîãäñîí á¿ãä 4100 186 209 505 191¿¿íýýñ ºâ÷íººð 13 15 3 148 13

Õîíü Õîðîãäñîí á¿ãä 18363 730 602 1287 905¿¿íýýñ ºâ÷íººð 17 13 7 361 72

ßìàà Õîðîãäñîí á¿ãä 22196 832 429 1094 371¿¿íýýñ ºâ÷íººð 24 20 11 267 16

Á¿ãä Õîðîãäñîí á¿ãä 45094 1847 1353 3101 1584¿¿íýýñ ºâ÷íººð 60 55 22 847 105

Хөдөө аж ахуйн зарим бүтээгдэхүүний зах зээлийн дундаж үнэ,сараар

32

Бүтээгдэхүүний нэрҮнэ,төгрөг

2013 X 2014 IX 2014 X

Ямааны ноолуурЦагаан кг 50000 - -

Бор кг 50000 - -

Хонины ноос кг 500 500 500

Адууны дэл кг 2800 2000 2000

Адууны сүүл кг 8000 7000 7000

Адууны шир ш 32000 23000 30000

Үхрийн шир2 метрээс доош урттай ш 33000 35000 35000

2 метрээс дээш урттай ш 45000 45000 50000

Хонины ноостой нэхий ш 9000 2500 1000

Ямааны ноолууртай арьс ш 16000 3200 9000

Хэмжих нэгж

Малын үнэ

Сум

Тэмээ

Нас гүйцсэн

Нас гүйцсэн ат Нас гүйцсэн ингэ

2013 X 2014 IX 2014 X 2013 X 2014 IX 2014 X

Дархан 750000 750000 750000 700000 700000 700000

Хонгор - - 750000 - - 700000

Орхон - - - - - -

Шарын гол - - - - - -

Сум

Адуу


Соёолон үрээ Соёолон гүү

2013 X 2014 IX 2014 X 2013 X 2014 IX 2014 X

Дархан 800000 900000 800000 750000 800000 800000

Хонгор 1100000 900000 1200000 900000 950000 800000

Орхон - 1000000 800000 - 800000 800000

Шарын гол 900000 900000 1200000 800000 800000 800000

Сум

Үхэр


Хязаалан шар Хязаалан дөнж

2013 X 2014 IX 2014 X 2013 X 2014 VIII 2014 IX

Дархан 900000 1500000 1500000 800000 1200000 1200000

Хонгор 1200000 1400000 1400000 1000000 1300000 1200000

Орхон 1000000 1100000 1000000 900000 1000000 900000

Шарын гол 1200000 1200000 1200000 900000 900000 900000

33

Сум

Хонь


Эр хонь Эм хонь

2013 X 2014 IX 2014 X 2013 X 2014 IX 2014 X

Дархан 200000 200000 200000 160000 150000 180000

Хонгор 205000 200000 200000 155000 180000 160000

Орхон 280000 250000 250000 250000 170000 160000

Сум

ЯмааНас гүйцсэн

Эр ямаа Эм ямаа2013 X 2014 IX 2014 X 2013 X 2014 IX 2014 X

Дархан 150000 140000 150000 100000 90000 130000Хонгор 130000 100000 180000 120000 140000 130000Орхон 90000 150000 200000 80000 130000 120000

Шарын гол 120000 100000 100000 100000 80000 80000

3.6 Газар тариалан

2014 онд 18558.7 га-д тариалалт хийснээс ургамалын төрлөөр авч үзвэл: үр тариа

үүнээс улаан буудай 10730.3 га, төмс 589 га, хүнсний ногоо 1278.4 га, малын тэжээл 319.7 га,

рапс 5641.1 га-д тариаллаа. Өмнөх жилтэй харьцуулахад тариалсан талбай 115.2 га-р

нэмэгдсэн байна.

Ургац хураалт 2014 оны 10 сарын байдлаар

Үр тариа Төмс

Аймгийн дүнãà 10730.3 589.0 1278.4 319.7 5641.1

Õóðààñàí óðãàö òí 14864.0 6964.2 15588.4 489.1 3948.7

Дархан сумãà - 91.0 133.1 - -

Õóðààñàí óðãàö òí - 1280.0 2452.2 - -

Хонгор сумãà 10730.5 250.0 129.1 319.7 5641.1

Õóðààñàí óðãàö òí 14864.0 2750.0 1539.0 - -

Орхон сумãà - 200.2 1004.6 - -


ãà - 47.8 11.6 - -



Хүнсний ногоо

Тэжээлийн ургамал

Техникийн ургамал

Íèéò òàðèàëñàí òàëáàé




Шарын гол сум


34

Бэлтгэсэн өвс, хадлан 2014 оны 10 сарын байдлаар

2012 2013 2014

Áýëòãýñýí õàäëàí òí 60121.6 55043 58725.2Áýëòãýñýí ãàð òýæýýë òí 265.3 31.9 90.5


2013 оны байдлаар ургац хураалтын мэдээ

2009 2010 2011 2012 2013

¯ð òàðèà òí 9642.6 9737.6 16803.8 12820.8 11698.0

Òºìñ òí 13626.6 13645.6 14276.5 14208.0 8418.0

Õ¿íñíèé íîãîî òí 7829.5 7829.5 13144.7 12928.9 15277.9

Õàäëàí òí 54747.3 58231.3 54703.0 60121.6 55043.0


Тариалсан талбай 2014 он га-аар, сумаар

Á¿ãä Äàðõàí Õîíãîð Îðõîí Øàðûí ãîë

¯ð òàðèà 10730.3 10730.3

Òºìñ 588.9 91 250 200.2 47.7Õ¿íñíèé íîãîî 1273.6 128.3 129.1 1004.6 11.6

¯¿

íýýñ

Áàéöàà 60.4 21.2 15 23.3 0.9Ìàíæèí 296.7 29.1 51 213.5 3.1Ëóóâàí 576.1 40.1 34 497 5Ñîíãèíî 170.5 13.1 12 144.3 1.1Îãóðöû 43 6.1 6 30.7 0.2Ïîìèäîð 11.8 2.1 4 5.3 0.4Áóñàä 119.9 21.4 7.1 90.5 0.9

Ìàëûí òýæýýë 319.7 319.7

Òåõíèêèéí óðãàìàë /ðàïñ/ 5641.1 5641.1

Мэргэжлийн хяналт, шалгалт 2014 оны 10-р сар

Ñàëáàðûí íýð Õÿíàëòûí òîî Èëð¿¿ëñýí çºð÷ëèéí òîî Àâñàí àðãà õýìæýý, ìÿí.òºã

ÑÕÍÕÕÕýëòýñ 141 1282 2852.0

ÝÌÁÕÕÀÀ¯¯ÕÕýëòýñ 589 1894 3490.0

ÄÁÁÎÃÓÓÕÕýëòýñ 293 1002 28114.0

Õèë ã¿íèé õýëòýñ 342 35 200

Ä¿í 1365 4213 34656.0

35

БУСАД. ГЭМТ ХЭРЭГ2014 оны эхний 10 сарын байдлаар бүртгэгдсэн гэмт хэрэг 744 болж өнгөрсөн оны

өдийгөөс 22.2 хувиар өссөн байна. Согтуугаар үйлдсэн гэмт хэрэг 236 удаа гарч 275 хүн

оролцож, өнгөрсөн мөн үеэс оролцсон хүний тоо 22.7 хувиар өсч, бүлэг хэрэг 71 удаа гарч 153

хүн оролцож, өнгөрсөн оны мөн үеэс оролцсон хүний тоо 6.2 хувиар, насанд хүрээгүй

хүүхдийн үйлдсэн гэмт хэрэг 35 гарсан нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 27 хувиар, гэмт хэрэгт нийт

47 хүн холбогдож өнгөрсөн оны өдийгөөс 22.9 хувиар тус тус буурсан байна. Бүгд 4772 хүн

эрүүлжигдсэний 5.2 хувь нь буюу 248 нь эмэгтэйчүүд байна. Эрүүлжигдсэн хүний тоо өнгөрсөн

оноос 378 хүн буюу 8.6 өссөн байна. Хулгайн хэрэг 197 удаа гарсан нь өмнөх оноос 20.8

хувиар өссөн байна. Үүнд: Үүнд иргэдийн өмчид халдсан хулгай 154 удаа гарч өмнөх

оноос31.6 хувиар өсч , малын хулгай 30 удаа гарч өмнөх оноос 6.2 хувиар буурсан байна.

/жил бүрийн эхний 10-р сарын байдлаар/

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014250300350400450500550600650700750

509 534

479 466512

609

744

Гэмт хэрэг

Гэмт хэрэг, эрүүлжүүлэгдсэн, баривчлагдсан хүний тоо, сумдаар

2013- 10 сар 2014- 10 сар Õóâü

Äàðõàí

õýðýã 516 621 120.3

ýð¿¿ëæ¿¿ëýãäñýí 3910 3936 100.7

áàðèâ÷ëàãäñàí 361 391 108.3

Øàðûí ãîë

õýðýã 43 54 125.6

ýð¿¿ëæ¿¿ëýãäñýí 448 783 174.8


Õîíãîð

õýðýã 42 49 116.7

ýð¿¿ëæ¿¿ëýãäñýí 26 28 107.7


Îðõîí

õýðýã 8 20 40.0

ýð¿¿ëæ¿¿ëýãäñýí 10 25 0.0


36

2014 оны эхний 10 сарын байдлаар гэмт хэргийн улмаас 30 хүн нас барж , гэмтэж

бэртсэн хүний тоо 339 байна.2013- 10сар 2014 -10сар Õóâü

Хүний амь насыг санаатай хохироосон 6 6 100.0Хүний амь насыг санаатай болгоомжгүй байдлаар хохироосон 1 0.0Амиа хорлох, золгүй учрал 14 14 100.0Бусдын бие махбодид гэмтэл учруулах 234 261 111.5Өвчтөнд тусламж үзүүлэхгүй байх 2 0.0Хүний эрх, эрх чөлөө, алдар хүнд, нэр төрийн эсрэг 1 1 100.0

Хүчиндэх 9 11 122.2Бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангах 1 0.0Биеэ үнэлэхэд татан орцуулах 2 0.0НХХ-тэй хурьцал үйлдэх 5 0.0

Хөдөлмөр хамгаалал, эрүүл ахуйн журам зөрчсөн 3 4 133.3

Õóëãàé

èðãýäèéí ºì÷èéí 117 154 131.6ìàëûí 32 30 93.8Авто тээврийн хэрэгсэл 0 6 0.0Халаасны 14 7 50.0бусад 0 0 0.0Á¿ãä 163 197 120.9

Булаалт 9 14 0.0Дээрэм 21 25 0.0Залилан мэхлэх 16 29 181.3Бусдын эд хөрөнгийг авахаар далайлган сүрдүүлэх 1 0.0Бусдын эд хөрөнгийг завших 6 16 266.7Гээгдэл эд зүйл, алдуул мал ашигласан 11 10 90.9Хадгалуулсан,итгэмжлэн өгсөн эд хөрөнгө завших 4 5 125.0Бусдын эд хөрөнгө санаатай устгах,гэмтээх 1 4 400.0Татвар төлөхөөс зайлсхийх 2 0.0Мөнгөн тэмдэгт,үнэт цаас,ОАТТ-ийг хуурамчаар үйлдэх 1 1 100.0

Танхайрах 35 39 111.4Аюлгүй ажиллагааны журам зөрчих 2 0.0ГЗ хууль бусаар авч явах,ү-лэх,бор-лах 1 0.0

Хүн амын эрүүл мэндийн эсрэг 15 12 80.0Ойн тухай хууль тогтоомж зөрчих

4 3 75.0Хууль бусаар ашигт малтмал хайх, олох

5 3 60.0ТХХАББАЖ зөрчих 27 40 148.1Ослын газрыг орхиж зугтаах 13 24 184.6Согтуу хүнд, бусдад жолоо шилжүүлэх 0.0Тээврийн хэрэгслийг авч зугтах 5 2 40.0Бүгд 45 66 146.7

Компьютерийн мэдээллийг хууль бусаар олж авах 1 0.0Захиргааны журмын эсрэг 3 2 66.7Шүүн таслах ажиллагааны эсрэг 3 0.0Албан тушаалын гэмт хэрэг 1 2 200.0Á¿ãä 609 744 122.2Èëðýýã¿é õýðýã 101 105 104.0

Á¿ëýãõýðýã 73 71 97.3õàìðàãäñàí õ¿íèé òîî 144 153 106.3

Ñîãòóóõýðýã 210 236 112.4õàìðàãäñàí õ¿íèé òîî 224 275 122.8

Îëîí íèéòèéí ãàçàð, ãóäàìæ òàëáàéä 146 142 97.3Ýð¿¿ëæ¿¿ëýãäñýí ýðýãòýé 4158 4524 108.8 ýìýãòýé 236 248 105.1Áàðèâ÷ëàãäñàí ýðýãòýé 379 454 119.8 ýìýãòýé 34 18 0.0

Хүүхэд, гэр бүл, ёс суртахууны

эсрэг

НА-гүй байдлын эсрэг

Байгаль хамгаалах журмын эсрэг

ТХХАБАЖЭ гэмт хэрэг

37

Дархан-Уул аймгийн Гаалийн газрын мэдээ, 2014 оны 10-р сард

А.Импорт

ä/ä ¯ç¿¿ëýëò Õýìæèõ íýãæÁàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íèé

Ä¿íä ýçëýõ %Òîî õýìæýý /тн/ ¯íý (ìÿí.$)

1 Íåôòèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ìÿí.òí 18309.5 12266.3 71.77 Áóñàä ìÿí.òí 9271.8 4831.9 28.3

Ä¿í 27581.3 17098.2 100.0

Б.Экспорт

ä/ä ¯ç¿¿ëýëò Õýìæèõ íýãæÁàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íèé

Ä¿íä ýçëýõ %Òîî õýìæýý /тн/ ¯íý (ìÿí.$)

1 Төмрийн хүдэр ìÿí.òí 386365.4 23865.5 96.07 Áóñàä ìÿí.òí 1935.0 990.4 4.0

Ä¿í 388300.4 24855.9 100.0Газрын нэгдмэл сангийн хэмжээ, бүтцийн 2013 оны тайлан

Îíû ýõýíä íýìýãäñýí õàñàãäñàí Îíû ýöýñò

Ãàçàð íóòãèéí õýìæýý 327500.0 327500.0

à. ÕÀÀ-í ýäýëáýð ãàçàð 223814.2 576.4 204.9 224185.7

-òàðèàëàíãèéí 34819.1 184.9 34634.2

-àòàðæñàí 266.9 20.0 246.9

-õàäëàí 9072.5 9072.5

-áэë÷ýýð 178455.7 561.0 179016.7

-áóñàä 1199.9 15.4 1215.3

á. Õîò òîñãîí ñóóðèí ãàçàð 17696.2 836.8 18533.0

â. Çàì øóãàì ñ¿ëæýýíèé ãàçàð 5882.9 9.7 5892.5

ã. Îéí ñàâ á¿õèé ãàçàð 71985.4 10.0 71995.4

ä.Óñíû ñàí á¿õèé ãàçàð 6658.6 6658.6

å.Íººö ãàçàð 0.0 0.0

Óëñûí òóñãàé õýðýãöýýíèé ãàçàð 1462.9 1228.0 234.9

38

Хог хаягдлын судалгаа

¯ç¿¿ëýëò¿¿ä õýìæèõ íýãæ òîî õýìæýý

Õîã õàÿãäëûí íýãäñýí öýãèéí òîî òîî 5

Õîã õàÿãäëûí íèéò ýçëýõ òàëáàé Ãà 32.5

Íèéò çàéëóóëñàí õîã õàÿãäëûí õýìæýý тн 40074.3

¿¿íýýñ: ãýð õîðîîëëûí тн 12617

íèéò îðîí ñóóöíû тн 6681

çàì òàëáàéí тн 7355

бусад тн 1255

àëáàí ãàçðûí тн 12166.3

Öýâýðëýñýí õîã га 232.31

Öýâýðëýñýí òàëáàéí õýìæýý тн 182.5

Нийт зайлуулсан үйлдвэрийн хог хаягдал тн 14205

Үүнээс: барилгын тн 13300

Үйлдвэрлэлийн тн 850

Бусад тн 55

Орчны чанарын үзүүлэлт, төлөв байдал 2014 оны 10 сар

Àãààð áîõèðäóóëàã÷

Òîîñ 0.081 0.8

Õ¿õýðëýã õèé SO2 0.013 0.029

Àçîòûí äàâõàð èñýë NO2 0.036 0.065

Äóíäàæ àãóóëàìæ Ìã/ì3

Çºâøººðºõ õýìæýýíýýñ

õýòýðñýí òîõèîëäïëûí õóâü

Õàìãèéí èõ àãóóëàìæ

Ìã/ì3

Усны чанарын төлөв байдал

2013 оны жилийн дундаж

Хараа голЦэвэрлэх байгууламж

орж гарч

Эрдэсжилт мг/л 297.4 0 0 276.5

БХХ5 мг/л 1.95 126.52 17.9 1.74ПИЧ мг/л 2 35 9.60 3.9

Ууссан хүчилтөрөгч мг/л 9.16 0 0 8.92

Нийт азот мг/л 0.559 0 0 0.537

Р эрдэс мг/л 0.037 1.423 0.066

хэмжих нэгж

Шарын гол жимс ногоо

СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС. 2014.11.08

39

Documents

· Web viewөрхийг төлөөлөх 11232 өрх, Дархан-Уул аймагт 336 өрхийг түүвэрлэн хамруулж , тэднээс өрхийн гишүүдийн