Tekenkunst/Vormstudie

WaarnemingstekenenBij waarnemingstekenen speelt de 'waarneming' de belangrijkste factor. je kan wel naar iets kijken, maar wanneer je dat voorwerp op papier moet overbrengen blijkt het dat wat we tekenen niet vaak helemaal op dat voorwerp lijkt. Dat komt omdat onze hersenen datgene wat we zien omvormen. wanneer een arm naar uw richting wijst zal deze qua vorm er anders uitzien dan een horizontale arm. Maar onze hersenen zeggen dat een arm altijd dezelfde lengte heeft, dus tekenen we eigenlijk wat onze hersens interpreteren. Bij waarnemingstekenen proberen we de hersenen even 'uit te schakelen' en te leren 'kijken' naar een voorwerp. "Hoe ziet het voorwerp er uit zoals het nu voor mijn neus staat?" Dat wordt ook wel perspectieftekenen genoemd.

Studies voor hoofd en armen van Arman, http://portfolio.sintlucas.net/jdepicker/?/projects/Modeltekenen/1511-1512. Rood krijt met sporen van zwart krijt. Teylers Museum, Haarlem

http://www5.volksuniversiteit.nl/

SchetsmateriaalOm te kunnen schetsen heb je het goede materiaal nodig. We bespreken hier verschillende materialen die je kan gebruiken bij het maken van schetsen naar waarneming.

1. tekenpotlood: Het zwarte 'stokje' in een potlood is gemaakt van een mengeling van een soort klei en grafiet. die 'pasta' wordt dan gebakken in een oven. hoe meer klei hoe harder het potlood en hoe lichtergrijs. Hoe meer grafiet er in zit hoe zachter en ook hoe donkerder de kleur van het potlood. Van 6B (heel zacht) tot 9H (heel hard). Het meest gebruikte potlood is een HB potlood. Deze heeft de voordelen van beide kanten.

2. Houtskool: Dit is een van de oudste tekenmaterialen ter wereld. Hiermee kan je heel dramatische tekeningen maken, maar ook voor schetsen wordt dit materiaal gebruikt. Je kan hiermee grote kleurvlakken aanbrengen maar ook hele fijne lijntekeningen. één nadeel is dat zowel je blad als handen erg vuil worden. Een oplossing hiervoor is het gebruik van de kneedgom. dit is een gomsoort dat, zoals de naam zelf zegt, heel kneedbaar is en zo gemakkelijk de houtskool opneemt.

3. Bister: Of ook wel notenbolster genoemd, wordt gemaakt van de gedroogde omhulsels van walnoten. Wanneer dat poeder gemengd wordt met water bekom je een mooie natuurlijke koperkleur. Hoe meer notenbolster bij water hoe donkerder. Begin het beste eerst met een kleine hoeveelheid. dan kan je er later nog altijd bijvoegen om het donkerder te maken.Wanneer je met bister werkt, schilder je het beste in vlakken. Je laat uitsparingen voor de sterk belichte delen, dan doe je een kleine hoeveelheid bister bij je water en schilder je licht de contouren van het model. daar waar je schaduw op ziet vallen beschilder je met een donkere bistersubstantie. Bister is een heel dankbaar product en goedkoop.

Afmeten/verhoudingeneen tekening naar waarneming moet heel precies zijn. Met andere woorden de juiste formaten hebben. "de lengte van de vinger is gelijk

aan de breedte van het hand." We gaan meten met ons potlood. Je neemt je potlood in de hand, strek je arm volledig en knijp je ene oog dicht. wanneer je de lengte van een voorwerp wilt meten houd je je potlood vertikaal en zorg je ervoor dat het puntje van je potlood net de bovenkant raakt. vervolgens schuif je met je duim tot aan de onderkant. Deze lengte zet je op je papier. Vervolgens meet je de breedte van het voorwerp op dezelfde manier. Wanneer je er veel op oefent kan je er op de duur mee gaan spelen. "hoeveel keer kan de breedte in de lengte?", "Wat is de hoogte van de hals van de vaas?", ...

1. Licht/schaduwLicht is een heel belangrijke factor bij tekenen. Het versterkt het volume en levendigheid van het werk. experimenteer met de positie van de lichtbron en kijk welk effect je graag wilt bereiken.

Vormen die zich aftekenen tegen het licht zoals silhouetten en overbelichting hebben minder volume dan voorwerpen waarbij de schaduw opzij valt.

http://recentzie.nl/3d-tekeningen-door-nagai-hideyuki/

Deze kunstenaar kan aan de hand van licht en schaduw 2D werken 3D doen lijken. Kijk hierbij ook goed naar hoe de schaduw is aangebracht. Je ziet mooi de schaduw op de voorwerpen en ook de slagschaduw ervan.

Van Gogh "de aardappeleters".

Let bij het werk van Van Gogh goed op de verschillende lichtinvallen op de gezichten van de personages. de Persoon vooraan is bijna een silhouet geworden. De gezichtsuitdrukkingen bij de anderen worden versterkt door zijwaartse lichtinval.

Een schaduw tekenen met potlood is niet zo simpel als je denkt. Je hebt 2 soorten schaduwen. De schaduw die op het voorwerp of model zelf valt en de schaduw die op de ondergrond of achtergrond valt, de slagschaduw. Wanneer je goed kijkt zie je twee vlakken in de slagschaduw. Een heel donker vlak in het midden dat uitdeint in een zachtere gloed eromheen.

2. Lijnnuancering en arcering

Om onze schets meer dynamiek en volume te geven passen we 'lijnnuancering' toe. Lijnnuancering wil zeggen dat we de delen die het meest naar voor springen vb. een arm of een voet in een dikkere lijn gaan zetten. Deze delen zullen ook meer gearceerd worden. Dat wil zeggen dat we door middel van juist geplaatste lijn- of kruisarcering meer volume gaan creëren. De delen die eerder naar de achtergrond neigen zullen in een zachtere potloodlijn gezet worden en zullen weinig of niet gearceerd worden. zo creëer je op een simpele manier al direct meer diepte en volume in je werk.

Grote meesters zoals Van Gogh, Monet, Rembrandt hielden ook rekening met de lijnnuancering en arceringen.

Rembrandt, 1636, ets.

Bij deze ets van Rembrandt zie je heel duidelijk de lijnnuancering en arcering van het personage op de voorgrond. de vrouw op de achtergrond is eerder met zachtere lijvoering getekend en met minder zware arcering waardoor het heel duidelijk wordt wat voor- en achtergrond is.

3. Perspectief1-puntsperspectief

Wanneer we 1-puntsperspectief gaan tekenen beginnen we altijd met het bepalen van de horizonlijn of de ooghoogte. Daarna zetten we er een punt op. Dat punt noemen we het verdwijnpunt. Wanneer we een kubus of balk willen tekenen vertrekken we uit een vierkant of rechthoek. teken deze gelijk waar op je papier. verbindt nu alle punten van je rechthoek met het verdwijnpunt. Teken dezelfde vorm nu in het verlengde van deze lijnen. Je hebt nu een balk/kubus in 1-puntsperspectief getekend.

Vredeman de Vries.2º oblong. 1330 D 59, plaat 45

Bij dit werk van Vredeman de Vries zie je heel duidelijk het 1 puntsperspectief. Zijn beheersing van het perspectief was ongeëvenaard in de 16e eeuw. Let ook op de mooie licht/schaduwwerking.

2-puntsperspectief

Zoals het woord zelf zegt heeft de horizonlijn twee verdwijnpunten. Wanneer we bij gebouwen niet rechtstreeks de vlakke gevel zien maar de hoek (ribbe) ervan kijken we in 2-puntsperspectief. De ribbe is dan het centrale punt. We tekenen eerst weer een horizonlijn waarna we er 2 verdwijnpunten, ver genoeg uit elkaar, op tekenen. Ongeveer in het midden van je blad teken je een grote verticale ribbe. Verbind de punten nu vier keer met de verdwijnpunten. Wanneer je nu twee ribben naast de hoofdribbe plaatst bekom je een balk in perspectief.

Wanneer je voorwerp zich boven of onder de ooglijn bevindt zal je nog een vlak moeten bijtekenen. Dat doe je door het bovenste punt van de rechtse ribbe met het vluchtpunt te verbinden en het bovenste punt van de linkse ribbe met het rechtse vluchtpunt te verbinden.

Wanneer dit het geval is voer je gewoon hetzelfde uit maar dan met de onderste punten van de uiterste ribben.

Bronnenlijst

http://www.botterweg.com/Auction/Bid/tabid/59/auctionid/10/lotid/2584/language/nl-NL/Default.aspx

http://full-color.clubs.nl/nieuws/detail/272279_eerst-kijken-en-dan-pas-tekenen

http://nl.123rf.com/photo_11256624_man-die-in-het-oog-te-meten-met-een-potlood.html

http://classifieds.justlanded.com

http://www5.volksuniversiteit.nl/

http://www.digischool.nl/ckv2/bevo/tekenen/potlood.htm

http://haiyinghu.webklik.nl/page/houtskool#__frame__

http://www.devollezon.be/index.php?/galerij/2010-tekeningen/

http://www.petereurlings.nl/nieuwsbrief-16-22-nov.html

http://www.artplatform.nl/tentoonstellingsagenda/etsen-van-rembrandt/

http://www.kb.nl/webexposities/100-hoogtepunten-van-de-koninklijke-bibliotheek/46-perspectief