โครงการฟารม์ตัวอยา่งตามพระราชดำารบิา้นดงเยน็ อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม่

สมเด็จพระนางเจา้ฯ พระบรมราชนีินาถ ได้พระราชทานพระราชดำารใิหจ้ดัตัง้โครงการฟารม์ตัวอยา่งบา้นดงเยน็ เมื่อปี พ.ศ. 2549 เพื่อเป็นแหล่งสรา้งงาน สรา้งอาชพีใหก้ับราษฎรท่ีมีฐานะยากจนได้มงีานทำา เป็นแหล่งเรยีนรู ้ถ่ายทอดเทคโนโลยีทางการเกษตรจากการปฏิบัติงานจรงิเก่ียวกับการเกษตรแผนใหม่ และสรา้งคุณภาพชวีติท่ีดีข้ึนใหกั้บราษฎรภายในโครงการ ฯ และบรเิวณใกล้เคียง การดำาเนินกิจกรรมต่าง ๆ ภายในโครงการ ฯ ได้แก่

(1) บา้นดงเยน็ หมู ่15 ตำาบลบา้นแปะ อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม่

(2) บา้นท่ากอมว่ง หมู ่10 ตำาบลบา้นแปะ อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม่

(3) บา้นสบแจม่ฝ่ังซา้ย หมู ่11 ตำาบลบา้นแปะ อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม ่

(4) บา้นบวกหา้ หมู ่18 ตำาบลบา้นแปะ อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม่

(5) บา้นหว้ยสะแพท หมู ่9 ตำาบลแมส่อย อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม่

ผลการดำาเนินการโครงการฟารม์ตัวอยา่งตามพระราชดำารบิา้นดงเยน็

1. กิจกรรมอำานวยการและบรหิารโครงการ ดำาเนินการบำารุงรกัษา โครงสรา้งพื้นฐาน เพื่ออำานวยความสะดวก และสนับสนุนการปฏิบติังาน ใหบ้รรลเุป็นไปตามวตัถปุระสงค์ของโครงการฯ ได้แก่ อาคาร สำานักงาน บา้นพกัเจา้หน้าท่ีของหน่วยงาน บา้นพกันักเกษตร ปรบัปรุงภมูทัิศน์ บรเิวณอาคารสำานักงาน บรเิวณบา้นพกัเจา้หน้าท่ี และรอบพื้นท่ีของ โครงการฯ เนื้อท่ี 300 ไร ่อบรมถ่ายทอดใหก้ับนักเรยีน นักศึกษา ประชาชน จำานวน 8 คณะ 1,628 คน รบัการสนับสนุนจากศูนยห์มอ่นไหมเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจา้สริกิิติ์ พระบรมราชนีินาถเชยีงใหมแ่ปลงสาธติการปลกูหมอ่นไหมในพื้นท่ีโครงการฯ จำานวนรวม 5 ไร ่ รบัการสนับสนุนจากสถานีวิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์หา้งฉัตร กรมปศุสัตว์ แปลงสาธติการปลูกพืชอาหารสตัวใ์นพื้นท่ีโครงการฯ จำานวนรวม 10 ไร ่ประสานงานรบัการสนับสนุนกิจกรรมโรงแปรรูปผลผลิต จากการศึกษานอกโรงเรยีนจงัหวดัเชยีงใหม ่จำานวน 1 โรง รบัผิดชอบโดยสำานักบรหิารพื้นท่ีอนุรกัษ์ท่ี 16 กรมอุทยานแหง่ชาติ สตัวป์่า และพนัธุพ์ชื

2. กิจกรรมโครงสรา้งพื้นฐาน ดำาเนินงานโดยสำานักชลประทานท่ี 1 ก่อสรา้งสระกักเก็บนำ้าขนาดบรรจุ ๓๐,๐๐๐ ลบ.ม. และสำานักงานพฒันาท่ีดินเขต 6 ดำาเนินการก่อสรา้งทางลำาเลียงในไรน่า ระยะทาง 5 กิโลเมตร ก่อสรา้งขัน้บนัไดดินแบบระดับ เนื้อท่ี 60 ไร ่ก่อสรา้งคันครูบันำ้า (ชนิดท่ี 5) ระยะทาง 5 กิโลเมตร สาธติการปลกูพชืสด เนื้อท่ี 100 ไร ่ก่อสรา้งบอ่ดักตะกอน จำานวน ๔ แหง่ และปลกูหญ้าแฝกเสรมิแนวอนุรกัษ์ จำานวน 20,000 กล้า

3. กิจกรรมการผลิตพชืผัก ดำาเนินงานโดยศูนยส์ง่เสรมิการเกษตรท่ีสงูจงัหวดัเชยีงใหมก่ารดำาเนินการผลิตโดยคัดเลือกเมล็ดพนัธุท่ี์ได้รบัได้การปรบัปรุงพนัธุท่ี์ดีแล้วสามารถเจรญิเติบโตได้ดี และใหผ้ล ผลิตสงู ง่ายต่อการจดัการเรื่องการปลกู บำารุง การป้องกัน โรคและแมลง การเก็บเกี่ยวผลผลิต ได้แก่ แปลงปลกูมะเขอืเปราะเจา้พระยา มะเขอืเทศเชอรี ่มะระเขยีว แตงกวาญ่ีปุ่น ฝักทองญี่ปุ่น ถัว่ฝักยาว พชืสวนครวั จำานวนเน้ือท่ี 1 งาน ต่อ 1 Crop

4. กิจกรรมการผลิตไมผ้ล ดำาเนินงานโดยสำานักวจิยัและพฒันาการเกษตรเขตท่ี 1 โดยพจิารณานำาพนัธุพ์ชืท่ีมคีณุภาพ เจรญิเติบโตได้ดี มคีวามต้านทานต่อโรคและแมลง คัดเลือกกิ่งพนัธุจ์ากต้นแมพ่นัธุ ์ท่ีได้รบัการปรบัปรุงทางพนัธุกรรมท่ีดีแล้ว หรอืเตรยีมกล้าพนัธุจ์ากการเพาะเล้ียงเน้ือเยื่อ (Tissue culture) มาดำาเนินการปลกู ได้แก่ แปลงปลกูเชอรร์ีส่เปน ไผ่หมา่จู กล้วยนำ้าวา้ แก้วมงักร แปลงปลกูมะนาวนอกฤด ูจำานวน 10 ไร ่ใหผ้ลผลิต 65,000 ผล/ปี

5. กิจกรรมปศุสตัว ์ดำาเนินการโดยสำานักงานปศุสตัว์จงัหวดัเชยีงใหม ่ดำาเนินงานในกิจกรรมโรงเรอืนเล้ียงไก่ไข ่จำานวน 1,500 ตัว/Crop ใหผ้ลผลิต 418,000 ฟอง/ปี แพะนม จำานวน 103 ตัว ใหผ้ลผลิต 7,700 กิโลเมตร/ปี โรงผสมอาหารสตัว ์และจดัทำาทุ่งหญ้าเล้ียงสตัว์

6. กิจกรรมประมง ได้รบัการสนับสนุนโดยศูนยว์จิยัและพฒันาประมงนำ้าจดืเชยีงใหม ่ดำาเนินการเล้ียงปลากดหลวง

จำานวน 1,300 ตัว ปลาทับทิม จำานวน 2,500 ตัว และปลานิลจำานวน 1,000 ตัว ในกระชงั

7. กิจกรรมศูนยก์ารศึกษานอกโรงเรยีนจงัหวดัเชยีงใหม ่ดำาเนินการสง่เสรมิการเพาะเหด็ ฝึกอบรม ใหก้ารเรยีนรู ้แก่ราษฎรท่ีปฏิบติังานในฟารม์ฯ เยาวชน กลุ่มเกษตรกร ราษฎรรอบพื้นท่ีโครงการฯ จำานวน 52 รุน่ 1,040 คน

8. กิจกรรมอนุรกัษ์ป่าไม ้และสตัวป่์า ดำาเนินกิจกรรมโดยสำานักบรหิารพื้นท่ีอนุรกัษ์ท่ี 16

8.1 กิจกรรมบำารุงป่าไมใ้ชส้อย ทำาการปลกูไม้ใชส้อย จำานวน 50 ไร่

8.2 กิจกรรมการเพาะเล้ียงชะมดเชด็ และโครงการศึกษาพฤติกรรมการเพาะขยายพนัธุ ์และเก็บสารคัดหลัง่ชะมดเชด็ ได้ดำาเนินการเพาะเล้ียงชะมดเชด็ทัง้สิน้ จำานวน 53 ตัว แบง่เป็นพอ่แมพ่นัธุ ์15 ตัว ลกูชะมดเชด็ท่ีได้จากการเพาะขยายพนัธุ ์38 ตัว แยกเป็นเพศผู้ 16 ตัว เพศเมยี 17 ตัว และยงัไม่ทราบเพศ 5 ตัว สำาหรบัลกูชะมดเชด็ท่ีเจรญิวยัสามารถจบัคู่ผสมพนัธุไ์ด้ เป็นเพศผู้ จำานวน 16 ตัว เพศเมยี จำานวน 17 ตัว

9. กิจกรรมการตลาด จำาหน่ายผลิตภัณฑ์โครงการพระราชดำารใินสมเด็จพระนางเจา้สริกิิติ์ พระบรมราชนีินาถ ได้แก่ ผลผลิตไมผ้ล พชืผัก ไขไ่ก่ โอเมก้า 3 นมแพะ และผลิตภัณฑ์แปรรูป เป็นต้น

10. กิจกรรมโรงผลิตนำ้าด่ืม โดยสำานักทรพัยากรนำ้าบาดาลท่ี 1 จงัหวดัลำาปาง (ศูนยท์รพัยากรนำ้าบาดาล ภาค 6 จงัหวดัลำาปาง) ผลิตนำ้าดื่มเพื่อจำาหน่ายใหก้ับราษฎรในบรเิวณพื้นท่ีโครงการฯ เพื่อท่ีจะมนีำ้าดื่มท่ีสะอาดบรโิภค โดบรหิารจดัการในรูปวสิาหกิจชุมชน

ผลสมัฤทธิข์องโครงการ

1. ราษฎรได้บรโิภคผลผลิตของโครงการฯท่ีมคีณุภาพดี ใหมส่ด ปลอดสารพษิ และราคาถกู ได้แก่

1.1 ไขไ่ก่ จำานวน 278 ครวัเรอืน

1.2 เหด็ จำานวน 160 ครวัเรอืน

1.3 พชืผักและไมผ้ล จำานวน 55 ครวัเรอืน

2. ราษฎรได้บรโิภคนำ้าดื่มสะอาด ถกูหลักอนามยั ถกูกวา่ท้องตลาด จำานวน 185 ครวัเรอืน เป็นการประหยดัเงินรายจา่ยของครวัเรอืนในชุมชน รวมกัน 4,500 บาท/เดือนหรอื 54,000 บาท/ปี

3. ราษฎรสมาชกิสามารถบรหิารจดัการวสิาหกิจชุมชนโรงนำ้าดื่มได้ด้วยตนเอง โดยไมต้่องพึ่งพาเงินงบประมาณของทางราชการ

4. สามารถเพาะเล้ียงขยายพนัธุช์ะมดเชด็ได้ประสบความสำาเรจ็ สนองพระราชดำารขิองสมเด็จพระนางเจา้ฯ พระบรมราชนีินาถ เพื่อการอนุรกัษ์พนัธุช์ะมดเชด็

5. ราษฎรไมข่ยายบุกรุกแผ้วถางพื้นท่ีป่า ทำาใหพ้ื้นท่ีป่าไมร้อบพื้นท่ีโครงการฯ มคีวามอุดมสมบูรณ์ เป็นจำานวน 1,100 ไร่

โครงการฟารม์ตัวอยา่งตามพระราชดำารบิา้นดงเยน็ อำาเภอจอมทอง จงัหวดัเชยีงใหม่

ผลผลิตต่าง ๆ ของฟารม์