ผศ.อรนช เชาวปรชา

การใช partograph

ความสำาคญของการดแลในระยะท 1 ของการคลอด คอการตดตามและประเมนความกาวหนาของการ ความกาวหนาของแนวทางปฏบตทเปนสากลคอการใชกราฟทเรยกวา Partogram หรอ Partograph มาเปนเครองมอในการประเมนความกาวหนาของการดำาเนนการคลอด และอาการแสดงตางๆ ของมารดา และทารกในครรภในระยะคลอด 

ลกษณะของ Partograph ดดแปลงมาจาก Friedman curve โดยแกนแนวนอนเปนเวลา สวนแนวแกนตงเปนการเปดขยายของปากมดลก(หนวยเซนตเมตร) และมขอมลตางๆทสำาคญและตองบนทก

1. ความกาวหนาของการคลอด การเปดขยายของปากมดลก(Cervical dilatation), การเลอนตำาของสวนนำา (Decent of fetal head) และ การหดรดตวของมดลก (Uterine contraction) 2. สภาวะทารกในครรภ อตราการเตนหวใจทารก(Fetal heart rate) ถงนำา(membranes), ลกษณะนำาครำา (Liquor) การปรบตวของกระโหลกศรษะทารก(Moulding of fetal skull)3. สภาวะทารกของมารดา ชพจร,ความดนโลหต อณหภม ยาและสารละลายทมารดาไดรบระหวางเจบครรภ : oxytocin ผลการตรวจปสสาวะ

ประโยชนของ partograph 1. คดกรองภาวะเสยงในระยะการคลอด เชน วนจฉยการคลอดท

ยาวนาน เนองจากมดลกหดรดตวไมด2. ชวยในการตดสนใจ เพอใหการบรหารจดการ ในการรกษา หรอ

การสงตอไปทอน

ผศ.อรนช เชาวปรชา

เครองหมาย ทบนทกลงใน Partograph

ขอมล สญญลกษณ

อตราการเตนของหวใจทารก (FHS)

เยอหมทารก (Membranes) และนำาครำา(Liquor)

I = Membranes intact(ถงนำา ยงไม j แตก) R = Membranes rupture(ถงนำา แตกแลว) SRM = ถงนำาแตกเอง ARM = เจาะถงนำา C = clear ใสปกต M =meconium stained A =ถงนำาแตกแตไมพบนำาครำา B =Blood stained มเลอดปน

การเกยกนของกะโหลกศรษะทารก (molding)

0 = รอยแยกของกระโหลกศรษะ ยงคลำาไดไมชดเจน1 = รอยแยกของกระโหลกศรษะ เขามาชดกน2 = กระโหลกศรษะซอนกน3 = กะโหลกศรษะซอนกนชดเจน

การเปดขยายของปากมดลก × (ถาปากมดลกเปดมากกวา 3 ซม. ให × บนเสน Alert line)

การเคลอนตำาของสวนนำา ใชเครองหมาย

o

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ขอมล สญญลกษณ

การหดรดตวของมดลก หดรดตวนอยกวา 20 วนาท =

หดรดตว 20-40 วนาท =

หดรดตวมากกวา 40 วนาท =

ชพจร ความดน Systolic ความดน Diastolic

ปลายลกศรบนชตำาแหนง systolic ปลายลกศรลางชตำาแหนง systolic

อณหภมรางกาย ใชตวเลขกำากบลงไปเลย(องศาเซลเซยส)

ผลการตรวจปสสาวะ Protein

จำานวน(Volume)

ผลลบบนทก –ve ผลบวกบนทก +1,+2,+3 ใชตวเลขกำากบลงไปเลยเปน ml

การให Oxytocin ระบจำานวนยาทใชเปน unit/(1000ml) หรอ U/500 mlระบจำานวนหยด/นาท (Drops/min)

การใหยาและการรกษา ระบชอยา หรอสารละลายทให

ผศ.อรนช เชาวปรชา

วธการใชจะเรมใชเมอมารดาเรมเจบครรภจรง กลาวคอ มการเจบครรภสมำาเสมอ

ครงละไมนอยกวา 20 นาท และเจบอยางนอย 2 ครง ภายใน 10 นาท บนทกผลการตรวจ ใน partograph โดยใชสญญลกษณ ตามทระบไว ในวธการบนทก ไดแก

1. ตรวจและบนทกชพจรทก 1/2 ชวโมง ความดนโลหตทก 4 ชวโมง อณหภมรางกายทก 4-6 ชวโมง

2. ตรวจและบนทกผลการตรวจนำาตาล และโปรตน ในปสสาวะเมอแรกรบ และเมอมขอบงช กรณมภาวะครรภเปนพษ ควรบนทกปรมาตรของปสสาวะ แตละครงดวย

3. ตรวจและบนทก FHS ทก 1/2 ชวโมง4. ตรวจและบนทกการหดรดตวของมดลก 1/2 ชวโมง โดยตรวจแตละ

ครงนาน 10 นาท บนทกจำานวนครงของการหดรดตว ใน 10 นาท 5. ตรวจภายในแรกรบ (เรมเจบครรภ) และตอไปทก 4 ชวโมง หรอถกวา

นน ถามขอบงช บนทกการเปดของปากมดลกสวนนำา การเกยกนของกระโหลกศรษะ และสนำาครำา

การวเคราะหความผดปกตของความกาวหนาของการเจบครรภคลอด

ในสถานอนามย ในโรงพยาบาล

ระยะ active phase ควรบนทกอตราการเตนของหวใจทารกและการบบรดตวของมดลกทก 1/2 ชวโมงตรวจ Vital signs ทก 4 ชวโมง ตรวจภายในทก 2 ชวโมง

แนวทางเชนเดยวกน

ระยะ active phase อตราการขยายปากมดลก 1 ซม./ชวโมง ถาเสนกราฟขามเสน alert line ควรสงตอผคลอดไปยงโรงพยาบาล

เมอเสนกราฟขาม alert line ใหประเมน 4 P ถาถงนำายงไมแตก ใหรายงานแพทยเพอเจาะถงนำา

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ถาหากเสนกราฟขามเสน action line ใหรบรายงานแพทย เพอชวยเหลอใหการดำา เนนการคลอดสนสดลงโดยเรว ตามสาเหตททำา ใหการคลอดยาวนาน

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ผศ.อรนช เชาวปรชา

การใชกราฟดแลการคลอด (PARTOGRAPH)

องคการอนามยโลก ประมาณวา แตละปมสตร 500,000 คน ตาย เนองจากการตงครรภ และการคลอด ซงสวนใหญเกp ดขนในประเทศกำาลงพฒนา ในจำานวนน 10-12% เปนการตายทเกดจาก การคลอดทยดเยอยาวนาน หรอการคลอดตดขด รวมกบภาวะแทรกซอนตางๆ เชน การตดเชอในโลหต มดลกแตก และการตกเลอดหลงคลอด เปนตน นอกจากน ยงมสตรอกจำานวนมาก ทไดรบผลกระทบจากการคลอด ทยากลำาบาก เปนผลเสยตอสขภาพไปตลอดชวต เชน การเกดรตดตอระหวาง ชองคลอดกบกระเพาะปสสาวะ หรอกบทวารหนก และการตดเชอในเชงกราน จนเกดภาวะมบตรยาก เปนตน ดงนน ในป 1989 องคการอนามยโลก ไดรเรมโครงการ Safe Motherboard Iniative โดยมวตถประสงคสำาคญคอ การลดอตราตาย และอตราปวยของแม เนองจากการตงครรภ และการคลอด ในโครงการน WHO ไดนำาแผนกราฟดแลการคลอด (PARTOGRAPH) มาเผยแพร โดยมงหวงใหประเทศสมาชกตางๆ ไดนำาไปใช ดแลมารดาขณะคลอด ทงนเปนการเพมคณภาพบรการ อนามยแมและเดก ตามกลวธสำาคญประการหนง ของโครงการ ในประเทศไทย ไดนำากราฟดแลการคลอด (PARTOGRAPH) มาใชตงแตป 2523 ณ โรงพยาบาลรามาธบด และขยายการใชไปส โรงพยาบาลตางๆ อกหลายแหง โดยมการดดแปลง หรอปรบปรงแบบการบนทกแตกตางกนไป จนกระทงป 2533 กรมอนามย จงไดจดอบรมการใช Partograph ของ WHO แกบคลากร ของศนย

ผศ.อรนช เชาวปรชา

สงเสรมสขภาพเขต (ขณะนนม 9 แหง) พรอมทงจดทำาคมอ การใชกราฟดแลการคลอด สำาหรบเจาหนาทสาธารณสข หลงจากนน จงมการเผยแพร และสงเสรมการใชกราฟดแล การคลอดน อยางกวางขวาง ในสถาบนบรการ ของกระทรวงสาธารณสข ตงแตระดบโรงพยาบาลศนย ลงไปถงสถานอนามย อยางไรกด ในทางปฏบต ยงมปญหา และอปสรรคอกมาก เปนตนวา ผบรหารระดบตางๆ ของสถานบรการ ยงไมเหนถงประโยชน ของการนำา Partograph มาใช ผปฏบตซงใหการดแลมารดา ขณะเจบครรภ ไมเขาใจวธการใชอยางถกตอง อกทงบางสวนมทศนคตวา เปนการเพมงาน จงไมใสใจทจะใช อยางจรงจง เปนตนบทความวชาการน จงมวตถประสงค ทจะบรรยายถงความเปนมา ประโยชน และแนวทางการใชกราฟ ดแลการคลอด สำาหรบบคลากรสาธารณสข ทใหบรการเกยวกบแมและเดก ตลอดจนเสนอนแวทาง การศกษาวจย ในประเดนบางอยาง ทเกยวของ

1. กราฟดแลการคลอด คออะไร

WHO Partograph หรอ กราฟดแลการคลอด เปนเครองมอชนดหนง ใชสำาหรบจดบนทก ขอความกาวหนาของการคลอด และอาการแสดงตางๆ ของแม และทารกในครรภระยะคลอด โดยแสดงใหปรากฎเปนกราฟ ซงสะดวกตอการแปลผล และวนจฉยสภาพการเจบครรภWHO Partograph น มชออกชอหนงวา "Cervicograph" เนองจากเปนกราฟ ทเกดจากการจดบนทก การเปดขยายของปากมดลก ตามระยะ

ผศ.อรนช เชาวปรชา

เวลาของการเจบครรภ นอกจากนน ยงใชบนทกอาการแสดง ของแมและเดก ลงไวในแผนเดยวกน เชน อตราการเตนของหวใจเดก ลกษณะนำาครำา การลงสองเชงกรานของสวนนำา ชพจร ความดนโลหต และอณหภมรางกายของแม ลกษณะการหดรดตวของมดลก ผลการตรวจปสสาวะ ตลอดจนการใชยาตางๆ ในระหวางการเจบครรภ (ภาพท 1)

ภาพท 1 แสดงกราฟดแลการคลอด ขององคการอนามยโลก

2. ประโยชนของกราฟดแลการคลอด

กราฟดแลการคลอดน ใชเปนเครองมอ คดกรองภาวะเสยงในระยะการคลอด กลาวคอ สามารถคดกรองคลอดปกต และการคลอดผดปกต หรอมความเสยงสง ไดอยางมประสทธภาพ ดงนน เครองมอนจงมประโยชน ทจะชวยใหผดแลการคลอด สามารถวนจฉยการคลอด ทยดเยอ เนองจากมดลกหดรดตวไมด หรอมการคลอดตดขดไดเรวขน และชวยในการตดสนใจ เพอใหการบรหารจดการ ในการรกษา หรอการสงตอไปทอน ภายในเวลาทเหมาะสม ดงนน

ผศ.อรนช เชาวปรชา

จงสงผลใหลดอตราการปวย และอตราการตายของมารดา และทารก เนองจากการคลอดไดอยางชดเจน

3. การพฒนากราฟดแลการคลอด และลกษณะสำาคญของกราฟ

ในป 1967 สตแพทยชาวอเมรกน ชอ Friedman ไดอธบายถงความสมพนธ ระหวางการเปดขยาย ของปากมดลก กบระยะเวลาของการเจบครรภ และแสดงใหเหนเปนกราฟลกษณะ S-Shape กลาวคอ การเจบครรภในระยะแรก ปากมดลกจะเปดออกชาๆ จนกระทงเปดได 2-3 ซม. ใชเวลาประมาณ 8.6±6 ชวโมง ในครรภแรก และ 5.3±4.1 ชวโมง ในครรภหลง ระยะนเรยกวา Latent phase ตอมาปากมดลกจะเปดเรวขน จาก 3 ชวโมง จนเปดเตมท ใชเวลาประมาณ 4.9±3.4 ชวโมงในครรภแรก และ 2.2±1.5 ชวโมง ในครรภหลง ระยะนเรยกวา Active Phase ซงแบงออกเปน 3 สวน คอ Acceleration phase, Phase of maximum slope และ Deceleration phase (ภาพท 2) ในชวง Active phase น ปากมดลกจะเปดรวดเรวมาก เฉลยครรภแรก 3 ซม./ชม. (มธยฐาน 2.75 ซม./ซม. และฐานนยม 1.50 ซม./ซม.)

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ภาพท 2 แสดงกราฟการคลอด (Friedman's Curve)

A = Acceleration phaseM = Phase of Maximum SlopeD = Deceeleration phase(จากหนงสอ Benson Current Obstetric & Gynecologic Diagnosis & Treatment, 4th ed. 1982, p 667)

ในป 1972 Philpott สตแพทยชาวองกฤษไดดดแปลง Friedman's Curve โดยศกษาการเปดของ ปากมดลกในระยะเจบครรภ ของสตรชาว Rhodesia ใน Africa (ปจจบนคอ Zimbabwe) พบวา ในชวง Active phase ของสตรชาว Rhodesia ครรภแรกจะมการเปดของปากมดลก นอยกวาสตรอเมรกน ตามท Friedman ศกษา โดยคาเฉลยคอ 1.6 ซม./ซม. (มธยฐาน 1.25 ซม./ซม. และฐานนยม 1.00 ซม./ซม.) จงไดสรางกราฟเสนตรง Alert line แทน S-curve ของ Friedman โดยกำาหนดใหเสน Alert line ตรงกบการเปดของปากมดลก 1 ซม. ทเวลา 0 (เรมตน) และตรงกบการเปดของปากมดลก 10 ซม. ทเวลา

ผศ.อรนช เชาวปรชา

9 ชวโมง ตอมาเฉลย 1 ซม./ซม. ซงเปนอตราเฉลยการเปดปากมดลกในกลมสตร 10% ทมการเปดของปากมดลกชาทสด (อตรา 1 ซม./ซม. น ยงตำากวาสถตทกำาหนด 12 ซม./ซม. ของ Friedman) นอกจากน Philpott ยงไดเพมเสนตรงขนานกบ Alert line อก 1 เสน หางจาก Alert line 4 ชวโมง เสนใหมนเรยกวา Action line (ภาพท 3) ทำาใหสามารถแบงสตรในระยะคลอดเปน 3 กลม คอ กลมท 1 อยดานซายของ Alert line คอ คลอดกอนทกราฟจะถง Alert line และมกจะเปนการคลอดปกต กลมท 2 อยระหวาง Alert line กบ Action line และกลมท 3 กราฟการคลอดเลย Action line ไปทางขวา มกลงเอยดวยการชวยคลอด เชน ใหยาเรงคลอด สตศาสตรหตถการ หรอผาตดคลอด

ตอมาไดมการพฒนา Partograph ของ Philpott อกหลายครงจนได WHO Partograph ซงมระยะ Latent phase 8 ชวโมง กอน Alert line เปนระยะทปากมดลกเปด 0-2 ซม. สวนเสน Alert line เรมตนท ชวโมงท 9 ตรงตำาแหนงทปากมดลกเปด 3 ซม. และเสน Action line จะหางจาก Alert line 4 ชวโมง โดยขนานไปกบเสน Alert line (ภาพท 1)

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ภาพท 3 แสดงกราฟดแลการคลอด ขององคการอนามยโลก

 

ภาพท 3 แสดงกราฟการคลอดของ Philpott ประกอบดวย Alert line และ Action line แบงการคลอดเปน 3 กลม คอกลมท 1 คลอดกอนทกราฟจะถงเสน Alert lineกลมท 2 คลอดเมอกราฟขามเสน Alert line ถง Action lineกลมท 3 คลอดเมอกราฟขามเสน Action line(ภาพจาก The Journal of Obstetric and Gynecology of the British

ผศ.อรนช เชาวปรชาCommonwealth, July 1972, Vol.79 p 595)

4. วธการบนทกผลการตรวจ ในกราฟดแลการคลอด

1. อตราการเตนของหวใจทารก2. สนำาครำา

ส = ใสข = เขยวม = ไมมนำาครำา

3. การเกยกนของกระโหลกศรษะทารก0 = รอยแยกของกระโหลกศรษะ ยงคลำาไดไมชดเจน1 = รอยแยกของกระโหลกศรษะ เขามาชดกน2 = กระโหลกศรษะซอนกน3 = กระโหลกศรษะซอนกนชดเจน

4. การเปดของปากมดลก ใชเครองหมาย × ถาปากมดลกเปดมากกวา 3 ซม. ให × บนเสน Alert line

5. เคลอนตำาของสวนนำา ใชเครองหมาย 06. การหดรดตวของมดลก

หดรดตวนอยกวา 20 วนาทหดรดตว 20-40 วนาทหดรดตวมากกวา 40 วนาท

7. ชพจร ใชเครองหมายความดน Systolic

8. ความดนโลหตใชเครองหมายความดน Diastolic

ผศ.อรนช เชาวปรชา

5. วธการใช

กราฟดแลการคลอด จะเรมใชเมอหญงมครรภเรมเจบครรภจรง กลาวคอ มการเจบครรภสมำาเสมอ ครงละไมนอยกวา 20 นาท และเจบอยางนอย 2 ครง ภายใน 10 นาท ผดแลการคลอด จะตองตรวจสขภาพทวไป ตรวจครรภ และอนๆ ของหญงมครรภนน เพอคนหาปญหา หรอปจจยเสยง ตอการคลอดผดปกต และวนจฉยการคลอดตดขด (ผดสดสวนระหวางหว กบเชงกราน) แตเบองตน ถาไมพบสงใดผปดปกต จงเรมบนทกผลการตรวจ ในแผนกราฟ โดยใชสญญลกษณ ตามทระบไว ในวธการบนทก ไดแก

6. ตรวจและบนทกชพจรทก 1/2 ชวโมง ความดนโลหตทก 4 ชวโมง อณหภมรางกายทก 4-6 ชวโมง

7. ตรวจและบนทกผลการตรวจนำาตาล และโปรตน ในปสสาวะเมอแรกรบ และเมอมขอบงช กรณมภาวะครรภเปนพษ ควรบนทกปรมาตรของปสสาวะ แตละครงดวย

8. ตรวจและบนทกอตราการเตนของหวใจเดก ทก 1/2 ชวโมง

9. ตรวจและบนทกการหดรดตวของมดลก 1/2 ชวโมง โดยตรวจแตละครงนาน 10 นาท บนทกจำานวนครงของการหดรดตว ใน 10 นาท และสญลกษณความแรงของ ของการหดรดตว

10. ตรวจภายในแรกรบ (เรมเจบครรภ) และตอไปทก 4 ชวโมง หรอถกวานน ถามขอบงช

ผศ.อรนช เชาวปรชา

บนทกการเปดของปากมดลกสวนนำา การเกยกนของกระโหลกศรษะ และสนำาครำา

กรณทการคลอดเปนปกต บนทกการเปดของปากมดลก จะอยบนเสน หรอดานซายของ Alert line (ภาพท 4)กรณทปากมดลกเปด 3 ซม.ขนไป กอนพน Latent phase ใหยายผลทตรวจไดทงหมด ไปลงบนเสน Alert line ในระดบทตรงกน (ภาพท 5)

ภาพท 4 แสดงกราฟการคลอดในกรณคลอดปกต

ภาพท 5 แสดงกราฟการคลอดปกต ซงมระยะ Latent phase สน ยายการบนทกไปลงบน Alert

line ในระดบทตรงกน

ผศ.อรนช เชาวปรชา

กรณทหญงมครรภระยะแรกรบ เขามาในหองคลอด อยในระยะ Active phase ใหบนทกการเปด ของปากมดลกบน Alert line (ภาพท 7-บน)ในการบนทกการเคลอน เขาสองเชงกราน ของสวนนำา (Descent of Head) ของ Partograph น ใชวธคลำาหวเดก จากหนาทองแม โดยระบเปนเศษสวนหา ของสวนอยเหนอหวเหนา (ภาพท 6) อาจดดแปลงโดยการระบ ระดบของสวนหนา (Station) จากการสำารวจภายในแทนกได

ภาพท 6 แสดงการเคลอนลงสองเชงกราน ของศรษะเดก จากการคลำาผานผนงหนาทองของแม

บนทกเปนเศษสวนทอยเหนอหวเหนา

S = SinciputO = Occiput(ภาพจาก The Journal of Obstetric and Gynecology of the British Commonwealth, July 1972, Vol. 79, p 597)

6. การบรหารจดการการคลอด ดวยกราฟดแลการคลอด

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ผใหการดแลการคลอด พงตองรขดความสามารถของตนเอง และของสถานบรการใกลเคยง ในการสงตอ และตองทำาความเขาใจในบทบาทหนาท ของ Alert line และ Action line ในกราฟดแลการคลอดใหถองแท ดงตอไปนในการคลอดปกต เมอถง Active phase ปากมดลกจะเปดไมนอยกวา 1 ซม./ซม. ดงนน กราฟการคลอดจะอยบนเสน หรออยดานซายของ Alert line กรณทกราฟการคลอดเลยเสน ALert line ไปทางขวา แสดงวา การเปดของปากมดลกนอยกวา 1 ซม./ซม. ถอวา การคลอดนนยดเยอแลว และถาปากมดลกเปดชากวาทควรถง 4 ชวโมง คอ กราฟการคลอดจะไปชนเสน Action line แสดงวา การคลอดนนยดเยอยาวนานผดปกต และมความเสยงตออนตรายสงมาก (ภาพท 7)

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ภาพท 7 แสดงการจดการการคลอดดวยกราฟการคลอด

บน - แรกรบ ปากมดลกเปด 4 ซม. บนทกลงบน Alert line การคลอดยดเยอ แสดงจดสงตอ และการรกษาลาง - แสดงการคลอดยดเยอ ตงแต Latent phase(ภาพจากหนงสอ Medicine Digest Asia, Vol.10, No.2 Feb 1992) ในระดบสถานอนามย หรอโรงพยาบาลชมชน ทไมสามารถทำาการผาตดคลอด ถาเสนกราฟการคลอดอยขวาตอ Alert line ใหสงตอไปยงสถานบรการระดบเหนอกวา เมอถงสถานทรบการสงตอ ยงไมตองการใหการรกษา เพยงแตใหเฝาสงเกตอยางใกลชด ยกเวนเมอมขอบงชอนๆ หรอกราฟการคลอดถง Action line

ผศ.อรนช เชาวปรชา

เมอกราฟการคลอดใกล หรอถง Action line โดยปกตสตแพทยจะเปนผประเมนวา การคลอดทยดเยอยาวนานนน เกดจากการหดรดตวของมดลกไมด หรอภาวะการคลอดตดขด สตแพทยจะเรมใหของเหลวเขาเสนหลอดเลอดดำา สวนปสสาวะ และอาจใหยาปฏชวนะรวมดวย ถาไมมอาการแสดงของการคลอดตดขด สตแพทยจะเรมใหยาชวย การบบรดตวของมดลก (oxytocin) ทงนจะตองมการเฝาระวงอยางใกลชด ภายใน 4-6 ชวโมง ความกาวหนาของการคลอดจะดขนมาก ถามอาการแสดงของการคลอดตดขด หรอทารกในครรภอยในภาวะวกฤต สตแพทยจะยตการเจบครรภ ดวยการผาตดคลอดในกรณท Latent phase นานมากกวา 8 ชวโมง ใหวนจฉยการเจบครรภวา เปนการเจบจรง หรอเจบไมจรง ถา Latent phase ยาวนาน ทงๆ ทเจบครรภจรง และอยทสถานอนามยใหสงตอ ไปโรงพยาบาลทเหมาะสมนอกจากนน เมอพบความผดปกต ในการบนทกอาการแสดง ของมารดา และทารกในขณะคลอด ควรสงตอ หรอรายงานแพทยทราบทนท ความผดปกตทอาจเกดขนนน ไดแก

o อตราการเตนของหวใจทารกไมสมำาเสมอ หรอมากกวา 160 ครง/นาท หรอตำากวา 120 ครง/นาท

o นำาครำามสเขยว ขนขน หรอมกลนเหมนo กระโหลกศรษะซอนกนชดเจน (3+)o ความดนโลหตสงกวา 140 มม.ปรอท หรอตำา

กวา 60 มม.ปรอท

ผศ.อรนช เชาวปรชา

o ชพจรสงกวา 100 ครง/นาท หรอตำากวา 60 ครง/นาท หรอเตนไมสมำาเสมอ

o มไขสงเกน 38.5 องศาเซลเซยสo พบไขขาว หรอนำาตาลในปสสาวะ ตงแต 2+

ขนไปo ปวดศรษะรนแรง ตาพรามวo ปฏกรยาตอบสนอง (Reflex) ไวเกน 3+o ชกo มเลอดออกทางชองคลอดมากo อนๆ ทอาจเปนปญหา/อปสรรค ตอการคลอด

ปกต

7. ผลลพธจากการใช Partograph เปนอยางไร

ประมาณ 20 กวาปกอน Philpott ใช Partograph ใน Zimbabwe และ malawi พบวา สามารถลดอตราการผาตดคลอด การคลอดทยดเยอ และการตายปรกำาเนดลงได ป 1991 องคการอนามยโลกเคยรายงาน การศกษาผลการใช Partograph จากหลายๆ ประเทศ รวมมารดาถง 35,000 ราย พบวา กราฟนสามารถนำาไปใชไดงาย กบบคลากรสาธารณสขทกระดบ ทดแลการคลอดละพบวา ชวยใหระยะเวลาการคลอดเฉลยลดลง มการตดสนใจใชยา ชวยการบบรดตวของมดลก ถกตอง เหมาะสมมากขน ลดอตราการผาตดทำาคลอด ลดอบตการณของการตกเลอดหลงคลอด การตดเชอในโลหตหลงคลอด และลดการบาดเจบ การปวย และการตายของมารดา และทารกระหวางคลอด

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ในดานคาใชจายของสถานบรการ พบวา การใชกราฟดแลการคลอด ชวยลดคาใชจาย เชน คาจาง บคลากร คาลวงเวลา คายา และเวชภณฑ ตลอดจนคาผาตดทไมจำาเปนการใช Partograph ในคนไทย คาดวา จะเกดผลกระทบตอการจดการการคลอด การลดอบตกรณของการปวย และการตาย ทงในมารดา และทารกปรกำาเนด ตลอดจนคาใชจายของ สถานบรการลงได เชนเดยวกบรายงานขางตน แตอยางไรกด สงเหลาน ตองการการศกษาวจย เพอใหไดขอมลสำาหรบการอางอง และการพฒนาการใชประโยชน จากเครองมอน ใหกวางขวางยงขน

8. สรป

การดแลการคลอด หรอ Partograph เปนเครองมอทชวยใหผดแลการคลอด สามารถคดกรองการคลอดผดปกตไดรวดเรว หรอการสงตอ และสามารถลดอบตการณ การปวย และตายของมารดา และทารกปรกำาเนดได สามารถนำามาใชเพอเพมคณภาพ การดแลการคลอด โดยใชกบบคลากรไดทกระดบ เพยงผานการอบรม หรอการชแจง ในชวงเวลาสนๆ กสามารถนำาไปปฏบตไดยางถกตอง

9. ขอเสนอแนะ

เพอใหการใชกราฟดแลการคลอด เปนทยอมรบ และใชกนแพรหลาย โดยผใหบรการทำาคลอดในระดบตางๆ จำาเปนตองมขอมลทงในดานบวก และดานลบของผลการใชในคนไทย ดงนน จงขอเสนอแนวคด

ผศ.อรนช เชาวปรชา

ในการทำาการศกษาวจย เกยวกบเครองมอน โดยสงเขป คอ

1. การศกษาความร ทศนคต และพฤตกรามการใช Partograph ในบคลากรประเภทตางๆ ทใหบรการในการทำาคลอด และผบรหารของสถานบรการ

2. การศกษาความไว และความจำาเพาะของเครองมอ เมอใชในการสงตอ หรอการรายงานแพทย

3. การศกษาประสทธภาพ และประสทธผลของเครองมอ เมอใชในการสงตอ หรอการรายงานแพทย

4. การศกษาผลการใชเครองมอ ตอการจดการการคลอด ผลลพธของการคลอดตอมารดา และทารก (ภาวะแทรกซอนตางๆ การบาดเจบ การปวย และการตายจากการคลอด) และผลตอคาใชจายของสถานบรการ

5. การพฒนา หรอดดแปลงกราฟใหเหมาะสมกบคนไทย

เอกสารอางอง

1. สรศกด ฐานพานชยกล. คมอการใชกราฟดแลการคลอด สำาหรบเจาหนาทสาธารณสข กองอนามยครอบครว กรมอนามย. (เอกสารอดสำาเนา)

2. Philpott R.H. and Castle W.M. Cervicographs in the Management of Labour in Primigravidae. I. The Alert Line for Detecting Abnormal Labour. J. of Obs. and Gyn. of

ผศ.อรนช เชาวปรชาthe British Commonwealth. July 1972. Vol 79. pp 592-598.

3. Philpott R.H. and Castle W.M. Cervicographs in the Management of Labour in Primigravidae. II. The Action Line and Treatment of Abnormal Labour. J. of Obs. and Gyn. of the British Commonwealth. July 1972. Vol 79. pp 599-602.

4. Linnox C.E. Labour with the Partograph. Medicine Digest Asia. Vol.10 No,2, Feb 1992, pp 4-9.

5. Thais promote the partograph. WHO Safe Motherhood Newsletter. Issue 4. Nov 1990-Feb 1991. p 4.

6. The Partograph : Preventing the Dnager of a long labour. WHO Safe Mother Newsletter. Issue 1. Nov 1989-Feb 1990. p 8.

7. Russell K.P. The Course & Conduct of Normal Labor & Delivery. Current Obstetric & Gynecologic Diagnosis & Treatment. (Benson R.C. editor) 4th ed Lange Medical Publications, California, 1992, pp 666-669.