UGOSTITELJSKO-TURISTIČKA ŠKOLA OSIJEKRAČUNALSTVO

2016./2017.

ANAMARIA HORVATPARK PRIRODE VELEBIT

SEMINARSKI RAD

PROF. MIRELA KRISTEK

OSIJEK, 2017.SADRŽAJ

1

UVOD...........................................................................................................................................................3

Općenito o Velebitu.................................................................................................................................3

GLAVNI DIO.................................................................................................................................................3

Reljef Velebita.........................................................................................................................................4

Klima........................................................................................................................................................4

Prirodna baština......................................................................................................................................4

Biljke....................................................................................................................................................4

Životinje...............................................................................................................................................6

Ugroženost..............................................................................................................................................7

Život na Velebitu......................................................................................................................................7

Turistička ponuda....................................................................................................................................8

Aktivni odmor..........................................................................................................................................9

ZAKLJUČAK................................................................................................................................................11

LITERATURA...............................................................................................................................................13

2

UVOD

Općenito o VelebituPark prirode Velebit najveće je zaštićeno područje u Republici Hrvatskoj, a status zaštite dobio je zbog svojih prirodnih vrijednosti i značaja za očuvanje biološke raznolikosti. Parkom prirode proglašen je 29. svibnja 1981. godine. Već 1978. godine uvršten je u mrežu međunarodnih rezervata biosfere UNESCO-a. Područje parka obuhvaća dva nacionalna parka, strogi rezervat, botanički vrt.

GLAVNI DIOPoložaj Velebit Park prirode Velebit obuhvaća površinu od 2200 km², proteže se od prijevoja Vratnik na sjeverozapadu do kanjona Zrmanje na jugoistoku u dužini od 145 km. Sa zapadne strane graniči s Jadranskim morem, a s kopnene strane okružuju ga Gacko, Ličko, Gračačko s rijekama Gacka, Lika i Otuča. Park prirode Velebit dobio je status zaštite zbog svojih prirodnih vrijednosti i značaja za očuvanje biološke raznolikosti.

3

Slika 1 Park prirode Velebit

Slika 2 Položaj Velebita

Reljef Velebita

Krajolik Velebita obilježen je prepoznatljivim krškim reljefom koji po raznovrsnosti, mnogobrojnosti i razvijenosti krških oblika ulazi u red najzanimljivijih krških područja svijeta. Kukovi, grede, tornjevi, stupovi, ponikve, škrape1, žljebovi, snježnice, spilje, jame... samo su neki od krških oblika koje ovom području daju savršenstvo u raznolikosti, skladu i ljepoti te predstavljaju zaštitni znak Parka prirode Velebit.

KlimaKlima na Velebitu drastično varira na malim udaljenostima (10 km) od submediteranske klime u velebitskom kanalu do planinske klime na ogoljelim vrhovima Velebita, te kontinentalne klime Ličke visoravni.

Prirodna baština

1 Škrape su nastale uslijed korozijskog djelovanja vode duž pukotina formiranih u procesu taloženja naslaga ili pri izdizanju, boranju i rasjedanju stijena.

4

Slika 3 Krški reljef

BiljkePrema postojećim podacima na Velebitu su zabilježene 1854 biljne vrste, od kojih je 79 endema. Ovako veliki broj endemskih vrsta razlog je što se Velebit naziva centrom endemizma ovih prostora. Staništa od osobite važnosti za endemične vrste su stijene, spilje, rijeke, planinski pašnjaci i travnjaci.

Među endemima Velebita su: velebitska degenija, hrvatska sibireja, velebitski zvončić, prozorski zvončić, kitajbelov jaglac, velebitski klinčić.

5

Stijene Spilje Rijeke

Travnjaci

Slika 5 Velebitski zvončić

Slika 4 Hrvatska sibireja

Životinje

Prema postojećim podacima na području Velebita do danas je zabilježeno:

Velebit je područje rasprostranjenosti svih triju velikih zvijeri – mrkog medvjeda, vuka i risa, kao i obitavalište vidre.

6

10 vrsta vodozemaca

26 vrsta gmazova

23 vrste sitnih sisavaca (kukcojeda, glodavaca)

23 vrste šišmiša

Velebitska

Slika 8 Mrki medvjed

Slika 7 Ris

UgroženostIzostanak ili slabije iskorištavanje travnjaka uvjetuje njihovu sukcesiju2 u smjeru odgovarajućih tipova šikara i šuma, što dovodi do gubitka biološke raznolikosti. Sve veći pritisci šumarstva, lova (krivolova), turizma, cestovnog prometa, pojava nelegalnog skupljanja biljnih vrsta i leptira, te širenje naselja u priobalnom dijelu (što povećava mogućnost onečišćenja; korištenje područja Parka za odlaganje otpada) dovodi do ugroženosti kako biljne tako i životinjske vrste na području parka.

Život na VelebituO nekadašnjem životu na Velebitu govore nam spomenici kao što su pisani kamen, pastirski stanovi, stari mlinovi i vodenice, mirila3.

2 Trajni proces smjene životnih zajednica nekog biotopa.3  pogrebna spomen obilježja

7

Slika 10 Mirila

Turistička ponudaSmještaj

8

Slika 11 Pisani kamen

Slika 9 Pastirski stanovi

Hotelski sm-ještaj

Planinarski domovi

Planinarske kuće

Planinarska skloništa

Turističko naselje

Kampovi0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

Smještaj Broj odsjedanja

Izletišta

Neka od izletišta su:

Uvala Zavrtnica

U Zavratnici je izbrojano 129 biljnih vrsta, od čega 100 autohtonih i 29 alohtonih4 vrsta.

Poučna staza Starigrad Senjski- Donja Klada

 Ovdje se osim kretanja na svježem zraku, upoznavanja prirodnih i kulturnih vrijednosti ovog 4 Ne zavičajna vrsta (strana vrsta) koja prirodno nije obitavala u određenom ekološkom sustavu nekoga područja, nego je u njega dospjela namjernim ili nenamjernim unošenjem.

9

Slika 12 Uvala Zavratnica

Slika 13 Poučna staza Starigrad

kraja, također može uživati u ugodnim vidicima na obližnje otoke Rab i Goli otok. 

Cerovačke špiljeOve špilje su iznimno bogate nalazima iz davne prošlosti. Osim velike količine arheoloških ostataka također su jedno od većih nalazišta špiljskog medvjeda u Hrvatskoj.

Aktivni odmor

Sportski ribolovRibolov je dozvoljen samo u određenim zovama Parka. Dozvoljen je ribolov s jednim ribolovnim priborom s najviše dvije udice. Ribolovni pribor mora biti pod stalnim nadzorom ribolovaca. Sportski ribolov se dozvoljava izričito samo s obale.

PlaninarstvoPlaninarska sezona praktički traje cijelu godinu. Planinare privlači raznolikost prirodnih ljepota, „Velebitski planinarski put“ i uzdužna turistička “ Premužićeva staza“ kroz sjeverni i srednji Velebit kojoj po ljepoti i dužini (50km!) nema premca u našoj zemlji i nadaleko izvan nje.

10

Slika 13 Poučna staza Starigrad

Slika 14 Cerovače špilje

Slika 15 Planinarenje

AlpinizamNa području srednjeg Velebita, lokalitet Ravni Dabar, alpinistička je zona gdje je dozvoljeno sportsko penjanje i to na slijedećim stijenama (kukovima): Visibaba/ Agin kuk, Čelina kuk, Rujičin kuk,

RaftingRafting staza na rijeci Zrmanji počinje u naselju Kaštel Žegarski te se nastavlja kanjonom Zrmanje do željeznog mosta u naselju Muškovci gdje je kraj staze.

BiciklizamOva vrsta aktivnog odmora podijeljena je na 7 staza. Svaka staza pruža bogat pogled na sve prirodne ljepote Parka.

11

Slika 16 Alpinizam

Slika 17 Rafting na Zrmanji

Slika 18 Biciklistička staza

ZAKLJUČAKPrirodne ljepote su najvrjednija ostavština koju treba njegovati i čuvati. Velebit je naš najveći

prirodni dragulj prema kojem se treba tako i ponašati. Ekološka osviještenost i briga za biljne i

životinjske vrste u zaštićenim dijelovima najbolje će doprinijeti očuvanju takvih prirodnih

bogatstava.

Slika 1 Park prirode Velebit...............................................................................................................3Slika 2 Položaj Velebita.......................................................................................................................3Slika 3 Krški reljef.................................................................................................................................4Slika 6 Hrvatska sibireja.....................................................................................................................5Slika 5 Velebitski zvončić...................................................................................................................5Slika 4 Velebitska degenija...............................................................................................................5Slika 7 Ris................................................................................................................................................6Slika 8 Mrki medvjed...........................................................................................................................6Slika 9 Pastirski stanovi......................................................................................................................7Slika 10 Mirila.........................................................................................................................................7Slika 11 Pisani kamen.........................................................................................................................7Slika 12 Uvala Zavratnica..................................................................................................................8Slika 13 Poučna staza Starigrad Senjski.......................................................................................9Slika 14 Cerovače špilje......................................................................................................................9Slika 15 Planinarenje.........................................................................................................................10

12

Slika 16 Alpinizam..............................................................................................................................10Slika 17 Rafting na Zrmanji.............................................................................................................10Slika 18 Biciklistička staza...............................................................................................................11

Slike preuzete s interneta:

http://adrian.slobodnadalmacija.hr/wp-content/uploads/2015/08/rafting_zrmanja1-250415.jpg

http://hostelforumzadar.com/media/images/blog/Paklenica.jpg

http://i727.photobucket.com/albums/ww278/kristinajur/storzic/035.jpg?t=1261156654

http://kovackresimir.weebly.com/uploads/5/1/7/1/51718529/5053343_orig.jpg

http://mzoip.hr/content/mid_5744571c4e2a5.jpg

http://www.np-sjeverni-velebit.hr/park/slike/02-Park-01.jpg

http://www.np-sjeverni-velebit.hr/posjeti/lokaliteti/velebitskibotanickivrt/slike/3-3-2-Botanicki-vrt-14.jpg

http://www.np-sjeverni-velebit.hr/posjeti/lokaliteti/velebitskibotanickivrt/slike/3-3-2-Botanicki-vrt-08.jpg

http://www.pp-velebit.hr/images/male-slike/biciklizam2.jpg

http://www.pp-velebit.hr/images/male-slike/cerovacke2.jpg

http://www.pp-velebit.hr/images/male-slike/starigradsenjski2.jpg

http://www.rivijera-paklenica.hr/img/content/article/mirila3.jpg

http://www.slobodnadalmacija.hr/Archive/images/2015/09/07/Dalmacija/Ris2.jpg

http://www.visitadriatic.eu/wp-content/uploads/2015/09/sjeverni-velebit1.jpg

https://c1.staticflickr.com/1/127/415463011_0fbad86247_b.jpg

https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRrxhPfri1deCWnHBbmfNAWpCudl_C6W_HPX9g8fDOCJyt2nKTX

13

https://www.donja-klada.com/wp-content/uploads/2007/12/uvala_zavratnica.jpg

https://www.parkovihrvatske.hr/documents/20181/229547/Vo%C4%91ene+ture/0344dbbc-cd4d-44a6-8666-c31ee0e6ced3?t=1450867381000&imageThumbnail=2

LITERATURAhttp://www.pp-velebit.hr/hr/

http://www.santa.hr/content/o-velebitu

http://www.zastita-prirode.hr/Zasticena-priroda/Zasticena-podrucja/Parkovi-prirode/Park-prirode-Velebit

http://zelena-akcija.hr/hr/programi/zastita_prirodnih_resursa/zeleni_pojas_velebit__2/odrzivi_razvoj_na_sirem_podrucju_velebita

https://www.google.hr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=6&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwim2Mip4uDSAhVDrxoKHYcjASsQFghAMAU&url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPark_prirode_Velebit&usg=AFQjCNE_sSZiPDyfhUTqIs8bNBDTjo-BMg&sig2=7XcsCA9xQbBwEfiSOocbKQ

https://www.parkovihrvatske.hr/park-prirode-velebit

14