-
R o k 2 . — N r . 14 0 . Ś r o d a , d n ia 2 1-g o c ze rw c a
19 2 2 .w t u Xi CXCü** ilU ii iC i 't » t u t u
Wydanie Bytomskie
PRZEDPŁATA: 18.— mk. na miesiąc u agentów
18.— mk. na miesiąc na poczcie
(Wychodzi codziennie z wyjątkiem niedziel i świąt)
Nie damy ziem i, skąd nasz ródSAdres redakcji i administracji:
Katowice, Fryderykowska 58.
Adres naszej filji: B y to m , ulica Gliwicka (Hotel
Lomnitz).
RBKLAMY; 10.— m. za wiers* petytowy OGŁOSZENIA:
$ 00 mk. za wiersz petytowy.
Telefon: Katowice 1330. — Bytom 27
Wojsko polskie wstąpiło na Śląsk.Piechota, konnica, artylerja,
czołgi i samochody pancerne. — Powitanie na „granicy“. -
w Katowicach. — Mowa Korfantego. — Odpowiedź gen.
Szeptyckiego.Msza połowa
T E D E U M .
Nareszcie spadły okowy. Stare marzenia stały się ciałem.
Żołnierz polski wstąpił na ziemię śląską.. Pękł kordon, który
oddzielał nas od reszty naszych braci. Z żołnierzem naszym wstąpiła
wolność i swoboda na starą ziemię piastową.
Szopienice. Rozdzień, Bogucice, Zawodzie i Katowice tonęły
formalnie w. chorągwiach i znakach narodowych, na drogach bramy
tryumfalne, wieńce w stęgi barwne — i niezliczone tłumy łudzi,
organizacje ze sztandarami — wszystko to witało żołnierza
polskiego. Wyszliśmy wszyscy, młodzi i starzy na przyjęcie naszej
Matki Polski, której piastunem jest nasz żołnierz.
Jak długo Śląsk Śląskiem nie było u nas tak uroczystego święta,
żadna
Odezwa Wojewody.Bo Mieszkańców Województwa śląskiego.
Minęły wieki «ciska i niewoli, u- jtłynęły ostatnie długie lata
niepokoju, oczekiwania i niepewności, aż nareszcie dożyliśmy
dzisiaj wielkiej historycznej chwili połączenia sią z Najjaśniejszą
Rzeczpospolitą Polską i powstania Województwa śląskiego,
niepodzielnie z Nią złączonego na wieki. Polskie władze obejmują
kraj nasz w posiadanie, a okryte chwałą bohaterskie wojsko polskie
wkroczyło już tryumfalnie do Stolicy Województwa.
Wyzwolenie nasze zawdzięczamy przywiązaniu do ojczystego języka,
zachowaniu odwiecznych narodowych łradycji i niezłomnej woli Indu
ślą-
tiaiafteno niestrudzeni/», do po-,uroczystośc nie zaoiała
zgromadzić taK|i9CzeEf8 slę z PoJską. Nie cofnęliście licznej
rzeszy uczestników jak wczo-ggję przed żadną ofiarą, pomimo prze-
rajsze gody narodowe .w kroczeniapja^CWf5Ĵ wiejnhj i mętnie
wytrwaliś- wojSjft. potskich na ziemię śląską. Na|c£e w służbie
OJfiiyzny, ażeby się dzl- uroczyste spotkanie żołnierza wyszły i
siaj doczekać spełnienia najświętszych nasze niewiasty, matki 1
dziewoje w tWaszych pragnień. Ze swolej strony, barwnych strojach,
1 na widok masze-ip0jsięa dochowała Wam wiary, %o |ę- rujących
oddziałów krzepkich zolnie-|ca;ęc p«?? obcem panowaniem wycią- rzy
wezbrały serca, radość z rzcwno-|g,3|a zawsze do Was kajdanami
skute ścią rozpierała piersi, i wśród okrzy-|r?cej utrzymywała w
Was nadzieję i kow radości 1 wesela dziękczynnielgereem cięgle była
z Wami, Gdy w szlochały serca, dech zapierało i łzygfcońcu
sprawiedliwość weszła w swoje obfite rosiły liczne, liczne
twarze.«inrawa j niepodległa Polska zaczę- ” , ypusć teraz Panie
sługę Twego w|!a znowu dumnie kroczyć wśród woi- poKoju, gdy oczy
moje widziały Zba-ggych narodów, miłość jej do Was i wiciela —
szeptały wargi za ewange-R Wasze święte dla Niej uczucia
rozgo-licznym Symeonem, a dusze łkały... rzaSy jasnem plemieniem,
trawiącem
wszystkie pęta i przeszkody. Cały narad żyt tylko myślą
połączenia się z Wami, a zjednoczenia ze Śląskiem było
najjsotężniejszesn hasłem dla wszystkich bez wyją!’tu Polaków. Więc
pedły słupy graniczne, runęły
łąki, Orzeł Biały zwycięsko unosi ssę znowu nad ią starą
państwową dziel-
Już od samego rana zaroił się rynek katowicki tysięcznym
barwnymi tłumem. O godz. 7 ustawiły się w szeregi liczne
towarzystwa nasze, jak!chłopska banderia konna, w sil. „o wiekach
ro*set chłopa w swych barwnych stro-® y *aP01T PO wie&ach
rozjach polsko-śląskich na bogato ozdobionych rumakach, bataljony
honoro-l^V^
g . T g n y ; na zT df s.f 'S Päa!9 województwu « o s k im i
szeroki)
K Ä r 1 ^ Z0"|aatOBOmję. Będziemy więc moglirirt Inrir. m inV
„.( , -t - Isiworzyć własne samorsęciowe instyÄ , . ‘ ü ' i ̂ tow
ny slp na rya-|,a łb i c4wwteaaJ„ , M8£ , WstI)rJ,c'
nej przeszłości i obecnym warunkomku wszystkie inne towarzystwa
dokoła i w pobliżu pięknie przystrojonego ołtarza, ustawionego u
Wejścia głównego do teatru miejskiego. Przybyli m i. poseł
Korfanty, wojewoda Rymer, burmistrz miasta Katowic dr. Górnik i
wiceburmistrz Leu, Rada Wojewódzka, rada miejska, pułkownik
Chrobok, liczni przedstawiciele prasy miejscowej, krajowej i
zagranicznej, operatorzy filmowi, fotografowie i tysięczna rzesza
publiczności.
Na wszystkich twarzach, widać radość i podniosłe uczucie dumy
narodowej. Wszystkich zdobię polskie oznaki, orzełki, wstążki. Cały
wielki rynek dookoła zajęty jest przez tysięczne rzesze ludzi,
zajęty jest. cały plac przed i dookoła teatru, zajęte, są wszy-
istkie okna w domach 4oQkołą, rynkii,
inaszego kraju, tak, ie wolny Śląsk Inierozerwalnie złączony z
wolną i nie- jsjedleglą Polskę, będzie żył wlasnein, [samoistnem
życiem, w ogólnych ra
mach państwowości polskiej. Konstytucja praska zapewnia
wszystkim oby wirelom bez względu na ich wyznanie i narodowość,
wotność i równość przed prawem. Statut zaś organiczny Województwa
śląskiego gwarantuje nam swobody autonomiczne, wskutek czego przed
poiskum Śląskiem otwierają się rozległe widoki niczem nieskrepo
wartego kulturalnego i gospodarczego rozwoju.
Uroczysty nastrój dni obecnych, nie odbije się może równie
radosnem echem u niemieckiej ludności tego kraju. Rozumiemy uczucia
naszych niemieckich współobywateli i umiemy
ty i p. wiceminister Seyda Zygmunt, konsul generalny p. Kęszycki
i wice- konsul p. Karszo-Siedlewski, członkowie Komitetu Przyjęcia
Wojak Polskich z prezesem ,T. Kowalczykiem i pułkownikiem dr.
Chrobokiem, przewodniczącym Komisji Porządkowej, na czele. Obecni
byli także starosta powiatu katowickiego p. dr. Mildner, preześ
Związku byłych powstańców, p. Wyglenda, preześ Związku Hallerczyków
p. major Bańczyk, przewodniczący rad obywatelskich powiatu
katowickiego p. dr. Hylla oraz wielu innych.
O godz. 8-mej rano przekroczyła granicę przednia straż armji
wkraczającej na. Śląsk, złożona z mniejszych oddziałów aut
pancernych i kawał er ji. O godz. 8,15 przybył na granicę p. ge
je uszanować. Wierzymy jednak, ie|nrT;,, w otoczeniu
oficerówlojalnie służyć oni będą Hzeczpospoii- ■ ' . v ü.-..;tej i
że stojąc na gruncie państwowo ści polskiej, będą z nami
uczciwiewspółpracować dla dobra Wojewódz twa śląskiego.
Powaga obecnej chwili i fakt zjednoczenia się z Polską nakładają
na nas wielkie obowiązki, od których nikomu uchylać się nie wolno.
Musimy pokazać światu, żeśmy godni połączenia z Rzeczpospolitą,
żeśmy na io wielkie szczęście zasłużyli, że jak byliśmy gotowi za
kraj nasz walczyć i umierać, tak samo potrafimy dia niego żyć i dla
jego dobra wytrwale pracować, Gdy więc władze polski© obejmą rzędy
na Śląsku, muszą tu zapanować spokój, porządek i poszanowanie
prawa. Wszelkie hasła nieuawiści, skądkol- wiekby one pochodziły,
muszą ustąpić duchowi tolerancji, bo nienawiść niczego stworzyć nie
zdoła, a my przede- wszystMem musimy się oddać pozytywnej i
twórczej pracy.
W spełnianiu obowiązków wobec kraju i Państwa będziemy budować i
utrwalać przyszłość Polski i Województwa Śląskiego. Ożywieni gorącą
miłością Ojczyzny, wierni naszej tfa.e- szlości i ufni w przyszłe
losy naszego kraju, wytężmy więc wszystkie siły
swego sztabu, między nimi p. generał Horoszkiewicz, dowódzca 23
dywizji, która przeznaczona została dla G. Śląska. *>ałej szef
sztabu grupy generała Szeptyckiego pułkownik Prohaska, szef sztabu
23. dywizji pułkownik Wzacny, dalej oficerowie sztabu pułkownik
Tieletschke, kapitanowie El- terlein i Bałaban, adjutanci rotmistrz
Szaszewski i rotmistrz Pusłowski i inni. Nadjeżdżającego generała i
sztab powitano radosnemi okrzykami. O- remonja powitania
oficjalnego odbyła się następująco: Między dawną budką graniczną od
strony polskiej i śląskiej ustawiono bramę powitalną, do której
słupów przywiązany był łańcuch żelazny, pomalowany na czarnobiało
(kolor pruski^ Kiedy p. general Szeptycki, który przyjechał na
koniu, stanął przed łańcuchem przemówił do niego naprzód z
urządzonej obok trybuni/ P- wojewoda Rymer mniejwięcej w te słowa:
- ., v
WkMowa wojewody Ry m e ra .
Drogi generale, waleczna Armjo!Radość niezmierna napełnia serca
nasze w dniu dzisiejszym. Minęła wiekowa nieWola. Pękły kajdany, G.
Śląsk wraca na łono swej matki jako ostat-
wofiarnej dla niego slużbi* na p » iy .jnie jej dziecko Z
wiplkjJ niecierpli_
' na ? Rzecz-§ woś ci ą i tęsknotą oczekiwaliśmy ̂ tej chwili.
Nareszcie pragnienia nasze się spełniają — waleczna armja polska z
Jej sławnym generałem na czele wkra
pospolitej Polskiej.
Tak nam dopomóż Bóg! •
Józef Rymer. Wojewoda Śląski.
Katowice, dnia 19. 6, 1922 r.
zajęte nawet wszystkie dachy na do-'liczne deputacje ze
sztandarami i zmach 3 i 4-piętrowych, tak, że chwilami odnosi się
uczucie Strachu na myśl, że dachy zarwać się mogą pod tym
ciężarem.
ZNIESIENIE KORDONU.
Wojsko obsadziło pierwszą strefę obszaru przyzn. Polsce, tj.
miasto Ks1 to wice i powiat katowicki. Uroczystość powitania wojska
polskiego odbyła się według ułożonego programu. Już w nocy i wczei
aym rankiem podążały
f muzyką, rano zaś niezliczone tłumy publiczności, ku granicy
dotychczasowej pod Sosnowcem, gdzie na moście Szopienickim wojska
polskie przekroczyły granicę i gdzie też zostały powitane, Na
powitanie przybyli na granicę przedstawiciele władz wojewódzkich,
organizacji politycznych i spo- lec7\iych i kulturalnych. Przybył,
p. wojewoda Rymer w otoczeniu członków Tymczasowej Rady
Wojewódzkiej, obecny także był p. poseł Korfai-
cza na prastarą ziemię piastowską jako przedstawicielka
suwerenności Najjaśniejszej Rzecżypospolitej nąd przyznanym jej
obszarem.
Armja polska była zawsze naszem marzeniem, które dodawało nam
otuchy w najtrudniejszych chwilach niewoli. Wtenczas, gdy but.
kirasierski przygniatał nasz kark., żyliśmy wspor mnieniami z
historji, pamiętając o czynach bohaterskich hufców naszyci'
Piastów, Jagiellonów i Sobieskich Stąd czerpaliśmy otuchę do
wytrwanie i wiarę w )ef^?.ą przyszłość w przeko naniu, że tak
rycerski naród nie m ci1 zginąć względnie na wieki pozostaw# w
niewoli.
-
■ y.’ c iiiiła nasze m arzenia * pw.v, nam doczekać powstania
wolnej Ojczyzny, znów wróg odwieczny rzucił się na nią, aby Ją
zniszczyć i pogrążyć w .grobie niewoli. Wtedy nowo powstała armja
polska z nadzwyczajne- nói wysiłkami odpędziła wroga i
zabezpieczyła granicę Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej.
jest na G, Śląsku wiadomem, że Ty, zacny Generale, w walkach
tych odgrywałeś wybitną rolę i dokonałeś czynów bohaterskich.
Dlatego lud górnośląski odczuwa wielkie zadowolenie z tego powodu,
że właśnie Ciebie, przeznaczono na obrońcę naszej granicy
zachodniej.
Zacny Generale! Armja polska wstępuje na ziemię górnośląską w
miejscu skropionem obficie krwią bohaterów górnośląskich. W tem
właśnie miejscu w czasie pierwszego powstania walczyli powstańcy
górnośląscy do ostateczności, broniąc każdej piędzi ziemi
górnośląskiej. W końcu musieli niestety uledz przeważającym i
dobrze uzbrojonym oddziałom Grenz- schutzu. Tu i owdzie nazywano
ich szaleńcami, bo rzucili się z gołemi pięściami na armaty, lecz
Polska im tego nie zapomni i nigdy ich nie nazwie szaleńcami, bo
takimi szaleńcami byli też powstańcy 1831, 1863, a jednak Polska
wie, co tym powstańcom zawdzięcza. Krew przelana dla szczytnych
ideałów zawsze przyniesie plon.
Pragnę również podkreślić, że i w następnych ruchach zbrojnych
jak i akcji plebiscytowej, gminy te, które zacny Generale widzisz
przed sobą i przez które będziesz przechodził na czele armji, zanim
wkroczysz do Kałowie, wzięły bardzo wybitny i zaszczytny udział.
Nie jest to żaden prosty przypadek albo niezasłużony zaszczyt, że
jako pierwsze będą mógły u siebie witać wkraczające wojsko
polskie.
Lud górnośląski wita z całym zapałem wojsko polskie i ściele mu
kwiaty na drogę w tem przekonaniu, że jak kiedyś rycerze Bolesława
Chrobrego i Bolesława Krzywoustego dzielnie bronił? naszych granic
zachodnich& zatem i śląska, iak i nowa armja polska, którą w
tej chwili witamy, w razie potrzeby z równem bohaterstwem spełni to
zaszczytne zadanie i że lud górnośląski po tylu . wiekach niewoli i
po tylu przykrościach doznanych w przeciągu ostatnich lat, będzie
mógł spokojnie powierzyć swe losy o- piece żołnierza polskiego.
Razem z Tymczasową Radą Wojewódzką tutaj zebraną, z którą ma*J_
imieniem Rzeczypospolitej Polskiej sprawować rządy w tym kraju,
witam wkraczające wojsko polskie i jego dzielnego wodza! Generał
Szeptycki i a rm ja polska niech żyją!
Licznie zebrane tłumy po jednej i drugiej strony dawnej granicy
powtórzyły trzykrotnie gromkiem okrzykiem „Niech ży jąf1
Potem wszedł na mównicę Delęgat Biskupi ks. prałat Kapica i
przemówił w te słowa:
M ow a D e legata B iskup iego ks , p ra
łata Kapicy,
Narodzie polski! Ludu górnośląski! Panie Generale! Żołnierze
Polscy!
Jesteśmy wolni! Otóż kajdany, które nas krępowały, już opadły.
Zaio niech będzie Bogu cześć i chwała! A z piersi wolnego ludu na
całym Górnym Śląsku polskim unosi się ku niebu uroczyste Te Deum —
Ciebie Boże wielbimy!
Wielbimy Ciebie Boże Wszechmogący, Ciebie Boże sprawiedliwy,
Ciebie Boże łaskawy, żeś nam pozwolił dożyć dnia dzisiezszego!
Dzień, o którym to zpsalmistom powiedzieć motam: „Toć dzień, który
Pan zgotował rr- weselmy i radujmy się wzajemnie!“
Dziś się raduje cała Polska, dziś -fieszy się G. Śląsk, dziś
bowiem wita Śląsk Polskę a Polska wita Śląsk.
Witając Cię, Panie Generale, w i- mieniu ludu i duchowieństwa
katolickiego, witamy Polskę, Ojczyznę naszą! Witaj nam, Ojczyzno,
zobacz twoje dzieci! 700 lat byliśmy rozłączeni, ale jaszcze nie
zapomnieliśmy języka ojczystego, nie zapomnieliśmy pacierza
i-iał,' u:lei Wzbij się wysoko nad ziemię śląską, nad jej
miasta, nad jej wioski! Tyś nam symbolem wolności i sjawy, symbolem
ideałów narodowych.
Witamy Ciebie, mieczu polski! Miecz polski, to miecz sławny,
miecz waleczny, rycerski, który tyle razy walczył za Wiarę. Miecz
polski obronił chrześcijaństwo, obronił niedawno temu cywilizację
europejską przed zagładą. Mieczu polski, witamy cię! Ty nie
będziesz bowiem narzędziem gwałtu, tylko narzędziem prawa, rękojmą
władzy i zwierzchności władzy prawowitej od Boga nam danej.
Witamy cię Zwierzchności, witamy w tej nadziei, że przyniesiesz
pokói ludziom dobrej woli, przyniesiesz porządek i ład społeczny,
pewność życia i mienia.
Śląsk przynosi swojej Ojczyźnie hojne dary w ofierze, boć ziemia
nasza bogata w skarby nad ziemią i w ziemi. Lecz największym
skarbem naszej ziemi to nie węgiel i żelazo, lecz serce ludu
katolickiego, to serce proste jak serce dziecka a jednak mężne,
waleczne i stałe, jak ten stal, który hutnik kuje. To serce ludu
katolickiego składam Ci Ojczyzno w ofierze, to serce pełne wiary,
pełne boleści tudzież radości i pełne nadziei. Składam Ci to serce
z tem przyrzeczeniem, że lud katolicki i duchowieństwo katolickie
zawsze będzie najpewniejszą i najsilniejszą podporą Ojczyzny
naszej. Przyjm Ojczyzno ten klejnot najdroższy, który ziemia śląska
posiada.
Idź więc, Panie Generale, idź Żołnierzu polski — idź na ziemię
śląską, idź w imię Boga, idź w imię prawa. Błogosławiony bowiem,
który idzie w imię Pańskie! Idź od wioski do wioski, od miasta do
miasta a błogosławieństwo Boże niech idzie przed Wami, nad Wami i
za W ami!
Niech będzie błogosławiona ziemia śląska, wszystkie miasta i
wioski błogosławiony lud i wszystkie jego stany, błogosławiony
robotnik, -błogosławiony rolnik, błogosławiony mieszczanin. Niech
hędzie błogosławiony rząd Ojczyzny naszej! • .. ■_
Idź, Polsko,, przez wieki do sła-tfy. i szczęśliwej przyszłości.
My zaś dajmy wyraz tym uczuciom, które serca nasze w tej chwili
przepełniają, i wznieśmy okrzyk: „Niech żyje Polska, niech żyje
Górny Śląsk!“
Po trzykrotnem powtórzeniu tego okrzyku, wśród uroczystej ciszy
przemówił generał Szeptycki:
M ow a genera ła Szeptyckiego :
Panie Wojewodo, Prześwietna Rado Wojewódzka, Przewielebny Księże
Delegacie i Wy drodzy Rodacy!
Zanim wstąpimy na bohaterską i męczeńską ziemię górnośląską, aby
ją połączyć z Ojczyzną Polską, pozwólcie, że dawnym zwyczajem
rycerzy polskich i według rytuału wojska polskiego złożymy hołd tej
ziemi i jej synom. A więc naprzód fanfara na cześć Ziemi
Górnośląskiej i Ludu Górnośląskiego! (Tu generał skinął ręką ^
orkiestra wojskowa zagrała „Jeszcze Polska nie zginęła“.)
A teraz hołd i cześć poległym bohaterom tej ziemi za jej
wyzwolenie i zjednoczenie z Polską!
(Generał dał znowu znak a muzyka wojskowa zagrała rzewny marsz
żałobny).
A teraz prognoza na przyszłość! (I znowu generał skinął ręką a
muzyka zagrała „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród!“).
Chwila ta wywarła na obecnych o- gromnie silnie wrażenie i
wywołała łzy głębohiego wzruszenia. Następnie p. generał Szeptycki
mówił dalej:
, zaznaczając, ze wojsko polskie wkracza na Górny Śląsk jako
gwarancja bezpieczeństwa publicznego, jako poparcie władz
administracyjnych i że to też będzie zadaniem wojska polskiego,
wkraczającego na G. Śłąśk. Ziemi śląskiej, zroszonej krwią
walecznych bozowników powstańczych, armja polska bronić będzie całą
siłą przed wrogiem zewnętrznym a także i przed wewnętrznym. gdyby,
co nie daj Boże, przyjść miało do jakich zaburzeń lub
niepokojów.
Okrzykiem na cześć Górnego Ślą- ,ska, zjednoczonego z Polską,
zakóń-
w* i r j r 0^ Oj6 piZ6H10"wienie.
Zebrani odpowiedzieli okrzykiem na cześć generaJaSzteptycżkiego
i armji polskiej, potem powstąniec-in wal ida młotem lozbił
łań,cueh, którego 2 ogniwa środkowe związane były sznurem.
Powstaniec zawołał: „Pękajcie okowy niewoli. Górny Śląsk jest
wolny, arrajo polska wkraczaj naó i połącz go z Polską!“ Łańcuch
przerwany na dwie części opadł na ziemię gen- Szeptycki przekroczył
granicę nrzy dźwiękach „'Jeszcze Polaka me zginęła“. Młode
dżiewczątljo górnośląskie 6-eiole- tnie wręczyło generałowi
Szeptyckiemu bukiet z róż białych i czerwonych i wygłosiło do niego
stosowny wierszyk z życzeniami. Następnie p. generał Szeptycki wraź
z wójska?m za nim postępującemi ruszył na ziemię śląską i drogą
przez Roź- dzień, Szopienice, Borowiec i Zawodzie udał się do
Katowic. Przekroczenie granicy nastąpiło o godz. 9-tej rano. Po
drodze witano wszędzie entuziastycznie wojsko polskie. Ludność
górnośląska ustawiła się w szpaler od granicy aż do Katowic. Przed
armją polską postępowały banderje włościańskie, towarzystwa
zawodowe i kulturalne, Związek byłych Hallerczyków, Związek byłych
marynarzy polskich ,Sokoli, Harcerze, powstańcy. Bezpośrednio przed
gen. Sżeptyckiem postępowała kompanja honorowa byłych powstańców
górnośląskich, prowadzona przez byłego zastępcy naczelnego wodza
powstańczego majora Ludygi-Laskowskie- go. Kompanja ta szła z
karabinami, które potem w Katowicach oddała wojsku polskiemu.
Od granicy aż do Katowic stawiono liczne i piękne bramy
powitalne z odpowiednimi napisami. Ludność obrzucała gen.
Szeptyckiego wojsko kwiatami i witała je nieustannymi okrzykami
entuzjazmu i radości. . Bram powitalnych było około 30, oryginalną
z nich była brama na Zawodziu, zbudowana z węgla kamiennego a przy
niej ustawili się górnicy z zapalone- mi lampkami, witając generała
i wojsko górniczem „Szczęść Boże!“, Wójt gminy Zawodsia powitał
gen. przemówieniem, wręczając mu chleb i sól. Generał Szeptycki
podziękował za to powitanie serdecznymi słowy, nosząc okrzyk na
cześć ludu górnośląskiego i na cześć powstańców. Powitanie wojska
przez miasto Katowice... ■ N.ą-granicy miasta Karwie oczekiwał
wojsko pierwszy burmistrz miasta dr. Górnik z członkami Rady
miejskiej i magistratu. Pan dr. Góęnik przemówił do generała
Szeptyckiego w te słowa:
Panie Generale, Żołnierze polscy! Jako. pierwszy burmistrz
miasta Katowic witam jaknajserdeczniej w imieniu tutejszych
obywateli wojsko polskie na G. Śląsku. Z niecierpliwością
oczekiwaliśmy tej radosnej chwili, kiedy wojsko polskie wkroczy do
tej starej piastowskiej dzielnicy, obejmje obszary przyznane Polsce
i na zawrze złączy je z Macierzą.
Dbając jąko głowa miasta przedewszystkiem o dobro tutejszych
obywateli bez względu na ich narodowość i polityczne przekonanie,
jestem pewny, że silna ręka pilskiego żołnierza położy kres
nieustannym zamachom nieodpowiedzialnych jednostek, na życie i
mienie naszych obywateli. Oby pamiętny dzień połączenia części G.
Śląska z Najjaśniejszą Rzecząpospo- litą Polską był dniem
przywrócenia ładu i wzorowego porządku.
Dzielni polscy Żołnierze! Pokażcie, ie karne wojsko jest murem
ogromnym dla obywateli miłujących pracę, dla obywateli lojalnych i
spokojnyęh. Dowiedźcie światu, że Polska jest Państwem pra
worządnem.
W tej błogiej nadziei witam raz jeszcze wspaniale hufce polskie
w Katowicach. siedzibie Województwa Śląskiego.
P. gep. Szeptycki odpowiedział na to krótkieńj przemówieniem,
którem przedewszystkiem podziękował miastu za tak serdeczne i
entuzjastyczne przywitanie woj- fcka polskiego, jakie mu zgotowała
ludność tego miasta. Dalej generał wyraził radość i dumę oddziałów,
którym jest dane wkroczyć do Katowic, stolicy Województwa
śląskiego. Zapewnił burmistrza i.zebranych radnych, że tak on ;ak i
jego podwładni starać się będą zawsze o to, a- by miastu pomódz w
dalszym jego rozwoju gospodarczym i kulturalnym. W tej myśli wojsko
polskie strzedz tu będzie porządku i bezpieczeństwa publicznego,
abv każdy mógł pracować spokojnie i byl pewny swego mienia i życia.
Tej pomocy udzieli wojsko polskie wszystkim mieszkańcom tego
miasta, bez względu na narodowość i religję, stosującym się do
prze
pisów prawa. Okrzykiem na czesc 3ta Katowic zakończył generał
swoje ph ̂mówienie .obecni zaś odpowiedzieli okrzykiem na cześć
armji polskiej i gen. Szep* tyckiego.
Potem przemówił po niemiecku przewodniczący katowickiej rady
mieiskiei lekarz dr. Peickelt w te słowa:
Panie Generale! .Tako dotychczasowy przewodniczący rady 2Jiasta
Katcwdc pozdrawiam Pani. Panie Generale i 'wojsk# polskie w imieniu
miasta Katowic i 'w i- mieniu obywateli bez różnicy języka i wy-,
znania. 'Jake Niemiec pozdrowiona Paul* Panie Generale, w języku
niemieckim,
My obywatele niemieccy zastosujemy się do nowych stosunków i
jako lojalni bywatele i stawiamy do dyspozycji nowe* mu państwu
c-ałs naszą wiedze i chęć ptłey
Obywatele niemieccy chcą współptaW cować z polskimi obywatelami
rzetelnie i sumiennie nad odbudowa wielce skołatanego G.
Śląska.
Niemieccy i polscy obywatele spodzie* wają się od rządu
polskiego i wojsk poi-; skich obrony i bezpieczeństwa utrzyma1-:
nia prawa i porządku. Mamy nadzieję, że, obecnie po długich i
smutnych niepokojach i niepewności, po czasach, w których’ prawie
zanikła sprawiedliwość, nareszcie nastanie pokój i ład na G.
Śląsku, tak Srodze nawiedzonym w okresie dwuch , lat mienionych.
Prosimy o pokój i porządek« dlatego, aby spokojnv obywatel mógł
oddać się swej pracy z całem poświęceniem* pracy trwałej tak
potrzebnej naszem’i nie» szczęsnemu dotychczas krajowi.
Obywatele niemieccy, ma;:ąc głębokie zaufanie, iż Rząd Polski
traktować icli będzie na zasadzie równości i sprawiedli'-< wości
oraz że uwzględni ich właściwości* chcą dlatego wspólnie z
obywatelami polskimi współpracować ku ogólnemu dobru miasta Katowic
i państwa polskiego.
W' tej myśli witam Pana. Panie Generale, i wojska polskie na
srranicy katowickiej.
Generał Szeptycki odpowiedział krótko po niemiecku, dziękując za
powitanie obywateli niemieckich miasta Katowic i. zapewniając ich
że wojsko polskie i dla nich przynosi spokój i bezpieczeństwo,
spodziewając się od nich nawzajem poszanowania prawa i autorytetu
władzy polskiej.
Uroczystość na rynku katowickim.Następnie ruszył cały pochód
dalej ku
śródmieściu, a wojsko polskie witane było entuzjastycznie przez
ludność miasta z okien domów i gęstych szpalerów na ulicach. U
wejścia na rynek ustawiona, był ła potężna brama powitalna z
.napisem „Niech żyje Polska“, „Niech żyje Górny Śląsk!“. Po
ustawieniu się wojska na rynku gen. Szeptycki dokonał naprzód
przeglądu wojska, które zapełniło cały rynek, i przyboczne ulice.
Wkroczenie wojsk polskich do miasta wywarło na wszystkich nie
wyłączając i Niemców, jak to mogliśmy stwierdzić, imponujące
wrażenie. Wojsko swym wyglądem i swym marszem znalazło korzystną
ocenę wszystkich. Z wszystkich okien domów na rynku witane było
wojsko polskie
-
•Nareszcie nadeszła wielka chwila przez /?yle pokoleń
górnośląskich upragniona. Nareszcie nastał wielki radosny dzifeń
przez wszystkie serca polskie pożądany. Śląsk łą h z j się. dzisiaj
z Polską, '.łączymy, się dzisiaj z Zaatką-Ojczyzną.
Siedm przeszło wieków niewoli, siedm przeszło wieków twardej
służby w jarzmie srogiego najezcy, siedm wieków walki o ‘Wiarę,
język i wolność. To -wszystko dziś jest przeszłością.
Pękły nasze kajdany niewoli, nadeszła wielka, godzina
'Wyzwolenia. Nie żałujemy dziś trudów poniesionych, nie żałujemy
prześladowań przecierpianych, nie żałujemy krwi przelanej w trzech
krwawych ’walkach o nasze wyzwolenie, bo dziś jesteśmy panami swej
ziemi, dziś jesteśmy wolnymi obywatelami wolnej [Rzeczypospolitej
obywatelami ' wolnej Bzeczypo- iycia wskrzeszonej i do nowej
świetności 'powołanej. W tej wielkiej radosnej chwili aie
zapominajmy o tych, któyrch dziś już niema między nami, o tych
wielkich sy- naoh Ziemi Górnośląskiej, którzy uczyli nas wierzyć w
Polskę, wyznawać jej zasa-
cierpień za nią wytrwale aż do osta-dy i’tecznego wyzwolenia.
Duchy Lompów, Szafranków, Miarków, LublińskicŁ z wysokich Niebios
dżiś na nas spoglądają i przeżywają razem z nami tę wielką chwilę
dziejową.
Skupieni w duchu, oddajmy cześć i pokłon tym,, którzy w trzech
krwawych powstaniach życiem okupili nam nasza wyzwolenie. Cześć i
hołd tym, którzy 19 wolność naszą przelewali krew i życie swoje
nieśli w oficerze na ołtarz Ojczyzny. Powstańcom górnośląskim
cześć!
Wielką radość naszą mąci nam myślo tych setkach tysięcy drogich
braci, którzy mimo wielkich ofiar pozostaną nadal pod jarzmem
obcych panów, którzy nie doznają razem z nami wielkiego szczęścia,
wyzwolenia narodowego. Bracia. Kochani, pozostający poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej!. Szczęśliwy naród polski, o Was nigdy
nie zapomni! Sercem i duszą zawsze będzie z "Wami a miłość
braterską czynami zawsze będzie zatwierdzał Potężna Rzeczpospolita
Polska w obronie Waszej nie omieszka nigdy nieść Wam pomocy w
Waszej ciężkiej doli, korzystając z praw jej nadanych przez
konwencje międzynarodowe.
przybyłaś do nas, Polsko! Z sercem przępełnionem czcią nabożną,
witamy Cig^latko-Ojczyzno! W tej wielkiej chwili dziejowej, my
najmłodsze Twoje dzieci ślubujemy Ci wierność, miłość i
posłuszeństwo Łez granic, a za to przyjmij nas jako oddane Ci
ser-
. cem i duszą, dzieci Twoje, które Twoje zjawienie się na ziemi
naszej gorzLie- mi łzy wypłakały i potokami arwi o- kupiły.
Polsko! Badź nam Matka troskliwą. — ostatnie wbijasz pale.
granic Twoich. Tu na Zachodzie stoi żywy mur z piersi mężów w boju
zahartowanych ęjotowych zawsze do 'Twojej obrony.
Ale my znękani straszną, wojną światową, błagamy Cię zapewniej i
daj nam pokój, bo my wszyscy, cały naród polski, jesteśmy ludźmi
dobrej woli. Pokój daj nam i stwórz nam warunki pokojowej pracy!
Zmęczeni
Kto proufckufe? ■Szklił. Z, Opola donoszą gam.: , 1 '
W scbotę. po południu odprowadził p.konsul. Pts.szycki -w
towarzystwie sekretarza konsularnego pana Brzuzki, — na dworzec
kolejowy generalnego konsula z Zagrzebia p.; Szczepańskiego,
mianowanego obecnie konsulem generalnym w Byto- ihm . Gdy p.
Pfcaszycki chciał znów powrócić do miasta, zaczepił go przed
dworcem brutalnemi 'wyzwiskami jakiś osobnik niemiecki, zaliczający
się. jak z ubrania jego sądzić było można, do tak zwanych
inteligentnych sfer , Ow Niemiec‘krzyczał jak opętany: „Co wy tu
chcecie, wy Polacy! Wynoście się!“ itd. —.przyczem z wyraźna butą
położył nacisk ua to, że konsula zna". „Ja wiem, kto Pau jest, znam
Pana dobrze!“
Wobec takiego argumentu, który wymownym był dowodem, iż
zaczepiający
świadom jest tego, is zaczepia nie tylko prywatną osobę, ałe
przedstawiciela rządu polskiego, wezwał p. Ptaszyeki urzędnika
policji' plebiscytowej, , aby. natręta aresztował. Wezwanie jego
jednak było bezskuteczne.
Na szczęście nadeszła grupa wtoskicli urzędników cywilnych
Komisji Międzysojuszniczej, z których starszy rang« znał •sobiście
konsula. Pan ten wyprowadził p.. Ptaszyckiego z tłumu, który
wydając wrogie okrzyki otoczył go ei&snem kołem. i dał rozkaz
aresztowania awanturnika, lecz i w tym razie policja niemiecka
pozostała obojętną, Opryszek zaś przez nikogo niezatrzymany wsiadł
.i. towarzyszącymi mu kolegami do dorożki i odjechał do miasta
odgrażając się ciągłe je-s^cze konsulowi,. Ä-
sze i połączenie się s Tobą, straszne przebyliśmy dzieje.
Tysiące padło o- fiar, olbrzymie zginęły wartości- materialne i
moralne, bo osłabło wśród nas poczucie prawa i ucierpiało
praworządne życie.
Bądźże nam tedy, Ojczyzno miła, nietylko Matką kochającą, ałe
także bezwzględną lekarką, która przywró-
’ ci nam zdrowie ciała i duszy. Wierna swym tradycjom
wolnościowym, Polsko, przyjmij wszystkich tej ziemi mieszkańców
dobrej woli, jako dzieci swoje, przyjmij ich bez względu na różnice
języka, i wiary i daj świadectwo wielkiej prawdzie, że w nowo-
czesnem państwie dla wszystkich wyznań, i ję z y k ó w jest miejsce
pokojoweji twórczej pracy dla dobra ludzkości,
Polsko! Kajamy się przed Twoim Majestatem, oddając Ci ciało i
duszę- Bierzesz w tej chwili w władanie niezmierne bogactwa ziemi
naszej, ale weź także skarby moralne, które naród śląski zrodził
podczas walk o swoje wyzwolenie. W tych czasach ojczystej potrzeby
u nas wszyscy, bez względu ha wyznanie polityczne w jednym stali
szeregu i zgodnie dla Ciebie pracowali. Tej zgody i zbożnej pracy
koło zbudo- •w?’T.
-
Kronika.Katowice. Na skutek notatki w o-
statnim numerze „Gońca Śliskiego“ Związek Towarzystw
Samodzielnych Kupców donosi co następuje: Zwięzek Towarzystw
Samodzielnych Kupców nie został dopiero nowo założony, lecz
istnieje już od r. 1918. Ogólnie pojmowano organizację Związku
fałszywie. Gdy Towarzystwa miejscowe odbywały swe posiedzenia i
powzięły jakiekolwiek uchwały, natenczas oisano i mówiono, źe to
Zwięzek czyni. Takie tłómaczenie jest nieścisłe. Uchwały
obowięzujęce Zwięzek mogę zapaść tylko na posiedzeniu Zarzędu
Związku lub na zjeździe delegatów poszczególnych Towarzystw. Tyle
dla wyjaśnienia organizacji częściowej. — Co zaś dotyczy
niemieckich Związków kupieckich, to wiadomość, jakoby niemieccy
kupcy się od nas odsuwali, jest nieścisłą. — Niemieckie organizacje
zwróciły się do nas z zapytaniem,
^oii. Na to odpowiedzieliśmy, że na razie będzie to trudno do
przeprowadzenia i to ze względów technicznych. Na skutek tej
odpowiedzi proszono nas, byśmy przynajmniej stworzyli wspólne
wydziały, tak zw. „Arbeitsgemeinschaft“, ażeby przynajmniej w tym
gronie wspólnie opracowywać sprawy kupieckie. Na to żeśmy się
zgodzili i utworzyliśmy własną komi' sję i Związki niemieckie także
własną. Obie te komisje schodzą się wspólnie i Obradują. Jaki
stosunek zapanuje później, przyszłość pokaże. Dzisiaj nie możemy
jeszcze niczego przesądzać. — Dla informacji dodajemy, że prezesem
Związku jest p. Walenty Jerzykiewicz z Janowa, a sekretarzem p. Jan
Nowakowski z Katowic. W ostatnim czasie utworzone zostało specjalne
biuro Związku,mieszczące się w domu przy ul. Andrzeja nr. 6.
Kierownikiem tego' biura jest p. Moczko, który na zasa- dyrektora
Związku. Biuro to będzie załatwiało nietylko sprawy organizacyjne,
lecz będzie także pomocnem władzom w udzielaniu i uzyskiwaniu
informacji w dziedzinie handlu. Pozatem rozciągniętą zostanie
działalność tego biura na inne zagadnienia, leżące w interesie
kupiectwa. Związek nosi się też z zamiarem wykonywania pewnej
kontroli, czy kupiectwo pojmuje swoje obowiązki sumiennego kupca i
chce dążyć do tego, by swojem wpływem spowodować swych członków do
załatwiania interesów kupieckich na zdrowych zasadach. — Ponieważ w
o- statnich czasach niektóre jednostki, nieznające dotychczasowej
działalności Związku, pracują w tej myśli, by założyć związkową
hurtownię towarów i spowodować Związek do założenia banku
kupieckiego, dła tego z tego miejsca informujemy, że z ramienia
Związku już w roku 1920 utworzoną została Śląska Centrala Handlowa,
Tow. Akc. w Katowicach, która bardzo dobrze się rozwija i że w roku
1919 utworzony został bank akcyjny
IF rydenshu ta , (Korespondencja.)
Wszystkim towarzystwom, które zaproszenia na poświęcenie
sztandaru Tow. gimn. „Sokół“ w Frydenshucie otrzymały, także i tym
towarzystwom, które dla braku adresów zaproszenia nie otrzymały,
dajemy do wiadomości, że poświęcenie sztandaru odbędzie się 6.
sierpnia br., na które to poświęcenie serdecznie zapt’aszamy.
Gliwice. (Zabójstwo.) Przed sądem odpowiadał ślusarz Ryszard Ja-
ptok z Gliwic za zabicie swej żony. O- skarżony przyszedł do domu
dnia 12, stycznia 1922 r. w stanie pijanym. Pomiędzy małżonkami
przyszło do kłótni. Spór doprowadził Japtoka do takiej złości, że
strzelił kilkakrotnie do swej żony i dzieci. Jontokowa skonała,
otrzymawszy śmiertelny strzał. Po długich naradach sąd przyznał
oskarżonemu łagodzące okoliczności, skar zawszy go na rok i l l
miesięcy więzienia. Zasądzonego odstawiono natychmiast do
więzienia.
Groszowice pod Opolem. (Śmiertelny wypadek.) Przy budowaniu
wysokiego kominu przy tutejszej centrali dla prądu elektrycznego
spadł mularz Białek z wysokości 60 metrów i zabił się na
miejscu.
P okw itow an ie .
Niżej wymienione Komitety T. C. L. złożyły z zebranych składek
na o- światę w dniu 3. maja do S e k r e t a- r j a t u Tow. Czyt.
Lud. w Król. Hucie jak następuje:1. Komitet T. C. L. Rybnik
(powiat) 42373.56 mk.2. Komitet T. C. L. Król.
Huta 6 887.00 mk.3. Komitet T. C. L. Szarlej 5 000.00 mk. L
Komitet Rady Ludowej
Mysłowice 2 000.00 mk.5. Komitet T. C. L. Roździeń-
Szopienice _ 2000.00 mk.6. Komitet T. C. L. Święto
chłowice 1843.50 mk.
S. Komitet T. C. L. Chorzów1 225.10 mk.
9. Komitet T. C. L. Kunatów1200.00 mk.
10. Komitet T. C. L”. Kochło-wice 1 000.00 mk.
11. Komitet T. C. L. Chro-paczów 768.75 mk.
12. Komitet T. CL L\ NoweHajduki ________600.00 mk.
Razem: 300 mk. poi. i n. 66 350.84 mk.Szanownym Komitetom T. C.
L. za
gorliwe zajęcie się urządzeniem obchodu w dniu 3. Maja, jak
również szan. ofiarodawcom i R. L. w Mysłowicach, gdyż udowodnili
swemi hoj- nemi ofiarami, że oświata jest tu konieczną i
przyczynili się do rozszerzenia pracy naszej, wyrażamy
staropolskie: „Bóg z a p ł a ć!“.Sekre tär ja t Tow. C zy te lń ! L
udow ych
n a G órny Ś ląsk .
Druk i nakład „Goniec Śląski Tow.akc. w Katowicach.
Za redakcję Antoni G r z e g o r z e k w Bytomiu.
W*
{SRACZKI
iUBHE
1riotc 333 pieczęt p a r a l i ^ 390. _
» •» «> ciężkie i grube soo.—
- ' ■ 72°—" ” - 1100.- " ónn ■ ,’ /«*! 0 gr.cięik. 1350.—» „ 10
* 1 1 gr. „ 2550.—
Wszelk. obrączki peine (nie puste), riajnow, forma kuli, me
lutowane. Wyrycie darmo.
Bud^id Ci?Ż‘ m°S' Qons od 700-~
Zegary stoi. dęb. dto°315 cm. "3200- Zegarki, bransoictki 585
pieczęt. Anker l i maUorm. z 585 piecz, zł. taśmą od 3100.—
~akup odłamków złota i srebra.Z* Patynę płacę 600.— za gram.
Wilhelm Schoiz, zegarki 5 towary złote, przystanek kolejki
uliczne].
i Z E CA RY
IR A
JN S O
!l E T
IKZEi SASK!
AŁOWo*
U i! ■ < V‘: }
Ii
Upodobało się Panu Bogu zebrać z tego świata w piątek, dnia
16-go czerwca br., naszego najmilszego ojca
Franciszka KozelKawymównika w Jarowniowie, w 86 roku życia,
tydzień po śmierci naszej ukochanej ciotki
śp. HohaorsF Kozetekw Dzielowie. pow. Głubczycki, urn. w 88 roku
życia. O modlitwę za naszych drogich nieboszczyków prosimy
współbraci i przyjaciół
Ks. Jan Kozetek,prób. w Łące.
Ks. Alojzy KozeSek,prob, w Szerokiej.
QoieoMztso W ie 'poszukuje dla swych urzędników
poszukuje
wóśiiego i chłopca
do posyłek,
i Oferty pod ». 8. P- ido eksp. Gońca SSąsfc.w ! Katowicach
l e g i s t slub kilka pokojowych. Zgłoszenia należy
kierować
do K le n ts i t e l i f c e p S s l Ä t s sul. HoItei‘a nr. 45
parter.
W razie niedostatecznej ilości zgłoszonych mieszkań, Województwo
przystąpi do rekwizycji, przyczem czynsz najmu ustalony zostanie z
urzędu.
* O zezwolenie Urzędu Mieszkaniowego wystara się
Woiewództwo.
j polecajcie i rozpowszechniajcie u krewnych, znajó* mych i
sąsiadów
M mfiüsMeii
Do ludności Śląska!Wykonany dnia 2 1-go maja br. w
Ro£dzlenlu-Szop!@ nlcach film, przedstawiający
m H menftg M m io siefin I e&cMä 1 24 letnie] rocznicy,
.SoKolo“SK. i / I - ' ' ' ' : '
udostępniony będzie szerszej publiczności. Żądajcie od
właścicieli kinematografów natyeft- -■ ;\i . . . . . . . i „i. *
...miastowego sprowadzenia tegoż filmu, któiy
od dnia 23-go czerwca br.ukaże się
[■’3 ?as pierwszy w kino },Colo®s®«imMw Roźdzleniu.
Paroim®
msmmstojącą, systemu okrętowego, od 100—200 PS.,
z s%na»ai© m a s ż f snąoraz
poszukuje się celem kupna. Szczegołowe oferty pod »Parowa
»«szyna nr. 24. 113 do
biura cgüoszefi „PAR“, Pclska Agescja. Reklamy Tow. Akc.,
Poznafi,
ul. Fr. Ratajczaka 8.
D zie lnych
na Katowice I okolicęposzukuje
od zaraz
»Goniec Ś!ą@Me‘ '-ęgKatow ice, ui. Fryderyka 58.
