WON Leergang Onderzoeksdidactiek

Groep ZuidBijeenkomst 2

Jan VijfhuizenMonica Wijers

STARTER

Uitslag spinnentelling 2018september 2018

Vorig weekend vond de nationale huis- en tuinspinnentelling weer plaats. Ook dit jaar was de kruisspin overduidelijk de winnaar, al voor de zesde keer op rij. Ook hebben de grote trilspinen de gewone huisspin het goed gedaan, deze kwamen dit jaar op plek twee en drie.

• De spin van het jaar, de koffieboonspin, staat dit jaar op nummer veertien, een stuk hoger dan vorig jaar (nummer 20)

• Dit jaar was het gemiddelde aantal spinnen ongeveer 22 per teller. In 2017 en 2016 was dit getal 30 en in 2015 zelfs 40.

• In totaal zijn 52 soorten doorgegeven.

Waarnemingen koffieboonspin (Bron: JaarrondTuintelling)

De Europese Commissie komt binnenkort met een voorstel om te stoppen met het verzetten van de klok in maart en oktober. Voortaan moet volgens Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker alleen de zomertijd gelden.Redactie Volkskrant 31 augustus 2018, 10:04

Agenda tweede keer

1. Thuiswerk Eureka! (30 min)– Activiteit

2. Onderzoeksvraagstructuur (30 min)– Herhaling en oefening: criteria onderzoeksvraag en vraagstructuur– Criteria (leer)onderzoek

3. Thuiswerk onderzoeksvraagstructuur (30 min)– Overzicht en feedback

4. Wat is leren? Wat is goed leeronderzoek? (20 min)5. Het onderzoeksplan (20 min)6. Vooruitblik volgende keer (10 min)

ACTIVITEIT NAV EUREKA!Peter, Henny

Gelezen: H1.1, 1.2.3, 1.3 en H4.1

Tips en tops op geeltjes

ONDERZOEKSVRAAGSTRUCTUURHerhaling en nog even oefenen!

Gemeenschappelijke onderzoekstaal

• Belangrijke onderscheidingen in onderzoekstermen rond methodologie

1. Soort onderzoek

2. Methoden van dataverzameling

3. Functies van onderzoek

Gemeenschappelijke onderzoekstaal:Soort onderzoek

- Literatuuronderzoek

- Experimenteel onderzoek

- Veldonderzoek

Gemeenschappelijke onderzoekstaal:Methode van dataverzameling

• -

• - Observeren

• - Ondervragen (interview)

• - Bronnenanalyse (tekst en beeld)

Gemeenschappelijke onderzoekstaal:Functies van onderzoek

- Beschrijvend

- Verklarend: explorerend

- Verklarend: toetsend

AK: Wat is het verschil tussen de gemeten temperaturen op [dag, tijdstip] tussende binnenstad van stad [X] en de buitenwijken [A, B en C] van deze stad?

Maak je eigen driehoek

Observatie Beschrijvend:- puur beschrijvend- vergelijkend- definiërend - evaluerend

Methode van data verzame-ling

Interview / enquête verschiltemperatuurbinnenstadbuitenwijken

Verklarend:exploreren (komen tot verwachting of voorspelling)

Functie van het onder-zoek

Analyse tekst- of beeld-materiaal

Verklarend:toetsen (toetsen van verwachting /voorspelling)

Literatuur-onderzoek (‘informatieve’ literatuur)

Experimenteelonderzoek

Veldonderzoek

Soortonderzoek

Maak je eigen driehoek

Observatie Beschrijvend:- puur beschrijvend- vergelijkend- definiërend - evaluerend

Methode van data verzame-ling

Interview / enquête verschiltemperatuurbinnenstadbuitenwijken

Verklarend:exploreren (komentot verwachting of voorspelling)

Functie van het onder-zoek

Analyse tekst- of beeld-materiaal

Verklarend:toetsen (toetsen van verwachting /voorspelling)

Literatuur-onderzoek (‘informatieve’ literatuur)

Experimenteel onderzoek

Veldonderzoek

Soort onderzoek

AK: Wat is het verschil tussen de gemeten temperaturen op [dag, tijdstip] tussen de binnenstad van stad [X] en de buitenwijken [A, B en C] van deze stad?

Maak je eigen driehoek

Observatie Beschrijvend:- puur beschrijvend- vergelijkend- definiërend - evaluerend

Methode van data verzame-ling

Interview / enquête

verschiltemperatuurbinnenstadbuitenwijken

Verklarend:exploreren (komen tot verwachting of voorspelling)

Functie van het onder-zoek

Analyse tekst- of beeld-materiaal

Verklarend:toetsen (toetsen van verwachting /voorspelling)

Literatuur-onderzoek (‘informatieve’ literatuur)

Experimenteel onderzoek

Veldonderzoek

Soort onderzoek

NL: Wat zijn de overeenkomsten en wat de verschillen tussen de verslagen in de Telegraaf en de Volkskrant over de hittegolf in Nederland in de periode […]?

Maak je eigen driehoek

Observatie Beschrijvend:- puur beschrijvend- vergelijkend- definiërend - evaluerend

Methode van data verzame-ling

Interview / enquête

verschiltemperatuurbinnenstadbuitenwijken

Verklarend:exploreren (komen tot verwachting of voorspelling)

Functie van het onder-zoek

Analyse tekst-of beeld-materiaal

Verklarend:toetsen (toetsen van verwachting /voorspelling)

Literatuur-onderzoek (‘informatieve’ literatuur)

Experimenteel onderzoek

Veldonderzoek

Soort onderzoek

NL: Wat zijn de overeenkomsten en wat de verschillen tussen de verslagen in de Telegraafen de Volkskrant over de hittegolf in Nederland in de periode […]?

Intermezzo

https://www.wonakademie.nl/nieuws/won-de-onderzoeksvraag/

JULLIE ONDERZOEKSVRAGENOverzicht en feedback

Peter Boekhort (Ak)

Wat zijn de belangrijkste pushfactoren voor de migrantenstroom uit West- Afrika in 2018?

Bart Brosens (CKV/Tek)

Is het mogelijk een robot te maken, ter grote van een insect, dat zelfstandig rond kan lopen op de bodem van een bos in

Nederland?

Henny Gooren (Gs)

Wordt de geschiedenis van het oosten en zuiden van Nederland in de geschiedenismethodes niet of negatief onderscheiden van de geschiedenis van de kustprovincies?

Jeroen Walet (Gs)

Wat zijn de verschillen tussen de rollen die vrouwen spelen in de oude Griekse samenleving en onze huidige Nederlandse

samenleving?

Frank Jansen (Gamma/Lbs)

In welke mate houden moslims in mijn leefomgeving zich wel of niet aan de 5 zuilen (Basisregels voor iedere moslim)?

Martin Luiten (Lbs)

In hoeverre kloppen religieuze stereotypen die mensen hebben in jouw omgeving met de werkelijkheid?

Sara Laurijssens (lo/bsm)

Heeft het type loopschoenen bij middelbare scholieren tussen de 12 en 16 jaar invloed op de knie inzet tijden de tweede 100

meter van het hardlopen?

Frans Dubbeldam (Na Rec.Techniek)

Peer feedback vraagstructuren

• Werk samen met je buurman-buurvrouw

• Bekijk elkaars onderzoeks- en deelvragen

• Stel de ander vragen om de onderzoeks-/deelvragen aan te scherpen (denk aan hoe je dat bij een leerling zou doen)

• Neem hier 10 minuten per persoon voor (tops/tips op geeltjes)

• Daarna onze feedback en tijd voor vragen en verbetering.

Patronen in het huiswerk (Monica en Jan)

TOPS• Onderzoeksonderwerpen vaak ‘dichtbij’ de leerling of actualiteit

• Onderwerpen roepen meestal nieuwsgierigheid op

• Onderzoeksonderwerpen tonen enthousiasme en inzet voor het vak

• Meeste vragen hebben goede inleiding/toelichting

• Keuzemenu (FSM-driehoek) altijd en meestal correct toegepast

TIPS (Monica en Jan)

• Hoofdvragen soms verrassend scherp, maar FSM niet altijd zichtbaar.

• Soms lijkt de hoofdvraag– moeilijk te onderzoeken (afbakening/voorkennis leerlingen) – opzoekbaar -> oplossing: plaats het in nieuwe specifieke context

• Deelvragen blijken vaak nog lastig:– Sommige deelvragen zijn eigenlijk oriënterende vragen die

voorafgaan aan het onderzoek. – Samenhangende structuur hoofdvraag -deelvragen bleek nog

lastig. -> TiP: boodschappenlijstje

Criteria - spelregels

• Betrouwbaarheid– gegevensverzameling is nauwkeurig, herhaalbaar of navolgbaar

• Geldigheid (validiteit)–Intern: de methode (van gegevensverzameling) is geschikt om te weten te komen wat je wilt weten (ofwel: past bij de vraag). Extra: triangulatie.

–Extern: met de methode van gegevensverzameling wordt een eenzijdig beeld voorkomen. Ofwel: je onderzoek is representatief.

• Aanvaardbaarheid–Je onderzoek brengt geen schade toe, benadeelt niemand

PAUZE

WAT IS LEREN?

Leren is het proces ban grenzen verleggen in weten begrijpen en kunnen op weg naar ……

Zone van de naaste ontwikkeling

MOEILIJKMOETHOERA

EEN FOUTLEVENLANG

Didactische taak

UitdagenToerustenBegeleiden

Bij opdrachtendie ‘gepast’moeilijk zijn!

Goed leeronderzoek

• Intrinsiek motiverend– wekt nieuwsgierigheid op– past bij interesses en voorkeuren van lln– brengt ze in de ZNO

• Nieuwe vraag binnen compleet onderzoek– is als zodanig nieuw voor de leerling of– heeft leerling nog niet toegepast binnen het vak of– heeft leerling nog niet geoefend op het niveau (in de complexiteit) die aan de

orde is• Uitvoerbaar

– Voor de onderzoeker (kennis, vaardigheden, vak & onderzoek)– Binnen beschikbare tijd

Wat is een ‘goed’ leer-onderzoek?

de docentZet de onderzoekskunde centraal (het leren onderzoek

doen)

Brengt eigen enthousiasme voor thema/onderwerp over

Is vakkundig

Zorgt voor de lokroep vanuit de ZNO

ONDERZOEKSPLANVan VRAAG naar:

Wat is een onderzoeksplan?

Onderzoeksplan bestaat uit1. Onderzoeksvraagstructuur (hoofd- en deelvragen)2. Voorafgegaan door beschrijving kenniscontext

Wat ‘we’ al weten en wat daarbinnen de moeite van nader onderzoek waard is. Immers, een onderzoeksvraag komt voort uit een aspect van iets waar je al wat van af weet. Het is het ‘theoretisch kader’ waarbinnen het onderzoek ontwikkeld en uitgevoerd wordt. Ook in het onderzoeksverslag vind je dat theoretisch kader aan het begin. Daar wordt als dat nodig is ook een omschrijving/definitie gegeven van de begrippen/termen die je hanteerde in het onderzoek.

3. Gevolgd door onderzoeksopzet (toelichting op FSMd)

Bij klein en weinig complex onderzoek (onderbouw) is de onderzoeksvraagstructuur met korte inleiding en een korte toelichting op de FSMdhet onderzoeksplan.

Autonomie vs Structuur

Wat betekent dit voor een leeronderzoek?

Hoe zou je een onderzoekstaak kunnen inrichten waarin je:

a. keuzemogelijkheid voor leerlingen inbouwt • (op welke punten/momenten hebben ze keuzevrijheid?) b. structuur biedt in de vorm van een kader • (op welke punten en op welke manier zorg je ervoor dat het proces op gang

blijft?) c. aandacht hebt /ruimte geeft voor eigen interesses van leerlingen

→ Noteer voor jezelf bij punt a en b wat mogelijkheden zijn → Wissel uit en discussieer hierover met je buurman/vrouw

Stappenplan eerste fase (voorbeeld)

1. Plenair: Introductie – schets van een thema (denk ook aan video, afbeeldingen etc.) 2. Plenair: Brainstorm (richting mindmap) 3. Leerlingen (in groepjes van 3-4) bedenken onderzoeksvragen • Docent loopt rond, luistert mee, stelt vragen/geeft feedback 4. Plenair: docent inventariseert de onderzoeksvragen, bespreekt met leerlingen of onderzoek uitvoerbaar is, of vraag specifiek genoeg is 5. Leerlingen (in groepjes van 3-4) bedenken met elkaar HOE je het zou kunnen onderzoeken • Docent loopt rond, luistert mee, stelt vragen/geeft feedback 6. Plenair: brainstorm met de leerlingen samen verder over het HOE, met de input uit de groepjes 7. Leerlingen werken (in groepjes) de vraagstructuur uit en maken een (eerste) onderzoeksplan • Docent loopt rond, luistert mee, stelt vragen/geeft feedback

Thuiswerk voor volgende keer (do 6 dec )

Eureka!• Lezen: Rest van H4 • Activiteit: Sara, Frans, Jeroen

Kernopdracht:• Kiezen klas/jaarlaag keuze voor thema; bepalen ruimte in lesprogramma, en

werk uit hoe je de leerlingen op het onderwerp laat oriënteren.• Maak twee onderzoeksplannen (o.a. zie schema fase 1, p.84/85) bij twee

onderzoeksvraagstructuren binnen het geplande onderzoeksthema. Eén van deze twee kan de verbeterde versie (op basis van de feedback) van de vorige huiswerk opdracht zijn. (oefenen onderzoekskunde)

• Opsturen: uiterlijk 23 november