16
แนวคิดเบื้องต ้นเกี ่ยวกับ Study Guide: เมื ่อเจ้าตัวน้อยก ่อเหตุ (Working with Children) นพ.ธาดา ทัศนกุล ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลหาดใหญ่

Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

แนวคดเบองตนเกยวกบ Study Guide: เมอเจาตวนอยกอเหต

(Working with Children)

นพ.ธาดา ทศนกล ศนยแพทยศาสตรศกษาชนคลนก โรงพยาบาลหาดใหญ

Page 2: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

Overview of topic

ปญหาของเดกในครอบครว ไดสรางความเครยดมาสผปกครองจนตองมาขอความชวยเหลอจากแพทยเปนประจ า การเขามาดแลอยางใสใจของหมอครอบครวในการแกไขปญหาเดกไมเพยงแตเปนการชวยแกไขปญหาทเกดขนกบเดกอยางเดยว หากแตสามารถท าใหเราไดรบรและเขาใจรากเหงาทแทจรงของปญหาดงกลาววาลวนมเบองหลงมาจากปญหาภายในครอบครวของเดกทงสน การแกไขทจดตนเหตนเองจงเปนการแกไขทสมบรณแบบอยางแทจรง

แนวของ Study Guide เรอง Working with Children น เปนการฝกนกศกษาแพทยในการปฏบตการแกไขปญหาพฤตกรรมของเดกปฐมวยทสงผลกระทบตอผปกครอง ( Problem Solving) ตงแตฝกการซกประวต ฝกการใหค าแนะน า ฝกสภาพจตของตนใหหนกแนน นงเปน ฝกเปนผ ใหก าลงใจผ อนเปนผ ทอดทนตอปญหาทเผชญอยขางหนา เพอการเตรยมพรอมในการเปนแพทยทสมบรณ

Page 3: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

กระตนความสนใจ

โดนเดก 8 ขวบรมตบ!!! หนมใหญแจงต ารวจจบ

เมอวานน (7 ก.พ.)นาย ก. (นามสมมต) อาย 55 ป ไดพารางสะบกสะบอมเตมไปดวยบาดแผลรอบทงตว เขาแจงความ กบเจาหนาทต ารวจ สภ.อ.แหงหนง วาไดถกกลมเดกอายประมาณ 7-8 ขวบ รมท ารายรางกายเหตเกดทบรเวณรมคคลอง ขณะทตนก าลงดมสราอยกบเพอนทบรเวณหนาบาน มเดกวยประมาณ 7-8 ขวบจ านวน 4 คนถอคนเบดมา 2 คน จากนน กนงตกปลากนทบรเวณรมคลองหนาบาน สรางความไมพอใจใหกบตน จงไดตะโกนวากลาวตกเตอน แตกลมเดกไมสนใจและยงคงนงตกปลาเหมอนเดม ตนจงยงหนงสะตกใส ท าใหกลมเดกดงกลาว หนมามอง และดาวาตนแบบหยาบคาย ดวยความโมโห ตนจงไดวงเขาไปหากลมเดกทนงอยเพอทจะตสงสอน แตกถกกลมเดกดงกลาว รมท าราย โดยใชคนเบดและกระปองใสปลารมตโดยทไมไดทนตงตวจนไดรบบาดเจบ จากนนพวกเดก ๆไดวงหลบหนไป ตอมาเจาหนาทสามารถจบกมเดกทง 4 คนได และจากการสอบถาม ด.ช.บอย (นามสมมต) อาย 8 ขวบ กลาววาขณะนงตกปลาทบรเวณรมคลองสาธารณะจๆ กมลกกระสนหนงสะตก จ านวนหลายนด ยงเขาใสพวกตน พรอมกบเหนนาย ก. ก าลงยนดาทอไล แตพวกตนไมไดท าอะไรผด นาย ก. ไดวงเขามาพรอมกบเงอมมอไลท ารายจงไดชวยกนตอส เพอปองกนตว ซงตางฝายกตางตอส นาย ก. เสยหลกลมลง พวกตนจงไดรมกระทบ กอนทจะวงหลบหนไป ในเบองตนผปกครองของกลมเดกดงกลาวกยนยอมทจายคารกษาพยาบาลใหกบผ เสยหาย จงไดวากลาวตกเตอน จากนนจงไดปลอยตวกลบบานไป

ทมาหนงสอพมพคมชดลก

Page 4: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

มาคดกนเถอะ ตามประสบการณเดมทม

1. จากบทความ เมออานแลวรสกอยางไร

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

...................................

2. คดวาเปนปญหาไกลตวหรอไม เพราะอะไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 3. คดวามปจจยใดบาง ทท าใหเดกและเยาวชนเกดพฤตกรรมไมพงประสงค ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 5: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

Expected Learning Outcomes เมอศกษา Study Guide และไดเรยนในชนเรยนแลว นกศกษาแพทยสามารถ

1. เขาใจหลกการและยอมรบวาปญหาของเดกและเยาวชนเปนสงส าคญ 2. มทกษะและแนวทางทถกตองในการดแลปญหาทพบไดบอยของเดกและเยาวชน 3. ตระหนกถงความส าคญของปญหาเดกและเยาวชน ทงกอเกดเจตคตทดตองานดานน

1. วเคราะหปญหาทไมพงประสงคของเดกและเยาวชนอยางเปนระบบ 2. กระบวนการแกไขปญหา (ซงตองอาศยความรพนฐานพฒนาการทางดานอารมณและสงคมของ

เดกในวยตาง ๆ ทเหมาะสมกบอายในเดกปกต ) แผนการเรยนร

เรมจาก ตอบค าถาม จากสถานการณตอไปน หลงจากนนจะมการทดสอบ การจดการแกไขปญหาทเรยนรจากวดทศน

เนอหาบทเรยน

Page 6: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

มาดปญหากนกอนนะ

นางสมจตอาย 35 ป น าลกชายคนเลกอาย 5 ขวบชอเดกชายแดงซง เพงเขาเรยนชนอนบาล มาพบทานซงปฏบตหนาทเปนแพทยประจ าอยทโรงพยาบาลชมชนแหงหนง นางสมจตเลาวาลกชายไมยอมไปโรงเรยน และเปนเดกขอาย ไมยอมพดคยกบเพอนๆ จนเปนทแปลกใจของคณครประจ าชน ตนสงสยวาลกชายคงมโรคทางสมองผดปกตจงไดมาขอค าปรกษาแนะน า

มารดาของเดกท างานโรงงานทอผา มโรคประจ าตวดวยอาการจามน ามกไหล

และมผนแพ คนตามตวบอย ๆ แตงงานมครอบครวมาสบกวาป มลกสองคน คนโตเรยน

ชนมธยมตน เธอจงตองท างานหนกอยคนเดยว เพราะสามตกงาน แมแตพาลกไปรบ

การฉดวคซนตามนด กไมสามารถพาไปได ท าใหลกคนเลกนไดรบวคซนไมครบและด

เหมอนจะมน าหนกนอยดวย ครอบครวนอยรวมกนหลายคน นอกจากสามทตกงาน

และมพสาวอาย14ขวบอกคนแลวแลว บานหลงน ยงประกอบดวยคณยายของเดกอาย

6๑ป ชอนางสมใจ ซงมอาการปวยกระเสาะกระแสะดวยโรคอวน,เบาหวานและความ

ดนโลหตสง และยงตองดแลคณตาชอนายสมปอง อาย 65 ป ซงก าลงนอนปวยอยจาก

โรคมะเรงล าไสใหญระยะสดทายบางครงมารดาของเดกกไดชวยดแลคณตาบางแตสวน

ใหญตองเอาเวลาไปท างานทโรงงาน ซงไดคาแรงเปนรายวน วนไหนไมท ากจะไมไดเงน

ไหนจะตองดแลลก และตองดแลสขภาพตวเองดวย

ทานสงเกตวาสหนาของมารดาเดกซมเศรา เมอซกประวตเพมเตมพบวาสามตดเหลา และอารมณราย มกท ารายรางกายภรรยาเปนประจ าเวลาเมา

ในฐานะทเปนแพทยประจ าครอบครวน จงไดแสดงบทบาทในการใหความชวยเหลอปญหาของเดกชายแดงอยางเปนระบบ

Page 7: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

มาชวยกนประเมนปญหาและผลกระทบ

ทมตอครอบครวอยางมกระบวนการ

ขอแนะน า

นกศกษาแพทยควรใหความส าคญกบสมาชกทกคนในครอบครวในการขอขอมลในดานตาง ๆ ไดแก

ประวตพฒนาการเดกตงแตเรมแรก (Developmental History) เพราะความผดปกตดานพฒนาการของ

เดก อาจจะเปนการเชอมโยงกบ โรคทางพนธกรรมประจ าครอบครวได นอกจากน การซกประวตอยาง

ละเอยดถงเหตการณพเศษทเกดขนในครอบครว (ซงอาจเรยกไดวาเปนความขดแยงในครอบครว) อาจ

ท าใหเราสามารถเขาถงสาเหตของพฤตกรรมเดกทผดปกตไดเชนกน

การไดขอมลเกยวกบพนฐานอารมณของเดก (Temperament) จะเปนประโยชนในการอธบาย

ผปกครองใหเขาใจเดกมากขน ชใหเหนวาผปกครองกบเดกมความแตกตางของพ นฐานทางอารมณ

เพอใหเกดการยอมรบความเปนตวตนของเดกได นอกจากนยงเปนการลดความรสกผดของพอแมทคดไป

เองวาเลยงลกไมดพอ และชวยสรางความสมพนธภาพทดระหวางเดกกบผปกครองอกดวย

TIPS

พฤตกรรมเดก เปนการสะทอนถงความขดแยงมาจากครอบครวเสมอ

จงคนใหเจอ

Page 8: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

มาชวยกนวเคราะหปญหา (Description of The Problem)

1. เจาของปญหาทแทจรงเปนใคร (Who defines the problem?)

จงคนหาใน case น

ประเดนชวนคด

ผ ทไดรบผลกระทบโดยตรง มกจะเปนผท าหนาทเลยงเดกและใกลชด เดกมากทสด

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Page 9: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

2. ประเดนของปญหาทถกตอง คนหาอยางไร? (Exact description of the problem) จงคนหาใน

caseน

ประเดนชวนคด

ใหใชค าถามทชเฉพาะ ไดแก เหตการณเปนเชนไร, เกดเมอไร,ระดบความรนแรงเพยงใด, ความถ

ของเหตการณ เปนสงจ าเปนในการไดประเดนทชดเจน

…………………………………………………………………………………….............

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..................

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..................

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………..........................

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..................

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..................

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..................

…………………………………………………………………………………………..................

…………………………………………………………………………………………..................

…………………………………………………………………………………………..................

Page 10: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

3. ปญหาอนในครอบครวส าคญอยางไร? (Are there any other problems?) และจงคนหาใน case น

ประเดนชวนคด

หากรวาในครอบครวนมปญหาอน ๆ รวมดวย ยอมสะทอนถงความผดปกตในการเลยงดได

เราควรตองทราบดวยวาปญหาใดทครอบครวตองการแกไขเปนอนดบตน ๆ

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Page 11: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

4. ทผานมา วธการใดทครอบครวพยายามใชในการเขาไปจดการกบปญหาเดก (What solutions

has the family tried to relieve the problem?) มความส าคญอยางไร จงคนหาใน caseน

ประเดนชวนคด

ท าใหเขาใจถงความหนกแนน. การใชความยดหยน, ความรวมมอกนแกปญหาพฤตกรรมเดกของ

ผปกครองนน วามประสทธภาพเพยงพอหรอไม หรอในทางกลบกน อาจกลายเปนเกดผลลพธทไมพง

ประสงคกเปนได ไดแก ยงดดายงท าใหเดกตอตานมากขนเปนตน

Page 12: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

การชวยผปกครองรบมอกบปญหา (Management)

กอนจะถงขนตอนน นกเรยนแพทยจะตองมความรพนฐานดานพฤตกรรมของเดกเชงสงคม

จตวทยาเสยกอน โดยเตมตวเลขอายทเหมาะสมกบพฤตกรรมทยอมรบไดของเดกตามวยลงในชองวาง

ดงน

Behavior Timetable

Behavior Approximate Age of Onset Crying Feeding Recurrent vomiting (Rumination) Head rolling, banging, body rocking Temper tantrum Breath holding Toilet learning Co-sleeping Resistance to bed time Fears (Animal, stranger, darkness) Sibling rivalry Night terrors Sleep walking Thumb sucking Can’t control Soiling Recurrent abdominal pain Bed wetting Fighting Stealing Shyness, no friend School avoidance Lying Somatization School problem (restlessness, learning) Asthma Food fads Brittle diabetes Moodiness Drugs Depression Anorexia Nail biting Truancy

0-6 months 6 months 6 months 9 months-15 months 18 months-36 months 2 years 2½ years 3 years 3 Years 3-5 years 2½ years 3-6 years 3 years 3 years 2½ years 3½ years 5 years 6 years 5 years 5 years 5 years 5-6 years 5 years 7 years 8years 8-9 years 10-12 years 12 years 14 years 13-14 years 13-14 years 7years

Page 13: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

เมอมความรพรอมแลว กมาถงกระบวนการใหค าแนะน าแกผปกครองในการแกไขปญหา

ซงตามรปแบบทสมบรณครบถวนนนจะตองประกอบไปดวย

Education

Anticipatory guidance

Reassurance

Specific suggestions

Facilitation

Referral (to a social worker, psychologist, family therapist, psychiatrist)

แตในระดบนกศกษาแพทย เพยงแคฝกขนตนเทานน นนคอฝกเฉพาะ Education and

Anticipatory guidance เปนการปพนฐานไวกอน

TIPS

ในขณะทก าลงให Education อยนนนกศกษาควรตองใหความมนใจ (reassure) แกผปกครองพรอม

กนไปวา ปญหาดงกลาวสามารถลลวงไปไดดวยความสามารถของครอบครวลวน ๆ อยางแนนอน

ลองลงมอท ากนด

1. ใหความร และแนะน าลวงหนา (Education and Anticipatory Guidance)

1.1 Anticipatory Guidance หมายถงอะไร

Page 14: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

1.2 เปาหมายของ Education นนคอ normalization

จงอธบายความหมายของค าวา normalization

1.3 ในกรณ case น จะให Education and Anticipatory Guidanceแกผปกครองไดอยางไร

มอบหมายภาระงาน

โดยใหไปศกษาวดทศนทก าหนดไวลวงหนา การเรยนรในชนเรยน

เรยนแบบกลมยอย (Small group learning) 2 สปดาห ภายหลงจากไดรบ study guide นกศกษาจะเรยนแบบ small group learning ในชน

เรยน รบผดชอบการแกไขปญหาเดกเลกกจกรรมทเราจะตองน าเสนอในหองเรยน คอ

เฉลย Learning issues ทงหมด

นกศกษา สงแบบฝกเปนรายบคคล

ใหนกศกษาแบงเปน 2 กลม ดงน

- กลมท 1 น าเสนอขอมลการแกไขปญหาจากวดทศนในรปแบบ Power Point

- กลมท 2 น าเสนอขอมลการแกไขปญหาจากวดทศนในรปแบบ การแสดงบทบาท (Role

play)

Page 15: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

สงเกตโดยตรง (direct observation) โดยอาจารยจะสงเกตนกศกษาในระหวางการน าเสนอ

ขอมลเปนรายบคคลตามหวขอของกลมทไดรบมอบหมาย

สงเกตโดยตรง (direct observation) จากการแสดง Role play และจาก

การมสวนรวมในการ discussion ในชนเรยน

การสอบ MCQ หรอ OSCE เมอเสรจสนการเรยนการสอนทกลมงานเวช

กรรมสงคม

แหลงศกษาคนควาความรขณะเรยนร

1 T. Yves., Behavior Problems in Children. In C., Janet (Ed): Working With The Family In

Primary Care :A Systems Approach To Health and Illness.(375-395).Praeger Publishers. USA. 1984.

2 วรงรอง อรญนารถ. ปญหาพฤตกรรมทพบบอยในวยเดกแรกเกดถง 3 ป Common Behavioral Promblems in Young Children.ใน ทพวรรณหรรษคณาชย และคณะ(บรรณาธการ). ต าราพฒนาการและพฤตกรรมเดก เลม3 หนา 215-226.พมพครงท1. บรษท บยอนด เอนเทอรไพรซ จ ากด. พ.ศ. 2556.

3 ชาครยา ธรเนตร. ปญหาพฤตกรรมทพบบอยในเดกวยกอนเรยน Commom Behavioral Problems in Preschool age. ใน ทพวรรณหรรษคณาชย และคณะ(บรรณาธการ). ต าราพฒนาการและ

พฤตกรรมเดก เลม3 หนา 227-232.พมพครงท1. บรษท บยอนด เอนเทอรไพรซ จ ากด. พ.ศ. 2556.

การประเมน (Assessment details)

Page 16: Working with Children · แนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับ Study Guide: เมื่อเจ้าตัวน้อยก่อเหตุ

4 อรวรรณ เลาหเรณ. การฝกระเบยบวนยและการอบรมเลยงดบตรเชงบวก (discipline and Positive Parenting). ใน ทพวรรณหรรษคณาชย และคณะ(บรรณาธการ). ต าราพฒนาการและพฤตกรรม

เดก เลม3 หนา 313-326. พมพครงท1. บรษท บยอนด เอนเทอรไพรซ จ ากด. พ.ศ. 2556. พมพครงท1. บรษท บยอนด เอนเทอรไพรซ จ ากด. พ.ศ. 2556.

เอกสารอานประกอบ และ/หรอ เอกสารอานเพมเตม (Further readings):

นชรา เรองดารกานนท และคณะ, (บรรณาธการ).ต าราพฒนาการและพฤตกรรมเดก. พมพครงท1. บรษท โฮลสตก พบลชชง จ ากด. กทม.พ.ศ. 2557.

สายพณ หตถรตน. การดแลสขภาพครอบครวเดกและวยรน. ใน สายพณ หตถรตนและคณะ, (บรรณาธการ). คมอการดแลสขภาพและครอบครว.หนา 265-297. พมพครงท1. ส านกพมพหมอชาวบาน. กทม. พ.ศ. 2553.

อมาพร ตรงคสมบต. (บรรณาธการ). สรางวนยใหลกคณ. พมพครงท1. บรษท ศนยวจยและพฒนาครอบครวจ ากด. กทม. พ.ศ. 2542.

วนเพญ บญประกอบ. พฒนาการดานสงคมและอารมณ. ใน สาหร จตตนนท และคณะ. (บรรณาธการ). แนะแนว การอบรมเลยงดเดก จากแรกเกดถง 5 ป. หนา 213-239. พมพครงท1. ส านกพมพ กรงเทพเวชสาร. กทม. พ.ศ. 2548.

.