Edwarda Mirosława Szymanek – Szeflińska

Wspomnienia

z lat 1982 – 1991 pełnienia funkcji dyrektora

IV LO im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi

Dedykuję Wszystkim moim uczniom, sojusznikom i współpracownikom

z lat 1982 – 1991

Autorka

2010r

2

WSTĘP W 2010 roku przypada 90 rocznica powołania do życia w 1920 roku Państwowego Gimnazjum Żeńskiego, które z biegiem lat przybrało nazwę IV Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Sczanieckiej. O historii liceum pisałam w artykule zamieszczonym w „Wędrowniku”, który był pierwszą publikacją dziejów „Czwórki”. Z okazji 70-lecia wydano folder zawierający kalendarium siedemdziesięciu lat istnienia „Sczanieckiej” /opracowany przez E.Szeflińską i E.Maniewską/. Wielki jubileusz '' Sczanieckiej'' w 2010r zmobilizował mnie do napisania wspomnień z okresu pełnienia przeze mnie funkcji dyrektora szkoły. Wspomnienia oparłam na notatkach zapisanych w dwudziestu dwóch brulionach. Każdego dnia robiłam notatki z ważnych spraw, narad dyrektorów szkół, rad pedagogicznych, zebrań z rodzicami, rozmów z uczniami. Pisząc wspomnienia sięgnęłam do nich i na żywo stanęła przed oczami droga, jaką przebyłam będąc dyrektorem „Czwórki”. Z perspektywy lat nie chce mi się wierzyć, że mogłam tyle przejść jako dyrektor, tyle pokonać przeszkód, itp. Podjęłam temat, bo nie zgadzam się z opisem czasu remontu „ Czwórki” i jej pobytu na Drewnowskiej, w relacji Danuty Lodzińskiej-Marciniak w „Zachować pamięć” na jednej stronie / str. 42 /. To nie tak : „ Był remont, cztery lata „ Czwórki” na Drewnowskiej, wróciła do macierzystego budynku i to wszystko”. Przez te cztery lata należało działać, uczyć, wychowywać, organizować proces dydaktyczny, wychowawczy; przeprowadzać egzaminy, prowadzić przyjęcia nowych uczniów, zajęcia kulturalne i rozrywkowe itp. Zdaję sobie sprawę, że nie jest łatwo po tylu latach zrelacjonować wydarzenia tamtych dni, które utkwiły w mojej pamięci na zawsze. A to było tak. Sierpień 1982. Prowadziłam półkolonie dla dzieci, zorganizowane przez Wydział Oświaty Łódź-Śródmieście. Tu otrzymuję wiadomość telefoniczną o niezwłocznym skontaktowaniu się z Kuratorium Oświaty w Łodzi. Do Kuratorium udałam się wraz z inspektorem oświaty Łódź-Śródmieście, panem T. Jastrzębskim. Wizytator kuratoryjny przedstawił mi propozycję objęcia stanowiska dyrektora IV LO im. E. Sczanieckiej i Zespołu Szkół nr 2. Wiadomość ta spadła na mnie, jak „grom z jasnego nieba”. Oznajmiono mi, że funkcję tę będę pełnić na czas remontu budynku szkoły, a zajęcia odbywać się mają w Zespole Szkół nr 2 przy ul. Drewnowskiej 88. Doznałam szoku. Nie umiałam odpowiedzieć. Nie wyobrażałam sobie, jak może funkcjonować liceum w zorganizowanej placówce zawodowej, w jej pracowniach, strukturze organizacyjnej. Dyrektor Zespołu nr 2 miał pełnić funkcję mojego zastępcy i zajmować się procesem dydaktycznym i organizacyjnym szkół zawodowych. Nie podjęłam decyzji. Poprosiłam o czas do namysłu. Przekonywano mnie o słuszności tej propozycji Kuratorim mówiac, że stanowisko dyrektora połączonych placówek oświatowych pragną powierzyć osobie niekonfliktowej, dobremu organizatorowi.

3

Długo wywierano na mnie presję. W rezultacie powołano mnie na dyrektora IV LO i Zespołu Szkół nr 2 w Łodzi. Ale ja w dalszym ciągu odczuwałam przerażenie w obliczu tak poważnego wyzwania. Ogrom odpowiedzialności za przeprowadzenie liceum do gmachu przy ul. Drewnowskiej 88, zabezpieczenie majątku liceum, pomocy naukowych, opracowanie struktury organizacyjnej funkcjonowania dwóch różnych zespołów szkolnych / zawodowego i licealnego/ , przewodniczenie dwóm odrębnym radom pedagogicznym. Musiałam nawiązać współpracę z dyrektorami Zespołu Szkół Zawodowych i Liceum, ustalić zakresy czynności i odpowiedzialności. Początki funkcjonowania obu szkół były nadzwyczaj trudne. Trudne i ze względu na sytuację polityczną, w jakie znalazł się nasz kraj. Zaproponowałam rodzicom i nauczycielom, aby wspólnymi siłami nas nauczycieli i rodziców stworzyć ze szkoły „azyl” dla młodzieży, aby ją chronić przed różnymi politycznymi konfliktami. Mój punkt widzenia został zaakceptowany przez rodziców. Główne „hasło” bronić młodzież, aby mogła uczyć się, a potem służyć ojczyźnie. Uzyskane poparcie rodziców przeniosłam do rozpatrzenia przez Radę Pedagogiczną IV LO. Moja koncepcja polegała na tym, aby kształcić postawy patriotyczne wśród młodzieży, aby powiedzenie patronki szkoły E. Sczanieckiej: „ Miłuj wszystko co polskie nosi imię ”stało się realną rzeczywistością, a nie tylko hasłem i sloganem. Zaproponowałam zorganizowanie sesji popularnonaukowych o tematyce patriotycznej w celu zainteresowania młodzieży udziałem w nich. Pomysł z oporami, ale został przyjęty. Pani prof. Halina Karolczak podjęła się zorganizowania sesji popularnonaukowej na temat życia i twórczości Karola Szymanowskiego. Rozpoczęto w liceum nowy etap dydaktyczno-patriotyczny. Opracowano także model korzystania z pracowni przedmiotowych, pomocy naukowych, pokoju nauczycielskiego, szatni, gabinetów dyrektorów i lekarskich, biblioteki szkolnej. Nawiązano współpracę z dyrekcją Zakładów im. J. Marchlewskiego, do których należał budynek szkoły. Musiałam również zapoznać się z problematyką szkolnictwa zawodowego, o czym nie miałam pojęcia. Organizację szkolnictwa zawodowego scedowałam całkowicie na dyrektorów szkół zawodowych, pozostawiając dla siebie prowadzenie wspólnych rad pedagogicznych, na których zasiadało 120 nauczycieli i instruktorów zawodowych. Podczas rad pedagogicznych oceniałam wyniki dydaktyczne, wychowawcze obu placówek. Tak rozpoczął się pierwszy rok funkcjonowania IV LO w gmachu na ul. Drewnowskiej Postanowiłam wybrać z tamtych lat niektóre epizody, w których uczestniczyliśmy wszyscy: my nauczyciele, uczniowie, rodzice i inni. Skoncentruję się na wydarzeniach, które wywarły / znaczne / piętno na historię „Czwórki”. Dwadzieścia lat temu przeszłam na emeryturę i pożegnałam się z „ Czwórką”. Została za mną stara epoka i wspomnienia związane z nią. Czy warto wracać do tamtych lat?-pozostawiam do oceny czytelnikom...

4

IV Liceum w latach 1982-1991 Sytuacja liceum w okresie remontu Należy wyróżnić dwa etapy historii szkoły: a/ etap w latach 1982-1986-czas remontu budynku b/ etap w latach 1986-1991- powrót do macierzystego budynku przy ul. Nowotki 16 / Pomorska 16 / Cztery lata pobytu podczas remontu budynku „Czwórki” w gmachu Zespołu Szkół nr 2 na ul. Drewnowskiej 88 należały do jednych z najtrudniejszych w dziejach szkoły. Nie tylko ze względu na remont budynku, ale i ze względu na zmiany organizacyjne, w jakich znalazła się „Czwórka”. Sierpień 1982r to okres „przeniesień” liceum. Cały sprzęt, stoliki, krzesła, szafy, tablice itp. Przekazany został do różnych szkół. Pomoce naukowe umieszczono w magazynie na ul. Buczka; część ich przewieziono na Drewnowską, aby umożliwić realizację prawidłowego procesu dydaktycznego. Zabezpieczono bogaty zbiór biblioteki szkolnej, pracownię biologiczną i fotograficzną. Wiele jednak pomocy naukowych uległo zniszczeniu. Przetransportowane pomoce naukowe lokowano w pracowniach Zespołu Szkół. Nowa sytuacja wymagała porozumienia między nauczycielami szkół zawodowych i liceum. Nie było to łatwe. W urządzaniu pracowni uczestniczy inna szkoła, inni nauczyciele, nowi uczniowie, nowe zwyczaje. Wiele zachodu należało podjąć, aby wypracować nowy modus vivendi. Zetknęły się ze sobą dwa odrębne światy intelektualne, personalne,dydaktyczne, organizacyjne, tradycyjne itp. Przez cały czas pobytu „Czwórki” na Drewnowskiej trwało docieranie się ich. Połączenie „zawodówki” z liceum nie było najszczęśliwszym rozwiązaniem. Niemal na każdym kroku dochodziło do spięć o korzystanie z pokoju nauczycielskiego, gabinetu lekarskiego, sekretariatów, pracowni przedmiotowych. Struktura połączonych szkół zawodowych i liceum przedstawia poniższy szkic. Zasadnicza Szkoła Włókiennicza Technikum Włókiennicze Średnie Studium 5 oddziałów, 120 uczniów dla Pracujących 16 oddział. Zawodowe 4 oddz.80u. Zaoczne Technikum Włók. IV LO Gabinet dyrektora 3 semestry 50 uczniów 17 oddziałów i sekretariat W skład w/w struktury wchodziło 45 oddziałów, 1200 uczniów, 29 pracowni specjalistycznych, 2 sale gimnastyczne, sala kinowa, aula, szatnie w podziemiach. Budynek olbrzymi, wybudowany w okresie międzywojennym, administrowany przez Zakłady Włókiennicze im. J. Marchlewskiego.

5

Przeniesiona „Czwórka” lub „Sczaniecka”, jak nazywano liceum, została rzucona na głęboką wodę; albo się utopi, albo wypłynie. Dyrektor E. Szeflińska zadawała sobie pytanie: jaki był sens, lub jaki cel takiego przeniesienia „Czwórki” i „wpakowanie” w Zespół Szkół Zawodowych? Być może chodziło o osłabienie bardzo indywidualnej Rady Pedagogicznej, która do pokornych nie należała, a był to okres stanu wojennego. Szkolnictwo, nauczyciele byli poddawani szczególnej inwigilacji. Rada Pedagogiczna „Czwórki” emanowała na pozostałe licea swoją postawą, bo nie aprobowała stanu wojennego, przeciwstawiała się łamaniu demokracji, swobód obywatelskich. Przeniesienie „czwórki” na czas remontu wyciszył aktywność polityczną nauczycieli, spowodował apatię, niechęć do pracy i podejmowania inicjatyw w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Dotychczasowy dorobek placówki legł w przysłowiowych gruzach. Dyrekcja musiała się zmierzyć z nieciekawą sytuacją, zachęcić do porzucenia rozgoryczenia i podjąć działania dla dobra młodzieży, podjąć nowe wyzwania i wyprowadzić szkołę na właściwe jej miejsce w oświacie łódzkiej. Dużo zależało od sprawności dyrekcji. Kierownictwo placówki składało się z : dyrektora naczelnego mgr Edwardy Szeflińskiej , z-cy dyrektora do spraw IV LO Emilii Sobolewskiej, z-cy dyrektora Mieczysława Borkowskiego/ opieka nad przebiegiem remontu budynku przy ul. Nowotki 16 /, z-cy dyrektora Bohdana Poradowskiego/ szkoły zawodowe i zespół wychowawczy /, z-cy dyrektora Barbary Podgórskiej / szkoły zawodowe, plany lekcji, przydziały pracowni /. Dyrektorzy czuwali nad wprowadzeniem procesu dydaktycznego i wychowawczego, a także nad właściwym wypracowaniem modelu zachowań młodzieży szkół zawodowych i liceum. Dyrektor E. Szeflińska musiała doprowadzić do organizacyjnych rozwiązań prawnych i finansowych „Czwórki”. Przeniesiona „Czwórka” do Dzielnicy Bałut nie miała zagwarantowanej kwestii płac dla nauczycieli i pracowników administracyjnych. W drugiej połowie października 1982r po wielu staraniach, naradach, zapadła decyzja K.O.i W. i Wydziału Oświaty Łódź-Śródmieście, że „Czwórka” będzie finansowana jak do tej pory, przez W.O.Ł.-Śródmieście. Pieniądze będą pobierane z Zarządu Ekonomicznego Łódź-Śródmieście przez osobę upoważnioną przez dyrektora szkoły / na ½ etatu została zatrudniona Maria Kucharska do spraw administracyjnych „Czwórki”/. Pozostała do załatwienia sytuacja prawna „ Czwórki” i Zespołu. Podjęte rozmowy z Kuratorium, a szczególnie z wiz. Biernackim, dały oczekiwany rezultat. Kuratorium wydało akt-orzeczenie powołując z dniem 1IX 1982r Zespół Szkół Zawodowych w składzie IV LO im. E. Sczanieckiej na ul. Drewnowskiej 88. Pod koniec października 1982r sprawy formalno-prawno-finansowe „ Czwórki ” zakończono. Podjęto rozmowy z Dyrekcją Zakładów im. J. Marchlewskiego, w wyniku których uzyskano zgodę na prowadzenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych „Czwórki „w gmachu Zakładów podczas trwania remontu budynku IV LO przy ul. Nowotki 16. Pertraktacje prowadzono przez Kuratorium Oświaty i Wychowania i dyrektor E. Szeflińską. Stopniowo usuwano przeszkody na jakie napotykano w funkcjonowaniu „ Czwórki „ na Drewnowskiej.

6

Problemem do rozwiązania stała się próba całkowitego zintegrowania placówek, ujednolicenia stanu organizacyjnego szkół, na jednym arkuszu organizacyjnym. Udało się po wielu trudnych rozmowach przekonać o słuszności argumentów co do odrębności druków organizacyjnych dla poszczególnych szkół. Kuratorium jednak wymogło, aby posiedzenia Rad Pedagogicznych / plenarnych / odbywały się wspólnie. Dzięki temu „Czwórka” i szkoły zawodowe zachowały swoją autonomiczną niezależność. Należy zaznaczyć, że na plenarnych posiedzeniach rad pedagogicznych zasiadało w auli 120 nauczycieli. Przemówienie podsumowujące wyniki nauczania i wychowania Zespołu Szkół wygłaszała przez mikrofon dyr. E. Szeflińska. Przygotowanie i przeprowadzenie plenarnego posiedzenia Rad Pedagogicznych wymagało olbrzymiego nakładu pracy z mojej strony; należało dokonać analizy wszystkich sprawozdań jakie składali nauczyciele, wychowawcy, opiekunowie organizacji. Niezależnie od spraw załatwianych z władzami oświatowymi odnośnie funkcjonowania tego dziwnego molochu, trzeba było poświęcić dużo czasu i wysiłku na wewnętrzną organizację życia nowej placówki, jakim stała się „Czwórka” w Zespole Szkół Zawodowych. Działalność Rady Pedagogicznej IV LO W celu ożywienia procesu dydaktyczno-wychowawczego powołano do życia zespoły przedmiotowe i wychowawcze, które miały usprawnić pracę nauczycieli z uczniami. Zespołem przedmiotów humanistycznych kierowała p. Halina Karolczak, zespołem języków obcych p. Henryka Klimczak, zespołem przedmiotów ścisłych p. Barbara Plesiewicz, zespołem biologiczno-chemicznym p. Edward Majda, zespołem do spraw wychowawczych p. Daniela Miłosz, zespołem do spraw stypendialnych p. Bożena Kozubska, zespołem do spraw socjalnych p. L. Marciniak, opiekunem samorządu szkolnego została p. Dorota Nowak, a ZHP druhna Muchowicz, zajęcia pozalekcyjne i pieczę nad kołem miłośników teatru powierzono p. Joannie Wadowskiej, sprawami związanymi z turystyką oraz działalnością koła fotograficznego zajął się p. Marek Krzaczyński. Zespół muzyczny „ Bałałajki „ w dalszym ciągu miał prowadzić p. Lazari, kołem plastycznym i olimpiadą artystyczną opiekowała się p. Helena Przychoda. Rozmowy z nauczycielami powoli przynosiły rezultaty; wielu z nich wyraziło zgodę kontynuowanie pracy z olimpijczykami, aby nie zaprzepaścić dotychczasowego dorobku szkoły. Ruszyła praca z uczniami zgłoszonymi do olimpiad przedmiotowych z języka polskiego / Izabela Wiśniewska pod kierownictwem H. Karolczak /, z języka angielskiego / Marzena Kisiel i Joanna Orłowska pod kierunkiem p. H. Klimczak i p. E. Samson- Nowackiej /, z historii / Marek Budzisz pod kierunkiem p. J. Rubersz /, z plastyki / Agata Armatyz pod kierunkiem p. H. Przychody /. „ Czwórka „ małymi krokami wchodziła na właściwe tory funkcjonowania życia szkolnego, dydaktycznego i wychowawczego.

7

Chcąc ożywić zainteresowania uczniów, przełamać ich niechęć jakiejkolwiek działalności intelektualnej, zaproponowano organizowanie sesji popularnonaukowych z różnych dziedzin, a szczególnie z historii, literatury, sztuki, itp. Do przełomowych momentów w sytuacji życia intelektualnego szkoły należała zorganizowana pod kierunkiem p. H. Karolczak inscenizacja poświęcona 100-letniej rocznicy urodzin Karola Szymanowskiego. Uczniowie liceum i szkół zawodowych przyjęli spektakl z dużym zaciekawieniem i aplauzem. Zainteresowanie uczniów udziałem w sesjach popularnonaukowych wzrosło. Przystąpiono do przygotowania dwóch historycznych sesji popularnonaukowych z okazji 100-lecia polskiego ruchu robotniczego i 300-lecia bitwy pod Wiedniem. Tematyka sesji zgłoszona przez uczniów uzyskała aprobatę nauczycieli historii: p. Bożeny Kozubskiej, p.Jerzego Rubersza i Edwardy Szeflińskiej. Organizacja i przebieg sesji poświęconej „odsieczy wiedeńskiej” posiadała wszelkie walory naukowo-patriotyczne. Sesji nadano uroczysty charakter. Otwarcia dokonano przez wprowadzenie sztandaru szkoły i wprowadzające przemówienie dyrektor Edwardy Szeflińskiej. Przewodnictwo sesji objął uczeń Stefan Kubiak. Nastąpiła prezentacja referatów:

Wiedeń 1683 – decyzja słuszna, czy błąd polityczny? / wygłosił S. Kubiak / Skutki Victorii Wiedeńskiej / M. Szczerbińska /

W dyskusji przedstawiono ciekawe problemy: - Państwo tureckie w XVII wieku / A. Jaśkiewicz / - Stosunki polsko-tureckie w XVII wieku / K. Andrzejewski / - Jan Sobieski kontynuator patriotycznych tradycji swoich przodków / J. Michlic / - Sobieski jako wódz / K. Czajka / - Ewolucja polityki Jana III od koncepcji bałtyckiej do anty tureckiego przymierza / 1675-1683 / / P. Wnuk / - Kara Mustafa pod Wiedniem / J. Wodzisławski / Pomniki Jana III Sobieskiego / J. Supiński / Sesję zakończył interesujący program artystyczny. Ledwo „przebrzmiały fanfary” spod Wiednia, a szkołę zelektryzowała sprawa ucznia IV e Grzegorza Woźniaka. A to było tak: Grupa uczniów klas czwartych i trzecich pod kierunkiem p. Bożeny Kozubskiej i p.Jerzego Rubersza wyraziła chęć przygotowania sesji historycznej z okazji 100-lecia ruchu robotniczego na ziemiach polskich. Uczniowie zgodnie ze swoimi zainteresowaniami zgłaszali tematykę związaną z dziejami ruchu robotniczego, partii robotniczych / Proletariat, PPS, KPP, PPR /. Referentów o dziwo było wielu. Do nich należeli : Klaudia Tores- Sonhes, Mikołaj Madej, Zofia Warzywska, Agata Ogłoza, Joanna Kubiak, Andrzej Małogowski, Adam Jaśkiewicz, Stefan Kubiak, Małgorzata Pietrucha, Marek Budzisz, J. Agacka i inni. Oryginalny temat opracował Marek Budzisz „ Mity i legendy Niezależnego Ruchu Robotniczego „/ szczególnie wyeksponował bojówki Józefa Piłsudskiego /.

8

Udział w sesji wzięli przedstawiciele władz oświatowych wiz. J. Sidor i T. Szymański / obaj historycy / i E. Żyszkiewicz. Obaj panowie zaskoczeni byli olbrzymią wiedzą i zgromadzonym materiałem historycznym wykraczającym poza wiedzę podręcznikową. Sesję o ruchu robotniczym dla dzielnicy Bałuty przygotowało XXIV LO. Licea wysyłały delegacje uczniów, aby uczestniczyć w dzielnicowej imprezie. Na czele delegacji IV LO stanął Grzegorz Woźniak. Zabrał głos w dyskusji, mówił m.in. o roli państw, które narzucają kulturę. I zaczęło się! Do dyrekcji IV LO przyjechało czterech funkcjonariuszy z ul. Lutomierskiej / nie ujawniam nazwisk /. Zarządali do wglądu wszystkich referatów opracowanych przez uczniów na sesję o ruchu robotniczym, a szczególnie Grzegorza Woźniaka / Szkic do dziejów KPP /. Wywiązała się dyskusja między mną / historykiem / a panami, którzy oświadczyli, że studia skończyli w Moskwie i doskonale znają dzieje KPP. Na takie dictum factum rzekłam, że studia skończyłam w Łodzi i historię KPP znam i to, jak Stalin kazał rozstrzelać ich członków/ np. Kostrzewa /.To, co się działo w gabinecie dyrektorskim nie będę w szczegółach opisywać. Myślę, że czytelnicy mają wystarczająco dużą wyobraźnię i dopowiedzą sobie dalszy scenariusz. Referat o KPP Grzegorza został skonfiskowany, dyr. E. Szeflińska otrzymała niezłe upomnienie, takież i J. Rubersz, nauczyciel historii. Grzegorz Woźniak, aż do dnia matury, musiał co pewien czas odmeldowywać się na ul. Lutomierskiej. Po przesłuchaniu przychodził rozstrzęsiony, ponieważ zapowiedziano mu, że matury nie zda. Zapewniłam Grzegorza, że jeżeli ja będę dyrektorem to maturę zda. Grzegorz maturę zdał i poszedł na studia historyczne na KUL, co spotkało się z oburzeniem, wiadomo kogo. Grzesiu, wybacz, że opisałam ten incydent, ale dobrze wiesz, jak to oboje przeżyliśmy, szczególnie kiedy usłyszałeś informację o śmierci Trockiego z siekierą w plecach. Dzisiejsi czytelnicy historii „Czwórki” może nie wyobrażają sobie co znaczył stan wojenny, w jakim przyszło nam żyć, pracować, uczyć się, wychowywać. Przy tej okazji nie mogę pominąć milczeniem tego, co działo się z młodzieżą, uczniami szkół średnich. Wg mnie to była istna wojna władzy z uczniami i studentami. W dniu 1 października 1982r kuratorium zorganizowało konferencję dla dyrektorów liceów z udziałem wojskowych prokuratorów. Płk Mika poinformował o ruchu antypaństwowym młodzieży skupionej w „Komitecie Samoobrony Młodych”. Ruchem kieruje m.in. Marek Budzisz, wobec którego przygotowywany jest przewód sądowy z art. 48. Dyrektorzy otrzymali wytyczne o postępowaniu z uczniami zaangażowanymi w rozruchy antypaństwowe. Obecność na naradzie dyrektorów czterech wojskowych prokuratorów robiła wrażenie. Rady Pedagogiczne miały podejmować kroki zapobiegawcze. W kilka dni później 11 października Rada Pedagogiczna XII LO zwróciła się z prośbą o przesunięcie Marka Budzisza do IV LO. Dyrekcja IV LO i Rada Pedagogiczna po przeprowadzeniu rozmowy z ojcem ucznia Marka Budzisza podjęła decyzję o przeniesieniu ucznia do IV LO. Z dniem 18 października 1982r Marek Budzisz wpisany został w rejestr uczniów „Czwórki” Los Marka Budzisza stał się podobny do Grzegorza Woźniaka; zobowiązany był do stawiania się na ul. Lutomierskiej przed różnymi uroczystościami państwowymi. Pasmo udręk uczniów „Czwórki” w okresie stanu wojennego nie skończyło się. Wiosną 1983r z okazji obchodów 1 maja nasiliły się różne incydenty młodzieży z

9

milicją. Uczniowie zbierali się w kościele Jezuitów na ul. Sienkiewicza, a świątynia otoczona była przez milicję, która wyłapywała wychodzących z nabożeństw majowych uczniów. Ładowała ich do samochodów przy użyciu pałek i wywożono do... Dyrekcję IV LO KO i W powiadomiło u uczniach „ Czwórki” -organizatorach manifestacji majowych. Nazwiska przekazane szkole okazały się fałszywe / nie z naszej szkoły /. Jedno tylko z podanych nazwisk należało do naszego ucznia, któremu przypisano przywództwo. Uczeń w rozmowie ze mną stwierdził: „do wszystkiego przyznałem, aby tylko mnie wypuścili”. Przywódcą nie był, bronił się przed pałkami milicyjnymi. Wybrałam kilka przykładów, by oddać atmosferę tamtych lat, tamtych dni, tamtych czasów, tamtych przeżyć. W lipcu 1983r dekret o stanie wojennym zniesiono, ale czy to złagodziło napięcie w kraju? Współpraca dyrekcji z Radą Pedagogiczną odbywała się nie tylko poprzez zebrania nauczycieli, ale także przez powołany do życia zespół kierowniczy Rady Pedagogicznej z udziałem p. H. Klimczak, H. Karolczak, D. Nowak, D. Zadrzyńskiej, B. Plesiewicz, D. Miłosz. W zakres czynności prezydium Rady Pedagogicznej wchodziły: oceny pracy nauczycieli typowanych do nagród pieniężnych, odznaczeń, wyróżnień. Dyrektor sam nie decydował o o typowaniu nauczycieli do nagród ministra, kuratora, inspektora i dyrektora. Najczęściej nagradzanymi nauczycielami byli: H. Przychoda, H. Klimczak, H. Karolczak, J. Rożej, J. Wadowska, E. Maniewska, E. Majda, D. Miłosz, B. Plesiewicz, E. Samson-Nowacka, K. Królikowski,

M. Krzaczyński, B. Kozubska, Z. Krzaczyńska, P. Jabłoński, E. Sobolewska, J. Michałowska, D. Zadrzyńska, W. Lodzińska, B. Bobrek, J. Ruberz. Typowane osoby z IV LO do nagród i odznaczeń nie były przez władze oświatowe kwestionowane, nauczyciele w pełni zasługiwali za swoją działalność oświatowo-dydaktyczną na wyróżnienia. W ciągu prawie 10 lat kierowania IV LO im. E. Sczanieckiej uczestniczyłam w wielu naradach- konferencjach organizowanych przez KOW. ODN,WO i inne instytucje : młodzieżowe, związkowe, wojskowe, partyjne. Wszystkie narady koncentrowały się wokół jednego podstawowego problemu-całkowitego podporządkowania szkół władzy i jej poleceniom. Na przestrzeni tych lat wzięłam udział w 60 różnego rodzaju zebraniach, wysłuchałam tyleż zaleceń, poleceń, nakazów, kierunków działań na niwie organizacji życia szkoły. Na każdy rok szkolny przygotowywano dla szkół instrukcję organizacyjną roku szkolnego, szczegółowo podawano tematykę godzin wychowawczych, terminy podziału roku szkolnego na semestry, czas egzaminów maturalnych i wstępnych, terminy uroczystości państwowych, w które dni mają być oflagowane budynki szkolne/ np. 1, 3 i 9 maja /, z klasami starszymi / III i IV / przeprowadzać spotkania z działaczami, kandydatami na posłów, zapoznawać z ordynacją wyborczą na lekcjach wychowawczych, organizować uroczyste apele związane z rocznicami / 40-lecia PRL, 40-lecia WP, Układu Warszawskiego, 60-lecia Gdyni/, obowiązkowo prowadzić rekrutację do szkół wojskowych / narzucano szkołom limity: 1 uczeń do szkoły wojskowej na 15 uczniów. Wprowadzono do szkół naukę pięciodniową, by soboty zagospodarować na zajęcia

10

pozalekcyjne, koła przedmiotowe, artystyczne itp. Chodziło o to, aby wypełnić uczniom czas wolny, zapobiec wystąpieniom antypaństwowym. Dyrektorzy mieli obowiązek przenoszenia na teren swoich placówek wytycznych z narad władz oświatowych i innych. Celowo podałam zarys problemów narzucanych szkołom, które pozbawiono całkowitej samodzielności. Z zadań szkoły były szczegółowo rozliczane. Podałam przykłady w jaki sposób IV LO było kontrolowane. Ledwo rozlokowała się szkoła w gmachu na ul. Drewnowskiej 88, już w listopadzie i grudniu wizytatorzy kuratoryjni i Wydziału Oświaty przybywali na lustrację IV LO. Kontrolowano organizację zajęć w wolne soboty, wdrażanie nowego regulaminu matur organizacje młodzieżowe ZSMP, ZHP, samorząd uczniowski, tematykę godzin wychowawczych. Wielu z nas dyrektorów starało się prowadzić samodzielną politykę dydaktyczno-wychowawczą. Przyznam, że udało mi się wyrwać z wielu nakazów, które przeszkadzały wytworzyć swoisty klimat szkoły. „Czwórka” zachowała własny styl, własny pogląd na rzeczywistość. W morzu nakazów udało się wypracować własny model. Chociażby klasowe wigilie, łamanie się opłatkiem, składanie życzeń, śpiewanie kolęd, organizowanie dyskotek, wycieczek, obozów letnich i zimowych, studniówek i szeregu innych, które składały się na tradycję „Czwórki” Za wszelką cenę starano się zachować odrębność i specyfikę „Czwórki”, aby słowa hymnu szkolnego „ czwarte liceum sławne w świecie jest” zawsze i wszędzie nie straciły na aktualności. Po zniesieniu dekretu „o stanie wojennym” napięcie w kraju wcale nie zmalało. Rodziła się nowa rzeczywistość „Solidarność”. Ścierały się dwa światy: stary i nowy, a my dyrektorzy szkół znaleźliśmy się między „ młotem a kowadłem” Jedni „bili” , drudzy nie głaskali. Zadałam sama sobie pytanie?-kim jestem, gdzie moje miejsce? Ja dyrektor „Czwórki”odpowiedziałam: jestem Polskim Nauczycielem, służę młodzieży i szkole. Moje zadanie to służba polskiej młodzieży, pracować, postępować tak, aby zapewnić jej prawidłowy rozwój, warunki lokalowe, wyposażenie. Wyniosłam z domu rodzinnego podstawowy kierunek życia: „praca pro publico bono”. Dzięki rodzinnej ideologii i poglądom potrafiłam całkowicie oddać się pracy dla „Czwórki” i wyprowadzić ją z Drewnowskiej oraz wprowadzić do ukochanego gmachu na ul. Pomorskiej 16. Remont budynku IV LO i jego konsekwencje W sierpniu 1982r władze oświatowe na wniosek dyrekcji IV LO / zgłoszony przez dyr. E. Sobolewską / zadecydowały o konieczności przeprowadzenia generalnego remontu budynku. Generalny remont zmusił władze oświatowe do wyprowadzenia z budynku przy ul. Nowotki 16 zajęć szkolnych na okres trwania remontu. Na gwałt szukano nowego pomieszczenia dla „Czwórki”. Po wielu pertraktacjach umieszczono IV LO w Zespole Szkół nr 2 przy ul. Drewnowskiej 88. Z budynku przy ul. Nowotki wywożono sprzęt do różnych placówek oświatowych,

11

część magazynowano na ul. Buczka. Nauczyciele ze swoich pracowni wywozili pomoce naukowe przy asyście rodziców, uczniów, pracowników administracyjnch, Zarządu Ekonomicznego Szkół Łódź-Śródmieście. Rodzice własnymi środkami pomagali przewozić majątek szkoły. Opróżnianie budynku trwało do grudnia 1982r. Przeprowadzenie remontu scedowano firmie DIM-Wschód, którym kierowała p. dyr. Osińska, nadzwyczaj energiczna osoba. Z ramienia Rady Pedagogicznej kontakt z firmą remontującą prowadził z-ca dyrektora IV LO p. M. Borkowski. Remont, po uzgodnieniach planów, różnych koncepcji, rozpoczęto w styczniu 1983r. Na pierwszy plan ruszył remont budynku wolno stojącego na terenie szkolnym, w którym mieściły się: harcówka, pracownia plastyczna, muzyczna, techniczna i inne. Budynek, po wyrażeniu zgody przez p. kuratora Edmunda Wawrzyńskiego, przeznaczono na utworzenie w nim nowej placówki oświatowej „Planetarium”. Z dniem 1IX 1984r oficjalnie rozpoczęto zajęcia dydaktyczne w „Planetarium”pod kierunkiem p. M. Borkowskiego. W związku z powyższym zmienił się skład dyrekcji w Zespole Szkół i IV L O. Po p. M. Borkowskim funkcję z-cy dyrektora objęła p. Helena Bielecka. Ekipa remontowa przeniosła się do właściwego budynku, przejęłam nadzór nad remontem, kontakty z kierownikami budowlanymi, analizę planów remontu, itp. Ustalono terminy zakończenia remontu; jeden na grudzień 1985r, drugi na czerwiec 1986r. Zmuszona byłam do zatrudnienia osoby do współpracy z zakładem remontowym/ doglądania pracowników, zatrudnienia dozorcy/. Pominę milczeniem tempo prac remontowych. Podczas remontu wynikło sporo nieprawidłowości, bałaganu, marnotrawstwa. Podczas kontroli w 1985r / wspólnie z p. dyr. E. Sobolewską / apelowałam do wykonujących remont: „panowie, robicie to dla polskiej szkoły, dla polskich uczniów, być może dla własnych dzieci”! Przyrzekali, starali się, ale na krótko. Taki to był czas! Rok 1985 należy zaliczyć do przyśpieszonego tempa prac remontowych. Zatrudniłam nowego kierownika administracyjnego, panią Henrykę Najmonowicz. Razem doglądałyśmy remontu, obliczeń ilości sprzętu, szaf, stolików, biurek, krzeseł, taboretów, itp. Kierowane zamówienia na meble „Czwórki” do Kuratorium Oświaty i Wychowania musiały uzyskać akceptację p.kuratora Edmunda Wawrzyńskiego. Sukcesywnie składane zamówienia „Cezas” realizował i przysyłał do budynku na ul. Nowotki 16. Meble gromadzono na drugim piętrze, w jednej z wyremontowanch pracowni. Nawiązałam kontakt z p. Turlakiewiczem w sprawie laboratoriów językowych. Projekt należało opracować i przedstawić u inwestora / DIM /. Zaplanowano zakup monitorów do wszystkich pracowni języka polskiego, języka angielskiego, historii, geografii, języka rosyjskiego, do pracowni fizyki, biologii. Podjęto prace nad instalacją odbiorników radiowych we wszystkich pomieszczeniach szkolnych- radiofonizacja. Nadszedł oczekiwany czas, czerwiec 1986r.- kończący się remont i przeprowadzka do macierzystego budynku. Rozpoczęło się gorączkowe przygotowywanie szkoły do rozpoczęcia nowego roku szkolnego 1 IX 1986r. Wokół szkoły pełno gruzu, bałagan, śmieci, itp. Administracja szkolna pomagała

12

zorganizować ekipy do uporządkowania terenu szkolnego. Udział w porządkowaniu obiektu wzięła młodzież niemiecka w ramach OHP, przebywająca w Polsce. Do prac porządkowych skierowano ekipę więźniów. Zmobilizowano nauczycieli, opiekunów pracowni, do urządzania pomieszczeń szkolnych. Do pomocy włączyli się uczniowie, rodzice. Budynek szkolny tętnił życiem, gwarem, noszono sprzęt, meblowano klasy, sprzątano, odkurzano, ustawiano szafy, biurka, stoliki, krzesła. Nie starczyło krzeseł do wszystkich pracowni. Dodatkowo złożono zamówienie na uzupełnienie braków w umeblowaniu klas. Pierwszego września w kilku klasach uczniowie stali przy stolikach, z braku krzeseł, które dość szybko dostarczono do szkoły. Rok szkolny 1986/87 „Czwórki” rozpoczęto pierwszego września w macierzystej szkole. Radość ogarnęła wszystkich, mimo wielu braków, usterek, nauka rozpoczęła się, a przez kilka kolejnych miesięcy usuwano niedociągnięcia. Byliśmy szczęśliwi, bo u siebie. Skończył się okres wynajmu pomieszczeń na Drewnowskiej 88. Rozstaliśmy się z Zespołem Szkół Zawodowych przyjaźnie z zachowaniem wdzięczności za wyrozumiałość i cierpliwość. „Czwórka” po remoncie w latach 1986-1991. Powrót „Czwórki” do Śródmieścia, do siebie, do własnego budynku. Remont zakończony. „Czwórka” wróciła do swojego lokum. Słowo określające zakończenie remontu należało zaliczyć do wielce przesadzonych. Moim zdaniem remont trwał. Do jesieni 1987r kontynuowano prace nad radiofonią szkoły, nad zainstalowaniem centrum nadawczego w gabinecie dyrektora. Trwały prace wykończeniowe w laboratorium językowym w dwóch salach na pierwszym piętrze. Instalacja indywidualnych kabin, słuchawek, pulpitu do sterowania, monitoru, itp. Odbiór laboratorium nastąpił dopiero 7 września 1987r przez przedstawicieli Zarządu Ekonomicznego Szkół Łódź- Śródmieście, panią Dolacińską, p. T. Konieczko, także przez p. H. Klimczak/ nauczycielka języka angielskiego /, p. H. Najmowicz i dyrektora szkoły Edwardę Szeflińską. Laboratorium językowe należało do jednych z nowocześniejszych. Usuwanie różnego typu usterek: poprawa podestów w klasach, parapetów okiennych, uzupełnianie glazury w pracowniach chemicznych, instalacji umywalek w natryskach, bram zewnętrznych, kaloryferów, parkietu w pracowni fizycznej, usuwanie zagrzybienia w pomieszczeniach piwnicznych, poprawa rynien, itp. Na każdym kroku występowały braki. Trwało ustawiczne zaopatrywanie szkoły w kosze, szczotki, firanki, zasłony, gabloty, kwietniki, szyld, godło itp. Brakowało wszystkiego. Członkowie Komitetu Rodzicielskiego pomogli nawiązać kontakt z fabryką koronek „ FAKO” i otrzymaliśmy zaopatrzenie w firanki, zasłony – wszystko nieodpłatnie. W dniu 17 września 1987r nastąpił komisyjny odbiór radiofonii w składzie Teresa Konieczko, Andrzej Chmielewski, Jerzy Kowalczyk, inspektor nadzoru, dyrektor szkoły. Opiekunowie pracowni zmobilizowali uczniów, trójki klasowe do urządzania

13

klasopracowni, lakierowania parkietów, zawieszania firanek, zasłon, gablot, zakupu kwiatów. Z dnia na dzień szkoła podnosiła swój wygląd estetyczny. Funkcjonowanie prawidłowe szkoły to nie tylko wyposażenie pracowni przedmiotowych, właściwa postawa Rady Pedagogicznej, ale także dobrze funkcjonujący sekretariat szkoły jako centrum informacyjne. Zorganizowanie, wyposażenie, urządzenie sekretariatu powierzono pani Wiesławie Bojarskiej i pani Henryce Nejmanowicz. W sekretariacie umieszczono bieżącą dokumentację uczniów, nauczycieli; wykazy korespondencji, telefonów i wszystko to, co należy do przyjmowania interesantów, informowania ich, przyjmowania dokumentów uczniów i zapisywania ich do księgi przyjęć, prowadzenie ksiąg uczniów. Sekretariat to główne centrum szkoły. Zakładanie podteczek akt personalnych nauczycieli i pracowników administracyjnych wymagało sporej precyzji. Segregacje pism przychodzących, wychodzących, redagowanie odpowiedzi, przestrzeganie terminów, utrzymywanie stałego i ścisłego kontaktu z dyrektorem szkoły należało zaliczyć do podstawowych obowiązków sekretariatu. Współpraca sekretariatu z dyrekcją szkoły, Radą Pedagogiczną układała się dobrze, obie panie należały do operatywnych osób na swoich stanowiskach. Zaprowadziły księgi inwentaryzacyjne, archiwum, dbały o podstawowe wyposażenie sekretariatu. Sekretariat urządzono i wyposażono od podstaw. Praca dydaktyczno-wychowawcza Rady Pedagogicznej, Komitetu Rodzicielskiego, Samorządu Uczniowskiego w latach 1986-1991 Powrót do macierzystego budynku stworzył podwaliny do bardziej intensywnej pracy dydaktyczno-wychowawczej. Na Drewnowskiej „Czwórkę” ukończyło 487 absolwentów. Laury olimpijskie i finalistów zdobyło 18 uczniów z języka angielskiego; Kisiel Marzena, Orłowska Joanna, Kieruczenko Jacek, Wiśniewski Jarosław, Jakubowska Irena, Burzyńska Ewa, Koflińska Agnieszka, Horodecka Aleksandra, Jankowska Joanna, Kierska Małgorzata; z języka rosyjskiego: Stożek Tomasz; z historii Budzisz Marek, Wnuk Przemysław; z fizyki Płuciennik Zbigniew; w olimpiadzie artystycznej Armotys Agata, Chojnacka Monika, Klimek Agnieszka, Szymczyk Adam. Z poważnym dorobkiem wróciliśmy do macierzy. ''Czwórka” utrzymała trzecią pozycję wśród liceów łódzkich pod względem wysokiego procentu zdających egzamin maturalny i przyjęć na wyższe uczelnie, a także ilości olimpiad przedmiotowych. Lata po 1986r nie należały do łatwych. Atmosfera panująca w państwie dawała o sobie znać na każdym kroku, odbijało się i na pracy w szkolnictwie. W dalszym ciągu narady, konferencje organizowane dla dyrektorów szkół, przepełniane były nakazami, poleceniami, które dyrektorzy obowiązkowo mieli przenosić do rad pedagogicznych i wcielać je w życie w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Dyrektor szkoły, aby nie zatracić własnej osobowości dokonywał selekcji w przekazywaniu najrozmaitszych poleceń władz oświatowych i wdrażał w życie własną interpretację / do tych dyrektorów należałam i ja /. W zarządzeniach oświatowych pojawiła się zapowiedź wprowadzenia do szkół

14

nowego przedmiotu – religioznawstwa. Wkrótce zarządzenie Ministerstwa EN poszerzono o kolejne przedmioty dla klas pierwszych i drugich : filozofię, etykę, ochronę środowiska, informatykę, elementy prawa. Przedmioty uzupełniające wprowadzono bez oceniania / na tzw zaliczenie / w okresie przejściowym. Propozycja wprowadzenia informatyki do szkoły jako odrębnego przedmiotu zmobilizowała dyrekcję szkoły i Komitet Rodzicielski do wygospodarowania odrębnej pracowni. Przy dużym zaangażowaniu członków Komitetu Rodzicielskiego zaplecze pracowni matematycznej przebudowano i dostosowano do uruchomienia pracowni komputerowo-informatycznej. Sprzęt do pracowni otrzymaliśmy z Zarządu Szkół Ekonomicznych Łódź- Śródmieście. „Czwórka” wzbogaciła się o nową pracownię. Prowadzenia zajęć z informatyki podjęła się absolwentka PŁ pani Małgorzata Zygmunt / Wojciechowska /. W procesie dydaktycznym uwzględniano przygotowanie uczniów do olimpiad przedmiotowych z języka angielskiego i języka polskiego oraz z biologii, filozofii, historii sztuki. Pani Helena Przychoda wychowała w latach 1987-1991 dziesięcioro finalistów w dziedzinie artystycznej / Agnieszka Sowińska, Adam Szymczyk, Aleksander Nadejczyk, Katarzyna Wieczorek, Katarzyna Wesołowska, Aleksandra Walczak, Katarzyna Michalak, Agata Wąsowska /. Nowością stało się przygotowanie uczniów do olimpiady ekologicznej przez panie: M. Bestry i D. Miłosz / Barbara Różycka, Michał Bartczak, Tamara Trefidło, Marcin Nowicki, Monika Jakubiec /. Z wprowadzonych nowych przedmiotów osiągano znakomite wyniki, chociażby z tematyki ekologicznej. Podobnie tematyką filozoficzną zainteresował pan Zbigniew Zdunowski, dzięki któremu Ewa Jerzykowska i Anna Frątczak zostały laureatkami olimpiady filozoficznej. Tradycyjnie panie Henryka Klimczak i Zofia Krzaczyńska oraz Zofia Starska w latach 1986-1990 wychowały 9 finalistów olimpiady z języka angielskiego / Małgorzata Kierska, Anna Fabiańczyk, Łukasz Bald, Piotr Cedzyński, Urszula Wilanek, Jakub Kosmendorski, Beata Majewska, Joanna Sobolewska /. O pracy Rady Pedagogicznej świadczą wyniki olimpiad przedmiotowych. Poziom szkoły ilustrowały osiągnięcia olimpijczyków. Olimpijczycy zapewnili poważną pozycję szkoły wśród łódzkich szkół. Uczniowie przystępujący do olimpiad otoczeni byli szczególną troską nauczycieli i dyrekcji szkoły. Wracających z „zawodów olimpijskich” przyjmowała serdecznie dyrektor szkoły, która olimpijczyków nazywała „perłami”, drogocennymi diamentami, zapisującymi piękne karty historii szkoły. Sukcesy dydaktyczne Rady Pedagogicznej należały do jednych z wyróżniających ją spośród liceów łódzkich. Członkowie Rady Pedagogicznej skutecznie włączali się w funkcjonowanie wewnętrznych spraw nauczycielskich, uczniowskich, działających przy dyrektorze szkoły, biorąc na siebie odpowiedzialność za wewnętrzne decyzje szkolne. Rada Pedagogiczna podejmowała uchwały o klasyfikowaniu, promowaniu, o egzaminach maturalnych, o przyjęciach do klas pierwszych, o nagrodach, wyróżnieniach przyznawanych uczniom. Rada Pedagogiczna zgłaszała wnioski do pracy dydaktyczno-wychowawczej,

15

zatwierdzała protokoły z posiedzeń plenarnych Rad Pedagogicznych. Rada Pedagogiczna składała się z kilku zespołów: zespołu kierowniczego w składzie Dorota Nowak, Mirosława Bestry, Andrzej Szymański; zespołu do spraw kadrowych: Barbara Całka-Lisek, Jadwiga Unieszawska, Lucyna Borkowska, Ewa Bryńska, Małgorzata Wielogórska, Lidia Karolewska. Zależnie od sytuacji powołowywano na każdej sesji Rady Pedagogicznej komisję wniosków i uchwał. Zmiany w funkcjonowaniu Rady Pedagogicznej zaczęto wprowadzać na mocy zarządzenia nr 52 MEN z dnia 31 VII 1989r / w sprawie organizacji i działalności rady pedagogicznej /.Nowe uprawnienia rady pedagogicznej wchodziły w życie w olbrzymim tempie. Zmiany polityczne w naszym kraju jakie zaszły po okrągłym stole i wyborach do parlamentu / czerwiec 1989r /, wpłynęły na nową organizację, na wprowadzenie w życie instrukcji MEN dotyczącą powrotu nauczania religii w szkole w 1990/1991r. Do nauczania religii w naszej szkole zatrudniono dwóch katechetów: ks. Henryka Krzoska i ks. Franciszka Jaciubka. Na posiedzeniach Rad Pedagogicznych od 1989r jeden z punktów porządku obrad poświęcano sprawom związkowym. O reaktywowaniu Związku Solidarności poinformowała na jednej z plenarnych rad pedagogicznych „Czwórki” p. B. Plesiewicz. Lata 1989-1991 to początek nowej epoki, nowych widoków na oświatę, wychowanie, nowe perspektywy. Skład dyrekcji uległ zmianie. Na emeryturę odeszła pani Emilia Sobolewska. Po niej funkcję z-cy dyrektora objął p. Kazimierz Królikowski, a po nim p. Zofia Krzaczyńska. Wiosną 1990r rady pedagogiczne zobowiązano do przeprowadzenia dyskusji nad projektem „Ustawy o systemie oświaty”. Zderzenie nowego ze starym wymagało przestawienia się w pracy ideowo-wychowawczej, dydaktyczno-merytorycznej, organizacyjnej. Nowe zalecenia płynące od MEN i Kuratorium powodowały przewartościowania dotychczasowej koncepcji. Początkowo zapanowało w szkołach zawirowanie, chaos w interpretacji nowych dezyderatów. Szkolnictwo nie lubi gwałtownych przemian. Nauczyciele podzielili się na tych popierających zmiany i na tych neutralnych. Atmosfera w Radzie Pedagogicznej nie była ciekawa. Ja jako dyrektor zajmowałam się pozycją spokoju, stanęłam na straży porządku i dyscypliny, aby nie zatracić tego co z takim trudem przez 9 lat budowałam i dzięki temu „Czwórka” zachowała wysoką pozycję wśród łódzkich liceów. „Czwórka” cieszyła się wysokim poziomem nauczania, zaliczana była do szkół elitarnych. Podczas zebrania Rady Pedagogicznej już w 1988r zarysowano projekt 70-lecia szkoły, który nastąpi w 1990r. W następnym roku 1989 na kilku spotkaniach rRdy Pedagogicznej zaczęto omawiać program obchodów 70-lecia „Czwórki”. Tematyką obchodów zainteresowano Komitet Rodzicielski, Samorząd Uczniowski, Stowarzyszenie Byłych Wychowanków, zakład opiekuńczy „Tricot”, władze oświatowe i miejskie. Samoistnie zrodził się szeroki front sprzymierzeńców obchodów Jubileuszu.CzęśćRrady Pedagogicznej aktywnie włączyła się do przygotowań 70-lecia, które traktowano jako osobisty wkład i sukces pracy dydaktyczno-wychowawczej. Muszę z przykrością stwierdzić, że w Radzie Pedagogicznej znaleźli sie oponenci, nie

16

chcieli jubileuszu ze względu na zaistniałą sytuację polityczno-ustrojową w naszym państwie. Jubileusz to przecież święto szkoły, uczniów, absolwentów, a nie przemian politycznych. Dzięki ludziom dobrej woli przygotowano piękny jubileusz, o którym napiszę na dalszych stronach moich wspomnień. Społeczność uczniowska Oczywistą prawdą jest powiedzenie, że szkoła uczniami stoi. W każdym roku szkolnym do „Czwórki” przychodzili nowi uczniowie ze względu na podstawowy profil języka angielskiego i ogólny wysoki poziom merytoryczny, o czym powszechnie wiadomo w Łodzi. Wybierano „Czwórkę” bo znane były jej osiągnięcia; I miejsce w Łodzi w konkursie o krajach anglosaskich, wyróżnienie ministerstwa za Akcję Teatr, mistrzostwo Europy w Tańcu Współczesnym zdobyła Beata Orczykowska. Znany był wysoki procent przyjęć na wyższe uczelnie / 80% / III miejsce w Łodzi pod względem liczby olimpijczyków / 38 olimpijczyków i laureatów /, wysoki poziom promocji, do międzynarodowej matury zakwalifikowały się 3 uczennice i podjęły studia w USA, Kanadzie i we Włoszech / Ewa Herbik, Maria Wiśniewska i Katarzyna Kosińska /. Wiadomo było o współpracy ze szkołą w Glasgow. O tych osiągnięciach mówiono, wiedziano i „Czwórkę” wybierano. „Czwórka” posiadała swój specyficzny klimat. Specyfiką „Czwórki” stał się język angielski, na który zapotrzebowanie z dnia na dzień rosło. Dyrekcja szkoły podjęła pertraktacje z władzami oświatowymi i uzyskała zgodę na utworzenie dodatkowo pierwszej klasy z poszerzonym językiem angielskim. Łącznie w roku szkolnym 1988/89 otworzono cztery klasy pierwsze z poszerzonym językiem angielskim. Wprowadzono również do klas pierwszych drugi język zachodnioeuropejski – język niemiecki. Wspomniałam o efektach naukowych „Czwórki”, aby uzasadnić jej popularność wśród kandydatów wybierających naukę w „Czwórce”. Nowo-przyjęci uczniowie składali ślubowanie na sztandar szkoły wobec starszych kolegów, wychowanków, dyrekcji szkoły być pełnoprawnymi członkami społeczności uczniowskiej „Czwórki”. Społeczność „Czwórki” to uczniowie zrzeszeni w szkolnych organizacjach samorządowych , a także w ZHP, ZSMP, kołach zainteresowań, turystycznych, fotograficznych, muzycznych, plastycznych, recytatorskich, sportowych. Szkoła zapewniała uczniom wszechstronny rozwój pod każdym względem. Dużą rolę w życiu szkoły odegrał Samorząd Uczniowski, który kontynuował przedwojenną tradycję samorządności „Sczanieckiej”. Przedwojenny samorząd „Sczanieckiej” zapisał chlubne karty swej działalności.

17

Zdjęcie nr.1 Ślubowanie maturzystów 1985r., zdjęcie nr.2 Żegnanie absolwentów w 1985r.

Samorząd obecnej „Czwórki” nie może powstydzić się swojej działalności. W latach 1986-1991Samorząd Szkolny odegrał znaczącą rolę w życiu młodzieży.

Występował z wieloma propozycjami, postulatami wobec Rady Pedagogicznej, Komitetu Rodzicielskiego, dyrekcji szkoły. Członkowie samorządu swoje postulaty przedstawiali na plenarnych sesjach Rady Pedagogicznaej i zebraniach Komitetu Rodzicielskiego. Wielu przewodniczących lub członków samorządu zapisało się chlubnie na jego kartach; Tomasz Jagiełło, Michał Żebrowski, Janusz Kubiak, Romuald Gradowski, Jacek Kłosiński. który wykazał szczególnie dużą aktywność. Samorząd Szkolny wybrany w listopadzie 1988r zasługuje na uwagę ze względu na dość oryginalne koncepcje. W skład Samorządu Szkolnego weszli: Jacek Kłosiński / przewodniczący / , Konrad Daszyński, Katarzyna Siewierska i Paweł Tryzno/ zastępcy/ Agnieszka Dendura, Tomek Zimon, Justyna Michalik/ członkowie/. Program nadzwyczajny, odzwierciedlający potrzeby i zainteresowania młodzieży. Zaproponowano utworzenie wewnętrznego studia telewizyjnego, klubu wycieczkowego PTTK / rowerowy /, wydawanie gazetki szkolnej, powołanie klubu młodzieżowego, zespołu muzycznego, zagospodarowanie tablicy ogłoszeń do spraw uczniowskich, a także zadeklarował swój udział w przygotowywaniach 70-lecia szkoły. Samorząd Szkolny organizował dyskoteki, zapewniał porządek, ład, dobrą atmosferę i zabawę, dzięki wyłonionej sekcji porządkowej. Przewodniczący Samorządu prowadzili uroczystości szkolne, dbali o oprawę artystyczną, utrzymywali ścisłą współpracę i konsultacje z opiekunką Samorządu p. Ewą Boryńską. Duży wkład pracy wniósł Samorząd w przygotowywanie studniówek, dekoracji sal, programu artystycznego, prowadzenia balu „Sto Dni do Matury”, podczas którego otrzymywali od dyrekcji symboliczny klucz przyjęcia władzy jako republiki uczniowskiej na jedną niepowtarzalną noc. W ich gestii spoczywało również pożegnanie abiturientów. Można wyliczyć wiele innych działań samorządów klasowych, inicjatyw, pomysłów wdrażanych w codzienne życie szkolne, umilające pobyt i naukę w „Czwórce” jako niezapomniane chwile.

18

Zdjęcie nr.3 Studniówka 1989r., zdjęcie nr.4 wręczenie kluczy podczas studniówki 1989r. Należy zwrócić uwagę na udział Samorządu Szkolnego w ważnym wydarzeniu, jakim było podpisanie umowy patronackiej z Przedsiębiorstwem Handlu Zagranicznego „TRICOT” w dniu 29 grudnia 1987r. Umowę patronacką podpisali: dyrektor „TRICOT” Andrzej Moryc, dyrektor IV LO Edwarda Szeflińska, przewodniczący Samorządu Szkolnego Romuald Gradowski, przedstawiciel Rady Pedagogicznej Mirosława Bestry i Komitetu Rodzicielskiego Czesława Bartczak. Podpisanie umowy odbyło się w obecności wielu gości, władz oświatowych, administracyjnych, partyjnych. Akt patronacki podpisano w auli „Czwórki”. Młodzież zaprezentowała ciekawy program artystyczny, chór wystąpił z nowym repertuarem. Uroczystość uświetniła wystawa prac uczniowskich / plastyczne /, prezentacja kronik szkolnych, gazetek, dyplomów. Wkrótce „TRICOT” przekazał 100.000 zł na dofinansowanie obozu zimowego. „TRICOT” przekazał szkole kalkulatory, taśmy, a także ułatwił zaopatrzenie w zasłony z zakładów „ Wera” w ilości 200 m. Powoli rozwijała się aktywność młodzieży, rodziców, wielu sojuszników i sympatyków „Czwórki”. Dyrekcja szkoły na każdym kroku napotykała na życzliwość, wsparcie w pokonywaniu problemów powstałych po remoncie budynku. Wielkim sojusznikiem szkoły okazał się Komitet Rodzicielski. Przez 9 lat pełnienia funkcji dyrektora „Czwórki” przewinęło się przez Komitet Rodzicielski mnóstwo osób, z którymi pracowałam, działałam dla dobra placówki podczas remontu i po jego zakończeniu. Komitet Rodzicielski żywo reagował na problemy związane z funkcjonowaniem szkoły, gdy byliśmy na Drewnowskiej i po powrocie na Nowotki 16. Komitet systematycznie co miesiąc odbywał zebrania, prowadził księgę protokołów, księgę wpływów i wydatków.

19

Ze składek na rzecz K.R. powstał budżet, wzbogacony przez zyski płynące z wynajmu pomieszczeń szkolnych prywatnej szkoły języka angielskiego „Prim”. Do kasy K.R. szkoła wpłacała 400.000 zł. Fundusz K.R. tworzyły wpłaty wnoszone przez uczniów raz w roku. Wysokość składek ustalał K.R. na walnych zebraniach trójek klasowych. Rodzice składali dobrowolne deklaracje na piśmie o uiszczeniu kwot na K.R. Budżet Komitetu nie był mały. Spore kwoty przeznaczano np. na pokrycie szkolnej radiofonizacji, na stypendia, dofinansowywano wycieczki klasowe, obozy letnie i zimowe harcerzy, finansowano nagrody książkowe dla uczniów. Korzystano z budżetu K.R. na spotkania z okazji Dnia Nauczyciela, Dnia Kobiet i innych uroczystości, które okazyjnie odbywały się w szkole, np. Jubileusz 70-lecia IV LO. Wykorzystywano zgromadzone sśodki na zakup sprzętu, wyposażenia pomieszczeń stołówkowo-kuchennych. Olbrzymi wkład pracy rodzice, K.R. wnosili w okresie corocznych studniówek. Powszechnie wiadomo było jakie trudności zaopatrzenia istniały w państwie. Rodzice w genialny sposób pokonywali te trudności. Na studniówkach młodzieży niczego nie brakowało. K.R. pomógł w wyposażeniu sekretariatu, pokoju nauczycielskiego, gabinetu dyrektorskiego / obrusy, szklanki, filiżanki, łyżeczki, talerzyki, dzbanki elektryczne i inne/. Szkoła urządzała się od przysłowiowej łyżki. W czasie prawie dziesięcioletniego mojego urzędowania na stanowisku dyrektora współpracowałam z K.R., rodzicami, z prawie trzystoma osobami. Projektu założenia księgi zasłużonych rodziców dla szkoły nie udało mi się wprowadzić w życie, nieubłagany czas odwołał mnie na emeryturę. Wymienię kilka nazwisk rodziców współpracujących ze szkołą: Czesława Bartczak, Eugeniusz Górski, Ryszard Koczaski, R. Gratowski, J. Kosmendowska, I. Lewandowska, B. Niebrzydowski, J. Walczak, E. Jaworski, Ewa Karpńska-Tyc, J. Baranowski, p. Binkowski, D. Przewoźna, p. Turski, p. Jakubowska, W. Michalak, p. Dendura i dużo, dużo innych rodziców, przyjaciół „Czwórki”. Z tego przyjacielskiego grona jedna z matek uświetniła gabinet dyrektorski namalowanym pięknym portretem patronki szkoły Emilii Sczanieckiej. W gabinecie dyrektora wisiało godło państwowe wykonane z tkaniny. Inna matka wyhaftowała na głowie Orła Białego koronę i złote pazurki na nóżkach. Godło Państwowe z koroną na głowie zaakcentowało zmiany w naszym kraju.

O pewnej uroczystości – Dwa Orły

Czwarte liceum po przeprowadzonym remoncie i jego wyposażeniu, stało się chlubą władz oświatowych. Wykorzystywano różne okoliczności do organizowania spotkań, zebrań, uroczystości w „Czwórce”, aby chwalić się wyposażeniem dwunastu pracowni przedmiotowych w pulpity sterownicze z monitorami, zradiofonizowaniem szkoły,

20

laboratorium językowym, pracownią techniczną, biologiczną wyposażoną w nowoczesne mikroskopy, monitory, preparaty, itp.

Pierwsza prezentacja „Czwórki” odbyła się w październiku 1986r podczas dzielnicowego Dnia Nauczyciela. Zasłużonym nauczycielom dzielnicy Łódź-Śródmieście wręczono nagrody, odznaczenia, wyróżnienia, dyplomy. „Czwórka” przygotowała oprawę artystyczną i zapewniła prawidłowy przebieg dzielnicowej uroczystości, w której udział wzięli przedstawiciele władz oświatowych, administracyjnych, związkowych, organizacji młodzieżowych i innych. Konferencje dyrektorów szkół Śródmieścia odbywały się w auli, odnowionej, wymalowanęj, wyposażonej w odpowiedni sprzęt nagłaśniający, wykorzystywany podczas spotkań. W auli odbywały się spotkania z kandydatami na radnych, posłów, z rodzicami, dyskoteki, bale studniówkowe, egzaminy maturalne, wstępne klas pierwszych, uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego, a także jego zakończenia, wręczenie świadectw maturalnych. Aula gromadziła społeczność uczniowską z okazji ważnych wydarzeń w życiu szkoły i nie tylko. Aula należała do jednych z ładniejszych i atrakcyjniejszych w Łodzi. Z tych powodów władze oświatowe dzielnicy Łódź-Śródmieście zdecydowały o uroczystych obchodach 70-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę w auli Czwartego Liceum. Wydział Oświaty nałożył na szkołę obowiązek przygotowania i zorganizowania obchodów 70-lecia odzyskania niepodległości Polski dla całej dzielnicy Śródmieście. Niezależnie od przygotowania dzielnicowej akademii wewnątrz szkoły odbywały si spotkania, prelekcje, dyskusje na temat uzyskania niepodległości w 1918r i roli jaką odegrał Józef Piłsudski. Dyrekcja szkoły do klas czwartych zaprosiła z wykładem na temat: „Międzynarodowe tło niepodległości Polski” prof. Waldemara Michowicza z Uniwersytetu Łódzkiego. Nauczyciele historii z Samorządem Szkolnym zadbali o otoczenie opieką tablicy Józefa Piłsudskiego na ul. Wschodniej. Przygotowywano grunt do uroczystego obchodu dnia niepodległości 11 listopada. Szkoła przygotowała scenariusz obchodów 11 listopada w „Czwórce”. Program artystyczny, scenariusz, opracowały p. H. Karolczak, L. Jurewicz, M. Szczerbińska, H. Przychoda. Montaż poetycko-muzyczny oparty na piśmie i poezji legionowej, wyeksponował wielkie walory patriotyczne. Scenografię z kołem plastycznym opracowała i wykonała p. Helena Przychoda. Wykonano dużych rozmiarów i umieszczono na scenie wizerunek orła legionowego. Był to imponujący widok. Legionowy Orzeł triumfował w auli i sam jego widok nadawał podniosły nastrój, czuło się patriotyczną atmosferę. P. H. Przychoda i uczniowie dumni byli ze swego dzieła. Radość z tak pięknego wystroju długo nie trwała. Miała to być dzielnicowa akademia i dlatego co róż odbywały się lustracje programu artystycznego i dekoracji. Widok legionowego orła na scenie wywołał szok wizytujących. Polecono umieszczenie na scenie zamiast legionowego orła, godło obowiązujące w kraju. TAK! Dekoracje tematyczne dostosowane do treści montażu i repertuaru chóru , nie mogły ulec zmianie.

21

Moja decyzja: obok legionowego orła poleciłam zawiesić obowiązujące godło państwowe. Na scenie wisiały dwa orły: Orzeł Legionowy i Orzeł Godło Państwowe. W takiej scenerii odbyła się akademia z okazji 70-letniej rocznicy odzyskania Niepodległości Polski. Nie będę opisywać przebiegu uroczystości, ale zwrócę uwagę na fakt, że pieśni legionowe : My pierwsza brygada, Pierwsza Kadrowa, Piechota i inne wzbudziły taki entuzjazm, że w pewnym momencie cała sala zaczęła śpiewać na stojąco! A wśród gości była cała świta partyjno-administracyjna! Orzeł Legionowy zatriumfował, zwyciężył! 11 LISTOPADA 1988r w IV LO im. EMILII SCZANIECKIEJ! ------------------------------------------------------------------------------------------------------- W MOJEJ DUSZY WSZYSTKO GRAŁO, ŁZY CISNĘŁY SIĘ DO OCZU. ODDAŁAM CZEŚĆ LEGIONIŚCIE PAWŁOWI SZYMANKOWI-MOJEMU DZIADKOWI... Niespodziewany gość „Czwórki” W latach 1989 -90 zmieniła się diametralnie sytuacja polityczno-ustrojowa w naszym kraju, co wywołało nie mały wpływ na życie wewnętrzne szkoły. Szczególnie po wyborach 4 czerwca 1989r do parlamentu i zwycięstwie Solidarności, obaleniu systemu perelowskiego, ożywiło się bardzo życie polityczne kraju i odbiło się głębokim echem na zainteresowaniach młodzieży szkolnej. W pracy szkoły nastąpiło zawirowanie, z jednej strony toczył się normalny proces dydaktyczny, z drugiej pełną parą wkraczała do szkoły problematyka zmian w kraju, wkraczało nowe, nieznane, a nawet obce. Tłem do obchodów Jubileuszu szkoły, który przygotowywano, była sytuacja polityczna. Przygotowywania toczyły się wartko, a zainteresowania uczniów nabierały wyrazistej barwy i dociekliwości w wyjaśnianiu przemian zaszłych w państwie. Ożywiły się bardzo zainteresowania polityczne uczniów, na każdym kroku toczyły się dyskusje, szczególnie na lekcjach historii, propedeutyki nauki o społeczeństwie. Do szkoły nowinki polityczne trafiały różnymi kanałami, a szczególnie informatorami byli dwaj uczniowie Piotr Jabłoński i Janusz Stańczyk, zaangażowani w nowym ruchu Solidarności. Z ich inicjatywy doszło do bardzo ciekawego spotkania uczniów klas czwartych z działaczem Solidarności. Piotr Jabłoński nawiązał kontakt ze sztabem wyborczym Tadeusza Mazowieckiego, panią Małgorzatą Komorowską i ustalono termin spotkania w „Czwórce” na dzień 7 listopada 1990r z Władysławem Frasyniukiem. W szkolnej auli odbyło się spotkanie uczniów „Czwórki” z legendą Solidarności Władysławem Frasyniukiem. Szkolny wiec prowadził Piotr Jabłoński uczeń czwartej klasy. Gość wyjaśnił rolę Solidarności w obaleniu PRL-u, a szczególnie podkreślił znaczenie Lecha Wałęsy. Władysław Frasyniuk przedstawił wizję nowej Polski, nowe perspektywy dla młodzieży. Zaznaczył rolę Lecha Wałęsy i jego nagrodę Nobla, która wzbudzała duże zainteresowanie uczniów.

22

Młodzież Władysława Frasyniuka przyjęła nadzwyczaj ciepło i z ogromnym aplauzem, miała okazję na bezpośredni kontakt z twórcą nowego systemu polityczno-społecznego i posłuchania prawdziwego bohatera dni sierpniowych, opowieści o przebiegu wydarzeń w stoczni gdańskiej, o decyzjach okrągłego stołu, o pierwszych demokratycznych wyborach. Uczestnicy zgromadzenia w auli zgłaszali mnóstwo pytań, próśb o wyjaśnienie historycznego przewrotu, którego stali się świadkami. Po spotkaniu w auli, dalszy ciąg dyskusji z Władysławem Frasyniukiem z grupką uczniów toczył się jeszcze w gabinecie dyrektorskim. O bytności W. Frasyniuka mówiło się długo i o nowym programie państwa, o nowej rzeczywistości. Wspominam o W. Frasyniuku dlatego,że i dla mnie było to niezmiernie ważne historyczne wydarzenie, rozmowa z uczestnikiem przewrotu politycznego na miarę światową. Polska obaliła komunizm, polski fenomen, bez wystrzału, bez rozlewu krwi; pokojowe zwycięstwo. Jubileusz 70-lecia IV LO im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi - listopad 1990r Przygotowanie jubileuszu „Czwórki” stało się dla mnie, dyrektora szkoły, najważniejszym momentem mojej działalności i pracy dydaktyczno-organizatorskiej. Jubileusz to ostatni akord mojej pracy w IV LO. Projekt obchodów 70-lecia liceum zrodził się jeszcze w 1988r, a nabrał konkretnych kształtów na zebraniu Komitetu Rodzicielskiego w1989r, i następnie podczas sesji Rady Pedagogicznej.

Przygotowania do Jubileuszu Pod koniec 1989r rozpoczęły się intensywne przygotowania do Jubileuszu. 5 grudnia 1989r na zebraniu Komitetu Rodzicielskiego powołano komitet organizacyjny do przeprowazenia Jubileuszu. W skład komitetu organizacyjnego weszło 15 osób- rodziców uczniów klas pierwszych i drugich oraz pozostałych.

23

W skład komitetu organizacyjnego weszli: Filipiak Maria /Ie /, Sobczyńska Maria /Id /, Stefaniak Zofia / Ia/, Przewoźna Danuta /Iic/, Jakubowska Jolanta /IIId/, Jaroń Ryszard / IIIe/, Koczaski Ryszard /2e/, Sczepanik Ryszard /Ib/, Walczak Józef/ Iva/, Rutkowska Krystyna /Id/, Jaworski Eugeniusz /Ia, IIIa/, Górski Eugeniusz /IIIb/, Walczak Agata – absolwentka, Edwarda Szeflińska -dyrektor. Zdecydowano, aby Jubileusz uczcić publikacją o historii „Czwórki”. Nawiązano kontakt z redaktor naczelną miesięcznika „Wędrownik” mgr Anną Pilarską, aby na łamach Biuletynu zamieścić artykuł o historii szkoły. Uzgodniono wydrukowanie 1500 egzemplarzy. Dyrektor szkoły podjęła się opracować artykuł p.t. „Historia IV Liceum Ogólnokształcącego im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi przy ul. Nowotki 16”./ Artykuł ukazał się w „ Wędrowniku” -str. 328-330 1990r /. Była to pierwsza publikacja o „Czwórce”. Ważnym projektem dla uczczenia Jubileuszu stało się wybicie pamiątkowego medalu opracowanego przez panią Ewę Tyc-Karpińską, matkę uczennicy Ib. Model medalu przez komitet organizacyjny został zaakceptowany. Na wybicie medalu trzeba było uzyskać pozwolenie Urzędu Miasta. Należało zdobyć odpowiednie fundusze na pokrycie kosztów wybicia medali w mennicy państwowej. Koszt jednego medalu wynosił 2,5 tys. zł. Wydział Oświaty Łódź-Śródmieście wyasygnował kwotę na pokrycie kosztów. Mennica przyjęła zamówienie w grudniu 1989r/ czas wybijania medali trwał 7 miesięcy. Komitet organizacyjny K.R. zajął się również wyposażeniem szkoły w sprzęt, napoje, artykuły spożywcze, kwiaty, zaproszenia. Członek komitetu organizacyjnego p. J. Baranowski zobowiązał się do odnowienia własnym sumptem holu, korytarzy i innych miejsc. Na wniosek komitetu organizacyjnego przygotowano folder jako kalendarium 70-lecia „Czwórki”/ autorkami były Maniewska E., Szeflińska E. . Przed Radą Pedagogiczną stanęły również poważne zadania związane z Jubileuszem szkoły. Z Rady Pedagogicznej wyłoniono komitet organizacyjny: E. Maniewska, H. Przychoda, A. Szymański, Z. Zdmowski, B. B. Lisek. M. Bestry, L. Szczerbińska. Powołano kilka podzespołów organizacyjnych : zespół programu artystycznego w składzie: E. Maniewska, T. Jabłońska, L. Jurewicz, M. Szczerbińska zespół dekoracyjny i wystroju auli: H. Przychoda, St. Wdowiak, E. Kąsiel, J. Głowacki zespół do przygotowania wystawy 70-lecia szkoły: A. Szymański, J. Rubesz, B. Kozubska, M. Krzaczyński, D. Gromsz, D. Nowakowska zespół wystawy w gablotach: H. Klimczak. z. Starska, M. Bestry, D. Miłosz / na I i II piętrze /. Ustaleniem listy zaproszonych nauczycieli emerytów zajęli się: B. Lisek, Z. Zdmowski, J. Unieszowska Zespół porządkowy: samorząd szkolny, ZHP pod kierunkiem K. Felde, A. Szymańskiego, M. Zygmunt.

24

Samorząd i ZHP odpowiedzialni byli za rozprowadzenie wśród gości i absolwentów „Wędrownika”i folderów okolicznościowych. Wyznaczono termin Jubileuszu na 16 listopada o godz. 10.00 w auli, inauguracja obchodów dla klas I i II. 17 listopada o godz. 9.00 – msza św. W kościele Ducha Świętego na Placu Wolności / III Zjazd Absolwentów i ucz. klas IV-tych Opiekunowie pracowni przedmiotowych z samorządami zadbali o wygląd estetyczny, wystrój pomieszczeń. W każdej sali lekcyjnej przygotowano bufety z napojami, słodyczami dla zwiedzających szkolę podczas Jubileuszu. W sali gimnastycznej urządzono bufet szwedzki zapewniając gościom spędzenie miłych chwil i wspomnień dawnych lat. W pokoju nauczycielskim przygotowano stoliki z napojami i słodyczami dla emerytowanych nauczycieli „Czwórki”. Komisja regulaminowa opracowała klucz przyznawania medali pamiątkowych. Według rozdzielnika przeznaczono medale dla: maturzystów roku jubileuszowego, uczniów zasłużonych, chórzystom, uczestnikom programu artystycznego i dekoracyjnego, kółka fotograficznego, Samorządu Szkolnego, samorządom klasowym. Medale otrzymali wszyscy nauczyciele aktualnie pracujący w „Czwórce”, a także pracownicy administracyjni. Przyznano medale komitetowi organizacyjnemu z Komitetem Rodzicielskim i wszystkim osobom biorącym udział w pracach przygotowawczych Jubileuszu. Część medali przekazano dla Stowarzyszenia Byłych Absolwentów. Medalami uhonorowano gości przybyłych na Jubileusz z ramienia władz oświatowych, administracyjnych i związkowych. Zawiadomienia o Jubileuszu IV LO im. Emilii Sczanieckiej i III Zjeździe Absolwentów umieszczono w prasie łódzkiej: w Expresie Ilustrowanym, Gazecie Wyborczej, Głosie Porannym, Dzienniku Łódzkim, w Radiu, Telewizji. Zaproszenia wysłano do Biura Senatorsko-Poselskiego, Wojewody Łódzkiego, prezydenta Łodzi, Kuratora Oświaty, ks.bis. prof. Bohdana Bejze, ks.proboszcza parafii Ducha Świętego Jerzego Spychały, przedstawicieli związków zawodowych. W dniu 16 listopada 1990r odbył się wywiad w Radiu o godz. 7.00 z udziałem byłych absolwentów, prof. Aliną Komorowską, Przemysławem Niewiadomskim, Anną Kamer i dyrektorem szkoły Edwardą Szeflińską. Przebieg Jubileuszu

Uroczystość 70-lecia „Czwórki” odbyła się w gmachu szkoły w auli w dniach 16 i 17 listopada 1990r

Program obchodów 16 XI 1990r godz. 10.00 Aula- inauguracja obchodów / poczet sztandarowy, hymn / przemówienie dyrektora szkoły E. Szeflińskiej wystąpienia uczniów – wspomnienia wręczenie medali okolicznościowych część artystyczna zwiedzanie wystawy uczniowie klas I-III

25

17 XI 1990r godz. 9.00 Kościół Świętego Ducha – msza święta prof. Bohdan Bejze godz. 10.30 Aula – otwarcie III Zjazdu Absolwentów i Jubileuszu szkoły udział uczniów klas IV Przemówienia: dyrektora szkoły, zaproszonych gości, absolwentów, Stowarzyszenia Byłych Absolwentów, Komitetu Rodzicielskiego wręczanie pamiątkowych medali część artystyczna zwiedzanie szkoły, pracowni przedmiotowych, biblioteki szkolnej, wystawy Spotkania towarzyskie w przygotowanych salach

Zdjęcie nr.5 Prowadzenie uroczystego Jubileuszu przez Samorząd Szkolny. Przemawiając na otwarciu Jubileuszu „Czwórki” dyrektor Edwarda Szeflińska podkreśliła znaczenie jakie odegrała „Sczaniecka” wśród liceów Łodzi. Powiedziała o powodzie obchodów 70-lecia szkoły, o jej przeszłości, tradycji, pięknych kartach historii, sukcesach, osiągnięciach, a przede wszystkim o jej olbrzymim patriotyzmie wychowanków i kadry nauczającej.

26

Zdjęcie nr.6, i 7 Przemówienie dr. Edwardy Szeflińskiej podczas 70-lecia „czwórki”. Dzień obchodów 70-lecia to także aktualny sukces „Czwórki” ostatnich dziesięciu lat. W latach 1982-1990 liceum ukończyło 1015 absolwentów w tym 575 otrzymało świadectwo ze złotą tarczą, 38 olimpijczyków przedmiotowych, wydano 384 pamiątkowych medali, nagrodzono nagrodami pieniężnymi 38 nauczycieli / nagrody dyrektora /, 6 nauczycieli nagrodami inspektora, 14 nauczycieli nagrodami kuratora, 15 nauczycieli nagrodami ministra. Za osiągnięcia dydaktyczne wyróżniono 18 nauczycieli Złotymi Krzyżami Zasługi, 8 nauczycieli Krzyżami Kawalerskimi, 1 nauczyciela medalem KEN. Największym sukcesem Jubileuszu stało się zawędrowanie pamiątkowego medalu z wizerunkiem patronki szkoły Emilii Sczanieckiej / na jednej stronie / z napisem „Miłuję wszystko co polskie nosi imię” i wizerunkiem budynku szkoły / z drugiej strony / do olbrzymiej rzeszy ludzi, uczniów, absolwentów, rodziców, instytucji, z pięknym posłaniem polskości, patriotyzmu, umiłowania ojczyzny. Chwała wszystkim co przyczynili się do rozsławienia „Czwórki”, jej atmosfery, głębokiego patriotyzmu, którego nie udało się stłumić od zarania historii szkoły po dzień dzisiejszy...

Zdjęcie nr.8,9,10Wręczanie pamiatkowych medali.

27

Zdjecie nr.11 Widownia podczas części artystycznej.

Zdjęcie nr.12 Uczennica klasy Ivd główna autorka części artystycznej.

Zdjęcie nr.13 Występ chóru szkolnego pod kierunkiem p.Ł. Jurewiczowej.

28

Zdjęcie nr.14. Fragment części artystycznej.

Zdjęcie nr.15,16 Część towarzyska z okazji Jubileuszu.

29

Zakończenie Przebrzmiały życzenia, gratulacje, śpiewy, recytacje, i około czterystu osób wróciło z Jubileuszu z pamiątkowymi medalami, którymi obdarowano: 39 chórzystów 19 dekoratorów 12 uczniów pracujących przy Jubileuszu 55 nauczycieli liceum 1990r 15 honorowych gości 21 pracowników administracyjnych 6 olimpijczyków 1990r 14 zasłużonych rodziców 51 członków Stowarzyszenia Byłych Absolwentów 18 nauczycieli emerytowanych „Czwórki” 17 sponsorów szkoły 117 uczniów klas czwartych łącznie w dniu Jubileuszu 384 medalami. Wkrótce trzeba było wrócić do rzeczywistości. Milowymi krokami zbliżał się czas odejścia na emeryturę, a należało wykonać szereg administracyjnych i organizacyjnych czynności. Zgodnie z nowymi zarządzeniami MEN licea z dniem 1 stycznia 1991r przechodziły na własny rozrachunek i pod całkowitą zależność od Kuratorium; likwidacji uległy Wydziały Oświaty. Dyrektorzy zobligowani zostali do zatrudnienia księgowych, otworzenia konta w banku, rejestracji w Urzędzie Skarbowym w celu otrzymania numeru NIP itp. W „Czwórce” przygotowano lokum dla księgowości i w grudniu 1990r na stanowisku księgowej zatrudniono Jolantę Wojtczak. Nauczyciele w m-cu styczniu 1991r pobory otrzymali w macierzystej placówce. Szkoła otrzymała preliminarz budżetowy. Następną czynnością przed odejściem ze szkoły należało przeprowadzić inwentaryzację majątku szkolnego, pół semestralną klasyfikacyjną radę pedagogiczną i zakończyć mianowania nauczycieli. Mianowania otrzymali: Katarzyna Felde, Andrzej Szymański, Eugeniusz Kąsiel, Mirosława Bestry. Oceny pracy dydaktyczno-wychowawczej dokonała komisja w składzie: Z. Krzaczyńska, B. Lisek, B. Kozubska, K. Królikowski i E. Szeflińska. Wszystkie sprawy na bieżąco wyprowadzono, placówka przygotowana do zdania. Z dniem 31 stycznia 1991r przeszłam na emeryturę z poczuciem dobrze spełnionego obowiązku „pro publico bono”... W przeddzień mojego odejścia z „Czwórki” młodzież sprawiła mi niespodziankę. Samorząd Szkolny, samorządy klasowe zaprosiły mnie do auli wypełnionej uczniami i niektórymi nauczycielami na uroczysty pożegnalny apel.

30

Zdumienie moje było ogromne! Nie spodziewałam się takiego gestu ze strony uczniów. Aula wypełniona po brzegi, uczniowie dziękowali mi, wypowiadali wiele miłych i serdecznych słów. Młodzież z własnej inicjatywy postanowiła w sposób uroczysty wyrazić mi podziękowanie za wszystko co dla nich zrobiłam. Serdecznie żegnali odchodzącą na emeryturę dyrektor. Za to wspaniałe pożegnanie i wyrażoną wdzięczność do dzisiejszego dnia jestem Wam Drodzy Uczniowie wdzięczna, dostarczyliście mi ogromnego wzruszenia. Dziękuję za oklaski, uściski, wyrazy wdzięczności!

31

Spis treści

Wstęp

Sytuacja liceum w w okresie remontu

Działalność Rady Pedagogicznej IV LO

Remont budynku IV LO i jego konsekwencje

„Czwórka” po remoncie w latach 1986-1991

Praca dydaktyczno - wychowawcza Rady Pedagogicznej, Komitetu Rodzicielskiego, Samorządu Uczniowskiego w latach 1986-1991

Społeczność Uczniowska

O pewnej uroczystości – Dwa Orły

Niespodziewany gość „Czwórki”

Jubileusz 70-lecia IV LO

Zakończenie