Janina JERZYKIEWICZ

Wstępne wyniki badań mikroflorystycznych nad pozyciq stratygraficznq łupków anłrakoziowych

(depresia śródsudecka)

WSTĘP

w Ipromu gru~ych osadów najwyższego g6mego lkaOOonu i dolnego czerwonego spągowca dę):'esji śr6dsudeckiej ;znane są od daw­na warstwy drobno2!i.arnistych piaskowców, mułowców i łupków. Niektóre z nich tworzą grube pakiety i wydzielane są na mapach geologicznych jako ciągłe poziomy stratygraficzne, nazywane tradycyjnie mpkami ·an" trakozjowymi (E. Dathe, 1904; G. Berg, 1925; E. Dabhe, G. Berg, 1910; W. Petrascheck, 1922; H. Scurpin, 1922; J. Don, 1957, 1961j K. Dziedzic, 1957, 1959, 1961, 1965). Wydzielone są one r6wnież na mapach opraco­wanych dla Dolnośląs'k:i.ego Zagłębia Węglowego :pmez A. Grocholskiego oraz K. Augustyniaka. Wyróżniono dwa poziomy łuków antralJrozjowych, z których górny zal,icza się do czerwonego spągowca, dolny zaś do czerwo­nego spągowca (K. Dziedzic, 1961) 'bądź stefanu (J. Don, 1961).

W łupkach antrakozjowych stwierdzono ma:kroflorę: Odontopteris 8ubcrenulata (R o s t.) Z e iII., Callipteris conferta B r o g n. Taeniop· tens multinervia Weiss. oraz Walchia piniformis (S c h lot h.) S t e r n b. (E. Dathe, G. Berg, 1910, oznaczenia W. Got11ana).

T. Górecka (1966, 1969) na podstawie znalezionej mikrolflory w pierw­szym poziomie łuPków antrakozjowyoh z otworu wiertniczego Rybno !Za­liczyła te łupki do górnego ste:fanu.

W niniejszY'm aTtytkule przedstawiam wynriki 'badań ipa1inologicznych łupków antrakozjowych zaliczanych tradycyjnie do -pierwszego i drugiego ·poziomu. Pir&lki do analiz pobrano z muławc6w i m!Pków z odkrywek w okolicach Unisławia, RY'bn:icy,szurf6w wykopanych w okolicy Nowej Rudy oraz z wiercenia Słupiec I (fig. 1). Dokładne dane dotyczące lokali· zacji przeanalizowanych próbek przedstawiono wcześniej (J. Jerzykie-wicz, 1971). .

p.ragnę wyrazić swoją wdzięczność Pani doc. ch' Soni Jachowiczowej za pomocne wskazówki w czasie przygotowywania arty!kułu do druku.

Kw8l't.a1nlk Geołogl.cm,., t. 1'1, Dr l, 1m t.

(j

286

o 2 , 6· 8 10km , ,

~~. ~·4~"

Fig. 1. Lokelirr.ac,la mdejsc pobmrrla pr6bek:; gd"anioe geologiczne według K. August y­niaka Sampling sites; ~ łJoun.daries accordmg to K. Augustymak: 1 - lokalizacja uao!.1zowanYCh pr6be1k; 2 - gnejl!Y; 8 - gabra; 4 - osady dolnego kąrbonu; 11- oeady l6rnego karbonU; 8 - osady cz_ego lIPągowea: '1- wulkaJl10ty l - locat1on ol 1IDłI17ftd INImplea: 2 - gnelae8: S - pbros; ł - Lawer CarbonIferoua dep<lllłt8: IS - 'Opper Ca!E'boniferolU de,po&l.tB; 6 - Botliegendel depa&1ts: '1. - volcanic rocka

CHARAlKTE'RYSTYKA ZESPOŁU MIKROFLORYSTYCZNEGO Z ŁUPKÓW ANTRAKOZJOWYCH

W p,rObkacll łpOdhodzących Z czte.rech roopatryrwanycll odsłon!ięć stwierdzono występow·anie spcxr i ziarn tpy}ków; 'których wykaz przedsta­wiono na tab. l.

Jak widać z powyższego zestawienia, zespół m1kroflorystyczny otrZy­many z łupków antrakozjowych jest 'bogaty zar6wno·w rodzaje, jalk i ga~ tudri. WŚI'6ci rtxłzatjÓIW nUkrospor z tr6jdzi~1nym znalkiem zrostowym (TrileteB) zidenty:fikowano: Punctatisporites, CalamoBpora. Cyclogranispo­riteB oraz LycoBpOTa. Uderzająca jest również obfitość mikrospor z ppje­dynczym znakiem zrostowym {MonoleteB) , zwłaszcza należących do ro­dzajów: La.evigat08porites, Punctato8poTite8, Verruco8osporite8 oraz Spi­nDBporites. Udział pły.tków jedinowor.1wwych ·(MonosacciteB) jest znaczny. Należy pocli«eślić przewagę występowania rodzaju Florinite8 nad roclza-

Wyniki badań mHmoflroa:ystycmych łupków an~ 287

·jem Potonieisparites i Wilsonia. Pyłki dWuwol'kowe (Disaccites} · wystę­pują sporadycznie. Stwierdzono występowanie rodzajów: Aumancisporites i Pityosporites.

Uliisław

Calamospora

Lycospora

Laeviqatosporites

Punctatospoiites

Verruc03osporites

Sp/nospor/fes

F/orinlfes

WI/sonia

Potonle/sporltes

. Aumancisporites

PiIVo,rporites

Nustrolspor/tes

Inne

. Hg/Jnica · Nowa Ruda Słupiec

d 10 20 30r. I "

]1fg. 2. Zestawienie~ sporomorf występujęcy-ch w łQPkach 1Imitra­łrozjowy-ch o]gQ].ic UnJsławia, Rybn:łcy, Nowej Rudy i Słupca . QuaIltitative compa.rJson ol sporomarphs found to oocu.r ki. the Antbreoosia sha1.es in tbe vicinity at UrusJia.w, Rylbnica, Nowa Ruda and. Słupiec

Dla określenia flrekwen,cji rodzajów w opracowanym zespole sporowo­-pyłkowym wykonano analizę ilościową. Liczono po sto egzemplarzy w próbce. Okazało się, że w prObkaCh pochodzącyoh z czterech !"QZJPatrywa­nych lokalizacji dominują te same rodzaje (fig. 2), . a więc próbki te zawie­rają podobny :zespół sporowo-,pyłlrowy. Zwraca uwagę zdecydowana prze­waga sporarnorf z pojedynczym makiem 2'll'ostowym nad sporomorfami z potrójnym znakiem zrostowym. Rodzaje Verruc08osporites i Spinospori­tes występują w ilości 46-559/0, a rodzaje Calamospcwa i Lycospora tylko w ilości 7-14C1/o. Ziarna 'Pyłków jednoworkowych z rodzaju Wilsonia, Po­tonieisporites i Florinites występują w ilości od 27 do 430/0. Znamienne, choć sporad~e, -jest występowanie w omawianym z·espole pyłków dwu­wQł'llrowych - Aumancisporites i Pityosporites.

Przedstawiony zespół .pod. względem. 'ilościowego udziału poszczegól­nych rodzajów zbliZony jest najbardziej do zespołów autuno-stefańS'kich Ftrarrcus'kiego Za:głę'bia Węglowego oktręgów Saint ttiezme (B. Alpem, 1958, 19&0; J. J. Lialbeuf, B. Alpern, 1969), Carmaux i Mont-Pele (J. Dou­binger, 196'2a, 1962b, 1964, 1968). Podobny zespół został również stwier­dIrony !prZeZ M .. Kal:iibovą(1963, 1967, 1970, 1971) ze skał nalWierroc:mych

288

w obszarze Masywu Czeskiego w dkolicach Kladna, Ra'kovnTka, Pilzna i Ocelic.

Wydzielanie między stefanem i autunem odrębnego piętra stratygra­fic:mego, scnal'akteryrowanego przez dklreślony zesp6ł mikroflorystyczny nie jest :w lIlaszej literaturze ipt'zy'jęte. Z81gadn:ienie to wymaga szerszego omówienia.

AUTUNO-STEFAN W BASENIE LOARY

Badania palin-oIogiczne na obszarze basenu Loary pozwoliły zidenty­fikOwać w osadach najwyższego karbonu i najniższego permu kilkadzie­siąt rodzajów sporomorf i ziarn pyłków. Ewolucja kilkunastu z nich daje podstawę do wydzie'lania czterech zon palinologicznych (J. J. IAabeuf, J. Dowbin'ger, B. Al'Pern, 1967; J. J. Liabeuf, B. Alpe:rn, 1969). Dwie pierwsze zony odpowiadają stefanowi, trzecia autuno-stefanowi, a czwarta autu.­nowi.

Zona I sch8ll"akteryzowana jest :przeż zesp6ł złożony głównie z rodza­jów Dem08pOrites i Tori8po1"a. Odpowiada ona środkowemu stefanowi (A-B). "

Zona II - przeważają w niej sporomorfy o pojedynczym. znaku :zro­stowym z 'rodzaju Punctatosporites, niewielki procent stanowią przedsta­wiciele rodzaju Verruc0808porites. Odpowiada ona stefanowi gómemu (przejście stefanu B do C i s1:efan C).

Zona III - różni się od poprzedniej zanikaniem rodzaju Lycospora, regresją Punctatosporites i rozwojem ;rodzajów Verrucososporites i Spino­sporites. Należy !Zaznaczyć, że w dolnych częściach tej .zony wyraźny roz­w6j wykazuje rodzaj Calamospora. Określa ją ł"6wnież pojawienie się Potonieisporites, Aumancisporites i Pityosporites. Zona ta odpowiada au­tuno-stefanowi.

Zona IV oharakteryzuje się niewieI1dm wzrostem ilości rodzaju Punc­tatosporites w por6wnan:ilu do poprzedniej, regresją VerrucOBOBporites, Spin08porites ;i. W'iJI'OS'tem Iild;ici gaturnlków należących do rodzaju Potoniei­sporites oraz Nwr1wi8porites. Definiuje ona dolny autun.

Gtt-attl!ica pqmiędzy zonJa'mi "(II i III) Okreilającymi stefan C i w'buno­-stefan, a więc graniCa pomiędzy k8ll"ibanem. i permem, ustalona została na podstaWie kryteriów ilościowyc'h: zanikania rodzaju Lycospcyra i reglresji Punctatospcmtes, roowoj'U Verrucososporites i Spinosporites, jak rÓWlnież zwiększania się i'lości rodzajów Potonieisporites i Aumancisporites.

Oprócz mikroflory również makroflora autun(>oS1;efanu wyka'zuje ce­chy odrębne w porównaniu ze stefańską. Dopiero w autuno-stefanie po­jawia się Callipteris confe1'ta, jaJk również Odontopteris 8ubcrenulata (J. Doubinger, 1962a, b).

WN'IOSKI I UWAGI KON'COWE

Przedstawione dane o zespole sporowo-pyłkowym występującym w łupkach antrakozjowych .pozwalają zaliczyć te osady do autu.no-stefanu (J. J. Li~beuf, B. Alpern, 1969). Wyznaczenie zasięgu pionowego zony mi­krof1orystycznej chaJl'akteryzującej to piętro jest na razie niemożliwe. GruJbdklastyczne osady, wśród. kt6ryoh występują łwpki antra1rozjowe, za­wierają ,bowiem zbyt u1bogi zesp6ł sporowo.-.pyłkowy, aby można było na ich podstawie pdkusić się o analizę ilościową. Musimy zatem poprzestać

w chwili dbecnej na stwierdzeniu przynależności łupków an,trakozjowych do autuno-stefan'll w ogólności, nie -precyzując !Ila razie zasięgu pionowe­go tego piętra na o'bszarze depresji Ś'r6dsudeckiej.

Należy zaznaczyć, że w obszarze typowym - basenie Loary - autu­no-stefan wydzielany jest jako odrębne piętro stratygraficzne, a repre­zentujące go osady wydziela się na mapach (J. J. Liabeuf, B. Alpern, 1969).

Wydzielanie autuno-stefanu IW depresji Śl'ódsudeckiej qpiera się za~ równo na danych mIkro:florystycznych, jak imakroflorystycznych. Ma­kroflorę z łuPków antraikazjowych reprezentuje między innymi Callipteri8' ccmferta B r'O g n., Odcmtopteris subcren'Ulata (R o s t.) Z e i 11. i Taenio­pteris multinervia Weiss. (E. Dathe, G. Berg, 1910, oznaczenia W. -Got­hana). M'i!k!roflora iZ łupków antrakozjowych natomiast składa się z ro­dzajów znanyc'h zarówno ze stefanu, jalk i autunu. Udział rodzajów, które dopiero IW autunie osiągają maksyma'loy rozwój, jest znaczny. Florinites~ Potcmieisporites, Wilsonia i Aumancisporites występują w ilości od 48 do 568/0. Ponadto stwierorono sporadyczne występowanie Nuskoispqrite8' i PitY08porites, które D. C. Bhardwaj i B. S. Venkatachala (19'57) uważają za rodzaje tytpowe dla autunu. Można :zatem stwierdzić, że zespół autuno­-stefański jest 'bliższy florze permskiej niż kaI'lbońskiej. Oddział DOlnoślllllkl Jnatytutu Geologicznego Wrocław, Al. Jaworowa 111 NlIdeal:ano ón1a ~8 tWneAn1a 1l'1li r.

PISMlENNICTWO

ALPERN B. (19518) - De8arjption de quelques mlCl'Ql,pores du Penno-Carbonifere ofrancais. Rev. M.icropaleont.,'I, p. 75-86, nr 2. Paris.

ALPERN B. -(1960) - BepartttfJon str'a1;iWapbique de que1ques młiCl'iOBpOres du Ca'1'­bamfere ~ hatneals. Proc. :mł. canm. Coal Petzol., IDol' 3, p. 1'13--11.'76. Maastricht.

BERG G. (1925) - Die Gliederung des OberkarbOOs und Botliegenden im nieder­schlesisch .... oohmischen Becken. Jahrb. Preuss. Geol. L.-A., 46, p. 68-94. Berlin.

BHABDWIAJ D. C., VENKATACHALA B. S. 611157)- Microflor1stis evidence on the boundary between the Carboniferous and łhe Permian system in Pfal~ Wł Germany). Palaobotanist, 8, p. 1-11, nr .1. Luclm.ow.

DATHE E. 019(4) -1Bliai1lt'Net.Jil'IOIdeund El'IUiuteru.ngen. Barliln. DATHE E., BERa G. {J.,Qli) - Blatt WlIIlden'burg un:d ErU11.iterungen. Berlin. DON J. (1957) - Mapa geologiczna 'Okolic Nowej Budy. Przew. 00 XIXX Zjazdu Pol.

Tow. Geol. Wrocław. DON J. (1961) - UtwQry młodopaleozoficzne okolic Nowej Budy. Zesz. nauk. UWr.

Ser. 'B., nr '6, Nauki Q 2'Aemi, z. 3, p. '3-49. Wrocław. OOUBINGEB J. ~1002a) - Caracteres palynologiques du Stephanien et de l' Autunien.

C. R. A. Acad, Sci., 255, p. 2158-2160. Pads. DOUBINGEB J. (li162b) - Observations palynowgiques sur le bassin hQuiUer de

Cannaux {Tam). Bull. Sac. d'Hist. Nat., 97, p. 139-147. 'l'ouluse. DOUBINGEB J.(1964) - Palynologische Unłersuchungen an Stefan-KLlhlen von

DeoazeV'il1e (FnlDkereloch). Forisch. GenI. Rheiołd. u. WeSltf., 12, p. 225-a34. Krefeld.

.290

DOUBINGER J. (1968) - Contr.ib\ittioo a ol'etude palynologique !tiu Permo-Carboni-fere de 'l'AutunlQis. BIlU Soc. d'~t. Nat., '45. Straaboorg. . '

DZIEDZIC K. 0119!Y1) - S1IDattYgl1"'aJfia, rtekltanliIkla i palegoog'rafia górnego karbonu il ezel".

wDnego spągowca _ Ziemi Kłodzkiej. Przew. XXX Zjazdu PoL Tow. GeoL WrOclaw.

DZIEDZIC K. (1959) - 'Porównanie utworów czerwonego spągowca okolic Nowej Rudy i SWderzawy. Kwart. geol, 3, p. 831-844, nr 4. Warszawa.

DZIEDZIC iK. '(11961) - Utwory dolnopemnskie w niecce śr6dsudeCkieJ. Studia geol. pol., 6. Warszawa.

DZIEDZIC K. (1965) - Sbostmek kIaxIban'll góru:lego -do podłoża w półpocru>-W8CbodnieJ ,części IrlJOIW!Orudzldego re,i1Olll'll węglowego.AIota geol. poL, 15; p. 157-175, nr 2. Warszaw:a.

GÓRECKA T. (1966) - Wyniki wiercenia strukturahlego Rybno;s-!. Arch. Oddz. Dohwśl. Inst. Geot Wrocław.

GÓRF.CK.A T. (1969) ~ Pozycja 811ratygJr~ serrii g~eJz ,otworu . wiertniczego w Rybnie na Dolnym Sląsku. Prz. geol.,. 17, p. 431-433, nr 9.

Warszawa. J'ERZYKIEWICZ J. '1971) - Okr~enil.e granią karbon - perm w Zagłębiu Dolno­

śląskim na podstawie badań palioologiczny~h. Arch. Od dz. Dolnośl Inst. Geol. Wrocław.

KALIBOVA IM. (;19631) - Pennokarboslslre aporae dispersae ve vrtu u Oćellc ve rvy,.. chodnich Ct!cbach. Vest. U. U. G., 38, p.l'l'-1-184. Praha. ' -,

KALIBOVA M. t(1Qr67}-~ Palyoologi-ckf vtzk,tml maDo;tin,gk~ ,t;)!mve. Vest U. U. 'G.,: U, p. 111'-118. Praha.

KALIBCYV A IM:. (:1970) - Spory svrchniho ćerYeneho souvrstvi mIadAlho fP8leozolka kladenslro-rakovnicke panve a podloł! ćeske kifdy. VetJt. U. U. G., 45, p. '7_16. Praha.

KALIBOV A M. (,19'1!1) - Nove poznatky v palynologii karbonu. Vest. U. U. G., 46, p. 29~. Praha.

LIABEUF J. J ., OOUBIiNGER J., ALPERN B. (100'7) - Call:'ecteres palyno1ogiques des charbons du Stephan.ien de que]ques gisemen'ts francais. Micr()paleon~., 10, p. 3--J.4. Paris.

LIABEUFJ. J., ALPERN B. (1969) - :mtude palynologique du 'hasam houiller de St. :Etienne. stTa'totype du Stephao:km. Compte Rendu Ooogr. lnt. strat. Geo!. Cal"b., 1, p. 155-139. Sheffield.

PETRASCHECK W. ('10020) - Zur Enstehungsgechic-hte der sudertischen Karbon und lBotItiegeDdalb1J8igerungen. Zeitscbr. Geol. GeselJ.., 74 p . .M4---a62. Berl:in.

SCUPIN H. (1922) - nie G.hi.ederUng des iDOl"Ciwdetlscben Bx4.1igeDlÓell auf adima­'tischer Grundlage. ZeUschr. Geol Gese1l, 74, p. a63-a75. Berlin.

JlHBEa IDICHI(EB1Pł

IIPE,lJ,BAPIłTEJIbHbm PElYJIbTATbI MUKP04»JIOPHCTHlIECIGIX HCCJIE~OBAlłlDł CTPATHI'PA4»II'łECKOrO nOJI02CEHH.H AllTPAK03HAHIdX CJlAłIQEB

(QEHTPAJlLHOCY,lJ;ETCKAJI ~ECCIDI)

Pe:nOMe

B CTan.e cOAePEllTCJl J>e3YJIbTaThl I18.1IHBOJIOI"B'łecKltt BccJIeAOBllmtl MeJlX03epBHc'Il.IX necom­R1lK:OB, aJIeBpoJIBTOB H CJIaBD;eB, :S:OToPLle 38JIeraIOT B pa3pe3e rpy6006JIOMO'łBhIX OTJIOzeBHlt

291

caMHX BepxOBBepiirero xapOOHa li lII!DItiler.O xpiwHoro .!lezBJI UeHTP&JlI>HOCY,D;en:x01l: ,[lenpeccBB.

3TH: I1JI8CTli"BLT,lI;emJIOTCJI Ha reoJJO~ xaPTBX, KU ~eJII,Ie C1pIlTBI-pa(llAecxJle ropli30BTK

B 110 ~ Ba3IoIB8IO'I'cli &HTpaJrO~ ~~ O~",MS 8l18JIB38 6wrur OT06pam.I B3 06mme~ B OIpCCTllOCTB YHBCJIaBIl K Pi.I6Blill1>I~

" mypcIJOB, BIalXOIIaBBlolX B oJqleCmocTSIX HOBOA Py;$r, a T8lCKe li3 c:oa'llJ!'m,l CJJyuen; I «(IHI'. 1). Mupol)JJopliCTll'IecltaJl rpynna. 06H8pyxeBBaJl " B "06pa3D,aX, OTo6paHm.tx B BHIlIeyK838HHJ.IX

uymTBX, ~CTaBJIeHa B DOJIhClCOM TCKCre. """ B ~eriJIX ODpe,D.eneHBll- iuunAmr POAOB B BCCJle,D;0B8BB01l: cDOpom.m&IleJI01l: rpynne, 1JpOB3Be,lleH

ee KOJIJAecTBeHBlidt 8H8JJB3. 0u3an0Cb, '1'1'0 B 06~, OT06pammx B '1en.IpeX y.a38HBJ>lX

JJYBET8X, npeo6~T OABKH re ze PO.Dl>l «(lBr. 2). 06~eT Ha cOOs BHliMaHJle BBHoe npeo6Jl8-

,AIlBBe -enOpoMOpl) C oAHom,e.neBLIM"3H8.JtOM H~ CDOpaM1l"C'J'J)eXJl}"IeBl.IM 3H8KOM. 3Ha.MeHaTeJIlo­

BHM, XOTJlli CDOp8,llll1IecKHM; im.mIeTCJI 'HaJIJAKe B" OI\llChIB8eM01l: rpynne lJldJIIoI{eBJ.lX 3epeH C .u;ao1l:­

BLIMB Meuma.MK: AumoncisPlJ!ites B' PityOsporites. npe,zICTilBJJeHBaJI rpynna C TO'WI 3pemm J(OD·"

'IecTBa OTP;em.BHX PO,[lOB miB60JJee 6mr:3J:a aB'I)'HO-:cTe(l8HCKHM rpymnI.M (I~oro yro.

Boro 6acceba OK.)I(. Jla6el), :s; Ani.nePB, " 1969); noxoxu rpynna 6:r.ma OTMe'leHa M. Komr~ 6oB01l: (1963, 1967, 1970) B CKBammax, Dp06ypimm.xx Ha TCppliTopKli qemcxoro MllCCIOla~ B o~ocnrx ~O, PaxOBIIBD:; II1in:b3H8 B O'ferutIl~

CnopoBO-m.IJlbIJ;eBaJI rpynna B3 aHTP8J(03liAm.Jx cmi.m:leJI II03BOJllleT omecm 3m OTJtOlKCBliJr

K 8B1)'Bo-c-reI)aHY. Bl.J,r(en:eHlle 8B1j'BoocTetf/aHa OCBOB8HO J(8J( Ha MBXPo(jJJopJiCTB'lecnx, TU B Ha MaKpol)JIOPBCTli'Iecmx .D;llJIHLIX~ Maxpo(lJtopa 8HTp8X03ldl:m.tx ~B Dpe,IlCT3.BJteHa B 'IBCT­

Bocnr: Caliipteris conferta B'rogn., Odontopteris subcrenulata (Rost.) Zeill. MmcpoqIJIopa aH1pIl;;'

J(o:m:ItJi:blx CJI8m.eB COCTon B3 PO,ll;OB, B3BecTHJ.IX KU B cTe(laBe, Tax li B aaTYHe. 3Ha'lItteJIJ,BldM:

JlBJIlleTCS CO,ll;epDHBe PO,ll;OB, XOTOpwe TOm.xO B 8BTYHe ,D;OCTBI'aJOT MUCHMyM8 CBOero pa3BBT1i1'Jl.

Florinites, Poton"ieisporites. Wilsonia B Aumoncisporites 38JIenuoT B XOlDl'lecTBe 0'1' 48 % ,11;0 S6 %. KpOMe TOro, OTMe'lCHIal OT,II;em.HIale 38JIeraHB'lI Nuskoisporites B Pityo8]HJrites, XOTOPWC)l;.~. Bap­.u;a1I: H 1>. C. BeHX8T8X8JI8 (1957), C'IBT8lOT PO.l{8MB, TIDIlAlIIalMII AJIS 8BTYH8. 3aTeM MOlEBO OTMe­

THTL, '!TO 8BT)'HOocTec)aacKas rpynua, 38JIeraIOII(aJl B 8BTpU03JdJn.vl CJI8~ ~eBTp8JILBO­

cY,II;eTCJ(01l: .l{enpeccHli, 60nee 6.mr.nca nepMcxo1l:, 'IeM xap50HCX01I: (lJtope.

Janina JERZYKIEWICZ

PRELIMINARY RESULTS " OF MICROFLOBISTlC RESEARCH ON STBATlGBAPIDCAL POSiTION OF ANTBBACOSIA SHALES

(INTBA-SUDETlC DEPRESSION)

Summary

The paper prESenf8 the Il'"esults of palynriLogi-CIIlI ~h ()I) the beds of &e­-grained saru:1:stXll:nes, siL~and shales, found to occur within the "OOral"6e-Clastic­deposits of the uppert"ImlSt Upper Cariloniferous 1md ithe ~ Ratliegendes m the Intra-8U'deflie deprEiBsm.ThEee" beds are presented on goo1!ogic maps as oontinUOUS" stratigrapb!Loal hor.mms, -and 1radi1lbnally are called. Ao:tbraoosda shaaes.

Samples fw 'SIIlalyses have been taken at exposures in the 'Vieinity of Unisla.w~ Rybn:i-oa, in the test pi1s made in the vkilnity of Now·a Ruda, and from bore hole· Smpiec I {1N.g. 1). Md.oroflorlstk assemblage ascerl.ained m the" samples ;f·rom the above loca1itt.es is presEln:teci in Pold6h text. " "

Quantitcrtive lIIIIlaly&:is has been made to determ:ine the frequency of. geDlel1'l8. jn.

the spare-oand-poUen BIlSemblage in study. It i/J.PPears" that !in eampa !I1aken a.t four-

292

of .the localiUies iUIlider cansideraWiU1 '\;he same genera p-edom·lnate (Flg. 2). interesting is here the ma-ked predominance of sparomarphs Wlith si.ng1e Scaa.'1l over trilebe spores. Very oChamder1istic, thoUgh spore.ctioC, :is the OCCtmreBCe here of two.6ac pollEn gnria:ls -AU11UllnCiBporttes and Ptt1l08poTttes. Aa 00Ill<lel"DS the quant.i.flative shaxe of the iD· dlV'iduaJ. genera, the assemb1lage unuea- dJscuss.ioc is closely related to the Aoutunian­-8t.epbanlian 8S8EIIlblages from the Flrench Coal Basin (J. J. IJiabeuf, B. Alpem, 1969). A sdm1la.r ase'E!mbLage habeeo. as.certaJined by 'M. Ka:ubova 0196G, 1967, 1970) when dIIil.l.iIng within. too Bohemlian Massif area, In the vicinity 'Of Kladno, Ralrovn.ik, PUmo and Ocelice.

Thi! spore-end-pollen MBemblage trom the Anthraoosia shales allows these depoatts 1lo Ibe It'eferred to ·the Autuntan-&tephenian. Both mkrof.l.Olrd.lrtic and ma'Cl"Oflo­rlstic data have bean a basis to dil!ltinguish here the Autunfan..stephaklllan depo&its. The mOOl'lof1ara of /the Amhncosia shaJl.es is I8IrulID.g others /l'epreEllE!nted !by Cal.ItpteriB conferta Blt'ogn.,and Odontopterts subcrenuJata (ROBt.) ZeiU The roiorol1lOlra, in turn, 00DSists here of the gen.eraknown to occur in bath Stephanian and Autundan. The! peroetn1tage !Of the genera, the maxdroum development of whlilch jjalJs I8It. the Autunian time, is consioerable. FZorinites, Poton.teiBporites, WilBonta and AumanciB­por'iteg ooour 8.n. the amounts from 418 to 50 per cent. Mareaver, sporadically we foond al'So NmkcMporite8 and Pitlloaporite8, thought 'by D. c. Bhardwaj and B. S. Ven­kaflachaJa (1957) 110 'be genera typical of the AutunJiJan .. Thus, one oan accept that the AutW'lli'an-8tepbanian assemblage, fotmd 110 occur in the Antbraoosia shales wtithin the J:ntn.-Su<de'tie depresaioo, :is related to the Permain flora rather than to the Car­boniferous one,

TABLICA I

Fig, 1. CaZam08poTa parvm K a 1 i b. Slupiecj 37 "

Fig. 2. Calamospora brmradiata Ko s. Nowa RucJ.aj 50 " .

Fig. 3. Calamospora palZida (L 0 0 s e) S. W. et B. Unilslawj 50 "

FIg. 4. Calam08poTa gigantea Alp. Rybn.ica. j 125 "

Fig. 5. C1IcWgTCuniBporites leopoldi (K.!l' em p) Pot. et K r. Slupiec j 40 "

Fig. 6. CycZograniBporite8 aureus Loo s e UnisUiwj 50 "

Fig. 7. CycZograniBporite8 Sp. Nowa Rudej 50 "

FIg. 8. CJlClograniBporites sinensiB (I m g 11'.) B h a r d. UnliMaWj 63 "

Fig. 9, 10. LtfCosporn sp. Nowa Rudaj 3J. " (fig. 9)j Ryiblrlcaj 25 p. (fig. 10)

Fig. 11. LaevigatOBporite8 minimus (W ils. et Co e.) S. W. et B. Thldsl'aw; 37 "

Fig. 12. Laevigat08poTites sop. Rybn.ica; 37 p.

Fle. 13. LaevigatOflpoTites sp. NOWIa Ruda; 42 "

Fig. 14, 15. Puncta.t08poTites microgranifer K a 11 b. Nowa Ruda; 12 "

Fig. 16, 17. Punctatosporite8 cf. 8peci08Us K a 1 I b. U.ndsIaw 215 p (fd,g. 16); Rybn:ic.a :U" (fig. 17)

kwart. geo!.. nr 2, 1913 TABLICA t

1

2

4

3

5 6

7

9 11 12

8 10

14 13

15 16 17

Janlna JERZYKIEWICZ - Wynlki badan mlkroflorYSltycznych !upk6w antrakOiZjoWycll

TABLICA II

F:l.i. 1. 2. Punctatisporites punctatus (K \) s.) Pot. et It r. Slupiec, 4a p (lig.l1); Nowa Ruda; 44 .... (illg. 2)

Fig. 3. Verrucos08pOTites sp. Slupiec; 25 ....

Fig. 4, 5. Verrucososporites (Thymospora) verrucosus Alp. Un:Jsia'W, M p (fig. 4); RybnJi.ca; 50 .... (fig. 5)

Fig. 6---S Spinosporites cf. spinosus Alp. Nowa Ruda, 1JnIismIw, Rybndca; 4fi---.50"

Fig. 10; PotcmiriBporites cf. bhardwa;i Rem y. SIu;p1ec; 112 "

Fig. 11. FZoTinUes ;untor Pot. et K!J.'. Slupiec; 85 ....

Fig. 12. FZOTiniteB cf. antiqus Se h '0 p f. Unisla.w; 112 "

Fig. 13. Potontetsporttes cf. bhardwa;i Rem y Undslaw; 112 "

Kwart. geol., nr :, 1973 TABLICA It

3 4

1 2

8 5

9 10

11 12

Janina JERZYKIEWICZ - Wyniki badan mlkl'oflorystycznycll lupk6w antrakozjowycll

TABELA III

Fig. 1. Flarinites ovalis Pot. et Kr. Nowa Ruda j 87 "

Fig. 2. Florinttes sp.

Fig. 3. Unislaw j 100 " FlO'l"initeB pZicatus Keli b. Rybnicaj 112 "

Fig. 4. cf. PotonieisPMttes SIup1ec; 100 "

Fig. 15. Potometsporites novtculI Bhard. UnisE.Wj 120 "

Fig. 6. cf. PotonieiBporltes Nowa Rudaj 100 "

Fig. 7. PotonteisporiteB bhardwa;ii Remy Rybnli'08; 120 "

Kwart. geol . , nr 2, 1973 TABLICA III

1

2

3

4

Janlna JERZYKIEWICZ - WynUd badali mlkro!lorysLycZnych !Upk6w antrakozjowych

TABLICA IV

Fig. 1. Potonieisporitcs bhardwa;i Remy Rybnica; 125 p.

Fig. 2. cf. Guthorlisporites Nowa Ruda; 112 P.

Fig. 3. WUsonia ep. Sl:up1ec; 87 ...

Fig. 4. WUsonia k08ankei Bhard. Unislaw; 112 p.

Fig. 5. Wilsonia delicata Kos. Nawa Ruda; 75 p.

Fig. 6. Wtlsonia vesicata Kos. Rybndica; 112 p.

Fig. 7. GuthorZisporites s'p. Utrrlsl:aw; 87 ,...

Fig. 8. Wilsonia vericata Kos. Nowa Ruda; 100 p.

Kwart. geol., nr 2, 1973 TABLICA IV

1

3

4

Janlna JERZYKIEWICZ - Wynikl blldan mlk~oflorygtyc.znyeh lupk6w antrakozjowych

TABLICA V

Fig. 1. Potonieisporites no"icus Bh a r d. Unislaw; 97,...

Fig. 2. Potonieilporites Bp. Nowa Ruda; 90 "

Fig. 3. Potonteisporites no·"icus Bhard. Ry'bnica; 125 "

Fig, 4. Potonieisporites simplex Wils. &upiec; 90,...

Fig. 5. Potonieisporttes sp. Unislaw; 112 "

Fig, 6. Potonieisporites novicus Bhard. UDislaw; 137 "

Kwart. geol., nr 2, 1973 TABLICA V

1 2

4

3

5

Janina JERZYKIEWICZ - Wynik:i badan mikroflorystyc!Znych lupk6w anHakozjowych

TABLICA VI

Fig. 1. AumancispoTites Sp. Unlislaw; 35 "

Fig. 2. Pituosporites sewtlTdi Vir k k i Unislaw; 40 "

Fig. 3. Pityosp01'ites sp. Rybndca; 63 p

Fig. 4. Pityosporites cf. to'Ugshani Slupiec;- 100 "

Fig. 5 Disaccites sp. Rybndca; 87 '"

Fig. 6. NuskoispoTites sp. Rybniea; 180 "

Fig. 7. N'UskoisP01'ites sp. Unislaw; 265 "

Foto~fie wykonal J. M05kwa Pbotogcaphs by J. Moskwa

Imgr.

KW<lrt. geol., nr 2, 1973 TABLICA VI

2 1

3

6

4

5

7 Janina JERZYKJEWJCZ - Wyoiki badan mikroflorystycznych lupk6w antrakozj owych