Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane ...pdf.ebookpoint.pl/gpwbys/gpwbys.pdf · 6 Gieïda Papierów Wartociowych dla bystrzaków Szybko Ê handlu gieïdowego .....144

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialnościza ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-WójcickaProjekt okładki: Anna Mitka

Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą iStockPhoto Inc.

Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected]: http://dlabystrzakow.pl

ISBN: 978-83-246-2999-2

Copyright © Helion 2015

Printed in Poland.

• Kup książkę• Poleć książkę • Oceń książkę

• Księgarnia internetowa• Lubię to! » Nasza społeczność

http://onepress.pl/rt/gpwbys

http://onepress.pl/rf/gpwbys

http://onepress.pl/ro/gpwbys

http://dlabystrzakow.pl

http://ebookpoint.pl/r/E37AT

Spis tre ciO autorze........................................................................................................................11

Podzi kowania ..............................................................................................................13

Wprowadzenie ...............................................................................................................15Dlaczego warto przeczyta t ksi k ..................................................................................................15Konwencje zastosowane w ksi ce ......................................................................................................16Czego nie czyta ? ..............................................................................................................................17Naiwne za o enia ..............................................................................................................................17Jak podzielona jest ksi ka? ...............................................................................................................18Cz I: Gie da papierów warto ciowych od A do Z ...........................................................................18Cz II: Jak dzia a gie da papierów warto ciowych? ............................................................................18Cz III: Rozpoznanie terenu — bez tego ani rusz .............................................................................18Cz IV: Jak rozpocz inwestowanie na gie dzie papierów warto ciowych? .........................................19Cz V: Zaawansowane narz dzia analityczne ..................................................................................19Cz VI: Dekalogi ...........................................................................................................................19Ikony wykorzystane w ksi ce .............................................................................................................20Co dalej? ..........................................................................................................................................20

Cz I: Gie da papierów warto ciowych od A do Z ... 21Rozdzia 1: Gie da papierów warto ciowych — co to takiego? ...................................23

Gie da a zwyk e targowisko ................................................................................................................24Gie da jako po rednik ........................................................................................................................25Po co istnieje gie da? .........................................................................................................................26Czym handluje si na gie dzie? ...........................................................................................................28Kto handluje na gie dzie? ..................................................................................................................28Gie da Papierów Warto ciowych (GPW) ..........................................................................................28NewConnect — rynek troch mniejszy ni GPW ................................................................................29Obligacje maj w ko cu w asny rynek .................................................................................................30Gie dowy „anio stró ” ......................................................................................................................31„Jak zatem zacz inwestowa ?” .........................................................................................................32

Kup książkę Poleć książkę



4 Gie da Papierów Warto ciowych dla bystrzaków

Rozdzia 2: Najwa niejszy element gie dowej uk adanki — Ty ................................... 33Dlaczego interesujesz si gie d papierów warto ciowych? ....................................................................34Gie da nie jest magicznym pude kiem ................................................................................................35Ka dy mo e zarobi pieni dze na gie dzie .............................................................................................35Ty stanowisz najwi ksze ryzyko dla swoich inwestycji ..........................................................................36Zalety i wady inwestowania na gie dzie ..............................................................................................39Najlepsze miejsce i czas na inwestycje — tu i teraz ..............................................................................41Twój najwi kszy wróg — emocje .......................................................................................................42Mie racj vs. zarabia pieni dze ........................................................................................................43Nieomylno i przyznawanie si do b dów .........................................................................................45Czy wci chcesz zarabia pieni dze na gie dzie papierów warto ciowych? ............................................46

Rozdzia 3: Dwa najwa niejsze sposoby zarabiania pieni dzyna gie dzie papierów warto ciowych ........................................................................... 47

Spekulant nie jest inwestorem ............................................................................................................50Inwestor nie lubi handlowa ...............................................................................................................52Spekulant lubi szybkie zyski ...............................................................................................................54Inwestor lubi pewne zyski ..................................................................................................................55Spekulacja jest szybka .......................................................................................................................56Inwestowanie jest stabilne ..................................................................................................................56Przep yw pieni ny to podstawa .........................................................................................................57Zyski kapita owe traktuj jako bonus, chyba e... (chcesz zosta traderem na pe ny etat) ..........................58Zdecyduj ju teraz — handel czy inwestycje? .....................................................................................59

Rozdzia 4: Pami taj: nie ma zysku bez ryzyka ............................................................. 61Unikanie ryzyka nie jest tym samym co zarz dzanie nim ......................................................................63Ryzyko, które jeste w stanie kontrolowa ................................................................................................65Ryzyko poza Twoj kontrol .............................................................................................................66Najcz ciej spotykane rodzaje ryzyka na gie dzie papierów warto ciowych .............................................67

Ryzyko rynkowe ...........................................................................................................................67Ryzyko walutowe ..........................................................................................................................70Ryzyko stopy procentowej .............................................................................................................72Ryzyko p ynno ci .........................................................................................................................75

Ryzyko wp ywaj ce na dzia alno spó ek gie dowych ..........................................................................77Ryzyko makroekonomiczne ...........................................................................................................78Ryzyko kredytowe ........................................................................................................................81Ryzyko operacyjne ........................................................................................................................83Ryzyko zwi zane z czynnikiem ludzkim ..........................................................................................83




Spis tre ci 5

Cz II: Jak dzia a gie dapapierów warto ciowych? ....................................... 87Rozdzia 5: Sk d si bior papiery warto ciowe? ........................................................89

Czym jest papier warto ciowy? ...........................................................................................................90Spó ka akcyjna — emitent akcji .........................................................................................................93Spó ka potrzebuje pieni dzy, eby si rozwija ....................................................................................95Oferty pierwotne i wtórne — czym one s ? .......................................................................................96Co si dzieje z pieni dzmi, za które obj to wyemitowane akcje? ............................................................98Mam papier warto ciowy... ..............................................................................................................100Kupowanie papierów warto ciowych

nie jest tym samym co lokowanie pieni dzy na rachunku oszcz dno ciowym .........................................101Dwa rodzaje zysków ........................................................................................................................102

Zyski zwi zane z przedsi biorstwem ............................................................................................102Zyski zwi zane z kupnem papieru warto ciowego .......................................................................103

Po czmy te dwa rodzaje zysków ......................................................................................................104Kapita pocz tkowy — czy mam wystarczaj co du o pieni dzy, by kupowa papiery warto ciowe? .......105Czy mog si utrzyma z inwestycji gie dowych? ................................................................................106

Rozdzia 6: Akcje, obligacje i inne sposoby zarabiania pieni dzy ..............................109Jak zarabia pieni dze na akcjach? ...................................................................................................109Akcje daj mnóstwo praw i korzy ci, ale tylko je li... ..........................................................................114Mo esz sta si bankierem — kupuj c obligacje ................................................................................117Obligacje skarbowe nie s jedynym rodzajem obligacji .......................................................................120Najpopularniejszy mit gie dowy — akcje s bardziej ryzykowne ni obligacje .......................................122Mo esz równie zarabia na indeksach gie dowych ............................................................................129

Kupowanie indeksu gie dowego ...................................................................................................129Papiery warto ciowe przypominaj ce lokaty bankowe .........................................................................132„Kupimy dla ciebie papiery warto ciowe” ............................................................................................134Zyskasz wi cej, inwestuj c samodzielnie ...........................................................................................135

Rozdzia 7: Jak handluje si na gie dziei jak ustalane s ceny papierów warto ciowych? ......................................................137

Zasiadamy przy stole transakcyjnym .................................................................................................138Kiedy oferty sk adano ustnie... ........................................................................................................138...dzi g ównie elektronicznie ............................................................................................................139Godziny handlu gie dowego .............................................................................................................140Fazy sesji gie dowej .........................................................................................................................140

Przed otwarciem .........................................................................................................................140Otwarcie ....................................................................................................................................141Notowania ci g e ........................................................................................................................143Przed zamkni ciem .....................................................................................................................143Zamkni cie ................................................................................................................................144Przed otwarciem (dogrywka) .......................................................................................................144





Szybko handlu gie dowego ............................................................................................................144Im wi cej sprzedaj cych i kupuj cych, tym lepiej ...............................................................................144Sk d si bior ceny papierów warto ciowych? ...................................................................................146

Notowania ci g e ........................................................................................................................146Notowania jednolite ....................................................................................................................149

Indeksy gie dowe .............................................................................................................................150Czemu ceny akcji si zmieniaj ? .......................................................................................................153

Popyt i poda .............................................................................................................................154Informacje finansowe i ekonomiczne .............................................................................................154Psychologia ................................................................................................................................156

Wolumen a obrót ............................................................................................................................157

Rozdzia 8: „Niebezpieczne” instrumenty pochodne ................................................. 159Podstawowa ró nica ........................................................................................................................159Instrumenty pochodne istniej ju od dawna ......................................................................................161Mo esz si ubezpieczy od straty gie dowej ...........................................................................................162Kontrakt terminowy — prosty sposób wyeliminowania ryzyka ............................................................163Jeszcze lepszy sposób ubezpieczenia — opcje ....................................................................................171Instrumentami pochodnymi te mo na spekulowa .............................................................................176Zak ady bukmacherskie na gie dzie ..................................................................................................180Uwa aj, bo mo esz pój z torbami ..................................................................................................180Lepiej nie rozpoczyna inwestowania od przygody z derywatami ........................................................181

Cz III: Rozpoznanie terenu — bez tego ani rusz ....183Rozdzia 9: Obierz w a ciwy kierunek ....................................................................... 185

Czy kupowanie papierów warto ciowych jest loteri ? .........................................................................187Lepiej nie polega na szcz ciu ........................................................................................................188Analiza techniczna vs. analiza fundamentalna ...................................................................................189Niecodzienne strategie inwestycyjne ..................................................................................................192Bez udziwnie ................................................................................................................................193Niepotrzebne komplikacje ................................................................................................................193Geniusz tkwi w prostocie .................................................................................................................194

Rozdzia 10: Ustal strategi wej cia do inwestycji i wyj cia z niej .......................... 195Moment kupna ma znaczenie ...........................................................................................................198Strategia wyj cia .............................................................................................................................201Monitoruj rynek ..............................................................................................................................202Wiadomo ci ze spó ek gie dowych ....................................................................................................203Kiedy Twoja inwestycja przynosi straty... ..........................................................................................204




Spis tre ci 7

Rozdzia 11: Uwa aj, kogo s uchasz ...........................................................................207„Bezinteresowni doradcy” ...............................................................................................................209Najgorsze ród o informacji .............................................................................................................210

Kupi em akcje, bo znajomy… ......................................................................................................211Te akcje kupuj wszyscy ..............................................................................................................211

Maklerzy i analitycy ........................................................................................................................214Po co doradzaj ? ........................................................................................................................215Co to jest rekomendacja inwestycyjna? .........................................................................................216Typy rekomendacji inwestycyjnych ...............................................................................................218

Media ............................................................................................................................................219W asne ród a informacji .................................................................................................................219

Rzeteln informacj musisz znale sam .......................................................................................220Informacje ze spó ek ....................................................................................................................220Sprawozdania finansowe .............................................................................................................221Rekomendacje innych inwestorów ................................................................................................222

Rozdzia 12: Poznaj swoich rynkowych „przeciwników” ...........................................223Inwestorzy tacy jak Ty .....................................................................................................................224

Inwestor indywidualny nie jest bardzo wp ywowy... .......................................................................226…ale ma dwie wa ne zalety .........................................................................................................226

Inwestorzy instytucjonalni ................................................................................................................227Otwarte Fundusze Emerytalne — kiedy bardzo znacz cy gracze, dzisiaj ju troch mniej .............230Fundusze inwestycyjne — czy inwestorzy indywidualni s mocniejsi w grupie? ...............................232Domy maklerskie równie mog inwestowa .................................................................................235Banki — one równie obracaj instrumentami finansowymi ...........................................................235Fundusze hedgingowe jako gracze krótkoterminowi .......................................................................237Zak ady ubezpieczeniowe — inwestorzy dbaj cy o interesy posiadaczy polis ubezpieczeniowych ......239Firmy zarz dzaj ce aktywami — na nie równie si natkniesz ........................................................240

Czy masz szans w konfrontacji z pot nymi inwestorami instytucjonalnymi? .......................................240

Rozdzia 13: Praktyka: wirtualne gry gie dowe ..........................................................243Wirtualne pieni dze ucz .................................................................................................................243Wirtualne straty nie bol ..................................................................................................................244Bezbolesna nauka ...........................................................................................................................244Jak dzia aj gry gie dowe? ................................................................................................................244Podstawowa wada gier gie dowych ...................................................................................................244Jak inwestowa wirtualnie? ...............................................................................................................245Darmowe gry ..................................................................................................................................249

Turnieje gie dowe z nagrodami... .................................................................................................249...niekoniecznie s warte po wi canego im czasu ..................................................................................249

Wirtualne gry gie dowe — czy maj sens? ........................................................................................249





Cz IV: Jak rozpocz inwestowaniena gie dzie papierów warto ciowych? ....................251Rozdzia 14: Stwórz swój w asny portfel inwestycyjny ............................................. 253

Jak mog zainwestowa x z ? ............................................................................................................254Cel inwestycji gie dowych ................................................................................................................256Tolerancja ryzyka ............................................................................................................................257Horyzont inwestycyjny .....................................................................................................................260Akcje czy obligacje? ........................................................................................................................262Dywersyfikacja vs. dywersja .............................................................................................................262Inwestowanie skoncentrowane nie tylko dla odwa nych ......................................................................264Nie kupuj niczego na si .................................................................................................................265

Rozdzia 15: Wybór domu maklerskiego pierwszym krokiemdo rozpocz cia realnych inwestycji ........................................................................... 267

Bez rachunku maklerskiego nie kupisz na gie dzie niczego ..................................................................270Mo esz otworzy rachunek maklerski tylko jako osoba pe noletnia ......................................................271Rachunek bankowy i rachunek inwestycyjny to nie to samo ...............................................................271Na co zwraca uwag , wybieraj c dom maklerski? .............................................................................273

Pocz tkuj cy inwestorzy zwracaj uwag na co innego .................................................................274Poziom prowizji maklerskich nie jest najwa niejszy dla do wiadczonego inwestora ...........................274Studenci — na gie dzie pojawia si ich coraz wi cej ......................................................................276

Gdzie szuka ofert domów maklerskich? ...........................................................................................276Internet — najwa niejszy kana dokonywania inwestycji w XXI wieku ................................................277Inwestycje zagraniczne bez wychodzenia z domu ...............................................................................277Nie podoba Ci si Twój makler? Odejd od niego ............................................................................278

Rozdzia 16: Zlecenia gie dowe ................................................................................. 279Zlecenia gie dowe u atwiaj dzia anie ...............................................................................................282Zlecenia „po ka dej cenie” (PKC) ..................................................................................................283Zlecenie z limitem ceny ...................................................................................................................284Zlecenie z limitem ceny i z limitem aktywacji ....................................................................................286Zlecenie stop-loss ............................................................................................................................288Wide ki ..........................................................................................................................................291Data wa no ci zlecenia ....................................................................................................................292Blokada instrumentów finansowych pod wykonanie zlecenia ...............................................................293„Wy lij zlecenie” i co dalej? .............................................................................................................293

Musisz stan w kolejce ..............................................................................................................293Kojarzenie kupuj cych i sprzedaj cych .........................................................................................294

Anulowanie zlece ..........................................................................................................................296




Spis tre ci 9

Cz V: Zaawansowane narz dzia analityczne ....... 299Rozdzia 17: Analiza techniczna .................................................................................301

Analiza techniczna — o co w niej chodzi? ...........................................................................................301Wykresy — nie ma si czego ba ......................................................................................................304

Wykresy liniowe .........................................................................................................................306Wykresy wiecowe ......................................................................................................................306Wykresy s upkowe ......................................................................................................................308Skala logarytmiczna i liniowa .......................................................................................................310

Trendy ...........................................................................................................................................311Rynek byka ................................................................................................................................311Rynek nied wiedzia ....................................................................................................................313Trend boczny .............................................................................................................................313

Poziomy wsparcia i oporu ................................................................................................................315Formacje cenowe .............................................................................................................................317Analiza wolumenu ..........................................................................................................................321Inne narz dzia analizy technicznej ....................................................................................................324

Rozdzia 18: Analiza fundamentalna ...........................................................................327Przypowie o domu na skale ...........................................................................................................328Jak kupowa akcje dobrych spó ek? ...................................................................................................328Sprawozdanie finansowe — powiniene je rozumie ..........................................................................328

Sprawozdanie zarz du z dzia alno ci vs. sprawozdanie finansowe ..................................................332Bilans ........................................................................................................................................334Rachunek zysków i strat ..............................................................................................................337Rachunek przep ywów pieni nych ..............................................................................................340Noty obja niaj ce — czytaj je, je li chcesz zarabia pieni dze ........................................................342

Jak rozpozna dobr spó k ? ............................................................................................................343Bran a .......................................................................................................................................343Zarz d ......................................................................................................................................345Finanse ......................................................................................................................................346

Zalety analizy fundamentalnej .........................................................................................................348

Cz VI: Dekalogi ............................................... 34910 stron internetowych, które powiniene zna ........................................................351

Gie da Papierów Warto ciowych .....................................................................................................351Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) ...........................................................................................352Izba Zarz dzaj cych Funduszami i Aktywami (IZFA) .....................................................................352Narodowy Bank Polski (NBP) .......................................................................................................352Ministerstwo Finansów ....................................................................................................................353Blog Marka Mobiusa po polsku .......................................................................................................353Strony internetowe spó ek gie dowych ...............................................................................................353





Portale finansowe ............................................................................................................................354Strony gazet i czasopism finansowych ...............................................................................................354Fora dyskusyjne ..............................................................................................................................354

10 przykaza inwestora .............................................................................................. 357B d cierpliwy ................................................................................................................................357Odrób swoje zadanie domowe ..........................................................................................................357Nigdy nie podejmuj zbyt ryzykownych decyzji ...................................................................................358Zdobywaj wiedz z zakresu rachunkowo ci .......................................................................................358Obserwuj swoje inwestycje ...............................................................................................................358Reinwestuj zyski .............................................................................................................................359Miej swoje zdanie ...........................................................................................................................359Nie s uchaj tzw. ekspertów finansowych ............................................................................................359Wa ne s inwestycje, a nie wszystko to, co dzieje si w ich otoczeniu ..................................................359Poszerzaj swój „kr g kompetencji” ...................................................................................................360

10 przykaza spekulanta ............................................................................................ 361Tnij straty ......................................................................................................................................361Pozwól zyskom rosn .....................................................................................................................361Pod aj za trendem .........................................................................................................................362Opracuj system gry .........................................................................................................................362Konsekwentnie stosuj opracowany system gry ....................................................................................362Panuj nad emocjami ........................................................................................................................362Nie bój si przyzna do b du ..........................................................................................................363Naucz si zarabia w ka dych warunkach rynkowych .........................................................................363Zdobywaj nowe umiej tno ci ...........................................................................................................363Rób sobie wolne .............................................................................................................................363

Skorowidz ................................................................................................................... 365




Rozdzia 1: Gie da papierów warto ciowych — co to takiego? 23

Rozdzia 1

Gie da papierówwarto ciowych

— co to takiego?W tym rozdziale:

wyja ni istot funkcjonowania rynku finansowego, przybli Ci podmioty oraz osoby, które mog handlowa na gie dzie, opowiem co nieco o alternatywnych systemach obrotu gie dowego, poznasz instytucje odpowiedzialne za czuwanie nad bezpiecze stwem obrotu gie dowego.

ie da papierów warto ciowych jest sta ym elementem ycia ka dego z nas — czy toCi si podoba, czy nie. Niegdy mog e funkcjonowa bez konieczno ci zawracania

sobie g owy tym, co si dzieje na gie dzie. Dzi jest inaczej, nawet bowiem w g ównychwydaniach programów informacyjnych pojawiaj si wiadomo ci finansowe z rynkugie dowego. Odk adaj c pieni dze na emerytur we w asnym zakresie, dokonujesz tegoza po rednictwem gie dy. W rzeczywisto ci jeste z ni zwi zany bardziej, ni Ci siwydaje.

Wi kszo ludzi nie wie jednak, czym jest gie da i jak ona funkcjonuje. Podejrzewam,e zapytani o istot jej istnienia nie wiedzieliby, co odpowiedzie . Jak si za chwil

przekonasz, sens istnienia gie dy jest Ci ju znany, jednak dotychczas chyba nikt nieprzybli y Ci go w ten sposób.

Je eli gie da w tak du ym stopniu integruje si z yciem finansowym ka dego z nas,warto j bli ej pozna , by móc wiadomie kreowa swoj finansow przysz o . Gie danie jest bowiem zbiorem niewidzialnych si , co sugeruj wypowiedzi komentatorówrynkowych, w rodzaju „rynek jest niespokojny” lub „na rynku panuj euforyczne nastroje”itd. Ów rynek jest jednak zbiorem ludzi, a nie wyimaginowanych postaci czy podmiotów.Inwestowanie za po rednictwem internetu jest bardzo du ym u atwieniem, ale zdaje si ,e coraz wi cej ludzi zapomina o cz owieku jako kreatorze systemu finansowego i jego

uczestniku zarazem.

Wyja niaj c, na czym tak naprawd polega dzia alno gie dy papierów warto ciowych,b d zawsze uwzgl dnia czynnik ludzki. Gie da zosta a bowiem stworzona przez ludzii istnieje dla ludzi (troch sparafrazowa em s owa Leszka Czarneckiego, który powiedziato samo, lecz o biznesie), nale y wi c o nich pami ta .

G




24 Cz I: Gie da papierów warto ciowych od A do Z

Gie da a zwyk e targowiskoNa gie d papierów warto ciowych mo na spojrze z ró nych perspektyw, co zarazuczyni . W rzeczywisto ci gie da jako taka nie ró ni si niczym od, jak to nazwa em,zwyk ego targowiska. Mo e Ci to zdziwi, a mo e nie, lecz tak to wszystko wygl da.Dzisiaj coraz rzadziej mo na spotka miejsca, w których odbywa si handel w formietargowej, poniewa zamiast nich pojawi y si sklepy osiedlowe oraz supermarkety. Targis tworami trac cymi popularno masow , a szkoda. W mniejszych miejscowo ciachmo na jednak natrafi na targowiska, na których sprzedawana jest ywno . Nie wiem,czy mia e okazj wybra si kiedy na typowy targ, ale je eli nie by e nigdy w takimmiejscu, to my l , e dobrze by by o, gdyby cho raz si tam wybra — g ównie w celachedukacyjnych.

Ka dy targ sk ada si z pewnych elementów, które musz wyst pi , by mog a zaistniewymiana handlowa. Tymi elementami s :

towary, którymi si handluje,

sprzedaj cy, czyli handlarze, osoby, które chc sprzeda towary,

kupuj cy, czyli konsumenci tacy jak Ty czy ja.

W przypadku targu, na którym handluje si ywno ci , towarami b d produktyywno ciowe, sprzedaj cy b d cz sto rolnikami, a kupuj cymi b d najcz ciej

konsumenci.

W ten sposób dochodzimy do wyja nienia wa nego zagadnienia, jakim jest rynek.Targ jest zatem rynkiem, który jest ju o wiele bli szym Ci poj ciem. Rynek najcz ciejdefiniowany jest jako zespó warunków doprowadzaj cych do kontaktów mi dzy kupuj cymia sprzedaj cymi. Jest to zagadnienie typowo ekonomiczne. Zauwa , e pojawia si tutajsformu owanie „zespó warunków”, które nie jest precyzyjne i mo e sugerowaingerencj jakiej niewidzialnej si y. Z tego wzgl du mówi c o rynku, b d chcia ,by mia w umy le przedstawione ju jego elementy sk adowe. Ka dy rynek sk adasi bowiem z dok adnie tych samych elementów — s one uniwersalne i dzi ki ichistnieniu mo na mówi o rynku. Ekonomi ci powiedzieliby, e kupuj cy kreuj popyt(zg aszaj zapotrzebowanie) na konkretny towar, a sprzedaj cy zapewniaj poda tegotowaru (oferuj jego konkretne ilo ci do sprzeda y). Tak wi c to potrzeba zaspokojeniajakiego pragnienia jest ow si doprowadzaj c do kontaktów mi dzy sprzedawcamia nabywcami towarów na targowisku i na ka dym innym rynku.

Gie da jest rynkiem, dlatego jej elementy sk adowe b d dok adnie takie same jakw przypadku zwyk ego targowiska, na którym handluje si ywno ci . Gie da jest jednakspecyficznym rynkiem — jest bowiem rynkiem finansowym. Na gie dzie pojawiaj sikupuj cy oraz sprzedaj cy, którzy handluj okre lonym towarem. S nim papierywarto ciowe i, w szerszym uj ciu, instrumenty finansowe. Co jednak jest potrzeb , któraw tym przypadku b dzie sk ania a ludzi do udania si na gie d ? T potrzeb jest chzarobienia wi kszej ilo ci pieni dzy, ale o tym pó niej.

Wydawa by si mog o, e na gie dzie handluje si pieni dzem jako takim. Pami taj,e pieni dz na gie dzie papierów warto ciowych jest tylko rodkiem p atniczym,

którym kupuj cy oraz sprzedaj cy pos uguj si , by dokonywa transakcji. Towaremjest, jak ju wspomnia em, g ównie papier warto ciowy.





Nie wiem, czy zauwa y e , ale ca y czas mówi w kontek cie gie dy o handlu, a nieo inwestowaniu. W telewizji natomiast s yszy si tyle o inwestycjach gie dowych, a nieo handlu gie dowym. Czy to nieporozumienie? Nie do ko ca. Pierwotn przyczynstworzenia gie d papierów warto ciowych by a potrzeba handlowania lub, inaczejmówi c, wymiany papierów warto ciowych mi dzy uczestnikami rynku. Nie wszyscyich posiadacze chcieli bowiem mie na w asno konkretne papiery do ko ca swojegoycia. Czasami sensowniej by o si ich pozby , ni je zatrzyma — st d mowa o handlu,

a nie o inwestowaniu.

Je eli gie da nie ró ni si zasadniczo od zwyk ego targu istot swojego funkcjonowania,to trzeba by by o mówi nie o inwestorach, a o handlowcach. Inwestorzy wyst puj nagie dzie, jednak nie zg aszaj ch ci kupna lub sprzeda y papierów warto ciowych takcz sto jak handlarze. W ten sposób dochodzimy do najwa niejszej funkcji gie dy, jakjest po rednictwo finansowe.

Gie da jako po rednikTermin po rednictwo finansowe kojarzy si najcz ciej ze sprzedawcami kredytów orazszeroko poj tych produktów finansowych. Gie da te jest po rednikiem, poniewabierze udzia w przep ywie pieni dza, stwarzaj c warunki do jego transferów. Mówi em,e na gie dzie nie handluje si pieni dzem, natomiast tu wspominam o po redniczeniu

w jego przep ywie. W istocie jest tak, e pieni dz przep ywa poprzez gie d za po rednictwempapierów warto ciowych, st d mowa o gie dzie jako po redniku finansowym.

Rol po rednika finansowego jest zapewnienie sprzyjaj cych warunków przeprowadzaniatransakcji, czyli kontaktowania si jej uczestników — kupuj cych oraz sprzedaj cych.Gie da stwarza takie warunki, dzi ki czemu przep yw pieni dza pomi dzy kupuj cymia sprzedaj cymi dokonuje si bardzo sprawnie.

Na rysunku 1.1 pokaza em gie d jako po rednika finansowego, który bierze udziaw przep ywie pieni dza pomi dzy kupuj cymi a sprzedaj cymi papiery warto ciowe.Papiery warto ciowe s towarami, którymi handluje si na gie dzie. Nie jest tak, ekupuj cy spotyka si bezpo rednio ze sprzedaj cym, by dokona transakcji, musi byona bowiem przeprowadzona z udzia em gie dy. Na rysunku kupuj cy jest osobposiadaj c pieni dze i chc c kupi papier warto ciowy. Z kolei sprzedaj cym b dziezawsze posiadacz papieru warto ciowego, który pragnie si go pozby . Transakcjadochodzi do skutku w momencie, gdy na pewien krótki czas kupuj cy i sprzedaj cyprzekazuj gie dzie swoj w asno , by móc si ni wymieni . Zauwa , e kupuj cypozbywaj c si pieni dzy, a nabywaj c papier warto ciowy, staje si potencjalnymsprzedaj cym, i odwrotnie — sprzedaj cy papier warto ciowy staje si potencjalnymkupuj cym.

Rysunek 1.1.Gie da

po rednikiemfinansowym

ród o: Opracowanie w asne





Rysunek 1.1 jest pewnym uproszczeniem, poniewa na gie dzie wyst puje mnóstwokupuj cych i sprzedaj cych —ich liczba idzie w setki tysi cy, a na najwi kszych gie dachwiata w miliony. W takich warunkach ka dy uczestnik rynku b dzie odgrywa dwojak

rol — zarówno kupuj cego, jak i sprzedaj cego. Jak to mo liwe? Ka dy uczestnik rynkumo e przecie dokupowa kolejne papiery, których jak liczb ju posiada, i pozbywasi innych. Tak samo dzieje si w przypadku sprzedaj cego, który mo e chcie sistopniowo pozbywa posiadanych papierów i nabywa inne papiery. Gie da jest chybajedynym rynkiem, na którym ka dy mo e by zarówno kupuj cym, jak i sprzedaj cym.Wracaj c do przyk adu z targiem — konsument jest konsumentem, natomiast rolnikpozostaje rolnikiem. W tpi , eby nagle na du skal chcieli oni zamieni si swoimirolami. Podobnie dzieje si w sklepach — konsument jest klientem kupuj cym towary,natomiast sklep je sprzedaje. Mo na co prawda otworzy w asny sklep, ale nie ka dyma na to ochot . Na gie dzie jest zupe nie inaczej: je li jeste jej uczestnikiem, to bezwzgl du na powody, dla których si na niej znalaz e , b dziesz raz kupuj cym, a razsprzedaj cym.

Po co istnieje gie da?Wiesz ju , jak dzia a gie da, teraz dowiesz si , dlaczego istnieje. Pewne wzmiankio potencjalnych przyczynach powstania gie d zamie ci em ju wcze niej w tym rozdziale.Napisa em bowiem, e nie ka dy posiadacz papieru warto ciowego chce by jegow a cicielem w niesko czono i czasami pragnie si go pozby — wykorzystuje do tegocelu w a nie gie d . Jest to jednak bardziej motywacja uczestników rynku — kupuj cychi sprzedaj cych — ni powód powstania gie d. Wspomina em równie o potrzebie,która jest si sprawcz rynku, doprowadzaj c do kontaktów mi dzy jego uczestnikami.Jaka jest zatem g ówna przyczyna istnienia gie dy? Jest ni zapotrzebowanie na kapita .

Gospodarka jest z o ona z ró nych podmiotów:

konsumentów, uto samianych najcz ciej z gospodarstwami domowyminabywaj cymi ró ne dobra,

przedsi biorstw, potocznie nazywanych firmami, które dostarczaj dobranabywane przez konsumentów; mówi si o nich najcz ciej w kategoriachprodukowania dóbr,

pa stwa, które równie dokonuje wydatków oraz posiada przychody.

Z punktu widzenia gie dy najwa niejsze s przedsi biorstwa, które zajmuj si produkcj .Wytwarzanie dóbr mo e jednak nast pi w przypadku posiadania maj tku produkcyjnego.Maj tek ten mo na naby za pieni dze, których cz sto przedsi biorstwom brakuje.Mog one zatem uda si do banku, by zaci gn kredyt, lub na gie d . Na gie dzieodbywa si proces przep ywu pieni dzy — kapita u (st d nazwa rynek kapita owy) — odpodmiotów maj cych ich nadmiar do podmiotów maj cych ich niedobór. Niedobórkapita u maj zazwyczaj w a nie przedsi biorstwa, które chc c si rozwija , potrzebujpieni dzy. Nadmiar kapita u mog mie jednak zarówno gospodarstwa domowe,jak i przedsi biorstwa, które szukaj okazji do zarobku. Rysunek 1.2 dok adniejprzedstawia omawian zale no .





Rysunek 1.2.Przep yw kapi-

ta u od podmio-tów posiadaj -

cych jegonadwy k do

podmiotów po-siadaj cych je-

go niedobór


Przedsi biorstwa, które potrzebuj pieni dzy na rozwój, udaj si na gie d , aby pozyskakapita . Gie da natomiast po redniczy w zorganizowaniu tego kapita u, przekazuj c good inwestorów, którzy maj go za du o, do przedsi biorstw maj cych jego niedobór.W tym miejscu warto si zastanowi , dlaczego inwestorzy wol przekazywa swój kapitaprzedsi biorstwom, ni lokowa go w banku, i dlaczego przedsi biorstwa szukajpieni dzy na gie dzie, a nie np. w banku, który udziela kredytów. Przede wszystkiminwestorzy wol inwestowa swoje pieni dze w taki sposób, który pozwoli im zarobijak najwi cej, natomiast przedsi biorstwa chc p aci za ten kapita mniej ni w banku.Gie da stwarza korzystne mo liwo ci zarówno dla inwestorów, jak i dla przedsi biorstw.

Rysunki 1.1 oraz 1.2 mo na w prosty sposób po czy , dzi ki czemu otrzymamy pe nyobraz funkcjonowania rynku finansowego, jakim jest gie da.

Przedsi biorstwa, które pragn pozyska kapita od inwestorów, emituj papierywarto ciowe, daj ce inwestorom mo liwo zarabiania. Z kolei inwestorzy mogwymienia si mi dzy sob papierami warto ciowymi przedsi biorstw. Na rysunku 1.3nie zamie ci em wzmianki o inwestorach, tylko zilustrowa em gie dowe zale no ci zapomoc okre lenia uczestnicy rynków. Jak si pó niej oka e, na gie dzie wyst puj nie tylkoinwestorzy, lecz ka dy uczestnik rynku zawsze staje si kupuj cym lub sprzedaj cympapiery warto ciowe.

Rysunek 1.3.Sposób funk-

cjonowaniagie dy jako

ca o ci






Czym handluje si na gie dzie?Podstawowym towarem gie dowym jest papier warto ciowy. Ogólniej mówi si , e nagie dzie handluje si instrumentami finansowymi, które niekoniecznie musz bypapierami warto ciowymi, a mog by instrumentami pochodnymi. Dok adniej o papierachwarto ciowych oraz instrumentach pochodnych opowiem pó niej. Teraz wystarczy,by wiedzia , e papier warto ciowy daje pewne uprawnienia, dzi ki którym jegoposiadacz mo e zarabia na konkretnym przedsi biorstwie. Jest to du e uproszczenie,ale na ten moment wystarczaj ce. Instrument pochodny jest natomiast tworem, któregowarto pochodzi od czego innego. Przyk adem instrumentu pochodnego jest cho bycertyfikat na z oto, którego warto si zwi ksza wraz ze wzrostem ceny z ota. Na gie dziezale no ta jest dok adnie taka sama.

Wymiana towarami gie dowymi oraz instrumentami finansowymi, w tym papieramiwarto ciowymi, odbywa si przy u yciu pieni dza. Nie jest on jednak towarem samymw sobie, lecz czym , co umo liwia handel gie dowy.

Kto handluje na gie dzie?Ka dy mo e wzi udzia w gie dowym handlu. W zasadzie wystarczy by pe noletnim,by móc zarabia na tym rynku. Mo na wyró ni dwa rodzaje podmiotów, które handlujna gie dzie:

podmioty handluj ce bezpo rednio,

podmioty handluj ce po rednio.

Rysunek 1.4 dok adnie przedstawia te dwa rodzaje podmiotów.

Zamieszczony rysunek jest uproszczeniem zasady dost pno ci ró nych podmiotów dogie dy. Bezpo rednio mog handlowa na gie dzie ró norodne instytucje finansowe,np. banki i domy maklerskie. Gospodarstwa domowe oraz przedsi biorstwa nie majbezpo redniego dost pu do gie dy, co znaczy, e musz handlowa za po rednictweminstytucji finansowych. Gie da jest wi c po rednikiem samym w sobie, natomiastinstytucje finansowe staj si po rednikami po rednika. Dlaczego tak musi by ? DlaczegoTy lub ja nie mo emy pój na gie d i osobi cie na niej pohandlowa ? By oby to bowiemniezgodne z prawem, które stanowi, e bezpo redni dost p do gie dy maj tylko okre lonepodmioty, b d c jej cz onkami.

Gie da Papierów Warto ciowych (GPW)Gie da Papierów Warto ciowych w Warszawie jest spó k , prowadz c dzia alnogospodarcz w zakresie organizacji obrotu papierami warto ciowymi oraz instrumentamifinansowymi. Wiem, e to mo e dziwnie brzmie dla pocz tkuj cego adepta inwestycyjnego,ale gie da papierów warto ciowych jest po prostu instytucj tworz c rynek. Warszawskagie da zapewnia warunki do przeprowadzania handlu pomi dzy uczestnikami rynku.Mo na sobie wyobrazi gie d jako miejsce, w którym ludzie si spotykaj , ebyhandlowa instrumentami finansowymi — st d analogie do popularnych targowisk.





Rysunek 1.4.Nie ka dy ma

bezpo rednidost p

do gie dy


Gie da warszawska jest m oda — ma dopiero 20 lat — ale bardzo dynamiczna. Odmomentu powstania w 1991 roku, gie da wprowadza a sukcesywnie do obrotu ró nerodzaje instrumentów finansowych, dzi ki którym obecni inwestorzy mog zarabiapieni dze w praktycznie ka dych warunkach rynkowych. Nasza gie da jest uznawanaza centrum finansowe Europy rodkowo-Wschodniej, jest bowiem najwi kszi najp ynniejsz gie d w tym regionie. Znaczy to, e handluje na niej najwi cejludzi w porównaniu do innych gie d Europy rodkowo-Wschodniej.

Pomimo dynamicznego rozwoju GPW czeka jeszcze d uga droga, zanim b dzie panowa ana niej taka obfito instrumentów finansowych jak na gie dzie londy skiej czynowojorskiej. Niemniej ju dzi stwarza ona bardzo dobre warunki dla ludzi znaj cychsi na zarabianiu pieni dzy. Czytaj c t ksi k , poznasz sposoby zarabiania na gie dziei dowiesz si , jak wykorzystywa dost pne na niej instrumenty dla w asnego po ytku.

NewConnect— rynek troch mniejszy ni GPW

W roku 2007 kierownictwo Gie dy Papierów Warto ciowych postanowi o stworzydodatkowy rynek, maj cy inne przeznaczenie ni GPW. I tak 30 sierpnia powsta rynekNewConnect, który jest o wiele mniejsz i mniej p ynn gie d ni GPW, przeznaczondla spó ek:

prowadz cych dzia alno innowacyjn ,

oferuj cych nowe, innowacyjne produkty lub us ugi,





ma ych lub dopiero powstaj cych,

szukaj cych pieni dzy na dalszy rozwój, a niespe niaj cych warunków do wej ciana GPW.

Innymi s owy, rynek NewConnect powsta z my l o spó kach maj cych ciekawepomys y, które mog przynie w przysz o ci mnóstwo pieni dzy, ale z którymi wi esi du e ryzyko. Na rynku NewConnect mo na zatem zarobi du e pieni dze o wieleszybciej ni na GPW, ale trzeba zdawa sobie spraw z potencjalnego niebezpiecze stwaczyhaj cego na inwestora. Wystarczy bowiem, by innowacyjny produkt si nie sprawdzi ,aby straci zainwestowane pieni dze.

Na rynku NewConnect jest obecnie notowanych ponad 200 spó ek, które prowadzbardzo zró nicowan dzia alno — od spó ek z bran y reklamowej, poprzez firmydoradcze, do spó ek biotechnologicznych. Spó ki debiutuj ce na tym rynku budz czasamikontrowersje, poniewa mo na znale np. kancelarie prawne lub firmy doradcze,których dzia alno nie jest innowacyjna. Ostatecznie rynek NewConnect to miejscedla spó ek ma ych, które po prostu nie spe niaj wymogów, by zosta dopuszczonedo rynku g ównego — GPW.

Obligacje maj w ko cu w asny rynekTrzecim wa nym i jednocze nie najm odszym rynkiem gie dowym w Polsce jest rynekobligacji — Catalyst. Powsta on w roku 2009 jako platforma obrotu maj ca skupirozrzucone po ró nych rynkach papiery d u ne, jakimi s obligacje. Papieromwarto ciowym po wi cone s rozdzia y 5. i 6., dlatego nie martw si , je li na razienie rozumiesz pewnych poj .

Historia Gie dy Papierów Warto ciowych w WarszawiePolska ma ponadstuletni tradycj gie dow .Pierwsze tego typu instytucje pojawi y si w na-szym kraju na pocz tku XIX wieku — 12 maja 1817roku. Wtedy to w Warszawie powsta a pierwszagie da, na której sesje odbywa y si w godzinachod 12:00 do 13:00. Handlowano g ównie obliga-cjami oraz wekslami, natomiast akcje pojawi y siw obrocie w drugiej po owie XIX wieku. W okresiemi dzywojennym istnia y równie gie dy w Kato-wicach, Krakowie, Lwowie, odzi, Poznaniu i Wilnie.Najwi ksz gie d by a jednak gie da warszawska,na której koncentrowa o si 90% obrotów. Polskatradycja gie dowa zosta a przerwana wraz z po-cz tkiem II wojny wiatowej.

Odrodzenie rynku gie dowego w Polsce nast pi odopiero po roku 1989, kiedy to zacz a si doko-

nywa transformacja gospodarcza — od gospodarkicentralnie planowanej do rynkowej. Gie da sta a sipotrzebna do przeprowadzania prywatyzacji maj tkupa stwowego. Otwarcie gie dy by o poprzedzoneuchwaleniem szeregu regulacji prawnych, któremia y zapewni jej prawid owe funkcjonowanie.Oficjalne otwarcie Gie dy Papierów Warto ciowychw Warszawie mia o miejsce 16 kwietnia 1991 ro-ku, kiedy to odby a si pierwsza sesja gie dowa.Wzi o w niej udzia 7 domów maklerskich, obra-cano akcjami tylko 5 spó ek, a ca kowity obrótosi gn poziom niespe na 2 tysi cy z otych.

Dzi Gie da Papierów Warto ciowych w Warszawiejest licz c si na arenie mi dzynarodowej instytu-cj finansow , konsekwentnie skupiaj c wokósiebie coraz wi ksz liczb spó ek, których akcjamisi na niej obraca.





Rynek Catalyst jest po prostu systemem informatycznym, który koordynuje handelobligacjami ró nych podmiotów. Zanim powsta Catalyst, obligacje mo na by o kupowana GPW oraz rynku pozagie dowym MTS CeTO (obecnie BondSpot), który by rynkiemprzeznaczonym dla papierów warto ciowych emitowanych przez spó ki niegie dowe.Inwestor, który chcia kupi obligacje, raz musia si udawa na rynek MTS CeTO,a raz na GPW, co by o uci liwe. Obecnie rynek Catalyst organizuje obrót obligacjaminotowanymi na rynku GPW oraz pozagie dowym w jednym miejscu. Catalyst nie jestde facto osobn gie d , ale wy cznie platform obrotu, na której handluje si w a nieobligacjami.

Catalyst to najmniej p ynny rynek spo ród wcze niej omówionych gie d — handlujena nim jeszcze ma o podmiotów, natomiast rozwija si on ca kiem szybko. My l ,e w ci gu najbli szych kilku lat na rynku Catalyst b dzie mo na skutecznie znajdowa

bardzo ciekawe okazje inwestycyjne, p ac c za nie promocyjn cen .

Gie dowy „anio stró ”Jak ju wiesz, gie da powsta a jako odpowied na zapotrzebowanie na kapita ze stronyprzedsi biorstw. Dzi ki pieni dzom przekazanym przez inwestorów spó kom gie dowymci pierwsi mog zarabia o wiele wi cej, ni zarobiliby, lokuj c pieni dze w banku, a cidrudzy pozyskuj kapita w bardziej bezpo redni sposób, ni gdyby zaci gn li kredyt.Gie da jest miejscem, na którym przedsi biorstwa oraz inwestorzy dogaduj si co doswoich korzy ci. Mo na to zilustrowa nast puj cym dialogiem:

Spó ka gie dowa (S.g.): Potrzebujemy kapita u.

Inwestorzy (I.): W porz dku, damy wam tyle, ile potrzebujecie.

S.g.: A ile chcecie za u yczenie waszego kapita u?

I.: damy co najmniej 30% zwrotu z inwestycji.

S.g.: Troch du o, a co by cie powiedzieli na 25% zwrotu?

I.: W porz dku, umowa stoi.

Ciekawa rozmowa, nieprawda ? Co jednak poczn inwestorzy, którzy powierzyliswoje pieni dze spó ce nierzetelnej? Je li jest si inwestorem, to powinno si wiedzie ,co si robi, prawda? Ale nie zawsze mo na unikn ró nego rodzaju manipulacji.Gdyby w rzeczonym przyk adzie okaza o si , e spó ka zatai a pewne informacjeprzed inwestorami, to bez wzgl du na to, ile oferowa aby zwrotu na zainwestowanymkapitale, istnia oby du e prawdopodobie stwo utraty pieni dzy przez inwestorów.

Gie da pozostawiona sama sobie przypomina aby jezioro pe ne pot nych ska orazpiranii, na które móg by si natkn niedo wiadczony inwestor. Gie da pe ni bardzopozytywne funkcje, je li jednak nikt by nie czuwa nad przestrzeganiem pewnych zasaduczciwego obrotu gie dowego, pojawi oby si du e pole do nadu y . W takiej sytuacjinajwi cej pieni dzy pozyskiwa yby te spó ki, które oferowa yby inwestorom najwy szezyski bez wzgl du na prawdopodobie stwo ich osi gni cia. Pojawi oby si wielu oszustów,którzy mamiliby inwestorów szybkimi i du ymi zyskami, byle tylko wyci gn od nichpieni dze, po czym znikaliby z nimi. Inwestorzy traciliby zaufanie do gie dy, a oszu cimieliby wietne podwórko do uprawiania swojego procederu.





Na szcz cie gie dy, nie tylko warszawska, s kontrolowane przez tzw. instytucjenadzorcze. S to podmioty czuwaj ce nad prawid owo ci publicznego obrotu papieramiwarto ciowymi. Maj one za zadanie chroni mniej do wiadczonych inwestorów przedwspomnianymi oszustami. Z tego wzgl du, zanim akcje spó ki b d dopuszczone doobrotu gie dowego, musz wpierw zosta spe nione okre lone, restrykcyjne warunki,poniewa tylko wtedy inwestorzy b d mogli w pe ni zaufa spó ce, której powierzajswoje pieni dze.

W Polsce instytucj nadzorcz jest Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), którmo na porówna do rynkowego „anio a stró a” czuwaj cego nad systemem finansowym.KNF nie tylko pilnuje bezpiecze stwa obrotu gie dowego, ale tak e monitorujeca y system finansowy — banki, fundusze inwestycyjne oraz emerytalne i zak adyubezpieczeniowe. Jest ona instytucj zaufania publicznego, co oznacza, e obywateleufaj , i b dzie ona chroni a ich przed potencjalnymi nieprawid owo ciami ze stronysystemu finansowego.

Wszelkie ujawnione oszustwa finansowe lub inne nieprawid owo ci naruszaj zaufanieobywateli oraz inwestorów do systemu finansowego, który jest bardzo wa nym elementemwspó czesnej gospodarki. Je li ludzie utraciliby zaufanie do instytucji finansowych,nast pi by zastój gospodarczy, poniewa podmioty potrzebuj ce pieni dzy nie mog yby sirozwija — nie by oby po prostu ch tnych do udost pnienia kapita u. Z tego powoduistnienie nadzorcy, jakim jest Komisja Nadzoru Finansowego, jest niezb dne — zarównoz punktu widzenia gospodarki, jak i interesów inwestorów.

„Jak zatem zacz inwestowa ?”Nie tak szybko — zanim b dziesz gotowy do dokonania swojej pierwszej inwestycji,up ynie jeszcze troch czasu, lepiej bowiem po wi ci wiele czasu na zarobieniepierwszych, ma ych pieni dzy, ni przeznaczy na inwestycj du e pieni dze bezodpowiedniego przygotowania i je straci . Na razie pozna e :

ide dzia alno ci gie dy,

motywacj uczestników rynku,

podmiot, który czuwa nad Twoim bezpiecze stwem na rynku finansowym.

W dalszej kolejno ci skupi si na Twojej osobie jako kluczowym czynniku, od któregob dzie zale a o Twoje powodzenie w przysz o ci. Przywi zuj c wi ksz wag do tego,jak zarobi pieni dze, ni do tego, jak by dobrym inwestorem, ju na starcie ska esz sina pora k .




Skorowidz

Aakcje, 58, 92, 100, 109, 262akcje dobrych spó ek, 328aktywa, 334

obrotowe, 335trwa e, 335

analitykfinansowy, 214techniczny, 316

analizafinansowa, 190fundamentalna, 189, 190, 327inwestycyjna, 55sprawozda , 206techniczna, 189, 191, 301analiza wolumenu, 321

analizy inwestycyjne, 208anulowanie zlece , 296aport, 95arbitra , 131arkusz zlece , 280, 294atak spekulacyjny, 49

Bbadania Johna Bogle’a, 261bank, 235bank centralny, 73bessa, 313bezrobocie, 79bieg y rewident, 332bilans, 334blog Marka Mobiusa, 353blokada instrumentów finansowych, 293b dy inwestycyjne, 45broker, 267

agencyjny, 268informacji, 268

broker-dealer, 268budowa

s upka, 309wiec japo skich, 307

Ccel inwestycji, 256cena wykonania, 172ceny

akcji, 137, 153papierów warto ciowych, 146

certyfikat na z oto, 28chciwo , 48cierpliwo , 42, 265, 357ci cie strat, 361czas

na inwestycje, 41rzeczywisty notowa , 147

czek, 92cz onkowie gie dy, 28czynniki ryzyka, 67, 78

Ddane makroekonomiczne, 359darmowe gry, 249data

sesji, 292wa no ci zlecenia, 292

dealer, 267debiut gie dowy spó ki, 96, 99decyzje finansowe, 197depozyt zabezpieczaj cy, 164, 168, 169derywatywy, 163, 181dochód, 58dokumenty GPW, 167dom maklerski, 101, 209, 235, 275





doradztwo finansowe, 209dost p do gie dy, 28dost pno finansowania, 118du y inwestor, 75dywersyfikacja, 262dywidenda, 58, 102, 103dzia alno finansowa, 337dzie trzech wied m, 167d wignia finansowa, 170

Eefekt skali, 80eliminowanie ryzyka, 163, 171emitent akcji, 93emocje, 42, 362

Ffakty, 43fazy

sesji gie dowej, 140, 149trendu g ównego, 302

finansowanie d u ne, 117firmy zarz dzaj ce aktywami, 240fixing sesji, 152flaga, 320fora dyskusyjne, 208, 354formacja

g owy i ramion, 319kontynuacji trendu, 317, 320odwrócenia trendu, 317podwójnego dna, 318podwójnego szczytu, 317

formacje cenowe, 317formularz

rejestracyjny, 246sk adania zlece , 282

funduszeakcyjne, 135hedgingowe, 237hybrydowe, 135inwestycyjne, 232inwestycje samodzielne, 135obligacji, 135rynku pieni nego, 135

funkcjonowaniefunduszy inwestycyjnych, 134gie dy, 27

GGie da Papierów Warto ciowych, 24, 28godziny handlu gie dowego, 140

Hhandel, 25handel algorytmiczny, 140horyzont inwestycyjny, 260hossa, 311, 324

Iindeks

gie dowyNASDAQ, 71Nasdaq Composite, 70WIG, 68

indeksycenowe, 152dochodowe, 152gie dowe, 129, 150, 153sektorowe, 153

inflacja, 79informacje

finansowe, 154medialne, 219o spó ce, 54poufne, 49warto ciowe, 207ze spó ek, 220

instrumentybazowe, 161, 168finansowe, 28, 90pochodne, 28, 72, 159, 161

instytucje nadzorcze, 32inteligencja emocjonalna, 43inwestor, 47, 51, 185, 224, 357

d ugoterminowy, 50indywidualny, 226, 241instytucjonalny, 227, 240pocz tkuj cy, 185

inwestowanie, 25, 50, 56, 59derywatywy, 181odpowiedni wybór, 42, 65rozs dna cena, 69skoncentrowane, 264wirtualne, 245




Skorowidz 367

wady, 40wiedza, 65w a ciwy moment, 41, 65, 68zalety, 40

inwestycje gie dowe, 106d ugoterminowe, 335krótkoterminowe, 335strategia wej cia, 195strategia wyj cia, 195zagraniczne, 277

IPO, Initial Public Offering, 96Izba Zarz dzaj cych Funduszami i Aktywami, 352

Kkapita

obcy, 336pocz tkowy, 105w asny, 336zak adowy, 95

Komisja Nadzoru Finansowego, 32, 352komunikaty spó ek gie dowych, 220koncentracja na inwestycji, 357konosament, 92kontrahent, 81kontrakt

forward, 163futures, 163terminowy, 160, 164, 170nierzeczywisty, 166wystandaryzowany, 164

kontrola emocji, 43krótka sprzeda , 110, 111krzywa warto ci, 258kupowanie

akcji, 211indeksu gie dowego, 129papierów warto ciowych, 187

Llimit

aktywacji, 286ceny, 284

liniaoporu, 314szyi, 320wsparcia, 314

listy zastawne, 133

Mmaj tek

obrotowy, 335trwa y, 335

makler, 100, 214, 267, 278makroekonomia, 78margin

call, 169to market, 169

media finansowe, 208, 209mikroekonomia, 78minimalizacja ryzyka makroekonomicznego, 80Ministerstwo Finansów, 353moment

kupna, 68, 198, 260wykonania opcji, 172

monitorowanie rynku, 202motywacje, 34mWIG40, 153

Nnale no ci, 90, 335Narodowy Bank Polski, 73, 352narz dzia

analityczne, 299analizy technicznej, 324

NASDAQ, 70NBP, 73, 352NewConnect, 29niepewno , 64niwelowanie ryzyka walutowego, 72notowania, 147

Calatrava, 76certyfikat UCW20AOPEN, 131GPW, 214GTC, 177JSW, 212HFRX, 237KGHM, 76Lotos, 110NASDAQ, 71PBG, 311PZU, 212USD/PLN, 71WIG, 68, 255WIG20, 131





notowaniaci g e, 143, 146jednolite, 149

noty obja niaj ce, 342

Oobliczanie indeksu WIG20, 150obligacje, 30, 58, 92, 120, 262obrót, 157ocena kadry zarz dzaj cej, 190odpowiedzialno za decyzje, 36odsetki, 102odsetki skumulowane, 128odst p procentowy, 310oferta

pierwotna, 96wtórna, 96

oferty domów maklerskich, 276okazje, 199okres

bessy, 260hossy, 260

opcje, 171typu ameryka skiego, 174typu europejskiego, 174

open outcry auction, 138operacje gospodarcze, 329opinie, 43opó nienie o 15 minut, 147oscylatory, 325osoba prawna, 93oszcz dzanie, 101oszustwa sprawozdawcze, 332otwarcie, 141Otwarte Fundusze Emerytalne, 230otwieranie rachunku, 171

Ppanel

administracyjny, 247transakcyjny, 248

papier warto ciowy, 24, 28, 89akcja, 92czek, 92imienny, 93konosament, 92na okaziciela, 93

obligacja, 92weksel, 92

pasywa, 334pewne zyski, 55pieni dz, 28, 89piramida potrzeb, 197PKB, 79platforma transakcyjna, 274p ynno akcji, 49, 75poda , 154podmioty handluj ce

bezpo rednio, 28po rednio, 28

podstawowa dzia alno operacyjna, 337podzia zysku, 102pokusa nadu ycia, 269polisy, 239pomiar ryzyka, 229popyt, 154portale finansowe, 354portfel inwestycyjny, 253postulaty teorii Dowa, 303po rednictwo finansowe, 25poziom

oporu, 315wsparcia, 315zabezpieczenia, 119

pozosta a dzia alno operacyjna, 337pozycja

d uga, 173, 179krótka, 178

prawakorporacyjne, 114maj tkowe, 114

premia, 172priorytet

ceny, 293czasu, 294

problem ostateczny, 185prognozy finansowe, 256prospekt emisyjny, 98prowizje maklerskie, 274przed

otwarciem, 140, 144zamkni ciem, 143

przedsi biorstwa, 26przep yw

kapita u, 27pieni ny, 57

psychologia, 156




Skorowidz 369

Rrachunek

bankowy, 271inwestycyjny, 271maklerski, 270przep ywów pieni nych, 340studencki, 276zysków i strat, 337

rachunkowo , 358recesja, 53regulamin domu maklerskiego, 276reinwestowanie, 359rekomendacje, 216, 222

akumuluj, 218kupuj, 218neutralnie, 218redukuj, 218sprzedaj, 218trzymaj, 218

relacjespó ki z podmiotami, 81zwrotne spó ki, 82

rezerwy, 336ring gie dowy, 138rodzaje

indeksów gie dowych, 152ryzyka, 78wykresów, 306zysków, 102, 104

rozliczenierynkowe, 169transakcji, 272

rozpoznawanie dobrych spó ekbran a, 343finanse, 346zarz d, 345

rozs dna cena, 69ruch powrotny, 318rynek, 24

byka, 311Catalyst, 31kapita owy, 26MTS CeTO, 31NewConnect, 29nied wiedzia, 313obligacji, 30pozagie dowy, 31

ryzyka na gie dzie, 67

ryzyko, 61, 63, 229, 257, 358akcji, 122biznesowe, 66, 77, 78eliminowanie, 163, 171instrumenty pochodne, 180inwestora

do wiadczenie, 38minimalizowanie do zera, 39nastawienie mentalne, 38wiedza, 38

inwestycyjne, 38kontrolowane, 65kredytowe, 61, 81, 82kursowe, 70makroekonomiczne, 78niekontrolowane, 66obligacji, 122operacyjne, 66, 83

konkurencja, 77perspektywy rozwoju, 77plany inwestycyjne, 77

p ynno ci, 75rynkowe, 67specyficzne, 262spekulacyjne, 51stopy procentowej, 72systematyczne, 262unikanie, 63walutowe, 70zwi zane z czynnikiem ludzkim, 83

Sserie kontraktów, 167serwis

Bankier.pl, 148, 245Gie dy Papierów Warto ciowych, 351po wi cony instrumentom pochodnym, 167Stooq.pl, 148

sesja gie dowadogrywka, 144fazy sesji, 149notowania ci g e, 143, 146notowania jednolite, 149otwarcie, 141przed otwarciem, 140przed zamkni ciem, 143zamkni cie, 144





skalaliniowa, 310logarytmiczna, 310

s upki, 309spadek stóp procentowych, 74spekulacja, 56, 59

instrumentami pochodnymi, 176, 180kontraktami terminowymi, 179

spekulant, 47–54, 185, 361SPO, Secondary Public Offering, 98sposoby zarabiania pieni dzy, 47spó ka GPW, 28spó ki

akcje, 94akcyjne, 93bilans, 334debiut gie dowy, 96finanse, 346finansowanie wewn trzne, 96finansowanie zewn trzne, 96kapita zak adowy, 95kapita owe, 94maj tek obrotowy, 335maj tek trwa y, 335niegie dowe, 31noty obja niaj ce, 342obowi zki informacyjne, 96osobowe, 93pozyskiwanie kapita u, 95publiczne, 95rachunek przep ywów pieni nych, 340relacje z podmiotami, 81relacje zwrotne, 82ryzyko operacyjne, 83sprawozdanie finansowe, 221, 328–332sprawozdanie zarz du z dzia alno ci, 332ci galno nale no ci, 82

zagraniczne, 263zapasy, 335zarz d, 345

sprawozdaniafinansowe, 221, 328–332zarz du z dzia alno ci, 332

spread, 148sprzedawca opcji, 173sprzeda , 338stabilno kursu, 77standaryzacja kontraktu terminowego, 164

stopadepozytowa, 74lombardowa, 74procentowa, 72

spadek, 74wzrost, 74

redyskonta weksli, 74referencyjna, 74zwrotu, 234

Stowarzyszenie InwestorówIndywidualnych, 273

strach, 50strata finansowa, 46strategia

wej cia, 195wyj cia, 195, 201

strategie inwestycyjne, 192straty, 204, 363straty nadzwyczajne, 339strony

czasopism finansowych, 354internetowe spó ek, 353

subemisjainwestycyjna, 97us ugowa, 97

sWIG80, 153system

gry, 362komunikacji, 138

szcz cie, 188szum informacyjny, 207szybko handlu gie dowego, 144

cie kainwestora, 57spekulanta, 57

ledzenie informacji, 205rednie, 325

gie dowe, 301rynkowe, 302

wiece japo skie, 306, 308

Tteoretyczny kurs otwarcia, 141teoria Dowa, 301termin realizacji kontraktu, 166




Skorowidz 371

TKO, 141tolerancja ryzyka, 257transfer ryzyka, 162trend rynkowy, 302, 311, 362

boczny, 313spadkowy, 323wzrostowy, 322

trudno podj cia decyzji, 196tryby rozwi zania umowy, 278trzeci pi tek miesi ca, 167turnieje gie dowe, 249tworzenie portfela, 247typy rekomendacji, 218

Uubezpieczenie od straty, 162uczestnicy

rynków, 27rynku gie dowego, 223

unikanie ryzyka, 63uprawnienia korporacyjne, 115upublicznienie spó ki gie dowej, 96utrzymywanie zyskownych pozycji, 361

Wwady inwestycji, 40wahania warto ci indeksu WIG, 69walne zgromadzenie akcjonariuszy, 115waluta, 70walutowe instrumenty pochodne, 180warto ci

indeksu WIG, 68zagregowane, 79

warto ksi gowa, 340w tpliwo ci, 35weksel, 92wiadomo ci ze spó ek, 203wide ki, 291

dynamiczne, 291statyczne, 291

wielko wolumenu, 76WIG, 67, 153, 255WIG20, 153WIG30, 153wirtualne gry gie dowe, 243, 249wolumen, 76, 157, 303, 321wst gi Bollingera, 325

wtórna emisja akcji, 98wybór

domu maklerskiego, 252, 267, 273instytucji finansowej, 270

wycena, 216wycena spó ki, 190wychodzenie z inwestycji, 205wykres cen akcji, Patrz notowaniawykresy, 304

dzienne, 306historyczne, 306intraday, 304, 306liniowe, 306miesi czne, 306roczne, 306s upkowe, 308tygodniowe, 306

wyniknetto ze sprzeda y, 338z dzia alno ci gospodarczej, 339z dzia alno ci operacyjnej, 338

wyniki inwestycyjnefunduszu, 238OFE, 232

wysokoodsetek, 119stóp procentowych, 74wystawca opcji, 173wyznaczenie trendu, 312wzór na indeks WIG20, 150wzrost stóp procentowych, 74

Zzaj cie pozycji

d ugiej, 165krótkiej, 165

zak adybukmacherskie, 180ubezpieczeniowe, 239

zaletyanalizy fundamentalnej, 348inwestycji, 40

zamkni cie, 144zapasy, 335zapotrzebowanie na kapita , 26, 31zarabianie

na akcjach, 109na indeksach gie dowych, 129





na IPO, 97na spadkach, 110w ka dych warunkach, 363

zarz dzanie ryzykiem, 61zasada

dzia ania opcji, 172malej cej wymagalno ci, 336wzajemnych potwierdze , 325

zasadyinwestora, 357spekulanta, 361

zasobyinstytucji mi dzynarodowych, 207organizacji, 208rz dowe, 207spó ek gie dowych, 208

zaufanie do gie dy, 31zbieranie informacji o spó kach, 135zdarzenia nadzwyczajne, 337zlecenia z o one, 287zlecenie gie dowe, 279, 282

PKC, 283stop-loss, 288take-profit, 289z limitem aktywacji, 286, 288z limitem ceny, 284, 286zakupu, 272

zobowi zania, 90d ugoterminowe, 336krótkoterminowe, 336

zrozumienie w asnych b dów, 46zysk

dywidenda, 102netto, 103odsetki, 102

zyskikapita owe, 58, 104nadzwyczajne, 339zwi zane

z kupnem papieru warto ciowego, 103z przedsi biorstwem, 102

ród a informacjimedia, 219najgorsze, 210w asne, 219




http://program-partnerski.helion.pl

Documents

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane ...pdf.ebookpoint.pl/gpwbys/gpwbys.pdf · 6 Gieïda Papierów Wartociowych dla bystrzaków Szybko Ê handlu gieïdowego .....144