Wybrane aspekty stosowania przepisw gry w praktyce boiskowejcz. IMarek Kowalczyk Przewodniczcy CKS KS PZPN na podstawie materiaw UEFAWarszawa, luty 2006 r.

Fetowanie zdobycia bramkiSdzia musi pamita, e fetowanie zdobycia bramki jest elementem widowiska sportowego.Zawodnik podczas fetowania bramki musi by napomniany, kiedy:zdaniem sdziego wykonuje gesty, ktre s prowokujce, omieszajce i podegajce szczeglnie, gdy s skierowane w stron awki, wzgldnie kibicw druyny przeciwnej,zdejmuje koszulk przez gow,zakrywa gow koszulk,podejmuje inne dziaania majce charakter nadmiernej demonstracji.

Fetowanie zdobycia bramkiW tym wzgldzie od sdziw oczekuje si postpowania zapobiegawczego i kierowania si zdrowym rozsdkiem w postpowaniu przy ocenie fetowania zdobycia bramki.

Strefa technicznaTylko pi osb towarzyszcych druynie i siedmiu zawodnikw rezerwowych moe siedzie na awce rezerwowych (maksymalnie 12 osb).Imiona i nazwiska tych wszystkich osb i ich funkcje musz by napisane w zaczniku z zawodw.Sdzia techniczny powinien kontrolowa stref techniczn w sposb raczej zapobiegawczy ni konfrontacyjny.

Strefa technicznaSdzia techniczny powinien informowa sdziego w przypadku wybitnie niesportowego zachowania osb przebywajcych w strefie technicznej.Sdzia gwny decyduje czy:Podejmie interwencj ustn, lubUsunie te osoby ze strefy technicznej.

Strefa technicznaZarzdzanie stref techniczn jest zwykle pozostawione w gestii sdziego technicznego. Powinien on by skoncentrowany na swoich obowizkach, zgodnie z oczekiwaniami sdziego (tak jak ustalono przed zawodami).

Strefa technicznaZaleca si pewien umiar w interwencjach sdziego technicznego w stosunku do trenera, ktry zachowujc si odpowiedzialnie w strefie technicznej, moe swoj funkcj peni w miar aktywnie i swobodnie. Natomiast jeeli otwarcie krytykuje on sdziw lub inne osoby, to powinny by podjte stosowne kroki, aby jego zachowanie byo zahamowane.

Strefa technicznaJeeli problemy w strefie technicznej lub koo awek rezerwowych wzrastaj, wraz z koniecznoci interwencji sdziego, to dwch sdziw asystentw powinno pozosta na swoim miejscu i obserwowa wszystko, co si dzieje w tym czasie na polu gry, aby powiadomi o tym sdziego.

Wymiany zawodnikwUycie tablic z numerami na szczeblu centralnym, aby zasygnalizowa wymian zawodnikw jest obowizkowe. Dla uatwienia informacji, tablice winny wskazywa numery po obu stronach. Podczas meczu, zawodnicy rezerwowi mog opuci stref techniczn tylko na rozgrzewk.

Wymiany zawodnikwNa przedmeczowym spotkaniu organizacyjnym, sdzia wyznacza dokadnie, gdzie powinni si rozgrzewa (za pierwszym sdzi asystentem lub za reklamami za wasn bramk).Jednoczenie rozgrzewk moe przeprowadza maksymalnie po trzech zawodnikw z kadej z druyn.Podczas rozgrzewki zawodnicy ci musz nosi ubir odrniajcy ich od zawodnikw obu druyn.

Pyny orzewiajce:Zawodnicy s uprawnieni do spoywania pynw orzewiajcych podczas przerwy w grze, ale tylko przy linii bocznej. Nie jest dozwolone wrzucanie plastikowych torebek z wod lub jakichkolwiek innych pojemnikw z wod na pole gry.

Sygnalizacja doliczonego czasu gry Wskazana przez sdziego minimalna ilo czasu doliczonego na koniec kadej poowy, musi by sygnalizowana pod koniec ostatniej minuty kadej czci zawodw. Ilo doliczonego czasu gry zaley od uznania sdziego.

Sygnalizacja doliczonego czasu gry Jeli wymiany, oszacowanie kontuzji zawodnikw, usuwanie zawodnikw kontuzjowanych z pola gry w celu udzielenia pomocy; maj miejsce ju w doliczonym czasie gry, to sdzia doda ten stracony czas, bez sygnalizowania tego przez sdziego technicznego.W przypadkach, w ktrych nie ma sdziego technicznego ilo doliczonego czasu gry musi by wyranie zasygnalizowana druynom przez sdziego, ktry wskazuje palcami wycignitej doni, wzgldnie dodatkowo ustnie przekazuje kapitanom druyn informacj o iloci minut przeduonego czasu gry.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi Sdziowie musz przestrzega poniszych instrukcji podczas kontuzji zawodnikw. Gra jest kontynuowana dopki pika nie wyjdzie z gry, jeli zawodnik zdaniem sdziego jest tylko lekko kontuzjowany.Gra jest wstrzymywana natychmiast, jeli zdaniem sdziego zawodnik dozna powanej kontuzji.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi Sdziowie musz przestrzega poniszych instrukcji podczas kontuzji zawodnikw.Po wasnej ocenie rozmiarw kontuzji, wzgldnie na prob kontuzjowanego zawodnika, sdzia zezwala jednemu lub najwyej dwm przedstawicielom sub medycznych na wejcie na boisko, w celu stwierdzenia rodzaju kontuzji i zapewnienia bezpiecznego i szybkiego zniesienia zawodnika z boiska.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi Sdziowie musz przestrzega poniszych instrukcji podczas kontuzji zawodnikw.Noszowi powinni wej na boisko z noszami natychmiast, gdy zapadnie taka decyzja, aby zawodnik opuci boisko tak szybko jak to moliwe.Sdzia upewnia si, e zawodnik kontuzjowany zosta bezpiecznie usunity z pola gry. Nie zezwala si na udzielanie pomocy medycznej na boisku.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi Sdziowie musz przestrzega poniszych instrukcji podczas kontuzji zawodnikw. Kady zawodnik, ktrego rana krwawi musi opuci boisko i nie moe na nie powrci dopki sdzia nie stwierdzi, e krwawienie ustao. Zawodnik nie moe nosi zakrwawionych ubra.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi Sdziowie musz przestrzega poniszych instrukcji podczas kontuzji zawodnikw.Jeli sdzia zezwoli subie medycznej na wejcie na boisko, to w konsekwencji zawodnik kontuzjowany musi opuci pole gry na noszach albo samodzielnie. Jeli zawodnik nie opuci pola gry, to zostanie napomniany za niesportowe zachowanie.Zawodnik kontuzjowany moe powrci na pole gry tylko po wznowieniu gry.Tylko sdzia moe pozwoli zawodnikowi kontuzjowanemu na powrt na pole gry podczas gdy pika jest w grze lub poza gr.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi Sdziowie musz przestrzega poniszych instrukcji podczas kontuzji zawodnikw.Zawodnik kontuzjowany moe powrci na pole gry tylko przez lini boczn, kiedy pika jest w grze. Kiedy pika jest poza gr zawodnik kontuzjowany moe powrci przez jakkolwiek lini ograniczajc pole gry.Jeli gra nie zostaa przerwana z innego powodu, lub jeli kontuzja zawodnika nie jest wynikiem naruszenia Przepisw Gry, sdzia wznawia gr rzutem sdziowskim.Sdzia musi pamita, aby cay czas stracony podczas kontuzji by doliczony na koniec kadej poowy gry.

Postpowanie z zawodnikami kontuzjowanymi

Wyjtki: Wyjtki do tych zasad dotycz tylko:kontuzji bramkarza,jeli bramkarz i zawodnik z pola zderzaj si i obaj potrzebuj natychmiastowej pomocy, kiedy doszo do powanej kontuzji np.; wstrzs, zamanie nogi itp.

Prawidowe podejmowanie decyzji; faule i ich konsekwencjeOcena powagi fauluOceniajc powag faulu ( kopnicie, podstawienie nogi, naskok, uderzenie, pchanie, atakowanie przeciwnika) przypomina si sdziom, e powinni wzi pod uwag:element intencji lub zoliwoci,szybko akcji zawodnika (intensywno),szanse atakujcego na zagranie piki,czy zawodnik zagraa bezpieczestwu przeciwnika?

Ocena powagi fauluSzczeglny nacisk powinien by pooony na wyeliminowanie sytuacji, kiedy zawodnik nie zwaa na bezpieczestwo i dobro przeciwnika. Sdziowie musz podj zdecydowane dziaania, kiedy tylko dostrzeg niekontrolowany, bezmylny atak fizyczny, wykonany na duej szybkoci, z duym prawdopodobiestwem wyrzdzenia szkody przeciwnikowi.

Ocena powagi faulu Naley zwraca uwag na szczeglne niebezpieczestwo, spowodowane naskokiem zawodnika bdcego blisko przeciwnika wraz z rozszerzeniem swoich ramion w nienaturalny sposb (np. powodujc niebezpieczestwo poprzez ruch okciem).

Ocena powagi fauluJakiekolwiek ataki wczajce uycie nadmiernej siy i gwatownoci, a zatem zagraajce bezpieczestwu przeciwnika, wykonane z intencj unieszkodliwienia przeciwnika, musz by uznane jako powany, racy faul i karane wykluczeniem. Brutalno atakujcego musi zawsze powodowa natychmiastowe wykluczenie go z gry (czerwona kartka).

Ocena powagi faulu Jeeli zawodnik atakujc nogami uywa nadmiernej siy lub zagraa bezpieczestwu przeciwnika, to nie ma znaczenia czy by to atak wykonany z tyu, z przodu czy z boku.

Ocena powagi faulu Jednoczenie przypomina si sdziom, e musz pozwoli na tward i przepisow gr i kara tylko nieprzepisowe zagrania, ale te nie mog zapomina, e jeeli zawodnik wyolbrzymia efekty starcia w celu wymuszenia bardziej surowej kary dla przeciwnika, jest rwnie winny niesportowego zachowania.

Dodatkowo do oceny powagi fauluSdziowie musz wzi pod uwag okolicznoci, wktrych przewinienie zostao popenione tzn.:czy pozbawiono realnej szansy zdobycia bramki (czerwona kartka)? czy przerwano korzystnie rozwijajc si akcj (ta kartka)?

Okrelajc realno szansy zdobycia bramki (tzw. sytuacja 100%) sdzia powinien kierowa si nastpujcymi kryteriami: moliwo kontrolowania piki, pozycj zawodnika druyny atakujcej, kierunek ruchu (zawodnika i piki), odlego od bramki, pozycje zawodnikw druyny bronicej/bramkarza, czy atak z bardzo duym prawdopodobiestwem zakoczyby si bramk, gdyby nie zosta przerwany przewinieniem karanym rzutem wolnym (lub rzutem karnym).

Okrelajc czy zostaa przerwana korzystnie rozwijajca si akcja, sdzia powinien wzi pod uwag nastpujce kryteria: miejsce przewinienia, szanse zawodnika na zagranie piki, usytuowanie wsppartnerw, usytuowanie przeciwnikw, odlego od bramki, czy atak z duym prawdopodobiestwem rozwinby si w cigu kilku nastpnych sekund, jeli nie zostaby przerwany w skutek przewinienia.

UWAGA!!!

Inne nieprzepisowe akcje (trzymanie, zatrzymanie, podstawienie nogi, rozmylne zagranie piki rk ...) w sytuacjach nie uwzgldniajcych kryteriw wymienionych powyej, nie wymagaj zastosowania kar indywidualnych zgodnie z Przepisami Gry s karane tylko rzutem wolnym.

Kontakt fizyczny (uycie doni/rk)

Pika nona jest gr, w ktrej kontakt fizyczny jest naturaln czci i tylko niedozwolony kontakt fizyczny powinien by karany.

Kontakt fizyczny (uycie doni/rk)Jest wskazane, aby decyzje sdziego miay na wzgldzie ponisze kryteria: Czy obroca nieprzepisowo przeszkodzi w poruszaniu si napastnika poprzez kontakt swoj doni/rk? Czy ten kontakt negatywnie wpyn na rozwinicie akcji (postp) przez napastnika lub rozwinicie akcji (postp) druyny atakujcej? Czy ten kontakt by po to, by rozmylnie przeszkodzi, czy by on przypadkowy?

Kontakt fizyczny (uycie doni/rk)Jest wskazane, aby decyzje sdziego miay na wzgldzie ponisze kryteria: Czy obroca uy doni/rki, aby w oczywisty sposb ograniczy wybran przez atakujcego pozycj na boisku? Czy napastnik zapocztkowa niedozwolony kontakt doni/rk? Czy napastnik uy kontaktu z ciaem obrocy, jako prby oszukania sdziego iuzyskania rzutu wolnego lub rzutu karnego?

Kontakt fizyczny (uycie doni/rk)Jeeli po ocenieniu wszystkich kryteriw sdzia stwierdzi: Niedozwolony kontakt fizyczny (trzymanie, pchanie...) rzut wolny/rzut karny musi by podyktowany, e napastnik prbowa oszuka sdziego symulacja musi by ukarana t kartk za niesportowe zachowanie, a gra bdzie wznowiona rzutem wolnym porednim dla druyny przeciwnej.

Kontakt fizyczny (uycie doni/rk)Naley zwrci szczegln uwag na fakt, e inicjatorem niedozwolonego kontaktu fizycznego moe by napastnik lub obroca. Jeeli obaj zawodnicy uywaj niedozwolonego kontaktu fizycznego, inicjator bdzie ukarany rzutem wolnym/karnym dla druyny przeciwnej. Dodatkowo obu zawodnikom mog by udzielone sankcje dyscyplinarne.

Niedozwolone uycie rk przed rzutami ronymi/rzutami wolnymi Niedozwolone uycie rk staje si coraz bardziej powszechne (widoczne). Odnotowuje si takie przypadki szczeglnie przed wykonywaniem rzutw ronych i rzutw wolnych blisko bramki.Zaleca si, aby sdziowie byli aktywni przed wznowieniem gry przy rzucie ronym lub rzucie wolnym i powinni by zauwaalni w zapobieganiu takim zachowaniom.

Niedozwolone uycie rk przed rzutami ronymi/rzutami wolnymi Tam gdzie sytuacje konfliktowe mog by zaegnane poprzez dziaania prewencyjne (np. czsto przed rzutami ronymi, kiedy zawodnicy przepychaj si w walce o pozycj w polu karnym), jest to bardzo zalecane.Konieczne jest, aby kade podobne naruszenie po wczeniejszych dziaaniach zapobiegawczych sdziego i przed tym jak pika jest w grze, musi skutkowa napomnieniem lub wykluczeniem w zalenoci od powagi pniejszych przewinie.

Niedozwolone uycie rk przed rzutami ronymi/rzutami wolnymi Po tym jak pika jest w grze (po wczeniejszych dziaaniach zapobiegawczych i/lub dziaaniach dyscyplinarnych) sdziowie musz postpowa bezwzgldnie z kontynuowaniem trzymania, pchania itp. przyznajc rzut wolny/karny w zalenoci od tego, ktra druyna popenia przewinienie. We waciwych przypadkach dalsze sankcje dyscyplinarne mog by rwnie konieczne.

Niedozwolone uycie ciaa W ostatnim czasie zauwaa si tendencje do niedozwolonego uycia ciaa w celu zatrzymania korzystnego ataku lub aby zapobiec moliwoci przejcia piki przez zawodnika, podanej mu przez wsppartnera. Pozytywne byo odnotowanie mniejszej iloci fauli wczajcych zahaczenia lub cignicia za koszulk w celu zatrzymania atakw, ale wiele atakw byo zatrzymanych przez niedozwolone uycie ciaa (bodycheck).

Niedozwolone uycie ciaa We wszystkich przypadkach, gdzie korzystny atak by nieprzepisowo zatrzymany, sdziowie s zobowizani, aby napomnienie za niesportowe zachowanie byo stosowane dodatkowo oprcz rzutu wolnego/karnego. Tam gdzie niedozwolone uycie ciaa wcza nadmiern si, przemoc lub brutalno, wtedy zgodnie z Przepisami Gry winno by zastosowane wykluczenie z gry.Np. zawodnik wpada caym ciaem z nadmiern nieproporcjonaln si na przeciwnika, zagraajc jego bezpieczestwu.

SymulacjeW powizaniu z akcjami symulacji, majcymi na celu oszukanie sdziego, sdziowie powinni kara takie przewinienia za niesportowe zachowanie (ta kartka) bez znaczenia, w ktrym miejscu pola gry miao to miejsce!Akty symulacji, aby oszuka sdziego mog nastpi:kiedy nie dochodzi do kontaktu pomidzy zawodnikami;ze strony atakujcego uywajcego lekkiego kontaktu z przeciwnikiem;poprzedzajcego zawodnika inicjujcego kontakt z przeciwnikiem;przez zawodnika przewidujcego moliwy kontakt z przeciwnikiem.

Symulacje Niestety wystpuje coraz wicej tego typu zachowa zawodnikw, co powoduje, e temat ten staje si dla sdziw coraz trudniejszy. Pomimo tego sdziowie musz pozosta czujni na takie incydenty i musz kara przewiniajcych bezwzgldnie w celu wyeliminowania symulacji z gry.

Ocena gry rk Pomimo tego, e pika nona jest gr, w ktrej zawodnicy stale ruszaj rkami i domi jako naturalna cz ich ruchu, zalecane jest aby przy podejmowaniu decyzji czy zawodnik zagrywa rozmylnie pik rk, rozpatrzenie poniszych kryteriw:czy byo to zetknicie rki z pik czy piki z rk?czy donie lub rce zawodnika s naturalnie uoone?czy zawodnik prbuje unikn uderzenia przez pik jego rki?czy zawodnik moe unikn uderzenia piki w rk?czy uywa on swojej doni lub rki, aby celowo dotkn piki?czy w sposb uzasadniony uywa rk do zasonicia twarzy?

Ocena gry rk Przypomina si rwnie sdziom o moliwych dodatkowych okolicznociach i ich konsekwencjach, a mianowicie:Jak i gdzie rozmylny kontakt piki z rk mia miejsce?Czy zatrzyma atak?Czy pozbawi realnej szansy zdobycia bramki? Sdziowie musz wtedy ukara za cao przewinienia zgodnie zPrzepisami Gry.

Incydenty wczajce reakcje / konfrontacje zawodnikwKonfrontacje midzy zawodnikami W wypadku zaistnienia konfrontacji (przepychanka, bjka) pomidzy zawodnikami, wane jest dla sdziego, aby znale si szybko w punkcie konfliktu i podj natychmiastowe dziaania dyscyplinarne (te ew. czerwone kartki).

Konfrontacje midzy zawodnikamiOdnotowano, e kiedy sdzia nie znalaz si szybko w miejscu zdarzenia, reakcji i odwetu to problem narasta. Nie zawsze jest moliwe natychmiastowe zapobiegnicie eskalacji konfliktu pomidzy zawodnikami. W takim przypadku sdzia powinien obserwowa co si dzieje w szczegach ale winien unika fizycznego zaangaowania si w oddzielanie walczcych zawodnikw.

Konfrontacje midzy zawodnikamiKontakt fizyczny w trakcie interwencji sdziego midzy zawodnikami powinien by unikany. Czsto mocne uycie gwizdka moe by pomocne, natomiast nie powinny mie miejsca intensywne reakcje sowne (krzyczenie na zawodnikw). Uznano, e sdziowie powinni nie tylko kara zawodnikw, ktrzy s winni odwetu, ale rwnie identyfikowa i kara zawodnikw pierwotnie przewiniajcych, gdzie przewinienia te powoduj powstanie konfliktu (nierozwano, brutalno).

Konfrontacje midzy zawodnikamiSugeruje si, aby wczeniej ustali w przedmeczowej odprawie, e jeden asystent monitoruje zdarzenie z odlegoci, a drugi asystent powinien znale si w pobliu sdziego. Uznano, e sdziowie powinni nie tylko kara wstpne przewinienia, ale rwnie zawodnikw zaangaowanych w dalsze konfrontacje. Zawodnicy, ktrzy staj si zaangaowani w takie zdarzenia powinni by rwnie odpowiednio karani.

Postpowanie w sytuacjach masowych protestwW przypadkach wystpowania sytuacji zapalnych (takich jak masowe protesty/konfrontacje), sdzia bezwzgldnie musi pozosta opanowany i skoncentrowany w swojej roli. Pierwotny prowokator zdarzenia - zgodnie z wadz sdziego - powinien by skierowany (i odizolowany) do strefy neutralnej poza grup zawodnikw, najszybciej jak to jest moliwe w celu napomnienia go za niesportowe zachowanie. Tam gdzie cisze przewinienie takie jak niesportowy fizyczny kontakt z sdzi by popeniony, czerwona kartka powinna by naoona, rwnie z opanowaniem i dostojnoci.

Postpowanie w sytuacjach masowych protestwJeeli po wydaniu decyzji sdzia zostanie otoczony przez du grup zawodnikw (masowa konfrontacja) to powinien prbowa rozadowa sytuacj poprzez szybkie zidentyfikowanie gwnego protestujcego/agresywnego i odizolowa go w celu udzielenia waciwej kary dyscyplinarnej (ta lub czerwona kartka). Dialog powinien by ograniczony do minimum, sdzia musi pozosta opanowany, pewny i zachowa kontakt wzrokowy z zawodnikiem ukaranym, a jednoczeniemie pen kontrol nad wydarzeniami.

Postpowanie w sytuacjach masowych protestwSdzia powinien stara si wznowi gr tak szybko, jak to moliwe. Czas stracony na postpowanie w takich sytuacjach musi by doliczony. W tego typu wydarzeniach najbliszy sdzia asystent moe asystowa sdziemu. Inny sdzia asystent i sdzia techniczny powinni obserwowa i rejestrowa detale dotyczce caego tego zdarzenia.

Komunikowanie i zarzdzaniePozytywna mowa ciaaKorzystnym jest uywanie dodatkowych dyskretnych sygnaw wyjaniajcych niewaciwie zrozumiane zdarzenia przez niektrych uczestnikw. Przykad sygnalizowania w prosty sposb, enapomnienie (ta kartka) byo udzielone za seri przewinie (uporczywe naruszanie Przepisw Gry) jest uznane jako uyteczne, a wic zawodnicy bd wiedzieli, e sankcja bya nie za samo ostatnie przewinienie.

Pozytywna mowa ciaaJednoczenie takie dodatkowe dyskretne sygnay (np. cignicie za koszulk itp.) powinny by tylko uyte do ewentualnego wyjanienia, a nie do usprawiedliwiania si i z zasady nie powinny by naduywane. Takie dyskretne sygnay uzasadnia np. sytuacja, kiedy sdzia stosuje odoon kar indywidualn po wczeniej zastosowanej korzyci.

Stosowanie korzyci Ocena korzyciPrzy decyzji o zastosowaniu korzyci lub zatrzymaniu gry jest niezbdne, aby sdzia rozpatrzy czy druyna przeciwko ktrej popenione jest przewinienie osignie korzy z kontynuowania gry.Zaleca si sdziom, jeeli jest to moliwe, aby stosowali zasad 2-3 sek, w celu oceny czy druyna, ktra nie zawinia ma realn szans atakowania. Pomimo tego naley pamita, e wiele druyn preferuje wykonywanie rzutw wolnych blisko bramki druyny przeciwnej i dlatego jest to bardzo czsto najlepszy przywilej przyzna rzut wolny szczeglnie za przewinienie fizyczne, ni ryzykowa stosowanie korzyci.

Stosowanie korzyci Ocena korzyciNie jest korzyci sam fakt posiadania piki w biecym miejscu pola gry, podania piki do tyu lub bycia pod presj obrocw, nawet jeeli pika jest pod kontrol.W zasadzie korzy powinna by normalnie stosowana tylko wtedy, gdy wystpuje moliwo rozwinicia korzystnej akcji lub realna szansa zdobycia bramki. Moliwo rozwinicia korzystnej akcji i zwizan z tym pynno gry, naley rozpatrywa w kontekcie klasy prowadzonych zawodw oraz oglnych umiejtnoci zawodnikw.

Ocena korzyciDodatkowo sdzia powinien wzi pod uwag:gdzie na boisku przewinienie miao miejsce?czy zawodnik popeniajcy przewinienie powinien by napomniany?czy zawodnik popeniajcy przewinienie powinien otrzyma drug t kartk?czy zawodnik popeniajcy przewinienie powinien otrzyma bezporednio czerwon kartk i by wykluczonym z boiska?

Ocena korzyciDla zdarze wczajcych nierozwano lub powany racy faul tylko bardzo rzadko (np. prawdopodobna natychmiastowa moliwo zdobycia bramki) waciwe jest zastosowanie korzyci. Wikszym poytkiem dla gry bdzie natychmiastowe przerwanie gry i ukaranie przewiniajcego zawodnika.

Zarzdzanie (postpowanie) przy rzutach wolnychJeeli tylko jakiekolwiek kroki dyscyplinarne bd podjte, upewnij si e pika jest ustawiona tam gdzie zostao popenione przewinienie. Jeeli druyna atakujca zdecydowaa si, e nie bdzie natychmiast wykonywaa rzutu wolnego, wtedy jednoznacznie zasygnalizuj, e gra wznowiona zostanie na gwizdek.

Zarzdzanie (postpowanie) przy rzutach wolnychW pierwszej kolejnoci zajmij si zawodnikami druyny bronicej, stojcymi z przodu piki, utrudniajcymi szybkie wykonanie rzutu wolnego.Ustawiaj mur poprzez wyznaczenie odlegoci 9.15 m, czynic to nie przez mur, ale z boku i rwnoczenie kontrolujc pooenie piki.Zajmij odpowiednie miejsce (kontrolujc pik, mur i sdziego asystenta).

Zarzdzanie (postpowanie) przy rzutach wolnychZasygnalizuj, e rzut wolny moe by wykonany. Jeeli obrocy wyjd z muru przed wykonaniem rzutu wolnego, powtrz rzut wolny jeeli bramka nie zostaa zdobyta inapomnij przewiniajcego zawodnika. Kontroluj, eby pika bya ustawiona w tym samym miejscu ponownie i przestrzegaj tych samych procedur.

Ustawianie si Ponownie kadzie si nacisk na dobre ustawianie si i boczne spojrzenie jako niezbdne dla optymalnego rozstrzygania o postpowaniu (powadze) i o okolicznociach przewinienia, oraz e sdzia asystent moe czasami udzieli wartociowej informacji sdziemu.

Ustawianie siUEFA dostrzega korzy z uywania elastycznej i szerokiej diagonalnej jako zalecanej przez Komitet Sdziowski UEFA. Gwny klucz ustawiania si (gra midzy sdzi i sdzi asystentem) powinien oglnie by przestrzegany, kiedy jest to moliwe, w celu polepszenia kta, z ktrego incydenty s ogldane.Kontakt wzrokowy z sdzi asystentem winien by zawsze zachowany.

Ustawianie siPrzy rzutach wolnych blisko pola karnego, sdzia powinien by widoczny przy odmierzaniu dystansu 9,15 m, a nastpnie powinien zaj pozycj z lewej strony a nie z prawej (by nie schodzi z szerokiej diagonalnej).Zajcie pozycji z prawej strony winno mie miejsce sporadycznie i tylko w sytuacjach, gdy rzut wolny ma miejsce w bezporednim ssiedztwie linii bocznej i istnieje due prawdopodobiestwo zagrania piki w stron pola karnego.