TRNG I HC V TRNG TONKHOA DC

L Th Phng Hng

XY DNG TIU CHUN KIM NGHIM CY I(Folium Psidium guajava L.)

Hu Giang, 24 thng 01 nm 2013MC LCM u 1. L do chn ti ..2. Ni dung nghin cu.3. i tng nghin cuChng I: Phn Tng Quan1. Vi nt chung v h Sim (Myrtaceae)2. Vi nt v mt thc vt v ha hc ca cy i (Psidium guajava L.)2.1. M t cy i2.2. Phn b sinh thi2.3. Thnh phn ha hc... Chng II: Phn Thc Nghim 1. c im gii phu.2. Phn tch thnh phn ha thc vt trong l i3. nh tnh, nh lng tannin c trong l i4. Tnh v, qui tinh, cng nng 5. Cch dngChng III: Xy dng tiu chun kim nghimChng IV: Kt Lun & NghTi liu tham kho..................................................................................................................

M U1. L do chn ti:Nc ta c din tch khong 330.000km2, nm ng Nam v tri di trn 15 v (1650km), c kh hu nhit i gi ma, nhit trung bnh hng nm kh cao (trn 22oC), lng ma hang nm ln (trung bnh 1200-2800mm), m tng i cao (trn 80%).Nhng iu kin thun li nh vy to cho nc ta mt h thc vt phong ph a dng. Theo s liu thng k gn y h thc vt VN c trn 10.000 loi, trong c khong 3200 loi cy c s dng trong y hc dn tc v 600 loi cy cho tinh du. y l ngun ti nguyn thin nhin rt qu bu ca t nc. Cc hp cht thin nhin c hot tnh sinh hc ang ng mt vai tr ht sc quan trng trong i sng con ngi. Chng c dng sn xut thuc cha bnh, thuc bo v thc vt, nguyn liu cho cng nghip thc phm, hng liu v m phm Mt khc nh chng ta bit Vit Nam l mt nc ang pht trin. Do nh nc c ch trng tng cng sn xut thuc, hng liu trong nc, hn ch nhp khu, h gi thnh sn phm phc v nhn dn. Ngun nguyn liu sn xut l s dng ngun nguyn liu t thin nhin.V vy vn ang c c bit quan tm l nghin cu cc hp cht c tch ra t sn phm thin nhin. Cy i l loi cy quen thuc trong i sng ngi dn nc ta, c bit l cc vng nng thn trng ly qu n, ch bin lm nc gii kht, lm mt Ngoi ra cc b phn ca cy i c bp non, l non, v r v v thn cn c lm thuc cha bnh khng khun, lm sn se nim mc v cha au bng i ngoi. Cho n nay trn th gii, cng nh nc ta cc nh khoa hc i su vo nghin cu tinh du ca nhiu loi thc vt. Tuy nhin vn cn t cng trnh nghin cu v thnh phn ha hc ca tin du l i. Chnh v vy chng ti chn ti nghin cu thnh phn ha hc ca l i ( Psidium guajava L.). Nhm iu tra c bn, tm ra ngun nguyn liu cho ngnh ha dc, hng liu, m phm

2. Ni dung nghin cu:Tng quan ti liu v cy i (Psidium guajava L.) thuc h Sim (Myrtaceae).Xc nh hm lng tinh du trong l i c hng khai thc v s dng.Xc nh thnh phn ha hc ca tinh du l i tm ra nhng hp cht chnh. xut kh nng ng dng ca l i hoc nhng thnh thnh phn ch yu c trong tinh du.3. i tng nghin cu:i tng nghin cu l l cy i (Psidium guajava L.)

CHNG I: PHN TNG QUAN

1. Vi nt chung v h Sim:H Sim (Myrtacace) l loi cy g hoc cy bi, l mc i, khng c l km, n nguyn, c im tuyn. c bit nhu m v ca cc cnh non, di biu b ca l hoc trong cc b phn ca hoa, qu, c ti tit cht du thm. V cu to gii phu c vng libe trong, mch c bn ngn n.Cm hoa hnh chm, nch l hoc u cnh i khi hoa mc n c, mu 5 hoc 4. Cc l i dnh li vi nhau di thnh hnh chn. Cnh hoa ri nhau nh trn mp ng i. Nh rt nhiu, bt nh v xp khng theo mt trt t no, nh thng cun li trong n, ch nh ri hay dnh nhau phn di thnh ng ngn (chi Melaleuca). B nhy c s l non thng bng s cnh hoa, hoc t hn l 2 (chi Eugnia), dnh li vi nhau thnh bu di hoc bu gia, vi s tng ng vi s l non, nh non tr gia, mt vi, mt u nhy. Qu mng, qu tht, thng do hoa pht trin thnh, cng c khi l qu kh m (chi Eucalyptus) qu mang i tn ti nh, ht khng c ni nh. H Sim l mt h ln gm 100 chi v gn 3000 loi phn b ch yu cc nc nhit i v Chu c. nc ta cc cy h ny phn b rt rng ri rng, i, c khong 13 chi vi gn 100 loi.Chi c nhiu loi nht nc ta l Eugenia (gn 30 loi) chng c qu mng cha 1-2 ht, cung hoa c t gc, l mc i, ph bin nht c cy Gioi ng (Eujavanica Lamk) qu nhiu nc hn mu lc, xanh trng, hay hng. Chi Psidium cng c qu tht nhng nhiu ht v cung hoa khng c t, gn l hnh lng chim ni r. Cy ph bin l cy i ( Psidium guajava L.) cy n qu, l v qu non cha nhiu cht cht, dng cha tiu chy.Chi Rhodomyrtus c trng bi c gn l hnh cung, qu mng nhiu ht. Cy Sim (Rh.tomentosa(Ait)Hassk.) mc nhiu trn cc i hoang, cha nhiu Tanin thuc da. Ngoi ra trong h ny cn c mt s cy quen thuc khc nh: Cy Trm (Malaleuca leucadendron Linn) v cy dng xm thuyn, l ct ly du thm. Cy Vi (Cleistocalyx operculatus Merr v Perry) trng ly l v n nu nc ung.2. Vi nt v mt thc vt v ha hc ca cy i:2.1. M t cy i:Cy i c tn khoa hc l Psidium guajava L., trong dn gian cn gi l phan thch lu, thu qu, k th qu, phan nhm, bt t, lm bt Thuc h Sim (Myrtaceae). Cy i cao t 3-6 m,ng knh thn ti a 30cm. Thn cy chc, khe, ngn v phn cnh sm. Thn c v mng, trn nhn, khi gi bong ra tng mng. Cnh non vung, c lng mm, khi gi mi trn dn. L mc i, hnh tri xoan hoc hnh trng, di 9-11 cm, rng 3-6 cm, gc trn, u hi t nhn, mt trn mu lc sm, mt di nht c gn ni r.Hoa lng tnh, bu h, mc tng chm 2, 3 chic, t khi u cnh m thng nch l, cnh 5, mu trng, nhiu nh vng, ht phn nh rt nhiu, phi cng nhiu. Qu mng, hnh cu hoc hnh trng, khi chn mu vng, rut mu , trng hoc vng, ht rt nhiu. T khi th phn n khi qu chn khong 100 ngy. Ma hoa thng 3-4, ma qu thng 8-9.2.2. Phn b v sinh thi:i c ngun gc vng nhit i chu M. Theo Decanolle vng pht sinh ca i c l gia Mexico v Peru. Chnh nhng ngi Ty Ban Nha a cy n cc o Thi Bnh Dng v Philippin, cn ngi B o Nha du nhp cy vo n v sau pht trin ra khp cc vng nhit i khc. Trong qu trnh du nhp, trng trt v lai to ging, ngi ta to nn rt nhiu ging i khc nhau. Bn cnh qun th trng trt rt phong ph cn c qun th i mc hoang di kh a dng cc nc nhit i chu M, chu . Vit Nam i l loi cy rt quen thuc trong i sng, c bit l cc vng nng thn. L cy n qu c trng khp cc a phng, c vng ng bng ln min ni. Ch tnh qun th i trng c khong 7-10 ging khc nhau. Qun th i mc hoang di thng ch thy vng trung du v ni thp. i mc hoang di c hoa qu nhng cht lng qu km (qu nh, nhiu ht, v chat) nn t c ch .i l loi cy a sng, l xanh quanh nm, sinh trng pht trin tt trong mt gii hn rng ca kh hu vng nhit i v cn nhit i, gii hn v nhit t 15-45oC, nhng nhit tt nht cho cy sinh trng v cho qu nhiu l t 23-28oC. i thch kh hu m, nu lng ma hng nm 1500-4000mm phn b tng i u th khng phi ti. B r ca i thch nghi tt vi s thay i t ngt m trong t. i ra hoa qu nhiu hng nm, cm hoa thng xut hin trn nhng cnh non mi ra cng nm. Nhn chung hoa n c th ko di 2 ngy, trong khong thi gian , s th phn xy ra bt c lc no, gi v cn trng l tc nhn th phn. Trong khi chim, ng vt (k c ngi) l tc nhn pht tn ht ging i khp ni. Vng i ca cy i c th tn ti 40-60 nm.Cc nc trng nhiu i nht th gii l Braxin, Mexico, Thi Lan, Indonesia v mt s nc khc chu . c tnh mi nm c khong vi trm ngn tn c a ra th trng th gii. Hoa K, Nht Bn v chu u l nhng nc thng xuyn nhp khu i t cc nc nhit i.2.3. Thnh phn ha hc:Trong qu v l u cha Sitosterol, Quercetin, Guaijaverin, Leucocyanidin v Avicularin; l cn c Valatileoil, Eugenol; qu chn cha nhiu Vitamin C v cc polisacarut nh Fructozo, Xylozo, Glucozo, Rhamnozo, Galactozo R c cha Arijunolic acid, v r cha Tanin v acid hu c.Theo Cy thuc v v thuc Vit Nam ca Tt Li, phn tch thnh phn qu i n c nhng cht sau: nc (81,7%), protein (0,9%), cht bo (0,3%), si (5,2%), cc hydrat carbon (11,2%), cc cht v c (0,7%). Vitamin C ca qu i nhiu gp 4-10 ln qu Chanh. Hm lng vitamin C thay i kh nhiu trung bnh t 100-1000mg/100g, nhiu nht phn v qu ri n phn ci. Vitamin C cng tng dn theo chn ca qu, t ti a lc qu chn v gim dn khi qu chn mm, c th 245,5mg/100g trong qu xanh, 304mg/100g qu chn, 225mg/100g qu chn mm. Cc cht hydrat carbon ch yu l dng ng kh. Phn tch mt s loi i Uttar Pradesh (n ) thy acid l 0,2-0,5% (tnh theo acid citric), ng kh (2,4-6,1%), ng (0,5-5,3%). Tanin vi hm lng cao khi qu cn xanh v thp nht khi qu chn. L i cha catechol, tannin loi pyrrogalol (8-15%), mt loi tinh du mu vng xanh hoc vng c mi d chu. Ty theo tng loi i, hm lng tinh du trong l t 0,2-0,31%. Thnh phn tinh du l i gm d v dl lomonen, -caryophylen, sesquiterpen alcol bc 2 v bc 4. L i cn cha sp, nha, ng, carotenoid; cc vitamin B1, B2, B6 v vitamin C; -sitosterol, quercetin; mt s cc acid trierpen.V thn cha 11-27% tannin c dng trong k ngh sn xut tannin v k ngh nhum vi. V cnh c leucoanthocyanidin, acid lutelic, acid ellgaic v amritosid.

CHNG II: PHN THC NGHIM

1. c im gii phu:

1.1. Thn Vi phu thn non[1]hnh ch nht c 4 cnh 4 gc. Biu b1 lp t bo hnh ch nht, nhiu lng che ch n bo vch rt dy. M dy gc 2-3 lp t bo hnh a gic, kch thc khng u. Thn non c nhiu ti tit ly bo nm gn biu b. M mm v o 4-5 lp t bo hnh a gic thun di, hi b p dp, kch thc khng u. Tr b 2-3 lp t bo hnh a gic, ho m cng thnh tng m hay lin tc thnh vng. Tng b sinh[2]xut hin di tr b to thnh lp bn ngoi c th b bong rch thn gi v lc b trong gm vi lp t bo b p dp, xp xuyn tm. H thng dn kiu hu th lin tc. Libe 1 t bo hnh ch nht kch thc nh, khng u, vch un ln, xp thnh cm. Libe2 t bo hnh a gic, xp lin tc thnh vng. G 2[3]nhiu, mch g gn trn hoc a gic, kch thc khng u; m mm g t bo hnh a gic, vch tm cht g, c nhng vng m mm g c vch dy hn to thnh vng thng cha rt t mch g. G 1gm 2-3 mch, t bo hnh trn, phn b tng i u; m mm g 1 hnh a gic, vch cellulose. Libe quanh ty 4-5 lp t bo hnh a gic, vch un ln, xp thnh vng lin tc. M mm ty o, t bo hnh trn hay bu dc, kch thc khng u, cng vo trong cng to dn. Tinh th calci oxalat hnh khi hoc hnh cu gai kch thc khng u c nhiu trong m mm ty v libe 2, t hn trong m mm v.

(1) (2)

(3)

1.2. L Gn gia[1] : Vi phu mt trn phng, mt di li nhiu v trn. Biu b 1 lp t bo hnh a gic, kch thc khng u, biu b trn nh hn biu b di, lp cutin[2] kh dy, c nhiu lng che ch n bo[3]vch rt dy. M dy gc, 5-6 lp t bo hnh a gic, kch thc khng u, xp ln xn. M mm o, nhiu lp t bo hnh a gic hoc gn trn, kch thc to. H thng dn[4]hnh cung c th ni vi 1-2 cung nh hn mi bn. G trn libe di. G, t bo hnh a gic, kch thc khng u, xp ln xn; m mm g, t bo hnh a gic nh, vch tm cht g, vi lp pha di t bo vch cellulose; libe, t bo hnh a gic, vch un ln, xp ln xn; libe trong, 4-5 lp t bo hnh a gic, xp thnh cung lin tc pha trn g. M dy gc 8-9 lp t bo hnh a gic gc trn, xp lin tc quanh b dn. Sivch dy, xp ri rc ngoi vng m dy. Ti tit[5]ly bo gn biu b ca gn gia v tht l. Tinh th[6] calci oxalat hnh khiv hnh cu gai trong m mm v libe.

(1) (2) (3) (4) (5) (6) Phin l [7]: T bo biu b trn hnh ch nht, cutin mng. T bo biu b di kch thc gn bng t bo biu b trn, l kh nhiu v nh cao hn biu b. H b 2-3 lp t bo hnh ch nht, ha m dy gc. M giu, 2-3 lp t bo thun c khong 3-4 t bo di mi t bo h b. M mm o 3-4 lp, t bo hnh a gic hay ch nht, cha y lc lp. Tinh th calci oxalat hnh cu gai c nhiu trong m dy v m mm. Cung l[8] : Vi phu c mt trn lm dng hnh ch V, mt di li trn. Biu b t bo hnh ch nht c lp cutin kh dy, c nhiu lng che ch n bo vch rt dy. M dy gc 4-5 lp xp ln xn, hnh dng thay i. Nhiu ti tit ly bo nm gn biu b. M mm t bo hnh a gic, kch thc khng u, c nhiu tinh th calci oxalat hnh khi v hnh cu gai. Vi t bo m cng[9]hnh a gic trong m mm pha trn cung libe g. H thng dn ging gn gia l. M dy gc bao quanh cung libe g. (7) (8) (8) (9)2. Phn tch thnh phn ha thc vt trong l i

Ly 10-15g l i kh c xay nh, cho vo trong Soxhlet chit dch chit ether, k n b dc liu c em i chit tip bng cn cao v sau cng l em b dc liu va chit em chit nng vi nc. em cc dch chit i phn tch, xc nh cc nhm hp cht c trong l i.

Bng tm tt kt qu phn tch s b thnh phn ha thc vt trong l i

Nhm hp chtThuc thCch thc hinPhn ng dng tnhKt qu nh tnh trn cc dch chitKt qu nh tnh chung

Dch chit etherDch chit cnDch chit nc

Khng thy phnThy phnKhng thy phnThy phn

Cht boNh dd ln giyVt trong m

CarotenoidCarr-PriceXanh chuyn sang

H2SO4Xanh dng hay x.lc ng sang xanh dng

Tinh duBc hi ti cnC mi thm

Triterpenoid t doLiebermann-Burchard nu - tm, lp trn c mu xanh lc

AlkaloidThuc th chung AlkaloidKt ta

CoumarinPht quang trong kimPht quang mnh hn

AntraglycosidKOH 10%Dung dch kim c mu hng ti

FlavonoidMg/HCl Dung dch c mu hng ti

Glycosid timThuc th vng LactonTm

Th.th ng 2-desoxy mn

AnthocyanosidHCl

KOHXanh

ProanthocyanidinHCl / t0

TaninDd FeCl3Xanh ru hay xanh en (Polyphenol)

Dung dch gelatin muiTa bng trng (Tanin)

Triterpenoid thy phnLiebermann-Burchard nu - tm, lp trn c mu xanh lc

SaponinTT LiebermannC vng tm nu

Lc mnh dd. Nc

Acid hu cNa2CO3Si bt

Cht khTT FehlingTa gch

Hp cht polyuronicPha long vi cn 90%Ta bng trng - vng nu

3. nh tnh, nh lng tannin c trong l iChit Tanin t dc liuLy khong 1,00g bt dc liu cho vo bnh nn dung tch 50ml, thm 20ml nc ct, un si trong 2 pht. ngui, lc. Dch lc c dng nh tnh.Cc phn ng nh tnh: ng 1:ly 2ml dch lc, thm 2 git dung dch FeCl35% (TT) s xut hin mu hoc ta mu xanh en hoc xanh nu nht. ng 2:ly 2ml dch lc, thm 2 git acetat 10% (TT) s xut hin ta bng. ng 3:ly 2ml dch lc, thm 5 git dung dch gelatin 1% s xut hin ta bng trng.Phn ng Stiasny (Phn bit Tanin pyrogalic v pyrocatechic)Ly 10m dch lc, thm vo 2ml formol v 1ml HCl m c. Nu khng c ta l tanin pyrogalic, nu c ta l tanin pyrocatechic.Nu dc liu c c hai loi tanin th sau khi lm phn ng Stiasny to ra ta lc qua giy lc loi ta tanin pyrocatechic, thm vo dch lc natri acetat d ri thm dung dch FeCl35% (TT) s xut hin ta xanh en .Phn ng xc nh Tanin catechicLy 0,20g bt dc liu cho vo 1 bnh nn nh, cho vo 10ml methanol un cch thu n si. Sau khi ngui un lc qua giy lc. Ly 1ml dch lc, cho vo 0,5ml dung dch vanilin 1% v 1ml HCl m c. Nu c tanin catechic s xut hin mu m.nh tnh tanin bng sc k lp mngBn mng silicagen trng sn GF254(MERCK).hot ho 1100C trong 1giDung dch th: ly 0,5g bt l i thm 3ml methanol ngm trong 15pht, thnh thong lc lc ly dch lc lm dung dch th.H dung mi khai trin: chloroform - ethyl acetat - acid formic (5:5:1)C th tin hnh vi dung dch i chiu acid gallic trong methanol (1ml cha 1mg acid gallic )Thuc th phun hin mu: pha 10ml dung dch FeCl35% trong ethanol. Tanin s kt hp vi ion Fe3+to ra phc cht c mu xanh, xanh lc hoc xanh en.

nh lng Tanin bng phng php oxy ho Cn chnh xc 2g dc liu tn nh qua ry s 355 cho vo 1 bnh nn. thm 50ml nc si v un cch thy, va un va khuy trong 30 pht. yn vi pht ri lc qua bng vo mt bnh nh mc 250ml. Ch ng bt dc liu ri trn bng. Tip tc chit nh trn vi ln cho ti khi dch chit khng cho phn ng vi tanin (th vi dung dch FeCl3). ngui ri cho thm nc vo bnh nh mc ti vch.Ly 25ml dung dch trn vo mt bnh nn 1000ml, thm 750ml nc v 25ml dung dch sulfo - indigo (CT). nh lng bng dung dch kali pemanganat 0,1N cho ti khi chuyn sang mu vng.1ml dung dch KMnO40,1N tng ng vi 0,004157g tanin tinh khit. Song song tin hnh nh lng 1 mu kim tra trng gm 25ml dung dch sulfo - indigo (CT) v 750ml nc.Hm lng phn trm tanin trong dc liu c tnh theo cng thc:a: s ml dung dch KMnO40,1N dng cho mu thb: s ml dung dch KMnO40,1N dng cho mu trng

4. Tnh v, qui tinh, cng nng:Nghin cu dc l cho thy dch chit cc b phn ca cy i u c kh nng khng khun, lm sn se nim mc v cm i lng.Theo dc hc c truyn, qu i xanh c v cht, tnh bnh, c tc dng kin v, c trng, thu lim, thng dng trong cc trng hp tiu chy, kit l, xut huyt, vim nhim ng tiu ha... Qu i chn c v ngt, tnh m, c tc dng b dng, kin t, tr tiu ha, thng dng trong cc trng hp to bn, n ung khng tiu, xut huyt, i tho ng. L i v ng sp, tnh m, c cng dng tiu thng gii c, thu sp ch huyt; l i thng c dng lm thuc cha tiu chy do c cha nhiu tanin, gip lm sn nim mc rut, lm gim tit dch rut, gim nhu ng rut v c tc dng khng khun.

5. Cch dngSau y l mt s cch dng l i cha bnh: Cha tiu chy: nu tiu chy do lnh, dng bp i hoc l i non 12-20g (sao s), gng nng 10g hoc c ring kh 10-12g, v qut kh 10-12g, nu vi 500ml nc, sc cn 200ml, chia hai ln ung trc ba n. Nu tiu chy do nhit, dng bp i, l i non hoc v rp cy i 12-20g, c sn dy kh 20g, l ch ti 12g, l m hoc rau dip c 12g. Sc ung nh trn. Trong c hai trng hp, c th thm t ng cho d ung. Cha vim d dy-rut cp tnh: l i non 30g ct nh, sao chung vi mt nm go (go lt cng tt), sau cho 500ml nc vo, sc cn 200ml, lc ly nc chia 2 ln ung vo lc i bng. Cha gii leo (zona): dng bp i non 100g ra sch, phn chua 10g, mui 1g. Cho tt c vo ci sch gi nh, thm t nc sch vo trn u. Dng nc thuc ny bi ln ch au. Cha vt thng chy mu, vt lot, bm dp do chn thng: l i ti ra tht sch vi nc mui, gi nt nhuyn, p ln ch au.

Chng III: Xy dng tiu chun kim nghim1. nh ngha dc liuTn khoa hc:Psidium guajavaL.Tn khc:Phan thch lu, thu qu, k th qu, phan nhm, bt t, lm btDc liu l l non ti hoc phi kh ca cy i (Psidium guajava L.), h Sim (Myrtaceae).

2. c im thc vtCy g nh cao 3-6 m v thn nhn, mng, khi gi bong tng mng. Cnh non vung, nhiu lng mm, khi gi nhn, hnh tr. L mc i hnh bu dc, mt di nhiu lng mn, gn l ni r. Hoa mc n c k l, ng i lin, c 4-5 l i dy khng u nhau. Qu mng hnh cu, v qu gia dy, nhiu ht.3. Thnh phn ho hcBp v l non chatanin8 - 9%. Trong l cn c cc flavonoid:quercetin, leucocyanidin, 2 flavonoid khc c tc dng khng t cu: avicularin, guajaverin. Ngoi ra cn cacid crataegolic, cht sp... Trong qu nht l qu cha chn cng c tanin, flavonoid.4. c im bt dc liu:Bt dc liu l non c mu xanh, v cht, c ln si, gm cc thnh phn sau :Mnh biu b trnt bo hnh a gic xp kht nhau. Mnh biu b dirt nhiu l kh kiu song bo. Mnh m mmt bo hnh bu dc vch mng. Mnh m mm phin l gm biu b trn, m giu t bo thun, m mm o. Mnh mch xon. Tinh th calci oxalat hnh cu gaiv hnh khi. Lng che ch n bonhiu, thng cong, vch rt dy.5. Tc dng v cng dngThng c dng tr vim rut cp v mn, kit l, tr em kh tiu ha. L ti cn c dng khi b chn thng bm dp, vt thng chy mu v vt lot. L i cha tiu chy v au bng i ngoi. L, bp i non cn c dng cha bnh zona.

Chng IV: Kt Lun & NghDo ln xy dng tiu chun kim nghim ln ny cn thiu nhiu dng c, thuc th, kinh nghim cha c nhiu nn s st xy ra l iu khng th trnh khi. chng hn nh.+ viphu cha r, cn thiu cc loi m, biu b l kh nhn, do khng phi l ma i nn khng c hoa v th m khng thc hin c vi phu bu nhy, nh, ht phn. nu l ngi xy dng li tiu chun kim nghim ny th nn chn vo ma th mi th s thun li hn.+ v nh lng thnh phn ha hc trong dc liu do khng c phng tin nn khng th tin hnh, m ch nu ra nhng phng php trn c s l thuyt tin hnh nh lng. Nn s dng ht tt c cc phng php nu ra 1 ln na khng nh chnh xc ca tng phng php nh th no.

Ti liu tham kho

1. V Vn Chuyn, L Trn Chn, Trn Hp (1978), a l cc cy Vit Nam, NXB Khoa hc k thut.2. V Vn Chi, Trn Hp (1999), Cy c ch Vit Nam, tp 1, NXB Gio dc.3. Trng Th p, Thc vt dc, NXB Gio dc.4. Phm Hong H (1992), Cy c Vit Nam.5. Tt Li (1999), Cy thuc v v thuc Vit Nam, NXB Y hc.