xvi

„|Ǩχã¨∂„`«=ÚÅ∞ ѨiîOKÕ=ÚO^Œ∞ K«k"Õ

âßOu =∞O„ «=ÚÅ∞

FO â◊O <À q∞„ «ó â◊O =~°∞}ó. â◊O <À Éèí= «fi~°º=∂. â◊O # WO„^À

|$ÇÏãÊuó. â◊O <À q+μ‚~°∞~°∞„Hõ=∞ó. #"≥∂ „|Çχ}Ë. #=∞¿ãÎ "åÜ≥∂. «fi"Õ∞=

„Ѩ «ºHõΔO „|Ǩ‡ã≤. `åfi"Õ∞= „Ѩ «ºHõΔO „|Ǩχ =këêºq∞. |∞∞ «O =këêºq∞.

㨠«ºO =këêºq∞. «<å‡=∞= «∞. « ŒfiHÍÎ~°=∞= «∞. J= «∞=∂"£∞. J= «∞

=HÍÎ~°"£∞. FO âßOuó âßOuó âßOuó II

ã¨Ç¨Ï <å== «∞, ã¨Ç¨Ï <Ò Éèí∞#‰õΩÎ, ã¨Ç¨Ï g~°ºO Hõ~°"å=ÃÇ·Ï, Õ[ã≤fi

<å=nè «=∞ã¨∞Î, =∂ qkfiëê=ÃÇ·Ï. FO âßOuó âßOuó âßOuó II

Ü«∞â◊ÛùO Œ™ê=∞$+¨Éè’ qâ◊fi~°∂Ѩó. Kè«O^ÀÉè’º- 茺=∞$`å «ûO|Éèí∂=.

㨠"Õ∞O„^À "Õ∞ èŒÜ«∂ 㨇 $}À «∞. J=∞$ «ã¨º Õ= è•~°}À Éèí∂Ü«∂ã¨"£∞. â◊s~°O

"Õ∞ qK«~°¬}"£∞. lÇfi "Õ∞ =∞ èŒ∞=∞ «Î=∂. Hõ~å‚ÉèϺO Éèí∂i q„â◊√="£∞. „|Çχ}ó

HÀâ’-ã≤ "Õ∞ èŒÜ«∂ Ñ≤Ç≤Ï «ó. „â◊√ «O "Õ∞ QÀáêÜ«∞. FO âßOuó âßOuó

âßOuó II

JǨÏO =$HõΔ㨺ˆ~i"å. H©iÎó Ѩ$+ªO yˆ~i=. T~°úfi Ѩq„`À "ålh=

ã¨fi=∞$`« =∞ã≤‡. „^Œq}Q∑O ã¨=~°Ûã¨"£∞. ã¨∞"Õ∞^è• J=∞$`À-H˜Δ`«ó. Wu

„uâ◊OHÀˆ~fi^•#∞ =K«#"£∞. FO âßOuó âßOuó âßOuó II

LáÈ^•…`«=Ú

''"Õ •ó J#O`åó—— "Õ Œ "åV‡Ü«∞=Ú Jáê~°=Ú. Jáœ~°∞¿+Ü«∞=ÚÅ∞QÍ

ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ „â◊ •úÉèí‰õΩÎÅ`À Ü«ÚQÆÜ«ÚQÍÅ #∞O_ç HÍáê_»∞‰õΩO@∞#fl J=¸Åº

ã¨OѨ Œ. "Õ Œ=ÚÅ∞ x «º=ÚÅ∞. "Õ Œ"å‰õΩ¯Å∞ Õ*’=∞Ü«∞=ÚÅ∞. HÍÅQÆ~°ƒùOÖ’

Hõeã≤áȉõΩO_® <åâ◊~°Ç≤Ï «=ÚQÍ L#fl ã «º„ã=O «∞Å∞. "Õ Œ=ÚÅÖ’x ÑÓ~°fi=∞O„ «

ÉèÏQÆ=Ú#∞ ã¨OÇ≤Ï «Å∞QÍ#∞, z=~° ÉèÏQÆ=ÚÅ#∞ P~°}ºHõ=ÚÅ∞ (LѨx+¨ «∞ÎÅ∞)

QÍ#∞ ™ê=∂#ºOQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. J~Ú`Õ, H˘xfl ã¨OÇ≤Ï`åÉèÏQÍÅ∞ ‰õÄ_®

LÑx+ «∞ÎÅ∞QÍ "åºÑ≤ÎÖ’H =KåÛ~Ú (L^•ÇÏ~°}‰õΩ Dâß"å™ÈºÑx+ «∞Î). ãOÇ≤Ï`å

ÉèÏQÍÅ∞ Hõ~°‡HÍO_»‰õΩ qkèq è•#=ÚÅ∞ xˆ~ÌtOK«QÍ, JO «ºÉèÏQÆ=ÚÅ∞ QÆ∞ǨϺ"≥∞ÿ#

"Õ •O «É’ 茉õΩ „Ѩ ÕºH˜OѨ|_ç#q.

„â◊√u "åHõº=ÚÅ∞ èŒ~å‡~°÷HÍ=∞"≥∂HõΔ=ÚÅ#∞ ÑÙ~°∞ëê~°÷=ÚÅ∞QÍ x~ÌtOz†

„Ñ=$uÎ=∂~°æ=Ú, x=$uÎ =∂~°æ=Ú - J#∞ Ô~O_»∞ "Õ~°∞ "Õ~°∞ =∂~åæÅ#∞ r=#Ü«∂„ «

H˘#™êyOK«∞HÀ\ÏxH˜ LѨܫÚHõÎ=ÚÅ∞QÍ ã¨∂zOz#q. „Ѩ=$uÎ =∂~åæxfl

èŒ~å‡~°÷HÍ=∂¿ÑHõΔÅ∞#fl "åiH˜ J#∞QÆ∞}º=∞x ã¨∂zã¨∂Î, SÇ≤ÏHõ, ã¨fi~°æÉè’QÍʼnõΩ,

âßG ã=∞‡ «"≥∞ÿ# Hõ~å‡K«~°}‰õΩ, x «º<≥·q∞uÎHõ Hõ~°‡Å#∞, WëêìÑÓ~åÎk ã`å¯~°º=ÚÅ#∞

Z<Àfl, Z<≥fl<Àfl ¿Ñ~˘¯#_»"≥∞ÿ#k. g\ q+Ü«∞"≥∞ÿ ãOÇ≤Ï`å ÉèÏQÍÅÃÑ· P è•i «"≥∞ÿ#

ѨÓ~°fig∞=∂O™ê èŒ~°‡âߢ™êÎÅÖ’ qãÎ$ «OQÍ „Ѩ™êÎqOK«@O [iyOk.

WHõáÈ`Õ, Ѩ~°"≥∂`«¯$+¨ì =∂~°æOQÍ É’kèOѨ|_ç#k "≥∂HõΔ=∂~°æ=Ú.

''*Ï˝<å Õ= «∞ ÔH·=źO—— Jx ã¨O™ê~°|O èŒ q=ÚHÎH˜, [##–=∞~°} Œ∞óY=Ú

ÖËx „|Çχ„áêÑ≤ÎH *Ï#=Ú Jx"å~°º=∞x LÑx+ «∞ÎÅ∞ =Hͯ}OKå~Ú. Ñ~åq ŒºQÍ

7

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.1.1

1. ã¨=∞#fiÜ«∂^蕺ܫ∞=Ú : „Ѩ^äŒ=∞áê^Œ=Ú

1. l*Ï˝™êkèHõ~°}"£∞

ã¨∂: 1.1.1 J ä•`À „|Ǩχl*Ï˝™êѨÓ~°fiѨHΔ ã¨Oâ◊Ü«∞O:

qkèÑ~°"≥∞ÿ# "Õ ŒÉèÏQÍÅhfl ÑÓ~°fig∞=∂O™ê âßGOÖ’ ÑijeOK«|_®¤~Ú

Hõ •! P âߢ™êÎxH˜, L «Î~°g∞=∂O™ê âߢ™êÎxH˜ Z@∞=O\˜ ÉèË Œ=ÚOk?

ã¨=∂ è•#O:

ѨÓ~°fig∞=∂O™ê âßG=Ú Hõ~å‡K«~°}‰õΩ qkè~°∂Ѩ"≥∞ÿ# "Õ^ŒÉèÏQÍ<Õfl

qKåiOzOk HÍx, x «ºã≤ Œú"≥∞ÿ# „|Ǩχ « åÎ fixfl qKå~°} KÕÜ«∞ÖË Œ∞. ѨÓ~°fi

g∞=∂O™ê âßGO ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å qKå~°}‰õΩ Ñ¨iq∞`«O. LѨx+¨^•fiHͺÅ#∞

Ѩ~°=∂ «‡Ü≥ÿ∞# x~°∞æ}„|Ǩχ#∞ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘x J~°÷OKÕã¨∞HÀ"åe. ''ã¨~fiëêO

"Õ^•O`« "åHͺ<åO JkfifÜÕ∞ „|Ǩχ}˜ xifiâı¿+ `å`«Ê~°ºq∞u—— J<Õ^Õ

L «Î~°g∞=∂O™ê âßG=Ú Ü≥ÚHõ =ÚYº ÅHõΔ º=Ú.

ãOâ◊Ü«∞O:

*ˇ·q∞<åºKå~°∞ºÅ"åi ^èŒ~°‡ã¨∂„`åÅ∞ ''P^ä•`À ^èŒ~°‡ l*Ï˝™ê—— J<Õ

ã¨∂„ «O`À "≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. JHõ _» 'P 䌗–'J «ó— J<Õ Ñ¨ •Å‰õΩ "Õ • 茺ܫ∞#=Ú

ѨÓiÎKÕã¨∞H˘#fl «~°"å « èŒ~°‡l*Ï˝™ê Jx J~°÷O K≥áêÊ~°∞. "Õ • 茺ܫ∞#O, Hõ~°‡qkè

≥eã≤H˘#fl «~°"å «<Õ „|Ǩχl*Ï˝ã¨ „áê~°OaèOKåÅ<Õ xˆ~Ìâ◊=Ú U"≥∞ÿ<å LO^•?

8

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.1.1

ã¨=∂ è•#O:

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ „|ÇχÑ^•~°÷=Ú, Ñ~°=∂ «‡ Ü≥ÚHõ l*ÏãÅ#∞ ÕÌtOz

„ÑuáêkOÑ|_ç#q. "Õ •O «=ÚÅÖ’ K≥ÑÊ|_ç# „|Çχ « «Î fi=Ú, « ü *Ï#„áêÑ≤ÎH

ã¨OÉOkèOz# q^•ºq+¨Ü«∞=ÚÅ∞, Hõ~°‡HÍO_»‰õΩ ã¨O|OkèOz# "Õ Œ=Ú Ü≥ÚHõ

ѨÓ~°fiÉèÏQÆ=ÚÖ’ ÖË=Ù. JO Œ∞=Å¡ "Õ • 茺ܫ∞#=Ú, Hõ~°‡ ã¨O|Okè « J=QÍǨÏ#

LO>Ë<Õ HÍx „|Ǩχl*Ï˝ã¨ KÕã¨∞HÀ|_» Œ∞ J<Õ"å Œ# ã¨=∞O[ã¨=Ú HÍ Œ∞.

''J ä•`À „|Ǩχl*Ï˝™ê—— J<Õ ã¨∂„ «OÖ’ L#fl@∞=O\˜ 'J 䌗 â◊ÉÏÌxfl,

=∞OQÆà◊ "åK«HõOQÍ J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe. ''FOHÍ~°â◊Û J äŒâ◊|Ìâ◊Û •fi"Õ Ò „|Çχ}ó

ѨÙ~å HõO~î°O aè åκ qx~åº`Ò «™ê‡<å‡OQÆeHÍ=ÙÉè∫—— (FOHÍ~°=Ú, J äŒ â◊|Ì=Ú

„|Çχ Õ=Ùx <À\ #∞O_ç =ÚO Œ∞QÍ "≥Å∞=_ç#q. JO Œ∞=Å¡ P Ô~O_»∞ Ñ Œ=ÚÅ∞

ã¨Ç¨Ï[OQÍ =∞OQÆà◊ •Ü«∞Hõ=ÚÅ∞). ã¨iÜ≥ÿ∞# JkèHÍ~°O L#fl =ºHÎH˜ Hõ~°‡l*Ï˝ã¨

ÖˉõΩO_®<Õ „|Ǩχl*Ï˝ã¨, "≥∂ˆHΔK«Ûù HõÅQÆ=K«∞Û.

ãOâ◊Ü«∞O:

Ü«∞ ä•âßGO "Õ ŒÑ¨~î°#O KÕã≤, q"åǨÏO KÕã¨∞H˘x, â◊HÍκ#∞™ê~°O Ü«∞[˝

Ü«∂QÍÅ∞ KÕã≤# «~°"å «<Õ x=$uÎ =∂~°æOÖ’ =∞#ã¨∞û#∞ ÅQÆflO KÕã¨∞H˘x "≥∂HõΔ

=∂~°æOÖ’, |∞kúx ã≤÷sHõiOK«∞HÀ"åÅx 㨇 $`«∞Å∞ =Hͯ}˜ã¨∞Î<åfl~Ú. JnHÍHõ

''„ÉÇχK«~°ºO ã=∂Ѻ QÆ$Ç‘Ï Éèí"Õ ü, QÆ$Ç ü =hÉèí∂`åfi „Ñ„=*Ë ü—— („|ÇχK«~åº=ã÷

ÑÓiÎ KÕã∞H˘x, QÆ$ÇÏã∞÷_≥· P «~°"å « "å#„Ñ™ê÷„â◊=∞O ã‘fiHõiOz, « Œ#O «~°=Ú

ã¨<庙ê„â◊=∞=Ú) J<Õk „â◊√u =K«#O. 㨇$u =K«<å#∞™ê~°O Ü«∞ ä•âߢãÎOQÍ

"Õ • 茺ܫ∞#O KÕã≤, èŒ~å‡xfl áê\ã∂Î ÑÙ„ «∞Å#∞ Hõx, â◊HÎH «y# Ü«∞[Ü«∂QÍ Œ∞Å∞

KÕã≤# «~°"å « =∞#ã¨∞û#∞ "≥∂HõΔ=∂~°æOÖ’ xÅ∞ѨÙHÀ"åe. (''Jnè «º qkè= Õfi^•<£

Ѩل`åOâ’Û`åÊ Œº èŒ~°‡ «ó Wëêìfi K« â◊HÎ À Ü«∞*Â~°‡<À "≥∂ˆHΔ x"Õâ◊ÜÕ∞ ü——).

D q èŒOQÍ ã¨‡$u =K«<åÅ∞ q#|_»∞ «∞#flѨC_»∞ xiÌ+ì„Hõ=∞OÖ’ „|Ǩχ

l*Ï˝ã¨ „áê~°OaèOK«\O Ü«ÚHõÎO Hõ •?

ã¨=∂ è•#O:

„|Çχl*Ïã‰õΩ Z\ì J=™ê÷„Hõ=∞ x~°‚Ü«∞=Ú ÖË Œ∞. z «Îâ◊√kú L#fl "åxH

Hõ~°‡Å „Ѩ"Õ∞Ü«∞"Õ∞ ÖË Œ∞. ''„|ǨχK«~åº Õ= „Ѩ„=*Ë ü—— („ÉǨχK«~庄â◊=∞O #∞OKÕ

ã¨<åflº™ê„â◊=∂xH˜ "≥à◊¡=K«∞Û#∞). JÖψQ „â◊√uÖ’ ''Ü«∞ ŒÇÏ~= q~°*Ë ü « ŒÇÏ~=

„Ѩ„=*Ë ü—— ("≥·~åQƺ ÉèÏ=# =zÛ#<å_Õ ã¨#ºã≤OK« =K«∞Û#∞) Jx K≥ѨÊ|_çOk.

44

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.2.1

1. ã¨=∞#fiÜ«∂^蕺ܫ∞O – kfifÜ«∞áê^Œ=Ú

1. ã~°fi„ « „Ñã≤ •úºkèHõ~°}"£∞

D áê ŒOÖ’ KåÖÏ =~°‰õΩ ãQÆ∞} „|ÇÏŸ‡áêã#‰õΩ ãO|OkèOz# É’ èŒ#

"åHͺÅ∞ „ѨuáêkOѨ|_®¤~Ú. „|Ǩχ=Ú#∞ xˆ~ÌtOKÕ eOQÍÅ∞ ‰õÄ_® ã¨Ê+ìOQÍ

H͉õΩO_® ã¨O ÕǨã¨Ê ŒOQÍ Ñ¨~ÀHõΔOQÍ<Õ K≥ѨÊ|_®¤, Jg „|Ǩχ<Õ ã¨∂zã¨∞Î<åfl~Ú

Jx x~°‚~ÚOK«|_çOk.

ã¨∂: 1.2.1 ã¨~°fi„ « „Ѩã≤ ÀúѨ Õâß üѨÓ~°fiѨHΔ:

KèåO^ÀQÀºÑx+ «∞ÎÖ’ âßO_çźq^•º „ÑHõ~°}OÖ’ „|ÇÏŸ‡áêã# QÆ∞iOz

K≥Ñ≤Ê# „â◊√u WÖÏ LOk: ''ã¨~°fiO Yefi ŒO „|Ǩχ «[˚ÖÏxu âßO « Láêã‘ « J äŒ

YÅ∞ „Hõ «∞=∞Ü«∞: ѨÙ~°∞ëÈ Ü«∞ ä• „Hõ «∞~°ã≤‡<£ Ö’ˆH ѨÙ~°∞ëÈ Éèí=u « äÕ «ó „¿Ñ «º

Éèí=u. ã „Hõ «∞O ‰õΩsfi « =∞<À=∞Ü«∞ó „áê}â◊s~À ÉèÏ~°∂Ñó—— [ã=∞ãÎ „ÑÑOK«=¸

ã¨$+≤ìHÍÅ=ÚÖ’ „|Ǩχã¨fi~°∂Ѩ=∞O^Õ Ñ¨Ù\˜ì#k. P „|Ǩχܫ∞O^Õ JO`å b#

=∞=Ù «∞#flk. rqOzÜ«Ú#fl ã≤÷u ã=∞Ü«∞=ÚÖ’ •x â◊HÎ KÕ «<Õ #_»∞Ñ|_»∞K«∞#flk.

JO Œ∞=Å¡ „|Çχ=Ú#∞ âßO «=Ú`À (â◊=∞ Œ=∂k ãOÑ «∞ÎÅ`À) Láêã≤OK«=Ö#∞.

r=Ù_»∞ (ѨÙ~°∞+¨μ_»∞) ã¨OHõÅÊ ã¨fiÉèÏ=Ù_»∞. D Ö’HõOÖ’ ZÖÏ\˜ ã¨OHõÅÊO (HÀiHõ)

L#fl"å_À Ñ~°Ö’HÍxH "≥o¡# «~°∞"å « ‰õÄ_® J\ì ãOHõÅÊO HõÅ"å_Õ J=Ù`å_»∞.

JO Œ∞=Å¡ P „|Ǩχ#∞ =∞<À=∞Ü«∞=∞x, =ÚYº„áê}"Õ∞ â◊s~°=ÚQÍ Hõey# Œx,

ã¨fiÜ«∞O „ѨHÍâ◊~°∂Ѩ=∞x =∞#ã¨∞ûÖ’ 蕺xOKåe - Kèå.L 3.14.2] D „â◊√uÖ’

45

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.2.2

â◊s~°∞_»∞H˜ ã¨O|OkèOz# eOQÍÅ∞ KåÖÏ Hõ#|_»∞ «∞#fl~Ú. ã¨OHõÅÊO, =∞<À-

=∞Ü«∞`åfik èŒ~å‡Å∞ LO_»@O =Å¡ r"å «‡ K≥ѨÊ|_»∞ «∞#fl@∞¡ =ºHõÎ=∞ø «∞#flk.

JO ÕHÍ Œ∞ ''U+¨ =∞ JO «~üǨÏ$ ŒÜÕ∞-}©Ü«∂<£ „g¿ÇÏ~åfi, Ü«∞"å^•fi——(â◊s~°∞_ç

ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ L#fl r"å «‡ ã∂HΔ͇u ã∂HõΔ ‡"≥∞ÿ#k, z#fl q «Î#O yO[ÖÏ Ñiq∞ «

"≥∞ÿ#k) Jx K≥ѨÊ_»O =Å¡ WHõ _» r"å «‡ Láêã¨#ÜÕ∞ K≥ѨÊ|_»∞ «∞#flk.

ã≤ •úO «O:

''ã~°fiO Yefi ŒO „|Çχ—— J<Õk Jxfl "Õ •O`åÅÖ’ „Ñã≤ Œú"≥∞ÿ# [QÆ å¯~°}

~°∂Ѩ"≥∞ÿ# „|Ǩχ=Ú<Õ xˆ~Ìtã¨∞Î#flk. =∞<À=∞Ü«∞`åfik èŒ~å‡Å∞, „|Ǩχ Láêã¨#

H˘~°‰õΩ q=iOK«|_®¤~Ú. [QÆ « ~°Î J~Ú# „|Ǩχ=Ú ''=∞<À=∞Ü«∞ó, „áê}â◊s~°ó,

ÉèÏ~°∂Ñ¨ó—— Jx K≥ѨÊ|_çOk. 㨠«ºã¨OHõÅÊO J<Õ QÆ∞}=Ú „|Ǩχ=Ú‰õΩ «Ñ¨Ê

r=Ù_çH˜ ‰õΩ Œ~° Œ∞.

ã¨∂: 1.2.2 q=HΔ «QÆ∞}ÀѨѨ ÕÎâ◊Û

XHõ =ºHÎ «#∞ K≥Ñ≤Ê#k q<Õ"å~°∞ „QÆÇ≤ÏOKåe Jx ÉèÏq¿ãÎ Jk q=HΔ «O

(=‰õΩÎ q∞ëêìó q=HΔ åó) Jx K≥ѨÊ=K«∞Û. HÍx, "Õ ŒO Jáœ~°∞¿+Ü«∞O (=HõÎ ÖËxk),

HÍ|\ì q=HΔ «O LO_» Œ∞. HÍx "Õ Œ "åHͺÅÖ’ H˘xfl Láê ÕÜ«∞O, „QÆÇ≤ÏOKåe

J<Õ ÉèÏ=#`À K≥Ñ≤Ê#q. "å\˜x q=H˜Δ`«OQÍ ã‘fiHõiã¨∂Î, Uq Jq=H˜Δ`«"≥∂

(„QÆÇ≤ÏOK«‰õΩO_® =kÖËÜ«∞ |_Õq), "å\x å «Ê~°ºO ÖËx"å\QÍ ÉèÏqOz, „ÑHõ #

ÃÑ@ì@O [~°∞QÆ∞ «∞Ok.

D „ѨHõ~°}OÖ’ '㨠«ºã¨OHõÅÊó— J<Õk „|Ǩϟ‡áêã¨#‰õΩ Láê ÕÜ«∞OQÍ<Õ

K≥ѨÊ|_çOk. „|Ǩχ=Ú#ˆH ã¨OHõeÊOzO ŒÖÏ¡ 㨠ü J=_»O ‰õΩ Œ∞~°∞ «∞Ok. ''Ü«∞

JÑ¨Ç¨Ï «áêáꇗ— (^À+¨~°Ç≤Ï «∞_»∞), ''*Ϻܫ∂<£ Ѩ$käg—— (=$käèq Hõ<åfl ÃÑ ŒÌ"å_»∞),

''PHÍâ◊ P`凗— (PHÍâ◊OÖÏ ã¨~°fi"åºÑ≤) W\Ï¡O\˜ qt+ì QÆ∞}ÏÅ∞ q=HΔ «=ÚÅ∞.

Jq „|Ǩχ=Ú#ˆH =iΙêÎ~Ú.

''=∞<À=∞Ü«∞ „áê}â◊s~°ó—— J<Õk r=eOQÍ<Õfl ã¨∂zã¨∞Î#fl@∞¡ PˆHΔÑ≤OѨ

|_çOk. „|Ǩχ=Ú ã¨~åfi «‡HõO HÍ|\ì r=QÆ∞}ÏÅ∞ K≥Ñ≤Ê<å «Ñ¨CÖË Œ∞. LѨx+¨ ü

"åHͺÅ∞ WÖÏ K≥ѨÊ\Ïxfl ã¨=∞i÷ã¨∞Î<åfl~Ú. '' «fiO ¢ã‘Î «fiO ѨÓ=∂#ã≤, «fiO

‰õΩ=∂~° L « ‰õΩ=∂s, «fiO r~À‚ ŒO_Õ# =OK«ã≤, «fiO *Ï`À Éèí=ã≤, qâ◊fi`À

68

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.3.1

1. ã¨=∞#fiÜ«∂^蕺ܫ∞=Ú – `«$fÜ«∞áê^Œ=Ú

1. Œ∞ºÉèÏfi ŒºkèHõ~°}"£∞

ã¨∂: 1.3.1 Œ∞ºÉèÏfi^•ºÜ«∞ «#O ã¨fiâ◊ÉÏÌ ü

D áê ŒOÖ’ =ÚYºOQÍ *ËÜ«∞"≥∞ÿ# x~°∞æ}„|Çχ „Ñuáê Œ#K≥Ü«∞º|_çOk.

â∫#‰õΩ_»∞–POy~°ã¨∞#‰õΩ KÕã≤# Ѩ~åq^•º É’^èŒ# „ѨHõ~°}OÖ’ „â◊√u WÖÏ

q#|_»∞ «∞#flk. ''Ü«∞ã≤‡<£ ^Òºó Ѩ$kägK« JO «iHõΔO F «O =∞#ó ã¨Ç¨Ï „áê}ÿâ◊Û

ãÔ~·fió «"Õ∞= UHõO *Ï# äŒ P`å‡#O J<åº "åKÀ q=ÚOK« äŒ J=∞$ «ã¨º U+¨

¿ã «∞ó—— [ ÕxÜ«∞O Œ∞ Œ∞ºÖ’HõO Ѩ$käg JO «iHõΔO ã¨=∞ãÎ „áê}ÏÅ`À ã¨Ç¨

=∞#ã¨∞û ÃÑ#"Õã≤H˘x (JÅ∞¡H˘x) L<åflÜ≥∂ Jk XHõ >Ë P «‡ Jx ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

q∞QÆ å =∂@Å∞ J#=ã¨~°O. P «‡ÜÕ∞ J=∞$ « åfixH˜ ¿ã «∞=Ù – =Ú.L 2.2–5].ѨÓ~°fiѨH˜Δ :

Œ∞ºÖ’HÍ Œ∞Å∞ JÅ∞¡H˘x L<åfl~Ú JO>Ë "å\˜H˜ PÜ«∞ «#OQÍ (=ÚYº

™ê÷#O) =∞~˘Hõ\˜ U^À LO Œx, JxÑ≤ã¨∞Î#flk. JÖψQ ''J=∞$ «ã¨º U+¨ ¿ã «∞ó——

JO>Ë P "å~°kèH˜ J= «Å X_»∞¤ L#fl>Ë¡ Hõ •? „|Ǩχ J#O «O (Jáê~°O) J#fl

„â◊√ «º#∞™ê~°O ¿ã «∞=ÙÖÏ =º=ÇÏiOK«\ÏxH =∞~À X_»∞¤ KÕi Õ "Õ~˘Hõ\ LO_»~å Œ∞.

JO Œ∞=Å¡ WHõ _» K≥|∞ «∞#flk "åÜ«Ú"≥·<å HÍ"åe, ÖËHõáÈ Õ ã¨‡$uÖ’ K≥ѨÊ|_ç#

„Ñ è•#"≥∞ÿ<å HÍ"åe. ''"åÜ«ÚÔ~·fi Q“ «=∞ « «∂û„ «O "åÜ«Ú<å "≥· Q“ «=∞ ã∂„ Õ}

69

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.3.1

JÜ«∞O K« Ö’Hõó Ѩ~°â◊ÛÖ’Hõó ã¨~åfi}˜ Éèí∂`åx ã¨O Œ$ÉÏúx Éèí=Ou—— [F Q“ «=∂!

"åÜ«Ú=Ù KÕ «<Õ WÇÏ–Ñ~°Ö’Hõ=ÚÅ∞, ã=∞ãÎ Éèí∂ «=ÚÅ∞ XH •~°O`À „QÆ∞K«Û|_ç#

=∂ÅÖÏQÆ Hõ@ì|_ç (xÅÉ@ì|_ç) L<åfl~Ú – |$.L 3.7.2] Jx WÖÏ Ü«∂[=ůº,

P~°∞}˜ ã¨O"å ŒOÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. PÜ«∞ «#O [QÆ «ÎO «\˜H˜ XHõ >Ë Jx ã¨∂zOѨ

|_çOk HÍ|\ì, WHõ _» r=Ù_ç Ü≥ÚHõ J#fiÜ«∞O ‰õΩ Œ~°=K«∞Û Jx ‰õÄ_» Àã∞Î#flk.

ã≤ •úO «O :

'' «"Õ∞= UHõO *Ï# äŒ P`å‡#"£∞—— Jx P «‡â◊|Ì xˆ~Ìâ◊O LO_»@O =Å¡

Ñ~°=∂ «‡#∞ L ÕÌtOKÕ WHõ _» LÑ Õâ◊O [iyOk Jx =ºHõÎ=∞ø «∞#flk. ''ã#∂‡ÖÏó

™È=∞º W=∂ó „Ѩ*Ïó 㨠•Ü«∞ «<åó 㨄 «Êuëêªó—— [Ü«∂=#‡Ok „Ѩ[ʼnõΩ ã¨ ü

PÜ«∞ «#=Ú (=¸Å=Ú), 㨠ü =ÖË¡ rqã¨∞Î<åfl~°∞ 㨠ü Ö’<Õ qb#=∞ø «∞<åfl~°∞ –

Kèå. L 6.8.4] Jx KèåO^ÀQÀºÑ¨x+¨ «∞ÎÖ’ xiÌ+ìOQÍ „|Ǩχ=Ú#∞ É’kèOKÕ ã¨ ü

â◊|ÌO PÜ«∞ «#OQÍ K≥ѨÊ|_çOk. '' «"Õ∞= UHõO *Ï# äŒ P`å‡#"£∞—— J<Õ „â◊√uH˜

=ÚO Œ∂, « Œ#O «~°=Ú ‰õÄ_® Ñ~°=∂ «‡ Ü≥ÚHõ LÑ Õâ◊"Õ∞ KÕÜ«∞|_çOk. ''ÑÙ~°∞+

U "Õ ŒO qâ◊fiO Hõ~°‡ «áÈ „|Ǩχ Ѩ~å=∞$ «"£∞—— (*Ï˝# Hõ~°‡Å ѶÅ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# D

[QÆ «∞ΉõΩ HÍ~°}=Ú P ѨÙ~°∞+¨μ_Õ. J Õ Ñ¨~°=¸, J=∞$ «"≥∞ÿ# „|Ǩχ=Ú – =Ú.L

2.1.10). ''„|Ǩχ U= W ŒO J=∞$ «O ѨÙ~°™êÎ ü, „|Ǩχ ѨâßÛ ü, „|Ǩχ ŒHΔ}â◊Û

L «Î~} J èŒâ◊Û L~°úfiO K«—— (Jxfl k‰õΩ¯ÅO Œ∞ „|Ǩχ "åºÑ≤Oz L<åfl_»∞ – =Ú.L

2.2.11). JO`å „|Ǩχ"Õ∞ J<Õ ÉèÏ=#`À K≥ѨÊ|_çOk HÍ|\ì, xifiâı+¨ (x~°∞æ})

„|Ǩχ xˆ~Ìâ◊=Ú [iy#@∞¡ „QÆÇ≤ÏOKåe.

UHõ~°ã"≥∞ÿ#k, JkfifÜ«∞"≥∞ÿ# x~°∞æ} „|Çχ LÑ Õâ◊"Õ∞ KèåO^ÀQƺOÖ’#∞

âıfi «H «∞=Ù#‰õΩ L^•ÌʼnõΩ_»∞ KÕâß_»∞. JO Œ∞=Å¡ '' «"Õ∞= UHõO *Ï# äŒ P`å‡#"£∞——

J<Õ "åHõºOÖ’ L#flk x~°fiâı+ „|Çχ x~Ìâ◊=∞<Õ „QÆÇ≤ÏOKåe. P «‡Ü«∞O Œ∞ <å<å «fiO

(aè#fl ÉèÏ=O`À) Z=_»∞ K«∂™êÎ_À "å_»∞ =∞$ «∞º=Ù #∞O_ç – =∞$ «∞º=Ù<Õ á⁄O Œ∞#∞,

"åxH˜ [##–=∞~°} =ÅÜ«∞O #∞O_ç q=ÚHÎ LO_» Œx Hõ~îÀѨx+¨ «∞ÎÖ’ ‰õÄ_®

K≥ѨÊ|_çOk. ''=∞$`Àºó 㨠=∞$ «∞º =∂áÈflu Ü«∞ WÇ¨Ï <å<å W= Ѩâ◊ºu—— (Hõ~î°

2.4.4). Ü«∂[=Å∞‡¯_»∞, "≥∞ÿ„ Õ~ÚH P «‡É’ èŒ# KÕã≤# ãO Œ~°ƒùOÖ’ WÖÏ JO\Ï_»∞:

''㨠ܫ∞ ä• Ãã·O äŒ=Ѷ∞<À-#Î~À-ÉÏǨϺó Hõ$ «ûfló ~°ã¨Ñ¶∞# U=, U=O "å Jˆ~!

PÜ«∞=∂`å‡##Î~À-ÉÏǨϺó Hõ$`«ûfló „Ѩ*Ï˝#Ѷ¨∞# U=—— [Ãã·O^èŒ= Å=}

104

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.4.1

1. „Ѩ^äŒ=∂^蕺ܫ∞=Ú – K«`«∞~°÷áê^Œ=Ú

1. J#∞=∂xHÍkèHõ~°}"£∞

ã¨∂: 1.4.1 J#∞=∂xHõ=∞¿ÑºˆHëêq∞u KÕ#fl

â◊s~°~°∂ѨHõq#ºã¨ÎQÆ$Ç‘Ï`Õ~°Ì~°≈Ü«∞u K«

(J#∞=∂xHõ=∞Ñ≤ UˆHëêO Wu KÕ ü # â◊s~°~°∂ѨHõ q#ºãÎ QÆ$Ç‘Ï Õó Œ~°≈Ü«∞u K«)

„|Çχ=Ú Ü≥ÚHõ ÅHõΔ}O D J 蕺ܫ∞O Ô~O_»= ã∂„ «OÖ’ ''[<å‡ Œºãº

Ü«∞ «ó—— („|.ã∂ 1.1.2) Ü«∞O Œ∞ K≥ÑÊ_»"≥∞ÿ#k. J~Ú Õ P ÅHõΔ}O ™êOYº=∞ «ã∞÷Å∞

„ѨuáêkOz# „Ѩ è•#=Ú#‰õΩ ‰õÄ_® =iÎOK«QÆÅ Œx PˆHΔÑ≤OK«|_»QÍ ''DHõΔ Õ~åfl

â◊|Ì"£∞—— („|.ã¨∂ 1.1.5) J<Õ ã¨∂„ «OÖ’ „Ѩ è•#=Ú [QÆ å¯~°}O HÍ*ÏÅ Œx

u~°ã¨ iOK«|_çOk. J~Ú<å „â◊√u–㨇$ «∞Å „áê=∂}ºO qâ◊fiã≤ã¨∞Î#fl H˘O Œ~°∞

"Õ ŒâßvÜ«ÚÅ∞ „Ñ è•#=Ú [QÆ ü ã$+≤ì-ã≤÷u-ÅÜ«∞=ÚʼnõΩ HÍ~°}=Ú HÍ=K«∞Û#x

#=Ú‡`«∞<åfl~°∞. "åiÖ’ HõÑ≤ÖÏk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ H˘xfl „â◊√u–㨇$u "åHͺÅ#∞

L ŒÇ¨Ïiã¨∂Î „Ѩ è•#=Ú#‰õΩ ã¨=∂# â◊ÉÏÌÅ#∞ ‰õÄ_® K«∂Ñ≤OKå~°∞. J~Ú Õ gi

"å^Œ# ã¨~°fi[˝"≥∞ÿ# „|Ǩχ=Ú (Ѩ~°=∂`«‡) [QÆ`å¯~°}=∞<Õ "Õ^•O`« =¸Å

„áêuѨ ŒHõ‰õΩ q~°∞ Œú=∞=Ù «∞Ok. JO ÕHÍHõ, "Õ Œ=ÚÅxflO\˜Ö’#∞ XˆH suÖ’

QÆ=∞#O, QÆu ™ê=∂#ºO LOk. „Ѩ è•#O q+¨Ü«∞OÖ’ =∂„ «O QÆ=∞#OÖ’ ÉèË ŒO

Hõ#|_»∞ «∞#flk. D áê ŒOÖ’ J@∞=O\˜ Jã¨Ê+ì «#∞ x~°∂‡eOK«\ÏxˆH H˘xfl

105

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 1.4.1

„â◊√u–ã‡$u â◊ÉÏÌÅ ÑijÅ# KÕã≤ J ≥·fi « ã≤ •úO`åxfl x~°‚~ÚOK«@O, ãO ÕÇÅ#∞

x=$uÎ KÕÜ«∞@O [iyOk.

ѨÓ~°fiѨH˜Δ :

Hõ~îÀѨx+¨ «∞ÎÖ’ ''=∞Ç¨Ï «ó Ѩ~°=∞=ºHõÎO J=ºHÍÎ ü ѨÙ~°∞+¨ó Ѩ~°ó—— (Hõ.L

1.3.11) Jx „â◊√u q#|_»∞ «∞#flk. '=∞Ç¨Ï ü—, 'J=ºHõÎ"£∞— J<Õ Ñ¨ •Å∞ ™êOYº

„Ñuáêk « „Ñ è•#OÖ’ ‰õÄ_® J Õ „Hõ=∞OÖ’<Õ K≥ÑÊ|_®¤~Ú. JO Œ∞=Å¡, 'J=ºHõÎO—

„|Ǩχ„Ѩuáê Œ<å ÖËHõ „Ѩ è•# „Ѩuáê Œ<å? J=ºHõÎO „Ѩ è•# xˆ~Ìâ◊=∂ ÖËHõ â◊s~°

ã¨O|O èŒ"≥∞ÿ# =∞i Õx<≥·<å ã¨∂zã¨∞Î#fl^•?

ã≤ •úO «O :

Hõ~îÀÑx+ «∞ÎÖ’ ÃÑ·# L ŒÇÏiOz# J=ºHõÎ â◊|ÌO ZO « =∂„ «=Ú ™êOYº

㨇$ «∞ÅÖ’ K≥ѨÊ|_ç# „uQÆ∞}Ï «‡Hõ"≥∞ÿ# „Ѩ è•#=Ú#‰õΩ =iÎOK« Œ∞. ''# =ºHõÎO

J=ºHõÎ"£∞—— (=ºHõÎ=Ú HÍxk J=ºHõÎ=Ú) JO>Ë „Ѩ è•#=Ú «Ñ¨Ê =∞~˘Hõ\˜ HÍ Œ∞

J<Õ "å Œ# ã¨=∞O[ã¨=Ú Jã¨Å∞ HÍ Œ∞. 'J=ºHõÎO— J<Õ Ñ¨ Œ=Ú ™êOY∞ºÅ∞

Z#∞fl‰õΩ#fl XHõ ™êOˆHuHõ Ѩ Œ=Ú J<Õ „QÆÇ≤ÏOKåe. "åi ã≤ •úO «OÖ’ Jk

„uQÆ∞}Ï «‡Hõ"≥∞ÿ#k. ã «fi~°[ãÎ"≥∂QÆ∞}ÏÅ ã=∞#fiÜ«∞O. J=ºHõÎO J<Õk ã∂HõΔ‡"≥∞ÿ#k,

K«∂_»â◊Hõº=Ú HÍxk J<Õ ÉèÏ=#Ö’ Ü«∞øyHõ â◊|ÌOQÍ ZHõ¯_≥·<å "å_»=K«∞Û.

™êOY∞ºÅ‰õΩ „Ѩ è•#=Ú J=ºHõÎ=Ú J<Õ ~°∂_軺~°÷O LO_»=K«∞Û. HÍx, Jxfl âßYÅ

"åiH© JO Œi ^•~°≈x‰õΩʼnõÄ J Õ ~°∂_軺~°÷O (ÉèÏ=#) LO_®Å<Õ xÜ«∞=∞O

ÖË Œ∞. Hõ~îÀÑx+ «∞ÎÖ’ „ÑHõ~°} ãO Œ~°ƒùO Ñije¿ãÎ D q+Ü«∞O ãÊ+ì=∞=Ù «∞Ok.

r"å «‡ â◊s~åʼnõΩ ~°kä‰õΩ_»∞, â◊s~°O XHõ ~° äŒO J<Õ HõÅÊ#`À „â◊√u WÖÏ q#|_»∞

«∞#flk: ''P`å‡#O ~°kä#O qkú â◊s~°O ~° äŒ"Õ∞= «∞, |∞kúO «∞ ™ê~°käO qkú =∞#ó

„Ñ„QÆÇÏ "Õ∞=K«—— (Hõ.L 1.3.3). P «~°"å « ''WO„ ŒÜ«∂} ÇÏÜ«∂<£ PÇïó q+Ü«∂O

¿ãÎ+μ QÀK«~å<£ P Õ‡O„kÜ«∞ =∞<À Ü«ÚHõÎO Éè’HÎu PÇï~°‡h+≤}ó—— [P «‡ ~°kä‰õΩ_»x

≥Å∞ã¨∞HÀ, â◊s~°"Õ∞ ~° äŒ=Ú. |∞kú ~° 䌙ê~°kä. =∞#ã¨∞û Hõà‹§=Ú. WO„kÜ«∞=ÚÅ∞

QÆ∞é]=ÚÅ∞. HÀiHõÅ#∞ fˆ~Ûk P QÆ∞é]=ÚÖË. â◊s~°–WO„kÜ«∞–=∞#ã¨∞ûÅ`À

ã¨OÜ«ÚHõÎ"≥∞ÿ# #∞"Õfi (P «‡ÜÕ∞) Éè’HõÎ Jx nè=∞O «∞Å∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞ – Hõ.L 1.3.4].WO„kÜ«∂Å#∞ =â◊OÖ’ LOK«∞HÀÖËx "å_»∞ ãO™ê~°|O èŒOÖ’ Ñ_ç ã∞Y

^Œ∞óMÏÅ#∞ J#∞Éèíq™êÎ_»∞. WO„kÜ«∂Å#∞, HÀiHõÅ#∞ x„QÆÇ≤ÏOK«∞‰õΩ<Õ =ºH˜Î,

133

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 2.1.1

2. Jq~À^è•^蕺ܫ∞=Ú : „Ѩ^äŒ=∞áê^Œ=Ú

„Ñ äŒ=∂ 蕺ܫ∞OÖ’ ã~°fiA_≥·# Ñ~°„|Çχ"Õ∞ [QÆ å¯~°}=∞x, ã~°fi„áê}∞Å

ã¨$+≤ì–ã≤÷u–ÅÜ«∞=ÚʼnõΩ Ñ¨~°=∂`«‡ =¸Å=∞x J`«_Õ ã¨~åfi^茺‰õΔΩ_»x, J`«x

Pnè#OÖ’ „ѨѨOK«=ÚÖ’ ã¨~°fi=¸ x~°fiÇ≤ÏOK«|_»∞ «∞#fl Œx „Ѩ™êÎqOK«_»"≥∞ÿ#k.

"Õ •O « "åHͺŠ„Ñ=∂}O`À#∞, "Õ Œ ™ê~åOâ◊"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=næ åk É’ èŒ#Å Ü≥ÚHõ

ã¨=∞#fiÜ«∞O`À#∞ ã¨~fiâ◊fi~°∞_Õ JO ŒiH˜ P «‡ã¨fi~°∂Ѩ=∞x „ѨuáêkOK«|_çOk.

D J 蕺ܫ∞OÖ’ ã‡$uHÍ~°∞Å`À HÍx, åi¯‰õΩÅ`À HÍx "Õ ŒqÇ≤Ï «"≥∞ÿ#

Ñ~°=∂ «‡ « åÎfixfl, qÉèí∂ux JOwHõiOK«_»OÖ’ q~À èŒ"Õ∞g∞ ÖË Œx ™ê÷Ñ≤OK«|_»∞

«∞#flk. „Ñã∞Î «=Ú D J 蕺ܫ∞ „Ñ äŒ=∞áê ŒOÖ’ HõÑ≤Å=Úx «# «O„ «„QÆO äŒOÖ’

„ѨuáêkOz# JOâßÅ#∞ ѨijeOz, "åi =∞ «O ZO «=~°‰õΩ âßGã¨=∞‡ «"≥∂,

âßGq~°∞ Œú"≥∞ÿ# 㨇$u =K«<åÅ#∞ ZO Œ∞‰õΩ x~åHõiOK«=Åã≤ LO^À qãÎ$ «OQÍ

K«iÛOÑ|_»∞ «∞#flk.

1. 㨇$ «ºkèHõ~°}"£∞

ã¨∂: 2.1.1 㨇$ «º#=HÍâ◊ À+¨„Ѩã¨OQÆ Wu KÕ<åfl#º

㨇$`«º#=HÍâ◊^À+¨„Ѩã¨OQÍ`ü

™êOYº 㨇$uH˜ D ѨijÅ#Ö’ J=HÍâ◊O HõeÊOK«HõáÈ=@O ^À+¨O

JO>Ë JѨC_»∞ q∞QÆ å 㨇$ «∞Å#∞ Ѩi «ºlOz "å\˜H˜ J=HÍâ◊O HõeÊOK«ÖË Œ<Õ

^À+¨O =ã¨∞ÎO Œx ã¨∂„`å~°÷O.

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞

134

ã¨∂: 2.1.1

™êOYºâߢ™êÎxfl Ѩ~°=∞i¬ HõÑ≤Å∞_»∞ «O„ «=∞<Õ ¿Ñ~°∞`À ~°zOz ã¨=∞ºH±

*Ï˝#O`À "≥∂HõΔ„áêÑ≤Î á⁄O^Œ=K«∞Û#x „ѨuáêkOKå_»∞. "Õ^Œ „áê=∂}Ϻxfl

u~°ã¯iOK«‰õΩO_®, JyflÇÏŸ„`åk J#∞ëêª#„HÜ«∞Å∞, =~å‚„â◊=∂k q èŒ∞ºHõÎ èŒ~å‡Å#∞

=ºu~HOK«@O =Å¡ HõÑ≤Å «O„ «O (HõÑ≤Åã‡$u) „Ñ ÕºHõ ™ê÷<åxfl ãO «iOK«∞‰õΩOk.

<åã≤ÎHõ "å Œ∞Å∞ HÍHõáÈ~Ú<å, HõÑ≤Å=Úx "åi J#∞K«~°∞Å∞ Dâ◊fi~° Jã≤Î åfixfl,

„|Çχ"≥ÚHõ >Ë Jx JOwHõiOK«ÖË Œ∞. ™êOYº=∞ «O „ÑHõ$u–ÑÙ~°∞+μ_»∞ ÖËHõ r=Ù_»∞

Jx Ô~O_»∞ =¸Å « åÎfiÅ#∞ „Ñ™êÎqOzOk. „ÑHõ$u [_»O JKÕ «#"≥∞ÿ#k. r=Ù_»∞

K≥· «#º~°∂ѨÙ_»∞. „ѨѨOK« =º=Ǩ~åÅxfl\˜x ™êHΔQÍ Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ K«∂ã¨∂Î LO@∂,

„ѨHõ$u „áêѨOzHõ =º=Ǩ~åÅ#∞ #_»∞Ѩ٠«∂ LO>Ë, "å\˜x J#∞Éèíq™êÎ_»∞ HÍx

"å\˜H˜ Hõ~°Î HÍ Œ∞. ÕǨÅ∞ "Õ~°∞ HÍ|\ì r=ÙÅ∞ (P «‡Å∂) "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ<Õ LO_®e.

Wk ã¨~åfi «‡Hõ åfixH˜ q~°∞ ŒúO.

HõÑ≤Å=∞`åxfl q∞QÆ å ㇠$uHÍ~°∞Ö·# =∞#∞=Ù, PÑãÎO|∞_»∞, Q“ «=Ú_»∞

W`åº Œ∞Å∞ =ºuˆ~H˜OKå~°∞, xOkOKå~°∞ ‰õÄ_®.

ѨÓ~°fiѨHΔ:

HõÑ≤Å=ÚxH˜ P~°¬*Ï˝#O, "Õ Œ=ÚÅÃÑ· |Ǩï P Œ~°} LO Œ<Õ Dâ◊fi~°

"å Œ∞Å∞ qâ◊fiã≤™êÎ~°∞. „â◊√uÖ’ ‰õÄ_® J «}‚ ã~°fiA_çQÍ WÖÏ K≥ÑÊ|_çOk ''|∞∞+≤

„Ѩã¨∂ «O HõÑ≤ÅO Ü«∞ãÎ=∞„ˆQ, *Ï˝<≥·ó aÉèíiÎ *ÏÜ«∞=∂#O K« Ѩâıº ü—— (Z=~°∞

ã¨~°fiA˝_≥·# HõÑ≤Å∞x ã¨$+≤ìOz, J «xÖ’ ã¨~°fi *Ï˝#=ÚÅ∞ xOÑ≤ áÈ+≤OKå_À, P

ã~fiâ◊fi~°∞}‚ K«∂_®e – âıfi.L 5.2). WO «\ *Ï# ãOÑ#∞fl_≥·# HõÑ≤Å=Úx ã≤ •úO «O

x~åHõiOK«|_» Œ∞. JnHÍHõ, DHõΔ åºk HÍ~°}ÏÅ KÕ « Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãOHõÅÊO, HÀiHõ

„ѨHÍ~°"Õ∞ [QÆ üã¨$+≤ì [iyO Œx x~°‚~ÚOz =∞m¡ D „Ѩã¨OQÆO K≥Ü«∞º=Åã≤#

J=ã¨~°O U=ÚOk?

ã≤ •úO «O:

HõÑ≤ÖÏ^Œ∞Å∞ Dâ◊fi~°HÍ~°}`åfixfl JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. =∞#‰õΩ Dâ◊fi~°

HÍ~°}`åfixfl P ŒiOz q èŒ∞ºHõÎ èŒ~å‡Å#∞ q㨇iOK«x 㨇$ «∞Å∞ Z<Àfl L<åfl~Ú.

[# ™ê=∂<åºxH "Õ •Å∞ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖËx HÍ~°}OQÍ ã‡$u „áêK«∞~°ºO Z‰õΩ¯=QÍ

LO@∞Ok. JO Œ∞=Å¡ 㨇$ «∞ÅÖ’ K≥Ñ≤Ê# JOâßÅ#∞ ‰õΔΩ}‚OQÍ Ñ¨ijeOz, "å\˜

™ê=∞~°÷ºO KÕ «<Õ HõÑ≤Å=∞ «O ZO Œ∞‰õΩ JOwHÍ~° Ü≥∂Qƺ=Ú HÍ^À Ѩ~å=∞i≈Oz

x~å÷iOѨ|_»∞ «∞#flk.

167

„|Çχã∂„ «=ÚÅ∞ã¨∂: 2.2.1

2. Jq~À^è•^蕺ܫ∞=Ú : kfifÜ«∞áê^Œ=Ú

D áê ŒOÖ’ ™êOMϺk ã≤ •úO`åÅ∞ x™êû~°=ÚÅx ã∂„ «HÍ~°∞Å∞ "å\x

x~åHõiã¨∞Î<åfl~°∞.

1. ~°K«<å#∞ÑÑ «ÎºkèHõ~°}"£∞

JKÕ «#"≥∞ÿ# „Ѩ è•#O ÖËHõ J=ºHõÎO [QÆ Œ∞ «ÊuÎH˜ Láê^•# HÍ~°}O

Jx ™êOYºã≤ •úO « =¸Å „áêuѨkHõ. J~Ú Õ, JKÕ «#"≥∞ÿ#k [QÆ å¯~°}O

HÍ Œx D „ѨHõ~°}Ö’ ™ê÷Ñ≤OK«|_»∞ «∞#flk.

ã¨∂: 2.2.1 ~°K«<å#∞ѨѨ ÕÎâ◊Û <å#∞=∂#"£∞

„Ѩ è•#=Ú =Å# ã¨$+≤ì [~°QÆ Œ∞. JO Œ∞=Å# Jk [QÆ å¯~°}=ÚQÍ

JOwHõiOѨ|_» Œx ã¨∂„`å~°÷O.

ãOâ◊Ü«∞O:

„Ñ äŒ=∂ 蕺ܫ∞OÖ’ ''DHõΔ Õ~åflâ◊|Ì"£∞—— J<Õ ã∂„ «OÖ’#∞ („|.ã∂ 1.1.5),

''HÍ=∂K«Û <å#∞=∂<å¿ÑHΔÍ—— J<Õ ã¨∂„ «OÖ’#∞ („|.ã¨∂ 1.1.18), ''U Õ# ã¨~fi

"åºMϺ`å "åºMϺ`åó—— J<Õ ã¨∂„ «OÖ’#∞ („|.ã¨∂ 1.4.28) ™êOYº"å Œ∞Å „Ѩ è•#

HÍ~°} "å^•xfl u~°ã¨ iOKå~°∞ Hõ • =∞m¡ D K«~°Û ZO Œ∞‰õΩ?

End of Preview.

Rest of the book can be read @

http://kinige.com/book/Brahmasutramulu+Ramakrish

na+Matham

* * *