بهداشتي وانستيتوتحقيقات بهداشت دانشكده مجله

١٩-٣٢ صفحه ،اول شماره ،١٦ دوره ،١٣٩٧بهار مقاله پژوهشي

دانش آموزان سالم سبك زندگي ارتقاء، انگيزش و مهارت رفتاري در لگوي اطالعاتكارايي ا دبيرستاني

شاپور اهواز، اهواز، ايرانگروه آموزش و ارتقاء سالمت، دانشكده بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي جنديكارشناس ارشد،آسيه مواليي فرد:

شاپور اهواز، اهواز، ايران، دانشكده بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي جندير زيستيآماو اپيدميولوژي، گروه مربيمحمدحسين حقيقي زاده:

پزشكي م علوه نشگا، داشتابهده نشكدوه آموزش و ارتقاي سالمت، داگر، بر سالمتمؤثر جتماعي امل اعوتحقيقات مركز ر، يادستاا هاشم محمديان :

hmohamadian@razi.tums.ac.irط : ــبه راسندــنوي - ان يرشاپور اهواز، اهواز، اجندي

٢/١٠/١٣٩٦تاريخ پذيرش: ٢٥/٤/١٣٩٦تاريخ دريافت:

چكيدههاي سبك زندگي بيني كنندهپيشيابي ارزين مطالعه به م انجااشديم تا با دانش آموزان بر آن سالمت ي تقاغفلت از اربا توجه زمينه و هدف:

س الگوي اطالعات، انگيزش و مهارت رفتاري بپردازيم. اـسار ـطريق تحليل مسير بي سالمت آنان از ارتقادهنده

نفر از دانش آموزان شهرستان انديمشك صورت گرفت. حجم نمونه با ٤٠٠تحليلي بر روي -از نوع توصيفي : يك مطالعه مقطعيروش كار

ت اــطالع، اـكيفياموگراين مطالعه اطالعات د بندي تصادفي شده بود. درگيري، طبقهروش نمونه .ن به دست آمداستفاده از فرمول كوكرا

ي تغذيه، حوزه ٤سالم در و ميزان پيروي دانش آموزان از سبك زندگي اطالعات، انگيزش و مهارت رفتاريهاي الگوي سازهه ــبط وــمرب

SPSS 23افزارهاي آماري ها با استفاده از نرمسازههمبستگي بين كل آوري شدند. پذيري جمعيتفعاليت جسماني، كنترل استرس و مسئول

سنجيده شد.Lisrel ٨/٨افزارمسير توسط نرمل ـقالب تحليدر ا ـبط بين متغيرهسپس رواگرفت. ار قرتحليل و رد تجزيهوـم

را تبيين نمايد. پيروي از سبك زندگي دانش آموزان از واريانس رفتار %٧١توانست، اطالعات، انگيزش و مهارت رفتاري: الگوي نتايج

سبك زندگي با داري ط معنيتباهاي الگو ارسازه به دست آمد. كليه ٤١/٦٠سالمت در اين مطالعه ميانگين نمره سبك زندگي ارتقادهنده

بيشترين نقش را بر روي سبك زندگي آنان %٥٠و دانش با %٦٦، انگيزش با %٧٥كلي متغيرهاي مهارت رفتاري با طوربهشتند. انان دانوجو

داشتند.

سبك زندگي سالم دانش آموزان داشت. كنندگي بيني و پيشتبيين اي مناسبي برد برركاالگو، اين كه ن داد مطالعه نشاهاي : يافتهگيرينتيجه

ن ـيانان در انوجوي سبك زندگي تقامنظور اربهي، و مهارت رفتار اطالعات، انگيزش كارگيري الگويبهسالمت ان يزربه برنامه س، سابراين ا

شود.د ميشنهاـت پيـجمعي

سالمت دهنده ارتقا سبك زندگي ي،اطالعات، انگيزش و مهارت رفتار دانش آموزان، الگوي واژگان كليدي:

مقدمههاي دانش آموزان امروزي بيش از نوجوانان نسل

ري بسياشوند. م بهداشتي ميگذشته مرتكب رفتارهاي ناسال

گرفته و در شكلني اطي نوجود ندگي فردات زعااز

يابند . سبك زندگي اوم ميندگي نيز تدي زبعدهاي دوره

اي نسبتًا منسجم و مجموعه دهدچگونه بودن افراد را شكل مي

هاي يك فرد در جريان زندگي است. از همه رفتارها و فعاليت

تواند دوران ميين در اناسالم ندگي زسبك گيري لذا شكل

اد فراتي آسالمت توجهي را در خصوص هاي قابلنگراني

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

همكاران / آسيه مواليي فرد و ٢٠

هميت توجه به . ا)Zareiyan 2017( ندزقم رجامعه

ر ماآست كه طبق بررسي اجهت قابلاين ازني انوجومقوله

نفر رد ميليا٢/١جهان، ساله ١٥- ٢٤د، جمعيت افراد موجو

اين است كه تصور بر غالباً .)Igras et al. 2014(است

اما مطالعات ردارندسالمت مطلوبي برخوموزان از دانش آ

قل احدبيانگر اين حقيقت هستند كه نوجوانان از

. )Booth et al. 2004( برخوردارندشتي ابهدهاي مراقبت

ي ـناوافروجود انگر ـنه شرقي نيز بيامديترهاي پژوهش

آموزان شدان درگير واغير هاي زاي بيماريل خطرـماعو

درماني، –لذا ضروري است تا مراقبين بهداشتيست. ا

گذاران در اين پرورش و سياست و مسئولين نظام آموزش

عرصه، اطالعات درستي از نوجوانان در ارتباط با سبك

هاي زندگي سالم آنان جهت طراحي و توسعه استراتژي

McQueen and(آوري نمايند ارتقاء دهنده سالمت جمع

Jones 2007(. يكي از محورهاي اصلي ارزيابي سالمت

قرار ٢٠٢٠لتا ساشده اف تعيينهددر جوامع كه در راستاي ا

.Wei et al( استسالم ء سبك زنـدگي تقادارد، ار

از %٨٠شتاجهاني بهدن مازسابيني . بنا بر پيش)2012

و از مرگ %٥٠يافته و ي توسعههاركشوميرهاي و مرگ

ابتالي به به علت توسعه، حال ي درهاركشوميرهاي

. )WHO 2011( هاي مرتبط با سبك زندگي استبيماري

سازمان جهاني بهداشت معتقد است از طريق اصالح سبك

توان با بسياري از عوامل خطرساز مقابله كردزندگي مي

)Bahadori et al. 2015( . كه سبك اينبا توجه به

در حوزه سالمت وجهي مهم و چند زندگي سالم يك مسئله

بعدي آن، نياز به . همچنين به سبب ماهيت چنداست

ز هاي پيروي اكنندهاي جامع در جهت شناسايي تعيينمطالعه

پيش از سالمت بيش دستورات سبك زندگي ارتقادهنده

شده در هاي مطرحترين مدلشود. يكي از جامعاحساس مي

ي رفتاريهااين خصوص، مدل اطالعات، انگيزش و مهارت

Information-Motivation-BehavioralSkills Model (IMB) تاس Chang et al. 2014)( تمركز اين مدل .

هاي اطالعاتي، انگيزشي و رفتاري اي از مهارتبر مجموعه

آميز رفتارهاي پيشگيرانه مرتبط با مرتبط با انجام موفقيت

ارهاي اي در تبيين رفتطور گستردهبهIMB سالمت است. مدل

.Bian et al( شده است بهداشتي بيش از يك دهه استفاده

هاي در مطالعات و جمعيت IMBبخشي مدل . اثر)2015

Zarani( مختلفي مانند تبعيت بيماران از دستورات پزشكي

et al. 2012(، خود مراقبتي بيماران ديابتي )Gao et al.

سل رفتارهاي پيشگيرانه از ابتالي به بيماري ،)2013

)Wanqin et al. 2012(هاي شيرين ، مصرف نوشيدني

)Goodell et al. 2012( گرفته است سنجش قرار مورد

)Bazargan et al. 2010(. اي تا به حال، هيچ مطالعه اين با

هاي مرتبط با سبك هدف تمركز بر پيروي از توصيه امروز با

منتشردر ميان نوجوانان IMBزندگي سالم با استفاده از مدل

، به IMBاين اساس محققين با استفاده از مدل نشده است. بر

هاي مؤثر بر پيروي از سبك زندگيكنندهبررسي تعيين

سالمت دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان ارتقادهنده

در تبيين IMB هدف ارزيابي كارايي الگوي انديمشك با

ي سالمت دانش آموزان دبيرستان تقادهندهسبك زندگي ار

پرداختند.

روش كار

- از نوع توصيفيي ـيك مطالعه مقطع، شـهوين پژا

نفر از دانش آموزان ٤٠٠تحليلي بود. اين مطالعه بر روي

كه به ١٣٩٥سال دانشگاهي) درمتوسطه دوم (پايه دوم تا پيش

بندي تصادفي شده از مدارس گيري طبقهصورت نمونه

گرفت. معيار خاب شدند، صورت شهرستان انديمشك انت

سال، رضايت داشتن جهت شركت در ١٥-١٨: سنين ورود

نامه از اولياء و مربيان. قبل از اجراي مطالعه، كسب رضايت

نامه ها رضايتها يا قيم قانوني آنپژوهش از كليه نمونه

آگاهانه كتبي با درج روش اجراي پژوهش، فوايد و مضرات

ها و داوطلبانه هشركت در مطالعه، انتظارات مجري از نمون

ها در مطالعه اخذ گرديد. اين امر با نظارت بودن شركت نمونه

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

٢١کارايی الگوی اطالعات،انگيزش ومهارت .../

شاپور اهواز كميته اخالق دانشگاه علوم پزشكي جندي

يافته است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران انجام

و نفر به دست آمد. ابتدا ليست مدارس از آموزش ٤٠٠

هر انديمشك به دو پرورش گرفته شد. در مرحله اول، ش

١٠منطقه (شهري و روستايي) تقسيم شد و از اين مناطق،

صورت تصادفي تعيين و بسته به بزرگي تعداد مدرسه به

نظر تقسيم به دانش آموزان هر طبقه، حجم نمونه مورد

ها بهنسبت گرديد. در مرحله بعدي دانش آموزان تمام پايه

لعه انتخاب شدند. مطا صورت تصادفي انتخاب و افراد مورد

پرورش استان و بعد از كسب مجوز از اداره كل آموزش

خوزستان و رضايت كتبي از اولياء و مربيان، طي چند جلسه

سالمت ربوط به سبك زندگي ارتقاء دهندههاي مپرسشنامه

از قبيل (دانش، انگيزش و IMBهاي مدل به همراه سازه

رفته در كار هاي بههپرسشنام ت رفتاري) تكميل گرديد.مهار

٨ت دموگرافيكي: شامل طالعاالف) شامل اين مطالعه ا

، جنسيت، محل سكونت، شغل مادر، نــسزمينه سؤال در

شغل پدر، تعداد اعضاي خانوار و ميزان تحصيالت پدر و

ه ــبط وــمربت اــطالعزان. ب) اوــمآش ــنمادر دا

سؤال دانش ٢سؤال ( ١٠) سازه دانش با ١ل: دــمهاي سازه

سؤال دانش ٣سؤال دانش فعاليت فيزيكي، ٢تغذيه،

ها . كه پاسخ به آنپذيري)سؤال دانش مسئوليت ٣استرس و

سنجش قرار ) مورد٣دانم() نمي٢) خير(١هاي بلي(با گزينه

٣سؤال تغذيه، ٢سؤال ( ١١) سازه انگيزش با ٢گرفتند.

مسئوليتسؤال ٤سؤال استرس و ٢سؤال فعاليت فيزيكي،

اي از كامالً كه بر اساس طيف ليكرت پنج گزينه .پذيري)

) ٣سنجش قرار گرفتند. مخالفم مورد "موافقم تا كامالً"

سؤال ٥سؤال تغذيه، ٤سؤال ( ١٧سازه مهارت رفتاري با

سؤال ٣سؤال استرس و ٥فعاليت فيزيكي،

اي از پذيري). كه بر اساس طيف ليكرت پنج گزينهمسئوليت

سنجش قرار گرفتند. مخالفم مورد "موافقم تا كامالً" مالً كا

١٤(رفتار) با در آخر، ج) سازه پيروي از سبك زندگي سالم

سؤال ٣سؤال فعاليت فيزيكي، ٣سؤال تغذيه، ٥( سؤال

پذيري). كه بر اساس طيف سؤال مسئوليت ٣استرس و

سنجش قرار اي از هميشه تا اصًال موردليكرت پنج گزينه

ها ز باالتر در تمامي بخشمتيارفتند. الزم به ذكر است كسب اگ

و نتايج ل كنتردر نايي بااليي اتود از ه فرـكبيانگر اين بود

ست. ردار امرتبط با سالمتش برخوهاي ي برنامهپيامدها

منظور بها ـمتغيرهم اـتمتحليل، و از تجزيهل ـقب

ون هم ت با ارزيابي آزمياـفرضهاي ورودي و صحت داده

Ghozali( سي شدندربر )Multicollinearityخطي (

با استفاده سي رتحت برهاي سازه. همبستگي بين كل )2006

ار قرتحليل و رد تجزيهوـمSPSS 23 افزارهاي آماراز نرم

مسيرل ـتحليل قالب مددر ا ـبط بين متغيرهسپس رواگرفت.

(Path) analysis ٨/٨رافزاعليتي است با نرمدلي ـه مـك

Lisrel هاي آزمون كاي دو (سنجيده شد. از شاخصχ2 ،(

Root Meanريشه خطاي ميانگين مجذورات تقريب (

Square Error of Approximation و شاخص (

) جهت Comparative Fit Index( برازندگي تطبيق

Fit indices forبرازش مدل يابي معادالت ساختاري (

Structural Equation Modeling(، شدده ستفاا

)Moss 2009( براي تعيين روايي پرسشنامه، از روش .

روايي محتوايي و سپس روايي تشخيصي به روش تعيين

Averageشده (شاخص ميانگين واريانس استخراج

Variance Extractedمحققان مختلف ]. ١٥[ ) استفاده شد

به باال را براي مناسب بودن اين شاخص تعيين ٥/٠مقدار

اند. در اين تحقيق براي تائيد پايايي ابزار نيز از روش نموده

) در كنار آلفاي Construct Reliabilityپايايي مركب (

ها مركب آن هايي كه مقدار پاياييهكرونباخ استفاده شد. ساز

بود، پايايي قابل قبولي داشتند ٦/٠باالتر از مقدار

)LoBiondo-Wood and Haber 2014(.

نتايجسال ١٥-١٨سني دانش آموزان در اين تحقيق دامنه

نوجوانان در %٨١آنان را پسران تشكيل دادند. %٥/٤٩بود كه

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

همكاران / آسيه مواليي فرد و ٢٢

لحاظ محل سكونت، سال قرار داشتند. از ١٧-١٦سنين

) بودند. % ٨٧دار (شهري بودند. اكثريت مادران خانه %٥/٧٨

بررسي شغل آزاد داشتند. پدران دانش آموزان مورد %٤٥

نفري قرار ٥-١٠نوجوانان در خانوارهاي با جمعيت %٦٠

از مادران دانش آموزان تحت %٤٦از پدران و %٥٣داشتند.

مطالعه داراي تحصيالت ديپلم و باالتر بودند.

پيروي از سبك زندگي ارتقادهنده نمره ميانگين

به دست آمد. ٤١/٦٠ ±٤١/١٢سالمت در اين مطالعه

، ميانگين ٣١/٦٣±٥٧/١٨همچنين ميانگين نمره بعد تغذيه

، ميانگين نمره كنترل ٦٤/٤٨±٨٩/٢١نمره فعاليت فيزيكي

پذيري در و ميانگين نمره مسئوليت ٢٦/٦٥±٧٣/١٩استرس

به دست آمد. از بين ابعاد ٢١/٦٨±٨٧/١٩قبال سالمتي

پذيري در قبال سبك زندگي بيشترين نمره را مسئوليت

سالمتي و كمترين نمره را فعاليت فيزيكي به خود اختصاص

دادند.

بر طبق نتايج جدول يك، جدا از وضعيت شغل

مادران ساير خصوصيات دموگرافيكي دانش آموزان با ابعاد

دار سالمت ارتباط معني پيروي از سبك زندگي ارتقادهنده

آماري نشان دادند.

هاي مدلميانگين و انحراف معيار نمره سازه

IMB ) ٤/٢١به ترتيب عبارت بودند از: سازه دانش±

سازه مهارت ) و٢٢/٧٨ ±٦/١١، سازه انگيزش ()١٦/٥٤

IMBهاي مدل . در بين سازه٦٣/٥٠±٥/١٠رفتاري

مره مربوط به بيشترين نمره را سازه انگيزش و كمترين ن

دو، . همچنين بر طبق نتايج جدولسازه مهارت رفتاري بود

جدا از متغيرهاي سن و شغل مادران ساير خصوصيات

هاي مدلدموگرافيكي دانش آموزان با برخي از سازه

IMBدار آماري داشتند.ارتباط معني

هاي برازش مدل اوليه حاكي از ناكافي شاخص

داشت. همچنين ميزان تبيين بودن برازش تبيين مدل اوليه

٠٠٦/٠، مهارت رفتاري ٠٠٣/٠، انگيزش ٠٣٤/٠سازه دانش

به ٥٧/٠و ميزان تبيين پيروي سبك زندگي در مدل اوليه

Modification(ح دست آمد. لذا بر اساس شاخص اصال

indicesهاي مدل ) رابطه بين متغيرهاي دموگرافيكي و سازه

نتيجه در اصالح شد. درهاي مدل حذف و رابطه بين سازه

هاي برازش مدل و ميزان تبيين واريانس مدل نهايي شاخص

تري رسيدندها و پيروي سبك زندگي به سطح مطلوبسازه

از واريانس %٧١مجموع، اين مدل توانست، ). در٣(جدول

طور رفتار پيروي از سبك زندگي نوجوانان را تبيين نمايد. به

سبك با داري ط معنيتباار IMBل مدهاي سازه كلي كليه

بيشترين زه مهارت رفتاري شتند. سازندگي دانش آموزان دا

كلي متغيرهاي طور را داشت. بهدگي ـكننرت تبيين بيني قد

تأثير %٥٠و دانش با %٦٦، انگيزش با %٧٥مهارت رفتاري با

بيشترين نقش را بر روي پيروي سبك زندگي دانش آموزان

غيرمستقيم هاي اين مطالعه از تأثير افتهداشتند. همچنين، ي

و تأثير %٥٠و %٥٥دانش و انگيزش به ترتيب به ميزان

سبك روي رفتار بر %٧٥مهارت رفتاري به ميزان مستقيم

دانش آموزان حكايت داشت.سالمت ارتقادهندهندگي ز

ها دامنه تغييراتبودن دادهي ـخطط باهم اـتبدر ار

)Toleranceو عامل ٦٤/٠تا ٩٩/٠بين از پيشي ) متغيرها

٠١/١) از Inflation Factor Variance( تورم واريانس

در اين شكل ـمد وـجم وكه بيانگر عددر نوسان بود ٥٤/١تا

. )Yoo et al. 2014(رابطه است

هاي دانش، سازه شدهميانگين واريانس استخراج

، ٥٦/٠، ٦٩/٠انگيزش، مهارت رفتاري و رفتار نيز به ترتيب:

به دست آمد كه حاكي از مناسب بودن روايي ٥٣/٠و ٨٤/٠

هاي دانش، ها بود. همچنين پايايي مركب براي سازهسازه

٨٢/٠، ٨٢/٠، ٨٨/٠انگيزش، مهارت رفتاري و رفتار به ترتيب:

شده جهت خ گزارشاـنبوكري اـلفآضريب و ٩٣/٠و

به ترتيب : و رفتار هاي دانش، انگيزش، مهارت رفتاريسازه

به دست آمد كه حاكي از پايايي ٦٨/٠و ٧٣/٠، ٧٢/٠، ٦٣/٠

قبول سازه بود. قابل

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

٢٣کارايی الگوی اطالعات،انگيزش ومهارت .../

بحثاي بر مبناي مدل كنون مطالعه الزم به ذكر است تا

IMB بعد سبك زندگي سالم دانش آموزان ٤با تمركز بر

پذيري و كنترل شامل تغذيه، فعاليت جسماني، مسئوليت

ت. لذا هدف اين مطالعه، ارزيابي استرس صورت نگرفته اس

هاي رفتاري در كارايي الگوي اطالعات، انگيزش و مهارت

سالمت دانش آموزان زندگي ارتقادهندهتبيين سبك

از واريانس سبك %٧١دبيرستاني بود. اين مدل توانست،

زندگي سالم دانش آموزان را تبيين نمايد. در رويكرد مدل

كنندگي ك پذيرش قدرت تبيينيابي معادالت ساختاري، مال

بعنوان 2R است. از آنجائيكه %٦٠ميزان تبيين باالتر از

كنندگي در علوم مختلف مورد پذيرش مالك قدرت تبيين

قرار گرفته است. متاسفانه هنوز هيچ معيار مشخصي براي

كنندگي ارائه نشده است. اما، قابليت پذيرش قدرت تبيين

Henseler 2عده كلي براي يك قا و همكارانR ارائه دادند

)Henseler et al. 2009 ( :2=٢٥/٠بترتيبR كي ازحا

2R= ٥٠/٠ . اگركنندگي استقدرت تبيينضعيف بودن

كنندگي است. در آخر، قدرت تبيين حاكي از متوسط بودن

باشد بيانگر خوب بودن قدرت 2R= ٧٥/٠اگر

عنوان بهIMB كنندگي مدل است. از اين منظر، مدلتبيين

چارچوب نظري اين مطالعه توانست كاربرد مناسبي در

هاي آموزان نشان دهد. سازهتبيين سبك زندگي سالم دانش

هاي اند از: اطالعات، انگيزش و مهارتعبارت IMBمدل

اند و ها شرط الزم براي پيرويرفتاري. هر يك از اين سازه

لين پيروي است. او رفتار كنندهها تعيينط ميان اين سازهارتبا

و ش ـناز: داست رت است كه عبات اطالعال، امؤلفة مد

از گاهي سالمت و آ ره سبك زندگي ارتقادهندهبادرهي اـگآ

تي. مطالعات مختلف، هاي سالموي از توصيههميت پيرا

و گاهي آيش سطح افزو است ت درطالعاا ارائههميت ا

وي از رــر پيــؤثر بــل مــماعوترين افراد را از مهمنش دا

ش نگيزاست. ش انگيزل، امين مؤلفة مداند. دوآن دانسته

وي رـپياي رـجتماعي بش انگيز، اصيـشخش زـنگياشامل

ي برگيرنده شخصي در انگيزهت. ـساتي ـشابهدهاي وصيهاز ت

د فري هاورمبتني بر باكه ست وي اپيراي برد فرهاي نگرش

زش نگيايامدهاست. ين پوي از اابي ـيوي و ارزرـپي درباره

دگي ـنزم ـمهاد رـفاحمايت د از فرادراك جتماعي نيز شامل ا

ش پذيراي برد فر و انگيزهشتي ابهدر فتاربه يك ت درمبااي بر

هاي ل، مهارتمددر يگر دمهم مؤلفهت. ـسها اهاي آنديدگاه

ي دهندهري درواقع نشاناـفتهاي رمهارتت. ـسري افتار

ري فتايِ راـهاربزاا ـا يـهرهكاكه راايناز ست د افرن طميناا

ي دـمرآكادخوس ساـحرتي اعباوي را دارد و به پيراي بره يژو

ر را فتام آن رنجاموردنظر و اشتي ابهدر فتاربستن ر به كااي رـب

كند. بيان مي

هاي مهارت رفتاري و انگيزش در اين مطالعه سازه

مله مطالعهبا ساير مطالعات، ازجبا بيشترين ميزان تبيين

Osborn و همكاران)Osborn et al. 2010( و مطالعه

Zhu و همكاران)Zhu et al. 2013( .نيز همخواني داشت

ميرغفوروند و همكاران در اين مطالعه نيز بمانند مطالعه

)Mirghafourvand et al. 2014( مهارت رفتاري ،

كننده مطالعه بود. ترين تبيينمهم

طوركلي ميانگين نمره رفتارهاي ارتقادهنده به

بود كه حاكي از پايين بودن ٤١/٦٠آموزان دانش مت درسال

اي كه توسط رفتارهاي ارتقاء دهنده سالمتي است. در مطالعه

جليلي و مطلق انجام شد ميانگين نمره رفتارهاي ارتقاء دهنده

سالمت از اين مطالعه باالتر بود. بر اساس نتايج مطالعه حاضر،

سالمت بيشترين ميانگين بعد رفتارهاي ارتقادهنده ٤ در بين

پذيري بود كه اين يافته ناسازگار نمره مربوط به بعد مسئوليت

Esin )Ardic and Esin و Ardic هاي مطالعاتبا يافته

.Musavian et al(مطالعه موسويان و همكاران ،)2016

بود. )Khazaie et al. 2015( و خزايي و همكاران )2014

. كمترين ميانگين نمره مربوط به فعاليت فيزيكي بود همچنين،

زمينه پايين بودن نمره هاي ساير محققين دراين نتايج با يافته

فعاليت فيزيكي در بين دانش آموزان همخواني دارد

)Tavakoli 2015( .

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

همكاران / آسيه مواليي فرد و ٢٤

IMB هاي مدلدر اين مطالعه بين سن با سازه

داري مشاهده نشد اما بين سن با ارتباط معني

ه دار معكوسي گزارش شد. بپذيري رابطه معنيمسئوليت

تر قرار داشتند از حس عبارتي افرادي كه در سنين پايين

مسئوليت بيشتري در قبال سالمت خود برخوردار بودند.

هاي شخصيتي افراد است پذيري از ويژگيتعهد و مسئوليت

كه تحت تأثير عوامل فرهنگي و اجتماعي قرار دارد. منطبق

توان بيان كرد كه بر نظريات انديشمندان مختلف مي

تواند بيانگر شيوه و سبك زندگي پذيري ميئوليتمس

متفاوتي باشد كه در افراد مختلف، گوناگون است و درنتيجه

پذيري را در افراد ايجاد خواهد ميزان متفاوتي از مسئوليت

نمود.

بين تعداد اعضاي خانوار با سازه دانش مدل

IMB دار آماري مشاهده شد. و كنترل استرس رابطه معني

آموزاني كه از تعداد نفرات بيشتري در كه دانش وريط به

بردند از دانش و توانايي بيشتري براي خانوار خود بهره مي

آموزاني كه از تعداد نفرات مهار استرس داشتند. شايد دانش

راحتي مسائل خود را با توانند بهبيشتري برخوردارند مي

واهند. حتي اگر آنها در ميان بگذراند و از آنها راهنمايي بخ

درستي راهنمايي كنند، حداقل ها نتوانند دانش آموزان را بهآن

تواند سبب كاهش استرس ابراز حمايت عاطفي آنان مي

نوجوان شود.

با سازه انگيزش در اين مطالعه بين محل سكونت

دار آماري مشاهده رابطه معني و فعاليت بدني IMB مدل

اد كه دانش آموزان روستايي شد. نتايج مطالعه حاضر نشان د

تري قرار به لحاظ انجام فعاليت بدني در شرايط نامطلوب

ترديد الگوي فعاليت فيزيكي يك پديده چندداشتند. بي

ختار عاملي است كه تحت تأثير عوامل محيط و سا

دهند مطالعات نشان مي شناختي بدن قرار دارد.زيست

ه تابعي از شرايط الگوي رفتاري فعاليت فيزيكي در هر منطق

فرهنگي، اجتماعي و اقليمي همان ناحيه است. شايد توسعه

آوري و در دسترس بودن تسهيالت رفاهي و استفاده از فن

را به سمت زندگي زيون و كامپيوتر، زندگي نوجوانانتلوي

در تحوالت تحرك سوق داده است. با توجه با اينكه روندبي

و بوده شتاب حال در يشهر مناطق همانند روستايي مناطق

دهه چند طي مناطق روستايي در پيوسته وقوع به ايپيشرفته

فراهم را ايرسانه ابزارهاي و خدمات به دسترسي زمينه اخير،

با روزانه هايتماس دليل به روستاها ساكنان است. ساخته

بروز به ميل جمعي ارتباط وسايل به دسترسي و شهر

در روستاييان زندگي الگوي ند، كهاپيداكرده شهري رفتارهاي

و جديد جمعيارتباط وسايل ورود حدودي با مختلف تا ابعاد

.Siahpoush et al( است شده تغيير دچار هارسانه

2014( .

هاي د كه بين سازهنتايج پژوهش حاضر نشان دا

ي، فعاليت او وضعيت تغذيه IMB مدل دانش و انگيزش

دار آماري تفاوت معني جسمي و كنترل استرس با جنسيت

اي، فعاليت نظر وضعيت تغذيه ترتيب كه از اين وجود دارد. به

داري بين دانش جسمي، كنترل استرس اختالف آماري معني

هاي آموزان پسر و دختر وجود داشت. دختران در تمام حيطه

پذيري در مسئوليترفتارهاي ارتقاء دهنده سالمت به جزء

سطح نامطلوب قرار داشتند. در ساير مطالعات نيز وضعيت

شده است كه از فعاليت فيزيكي پسران بهتر از دختران گزارش

مطالعه ما همخواني داشت. ولي با نتايج اين نظر با

Aranceta و همكاران )Aranceta et al. 2003( ،

هاي ذاتي در دو تواند به دليل تفاوتهمخواني نداشت. اين مي

جنس و پرتحرك بودن پسران نسبت به دختران و همچنين

بافت فرهنگي جامعه و شركت محدودتر دختران در برخي

روي، خريد و نبود مكان مناسب براي ها از قبيل پيادهفعاليت

. )Moeini et al. 2015( ورزش دختران در ارتباط باشد

Aghamolaei( همچنين، به نقل از آقا مواليي و همكاران

et al. 2016( اي كه در جنوب غربي سوئيس در مطالعه

مينه تغذيه تري در زانجام شده است دختران عادات سالم

ها بيشتر گزارش شده است. نتايج مطالعه داشتند اما تنش در آن

Raiyat( مطالعه رعيت و همكاران حاضر با

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

٢٥کارايی الگوی اطالعات،انگيزش ومهارت .../

et al. 2012(، مطالعهAl-Hazzaa و همكاران )Al-

Hazzaa et al. 2011( مطالعه ،El Ansari و همكاران

)El Ansari et al. 2011( ،Farghaly و همكاران

)Farghaly et al. 2007(و مطالعه ، Musaiger و

همخواني داشت. در )Musaiger et al. 2011( كارانهم

اين مطالعه دخترها نسبت به پسرها استرس بيشتري داشتند

كه ناسازگار با يافته مطالعه طوافيان و همكاران بود

)Tavaffian and Agha- Molaei 2014( شايد بافت .

فرهنگي و شرايط زندگي محدودتر دخترها نسبت به پسرها

اين امر شده باشد. گيريموجب شكل

در اين مطالعه بين تحصيالت پدر و مادر با سازه

و وضعيت رفتارهاي ارتقادهنده سالمت IMBدانش مدل

دار پذيري ارتباط معنيجز مسئوليت آموزان بهدانش در

كه با افزايش تحصيالت پدر طوري آماري وجود داشت. به

دهنده سالمت و مادر دانش آموزان، وضعيت رفتارهاي ارتقا

Ulla Díez and( و همكاران Diezيافت. آنان بهبود مي

Pérez-Fortis 2009( نيز در مطالعه خود كه بر روي

دانشجويان مكزيكي انجام دادند بيان كردند با افزايش سطح

آمده براي سبك زندگي دستتحصيالت، ميانگين نمره به

تغذيه و جمله هاي آن ازارتقادهنده سالمت و زير دامنه

مديريت استرس افزايش خواهد يافت.

نتايج اين پژوهش نشان داد كه تفاوت در آخر،

هاي دانش و داري بين شغل پدر دانش آموزان با سازهمعني

وضعيت رفتار تغذيه آنان وجود دارد. IMBانگيزش مدل

Choi و همكاران )Choi et al. 2008( نيز در مطالعه

ي در مقطع ابتداي ٦تا ٤وزان پايه خود كه بر روي دانش آم

بهبود كه با اظهار داشتند سئول كره جنوبي انجام دادند

اي وضعيت شغلي پدران دانش آموزان، وضعيت رفتار تغذيه

يابد. آنان بهبود مي

توان به مي هاي اصلي مطالعه حاضر،ز محدوديتا

وجود تعداد زياد سؤاالت پرسشنامه اشاره داشت كه به

شدن زمان اجراي آن انجاميد كه احتماًال بر دقت طوالني

كنندگان تأثيرگذار بوده است. هاي شركتپاسخ

نتيجه گيريگاهي ما و آنش ي داتقاارين مطالعه به هاي ايافته

دن مفيد بوود و فزدانش آموزان ا از سبك زندگي سالم

ن ـيسبك زندگي را در اتبيين در IMBل مدكارگيري به

نامه ريزان و د. الزم است بروـصديق نمـتتائيد و ت ـجمعي

ت مؤثر براي خالاحي مداطرسالمت در گذاران حوزهسياست

آموزان، از عوامل تبيين انشد ترويج سبك زندگي سالم در

وافري ببرند. مطالعه حاضر استفاده شده

تشكر و قدردانيپژوهش حاضر مصوب دانشگاه علوم پزشكي

و به شماره كد SDH-9511ز به شمارهشاپور اهوا جندي

است. از دانشگاه IR.AJUMS.REC.1395.449اخالق

علوم پزشكي اهواز، اداره كل آموزش پرورش استان

پرورش شهرستان انديمشك و و خوزستان، آموزش

بخصوص مديران مدارس، معلمين و دانش آموزان عزيز

ي دبيرستاني كه در اجراي اين پژوهش صميمانه همكار

داريم. كردند، نهايت تقدير و تشكر را

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

همكاران / آسيه مواليي فرد و ٢٦

آموزاني سالمت دردانشابعاد پيروي از سبك زندگي ارتقادهندهارتباط خصوصيات دموگرافيكي با -١جدول

٠١/٠ سطح در داريمعني** ٠٥/٠ سطح در داريمعني*

آموزاندردانش IMB مدل هايسازه با دموگرافيكي خصوصيات ارتباط -٢ جدول

٠١/٠ سطح در داريمعني** ٠٥/٠ سطح در داريمعني*

ك ابعاد سب متغيرهاي دموگرافيكي

زندگي

تحصيالت

مادر

تحصيالت

پدر جنس شغل مادر شغل پدر

محل

سكونت

اعضاي

خانوار سن

=ماره افآ

٣٦١/٤ **

=آماره اف

٧٣٢/٦ **

=آماره اف

٣٤١/٣ **

=آماره تي

٢٣٣/٠ -

=تي آماره

٢٦٤/٣ **

=آماره تي

٦٥٤/٠

=آماره اف

٨٣٤/١

=آماره تي

٥٢٤/٠

تغذيه

=آماره اف

٩٦٨/١

=آماره اف

٣٨٢/٤ **

=آماره اف

١١٢/٠

=آماره تي

٥٧٤/١ -

=آماره تي

٧٠٠/٥ **

=آماره تي

٩٤٥/٢ - **

=آماره اف

٩١٢/٠

=آماره تي

٤٩٦/٠

فعاليت

جسماني

=آماره اف

٣٠٧/٢

=آماره اف

٤٣٧/٣ **

=آماره اف

٦٧٩/١

=آماره تي

٠٥٦/٠ -

=آماره تي

٦٥٧/٣ **

=آماره تي

١٢٦/٠ -

=آماره اف

٢٩٣/٦ **

=آماره تي

٤٠٢/٠ -

كنترل

استرس

=آماره اف

١٧٧/١

=آماره اف

٨١٦/٠

=آماره اف

١٣٠/٠

=تيآماره

٦٠٢/١

=آماره تي

٣٧٠/٠ -

=آماره تي

٠٦٢/١ -

=آماره اف

٨٨٦/١

=آماره تي

٠٧١/٢ - *

مسئوليت

پذيري

هايسازه متغيرهاي دموگرافيكي

مدل

IMB

تحصيالت

مادر

تحصيالت

پدر جنس شغل مادر شغل پدر

حل م

سكونت

اعضاي

خانوار سن

=آماره اف

٩٤٤/٢ *

=آماره اف

٥٧٨/٢ *

=آماره اف

٠٢٤/٤ **

=آماره تي

٨٠٩/١ -

=تي آماره

٩٩٤/٢ -**

=آماره تي

١٥١/١

=آماره اف

٠٩٧/٣ *

=آماره تي

٣٠٤/٠

دانش

=آماره اف

٧٦١/١

=آماره اف

٩١٨/٠

=آماره اف

٦٩١/٣ **

=آماره تي

٢٢١/١

=آماره تي

٢٢٩/٢ -*

=آماره تي

٢٤٢/٢ *

=آماره اف

٤١٧/١

=آماره تي

٣٢٢/١

انگيزش

=آماره اف

٠٣٠/١

=آماره اف

٤٣٠/٠

=آماره اف

٤٧١/٠

=آماره تي

٦٣٧/١

=آماره تي

٢٧٠/٠

=آماره تي

٠٧٦/١ -

=آماره اف

٣٨٥/١

=آماره تي

٤٩٩/١

مهارت

رفتاري

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

٢٧کارايی الگوی اطالعات،انگيزش ومهارت .../

آموزانبا ابعاد سبك زندگي سالم دردانش IMB هاي مدلماتريس همبستگي بين سازه -٣جدول

٠١/٠داري در سطح ** معني ٠٥/٠داري در سطح * معني

IMBهاي برازش تبيين مدل شاخص -٤جدول

مدل نهايي مدل اوليه مقدار شاخص هاي برازش مدل شاخص

Chi-square/df ٣< ٢٣٤/٣ ٢٨/١

GFI(Goodness of Fit Index) ٩٠/٠> ٨٢/٠ ٩٧/٠

AGFI(Adjusted Goodness of Fit Index) ٨٠/٠> ٨٣/٠ ٩٦/٠

NFI (Normed Fit Index) ٩٠/٠> ٧٦/٠ ٩٤/٠

NNFI (Non-Normed Fit Index) ٩٠/٠> ٧٩/٠ ٩٨/٠

IFI(Incremental Fit Index) ٩٠/٠> ٨٢/٠ ٩٨/٠

CFI (Comparative Fit Index) ٩٠/٠> ٨٢/٠ ٩٨/٠

RMSEA(Root Mean Square Error of Approximation)

٠١/٠< ٠٧٥/٠ ٠٢٤/٠

سبك زندگي پذيريمسئوليت استرس فعاليت فيزيكي تغذيه متغيرها

١٢٣/٠ فعاليت فيزيكي *

٢٩٤/٠ استرس ** -٠,٠١٤

١١٩/٠ پذيريمسئوليت * ٠٧٦/٠ ٠٥٩/٠

٧٣١/٠ سبك زندگي ** ٤٥٤/٠ ** ٥٨٢/٠ ** ٥٢٧/٠ **

١١٠/٠ دانش * ٠٠٢/٠ ٠٤٦/٠ ١٤٤/٠ ** ١٣٦/٠ **

٢٥٢/٠ انگيزش ** ٠٠١/٠- ١٠٣/٠ * ٣٠٨/٠ ** ٢٩٩/٠ **

١٨١/٠ مهارت رفتاري ** ١٣٢/٠ ** ٠٦٨/٠ ٣٥٨/٠ ** ٣١٧/٠ **

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

همكاران / آسيه مواليي فرد و ٢٨

دبيرستاني آموزان دانش سالم زندگي سبك ارتقاء در رفتاري مهارت و انگيزش اطالعات، مدل فرضي -١شكل

IMB هاي مدلي سالمت دانش آموزان با استفاده از سازهتحليل مسير تبيين پيروي از سبك زندگي ارتقادهنده -٢شكل

تغذيه

فعاليت فيزيكي

كنترل استرس

مسئوليت پذيري

بك زندگيس

دانش

مهارت رفتاري

انگيزش

مهارت رفتاري

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

٢٩کارايی الگوی اطالعات،انگيزش ومهارت .../

References Aghamolaei, T., Hosseini, Z., Hosseini, F.

and Ghanbarnejad, A., 2016. The relationship between health literacy and health promoting behaviors in students. Journal of Preventive Medicine, 3, pp. 36-43. [In Persian]

Al-hazzaa, H.M., Abahussain, N.A., Al-sobayel, H.I., Qahwaji, D.M. and Musaiger, A.O., 2011. Physical activity, sedentary behaviors and dietary habits among Saudi adolescents relative to age, gender and region. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 8, P. 140.

Aranceta, J., Perez-Rodrigo, C., Ribas, L. and Serra-Majem, L., 2003. Sociodemographic and lifestyle determinants of food patterns in spanish children and adolescents: The enKid study. European Journal of Clinical Nutrition, 57, S40.

Ardic, A. and Esin, M.N., 2016. Factors associated with healthy lifestyle behaviors in a sample of Turkish adolescents: a school-based study. Journal of Transcultural Nursing, 27, pp. 583-592.

Bahadori, M., Sanaeinasab, H., Ghanei, M., Tavana, A.M., Ravangard, R. and Karamali, M., 2015. Prevention of Disease with emphasis on the lifestyle in the military personnel according to the social determinants of health. International Journal of Medical Reviews, 2. [In Persian]

Bazargan, M., Stein, J.A., Bazargan‐Hejazi, S. and Hindman, D.W., 2010. Using the information‐motivation behavioral model to predict sexual behavior among underserved minority youth. Journal of School Health, 80, pp. 287-295. [In Persian]

Bian, C., XU, S., Wang, H., LI, N., Wu, J., Zhao, Y., Li, P. and Lu, H., 2015. A study on the application of the information-motivation-behavioral skills (IMB) model

on rational drug use behavior among second-level hospital outpatients in Anhui, China. PloS one, 10, e0135782.

Booth, M.L., Bernard, D., Quine, S., Kang, M.S., Usherwood, T., Alperstein, G. and Bennett, D.L., 2004. Access to health care among Australian adolescents young people's perspectives and their sociodemographic distribution. Journal of Adolescent Health, 34, pp. 97-103.

Chang, S.J., Choi, S., Kim, S.-A. and Song, M., 2014. Intervention strategies based on information-motivation-behavioral skills model for health behavior change: a systematic review. Asian Nursing Research, 8, pp. 172-181.

Choi, E.-S., Shin, N.-R., Jung, E.-I., Park, H.-R., Lee, H.-M. and Song, K.-H., 2008. A study on nutrition knowledge and dietary behavior of elementary school children in Seoul. Nutrition research and practice, 2, pp. 308-316.

El Ansari, W., Stock, C., John, J., Deeny, P., Phillips, C., Snelgrove, S., Adetunji, H., Hu, X., Parke, S. and Stoate, M., 2011. Health promoting behaviours and lifestyle characteristics of students at seven universities in the UK. Central European journal of public health, 19, P. 197.

Farghaly, N.F., Ghazali, B.M., Al-Wabel, H.M., Sadek, A.A. and Abbag, F.I., 2007. Life style and nutrition and their impact on health of Saudi school students in Abha, Southwestern region of Saudi Arabia. Saudi medical journal, 28, pp. 415-421.

Gao, J., Wang, J., Zhu, Y. and Yu, J., 2013. Validation of an information–motivation–behavioral skills model of self-care among Chinese adults with type 2 diabetes. BMC Public Health, 13, P.100.

Ghozali, I., 2006. Applications Multivariate Analysis with SPSS Program. Semarang: Publisher Agency Diponegoro University.

Goodell, L.S., Pierce, M.B., Amico, K.R. and Ferris, A.M., 2012. Parental information,

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

همكاران / آسيه مواليي فرد و ٣٠

motivation, and behavioral skills correlate with child sweetened beverage consumption. Journal of nutrition education and behavior, 44, pp. 240-245.

Henseler, J., Ringle, C.M. and Sinkovics, R.R., 2009. The use of partial least squares path modeling in international marketing. New challenges to international marketing. Emerald Group Publishing Limited.

Igras, S.M., Macieira, M., Murphy, E. and Lundgren, R., 2014. Investing in very young adolescents' sexual and reproductive health. Global public health, 9, pp. 555-569.

Khazaie, T., Khazaie, T. and Kianfar, S., 2015. Health-promoting behavior factors among students of birjand university of medical sciences. Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 3, pp. 125-132. [In Persian]

Lobiondo-Wood, G. and Haber, J., 2014. Reliability and validity. G. LoBiondo-Wood & J. Haber. Nursing research. Methods and critical appraisal for evidencebased practice, pp. 289-309.

Mcqueen, D.V. and Jones, C.M., 2007. Global perspectives on health promotion effectiveness, Springer.

Mirghafourvand, M., Mohammad-Alizadeh-Charandabi, S., Tavananezhad, N. and Karkhaneh, M., 2014. Health-promoting lifestyle and its predictors among iranian adolescent girls, 2013. International journal of adolescent medicine and health, 26, pp. 495-502. [In Persian]

Moeini, B., Dashti, S., Teymoori, P., Mousali, A.A., Sharifi, M., Akbar Zadeh, M. and Maleki, H., 2015. Health-promoting behaviors among high school students in Hamadan in 2013. Pajouhan Scientific Journal, 13, pp.49-57. [In Persian]

Moss, S., 2009. Fit indices for structural equation modeling. Website: http://www.

psych-it. com. au/Psychlopedia/article. asp. Musaiger, A., Bader, Z., Al-Roomi, K. and

D'souza, R., 2011. Dietary and lifestyle habits amongst adolescents in Bahrain. Food & nutrition research, 55, P. 7122.

Musavian, A.S., Pasha, A., Rahebi, S.-M., Roushan, Z.A. and Ghanbari, A., 2014. Health promoting behaviors among adolescents: a cross-sectional study. Nursing and midwifery studies, 3. [In Persian]

Osborn, C.Y., Rivet Amico, K., Fisher, W.A., Egede, L.E. and Fisher, J.D., 2010. An information-motivation-behavioral skills analysis of diet and exercise behavior in Puerto Ricans with diabetes. Journal of health psychology, 15, pp. 1201-1213.

Raiyat, A., Nourani, N., Samiei Siboni, F., Sadeghi, T. and Alimoradi, Z., 2012. Health improving behaviors in students of Qazvin secondary schools in 2011. Journal of Health, 3, pp. 46-53. [In Persian]

Siahpoush, I.A., Arjmandi, H., Baz, Y.D., Siahpoush, B.A. and Zargoosh, M.H., 2014. The impact of mass media on rural and nomadic lifestyle of Gilangharb, Iran.

Tavaffian, S.S. and AghaMolaei, T., 2014. Assessing lifestyle of high school students in Bandar Abbas, Iran. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research, 11, pp. 83-93. [In Persian]

Tavakoli, N., 2015. Examination of the relationship between health-promoting behaviors and family characteristics in high school girl students. Journal of Urmia Nursing And Midwifery Faculty, 13, pp. 395-403. [In Persian]

Ulla Díez, S.M. and Perez-Fortis, A., 2009. Socio-demographic predictors of health behaviors in Mexican college students. Health promotion international, 25, pp. 85-93.

Wanqin, T., Weibin, P. and Kaixi, Y., 2012. The application of imb model in junior high school students' TB prevention behavior intervention of rural northern Jiangsu.

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

٣١کارايی الگوی اطالعات،انگيزش ومهارت .../

Chinese Journal of Health Statistics, 4, P. 20.

Wei, C.-N., Harada, K., Ueda, K., Fukumoto, K., Minamoto, K. and Ueda, A., 2012. Assessment of health-promoting lifestyle profile in Japanese university students. Environmental health and preventive medicine, 17, pp. 222-227.

World Health Organization., 2011. Global status report on noncommunicable diseases 2010, Geneva: World Health Organization.

Yoo, W., Mayberry, R., Bae, S., Singh, K., He, Q.P. and Lillard Jr, J.W., 2014. A study of effects of multicollinearity in the multivariable analysis. International journal of applied science and technology, 4, P. 9.

Zarani, F., Besharat, M.A., Sarami, G. and Sadeghian, S., 2012. An Information–Motivation–Behavioral Skills (IMB) model-based intervention for CABG patients. International journal of behavioral medicine, 19, pp. 543-549. [In Persian]

Zareiyan, A., 2017. Healthy or Unhealthy Lifestyle: A Thematic analysis of iranian male adolescents’ perspectives. Iranian journal of nursing and midwifery research, 22, P. 1. [In Persian]

Zhu, C., Cai, Y., Ma, J., Li, N., Zhu, J., He, Y., Redmon, P. and Qiao, Y., 2013. Predictors of intention to smoke among junior high school students in Shanghai, China: An empirical test of the information-motivation-behavioral skills (IMB) model. PloS one, 8, e80482.

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020

Scientific Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research / 32 Vol. 16, No. 1, Spring 2018

Evaluation of Information-Motivation-Behavioral Skills Model in Predicting

Health Promoting Lifestyle of High School Students

Molaeifard, A., MSc. Department Health Education and Promotion, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran Haghighi Zadeh, M.H., MSc. Department of Epidemiology and Biostatistics, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran Mohamadian, H., Ph.D. Assistant Professor, Research Centre for Social Determinants of Health, Department of Health Education and Promotion, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran- Corresponding Author:hmohamadian@razi.tums.ac.ir Received: Jul 16, 2017 Accepted: Dec 23, 2017 ABSTRACT Background and Aim: Considering the lack of attention to the health promotion of adolescents due to their perception of being healthy in most countries of the world, we aimed to evaluate the predictors of adolescent health promoting lifestyle through path analysis based on IMB model. Materials and Methods: This is a descriptive-analytic study on 400 high school students in Andimeshk city in two urban and rural areas. The sample size was obtained using the Cochran formula.They were selected by classified random sampling. In this study, demographic data, information about IMB model structures and student adherence to healthy lifestyle were collected in four areas nutrition, physical activity, stress control and responsibility. Correlation between total structures was analyzed using SPSS-23 software. Lisrel 8.5 software. Meanwhile, the relationships between variables were analyzed using Path analysis to fit and approve model fit model using LISREL8.8 software. Results: All structures of IMB model had a Significant relationship with adolescent healthy lifestyle. Self-efficacy structure had the most predictive power. In general, self-efficacy variables, 75%, motivation 66%, and 50% knowledge had a positive and significant effect on behavior. This model was able to explain 71% of the variance in adolescent lifestyle behavior. Also, in this model, the level of self-efficacy variance (behavioral skills), 52%,, And motivation variance was explained 57%. Motivation and knowledge indirectly influenced the lifestyle behavior (behavior) by 55% and 50%, respectively. Conclusion: The findings of this study showed that the IMB model has a good application for explaining and predicting the healthy lifestyle of adolescents. Accordingly, it is recommended that health planners apply the IMB model in order to promote adolescent lifestyle in this population. Keywords: High School Students, Information-Motivation-Behavioral Skills Model, Health Promoting Lifestyle

Dow

nloa

ded

from

sjs

ph.tu

ms.

ac.ir

at 1

7:05

IRS

T o

n T

hurs

day

Feb

ruar

y 13

th 2

020