YETIġKIN EĞITIMI

Öğrenme ve Yetişkin Eğitiminde Temel

Kuramlar

GÜNDEM

Öğrenme – Öğretme

Nasıl Öğreniyoruz?

Öğrenme Hakkındaki Yaygın Yanılgılar

Pedagoji X Andragoji

Sinergoji

Yetişkin Eğitimde En Yaygın 12 Sorun

Çözüm Önerileri

Son Söz

2

ÖĞRETIM – ÖĞRENME....

3

Eğitmen ÖğrenciMedya Mesaj

Yöntem

NASıL ÖĞRENIYORUZ?

4

YAŞANTı KONISI (DALE)

5

ÖĞRENDIKLERIMIZIN ...

6

1%

2%

4%

10%

83%

TATMA

DOKUNMA

KOKLAMA

DUYMA

GÖRME

ÖĞRENME

AKıLDA KALAN ÖĞRENMELERIN ...

7

10%

20%

30%

50%

70%

90%

OKUMA

DUYMA

GÖRME

DUYMA & GÖRME

SÖYLEME

YAPMA

Akılda Tutma

YAŞANTı KONISININ DAYANDıĞı BILIMSEL

ILKELER...

1. Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz.

2. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.

3. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz.

4. En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.

8

NEDEN ÖĞRENEMIYORUZ –

ÖĞRETEMIYORUZ....

Bireyler, öğrenme ortamında şu 3 sorunun cevabını bulamadıkları takdirde, içeriği öğrenememekte ya da içeriği anlamaları oldukça uzun zaman almaktadır.

1. Bu bilgiyi daha önce duydum ya da gördüm mü?

2. Bu bilgi hangi bilişsel yapıma daha uygun? Bu bilgi ile ne yapabilirim?

3. Bu bilgi ile daha önce öğrendiklerim arasında bir benzerlik ya da farklılık var mı?

9

ÖĞRENME İLE İLGILI BAZı YANıLGıLAR....

Öğrenciler, 50 dakikalık bir dersin neredeyse %40’ını ders sonunda hiç hatırlamamaktadır.

Öğrenciler, dersin ilk 10 dakikasındaki içeriğin %70’ini akıllarında tutabilmektedirler.

Dersin son 10 dakikasındaki içeriğin ise sadece %20’si öğrencilerin akıllarında kalmaktadır.

Özellikle “Giriş” düzeyinde ve çoğunlukla “Düz Anlatım” yöntemiyle verilen derslerde, derse sürekli devam eden ve derse hiç devam etmeyip sadece kitaptan okuyan öğrenciler arasındaki başarı farkı sadece %8’dir.

10

ÖĞRENME İLE İLGILI BAZı

YANıLGıLAR....

Bir birimlik bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarılması 10 saniye almaktadır.

Normal bir konuşma hızıyla anlatımda ise bir dakikada 150 sözcük söylenmektedir.

Aşağı yukarı her 5 sözcükte 1 fikir üretilebilmektedir.

Bu durumda öğrenci, 1 dakikada 30 fikri yani anlamı almakla yükümlü tutulmaktadır.

Bu durumda öğrenci kendisine aktarılan önemli bilgilerin sadece %30’unu bilişsel olarak kodlama ve depolama şansına sahiptir.

11

PEDAGOJI + ANDRAGOJI = YAŞAM

BOYU ÖĞRENME...

Kökeni eski Yunanca da “Paid” (Çocuk)kelimesinden gelen Pedagoji, çocuğun yönlendirilmesi ve yetiştirilmesi bilimine ve sanatına karşılık gelir.

Bilmek ve öğretmek hem bilimsel hem de sanatsal boyutu içeren bir olgudur.

Andragoji ise, eski Yunanda “adam”kavramına karşılık gelen “andras” kökünden gelmektedir.

Pedagojik ve andragojik yaklaşımların bileşkesi ise, bireyi yaşam boyu öğrenmeye (life-long education) hazırlamak bilimidir.

12

SINERGOJI

Güdüleme, öğrenme ve hatırlama kavramları

üzerine inşa edilmiş bir insan kaynakları yönetimi

terimidir (Robert Blake ve Jane Srygley ).

Sinergoji (Synergogy) = Synergos + Agogus

“Bir arada çalışma” + “öğretmen”

Sinergoji = Bir konuyu öğretmek için ortak olarak

çalışma

13

PEDAGOJI + ANDRAGOJI = YAŞAM BOYU

ÖĞRENME...

14

Pedagoji Andragoji

Öğrenme İhtiyacı

Öğreticinin Rolü

Deneyimler

Öğrenme Amacı

Kalıcı Öğrenme

Zaman > Sorumluluk Zaman Sorumluluk

Bilgi Sağlama Bilgiye Yönlendirme

Ön-Bilgi Bilgi Bilgi Yaşam

Belirlenir Belirler

Kısa Süreli Uzun Süreli

Yaşam Boyu Öğrenme

YETIŞKIN KIMDIR?....

1. Biyolojik olarak yetişkin; üreyebilme yetisine ve becerisine ulaşmış bireylerdir. Bu dönem ergenliğin ilk safhasına karşılık gelir.

2. Yasal olarak yetişkin; imza

atabilen, başkasının iznine veya

himayesine ihtiyaç duymadan yasal

yükümlülüklerini yerine

getirebilen, ülkemizde yasal yetişkinlik

yaşı olan 18 yaşını bitirmiş kişilerdir.

15

YETIŞKIN KIMDIR?....

3. Sosyolojik açıdan yetişkin;toplumda yetişkinlerin rollerini üstlenmiş ve tam zamanlı çalışma, oy kullanma gibi sosyal sorumluluklarını yerine getirebilen bireylerdir. Ülkemizde sosyolojik açıdan yetişkinlik, genelde yasal yetişkinlikten önce gerçekleşir.

4. Psikolojik olarak yetişkin ise, öz-beni gelişmiş, kendi yaşantısını kontrol edebilen ve yönlendiren, öz-güven ve öz-saygı olgularını hayatının her kademesinde kullanan ve geliştiren bireylerdir.

16

ANDRAGOJIK İLKELER IŞıĞıNDA

KURUMSAL EĞITIM

17

Temel Yetişkin Eğitimi İlkeleri

1. “Neden” “Niçin” ve “Nasıl” eğitileceklerini bilmek

isterler.

2. Bağımsızdırlar ve içeriğin akış şemasını kendileri

belirlemek isterler.

3. Ön yaşantıları ve tecrübeleri onlar için önemlidir.

4. Yeni öğrenilecek konuların hayatla direk ilgili ve

profesyonel gelişimi sağlayıcı olması gerekir.

5. Öğrenme problem çözme duruma uygulama

şeklinde gerçekleşir.

6. Güdülenme süreci içseldir ve bireysel fayda

merkezlidir.

Bireysel ve Ortamsal Farklılıklar

Öğrenme Amacı

Öğrenmede Bireysel Farklılıklar

Bireysel Gelişim

ÖĞRETIMIN 3 AŞAMASı....

18

Eğitim Öncesi EtkileĢim Eğitim Sonrası

1. Ġçeriğin Belirlenmesi2. Öğretim

YaklaĢımının Belirlenmesi

3. Zaman ve MekanSeçimi

4. Eğitimin YapısalÖzellikleri

5. Güdüler

1. Ġçerik Sunumu2. Soru - Cevap3. Yardım Sağlama4. ĠliĢkilendirme5. Ortam Yönetimi

1. Kavrama DüzeyininBelirlenmesi

2. Dönüt - Düzeltme3. Ödüllendirme ve

EleĢtiri.4. Test5. Notlandırma6. Raporlama

EĞITMENIN 3 TÜRÜ....

19

OTORĠTER DEMOKRATĠK MAX-MODERN

CezalandırıcıKusur ArayıcıTalepkarYargılayıcıEleĢtiriselBaskıcıZorlayıcıKorkutucuBaskın

ArkadaĢçaTutarlıCesaretlendiriciYardım ediciYol GöstericiSıcakĠlgiliAdilEtkileyici

RahatTam özgürlükten yanaKural koyamayan

YETIŞKIN EĞITIMINDE

EN YAYGıN 12 SORUN....

20

Yapılan bir araĢtırmada, kurumsal eğitim vermeye yeni baĢlayan 984 eğitmene, eğitim verirken karĢılaĢtıkları sorunlar sorulmuĢ. Verilerin analizi sonunda bu kiĢilerin karĢılaĢtıkları sorunlar 12 baĢlık altında toplanmıĢtır.

1. Korku2. Güven3. Tecrübe4. Problematik Öğrenci Grupları5. Katılım6. Zaman7. Öğretimin Düzeyi8. Sorular9. Dönüt10. Medya, Materyal, Donanım11. BaĢlama ve Bitirme12. Ders Notlarına Bağımlı Kalmak

YETIŞKIN EĞITIMINDE

EN YAYGıN 12 SORUN....

21

Belirlenen 12 soruna çözüm bulabilmek için kurumsal ve yetiĢkin eğitiminde uzman 36 kiĢiye bu sorunları giderebilme yöntemleri sorulmuĢtur. Uzmanların bu sorunlar için önerdiği çözümler ise...

ÇÖZÜM ÖNERILERI

22

KORKU1

Ġyi Hazırlanın: Uzman eğitimciler detaylı öğretim planlarına sahiptirler, kullanacakları materyale ve içeriğe hakimdirler.

Rahatlatıcı Etkinlikler: Uzman eğitimciler, eğitime baĢlamadan önce rahatlatıcı ve atmosferi daha çekici hale getiren etkinlikler yaparlar.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

23

GÜVEN2

Alçak Gönüllü Olmayın: Uzmanlar konu-alanı uzman olduklarını bireylerle paylaĢmalı ve uzmanlıkları konusunda alçak gönüllülük göstermemelidir.

Uzman Gibi Davranın: Uzmanlar iyi dinleyen, iyi gözlemleyen ve sınıfta etkili uygulamalar yapan kiĢilerdir. Uzmanlar iyi hazırlanmıĢ ve organize olmuĢ kiĢilerdir.

Tecrübe PaylaĢımı: Uzmanlar, uzmanlık alanlarının göstergesi olarak geçmiĢ yaĢantılarından örnekler vermelidirler.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

24

TECRÜBE3

KiĢisel Tecrübenin Sunulması: Uzmanlar bazen kiĢisel tecrübelerini aktarabilmek için, katılımcıları sorularıyla kendi uzmanlık alanlarına yönlendirirler.

Katılımcıların Uzmanlıklarının Tanınması: Uzmanlar aynı zamanda katılımcıların da tecrübelerini ve uzmanlıklarını ortaya çıkaran ve bunları paylaĢan kiĢilerdir.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

25

PROBLEMATĠK KATILIMCILAR4

Sorunla YüzleĢin: Uzmanlar ders boyunca bu tür katılımcılara espritüel bir yaklaĢım gösterirler. Dersten sonra ya da arada bireysel konuĢarak sorundan rahatsız olduğunu katılımcıya hissettirir.

Baskın Olmaktan Kaçının: Uzmanlar bu tür kiĢilere karĢı sözel bir hakimiyet kurmak yerine, mimiksel hareketlerle onların davranıĢlarını onaylamadığını göstermeyi tercih ederler.

Grup ÇalıĢmaları Yapın: Bu tür katılımcılar küçük çalıĢma guruplarında daha az rahatsız edici davranırlar.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

26

KATILIM5

Açık Uçlu Sorular Sorun: Derse katılmayan

bireylere açık uçlu sorular sorun ve göz iletişimini

kaybetmeyin.

Küçük Gurup Etkinlikleri Tasarlayın: Uzmanlar derse

gelmeden önce küçük gurup etkinliklerini ders

planlarına eklerler. Gurup içinde çalışan bireyler

ile bire-bir ilgilenirler.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

27

ZAMAN6

Ġyi Planlayın: Uzmanlar yeteri kadar ve zamanla paralel olarak ders materyallerini hazırlarlar ve bu plana sadık kalırlar.

Önceden AlıĢtırma Yapın: Uzmanlar derse gelmeden önce mutlaka ders materyali ile bir alıĢtırma yaparlar ve dersin ne kadar zaman gerektirdiğini bilerek derse gelirler.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

28

ÖĞRETĠMĠN DÜZEYĠ7

Gurubun Ġhtiyacını Belirleyin: Uzmanlar eğitim vermeden önce gurubun eğitim ihtiyacını temel alarak dersini tasarlar.

Guruptan Dönüt Alın: Uzmanlar ders boyunca ve ders aralarında katılımcıların tepkilerine göre ders içeriğini ve materyalleri tekrar düzenleyebilir.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

29

SORULAR8

Gelebilecek Soruları Önceden Belirleyin: Uzmanlar katılımcılardan gelebilecek soruları önceden düĢünüp hazırlık yaparlar.

Sorulan Soruları Tekrar Edin: Uzmanlar sorulan soruları kendi cümleleriyle tekrar edip herkesin duyup duymadığından ve herkesin aynı Ģeyi anlayıp anlamadığından emin olurlar.

“Bilmiyorum” Demek Sorun Değil: Uzmanlar sorunun cevabını bilmediklerinde “bilmiyorum” diyebilen

kiĢilerdir.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

30

DÖNÜT9

Ġnformal Dönütleri Dikkate Alın: Uzmanlar katılımcılardan sadece formal değil aynı zamanda informal dönütler de alır. Katılımcıların sözel ve mimiksel dönütlerine eĢit önem verir.

Formal Değerlendirmeler de Yapın: Her eğitimin sonunda katılımcıların eğitimle ve eğitmenle ilgili bir ölçme aracını doldurmalarını isteyin.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

31

MEDYA & MATERYAL & DONANIM10

Kullanacağınız Teknolojiyi Tanıyın: Uzmanlar eğitim boyunca kullanacakları sunum teknolojilerini daha önceden kullanıp tecrübe edinirler.

Yedekleme Yapın: Kullanacağınız materyallerin her zaman yedeklerini ve alternatifini de yanınızda bulundurun.

Yardım Ġsteyin: Uzmanlar bir teknik sorunla karĢılaĢtıklarında katılımcılardan yardım isterler.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

32

BAġLAMA ve BĠTĠRME11

Dersin BaĢında Atmosferi YumuĢatın: Uzmanlar eğitim baĢlamadan önce tecrübelerine dayanarak katılımcıları “ders” psikolojisinden çıkartmaya çalıĢır.

Dersin Sonunda Özet Yapın: Dersi bitirmeden önce mutlaka anlamlı özet yaparak katılımcıların yeni bilgileri gerçek hayata aktarmalarına yardımcı olun.

ÇÖZÜM ÖNERILERI

33

DERS NOTLARI12

Ders Notları Her Zaman Gereklidir: Her ne kadar uzman olursanız olun, daima ders notlarına ihtiyaç duyacağınız bir an olacaktır.

Görsel Materyallere Öncelik Verin: Görsel materyaller konunun anlaĢılmasını %14 -%38 oranında artırır ve kolaylaĢtırır.

SON SÖZ…

Öğrencilerinizi iyi tanıyın

Amaçlarınızı iyi belirleyin

Öğretim tasarımı ilkelerini etkin kullanın

Yönlendirici/Yol gösterici olun

Cesaretlendirici olun

Tutarlı ve esnek olun

34