1

ÂYETLERİN AÇIKLAMALI MEÂLİ :

ها خلقناكم وفيها نعيدكم ومنها نرجكم ترة اخرى ﴿ ﴾55من

55. Sizi ondan (arzdan) yarattık, ve ona iâde ederiz ve bir

kere daha ondan çıkarırız.

Biz sizi ilkin topraktan yarattık. Ölümünüzün ardından sizi

yine toprağa döndüreceğiz ve zamanı gelince yine topraktan

çıkaracağız1. Toprak sizin ilk atanızın hilkatinin esası olduğu

gibi, bedenlerinizi teşkil eden maddelerin de başında gelir (…)

Ölüm ile ve parçalarınızın çözülüp dağılmasıyla toprak

olursunuz. Öldükten sonra da -ilk yaratışımızda sizi oradan

çıkarttığımız gibi- bir kere daha yine oradan sizi çıkarırız2.

ب واب ﴿ ﴾55ولقد اري ناه ايتنا كلها فكذ

56. Yemin olsun ki biz ona âyetlerimizin hepsini gösterdik;

o yalanladı ve yüz çevirdi.

Firavun’a bilinen âyetleri, mucizeleri gösterdik ki, bunlar

Mûsâ (as)’ya has dokuz âyettir; yılana dönüşen asâ, beyaz el,

ikiye ayrılan deniz, taştan su fışkırması, çekirge, haşerat,

kurbağa, kan ve İsrâiloğullarının tepesine yükseltilen dağ

mucizeleridir. O bütün bunları yalanladı ve büyü olduklarını

1 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri). 2 Zuhaylî, Vehbe, Tefsîrü’l-münîr, (Tercüme : Hamdi Arslan, Dr. Ahmet Efe, Beşir Eryarsoy,

Dr. H. İbrahim Kutluay, Nurettin Yıldız), Risâle Yayınları, İstanbul, 2007, VIII, 451.

2

iddia edip yüz çevirdi. Yüce Allah’ın birliğini kabul yanaşmadı

ya da iman ve itaatten -tekebürrü- dolayısıyla yüz çevirdi3.

ت نا لتخرجنا من ارضنا بسحرك ﴾55ي موسى ﴿ قال اجئ

57. Dedi ki : Ey Mûsâ ! Sihrinle bizi yerimizden çıkarman

için mi bize geldin ?

Firavun Mûsâ’ya dedi ki : “Ey Mûsâ! Sen bizi Mısır’dan

çıkarmaya, yerimizden yurdumuzdan etmeye mi geldin ?”

Firavun Hz. Mûsâ’nın asâ ve beyaz el mucizelerini

görmezlikten gelip inkâra saparak şöyle demişti : “ Ey Mûsâ !

Sen Medyen topraklarında ortaya koyduğun sihir ile -ki bu da

asâyı yılana çevirmektir- bizi topraklarımız olan Mısır’dan

çıkartmak için mi geldin ? Sen bu işi yaparak insanlara sana

uymaları icap eden bir peygamber olduğun vehmini vermeye

çalışıyor ve bu yolla bizim topraklarımızda üstünlük sağlayıp

bizi buradan çıkartmak istiyorsun4”.

نك موعدا ل نلفه نن ول انت ن نا وب ي سوى ﴿م ف لناتي نك بسحر مثله فاجعل ب ي ﴾55كا

58. Andolsun ki biz de sana onun benzeri bir sihir getiririz.

Sen şimdi bizimle kendi aranda bir buluşma vakti, hem

senin hem bizim itiraz etmeyeceğimiz düz ve geniş (eşit)

bir mekân tâyin et.

3 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 457. 4 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 458.

3

“Senin yaptığın büyünün bir benzerini sana karşı

getireceğiz. Çünkü biz de senin büyünün benzerini biliyoruz

(…) Bize belli bir gün ve belli bir yer belirle. Orada bir araya

gelelim. Bizdeki büyü yapma imkânlarıyla senin

getirdiklerine karşı koyalım. Hiç birimiz verilen bu söze aykırı

hareket etmesin5”.

﴾55ينة وان يشر الناس ضحى ﴿موعدكم ي وم الز قال

59. Mûsâ dedi ki : Sizinle buluşma vakti zînet günü ve

insanların toplanacağı kuşluk vaktidir.

Toplanma günümüz insanların süslendiği gün olan tören

günü (Nevruz bayramı günü) ve kuşluk vakti olsun ki, bu,

insanların iş yapmadığı bir günde ve hep birlikte bir araya

gelecekleri umumi bir toplantı olsun. Sonunda da bu

karşılaşmanın sonucu üzerinde konuşsunlar. Böylelikle

davetin üstünlüğü ortaya çıksın, hak söz yücelsin, bâtıl can

çekişerek yok olsun6.

﴾56ف ت ول فرعون فجمع كيده ث اتى ﴿

60. Bunun üzerine Firavun arkasını dönüp gitti. Bütün

hilesini topladı, sonra geldi.

Firavun meclisten ayrılıp ülkesindeki sihirbazları

toplamaya başladı. Bunun için kendileriyle tuzak ve hilelerini

5 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 459. 6 A.y.

4

kuracağı büyük araç ve gereçleri hazırlamaya koyuldu. Daha

sonra da belirlenen, sözleşilen şekilde geldi7.

كذب ف يسحتكم بعذاب وقد خاب من اف ت رى ﴿ ﴾ 56قال لم موسى وي لكم ل ت فت روا على الل

61. Mûsâ onlara şöyle dedi : Yazıklar olsun size ! Allah’a

karşı yalan uydurmayın. Yoksa bir azap ile kökünüzü

keser. İftira eden muhakkak hüsrana uğramıştır.

Mûsâ, Firavun ve adamlarına şöyle seslendi : “ Kendinize

yazık etmeyin ! Allah’a eş ve ortak koşarak O’na iftira etmiş

olmayın. Aksi hâlde Allah korkunç bir azapla sizi yok eder.

Hiç şüpheniz olmasın ki Allah’a eş ve ortak koşmak suretiyle

O’na iftirada bulunanların âkibeti mutlaka hüsrandır8.

ن هم واسروا النجوى ﴿ ﴾56ف ت نازعوا امرهم ب ي

62. Bunun üzerine, onlar durumlarını aralarında tartıştılar

ve baş başa konuşmalarını gizli tuttular9.

Sihirbazlar Hz. Mûsâ’nın bu sözlerini işitince bu hususta

kendi aralarında tartıştılar, danıştılar, görüş alış-verişinde

bulundular. Aralarındaki bu görüş alış-verişlerini de Hz.

Mûsâ ve kardeşinden gizlice yaptılar10.

7 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 462. 8 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri). 9 Hamidullah, Muhammed, Aziz Kur’an -Çeviri ve Açıklama-, (Çevirenler : Yrd. Doç. Dr.

Abdülaziz Hatip-Mahmut Kanık), Beyan Yayınları, İstanbul, 2000. 10 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 462-463.

5

﴾56مث لى ﴿يريدان ان يرجاكم من ارضكم بسحرها ويذهبا بطريقتكم ال قالوا ان هذان لساحران

63. Dediler ki : Bu ikisi, kesinlikle büyüleri ile sizi

yurdunuzdan çıkarmak ve sizin örnek yolunuzu (en şerefli

ve üstün olan dininizi11) ortadan kaldırmak isteyen iki

büyücüdür12.

Sihirbazlar dediler ki : “ Ey Mısırlılar ! Şüphesiz ki Mûsâ ile

Hârûn sizleri büyü sanatıyla yurdunuz olan Mısır’dan

çıkartmak13, sizin indinizde efdal olan din ve mezhebinizi

giderip kendi dinlerini izhar etmek istiyorlar14.

ا وقد اف لح الي وم من است على ﴿ عوا كيدكم ث ائ توا صف ﴾56فاج

64. Onun için, düzenlerinizi bir araya getirin, sonra sırayla

gelin. Bugün üstün gelen, kazanan olacaktır.

Ey Mısırlı sihirbazlar ! Şimdi siz hep birlikte Mûsâ’yı alt

etmek için sihirle ilgili bütün hünerlerinizi ortaya koyun ve

onun karşısına bir düzen içinde çıkıp gücünüzü gösterin. Zira

bugün üstün gelen, zafer kazanmış olacaktır15.

11 Çantay, Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm. 12 Aziz Kur’an -Çeviri ve Açıklama-. 13 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 463. 14 Mehmed Vehbî, Büyük Kur’an Tefsiri (Hülâsatü’l-beyân), Üç Dal Neşriyat, İstanbul, tsz.,

VIII (16. Cüz), 3307. 15 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri).

6

﴾ 55قالوا ي موسى اما ان ت لقي واما ان نكون اول من القى ﴿

65. Dediler ki : Ey Mûsâ ! Sen mi atarsın, yoksa önce atan

biz mi olalım.

Karşılaşma başlayıp da her iki kesim bir araya gelince

sihirbazlar Hz. Mûsâ’ya şöyle dediler : “ Sen mi bırakırsın,

yoksa ilk bırakan biz mi olalım16; ister önce sen göster

hünerini, istersen ilk biz başlayalım17.

﴾55قال بل القوا فاذا حبالم وعصي هم ييل اليه من سحرهم ان ها تسعى ﴿

66. Dedi ki : Haydi, siz atın. Bir de baktı ki, onların ipleri

ve değnekleri sihirlerinden ötürü kendisine yürüyorlarmış

gibi geldi.

Mûsâ onlara “Buyurun, siz başlayın” diye karşılık verdi.

Sihirbazların yere attıkları ipler ve sopalar, yaptıkları sihir

sebebiyle Mûsâ’ya çok hızlı hareket eden yılanlar gibi

göründü18.

﴾55فاوجس يف ن فسه خيفة موسى ﴿

67. Bu yüzden Mûsâ içinde bir korku hissetti.

16 Tefsîrü’l-münîr, VIII, 468. 17 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri). 18 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri).

7

Bu yüzden Mûsâ’nın içine bir korku düştü.

﴾55ق لنا ل تف انك انت العلى ﴿

68. Biz dedik ki : Korkma! Muhakkak sen, evet sen, en

üstünsün.

Biz “Korkma” dedik. Çünkü üstün gelecek, gâlip olacak olan

muhakkak sensin, sen.

احر حيث اتى ﴿ ا صن عوا كيد ساحر ول ي فلح الس ﴾55والق ما يف يينك ت لقف ما صن عوا ان

69. Sağında olanı at! O yaptıklarını yutar. Çünkü onların

yaptıkları sırf sihirbaz hilesidir. Sihirbaz ise nereye giderse

gitsin felah bulmaz.

Şimdi sen sağ elinde bulunan asâyı yere at! Asâ onların

iplerini ve sopalarını yutacaktır. Çünkü onların yaptığı iş,

sihirbaz hilesinden başka bir şey değildir. Bilesin ki

sihirbazlar nereye giderlerse gitsinler ve ne yaparlarsa

yapsınlar asla başarıya ulaşamazlar19.

دا قالوا امنا برب هرون وموسى ﴿ حرة سج ﴾56فالقي الس

19 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri).

8

70. Neticede sihirbazlar secdeye kapandılar. Dediler ki :

“Biz Mûsâ ile Hârûn’un rabbine iman ettik”.

Mûsâ’nın galip gelmesi üzerine sihirbazlar secdeye

kapanarak dediler ki : “Biz Mûsâ ve Hârûn’un rabbine iman

ettik20”.

عن ايديك حر فلقط تم له ق بل ان اذن لكم انه لكبريكم الذي علمكم الس وارجلكم من خل م قال امن

﴾56ولت علمن اي نا اشد عذاب واب قى ﴿ولصلب نكم يف جذوع النخل

ا ت قضي ه من البينات والذي فطر فاقض ما انت قاض ان ن يا قالوا لن ن ؤثرك على ما جاء ذه اليوة الد

﴿56﴾

امنا بربنا لي غفر ر واب ق ا خي حر والل وما اكرهت نا عليه من الس ﴾ 56ى ﴿لنا خطاي

﴾56انه من يت ربه مرما فان له جهنم ل يوت فيها ول يي ﴿

رجات العلى ﴿ ئك لم الد

﴾55ومن يته مؤمنا قد عمل الصالات فاول

ى ﴿ ؤا من ت زك ﴾ 55جنات عدن تري من تتها الن هار خالدين فيها وذلك جز

20 Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri).

9

10

11

12