1 שלח תשע"ה

די גרעסטע קאנטעינער שיף אין

דער וועלטעממע מיערסק

נייע פארזעצונגדי געוואגטע

אקציע

2 שלח תשע"ה

בס‘‘ד

’אוצר החכמה‘ - איז א "קאמפיוטערייזד לייברערי" וואס אנטהאלט 70,000 ספרי קודש מיט'ן ארגינעלן צורת הדף. די לייברערי אנטהאלט אלע ספרי היסוד און רוב ספרים וואס לומדים באנוצן זיך דערמיט, טויזנטער נייע ספרים פון היינטיגע תורה'דיגע קונטריסים, ספרים, זעלטענע און אלטע מיט אינאיינעם מחברים קובצים, ערשטע דרוקן, און נאך. דער אוצר החכמה האט גאר א פארגעשריטענע "סוירטש" פראגראם, צו זוכן וואס איר ווילט, וואס איז די בעסטע פון איר סארט.

este

rdes

ign.

com

מבצע שבוע הספר"אוצר החכמה"

איז היינט אויפגעכאפט ביי טויזנטער בני תורה ושוחרי ספר, און ישיבות מדרשות, בתי אומצאליגע אין זיך געפינט און כוללים, זייענדיג א גאר ווערדפולער אוצר וואס טוט אסאך

צוהעלפן צו לימוד התורה.

גענוי ווי די דרוק ערפינדונג

מעכטיגע א פאראורזאכט האט צוריק יאר 500 פאר "אוצר בדורינו טוט התורה, עולם דער אין רעוואלוציע אלע אין מהפכה א פארווירקליכן ווידעראמאל החכמה" געביטן פון לימוד התורה. דורך א קלאפ אינעם קאמפיוטער און ראשונים די אין מקורות פילצאליגע טרעפן איר קענט אחרונים, מיט א געוואלדיגער ברייטער היקף, פילפאכיג מער ווי קלעטערן נאך א ספר און דאס בלעטערן ביז'ן טרעפן וואס מ'זוכט. איבערהויפט פארשפארט "אוצר החכמה" פיל טייערע צייט פון דעם לומד יקר וואס ווערט פארוואסערט ביים זוכן

אין די עצם ספרים.

איר האט יעצט

די גאלדענע געלעגנהייט צו קענען איינהאנדלן דעם "אוצר פארשידענע פון אויסוואל אן מיט פראגראם" החכמה צענדליגער וויכטיגע ספרים, לויט אייער באגער, אלעס פאר

א גאר ביליגע פרייז, מיט גרינגע פעימענט אפציעס.

זענט איר נאך אלץ מסופק?

געלעגנהייט גאלדענע די איבער נאכאמאל קלערט אדרבה וואס ליגט פאר אייך! די יארן לויפן, בלייבט נישט אינדרויסן, פארמאגן וועלכע אידן פילצאליגע די מיט מיט אייך כאפט שוין אין זייער באזיץ א ריזיגער אוצר פון אזויפיל ווי "זיבעציג טויזנט! ספרים", צו וואס זיי קענען צוקומען אונטער א רגע! אלעס פאטאגראפירט מיט'ן אריגינעלן דפוס ראשון, הערליך קלארבאר און אויפגעזעצט!

U.S.A: D. Rabinowitz 917-538-0812Canada: A. Sela 438-878-7674

פארפאסט נישט די געלעגנהייט!

שבוע הספריד' - ל' סיון תשע"ה | 1-17/6/2015

3 שלח תשע"ה

» LOCATION » SHOWROOM » FURNITURE » SERVICE DEPT.»» PACKAGES«חתן כלה

Dart

Des

ign

| 845

.782

.655

8

2 1/2 BLOCKS FROM THE

WMSBG. / BP BUS STOP

B11

the name that signifies the very best

free gift

with every bedroom

purchase

choice of linen set

FROM ben barber or

elegante

for '39 '44 '48

1105 Mcdonald Ave. Brooklyn, New York

718.853.6900

OUR NEW LOCATION 1105 Mcdonald Ave. ACROSS SHOPRITE ANDAMAZING SAVINGS

4 שלח תשע"ה

כשרות ווינקל: הגה"צ הרב המכשיר שליט"א

ביזנעס ווינקל:

זכרונות פון די אמאליגע היים:

די אנטוויקלונג פונעם צורת הדף: הרב זלמן סופר

אמת'ע געשיכטעס אין אונזער צייט: נחמן סעלצער

מה רבו מעשיך ה': וואלף

בילדער פון רבנים ואדמורי"ם שליט"א

געשמאקע רעסעפיס

קאמיקס

פארזעצונג: אסתר מארקאוויטש

6

7

8

12

14

34

36

33

35

38

YIDDISH TRIBUNE5014 16th Avenue #422Brooklyn NY 11204646.355.6187mail@ytribune.netwww.yiddishtribune.com

~

ADVERTISINGads@ytribune.net

COORDINATORD. Steinfeld, 347.374.1432

DIRECTORC. Unger, 347.792.9742

MONSEY

Yitzchuk Schwartz, 845.579.5890

~

Cover Design

YP GRAPHICSypgraphicsdesign@gmail.com

© All Rights Reserved

Yiddish Tribune is published by Tribune Inc. All rights reserved. Yiddish Tribune assumes no responsibility for the content of articles or advertisements in the publication. Reproduction in whole or part in any form without prior written permission from thepublisher is prohibited.

18 דזשורזי סיטי

24

נומער 34 / שלח תשע"ה

תורהרובריקן

וועלטליכע רובריקן

מזל טובברכותינו שגורות בזה מול ידידינו היקר הרה”ח

ר’ שמואל ארי’ מיללער הי”ובעל הפירמע המפורסם מיללער שטריימלעך

לרגל נישואי בתו למזל טוב ובשעטומ”צ

וואונטשט די:

30

5 שלח תשע"ה

Distributed by 888-536-7427

Bot

tom

Lin

e M

arke

ting

Gro

up:

718.

377.

4567

די נייע דרשו חומש צווייטע אויפלאגע שטעלט פאר א גענצליך נייע סטאנדארט אין בית המדרש חומשים!

די מעלות וואס מאכט די חומש אזא העכערע סטאנדארט:

חומש רש״י: באותיות מאירות עיניים וואס איז מרחיב דעת הלומדים

עיקר שפתי חכמים: גענצליך פריש באארבעט און געעפנט אלע ראשי

תיבות, פנים חדשות באו לכאן

רמב״ן: איינציגע שול – חומש אין

וועלכע ס'איז אריינגעדרוקט רמב״ן וואס מאכט עס

געאייגנט אויך צו לערנען תולדות אהרן:

אלע מובאות פון די גמרא פריש מוגה דורך תלמידי חכמים און ערשיינט סוף

פון יעדע קאפיטל

הפטורת וחמש מגילות: א ארבעט איז אויך

אריינגעלייגט געווארן אין די הפטורת און די חמש מגילות

כמה מעלות טובות – די ספעציעליטעט פון די דרשו שול חומש:רייך: מיט די מערסט געלערנטע מפרשי המקרא •

ווי רמב״ן און עיקר שפתי חכמיםשיין: א כלילת יופי און אויג פארכאפנדע אויסשטעל •

קלאר: די קלארסטע און שארפסט פאנט די בעסטע פאר'ן אויג •פראקטיש: גאר דויערהאפטיג שטארקע פאפיר און גוט געבינדן •

באטעמט: א פראקטישע מאס צו האלטן אין די האנט •ביליג: א גוטע פרייז, געאייגענט צו קענען מנדב זיין אין שולן •

מסודר: די חומש קומט אויף איין זייט און אלע מפרשים אויף די אנדערע. •

שיין, קלאר, א עונג רוחני צו נוצן!

תרגום אונקלס: באארבעט לויט די קראנטסע נוסחאות,

ערשיינט פאראלעל מיט די פסוקים גאר פראקטיש

ביים מעביר סדרה זיין )מיט זעלטענע ווערטער

איבערגעטייטשט צו גרינגע לשון קודש(

נקודות וטעמי המקרא: אקוראט באארבעט דורך מומחים ספעציעל קלאר

און שיין

בעל הטורים

סייזקס

עלוד

סייזרט

אנדאסט

פנים חדשות — באו לכאן!

only

$12.70 only

$10.45

DELUXE-SIZE (8¼” x 10¼”) STANDARD-SIZE (6¾” x 9¾”)

List Price $16.95

List Price $13.95

Now Available in 2 Convenient Sizes!

SPECIAL PRICING!

Pre-Summer Stock-up Special

for Camps & Colonies!

Available at your local Seforim store

or direct from the distributor. Offer expires 7/16/15

Dirshu Chumash 2015, Yiddish Tribune, 6-12-15.indd 1 6/8/2015 11:20:20 AM

6 שלח תשע"ה

וואס טעמע, די בארירן אנגעהויבן מיר האבן וואך פאריגע די און איד, א פאר נאכטמאל א ברענגט גוי א ווען געשעט זיך קיין שום כשר'ע סטעמפל אדער נישט אויף נאכטמאל האט

סימן אז עס איז כשר, צי מען מעג עסן דאס פלייש?ווייטער אסאך נוגע איז פראגע די אז באטאנט האבן מיר און ברייטער. עס בארירט אויך די רעסטוראנטן, פלייש געשעפטן, וואלט וואס דארט. איינגעשטעלט זענען וואס גוים האבן וואס ווען איר קומט אריין אין א כשר'ע רעסטוראנט און איר געטאן איז איד איין קיין און איינגעשטעלטע גוי'אישע נאר געטראפן נישט אנוועזענד, און דער גוי שטייט גרייט אייך צו סערווירן? צי

מעג מען עסן דאס פלייש, צי נישט?גאר נוגע איז וואס דעטאלן אלע ערקלערן קענען צו כדי שטארק, דארף מען קודם אביסל ארומרעדן איבערן ענין פון 'בשר שנתעלם מן העין'. רוב מענטשן קענען דעם הלכה'דיגער באגריף אבער איבער, אפילו עס זאגן און העין', מן שנתעלם 'בשר פון דער אמת איז אז ווען מען באקענט זיך אביסל נענטער מיט דעם באגריף, ווערט באלד א גרויסער חילוק אין די הלכה, וואס האט

סיי אן אויסווירקונג לחומרא און סיי לקולא.דער ערשטער זאך וואס מען דארף מדייק זיין איז דער ווארט 'נתעלם מן העין' און אין אידיש גערעדט: פארהוילן פון אויג. ווען מען נעמט די ווערטער אריין אין א היינטיגן פראפאראציע, הערט זיך דער באגריף אביסל פרעמד. היינטיגע צייטן בינדט יעדער צו דער איסור פון נתעלם מן העין צו גוים, דהיינו אז דער איסור איז געזאגט געווארן פאר א איד, ווייל מען האט מורא פון א גוי, אז ער האט פארטוישט דאס כשר פלייש מיט טריפה פלייש, אדער אז די גוי'אישע דינסט האט אריינגעמישט מילך אין דעם טשאלאנט

טאפ און אזוי ווייטער.אבער ווען מען קוקט אריין אין חז"ל זעט מען אז עס איז דא א שטארקע חילוק צווישן א גוי און דער דין פון בשר שנעלם מן העין. חז"ל האבן אפגעטיילט די צוויי הלכות, און אוועקגעשטעלט באזונדערע הלכות פאר די חשש אז גוים האבן זיך ארומגעשפילט מיט'ן פלייש, און באזונדערע פאר די חשש פון בשר שנתעלם מן

העין.וואספארא חשש האבן חז"ל חושש געווען ביי בשר שנתעלם וואס די מן העין? צו פארשטיין לאמיר דערציילן צוויי מעשיות גמרא ברענגט צו אז עס האט פאסירט ביי דעם הייליגן אמורא רב, און פון דעם האט רב גע'אסר'ט פארהוילענע פלייש אן דעם וואס

עס זאל האבן שייכות מיט א גוי.ביים פאסירט האט גמרא די דערציילט מעשה ערשטע די ווי ווען רב איז געשטאנען ביי א טייך און ער האט געזען טייך, א מענטש קומט צוגיין מיט א קאפ פון א כשר'ע בהמה וואס איז

כשרות ווינקל

הגה"צ הרב המכשיר שליט"א

ווען א דעליווערי גוי ברענגט א כשר'ע נאכטמאל )2( נארוואס גע'שחט'ן געווארן, און ער נידערט עס אראפ אין וואסער און וואשט אויס דעם קאפ אין טייך עס צו קענען אפקאכן. אזוי שטייענדיג ביים טייך און עס האלטנדיג אינמיטן וואשן, האט זיך די קאפ ארויס געגליטשט פון זיין האנט און עס איז אריינגעפאלן זוכן א קארב ארויסצונעמען געלאפן אין טייך. איז דער מענטש די קאפ. ער האט געטראפן א קארב און דעם קארב אריינגעלייגט אין וואסער און געוואלט ארויסציען די קאפ פון וואסער, אבער ווען ער האט עס ארויסגעצויגן איז ארויסגעקומען אנשטאט איין קאפ, צוויי קעפ, און דער מענטש האט עס געוואלט גיין עסן. האט אים רב געזאגט אז ניין, עס איז אסור און מען מעג עס נישט עסן.ווען פאסירט האט דערציילט גמרא די וואס מעשה א נאך האט ער און איידעם, זיין צו באזוך א אויף געקומען איז רב ארייגעקלאפט אין טיר אריין און די משפחה איז ארויסגעקומען הייליגער דער האט טיר ביים שטייענדיג זיין. פנים מקבל אים ווען די ווי אין שטוב ליגט א בהמה, און אמורא רב אריינגעזען זיינע אראפגענומען נישט רב האט ארויסגעקומען איז משפחה זאל בהמה די אז וועלענדיג נישט בהמה, די פון אויגן הייליגע

ווערן פארהוילן פון זיינע אויגן, און ווערן נתעלם מן העין.אויב טראכט מען אריין זעט מען אז ביים לעצטן געשעעניש איז נישט דא קיין חשש פון א גוי זאל אריינקומען אין שטוב און איינעם ביי פאסירט עס האט אויך און פלייש, דאס פארטוישן רב האט אלעם דעם מיט און גאס, אין נישט און אינדערהיים,

חושש געווען אויף בשר שנתעלם מן העין.זעען מיר פון דעם קלאר אז בשר שנתעלם מן העין איז נישט אין פלייש טרעפט מען ווען אדער גוים, מיט געבינדן דירעקט גאס, עס איז געבינדן מיט דער עצם באגריף פון פארהוילן ווערן, און דאס איז שייך אויך אינמיטן שטוב. אויך לערנט מען ארויס פון די מעשה אז נישט בלויז איז דער גזירה דא ווען מען גייט אין גאס,

נאר אויך ווען לאזט פלייש אין שטוב אומבאהיטן.אראפגעלייגט אצינד האבן מיר וואס יסודות צוויי די לויט די פלייש. עסן פון רעדט מען ווען חומרות גרויסע אויס קומט פלייש וואס מען עסט דארף זיין געהיטענע פלייש, אדער פלייש וואס מען דערקענט, און ווי די גמרא דערציילט שפעטער האט רב געווען אנגעצייכנט אדער אז ער האט ווען עס איז נאר געגעסן

דערקענט די פלייש.למעשה נעמט מען נישט אן להלכה די חומרא, ווייל אויב יא וואלט מען נישט געקענט האלטן די פלייש אין פריזער ווען מען זעט עס נישט. להלכה איז נאר ווען עס איז דא באווייזן אז דאס איז עס אסור. אבער דאס האט געווארן געטשעפעט איז פלייש נישט קיין שום שייכות מיט די פאל ווען א גוי דעליווערט פלייש.)פארזעצונג קומענדיגע וואך אי"ה(

WILL

IAM

SBUR

G

500 Flushing Ave.718.243.9001

BORO

PARK 3919 13th Ave.

718.436.0707

WILL

IAM

SBUR

G

500 Flushing Ave.718.243.9001

| COTTON | WOOL | POLYCOTTON

ENDS JUNE 29

MEGA TZITZIS

SALEWITH TZITZIS PURCHASE*FREE GARTEL

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Tzitzis Sale_2015.pdf 1 6/3/15 4:30 PM

7 שלח תשע"ה

WILL

IAM

SBUR

G

500 Flushing Ave.718.243.9001

BORO

PARK 3919 13th Ave.718.436.0707

WILL

IAM

SBUR

G

500 Flushing Ave.718.243.9001

| COTTON | WOOL | POLYCOTTON

ENDS JUNE 29

MEGA TZITZIS

SALEWITH TZITZIS PURCHASE*FREE GARTEL

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Tzitzis Sale_2015.pdf 1 6/3/15 4:30 PM

8 שלח תשע"ה

פארווארטאויס זיך ער דרוקט געפאסט", איך האב כיפור'ס יום הונדערט "פיר

וואס טעג צאל די ארויסברענגענדיג 'טריביון'. מיטן שמועס זיין אין

זענען וואס זקנים נאך פון רעדנדיג און פאסטן, געדארפט האט ער

איבערגעבליבן, מאכט ער גאנץ קלאר אז דאס מערהייט חברים זיינער

זענען ליידער שוין נישט געווען בין החיים נאכן קריג.

שאל אביך ויגדך זקניך ויאמרו לך. טראץ זיין הויכן עלטער, היבש העכער

די ניינציג, געדענקט נאך ר' יוסף מאיר שליט"א זאכן וואס האבן פאסירט

אכציג יאר צוריק, ווי עס וואלט פאסירט נעכטן, ביזן קלענסטן דעטאל,

האבן וואס עובדות און סיפורים אינפארמאציע פון קוואל א זייענדיג

זיך אפגעשפילט אין פארשידענע שטעט פארן קריג, וואס ער דערציילט

טאקע ביי יעדע געלעגענהייט פאר זיינע הונדערטער אייניקלעך קע"ה.

ר' וואס צוליב חשיבות באזונדערע א פארמאגט זכרונות אלע די

געלערנט אין פארשידענע שטעט, און האט יוסף מאיר שליט"א האט

בייגעוואוינט דאס הלך ילך און דאס לעבנסשטייגער באגלייט מיט אן

וואס לאזט דעם אויסהערער טיף יעדען ארט, פון א צאל אנעקדאטן

באאיינדרוקט און שלעפט אים צוריק מיט כמעט הונדערט יאר צוריק.

זכרונותא בחור'ל פארט פון איין שטאט צום אנדערן

דערציילט דורך הישיש רבי יוסף מאיר מארקאוויטש פון וויליאמסבורג, פון די לעצט פארבליבענע וואס האבן נאך זוכה געווען צו זען העולם בבנינה, פארן צוזען דעם גרויזאמען חורבן, און זוכה געווען צו זען דאס ווידערבוי פון יהדות החרדית אין אמעריקע

זיין חשובער אייניקל הרב יואל טויב שליט"א האט במשך א לענגערע

עס און זיידן חשובער זיין פון זכרונות אלע די רעקארדירט תקופה

ארויסגעגעבן אין א הערליכע בוך "דריי וועלטן", ווי עס ווערט באריכות

געשילדערט אלע איבערלעבענישן פארן קריג, און מיר טוען זיך באדאנקן

בשם די חשובע ליינער, פארן גיבן רשות צו דרוקן געציילטע קאפיטלעך

געווען, איז ער ווי ערטער צוויי בלויז פון זיך רעדט וואס דערפון,

)די גאנצע הערליכע און גאר אינהאלטסרייכע מישקאלץ און סענדרא

בוך איז דא צו באקומען אין אלע געשעפטן(.

הוה גולה למקום תורהניסן תרצ"ד לפ"ק

"הוה גולה למקום תורה!" די ווערטער האט מיר דער טאטע ע"ה געזאגט

בין הזמנים חודש ניסן, ווען איך בין אלט געווען בערך צוועלף א האלב יאר.

אין מאקאווע גופא איז געווען א גרויסע ישיבה פון בערך צוויי הונדערט בחורים

אונטער די הנהגה והשפעה פון דעם מאקאווער רב זצ"ל, און אין מיינע יארן,

וויבאלד דער רב איז שוין געווען אין די עלטערע יארן, איז דאס געפירט געווארן

דורך זיין איידעם הגה"צ רבי אפרים ראזענפעלד זצ"ל, אב"ד סענדרא.

1

9 שלח תשע"ה

צושפרייט יעדער צו זיין ריכטונג, אבער איך אינגעלע, האב נישט געהאט קיין

ספעציעלע אדרעס, נאר דאס איך זאל גיין צום אידישן קווארטל.

אזוי ווי ס'איז געווען אינמיטן די נאכט, און נישט וועלנדיג אויפוועקן סתם

אזוי מענטשן אן קיין חשבון, דערפאר האב איך אויסגעקליבן זיך אראפצולייגן

אויף א באנק אין די באן סטאנציע, צומארגנס, מיט פרישע כוחות, וועל איך

זיך גיין באקענען מיט די שטאט און איר ישיבה.

אנטשלאפן באלד איך בין פארשטענדליך ווי

געווארן אין די שטילע סטאנציע נאך אזא לאנגע

איך דערוועק פלוצלונג טאג. אפמאטערנדיגער

זיך און איך הער ווי עמיצער רופט מיין נאמען...

"קלאנער מארקאוויטש, קלאנער מארקאוויטש".

ליידיגע א אויגן, די איך עפען וואונדער מיט

סטאנציע, די באן שטייט שטיל, און פונדערווייטנס

אויסרופער דער ביז נאמען. מיין מען רופט

ביסט "דו פרעגט און מיר צו צוגעקומען איז

מארקאוויטש? ביסט היצעל'עס א קינד?"

ער זאגט צושטימונג שטילע מיין זעענדיג

ווייטער: "אויב אזוי קום צו מיר אהיים, מיין

א מאמע'ס דיין קעלנער, ליפא איז נאמען

שוועסטער קינד"... זעט אויס, אז נאך מיין

אפפארן, האבן זיך מיינע עלטערן דערמאנט,

מישקאלץ, אין קרוב א פארמאגן זיי אז

אים טעלעגראם א געשיקט האבן זיי און

איינצומעלדן פון מיין אנקום.

ר' ליפא איז געווען ל"ע א קינדערלאזער איד,

האט ער מיר. מיט געפריידט זיך האט און

אין אריינצופירן אונז "פיאקער" א געדינגען

חשובער א געווען איז "פיאקער" א שטעטל.

וואגן, וואס נאר בעל בתי'שע אידן האבן זיך ערלויבט. דער חשיבות האט מיר

אביסל מחזק געווען, נאכן אפפארן מבית אבי ומארץ מולדתי עלנד אליין.

די ביטערע קאווע...מיט געווען מיר מכבד און ער האט זיין שטוב, צו צוגעפארן זענען מיר

שטארק זייער געווען אבער איז קאווע שווארצע די קאווע. און ברויט

ביטער. איך האב זיך פרובירט צוצוגעוואוינען דערצו, אבער נאך צוויי וואכן

טרונקען די ביטערע קאווע, האב איך איינמאל געגעבן א טרונק אויס דאס

לעצטע ביסל קאווע, און... אכן נודע הדבר! די קאווע האט יא צוקער דערין,

אבער מען דארף עס בלויז אויסמישן כדי עס זאל ווערן זיס.

די טאג טעגליכע נישט באנוצן פאר זיך געגענט פלעגט מען אין אונזער

געברויכן מיט געהעריגע שטויב צוקער, נאר מיט קאנדל צוקער, אזא סארט

זיסע וואסערל וואס מען האט אריינגעשווערצט פון רומעניע, מען האט

דערפון אריינגעלייגט אין די קאווע און אזוי ווי ס'איז געווען א פליסיגקייט

האט מען דאס נישט געברויכט אויסמישן, אבער דא אין מישקאלץ דארף

מען צו מישן. אבער, אז מען זאגט מיר נישט, ווייס איך נישט.

מען האט געזאגט א ווערטל, ס'איז פארהאן א שווערע חקירה, וואס מאכט

זיס די קאווע, די צוקער אדער דאס מישן מיטן לעפל. וועט איר זאגן די

צוקער, דאן צו וואס ברויך מען מישן, איי וועט איר זאגן דאס מישן מאכט

זיס, דאן צו וואס לייגן די צוקער? נאר וואסזשע דען, לעולם דאס מישן

מיטן לעפל מאכט זיס, איי צו וואס דארף מען אריינלייגן די צוקער, כדי מען

זאל וויסן ווען אויפצוהערן צו מישן...

)פארזעצונג קומט אי"ה(

הר"ר יוסף מאיר שליט"א ביים שמועס מיטן 'טריביון'

מיין אינדערהיים, אבער לערנען בלייבן גרינגערהייט געקענט וואלט איך

וואו מען געוואלט איך זאל לערנען אינדערהיים, נישט טאטע ע"ה האט

קען געשטערט ווערן פונעם לערנען, און אפילו אין א דערנעבנדיג שטעטל,

צום ביישפיל קאביטשאהאז, סאנטעב, וואו עס זענען געווען ישיבות, אבער

מען האט גרינג געקענט אהיימקומען פאר סיי וואס פאר א סיבה. מיין גורל

ווייטע די אין לערנען פארן צו געפאלן איז

מישקאלץ, וואו ס'איז דאן געווען אב"ד ור"מ

הגה"צ בעל יגל יעקב זצ"ל.

האט מישקאלץ קיין מאקאווע פון פארן צו

באנען. זיבן מיט שלעפן געדארפט זיך מען

א אין אראפגעשריבן מיר האט טאטע דער

ביכעלע דער גאנצער סדר פון די באנען. קודם

פון מאקאווע קיין וואשערהעי, פון דארט קיין

סענטעש, סאנאק, קיין דארט פון סעגעד,

סויאן, האטאוואן, מישקאלץ.

צייט, די פונקטליך געשריבן האט ער

באן די פלאטפארמע וועלכע אויף און

איינגעפאקט זיך האב איך שטיין. וועט

ביישפיל צום ווי קליידונג ארימע אביסל

זענען קינדער )מיר שטרימפ" פאר "צוויי

לאנגע און הויזן האלבע מיט געגאנגען

מיט פארן זאל איך כדי און שטרימפ(,

שמחה און חשק, האט מיר די מאמע ע"ה

א לדרך, צדה געשמאקע א צוגעגרייט

סענדוויטש פון צוויי שטיקלעך ברויט און

א שטיקעלע פלייש דערינען.

ספעציעל און געגאנגען איז טאטע מיין

פאר קויפן קענען צו געלט געבארגט

מיר גאנצע משפחה האט די און באן, די מיט צו פארן בילעט א מיר

ארויסבאגלייט צו די באן.

די מאמע ע"ה האט געוויינט, פארט בין איך געווען א יונג קינד פאר די

בר מצוה, און זי שיקט מיר אוועק אויף אזא לאנגע שרעקעדיגע נסיעה,

אין א לאנד וואו אנטיסעמיטיזם איז לעגאל יושר'דיג.

וגם צדה לא עשו להם, איך ווייס נאכנישט וואו איך גיי עסן. איין עצה

ווערטל אונגאריש דאס שפעזן, אויף מיטגעשיקט מיר מיט מען האט

"צא האסאב", אויף דעם וועג פון מויל, דו וועסט פרעגן און בעטן ביז

דו וועסט דיר דערשלאגן צו א געלעגער מיט עסן.

זעענדיג איר צער האט זיך מיין טאטע אנגערופן: "וויין נישט, מיין הארץ

זאגט מיר אז מיר וועלן פון יוסף מאיר זען פיל פיל נחת!"

פון ארויסגעפארן איך בין מזל מיט און אפגעזעגענט, זיך האבן מיר

שווערליך זיך האט באן די אזייגער. ניין און אכט צווישן מאקאווע

געשלעפט, און איך בין איבערגעשטיגן פון באן צו באן, און געלאפן פון

איין פלאטפארמע צו די אנדערע זוכנדיג מיין באן. ביי איין פאל האט

מיר א פאליציי אפיציר אפגעהאלטן, שרייענדיג "אינגאלע וואס לויפסטו

דא ארום?" איך אינגעלע האב צוריקגעשריגן צו אים...

צו מאל בין איך געשטאנען און געווארט א לאנגע צייט די באן זאל אנקומען.

דער קבלת פנים אין מישקאלץבאן די ענדליך האט אזייגער, צוויי און איינס צווישן ביינאכט, שפעט

דערגרייכט די מישקאלצער סטאנציע. אלע פאסאזשירן זענען אויסגעשטיגן,

באלד זיך האבן זיי אז געווען, אבער איז חילוק דער זיי. צווישן איך און

10 שלח תשע"ה

)פארזעצונג פון פריער(

עם-פי פרעסהאבן מיר וואס וואכן עטליכע פון איבעררייס אן )נאך געדרוקט די גאר אינטהאלטסרייכע אינטערוויו מיט הגאון ר' יוסף ש"ס, והדר' 'עוז באקאנטע די פון ראשי עורך שליט"א סאמעט קערן מיר זיך צוריק צום כראנאלאגישער סדר פון די דרוקערייען, מנחם ר' פון דרוק די באשרייבן אינמיטן געהאלטן האבן מיר בארימטער זיין דרוקן צו אנגעהויבן האט ער אזוי ווי פאלאק, ש"ס, און ווי אזוי עס איז גאר שטארק אויפגעכאפט געווארן אין

די אידישע שטובער ביז פאר צוואנציג יאר צוריק(.די הצלחה פון דעם ש"ס האט געגעבן חשק און חיזוק פאר דער פלעגט דאן ביז ספרים. נאך דרוקן צו פאלאק מנחם ר' שלחן ערוך ווערן געדרוקט און צוזאמגעשטעלט פון פארשידענע סארטן דרוקערייען, ווען 'יורה דעה' איז געווען פון דער ווילנא אא"וו. דרוק, לעמבערג'ער דער פון חיים' 'אורח און דרוק, ערשטע דאס דרוקן מיטן היסטאריע געבראכן האט מנחם ר' און אלע בענדער פון שלחן ערוך – צען בענדער, גאנצע סעט זענען געווען די זעלבע פארמאט, ענליך צום ש"ס. דערנאך איז געקומען א זעקס בענדער'דיגע רמב"ם, א גאנצער סעט פון טור,

און תלמוד ירושלמי.

משניות באקאנטע די איבערגעדרוקט מנחם ר' האט אויך די מיט געמאכט בארימט זיך ער האט באזונדער ובועז'. 'יכין איז וואס יעדער גדולות'. 'מקראות חומש בלויער באקאנטער נאך חומשים. די געוויס געדענקט יאר צוואנציג העכער נאר 'זונדל און ברודערס גראס די ווי שטייגער א דרוקערייען, אבער ספרים, זייערע דרוקן צו אנגעהויבן אויך האבן בערמאן' פאר לאנגע יארן זענען די גרויסע בענדער פון די ש"ס און תנ"ך

געווען אויסשליסליך פון די מ.פ. פרעס דרוקעריי.זיינע יארן האט פאלאק אפילו געשיקט דורכאויס די תש"כ דרוקערייען געווען זענען עס כאטש ישראל, ארץ קיין ספרים אין ארץ ישראל )ווי דערמאנט(, אבער די קוואליטעט איז ווייט נישט געווען אזוי גוט און שטארק אז עס זאל זיין ענליך צו הויכע קוואליטעט פון זיין דרוק. אין יאר תשכ"ב האט דער פירמע זיך ניו קיין ריווער האדסאן זייט אנדערן דעם צו אריבערגעצויגן

זשערסי, ווי עס איז שוין פארבליבן פון דאן אן.יאר אין געווען איז קאריערע מנחם'ס פון הויכפונקט א תשמ"ה ווען די סאוויעטן פארבאנד האט געעפענט זייערע טויערן פאר אן אינטערנאציאנאלער בוך פעיר אין מאסקאווע. די בודקע נעבן מר. פאלאק האט רעפרעזענטירט בעלגיע-לוקסעמבורג, און האט געהאט א פופציג פיסיגע עפענונג. ווידער מנחם פאלאק'ס

תלמוד בבלי

)34(

די אנטוויקלונג פונעם 'צורת הדף' אין

)פארזעצונג אויף זייט 12(

11 שלח תשע"ה

You can’t make everyone happy. You’re not a tub of ice cream.

12 שלח תשע"ה

געהאט, האט דרוק ווילנא ביים מפרשים די נעמליך, פלעגט גמרא די פון סוף ווערן נישט מאל אסאך פאסיגע די אין געדרוקט מסכת אויף מפרשים באנד. זיין געקענט האט נדרים, מסכת פון באנד די אין גיטין, אא"וו, ווער עס האט אלטע די געזען אמאל נאר פארשטייט בענדער ווילנא דעם געדענקט און געוויס פראבלעם, און דער אורזאך ווארשיינליך איז דערפון דרוקן דאס וואס צוליב זיך האט בבלי תלמוד די פארצויגן א שיינע פאר יאר, און צווישן יעדע באנד איז געשען

טוישונגען, און מען האט באקומען נייע זאכן אד"ג.די גרעסטע חידוש פון די מאורות ש"ס איז געוויס די טויזנטער אויף צוגעלייגט האט מען אליינס, הדף צורת די אין הוספות צוזאמגעקליבן גירסא, די פון גמרא אליינס טוישונגען די עמוד מאל ערשטן צום זענען און אד"ג, מהרש"א מהרש"ל די פון

אריינגעלייגט געווארן אין די עמוד גמרא.דאך איז גמרא עמוד עצם דער וויבאלד פארשטענדליך, ווי געמאכט זיך האט דרוק, ווילנא די פון קאפיע א געווען יא פראבלעמען ווען מען האט צוגעלייגט די אלע הוספות, און מען קען דערקענען די פראבלעמען מיט וואס דער דרוקער האט זיך פון געדרוקט הוספה דער אפילו איז צומאל און געמוטשעט, "אויבן אראפ", אדער האט מען עס צוגעלייגט אונטן דעם עמוד, ,* א צוגעלייגט ווי עס באלאנגט האט מען די שטיקל ביי ווען

דאס אלעס האט פארשווערט פארן לערנער.אבער טראץ די אלע שוועריקייטן, איז דאס אין זיינער צייט געווען דער פאפולערסטער ש"ס, און יעדער מחותן וואס האט זיך זיין חתן א 'מאורות' געוואלט אהערשטעלן האט געקויפט פאר ש"ס. מיט די יארן, ווען די נייע דרוקערייען זענען ערשינען האט עס ווי פארשטענדליך פארלוירן דאס גלאנץ, און היינט קען מען

עס כמעט נישט טרעפן אין ערגעץ.)פארזעצונג קומענדיגע וואך אי"ה(

בודקע, האט פארמאגט בלויז א 15 פיסיגע עפענונג, און לויט ווי 'ניו יארק טיימס' האט באריכטעט האט עס געצויגן אזויפיל די

ווי צען טויזנט באזוכער!יאר אין פירמע זיין פארקויפט עווענטועל האט מנחם ר' זיי דרוקערייען נייערע די פאר איבערגעלאזט האט און תש"ס, זאלן איבערנעמען זיין ראלע אין דרוקן דעם ש"ס, און ער דרוקט דרוקערייען נייע הערליכע די איבער צופרידענהייט א אויס וואס מען געפינט היינט, ספעציעל 'עוז והדר', אבער זיין ראלע וואס איינער אלס היסטאריע אידישע די אין אריינגיין וועט קיין אייראפע פון התורה לימוד איבערפלאנצן געהאלפן האט

אמעריקע נאך דעם ביטערן חורבן.נצח ישראל לא ישקר!

מהדורת מאורותיארן עטליכע אויפגעקומען איז אמעריקע אין דרוק א נאך נאכן קריג, מיטן נאמען 'מאורות' )און איז געווען א קאנקורענץ די ש"סין געוויס דערקענען וועלן ליינער פון מ.פ. פרעס(. טייל פון וואס מיר רעדן דא. פאר 30 יאר צוריק איז דאס געווען דער

הערליכע חתן ש"ס...דער מאורות דרוק איז געדרוקט געווארן דורך הרב נתן גור אריה, דער דרוק האט זיך אויסגעצייכנט מיט די גאר גוטע פאפיר אן געהייסן דאן האט עס געדרוקט, עס האט מען וואס אויף טרעפן מען קען היינט נאך אפילו און ש"ס, אויסגעצייכנטער ווי דער גרויסע דיקע בענדער פון דער ש"ס. לויט די דא דארט ארויסגעבער שרייבט אין די הקדמה האט ער צוגעלייגט מער פון

150 הוספות אויף די ווילנא דרוק.די הוספות, וואס זענען באארבייט געווארן דורך הגאון הגדול רבי חנניה יו"ט ליפא גאלדמאן זצ"ל אבד"ק נייפעסט, זענען בדרך כלל צוטיילט געווארן, א טייל נאך די גמרא, ווי מען האט צוגעלייגט פארשידענע ספרים, א ספעציעלע ליקוט פון שו"ת ספרים פון די גאונים, לויט די סדר וואס עס איז נוגע פאר די מסכת, ליקוטים פון נאך אחרונים, ווי דער מהר"ל, תשובת חוות יאיר, שו"ת חכם

צבי, און נאך אסאך.אויך האבן זיין פארראכטן איין שטארקער פראבלעם וואס די

Dovid Weltin 845-729-9221

ATTENTION CAMPS & COLONIES:

Serving Brooklyn & the MountainsWe have Water Slides,

Bubble Pits & much much more

)פארזעצונג פון זייט 10(

The vacation of your dreams up to $10,000!

Choose the destination of your dreams, pack your bags, and bon voyage! Yup, that simple. Now don’t turn up your nose with a “I never win” THIS TIME YOU JUST MIGHT!

BUY SEND WIN!Purchase 8 of any Mehadrin ice cream or ices products. Scan or snap a photo of your receipt(s), or hold onto them.Receipts must show proof of purchase of 8 Mehadrin ice cream or ices products.Multiple entries welcome

Email receipt images to: win@mehadrinfan.comOr mail the receipts to:Mehadrin Win, 694 Myrtle Ave, Suite 389, Brooklyn, NY 11205Every submission must have a clearly visible name, address and phone number

Here’s how it works:

Promotion applies only to ice cream tubs or family box of any ices or ice cream bars

*

*

13 שלח תשע"ה

The vacation of your dreams up to $10,000!

Choose the destination of your dreams, pack your bags, and bon voyage! Yup, that simple. Now don’t turn up your nose with a “I never win” THIS TIME YOU JUST MIGHT!

BUY SEND WIN!Purchase 8 of any Mehadrin ice cream or ices products. Scan or snap a photo of your receipt(s), or hold onto them.Receipts must show proof of purchase of 8 Mehadrin ice cream or ices products.Multiple entries welcome

Email receipt images to: win@mehadrinfan.comOr mail the receipts to:Mehadrin Win, 694 Myrtle Ave, Suite 389, Brooklyn, NY 11205Every submission must have a clearly visible name, address and phone number

Here’s how it works:

Promotion applies only to ice cream tubs or family box of any ices or ice cream bars

*

*

14 שלח תשע"ה

אמת'ע געשיכטעס אין אונזער צייט

נחמן סעלצער

דער משכיל

15 שלח תשע"ה

)פארזעצונג פון פאריגער וואך(מער און שמועס דעם איבערגעהאקט האט גר"א דער וואס דערנאך נישט געוואלט רעדן מיט אים, האט ער מער נישט געהאט דארט וואס צו זוכן. עס איז געווען א שאד די צייט ער זאל דארט בלייבן שטיין ווען דער

גר"א טוט אים גענצליך איגנארירן.צוטומלט. אינגאנצן קלויז דעם פארלאזט ברירות קיין אן האט ער א מאכן צו געהאפט אזוי ער האט דא חוזק. א ווי געפילט זיך האט ער גוטן איינדרוק אויפ'ן גאון, ער האט אזויפיל אינוועסטירט אין דעם באזוך, געקומען צו פארן אזא ווייטן וועג און אזוי געגארט אז דער גר"א זאל זאגאר כאפן התפעלות פון דעם איטאליענער תלמיד חכם, און יעצט אזא דורכפאל.

ער האט שווער געקענט צוזיך קומען פון זיין נידערלאגע.זיין מח האט אייינמאל און נאכאמאל אויפגעשפילט דעם שמועס וואס ער האט געהאט מיט'ן גר"א. זיינע געפילן זענען געווען צומישט. פון איין זייט האט ער זיך נישט געקענט גענוג אפוואונדערן פון דעם גדלות בתורה פונעם גרויסן תורה-לייב, ער איז געווען אויסער זיך פון איבערראשונג פון דעם איבערלעבענישן וואס איז אים געווען אזא פארגעניגן. אבער טיף אין הארצן האט אים גענאגט א פחד, ער האט געוואוסט אינערליך ביי זיך אז ער האט זיך פארזינדיגט מיט זיינע רייד. ער האט מורא געהאט אז ער קען געשטראפט ווערן דערפאר אן עונש מן

השמים און אפשר גאר אן עונש אויף דער וועלט. געוויכט זיין האטעל צימער, א שווערע ער איז אנגעקומען צוריק אין האט געוואויגן אויף זיין הארץ און האט אים נישט געגעבן קיין מנוחה, וואס

גייט דא זיין ווייטער.די הויט האט אים געברענט, ער איז נישט געווען באקוועם מיט זיך. דאס פלאץ איז נישט געמאכט פאר אים, דא אין ווילנא איז נישט זיין ארט וואו ער באלאנגט. ער האט געפילט ווי ער וויל פארלאזן די שטאט ווילנא אבער שוין,

אויף דער סעקונדע. ער וויל שוין נישט וויילן דא אפילו איין מינוט מער.אנטלויפן נישט קען ער געלאזט. נישט אבער אים האט שטאלץ זיין פון דער שטאט ווי א גנב צו דער טונקלקייט פון דער נאכט, און נאכדערצו אזא חשוב'ער פערזענליכקייט ווי אים וואס האט געהאט די זכי' צו ווערן אויפגענומען דורכ'ן גר"א אליין... אזא מענטש אנטלויפט נישט. ער מוז זיך אויפפירן בכבוד'יג. ער וועט צואווארטן ביז'ן זון אויפשיין און דעמאלט וועט

ער פארלאזן די שטאט איינמאל און פאר אלעמאל.אינדערצייט וואס ער איז געווען אזוי פארזינקען אין זיינע אוממוטיגע

געדאנקען, הערט זיך פלוצלים א שטארקן קלאפ אין טיר.געשטאנען זענען שוועל ביים און טיר דעם אויפגעעפענט האט ער צוויי שליחים פונעם ארטיגן בית דין אין ווילנא. פון זייער געזיכט האט זיך

אראפגעליינט אן אפשיי און אן אנטריסונג."זענט איר דער גאסט וואס האט זיך אויסגעדרוקט פאר'ן גרויסן גר"א

מיט א זלזול קעגן איינער פון די ראשונים?"ער האט געפילט ווי זיין בלוט זאל אים פארגליווערט ווערן. וואס קומט יעצט? נאך דאס פעלט אים יעצט אויס. וואס פאר א סארט שטאט איז דאס. די צוויי שליחים האבן זיך נישט גערירט פון ארט. זיי זענען דארט געשטאנען

און געווארט אומגעדולדיג פאר אן ענטפער.זיך און פראטעסטירט ער האט אומדרך-ארץ'דיג," געווען נישט בין "איך פרובירט אפשאקלען פון דער באשולדיגונג. איך האב בלויז געזאגט אז רש"י האלט

זיך נישט אלעמאל צו דעם גענויען בוכשטעבליכן אפטייטש פון דעם ווארט.זוכן ווערטער, "טאקע אייך זיינע זיך צוגעכאפט צו זיי יא," האבן "יא גוט זייער ווייסן מיר אדרעס. ריכטיגן דעם אנגעטראפן האבן מיר מיר... מוחל, זייט איבערגעגעבן. אלעס האט גר"א דער געזאגט, האט איר וואס געלאדנט מיטצוקומען מיט זענט פון ארט און איר אייך שוין אויף הייבט

אונז צום בית דין.""איך האלט נישט ביים גיין," האט ער קאטאגאריש צוריקגעענטפערט. 2דער משכיל

16 שלח תשע"ה

צי יא ווילסט דו צי ברירות. גרויסע קיין נישט האסט "דו נישט, בית דין האט געהייסן און אז בית דין הייסט פאלגט מען

דא. דו מוזט קומען."אן קיין גרויסע אויסוואלן איז ער מיטגעגאנגען מיט די צוויי שליחים. ער האט נישט געוואלט איינשטעלן און עובר זיין אויף

דעם באפעל פון בית דין, א ברירה האט ער דען געהאט?!היבש געווען גאסן די נאך זענען שעה שפעטע די כאטש צוגעקוקט זיך מען האט ווינקלען אלע פון דורכגייער. מיט פול ווי ספעקטאקל, מאדנעם דעם צו נייגער און אינטערעסע מיט צום איד פרעמדן א עפעס באגלייטן דין בית שליחי צוויי די זענען נייעס-פארציילער און אלץ-ווייסערס די שטיבל. דין בית געשטאנען ארום גרעסערע קופקעס פון אנגעשפיצטע נייגעריגע אויערן און געוואוסט פונקטליך צו פארציילן וואס דא גייט פאר. די שמועה אז איינער האט זיך מתחצף געווען קעגן די ראשונים אין קעגנווארט פונעם גר"א האט זיך בליץ שנעל פארשפרייט. די שטאט האט געקאכט. ער האט געמיינט ער זינקט איין פאר בושה.

זיינע אויגן האבן אראפגעגלאצט אויף די שטיינערנע פאדלאגע אוועקוואנדערנדיג פון די נייגעריגע בליקן פון די ארומיגע, ווי זיי ארט אן און פלאנטער דעם פון ארויס וועג א זוכן ווען זאלן גיסטע, שלעכטע א אין געווען איז ער בושה. די באהאלטן צו זיין קאלמוטנע מינע און פון בושה געפלאקערט פנים האט זיין האט דערציילט איבער דער שאנדע ער דארף מיטלעבן איבער די

ווילנער גאסן.*

דער בית דין איז געווען סטאנציאנירט אין א קליין שטיינערנער געביידע, געבויעט פון ציגל און ליים, אן אלטע הייזקע וואס שטייט שוין אויפ'ן זעלבן ארט פאר הונדערטער יארן. דארט איז געזעסן דער בית דין וואס האט געפירט אלע דיני תורות אין שטאט ועל פיהם יושק. זיי זענען געווען דער העכסטער אויטאריטעט איבער ווילנא און זייערס א ווארט האט אלעמען מחייב געווען. א גרופע שטיבל, דין בית דעם ארום פארזאמלט געווען זענען מענטשן

וועלנדיג מיטהאלטן וואס עס גייט דא אלץ אפשפילן.אנקומענדיג צום בית דין צימער זענען שוין די דיינים געזעסן אויף זייערע ערטער. א חרדת דין האט געהערשט אויף דעם ארט. דער אלקים נצב בעדת קל האט זיך געקענט טאפן אין דער לופטן.

דער משכיל איז געשטעלט געווארן קעגן די דריי דיינים, דריי גדולי תורה מיט פרעכטיג רבנישע צורות און לאנגע ווייסע בערד,

כולו אומר הדרת כבוד.רעדן צו אנגעהויבן ערשטער דער האט דין בית אב דער נעמענדיג דאס ווארט. "וואס זענען דיינע טענות?" האט ער זיך

געוואנדן צום משכיל.דער משכיל האט זיך נישט געפוילט און ווידעראמאל באטאנט, זלזול אדער נישט אויסגעדרוקט מיט זיך לויט אים האט ער אז

חלילה גרינגשעצונג קעגן רש"י הקדוש.אב פונעם אנטווארט דער געקומען איז אינדרויסן" "ווארט

בית דין נאכ'ן הערן זיין שטעלונג.פאר שעות ווי געציילט אים פאר זיך האבן מינוטן די נערוועזקייט. ער האט נישט געהאט קיין אנונג וואס ס'ווארט אים אפ און וואס דער פסק וועט זיין, גינסטיג פאר אים אדער קעגן געמיינט האט ער אז שטייט אזוי געלאפן איז זייגער דער אים. האט וואס אפשניט צייט א ווארטן נאכ'ן ענדליך פלאצט. ער אויסגעזען אין זיינע אויגן ווי אן אייביגקייט, איז ער צוריקגערופן

געווארן אריין אין בית דין שטיבל פארנט פונעם בית דין.

דער אב בית דין האט זיך אויפגעשטעלט און פארגעלייגט דעם פסק ווי פאלגנד:

"דער פסק פונעם בית דין פון ווילנא לויטעט, אז צוליב וואס אויף הרע לשון רעדן צו חוצפא און עזות די געהאט האסט דו

רש"י הקדוש זי"ע, וועסטו מוזן הארב באשטראפט ווערן.פון שול הויפט דער פון פארנט שטיין דארפן וועסט דו גייט שטאט גאנצע די ווען צייט, מנחה ביי פונקט שטאט דער דער האנט, אין א טאוול מוזן האלטן וועסט דו דורך. דעמאלט וואס וועט דערציילן אז דו האסט געטון די נידערטרעכטיגע אקט פון מזלזל זיין אין דעם כבוד פון איינער פון די גדולי הראשונים איד יעדער הייליגער רש"י. דער ישראל, כלל גאנץ פון רבי דער וועט מוזן וועט דיר דורכגיין מיט'ן טאוול אין דער האנט, וואס אויסשרייען די ווערטער, "פושעי ישראל" דער זינדיגער איד, און איז באאויפטראגט דיר צו שפייען אין פנים אריין. דאס איז דער

פסק פונעם בית דין פון ווילנא."*

ציטאט פונעם בריוו צו משה מענדלסאהן )שר"י(:מיט האט וואס אקוראט געווען איז דאס פריינט, מיין יא מיר פאסירט. זיי האבן אויסגעטון מיין היטל און באזייטיגט מיין האט עס און געהאלפן גארנישט מיר האט עס מאנטל. טייערן זיך קיינער נישט אנגענומען פאר מיר. עס איז נישט געווען ווער עס זאל קעמפן פאר מיין כבוד. דער פסק איז הונדערט פראצענט

אויסגעפירט געווארן.געווען איז און פראטעסטירט אבער עס איך האב פארפירט ווילנא פון דין בית פונעם שליחים די קאמף. פארלוירענער א פונקט הגדול, המדרש בית פונעם פארנט געשטעלט מיך האבן פאר מנחה צייט, ווען די גאס איז געפאקט מיט דורכגייער, אלע פארבייגייער האבן זיך אפגעשטעלט ליינען דעם שאנדפולן טאוול הויך האבן און האנט, דער אין האלטן געמוזט האב איך וואס א מיט ישראל! פושעי אויסגעשריגן: און דערפון ארויסגעליינט ברען און מיט כוונה ווי זיי זאלן ווען מאכן א ברכה... דערנאך האט מען מיר מכבד געווען מיט א געזונטן שפיי אין פנים אריין. דער ציבור האט געהאלטן אין איין וואקסן, נאך און נאך מענטשן האבן פארלוירן איך האב עווענטועל אז באשפיגן, און באשריגן מיר חשבון. איך האב שוין נישט געקענט ציילן וויפיל אידן האבן מיר

אזוי אנגעשפיגן.נישט איז ווילנא געדאנק, אין גוט ארייננעמען זאלסט דאס בערלין, ניטאמאל ענליך מיט א האר, אין ווילנא קומט יעדער אין שול. עס איז נישטא קיין איין איד וואס פארפאסט צו דאווענען מנחה, און יעדער איד האט דעריבער געהאט די געלעגנהייט מיך טייך א געשאפן זיך האט שפייערייען אזויפיל פון אנצושפייען.

ארום מיר...געדארפט און געליטן אזויפיל האב איך וואס כאטש אבער, איך האב גר"א, דעם צוליב אלץ און בזיונות, אזעלכע דורכגיין נישט קיין פאראיבל אויף אים. איך בין נישט ברוגז, און איך וואלט אלץ דורכגעגאנגען נאכאמאל אבי צו קענען ווידעראמאל שטיין זיין קעגנווארט ווער רעדט נאך קומען אין ווארט מיט דעם אין איז ער ווייל שמועס. ערשטן אונזער צוענדיגן און גאון גרויסן דער אורים ותומים אליין, וואס לייכט מיט א תורה'דיגן ליכט, און צו טרעפן איבער דער נישטא איז גאון גרויסער ווי דער אזאנס

גאנצער וועלט!ווי עס שרייבט צו אייך, "דער רב פון איטאליע".

)די געשיכטע ווערט אראפגעברענגט אין ספר עליות אלי'(

17 שלח תשע"ה

18 שלח תשע"ה

19 שלח תשע"ה

הרב י. הלוי

20 שלח תשע"ה

אריינפירדי גרעסער ווי און געלעגנהייטן! נייע ברענגט קריזיס א קריזיס איז אלס בעסער זענען די געלעגנהייטן. דאס קומט אויפן געדאנק ווען מען רעדט און טראכט פון די נייע ווינט וואס האט זיך געשאפן ביים ציבור זיך אריבערצוציען קיין דזשורזי סיטי, ויסעו

מברוקלין ויחנו בניו דזשורזי.קריזיס האוזינג די ארויסצוברענגן איבעריג גענצליך איז עס פאר קומען נאכט יעדע שטאט, די אין ציבור היימישן ביים חתונות אין אלע זאלן אין וויליאמסבורג און בארא פארק, און די די פרישע פארפעלקער, לייגן ווי צו נישט מחותנים האבן פשוט מען זוכט א דאך איבערן קאפ, און קוים מיט צרות טרעפט מען א לעכל ערגעצוואו אין א טיפן בעיסמענט, פארשטייט זיך פאר א

געשוואלענער פרייז.פארשידענע געדאנקען זענען ארויפגעקומען אויפן סדר היום דורכאויס די לעצטערע חדשים און יארן, און די 'טריביון' זעלבסט האט שוין באשריבן איבער עטליכע פון זיי, אריינגערעכנט די נייע ישראל כלל און 'לעיקוואוד', אין און 'בלומינגבורג' אין ישובים זיך זאלן ישובים געפלאנטע אלע אז עינים בכליון ארויס קוקט ריכטיגע די אויף פארן און פאקט א אלס אויסלאזן עווענטועל און וויליאמסבורג אין דירות פאר נאכפראגע די ווארום רעלסן, אנפילן גרינגערהייט קען מען אז גרויס, אזוי איז פארק בארא

עטליכע געגענטער מיט גענוג און נאך איינוואוינער. אזוי ווי עס איז לעצטנס געווארן א ווינט ביים ציבור איבער א נייע אידישע געגנט אין דזשורזי סיטי, האבן מיר זיך פארבינדן צו דערין, עוסק איז וואס עסקנים הויפט די פון איינער מיט ברענגען פארן ציבור מער דעטאלן און נייעס איבערן פראיעקט. אבער שטוב, אין פרנסה אהיימצוברענגען ער ארבעט בייטאג אין די פרייע צייט גיבט ער זיך אוועק בלב ובנפש פארן הצלחה נישט וויל ער וואס און טראצדעם ישוב, ]אידישע[ נייע די פון מיר זאלן דערמאנען זיין נאמען, טוען מיר אים באדאנקען פאר אונזערע לטובת אוועקגעגעבן ער האט וואס צייט טייערע זיין

חשובע ליינער. נישט האבן מיר אז אנהויב, אין באטאנען מוזן מיר ארויפגעברענגט מערערע פונקטן וואס זענען שוין דורכגעשמועסט און וואכן לעצטערע די שולן אלע אין געווארן דעבאטירט און

חדשים, מיר האבן זיך בעיקר באצויגן צו פרישע דעטאלן וואס די עסקנים האבן אונז אויפגעדעקט.

דער היימישער ישוב אין דזשורזי סיטי

פ: ווי אזוי האט זיך אלעס אנגעהויבן?זיך דער גאנצער פלאן דורך א חשובער ע: אנגעפאנגען האט באקאנטער איד מיטן נאמען ר' עמרם וויינשטאק הי"ו. ער פלעגט זיך ער האט צייט דער מיט אבער יואל, קרית אין וואוינען צו לאנגע שוין ארבייט ער און וויליאמסבורג, קיין אריבערגעצויגן האט צייט דער מיט סיטי. דזשורזי אין געגענט יענער אין יארן ער אנגעהויבן איינזען די געוואלדיגע מעגליכקייטן וואס די געגנט דאס פלאן געוואלדיגער א געווען וואלט עס אז און פארמאגט, און ציבור, היימישן פארן ישוב אידישע א אין פארוואנדלען צו די אין קריזיס דירות שווערן דעם אביסל לינדערן צו דערמיט

שטאט.ארומדרייען זיך פלעגט ער וואס צייט לענגערע א שוין עס אבער באגעגנט, האט ער וועם יעדן צו דערפון רעדן און דעם הערשט הפועל. אל מכח דערפון געווארן גארנישט איז בנציון ר' הרה"ג אנגעטראפן ער האט יאר פארלאפענער די פון רוחני מנהל ענערגישער דער – שליט"א פייערווערקער איז וועלכער וויליאמסבורג, אין שולע רחל בית סאטמארע מיט אנעליזירן עס נאכן און געדאנק, דעם פון געווארן נתפעל עסקנים וואס זענען עוסק שוין לאנגע יארן אין דעם פעלד, האט ער זיך אריינגעלייגט דערין, און צוזאמען מיט נאך עסקנים האט וואס ער באוויזן צו ברענגען דעם געדאנק פארן ברייטן ציבור,

האט עס אויפגענומען זייער פאזיטיוו.עס דארף באטאנט ווערן, אז די עסקנים האבן נישט געכאפט מען איז ערשט צום מינוט, ערשטע די אין באלד געגנט די באטראכט פארזיכטיג געגענטער, אסאך נאך צו ארומגעגאנגען וואס עריע טריי-סטעיט די פון ווינקלען אלע אין אפציעס אלע צו געקומען צוריק זענען זיי געדאנק, אבער לייגן אויפן זיך קען דזשורזי סיטי, וויבאלד זי פארמאגט א זעלטענע קאמבינאציע פון געאייגנט גאר זיין צו ארויס זיך וואס שטעלט מעלות, מערערע קליענטעל סארט געוויסע א פאר זיי כאפן פונעם היימישן ציבור, וואס

זיך טאקע צו דערצו.פ: זענען די עסקנים איבערראשט און ציבור? פונעם רעאקאציע די פון

וואס איז טאקע די אורזאך דערצו?מיר אז זאגן נישט קען מען ע: נאך ווייל איבערראשט, ממש זענען אלעמען איז מען ממש דערשטיקט אין מען פארק, בארא און וויליאמסבורג נאכדעם אבער רירן. נישט זיך קען וואס אזויפיל פלענער האבן זיך נישט אויסגעארבעט, קען מען עס יא אנרופן א שטיקל איבערראשונג, אז א שיינע צאל משפחות האבן זיך אנגערופן און די אין הייזער קויפן צו אנגעפאנגען

געגנט.

21 שלח תשע"ה

די געוויס איז דערצו אורזאך די אז זעלבסטפארשטענדליך גרויסע מעלות פון די געגנט )וואס מיר וועלן באלד אויסשמועסן(, ער און הויז א קויפן וויל וואס איינעם וואס פארגרינגערט פאר קען זיך עס נישט ערלויבן אין ברוקלין, און דא האט ער עס חצי בלומינגבורג'ער די אז ווערן באטאנט דארף עס אבער בחינם, דעוואלאפמענט האט אסאך צוגעגעבן, עס האט געעפענט די אויגן מופן, און אויפצוהייבן זיך צייט איז עס אז עולם היימישן פארן און נאכן רעדן אזויפיל פון אוועקמופן פון די סיטי האט עס אויך

געהאלפן פאר דזשורזי סיטי, אז אויך דאס זאל זיך אויסארבייטן.

פרישע דעטאלן איבערן ישובפ: אלזא, לאמיר הערן אין קורצן די פרייזן פון וואס מען רעדט דא, פאר וויפיל מען קען קויפן א הויז? וויפיל דארף צו קאסטן די

רענאוואציעס? די יערליכע פראפערטי טעקס אא"וו?ווי ביליג אזוי הייזער פאר לייטישע ע: מען קען האבן שיינע 150-200 טויזנט דאלאר, און די פראפערטי טעקס דערויף איז צווישן

3,500 און 6,500 דאלאר, געוואנדן אין די הויז.דארף דאלער, טויזנט 200 פאר הויז א קויפט וואס איינער אונטער פאר רענאווירן מיטן הויז אינעם אריינציען זיך קענען דורכפירן נישט דארף מען וויבאלד דאלאר! טויזנט צוואנציג איבערמאכן און פעינטן בלויז ארבייט, קאנסטרוקציע ערנסטע דאס הויז עס זאל באקומען א היימישער אויסזען, ווי מען רופט עס 'קאסמעטישע' רענאוואציעס. פארשטייט זיך אז אויב איינער וויל מער איבערבויען דאן וועט עס אריינציען אין גרעסערע הוצאות, און דאס קען מען נישט גענוי פאראויסשאצן, אבער איך בין קאנפידענט מיטן אויבנדערמאנטן פרייז, אז פאר ווייניגער ווי צוואנציג טויזנט

דאלאר קען מען זיך רואיג אריינציען אהין.

פ: וואס איז דער מצב מיט פרנסה דארט?ע: דאס קען אייך יעדער וואס ווייסט פון די געגנט ענטפערן: דאס ברוקלין. אין ווי לייכטער אסאך איז פרנסה פון מצב דער קומט וויבאלד מערערע היימישע אינגעלייט האבן גרויסע פירמעס אין יענע געגענט. נישט בלויז אין די אומגעגענט פון דזשורזי סיטי, ווי עליזאבעט און נאך, נאר אפילו אין דזשורזי סיטי אליינס איז דא פיל היימישע געגענטער וואס מען קען דארטן גרינגער טרעפן

גוטע פאזיציעס.עס גייט אזוי ווייט אז עטליכע אינגעלייט וואס ארבעטן שוין דארט האבן אונז טעלעפאנירט אז זיי זענען ערנסט אינטרעסירט אויס זיי קומט עס וויבאלד סיטי, דזשורזי אין הייזער קויפן צו

זייער גרינג און פראקטיש צוליב זייער ארבעט אין די געגענט.שוין האבן וויפיל יעצט? מען רעדט מענטשן וויפיל פון פ:

געקויפט? וויפיל האלטן ערנסט ביים קויפן?ע: דורך 'יעזורו' האבן שוין פופצן מענטשן 'געקויפט' הייזער, אבער מיר ווייסן פון נאך עטליכע אינגעלייט וואס האבן געקויפט הייזער אין די געגנט, אן דעם וואס זיי זאלן קאנטאקטן יעזורו. זיי האבן אליינס אנגערופן א בראקער און געקויפט א הויז. די גענויע

ציפער ווייסן מיר נישט.געקויפט, אבער שוין פאקטיש וויפיל האבן איבער איז דאס אינגעלייט פופציג איבער מיט יעצט מיר ארבעטן דעם פון חוץ וואס האלטן ערנסט ביים קויפן, זיי קוקן שוין הייזער, די שוויגער

איז שוין געקומען קוקן דאס הויז... אא"וו.פ: ווי עס האלט יעצט? ווען וועלן די ערשטע גרופע היימישע

משפחות זיך אהינציען?בעזרת אהינציען זיך וועלן 'נחשונים' גרופע ערשטע די ע:

השם אויף שבת בראשית הבעל"ט. אויך די אינגעלייט וואס קויפן יעצט, אדער אין די גאר נאנטער

ביים קלאפן מזוזות אויף נייע הייזער אין דזשורזי סיטי: דער רב הקהילה הגה"צ ר' מנשה מאיער, הרה"ג ר' בנציון פייערווערקער, און א איינוואוינער

22 שלח תשע"ה

צוקונפט, וועלן זיך קענען אהינציען נאך די ימים טובים, אויב זיי גייען נישט מאכן ערנסטע רענאוואציעס אין זייערע הייזער.

אויסקרויזן מאנהעטןדי טייערע די מוסדות פאר זארגן איז די עיקר פון פ: איינס

קינדערלעך, וואס איז דער פלאן?ע: איינמאל עס ווערט באזעצט מיט מערערע משפחות וועט מען בעז"ה עפענען אייגענע מוסדות, אבער ביזדערווייל וועט מען אזא נישט איז טאקע וואס וויליאמסבורג, קיין קינדער די שיקן געשמאקע זאך, אבער די בערך פופציג מינוט וואס עס געדויערט די וועג, איז נישט צופיל מער וואס עס נעמט פאר א קינד וואס וואוינט אין וויליאמסבורג אנצוקומען אין חדר/סקול. מען דארף אבער נעמען אין באטראכט אז דורכצופירן די קינדער יעדן טאג

אין מאנהעטן איז א ערנסטער פראבלעם.די פארלאפענע וואך ווען איך בין אהיימגעקומען פון דזשורזי זען צו וועג, נייער א אויסצופרובירן באשלאסן איך האב סיטי, ווילאנג עס דארף צו נעמען בערך די וועג פון דזשורזי סיטי קיין ברוקלין אויב מען פארט נישט דורך מאנהעטן. האב איך גענומען ניו דזשורי קיין סטעטן איילענד און פון דעם בעיאן ברידזש פון זיך ציט וועג דער ברוקלין. קיין ברידזש וועראזאנא דעם דארט טאקע מער מיילן, אבער עס איז מערסטענס אויף שאסייען וואס מאכט אז עס זאל נישט נעמען צופיל לענגער, א בחינה פון דרך

ארוכה שהיא קצרה. אויפן וועג אהיים רוף איך אן מיין קאלעגע און איך זאג אים אז עס איז פארהאן א וועג צו נעמען די קינדער פון דזשורזי סיטי קיין וויליאמסבורג אן דארפן לייגן פירהענג אויף די פענסטערס נישט זיי דארפן יא, "יא פונעם באס, ענטפערט ער מיך צוריק: קיין אן קומען זיי ביז נאר פענסטער די אויף פירהענג קיין בין איך ווען געווען, טאקע איז אזוי און וויליאמסבורג...". אנגעקומען קיין וויליאמסבורג אויף פרענקלין עוועניו האב איך באגעגנט געמיינע יונגען זיצן אויף א שרעקליכן שטייגער, וואס קינדער די אז אפגערעדט שוין צוזען, נישט געוויס ווילן מיר

טארן דאס נישט זען...

פ: אויב מען שיקט די קינדער דורך סטעטן איילענד, דאן קען מען דאך פאר די זעלבע געלט שיקן די קינדער אין א בארא פארקער

מוסד, וואס ברענגט אריין די בארא פארקער אידן אינעם בילד?ע: אין הכי נמי. טראץ וואס ביז איצט האבן מיר געהאנדעלט נישט בכלל פארק בארא איז אינגעלייט, וויליאמסבורגער מיט

אויסגעשלאסן.פון בלויז טאקע זענען אינגעלייט פופציג איצטיגע די פ:

וויליאמסבורג?ע: ניין. מערסטענס זענען טאקע פון ווילאמסבורג, אבער עס זענען אויך פארהאן געציילטע פון ב"פ און מאנסי, און אפילו פון

קרית יואל.

טייל פון די צענדליגער הייזער אין דזשורזי סיטי וואס זענען אפגעקויפט געווארן דורך היימישע אינגעלייט

23 שלח תשע"ה

א הויז פאר בלויז "זעקס טויזנט דאלאר"

פ: וואס איז די מעשה מיט די FHA לאונס פראגראם?מערערע ביי ארומגערעדט ברייט שוין דאס האט מען ע: געלעגנהייטן, עס גיבט די אויסערגעווענליכע מעגליכקייט פאר א נישט האט ער אויב אפילו הויז א קויפן קענען צו אינגערמאן "זעקס האבן בלויז דארף מען פעימענט. דאון קיין אראפצולייגן טויזנט דאלאר"! און פאר דעם קען מען קויפן א הויז וואס קען די אויסצוצאלן אים העלפט וואס טענענט א נאך ארייננעמען

מארגעטזש.כדאי איז טענענט א האבן פון רעדט מען אז און די אז אוועקצושטעלן פרובירן מיר אז ארויסצוברענגען, געווענליכע פרייז פאר איינעם צו דינגען א דירה אין דזשורזי סיטי פאר 700 דירה, דריי-בעדרומ'דיגע א פאר דאלאר 900 זיין זאל איין-בעדרומ'דיגע אן פאר 500 און דירה, צוויי-בעדרומ'דיגע א

דירה.ר' הרה"ח פון פראיעקט א איבער שמועסט גאס די פ: דערציילן אונז איר קענט וואס הי"ו, לעזער אהרן אברהם

דערוועגן?ע: יא! דאס איז גאר גוטע נייעס, און עס איז ווערט מען זאל געלט די נוצן געקענט וואלט ער וואס טראצדעם דערפון. רעדן ר' האט רווחים, גרעסערע פאר ברוקלין אין אינוועסטירן צו אברהם אהרן הי"ו וועלנדיג אויפטון למען הכלל, זיך אריינגעלייגט אויפצובויען א פראיעקט נעבן די גרינוויל געגנט וואס מיר פאנגן דירות נייע און אויפבויען איבער הונדערט צו באזעצן, אן יעצט וואס ער וועט אי"ה ארויסדינגען פאר היימישע משפחות. א שריט וואס דארף באגריסט ווערן, און עס וועט זיכער ארויסהעלפן צום

פראיעקט.

ופרצת ימה וקדמה...מיט אלע פלענער איבער נייע אידישע ישובים וועלכע קומען איז עס אז מודה היינט שוין אויסנאם קיין אן יעדער איז אויף, זיין עווענטועל וועלן זיי פון 'אלע' ביז צייט פון בלויז א פראגע אויף פארן שוין וועט מען היינט פון יאר און עטליכע א פאקט, נישט און בלומינגבורג און גרינוויל קיין ברוקלין פון שמחות צענדליגער די אויף בליק א כאפן בלויז דארף מען פארקערט... טויזנטער קינדער קעהי"ר וואס ווערן יעצט נתחנך אין די מוסדות התורה אין ברוקלין, און עס איז קלאר ווי דער טאג אז זיי האבן יעדן נוצט מען אויב אפילו ברוקלין, אין ארט וואוין קיין נישט

בעיסמענט וואס האט ד' אמות.עס איז צום האפן אז די נייע געגענטער וועלן זיין די ריכטיגע ערטער ווי אידעלעך וועלן קענען וואוינען על מי מנוחות ביז משיח'ס טאג, אן קיין דאגות פון האוזינג קריזיס'ער און פארקינג טיקעטס...

אן אסיפה פון נייע איינוואוינער אינעם בית המדרש אין דזשורזי סיטי - לינקס: די בנין הבית המדרש פונדרויסן

אינעווייניג אין בית המדרש

24 שלח תשע"ה

פון קאליפארניע קיין ארץ ישראלקאליפארניע פראנקרייך נארט קאראליינע און ירושלים, אט דאס זענען בלויז א טייל פון די פילע סטאנציעס וואס דער 35

יעריגער גר צדק האט דורכגעלעבט * די אומגלויבליכע געשיכטע פון ר’ יוסף יואל שערמאן הי”ו וואס האט זיך מגייר געווען מיט צוויי יאר צוריק און פירט היינט א ריכטיגע היימישע לעבנסשטייגער אין ארץ ישראל * ועל גרי הצדק ועלינו

25 שלח תשע"ה

פון קאליפארניע קיין ארץ ישראלקאליפארניע פראנקרייך נארט קאראליינע און ירושלים, אט דאס זענען בלויז א טייל פון די פילע סטאנציעס וואס דער 35

יעריגער גר צדק האט דורכגעלעבט * די אומגלויבליכע געשיכטע פון ר’ יוסף יואל שערמאן הי”ו וואס האט זיך מגייר געווען מיט צוויי יאר צוריק און פירט היינט א ריכטיגע היימישע לעבנסשטייגער אין ארץ ישראל * ועל גרי הצדק ועלינו

אריינפירטאג א תפילות דריי דאווענען איך פלעג יאר עטליכע “פאר האב איך “אבער שמועס, זיין אינמיטן ער זאגט מנין” מיט שטענדיג מקפיד געווען אז עס זאל זיין צען מענטשן אויסער מיר”. ר’ פון געשיכט אומגלויבליכע די אפ אביסל שפיגלט דאס אט יוסף יהודה שערמאן, וואס וואוינט היינט אין ארץ ישראל, אבער די עסן פלעג “איך אטעם-פארכאפענד. איז פארגאנגענהייט זיין פון חרדישע פאמיליעס, אבער הייזער די אין שבת’דיגע סעודות געווען נישט איז וואס וויין קיין אנצורירן נישט געגעבן אבאכט מבושל. איך פלעג היטן שבת, אבער שטענדיג זיכער געמאכט צו נישט טאר נישט-איד א זינט דעם שבת, במשך מלאכה איין טון

היטן שבת”.ירושלים, אין גאס אויפן באגעגענען אים וועט איר אויב וועט נישט זיין קיין שום אורזאך צו חלומ’ן אז ער איז נישט קיין היימישער איד פון געבורטס אן, אבער אין פאקט פארקערפערט ער אין זיך א דראמאטישע געשיכטע וואס ווייניג גייען אדורך. אין זיין דורכגעגאנגען איז ער שוין וועלט דער אויף יאר דרייסיג קנאפע

מער ווי מאנכע גייען אדורך זייער גאנץ לעבן.שפרייזט און לאנגע א גאר איז יוסף ר’ פון געשיכטע די אדורך לענדער און קולטורן. לעצטענס איז זיין געשיכטע געווען ער ווי און פובליקאציעס, ישראל’דיגע ארץ די אין פאבליצירט זיין איבער בוך א שרייבן אינמיטן אויך ער האלט אונז זאגט

געשיכטע.

לידתו שלא בקדושהשטאט די אין תש”מ יאר אין געווארן געבוירן איז יוסף ר’ האט וואס פאמיליע קריסטליכע שטרענגע א צו קאליפארניע, אפילו און שטייגער, קריסטליכען פרומען אויפן ערצויגן אים קולטור צולאזטע ‘דרויסענדע’ די צו צוטריט זיין באגרעניצט מיט וואס די היינטיגע גויאישע גאס איז אנגעפילט. “קאנצערטן, טעאטערס אד”ג זענען געווען אסור בתכלית האיסור”, דערציילט ער היינט איבער די שטוב ווי ער איז אויפגעוואקסן. “מיר האבן קיינמאל נישט צוגעהערט מוזיק, און אפילו אונזער צוטריט צו די האט אלעס דאס אבער צענזורירט”. שטרענג געווען איז מידיא זייער אים נישט געבאדערט, ער איז געווען נאך פון אינגווייז אן די ווי דברי חכמה מער טיפע געגליכן און האט אינטעלעקטועל,

היינטיגע מאדערנע קולטור.ווי וואונדערליך עס הערט זיך, איז זיין נאמען פון געבורט אן “זשאסעף זשאול שערמאן” אזש עס קען זיך דוכטן אז מען רעדט דא פון א וויליאמסבורגער אינגל ‘יוסף יואל’... אבער אין פאקט איז דאס טאקע געווען זיין נאמען אלס א פאלנע גוי. “מיין מוטער האט נישט געהאט קיין קינדער פאר לאנגע יארן. איינמאל האט זי געליינט וועגן יוסף הצדיק וואס איז געבוירן געווארן צו רחל נאך לאנגע יארן נישט האבן קיין קינדער, האט זי באשלאסן אז אויב זי וועט געהאלפן ווערן מיט א קינד, וועט זיך אים א נאמען גיבן פאטער, פאטער’ס זיין פון נאמען די געווען איז Joel און יוסף. וואס ער איז טאקע געווען א איד, וואס איז געווארן א יתום אלס קליין קינד, און אין רעזולטאט האט ער ליידער גארנישט געוואוסט זיין פון אידישקייט, און האט געהייראט א נישט-אידישע פרוי – פאטער’ס מוטער – וואס איז געשטארבן ווען זיין טאטע איז אלט

געווען בלויז פינף יאר אלט.

26 שלח תשע"ה

זיין זיידע – וואס איז נפטר געווארן ווען ר’ יוסף איז געווען פופצן יאר אלט – האט דאן חתונה געהאט מיט א אידישע פרוי, יעדן איר רוף “איך דיאגא. סאן אין היינט ביז נאך לעבט וואס ערב יום טוב, צו וואונטשן א גוט יום טוב. זי ווייסט נעבעך נישט נשמה איר ווייסט, אפשר ווער אידישקייט, אבער, איבער צופיל

ווייסט יא...”שוין האט און יארן צוואנציגער די אין געווען איז שערמאן אנגעפאנגען צו קומען אפטער אין שול, ווען ער האט אויסגעפינען זיין מאמע’ס טאטע איז נאך אן איבערראשנדער פאקט, נעמליך, אויך געווען אידיש! שערמאן דערציילט: “זיין )-דער זיידע( מאמע איך איטאליעניש. געווען איז זיין פאטער און אידיש געווען איז האב אים שטענדיג געקענט אלס דער איטאליענער זיידע, און דאן איד! הלכה’דיגער אן גאר איז ער אז געווארן געוואויר איך בין זיידעס מיינע פון צוויי אז געווארן איך באקאנט בין ארום אזוי געמיינט מיר האט דאס דא פאר? פאר גייט וואס – אידן זענען

גאר אסאך”.

אויטאס אין די לאנד פון תנ”ךמארקעטינג א אלס יוסף ר’ ארבעט צוטאגס היינט רעספעקטירט און ארויפגעקוקט שטארק איז און סטראטעגיסט ביי די גרעסטע פירמעס, אין צוגאב צו זיין לערנען א גאנצן טאג אין ישיבת ‘אור שמח’ אין ירושלים, אבער זיין אייגנארטיגע און געווען ווען ער איז זיך שוין דערקענט זעלטענע טאלאנטן האבן

גאר אינג. ער איז אלט געווען בלויז צען יאר, אין די פינפטע קלאס, ‘פובליק הירינג’, ביי א זיך אויפגעשטעלט רעדן ווען ער האט עירפארט מיוניסיפיל ריווערסייד די ארום גערודער די איבער אליינס און געשריבן האט ער היים(, דעמאלסדיגע זיין )נעבן קאונסיל סיטי ארטיגע די צו דרשה אייגענע זיין געגעבן מעמבערס. ער האט געהאט געזען א מעלדונג אז עס גייט זיין א פובליק הירינג איבער דעם פראבלעם וואס פלעגט אים שטערן, ער האט געפרעגט זיינע עלטערן וואס א פובליק הירינג מיינט, און זיי האבן אים ערקלערט אז יעדער איינער פון די קאמיוניטי קען אהין גיין און רעדן, צו לאזן הערן זייער מיינונג, “איך האב געטראכט צו זיך אז ‘איך בין דאך איינער פון די קאמיוניטי’, און אז ‘איך קען רעדן’, אלזא, איך האב צוזאמגעלייגט 2 מיט 2, געטון זיך אנגעגרייט צו רעדן, און אהינגעגאנגען מיין ‘האומווארק’, שווער ווי ציינער באק מיט ערקלערט ער האט דארט רעדן”. עס איז צו טון די היים-ארבעט ווען עראפלאנען האלטן אין איין

פליען העכער די קאפ...פאר רעדן גוט מיטן קענען אויס יוסף זיך צייכנט היינט ביז זיך זאל מען אז איינעם יעדן שטארק שטיצט ער און רבים, א דאס אויסלערנען. ביי די זעכצן יאר איז ער רעקרוטירט געווארן אין נעמען צו אנטייל קאליפארניע פון אוניווערזיטעט די דורך א אין געארבעט האט ער ווי פראגראם, פארש סייענטפישע א מח פאר סענסארס געוויסע אויפצוטרעפן לאבאראטאריע

פארשונגען.און וואך, א דריי מאל קירכע אין גיין ער צוגאב פלעגט אין ארטיגע די אין בייהילפער א געווארן ער איז יאר פופצן די ביי צען קנאפע פאר אנגעהאלטן האט ער וואס פאזיציע א קירכע, יאר. “אבער” לייגט ער צו, “איינמאל איך בין אנגעקומען אין די

אוניווערזיטעט, האב איך געפינען א רייע זאכן וואס זענען ביז דאן געווען באהאלטן פון מיר, איך האב זיך באגעגנט מיט סייענטיסטן קריסטליכע די אוועקגעמאכט האבן וואס מענטשן קלוגע און רעליגיע, און אלעס מיט וואס איך בין אויפגעוואקסן. עס איז נישט

געווען גרינג פאר מיר.דאס איבער אסאך ליינען פלעגט ער וואס טראצדעם און אידישע פאלק, האט ער זיך באגעגענט מיט אידן צום ערשטן מאל אין די אונווערזיטעט פון קאליפארניע, אין סאן דיעגא, און ער האט גלייך געשפירט א געוויסע צוגעצויגענקייט צו זיי. ער פלעגט נאך אלס גיין אין קירכע, אבער ער פלעגט שוין אויך גיין מיט אידישע פריינט, צו זייערע פארברענגען, וואס איז בכלל נישט געווען קיין פרומע אטמאספערע, אבער ער האט זיך געשפירט גוט צו זיין מיט אידן. דאס ביסל אידישקייט וואס מען האט דארט יא געלערנט איז געווען עפעס וואס האט אים אינגאנצן איבערגענומען, און חוץ פון דעם האט ער שטארק אנגעהויבן צו גלייכן לשון הקודש, וואס ער

האט זיך אויסגעלערנט.נאכן גראדואירן מיט א דעגרי אין עטנישע שטודיעס, איז יוסף א אלס פראנקרייך. אין שולע ביזנעס א אין שטודירן געגאנגען סטודענט האט ער געפינען צייט צו באזוכן לבנון, מאראקא, און יאר אין ישראל ארץ באזוכט דאס ערשטע מאל ער האט כינע.

תשס”ד.“איך בין געגאנגען צו די קברים פון די אבות, צום גליל, און זען דארט ווי איך בין געווען איבערראשט צו נאך, איך געדענק פון לאנד די אין אז זיכער געווען בין איך ראודס. און אויטאס

27 שלח תשע"ה

דאן איך בין נאאיוו אזוי פערד. אויף מענטשן נאך רייטן תנ”ך געווען”. דארט האט ער אויך אויסגעפינען וועגן די ‘אור שמח’

ישיבה ווי ער האט זיך באטייליגט אין די שיעורים.אויך האט אים א חבר געשלעפט צו א שיעור אין חומש-רש”י פון הגאון רבי נתן צבי פינקל זצ”ל ראש ישיבת מיר ירושלים, און

אונז דערציילט יוסף ר’ ווי היינט איז ער נאך ביז היינט איינדרוק טיפע די אונטער פון דעם אויסערגעווענליכע זיך האט וואס בילד אנטפלעקט פאר זיינע אויגן, גאון גרויסער דער אזוי ווי געליטן נעבעך האט וואס זיך אויף פארקינסאנס האט די גיבן צו אנגעשטרענגט ווארט יעדעס ווען שיעור, איז אים אנגעקומען שווער.

רעליגיע אויפן טעסט

האט תשס”ז יאר אין קיין צוריקגעקערט זיך ער זיינע ווי קארעליינע, נארט דערווייל זיך האבן עלטערן און אריבערגעצויגן, געהאט

ער איז לעבנסשטייגער, אידישע א פון אוועק ווייט דארט, דוקא דורכגעגאנגען א גייסטישע איבערקערעניש. ער האט געארבייט פאר די אוניווערזיטעט פון נארט קארעליינע אלס אן אדמיניסטראטאר אויפגענומען אויך איז און פראיעקטן, פארש פארשידענע פאר האט וואס קירכע, לאקאלע די אין רעזידענט א זיין צו געווארן געמיינט אז ער האט געדארפט זיין גרייט אויפן ארט 24 שעה א טאג,

אבער א דאנק דעם האט ער געקריגען אן אומזיסטע דירה.ער. דערציילט איבערקערעניש” גרויסע די געשען איז “דאן “איך האב געהאט אסאך ליידיגע צייט צו שטודירן, מיט א גאנצע לערנען צו אנגעהויבן איך האב האנט. מיין צו לייברערי ריזיגע לשון הקודש, און צו לערנען די ארגינעלע אידישע תנ”ך און עס זעענדיג ווערסיע, קריסטליכע איבערגעזעצטע די צו פאגלייכן

וויפיל זאכן זענען געווארן פארדרייט און ארויסגענומען.”סייענטיפישע אין פארגאנגענהייט זיין אז צו גיבט שערמאן פארשונגען האט אים געהאלפן מיטן ארויסהאבן די ווארהייט פון די אידישע רעליגיע. “אין סייענס ווערט אלעס אנגענומען אדער אוועקגעבן קען סייענטיסט א דאטא. אויף געבויט אפגעווארפן צוואנציג יאר צו פארשן און טרעפן א געוויסע רפואה פאר קענסער, אדער טראכטן אז ער האט געטראפן, אבער די מעדיצינישע וועלט וועט עס נאר אננעמען אויב עס ווערט באשטעטיגט אין קלינישע דורכגיין דארף רעליגיע אז באשלאסן דאן האב איך טעסטס. צום קריסטנטום די געלייגט האב איך ווען ‘טעסט’. זעלבע די אידישקייט געלייגט האב איך ווען דורכגעפאלן. עס איז טעסט, צום טעסט, האט עס באקומען הונדערט פראצענט. אבער עס איז זיך האט וועלט גאנצע מיין מיר, פאר שאק שטארקע א געווען

פלוצלינג איבערגעדרייט”.

דאס האט פאסירט פאר ראש השנה. טראץ וואס ער האט נאך גיין צו פארגלוסט אים זיך האט קירכע, די פאר געארבעט דאן געווען נישט די תפילות. “רעפארם איז אין א אידישע שול פאר ריכטיגע אידישקייט. אבער די געדארפט גוט פאר מיר, איך האב מיין קריסט א געווען בין איך דערשראקן. היבש געווען בין איך איך וועל אפשר לעבן, גאנצע גיין פארן גיהנום אין ברענען

אין שול?...”שערמאן האט דעמאלט טרעפן מוז ער אז איינגעזען דרך, מורה ריכטיגער א אים זאל וואס איינער איז ער פלאץ. אין שטעלן די איבער געווארן געוואויר די פון שליח חב”ד ארטיגע אוניווערזיטעט, דערנעבנדיגע ווייטער: פארציילט יוסף ווי שעמוועדיג געווען בין “איך אים, צו אליינס אזוי גיין צו געשיקט דעריבער איך האב חב”ד צום אימעיל אן באריכות שרייבנדיג הויז וועגן פראגעס מיינע אלע קריסטנום. און אידישקייט האב שפעטער טעג צוויי לאנגע א ערהאלטן איך פון ריכטיגקייט דאס אויפווייזנדיג ענטפער, דעטאלירטע

אידישקייט”.שערמאן האט דאן אנגעהויבן צו גיין צופיס יעדן שבת צום חב”ד הויז צו עסן דארט א סעודה. “עס איז געווען אן אינטערעסאנטע דורכגאנג, איך פלעג זאגן צו מיר אליינס אז איך בין אידיש פונקט ווי אלע אנדערע געסט, אבער טיף אין הארצן האב איך געוואוסט אז איינמאל געמאכט זיך האט עס ווען געים. א שפיל איך אז איך האב פארפאסט א סעודה, האב איך געשפירט אזוי ליידיג, און אזוי האב איך באשיינפערליך איינגעזען ווי שטארק איך דארף דעם ווי אקסיגען צו אטעמען. דעמאלט האב איך שבת, עס איז ממש

באשלאסן אז איך גיי זיך מגייר זיין.

אלס גוי קיין ארץ ישראלמיט די הילף פון הרב בלומינג פון די חב”ד הויז, איז שערמאן אנגעקומען קיין ארץ ישראל. געווען איז עס פינף יאר צוריק, ערב ארץ קיין נאכאמאל אנגעקומען איז יוסף ווען תש”ע, שבועות ריכטיגע זיין. אבער א צו זיך מגייר ישראל, דאס מאל מיטן פלאן גירות פראצעדור, איז ער געוואויר געווארן, איז נישט אזא פשוטע מעשה, ער איז געווען זייער אפענריכטיג מיט זיין פארגאנגענהייט, ער האט פארציילט פאר די רבנים אז צוויי פון זיינע זיידעס זענען געווען אידיש, ער האט זיי געוויזן עטליכע בריוון פון רבנים אין אור שמח ווי ער האט געלערנט, אבער די רבנים זענען געווען באזארגט פון זיין פארגאנגענע צוויי צענדליג יארן אין די קירכע. זיי האבן געוואלט אז ער זאל צום ערשט לערנען אביסל מער תורה, צו דערטאפן אויב ער מיינט עס טאקע ערנסט. יוסף איז צוריק געגאנגען צו אור שמח ווי

ער איז אן אויסגעצייכנטער רעדנער

28 שלח תשע"ה

מען האט אים גערן אויפגענומען, אבער אלס א נישט-איד האט ער נישט געמעגט וואוינען אין די דארמיטארי.

ביי דעם פונקט האט שוין יוסף באשלאסן אנצופאנגען צו פירן געגאנגען נישט אויך איז עס לעבנסשטייגער, אבער א חסידישע האב קארעליינע, נארט אין געווען בין איך “ווען פשוט. אזוי רב חב”ד, כהנא, מאיר ר’ פון מהלך די ‘אלעס’, שטודירט איך סאלאווייטשיק. ווען איך האב אנגעהויבן צו גיין אין שול איז עס געווען מיט קאלירטע הויזן און נישט אזא ‘היימישע’ העמד, עס איז נישט געווען אז וויבאלד איך גלייך די חסידים וועל איך אויך

אנטון זייער סארט לבוש.ער איז היינט מודה אז ווען ער האט געזען די חסידים דאס ערשטע מאל, האט ער געטראכט צו זיך ‘די מענטשן זעען דאך אויס ווי מענטשן פון 3000 יאר צוריק’, און עס האט אים נישט אזוי געשמעקט צו גיין

זיי. “אלעס ווי אנגעטון האט זיך אבער געטוישט איז פאטער מיין ווען באזוכן געקומען מיר מיר ישראל, ארץ אין קאר, א געדינגען האבן טאטע מיין ווען און רעדן געוואלט האט מענעדזשער, מיטן ארויסגעקומען ער איז אנצוג, שיינעם א מיט די צו קאנטראסט אין וואס פשוטע ארבעטער ביליגע געהאט האבן טי-שורטס. מיין פאטער געלאזט דאן האט דער אז ווערטער פאלן זיך דארף מענעדזשער וויבאלד בעסער אנטון

ער האט אן אחריות. מיר האט דאס טראכטן געמאכט

אסאך דערוועגן. דאקטוירם האבן אזא ‘לעב קאוט’, אקאונטענטס און אדוואקאטן האבן טונקעלע סוטס, סטודענטן אין קאלעזש האבן יוניפארמס. אין די ביזנעס שולע אין מילאן ווי איך האב געוויילט פאר א חודש, האב איך געלערנט ווי אזוי דעזיינערס לערנען אויס מיטן אידענטיפיצירן, צו זיך ארום אזוי און אנצוטון זיך מענטשן מאטא אז “איך בין איינער וואס טראגט דער סארט לבוש וויבאלד עס מאכט א סטעיטמענט איבער מיין אידענטיטעט”, יעדער איינער, פון א פרעזידענט ביז א דראג האנדלער, טראגן די מלבושים זייערע וויבאלד עס שיקט א ‘מעסעזש וואס זיי זענען און וויאזוי זיי ווילן זיין אנגעקוקט דורך מענטשן. ווען איך האב דאס געכאפט, האב איך געטראכט צו מיר ‘איך וויל זיין א חלק פון די חסידישע אידן, אויב

אזוי דארף איך אנטון זייערע סארט מלבושים’.זאל ער אז צוגעגעבן פאקטור א נאך האט צו לייגט ער ווי ווערן חסידיש. “איך האב אסאך געטראכט פון מיינע זיידעס. וואס האט זיי געמאכט אפצולאזן אידישקייט? וויבאלד זיי האבן נישט מען וואס פריינטשאפט און ווארעמקייט די סביבה, די געהאט

געפינט אין א חסידישע געמיינדע”.

ביים קליוולאנדער רביווען יוסף איז אנגעקומען קיין ארץ ישראל, האט ער געזען די אלע סארטן שיכטן און קרייזן פון אויטענטישע אידישקיט, אבער דאן איז ער געוואויר געווארן פון די ענגליש-רעדנדער קליוולאנדער רבי פון רעננה. כ”ק אדמו”ר רבי יצחק אייזיק ראזענבוים שליט”א האט זיך אריבערגעצויגן פון קליוולאנד צו רעננה אין יאר תשכ”ו, און האט באוויזן אויפצושטעלן א הערליכע חסידות אין די פרייע יוסף האט איד, קיין געווען נישט נאך איז ער כאטש שטאט.

אנגעפאנגען צו גיין פאר שבתים צום רבין.ביזדערווייל, זייענדיג א נישט-איד וואס קען נאך נישט וויילן באצאלן צו געלט שאפן געדארפט ער האט דארמיטארי, די אין אלזא אויסגאבן, אנדערע די און אפארטמענט זיין פון רענט די צו אנגעפאנגען ער האט מארקעטינג זיינע נוצן אייגענשאפטן מידיע און אנדערס צווישן און ארבייטן צו אנגעפאנגען פארשידענע פאר און ארגאנעזאציעס, געארבעט אויך האט כרם עין הדסה די פאר געשריבן שפיטאל, ‘זשערוסעלעם די פאר אנדערע און פאוסט’ דאס און פובליקאציעס. האט ער בשעת אלעס באקומען צו געווארט דורכצוגיין ‘אקעי’ דעם

די גירות פראצעדור.זענען יאר צוויי “די פאר שווער גאר געווען מיר, עמאציאנעל”, זאגט פארשטיי “היינט יוסף. איך אז איך האב געמוזט ווי א די טשאלענזשעס. אינדרויסן האב איך אויסגעזען דורכגיין איד, אבער אינעווייניג האב איך געווארט פאר עפעס וואס האט צומאל אויסגעזען אזוי ווייט און אוממעגליך צו דערטאפן. היינט פארשטיי איך אז אזא גרויסע אינטערנעמונג טאר נישט ווערן געטון שנעלערהייט, און אז איך האב נאך געדארפט לערנען און דאווענען אסאך”. אין אן אינטערוויו וואס ער האט געגעבן אינמיטן די צוויי יאר, זומער תשע”ב לפ”ק, האט ער געזאגט צווישן אנדערס, “ווי עס שיינט איז נאך נישט געקומען די צייט זיי זאלן מיר אננעמען.

נאר גאט ווייסט ווען די ריכטיגע צייט איז”.טוב יום אין געהאט ער האט פונקט נידעריגסטע די הערט עס קאמיש ווי געווען. מגייר זיך האט ער פאר פסח מען וועמען פאר גוי’, ‘חמץ אלס דאן געדינט ער האט זיך בית זעלבע די ביי עס איז געווען חמץ. די פארקויפט האט דין צו וועמען ער האט זיך געהאט געוואנדען אז ער וויל זיך מגייר זיין, און דורכאויס די לאנגע ווארטענישן האבן זיי אים פארגעשלאגן צו דינען אלס דער גוי וואס קויפט די חמץ, “איך האב עס אנגעקוקט אלס א געלעגענהייט צו לערנען די הלכות

29 שלח תשע"ה

פון קנינים פון דער נאנט”. יענעם פסח, דערציילט שערמאן, “האב איך געקראצט אלע קעבינעטס, גע’כשר’ט און צוגעדעקט חמץ. פון ברעקל קיין געווען נישט איז עס קאונטערס, אלע וואס דאקומענטן פעקל א געווען איז ווינקל איין אין אבער האט באשטעטיגט אז איך בין דער אייגענטומער פון א ריזיגע סכום פון חמץ וואס באלאנגט צו טויזנטער איינוואוינער פון

רמת שלמה און מעלת דפנה”.יענעם פסח האט אים באפאלן א מורא’דיגע איינזאמקייט. “די ווייטאג און פיין פון יענעם שביעי של ספח ליגט מיר נאך אין די ווי ער איז געווען אליינס, בלוט”, זאגט ער היינט, געדענקענדיג אן די מעגליכקייט פון מיטהאלטן די יום טוב’דיגע סעודות אין די הייזער פון אנדערע, צוליב די איסור על פי הלכה פון קאכן פאר א גוי )יום טוב קאכט מען דאך פאר די משפחה, אבער מען טאר נישט קאכן פאר גויאישע געסט. און שבת קאכט מען דאך גארנישט, איז

נישט דא דער פראבלעם(.

איינגעגלידערט אינעם עם הנבחר‘אור פון מדרש בית אין טעג זיינע יוסף ר’ שפענדט היינט זיינע מיט צוזאמען פארגאנגענהייט זיין אויס נוצט און שמח’, זעלטענע טאלאנטן צו שרייבן א ספר אויף הלכות גירות און גרים. ‘חובת די אויף חיבור אייגענעם אן געשריבן ער באזונדער האט זיך א חסיד און האלט הי”ד. רבי פיאסעצנא פונעם התלמידים’ פון קליוולאנדער רבי פון רעננה, אויך גייט ער צו די שיעורים פון

הגה”צ המשפיע רבי צבי מאיר זילבערבערג שליט”א.ענדגנדיג אונזער שמועס דערציילט אונז ר’ יוסף אז ער האט אויך א שטארקע טאלאנט אין מעלערייען אין אזא סארט וואס צו פלעגט ער וואס עקספערשאניזם”, “אבסטרעקט זיך רופט טון צו אויפגעהערט עס האט ער אבער בחור, אלס נאך מאלן גירות פראצעדור, מיינענדיג אז די לאנג פארצויגענע דורכאויס האלטן אים וועט עס אז און טון, צו זאך גויאישע א איז עס

באקומענדיג אן אויסצייכענונג פאר זיינע וואונדערליכע מאלערייען

מיט זיין רבי'ן דער קליוולאנדער רבי שליט"א

פארבינדן מיט זיין פארגאנגענהייט.אביסל אויס קוקן פעינטינגס סארטן “אבסטרעקט” ד אינטרעסאנט אויפן ערשטן מינוט.”מענטשן פרעגן מיך אפט ‘וואס פעינט איר?’, און איך ענטפער זיי אז איך פעינט איבערלעבענישן; איך פעינט געפילן”, זאגט אונז ר’ יוסף. “פאר איין מענטש איז א חתונה א פרייליכע מאמענט, און פאר א צווייטער איז עס א בילד וואס דערמאנט אים ענדיגן ש”ס. ווען איך פעינט צער און פיין, קען איינער זען די וועלט מלחמה, און א צווייטער זעט א פריינט וואס גייט רח”ל דורך די ביטערע מחלה. קאלירן, שאטענעס און פארבן, בייגעלייגט )זעט ווערטער. ארויסצוזאגן מעגליכקייט די האבן ווערט עס ווי קאנסולאט בעלגישע די אין יוסף ר’ פון בילדער

אויסגערומט זיינע פעינטינגס(.אויך דערמאנט ער הרב חיים דאסקאל שליט”א, וואס ווערט גערופן “ר’ חיים פון ירושלים”, וואס טראץ דעם וואס ער איז אן אייניקל פון סקולענער רבי שליט”א, גיבט ער זיך אוועק בלב ובנפש פאר קירוב, און ער איז גרייט זיך צו טרעפן מיט יעדן איינעם, פון א פרייער איד וואס האט נאך קיינמאל נישט טועם געווען שבת, ביז א חסידישער בחור אדער אינגערמאן וואס זוכט התחזקות אין

עבודת השם.

30 שלח תשע"ה

די וועלט'ס גרעסטע קאנטעינאר שיף איז די "עממע מיערסק", וועלכע קען פירן איבער 15,000 טראקטאר טרעילאר קאנטעינארס, טרעילארס טראקטאר לאנגע די פון 'באקסעס' די זענען ]דאס זענען וועלכע ראודס[, די אויף שטענדיג זעען מיר וועלכע פון אויטאס, אנגעפילט מיט אלע'רליי סארט סחורה, אנגעהויבן ביז שפילצייג, קליידונג, עלעקטראניקס, פורניטשער, טראקס,

צאללאזע עסווארג און מעדעצינען.פיס צוואנציג האלטן צו דעזיינט ווערן שיפן סארט די 20 איז וועלכע קאנטעינאר א נעמליך קאנטעינארס. לאנגע כאטש הייעך. דער און פיס 9 און ברייט, פיס 8 לאנג, פיס

די וועלט'ס גרעסטע קאנטעינאר שיףדעסטוועגן פון לאנג, פיס 40 זענען קאנטעינארס רוב וואס לאנג פיס 20 פון גרויס דער לויט געמאסטן שיפן די ווערן

קאנטעינארס.מיט עטליכע יאר צוריק, איז די שיף פארטיג געווארן און אריין סעפטעמבער רייזע ערשטע איר געמאכט האט און דינסט, אין פון שפעקולאציעס איבער נאך עטליכע חדשים .2006 יאר אין 8די גרויסקייט פון דעם שיף, האט די 38 ביליאן דאלאר קאמפאני אינדוסטרי- שיפינג די אין 'מייקראסאפט' -די ליין' 'מיערסק איצט איז וועלכע מיערסק', 'עממע דעם אדרעסירט אפיציעל די פון איז שיף די פלאנעט. אויפן שיף קאנטעינאר גרעסטע די

31 שלח תשע"ה

די וועלט'ס גרעסטע קאנטעינאר שיףוואונדערליכסטע און גרעסטע סטרוקטורן וועלכע זענען געבויעט גרויסקייט, איר אויסער כוחות. מענטשליכע דורך געווארן דעם פארכאפט וועלכע שיף, שיינע און הערליכע א גאר זי איז רופט און שיינקייט, און פראכט איר מיט אויג מענטשליכער

גלייכצייטיג ארויס שעצונג וואו אימער זי קומט אן.די לענג פונעם שיף איז 1,302 פיס לאנג, אין אנדערע ווערטער א פערטל מייל לאנג, לענגער פון סיי וועלכע עיר קרעפט קעריער מלחמה שיף. די ברייט פון די שיף איז 207 פיס, די הייעך פונעם שיף -פונעם דעק ביז אונטן פונעם שיף, איז 98 פיס. די קאמאנדיר שטאקיגע צען א פון העכער איז שיף פונעם אפטיילונג בריק

געביידע. כאטש עס איז א סוד וויפיל עס האט געקאסט צו בויען די שיף, שאצן עקספערטן אז עס האט געקאסט פאר די קאמפאני ארום 145 מיליאן דאלאר. און כאפענדיג א בליק אויף די מאנסטער פראדוקטן אין טשיינע" "מעיד אז וואונדער קיין נישט איז שיף, מען קען שיף אזא מיט גאסן. אמעריקאנער די פארשוועמען

סופלייען א גאנץ לאנד.איז, שיף די פון פאקטארן אינטערעסאנטסטע די פון איינס שיף, די פאר 13 בלויז פון מאנשאפט א גענוג איז עס אז דאס וועלכע איז גרעסער פון א עירקרעפט קעריער שיף וועלכע פירט איבער 5,000 סאלדאטן, און דאס איז צוליב דעם וואס זי איז גאר ווערן פונקציעס רוב און שיף, טעכנעלאגישע פארגעשריטענע א קאמפיוטערייזד פון הילף די מיט אויטאמאטיש, געפירט אדורך

סיסטעמס.עס כאפט א ציטער זעענדיג ווי אזא מאנסטער געביידע פון איבער 1,300 פיס לאנג 'פליט' מיט א שנעלקייט פון 31 נאטס. אדורך קענען צו דעזיינט נישט זי איז גרויסקייט, איר צוליב וועג די פארקורצערט וועלכע קאנאל, פאנאמא דעם פארן פארמאגט שיף די וויבאלד דעסטוועגן, פון שיפן. אלע פאר 31 נאטס, וועט זי אנקומען מיט גאנצע פיר א קרוז ספיד פון געווענליכע א ווי קאליפארניע קיין כינע פון שנעלער, טאג פון ספיד א מיט כלל בדרך פארן וועלכע שיף, קאנטעינאר אכצן ביז צוואנציג נאטס, אפילו זיי וועלן יא פארן דורך דעם

פאנאמא קאנאל.וועלכער ענדשין, סולזער' 'ווערטסילער א פארמאגט שיף די וועגט עס מאטאר. דיזעל גרעסטע וועלט'ס די גלייכצייטיג איז 2,300 טאן, און פראדוצירט א קראפט פון 109,000 פערד קראפט, פראדוצירן אויטאס געווענליכע 1,156 וויפיל אזויפיל איז )דאס אינאיינעם(. די הייעך פון דעם מאטאר איז כמעט 14 מעטער, און

די לענג פונעם מאטאר איז 27 מעטער.קאנטעינארס, טויזנטער מיט 'לאוד' מאסיווע אזא פירענדיג קען דער 'טאטעל וועליו' וואס דער שיף פירט אויף זיך, דערגרייכן, ביז דריי הונדערט מיליאן דאלאר!... די אנקער פון די שיף וועגט אפריקאנער גרויסע 5 וועגן עס ווי אזויפיל איז דאס טאן, 29עלעפאנטן. און די שיף שווימט 170 טויזנט מייל א יאר, דאס איז

בערך זיבן און א האלב מאל ארום די וועלט.

32 שלח תשע"ה

ביי א דינער לטובת בוני עולם אינאיינעם מיט המזמרים

Ingredients:

1 head nappa or green cabbage1 small head purple cabbage4 scallions1 cup slivered almonds1 cup angel hair pasta broken into 2 inches½ cup soy sauce½ cup white vinegar½ cup sugar

½ cup oil

)פארזעצונג פון זייט 34(

ווער קען פארשטיין די שמחה ווען מען ברענגט צוריק א פארלוירענע קינד צו די מאמעס שויס, אט אזא שמחה איז געווען ביי די כינוס אין די ישיבה הקדושה אור די זיי ווייזט מען און נשמות נעמט מען ווי ישיבה די ירושלים, אין "אחינו"

התורה און מען הייבט זיי אויף. וואס תורה בני חשובע הישיבה, יוצאי די צונויפגעברענגט האט כינוס די האבן געטראפן דעם ערשטן ניצוץ הקדוש אין ישיבה און זענען היינט שוין תלמידי

חכמים חשובים בישראל, מיט די היינטיגע קשר די הישיבה. ראשי און תלמידים צווישן די תלמידים און זייערע רבי'ס זענען אזוי שטארק און די שמחת התורה איז אזוי א ווי איז אחינו פון כינוס יעדע אז גרויס,

חתונה פון א בן יחיד!די איז "אחינו" ישיבה די וואס ותשובה תורה מקום אייגענארטיגע האבן וואס די פאר התורה אור די געט און תורה, טעם געווען טועם נאכנישט התורה עולם אין אריין זיי ברענגט מען א מיט תורה, פון אור די דורך והיהדות פעסטע לומדישע ישיבה'שע סדר הלימוד. זאב רבי הגאון הרב הישיבה, ראש דער שטאב די און שליט"א האפשטעטער מגידי שיעור לערנען פעסטע לומדות און

הלכה ביי די תלמידים.שיינט וואס מוסד א איז "אחינו" אריין די אור התורה ביי קרייזן וואס זענען צייט קורצע א ביז און תורה, פון ווייט צו דשמיא סייעתא מיט זוכה זיי זענען ווערן צו ה' מבקשי יונגע פארוואנדלען עלטער. יונגע א אין מובהקים תורה בני תורה בני חשובע מיט ישיבות עטליכע אנדערע אלע ווי אויס זעען "אחינו" פון ווי מען הארעוועט בעיון מקומות התורה פאקט אין איז אבער תורה, די אין רב נישט האבן תלמידים די ווי ישיבה א ווארט תורה ביז א קורצע געוואוסט קיין זיי און ויבואו רחוקים וישמעו צייט, שטייגן גאר הויך. דאס איז גורם נחת רוח איז מקדש און ותורתו, ה' יעדן אוהב ביי

שם שמים און מגדיל כבוד התורה.פון תלמידים איז כינוס יעצטיגע די התורה, כבוד פון צוזאמענקום א געווען ספר נייעם פונעם ערשיינונג די לכבוד דורכן געשריבן בחלב, בשר הלכות אויף תלמידים די ווי שליט"א, ישיבה ראש מיט התורה, לכבוד געפרייט זיך האבן ווערט וואס ספר זיין און רבי'ן זייער תורה די אין הערצה גרויס מיט נתקבל

וועלט. ווי שיין איז געווען צו זעהן תלמידים וואס האבן נארוואס געטראפן דעם אור התורה, אבער פרייען זיך מיט אזא טיפע שמחה מיט שמחת התורה.

דער ישיבה, ראש פונעם טאטע דעם דורך באשיינט געווארן איז שמחה די בארימטער נשיא דרשו הרב דוד האפשטעטער שליט"א, וועלכער האט זיך געפרייט דער זיידן, זיין דורך און תורה, בהרבצת דררכים זיינע אין גייט זון דער זעהן צו גרויסער מחזיק התורה הר"ר אברהם בלימאן שליט"א וועלכער האט געגאסן טרערן ווערן באפרייט פון אוישוויץ, זעהט ער זיבעציג יאר נאכן ווי פון שמחה, זעענדיג

אזויפיל נחת און שמחה.

הרב אריאל אלבז שליט"א, א מרביץ תורה אין די ישיבה האט אין זיינע רייד תלמידים די פון איינער ווען און הטוב, הכרת רגשי די ארויסגעברענגט הערליך די אין טרערן געזעהן מען האט שמחה, די לכבוד הש"ס! סיום א געמאכט האט

אויגן, פון גרויס התרגשות.די געהערט מען האט שמחה בעלי און שיעור מגידי די פון דרשות די אין געוואלדיגע איבערגעגעבנקייט צו יעדן נפש, ווי שטארק זיי פרייען זיך מיט יעדע און לערנט תלמיד א וואס גמרא בלאט

יעדע אור וואס די אויג הייבט אן זעהן.האבן תורה מרביצי און תלמידים די פון אייגענארטיגקייט די ארויסגעברענגט אחינו און די סוד פון איר געוואלדיגע הצלחה אז זי איז אויסגעשטעלט אויף א פערזענליכן זיין מצליח קענען זאל יעדער אז שטייגער אחד כל של לרוחו וועג, אייגענע זיין אויף די צו פרעמד איז וואס איינער ווען ואחד. טרעפן צו שווער זייער איז הישיבות עולם פרעמד איז אטמאספערע די אריין, וועג די ווי א און די לימודים זענען פאר א פרעמדן טויערן די געעפנט האט אחינו מיסטעריע; פאר די אלע וואס זוכן צו מקיים זיין "טעמו וראו כי טוב" און זיי שענקען א טעימה אין

תורה, יעדן לויט זיין מצב. אחינו פון הצלחה געוואלדיגע די פארזיכערט אן עתיד פאר די עולם התורה, מער ווי טויזנט קינדער ווערן יערליך מקורב אין אריינגעלייגט און התורה עולם די צו פראגראמען מערערע די ישיבות, פאסיגע פון אחינו איז צוגעפאסט פאר יעדן סארט פרייע פון קינדער פאר באזונדער. תלמיד שטובער, פאר קינדער פון טראדיציאנעלע שטובער און פאר יעדע סטאנדארט, יעדער די געבן אים וועט וואס חינוך די באקומט

ריכטיגע כלים צו מצליח זיין אין תורה.אחינו ארבעט רחוקים, קירוב אויסער חיזוק, דארפן וואס קינדער היימישע מיט די "קירוב קרובים" באוועגונג זוכט צו מחזק זיין די וואס האבן נישט געטראפן זייער וועג

אין עולם התורה, און דארפן חיזוק.מרביצי און עקספערטן קירוב די און באגלייטן יעדן תלמיד נאך תורה קוקן ריזיגע א ב"ה זעען און שטייגונג, זיין הצלחה. איבער ניינציג פראצענט תלמידים

וואקסן ריכטיגע בני תורה און יראי ה'. ליין טעלעפאן א פארמאגט אחינו וואס שענקט חיזוק און עצה פאר בחורים די אידישקייט, אין זיך מוטשען וואס פופצן ווי אזויפיל אויף הייבן עקספערטן וואס בחורים מדריך און מחזק זענען זיי ווי חודש! א רופן טעלעפאן הונדערט

דארפן הילף.אחינו וואס ישיבות חשובע די זענען דרשו פון פעולות די פון קרוין די פארמאגט, א ישיבה גדולה אין ירושלים און א ישיבה לצעירים אין קרית ספר. הרב מיכאל בערלין שליט"א איז דער ראש ישיבה אין קרית ספר און הרב האפשטעטער אנדערע דינען ישיבות באזונדערע צוויי די ירושלים. אין ישיבה ראש דער איז צרכים און אנדערע בחורים, אבער ביידע מיט די זעלבע מהלך פון אחינו, צו געבן א

טעימה פון תורה און העלפן די מבקשי ה' שטייגן צו תורה ויראת ה'.

הייליגע שמחה ביי כינוס פון "אחינו" ברענגט ארויס די פלאם פון תורה און תשובה

די מחזה הוד ווי אידן טאנצן מיט אזא עקסטאז איז געווען אומגלויבליך. א צוקוקער וואלט ווארשיינליך געווען זיכער אז די וואס טאנצן מאכן דא חתונה זייער בן יחיד און זענען איבערגליקליך מיט נחת און שמחה; אין פאקט אבער איז עס א שמחה פון תורה, תשובה ומעשים טובים.

הרב האפשטעטער שליט"א אדרעסירט די ישיבה אחינו

ביי די 'פערענט דעי' אין קרית ספר

תלמידים פון די אחינו ישיבה לצעירים

33 שלח תשע"ה

געשמאקע רעסעפיס

Recipes by: Shifra Klein- Joy of Kosher Magazine

Call 1-855-JOY-OF-KOSHER (1855-569-6356) to Subscribe

Ingredients1 1/2 - 2 pounds side of salmon1/2 cup mustard1/4 cup honey2 tablespoons olive oil1 bunch scallions, thinly sliced1/2 teaspoon black pepper1/2 cup crushed pecans or walnuts1 cup panko crumbs

Panko-Crusted SalmonThis Panko Crusted Salmon gets its flavor from the mustard. Mustard and salmon are an incredible combination. You can use deli mustard, regular mustard or Dijon mustard for this crowd-pleasing recipe / Servings 4

Directions:Preheat oven to 375˚F. Combine the mustard, honey, olive oil, scallions and black pepper. Brush all over salmon.Combine the pecans and panko crumbs and sprinkle on top of the salmon.Bake for 25 minutes. Serve hot, warm or cold.

ביי א דינער לטובת בוני עולם אינאיינעם מיט המזמרים

34 שלח תשע"ה

מה רבו מעשיך ה'

וואלף - 6יודל שטיין

נישט באנוץ, שום קיין צו נישט האבן וועלף טויטע די בלויז ווערט, עפעס זענען ביינער אדער פלייש זייער מאכן צו ווערט, א עפעס פארמאגט וואלף א פון פעל

דערפון פעלצן. אמאל האט מען פאר די פעל אומגעברענגט הונדערטער

טויזנטער וועלף.צווישן די יארן 1976 און 1988 האט מען אינעם סאוויעט

יוניאן פראדוצירט, 30,000 פעלצן פון וועלף יאר יערליך.געפאלן, היבש פראדוקציע די אבער איז לעצטענס 7,000 6,000 און ווייזן אז צווישן לעצטיגע סטאטיסטיקס

שטיקער פעל פון וועלף ווערן פארקויפט יערליך.קאנאדא רוסלאנד מאנגאליע און כינע זענען היינט די אמעריקע און פעלצן, וועלף פון עקספארטירער גרעסטע

און לאנדאן די גרעסטע אימפארטירער.2 מיליאן 1600 איז געווען א פאפולאציע פון אין יאר וועלט'ס די היינט צוטאגס איז וועלט, וועלף איבער דער

גאנצע וואלף פאפולאציע בלויז ארום 150,000. אלאסקא: אין ,50,000 פארהאן: איז קאנאדא אין 6,500, אין אלע איבריגע שטאטן פון אמעריקע: 3,500, אין פוילן: אין ,2,000 שפאניע: אין ,300 אונטער איטאליע:

700, און אין רוסלאנד: 70,000.עס איז אינטערעסאנט אנצואווייזן, אז נאכדעם וואס מענטשן איבער דער גאנצער וועלט האבן זיך אנגעשלאסן וועלף טויזנטער הונדערטער אין א קאמפיין אויסצושיסן

אין די 1800 און אנהויב 1900 יארן, איז נאצי דייטשלאנד איז געווען די ערשטע לאנד אין די 1934 אין געזעצן באשטימען צו היסטאריע מאדערנע

אינדערצייט אונטערגיין, פון וואלף די באשיצן צו אין געשאסן זיי מען האט וועלט גאנצע די אין וואס

די מאסן. און שפעט, אביסל געווען דאן שוין איז עס אבער כמעט געווען שוין איז פאפולאציע וואלף גאנצע די

אויסגעראטן אין אייראפע. נאכדעם וואס דייטשלאנד און אנדערע לענדער האבן געזעצן שטרענגע באשטימען און רודערן אנגעהויבן צוביסלעך צאל זייער האט וואלף, די אומברענגען קעגן

אנגעהויבן שטיייגן.היטלער ימ"ש וועמענס ערשטע נאמען אדאלף באדייט א וואלף-פירער, איז געווען פערזענליך איבערגענומען און

ערשטוינט פון וועלף.א אלס וואלף נאמען די גענוצט שפעטער האט ער מיליטערישע זיינע פון מערערע פאר קאוד געהיימער

הויפטקווארטירן.די וואלף ווערט דערמאנט אין די תורה )בראשית מט(:

'בנימין זאב יטרוף'. אויך שטייט אין די גמרא )ברכות דף ט(: פון ווען קען מען שוין ליינען קריאת שמע אינדערפרי? "תניא רבי מאיר אומר משיכיר בין זאב לכלב", פון ווען עס איז שוין גענוג א צווישן חילוק די דערקענען שוין קען מען אז ליכטיג

וואלף און א הונט. אז פאקט, דער אנצומערקן אינטערעסאנט איז עס וועלף וועלן געווענליך ארויסגיין פאנגען אין די צייט פון

טאג ווען די זון הויבט אן אויפצוגיין און אונטערגיין.מיר געפינען נאך יא( )ישעיה נביא אין וועט משיח ווען אז קומען דעמאלס וועט עם זאב 'וגר זיין: כבש', א וואלף וועט וואוינען קענען זייט אינאיינעם א מיט זייט ביי

שעפסל. ירמיה אין מיר געפינען אז דעם: צו ענליך וועט וואלף דער קענען פארברענגען א מיט אינאיינעם

טלה.

35 שלח תשע"ה

די רייזע21דראמאטישע געשיכטע אין פארזעצונג פון א תימנ’ע פאמיליע

וואס איז ארויף קיין ארץ ישראל 130 יאר צוריק

צוגעשטעלט דורך:

פארזעצונג קומט אי”ה

פון ווען איך האב דערציילט פאר סעם, איז ער אזוי גוט צו מיך, ער העלפט מיך היטן די

מצוות. ירן רוב איך האב ליב צו מאלן. איך וועל פנאכצומאלן מיין פאמליע, דאס וועט מאכן

ענקשאפט גרינגער מיין ב

יהא.. דו מאלסט אזוי ש פשיין!! ירן פון די ציגארעטן אפ נה!! איך האב צוזאמגענומען פאר דיר פ מת

ן וואס דו ווילסט רייב פון די סאלדאטן, אזוי וועסטו קענען ש

ין אים נאכגעגאנגען. איך בער איז א וואוילער אינגעל טעות ארויף אויף וואס איז ביף. דאס וואס ער אונזער שעט אז האלט אונטער זיין ב

טא ריוואטע זאמלונג, ניש א פוואס זיך צו זארגן פון אים.

איך וועל דיך העלפן דא אויפן שיף

מיט וואס דו וועסט נאר

וועלן!

מיר זענען ארויס ע פון אלס א גרופימן קיין ארץ תראל, נאך א ישווערע לאנגע שוועג זענען מיר

אנגעקומען צום שיף. ין אוועק פון איך במיין פאמיליע פאר געציילטע מינוטן, כ'האב געמיינט אז כ'וועל טרעפן די

ין ער דאן ב געלט, אבאיך ארויף אויף א

צווייטע שיף.

ן, איך ט מורא האב דארפסט נישרת הטוב צו די אידן. ווען האב הכין איך ין געווען א קינד ב איך ב

געווארן א יתום, און מיין מומע האט ער נאכדעם מיך אריינגענומען, אבהאט זי מיך ארויסגעווארפן און

ן מיך אריינגענומען גוטע אידן האבן צו עסן און אין זייער הויז, געגעביר פאר א זכיה פ קליידונג. איך ש

ט! דיך צו העלפן, זארג ניש

יזט א איד. באמת?

36 שלח תשע"ה 36 שלח תשע"ה

phot

o cr

edit:

JDN

שמחת נישואין בבית אפטא, הארדענקא, טשערנאביל, ווערדאן, אודווארי

כ"ק האדמורי"ם מסאטמאר באטייליגן זיך ביי שמחת בית ספינקא ראשית חכמה

בילדער פון גדולי הרבנים ואדמורי"ם שליט"א

דינער היסוד של מוסדות וויעןנישואי נכד הגר"ג ראבינאוויטש שליט"אחנוכת הבית למרכז הבריתות הגר"ב לאזאר שליט"א

37 שלח תשע"ה

בר מצוה פון בן כ"ק אדמו"ר מדעלאטין שליט"אשמחת בית סערעט וויזניץ - וויזניץ

כ"ק אדמו"ר מספינקא שליט"א ביי חתונה פון א אייניקלשמחת נישואי נכד כ"ק אדמו"ר מסקווירא ומוויזניץ שליט"א

שמחת נישואי נכד הגאון רמ"ד סלאווייטשיק שליט"א מבריסקאלפים באטייליגן זיך ביי שמחת בית בעלזא

בילדער פון גדולי הרבנים ואדמורי"ם שליט"א

שמחת נישואי בן הגה"צ מהיבנוב שליט"אהכנסת ס"ת לביהמ"ד של ר"מ ווערדיגער שליט"א שמחת נישואי נכד הגר"מ וואלפסאן שליט"א

37 שלח תשע"ה

38 שלח תשע"ה

די געוואגטע אקציע

א דראמאטישע אקציע ארויסצוראטעווען

זעקס אמעריקאנער דיפלאמאטן וואס זענען

געווען אויסבאהאלטן אין גרויס געהיים אין

די פיינטליכע איראן דורכאויס די משכונות

קריזיס

מען אטאקירט!"גייט צוריק! אלע וועכטער גייט צוריק אונטער די שוץ פון

דעם הויפט בילדונג!"דער פון וועכטער הויפט פונעם געווען איז שטימע די אמעריקאנער אמבאסאדע אין איראן אין יאר 1979. די אמבאסאדע וואס איז געווען א ריזיגער קאמפאונד מיט עטליכע געביידעס און צענדליגער וועכטער וועלכע זענען געשטאנען ארום, איז געווארן אטאקירט דורך א כוואליע כוליגאנעס וועלכע האבן געשטורעמט האט וואס אמעריקע צו הטוב הכרת אלס אמבאסאדע, די

פרובירט איינשטעלן דעמאקראטיע אין לאנד.הויפט דער וואס מיטל לעצטער דער געווען איז דאס וועכטער האט געהאט. ער האט געשריגן אז יעדער זאל זאפארט אונטער זיין וועלן זיי וואו געביידע, הויפט די אין אריינקומען

שוץ פון די דיקע שטיינערנע מויערן.די געביידע פון דעם קאנסולאט, פון וואו מען האט ארויסגעגעבן וויזעס קיין אמעריקע, איז לעצטנס געווארן רענאווירט, כדי צו קענען אויפנעמען די פארגרעסערטע צאל איראנער וואס זענען געקומען אין די מאסן, און האבן זיך געוואלט ארויסזען פון דעם אונטערדרוקטן לאנד. אין דעם קאנסולאט האבן געארבעט צען אמעריקאנער. דער הויפט קאנסול איז געווען 'דיק מאורפיעלד', וויצע די אויגנברעמען. דיקע און וואנצעס מיט מאן הויכער א קוק'. 'דאן און קווין' 'ריטשארד געהייסן האבן קאנסולאטן א דארער, 'באב אנדערס', צוויי אפיצירן, געווען זענען דערנאך ערנסטער מאן מיט בלאנדע האר און בלויע אויגן, און 'ראבערט ליב וועלכער האט שטענדיג פרייליכער אפיציר יונגער, א אוד',

געהאט זיי צו אונטערהאלטן מיט וויצן.אויסער דעם זענען געווען צוויי פארהייראטע קאפלס וועלכע האבן געארבעט אלס סעקרעטארן פאר די קאנסולאט. מארק און

קאורע ליעק, און דשאו און קעטי סטאפאורד.אויפן אויבערשטן שטאק איז באב אנדערס געווען פארנומען די מיט ארויסצוהעלפן איר פרוי, איראנער עלטערע אן מיט

אימיגראציע אפליקאציעס.הויף אין ארויסגעגאנגען איז ארבעטער די פון איינער ווען פאר א שנעלער שפאציר און ער איז צוריקגעקומען ווייס ווי די וואנט, האט אנדערס געוואוסט אז עס איז צרות. מיט צוהאקטע ווערטער האט ער איבערגעגעבן פאר די איבריגע ארבעטער אז די ווילדע יונגען האבן אויפגעבראכן דעם טיר און זיי יאגן זיך אריין

אין דעם גאנצן קאמפאונד.אן אנדערער ארבעטער, דזשימי לאפעז, איז צוגעלאפן צום פענסטער, און געקוקט מיט שרעק ווי די מיליטאנטן צוברעכן די גלאז פון די פענסטער פון דעם קאנסולאט און זיי רייסן זיך אריין. וועג. לאפעז אין געשטאנען זיי איז וואס איבערקערנדיג אלעס האט מיטאמאל געהערט ווי דער אויפזעער שרייט מיט באנומענע

קולות, "יעדער איינער גייט ארויף אויף דעם צווייטן שטאק!"זענען און הערצער, ציטערדיגע מיט געפאלגט האבן אלע ארויפגעלאפן די שטיגן. באב אנדערס איז נאך געזעסן אויף זיין דרייעדיגע בענקל אין זיין אפיס, ווען דער טיר האט זיך געעפנט אים און קאפ זיין אריינגעשטעקט לאפעז האט פריינד זיין און די געהייסן האט אנדערס טיר. דעם פארשפארן געהייסן שנעל מיט און אפליקאציע, איר אויספילן ענדיגן זאל פרוי עלטערע און נאמען איר אונטערגעשריבן זי האט האנט ציטערדיגע א אנדערן דעם אין אריין איז אנדערס און געביידע. די פארלאזט

1

39 שלח תשע"ה

מאכנדיג חרוב און קולות שרייענדיג די זיי געקומען אונטער וואס איז אלעס זיין מודה געמוזט האט ער און האנט, בילדונג הויפט דער צו אריבערצוגיין אז איז נישט קיין שכל'דיגע פלאן. ער האט געהייסן יעדער זאל ווארטן ביז מען וועט דערווייל מעלדונגען. ווייטערדיגע געבן די דורך באריכט א באקומען ער האט שוין זיך האבן מיליטאנטן די אז ראדיא אריינגעבראכן אין די הויפט געביידע, און

ער האט פארבראכן מיט די הענט.פאר איינגעפאלן איז מיטאמאל האט קאנסולאט דער עצה. אן לאפעז האט וואס טירל זייטיגע א געהאט און הויף דעם פון ארויס באלד געפירט שאסיי. פארנומענעם דעם אין אריין יעצט וועט דאס אז באשלאסן האט ער זיי האבן וועג ארויס. זיין דער בעסטער מיטנעמען זאל מען אויב דעבאטירט געלעגן זענען וואס קעש מיט זעק די צופיל ציען וועט דאס אז באשלאסן זיי האבן סוף צום דארט. שפעטער האבן זיי וואס אויף באשלוס )א אויפמערקזאמקייט

חרטה געהאט ווען זיי האבן זיך גענויטיגט אין דאס געלט(.איינער נאכ'ן צווייטן האבן זיי פארלאזט דעם קאנסולאט און געווען איז קווין ראבערט טירל. דעם דורך ארויסגעשלייכט זיך פארנט, און ער איז געווען איבערראשט צו זען אז דער גאס איז ליידיג. בלויז עטליכע פאליציאנטן באוואכן די גאסן. זיי האבן זיך צוטיילט אין צוויי גרופעס כדי נישט צו ציען אויפמערקזאמקייט. אין די ערשטע גרופע זענען געגאנגען זעקס פון זיי, מארק, קאורע,

דזשאו, קעטי, באב אוד, און באב אנדערס.די ערשטע גרופע האט זיך העפטיג ארומגע'טענה'ט וואו מען בריטישע די צו גיין צו באשלאסן זיי האבן סוף צום גיין, זאל ווען אוועק. גאסן עטליכע בלויז געווען איז וואס אמבאסאדע זיי געווארן שאקירט צו זען אז זיי זענען אנגעקומען אהין זענען צרות. אייגענע אירע געהאט זיך האט אמבאסאדע בריטישע די און דארט, געשטאנען זענען דעמאנסטראנטן מחנה גאנצע א זיך האבן זיי טירן. פארשלאסענע די אויף געהאקט און געשריגן

שנעל אויסגעדרייט און צוריקגעגאנגען.האבן פלענער ווייטערדיגע די דעבאטירט האבן זיי בשעת ווערן אומבאקוועם. מער און מער איראנער האבן זיי אנגעהויבן די מיט אמעריקאנער הויכע זעקס די באטראכטן אנגעהויבן געקעמטע האר און געביגלטע אנצוגן. און זיי האבן געפילט ווי די ערד ברענט אונטער זייערע פיס. באב אנדערס האט פארגעשלאגן איינגעשטאנען, איז ער וואו הויז זיין צו גיין זיי זאלן קודם אז וויבאלד עס איז געווען די נענטסטע, און זיי זאלן זיך דארט אפרוען נישט ווייט איז ווייטערדיגע שריט. כאטש עס די דיסקוטירן און געוואוסט אז פריער אדער וויבאלד ער האט געווען פארזיכערט, די פון הייזער אלע אין זוכן קומען איראנער די וועלן שפעטער אמעריקאנער אפיצירן, זען אויב איינער באהאלט זיך נישט אויס דארט, איז עס דאך געווען בעסער ווי צו שטיין ווי א נאר אויפ'ן אומגעוואונטשענע ציען און גאסן, איראנער די אינמיטן מארק

חשדות.)פארזעצונג קומענדיגע וואך אי"ה(

מאסן יונגאטשעס שטורעמען די אמעריקאנער אמבאסאדער קאמפלעקס אין איראן

אטאקע די אז קאלעגעס זיינע מיט צוזאמען ווארטנדיג צימער זאל נאכלאזן און זיי זאלן קענען בשלום פארלאזן די אמבאסאדע.

בשעת מעשה האבן זיי געהערט ווי מען לויפט אויפ'ן דאך און מען האקט דערויף. "מסתם פרובירן זיי דורכצולעכערן דעם דאך",

האט זיך איינער אנגערופן.זיי און אפגעהאקט, עלקטרעציטעט די זיך האט פלוצלינג זענען אלע געבליבן זיצן אין שטאק פינסטער. א סקרוך איז דורך זיך. צוברעכט גלאז ווי געהערט האבן זיי ווען ביינער זייערע שטאק. צווייטן דעם אין אריינצובאקומען זיך פרובירט איינער לאפעז איז ארויסגעלאפן און ער האט דערזען אז דער פענסטער פרובירט איראנער אן און אויסגעשאסן, איז הכסא בית פונ'ם מיט אים צו צוגעגאנגען איז שטילערהייט לאפעז אריינצוקריכן. כוליגאן דער האנט. די אין רעוואלווער אויסגעשטרעקטער אן האט זיך דערשראקן און האט אנגעהויבן צוריקציען, און איז צוריק בית פון ארויס איז לאפעז פענסטער. פונעם ארויסגעשפרינגען הכסא און צוגעשפארט דעם טיר. ער האט עס ארומגענומען מיט

עטליכע הענגערס אז זיי זאלן עס נישט קענען עפענען.ביזדערווייל אינעם צימער האט מאורפיעלד געזאגט פאר אלע פארזאמלטע, אז דער הויפט וועכטער האט געשיקט א מעסעדזש אויפן ראדיא, אז יעדער זאל ארויסגיין פון די קלענערע געביידעס הויפט אינעם פאראייניגן זיך און קאנסולאט, דער למשל ווי

געביידע וואס איז פיל מער באשוצט.עס ווי געזען און פענסטער פונעם ארויסגעקוקט האט מארק יאווען זיך כוליגאנעס פון אלע זייטן. ער האט זיך צוגעקוקט ווי א גרופע יוגנטליכע זעצן אויפן דיקן שטאלענעם טיר פון דעם הויפט געביידע מיט אן אייזערנעם ביעם, און ער האט זיך אנגערופן, "עס זעט מיר אויס

אז ארויסצוגיין אין דעם כאאס איז נישט אזא גוטער איינפאל."

עטליכע אמעריקאנער שארן זיך ארויס אומבאמערקטערהייט

זעלבע באשלוס. די צו געקומען גאנץ שנעל מאורפיעלד איז אינדרויסן, מיליטאנטן טויזנט איבער געווען שוין זענען יעצט

40 שלח תשע"ה

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Lxure-crowd-mishpacha-060315.pdf 1 6/3/15 3:44 PM