Upload
yrcftu
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
1/125
http://svnckh.com.vn i
TM TT CNG TRNH
Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca T chc Thngmi th gii (WTO) vo ngy 11/01/2007. Mt trong nhng thun li ln nht khi
Vit Nam tham gia vo t chc kinh t ln nht ton cu l c c hi thc y nn
kinh t pht trin da trn nhng thnh tu khoa hc k thut cng nh nhng tin
b, ci tin trong qu trnh trao i mua bn quc t, t s hi nhp su rng vi
nn kinh t ton cu ang trn pht trin. iu ny c ngha v cng to ln i
vi hot ng xut khu y tim nng pht trin nh Vit Nam. Tuy nhin, khng
th ph nhn mt thc t rng trong giai on hin nay, hot ng xut khu canc ta ang phi i mt vi rt nhiu kh khn, c bit l sau cuc khng hong
ti chnh ton cu ko theo nhiu bin ng bt li cho hot ng kinh t th gii
ni chung, cng nh nn kinh t trong nc ni ring. Trong bi cnh , vic tm
ra mt phng thc gip cc doanh nghip xut khu Vit Nam an tm hn trc
cc ri ro t bin ng th trng, t mnh dn thm nhp vo nhng th trng
mi l mt nhu cu ht sc quan trng. Xut pht t thc tin , bo him tn dng
xut khu ra i nh mt gii php thit yu gip cc quc gia trn th gii, bao
gm c Vit Nam, khi phc c hot ng xut khu b nh hng nng n bi
nhng bin ng bt thng trn phm vi ton cu. Khng ch vy, loi hnh bo
him ht sc mi m ny cn c nh gi l s ng gp khng nh trong vic
gip cc doanh nghip trong nc, vn mang tm l e d ri ro v b ng khng
nh li c v tr ca mnh trong s pht trin i ln ca t nc.
Mc d trong 5 nm qua, xut khu Vit Nam ngy cng khng nh vai trht sc quan trng trong vic pht trin kinh t quc gia, chim t 50 -70%
GDP/nm vi tc tng trng 20%/nm nhng vic bo him cc khon tn dng
xut khu li cha c xem trng. Cc doanh nghip mi ch trin khai bo him
tn dng xut khu mc 3-5% tng gi tr hng xut. y l mt t l ht sc
khim tn so vi nhiu nc trn th gii. Trn thc t, bo him tn dng xut
khu xut hin v c s dng ph bin nhiu th trng ln trn th gii nh
Chu u, bo him tn dng xut khu ang pht trin rt nhanh, chim 80% th
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
2/125
http://svnckh.com.vn ii
phn trn ton th gii; ti nhiu nc chu nhNht Bn, Trung Quc, Hn
Quc, n v cc nc chu M nh Brazil, Mloi hnh bo him ny cng
c trin khai t lu1. Tuy nhin, i vi Vit Nam, y li l mt hnh thc h
tr tn dng xut khu ht sc mi m, do , cha c s dng rng ri. Nguyn
nhn su xa l do cc ch th tham gia vo qu trnh trao i mua bn quc t nh
cc doanh nghip xut khu, cc ngn hng thng mi, cc t chc tn dng xut
khu v cc c quan qun l Nh nc cha c thng tin c bn v c ch hot
ng ca bo him tn dng xut khu cng nh cha nhn thc c cc ri ro hay
xut hin trong giao dch quc t nh kh nng ti chnh ca i tc nhp khu, ri
ro thanh ton, ri ro t gi, t dn n vic cha t trang b cho mnh nhnghiu bit su rng v cc phng nga ri ro trong qu trnh xut khu hng ho v
dch v ra th gii vn lun c coi l nhng kin thc rt c bn gip vic k kt
v thc hin hp ng xut khu vi i tc nc ngoi din ra thun li v sun
s. iu ny cng c th l gii bi nhng thng tin cung cp v cc ti liu nghin
cu v loi hnh bo him tn dng xut khu trn th gii cn rt hn ch, ch yu
ch a ra nhng l lun c bn, ch cha thc s i su phn tch mi kha cnh
ca loi hnh ny.
Vi mong mun v hi vng bo him tn dng xut khu s ngy cng tr
nn ph bin, c s dng rng ri trn th trng Vit Nam nh mt cng c h
tr tn dng xut khu ht sc c lc, nhm nghin cu vi ti Gii php pht
trin hot ng bo him tndng xut khu ti Vit Nams a ra ci nhn
tng quan v bo him tn dng xut khu trn mi kha cnh nhm gip ngi c
c ci nhn r nt v loi hnh bo him ny vi nhng vai tr quan trng khng ch
i vi hot ng xut khu m cn i vi c nn kinh t quc dn. Da trn
nhng l lun c bn , ti s tp trung nghin cu nhng m hnh bo him tn
dng xut khu thnh cng trn th gii. in hnh l m hnh bo him tn dng
xut khu ca M v Brazil, hai quc gia c coi l c hot ng bo him tn
dng xut khu c nh gi l u vit v hiu qu nht trn th gii. T vic so
1
http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861
http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat221020071431068617/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
3/125
http://svnckh.com.vn iii
snh, phn tch s thch hp ca hai m hnh trn i vi Vit Nam, nhm ti s
rt ra nhng bi hc kinh nghim qu gi cho Vit Nam trong qu trnh xy dng
v pht trin hot ng bo him tn dng xut khu trong thi gian ti.
Bn cnh , nhm ti cng tm hiu v nghin cu thc trng hot ng
tn dng xut khu cng nh thc trng hot ng bo him tn dng xut khu ca
Vit Nam trong thigian va qua, t c nh gi ton din v hiu qu ca hot
ng ny da trn nhng so snh v s liu thng k trn tng giai on c th cng
nh cc yu t nh hng nh nng lc sn xut hng xut khu ca doanh nghip
trong nc v cc bin ng th trng, ng thi cng ch ra nhng hn ch cn
tn ti v nguyn nhn c bn khin cho bo him tn dng xut khu cha thc sph bin ti Vit Nam.
T nhng phn tch nhn nh trn, nhm ti s a ra nhng d bo v
tng lai ca hot ng bo him tn dng xut khu ti Vit Nam trong thi gian
ti. Cui cng, da trn thc trng, trin vng pht trin ca th trng bo him tn
dng Vit Nam, v kt hp vi nhng bi hc kinh nghim rt ra t m hnh bo
him tn dng xut khu hai nc M v Brazil, nhm ti s xut mt s
phng hng v gii php kin ngh hon thin m hnh bo him tn dng xut
khu ti Vit Nam trong thi gian sm nht. Nhng nh hng r rng, c chiu
su xt t gc khch hng s dng bo him tn dng xut khu (cc doanh
nghip xut khu), i tng cung cp (cc cng ty bo him tn dng xut khu,
cc t chc tn dng xut khu) v cc c quan qun l Nh nc theo cc nhn t
nh hng c vi m ln v m c th s l nhng xut hoc gi quan trng gip
cho m hnh bo him tn dng xut khu sm t c hiu qu trong tng lai
nh mong i ca khng ch cc doanh nghip trong nc, cc t chc nc ngoi,
m cn ca Chnh ph v cc c quan qun l Nh nc trong tin trnh Vit Nam
hi nhp kinh t th gii nh hin nay.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
4/125
http://svnckh.com.vn iv
DANH MC TVIT TT
CH VIT
TT
Tn ting Anh Tn ting Vit
WTO World Trade Organization T chc Thng mi Th gii
L/C Letter of Credit Th tn dng
D/P Documents Against Payment Nh thu tr ngay (nh thu
theo hnh thc thanh ton giao
chng t)D/A Documents Against Acceptance Nh thu tr chm (nh thu
theo hnh thc chp nhn
thanh ton giao chng t)
EC European Commission U ban chu u
EU European Union Lin minh chu u
IRB Brazilian Reinsurance Institute Vin ti bo him BrazilCAMEX Chamber of Foreign Trade Phng Ngoi Thng
COFIG Council of Financing and
Guarantee
Hi ng Ti tr v Bo lnh
FGE Exports Guarantee Fund Qu bo lnh xut khu
SBCE Brazilian Export Credit
Insurance Agency
Hng bo hi m tn dng xut
khu BrazilCCC Commodity Credit Corporation Tp on tn dng thng mi
OPIC Overseas Private Investment
Corporation
Tp on u t t nhn nc
ngoi
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
5/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
6/125
http://svnckh.com.vn vi
MC LC
TM TT CNG TRNH ....................................................................................... i
DANH MC T VIT TT.................................................................................. iv
MC LC ................................................................................................................ vi
DANH MC BNG, HNH V............................................................................... x
LI NI U ........................................................................................................... 1
CHNG I: TNG QUAN V HOT NG BO HIM TN DNG XUT
KHU ......................................................................................................................... 5
1. Tng quan v hot ng bo him tn dng xut khu ................................. 5
1.1. Tng quan v hot ng tn dng xut khu ............................................. 51.1.1. Khi nim v tn dng xut khu ........................................................... 5
1.1.2. Phn loi tn dng xut khu .................................................................. 5
1.1.2.1. Cn c vo ch th cp tn dng..................................................... 5
1.1.2.2. Cn c vo quy trnh xut khu ...................................................... 7
1.1.2.3. Cn c vo s m bo ................................................................... 8
1.2. Tng quan v bo him tn dng xut khu............................................... 9
1.2.1 Khi nim v bo him ........................................................................... 9
1.2.2. Tng quan v bo him tn dng xut khu ......................................... 11
1.3. Vai tr ca bo him tn dng xut khu ................................................. 15
1.3.1. Gip cc nh doanh nghip an tm hn trc cc ri ro ..................... 16
1.3.2. Khuyn khch cc doanh nghip trong nc tng cng xut khu v
thc y sn xut pht trin............................................................................ 17
1.3.3. M ra nhiu c hi u t cho doanh nghip trong nc .................... 182. Cc nhn t nh hng n hot ng bo him tn dng xut khu ....... 20
2.2. Nhn t vi m ............................................................................................. 22
3. Kinh nghim ca mt s nc trn th gii trong vic pht trin hot ng
bo him tn dng xut khu v bi hc cho Vit Nam ................................... 24
3.1. Kinh nghim ca Brazil............................................................................. 24
3.1.1. Chnh sch pht trin ngoi thng ca Brazil .................................... 25
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
7/125
http://svnckh.com.vn vii
3.1.2. Hot ng bo him tn dng xut khu ti Brazil t nm 1962 n
nm 1992 ........................................................................................................ 26
3.1.3. M hnh bo him tn dng xut khu mi ca Brazil (t nm 1992
n nay) .......................................................................................................... 27
3.1.3.1 S ra i ca cc t chc tham gia bo lnh ................................ 27
3.1.3.2. S ra i ca Hng bo him tn dng xut khu Brazil (SBCE) 29
3.2. Kinh nghim ca M................................................................................. 31
3.2.1. Khi qut chung ................................................................................... 32
3.2.2. Vai tr ca Ngn hng Xut nhp khu M ........................................ 32
3.2.3. Chng trnh bo him tn dng xut khu ......................................... 333.3. Bi hc kinh nghim i vi Vit Nam ..................................................... 35
CHNG II: THC TRNG V HOT NG BO HIM TN DNG
XUT KHU TI VIT NAM TRONG GIAI ON HIN NAY ................ 39
1. Thc trng hot ng xut khu ca Vit Nam trong thi gian qua ......... 39
1.1. Tnh hnh xut khu ca Vit Nam trong giai on t qu I/2006 n
qu I/2009 .......................................................................................................... 39
1.2. Mt s hn ch cn tn ti........................................................................ 43
1.2.1. V nng lc sn xut hng xut khu .................................................. 43
1.2.2. V hot ng xut khu ....................................................................... 44
1.3. Nguyn nhn ca nhng hn ch v kt lun ......................................... 45
1.3.1. Nguyn nhn ca nhng hn ch ......................................................... 45
1.3.2. Kt lun ................................................................................................ 46
2. Thc trng ca hot ng bo him tn dng xut khu ............................ 46
2.1. Mi trng php l.................................................................................... 46
2.1.1. Khung php l iu chnh hot ng tn dng xut khu v bo him
tn dng xut khu .......................................................................................... 46
2.1.1.1. i vi hot ng tn dng xut khu ........................................... 46
a. Chnh sch tn dng h tr xut khu ca Vit Nam ............................. 46
b. C quan thc hin chnh sch tn dng xut khu ................................. 49
2.1.1.2. i vi hot ng bohim tn dng xut khu ........................... 51
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
8/125
http://svnckh.com.vn viii
2.2. Thc trng hot ng tn dng xut khu v bo him tn dng xut
khu ................................................................................................................... 53
2.2.1. Thc trng hot ng tn dng xut khu ............................................ 53
2.2.1.1. Tng quan v hot ng tn dng xut khu ................................. 53
2.2.1.2. Thnh tch t c....................................................................... 56
2.2.1.3. Hn ch cn tn ti ....................................................................... 57
2.2.2. Thc trng hot ng bo him tn dng xut khu ............................ 59
2.2.2.1. Tng quan v hot ng bo him tn dng xut khu ................. 59
2.2.2.2. Nhng mt cn tn ti v nguyn nhn ......................................... 62
CHNG III: NH HNG V GII PHP KIN NGH NHM PHTTRIN TH TRNG BO HIM TN DNG XUT KHU TI VIT
NAM TRONG THI GIAN TI .......................................................................... 64
1. D bo tnh hnh pht trin ca hot ng bo him tn dng xut khu
trong thi gian ti ................................................................................................ 64
1.1. C s d bo .............................................................................................. 64
1.1.1. C hi i vi hot ng bo him tn dng xut khu....................... 64
1.1.2. Thch thc i vi hot ng bo him tn dng xut khu................ 65
1.2. D bo ........................................................................................................ 66
2. nh hng trin khai v pht trin th trng bo him tn dng xut
khu ...................................................................................................................... 67
2.1. Mc tiu...................................................................................................... 67
2.2. nh hng cho m hnh cng ty bo him tn dng xut khu Nh
nc ................................................................................................................... 68
2.2.1. V hnh thc t chc ............................................................................ 68
2.2.2. V c ch ti chnh............................................................................... 69
2.2.3. V sn phm cung cp ......................................................................... 70
2.2.4. V c ch ph bo him ........................................................................ 71
2.2.5. V c ch bi thng ........................................................................... 72
3. Nhng gii php nhm pht trin th trng bo him tn dng xut khu
ti Vit Nam trong giai on hin nay............................................................... 73
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
9/125
http://svnckh.com.vn ix
3.1. Gii php v m .......................................................................................... 73
3.2. Gii php vi m .......................................................................................... 74
3.2.1. Gii php cho khch hng s dng (cc doanh nghip xut khu) ...... 74
3.2.2. Gii php cho cc nh cung cp dch v .............................................. 75
4. Kin ngh nhm pht trin hot ng bo him tn dng xut khu ......... 76
4.1. Kin ngh i vi Chnh ph ..................................................................... 76
4.2. Kin ngh i vi cc doanh nghip xut khu trong nc .................... 76
4.3. Kin ngh i vi cc nh cung cp dch v bo him tn dng xut khu
........................................................................................................................... 78
KT LUN .............................................................................................................. 79PH LC ................................................................................................................... a
Ph lc s 1: Trch dn mt s nguyn tc bo him trong .................................. a
o Lut Council Directive 98/29/EC ..................................................................... a
Ph lc s 2: Quyt nh s 108/2006/Q-TTg v vic thnh lp Ngn hng
Pht trin Vit Nam .................................................................................................. c
Ph lc s 3: Trch dn mt s iu trong Ngh nh s 151/2006/N-CP ngy
20/12/2006 v tn dng u t v tn dng xut khu ca Nh nc ................. m
Ph lc s 4: Trch dn mt s iu trong Lut Kinh doanh Bo him s
24/2000/QH10 ............................................................................................................ v
Ph lc s 5: Ngh nh s 110/2002/Q-TTg v vic lp, s dng v qun l
Qu bo him xut khu ngnh hng ................................................................... aa
Ph lc s 6: BNG CU HI IU TRA V HOT NG BO HIM
TN DNG XUT KHU..................................................................................... dd
DANH MC TI LIU THAM KHO .............................................................. kk
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
10/125
http://svnckh.com.vn x
DANH MC BNG, HNH V
Bng 1: Xut khu t qu I/2006 n qu I/2009..................................................... 39Bng 2: Doanh s cho vay tn dng xut khu qua 3 nm t 2006 n 2008........... 53
Bng 3: C cu doanh s cho vay theo th trng .................................................... 54
Hnh 1: S quy trnh hot ng bo him tn dng xut khu n gin .............. 12
Hnh 2: S quy trnh hot ng bo him tn dng xut khu hin i ............... 13
Hnh 3: Biu v tnh hnh kim ngch xut khu c nc trong giai on t qu
I/2006 n qu I/2009 ............................................................................................... 40
Hnh 4: S b my hot ng chnh ca m hnh bo him tn dng xut khu . 69
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
11/125
http://svnckh.com.vn 1
LI NI U
1. Tnh cp thit ca ti:
Cng vi nhng thnh tu to ln ca cuc Cch mng khoa hc k thut c
bit trong lnh vc cng ngh thng tin, qu trnh hi nhp thng mi gia cc
quc gia trn phm vi ton th gii ngy cng din ra vi tc chng mt. Nhiu
c hi giao dch thng mi hp dn c m ra cho cc cng quc kinh t ln
cng nh cc quc gia ang pht trin. Tuy nhin iu cng c ngha cc quc
gia tham gia vo qu trnh ton cu ho kinh t phi t khng nh v th ca mnh
trong cuc cnh tranh c tnh quc t ngy cng din ra gay gt vi cc cng ty vdoanh nghip nc ngoi.Trong bi cnh , nhu cu m rng th trng xut khu
i vi cc doanh nghip l tt yu. Tuy nhin, khi th trng xut khu ca Vit
Nam m rng, trong qu trnh cnh tranh khc lit hn vi cc doanh nghipnc
ngoi, vic cc doanh nghip xut khu Vit Nam gp phi nhiu ri ro trong hot
ng mua bn quc t l khng th trnh khi. Do vy, victm ra v p dng cc
hnh thc h tr xut khu mi thng qua vic hn ch cc ri ro xy ra trong hot
ng thng mi c tnh ton cu nh hin nay ti Vit Nam l mt yu cu ht sc
cn thit.Bo him tn dng xut khu chnh l mt trong nhng hnh thc .
Bo him tn dng xut khu xut hin trn th gii t kh sm. Hin nay,
hnh thc ny c rt nhiu nc a chung, c bit l Chu u (th hin
80% hng ha xut khu tham gia loi hnh bo him ny) 2. Tuy nhin, Vit Nam
y vn cn l mt hnh thc bo him mi m, cha my pht trin. Vic thc y
hot ng bohim tn dng xut khu s to ra nhiu c hi hn cho cc doanhnghip trong vic tip cn cc ngun vn tn dng, pht trin mt hng v th trng
xut khu, yn tm hn khi thm nhp cc th trng xut khu nhiu ri ro. Th
trng bo him tn dng xut khu ca Vit Nam hincn quy m rt nh v
hot ng cn cha ng k.Hin nay, loi hnh bo him tn dng xut khu cn
cha pht trin v mi ch dng cc sn phm bo him n gin. S lng doanh
2
http://www.gic.com.vn/index.php?mod=news&t=news210320081612281470&catid=cat22102007143106861&c=cat22102007143106861
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
12/125
http://svnckh.com.vn 2
nghip xut khu p dng dch v ny vn cn hn ch. T pha Nh nc v cc
B ngnh, Vit Nam vn cha chnh thc ban hnh chnh sch v k hoch pht
trin th trng bo him tn dng xut khu. n pht trin nghip v bo him
tn dng xut khu hin vn ang trong qu trnh xy dng v hon thin.
Xut pht t chnh nhu cu thc tin , nhm ti la chn vn Gii
php pht trin cho hot ng bo him tn dng xut khu ti Vit Namlm
ti nghin cu khoa hc cho cng trnh tham d cuc thi Sinh vin nghin cu
khoa hc nm 2009 do B Gio dc v o to t chc. Vi ti ny, nhm
nghin cu hi vng s a ra c mt ci nhn tng quan i vi hot ng bo
him tn dng xut khu Vit Nam hin nay v t a ra nhng d bo, nhhng pht trin cng vi gii php cho loi hnh hot ng ny trong thi gian ti.
2. Tng quan tnh hnh nghin cu
2.1. Nghin cu nc ngoi v hot ng bo him tn dng xut khu
Hin nay, trn th gii, bo him tn dng xut khu l mt trong nhng hnh
thc h tr xut khu c s dng ph bin v rng ri. Do vy xut hin kh
nhiu nhng bi bo, bi vit v ti liu nghin cu v loi hnh bo him ny.
Trong s , phi k n mt s cng trnh nghin cu c nh gi cao nh The
Handbook of International Trade and Finance ca Ander Grath hoc Credit
Management Handbook ca Burt Edward Tuy nhin, nhng nghin cu ny mi
ch dng li vic a ra nhng l lun chung v hot ng bo him tn dng xut
khu mt s quc gia trn th gii, ch cha i su phn tch k v loi hnh ny
mt th trng c th no.
2.2. Nghin cu trong nc v hot ng bo him tn dng xut khu
Ti Vit Nam hin nay, bo him tn dng xut khu vn cn l mt hot ng
mi m, cha thc s ph bin v c s dng rng ri trong qu trnh mua bn
quc t ca doanh nghip xut khu trong nc vi i tc quc t. Bn cnh ,
nhng ti liu nghin cu v bo him tn dng xut khu nc ta vn cn kh hn
ch, ch yu mi ch dng li vic a ra ci nhn tng qut v loi hnh bo him
tn dng xut khu, ch cha i su phn tch cc yu t nh hng cng nh
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
13/125
http://svnckh.com.vn 3
nghin cu cc gii php nhm pht trin lu di hot ng ny ti Vit Nam trong
tng lai.
3. Mc ch nghin cu
ti c thc hin vi ba mc ch chnh:
Th nht, lm r cc khi nim v bo him, tn dng xut khu, bo him tn
dng xut khu cng nh nhng c im c bn v vai tr ca bo him tn dng
xut khu nhm a li ci nhn tng quan v hot ng bo him tn dng xut
khu v kinh nghim ca mt s nc pht trin hot ng ny trn th gii;
Th hai, nghin cu thc trng ca hot ng bo him tn dng xut khu
Vit Nam trong giai on hin nay, ng thi lm r nhng tn ti v nguyn nhnca nhng tn ti trong vic p dng bo him tn dng xut khu ti Vit Nam;
Cui cng, trn c s cc phn tch trn, s a ra nhng d bo, nh hng
pht trin cng vi gii php nhm thc y s pht trin ca hnh thc bo him tn
dng xut khu, vn cn rt mi m ti Vit Nam ny trong thi gian ti.
4. i tng v phm vi nghin cu
4.1 i tng nghin cu ca ti
i tng nghin cu ca ti l hot ng bo him tn dng xut khu
Vit Nam, c bit i su phn tch kinh nghim ca mt s nc c coi l c
hot ng bo him tn dng xut khu pht trin mnh trnth gii, qua rt ra
nhng bi hc cng nh nh hng ca bi cnh kinh t n cch thc, quy m ca
hot ng ny trong giai on hin nay.
4.2. Phm vi nghin cu
ti ch yu tp trung nghin cu hot ng bo him tn dng xut khu
ca cc doanh nghip xut khu ti Vit Nam, trong giai on t nm 2005 tr li
y.
Tuy nhin trong qu trnh nghin cu, nhm ti cng chn mt s nc
pht trin hot ng bo him tn dng xut khu nhm so snh, phn tch v nh
gi nhng im mnh v nhngmt cn hn ch ca hot ng bo him tn dng
xut khu cc nc ny, qua c th rt ra kinh nghim cho hot ng bo him
tn dng xut khu Vit Nam. Khi la chn mt s nc pht trin phn tch,
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
14/125
http://svnckh.com.vn 4
nhm nghin cu cng gii hn s la chn ch hai nc l Brazil v M. y l
hai trong s nhng th trng c tc pht trin mnh trn th gii, c bit trong
lnh vc hot ng bo him tn dng xut khu.
5. Phng php nghin cu
ti p dng cc phng php nghin cu tng hp nh: phn tch - thng
k, tng hp kho st, h thng ho v lun gii nhm rt ra c nhng lun c
logic nht t tng hp nh gi i tng c nghin cu. Phng php so
snh cng c p dng nu bt nhng im mnh v c hi ca hot ng bo
him tn dng xut khu ti Vit Nam so vi hot ng bo him tn dng xut khu
ti mt s nc pht trin trn th gii.6. Kt qu nghin cu d kin
Kt qu d kin ca ti l xut c cc nhm bin php trn nhiu
phng din (v m, vi m, php l), mang tnh thc tin cao, c kh nng p dng
trc tip vo thc t, gip cc doanh nghip xut khu trong nc ra mc tiu v
phng hng pht trin trong tng lai thng qua hnh thc bo him tn dng
xut khu ang ngy cng tr nn ph bin ny, ng thi lm c s nghin cu
cho cc quyt nh ca cc c quan qun l Nh nc trong vic vch ra hng i
v cc gii php c th hn ph hp vi mc tiu pht trin th trng bo him tn
dng xut khu ti Vit Nam.
7. Kt cu ca ti
Ngoi phnli ni u, kt lun, danh mc ti liu tham kho v cc ph lc,
ni dung ca ti c kt cu thnh 3 chng:
Chng 1: Tng quan v hot ng bo him tn dng xut khu.
Chng 2: Thc trng v hot ng bo him tn dng xut khu ti Vit Nam
trong giai on hin nay.
Chng 3: nh hng v gii php kin ngh pht trin v nng cao hiu
qu th trng bo him tn dng xut khu Vit Nam trong thi gian ti.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
15/125
http://svnckh.com.vn 5
CHNG I: TNG QUAN V HOT NG BO HIM TN
DNG XUT KHU
1. Tng quan v hot ng bo him tn dng xut khu
1.1. Tng quan v hot ng tn dng xut khu
1.1.1. Khi nim v tn dng xut khu
Tn dng l quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngi cho vay sang
ngi i vay trong mt thi hn nht nh vi mt khon chi ph nht nh (c
gi l li vay).
Da trn khi nim tn dng nu trn, c nhiu cch thc phn chia hot
ng tn dng thnh cc loi khc nhau nh: tn dng thng mi, tn dng thu
mua, tn dng tiu dngTuy nhin phm vi ti ch cp n tn dng xut
khu. Tn dng xut khu l khon tn dng dng h trcho hotng xut
khu, c th l khon tn dng ca ngi xut khu cp cho ngi nhp khu hoc
khon cho vay trung v di hn m ngn hng dng ti tr cho cc d n v cung
cp vn cho hot ng xut khu hng ha.
1.1.2. Phn loi tn dng xut khu
1.1.2.1. Cn c vo ch th cp tn dng
a. Nh nc cp tn dng xut khuTn dng xut khu do Nh nc cp c chia thnh 2 loi sau:
Nh nc cp tn dng cho nh nhp khu nc ngoi:Nh nc trc tipcho nc ngoi vay vi li sut u i s dng s tin mua hng ca nc
cho vay. Ngun vn cho vay thng ly t Ngn sch Nh nc. Vic cho vay nythng km theo cc iu kin kinh t v chnh tr c li cho nc cho vay vn l
nhng quc gia c tim lc kinh t. Hnh thc ny c tc dng gip cc doanh
nghip y mnh c xut khu v c sn th trng ng thi gii quyt c tnh
trng d tha hng ho trong nc.
Nh nc cp tn dng cho doanh nghip xut khu trong nc:Vn b racho vic sn xut v thc hin cc hp ng xut khu thng rt ln. Ngi xut
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
16/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
17/125
http://svnckh.com.vn 7
hng ca nh nhp khu. Vic ng trc tin ph thuc vo tm quan trng ca
hng ho, thi hn sn xut ca hng ho, mi quan h gia cc bn giao dch v
tp qun trong ngnh bun bn c lin quan. S tin ng trc chnh l khon tn
dng m nh nhp khu cung cp cho nh xutkhu. Do c cp tn dng nn v
th ti chnh ca nh xut khu c cng c, ng thi nh xut khu chc chn
bn c hng.
1.1.2.2. Cn c vo quy trnh xut khu
a. Tn dng trc khi giao hng (trc xut khu)Loi tn dng ngn hng ny cn cho ngi xut khu m bo cc khon
chi ph sau:- Mua nguyn vt liu;
- Sn xut hng xut khu;
- Sn xut bao b cho xut khu;
- Chi ph vn chuyn hng ra n cng, sn bay... xut khu;
- Tr tin cc ph vn ti, bo him, thu...
Li sut tn dng xut khu l mt yu t nh hng ln n sc cnh tranh
ca ngi xut khu. V vy, nhiu nc cp tn dng vi mc li sut u i,
thp hn li sut thng mi ngi xut khu c th bn c sn phm vi gi
thp, t tng sc cnh tranh ca hng ho v dch v ni a th trng nc
ngoi. Li sut cng thp th chi ph xut khu cng gim v kh nng cnh tranh
ca ngi xut khu cng tng.
b. Tn dng xut khu sau khi giao hng (sau xut khu)y l loi tn dng do ngn hng cp di hnh thc mua (chit khu) hi
phiu xut khu hoc bng cch tm ng theo cc chng t hng ho. Loi hi
phiu ny cng vi cc iu kin thanh ton do ngi xut khu v nhp khu tho
thun l nhng c s quan trng ngn hng cp tn dng sau khi giao hng. Tn
dng sau khi giao hng thng c vay cho cc khon tn dng trc khi giao
hng. Mt khc, n cn c vay cho cc khon tin thu s c hon li trong
tng lai cho ngi xut khu.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
18/125
http://svnckh.com.vn 8
Nh vy, tn dng xut khu trc v sau khi giao hng theo mc li sut u
i khng n gin ch gip ngi xut khu thc hin c chng trnh xut
khu ca mnh, m cn gip h gim chi ph v vn cho hng xut khu cng nh
gim gi thnh xut khu. Ngoi ra, tn dng xut khu cn gip cho ngi xut
khu c kh nng bn hng ca mnh theo iu kin di hn ng thi tng sc cnh
tranh ca sn phm xut khu trc sn phm ca i th trn th trng nc
ngoi.
Ngi xut khu cn nhn c cc loi m bo v ti chnh t pha ngn
hng bng ccloi tri phiu, hoc s bo lnh ca ngn hng... c ngha l cn c
s bo lnh i vi hu ht cc dch v xut khu mt cch gin tip. iu cngph thuc vo kh nng v uy tn ca ngi xut khu.
1.1.2.3. Cn c vo s m bo
a. Tn dng xut khu c bo mL hnh thc cp tn dng nhm phc v, lin quan n hot ng xut khu
da trn c s cc m bo cho tin vay nh th chp, cm c hoc bo lnh ca
mt bn th ba no khc, c th l ngn hng hoc Nh nc. Nu xy ra ri ro i
vi khon tn dng trn th bn th ba s phi chu trch nhim.
Thng thng Nh nc pht hnh bo lnh di hai hnh thc l bo lnh
trc ngn hng cho nh xut khu v bo lnh trc khon tn dng m nh xut
khu thc hin cp cho nh nhp khu. Trong khi, cc ngn hng pht hnh bo
lnh cho bn nhn bo lnh nhm cam kt s thanh ton thay cho khch hng trong
trng hp khch hng khng thc hin hoc thc hin khng y ngha v ca
mnh khi n hn hoc bo m vic thc hin ng v y cc ngha v ca
khch hng vi bn nhn bo lnh theo hp ng k kt.
b. Tn dng xut khu khng c bo mL hnh thc cp tn dng c lin quan hoc nhm phc v hot ng xut
khu m khng c ti sn th chp, cm c hoc bo lnh ca bn th ba v ch da
vo uy tn ca bn thn khch hng vay vn quyt nh cho vay.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
19/125
http://svnckh.com.vn 9
1.2. Tng quan v bo him tn dng xut khu
1.2.1 Khi nim v bo him
Trong cuc sng sinh hot cng nh hot ng sn xut kinh doanh hng
ngy, d lun ch ngn nga v phng nhng chng ta vn c nguy c gp
phi ri ro bt ng xy ra, nh hng n tnh hnh ti chnh cng nh nh hng
n i sng ca mi c nhn.
Ri ro lun xy ra mt cch bt ng, v gy ra nhng hu qu nghim trng.
Con ngi khng th loi tr c hon ton ri ro, m ch c th d on v a
ra cc bin php phng nga, hn ch nhng tc ng xu v thit hi gy ra bi ri
ro. i ph vi cc ri ro, con ngi c nhiu bin php i ph nh:
Trnh n ri ro: V d: trnh tai nn giao thng, hn ch i l i; trnh tainn lao ng, ngita chn nhng ngh khng nguy him
Ngn nga tn tht: tc l a ra cc hnh ng nhm lm gim tn ththoc gim mc thit hi do tn tht gy ra. V d: phng chng ho hon, ngi ta
thc hintt phng chy cha chy; phng trnh tai nn, tham gia giao thng phi
ng lut
Chp nhn ri ro ch ng bng cch lp qu d phng ti chnh nh tchlu dnh (tit kim).Tuy nhin gii php ny ch p dng i vi nhng ngi
c thu nhp cao v kh nng tch lu ln, thng ch p ng c nhng thit hi
ti chnh c quy m nh v yu cu v chi ph lp qu d phng rt ln, thng
chim khong 70-80% gi tr tn tht d tnh.
Tng tr nhau: Hnh thc ny ban u c hnh thnh mt cch t pht,sau ny pht trin dn ln thnh cc t chc c quy nh v qun l cht ch c
gi l hi tng h. y chnh l hnh thc s khai ca bo him.
Nh vy, ng trn gc ti chnh, bo him l h thng cc quan h phn
phi theo nguyn tc hontr c iu kin v khng tng ng gia nhng ngi
gp vn thnh lp qu d phng chung (hay cn gi l qu bo him) nhm mc
ch khc phc hu qu ca nhng ri ro bt ng, t n nh kinh doanh v i
sng.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
20/125
http://svnckh.com.vn 10
Vi c ch hot ng l to ra mt s ng gp ca s ng vo s bt hnh
ca s t trn c s quy t nhiu ngi c cng ri ro thnh cng ng nhm phn
tn hu qu ti chnh ca nhng tn tht, hot ng bo him lun gn cht, xoay
quanh vic hnh thnh v s dng qu bo him. Ngun thu hnh thnh qu bo
him cng ln khi s lng ngi tham gia bo him cng ng. S ngi tham gia
bo him ln hn rt nhiu so vi s ngi tham gia bo him gp ri ro.
Qu bo him trc ht v ch yu c s dng b p nhng tn tht cho
ngic bo him khi xy ra cc ri ro c bo him. Ngoi ra, qu bo him
cn c s dng trang tri cho mt s chi ph khc. i vi ngi tham gia gp
phi ri ro thph bo him nh hn rt nhiu so vi s tin bi thng. Vai tr ca bo him l ht sc to ln i vi s n nh v pht trin ca nn
kinh t, x hi. Bo him c nhiu li ch khc nhau, trong phi k n nhng
tc dng quan trng sau y:
n nh kinh doanh v i sng bng cch hn ch ri ro v mc tn
tht xy ra: Bo him bi thng nhng thit hi v ti chnh do ri ro bt ng gy
nn. T gip mi c nhn, mi t chc hay doanh nghip khi phc li iu kin
kinh t ban u, n nh sn xut kinh doanh v chnh s n nh ca mi c nhn,
mi t chc s to ra s n nh chung cho ton x hi. y c th coi l vai tr
quan trng nht ca bo him xt trn phm vi v m ca nn kinh t. Cc cng ty
bo him sn sng thanh ton cc chi ph hp l i vi ngi th ba tham gia hn
ch tn tht, v vy s khuyn khch mi ngi tch cc tham gia cu cha, do s
hn ch c tn tht c th xy ra.
Gp phn tng t l tit kim trong x hi v pht trin th trng ti chnh,
c bit l th trng chng khon: ng trn gc ca ton nn kinh t quc
dn, mi mt c nhn hay t chc khi tham gia bo him cng c ngha thc hin
tit kim tng tch lu vn u t pht trin nn kinh t.Vi vic thu ph bo
him theo nguyn tc ng trc, cc cng ty bo him chim gi mt qu tin t
tm thi nhn ri rt ln ca ngi tham gia bo him, th hin cam kt ca h i
vi ngi tham gia bo him ny. Do vy, cc cng ty bo him c th s dng s
tin nhn ri ny u t sinh li mua tri phiu, c phiu, gi ti ngn hng hoc
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
21/125
http://svnckh.com.vn 11
u t vo th trng bt ng sn. Hin nay trong s cc t chc trung gian ti
chnh, bo him ch ng v tr th 2 sau cc ngn hng thng mi trong vic huy
ng v cung cp vn cho th trng ti chnh3.
Tit kim chi, tng thu Ngn sch Nh nc: Trc nhng tn tht do thin
tai hoc nhng ri ro gy ra trn phm vi din rng, nh hng trc tip n s n
nh kinh t x hi, cc cng ty bo him s gnh bt cho Ngn sch Nh nc
nhng khon chi tr cp cho cc i tng tham gia bo him trong trng hp gp
phi ri ro. Bn cnh ,xt trn phm vi ca mt quc gia, khi bo him cung cp
dch v cho cc cng ty u t nc ngoi hay thc hin bo him ra nc ngoi
(xut khu bo him) cng c ngha l bo him gp phn tng thu ngoi t cho tnc.
1.2.2. Tng quan v bo him tn dng xut khu
m bo an ton, hn ch ri ro v nhng tc ng xu ca n n hot
ng sn xut kinh doanh cng nh s n nh ti chnh cho cc doanh nghip, bo
him tn dng xut khu ra i vi vai tr l mt cng c h tr, thc y xut
khuthng qua vic bo v v bi thng cho ngi xut khu khi h cp tn dng
thng mi cho nh nhp khu nc ngoi hoc bo v v bi thng cho cc ngn
hng khi ngn hng cho vay trung hoc di hn nhm phc v cc hot ng lin
quan n xut khu.
Ni cch khc, mc ch ca bo him tn dng xut khu l gip cc doanh
nghip cng nh ngn hng cp tn dng trnh c cc ri ro xy ra i vi khon
tn dng. C hai loi ri ro xy ra i vi khon tn dng:
Ri ro kinh t (hay cn gi lri ro thng mi): kh nng ti chnh cangi mua khng thanh ton tn dng (ph sn, thua l ko di);
Ri ro chnh tr: nhng s kin xy ra ngai kh nng ti chnh khin chongi mua khng th thanh ton c khon tn dng (chin tranh, khng b, nh
cng).
3
Frederic S. Mishkin, Columbia University: The Economics of Money, Banking, and Financial Markets,Third Edition, Harper Collins Publishers, New York 1992.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
22/125
http://svnckh.com.vn 12
Bo him tn dng xut khu c khuyn khch s dng cho nhng hp ng
chp nhn phng thc thanh ton ghi s hoc tr chm, v cc hot ng ti tr
vn lu ng xut khu.
Phm vi bo him ca bo him tn dng xut khu bao gm cc khiu ni tn
tht do khng thanh ton nhng khon phi thu, pht sinh t hot ng bun bn
hoc nhng khon cho vay trung - di hn khi c cc ri ro chnh tr hay kinh t nh
trnh by trn.
Bo him tn dng xut khu c chia thnh 2 loi:
Ngn hn: c thi hn 12 thng, l loi bo him cam kt b p mt t lphn trm nht nh gi tr ha n khi xy ra ri ro kinh t hoc chnh tr dn nvic ngi mua khng tr c tin. Phn trm b p ri ro thng dao ng t
80-95% ty theo tng i tng cung cp bo him (cc cng ty bo him t nhn
hoc cc ngn hng xut nhp khu ca tng quc gia).
Trung di hn: b p mt t l phn trm nht nh gi tr hp ngrng, thng i vi nhng hp ng my mc hoc vn ln c thi hn trn 1 nm
n 10 nm, ty quy nh ca tng cng ty cung cp bo him.
Hnh 1: S quy trnh hot ng bo him tn dng xut khu n gin
Bo him tn dng xut khu c trin khai nhm ci thin cn cn thanh
ton, pht trin knng ti chnh ca ngi xut khu, nng cao nhn thc ca cc
Bn cung cp bo him
Ngi xut khu Ngi nhp khu
Ri roPh bo him
Thanh ton tin
Tha thun phng thc thanh ton
Giao hng ha, dch v
Hoc cp tn dng
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
23/125
http://svnckh.com.vn 13
ngn hng v tn dng xut khu, h tr hot ng xut khu v li ch quc gia
cng nh tng cng hot ng hi oi nh s h tr ca cc khon u t nc
ngoi.
Hnh 2: S quy trnh hot ng bo him tn dng xut khu hin i
(1) Hp ng xut nhp khu c k kt.
(2) Nh nhp khu phi ng trc mt khon m bo (nu Ngn hng cho
vay yu cu).
(3) Ngn hng cho vay mua bo him tn dng ti mt T chc tn dng xut
khu.
(4) Nh xut khu tho thun cc iu kin v cam kt vi Ngn hng cho vay.
(5) Tho thun cho vay gia Ngn hng cho vay v nh nhp khu c k
kt. S tin cho vay chnh bng gi tr l hng trong hp ng xut nhp khu.
(6) Ngn hng cho vay thanh ton cho nh xut khu gi tr l hng c mua
bn.
(7) Nh nhp khu phi tr cho Ngn hng cho vay s tin vay (gi tr l
hng sau khi tr i s tin m bo ban u, nu c) v tin li.
Nh nhpkhu
Khon bo mnu c
Ngn hng chovay
T chc tn dngxut khu
(1) Hpng xutnhp khu
(2) m bothanh ton(nu ngn
hng cho vayyu cu)
(7) Li sut
(6) Thanh tonl hng bng stin cho vay
(5) Thothun
cho vay
(4) Cam ktca nh xut
khu
(3) Bo him tn dng xutkhu
Nh xutkhu
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
24/125
http://svnckh.com.vn 14
Bo him tn dng xut khu hot ng da trn cc nguyn tc sau:
a. Nguyn tc hot ng
Nguyn l c bn ca bo him tn dng xut khu c th hin qua cc
im:
Ha vn (di hn), ch h tr nhng i tng c kh nng m bo hontr hp l;
Chia s ri ro; h tr ti chnh cho khi doanh nghip t nhn; hnh thnhtp qun kinh doanh tt (trn c s mi trng kinh doanh thn thin, lnh mnh);
Qu trnh gii quyt khiu ni minh bch, cng bng; hn ch ri ro thngqua hot ng ti bo him v/ hoc ng bo him.
b. Nguyn tc bi thng
Trong hu ht cc h thng bo him tn dng, ngi mua bo him (ngi
xut khu) s c hng quyn li theo nhng iu khon t ra trong trng
hp vic thanh ton b chm tr hoc bn nhp khu khng c kh nng thanh ton.
Mt hp ng c coi l khng th thanh ton nu nh bn mua thanh ton mun
hn hoc khng th thanh ton sau mt thi gian c quy nh trong bo him.
Khong thi gian ny c tm gi l thi gian ch. Thng thng thi gian ch
ko di 6 thng sau ngy ht hnca ha n.
Mt khc, thng thng dot l bo him thp hn 100% nn ngi mua bohim vn phi chu mt phn ri ro pht sinh, i khi yu cu bi thng b khc
t khi khng thch ng c vi nhng yu cu c th trong quy nh hp ngbo
him.
u im ca nguyn tc ny lgim ri ro khi ngi nhp khu khng thanh
ton, m bo s ch ng v yn tm ca ngi xut khu trong hot ng sn
xut kinh doanh ca mnh ng thi gip tng an ton ca phng thc thanh
ton ghi s/tr chm trn th trng ton cu.
Ngy han ht hn
Ngy giaohng
Chnh thc xc nhv kh nng khng th
thanh ton
Thi gianch
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
25/125
http://svnckh.com.vn 15
Tuy nhin, nguyn tc bi thng cng c mt s hn ch nh: doanh nghip
phi chu chi ph m v duy tr bo him; t l bo him thng di 100% nn
ri ro khng c phng v hon ton v i hi vn ln v quy trnh k thut kh
phc tp.
c. Nguyn tc tnh ph bo him
Ph bo him c xc nh da trn nguyn tc: mc ph s c xc nh
da trn mc ri ro ca kh nng thanh ton. Kh nng xy ra ri ro cng ln th
ph bo him s cng cao.
Mt s yu t nh hng n ph bo him:
Tnh hnh nc nhp khu: nc no c mi trng cng n nh th mcph cng thp. Ngc li vi nhng nc c tnh hnh chnh tr bt n th mc ph
bo him s tng ln;
Phng thc thanh ton: Ri ro tng dn theo th t: L/C, D/P, D/A, tngng mc ph bo him tng dn;
Thi hn thanh ton: Thi hn cng di th kh nng ri ro cng ln, phbo him cng cao;
Mc bi thng so vi gi tr hp ng mua bn: mc cng cao thph cng ln.
1.3. Vai tr ca bo him tn dng xut khu
Trc y, cc doanh nghip xut khu Vit Nam c hng rt nhiu h tr
nh thng xut khu, kinh ph xc tin thng mi, mua d tr hay kinh ph o
to, c th hn l cho vay xut khu, cp tn dng u i. Tuy nhin, hin nay khi
Vit Nam tr thnh thnh vin ca T chc thng mi th gii WTO th vic
tip tc thc hin nhng u i trn s khng n gin. V sc p ca cc cam kt
quc t, c th l nhng quy nh ca WTO s x pht nhng hnh vi tr cp trc
tip cho hot ng xut khu4, i hi nc ta phi i mi hot ng h tr ti
chnh xut khu. Do , vic p dng bo him tn dng xut khu l ht sc cn
thit v nhng vai tr m loi hnh ny em li.
4http://vietbao.vn/Kinh-te/Nhung-nguyen-tac-luat-le-quy-dinh-co-ban-cua-WTO/40178259/87/
http://vietbao.vn/Kinh-te/Nhung-nguyen-tac-luat-le-quy-dinh-co-ban-cua-WTO/40178259/87/http://vietbao.vn/Kinh-te/Nhung-nguyen-tac-luat-le-quy-dinh-co-ban-cua-WTO/40178259/87/http://vietbao.vn/Kinh-te/Nhung-nguyen-tac-luat-le-quy-dinh-co-ban-cua-WTO/40178259/87/http://vietbao.vn/Kinh-te/Nhung-nguyen-tac-luat-le-quy-dinh-co-ban-cua-WTO/40178259/87/7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
26/125
http://svnckh.com.vn 16
Bo him tn dng xut khu c nhiu li ch khc nhau, ng vai tr quan
trng trong vic thc y hot ng xut khu v u t, tuy nhin phi k n
nhng tc dng quan trng sau y: gip cho cc nh doanh nghip an tm hn
trc cc ri ro, khuyn khch xut khu thc y sn xut pht trin v m ra nhiu
c hi cho doanh nghip trong nc, bncnh cn ci thin cho Ngn sch Nh
nc.
1.3.1. Gip cc nh doanh nghip an tm hn trc cc ri ro
Trc tnh hnh nn kinh t Vit Nam hi nhp su rng vo nn kinh t th
gii, cc doanh nghip xut khu Vit Nam rt cn c s bo tr nhm gim thiu
nhng ri ro m h c th gp.Cc bin php h tr xut khu nh: h tr xc tinthng mi, h tr v xy dng thng hiu, h tr tn dng u t v tn dng xut
khu vn cha p ng c nhu cu ca doanh nghip trong vic pht trin cc
mt hng xut khu v m rng th trng xut khu. S xut hin ca hnh thc
bo him tn dng xut khu p ng c nhu cu ca doanh nghip, thc y
hot ng xut khu v u t, ng thi bo him cho cc loi ri ro m doanh
nghip gp phi, c bit l nhng ri ro v ti chnh.
Vi u im hn ch ri ro, m bo tnh ch ng v bo v ti chnh cho cc
nh xut khu nh c trnh by trn, hnh thc bo him tn dng xut khu cn
c nh gi l mt trong nhng bin php khuyn khch xut khu c tc dng r
nt nht trong vic thc y tng trng kinh t quc gia ni ring v kinh t quc
t ni chung thng qua hot ng xut nhp khu.
C th ly cao su l mt trong nhng mt hng nng sn xut khu ch o
ca nc ta lm v d in hnh cho m hnh gy qu v thnh lp qu bo him
xut khu ni trn nhm gip cc doanh nghip tham gia hn ch c ri ro v bo
m ti chnh trong qu trnh mua bn quc t. Trc tnh hnh gi c thng xuyn
bin ng ln, nhm gip hi vin gim thiu ri ro v gi, Hip hi cao su Vit
Nam thnh lp Qu bo him xut khu ngnh hng cao su t thng 12/2006.
Ngun thu ca Qu l t 1% doanh thu xut khu ca cc hi vin tham gia vo
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
27/125
http://svnckh.com.vn 17
Qu. Qu thu c 56 t ng nm2008 v d kin nm 2009 l 62 t ng5.
Mc ch ca Qu l khc phc,hn ch ri ro trong xut khu cao su do thay i
gi, th trng mi cha n nh, ri ro trong qu trnh sn xut hng xut khu
ng thih tr cho hi vin vay trung v ngn hn y mnh sn xut, xut
khu cao su, cng nh hot ng xc tin thng mi. Hin nay, ngnh cao su c
khong 100 doanh nghip xut khu n hn 45 quc gia, trong c 10 doanh
nghip xut khu ln. Trong tng lai, sn lng cao su Vit Nam xut khu c
d kin tng gp i, t 600-700 ngn tn ln n 1-1.2 triu tn vo nm 2020.
thc hin c mc tiu nhu cu m rng th trng mi bn cnh th trng truyn
thng, tip cn ngun khch hng tim nng, ngnh cao su cn p dng bo him tndng xut khu v y l hnh thc khuyn khch cc nh nhp khu nc ngoi
mua sn phm Vit Nam khi Vit Nam mun gii thiu sn phm vo th trng
mi.
Nh vy c th thy ngoi vai tr c bn nht l hn ch ri ro thanh ton
trong qu trnh xut nhp khu, bo him tn dng xut khu cn ng vai tr quan
trng trong qu trnh gim thiu ri ro v vn cho cc nh u t, cng nh cc
doanh nghip xut khu.
1.3.2. Khuyn khch cc doanh nghip trong nc tng cngxut khu
v thc y sn xut pht trin
Bo him tn dng xut khu l mt phng thc mi chnh ph h tr tn
dng xut khu cho cc doanh nghip xut khu trong nc thay v cho vay xut
khu vi li sut thp hay p dng cc hnh thc thng hoc u i xut khu nh
trc y. y c coi l hnh thc s tip thm sc mnh cho nn xut khu Vit
Nam thng qua vic h gi thnh cho sn phm xut khu v gip xut khu Vit
Nam gi vng c v th trn cc th trng truyn thng.
T trc cho ti nay, nhiu nh kinh t t ra lo ngi v cc doanh nghip nc
ta thng ch tp trung vo mt th trng nht nh vi nhng mt hng c nh.
iu ny hon ton c th l gii bi chng ta xut khu nhng mt hng c u th
sang nhng th trng truyn thng m chng ta nghin cu v am hiu lu nm
5http://www.agro.gov.vn/news/newsDetail.asp?targetID=8455
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
28/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
29/125
http://svnckh.com.vn 19
Nam phi t chi nhng hp ng qu gi ch v khng vn. y cng l nguyn
nhn dn n vic cc doanh nghip chim dng vn ca nhau, bt k l trong hay
ngoi nc. Trong khi , khi p dng bo him tn dng xut khu, cc nh xut
khu Vit Nam s khng ch c tip cn vi ngun vn tn dng ht sc phong
ph t nc ngoi thng qua nhng hp ng c gi tr k kt vi i tc nc
ngoi, m cn c th tng nhanh vng quay vn, qua nm bt nhng c hi u
t cng nh tng cng kh nng tip cn nhng th trng thng mi tim nng
ln ang trn pht trin trong khu vc cng nh trn th gii.
Nh vy, bo him tn dng xut khu cn l phng tin quan trng gip
doanh nghip, m rng th trng tiu th, tng kh nng tip cn th trng quc tv pht trin k nng ti chnh cho nh xut khu cng nh gip cc quc gia ci
thin cn cn thanh ton, to cng n vic lm cho ngi lao ng, y nhanh qu
trnh cng nghip ho nn kinh t t nc.
Ngoi ra, c th thy trc nhng ri ro v kinh t v chnh tr trn phm vi
din rng, nh hng trc tip n s n nh kinh t v x hi, nhng nh xut
khu hoc nhng ngn hng cho vay tham gia bo him tn dng xut khu s c
bi thng thit hi t cc t chc bo him tn dng n nh li qu trnh sn
xut kinh doanh. iu c ngha l hnh thc bo him ny s gnh bt cho Ngn
sch Nh nc nhng khon chi tr cp cho cc i tng tham gia bo him trong
trnghp gp ri ro.
Thm vo , c th thy rng ngun thu Ngn sch Nh nc ch yu c
huy ng t thu, tham gia dch v bo him tn dng xut khu cng c ngha tham
gia vo hnh thc tiu dng dch v nn ngi tham gia bo him phi c trch
nhim ng thu cho Nh nc. Xt trn gc ca cc t chc kinh doanh dch v
bo him, li nhun thu c t hot ng ny cng phi c trch nhim ng thu
thu nhp doanh nghip.
C th ni, cng vi nhng nh hng tch cc tc ng n cn cn thanh
ton cng nh ton nn kinh t quc dn, bo him tn dng xut khu ng vai
tr quan trng trong vic ci thin cng nh to ngun thu cho Ngn sch Nh
nc.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
30/125
http://svnckh.com.vn 20
2. Cc nhn t nh hng n hot ng bo him tn dng xut khu
Hot ng bo him tn dng xut khu c coi l mt cng c hiu qu
nhm h tr v bo v cc doanh nghip xut khu. y l mt hot ng kinh
doanh c th, chu s nh hng trc tip v gin tip ca rt nhiu yu t, bao
gm nhng nhn t v m cng nh nhng yu t vi m
2.1. Nhn t v m
Khi xt n nhng yu t nh hng n hot ng bo him tn dng xut
khu, khng th khng tnh n nhng nhn t v m lin quan trc tip n tnh
cht ca hot ng ny. Bo him tn dng xut khu c s dng gip nh
xut khu phng nga hai loi ri ro ch yu l ri ro kinh t v ri ro chnh tr.Nhng ri ro ny chu nh hng rt ln ca tnh hnh kinh t v m cng nh tnh
hnh chnh tr ca nc nhp khu. Khi nhng yu t v m ny thay i, ri ro i
vi hot ng xutkhu cng s thay i theo, to ra nh hng n hot ng kinh
doanh ca cc doanh nghip bo him tn dng xut khu.
Cc nhn t v m ca nn kinh t nc nhp khu cng nh nn kinh t th
gii c th k n khung php l bao gm nhng quy nh, iu lut mang tnh
php l lin quan trc tip hay gin tip n bo him tn dng xut khu, li sut,
cu hng ha dch v nc ngoi, t gi v ch t gi v tnh hnh nn kinh t v
m.
Hnh lang php l: Hot ng ny thng c iu chnh trc tip binhng o lut do Quc hi hay Ngh vin ban hnh, v d nh o lut Council
Directive 98/29/EC c y ban Chu u (EC) ban hnh ngy 16/08/1998 v thi
hnh chnh sch bo him tn dng xut khu trong cc nc thnh vin EU6. Ngoi
nhng o lut trong nc, hot ng bo him tn dng xut khu, vi ngha l
mt phn ca chnh sch tn dng xut khu ca cc quc gia, cn c cp
trong tha thun quc t h tr tn dng xut khu chnh thc ca T chc Hp tc
v pht trin kinh t OECD nm 20047. Tuy khng trc tip cp n cc quy
nh v bo him tn dng xut khu, tha thun ny c a ra nhm to khung
6http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31998L0029:EN:HTML
Trch dn mt s nguyn tc bo him trong o Lut Council Directive 98/29/EC - xem Ph lc s 17http://www.oecd.org/document/59/0,3343,en_21571361_22024020_22256699_1_1_1_1,00.html
http://eur-lex.europa.eu/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi%21celexplus%21prod%21DocNumber&lg=en&type_doc=Directive&an_doc=1998&nu_doc=29http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31998L0029:EN:HTMLhttp://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31998L0029:EN:HTMLhttp://www.oecd.org/document/59/0,3343,en_21571361_22024020_22256699_1_1_1_1,00.htmlhttp://www.oecd.org/document/59/0,3343,en_21571361_22024020_22256699_1_1_1_1,00.htmlhttp://www.oecd.org/document/59/0,3343,en_21571361_22024020_22256699_1_1_1_1,00.htmlhttp://www.oecd.org/document/59/0,3343,en_21571361_22024020_22256699_1_1_1_1,00.htmlhttp://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31998L0029:EN:HTMLhttp://eur-lex.europa.eu/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi%21celexplus%21prod%21DocNumber&lg=en&type_doc=Directive&an_doc=1998&nu_doc=297/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
31/125
http://svnckh.com.vn 21
php l c bn cho cc hot ng h tr tn dng xut khu chnh thc ca cc nc
thnh vin tham gia tha thun. Tha thun ca OECD l khng bt buc, nhng n
li to ra c s php l cho cc nc chp nhn tha thun v c s tham kho ca
cc nc khc khi xy dng chnh sch, quy nh v hot ng bo him tn dng
xut khu. Bn cnh , vic h tr, cung cp thng tin v c ch hot ng cng
nh nhng chnh sch vn bn php l iu chnh hot ng bo him tn dng xut
khu t pha cc c quan Nh nc cho cc doanh nghip xut khu trong nc
cng s quyt nh s tn ti v pht trin ca loi hnh ny.
Kh nng cnh tranh ca hng ho xut khu:Nu mt hng xut khura th trng quc t khng p ng c nhu cu, th hiu ca ngi nc ngoi,gi c v cht lng ca hng ho xut khu thiu tnh cnh tranh s lm gim cu
nhp khu hng ho ti nc nhp khu. iu ny s lm gim s lng xut khu,
nh hng nghim trng ti hot ng xut khuquc gia. T dn n nhu cu
s dng bo him tn dng xut khu gim. Do vy, c th thy, bn cnh nhng
yu t khch quan nh bin ng ca nn kinh t ton cu nh hng n li sut
cng nh t gi hi oi th kh nng cnh tranh ca hng ho xut khu ng vai
tr khng th thiu trong vic kch thch s pht trin ca hot ng bo him tn
dng xut khu trong vic h tr xut khu ca mi quc gia.
S pht trin ca th trng ti chnh v cc nh ch ti chnh cng lnhn t quan trng nh hng ti hot ng xut nhp khu mi quc gia. Ngy
nay, s pht trin ca cc th trng ti chnh gip cc cng ty phng nga c
hu ht cc ri ro trong thng mi quc t, c bit l ri ro t gi. Th trng ti
chnh v cc nh ch ti chnhngy cng khng nh c vai tr khng th thiu
trong vic h tr hot ng bo him tn dng xut khu pht huy c ht vai tr
ca mnh trong vic thc y hot ng xut khu bt c quc gia no trn th gii.
S n nh ca t gi hi oicng l mt nhn t v m quan trng vihot ng xut nhp khu ni chung v bo him tn dng xut khu ni ring.
Ngy nay, mc ri ro t gi tng ln thm ch cn nhanh hn tc tng khi
lng thng mi v u t quc t. iu ny xy ra l v s bin ng ca t gi
ngy cng tr nn kh kim sot vi cng ngy cng mnh hn. Bin ng t
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
32/125
http://svnckh.com.vn 22
gi qu ln s gy ra nhng thit hi v chnh lch t gi cho cc nh xut khu.
Ri ro thay i t gi m nhng nh xut khu v nhp khu phi i mt l r i ro
c bn nht trong thng mi quc t m thng mi ni a khng c. Bi vy,
mt trong cc ri ro ch yu c bo him cho cc nh xut khu l ri ro t gi.
Cu hng ha, dch v nc ngoic tc ng trc tip n nhu cu nhpkhu hng ha. Nu nc nhp khu c nhu cu cao v hng ha nhp khu, lng
hp ng vi doanh nghip xut khu s tng mnh, dn n nhu cu bo him tn
dng xut khu cng tng mnh. y l nhn t v m c nh hng trc tip n
hot ng bo him tn dng xut khu.
Tnh hnh kinh t v m ang trong iu kin thnh vng hay suy thoicng tc ng n ri ro ca nh nhp khu . Trong iu kin kinh t suy
thoi, doanh nghip nhp khu s c nguy c ph sn cao hn nhiu so vi khi
trong iu kin kinh t thnh vng. Nh xut khu nn nh gi k tnh hnh kinh
t ca nc i tc cng nh ca nn kinh t th gii, v doanh nghip bo him tn
dng xut khu cng cn c s xem xt cc hp ng bo him cn thn trc khi
chp nhn hp ng, nhm phng nga mt mt do n b thit hi.
Li sut ni a ca nc nhp khuc tc dng khuyn khch hay hnch ngun tin doanh nghip nhp khu c th tip cn, nh hng n nng lc ti
chnh ca bn nhp khu v ri ro khng tr c tin hng.
Cc nhn t nh hng n tnh hnh chnh tr ca nc nhp khunhchin tranh, cm vn hay tranh chp gia cc ng phi trong nc cng c coi l
nhng yu t v m nh hng n bo him tn dng xut khu. Nhng ri ro
chnh tr xy ra bt ng ny u s gy nh hng ln n nn kinh t cng nh cc
doanh nghip nhp khu. Cc nh bo him tn dng xut khu s phi n b khi
ri ro v n xy ra do cc nguyn nhn chnh tr ny.
2.2. Nhn t vi m
Nhn t vi m tc ng n bo him tn dng xut khu c th coi l nhng
yu t lin quan n bn thn ngi cung cp dch v v i tng s dng dch v
ny.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
33/125
http://svnckh.com.vn 23
V pha khch hng s dng, tc l cc doanh nghip xut khu, yu t tc
ng n hot ng bo him tn dng xut khu gm c nng lc ti chnh cng
nh nng lc kinh doanh ca doanh nghip v tm nhn chin lc ca doanh
nghip. Bo him tn dng xut khu l mt hnh thc phng nga ri ro trong
hot ng xut khu. Hot ng ny yu cu doanh nghip xut khu phi c
nng lc ti chnh m bo chi tr tin bi thng cho cng ty cung cp dch v
bo him tn dng xut khu trong tnh hung xu xy rang thi c kh nng tr
mc ph dch v bo him tn dng xut khucnh gi l cao hn so vi cc
loi hnh bo him khc khi s dng dch v ny. Cc doanh nghip xut khu nh
v va kh c kh nng tham gia dch v ny do ngun vn c hn. B n cnh,nhn thc v tm nhn ca doanh nghip cng l nhn t quan trng ng gp vo
s pht trin ca th trng bo him tn dng xut khu. Nhng doanh nghip xut
khu c tm nhn chin lc mun m bo s n nh v bn vng ca cc hot
ng xut khu s nh gi rt cao v sn sng s dng dch v bo him tn dng
xut khu ny.
T pha cc nh cung cp dch v, cc yu t v k nng qun l, tim lc v
vn v cc chin lc pht trin th trng l nhng yu t vi m tc ng n
ngun cung ca sn phm bo him tn dng xut khu. V k nng qun l, cc
cng ty bo him cn c nng lc kinh doanh tt, mng li, mi quan h thm
nh khch hng nc ngoi cng nh cc i tc ti bo him. Mt khc, cung
cp c dch v bo him tn dng xut khu nhm tho mn nhu cu a dng ca
khch hng, c bit l nhng khch hng mo him tham gia nhng hp ng c
gi tr tim n nhiu ri ro, cng ty bo him phi nng lc ti chnh m bo
bo him c nhng n hng gi tr ln, c ri ro cao. Ch nhng doanh
nghip bo him kh nng v ti chnh v c mng li quan h rng mi u t
mnh vo lnh vc ny. Ni cch khc, tim lc vn mnh cng vi k nng
qun l chnh l yu t quyt nh nh hng ti cung bo him tn dng xut khu.
Ngoi ra, khng th ph nhn vai tr ca cc chin lc pht trin th trngtrong
vic gip chnh cng ty cung cp dch v bo him hn ch ri ro trong qu trnh
cung cp dch v bo him, c bit phi k n vai tr quan trng ca vic kh
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
34/125
http://svnckh.com.vn 24
nng thm nh khch hng nc ngoi v tm c i tc ti bo him. Cc chin
lc ny s quyt nh vai tr sng cn ca cc cng ty bo him trong nn kinh t
ni chung cng nh vic tip cn cc khch hng tim nng tham gia vo hot ng
ngoi thng ca quc gia ni ring.
Nh vy, cc yu t vi m lin quan trc tip n bn cung cp v s dng
dch v bo him tn dng xut khu s va tc ng trc tip n cung v cu ca
bn thn th trng dch v ny, va quyt nh mc pht trin v tnh chuyn
nghip ca hot ng bo him tn dng xut khu ca mt quc gia.
3. Kinh nghim ca mt s nc trn th gii trong vic pht trin hot
ng bo him tn dng xut khu v bi hc cho Vit Nam3.1. Kinh nghim ca Brazil
Trong s cc nc cn tham kho kinh nghim, nhm nghin cu la chn i
su phn tch m hnh bo him tn dng xuu ti Brazil bi nhng l do sau:
Th nht,Brazil c c im kinh t tng i ging vi Vit Nam v cng l
mt trong nhng nc c thin nhin u i vi mt ngun ti nguyn thin
nhin phong ph, c th mnh v trng trt v xut khu nhng mt hng nng
phm trn th gii nh cao su, ng, go.., thc hin v duy tr nn kinh t m
theo c ch th trng, khuyn khch m ca t do giao lu v trao i bun bn
vi nc ngoi.
Th hai,cng nh Vit Nam, mt trong nhng chnh sch thng mi trng
tm nhm y mnh hot ng kinh t i ngoi cng nhc coi l phng tin
thc y nn kinh t pht trin ca Brazil chnh l hot ng xut khu. Trong thi
k hi nhp kinh t th gii, vic pht trin cc bin php nhm bo tr hot ng
xut khu gim thiu ri ro cho cc doanh nghip, trong chot ng bo
him tn dng xut khu, l iu ht sc cn thit. Nhn thc c vai tr quan
trng ca bo him tn dng xut khu trong nn kinh t quc dn, Chnh ph Brazil
tin hnh nhiu thay i v ci cch nhm xy dng c m hnh bo him t n
dng xut khu c tnh u vit c coi l m hnh l tng cho cc nc trong khu
vc cng nh trn th gii tham kho v hc tp.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
35/125
http://svnckh.com.vn 25
Thc t cho thy, Brazil l mt trong nhng quc gia i u trong vic pht
trin thnh cng m hnh bo him tn dng xut khu, em li nhiu bi hc kinh
nghim qu bu cho nhng nn kinh t cn non tr nhng ht sc c trin vng
trong qa trnh ton cu ho thng mi nh Vit Nam.
Chnh v nhng l do trn, nhm nghin cu nhn thy vic phn tch, nh
gi m hnh bo him tn dng xut khu ca Brazil s gip Vit Nam c thm
nhng kinh nghim cng nh nhng bi hc hu ch trong qu trnh hon thin v
pht trin hot ng bo him tn dng xut khu.
3.1.1. Chnh sch pht trin ngoi thng ca Brazil
Trong bi cnh kinh t hin nay, cc quc gia ang pht trin nh Brazil gp phi khng t nhng kh khn. Nhm thc y tng trng kinh t ni chung,
cng nh y mnh hiu qu ca hot ng xut khu ni ring, Chnh ph Brazil
xy dng v tin hnh nhiu hotng nhm c cu ho m hnh xut khu qua
khuyn khch cc nh xut khu trong nc m rng phm vi giao dch ra nc
ngoi. Mt trong nhng chng trnh trng tm ca Brazil l Chng trnh ti tr
xut khu (PROEX) do Chnh quyn lin bang xy dng nhm h tr cho nhng
nh xut khu ni a cc iu kin ti chnh bnh ng vi cc nh xut khu nc
ngoi thng qua hai phng thc l Ti tr kinh t v Thu8. Chng trnh ny
t c thnh cng ng k khi thc y tng kim ngch xut khu trong nc
tng trng 14% vo nm 2006 9.
Bn cnh , nhn thc c vai tr quan trng ca xut khu trong s pht
trin chung ca nn kinh t, Chnh ph Brazil thc hin chuyn mn ho m
hnh bo him tn dng xut khu nhm trang b cho cc nh xut khu ni a mt
cng c phng trnh ri ro hiu qu, gip Brazil tin xa hn trn con ng thng
mi quc t. Di y nhm ti xin i su phn tch tnh hnh hot ng bo
him tn dng ca Brazil trong hai giai on: t nm 1962 n nm 1992 v t nm
1992 n nay.
8 Theo nghin cu v Bo him tn dng xut khu, Chng trnh Minerva thng 1/2004 ca trngi hcGeorge Washington, Washington D.C, M.9
http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a0121283002
http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a0121283002http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a0121283002http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a0121283002http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a0121283002http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a0121283002http://www.thefreelibrary.com/Brazilian+exports+show+strong+growth:+imports+and+exports+find...-a01212830027/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
36/125
http://svnckh.com.vn 26
3.1.2. Hot ng bo him tn dng xut khu ti Brazil t nm 1962 n
nm 1992
Hot ng bo him tn dng xut khu xut hin Brazil vo nm 1962, c
quy nh bi Sc lnh s 736 ban hnh vo ngy 13/6/1962. Tuy nhin cho n khi
o Lut s 4678 ban hnh vo ngy 16/6/1965 c ban hnh, hot ng ny mi
c cng nhn. n ngy 18/1/1965 cng vi s ra i ca Sc lnh s 57286,
hot ng bo him tn dng xut khu chnh thc c coi l mt trong nhng hot
ng kinh t hp php v c quy nh trong vn bn php lut do Chnh ph
Brazil ban hnh.
Chnh ph Brazil mt hn 30 nm xy dng v hon thin m hnh bohim tn dng. Mc d vy, cc nh xut khu cng nh cc ngn hng trong v
ngoi nc u la chn cc loi hnh m bo khc do m hnh bo him tn dng
xut khu i hi cc bn tham gia phi tin hnh qu nhiu th tc. Qu trnh p
dng m hnh ny vo hot ng thng mi thc t cng gy nn nhiu rc ri
phc tp. Chnh v l do ny nn mc d c xy dng nhm thc hin chc nng
h tr xut khu nhng m hnh bo him tn dng xut khu c ny li t ra qu
nhiu ngha v hnh chnh, i hi tnh hp php cng nh chng minh ti chnh
ca cc bn tham gia. iu ny khng ph hp vi nhng chnh sch thc y xut
khu ca chnh ph Brazil lc by gi. Do , hnh thc ny khng c cc doanh
nghip xut khu ng h.
H thng bo him tn dng xut khu vn c xem nh mt h thng mang
tnh c nhn ti thi im li chu s qun l ca Chnh ph thng qua mt t
chc nh nc c tn gi Vin ti bo him Brazil (Brazilian Reinsurance Institute-
IRB)10. Di s qun l cht ch ca t chc ny th cc cng ty bo him quc gia
ch hot ng n thun nh nhng trung gian hoc i l bo him. Trong khi ,
Kho Bc nh nc, c i din bi Vin ti bo him Brazil chu trch nhim
thanh ton v b p hu ht cc ri ro trong qu trnh hot ng ca h thng, bao
gm tt c nhng ri ro chnh tr v hn 90% cc ri ro kinh doanh.
10http://www.susep.gov.br/menuingles/about_bim.asp
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
37/125
http://svnckh.com.vn 27
Thiu s kim sot hp l, hot ng bo him tn dng xut khu ti Brazil
trong nhng nm t 1962 n 1992 r rng khng nhng khng p ng c nhu
cu thc t ca nn kinh t, m cn gy ra nhng kh khn cho nhng bn tham gia.
l:
Nhng nh xut khu Brazil khng c c mt cng c m bo hiu qu,ng tin cy v d dng s dng;
Vin ti bo him Brazil (IRB) i chch khi nhim v chnh l ti bohim, v t dn ti vic em li hnh nh xu trong cng chng doanh nhn;
Nhng ngn hng khng th ti tr nhng khon tin ng k cho nhng mthng xut khu sn xut trong nc do thiu nhng cng c bo m cn thit; Kho bc Nh nc phi gnh ly tn tht nghim trng t nhng ri ro v
khng th thu hi n do nhng sai st ca h thng; v
Quc gia mt c hi c c mt c ch bo him tn dng xut khu thchhp thc y hot ng xut khu cng nh y mnh tng trng kinh t.
Trong nm 1998, Brazil xy dng mt m hnh mi ca hot ng bo
him tn dng xut khu nhm sa cha nhng li sai mc phi trong qu kh
ng thi gii thiu mt hnh thc bo him mi da trn mi quan h i tc gia
Nh nc v mt cng ty bo him t nhn. Cng vi s nm bt mau l v nhng
kinh nghim vn c ca cc cng ty t nhn, Brazil hi vng s hp tc gia Chnh
ph v cng ty bo him s gip hng xut khu ni a m rng c th phn trn
th trng th gii cng nh thu ht c nhiu doanh nghip va v nh tham gia
vo m hnh mi ny.
3.1.3. M hnh bo him tn dng xut khu mi ca Brazil (tnm 1992
n nay)
3.1.3.1 S ra i ca cc t chc tham gia bo lnh
M hnh bo him tn dng xut khu hin thi ca Brazil c thit k v b
sung vo nm 1998 nh mt cch sa cha nhng sai st ca m hnh c trong
30 nm t nm 1962 n nm 1992 chu s qun l ca c quan Nh nc - Vin
ti bo him Brazil (IRB).
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
38/125
http://svnckh.com.vn 28
M hnh bo him tn dng xut khu hin ti ca Brazil c s tham gia ca
bn c quan. l Phng Ngoi thng (CAMEX), Hi ng Ti tr v bo lnh
(COFIG), Qu bo lnh xut khu (FGE) v Hng bo him tn dng xut khu
Brazil (SBCE). Di y l chc nng v nhim v chnh ca tng c quan ny:
Phng Ngoi thng (CAMEX): gm Hi ng iu phi chu trchnhim vch r tt c nhng chnh sch ngoi thng ca Brazil. Phng Ngoi
thng c iu hnh bi Hi ng ch tchcng ho, bao gm B trng cc B
Ngoi Thng, Cng Nghip v Pht trin, ch yu chu trch nhim v vic ban
hnh, thc hin v iu phi nhng chnh sch lin quan n hot ng ngoi
thng ca Brazil. c bit v hot ng bo him tn dng xut khu, PhngNgoi thng s xc nh nguyn tc ch o, nhng yu cu, thng s v iu kin
cng nh phm vi nhng quc gia hoc vng lnh th trn ton th gii p dng
nhng iu kin ca cc hnh thc bo lnh.
Hi ng Ti tr v bo lnh (COFIG): c thnh lp bi Chnh phthnh lp thng qua o Lut s 4933 ban hnh vo ngy 18.2.2004 chu trch
nhim v qun l mi hot ng u t v bo him tn dng xut khu, nhm iu
tit cc hot ng h tr v ti chnh cng nh bo lnh, ng thi lin kt chc
nng ca Hi ng Qu bo lnh xut khu v U ban ti tr xut khu (CCEX).
Nhng nhim v chnh ca Hi ng Ti tr v bo lnh:
-Thit lp kh nng hot ng cho Hng bo him tn dng xut khu Brazil(SBCE) ;
-a ra nhng xut nhm ci thin ton b h thng ni chung cng nhPhng Ngoi hng ni ring;
-Quyt nh gi tr tng gi bo him ca Chnh ph trong tng tnh hung,s kin, thm ch i vi nhng ri ro khng c lng trc;
-t ra nhng yu cu i vi ngun d tr m bo tnh thanh khon caQu bo lnh xut khu (FGE);
-Chp thun nhng hot ng vt qu kh nng v phm vi ca Hng bohim tn dng xut khu Brazil (SBCE); v
-Xc nh t l phn trm phhoa hng c tnh cho tng khon bo lnh.
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
39/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
40/125
http://svnckh.com.vn 30
Ri ro kinh t: hay cn gi l ri ro v n do nh nhp khu ph sn hocv l do kinh t khc;
Ri ro chnh tr v nhng ri ro khc:y l nhng ri ro bt ngun thot ng xut khu do nhng s kin gy tr ngi cho qu trnh chuyn tin
thanh ton cho nh xut khu, bao gm chin tranh, thin tai, sung cng, nh cng
tm ngng hot ng sn xut
Ri ro trc vay n (ri ro sn xut):Ri ro sn xut xut hin khi ngic bo him khng c kh nng sn xut hng ho hoc cung cp nhng dch v
m nh nhp khu thng v nhng l do v pha nh nhp khu hoc bi c 2
nc. Khon chi ph b p cho ri ro ny s c tnh ton da trn nhng chi phm nh xut khu phi gnh chu cho n khi hp ng b ph v.
Ri ro vay n (ri ro tn dng xut hin sau khi hng c cht ln tu):Ri ro tn dng xut hin sau khi hng c cht ln tu hoc sau khi nh xut khu
hon thnh mi ngha v c tho thun trong hp ng.
b. Chnh sch khch hng Chnh sch nhiu ngi mua:a ra nhng khon b p tn tht cho tt
c mt hng xut khu ca ngi c bo him khi xy ra ri ro thanh ton. Theo
chnh sch nhiu ngi mua, hng nm vi nhng khon tn dng lun phin th
khon tin ny b p tn tht cho tt c nhng khch hng ca ngi c bo
him, qua gip nhxut khu c li mc chi ph t l nghch vi khi lng
hng ho c bo him. Lng hng ho cng ln, ri ro cng c b p nhiu
v do , ph bo him cng r.
Chnh sch c nhn - Hot ng ngn hn (thi gian ln ti 2 nm):y l chnh sch a ra khon bo him b p tn tht trong mt hot ng c
th nhm trnh ri ro kinh t, ri ro chnh tr v cc loi ri ro khc. Khon b p
cho ri ro kinh t c h tr bi Hng bo him tn dng xut khu Brazil (SBCE)
trong khi ri ro chnh tr c h tr bi Qu bo lnh xut khu (FGE).
Chnh sch c nhn - Hot ng trung v di hn (thi gian t 2 nmtr ln): Ging nh chnh sch c nhn p dng trong ngn hn, chnh sch ny
cng a ra khon bo him b p tn tht trong mt hot ngc th nhm trnh
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
41/125
http://svnckh.com.vn 31
ri ro kinh t, ri ro chnh tr v cc loi ri ro khc. Tuy nhin, im khc bit l
khon bo him b p tn tht do ri ro kinh t v ri ro chnh tr gy ra u
c h tr bi Qu bo lnh xut khu (FGE). Trong khi , Hng bo him tn
dng xut khu Brazil (SBCE) lc ny hot ng nh mt chi nhnh ca Chnh ph.
Trong , nhn chung, nhng hot ng trung v di hn thng lin quan ti
nhng d n kinh doanh nhng hng ho t bn, cc nghin cu, dch v hoc
nhng hp ngc tnh cht c bit.
c. i tng hng li
Theo chnh sch tn dng ca nh cung cp: Theo chnh sch ny, nhxut khu c coi l ngi hng li. Nh xut khu c th yu cu ti ti tr,chuyn quyn b p tn tht bi chnh sch bo him cho ngn hng ti tr.
Theo chnh sch tn dng ca ngi mua:Theo chnh sch ny, nhngngn hng chnh l nhng ngi hng li. Nh xut khu c ngi mua thanh
ton v nhng ngi mua ny chnh l nhng ngi nhn c ti tr t nhng
ngn hng ti tr.
d. Mc bo him
T l phn trm bo m thay i tu thuc vo mc v loi ri ro lin
quan:
Ri ro kinh t ni chung: ln ti 90%; Ri ro kinh t vi nhng ngn hng bo lnh: ln ti 95%; v Ri ro chnh tr: ln ti 95%.e. Ph bo him
Ph bo him c tnh ton da trn tng trng hp, tu thuc vo:
Lng vn c ti tr khi bt u i vo hot ng; Kh nng ti chnh ca ngi n; V tr, a im ca ngi n; Loi ri ro (ri ro kinh t, ri ro chnh tr, sn xut hoc ri ro xut hin sau
khi hng c cht ln tu);
Thi lng ca ri ro.3.2. Kinh nghim ca M
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
42/125
http://svnckh.com.vn 32
S la chn th hai phn tch l M. M l mt trong nhng nc pht
trin hng u th gii, c bit l c h thng bo him tn dng xut khu hot
ng hiu qu vi m hnh c phn on chuyn mn ho cao. V vy, nhm
nghin cu quyt nh chn M lm i tng nghin cu kinh nghim, trn c s
rt ra bi hc cho Vit Nam.
3.2.1. Khi qut chung
Trong c cu nn kinh t M, cc ngun h tr i vi nhng mt hng xut
khu t pha Chnh ph c phn loi ht sc r rng, bao gm nhng ngun vn
h tr trc tip nhm ci thin xut khu v nhng ngun h tr cho u t trc tip
nc ngoi cng vi nhng cng c h tr ti chnh cho nhng nc ang phttrin. Bn cnh , trong lnh vc bo him v bo lnh thng c s tham gia ca
ba c quan ln l Ngn hng Xut nhp khu Ex-im bank, Tp on tn dng hng
thng mi (CCC - Commodity Credit Corporation) v Tp on u t t nhn
nc ngoi (OPIC - Overseas Private Investment Corporation) vi ba mc tiu l h
tr xut khu hng ho dch v, xut khu nhng mt hng thit yu v u t trc
tip nc ngoi.
Trong , Ngn hng Xut nhp khu c coi l mt i din ca Chnh ph
c nhim v phi hp hot ng vi cc c quan khc nhm thc y xut khu,
c bit l h tr u t trc tip nc ngoi v vin tr cho cc nc ang pht
trin l mt trong nhng chin lc xut khu trng tm ca M. Cc hot ng ny
c iu phi bi Hi ng t vn quc gia v cc chnh sch ti chnh v tin t
quc t (NAC - National Advisory Council on International Monetary and Financial
Policy). U ban ny gm cc thnh vin ca Kho bc quc gia, B Thng mi,
Ngn hng Xut nhp khu, Phng thng mi, Qu d tr quc gia v IDCA (mt
c quan c s tham gia ca Tp on u t t nhn nc ngoi, Tp on thng
mi v pht trin M v C quan Pht trin quc t M).
3.2.2. Vai tr ca Ngn hng Xut nhp khu M
Ngn hng Xut nhp khu ca M c thnh lp vo nm 1934 vi nhim
v chnh l thc y giao dch thng mi gia Hp chng quc Hoa K v Lin
bang X Vit. Tuy nhin, n nm 1945, mi c coi l mt c quan ca Chnh
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
43/125
http://svnckh.com.vn 33
ph hot ng da trn o Lut Ngn hng Xut nhp khu do Chnh ph M ph
chun. Trn thc t,Ngn hng Xut nhp khu cung cp bo lnh cc khon vay
v bo him tn dng ti tr xut khu12.
Ngn hng Xut nhp khu M tin hnh s thay i ln nht khi quyt nh
a m hnh bo him tn dng xut khu vo hot ng vo nm 1992. T n
nay, cc hot ng ca Ngn hng Xut nhp khu M c chia lm 2 mng: hot
ng thng mi v hot ng vin tr cc nc ang pht trin. Trong , ngun
tin h tr cho hot ng thng mi, c th l cho hot ng bo him tn dng
xut khu n t 3 ngun ch yu l: ngun thu ca Ngn hng (thu t chnh lch
cho vay, v thu ph bo him), cc khon vay t Ngn kh quc gia v cc khonc Ngn sch phn b dng h tr chi ph qun l.
Mc tiu trng tm ca Ngn hng Xut nhp khu M l a ra th trng cc
loi hnh bo him v bo lnh, khuyn khch cc doanh nghip xut khu nhn ti
tr xut khu t Chnh ph thng qua Ngn hng Xut nhp khu M v Ngn kh
quc gia. Vi mc tiu ny, Ngn hng hot ng ch yu da trn hai chng
trnh: Tn dng ti tr trc tip v Ti tr qua trung gian.
3.2.3. Chng trnh bo him tn dng xut khu
Mc tiu ca chng trnh l cung cp nhng khon tin h tr nhm gip cc
nh xut khu cng nh cc ngn hng trnh c ri ro trong qu trnh giao dch
thng mi tr nhng ri ro gy ra trong qu trnh vn chuyn hoc do cc bn vi
phm hp ng. Cc khon h tr c th b p c ri ro kinh t ln ri ro chnh tr
hoc c th ch b p ri ro chnh tr v nhng ri ro khc. M hnh bo him tn
dng xut khu ca M khng c mt mc hn mc tn dng nht nh cho cc
nc tham gia cng nh i vi tng gi tr giao dch. Tuy nhin, m hnh ny c
a ra nhng iu kin quyt nh thi gian ti a nhn ti tr cho cc nc
tham gia nhn khon h tr b p ri ro. Bn cnh , theo m hnh bo him tn
dng xut khu ca M th ri ro do ng tin mt gi khng c h tr b p.
Tuy nhin trong trng hp nh nhp khu gi mt khon tin bng ng tin ni
12 http://www.america.gov/st/washfile-english/2003/February/[email protected]
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
44/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
45/125
http://svnckh.com.vn 35
nh c h tr t ng t Ngn hng Xut nhp khu M vi cc mc bo him
nh sau:
Chnh sch nhiu ngi mua: cung cp cc khon bo him nhm trnhnhng ri ro kinh t, ri ro chnh tr v cc loi ri ro khc cng lc, ln ti 90%,
95% hoc 98% i vi cc doanh nghip hot ng ngn hn, tu thuc vo loi
chnh sch v loi sn phm xut khu.
Chnh sch mt ngi mua: Trong ngn hn, nhng khon bo himthng thay i khc nhau tu tng loi ri ro. i vi ri ro kinh t, t l bo him
c th ln ti 90%, 95% hoc thm ch 98% tu vo loi sn phm v chnh sch p
dng. Cn i vi ri ro chnh tr v cc loi ri ro khc, t l bo him c th lnti 100%.
3.3. Bi hc kinh nghim i vi Vit Nam
Trn c s nghin cu m hnh bo him tn dng xut khu ti M v Brazil
v so snh tnh ph hp ca hai m hnh ny i vi iu kin Vit Nam, c th rt
ra nhng bi hc kinh nghim cho Vit Nam nh sau:
Th nht, v b my hot ng v qun l,cn c s chuyn mn ho r rt
v vai tr cng nh trch nhim ca cc c quan tham gia iu chnh hot ng bo
him tn dng xut khu. Trong m hnh bo him tn dng xut khu ca Brazil, c
bn c quan chnh l Phng Ngoi Thng, Hi ng ti tr bo lnh, Qu bo
him xut khu v Hng bo him tn dng Brazil tham gia vi vai tr ht sc r
rng, c s h tr b sung cho nhau trong qu trnh hot ng, to nn mt b my
c tnh h thng ht sc vng chc. Trong khi , ti Vit Nam, hot ng bo him
tn dng xut khu cn kh mi m, nhng quy nh, vn bn quy phm php lut
i vi hot ng ny cn hn ch v hu ht cha c thc hin. Do vy, cha
th xy dng c mt m hnh hot ng chuyn mn vi cc c quan v t chc
c phn cng phm vi hot ng cng nh vai tr c th nh Brazil.
Mt khc, ti Vit Nam cha c mt c quan hay t chc no chu trch nhim
iu hnh qun l v thc hin m hnh bo him tn dng xut khu. Trong khi ,
theo nh phn tch trn, trong m hnh bo him tn dng xut khu ca Brazil v
M u c s tham gia ca cc Ngn hng Nh nc. Ti M t chc thc hin bo
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
46/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
47/125
http://svnckh.com.vn 37
Th hai, khuyn khch cc t chc tn dng v cc doanh nghip t nhn
tham gia v pht huy ht vai tr trong vic thc y hot ng bo him tn dng
xut khu m rng. C th thy, i vi Vit Nam, m hnh bo him tn dng
xut khu ca Brazil t ra u vit hn m hnh ca M ch: trong khi M, hu
ht cc khon bo him tn dng xut khu c a ra bi cc t chc tn dng
Nh nc th Brazil cc khon bo him ny li c cung cp bi t chc tn
dng t nhn nhm h tr cc nh xut khu trnh cc ri ro trong phm vi kh
nng ti chnh ca mnh. y c th coi l cch gip cc doanh nghip cng nh
cc t chc tn dng trong nc lm quen vi hot ng bo him mi ny v qua
linh hot, ch ng hn trong qu trnh x l cc tnh hung ng thi c thmkinh nghim khi tham gia giao lu thng mi vi cc nc bn. i vi nn kinh
t ang trn hi nhp nh Vit Nam, vic nhn thc c vai tr ca cc doanh
nghip t nhn trong cng cuc i mi t nc cng nh khuyn khch b phn
kinh t ny tham gia tch cc vo nn kinh t m quc gia l mt trong nhng chin
lc trng tm c Nh nc u tin trong cc k hoch, chng trnh pht trin
kinh t.
Bn cnh , cn cao s tham gia ca nhng ngn hng t nhn trong vic
ti tr cho nhng mt hng xut khu trung v di hn, hn ch s i hi i vi
cc ngun lc cng cng trong nhng chng trnh v d n xut nhp khu ca
Chnh ph. c bit, trong qu trnh ton cu ho hin nay, vic hn ch vai tr ch
o ca Nh nc trong qu trnh qun l ng thi pht huy chc nng ca cc
doanh nghip v t chc tn dng thuc khu vc kinh t t nhn s gp phn thc
y nn kinh t th trng gip Vit Nam c nhiu c hi tip cn hn vi th
trng quc t.
Th ba,m rng thi hn bo him v a ra nhng mc ph u i nhm
khuyn khch v thu ht cc doanh nghip xut khu lm quen v s dng hiu
qu cng c bo him tn dng xut khu. Ti M v Brazil, Chnh ph u a ra
mc ph bo him tn dng xut khu cng nh t l bo him u i i vi cc
doanh nghip va v nh. y khng nhng l mt trong nhng chin lc thu ht
s quan tm v tham gia ca cc doanh nghip trong nc m cn gip a dng ho
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
48/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
49/125
http://svnckh.com.vn 39
CHNG II: THC TRNG V HOT NG BO HIM TN
DNG XUT KHU TI VIT NAM TRONG
GIAI ON HIN NAY
1. Thc trng hot ng xut khu ca Vit Nam trong thi gian qua
1.1. Tnh hnh xut khu ca Vit Nam trong giai on t qu I/2006 n
qu I/2009
Da trn s liu ca B Thng mi, ti xin a ra Bng 1 vi s liu v
kim ngch xut khu v cn cn thng mi c nc trong giai on t qu I/2006
n qu I/2009. T c Hnh 3 l biu v din bin kim ngch xut khu c
nc cng trong giai on t qu I/2006 n qu I/2009.
Bng 1: Xut khu t qu I/2006 n qu I/2009
(n v: t USD)
NmQu
Xut
khu c
nc
DN 100%
vn trong
nc
DN vn
FDI
Cn cn
thng mi
c nc
So vi kim
ngch xut
khu (%)
DN 100%
vn trong
nc
DN
vn
FDI
2006
I 8,899 3,725 5,174 67 0.018 -1,680 1,747
II 9,156 3,924 5,232 -1,597 -0.407 -3,028 1,431
III 9,975 4,017 5,958 -1,800 -0.448 -3,498 1,698
IV 9,984 3,998 5,986 -3,001 -0.751 -3,543 542
2007
I 10,483 4,646 5,837 -1,316 -0.283 -2,910 1,594
II 14,242 6,579 7,663 -4,196 -0.638 -5,101 905
III 17,827 7,548 10,279 -1,861 -0.247 -6,227 4,366
IV 20,354 9,256 11,098 -9,637 -1.041 -9,192 -445
2008
I 14,733 6,254 8,479 -6,861 -1.097 -8,713 1,852
II 15,150 6,846 8,304 -9,564 -1.397 -10,179 615
III 15,822 6,822 9,000 -711 -0.104 -2,586 1,875
IV 17,201 8,107 9,094 126 0.016 -1,952 2,078
2009 I 16,648 7,185 9,464 -7,753 -1.079 -10,121 2,368
Ngun:Bo co tng kt tnh hnh xut khu qua t nm 2006 n qu I/2009
ca B Thng mi
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
50/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
51/125
http://svnckh.com.vn 41
nh s bt n ca t gi hi oi, cu v nng sn, thu sn gim lm gim gi
hng lotmt hng xut khu ch lc ca Vit Nam. Kim ngch xut khu tng rt
chm trong giai on ny. n qu I/2007, kim ngch xut khu ca Vit Nam t
mc tng trng 5% so vi qu III/2006, m u cho giai on tng trng cao
nht ca kim ngch xut khu ca Vit Nam trong giai on t 2006 n nay.
T qu II/2007 n qu IV/2007: Trong giai on ny, do tnh hnh kinh tth gii phc hi v chi ph sn xut tng. Bn cnh , gi nng sn th gii ang
trn ln gi dn n gi tr xut khu nng lm thu sn vn c coi l cc mt
hng ch lc ca Vit Nam tng nhanh . Mc d vy, nhn chung, tng kim
ngch xut khu ca Vit Nam trong nm 2007 tng mnh. Cng trong giai onny nhiu doanh nghip sn xut hng xut khu c s tng cng u t v
chiu su h gi thnh, nng cao cht lng sn phm hng xut khu , p ng
ngy cng tt hn yu cu cht lng ca th trng nhp khu kh tnh nh EU,
Nht Bn, Hoa K. Nng lc sn xut hng xut khu ca khu vc doanh nghip
trong nc ngy cng c y mnh. t c kt qu trn l do cc doanh
nghip Vit Nam tn dng c c hi khi Vit Nam gia nhp WTO vi cc ro
cn thu quan v hn ngch b d b, thu sut thu nhp khu vo cc nc c
ct gimNgoi ra cng nh u t trc tip nc ngoi vo nc ta gia tng
nhanh chng gp phn quan trng trong vic to iu kin v vn v cng ngh
cho vic pht trin sn xut hng xut khu.
T qu I/2008 n qu II/2008: u nm 2008, th gii i mt vi cuckhng hong lng thc khi gi hu ht cc nng sn chnh nh bp, la m, go
u tng gp 2-3 ln trong vng cha y 2 nm15. Cuc khng hong lng thc
trong giai on ny ko theo nhng bin ng kh lng ca th trng th gii.
iu ny dn n nng lc sn xut v xutkhu ca doanh nghip Vit Nam c
phn gim st so vi thi gian trc.Cng trong thi gian ny, hot ng xut khu
ca Vit Nam gp nhiu kh khn do th trng xut khu chnh ca Vit Nam l
M ang tri qua cuc khng hong ti chnh ln nht cha tng c . iu ny
nhanh chng dn n s bt n v t gi hi oi, gi tr ng USD gim mnh.
15http://www.tin247.com/2008_nam_cua_khung_hoang_luong_thuc_toan_cau-2-16726.html
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
52/125
http://svnckh.com.vn 42
Cc doanh nghip trong nc lo ngi nhng ri ro v mt kinh t v chnh tr khi
xut khu hng ho v dch v sang th trng vn c coi l trng im ny. y
chnh l nguyn nhn khin cho kim ngch xut khu ca Vit Nam trong giai on
ny gim mnh.
T qu III/2008 n qu IV/2008: Trong thi gian ny, Cc D tr Linbang M (FED) v B Ti chnh M ang c gng ht sc trong vic ot quyn
kim sot cacc tp on chuyn cho vay th chp ca M nm h tr th trng
nh t M. Cng lc ,Ngn hng Trung ng cc nc trn th gii hng
t USD vo cc th trng tin t vi n lc h nhit tnh trng cng thng v ngn
chn s ng bng ca h thng ti chnh ton cu. iu ny phn no gip cithin tnh hnh ti chnh vn ang trong giai on ht sc kh khn ny, m ra mt
hng i mi cho cc mt hng xut khu ca Vit Nam . Mc d khi lng hng
xut khu sang th trng M c gim stdo lo ngi nhng ri ro v kinh t ln
chnh tr xy ra nhng li to iu kin cho hng ho v dch v ca Vit Nam thm
nhp c cc th trng ln nh EU, Nht Bn, Hn Quc.. Nhn chung, trong
giai on ny, tng kim ngch xut khu ca Vit Nam c s hi phc ng k.
T qu I/2009 n nay: Tc tng xut khu 22% ca bn thng unm 2009 thp hn 25% so vi cng k nm 2008 16, cho thy xu hng tng trng
xut khu ang chm li. B p cho s st gim xut khu du th v mt s mt
hng chlc khc nh go, xe p, ph tng xe p, sn lng xut khu ca nhiu
mt hng khc nh dt may, sn phm nha, hng in t, cc sn phm g, hng
th cng m ngh, thu sn...u tng mnh. S gia tng kim ngch xut khu
nhng mt hng trn l do tng c lng v ga, tuy nhin tng v lng ng gp
ng k. Bn cnh , mt s yu t khch quan c th nh hng xu n xut
khu nh dch cm gia cm, dch su gy hi cho sn xut nng nghipcng gy
kh khn cho hot ng sn xut hng xut khu trong thi gian ti.
16Theo Bo co ca B thng mi v Tnh hnh xut khu qu I/2009 .
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
53/125
7/31/2019 [YRC]-Giai Phap Phat Trien Bao Hiem Tin Dung Xuat Khau Tai Viet Nam
54/125
http://svnckh.com.vn 44
Th t, nng lc cnh tranh cha c ci thin r rt trn c 3 cp
(nn kinh t, doanh nghip v mt hng xut khu). Khi cc doanh nghip sn
xut hng xut khu c quy m cn nh b th nhng ci cch cp nn kinh t
nhm nng cao kh nng cnh tranh quc gia v ci thin mi trng kinh doanh
cha pht huy c hiu qu. iu ny th hin ch trong thi gian qua cc ch s
nh gi ca t chc quc t v mi trng kinh doanh v nng lc cnh tranh ca
cc doanh nghip Vit Nam u mc thp so vi khu vc. Trong khi , quy
m u t vo khu sn xut nng cao kh nng cnh tranh ca mt hng xut
khu cn cha tho ng.
1.2.2. V hot ng xut khuMc d xut khu ca Vit Nam c nhng kt qu tng i kh quan
nhng nhng hn ch khng phi l t. Cc hn ch ln tp trung vo nhng mt
sau:
Th nht, quy m xut khu cn nh b, tng kim ngch xut khu bnh
qun u ngi cn thp so vi cc nc trong khu vc v trn th gii.
Th hai, xut khu tng trng nhanh nhng cha vng chc v thng b
nh hng bi cc c sc t bn ngoinh s bin ng gi c trn th trng th
gii, cuc khng hong ti chnh ton cu hay s xut hin ca cc ro cn thng
mi mi ca nc ngoi. Trong khi ,kh nng ch ng nm bt nhng c
hi thun li thm nhp v khai thc cc th trng xut khu mica cc
doanh nghipcn nhiu hn ch.
Th ba, c cu mt hng xut khu cha hp l, th hin trn c ba
phng din: (1) chng loi hng ho xut khu cn n iu, chm xut hin
nhng mt hng xut khu mi; (2) cc mt hng xut khu c gi tr gia tng cn
thp, ch yu vn l cc mt hng nh khong sn chu nh hng trc tip t
nhng bin ng chnh tr trn th gii (nh du th, than ), nng - lm - thu hi
sn , trong khi cc mt hng cng nghip nh dt may, da giy, in t v linh kin
my tnhch yu vn mang tnh cht gia cng; (3) qu trnh chuyn dch c cu
mt hng xut khu theo hng cng nghip ho din ra chm v cha c gii php
c bn, trit ; c cu hng xut k