56
Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım Prof.Dr.S.Cansun DEMİR TJOD Başkanı Adana Acıbadem Hastanesi Adana- 13.01.2013

Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım. Prof.Dr.S.Cansun DEMİR TJOD Başkanı Adana Acıbadem Hastanesi. Adana- 13.01.2013. Riskli gebelik nedir ?. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Prof.Dr.S.Cansun DEMİRTJOD BaşkanıAdana Acıbadem Hastanesi

Adana- 13.01.2013

Page 2: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Riskli gebelik nedir?Gebelik normal ve doğal bir süreçtir. Bazı durumlarda

gebe kalmadan önce anne adayının mevcut hastalıkları veya hamilelikten dolayı sonradan gebelik döneminde ortaya çıkan sorunlar çeşitli risklerin ortaya çıkmasına yol açar.

Böyle gebeliklere riskli gebelik veya yüksek riskli gebelik denir. Riskli ve yüksek riskli gebelikler bazı durumlarda hem hamile annenin hem de anne karnındaki bebeğin sağlığını ve hatta hayatını tehdit edebilir.

Riskli ve yüksek riskli gebelikler, mutlaka bir riskli gebelik uzmanı (perinatolog) tarafından ve çok daha yakından takip edilmelidir. Riskli gebelik doktorları ile yapılması gereken riskli gebelik takibi, normal gebelik takibine göre çok farklı yönler içermektedir.

Page 3: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Riskli gebelik nedenleri nelerdir?• Eğer anne 18 yaşın altında ya da 35 yaş üstünde ise,

• Annede hipertansiyon, tiroid hastalığı, Diabetes Mellitus, kalp, karaciğer, kollajen doku hastalıkları (lupus, sjogren vb) , damar ve diğer yapıları tutan hastalıklar gibi gebelik dönemine ait olmayan, gebe kalmadan önce zaten varolan sistemik hastalıklar var ise,

• Anne çok zayıf ya da çok şişman ise,

• Anne baba arasında akrabalık varsa,

• Anne herhangi bir nedenle ilaç kullanıyor ise, (epilepsi, psikiyatrik hastalıklar vb)

• Anne sigara ya da alkol kullanıyor ise,

• Annenin tekrarlayan düşükleri var ise,

• Annenin gebelik dönemi öncesinde hiçbir sağlık problemi olmamasına rağmen, hamile kaldıktan sonra tamamen gebeliğe bağlı olarak ortaya çıkan gebelik dönemi sorunları varsa:

Page 4: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Anneye bağlı gebelik dönemi sorunları• Gestasyonel diyabet

• Gebelik hipertansiyonu, preeklampsi, eklampsi,

• Gebelikte vaginal kanama

• Servikal yetmezlik

• Erken membran rüptürü

• Gebelikte erken doğum tehdidi

Genital organlarda myom,kist varlığı

Page 5: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetusa bağlı gebelik dönemi sorunları• Çoğul ve ikiz gebelikler

• Bebekte gelişme geriliği (IUGR)

• Oligohidramnios

• Polihidramnios

• Rh İzoimmünizasyonu

• Fetal anomaliler

Page 6: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Riskli gebelik takibi neden gereklidir?

Çoğu hamile anne gebelik dönemini herhangi bir sorun olmadan geçirmesine rağmen, gebelik dönemi süresince ne zaman sorunla karşılaşılabileceğini öngörmek hamile anne için mümkün değildir.

Baştan çok normal görünen bir hamilelik döneminde bile sonradan ciddi sorunlar yaşanabileceği için, riskli gebelik olsun olmasın bütün hamileliklerin kadın doğum uzmanı takibi altında olması büyük önem taşır.

Page 7: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 24. haftasında (gestasyonel diyabet) ortaya çıkıyor.

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 28 ile 30. haftası itibariyle (preeklampsi – gebeliğe bağlı gelişen hipertansiyon ) ortaya çıkıyor.

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 28 ile 30. haftası civarında bebek gelişimi ile ilgili sorunlar (bebekte gelişme geriliği-İUGR) ortaya çıkıyor.

Page 8: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 11 ile 14. haftası arasında ultrasonda bebek ense kalınlığı ölçümünün yüksek olduğu söyleniyor.

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 11 ile 14. haftası arasında yapılan ikili test sonucu anormal çıkıyor.

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 16 ile 20. haftası arasında yapılan üçlü test sonucu anormal çıkıyor.

• Hamile kalmadan önce hiçbir hastalığı olmayan sağlıklı bir kadın hamile kalıyor. Gebelik döneminin 16 ile 20. haftası arasında yapılan ultrason muayenesinde bebekte bir sorun (bebeğin kalp ve büyük damarlarında sorunlar; down sendromunu düşündüren kemiklerin kısa olması barsak parlaklığı artışı ense kalınlığı artışı gibi bulgular; v.b.) tespit ediliyor.

Page 9: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Sorunsuz giden bir hamilelik döneminde gebelik takibi sırasında bebek , anne ve ya gebelik kaynaklı bir sorun tespit edildiğinde bir perinatoloğa konsültasyon gereklidir.

Bazı gebelikler ise başlangıçtan itibaren çeşitli riskler taşır ve bu riskler de anne ve bebek sağlığını kötü etkileyebilir.

Hamile kalmadan önce şeker hastalığı olan bir kadın hamile kalıyor.

Hamile kalmadan önce tansiyon hastalığı olan bir kadın hamile kalıyor.

Hamile kalmadan önce guatr hastalığı olan bir kadın hamile kalıyor.

Daha önceki gebelikleri tekrarlayan düşük ile sonuçlanmış bir kadın hamile kalıyor.

Page 10: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Hamilelik döneminin başından riskli gebelik sınıfına giren kadınlarda, gebelik dönemi risklerinin önceden belirlenip çeşitli tedbirlerle olumsuzlukların en aza indirilmesi çok önemlidir.

Bu ancak hamilelik dönemi boyunca perinatoloji uzmanları tarafından gereken sıklıkta muayene (riskli gebelik takibi) ve ayrıntılı incelemelerin yapılması ile sağlanabilir.

Page 11: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Riskli gebelik takibinde neler yapılır?

Annenin gebelik öncesi mevcut olan bazı hastalıkları hamilelik sürecini ve bebeği ciddi şekilde etkileyebildiği gibi, hamilelik de annenin mevcut hastalığının seyrini ve tedavisini etkilemektedir.

Öncelikle bebek için plan yapıldığında yani gebe kalmadan önce, genel sağlık sorunlarının varlığı veya derecesi ilgili branş hekimince (dahiliye, kardiyoloji, nefroloji, endokrinoloji v.b.) mutlaka belirlenmelidir.

Page 12: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Anne adayının daha önce tekrarlayan düşükler yapmış olması, sebebi bilinsin ve ya bilinmesin mevcut gebeliği de riskli gebelikler sınıfına sokar. Önceki düşüklerin haftası, nasıl olduğu gibi detaylar ve kan testleri ile mevcut gebelik takibi yönlendirilir.

Çok erken düşüklerde kromozom anormallikleri , gebeliğin 3 - 6 ayı arasındaki düşüklerde servikal yetmezlik, daha ileri gebelik aylarında görülen doğum öncesi (fetüs) ölümü durumlarında ise annenin veya bebeğin hastalıkları araştırılır.

Page 13: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetus gelişiminde anormallikler ve fetal hastalıkların, prenatal tanısı günümüzde oldukça ileri boyutlara ulaşmıştır. Bunun sonucu olarak da artık intrauterin tedavi söz konusudur.

Page 14: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Riskli gebelik takibini kimler yapar?

“Yüksek riskli gebelik takibi” sırasında hastayı tek bir hekimin (PERİNATOLOG) izlemesi yeterli değildir. Bu, farklı branşlardan hekimlerin ortak bilgi ve deneyimleriyle yürütülebilen bir izlem şeklidir.

Ekipte kadın doğum uzmanı başta olmak üzere, dahiliye uzmanı, endokrinoloji uzmanı, diyetisyen, genetik uzmanı, çocuk cerrahı, neonatolog ,fizik tedavi uzmanı da bulunur.

Page 15: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Hamile kalmadan önce hastalığı olan kadınlar bebek sahibi olabilir mi?Anne adayının hamile kalmadan önce zaten mevcut olan hipertansiyon,

diyabet, tiroşid hastalığı , kalp hastalığı, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı gibi bazı hastalıkları, hamilelik dönemi boyunca ağırlaşma eğilimine girer.

Bu nedenle bebek için plan yapıldığında yani gebe kalmadan önce, genel sağlık sorunlarının varlığı veya derecesi ilgili branş hekimince (dahiliye, kardiyoloji, nefroloji, v.b.) mutlaka belirlenmelidir. Bu hiçbir zaman genel sağlık problemleri olan bir kadının anne olamayacağı anlamına gelmez.

Ama hamilelik dönemini hem annenin hem de bebeğin sağlıklı ve sorunsuz biçimde geçirebilmesi için gebelik takibi, bu konuda uzmanlaşmış perinatologlar tarafından yapılmalıdır. Hamilelik öncesinde bu hastalıklardan biri bulunan her kadın gebe kalmadan önce perinatoloğa başvurmalıdır.

Page 16: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Antepartum KanamaPlasenta previa:

Plasentanın servikse yakın yerleşimi Sıklığı %1-2 Ağrısız vaginal kanama ,uterin hassasiyet yok Total, Parsiyel,Marginal,Low-lying Çoğul gebelik, multiparite,uterin cerrahi ÇKS takibi,Kanama takibi, Kan hazırlanması, Tam

kan sayımı, Ultrasound ile takip Vaginal muayeneden

sakınmak

Page 17: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Abruptio plasenta: Plasentanın gebelik sırasında ayrılması Fetal prognoz ağırlık derecesine ve gebelik haftasına

bağlı. Grade 0-3. Risk faktörleri: Sigara,PIH,Travma,kısa umbilikal

kordon Ağrılı hassas uterus Ani başlar, kanama az olabilir Vital bulgular,kan sayımı , kan

hazırlanması, acil sezaryen Fetus hipoksik olabilir dikkat

Page 18: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Belirgin gebelik problemlerine bağlı risk faktörleri

Polihidramnios

diabetes mellitus

Çoğul gebelik

Fetal konjenital anomaliler

Isoimmunizasyon (Rh /ABO)

Nonimmün hidrops

Anormal fetal prezentasyon

Oligohidramnios

renal agenezi

Uzun süreli EMR

İntrauterin

gelişme geriliği

Intrauterin fetal

ölüm

Genel değerlendirme

Page 19: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

• Amniotik sıvı, fetal idrardan oluşur ve plasenta yoluyla maternal sirkülasyona karışır.

• Fetus sıvıyı yutar ve idrarla atar. • Polihidramnios : > 2,000 ml

amniotik sıvı . Ultrasonografik tanı konulur. AFI >24= polihidramnios. AFI 8-23 cm. normal.

Page 20: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Risk Faktörleri• Fetal anomaliler:Makrozomi, hidrops

fetalis,asit,levral-perikardial efüzyon. • İskelet malformasyonları • Anormal fetal hareket nörolojik anomali

düşündüren • Gastrointestinal obstrüksiyon. • Rh iso immunizasyonu • Maternal DM.• Açık nöral tüp defekti.( spina bifida; anensefali,

hidrosefali)YÖNETİM• Kilo artışı ile takip• 1-2 haftada amniosentezle boşaltma

Page 21: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Oligohidramnios: • Amniotik sıvı < 1,000ml. Normal fetal gelişim etkilenebilir.. Nedenleri: Fetal renal anomaliler (agenezi) Idrar çıkışının engellenmesi (PUV) IUGR, Post-term gebelik Preterm EMR Fetal anomaliler Plasental fonksiyon bozukluğu.SORUNLARUzun süre devam ederse ekstremitelerde kontraktür, fetal kayıp,pulmoner hipoplaziYÖNETİMSık antepartum testler (USG,BFP,NST,Doppler)Optimal doğum zamanlamasıEMR için antibiyotik

Page 22: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Rh sensitizasyonu Rh – anne: Rh + fetustan antijenleri alırsa

antikor oluşur. Profilaksi: Anti-Rh (d) immun globulin @

26-28 haftada (Rhogam) & @ doğumdan sonra

Şüpheli durumlarda MCA doppler İndirek Coombs testi pozitif ise/ anemi

varsa (hidrops) takip kordosentezle Tedavide: İntrauterin kan transfüzyonu

Page 23: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

GEBELİĞİN HİPERTANSİF HASTALIKLARI: Maternal morbidite/mortalite için önemli

sorun.

4 KATEGORİ1.“KRONİK HT”: Gebelikten önce HT var,

proteinüri yok, doğumdan sonra da devam eder 2. “Preeklampsi”: HT gebeliğin > 20 haftasından

sonra olur. End-organ hasarı olabilir.3. “Kronik HT süperempoze preeklampsi 4. “Geçici HT”: TA >140 /90 ,proteinüri yok, end-

organ hasarı yok. Geç gebelikte,doğumda ve sonrasındaki 24 saat içinde olabilir ve ğostpartum 10 günde kaybolur.

Page 24: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

PREEKLAMPSİ

TA ≥ 140/90 mm Hg Sistolik ↑ 30mm Hg > gebelik öncesi

düzey Diastolik ↑ 15mm Hg > gebelik öncesi

düzey HT, proteinüri, ödem (el,ayak,yüz) > 20. gebelik haftasından sonra olabilir. Doğuma kadar geçmez HELLP

sendromuna dikkat

Page 25: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Hafif: End-organ hasarı yok ,hafif proteinüri. Şiddetli: Şiddetli HT (>160/110 mmHg); Ciddi proteinüri (>5.0 g/d); End-organ hasarı sistemik

vasokonstriksiyon Başağrısı; görme bozukluğu, konfüzyon,

abdominal ağrı, karaciğer fonksiyon bozukluğu/hiperbilirübinemi, oligüri, pulmoner ödem, hemolitik anemi,IUGR

Tabloyu eklampsi (konvülsiyonlar) izleyebilir.

Page 26: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Eklampsi:

• Konvülsiyon veya komanın (hipertansif ensefalopatiye bağlı ) eklenmesi

• Gebeliklerin ~ 0.2% görülür. • Maternal ölüm nedenleri içinde önemli yer

turar en önemli sebep intrakranial hemorajidir. • ACİL SEZARYEN ile doğum.

Page 27: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Risk faktörleri: < 20 veya > 40 yaş Çoğul gebelik Molar gebelik Annede mevcut: HT, Diabetes mellitus Renal veya vasküler hastalık Önceki gebelikte preeklampsi/ eklampsi öyküsü

Sıklık: 5% . Teoriler:Maternal immün reaksiyon >> sistemik

periferik vasküler spasm >> endotelial hasar >> vasokonstrüksiyon> HT

Pekçok organ etkilenir: Kan akımı azalması ile, böbrekler, karaciğer, beyin, plasenta.

Plasenta dekolmanına neden olabilir& anne ölümüne neden olabilir. .

Page 28: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Yönetim: Tek tedavi doğumdur. Hafif preeklampsi: Yatak istirahati. Evde veya hastanede izlem, Terme yakın

doğum, TA takibi, 24 saatlik idrar takibi, KC enzimleri, fetal hareket, NST, BFP ile takip

Şiddetli preeklampsi: Amaç: konvülsiyonların önelenmesi ve TA kontrolüdür..

TA> 160/110 , epigastrik ağrı , 2-4+ proteinüri , artmış karaciğer enzimleri, trombositopeni [↓ 100,000].

* Magnezyum sülfat tedavisi

Page 29: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Diabetes Mellitus

%5-7 arasındadır. Obesite ile ilişkilidir Perinatal mortalite/morbidite tanı

konmamışsa 6 kat fazladır. Gebeliğin en sık komplikasyonudur

Page 30: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Gestasyonel Diabet “GDM”

Gebelikte başlayan glikoz intoleransıdır. GDM > 20. haftada olur ~ 2% gebelik başında tanı konmamış tip II DM vardır. Tip 1 & 2 organogenezde fetal anomali riski vardır. İnsülin gerekebilir.

Maternal Riskler: HT, Erken doğum, polihidramnios, makrozomi ( C/S oranında artış).

Yenidoğan riski: Doğum Travması, omuz distozisi, hipoglisemi, hiperbilirubinemi, RDS, trombositopeni, hipokalsemi, fetal ölüm

Page 31: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

GDM Taraması/Tanısı TÜM kadınlar @ 24-28 haftada taranmalıdır. YÜKSEK RİSKLİ HASTALAR 1. trimester/1. vizitte ve 24-

28. haftada taranmalıdır.

Yüksek Riskli Hastalar: Ailesinde DM varsa; önceki gebelikte GDM varsa Belirgin obesite; Glikozüri Maternal yaş > 30 Öyküsünde> 4000gr çocuk doğumu varsa TARAMA İÇİN 75 gr OGTT : Açlık : 92 mg/dl 1. saat: 180 mg/dl 2. saat: 155 mg/dl

Page 32: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

AntepartumAmaç: Glikoz kontrolü. Standard diabetik diet [2000-2500 kal/gün]. Dietisyen-Endokrinologla işbirliği

Eksersiz: haftada 3-4 kez yürüyüş/yüzmeKan şekeri kontrolünün öğrenilmesiAçlık ve tokluk hedef düzeylerinin öğretilmesiİnsülin: Dietle KŞ kontrol edilemezse doz kiloya ve

kş göre hesaplanır.

Page 33: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

GDM Intrapartum: glikoz düzeylerini 2 saatte bir monitörize

et [insulin @ 100mg/dL <].

Postpartum: • Doğumdan sonra çoğu normale döner .• % 50 hayatın ileriki dönemlerinde Tip II DM gelişir. • Doğumdan sonra 6 hafta KŞ takibi • Annesinde GDM olanlarda çocukluk ve adolesanda

obesite/diabet riski vardır.

Page 34: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Tip I - IDDM (gebelik öncesinde mevcutsa) Otoimmün pankreas beta hücre destrüksiyonu ve sonuçta insülin yetersizliği .

< 30 yaş. ~ 1-3/1000 gebelik. Ketoasidozu önlemek için eksojen insülin ihtiyacı

vardır. Semptomlar : poliüri, polidipsi, anlamlı kilo kaybı.

HgbA1c geçmiş dönem kan şekeri durumunu belirlemek için önemlidir.

• 1. trimesterde insülin ihtiyacı %10-20 düşer (hipoglisemi riski)

• >20 hafta insülin ihtiyacı %50-60 artar

Page 35: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Yönetim:

Tip I – İnsulin kontrolü. Günlük diet/eksersiz planlanması Günde 5-6 kez glikoz düzeyinin monitörizasyonu Gebelikte endokrinologla işbirliği. Sık öğünler. Hipo/hipergliseminin öğretilmesi Amaç: Kan şekeri kontrolü ile hasta ve fetus için

risklerin ve komplikasyonların azaltılması

Page 36: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Tip II: Daha sık; > 30 yaş. İnsulin rezistansı & yetersiz insülin

üretimi Semptomlar daha hafiftir Obesite sıktır Eksojen insülin gerekebilir ama

genellikle diet ve eksersizle kontrol edilebilir.

Page 37: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Kalp Hastalıkları: Konjenital/romatizmal kalp hastalığına bağlı

bozulmuş kalp fonksiyonu Klas tanımlaması: Klas I: Fiziksel aktivitede sınırlama yok. Klas II: Fiziksel aktivitede hafif sınırlama. Klas III: Fiziksel aktivitede orta düzeyde

sınırlamaKlas IV: Fiziksel aktivite yok

Page 38: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

ÇEŞİTLİ KALP HASTALIKLARINA BAĞLI MATERNAL MORTALİTE RİSKLERİ

Grup 1 - MortalitE ( % 0-1 ) ASD; VSD; PDA; Pulmoner veya triküspid hastalığı Düzeltilmiş Fallot tetralojizsi), Bioprosthetik kapak; Mitral

stenozGrup 2 – ( % 5-15) Aort stenozu; Aort koarktasyonu ,Düzeltilmemiş Fallot

tetralojisi ,MI öyküsü, artifisyel kapak Grup 3 – ( % 25-50) Marfan Sendromu; MI; pulmonary HT; Kardiyomiyopati Grup 4 – (> % 50) Konjestif kalp yetersizliği; ileri pulmoner ödem

Page 39: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Amaç: Optimal uteroplasental perfüzyon Gerekli ilaçları kullanmalı Fetal ekokardiografi gereksinimi. Semptomların değerlendirilmesi Lab testleri:EKG, echo, stress test, CBC,

biokimya , ürik asid düzeyi, O2sat, Doğum zamanının planlanması İdeal olan gebelikten önce değerlendirme

kapak problemlerinin gebelik öncesinde düzeltilmesi

Page 40: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Öykü Geçmiş Tıbbi Öykü

Kronik hipertansiyonon

Böbrek hastalığı

Diabetes mellitus

Kalp Hastalığı

Endokrin hast. (örn

tiroidektomi)

Maternal kanser

Orak hücre anemisi/talasemi

Sigara-alkol-madde

kullanımı

Tiroid hast.

Pulmoner hastalık

(tüberküloz,astım)

Gastrointestinal ve

karaciğer hastalığı

Epilepsi

Kan hastalığı

(anemi,koagülopati,)

Diğer hast.

İlk değerlendirme

Page 41: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Önceki Obstetrik Öykü

Habitüel abortus

oAbortus ürününü

karyotipi

oParental karyotip

o Servikal ve uterin

anomaliler

oKonnektif doku

hastalığı

oHormonal anormallikler

oEdinilmiş ve kalıtsal

trombofililer

oGenital organların

enfeksiyöz hastalığı

Ölü doğum veya

yenidoğan ölümü öyküsü

Öykü

Erken doğum

öyküsü

Rh

izoimmünizasyonu

veya ABO

uyuşmazlığı

Preeklampsi-

eklampsi öyküsü

Genetik sorunlu veya

konjenital anomalili

çocuk öyküsü

Teratojen maruziyeti

o ilaçlar

o Enfeksiyöz ajanlar

o Radyasyon

İlk değerlendirme

Page 42: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Antepartum takip

Prenatal muayeneler oAteş (>37C)

oÜriner,pulmoner,hematolojik

kaynaklar; koryoamnionit

oErken doğum eylemi ;

o Amniosentez kültür için

oAntipiretik;doğum

Vitalbulgular

A

Page 43: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Prenatal Muayene Nabız

oTaşikardi (>100bpm ,

<120bpm)

oEnfeksiyon,anemi,

kalp hasta.

oHafif: takip;

Şiddetli: EKG ,

hemogram

Kan

Basıncı

o >140/90mmHg

↑>30/15mmHg

oPIH, kronik hipertansion

Idrar tahlili

oProtein,glukoz,lökosit,kan,

keton

oanbiyotik

Antepartum takip

BC

D

Page 44: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Tarama Testleri

USGoUltrasonografi

o1. ve 2 . trimester

oAnöploidi,malformasyon

Maternal serum test analizleri

• İkili test (NT,PAPP-A, fBHCG)

oÜçlü test (msAFP,β-hCG, estriol)

o15-19 hafta

oTrizomi 21,açık NTD

A

B

Antepartum değerlendirme

Page 45: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Diabet Taraması

oRH(-) anne ve RH(+) baba;oİlk muayenede, 24-28 haftada ve

gerekirse 4 haftada bir İndirek Coombs testi

oFetal hemoliz düşünülüyorsa kordosentez ve intrauterin transfüzyon için değerlendirme

İzoimmünizasyon

o24-28 haftada

oUSG

oFetal ekokardiografi

D

C

Antepartum değerlendirme

Tarama Testleri

Page 46: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetal Değerlendirme

Prenatal tanı için

değerlendirme

1.Ultrasound

oBazal:fetus sayısı, prezentasyon, fetal canlılık, plasental lokasyon gebelik yaşı

oSınırlı: Şüpheli sorun için

o İleri:fetal anomali , gelişim, fizyolojik komplikasyonlar

2.Anöploidi taraması

Sonografik markerlar:

. Ekojenik intrakardiak fokus

. Pyelektazi

. Ekojenik barsak

. Femur/humerus kısalığıAntepartum değerlendirme

A

Page 47: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Biofizik ProfilNST

Fetal Solunum Hareketi

Fetal Hareket

Fetal Tonus

Amnios sıvısı

Page 48: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Doppler UltrasonografiUmbilikal arter

Uterin arter

MCA

Page 49: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetal Değerlendirme

Antepartum değerlendirme

Pre

nata

l tan

ı için

değ

erle

nd

irme

3.Amniosentez

o Sitogenetik inceleme: . Enfeksiyon için sitoloji . Alfa-fetoprotein ? . L/S fetal akciğer matüritesi için .

o 15-20 hafta

4.Chorionic villus sampling(CVS)

oSitogenetik inceleme

o 10-12 hafta

5.Fetal kan örneklemesi (kordosentez)

oKromozomal veya metabolik değerlendirme

o2.-3. trimester

A

Page 50: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetal Değerlendirme

Fetal iyilik halinin

değerlen dirilmesi

1. Fetal monitörizasyon teknikleri

o Eksternal fetal monitörizasyon

o Internal fetal monitörizasyon

oSonografik fetal monitörizasyon 2.Fetal kalp hızı değerlendirilmesi

o NST

. Baseline:120-160bpm

. Akselerasyon 15bpm en az 15

o Gebelikte fetal kayıp riski Antepartum değerlendirme

B

Page 51: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetal Matürite Testleri

Antepartum değerlendirme

Fetal akciğer matüritesini değerlendirme endikasyonları :

>37 hafta

ŞU KRİTERLER DEĞERLENDİRİLİR:

o Lecithin:Sphingomyelin Oranı(L/S)

o Phosphatidylglycerol(PG)

o Foam Stability Index(FSI)

respiratuar distres sendromu riski

Page 52: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Intrapartum Fetal Değerlendirme

Yardımcı testler

A: Fetal skalp kan örneklemesi

oPH<7.2

oCiddi fetal distress; düşük Apgar skoru

B:Fetal laktat düzeyleri

oNörolojik sekel için önemli bir

parametre

Page 53: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Fetal kalp hızı paternleri

Güven verici kalp hızı paterni o Baseline:120-160bpm &

periodik değişiklikler

o Akselerasyon ve variabl deselerasyon

o Erken deselerasyon ve bradikardi 100~119bpm

o Belirgin aritmi

. Persistan taşikardi

. Persistan bradikardi

Intrapartum değerlendirme

Normal otonomik sinir sistemi

Fetal baş kompresyonu

İyi tolere edilir

Fetal kalp hastalığı

Nadiren asidoz veya

hipoksi ile ilgilidir

Page 54: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Güven vermeyen fetal kalp hızı paternleri

. fetal PH da düşme

. Perinatal mortalite ve morbidite riski

.Orta fetal hipoksemi.Olumsuz sonuç yok

. Hafif kordon kompresyonu . benign

Fetal Ph düşer

Devam eder veya kötüleşirse , fetal distres ile sonlanabilir

Fetal kalp hızı paternleri

o Geç deselerasyon

o sinusoidal kalp paterni

o variable deselerasyon

. Geç komponenti yok

. Geç düzelme

Intrapartum Fetal Değerlendirme

Page 55: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

fetal distress paternleri

. Taşikardi ve bradikardi değişimleri

fetal veya neonatal ölüm veya hasar riski

Fetal kalp hızı paternleri

o ondülan baseline

Intrapartum Fetal Değerlendirme

. FHR <100bpm

. >10 dak.

o Ağır bradikardi

o Vartiabilite azalması ile taşikardioDiğer güven vermeyen periodik paternler ile taşikardi örn. . Geç deselerasyonlar . Variabl deselerasyon ve geç düzelme

Page 56: Yüksek Riskli Gebeliklerde Doğum Öncesi Bakım

Son söz

Amaç:

. Riski mümkün olduğunca erken fark et.

İdeal olan:

. Gebelik öncesi danışmanlık

. Erken ve sık prenatal bakım

En iyi:

. Anne ve bebek sonucunu elde etmek

. Tedaviyi sağlamak