YÜZDE YÖNETİMİ İLE ANALİZ ( DİKEY ANALİZİ ) VEEĞİLİM YÜZDELERİ ANALİZİ (TREND ANALİZİ)

T.Finansmanı

Mustafa ErbaşG 1013.10045

BÖLÜM 1: YÜZDE YÖETİMİ İLE ANALİZ

Yüzde yönetimi ile analiz tekniğinde; finansal tablolarda yer alan her kalem aynı tabloda yer alan belirli bir kaleme veya toplam kısmına oranlamakta ve bulunan yüzdelere göre ifade edilmektedir.

Örneğin; bilançoların yüzde yöntemi ile analizinde , bilanço toplamı100 kabul edilerek her bir kalemin toplama oranı hesaplanacaktır. Ayrıca her hesabın kendı grupları içindeki oranıda hesaplanmaktadır.

Gelir tablosunun yüzde yöntemi ile analizinde Net Satışlar 100 kabul edilmekte ve gelir tablosu hesapları Net satışlara oranı hesaplanmaktadır.

Yüzde yönetimi ile analizin amacı

Mali tabloların yüzde yöntemi ile analiizinin amacı; işletmenin sürekliliği içerisinde bilanço kalemlerinin yıllar itibariyle ekonomik yapı içindeki paylarının değişimini ve gelir tablosu hesaplarının net satış hasılatında yıllar itibariyle gelir ve gider değişimlerini belirleyerek işletme ve finansan politikalarının etkinliğini saptamaktır.

Yüzde yöntemi ile analizin üstünlükleri

Yüzde yönteminin diğer analiz tekniklerine göre iki önemli üstünlüğü bulunmaktadır;

1 diğer analiz teknikleri, bilanço kalemlerinin toplam içindeki göreli önemlerini göstermedikleri halde, bu metod her bir kalemin toplam içindeki göreli önemini belirtmektedir.

2 bilanço hesaplarındaki değişiklikleri rakamsal olarak gösterilidği takdirde, aynı sektördeki işletmeler arasında anlamlı karşılaştırmalar yapmaya olanak yoktur. Buna karşılık bilançoların ortak bir ölçüye indirgenerek, yüzdelerle ifade edilmesi halinde,aynı sektördeki işletmelerın karşılaştırma sonuçları daha sağlıklı olacaktır.

Yüzde analiz statik analiz için kullanılabileceği gibi dinamik analiz aracı olarakda kullanılabilir.dinamik analiz aracı olarak kullanıldığı takdirde, farklı tarihlerde düzenlenmiş bilanço/gelir tabloları yüzdelerle ifade edildikten sonra karşılaştırılır ve inceleme dönemindeki gelişim tespit edilir.

Bilançoların yüzde analizi

Bu analiz tekniğinde bilanço toplamı 100 kabul edilerek her bir hesabın toplama oranı gösterilir. Ayrıca daha ayrıntılı bir inceleme için,bilançoların ara toplamı 100 kabul edilerek,her bir hesabın bilanço bölümü toplamı içindeki yüzdesi hesaplanır.

Bilanço yüzdelerinin hesaplanması : ( Bilanço grup hesaplarının değeri / bilanço grup toplamı ) *

100 (Kasa / dönen varlıklar toplamı ) * 100 Bilanço hesaplarının değeri/ aktif (pasif) toplam ) *100

Bilançoların yüzde analizi ve yorumu

Yüze indirgenmiş tablolar hazırladıktan sonra , her kalemin gerek grup toplamı , gerekse genel toplam içindeki ağırlığının uygun olup olmadığı incelenerek analiz yapılmaktadır.

Hesaplanan yüdelerin değerlendirilmesi yapılırken , karşılaştırmalar geçmiş dönem verileri, planlanan veriler ve rakip işletmelerin verileri ile yapılabilir.

Geçmiş dönemin verileri ile karşılaştırımada, hesaplanan yüzdeler, geçmiş dönemin benzer yüzdeleri ile karşılaştırılmakta ve ortaya çıkan değişiklikler incelenerek işletmenin gelişme yönü analiz edilmektedir.

Gelir tablosunun yüzde analizi

Gelir tabloların yüzde yöntemine göre analizinde , net satışlar 100 olarak kabul edilmekte ve diğer hesaplar net satışlara oranlanmaktadır.

Gelir tablosu yüzdelerinin hesaplanması =(gelir tablosu hesaplarının değeri / net satışlar )* 100

BÖLÜM 2: EĞİLİM YÜZDELERİ ANALİZİ(TREND ANALİZİ )

Eğilim yüzdeleri, belirli tarihler veya dönemler arasında bilanço kalemlerindeki artış ve azalışları ve bu değişikliklerin göreli önemini açıkça ortaya koyarak dinamik bir analiz yapılmasına olanak sağlar.

Bu analizin uygulanabilmesi için birbirini izleyen en az 2 dönem bilgisine ihtiyaç olmakla birlikte dönem sayısı arttıkça bu teknikle daha doğru sonuçlar elde edilir. Eğilim yüzdeleri analiz tekniği uygulamasında 2 yöntem kullanılır;

Baz yıl yöntemi: İlk yıl rakamları 100 kabul edilerek sonraki yıl rakamlarının bu yıla göre büyüklüğü hesaplanır. Yöntemden beklenen yararın elde edilebilmesi için, baz olarak seçilen yılın işletme faaliyetleri açısından normal sayılabilecek bir yıl olması gerekir.

Bir önceki yıl yöntemi: Bu yöntemde her zaman bir önceki yıl rakamları 100 kabul edilerek izleyen yılın büyüklüğü hesaplanır

Eğilim Yüzdeleri Hesaplaması

2009 2010 Eğilim Yüzdeleri 2009=100 2010 (Cari yıl rakamı/Baz yıl rakamı)*100

Hazır Değerler 100.000 150.000 100 (150.000/100.000)*100= 150 Ticari Alacaklar 200.000 120.000 100 (120.000/200.000)*100= 60

Yorumlama Diğer analiz tekniklerinde olduğu gibi birbiriyle ilişkili olan

hesaplar veya hesap grupları birlikte yorumlanmalıdır. Ayrıca hesaplana değerler genel ekonomik göstergeler, bütçe hedefleri, benzer işletme bilgileri, sektördeki gelişimle de karşılaştırarak yorumlanmalıdır. Ayrıca enflasyonun etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır.

DÖNEN VARLIKLAR-K.V.Y.K.LARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

İşletme 2006 yılında likidite olarak ve K.V.Y.K.larını ödemede sıkıntı çekebilir. Diğer yıllarda ise dönen varlıkların artış eğilimi K.V.Y.K.lara göre daha fazla olduğundan böyle bir durum sözkonusu değildir. İşletme 2007-2010 döneminde rahatlıkla borçlarını karşılayabilir durumdadır.

DURAN VARLIKLAR-U.V.Y.K.LARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

İşletmenin duran varlık artış eğiliminin artışı daha çok iştiraklerden ve diğer duran varlık artışlarından kaynaklanmıştır. Maddi duran varlıklarda da yıllar itibariyle artan oranlarda eğilim yüzdeleri oluşmuş. Duran varlıkların eğilim yüzdelerinde artış varken, U.V.Y.K.larda azalan eğilim gerçekleşmiştir. İşletme maddi duran varlıklarına yatırımı U.V.Y.K.larla yapmadığı görülmektedir. Finansmanı Özsermayeden karşılamış olabilir.a

YABANCI KAYNAKLAR-ÖZSERMAYENİN EĞİLİM YÜZDELERİ

Özsermayede artış eğilimi, yabancı kaynaklardaki azalış eğilimi olması, işletmenin mali bakımdan güçlendiğini göstermektedir. Böyle bir durum, işletmenin mali gücünün arttığını, alacaklılar açısından emniyet payının yükseldiğini ifade eder. Başarılı bir işletmede eğilim, özsermayenin kaynaklar içindeki payının uzun sürede artması yönünde olmalıdır. Bu nedenle, inceleme döneminde özsermaye artış hızı, yabancı kaynaklarda artış hızından daha yüksek olmalıdır.

ÖZSERMAYE İLE MADDİ DURAN VARLIKLARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

Özsermaye ile maddi duran varlıklardaki eğilim yüzdeleri artış yönünde olması, uzun vadeli yabancı kaynakların da azalış eğilimi göstermesi, işletmenin maddi duran varlıkların finansmanında özsermayeden yararlandıkları anlaşılmaktadır. Uzun sürede bir üretim işletmesinin maddi duran varlıklarını özsermaye ile finanse etmesi beklenir. Yatırım dönemlerinde yabancı kaynak kullanılmış olsa da, zamanla bu borçların yaratılacak kaynaklarla geri ödenmesi ve sonuçta yatırımın özkaynaklarla finanse edilmesi, sağlıklı bir gelişmedir.

STOKLARIN VE SATIŞLARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

Stokların 2008 yılına kadar azalış eğiliminde iken satışların artış eğiliminde olması, işletmenin satışla paralele olarak stoklarını eritebildiğini göstermektedir. 2008 yılından sonra ise stoklardaki artışın, satışlardaki artıştan fazla olması, işletmenin stoklara aşırı yatırım yaptığını veya, işletmenin mallarını sürümde güçlükle karşılaştığını gösterebilir.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 STOKLAR 100 94 94 94 130 150 SATIŞLAR 100 110 120 108 110 130

TİCARİ ALACAKLARLA SATIŞLARIN EĞİLİM YÜZDELERİ

İşletmenin satış eğilim yüzdeleri genelde artarken, ticari alacaklarında azalış görülmesi, tahsilat servisinin iyi çalıştığı yani ticari alacakların tahsilatında problem olmadığı anlaşılmaktadır. Aynı zamanda işletme satışlarının çoğunu peşin olarak yapıyor olabilir.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 TİCARİ ALACAKLAR 100 96 96 87 97 97 SATIŞLAR 100 110 120 108 110 130