در آهزش ػبلیفکری بی سرهبیالگی هفهی

1ضریف داطگبهغبلؼ هردی 2اهیط قؿاضی

3هحوس یوی زظی ؾطذبثی

4هحوز اثالمبؾوی

01/08/1392تبضید زضیبفت:

03/09/1393تبضید پصیطـ:

چکیذ یمك زاكی بی یزاضای هسیطیت ذلك ،یبفتي زاف زض پیكجطز قئى هرتلف ظسگی ثكطی ثباویت

ب زاكگبزض ایي ضاؾتب . اؾت یبفت ب زاكگب ی آیس پصیطی ظیؿت حفؼ آفطیی اضظـ زض وس تقییي

و تخ ث سثبق هی هسیطیت اظ خسیسی اقىبل ذز بی فىطی ؾطهبی ثبظقبذت بگعیط اظ

پػف حبضط ثب ثطای ایي هؾض . لطاض زس ذزوبى تخ ا زض ض ب ؾطهبیایي آفطیی اظ اضظـ

ؾطهبی فىطی ضا ی ویب ذز ضا اظ پػف ،بی فىطی زاكگب ؾطهبی هفم ااؿ تفهیلیثطضؾی

اظ ث الگیی قبذتی وس ث ؾوت زؾتیبثی هتوبیع هیاس، ؾبظی وز بی تدبضی هفم زض قطوت

ثطضؾیثطای آهس زؾت ثزض ازاه الگی . وس بی فىطی زاكگب حطوت هی تطیي ؾطهبی اؾبؾی

ضـ پػف،. ثطز قس اؾتبی ایطاى ث وبض بی فىطی زض یىی اظ ثطتطیي زاكگب ضقیت ؾطهبی

هضزی هغبلق :زاكگب فىطی ؾطهبی هسیطیت ضقیت ثطضؾی" وبضقبؾی اضقس ثب فاى به اظ پبیبى همبل، هؿرطج 1

اؾت. "زاكگب قطیف amir.shahsavari@chmail.irضیعی تؾق آهظـ فبلی، زاكگب قیس ثكتی زاكدی زوتطی ثطبه 2 اؾتبز زاكىس فلم تطثیتی، زاكگب قیس ثكتی 3 بزیبض زاكىس فلم تطثیتی، زاكگب قیس ثكتیاؾت 4

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 122

ثب «زاكگب قطیف» فلوی یئتافضبی آى فجبضت اؾت اظ ی بهقخو اؾتپیوبیكی -تنیفی

اثعاض . اؾت فلوی یئتفط اظ افضبی 103ل ای قبه گیطی اظ ؿ عجم و. فط 300حدن

ی پػف ثط اؾبؼ هجبی ؾطی پیكیو اؾت ؾبذت هحمكی یه پطؾكبه ،گیطی اساظ

، آظهى تحلیل tآظهى اؾتفبز اظ ثب ب زاز. اؾتقس تأییس پبیبیی ضایی آى ثطضؾی آهس زؾت ث

بی یبفت بیتب تحلیل تدعی (Friedmanسهي )ی آظهى فط (MANOVAاضیبؽ چسهتغیط )

ثبالتط اظ هتؾظ، زس و ضقیت ؾطهبی اؿبی ب كبى هی یبفت. اؾتپػف ثحث ثطضؾی قس

و عضی ث. اؾتتط اظ هتؾظ ؾطهبی آضی، ؾطهبی ؾبظهبی ؾطهبی اضتجبعی پبییي اهب ضقیت

تط اظ هتؾظ پبییي زاكگب قطیفضقیت ولی ؾطهبی فىطی زض ب، یبفت ثط اؾبؼ هدوفب

. اؾت آهس زؾت ث

: اشگبى کلیذی

زاكگب، اؿبی زاكگب، ؾطهبی آضی زاكگب، ؾطهبی ؾبظهبی فىطی زاكگب، ؾطهبی ؾطهبی

. ؾطهبی اضتجبعی زاكگب

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

123بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

هقذه

. ی زض التهبز ؾبیط قئبت ظسگی زاضزفهط زابیی اؾت زاف مكی اؾبؾ زیبی وی

الوللی ثیي، ضلبثت قسى خبی اظخولزض التهبز هجتی ثط زاف ث زلیل تغییطات گؿتطز

وسگبى تاوس، زاف زض همبیؿ ثب ؾبیط فاهل تلیس، ، هكتطیبى آگب، ضلجب فطضچسهلیتی

و عضی تطی ثطذضزاض قس اؾت، ثپل، ظهیي تدیعات هبزی، اظ اویت ثیك اظخول

ووبلی هیطقز )تطیي پیبهس آى یبز هیی الیة التهبز هن هبز فاى ثاهطظ اظ آى

بی فهط زابیی ( یىی اظ یػگی2008 وىبضاى ) 1زض ویي ضاؾتب وبیجب. (1387وىبضاى،

زاس ث تحمیمبت لتهبزی هیبهحؿؼ ضقس ا بی هؤلفهحض ضا تخ ث التهبز زاف

,Solow,1957; Deninson, 1962; Arrow, 1962; Schultz, 1969; Kendrickفطاای )

1974; Becker, 1975;Freeman, 1982; Nonaka & Takeuchi, 1995; Gorey &

Dobat, 1996; Organisation for Economic Cooperation & Development,

1996; European Commission, 2000aی زم لطى بی انلی التهبز زض یو ( زض تئضی

فبنطی و . اس آفطیي تهطیح وطز وس و ث خز فبنط بهحؿؼ اضظـ ثیؿتن اؾتبز هی

ضظافعی زض ز ال نضت ثایي ضس . تاس ثركی اظ ضقس التهبزی ضا تضیح زس هی

بی ؾطفت ضقس ازثیبت هطتجظ ثب زاضایی و عضی ثلطى ثیؿت یىن یع زیس قس اؾت

Canibano etزض ثرف آهظـ فبلی پح ثطاثط قس اؾت ) 2بی فىطیبهحؿؼ ؾطهبی

al. , 2008) .بی اتطیف، بی خبى )هبس زاكگب ، فمظ تقساز اسوی اظ زاكگب خز ثبایي

بی فىطی ضی بؾبیی هسیطیت ؾطهبیاؾپبیب، اگلؿتبى، ایتبلیب ...( ث تالـ زض ق

(.90اس )ثبثبیی وىبضاى، آضز

و زاكگبی هؤؾؿبتب زپبضتوبى .تضیح زاز گ ایيتاى هی اخوبالفلت ایي گطایف ضا

، زاف زض لبلت تبیح تحمیمبت ب آىی تطیي ثبظز هناس زض حمیمت تلیسوسگبى زاف

1 Canibano

نضت ث ب بهحؿؼ بهحؿؼ زاضایی زاكی، زاضایی فىطی، ؾطهبی انغالحبت پػكی، ی پیكی ازثیبت زض 2

اظ ایي ض زض زاضز، و انغالحبت خز ایي هقبی زض بیی تفبت الجت .(Fazlagic, 2005اؾت) قس اؾتقوبل هقبیی ن

وس؛ تبویس هی ثزى فىطی زاكی ی همل انغالح اال ثط ظیطا ایي ،قس اؾتفبز فىطی ؾطهبی انغالح پػف حبضط اظ

آى، اظ وزى زاضایی تلمی لصا ثگیطز لطاض ؾبظهبى هبلىیت زض تاس وی اؿبی ؾطهبی خول اظ فىطی ؾطهبی اظ ثركی ثبیب

و فىطی ؾطهبی اظ ثركی ثبلثب ؛(MERITUM, 2002, p.11زض گعاضـ هطیتم هكبث ثحثی ث قز اخقبزضؾت اؾت )هط

ب، ثجت حمق هبلیىت فىطی هبس حك تاى ث یؿت.اظ خول هی بهحؿؼ قز هی حوبیت حفبؽت لبی لحبػ ث

(.RICARDIS, 2006, p.73 ضیچبضزیؽ، گعاضـ زض هكبث ثحثی ث قز )هطاخق اقبض وز... تدبضی بی بم

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 124

ؿتس و فوهی ( غبلجبی )باظ آى زؾت هحیظ(، 90ؾت )ثبثبیی وىبضاى، آهذتگبى ا زاف

-ؾبظی فلن، ث یبقی اظ تمبضبی تدبض غبلجباس؛ ایي تغییطات ثب تغییطات ؾطیقی هاخ قس

ب زض وبف ثزخ الساهبت خسیس زلت هؾض ثتط یطی اؿبی وبضگیطی اثطثرف

ؽض التهبز زاف ض اظایي. (Hellstrom et al. , 2004) اؾت ب زاكگبحؿبثطؾی اظ

زی ؾبظهبى هطاوع آهظـ فبلی ضا ثط آى زاقت اؾت و ث ب زاكگبضلبثت هجتی ثط زاف،

. (1390ضاثیبى، ؾلیویثپطزاظس )بی زاكی تلمی اضظـ ضاجطزی اظ آى زاضایی

بی پػكی تحلیل هؤؾؿبت ب زاكگبف ضی آهس زض پی ث خززض ذهل تغییطات

اظخول، ب زاكگبای اظ پػكگطاى ؾطهبی فىطی زض اؾت؛ ثركی فوس قس اضائهرتلفی

( 2008) 2( هضان2007) 1(، اؾبیسض2008(، وبیجب وىبضاى )2006ؾبچع وىبضاى )

زاس: الگی زم ز زیسگب تحلی هی اظ آهس زؾت ث بی ثیی ضقيایي تحالت ضا حبنل

4گب ؾ( هسل هبضپیچ Schneider,2007ث مل اظ Gibbons et al. , 1994) 3تلیس زاف

(Etzkowitz et al. , 1996 ث مل اظMoravec, 2008 ط ز زیسگب ثط ؽض یه ،)

5حل ضاای هقغف ث وبیس و ثب تحمیمبت فطاضقت هی تأویسپبضازاین خسیس تلیس زاف

:قسقبذت هی

بی تحمیك تؾق زض زضاى خگ ؾطز، ثط اؾبؼ هسل ؾیبؾت: زاف الگی زم تلیس

بی ذبل ثز )الگی ؿ ال تلیس زاف(؛ ذغی آضی هتوطوع ثط پػف زض ضقت

پسیس آهسى الگی ؿ زم التهبزی -بی خسیس فبضی گیطی پبضازاین پبیبى ایي الگ ثب قىل

تط ؿجت زض ایي الگ، تلیس زاف خبهـ. (Canibano et al. , 2008تلیس زاف وطا ثز )

Sánchez et) گتط پصیطاتط اؾت اختوبفی، ؾبظهبی قطوتی پبؾد ، ث یبظبی التهبزی

al. , 2006) .كگب نقت، ثب ای هیبى زا الگی ؿ زم ثب اضتجبعبت پیبی فطاضقت

ثزى ثطآهس اظ یه فطآیس زائن ضفت « هحض عطح» ثزى « حل هقغف ث ضا»بی یػگی

قز ثطگكتی هیبى ثیبزب وبضثطزب، اظ ؾیی تئضی فول اظ ؾی زیگط، تقطیف هی

(Gibbons et al. , 1994; p. 19) . یگط ز -پػف آهظـ –اهطظ تلیس تظیـ زاف

1 Schneider 2 Moravec 3 mode 2 of knowledge production 4 triple helix model 5 transdisciplinarity and solution-oriented research

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

125بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

، ثلى تقبهالت ثبقس ویبی زیگط وكگطاى اختوبفی ضثظ ث فقبلیت بیی ایعل ثی فقبلیت

زض ایي . (Gibbons et al. , 1994; p. 1بی فطاای ثب ؾبیط تلیسوسگبى زاف زاضس ) وف

آى وبضثطز ث قرهی پػكگط ثسى تخثط اؾبؼ فالیك نطفب هؿبئل پػكی، ،ضاؾتب

(Lonnqvist et al. , 2009تقطیف وی ) هقغف ث حل هؿبئل القی اؾبؾبقس ثلى

.قس خبهق تقطیف هی

آهظـ فبلی هكبخطات هؤؾؿبتحبنل فالیك فعایس ث : ایي هسلگب هذل هبرپیچ س

ایي فطآیس ثبیؿت ایفب وس، زض پبضازاین تغییطیبفت هی ب زاكگبقسیس پیطاهى مكی اؾت و

بی اضپبیی ؾیط قز، الساهبتی و تؾظ ؾبظهبىثب الساهبت ؾیبؾی ذبل ذز هكرم هی

، ادوي هسیطاى پػكی هسیطاى 1ؾیط ادوي زاكگب اضپبیی هؤؾؿبتیوویؿیى اضپب،

ثز؛ ضیچبضزیؽ بی ترههی هبس گطی و هتلی گعاضـ ثطذی اظ گط 2اخطایی اضپب

هسل ؾبم هلی ثطذالفگب هسل هبضپیچ ؾ. (Canibano et al. , 2009) اؾت قس بماد

& Lundvall, 1992زاس ) ی آضی هی ب ضا ثبظیگطاى انلی فطن آضی و ثگب

Nelson, 1993 اظث مل Sanchez et al., 2006 مكی هؿبی ثطای زلت، زاكگب ،)

تىبهلی ضا زض لبلت تحالت ؾبظهبی، ؾبظوبضبی ؾنقت لبئل اؾت ضاثظ ایي

ث مل Etzkowitz & Leydessdorff, 2001; p. 6) وس خبیگب خسیس زاكگب تنیف هی

تاس مف هی ب زاكگبگیطز و ایي هسل، هفطو هی. (Sanchez et al. , 2009اظ

& Etzkowitz) زاقت ثبقسثیبى ای زض ذلك آضی زض خاهـ زاف ثجزیبفت

Leydessdorff, 2001; pp. 1-2, p. 11 ث مل اظ Canibano et al. , 2009).

گطاى زافث هیعاى ثبالیی ث ن ؿتس و هؤؾؿبتی ب زاكگبضؾس، ث ؾط هی هدوفب

تاى هی لهثب فاى ث. زاف ؿتس اظ زؾت زازىن ثؿیبض زض هقطو اس پػكگطاى اثؿت

و كگب ضا تطن گیس یب ظهبی گیطس زا ث ظهبی اقبض وطز و پػكگطاى تهوین هی

قس قس زض ثرف ذهنی هكغل ث وبض هی آهذت هی زاكدیبى اظ زاكگب زاف

(Fazlagic,2005) .ثؿیبض هن اؾت، ظیطا ب زاكگببی فىطی ثبثطایي ثحث پیطاهى ؾطهبی

بی هرتلف خبهق افن اظ افطاز، نقت، تاس ثطآضزى اتؾبضات ضظافعى ثرف ین ه

1 European University Association (EUA) 2 The European Association of Research Managers and Administrators

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 126

وبضگیطی تاس هخت حفؼ ث ب زلت ضا اظ زاكگب تؿیل وبیس ن هی ؾبظهبى

. بی فىطی زاكگب قز اثطثرف وبضآهس زاكدیبى، اؾبتیس زیگط ؾطهبی

پصص سؤاالت هسئلثیبى

بی ث الگیی خبهـ ثطای ثبظقبذت ؾطهبی زؾت یبفتي ي ضاؾتب، پػف حبضط زضنسززض ای

آچ تخ . ب پبؾد گیس ث یبظبی ذبل ایي ؾبظهبىو ای گ ث اؾت ب زاكگبفىطی

و ب زاكگبب التضبئبت ضؾس، زض ؾط گطفتي همبنس، یػگی ث آى ضطضی ث ؾط هی

اتفبفی بیی بی تدبضی اؾت و ؾبظهبى غیطاتفبفی ؿتس ؿجت ث قطوت هؤؾؿبتی فوستب

و ای گ ثزض الگبی ؾطهبی فىطی هضزیبظبی زض ایي ضاؾتب یىی اظ پیكطفت. اؾت

بی فىطی زاكگب ث ی هسل ؾطهبی زاكگبی قز، تؾق هؤؾؿبتهتبؾت ثب ذهنیبت

ی ب تب ث فطن ی هسل ؛ ظیطا تبوى فوساؾت ی آهظـ ذسهبت زاكگبی فطن

بی زض پػف حبضط، ؾطهبی ض اظایي. (Sanchez et al. , 2006اس ) پػف تخ وطز

یىپبضچ نضت ثفىطی اثطگصاض زض تحمك وبضوطزبی آهظـ، پػف ذسهبت زاكگبی

قس ثطضؾیثط اؾبؼ آى زاكگب قطیف ؾپؽ ضقیت ؾطهبی فىطی ؾبظی قس هفم

انلی پػف ؾؤاالتزض ازاه ث . اؾت قس اقبضانلی پػف ؾؤاالتاؾت زض ازاه ث

اؾت: قس اقبض

، فلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی زاكگب قطیفؾطهبی فىطی زض : پصص کلی سؤال

؟اؾتزض چ ضقیتی

پصصخسئی سؤاالت

آى، زض چ فلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی یفزاكگب قطاؿبی زض ؾطهبی .1

ضقیتی لطاض زاضز؟

آى، زض چ فلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی زاكگب قطیفآضی زض ؾطهبی .2

ضقیتی لطاض زاضز؟

آى، زض چ فلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی زاكگب قطیفؾبظهبی زض ؾطهبی .3

ضقیتی لطاض زاضز؟

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

127بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

آى، زض چ فلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی زاكگب قطیفعی زض اضتجب ؾطهبی .4

ضقیتی لطاض زاضز؟

ی فىطی ثسی ضقیت اخعاء ؾطهبی ، الیتفلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی .5

چگ اؾت؟ زاكگب قطیف

پیطی پصص

وس: فقبلیت هی گ اظ ؾطهبی بی هسضى فب ثب ؾ ؾبظهبى: فکری سرهبی تبضیری ثؿتطبی

آالت تدیعات(، ؾطهبی هبلی )پل افتجبضات( ؾطهبی ؾطهبی فیعیىی یب هبزی )هبقیي

ؿ اذیط ؾطهبی . (RICARDIS, 2006, p. 17فىطی )آضی، ضضبیت فطگ قطوت( )

ایي پسیس ضا . ای اؾت و اظ اویت ضظافعی ثطذضزاض گكت )ؾطهبی فىطی( چس ز

تط تط ث ثبظاضبی ؾطهبی، اضتجبعبت آؾبى تاى ثب تغییطات التهبز خبی هبس زؾتطؾی ؾبز یه

زض ایي . (Wall, 2005اظ عطیك اضتجبط اظ ضا زض تغییطات ؾطیـ زض فبضی هطتجظ زاؿت )

بی تاس، اویت ؾطهبی ضاؾتب تخ ث تحالت پبضازایوی التهبز فاهل تلیس التهبزی هی

(:1ا ثیف اظ ثیف ثطخؿت ؾبظز )خسل فىطی ض

(Source: Wall, 2005بی التهبزی ) ب فاهل انلی تلیس زض پبضازاین فقبلیت: 1خسل قوبض

ػاهل تلیذ اقتصبدی فؼبلیت اقتصبدی بی اقتصبدی پبراداین

ى هكغل زض آىظهیي، نبحجبى ظهیي وبضگطا ثطزاقت هحهل (1800التهبز وكبضظی )لجل

آالت هاز ذبم یطی وبض، هبقیي ؾبذت تلیس ام(20ام تب 18التهبز نقتی )لطى

ؾطهبی اؿبی، ؾطهبی ؾبظهبی ؾطهبی اضتجبعی ؾبعت زاف ذسهبت ام تبوى(20)لطى التهبززاكی

ثز و ثیبى تذسهبقز فبهل تحل، ضقس نبیـ یع هكبس هی 1و زض خسل عض وبى

آفطیی ضا تكىیل زاز اؾت فىطی(، ثرف انلی اضظـ زض ایي ضاؾتب هبثـ زاكی )ؾطهبی

(Society for Knowledge Economics, 2005, p. 19 ث مل اظGuthrie et al. ,

2007, p. 16) .( زض ایي ضاؾتب گبتطیGuthrie;2001 ،زض یه ثطضؾی ضیسازگبضا ،)

گعاضـ 2اثطگصاض مبط فغف هطتجظ ثب ؾطهبی فىطی ضا هغبثك خسل بی هكبضوت

. وبیس هی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 128

بی کلیذی ی هطبرکت ثررسی ریذادگبرا -: قبط ػغف هذیریت سرهبی فکری2خذل ضوبر

(Source: Guthrie, 2001)

در زهبی ب پیطرفت

1891اایل قس. قبذت هی« وبالی فوهی»الح غثب ان وخلت قس، « اضظـ بهحؿؼ»ث هفم تخبت فوهی

1891ااسظ . سق ب آقىبض قطوتثطای تخی لبثل نضت ثی هیبى اضظـ وتبثی اضظـ ثبظاضی فبنل« فهط اعالفبت»ثب ؽض

یع ثتاس و ؾطهبی فىطی ضا پسیسآضسضا بیی حؿبة نضتبی اثتسائی ضا آغبظ وزس تب هكبضاى ؾبظهبى تالـ

. (Sveiby, 1988گیطی وبیس ) اساظ

1891ااخر

,Celemi)قس بی ذبضخی ادبم ؾبظهبى ث ثرفبی فىطی گیطی گعاضـ ؾطهبی اساظ هؾض ثظیبزی الساهبتی

1999; Skandia Insurance Company, 1998; The Swedish Coalition of Service Industries,

1995).

ایي . ههة وز« هسیط ؾطهبی فىطی» فاى ثضا (Edvinsson) قطوت اؾىبسیب، الیف ازیؿى 1990ل زض ؾب

قس اذتیبض لبی یه پؿت ضؾوی زض ؾبظهبى قبذت هی فاى ثالیي ثبضی ثز و پؿت هسیط ؾطهبی فىطی

. وطز زضیبفت هی

Balanced) «بی اهتیبظی هتاظى وبضت»هفم ،(Kaplan & Norton) ، وبپالى ضتى1992زض ؾبل

Scorecard) ث گیطیس وبى چیعی اؾت و آچ ضا و اساظ هی»ؾبظی، هثل هقطف ایي هفم. ضا هقطفی وزس

. آضز ث خزضا « آضیس هی زؾت

1881اایل

اگطچ . ضا اضائ وزس« ف آفطیيقطوت زا» هؤثط( وتبة ثؿیبض Nonaka & takeuchi; 1995)بوب تبوچی

زاف ؾطهبی فىطی ضا اظ ن هتوبیع ثحث هفیسی زض ؾطهبی فىطی اضائ ذثی ثثط زاف توطوع زاقتس، لی

. وزس

تبگ الیي هحهلی ثز و آهظـ فولیبتی . ضا پسیس آضز« تبگ»ثطبه 1994زض ؾبل (Celemi; 1994) ؾلوی

. وطز ب ضا اضائ هی یت بهحؿؼپیطاهى او

. ی اؾىبسیب افعز قس فىطی ثط گعاضـ ؾبلیب ، هتووی خت اضظیبثی ؾطهبی1994وچیي زض ؾبل

اضظیبثی زلیك هؾض ث 1995اؾت و ؾلوی زض ؾبل « هویعی زاف»تاى ث آى اقبض وز، ضذساز زیگطی و هی

. بى هقطفی وزفىطی زض ؾبظه خعئی ضقیت ؾطهبی

,Kaplan & Norton) بی ایي ظهی ضا هتكط وزس تطیي وتبة پیكطاى خجف ؾطهبی فىطی، پطفطـ بیتب

1996; Edvinsson & Malone, 1997; Sveiby 1997) .

1881ااسظ

. قز تجسیل هی بی زاكگبی زض ایي ثط ؾطهبی فىطی ث یه هضؿ هحجة زض هیبى پػكگطاى وفطاؽ

;MERITUM project; Danishقز )هبس هاضز شیل: بی والی آغبظ هی ای اظ پطغ تقساز فعایس

Stockholm ی پػف زض ؾطهبی بی آوبزهیه ضا زض فطن هكرم، لحبػ وزى ثطذی اظ زلت نضت ث( و

. اس فىطی سف گطفت

وطز ضا پیطاهى ؾطهبی فىطی ثطگعاض الوللی ثیيی التهبزی كؿتی ب ، ؾبظهبى تؾق وىبضی1990زض ؾبل

(OECD, 1999;2000) .

1881ااخر

قز، پیسایف هفم اهطظیي ؾطهبی فىطی ضك هكبس هی 2و زض خسل عض وبى

هترههبى نقت ظهبی وقز. هطثط هی 1990 1980بی آى ث ز وبضثطزگطفتي

.Bukh et alض ؾئس، گعاضقی افعى ثط گعاضـ هبلی قطوت پیكبز وطزس )ذسهبت زض وك

ای زض فعایس نضت ث، نبیـ 1990ی (. زض ایي ضاؾتب زض زChu, 2006ث مل اظ 2001 ,

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

129بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

گصاضی هبثـ بهحؿؼ هبس آهظـ، پػف، آضی، ثطس، ضاثظ ثب هكتطیبى غیط ؾطهبی، ذز یىی اظ فاهل اؾبؾی اتمبل اظ التهبز گصاضی ایي تغییط الگی ؾطهبیو. وزس هی

(. Leitner, 2004ثیبى ثز اؾت ) نقتی ث التهبز زاف

بی آهظـ فبلی ث یه ، انالح ؾیؿتن1980ی زض ثرف آهظـ فبلی یع اظ ااؾظ ز

ضاؾتب یطبی انلی تغییط قبهل الیت اؾبؾی وكضبی غطثی تجسیل قس اؾت. زض ایي

بی فوهی هطثط ث پػف(، یطبی اختوبفی )اویت یطبی التهبزی )وبف ثزخ

ای ی ثؿیبض پیچیس ضظافعى پبؾرگیی(، یطبی فطگی )هسل خسیس تلیس زاف(، ظهی

قس ب زاكگب اس و هخت هكبخطات قسیسی پیطاهى چگگی هسیطیت آضز ث خزضا

(.Sanchez et al. , 2007ث مل اظ Dim, 2001 )اؾت

افتمبز هكض ایي اؾت و ؾطهبی فىطی ثب : ػوهی در ثخصضبسی سرهبی فکری هفم

ؾطهبی ،بی بهحؿؼ، زاضایی زاكیزاضاییزاف ؾطهبی اؿبی فدیي قس؛ لغبت ,Fazlagic) ضس هتطازف ث وبض هی نضت ث بغبلج ؾطهبی فىطی زاكی، زاضایی فىطی

انغالح و زضحبلیضز، انغالح زاضایی بهحؿؼ زض ازثیبت حؿبثساضی ث وبض هی. (2005

ث وبضزاضایی زاكی تؾظ التهبززابى انغالح ؾطهبی فىطی زض ازثیبت هسیطیت حمق

ش بهحسسی ک در فض راثظ ارزوس: اقبض هی چیع یهث ب آى وضز؛ لی هی

ث تب ؛ ثبثطایي ؾطهبی فىطی فؼبى فت است کبرکبى، هذیراى، هطتریبى سبیر ری

و ب آىی وس ی بهحؿؼ احبع هحتیبت اشبى وبضوبى ثلى ث ؾبذتبضبی پیچیس

سرهبی فکری ی زیگط ث ثیب. (Ibid, 2005قز ) هدطای اهض ؾبظهبى اؾت، یع گفت هی

فرصت ، ث سبزهبىضد ک هیبی بهحسض تؼریف ترکیجی از هبثغ فؼبلیت ػاى ث

. (European Commission, 2006) دذخلق ارزش از هبثغ هبدی، هبلی اسبی را هی

بت تاى ث هغبلق هی اظخول. ؾطهبی فىطی، تقبضیف هرتلفی ضا ث زجبل زاقت اؾت هدوفب

(، ضؼ وىبضاى2001) 1: هغبلقبت ثتیؽ(1390 ضاثیبى، ؾلیویث مل اظ ) ظیط اقبض وطز

(، 2004) 5 (، قید2000) وىبضاى 4(، ؾیوي1997) 3(، اؾتاضت1998) 2(، ثطویگ1998)

1 Bontis 2 Brooking 3 Stewart 4 Seemann 5 Shaikh

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 130

(، پؾبات 2004) (، وبپالى ضتي2004) 2(، الیتط2003) 1(، هبلتطا2003) آل فلی

.(2009) وىبضاى 5(، لط2008) وىبضاى 4(، الف2007) 3بوبچب

ی ػوذ(، 2001) تفبت فطااى زض تقطیف ؾطهبی فىطی، ث افتمبز ثبضت ثبخز

ی دذ تطکیلاخسای ثرحستبی حز سرهبی فکری ث تؼریف سرهبی فکری پصص

ب خت ایدبد هسیت رقبثتی ثرای سبزهبىه ب آى هؼتقذذ ک تؼبهل هیبى آى اخوبع دارذ

اخعای هتؿ اظ بی ثسی عجمزض ازاه ث . (1387) وىبضاى هیط ووبلیث مل اظ ضد ) هی

(.3وین )خسل طهبی فىطی اقبض هیؾ آى اخساء اسبض ثر فکری سرهبی ثذی : عجق3 ضوبر خذل

و اظ هیبى یبثین زضهیی ؾطهبی فىطی بی حظ ثطضؾی پػف فقثب تقوك زض خسل

( 1گب، قبهل ثسی ؾ بی هرتلفی و ثطای اخعاء ؾطهبی فىطی قس اؾت؛ عجم ثسی عجم

ثیكتط پػكگطاى تافكهضز( ؾطهبی اضتجبعی 3( ؾطهبی ؾبظهبی 2ؾطهبی اؿبی،

(، ث تقسازی 2007بی انلی ایي فطن اؾت. ضاهیطظ وىبضاى ) وبضضفت زض ثیكتط پػف ث

وس اس، اقبض هی ثسی وز گب عجم ؾ نضت ثبیی و ؾطهبی فىطی ضا اظ پػف 1 Malhotra 2 Leitner 3 Phusavat & Kanchana 4 Walsh 5 Lerro 6 German Wissensbilanz Model 7 German Draft Accounting Model

هسل ثسی ؾطهبی فىطی ثط اؾبؼ اخعاء آى عجم

هطوع پػكی اعطیف ؾطهبی اؿبی ؾطهبی اضتجبعی ؾطهبی ؾبظهبی

وبقگط اؾىبسیب ؾطهبی اؿبی ؾطهبی هكتطی ؾطهبی ؾبظهبی

بی پبیكگط زاضایی ؾطهبی اؿبی ؾطهبی ذبضخی ؾطهبی زاذلی

بهحؿؼ

اضظـ بهحؿؼ ؾطهبی اؿبی ؾطهبی هكتطی ؾطهبی ؾبظهبی

هحبثؿ قس

بی زاضایی بی هبلىیت فىطی زاضایی

ظیطؾبذتی

هویعی ؾطهبی فىطی ؾطهبی اؿبی بی ثبظاض زاضایی

6هسل یؿعثیالع آلوبى ؾطهبی اؿبی ی اضتجبعی ؾطهبی ؾطهبی ؾبظهبی

ؾطهبی

گصاض ؾطهبی

ؾطهبی

هىبى

ؾطهبی

آضی

ؾطهبی

فطآیس

ؾطهبی

وس تأهیي

ؾطهبی

هكتطی

7هسل حؿبثساضی آلوبى ؾطهبی اؿبی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

131بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

(Canibano & Sanchez, 2004; Stewart, 1997; Edvinsson & Malone, 1997;

International Federation of Accountants, 1998; Euroforum, 1998; Bontis,

2001; Centro de Investigacion sobre Sociedad del Conocimiento, 2003;

Warden, 2003 .) ی الوللی اؾبؾی زض حظ بی ثیي فق، پػف بی پػفافعى ثط

,OEU, 2006; RICARDIS: اظخولپصیطس ) هیگب ضا ثسی ؾ آهظـ فبلی یع عجم

2006; ARC, 2005.)

بی فىطی زاكگب؛ اویت زض ضیىطز ؾطهبی: داطگب در ثخص قبؾی ؾطهبی فىطی هفم

قز ، ثطخؿت هیب زاكگبزض زؾتیبثی ث اساف ضاجطزی آضیاؿبى، زاف

یىی فاى ثتلیسوسگبى زاف آضی وچیي تطیي یىی اظ ولیسی فاى ث، ب زاكگب

زض ایي ضاؾتب. (Sanchez et al. , 2006) قس ی ؾطهبی اؿبی قبذت هی اظ نبحجبى فوس

بی ؾطهبی فىطی، اخعاء ؾطهبی فىطی ضا ث ؾطهبی اؿبی، ؾطهبی ؾبظهبی ی پػف فوس

زض ؾغح اضپب ادبم پصیطفت اذیطاهتقسزی و تدبضة. اس ؾطهبی اضتجبعی تمؿین وز

گب اظ اخعاء ؾطهبی فىطی )ؾطهبی اؿبی، ؾبظهبی ثسی ؾ زس و زؾت اؾت، كبى هی

. (Canibano et al. , 2009بی پػكی یع هفیس اؾت ) ؾبظهبى ب زاكگباضتجبعی( ثطای

طهبی فىطی زض گیطی ؾ یي الگیی ثطای اساظتس هؾض ث( یع 1389 وىبضاى ) هیط ووبلی

ث هسیطاى وبضقبؾبى زاكگب فطزؾی هكس اظ عطیك پیوبیف اظ بی ایطاى زاكگب

( یع 1389. ؾطی پض وىبضاف )اظ اخعای ؾطهبی فىطی زؾت یبفتس گب ثسی ؾ زؾت

ثسی ؾطهبی فىطی زاكگب ی چبضچثی ثطای قبؾبیی عجم زض پػف ذز، ضوي اضائ

ای زض بی بهحؿؼ مف ثطخؿت ی هصوض، زضیبفتس و زاضایی گب ثسی ؾ ثط اؾبؼ عجم

بی هطؾم حؿبثساضی ث زلیل بزیس اگبقتي ایي آفطیی زاكگبی زاضز و قی اضظـ

ب وبضآهسی الظم ضا ساضز. زاضایی

ای اظ زاف آقىبض ضوی یطی اؿبی ی هدوفؾطهبی اؿبزاكگب، ضاثغ ثب زض

)اؾتبزاى، هحممبى، زاكدیبى زوتطی، وبضوبى ازاضی ...( اؾت و اظ عطیك ب زاكگب

بی آبى تدؿن زض فقبلیت قس وؿتفطآیسبی آهظقی فولی ضؾوی یب غیطضؾوی

، فلوی یئتضلبثت ثطای خصة زاین و هی عض وبى(. Ramirez et al., 2007یبثس ) هی

اویت ظیبزی زاضز؛ ظیطا اضظقوستطیي هبثـ ط ب زاكگبزض ثباؾتقسازوبضوبى زاكدیبى

وبضوبى آى زاكگب اؾت و اگط ایي هبثـ اضظقوس فلوی یئتزاكگبی، وبى ترهم

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 132

ف ذلك اخطای یبثی ث اسا گیطی هسیطیت قز، زاكگب زض زؾت اساظ زضؾتی ث

وبضوبى فلوی یئت. (Jones et al. , 2009فول ذاس وطز ) هؤثطتطبیف اؾتطاتػی

ؿتس و زض فطآیس تلیس، اتمبل ب آىثبقس، ظیطا وبضوبى زاكی هی زضالـزاكگب

, .Jones et alزاضس ) ؾطوبضب، زاف ضوی زاف آقىبض زاف؛ ثب ایس هؤثطوبضگیطی ث

. قز بی فطزی پػكگطاى آى هطتجظ هی ثبثطایي ؾطهبی اؿبی زاكگب ث قبیؿتگی. (2009

ای ثطای پػكگطاى ذجط خز زاضز، زض التهبز خبی زض قطایغی و تمبضبی فعایس

تخ ی فطاض هغعب، ه ؾطهبی اؿبی زاكگب ثؿیبض بپبیساض اؾت؛ ظیطا ضیؿه ثعضگی اظ بحی

,Fazlagicوس ) وی گصاضی قبى ؾطهبی بی اؿبی زض ؾطهبی ذثی ثو اؾتبیی زاكگب

2005) .

الجت زاكگب فطاتط اظ هدوؿ پػكگطاف اؾت؛ زض ایدبؾت و ؾطهبی ؾبظهبی هضفیت

اظ هتأثطهبی و زس فاهل بزی ؾبظ ای نضت گطفت و كبى هی هغبلق اذیطا. یبثس هی

بی پػكی ب، فطآیسبی هسیطیتی، ضجطی غیط( ؿتس، ثط ذطخی هسیطیت )اضجبط

ؾطهبی . (Leitner, 2004ث مل اظ Hollingsworth et al. , 2000) تأثیطگصاضسثؿیبض

ی بى اظ زاكگب، زض زضى زاكگب ثبلؾبظهبی زاكگب چیعی اؾت و ثقس اظ ذطج وبضو

وىبضاى، ظاز هطفلیقز ) هبس قبهل و شذبیط غیطاؿبی زاف زض زاكگب هی هی

ب هطاوع آظهبیكگب اظخولزاكگبی ) ثیبى زافبی ایي ؾطهبی ث ظیطؾبذت(. 1390

گیطی (، فطآیسبی تهوینفلوی یئتب، هطاوع ثبلسگی افضبی تحمیمبتی، وتبثرب

. وس سیطیتی فطگ زاكگبی اقبض هیؾبظوبضبی ه

بی فىطی زاكگب اؾت و ث زاف هخز زض ؾطهبی اضتجبعی، ثرف زیگطی اظ ؾطهبی

فجبضت اؾت اظ ب زاكگب اضتجبعیؾطهبی زضالـ .وس فقبف اقبض هییضاثظ زاكگب ثب ش

ثب اؾتفبز اظ ب زاكگببیی و ب ضا ای اظ زاف ضوی آقىبض هطثط ث قی هدوف

ااؿ تاى ث هی اظخولوس؛ بی اختوبفی تقبهل ثطلطاض هی ط بزب ؾبظهبىیبثب ؾ ب آى

ب یب لطاضزازبی تحمیمبتی اهثبل آى )اضثبة قیطای وىبضاى، به ، تفبنب هجبزل به

ثیي و فاهل ؾبظهبی آهس زؾت ثطثی زض یه ثطضؾی تد هثبل فاى ث. اقبض وز (1388

ث مل اظ Teodorescu, 2000وس ) تقییي هی تخی لبثل، فولىطز زاكگب ضا تب حس ؾبظهبی

Leitner,2004،) هثجتی نضت ثب فضیت زض اختوبفبت فلوی تقساز وفطاؽ و عضی ث

. ثؿت اؾت زاكگب ن« اتكبضات پػكی»ثب ذطخی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

133بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

فعى ثط ؾطهبی اؿبی، اضتجبعی ؾبظهبی؛ ؾطهبی آضی یب فبضی زاكگب لؿن زیگطی ا

قس، اهب خعء ؾطهبی ؾبظهبی زاكگب هحؿة هی هقوالاظ ؾطهبی فىطی زاكگب اؾت و

ؾطهبی هؿتملی قبذت نضت ث، ب زاكگبث فلت اویت ضظافعى آضی زض اذیطا

زض ایي ضاؾتب . (Secundo et al. , 2010; Kazakova, 2004; Jones et al. , 2009)قز هی

گطی ضا هیبى وبیس؛ زفبتطی و مف اؾغ هی تأؾیؽ، زفبتط اتمبل فبضی ب زاكگباؾت و

ب ؾبظی آضی تاس ث تدبضی ( آبی و هیب زاكگبآضی )زاكوساى وسگبى تأهیي

.Siegel et alوس ) ، ایفب هی-گصاضاى ثب خؿبضت ب، وبضآفطیبى، ؾطهبی هبس ثگب -سووه و

، تبظ آغبظبی قطوت تأؾیؽث قىل وؿت حمق هبلىیت فىطی، غبلجبایي ووه . (2007 ,

( ثب ثطضؾی 1389زض ایي ضاؾتب قطیفی وىبضاى ). قز غیط ادبم هی اثؿتبی قطوت

ث ایي تید تحمیمبت زاكگبی ؾبظی تدبضیحمق هبلىیت فىطی زض ضك مف هسیطیت

هؿبئل ؾبم ضأؼضؾیسس و اقبف اتمبل زاف فبضی ثطآهس اظ تحمیمبت زاكگبی زض

ث وبض اساذتيحمق هبلىیت فىطی مكی وبی زض تلیس زضالـ هلی آضی لطاض زاضز.

،یه چتط حوبیت لبی اذاللی فاى ثق هبلىیت فىطی ز. حمؾطهبی آضی زاض

یه فاى ثب اذتطافبت بی تحمیمبتی، آضی یبفت ثهتضوي اگصاضی هبلىیت فىطی

اظ پػف آضی تلیس افعز اضظـوؿت هؾض ثهعیت ضلبثتی زض فطایس وبضآفطیی

.(1389)قطیفی وىبضاى، ث آحبز خبهق اؾتهؿتمین یب غیطهؿتمین فـ ضؾبیثطت

گیری تید

زض قس هغطحبی ثب تخ ث ثحثداطگب در پصص حبضر. فکری سرهبی هفهی الگی

گب اظ ثسی ؾ ثرف لجل، الگی هفهی ؾطهبی فىطی زاكگب زض پػف حبضط یع عجم

(، اهب OEU, 2006; RICARDIS, 2006; ARC, 2005زس ) ؾطهبی فىطی ضا هجب لطاض هی

زض فهط حبضط ب زاكگبزض ثبة اویت ؾطهبی آضی ثطای قس هغطحثب تخ ث هجبحث

(Chen et al. , 2004ؾطهبی ؾبظهبی ضا ث ز ؾطهبی ،) ی آضی ؾبظهبی تفىیه

الجت زض (. Secundo et al. , 2010; Kazakova, 2004; Jones et al. , 2009وبیس ) هی

تخ خساگب ث ضطضت ث( یع ب زاكگبب ) ذبل بی هطتجظ ثب فوم ؾبظهبى پػف

، اؾت )ثطای و هطاخق قز ث پػف قفیقب وىبضاى قس اقبضؾطهبی آضی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 134

وبیف زاز قس 1الگی هفهی ؾطهبی فىطی زاكگب زض پػف حبضط زض قىل (. 1388

اؾت:

:وبیین هیاضائ زاكگب اظ ط یه اظ اخعاء ؾطهبی فىطی ضا تقطیف پػف حبضط زض ازاه،

ب، ضحیبت ای اظ زاف ضوی آقىبض، قبیؿتگی : هدوفسرهبی اسبی (1

، زؾتیبضاى آهظقی پػكی، زاكدیبى فلوی یئتبی هتقلك ث افضبی یػگی

اظ عطیك و عضی ثزیگط افطازی و ث زاكگب تقلك زاضس، ثضؾی، وبضوبى ازاضی

آهس زؾت ثبیكبى ب فطآیسبی یبزگیطی ضؾوی غیطضؾوی هخز زض فقبلیت آهظـ

. آفطیی ثطای زاكگب قز اضظـ هكأتاس هی

: فجبضت اؾت اظ تابیی آضی زاكگبی، ث هقی ایدبز سرهبی آری (2

( ثطای زاكگب، غیط پلیی هحؿؼ )هبلی پلی( یب بهحؿؼ )غیطهبلی فعزا اضظـ

ایي . بی هخز اضائ وس ای و ث هؿبئل زاكگب پبؾری ثطتط اظ ؾبیط پبؾد گ ث

. زس تابیی ذز ضا زض هحهالت، ؾبظوبضب فطگ زاكگبی كبى هی

ی سرهبی فکری در : الگی هفه1 ضوبر ضکل

داطگب

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

135بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

بی فت زض ب تاوسی اضظـ: زاف نطیح ضوی، سرهبی سبزهبی (3

ب فطگ زاكگب و بی ؾبظهبی اظ لجیل ؾبذتبضب، فطآیسب، ظیطؾبذت پسیس

ایي ؾطهبی ثؿتطی اؾت ثطای فولىطز . آفطیی ثطای زاكگب قز اضظـ هكأتاس هی

ظ زاكگب، ب وچیي هتقلك اؾت ث زاكگب )یقی ثب ضفتي زاكگبیبى ا زیگط ؾطهبی

. وچبى خز زاضز(

: اضظـ فت زض ضاثظ التهبزی، اختوبفی، ؾیبؾی فطگی سرهبی ارتجبعی (4

بیی وچى اضتجبعبت، تهیط ایي ؾطهبی ث پتبؿیل. فقبف ضا گیس زاكگب ثب شی

ب ی زاكگآفطیی ثطا اضظـ هكأاس ت وس و هی زاكگب، قطت افتجبض زاكگب اقبض هی

. قز

ش پصصر

پػف حبضط پیطاهى ثطضؾی یه ضقیت زض یه خبهق ذبل اظ زیسگب و اظآدبیی

ی آهبضی فجبضت اؾت . خبهقاؾتپیوبیكی -، تنیفیوبضضفت ث، ضـ اؾتافطازی هكرم

فط زاضز. 300 ثط ثبلغو حدوی زاكگب قطیفبی زاكىس فلوی یئتی افضبی اظ ولی

ط فلوی یئت افضبی تقساز ثب هتبؾت ای عجم نضت ث ب، زاكىس ؾغح زض گیطی و

و اؾتفط 170ثط اؾبؼ خسل هضگبى، حدن و ثطاثط . ثز اؾت زاكىس

آضی قس. ایي خوـ فلوی یئتفط اظ افضبی 103زضنس اظ ایكبى قبهل 60ی پطؾكبه

ضا ثط اؾبؼ زیسگب زاكگب قطیفقیت ؾطهبی فىطی زض و ض هحمك ؾبذتی پطؾكبه

همیبؼ لیىطت، گطـ افطاز ضا ثط اؾبؼو اؾت ؾؤال 83وس، قبهل اؾتبزاى آى ثطضؾی هی

ی زس آهس و كبى ث زؾت 0.95وبیس. ضطیت آلفبی وطجبخ پطؾكبه، گیطی هی اساظ

ی پػف ثطای ؾی ضایی، پطؾكبهثطض هؾض ثپبیبیی ثبالی اثعاض اؾت. وچیي

بی هسیطیت آهظـ فبلی ضـ تحمیك، وچیي ثطای تقسازی اظ هترههیی زض ظهی

نضت هضزیبظ، اضؾبل پؽ اظ زضیبفت ؾطات ایكبى، انالحبت زاكگب قطیفاؾتبزاى

ؿجت ث ضقیت فلوی یئتزض زیسگب افضبی خویقت قبذتیهتغیطبی تأثیط بیتبگطفت.

بی فىطی زض ثسی ضقیت ؾطهبی وچیي الیت زاكگب قطیفؾطهبی فىطی زض

21ی ؿر SPSSافعاض ثب اؾتفبز اظ طم فلوی یئتثط اؾبؼ زیسگب افضبی زاكگب قطیف

بی آهبض تنیفی قبهل فطاای، هیبگیي احطاف اؾت. زض ایي ضاؾتب قبذم قس ادبم

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 136

ته گطی، تحلیل اضیبؽ چس هتغیط tبی آهبض اؾتجبعی قبهل آظهى اضز آظهىاؾتبس

(MANOVA( فطیسهي )Friedman ،)اس قس ثطضؾی .

و زض ایي خسل عض وبى. اؾت قس اقبضپػف پطؾكبه ثسی ث همل 4 خسلزض

بی اؿبی، ؾطهبی آضی، خعء ؾطه 4بی فىطی زاكگب قبهل قز، ؾطهبی هكبس هی

بی هؤلف، وچیي ط یه اظ ایي اخعاء زاضای اؾتؾطهبی ؾبظهبی ؾطهبی اضتجبعی

هكرم زض پطؾكبه تقجی قس ؾؤاالتای اظ ، زؾتب آىثبقس و هتبؽط ثب گبگی هی

. اؾت

ی پصص ثذی پرسطبه : هقل4 ضوبر خذل

ب ؤلفه هتغیطب هفم سف

بیطه

ؾت

ضقی

ؾیطض

ث

ی ضب

افگب

یسظ ز

ی اىط

فت

یئ

ویفل

ی ىط

فهبی

ؾط

بی وبی قبیؿتگی ؾطهبی اؿبی

حفؼ ثبلسگی

وبضآهسی

هحهالت آضی ؾطهبی آضی

ؾبظوبض آضی

فطگ آضا

ثیبى، زاف عثیبى قبهل هطاو بی زاف ظیطؾبذت ؾطهبی ؾبظهبی

آهبض زاف، هطوع هسیطیت هؿتسؾبظی بی ؾیؿتن

فبا بی ظیطؾبذتاعالفبتی، بی پبیگب

اؾتمالل ؾبذتبض ؾبظهبی

گیطی تهوین هسیطیت

زاكگبی فطگ

اؿبی بی قجى ؾطهبی اضتجبعی

ذسهبتی پػكی آهظقی، بی وىبضی

ذسهبتی پػكی آهظقی، هحجثیت

اختوبفی بی فطن زض هكبضوت

ی پصصب یبفت

ثطای ایي . اؾت قس اضائپػف ؾؤاالتبی پػف هتبؽط ثب ط یه اظ یبفتزض ایي ثرف

ثط اؾبؼ زیسگب افضبی آى بی هؤلف، ضقیت ولی ؾطهبی فىطی ث وطا اخعاء هؾض

05. 0، ؾغح هقبزاضی 3ای ثب هیبگیي ؾطی ته و t اظ آظهى ثب اؾتفبز فلوی یئت

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

137بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

تبیح . قس اؾتثسی ثب اؾتفبز اظ آظهى فطیسهي الیت تحلیل تدعیز زاه نضت ث

.وبیف زاز قس اؾت 6خسل 5 زض خسلاخساء آى در داطگب ضریف خت تؼییي هؼبداری ضؼیت سرهبی فکری t: تبیح آزهى 5خذل ضوبر

ثر اسبض دیذگب استبداى

µ=3 احطاف

اؾتبساضز

هتغیط فطاای هیبگیيSig. df t

فلوی یئتبی وبی افضبی قبیؿتگی 103 0469 .3 40831 . 166 .1 102 246 .

یؿب

اهبی

ؾط

فلوی یئتوبضآهسی افضبی 103 1397 .3 55347 . 562 .2 102 012 .

ول وط 103 0933 .3 37063 . 556 .2 102 012 .

هحهالت آضی 103 8099 .2 63668 . 030 .3- 102 003 .

ضیآ

بی

طهؾ

آضی ؾبظوبض 103 6838 .2 65921 . 868 .4- 102 000 .

فطگ آضی 103 0003 .3 77728 . 004 . 102 997 .

ول وط 103 8313 .2 57672 . 968 .2- 102 004 .

ثیبى فبا بی زاف ظیطؾبذت 103 5262 .2 51442 . 348 .9- 102 000 .

یظهب

ؾب

هبیؾط

ؾبذتبض ؾبظهبی 103 8387 .2 55950 . 926 .2- 102 004 .

فطگ زاكگبی 103 8495 .2 60959 . 505 .2- 102 014 .

لو وط 103 7381 .2 46432 . 724 .5- 102 000 .

بی اؿبی قجى 103 2533 .3 49045 . 241 .5 102 000 .

عیتجب

اضبی

طهؾ

بی آهظقی، پػكی ذسهبتی وىبضی 103 6632 .2 56398 . 061 .6- 102 000 .

هحجثیت آهظقی، پػكی ذسهبتی 103 0015 .3 48799 . 030 . 102 976 .

بی اختوبفی هكبضوت زض فطن 103 6733 .2 48566 . 828 .6- 102 000 .

ول وط 103 8978 .2 36748 . 822 .2- 102 006 .

ضقیت ؾطهبی فىطی 103 8902 .2 37685 . 958 .2- 102 004 .

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 138

بی فکری داطگب ضریف از هظر استبداى ثذی ضؼیت سرهبی : تبیح آزهى فریذهي خت الیت6خذل ضوبر

ث بی زض اضتجبط ثب ؾطهبی اؿ 5و اظ خسل عض وبى: ال پصص سؤالیبفت هرثط ث

اػضبی دیذگب ثر اسبض داطگب ضریف در اسبی سرهبی ضؼیتآیس، هی زؾت

افضبی زس و ب كبى هی زض ایي ضاؾتب یبفت. است ثیطتر از هتسظ آى، ػلوی یئت

اض اهیس ث هیعاى ثبالتط اظ هتؾغیؿجت ث هفمیت زاكگب ذز زاكگب قطیف فلوی یئت

گیی ث یبظبی آهظقی، ثطای پبؾدذز ضا ث هیعاى ثبالتط اظ هتؾغی بی ؿتس، تابیی

بی آهظقی زاس، ثطای فقبلیت پػكی ذسهبتی زض پیف ضی زاكگبكبى وبفی هی

نضت ثثیكتط اظ هتؾغی ثطذضزاضس، وچیي ث هیعاى هتؾغی پػكی اظ اگیعـ

بی ذز ضا ثب یىسیگط یع ث اقتطان فح پػوس تبی گطی وىبضا فول هی

ای آهظقی ضقت بی هیبى زض فقبلیتاظ هتؾظ ، ووتط ب یػگی ثبخزایياهب . گصاضس هی

ذز ضا ث اقتطان « یبززی یبزگیطی»وس، ووتط تدبضة زاف پػكی هكبضوت هی

بی غیطزاكگبی ثطذضزاض گصاضس، اظ اگیعـ قغلی ووتطی ثطای وىبضی ثب ثرف هی

طیتی اضتجبعی ووتط اظ هتؾغیبی التهبزی، هسی ؿتس، زض ایي ضاؾتب اظ زاف هبضت

ب ثطذضزاض ؿتس، تبیح ذسهبت زاكگبی ذز ضا ث ایي ثطای وىبضی ثب ایي ثرف

ثیف یبى ضا گصضاس، افت تحهیلی زاكد ثب زیگط وىبضاكبى ث اقتطان هی سضت ثب ثرف

بی پػكی اظ هیعاى تلیس ثطت زاكگب اظ هحل فقبلیتزاس هی وس گطاى اظ هتؾظ

.ووتط اظ هتؾظ ضضبیت زاضس ،ذسهبت زاكگبی

ث زض اضتجبط ثب ؾطهبی آضی 5و اظ خسل عض وبى: زم پػف ؾؤالیبفت هطثط ث

اػضبی دیذگب ثر اسبض داطگب ضریف در آری سرهبی ضؼیتآیس، هی زؾت

زس و آضی اظ هؾط ب كبى هی زض ایي ضاؾتب یبفت. است کوتر از هتسظ آى، ػلوی یئت

ایكبى زض ایي ضاؾتب ث هیعاى . ثطذضزاض اؾت ی ثبالتط اظ هتؾظاظ هعلت فلوی یئتافضبی

ثذی فریذهيآزهى رتج هتغیر

.Sig آهبر خی د هیبگیي رتج الیت ثرخرداری

0.000 89.48 16 .3 1 ؾطهبی اؿبی

53 .2 2 ؾطهبی اضتجبعی

35 .2 3 ؾطهبی آضی

94 .1 4 ؾطهبی ؾبظهبی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

139بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

بی هسیطیت اظ ى حوبیتخزایثب. پصیط ال عی وطزى ؿتس ضیؿه اظ هتؾظ ووتط

ث اتكبض هحهالت یث هیعاى ثبالتط اظ هتؾغ ،وس تنیف هی تط اظ هتؾظآضی ضا وو

الجت ایكبى ث هیعاى . پطزاظس ، هی-و قىلی اظ آضی پػكی اؾت-پػكی خسیس

ی ؾظ ث فطضث هیعاى ووتط اظ هت بیتبوس هتؾغی، هحهالت آهظقی تلیس هی

. پطزاظس ی ذسهبت هی هحهالت آضا زض فطن

ث زض اضتجبط ثب ؾطهبی ؾبظهبی 5و اظ خسل عض وبى: سم پصص سؤالیبفت هرثط ث

اػضبی دیذگب ثر اسبض داطگب ضریف در سبزهبی سرهبی ضؼیتآیس، هی زؾت

زض زاكگب زس و ب كبى هی ؾتب یبفتزض ایي ضا. است کوتر از هتسظ آى، ػلوی یئت

ب، آظهبیكگب قبهل )فبا( فبضی اعالفبت اضتجبعبتثیبى بی زاف ب ظیطؾبذتاضتجبط ث

زاكدیی، ، هطاوع هكبضفلوی یئتبی آهظقی تحمیمبتی، هطاوع ثبلسگی افضبی وبضگب

بی فبضی، زفبتط اتمبل فبضی قطوت بی فلن آهذتگبى، پبضن هطاوع اضتجبط ثب زاف

بی یبزگیطی ضؾبی زاذلی ذبضخی، قجى اعالؿ بی ، هطاوع آهظـ هسام، ضؾب اثؿت

ض اعالفبت زاكگب ث هیعاى ووتط اظ زض هطوع آهب بیتببی پػكی الىتطیىی، پبیگب

بی ب ؾبهب ، وتبثربفلوی یئتبی الجت عجك ؾط افض. وس گصاضی هی ؾطهبی هتؾغی

ب و اظ وتبثرب خع ثثبثطایي . ذسهبت الىتطیه زاكگب زض حس هتؾظ لطاض زاضس

ثیبى زض ضقیت بی زاف ظیطؾبذت ؾبیطثبقس، هی ب زاكگبثیبى تطیي هطاوع زاف ؾتی

.تط اظ هتؾظ لطاض زاضس پبییي

زض اضتجبط ثب ؾطهبی اضتجبعی 5و اظ خسل عض وبى :برم پصصچ سؤالیبفت هرثط ث

اػضبی دیذگب ثر اسبض داطگب ضریف در ارتجبعی سرهبی ضؼیتآیس، هی ث زؾت

بی اؿبی زس، قجى ب كبى هی زض ایي ضاؾتب یبفت. است کوتر از هتسظ آى، ػلوی یئت

زض ثس ضز ث زاكگب اظ قس تكىیلكدیبى اظ زا فوستبو زاكگب قطیفهطتجظ ثب

ث هیعاى ایي زاكگب یع فلوی یئت افضبی ثطذضزاضستاوسی فلوی ثبالتط اظ هتؾغی

ی اؿبی تاس اظ قجى قز، یقی زاكگب هی هی تأهیياظ زاكدیبف ثبالتط اظ هتؾغی

ؾطهبی اؿبی ذز )یقی افضبی أهیيتهطتجظ ثب ذز ث هیعاى فطاتط اظ هتؾظ ثطای

بی هصجی، فطگی بی فلوی تكىل وچیي پیبیی ادوي. ( اؾتفبز وسفلوی یئت

ی اؿبی هطتجظ ثب ثبثطایي ضقیت قجى. ؾیبؾی زاكدیی یع زض حس هتؾظ لطاض زاضز

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 140

كگب قطیفزاهبؾجی ثطای ایي ضقیت فطنت اؾتزض حس هتؾظ زاكگب قطیف

الجت پقیس . وكض ثبقس زاكدیبىآهظاى فطان آضز اؾت تب ثتاس پصیطای ثتطیي زاف

ی هبؾجی اظ یطبی اؿبی زض فولىطز زاكگب چیي قجى یؿت و ثطذضزاضی اظ ایي

اظ حساوثطی وبضگیطی ثوبضآهسی ؾطهبی اؿبی، وچیي زض ضقیت ؾطهبی آضی

زض ایي ضاؾتب هحجثیت آهظقی، پػكی ذسهبتی . ای زاضز ؾطهبی ؾبظهبی مف ثطخؿت

ضؾس، ایي ب ث ؾط هی ثط اؾبؼ یبفت. زض حس هتؾظ اضظیبثی قس اؾت زاكگب قطیف

بی فوهی وچیي هحجثیت زض ضقیت ثیكتط هطى هحجثیت زاكگب زض افىبض ضؾب

زض ایي ضاؾتب زاكگب زض حس هتؾظ ثطای ثجز . اؾت، نقت تدبضت هیبى ثرف زلت

اگطچ ایي تالـ زض ثرف ثجز تهیط . وس تهیط هحجثیت آهظقی ذز تالـ هی

ثبقس و اظ خت اظایيقبیس . اؾتتط اظ هتؾظ هحجثیت پػكی ذسهبتی زاكگب پبییي

بفی، اسائبت هلفبت ووی ث زاكگب نضت ب بزبی اختو ؾی اقربل، ؾبظهبى

بی اؿبی هطتجظ ثب زاكگب ضقیت زض ضقیت فطاتط اظ هتؾظ قجى ثطذالف. پصیطز هی

زض زاكگب قطیفبی زاكگبی وىبضی ضقیت، زاكگب قطیفحس هتؾظ هحجثیت

هؤؾؿبتهكبضوت ،كگبزا ای و گ ث. تط اظ هتؾظ اضظیبثی قس اؾت ضقیت پبییي

ی تاؿت زض ثرف آهظـ خصة وس، وچیي اظ هسل تط اظ هتؾغهرتلف ضا ث هیعاى وو

آهظی وبضضظی زاكدیبى زض ثرف نقت ثطذضزاض یؿت، هبؾجی یع ثطای هبضت

بیتببی زاكگب حضض زاضس زض فقبلیت ووتط اظ هتؾغیآهذتگبف ث هیعاى زاف

. غیطزاكگبی زضیبفت وز اؾت هؤؾؿبتبی تحهیلی ووی اظ ثضؼ خایعكگب زا

تط اظ هتؾظ بی اختوبفی یع پبییي زض فطن زاكگب قطیفوچیي ضقیت هكبضوت

زاكگب تاؿت فلوی یئتزیسگب افضبی ثط اؾبؼاگطچ ای و گ ث. اضظیبثی قس اؾت

غیطزاكگبی بی ثرف ال عطاظ وبضقبؾبى هسیطاى زض تطثیت ث هیعاى ثیف اظ هتؾغی

عجمبتی، اتمبل هؿبئل اختوبفی بی اهب تاؿت اؾت زض وبف هحطهیت ،هفك فول وس

ضیعی آهظـ هسام هكبضوت زض قضابی ثطبه بی زض عطیك فوهی اظ ثرف ث زاف

.ؽبط قز زض حس هتؾظالوللی هلی ثیي بی تقییي اؾتبساضزبی وكضی وویت

ثر اسبض آیس، هی ث زؾت 6و اظ خسل عض وبى: پدن پصص سؤالیبفت هرثط ث

هیساى ثرحست داطگب ضریفبی فکری ثذی سرهبی ، الیتػلوی یئتاػضبی دیذگب

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

141بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

. 4رهبی آری س. 3سرهبی ارتجبعی، . 2سرهبی اسبی، . 1هغلثیت ػجبرت است از

.سرهبی سبزهبی

ب ثررسی یبفتثحث

ال پػف و بؽط ث ضقیت ؾؤالبی هطثط ث ثط اؾبؼ یبفتثحث ثطضؾی یبفت ال:

تاى ضقیت ایي ؾطهبی ضا زض اضتجبط ثب وبضوطزبی اؾت، هی زاكگب قطیفؾطهبی اؿبی

گ ایيؾم )ذسهبت زاكگبی( هأهضیت ی زاكگب یقی آهظـ، پػف گب ؾ

تحلیل وز:

ثطای آهظـ اظ اگیعـ ثیف اظ هتؾغی ثطذضزاض ؿتس فلوی یئتآهظـ: اگطچ افضبی

زاس، اهب افت گیی ث تمبضببی آهظقی ثیف اظ هتؾظ هی تابیی ذز ضا ثطای پبؾد

س. ثبثطایي هكىلی زض ایي هیبى خز زاضز. زا وس هی ضا یع گطاى زاكدیبىتحهیلی

هدوػبب ضؼیت سرهبی اسبی را یبفتكبى اظ یه بوبضآهسی زاضز، ظیطا یبزقسهكىل

کذ اهب خرخی ایي هدوػ، یؼی داطدیبى دچبر افت ثبالتر از هتسظ گسارش هی

.کذ ضذ است تحصیلی گراى

هغبثك تنیف فق زض ضقیت فلوی یئتكی افضبی بی پػ پػف: اگطچ قبذم

قز. افضبی ثبالتط اظ هتؾظ لطاض زاضز، اهب ایدب یع گیب یه بوبضآهسی هكبس هی

تنیف ثرف غیط ضضبیتبی پػكی ضا ، تلیس ثطت زاكگب اظ هحل فقبلیتفلوی یئت

ی پػكی ؾطهبی اؿبی زاكگب ب قز و اگط قبذم هغطح هی ؾؤالاس، ثبثطایي ایي وطز

بی ذز ضا هقغف ث یبظبی زض قطایظ هبؾجی لطاض زاضز، چطا زاكگب تاؿت پػف

؟ ایي اؾتبی زاكگب غیطوبضثطزی هخزی و هتمبضی زاضز تقطیف وس؟ آیب پػف

بی س، پػفهقتمس فلوی یئتثیین افضبی یبثس و هی ثیكتطی هی هؤیساتفطضی ظهبی

گیطز. ایي فطضی زض ثرف زاكگب هقغف ث حل هؿبئل هكىالت القی خبهق قىل وی

ذسهبت »یب « ؾم زاكگب هأهضیت»زض ایفبی وبضوطز زاكگب قطیفزس ثقسی و كبى هی

تابیی ضؾس گطزز. وچیي ث ؾط هی وس، زثبض تمیت هی ضقیف فول هی« زاكگبی

ی تابیی داطگب در دذ تاذ طبى ، هی در تلیذ ثرت از پصص ػلوی یئتاػضبی

سغح پبییي تلیذ ثرت ر ازایيگیی ث تقبضببیی ثبضذ ک خبهؼ از ا دارد، پبسخ

.، طبى از ػی خذایی داطگب از خبهؼ دارد بی پصطی از فؼبلیت ػلوی یئتاػضبی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 142

هیبى اػضبی تخی قبثلاخوبع زس ب كبى هی اكگبی(: یبفتؾم )ذسهبت ز هأهضیت

ی خذهبت در ػرص ػلوی یئتضد، پیراهى ایک اػضبی هطبذ هی ػلوی یئت

: اگیعـ قغلی ووتط اظ هتؾظ ثطای وىبضی ثب هثبل فاى ث)داطگبی فؼبل یستذ

بی التهبزی، هسیطیتی هبضتبی غیطزاكگبی، ثطذضزاضی ووتط اظ هتؾظ اظ ثرف

اضتجبعی ثطای وىبضی، اقتطان حساللی تدبضة هیبى افضبی فقبل زض ثرف ذسهبت

زاكگبی(. اضتجبط بوبضآهس نقت زاكگب، یىی اظ وزبی فسم فقبل ثزى وبضوطز

.اؾتذسهبت زاكگبی

طهبی آضی و زض ثرف لجل بی هطتجظ ثب ؾ یبفت ثط ثب هدوفبثحث ثطضؾی یبفت زم:

ی زاكگب گب ، هتبؾت ثب وبضوطزبی ؾزاكگب قطیفتاى ایي ؾطهبی ضا زض اضائ قس، هی

تحلیل وز: گ ایي

ث هیعاى هتؾغی، تدبضة آهظقی ذز ضا زض لبلت هحهالتی فلوی یئتآهظـ: افضبی

وبیس، ضقیت وس، ث هیعاى ووتطی هحهالت آهظقی خسیس فطض هی هكرم فطض هی

و اظ لاظم آضی ب ای هیبى ضقتاساظی ثبظگطی زض ضئؼ هحتای زضؼ وچیي ضا

قغف ث حل هؿبئل هكىالت خبهق و آهظقی ؿتس وچیي قىل گطفتي آهظـ، ه

وس، وگی اظ ضقیتی هتؾظ یب ظیط ضؾس ثؿتط الظم ثطای آضی ضا فطان هی ث ؾط هی

پیسز و آهظـ ضؾس آضی آهظقی ظهبی ث لؿ هی هتؾظ ثطذضزاض ؿتس. ث ؾط هی

ثبقس گطفت قىلخبهق بی زض القیتبی هخز اظ ؾیی ثط اؾبؼ هكىالت پیچیسگی

اظ ؾیی یع اضتجبعی زعطف تقبهلی ثب پػف زاقت ثبقس )و ث افتمبز اؾبتیس تب حسزی

یه هسؼ ایطای ؿجتی ساقت هجتالثآهظقی و ثب هؿبئل زیگط فجبضت ثخز زاضز(.

بی خبى القی سگیی اؿبى ثب پیچی آضی یقی هاخ هكأتاس اظ وی عجیقتبثبقس،

ضك زضالـثبیؿت ثطای حفؼ ثمبی آى تالـ وطز. هفقال هی ض اظایيای وس اؾتفبز

عض ثبی پیؾت زض هحتابی زضؾی و اهطظ گبگى ثبظگطی بی ای هیبى ضقتگطفتي

گیی ث هؿبئل دبی زیب قبس آى ؿتین، اظ لاظم آضی پبؾ ضظافعی زض زاكگب

تؾظ یه ضقت یب یه انالضز. هؿبئل القی پیچیس چسثقسی خبى القی ث قوبض هی

ترهم بی حل هؿبئل القی یع ثب آهظـ الی عطیك ث تحلیل یؿتس، فن لبثلضیىطز

بی اختوبفی هوىي یؿت. گط، اتعافی زض اظ القیت ، خعئیظز

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

143بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

اظ ضقیت هحهالت پػكی آضا ثطحؿتت آضی پػكی پػف: ضقی

هتؾغی ثطذضزاض اؾت.

اگطچ آضی آهظقی ؿجت ث آضی پػكی اظ «: ذسهبت زاكگبی»ؾم یب هأهضیت

ی تطی ؿجت ث آضی زض فطن هغلثیت ووتطی ثطذضزاض اؾت اهب اظ ضقیت هبؾت

ی هحهالت هیعاى فطض فلوی یئتؾت. ظیطا افضبی ذسهبت زاكگبی ثطذضزاض ا

وس. یقی هكبضوت تط اظ هتؾظ تنیف هی ی هطتجظ ثب ذسهبت زاكگبی ضا پبییي آضا

بی ی هحهالت فبضا، ذسهبت آظهبیكگبی، هكبض زض فطض فلوی یئتافضبی

وگی زض ضقیت بهبؾجی بی غیطزاكگبی بی آهظـ هسام ث ؾبظهبى ترههی زض

گیطی قىل هؾض ثبی غیطزاكگبی لطاض زاضس. تمیت ثؿتطبی اضتجبعی زاكگب ؾبظهبى

ؾبظی هحهالت پػكی، فمس ب، تكیك ث تدبضی ب یبظهسی زضن هتمبثل اظ تاوسی

پكتیجبی اظ بی آهظـ هسام، حوبیت هسیطیت اظ آضی لطاضزازبی وىبضی زض زض

ؾم هأهضیتتاس زاكگب ضا زض ایفبی الساهبت خؿضا زض اضتجبط ثب نقت، وگی هی

ذز یبضی وس.

وؿ ثب تبیح پػف لبضی تط اظ هتؾظ قسى ضقیت ؾطهبی آضی( )پبییيایي یبفت

طی حبنل اظ بی فى ثبقس و زضیبفتس ضقیت هبلىیت زاضایی ( هی1388ضی وىبضاى )

ضقي یؿت یب هسیطیت زضؾتی خعئی اظ ؾطهبی آضی( فاى ث)بی زاكگبی پػف

( ظهبی 1388ىبضاى )تبیح پػف قفیقب و ثط اؾبؼوچیي قز. افوبل وی ب آىثط

تاس اظ ضقیت پیبیی زض آضی ثطذضزاض قز و ث اضتمبء ؾطهبی اؿبی، ؾبظهبى هی

جز فطایسبی ؾبذتبضی گؿتطـ ضاثظ ثب ولی شیفقبى ذبضج اظ ؾبظهبى پطزاذت ثبقس. ث

ضقیت ؾطهبی ؾبظهبی ؾطهبی اضتجبعی زاكگب قطیف اظ ضقیت ظهبی وثبثطایي

تط اظ هتؾظ ثطذضزاض اؾت، ضقیت بهبؾت ؾطهبی آضی یع زض اظ اتؾبض راس پبییي

ثز.

بی هطتجظ ثب ؾطهبی ؾبظهبی و زض ثرف لجل ثب تخ ث یبفت ثررسی یبفت سم: ثحث

، افن اظ زاكگب قطیفبی ی ظیطؾبذت گصاضی زض فوس ضؾس، ؾطهبی اضائ قس ث ؾط هی

بی ، ظیطؾبذت«بی یبزگیطی الىتطیىی قجى»بی هطتجظ ثب آهظـ وچى ظیطؾبذت

بی هطتجظ ثب ذسهبت ، ظیطؾبذت«بی پػكی زاكگب یگبپب»هطتجظ ثب پػف وچى

« بی اثؿت بی فلن فبضی، زفبتط اتمبل اطغی قطوت پبضن»زاكگبی وچى

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 144

بی فوهی وچى هطاوع هكبض زاكدیی هطوع آهبض اعالفبت وچیي ظیطؾبذت

ضس. الجت ضقیت ؾبذتبض ؾبظهبی تط اظ هتؾظ لطاض زا زاكگبی وگی زض ضقیت پبییي

یىی اظ اضوبى انلی ؾبذتبض فاى ثثتط اؾت، ظیطا اؾتمالل زاكگبی زاكگب قطیف

تاى ازفب وز و ثط اؾبؼ زض ضقیتی هتؾظ لطاض زاضز. زض ایي ضاؾتب هی هدوفبؾبظهبی

زاكگب پػكی زض ، ضقیت اؾتمالل آهظقی زاكگب قطیف فلوی یئتزیسگب افضبی

فطاتط اظ حس هتؾظ، ضقیت اؾتمالل ذسهبتی اؾتمالل زض خصة افضبی قطیف

زاكگب ضقیت اؾتمالل هبلی زض بیتبزض حس هتؾظ زاكگب قطیفزض فلوی یئت

تاى هی ضا زاكگب قطیفهبؾت ؿتب زاكگبی . اؾتماللاؾتتط اظ هتؾظ پبییي قطیف

زض و زاؿت هطتجظ آى فلوی یئت افضبی ی هدوف هسیطیت التساض ظی چب ثبلسضت

. ؿتس ثطذضزاض ظاضترب زض یع ثبالیی ؿجتب والم فش اظ وس هی همبهت ب زذبلت همبثل

آوبزهیه لسضت هطاوع ؾبیط رجگبى ثیبز پػكی، آهظقی قضابی زض و عضی ث

ث ؾط زاكگب قطیفتط اظ هتؾظ اؾتمالل هبلی زض هب ضقیت پبییيا. زاضس هؤثط حضض

زس افضبی ب كبى هی بی تحمیك هغبثك اتؾبض اؾت، ظیطا یبفت ضؾس ثط اؾبؼ یبفت هی

زضآهس ثطای زاكگب ثبقس، هكأتاس ث هیعاى ووی ث ذسهبت زاكگبی و هی فلوی یئت

، هسیطیت یع ث هیعاى ووی زض فلوی یئتافضبی ظفن ثاقتغبل زاضس. وچیي

وس؛ ثبثطایي تلیس گصاضی هی ی ذسهبت زاكگبی ؾطهبی ثطای اضائ هضزیبظبی ظیطؾبذت

تط اظ هتؾظ زاكگب ث هیعاى ظیبزی بی پػكی ذسهبتی پبییي ثطت زاكگب اظ فقبلیت

یع اظ حیث زاكگب قطیفبض ؾبظهبی . ضقیت ؾبذتاؾتبی زلتی اثؿت ث ثزخ

تط اظ هتؾظ اضظیبثی قس اؾت. ایي پبییي هدوفبگیطی آى فطایسبی هسیطیت تهوین

ضیعی فقبى زض فطایسبی ثطبه ضؾس بقی اظ ضقیت هكبضوت شی ضقیت ث ؾط هی

هسی ؾبذتبضی هقبیي زاكگب، وبضآ ضئیؽ فقبلیت ی اتربة به زاكگبی، آییي

وبضآهسی ؾبظوبض فقبلیت اضظیبثی بیتببی الظم اظ زاكگب زض ایدبز حوبیت اهب یئت

تط اظ هتؾظ اضظیبثی قس اؾت. اگطچ زض اضتجبط ثب و پبییي اؾتی زاكگب اهب یئتفولىطز

ی خصة به ی تسیي ؾس ضاجطزی زاكگب، آییي گیطی، قی فطایسبی هسیطیت تهوین

ی اتربة فقبلیت ضئیؽ هقبیي زاكىس، خبیگب به ، آییيفلوی یئتاضتمبی افضبی

بی گیطی بی آهظقی زض تهوین گط هؤثطاضظیبثی زضی زض زاكىس، هیعاى هكبضوت

وي ؾهیي ض فاى ثفطگ زاكگبی بیتبزاكگب زض ضقیت هتؾظ اضظیبثی قس اؾت.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

145بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

ثیبى فبا، ؾبذتبض بی زاف اظ ؾطهبی ؾبظهبی هبس ز ضوي زیگط یقی ظیطؾبذت

ضؾس و ث ؾط هی ای گ ثتط اظ هتؾغی ثطذضزاض قس اؾت. ؾبظهبی اظ ضقیت پبییي

ثبقس، هیعاى افتوبز وىبضی هیبى ب ث هیعاى ووتط اظ هتؾغی قفبف هی فطگ زاكىس

تط اظ هتؾظ اؾت. الجت وگی هسیطیت زاكگب یع پبییي فلوی یئتافضبی فوم

خز زاضز، فطگ ضاثظ غیطضؾوی افضبی فلوی یئتفطگی هتؾغی هیبى افضبی

.اؾتهتؾغی وؿ ثب اساف ضؾوی زاكگب عض ثیع فلوی یئت

، اگطچ ضقیت زاكگب قطیفتجبعی : زض اضتجبط ثب ؾطهبی اضچبرم ثحث ثررسی یبفت

ثب هدوفباهب اؾتوی ایي زاكگب اظ حیث خبیگب، هحجثیت، قطت افتجبض هبؾت

فقبف ثب شی زاكگب قطیف زاكگبی بی تط اظ هتؾظ وىبضی تخ ث ضقیت پبییي

و اختوبفی بی فطن زض زاكگب قطیف تط اظ هتؾظ هكبضوت وچیي ضقیت پبییي

ضؾس ایي زاكگب زض حفؼ اضتمبی ثبقس، ث ؾط هی ی افتجبض هحجثیت هی وگی ایدبزوس

. اؾتی هحجثیت ذز وس ، ههطففوستبوس افتجبض هحجثیت ذز هبؾت فول وی

ت و هسیطی هقتمسس فلوی یئتوین افضبی قز و هكبس هی ایي ضقیت ظهبی تكسیس هی

یع ث هیعاى ووتط اظ هتؾغی زض ثجز تهیط هحجثیت پػكی ذسهبتی زاكگب

وس. گصاضی هی ؾطهبی

ب كبى زاز، الیت ثطذضزاضی اخعاء ؾطهبی و یبفت عض وبىثحث ثطضؾی یبفت پدن:

اضتجبعی، .ؾطهبی 2.ؾطهبی اؿبی، 1ث تطتیت فجبضت اؾت اظ: زاكگب قطیففىطی زض

.ؾطهبی ؾبظهبی. زض ایي ثرف ث ثحث ثطضؾی تجییي ایي یبفت 4.ؾطهبی آضی 2

پطزاظین: هی

آهظاى وكض ضا تطیي زافثباؾتقسازضؾس لتی زاكگبی ؾطهبی اؿبی: ث ؾط هی .1

تطیي اؾبتیس یع ی هسؾی، اظ هبؾت وس، هغمی ذاس ثز و زض فطن ث ذز خصة

بی ثطتط زیب تحهیالت تىویلی ضا ثطذضزاض ثبقس. ظیطا ایي زاكدیبى یب زض زاكگب

زاكگب اظخولبی ثطتط ایطاى زض نضت ثبظگكت ث وكض، خصة زاكگب گصضاس هی

گصضاس ، تحهیالت تىویلی ضا هیزاكگب قطیفقس؛ یب ایى اظ اثتسا زض هی قطیف

فوستبو زاكگب قطیفضز ضقیت ؾطهبی اؿبی بثطایي اتؾبض هیقس. ث خصة هی

، زض ضـ هبؾجی لطاض زاقت اؾتآى فلوی یئتبی فطزی خوقی افضبی اظ یػگی هتأثط

ثبقس.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 146

ضؾس ثیكتط ؾطهبی اضتجبعی: ثطذضزاضی ؾطهبی اضتجبعی اظ الیت زم، ث ؾط هی .2

یىی اظ فاى ثاؾت و زض عی ؾبلیبى هتوبزی قطیف زاكگبهطى قطت هحجثیت

ظیطا ایي هحجثیت ؾجت قس تب ثركی بی نقتی وكض هغطح ثز اؾت، ثطتطیي زاكگب

بی ثطتط وىض، هرتطفیي ...(، ب، ضتج آهظاى وكض )الوپیبزی تطیي زافثباؾتقسازاظ

بی هؤلفة وس. ایي ازفب ضا ضقیت هحل تحهیل ذز اترب فاى ثضا زاكگب قطیف

« بی اؿبی قجى»وس، ظیطا ضقیت هتؾظ ثبالتط اظ هتؾظ هی تأییسؾطهبی اضتجبعی یع

اؾت و ؾجت اضتمبء خبیگب ؾطهبی اضتجبعی « هحجثیت آهظقی، پػكی ذسهبتی»

گصاضی ، ؾطهبیقس ایي ط ز همل ث ؾجت هحجثیت زیطیي ایي زاكگب اؾت

هكبضوت زض » « بی آهظقی، پػكی ذسهبتی وىبضی»زاكگب. زض ایي ضاؾتب ضقیت

ظیط گصاضی زاكگب زض ؾطهبی اضتجبعی اؾت، و هطثط ث ؾطهبی« بی اختوبفی فطن

اؾت. آهس زؾت ث هتؾظ

ضریف داطگبضد ایي است ک چرا هی تأهلآچ هخت ؾطهبی آضی: .3

هبست، از ضؼیتی سجتبداضتي سرهبی اسبی فراتر از هتسظ هحجثیت ثبخد

، ذز پػف ؾؤالپبؾد ث ایي تر از هتسظ در سرهبی آری ثرخردار است؟ پبییي

فلوی یئتتاى گفت و ؾطهبی آضی هحهل افضبی هی اخوبالعلجس اهب ای هی خساگب

گیی ث یبى هؿتقس ثب اگیع، اضتجبط ثب هؿبئل القی خبهق فعم ثط پبؾدتاوس، زاكد

. اؾتگصاضی هىفی بی وبفی ؾطهبی ثطذضزاضی اظ ظیطؾبذت بیتبیبظبی آى،

تاوس، زاكدیبى هؿتقس ثب فلوی یئتاگطچ زض ز فبهل ال )افضبی زاكگب قطیف

گیطی قىل»اظ هتؾغی ثطذضزاض اؾت، اهب ثب تخ ث ضقیت اگیع،(، اظ ضقیت فطاتط

ثطذضزاضی افضبی »، «خبهق هكىالت هؿبئل حل ث هقغف پػف آهظـ

فلوی یئتفضیت فقبل افضبی »، «اظ اگیعـ قغلی ثطای ذسهبت زاكگبی فلوی یئت

هیعاى »، « اظ آضیبی هسیطیت حوبیت»، «وبض وؿتبی زاكگبی، نقتی زض ادوي

ضیعی هكبضوت زاكگب زض قضابی ثطبه»، «بی غیطزاكگبی وىبضی زاكگب ثب ثرف

بی وبضآهسی هسل»، «الوللی بی تقییي اؾتبساضزبی هلی ثیي وكضی وویت

ثبالتط اظ هتؾظ یه یچ ... و « آهظی وبضضظی زاكدیبى زض ثرف نقت هبضت

زاكگب قطیفضؾس ، ث ؾط هی-ؿتس یب زض حس هتؾظ تط اظ هتؾظ یقی یب پبییي- یؿتس

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

147بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

گیی ث یبظبی آى( اظ ضقیت زض فبهل ؾم )اضتجبط ثب هؿبئل القی خبهق فعم ثط پبؾد

ثطذضزاضی اظ »تط اظ هتؾظ ثطذضزاض اؾت. وچیي زض فبهل ثقسی یقی پبییي

تط ث پبییي زاكگب قطیفیع ضقیت « گصاضی وبفی زض آى هبیبی هبؾت ؾط ظیطؾبذت

تط اظ هتؾظ ثطذضزاض گكت ؾطهبی آضی اظ ضقیتی پبییي ض اظایياظ هتؾظ اؾت.

اؾت.

گصاضی زاكگب زض ی ؾطهبی زس ؾطهبی ؾبظهبی: ایي ؾطهبی و كبى .4

ت، الیت ثطذضزاضی آذط ضا وؿت ب، ؾبذتبض ؾبظهبی فطگ زاكگبی اؾ ظیطؾبذت

هگط اؾتمالل زاكگبی زض زاكگب قطیفؾطهبی ؾبظهبی بی هؤلفوز اؾت. توبم

تاى ثیبى وطز و اظ ؾیی تطاظهتؾظ لطاض زاضس. زض تجییي ایي پسیس هی ضقیت پبییي

س اظ ؾیی زیگط ثبیؿت زاكدیبى ثیكتطی ضا پصیطـ و ضظافعی هی عض ث ب زاكگب

ضؾس قز! زض ایي قطایظ عجیقی ث ؾط هی ووتط هی ؾبل ث ؾبل ب زاكگببی زلتی ثزخ

بی زلتی اثؿت ؿتس، زچبض ووجز ثزخ قس. فوس ث ثزخ عض ثبیی و زاكگب

اؾت. زض ایي ای بی ؾطهبی یبثس ثزخ ای و حصف یب وبف هی زض ایي قطایظ الیي ثزخ

ثرف نقت هؤؾؿبت، وىبضی ثب ب زاكگبقطایظ اؾت و اویت زضآهسظایی

هأهضیت» زض ثیبی خبهـ ب زاكگبفقبى، قفبفیت زض ، پبؾرگیی ؿجت ث شیوبض وؿت

ثرای حفظ ثقبی ب داطگبضؾس زس. ث ؾط هی اویت ذز ضا كبى هی ب زاكگب« ؾم

بی دلتی ر از استقالل هبلی اختبة از اثستگی حذاکثری ث ثدخخد بگسی

ی ثرج ػبج طیی تخ ث خبهؼ ضررت ثبضذ، در ایي راستب پریس از فلسف هی

ثتاس آهظـ پػف ذز ضا هقغف ث حل هؿبئل اختوبفی، ب زاكگبتب دارد

.ذز ضا تمیت وس اؾتمالل اظ ایي عطیك التهبزی، فبضی فطگی خبهق قىل زس

ب ( قجبت1388ی پػف ؽضپطس وىبضاى ) ی ایي پػف ثب یبفت یبفت

(، زض پػف ثطضؾی ضقیت ؾطهبی فىطی 1388بیی زاضز. ؽضپطس وىبضاى ) تفبت

بفتس و الیت اخعای زاكگب فطزؾی هكس اظ هؾط هسیطاى وبضقبؾی ایي زاكگب زضی

. ؾطهبی اؿبی، 1فجبضت اؾت اظ: هغلثیت ؾطهبی فىطی زاكگب فطزؾی هكس ث تطتیت

ای. ایي زضحبلی اؾت و زض پػف حبضط، الیت . ؾطهبی ضاثغ3. ؾطهبی ؾبذتبضی 2

ثط اؾبؼ ؾطات افضبی ث تطتیت هغلثیت زاكگب قطیفاخعای ؾطهبی فىطی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 148

.ؾطهبی 4.ؾطهبی آضی 2.ؾطهبی اضتجبعی، 2.ؾطهبی اؿبی، 1فجبضت اؾت اظ: فلوی تیئ

تطیي ضقیت ثطذضزاض اؾت و ؾطهبی اؿبی زض ط ز زاكگب، اظ هغلة زضالـؾبظهبی.

ی ویفیت ثطتط یطی اؿبی ایي ز زاكگب ثبقس. اهب ؾطهبی اضتجبعی زض زس تاس كبى هی

زض زاكگب فطزؾی اظ الیت ؾم و زضحبلیاظ الیت زم ثطذضزاض قس زاكگب قطیف

تهیط فوهی هحجثیت قطت، ث ؾجتتاس ثطذضزاض گكت اؾت. فلت ایي اهط یع هی

ی زاكگبی ثبقس. خبهقهیبى قسگی آى زض قبذت زاكگب قطیف

گیری یدت

یبزگیطی »ثبیؿت ث ثبیؿت آهظـ پػف فطان ؾبظس ثلى هی هی بت ب زاكگباوى

هضزیبظبی ب زض ثجز آضی تاوس ثبیؿت ثب قطوت یع ثپطزاظس، وچیي هی 1«هسام

ثبیؿت ث هؿبئل هرتلف هی ب زاكگبی ایي اتؾبضات، وىبضی وس؛ افعى ثط و ب آى

ثب 2ای چس چط هؤؾؿبتیث قسى تجسیلزض حبل ب زاكگب. ثبثطایي اختوبفی یع تخ وس

بیی هأهضیت( canibano et al. , 2009ث مل اظ Laredo, 2007 وبضوطزبیی چسگب )

ثبقس. ( هیcanibano et al. , 2009ث مل اظ Bonaccorsi & Daraio, 2007) 3چسگب

پصیطی، ط چ ثیكتط اقغبف ی یی زض یه فطایس تحلی ثب هغبلجاظ ؾ ب زاكگبزض ایي ضاؾتب

چسگب هاخ بی هأهضیت ایفبی همبیؿ پصیطیگیی، پصیطی، پبؾد قفبفیت، ضلبثت

اس: ( گفت19،ل2003) 4گ و وبتطى گساضز ( وبىSecundo et al. , 2010ؿتس )

س ااؿ خسیسی اظ هبثـ اقىبل خسیسی اظ هسیطیت پبؾرگیی ث تمبضببی خسیس، یبظه"

فقبل زض فطآیس تؾق هكبضوت هؤؾؿبتی هثبث ثضا تاوس ؾبظز تب ب زاكگباؾت و

ثبیؿت ضلبثت ثیكتطی ثطای خصة اؾبتیس، پػكگطاى، هی ب زاكگب ض اظایي؛ "وبیس

فبزت وس، و گعاضـ زیهسیطیتی ب وبیس ث اثعاضبی خسیس زاكدیبى ثزخ

Sanchezؾبظز ) اهىبى اضظیبثی فولىطزقبى ضا اظ ؾی فبهالى زاذلی ذبضخی یع فطان هی

et al. , 2009 .)

1 Continuing education 2 Multifaceted 3 Multiple 4 Chatterton and Goddard

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

149بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

اؾت؛ ثیكتط قس ادبمؾطهبی فىطی ثرف آهظـ فبلی ی زضظهیتحمیمبت اسوی هدوفب

ایي و زضحبلیاس. بی اتفبفی اؾتفبز وطز بی هطثط ث قطوت ایي تحمیمبت یع اظ الگ

ب اخعائی اؾت و ثطای یه زاكگب تبؾجی ساضز؛ ثیكتط ایي الگ ب هؤلفب، قبهل الگ

، ب زاكگبوبضثطز ساضز ظیطا اوثط چبى آىقس و زض زاكگب هبلی هی ی هؤلفقبهل

(. زض ایي ضاؾتب زض پػف حبضط Jones et al., 2009 زلتی ؿتس ) غیطاتفبفی هؤؾؿبت

گیطی ؾطهبی فىطی زاكگب اضائ قز ثط آى تالـ قس تب الگیی ثطای قبذت اساظ

.گیطزلطاض هضزثطضؾی، زاكگب قطیفاؾبؼ ضقیت ؾطهبی فىطی

یسرهب ضؼیتآیس، هی ث زؾتیع 2قىل ثیبى قس هغبثك ب ثرف یبفتزض و عض وبى

از تر پبییي هدوػب آى، ػلوی یئت اػضبی دیذگب ثر اسبض داطگب ضریف در فکری

( و زض آى زضیبفتس 1392بی پػف قؿاضی وىبضاى ) ثب یبفتایي یبفت .است هتسظ

ؾطات هسیطاى ثط اؾبؼ زاكگب قطیفی هسیطیت ؾطهبی فىطی زض ضقیت چطذ

زض پػف ذز ایكبى. اؾتؾ تط اظ هتؾظ اؾت، ن گب، پبییيآى زاك فلوی یئتافضبی

زض ذهل قبؾبیی ؾطهبی فىطی، ث زاكگب قطیفث ایي تید ضؾیسس و هسیطیت

وس ثسیي هؾض ث هیعاى ووتط اظ هتؾظ اظ اثعاضبی قبؾبیی هس فول هی هیعاى ووی ؾبم

هبی فىطی ضا ث هیعاى ووتط اظ هتؾظ پبیف وس؛ وچیي ؾط ؾطهبی فىطی اؾتفبز هی

زس؛ زض خت حفؼ بی هىتة ادبم هی اظ عطیك گعاضـ سضت ثوبیس؛ ایي پبیف ضا یع هی

ایي سضت ثوبیس تؾق ؾطهبی فىطی زاكگب یع ث هیعاى ووتط اظ هتؾظ، السام هی

ثعبیی یبفتب هكبث یبفتایي (.1392)قؿاضی وىبضاى، وس الساهبت ضا اضظیبثی هی

وویت ثطضؾی هؾض ث پػكی زض یثبقس. هیبی اگلیؽ زض اضتجبط ثب زاكگب( 2010)

زاكگب 30 ی ؾبلیب گعاضقبت زض فىطی بی ؾطهبی ث هطثط اعالفبت آقىبضؾبظی ویفیت

زض گعاضقبت ؾبلیب ون اؾت قسافكبو همساض اعالفبت ؾطهبی فىطی زضیبفت اگلیؿی،

,Bezhani) بی فىطی ذز زاضس عی اظ ؾطهبیبی اگلیؿی آگبی بچی زاكگب اؾبؾب

ی پیطاهى همبیؿ (1390ثطاهی وىبضاى )ثب تبیح پػف وچیي ایي یبفت . (2010

ی ولی اخعای آى زضیبفتس ضقیت ؾطهبی فىطزض آى و ی فىطی زض زاكگب اخعای ؾطهبی

اظ تط پبییي انفبى، نقتی انفبى، وبقبى فلم پعقىی انفبى وبقبىبی زض زاكگب

( زض پػف 1390ی ثبثبئی وىبضاى ) اؾت. وچیي ثب یبفت ضاؾتب نثبقس، هتؾظ هی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 150

بی وؿؾت و زضیبفتس هسیطیت ؾطه ب زاكگبثطضؾی تغجیمی هسیطیت ؾطهبی فىطی زض

بی آظاز اضهی اؿبی، هسیطیت ؾطهبی ؾبذتبضی هسیطیت ؾطهبی اضتجبعی زض زاكگب

خقفط ػازایي یبفت ثب تبیح پػف ولیت یع تجطیع ثب ضقیت هغلة فبنل زاضز.

زض آى ضقیت ؾطهبی اؿبی، ؾبذتبضی هكتطی ضا زض ثبقس و هیوؿ ( 1387وىبضاى )

اس بی هؿتمط زض پبضن فلن فبضی زاكگب تطاى ثطضؾی وطز بى زاكی قطوتثیي وبضو

زض ایي ظهی بیتبقز. بی اؿبی، هكتطی ؾبذتبضی تخ وبفی وی زضیبفتس و ث ؾطهبی

( زض پػف اضظیبثی ؾغح هسیطیت زاف زض 1390ی هسقی وىبضاى ) تاى ث یبفت هی

هطاوع فاى ث ب زاكگباتؾبض اظ ضغن ث انالی هترت وكض اقبض وطز و ب زاكگب

گطفت تؾظ ایكبى كبى زاز و زاف، اضظیبثی نضت وبضگیطی ثوؿت، اتمبل، تلیس

ؾبظی، تظیـ ضقیت توبم فطآیسبی هسیطیت زاف قبهل ذلك، تجسیل، اوتؿبة، شذیط

بی هترت )قبهل تطاى، انفبى، تطثیت هسضؼ، العطا، كگبزاف زض زا وبضگیطی ث

اؾت.تط اظ هتؾظ قس هبظسضاى، گیالى، یعز، اضان ضاظی( پبییي

ی ضؼف آى در سرهبی در سرهبی اسبی قغ داطگب ضریفی قت قغب، یبفت ثب ثط

تاس هیآدب و زیگط فجبضت ث .است سرهبی ارتجبعی سرهبی آری سبزهبی، سرهبی،

ثبیؿت ثطای ث ویفیت ؾطهبی اؿبی حفؼ ثجز یبثس )ؾطهبی اضتجبعی(، یع آدب و هی

، گصاضی قز )ؾطهبی ؾبظهبی( بتیب آدب و ؾطهبی اؿبی وبض افتبزى ؾطهبی اؿبی ؾطهبی

ثطاهی اگطچ فول قس اؾت. ضقیف ،)ؾطهبی آضی( وس هیایدبز افعز اضظـ

انفبى، نقتی انفبى، بی فىطی زاكگب زض ثطضؾی ضقیت ؾطهبی(، 1390)وىبضاى

ی هثجتی هیبى ؾطهبی اؿبی، ؾطهبی زضیبفتس و ضاثغ انفبى وبقبى پعقىیوبقبى فلم

اؿبی زض ثطاثط ضقف ایي یبفت )لت ؾطهبیاهب ؛ای خز زاضز ؾبذتبضی ؾطهبی ضاثغ

ب، ثطذی اظ زیگط پػف( 1389ی ؾطی پض وىبضاى ) بی فىطی( ثب یبفت ؾبیط ؾطهبی

و یىی زؾت یبفتسزض پػف ذز ث ایي تید ( 1389ؾطی پض وىبضاى ). اؾتؾ ن

جسیل ؾطهبی چگگی ت ب زاكگببی اهطظیي هسیطیت ؾطهبی فىطی زض تطیي چبلف اظ هن

هیط ووبلیی یبفتاؿبی ث ؾطهبی ؾبذتبضی تخ ثیكتط ث ؾطهبی اضتجبعی اؾت.

وس. تبیح پػف ایكبى زض اضتجبط ثب ؾطهبی تحلیل ضا تمیت هی( یع ایي 1389وىبضاى )

زاضز و ضاثظ هتمبثلی ثیي اخعای ؾطهبی فىطی خز زس بی ایطاى كبى هی فىطی زاكگب

ض اظایي .ؾبظز هی هتأثطبی فىطی زاكگب ضا و هسیطیت ؾبظهبى زاكگب هسیطیت ؾطهبی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

151بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

زاكگب هخت قس اؾت تب ی فىطیب ؾبیط ؾطهبی ثبتخی ث اضتجبعبت ؾطهبی اؿبی ثی

بی هغلثی ثطای تلیس ث وبض اساذتي ؾبیط ؾطهبی عض ثتاس اظ ؾطهبی اؿبی قطیف

فىطی ذز اؾتفبز وس.

ی پػف تط اظ هتؾظ قسى ضقیت ؾطهبی ؾبظهبی زض زاكگب قطیف یع ثب یبفت پبییي

زاضس زض زاكگب قیس چوطاى یع و ثیبى هی ضاؾتبؾت ن( 1390 وىبضاى ) ظاز هطفلی

فطان آضزى تؿیالت بی زاز اعالفبت ؾطهبی ؾبظهبی )هبس ایدبز پبیگب بی هؤلف

بی اظ ضا زض یب هدبظی( ضقسی ساقت اؾت. ادبم آهظـ هؾض ثاهىببت الظم

ث ؾط زض زاكگب قطیف آضیؾطهبی تط اظ هتؾظ قسى ضقیت پبییيزض اضتجبط ثب

ظیطا ثبقس، ( هی1389ی یبضهحوسظاز وىبضاى ) ثب یبفت ضاؾتب نضؾس، تبیح پػف هی

تاى اظ زاف هبضت، ضؾس و زض نضتی هی تید هیایي ث زض پػف ذز ایكبى

اؾتفبز وز )یقی اظ ؾطهبی فلوی یئتتدطثیبت اعالفبت، ذاللیت آضی افضبی

ؾطهبی آضی اؾتفبز وز( و ؾبذتبض زاكگب، وبض اساذتياؿبی ثطای تلیس ث

: ضغ هخد سرهبی فکری در داطگب ضریف2 ضوبر ضکل

تر از متوسط : پایینتر از متوسط: باال

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 152

)یقی ؾطهبی بی هسیطیتی افعاضی، لایي همطضات، ؾجه افعاضی طم تبی ؾر ؾیؿتن

ؾطهبی ظهبی وتغییط تىویل یبثس. ثبثطایي فلوی یئتیبظ افضبی هتبؾت ثب ؾبظهبی(

تطیي ؾغح ثطذضزاض ؾبظهبی زاكگب قطیف زض همبیؿ ثب ؾبیط اقىبل ؾطهبی فىطی اظ پبییي

زض تط اظ هتؾظ ذاس ثز. حی پبییي، ؾطهبی آضی یع زض ؾغپػف( )یبفت پدن اؾت

بی زاضاییضؾس ثجز ضقیت هبلىیت اضتجبط ثب ثجز ضقیت ؾطهبی آضی، ث ؾط هی

ب ذسهبت زاكگبی یىی اظ ضاىبضبی اؾبؾی اؾت. ب، پػف فىطی حبنل اظ آهظـ

بی ـ فبلی فلیطغن ثطذضزاضی اظ ؾطهبی فىطی ثب ضقفآهظ هؤؾؿبت ب زاكگب اؾبؾب

ؾبذتبضی هبـ نضت ثتاس ب هی ثبقس، و ایي ضقف ؾبذتبضی ظیبزی یع هاخ هی

(. زض ضاؾتبی ثجز آضی افعایف هبفـ 1388آضی قز )اضثبة قیطای وىبضاى،

وبیس و ( پیكبز هی1388وىبضاى )بی فىطی، لبضی ضی هلی ذلك ثطت اظ زاضایی

ب زاكگببی فىطی ی زاضایی هثبث ثثبیؿت بی زاكگبی هی هحهالت ثطآهس اظ پػف

هبلىیت یع تقییي ضقیت قز. وچیي قطیفی وىبضاى یع اظؾطقبؾبیی، حفبؽت

ق هبلىیت فىطی زض وس؛ هسیطیت حم ( ث هسیطیت حمق هبلىیت فىطی اقبض هی1389)

آضاىتاس ث ایدبز اگیع زض پػكگطاى، ؾبظی تحمیمبت زاكگبی هیخطیبى تدبضی

ضی پػف ثجز طخ وبضآفطیی زاكی، فی فبضا، ثط هؾض ثوبضآفطیبى فىطی

تطغیت گصاضی زض تحمیمبت تؾق فبضی، تطغیت ؾطهبی زضتیدثبظگكت ؾطهبی

یه هعیت ؿجی ضلبثتی زض فاى ثثطزاضی اظ زاضایی فىطی ضلبثت هجتی ثط هبلىیت ثط

ثطزاضی اظ افعایی زض خطیبى چسوكگطا تلیس ثط ن ؾبظی وبگ زضتیدثبظاض

بی تحمیمبتی ؾبظی یبفت ، پػف، تدبضیایس ظاییبی فىطی ثط هجبی پیؾتبض زاضایی

(.1389وبضآفطیی فبضا زض ؾبم هلی آضی قز )قطیفی وىبضاى،

یبضهحوسظاز وىبضاى پػف زض اضتجبط ثب ضقیت ؾطهبی اضتجبعی زض زاكگب قطیف،

ؾطهبی فىطی بی هؤلفهسیطیت اؾتطاتػیه فطایسهیبى زض تقییي ضاثظ چسگب (1389)

یبضهحوسظاز ظیطا وس. هی تأییسپػف حبضط ضا ی یبفتبى، بی زلتی انف زض زاكگب

هكتطیبى ،بی ایطاى ضؾس و زض زاكگب زض پػف ذز ث ایي تید هی (1389وىبضاى )

ب، وبیسگبى خبهق، السیي، زاكدیبى، افضبی زاكگب )وبیسگبى نقت ؾبظهبى

تسیي، وبضثطز س هسیطیت اؾتطاتػیه )گب فطآی حل ؾ وبضوبى زاكگب( زض هطا فلوی یئت

ؾطهبی وبضگیطی ثزض تلیس ب زاكگب ض اظایيهكبضوت فقبل ساضس ( اضظیبثی اؾتطاتػی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

153بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

اس. زض ضاؾتبی ثجز ضقیت ؾطهبی اضتجبعی زض گی ؾطگطزای ثطبه اضتجبعی زچبض ثی

فـ ذبضج بی شی تب اظ عطیك ثجز اضتجبط ثب گط ؿتیثب هسیطیت هیضؾس ث ؾط هیزاكگب

وسگبى هبلی، همبهبت هحلی، اؾتبی یب وكضی، فطهبساضاى، احعاة اظ زاكگب هبس حوبیت

بی آهظـ فبلی، بی گطی، هطاوع زیی، ثیبزبی ذهنی، ادوي ؾیبؾی، ضؾب

زض خت پبؾرگیی ث یبظبی فلوی بزبی نبزضوس هدظبی انلی ... تالـ

هضزیبظهبثـ تأهیيعض ، ث افتالی خ فوهی زاكگب زض خبهق ویيب آىپػكی

ؾبظی گطی تدبضی ای . زض ایي هیبى حطف(1389)یبضهحوسظاز وىبضاى، ذز یبضی ضؾبس

اضتجبط هیبى یبظبی خبهق تاس ث ثطلطاضی زض اهط پػف یىی اظ هاضزی اؾت و هی

ی زس البم، یع زض نضت سفوس ثزى الوللی ثیيبی وىبضی ؛زاكگب ووه وس

بی ثركس ث ایدبز ؽطفیت بی تبظ اؾت اظ عطیك هبثـ، وبضآهسی ضا ثجز هی ایس

تؾق ؛قز بی خبی هی پػكی ووه وطز، ؾجت زؾتیبثی ث زاف آهظـ

تاس اگیع ضا ثطای اهطی و هی ،الوللی، تحمك ایس چطذف هغعبؾت بی ثیي وىبضی

گصاضی زاكگب زض خت ثجز ؾیبؾت ؛بی اؿبی وبف زس هبخطت فیعیىی ؾطهبی

تاس ؾجت ضقس ذاللیت اگیع زض اؾتبزاى ب هی اضتجبعبت وىبضی گ ایي

زاقتي ؾوی زض تلیس فلن خبی قز )شاوط الوللی ثیيپػكگطاى ایدبز تحطن

.(1390 وىبضاى، ظاز هطفلیث مل اظ 1383نبلحی،

قبس افت هحجثیت )یقی وبى ضؾس، اگط ضقیت هخز ازاه یبثس، ث ؾط هی هدوفب

ؿبی( )یقی وبى ؾطهبی ا فلوی یئتآى افت ویفیت افضبی تجـ ثؾطهبی اضتجبعی(

افت ذاس وز، ظیطا عضولی ث زاكگب قطیفذاین ثز ضقیت ؾطهبی فىطی زض

زض پی آى خصة افضبی ثباؾتقسازآى خصة زاكدیبى تجـ ثهحجثیت زاكگب

بی خسیس ذلك ؾطهبی زیگط فجبضتی ثلی هؿتلعم فولىطز هبؾت زاكگب یب فلوی یئت

ثبثطایي ثب تخ ث آى ؾطهبی فىطی، یىی .اؾتضی ؾطهبی ؾبظهبی ؾطهبی آ اظخول

ب زاكگب اظخولبی غیطاتفبفی اظ وبضآهستطیي هفبین هسیطیت اؾتطاتػیه زض ثرف

بی فىطی ذز اتوبم ثبیؿت ؿجت ث ثجز ؾطهبی هی ب زاكگب، هسیطیت قز هحؿة هی

ثبیؿت هی زاكگب قطیفهسیطیت ض اظایي(؛ 1388وىبضاى، )اضثبة قیطای ثیكتطی ثضس

بی ؾبظهبی، آضی ؾطهبی ذهنببی فىطی ایي زاكگب ؿجت ث ثجز ضقیت ؾطهبی

اظ ؾطهبی اؿبی هغلة، زاكگب قطیفالجت ثطذضزاضی .السام وسزاكگب اضتجبعی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 154

وبیس، ظیطا هؿیط تط هی یك ضا ثطای زاكگب ؾبزذلك اضظـ اظ آى عطهسیطیت ؾطهبی فىطی

ؾی ثانلی هسیطیت ؾطهبی فىطی اظ ذالل هسیطیت زاف، حطوت اظ هبثـ اؿبی

تط لبلجی ترههی فاى ثبی فىطی ؾپؽ تجسیل آى ث هبلىیت فىطی زاضایی

وىبضاى، ث مل اظ یبضهحوسظاز 1388اؾت )ذبسوبض وىبضاى، تط تكریم لبثل

( زض زاكگب فطزؾی هكس یع 1389 وىبضاى ) هیط ووبلیثط اؾبؼ تبیح پػف (.1390

اظ هؾط هسیطاى وبضوبى زاكگب، ؾطهبی اؿبی زاكگب ثیكتطیي اویت ضا زض همبیؿ ثب

ؾطهبی ثسى زض ؾط گطفتي خز ثبایيؾطهبی ؾبظهبی ؾطهبی اضتجبعی وؿت وز اؾت.

تاى اتؾبض حهل ث فولىطز ؾبظهبی ثبال ضا زاقت. ظیطا ؾبظهبی، آضی اضتجبعی وی

تاس هج قىبف زاكی ظیبز ثیي وبضوبى قز؛ فسم هی تبیی ثتمیت ؾطهبی اؿبی

ب، ؾبذتبض ب، ؾیؿتن وبفی ثط ؾطهبی ؾبذتبضی هدط ث ضقف زض ضی تأویس

هربظى زاكی وتطلكبى ضا ثط هبثـ اؿبی ب زاكگب، زضتیدذاس قس. یؾبظهب فطگ

ث ؾطهبی آضی و زضنضتیوچیي (. 92)هؾی وىبضاى، زس ذز اظ زؾت هی

بی آهظقی، پػكی قز، زاكگب اظ هحهالت آضی ثجز ذطخی تخی ثی

ای یب ضاثظ ثب شیفقبى ث ؾطهبی ضاثغ و زضنضتی بیتب ؛ذسهبتی ذز هحطم ذاس قس

تهیط زضتیدضؾس تخ كز، زؾتیبثی ث زاف ذبضخی حبنل اظ ثبظذضز ث حسالل هی

ثیس فقبى زاكگب نسه هی یبثس فبزاضی ضضبیت شی قطت زاكگب یع وبف هی

(.92)هؾی وىبضاى،

پیطبدب

،پػف ؾؤاالتط یه اظ ثطای شیل ب پیكبز ،بی پػف یبفت ي ثرف ثط اؾبؼزض ای

قز: اضائ هیثجز ضقیت ؾطهبی فىطی زض زاكگب قطیف هؾض ث

هرتجظ ثب ضؼیت سرهبی اسبی ب پیطبد

ضؾبی، اظ عطیك اعالؿ فلوی یئتافضبی افعایی زافوی بی ثجز زض .1

اساف زض، تجییي ضطضت گؿتطـ اثقبز آى ث ثبلسگی قرهی، آهظقی، ؾبظی قفبف

ثط ایدبز تأویسوبضب(، ثب تبظ فمظ ) فلوی یئتپػكی ذسهبتی ثطای توبم افضبی

بی التهبزی، هیبى ایكبى، ضقس هبضت یبززی یبزگیطیفضبی اقتطان تدبضة زاف

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

155بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

بی غیطزاكگبی و ثطای وىبضی ثب ؾبظهبى فلوی یئتهسیطیتی حملی افضبی

. ضطضی اؾت

ب تؾظ افضبی و زض ثطضؾیی افت تحهیلی زض هیبى زاكدیبى ثطضؾی پسیس .2

. لطاض گطفت هضزاقبض فلوی یئت

ثب ضقیت ؾطهبی آضیهطتجظ ب پیكبز .3

ی اضائ ثط تأویسثب ضی، ی هحهالت آ گؿتطـ فطگ آضی زض خت فطض .4

زض لبلت هحهالتی هكرم و بؽط ث فلوی یئتآقىبض پبى افضبی تدبضة زاف

ب، تلیس ؾبظی پػف ثط تدبضی تأویساس، ثب قس اضائحل هؿبئل هكىالت هخز

. هحهالت یبززی یبزگیطی، هحهالت آهظقی ذسهبت آظهبیكگبی

هؾض ثؾدی تقییي هحتای زضؼ انالحبت ؾیؿتوی زض ؾبظوبضبی یبظ .5

هكبضوت نبحجبى نبیـ وبضفطهبیبى ثط تأویسثب ی ایطای ؾبظگبضی ثیكتط ثب یبظبی خبهق

. بی آهظقی زض عطاحی

ؾبظهبی كبزات هطتجظ ثب ضقیت ؾطهبییی .6

بی فلن فبضی، پبضن اظخول ،بی آضی گصاضی ثیكتط زض ظیطؾبذت ؾطهبی .7

. بی آهظـ هسام ی زاكگبی زض اثؿتبی بتط اتمبل فبضی، قطوتزف

ثجز تهیط هحجثیت هؾض ثبی اضتجبعی زاكگب گصاضی زض ظیطؾبذت ؾطهبی .8

هطاوع وبضیبثی، ؛ثط هطاوع هكبض زاكدیی تأویسآهظقی، پػكی ذسهبتی زاكگب ثب

. ضؾبی زاذلی ذبضخی زاكگب بی اعالؿ ضؾب ؛آهذتگبى ؾبظی اضتجبط ثب زاف قجى

گیی ثجز وبضآهسی پبؾد هؾض ثگیطی عطاحی ؾبظوبضبی هسیطیتی تهوین .9

تؾق ضیعی فقبى زاكگب زض فطآیس ثطبه هكبضوت شی افعایفی زاكگب، اهب یئت

. بی زضی اضظیبثی

هسیطاى فلوی یئتهیبى افضبی وبفی وبز وىبضی افت فمساىیبثی هقضل ضیك .10

. زاكگب قطیف

، فطان زض حبل تسیي زاكگبی ضاجطزی ثطبه یت ویضؾبی اظ ضق اعالؿ .11

. زض تسیي آى فلوی یئتبی ثیكتط خت هكبضوت وىبضی افضبی ؾبذتي فطنت

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 156

ثب ضؼیت سرهبی ارتجبعیهرتجظ ب پیطبد

فقبى پػف ز تهیط هحجثیت پػكی ذسهبتی زاكگب زض هیبى شیثج .12

ثط گعاضـ تأویسضؾبی تجلیغبتی ثب بی اعالؿ گصاضی زض فقبلیت ذسهبت، اظ عطیك ؾطهبی

.بی ترههی ب وبیكگب آضزب زض ضؾب زؾت

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

157بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

:هبثغفطؾت

اظ ب زاكگببی فىطی ؾطهبی تحلیل تدعی. (1388. )هحوسحؿیياضثبة قیطای، ثطظ فجبؾی،

هسیطیت ؾطهبی فىطی. الوللی ثیيزیسگب هسیطیت زابیی، هدوف همبالت رؿتیي وفطاؽ

(. ثطضؾی تغجیمی هسیطیت ؾطهبی فىطی زض 1390ثبثبیی، فیو، ضحیوی، غالهطضب ثللی، بزض. )

.96-53، نم. 3لم اؿبی، ؾبل ال، قوبض ، فهلبه اثتىبض ذاللیت زض فب زاكگب

ی ی اخعای ؾطهبی (. همبیؿ1390پض، ؾقیس یبضهحوسیبى، هحوسحؿیي. ) ثطاهی، ؾؾي، ضخبیی

.983-976ی فتن، نم ی كتن، قوبض فىطی زض زاكگب، فهلبه هسیطیت اعالفبت ؾالهت، زض

ائ هسل اوتؿبة فبضی ثب تخ ث ضاجطز (. اض1387، احوس لبؾوی، احوسضضب. )خقفط ػاز

.36-19، نم. 1بی فىطی، فهلبه هسیطیت فبضی اعالفبت، زض ال، قوبض ؾطهبی

ؾطهبی فىطی زض آهظـ فبلی: هفهی اضظیبثی(. اضائ چبضچة 1390ؾلیوی، لبؾن ضاثیبى، ظطا. )

، 49به آهظـ هسؾی، ؾبل ؾیعزن، قوبض ضیبفتی ثطای هطاوع آهظـ فبلی فی هسؾی، فهل

. 41-19نم.

(. اؾتلعاهبت هسیطیت حمق هبلىیت فىطی ثطای 1389، اثالمبؾن. )ظاز قطیفقطیفی، هـ

هسیطیت ؾطهبی الوللی ثیيتحمیمبت زاكگبی، هدوف همبالت زهیي وفطاؽ ؾبظی تدبضیپیكجطز

فىطی.

(. هسلی ثطای 1388ثبثه، ضئیؿی ابی، ایوبى فمی هیطظایی، ؾوی. )قفیقب، هحوسفلی، ؾطاثی،

هسیطیت الوللی ثیيبی فىطی، هدوف همبالت رؿتیي وفطاؽ ؾطهبی بی هؤلفؾدف تحلیلی

ؾطهبی فىطی.

بی (. هسیطیت ؾطهبی1392قؿاضی، اهیط، یوی زظی ؾطذبثی، هحوس اثالمبؾوی، هحوز. )

پبعزن، ؾبل ایطاى، هسؾی آهظـ اكگب: هغبلق هضزی زاكگب نقتی قطیف، فهلبهفىطی ز

.91-116نم. ،60 قوبض

: هطض یه ب زاكگبگیطی ؾطهبی فىطی (. اساظ1388، هحوس. )هیط ووبلیؽضپطس، خی

ی.هسیطیت ؾطهبی فىط الوللی ثیيتدطث، هدوف همبالت الیي وفطاؽ

ؾبظی (. چبضچثی ثطای ؾبهبسی تؿیل تدبضی1388لبضی ضی، ؾطـ آظازگبى هط، هبساب. )

هسیطیت الوللی ثیيبی فىطی هتح اظ تحمیمبت ثب هبثـ زلتی، هدوف همبالت الیي وفطاؽ زاضایی

ؾطهبی فىطی.

ثیبى، بی زاف ط فولىطز قطوتؾطهبی فىطی ث تأثیط(. 1390هسقی، هطزاز یبظی، فیؿی. )

.137-116، نم. 6به هسیطیت تحل، ؾبل ؾم، قوبض پػف

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 158

ؾطهبی تأثیط(. 1392هؾی، ؾیس فجبؼ، حؿیی، ؾیس یقمة، ههلح، فجسالودیس ثطاهی، پطا. )

، 70 ثیبى، فهلبه هغبلقبت هسیطیت، ؾبل ثیؿت ؾم، قوبض بی زاف فىطی ثط فولىطز قطوت

.101-77نم.

بی ؾدف (. تالقی ثطای تسیي قبذم1390، یساهلل، قبی، ؾىی حؿیی، قیس. )ظاز هطفلی

ب زض زاكگب قیس چوطاى ااظ، فهلبه ادوي ؾطهبی فىطی ثطضؾی ضقیت ایي قبذم

.96-66، نم. 4آهظـ فبلی ایطاى، ؾبل ؾم، قوبض

-(. هسیطیت ؾطهبی فىطی؛ ضطضتی ثطای ؾبظهبى1387ضپطس، خی. )، ؾیس هحوس ؽهیط ووبلی

. 108-81، نم. 28، پیبم هسیطیت، قوبض زابیی هحضبی

گیطی ؾطهبی فىطی زض (. تسیي الگیی ثطای اساظ1389، هحوس ؽضپطس، خی. )هیط ووبلی

الوللی ثیيهدوف همبالت زهیي وفطاؽ بی ایطاى )هغبلق هضزی زاكگب فطزؾی(، زاكگب

هسیطیت ؾطهبی فىطی.

گیطی گعاضقگطی ؾطهبی (. اضائ یه چبضچثی ثطای اساظ1389پض، هحوس پطیعی، ثعاز. ) ؾطی

هسیطیت ؾطهبی فىطی. الوللی ثیي، هدوف همبالت زهیي وفطاؽ ب زاكگبفىطی زض

، ؾیسفلی، یسا، ضضب، ثرتیبض هطآثبزی، حؿقلی لبؾوی، حیس. یبضهحوسظاز، پیوبى، ؾیبزت

بی زلتی ؾطهبی فىطی زض زاكگب بی هؤلففطایس تجسیل زاف ثط تأثیط(. ثطضؾی ؾن ؿجی 1390)

قبؾی وبضثطزی، ؾبل ثیؿت زم، قوبض ؾبظی زاف، فهلبه خبهق ثط اختوبفی تأویسانفبى ثب

.114-99، نم. 44

یبضهحوسظاز، پیوبى، ؾیبزت، ؾیسفلی، یسا، ضضب، ثرتیبض هطآثبزی، حؿقلی لبؾوی، حیس.

ؾطهبی فىطی زض بی هؤلف(. تقییي ضاثظ چسگب هیبى فطایس هسیطیت اؾتطاتػیه 1389)

.124-103، نم. 2ادوي آهظـ فبلی ایطاى، ؾبل ؾم، قوبض فهلبهبی زلتی انفبى، زاكگبAustrian Research Centres. (2005). Intellectual Capital Report. Austrian

Research Centres, Seibersdorf.

Bezhani, I. (2010). Intellectual capital reporting at UK universities. Journal

of Intellectual Capital, Vol. 11, No. 2, pp. 179-207.

Canibano, L. & Sanchez, P. (2008). Intellectual Capital Management and

Reporting in Universities and Research Institutions. Journal of estudios de

economía aplicada, 26(2), pp. 7-26.

Canibano, L. & Sanchez, P. (2009). Intangibles in universities: current

challenges for measuring and reporting. Journal of Human Resource Costing

& Accounting, 13(2), pp. 93-104.

Chen, J. , Zhu, Z. & Xie, H. (2004). Measuring intellectual capital: a new

model and empirical study. Journal of Intellectual Capital, 5(1), pp. 195-212.

Choong, K. (2008). Intellectual capital: definitions, categorization and

reporting models. Journal of Intellectual Capital, 9(4), pp. 609-638.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

159بی فىطی زض .... / الگی هفهی ؾطهبی

Chu, P. Y. , Lin, L. , Hsiung, H. H. & Liu, T. Y. (2006). Intellectual capital:

An empirical study of Industrial Technology Research Institute (ITRI).

Journal of Technological Forecasting & Social Change, 73, pp. 886 – 902. European Commission. (2006). RICARDIS; Reporting Intellectual Capital to

Augment Research, Development and Innovation in SMEs. Brussels:

European Commission. Fazlagic, A. (2005). Measuring the intellectual capital of a university.

OECD, conference on trends in management of human resources in H. E.

www. oecd. org/edu/imhe/35322785. pdf. October, 02, 2012. Guthrie, J. (2001). The management, measurement and the reporting of

intellectual capital. Journal of Intellectual Capital. 2(1), pp. 27 – 41

Guthrie, J. , Petty, R. & Ricceri, F. (2007). Intellectual capital reporting:

lessons from hong kong and Australia. The Institute of Chartered

Accountants of Scotland. Hellstrom, T. , & Husted, K. (2004). Mapping knowledge and intellectual

capital in academic Environments: A focus group study. Journal of

Intellectual Capital, 5(1), pp. 165-180. Jones, N. , Meadow, C. & Sicilia, M. (2009). Measuring Intellectual Capital

in Higher Education. Journal of Information & Knowledge Management,

8(2), pp. 113–136. Kazakova N. (2004). Innovation management in Russian universities (theory

and methodology). Russia, Saratov State Technical University. http://www.

globelicsacademy.org%2Fpdf%2FNinaKazakova_paper.pdf, September, 30,

2012. Leitner, K. (2004). Intellectual capital reporting for universities: conceptual

background and application for Austrian universities. Research Evaluation,

13(2), pp 129-140.

Lonnqvist, A. , Kianto, A. & Sillanpa, V. (2009). Using intellectual capital

management for facilitating organizational change. Journal of Intellectual

Capital, 10(4), pp. 559-572.

MERITUM (2002). Guidelines for Managing and Reporting on Intangibles;

Intellectual Capital Statements. Madrid: Vodafone Foundation.

Moravec, J. (2008). A new paradigm of knowledge production in higher

education. Journal of on the horizon, 16(3), pp. 123-136.

Observatory of the European University (2006). Methodological Guide;

Strategic management of University research activities. PRIME Project:

Observatory of the European University.

Ramirez, Y. , Lorduy, C. & Antonio Rojas, J. (2007). Intellectual capital

management in Spanish universities. Journal of Intellectual Capital, 8(4), pp.

732-748.

Sanchez, M. & Elena, E. (2007). New Management in Higher Education

Institutions: Introducing Intellectual Capital Approaches. Conradi Research

Review, 4(2), pp. 71-87.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1393 تبثؿتبى ؾمقوبض ؾبل قكن / فهلبه ادوي آهظـ فبلی ایطاى 160

Sanchez, P. & Elena, S. (2006). Intellectual capital in universities;

Improving transparency and internal management. Journal of Intellectual

Capital 7(4), pp. 529-548.

Sanchez, P. , Elena, S. & Castrillo, R. (2009). Intellectual capital dynamics

in universities: a reporting model. Journal of Intellectual Capital, 10(2), pp.

307-324.

Schneider, U. (2007). The Austrian National Knowledge Report. Journal of

knowledge management, 11(5), pp. 129-140. Secundo, G. , Margherita, A. , Elia, G. & Passiante, G. (2010). Intangible

assets in higher education & research: mission, performance or both? Journal

of Intellectual Capital, 11(2), pp. 140-157

Siegel, D. , Reinhilde, V. & Wright, M. (2007). Technology transfer offices

and commercialization o f university intellectual property: performance and

policy implications. Oxford Review of Economic Policy, 23(4), pp. 640 –

660.

Wall, A. (2005). The measurement and management of intellectual capital in

the public sector. Journal of Public Management Review, 7(2), pp. 289 –

303.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20