Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
TRILUX • Arnsberg
ZHAGAPraktijkbenadering voor fabrikanten
en gebruikers (klanten)
13 Oktober 2013 Horst Rudolph; Jan Van Riel; Eddy Snauwaert
Probleemstelling LED
De toekomst van het licht is digitaal.
De LED lichtmarkt is extreem dynamisch.
De Led lichtmarkt verandert sneller dan gedacht.
Trilux BENELUX 2013:
> 20% omzet is LED (PROJECTENMARKT)
> 30% offerte volume is LED (PROJECTENMARKT)
TRILUX BENELUX 2015: 50%?!
Vroeger: Straatarmatuur met „4Y lamp“ erin:18.000 branduren over 4 jaar, exact te matchen
met de levensduur van een HPS lamp. Ze zijn er als het ware „voor gemaakt“
Armatuurconcept: Voorschakelunit en Reflectorunit. Mechanisch omhulsel, alle drie
„uitwisselbaar“ en los van elkaar.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 2
HPS armaturen installatie en onderhoud
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 3
LED armaturen installatie en onderhoud
ProbleemstellingArmatuur Viatana/Convia TRILUX
• Openen/aansluiten OK.
• Driver wisselen: OK
• LED module wisselen? Wisselen met wat?
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 4
CONVIA
? ?
TRILUX • Arnsberg
Praktijkbenadering: Fotometrische Interface vanZHAGA compatibele LED-Light Engines
Ing. Jan Van Riel, 13 Oktober 2013 Horst Rudolph
ITZ - Innovations- und Technologie-Zentrum TRILUX
De toekomst van het licht is digitaal.
De LED lichtmarkt is extreem dynamisch. Om nu en in de toekomst gelijke tred te houden,
heeft de TRILUX groep een Competence Center opgericht.
Focus: intelligente halfgeleider lichtbronnen (SSL) en nieuwe technologieën.
ITZ is een “Link” tussen de ondernemingen in de TRILUX Groep, zonder de onafhankelijkheid
van deze ondernemingen te beïnvloeden.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 6
Nog steeds zijn weinig LED modules uitwisselbaar
Typische verschillen:
– De verbinding met het koellichaam (2, 3, of 4 schroeven).
– De vereiste grootte van het koellichaam.
– Grootte en positie van de lichtgevende vlakken.
– Mechanische verschillen.
Met als resultaat deze problemen:
– LED-wissel � Wissel van koellichaam en wellicht reflector(systeem).
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 7
Waarom zijn uitwisselbare LED modules nodig?
Voor de fabrikant:
– Kleinere R&D kosten door concurrentie onder de leveranciers.
– Kortere R&D cyclus door gestandaardiseerde lichtbronnen
– Kleiner risico wanneer LED-modules bij meer leveranciers
beschikbaar zijn.
Voor de eindklant:
– Kleiner risico, omdat hij niet afhankelijk is van de armatuur- of LED-
module fabrikant wanneer hij defecte LED‘s moet vervangen.
– Gestandaardiseerde LED-modules zijn langer op de markt
verkrijgbaar.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 8
Hoofdstuk 4 - Zhaga Specifications: Photometric Interface
1. Algemene bepalingen over de fotometrische Interface
2. Werkingsvoorwaarden voor de bepaling van de fotometrische data
3. Samenbouw met de mechanische interface
4. Het lichtgevende oppervlak op de engine
5. Lichtstroom
6. Lichtsterkteverdeling
7. Luminantieverdeling
8. Overeenkomstige kleurtemperatuur
9. Kleurweergave karakteristieken
10. Optische systemen van armaturen
11. Conformiteitstesten
12. Witboek
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 9
Algemene bepalingen over de fotometrische Interface
Beschrijving van de eigenschappen van de LED engine gerelateerd aan de
specifieke toepassing. “Books”
Voorbeeld :Welke lichtverdeling is gewenst? Beschrijving van meerdere
mogelijke afmetingen voor dezelfde optiek.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 10
Compatibiliteitstesten met behulp van computersimulaties en
zeer vroegtijdige metingen op prototypes om de
uitwisselbaarheid te garanderen.
Toepassing gerelateerde toleranties op fotometrische
grootheden Vb. +- 12,5% op de openingshoek van de LDK.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 11
Algemene bepalingen over de fotometrische Interface
Werkingsvoorwaarden voor de bepaling van de fotometrische
data
Vele eigenschappen van LED-modules hangen af van de
werkingsvoorwaarden, daarom moeten de juiste parameters gespecifieerd
worden, zodat bij metingen in labo dezelfde resultaten bekomen worden.
– Montage van de LED-engine
– Spanning en frequentie van het net
– Omgevingstemperatuur
– Referentietemperatuur van het koellichaam
– Schaduweffect
– Afstand Led-module en LED-driver
– Meerdere LED-Modulen op één (welke?) driver
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 12
Samenbouw met de mechanische interface
LED-engines met externe reflectoren: De afmetingen van de OCA (Optic
Contact Area) moeten kloppen met de afmeting van het lichtgevend
oppervlak. OCA afmetingen zijn vaak niet beschreven!!
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 13
M3 screw holesSpace for interconnect
Optics Contact Area (OCA)
Light Emitting Surface (LES)
Thermal interface on backside
Het lichtgevende oppervlak
Elke LED-module wordt beschreven door zijn lichtgevend oppervlak (Light
Emitting Surface) om fotometrische metingen en berekeningen op de
modules te vereenvoudigen. En om grenswaarden voor andere
mechanische parameters te bepalen.
Het lichtgevend oppervlak laat zich door een geometrische grondvorm
beschrijven (rond, vierkant, rechthoekV).
Alle LED’s zitten achter/onder deze LES. Hoe de verdeling van de LED’s is
onder het LES wordt in elk Zhagabook vastgelegd met
gelijkmatigheidseisen.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 14
Lichtstroom
Zhaga definieert “luminous flux
categories”, welke door de fabrikant
moeten worden vastgelegd. De in
Book 1 vastgelegde toleranties zijn
echter niet bindend, afhankelijk van
de toepassing kan de men ze
wijzigen.
Book 4 (Streetlight-LLE) is strengerV
De lichtopbrengst of veroudering over
de levensduur wordt door Zhaga niet
bepaald!!
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 15
luminous flux
category
Min. luminous flux
[lm]
(-10%)
Typical luminous
flux [lm]
Max. luminous flux
[lm]
(next typ. flux value)
C001 90 100 200
C002 180 200 300
C003 270 300 400
C004 360 400 600
C006 540 600 800
C008 720 800 1100
C011 990 1100 1500
C015 1.350 1500 2000
C020 1.800 2000 2500
C025 2.250 2500 3000
C030 2.700 3000 4000
C040 3.600 4000 5000
C050 4.500 5000 6000
C060 5.400 6000 7000
C070 6.300 7000 8000
C080 7.200 8000 10000
C100 9.000 10000 12.500
C125 11.250 12.500 16.000
C160 14.400 16.000 20.000
C200 18.000 20.000 25.000
C250 22.500 25.000 30.000
C300 27.000 30.000 40.000
C400 36.000 40.000 50.000
C500 45.000 50.000 70.000
C700 63.000 70.000 90.000
C900 81.000 90.000 120.000
Lichtsterkteverdeling
De meeste Zhaga compatibele LED-modulen hebben een
lambertiaanse lichtverdeling:�CIE 52 -methode fluxcodes
Andere rotatie symmetrische lichtverdeling, vaak met intern
optisch systeem, beschrijft men met openingshoeken.
Vb. Book 5 (socketable LLE separate driver).
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 16
zu eng gebündelt Lambert'sche LVK zu breit strahlend relative Lichtstromverteilung
Beam
angle
category
Minimum
beam angle
[°]
Maximum
beam angle
[°]
6 3 9
12 9 15
17,5 15 21
25 21 29
35 29 41
55 41 70
90 70 110
120 110 150
Hoofdstuk 4 - Zhaga Specifications: Photometric Interface
1. Algemene bepalingen over de fotometrische Interface
2. Werkingsvoorwaarden voor de bepaling van de fotometrische data
3. Samenbouw met de mechanische interface
4. Het lichtgevende oppervlak op de engine
5. Lichtstroom
6. Lichtsterkteverdeling
7. Luminantieverdeling
8. Overeenkomstige kleurtemperatuur
9. Kleurweergave karakteristieken
10. Optische systemen van armaturen
11. Conformiteitstesten
12. Witboek
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 17
Luminantieverdeling
Wanneer LED-modules met een optisch systeem samenwerken (reflector,
prismakap, rasterV), moet men de luminantieverdeling over het
lichtgevend oppervlak goed kennen en beheersen. Dit is de enige
zekerheid voor reproduceerbare armaturen met Zhaga modules.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 18
Self lig
ht m
ixin
g a
bili
ty
Uniformity U
0 20 40 60 80 100
Luminaire
Company 1
Luminaire
Company 2
Overeenkomstige kleurtemperatuur
De fabrikant van de LLE moet de kleurtemperatuur overeenkomstig ANSI
C78.377 opgeven (Bv. CCT = 4.000K).
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 19
Kleurweergave karakteristieken
Zhaga specifieert geen speciale kengetallen. Kleurweergave wordt volgens
CIE 13.3 bepaald en aangegeven(Bv. CRI = 82 of CRI > 90).
Metingen met een spectrumfotometer (Bol van Ulbricht): Hoek-afhankelijke
afwijkingen worden uitgemiddeld.
Over de kleurstabiliteit gedurende de gehele levensduur specifieert Zhaga
niets!
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 20
Goede kleurweergave slechte kleurweergave
Optische systemen van armaturen
Compatibiliteit “muss sein”
�Computersimulaties
�Metingen op vergelijkbare reflectoren
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 21
Zhaga LLEs in LED straatverlichtingsarmaturen
Armatuur Viatana van TRILUX
• Probleemloze uitwisselbaarheid van
gestandaardiseerde LED-engines door de modulaire
opbouw.
• Up-to-date reflectortechnologie � grote lichtpunt
tussenafstanden.
• Kort thermisch pad tussen LED en behuizing: Energie-
efficiënte thermomanagement �L80 B10 80.000hr!!.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 22
LED Modules / Light Engines
PHILIPS OSRAM PANASONIC-VS
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 23
Conformiteitstesten
Zhaga-compatible LED-armaturen moeten niet als armatuur lichttechnisch
uitgemeten worden. Men meet de fotometrische interface op de LED-
module.
Wel moet men lichtstroom, luminantieverdeling, en spectraal verdeling etc.
opmeten.
Overeenkomstige "Pass-Fail-Criteria" worden samen met de Zhaga
"certified test labs" (VDE, Dekra, UL..) uitgewerkt, waarbij men alle meet-
onnauwkeurigheden (fouten) onder de loep legt.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 24
Witboek
Wikipedia: “Een witboek of white paper is een technisch document dat
beschrijft hoe overheidsbeleid, een technologie, en/of product een specifiek
probleem oplost. Witboeken worden gebruikt om de lezer van objectieve
relevante informatie te voorzien die wordt gebruikt voor het nemen van een
beslissing. Witboeken worden zowel in de politiek en in het bedrijfsleven
gebruikt.”
�� technische samenvatting en technische leidraad
voor een bepaalde LLE.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 25
BESLUIT
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 26
1. Algemene bepalingen over de Fotometrische Interface
2. Gebruiksomstandigheden voor de bepaling van de fotometrische data
3. Samenbouw met de mechanische interface
4. Het lichtgevende oppervlak op de engine
5. Lichtstroom
6. Lichtsterkteverdeling
7. Luminantieverdeling
8. Overeenkomstige kleurtemperatuur
9. Kleurweergave karakteristieken
10. Optische systemen van armaturen
11. Conformiteitstesten
12. Witboek
BESLUIT
• Zhaga is nodig in het belang van de gebruiker
• Nog veel werk aan de winkel
• Grootste probleem:
Dynamisme van de LED markt
= de grootste uitdaging
= tijdelijke moeilijkV
Zhaga zal uiteindelijk zekerheid bieden als de
evolutie vertraagt.
Tx.ITZ - HR - 20.06.2013 - Photometrie Schnittstelle von ZHAGA 27