7/22/2019 ZAVISNI TROKOVI EKSPLOATACIJE AUTOBUSA
1/3
ZAVISNI TROKOVI EKSPLOATACIJE AUTOBUSA
Varijabilni trokovi se mijenjaju u ukupnoj sumi trokova u
funkciji preenog puta. to jeveiukupni broj preenih kilometara, to
je visina varijabilnih trokova vea.U varijabilne trokove
ubrajamo:
Trokove gorivaRealni trokovi potronje goriva dobijaju se kada se
uzmu u obzir korekcioni faktori uzavisnosti od:
eksploatacione brzine, uzdunog nagiba puta, zakrivljenosti puta,
vrste kolovoznog zastora, stanja (istroenosti) habajueg sloja,
meusobnog ometanja saobraaja.Trokove guma, trokove ulja, maziva i
nesmrzavajuih rashladnih tenostiPotronja guma zavisi i od brzine
kojom se vozilo kree pa se kod izraunavanja potronje
gume treba uzeti u obzir korekcija zbog brzine. U trokove
potronje maziva ubrajaju setrokovi potronje motornog ulja, ulja za
mjenjae, diferencijale i druge sklopove. Koliinetenosti koje se
sipaju u odreene prostore zavise od zapremina tih prostora.Trokove
tekueg odravanjaTrokovi tekueg odravanja se znatno poveavaju sa
porastom stepena istroenostitransportnih sredstava. Ove trokove
uglavnom sainjavaju materijalni trokovi i trokoviradne snage. Ovi
trokovi mogu se znatno razlikovati po visini, a zavise od toga da
li se oniizvode u sopstvenoj reiji, ili kao usluge drugih remontnih
preduzea.Trokove plata i dnevnica vozaaPlae predstavljaju naknadu
za uloeni rad.Pored plata radnika, preduzea imaju obavezu da
pokriju i odreene obaveze. Ovdje spadaju:
dnevnice za slubena putovanja, terenski dodaci, izdaci za prevoz
radnika, izdaci za zatitu iradnu odjeu itd. U ove trokove spadaju
plate i dnevnice vozaa i pomonika, odnosnokonduktera.
Trokove provizije za prodaju karataProvizija za prodaju karata
su novana sredstva kojima se plaausluga prodavaimasaobraajne
usluge. Prodavai mogu biti autobuske stanice ili posebne agencije
za prodajuautobuskih karata.
U naoj zemlji provizija za prodaju karata je oko 10%, dok je
provizija za inostranstvo oko15% od prihoda ostvarenog prodajom
usluge.
Trokove putarinePutarina je naknada za upotrebu puta. Putarine
se posebno naplauje u zavisnosti od duine
puta i vrste vozila.
KOLEBANJE PUTNIKA I NERAVNOMJERNOST TOKOVA PUTNIKATok putnika na
jednoj liniji karakterisan je neravnomjernostima broja putnika po
dionicama
linije. Neravnomjernost putnika odreuje se odnosom maksimalne
prema prosjenojvrijednosti. Neravnomjernost putnika moe biti za
obim prevoza i za transportni rad.1. Neravnomjernost toka putnika u
poluobrtu za
obim prevozapo dionicama linije.
7/22/2019 ZAVISNI TROKOVI EKSPLOATACIJE AUTOBUSA
2/3
2. Neravnomjernost toka putnika u poluobrtu za
transportni radpo kilometru linije.
Kolebanje tokova putnika predstavljaju osnovne parametre pri
izboru racionalnog kapaciteta
autobusa, prorauna potrebnog broja vozila na radu, vremena
trajanja obrta vozila, intervalavonje vozila i izradi redova vonje.
Na kolebanje tokova putnika po asovima u toku danautie i vie
faktora:- vrijeme poetka i zavretka radnog vremena-poetak i
zavretak nastave u kolama i fakultetima
-vrijeme rada trgovake mree i ostalih institucija u gradu i
dr.
Na kolebanje tokova putnika utiu i povremeni faktori (sportske i
kulturne manifestacije,vjerski dani, pijani dani, rekreativne
potrebe i dr.).Putovanja u svrhu odlaska na rad i povratak sa rada
pokazuje da su u odreenim intervalimakonstantnog karaktera po
intenzitetu i smjeru. U prigradskom saobraaju pojavljuju se u
tokudana tri vrna optereenja i to: jutarnja, poslijepodnevna i
veernja pica. Ova kolebanjatokova putnika karakteristina su za
radne dane, dok su znatno drugaija neradnim danima,subotom i
nedjeljom.
Kolebanje tokova putnika du linijePoznavanje neravnomjernosti
toka putnika du linije veoma je znaajno za planiranje iorganizaciju
prevoza putnika. To omoguava organizaciju lokalnih vonji na dijelu
linije sa
jakim intenzitetom toka, korigovati duinu linije, po potrebi
pored redovnih vonji uvestiekspresne ili poluekspresne vonje, a
takoe odrediti racionalan kapacitet vozila. Za svakuliniju je
potrebno da se nacrta dijagram raspodjele tokova putnika u oba
smjera, koje se radi
na osnovu podataka koji se dobija brojanjem putnika po dionicama
i smjerovima linije.
Neravnomjernost prometa putnika odreuje se koeficijentom
neravnomjernosti, koji je jednakodnosu maksimalnog prometa putnika
prema prosjenom u toku posmatranog vremenskog
perioda. Za dimenzioniranje broja vozila na liniji je mjerodavni
smjer sa veim intenzitetomtokova. Broj vozila na radu odreuje se
odnosom potrebnog transportnog rada prematransportnom radu jednog
vozila u jedinici vremena. Samo dimenzionisanje broja vozila na
radu vri se prema najoptereenijoj dionici na kojoj je tok
putnika maksimalan.
Kolebanje tokova putnika po danima u toku nedjelje u osnovi
zavisi od reima rada i drugihaktivnosti u gradu koja su u vezi sa
svrhom putovanja. Kolebanje tokova putnika trebaizraunati po svakoj
liniji posebno sa analizom uzroka usljed kojih kolebanja se
mogutrenutno razlikovati i po intenzitetu i po smjeru usljed
dejstva razliitih faktora. Broj vozila naradu dobija se odnosom
potrebnog obima prevoza u toku dana i proizvodnou jednogautobusa na
liniji za Hrasova rada.Kolebanje tokova putnika po mjesecima u toku
godinesezonska kolebanja zavisi od mnogihfaktora (stepen privrednog
razvoja, geografski razmjetaj centara aktivnosti, stanje
mreesaobraajnica, razuenost mree linije i izmjene srednjeg
rastojanja prevoza jednog putnika).
Na prigradskim linijama uticaj na tokove putnika ima i sezona
poljoprivrednih radova, a u
ljetnim mjesecima pojavljuju se putnici koji iz grada putuju do
izletita ili do sopstvenih kua.
Kod obima prevozabroja prevezenih putnika, javni putniki drumski
saobraaj nijekarakterisan visokim
