38
Zbiór zadań do edukacji muzycznej Dagna Sadkowska Twórcze spotkania z muzyką współczesną

Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Twoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesną

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

projekt graficzny

Patryk Matela - estetycznynet

tłumaczenie na język angielski

Joanna Jedlińska

podręcznik znajdziesz za darmo na

edukacjakomponowanapl

bdquoTwoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesnąrdquo finansowane są w ramach Stypendium Artystycznego przyznanego Dagnie Sadkowskiej przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy

3

Spis treści1 Wstęp str 4

2 Tabelka tematyczna str 5

3 Rozdział 1 ndash warsztat 1 ndash bdquoMuzyczna kuchniardquo str 6

4 Rozdział 2 ndash warsztat 2 ndash bdquoMuzyczne obrazyrdquo str 10

5 Rozdział 3 ndash warsztat 3 ndash bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo str 14

6 Rozdział 4 ndash warsztat 4 ndash bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo str 16

7 Rozdział 5 ndash warsztat 5 ndash bdquoMuzyczna pocztardquo str 20

8 Rozdział 6 ndash warsztat 6 ndash bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo str 23

9 Rozdział 7 ndash warsztat 7 ndash bdquoMuzyczny kosmosrdquo str 26

10 Rozdział 8 ndash warsztat 8 ndash bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo str 30

11 Rozdział 9 ndash warsztat 9 ndash bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo str 32

12 Rozdział 10 ndash Dźwiękowy słownik technik str 34

13 Instytucje i placoacutewki z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam

tworząc zbioacuter zadań str 35

Wyjaśnienie ikonek Pomoce potrzebne do wykonania zadania

Przygotuj instrumenty do grania podczas lekcji

Posłuchaj fragmentu audio

Obejrzyj fragment video

Wysłuchaj nagranego utworu

Zajrzyj do dźwiękowego słownika technik

4

Wstęp Zbioacuter zadań do edukacji muzycznej bdquoTwoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesnąrdquo

adresuję do nauczycieli szkoacuteł podstawowych i gimnazjum przedszkoli szkoacuteł mu-

zycznych I stopnia wykładowcoacutew i studentoacutew akademii i uniwersytetoacutew muzycznych

oraz wszystkich zainteresowanych nowoczesną edukacją

Zbioacuter zadań składa się z 10 rozdziałoacutew ndash warsztatoacutew ktoacutere można traktować jako

kompletną propozycję zajęć lub też wyboacuter zadań do przeprowadzenia w ramach

roacuteżnych przedmiotoacutew i form nauczania (patrz tabelka tematyczna)

Warsztat jest jak opowiadanie muzyczne najczęściej najczęściej inspirowany kon-

kretnym utworem wspoacutełczesnym ktoacutery jest bazą czy też punktem wyjścia do pracy

z dziećmi i młodzieżą

Scenariusz skonstruowany na zasadzie stopniowania bdquokomponowaniardquo zadań ktoacutere

zroacuteżnicowane pod względem trudności i charakteru tworzą dynamiczną całość

Każdy warsztat i jego konstrukecja powstawał w toku doświadczenia i konfrontacji

z uczestnikami (wykaz placoacutewek i instytucji z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam przeprowa-

dzając warsztaty znajduje się na końcu zbioru)

Zbioacuter zadań powstał z potrzeby podzielenia się własnymi metodami edukacyjnymi

ktoacutere ewoluowały w trakcie 17 lat mojego doświadczenia pracy z dziećmi i młodzieżą

Moja praca edukatorska zawsze była głęboko osadzona i zdeterminowana przez

bdquomoacutej pierwszyrdquo zawoacuted i powołanie czyli praktykę skrzypaczki kameralistki i solistki

Od samego początku też skierowana na azymut wspoacutełczesny ktoacutery upodobałam

sobie już w szkole średniej Tak więc udostępniam nie tylko scenariusze z praktycz-

nymi wskazoacutewkami ale też własne nagrania audio i video Wykonanie o charakterze

i z bdquoetosemrdquo koncertowym było zawsze obecne w procesie budowania lekcji Tym

samym staram się traktować zajęcia tak jak wykonanie na koncercie Uwzględniając

i sterując zawartymi w nim napięciami emocjami i dynamiką Zachęcam do takiego

podejścia w pracy nad przygotowaniem spotkania z uczniami Muzyka wspoacutełczesna

jest doskonałym składnikiem i pomostem łączącym roacuteżne tematy i roacuteżne formy

aktywności Chciałabym aby zbioacuter zadań trafił do szerokiego kręgu odbiorcoacutew i przy-

czynił się do promocji wspoacutełczesnej stylistyki muzyki nowej jako bardzo istotnego

elementu procesu edukacji

Dagna Sadkowska

5

Tytuł warsztatu Rozdział Szkoła Podstawowa GimnazjumSzkoła Muzyczna

I st Klasy 0-3Przedszkole Studenci

j po

lski

info

rmatyk

a

mu

zyka

przyro

da

koacute

łko

jpo

lski

mu

zyka

um

uzyk

alnian

ie

rytmik

a

imp

row

izacje

gru

py in

tegracyjn

e

gru

py w

ieko

we

ko

mp

ozycji

wych

ow

anie

ped

ago

giczn

e

bdquoMuzyczna kuchniardquo 1 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczne obrazyrdquo 2 X X X X X X X

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo 3 X X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo 4 X X X X X X X

bdquoMuzyczna pocztardquo 5 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo 6 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczny kosmosrdquo 7 X X X X X X X X

bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo 8 X X X X

bdquoDźwięki miastardquo 9 X X X X X

bdquoDźwiękowy słownik technikrdquo 10 X X X X X X X X X X X X X

6

Warsztat 1

bdquoMuzyczna kuchniardquo

Czyli jak sporządzić harmonijne risotto wymieszać dźwięki ostre i łagodne uformować masę muzycz-ną stosując wspoacutełczesne techniki instrumentalne

Zadania zamieszczone w tym warsztacie mają charakter uniwersalny Początkowo

adresatami były dzieci najmłodsze w wieku przedszkolnym poacuteźniej okazało się że

z powodzeniem zadania bdquoMuzycznej kuchnirdquo mogę stosować pracując ze wszystkimi

grupami wiekowymi w tym także z publicznością dorosłą Zmieniam wyłącznie kod

komunikacji natomiast treść zadań zostawiam nie zmienioną

Zachęcam do korzystania ze słowniczka technik dźwiękowych

Znajdziesz tam np etiudę dźwiękową o cytrynie w wersji filmowej

Miejsce realizacji warsztatu bull Przedszkole bdquoZielony Latawiecrdquo 16022012

bull bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo 29092012

bull Targi Gazety Wyborczej 24112012

Zadanie 1

bdquoEgipski sos jogurtowyrdquo

To improwizacja na powitanie Dźwiękowe zilustrowanie procesu przygotowywania

potrawy Wykonanie należy do prowadzącego Jest zaproszeniem do kuchni a jedno-

cześnie pokazuje osobowość nauczyciela Przepis może być zrealizowany na dowol-

nym instrumencie także głosem Możecie użyć moich interpretacji

Pomoce

instrument dla prowadzącego lub nagranie przepisu na potrawę

Wersja z Michałem Goacuterczyńskim

(nagranie z MCKiS 4122012 r)

Wersja solo

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 2: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

projekt graficzny

Patryk Matela - estetycznynet

tłumaczenie na język angielski

Joanna Jedlińska

podręcznik znajdziesz za darmo na

edukacjakomponowanapl

bdquoTwoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesnąrdquo finansowane są w ramach Stypendium Artystycznego przyznanego Dagnie Sadkowskiej przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy

3

Spis treści1 Wstęp str 4

2 Tabelka tematyczna str 5

3 Rozdział 1 ndash warsztat 1 ndash bdquoMuzyczna kuchniardquo str 6

4 Rozdział 2 ndash warsztat 2 ndash bdquoMuzyczne obrazyrdquo str 10

5 Rozdział 3 ndash warsztat 3 ndash bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo str 14

6 Rozdział 4 ndash warsztat 4 ndash bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo str 16

7 Rozdział 5 ndash warsztat 5 ndash bdquoMuzyczna pocztardquo str 20

8 Rozdział 6 ndash warsztat 6 ndash bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo str 23

9 Rozdział 7 ndash warsztat 7 ndash bdquoMuzyczny kosmosrdquo str 26

10 Rozdział 8 ndash warsztat 8 ndash bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo str 30

11 Rozdział 9 ndash warsztat 9 ndash bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo str 32

12 Rozdział 10 ndash Dźwiękowy słownik technik str 34

13 Instytucje i placoacutewki z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam

tworząc zbioacuter zadań str 35

Wyjaśnienie ikonek Pomoce potrzebne do wykonania zadania

Przygotuj instrumenty do grania podczas lekcji

Posłuchaj fragmentu audio

Obejrzyj fragment video

Wysłuchaj nagranego utworu

Zajrzyj do dźwiękowego słownika technik

4

Wstęp Zbioacuter zadań do edukacji muzycznej bdquoTwoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesnąrdquo

adresuję do nauczycieli szkoacuteł podstawowych i gimnazjum przedszkoli szkoacuteł mu-

zycznych I stopnia wykładowcoacutew i studentoacutew akademii i uniwersytetoacutew muzycznych

oraz wszystkich zainteresowanych nowoczesną edukacją

Zbioacuter zadań składa się z 10 rozdziałoacutew ndash warsztatoacutew ktoacutere można traktować jako

kompletną propozycję zajęć lub też wyboacuter zadań do przeprowadzenia w ramach

roacuteżnych przedmiotoacutew i form nauczania (patrz tabelka tematyczna)

Warsztat jest jak opowiadanie muzyczne najczęściej najczęściej inspirowany kon-

kretnym utworem wspoacutełczesnym ktoacutery jest bazą czy też punktem wyjścia do pracy

z dziećmi i młodzieżą

Scenariusz skonstruowany na zasadzie stopniowania bdquokomponowaniardquo zadań ktoacutere

zroacuteżnicowane pod względem trudności i charakteru tworzą dynamiczną całość

Każdy warsztat i jego konstrukecja powstawał w toku doświadczenia i konfrontacji

z uczestnikami (wykaz placoacutewek i instytucji z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam przeprowa-

dzając warsztaty znajduje się na końcu zbioru)

Zbioacuter zadań powstał z potrzeby podzielenia się własnymi metodami edukacyjnymi

ktoacutere ewoluowały w trakcie 17 lat mojego doświadczenia pracy z dziećmi i młodzieżą

Moja praca edukatorska zawsze była głęboko osadzona i zdeterminowana przez

bdquomoacutej pierwszyrdquo zawoacuted i powołanie czyli praktykę skrzypaczki kameralistki i solistki

Od samego początku też skierowana na azymut wspoacutełczesny ktoacutery upodobałam

sobie już w szkole średniej Tak więc udostępniam nie tylko scenariusze z praktycz-

nymi wskazoacutewkami ale też własne nagrania audio i video Wykonanie o charakterze

i z bdquoetosemrdquo koncertowym było zawsze obecne w procesie budowania lekcji Tym

samym staram się traktować zajęcia tak jak wykonanie na koncercie Uwzględniając

i sterując zawartymi w nim napięciami emocjami i dynamiką Zachęcam do takiego

podejścia w pracy nad przygotowaniem spotkania z uczniami Muzyka wspoacutełczesna

jest doskonałym składnikiem i pomostem łączącym roacuteżne tematy i roacuteżne formy

aktywności Chciałabym aby zbioacuter zadań trafił do szerokiego kręgu odbiorcoacutew i przy-

czynił się do promocji wspoacutełczesnej stylistyki muzyki nowej jako bardzo istotnego

elementu procesu edukacji

Dagna Sadkowska

5

Tytuł warsztatu Rozdział Szkoła Podstawowa GimnazjumSzkoła Muzyczna

I st Klasy 0-3Przedszkole Studenci

j po

lski

info

rmatyk

a

mu

zyka

przyro

da

koacute

łko

jpo

lski

mu

zyka

um

uzyk

alnian

ie

rytmik

a

imp

row

izacje

gru

py in

tegracyjn

e

gru

py w

ieko

we

ko

mp

ozycji

wych

ow

anie

ped

ago

giczn

e

bdquoMuzyczna kuchniardquo 1 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczne obrazyrdquo 2 X X X X X X X

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo 3 X X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo 4 X X X X X X X

bdquoMuzyczna pocztardquo 5 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo 6 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczny kosmosrdquo 7 X X X X X X X X

bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo 8 X X X X

bdquoDźwięki miastardquo 9 X X X X X

bdquoDźwiękowy słownik technikrdquo 10 X X X X X X X X X X X X X

6

Warsztat 1

bdquoMuzyczna kuchniardquo

Czyli jak sporządzić harmonijne risotto wymieszać dźwięki ostre i łagodne uformować masę muzycz-ną stosując wspoacutełczesne techniki instrumentalne

Zadania zamieszczone w tym warsztacie mają charakter uniwersalny Początkowo

adresatami były dzieci najmłodsze w wieku przedszkolnym poacuteźniej okazało się że

z powodzeniem zadania bdquoMuzycznej kuchnirdquo mogę stosować pracując ze wszystkimi

grupami wiekowymi w tym także z publicznością dorosłą Zmieniam wyłącznie kod

komunikacji natomiast treść zadań zostawiam nie zmienioną

Zachęcam do korzystania ze słowniczka technik dźwiękowych

Znajdziesz tam np etiudę dźwiękową o cytrynie w wersji filmowej

Miejsce realizacji warsztatu bull Przedszkole bdquoZielony Latawiecrdquo 16022012

bull bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo 29092012

bull Targi Gazety Wyborczej 24112012

Zadanie 1

bdquoEgipski sos jogurtowyrdquo

To improwizacja na powitanie Dźwiękowe zilustrowanie procesu przygotowywania

potrawy Wykonanie należy do prowadzącego Jest zaproszeniem do kuchni a jedno-

cześnie pokazuje osobowość nauczyciela Przepis może być zrealizowany na dowol-

nym instrumencie także głosem Możecie użyć moich interpretacji

Pomoce

instrument dla prowadzącego lub nagranie przepisu na potrawę

Wersja z Michałem Goacuterczyńskim

(nagranie z MCKiS 4122012 r)

Wersja solo

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 3: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

3

Spis treści1 Wstęp str 4

2 Tabelka tematyczna str 5

3 Rozdział 1 ndash warsztat 1 ndash bdquoMuzyczna kuchniardquo str 6

4 Rozdział 2 ndash warsztat 2 ndash bdquoMuzyczne obrazyrdquo str 10

5 Rozdział 3 ndash warsztat 3 ndash bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo str 14

6 Rozdział 4 ndash warsztat 4 ndash bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo str 16

7 Rozdział 5 ndash warsztat 5 ndash bdquoMuzyczna pocztardquo str 20

8 Rozdział 6 ndash warsztat 6 ndash bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo str 23

9 Rozdział 7 ndash warsztat 7 ndash bdquoMuzyczny kosmosrdquo str 26

10 Rozdział 8 ndash warsztat 8 ndash bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo str 30

11 Rozdział 9 ndash warsztat 9 ndash bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo str 32

12 Rozdział 10 ndash Dźwiękowy słownik technik str 34

13 Instytucje i placoacutewki z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam

tworząc zbioacuter zadań str 35

Wyjaśnienie ikonek Pomoce potrzebne do wykonania zadania

Przygotuj instrumenty do grania podczas lekcji

Posłuchaj fragmentu audio

Obejrzyj fragment video

Wysłuchaj nagranego utworu

Zajrzyj do dźwiękowego słownika technik

4

Wstęp Zbioacuter zadań do edukacji muzycznej bdquoTwoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesnąrdquo

adresuję do nauczycieli szkoacuteł podstawowych i gimnazjum przedszkoli szkoacuteł mu-

zycznych I stopnia wykładowcoacutew i studentoacutew akademii i uniwersytetoacutew muzycznych

oraz wszystkich zainteresowanych nowoczesną edukacją

Zbioacuter zadań składa się z 10 rozdziałoacutew ndash warsztatoacutew ktoacutere można traktować jako

kompletną propozycję zajęć lub też wyboacuter zadań do przeprowadzenia w ramach

roacuteżnych przedmiotoacutew i form nauczania (patrz tabelka tematyczna)

Warsztat jest jak opowiadanie muzyczne najczęściej najczęściej inspirowany kon-

kretnym utworem wspoacutełczesnym ktoacutery jest bazą czy też punktem wyjścia do pracy

z dziećmi i młodzieżą

Scenariusz skonstruowany na zasadzie stopniowania bdquokomponowaniardquo zadań ktoacutere

zroacuteżnicowane pod względem trudności i charakteru tworzą dynamiczną całość

Każdy warsztat i jego konstrukecja powstawał w toku doświadczenia i konfrontacji

z uczestnikami (wykaz placoacutewek i instytucji z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam przeprowa-

dzając warsztaty znajduje się na końcu zbioru)

Zbioacuter zadań powstał z potrzeby podzielenia się własnymi metodami edukacyjnymi

ktoacutere ewoluowały w trakcie 17 lat mojego doświadczenia pracy z dziećmi i młodzieżą

Moja praca edukatorska zawsze była głęboko osadzona i zdeterminowana przez

bdquomoacutej pierwszyrdquo zawoacuted i powołanie czyli praktykę skrzypaczki kameralistki i solistki

Od samego początku też skierowana na azymut wspoacutełczesny ktoacutery upodobałam

sobie już w szkole średniej Tak więc udostępniam nie tylko scenariusze z praktycz-

nymi wskazoacutewkami ale też własne nagrania audio i video Wykonanie o charakterze

i z bdquoetosemrdquo koncertowym było zawsze obecne w procesie budowania lekcji Tym

samym staram się traktować zajęcia tak jak wykonanie na koncercie Uwzględniając

i sterując zawartymi w nim napięciami emocjami i dynamiką Zachęcam do takiego

podejścia w pracy nad przygotowaniem spotkania z uczniami Muzyka wspoacutełczesna

jest doskonałym składnikiem i pomostem łączącym roacuteżne tematy i roacuteżne formy

aktywności Chciałabym aby zbioacuter zadań trafił do szerokiego kręgu odbiorcoacutew i przy-

czynił się do promocji wspoacutełczesnej stylistyki muzyki nowej jako bardzo istotnego

elementu procesu edukacji

Dagna Sadkowska

5

Tytuł warsztatu Rozdział Szkoła Podstawowa GimnazjumSzkoła Muzyczna

I st Klasy 0-3Przedszkole Studenci

j po

lski

info

rmatyk

a

mu

zyka

przyro

da

koacute

łko

jpo

lski

mu

zyka

um

uzyk

alnian

ie

rytmik

a

imp

row

izacje

gru

py in

tegracyjn

e

gru

py w

ieko

we

ko

mp

ozycji

wych

ow

anie

ped

ago

giczn

e

bdquoMuzyczna kuchniardquo 1 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczne obrazyrdquo 2 X X X X X X X

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo 3 X X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo 4 X X X X X X X

bdquoMuzyczna pocztardquo 5 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo 6 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczny kosmosrdquo 7 X X X X X X X X

bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo 8 X X X X

bdquoDźwięki miastardquo 9 X X X X X

bdquoDźwiękowy słownik technikrdquo 10 X X X X X X X X X X X X X

6

Warsztat 1

bdquoMuzyczna kuchniardquo

Czyli jak sporządzić harmonijne risotto wymieszać dźwięki ostre i łagodne uformować masę muzycz-ną stosując wspoacutełczesne techniki instrumentalne

Zadania zamieszczone w tym warsztacie mają charakter uniwersalny Początkowo

adresatami były dzieci najmłodsze w wieku przedszkolnym poacuteźniej okazało się że

z powodzeniem zadania bdquoMuzycznej kuchnirdquo mogę stosować pracując ze wszystkimi

grupami wiekowymi w tym także z publicznością dorosłą Zmieniam wyłącznie kod

komunikacji natomiast treść zadań zostawiam nie zmienioną

Zachęcam do korzystania ze słowniczka technik dźwiękowych

Znajdziesz tam np etiudę dźwiękową o cytrynie w wersji filmowej

Miejsce realizacji warsztatu bull Przedszkole bdquoZielony Latawiecrdquo 16022012

bull bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo 29092012

bull Targi Gazety Wyborczej 24112012

Zadanie 1

bdquoEgipski sos jogurtowyrdquo

To improwizacja na powitanie Dźwiękowe zilustrowanie procesu przygotowywania

potrawy Wykonanie należy do prowadzącego Jest zaproszeniem do kuchni a jedno-

cześnie pokazuje osobowość nauczyciela Przepis może być zrealizowany na dowol-

nym instrumencie także głosem Możecie użyć moich interpretacji

Pomoce

instrument dla prowadzącego lub nagranie przepisu na potrawę

Wersja z Michałem Goacuterczyńskim

(nagranie z MCKiS 4122012 r)

Wersja solo

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 4: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

4

Wstęp Zbioacuter zadań do edukacji muzycznej bdquoTwoacutercze spotkania z muzyką wspoacutełczesnąrdquo

adresuję do nauczycieli szkoacuteł podstawowych i gimnazjum przedszkoli szkoacuteł mu-

zycznych I stopnia wykładowcoacutew i studentoacutew akademii i uniwersytetoacutew muzycznych

oraz wszystkich zainteresowanych nowoczesną edukacją

Zbioacuter zadań składa się z 10 rozdziałoacutew ndash warsztatoacutew ktoacutere można traktować jako

kompletną propozycję zajęć lub też wyboacuter zadań do przeprowadzenia w ramach

roacuteżnych przedmiotoacutew i form nauczania (patrz tabelka tematyczna)

Warsztat jest jak opowiadanie muzyczne najczęściej najczęściej inspirowany kon-

kretnym utworem wspoacutełczesnym ktoacutery jest bazą czy też punktem wyjścia do pracy

z dziećmi i młodzieżą

Scenariusz skonstruowany na zasadzie stopniowania bdquokomponowaniardquo zadań ktoacutere

zroacuteżnicowane pod względem trudności i charakteru tworzą dynamiczną całość

Każdy warsztat i jego konstrukecja powstawał w toku doświadczenia i konfrontacji

z uczestnikami (wykaz placoacutewek i instytucji z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam przeprowa-

dzając warsztaty znajduje się na końcu zbioru)

Zbioacuter zadań powstał z potrzeby podzielenia się własnymi metodami edukacyjnymi

ktoacutere ewoluowały w trakcie 17 lat mojego doświadczenia pracy z dziećmi i młodzieżą

Moja praca edukatorska zawsze była głęboko osadzona i zdeterminowana przez

bdquomoacutej pierwszyrdquo zawoacuted i powołanie czyli praktykę skrzypaczki kameralistki i solistki

Od samego początku też skierowana na azymut wspoacutełczesny ktoacutery upodobałam

sobie już w szkole średniej Tak więc udostępniam nie tylko scenariusze z praktycz-

nymi wskazoacutewkami ale też własne nagrania audio i video Wykonanie o charakterze

i z bdquoetosemrdquo koncertowym było zawsze obecne w procesie budowania lekcji Tym

samym staram się traktować zajęcia tak jak wykonanie na koncercie Uwzględniając

i sterując zawartymi w nim napięciami emocjami i dynamiką Zachęcam do takiego

podejścia w pracy nad przygotowaniem spotkania z uczniami Muzyka wspoacutełczesna

jest doskonałym składnikiem i pomostem łączącym roacuteżne tematy i roacuteżne formy

aktywności Chciałabym aby zbioacuter zadań trafił do szerokiego kręgu odbiorcoacutew i przy-

czynił się do promocji wspoacutełczesnej stylistyki muzyki nowej jako bardzo istotnego

elementu procesu edukacji

Dagna Sadkowska

5

Tytuł warsztatu Rozdział Szkoła Podstawowa GimnazjumSzkoła Muzyczna

I st Klasy 0-3Przedszkole Studenci

j po

lski

info

rmatyk

a

mu

zyka

przyro

da

koacute

łko

jpo

lski

mu

zyka

um

uzyk

alnian

ie

rytmik

a

imp

row

izacje

gru

py in

tegracyjn

e

gru

py w

ieko

we

ko

mp

ozycji

wych

ow

anie

ped

ago

giczn

e

bdquoMuzyczna kuchniardquo 1 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczne obrazyrdquo 2 X X X X X X X

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo 3 X X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo 4 X X X X X X X

bdquoMuzyczna pocztardquo 5 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo 6 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczny kosmosrdquo 7 X X X X X X X X

bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo 8 X X X X

bdquoDźwięki miastardquo 9 X X X X X

bdquoDźwiękowy słownik technikrdquo 10 X X X X X X X X X X X X X

6

Warsztat 1

bdquoMuzyczna kuchniardquo

Czyli jak sporządzić harmonijne risotto wymieszać dźwięki ostre i łagodne uformować masę muzycz-ną stosując wspoacutełczesne techniki instrumentalne

Zadania zamieszczone w tym warsztacie mają charakter uniwersalny Początkowo

adresatami były dzieci najmłodsze w wieku przedszkolnym poacuteźniej okazało się że

z powodzeniem zadania bdquoMuzycznej kuchnirdquo mogę stosować pracując ze wszystkimi

grupami wiekowymi w tym także z publicznością dorosłą Zmieniam wyłącznie kod

komunikacji natomiast treść zadań zostawiam nie zmienioną

Zachęcam do korzystania ze słowniczka technik dźwiękowych

Znajdziesz tam np etiudę dźwiękową o cytrynie w wersji filmowej

Miejsce realizacji warsztatu bull Przedszkole bdquoZielony Latawiecrdquo 16022012

bull bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo 29092012

bull Targi Gazety Wyborczej 24112012

Zadanie 1

bdquoEgipski sos jogurtowyrdquo

To improwizacja na powitanie Dźwiękowe zilustrowanie procesu przygotowywania

potrawy Wykonanie należy do prowadzącego Jest zaproszeniem do kuchni a jedno-

cześnie pokazuje osobowość nauczyciela Przepis może być zrealizowany na dowol-

nym instrumencie także głosem Możecie użyć moich interpretacji

Pomoce

instrument dla prowadzącego lub nagranie przepisu na potrawę

Wersja z Michałem Goacuterczyńskim

(nagranie z MCKiS 4122012 r)

Wersja solo

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 5: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

5

Tytuł warsztatu Rozdział Szkoła Podstawowa GimnazjumSzkoła Muzyczna

I st Klasy 0-3Przedszkole Studenci

j po

lski

info

rmatyk

a

mu

zyka

przyro

da

koacute

łko

jpo

lski

mu

zyka

um

uzyk

alnian

ie

rytmik

a

imp

row

izacje

gru

py in

tegracyjn

e

gru

py w

ieko

we

ko

mp

ozycji

wych

ow

anie

ped

ago

giczn

e

bdquoMuzyczna kuchniardquo 1 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczne obrazyrdquo 2 X X X X X X X

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo 3 X X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo 4 X X X X X X X

bdquoMuzyczna pocztardquo 5 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo 6 X X X X X X X X X

bdquoMuzyczny kosmosrdquo 7 X X X X X X X X

bdquoMuzyczna wieża Babelrdquo 8 X X X X

bdquoDźwięki miastardquo 9 X X X X X

bdquoDźwiękowy słownik technikrdquo 10 X X X X X X X X X X X X X

6

Warsztat 1

bdquoMuzyczna kuchniardquo

Czyli jak sporządzić harmonijne risotto wymieszać dźwięki ostre i łagodne uformować masę muzycz-ną stosując wspoacutełczesne techniki instrumentalne

Zadania zamieszczone w tym warsztacie mają charakter uniwersalny Początkowo

adresatami były dzieci najmłodsze w wieku przedszkolnym poacuteźniej okazało się że

z powodzeniem zadania bdquoMuzycznej kuchnirdquo mogę stosować pracując ze wszystkimi

grupami wiekowymi w tym także z publicznością dorosłą Zmieniam wyłącznie kod

komunikacji natomiast treść zadań zostawiam nie zmienioną

Zachęcam do korzystania ze słowniczka technik dźwiękowych

Znajdziesz tam np etiudę dźwiękową o cytrynie w wersji filmowej

Miejsce realizacji warsztatu bull Przedszkole bdquoZielony Latawiecrdquo 16022012

bull bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo 29092012

bull Targi Gazety Wyborczej 24112012

Zadanie 1

bdquoEgipski sos jogurtowyrdquo

To improwizacja na powitanie Dźwiękowe zilustrowanie procesu przygotowywania

potrawy Wykonanie należy do prowadzącego Jest zaproszeniem do kuchni a jedno-

cześnie pokazuje osobowość nauczyciela Przepis może być zrealizowany na dowol-

nym instrumencie także głosem Możecie użyć moich interpretacji

Pomoce

instrument dla prowadzącego lub nagranie przepisu na potrawę

Wersja z Michałem Goacuterczyńskim

(nagranie z MCKiS 4122012 r)

Wersja solo

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 6: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

6

Warsztat 1

bdquoMuzyczna kuchniardquo

Czyli jak sporządzić harmonijne risotto wymieszać dźwięki ostre i łagodne uformować masę muzycz-ną stosując wspoacutełczesne techniki instrumentalne

Zadania zamieszczone w tym warsztacie mają charakter uniwersalny Początkowo

adresatami były dzieci najmłodsze w wieku przedszkolnym poacuteźniej okazało się że

z powodzeniem zadania bdquoMuzycznej kuchnirdquo mogę stosować pracując ze wszystkimi

grupami wiekowymi w tym także z publicznością dorosłą Zmieniam wyłącznie kod

komunikacji natomiast treść zadań zostawiam nie zmienioną

Zachęcam do korzystania ze słowniczka technik dźwiękowych

Znajdziesz tam np etiudę dźwiękową o cytrynie w wersji filmowej

Miejsce realizacji warsztatu bull Przedszkole bdquoZielony Latawiecrdquo 16022012

bull bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo 29092012

bull Targi Gazety Wyborczej 24112012

Zadanie 1

bdquoEgipski sos jogurtowyrdquo

To improwizacja na powitanie Dźwiękowe zilustrowanie procesu przygotowywania

potrawy Wykonanie należy do prowadzącego Jest zaproszeniem do kuchni a jedno-

cześnie pokazuje osobowość nauczyciela Przepis może być zrealizowany na dowol-

nym instrumencie także głosem Możecie użyć moich interpretacji

Pomoce

instrument dla prowadzącego lub nagranie przepisu na potrawę

Wersja z Michałem Goacuterczyńskim

(nagranie z MCKiS 4122012 r)

Wersja solo

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 7: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

7

Zadanie 2

bdquoJak zostać mistrzem ndash kuchmistrzemrdquo

To zadanie ma na celu pobudzić wszystkie zmysły Prawdziwy kucharz ma nie tylko

doskonały smak Bystre oko kucharza znajdzie najpiękniejszą sałatę Sprawne dłonie

ocenią świeżość marchewki Wspaniały węch pomoże wybrać przyprawy Wreszcie

wyobraźnia pozwoli stworzyć artystyczny rarytas

Pkt A bdquooko ndash uchordquo

W torbie prowadzącego znajdują się roacuteżne warzywa i owoce Dzieci mają odgadnąć

jakie owoce i warzywa kryją się w bdquosiatcerdquo wysłuchując kroacutetkich etiudek sonorystycznych

Etiudki przygotuj samemu albo skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt B bdquonos ndash uchordquo

Dzieci siedzące w kręgu otrzymują torebkę nieprzezroczystą w ktoacuterej znajduje

się charakterystycznie pachnący produkt spożywczy To może być imbir czosnek

chrzan Dzieci wąchają bdquozawartośćrdquo i przekazują sobie nawzajem Chodzi o to

aby odgadnąć co to za produkt po wysłuchaniu etiudki sonorystycznej na temat

tego produktu

Dzieci Etiudki zagraj samemu lub skorzystaj ze słowniczka technik instrumentalnych

Pkt C bdquoręka ndash uchordquo

Pozostajemy w kręgu W torbie znajduje się jedno lub więcej warzyw i owocoacutew Dzieci

przekazują sobie torbę i za pomocą dotyku proacutebują zidentyfikować produkty Jeżeli

w torbie znajduje się jeden owoc lub warzywo dzieci słyszą jeden przykład dźwiękowy

W sytuacji gdy produktoacutew jest więcej muzykę gramy lub odtwarzamy naprzemiennie

Etiudki na temat produktoacutew zagraj samemu lub skorzystaj z

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 8: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

8

Pomoce

instrumenty

Warzywa i owoce

Torby na zakupy typu bdquoekordquo

Po przeprowadzeniu zadania można nagrodzić dzieci

naklejkami mistrza ndash kuchmistrza

Zadanie 3

bdquoMarchewki ziemniaczki i czosneczkirdquo

Jest to zadanie ruchowe Roacutewnocześnie pełni funkcję przygotowawczą do kolejnego

zadania ponieważ pomaga nam dzielić grupę na zespoły

Dzieci ustawione na kręgu otrzymują informację bdquona uchordquo jakim są warzywem mar-

chewką ziemniaczkiem czosneczkiem Muszą zachować informację w tajemnicy

Na ustalony sygnał

bull Wszystkie marchewki zaczynają wydawać dźwięki KA ndash KA ndash KA ndash KA

bull Wszystkie czosneczki ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI ndash ZIGI

bull Wszystkie ziemniaczki PUF ndash PUF ndash PUF ndash PUF

Chodzi o to aby te same warzywa połączyły się w grupki

Dobre jest zanim rozpoczniemy zadanie przećwiczyć z całą grupą wszystkie

efekty głosowe

Pomoce

marchewka czosnek ziemniak do trzymania przez lideroacutew grup

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 9: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

9

Zadanie 4

bdquoWielkie gotowanierdquo

Każda grupa (patrz zadanie 3) otrzymuje jeden przepis na potrawę Potrawy są

dowolne Wszystko zależy od upodobań prowadzącego Ważne aby przepisy były

proste i czytelne Najlepiej w punktach opatrzone ilustracjami W zadaniu chodzi o to

aby za pomocą instrumentoacutew zilustrować proces przygotowania potrawy Prezentacja

ma mieć formę zagadki dla pozostałych zespołoacutew

Przykładowe przepisy

Sięgnijcie do muzycznego słownika technik dżwiękowych - punkt

instrumenty aby otworzyć dzieci na niekonwencjonalne sposoby

wydobycia dźwiękoacutew z instrumentoacutew

Zadanie 5

bdquoWielki finałrdquo

To proacuteba przedstawienia własnej wersji dźwiękowej utworu kompozytorki Jagody

Szmytkihellip i poroacutewnania z oryginałem Do dyspozycji macie dwie wersje filmu doku-

mentalnego ndash fragment proacuteby zespołu polsko ndash niemieckiego ktoacutery wykonywał utwoacuter

Jagody Szmytki na Festiwalu Muzyki Wspoacutełczesnej Warszawska Jesień 2012 Kompo-

zytorka wyraziła zgodę aby materiał ten potraktować jako analogię do przygotowania

ZUPY WARZYWNEJ Z KLUSECZKAMI

Oto scenariusz wypadkoacutew w kuchni

Odtwarzając film bdquotrzymajcie sięrdquo czasu podanego w scenariuszu

Czas 000 ndash 025 ndash Mama bdquoskłada zamoacutewienierdquo

bdquoJestem bardzo głodna Chciałabym zjeść smaczną warzywną zupę Proszę pamiętać

że jestem bardzo wybredna A ndash ha nie chodźcie po kuchni nie roacutebcie bałaganu i

zroacutebcie zupkę szybko Dziękuję Pamiętajcie nie dodajcie za dużo solirdquo

025 ndash 045 ndash szykowanie kuchni

045 ndash 054 ndash solo fagotu bdquoIle dodać soli Ile dodać solirdquo

054 ndash 130 ndash mycie warzyw

145 ndash 148 ndash wrzucanie mięska

230 ndash 335 ndash szatkowanie warzyw

335 ndash szef zarządza WRZUCENIE WARZYW DO GARNKA

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 10: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

10

404 ndash wsypanie soli

424 ndash wsypanie pieprzu

445 ndash solo śmietanki

504 ndash zaczyna się międolenie kluseczek

515 ndash miksowanie

540 ndash PARA

555 ndash włączamy mikser

649 ndash smakowanie nakładanie zupy jedzenie i trawienie

Przedstawcie go dzieciom i zrealizujcie instrumentalnie patrząc na film nr 1

Następnie poroacutewnajcie z wersją oryginalną poniżej

Smacznej zabawy

Pomoce

Instrumenty

Komputer rzutnik multimedialny

Warsztat 2

bdquoMuzyczne obrazyrdquoCzyli jak zagrać pejzaż dźwiękowy skomponować

swoacutej autoportret naszkicować utwoacuter muzyczny inspirując się utworami graficznymi Carla Berstro-ema ndash Nielsena H E Rasmussena J Kornowicza

Warsztat ten ma na celu nakierowanie dziecka na obserwację siebie oraz daje możli-

wości prezentacji indywidualnej każdego dziecka poprzez obraz i dźwięk Jest także

proacutebą odnalezienia wspoacutelnych cech działania plastycznego i muzycznego

WAŻNE Warsztat powinien odbywać się w Sali z zapleczem komputerowym

Jeden uczeń ma jeden komputer Dzieci powinny być zaopatrzone w słuchawki oraz

telefony komoacuterkowe (pozwolenia na ich użycie)

Zobacz konieczniePod koniec grudnia zespoacuteł Kwartludium wydał płytę

bdquoKwartludium ndash scannerrdquo Zostały roacutewnież zrealizo-

wane także filmy na ktoacuterych można zobaczyć jak

muzycy i kompozytorzy znajdują wspoacutelny język

w realizacjach partytur graficznych Są to owoce

naszych poszukiwań wyrażania obrazu poprzez

dźwięk i muzykę

Miejsce realizacji warsztatu Szkoła Przymierza Rodzin nr 2 11042012

DUX 0941

DUX 0941

DUX 0941

wwwkwartludiumcom

StudioS11DariuszPrzybylskindashMalumba20122JerzyKornowiczndashGullfoss20123CarlBergstroslashmndashNielsenndashStrategies320114ReginPetersenndashShapesandsizes20115HenrikEhlandRasmussenndashPathRoutes2009

LiveAdlibitum6HenrikEhlandRasmussenndashParticlesoftheSpace19957CarlBergstroslashmndashNielsenndashPostcardndashMusic19768KrzysztofKnittelndashSketches19789SławomirWojciechowskindashRapidrepeats201210AleksandraGrykandashATCGATGATC2012

KwartludiumDagnaSadkowskaskrzypceviolin

MichałGoacuterczyńskiklarnetklarnetbasowyclarinetbassclarinet

PawełNowickiinstrumentyperkusyjnepercussion

PiotrNowickifortepianpiano

orazandRobinRaimbaudscannerelectronics

KwartludiumampscannerGraphicScores

5902547009414

ENGLISHPREFACE

2012 DUX Recording Producers Morskie Oko 2 02-511 Warsaw Poland e-mail duxduxpl

ampscanner

ampscanner

obwoluta_0941indd 12012-12-11 120530

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 11: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

11

Zadanie 1Muzyka może i często jest zapisana Najczęściej jest to zapis muzyczny czyli zapis

nutowy Z takim zapisem na pewno się spotkaliśmy Niektoacuterzy z nas potrafią czytać

zapis nutowy ndash bdquograć z nutrdquo Ale nie jest to jedyna forma utrwalenia wyobrażeń

dźwiękowych kompozytora

Można zapisać emocje utrwalić historię opowiedzieć coś muzycznie nie używając

języka nut Zagrajcie sami lub odtwoacuterzcie utwoacuter muzyczny ktoacutery jest realizacją zapi-

su graficznego Oto partytura bdquoGullfossrdquo Jerzego Kornowicza

nagranie Gullfoss w wykonaniu Kwartludium (kliknij na ikonkę)

Potraktujcie tę dźwiękową prezentację jako wstęp do następnych zadań

Tu znajdziecie informacje o kompozytorach i wykonawcach

bull wwwintutivemusicdkintuitivecbnhtm

bull wwwpolmicpl

bull wwwintuitivemusicdkhr

bull wwwkwartludiumcom

Pomoce

Instrumenty

Zadanie 2Pkt A Uczniowie mają za zadanie nakręcenie kroacutetkich 1 ndash minutowych filmikoacutew

ktoacutere są opowiastką o nich samych To może być ruchome studium twarzy albo ręki

lub też całej postaci Ważne żeby nie budować dramaturgii a raczej przygotować ma-

teriał do budowy autoportretu Uchwycić to bdquocośrdquo co jest dla nas charakterystyczne

Pkt B Nauczyciel ilustruje dźwiękowo na żywo za pomocą instrumentoacutew wybrane

filmiki aby ożywić atmosferę Daje impuls twoacuterczy

Pkt C Na podstawie filmikoacutew uczniowie za pomocą programu Paint tworzą auto-

portrety graficzne

Pkt D Teraz następuje tworzenie warstwy muzyczno ndash dźwiękowej do grafoauto-

prtretoacutew Dzieci korzystają z bazy dźwiękoacutew zamieszczonych w

Są tam między innymi dźwięki szumowe kolorowe ostre czarno ndash białe

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 12: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

12

Pomoce telefony komoacuterkowe z funkcją nagrywania obrazu

komputery z głośniczkami

Program Paint (część systemu Windows) i Audacity (freeware)

Zestaw instrumentoacutew dla nauczyciela

Oto przykłady prac moich ucznioacutew

Jerzy Traczyński - EEE (kliknij na nutkę aby posłuchać)

Zadanie 3

bdquoSzkic utworurdquo

Zadanie to jest bdquowiązankąrdquo zagadek do rozwiązania Należy przyporządkować

partyturę graficzną do odpowiedniego pliku muzycznego

PLIKI MUZYCZNE ndash UTWOacuteR 1 X UTWOacuteR 2 X UTWOacuteR 3 X UTWOacuteR 4 X UTWOacuteR 5

Nagrania pochodzą z koncertu zespołu Kwartludium ktoacutery odbył się

w Kopenhadze w 2012 roku Po uważnym wysłuchaniu łatwo odnaj-

dziecie klucz do rozszyfrowania historii na obrazie i historii w utwo-

rze muzycznym

PomoceKomputer

Program Paint

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 13: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

13

Zadanie 4

bdquoPuzzle muzycznerdquo

Wysłuchajcie utworu w wykonaniu zespołu Kwartludium bdquoThe Ministry

of Employementrdquo Partytura graficzna jest pocięta Kierując się słucha-

ną muzyką sproacutebujcie ją ułożyć

Pomoce komputer

program PAINT

Zadanie 5

bdquoMuzyczny pejzażrdquo

Dzieci otrzymują instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

Szukając roacuteżnych brzmień na poszczegoacutelnych instrumentach

(patrz SŁOWNIK) tworzymy paletę barw dźwiękowych Następnie

w grupach 4 ndash 5 osobowych tworzymy muzyczne pejzaże określając

czy jest to np pejzaż zimowy letni pustynny wiejski itd Pejzaże są

rejestrowane tak aby dzieci mogły usłyszeć ndash skonfrontować się

z własnymi wykonaniami

Pomoce Zestaw instrumentoacutew

ZDJĘCIE INSTRUMENTOacuteW (fot Patryk Matela)

Podstawowy sprzęt do nagrywania na przykład dyktafon

Sprzęt do odtwarzania

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 14: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

14

Warsztat 3

bdquoMuzyczna szkoła lataniardquo

Czyli jak unosić się w przestworzach dźwiękoacutew i zaplano-wać wędroacutewkę melodii według utworu Magdaleny Długosz

bdquoOmbraggiordquo na skrzypce solo i warstwę elektroniczną

Inspiracją do stworzenia tego warsztatu był dla mnie utwoacuter krakowskiej kompozy-

torki Magdaleny Długosz ktoacutery prawykonywałam na Festiwalu Prawykonań w Ka-

towicach w 2006 roku Niezwykła osobowość kompozytorki i świat jej wyobraźni

ukryty w skomplikowanym zapisie jest dla mnie źroacutedłem ogromnej satysfakcji Mogę

się w nim w pełni realizować jako skrzypaczka specjalizująca się w wykonawstwie

wspoacutełczesnym Chciałam się tą radością Uchylić rąbka tajemnicy za pozwoleniem

Magdaleny Długosz ktoacuterej bardzo dziękuję

Miejsce realizacji warsztatu PSM I st Im K Kurpińskiego 26 marzec 2012

Zadanie 1

bdquoStartrdquo

Jak oderwać się od ziemi jak wydobyć dźwięk łagodnie z rozbiegiem jak ostro w goacuterę

Zadanie ma na celu zwroacutecenie uwagi na zagadnienie wspoacutełczesnej artykulacji Posłu-

chajcie wybranych fragmentoacutew utworu bdquoOmbraggiordquo w moim wykonaniu Do każdego

z nich odnalazłam analogię sytuacji startu roacuteżnych stworzeń i środkoacutew komunikacji

W utworze Pani Magdy Długosz artykulacja czyli sposoacuteb wydobycia dźwięku

start dźwięku ma ogromne znaczenie

Kliknij zaroacutewno na nazwę jak i przypisany jej fragment muzyczny aby obejrzeć filmy

PRZYKŁAD 1 Ważka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 2 Czapla fragment muzyczny

PRZYKŁAD 3 Łabędź fragment muzyczny

PRZYKŁAD 4 Samolot fragment muzyczny

PRZYKŁAD 5 Kaczka fragment muzyczny

PRZYKŁAD 6 Rakieta fragment muzyczny

PRZYKŁAD 7 Pszczoła fragment muzyczny

Sproacutebujcie zorganizować bdquoburzę moacutezgoacutewrdquo na temat podobieństw

i roacuteżnic między filmami a fragmentami muzycznymi

Pomoce komputer lub rzutnik multimedialny

sprzęt do odtwarzania muzyki

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 15: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

15

Zadanie 2 Sproacutebujcie zachęcić dzieci do zilustrowania roacuteżnych rodzajoacutew startu poprzez gest

(np dłoni) Symultanicznie ilustrujcie miękkość lub ostrość ruchoacutew także za pomocą

instrumentoacutew Roacuteżne rodzaje dźwiękowych startoacutew znajdziecie w SŁOWNIKU

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoRazem czy osobnordquo

Wysłuchajcie wybranego fragmentu utworu bdquoOmbraggiordquo Sproacutebujcie prześledzić

warstwę dźwiękową skrzypiec i warstwę elektroniczną

Kiedy ze sobą wspoacutełgrają kiedy stanowią kontrast

Pkt A Możecie podzielić się na dwie grupy Jedna będzie reprezentacją głosu

bdquotaśmyrdquo a druga głosu skrzypiec Grupy stają naprzeciwko siebie

Oddalanie i przybliżanie się do siebie grup będzie symbolizowało odpowiednie

odejście brak wspoacutełpracy lub bliskość wspoacutełgranie głosoacutew Zadanie powinno być

wykonane po uprzednim wysłuchaniu fragmentu muzycznego

Pkt B Ten sam fragment muzyczny i idea realizowana w parach Na podłużnych

kartach jedno z dzieci śledzi symultanicznie rysując (poroacutewnanie np z sejsmogra-

fem) linię skrzypiec drugie linię taśmy

Pomoce kredki

rolki taśmy białej do kas

Zadanie 4

bdquoPtaszarniardquo

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 16: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

16

W małych zespołach stwoacuterzcie etiudki improwizacyjne na instrumentach na temat

roacuteżnych ptakoacutew Wcześniej można zorganizować losowanie poszczegoacutelnych gatun-

koacutew Etiudy mogą mieć formę zagadek dla pozostałych uczestnikoacutew

Pomoce

kartki do losowania z nazwami ptakoacutew

Instrumentarium

Zadanie 5

bdquoWędroacutewki ptakoacutewrdquo

W tym zadaniu dzieci indywidualnie kreślą drogę wędroacutewki ptakoacutew do wybranego

fragmentu utworu Pokażcie dzieciom przykładową mapę

Dzieci rysują kształt melodii ktoacuterą słyszą Używają jednego koloru Zadanie będzie

wykonywane po uprzednim kroacutetkim omoacutewieniu w ktoacuterym zaznaczymy że melodia

ndash jej kształt może być potraktowany jak droga od punktu POCZĄTEK do punktu

KONIEC

A więc kreślenie kształtu melodii może przypominać kreślenie mapy lotu ptakoacutew

FAKT Pani Magdalena Długosz podczas komponowania bdquoOmbraggiordquo wyglądała

przez okno swojej pracowni Obserwowała niesamowity taniec ptakoacutew krążących

we wspoacutelnym tempie To było dla niej inspiracją do budowania kształtu linii melo-

dii skrzypiec

Warsztat 4

bdquoMuzyczna lekcja anatomiirdquo

na podstawie bdquoKorperweltenrdquo Jagody Szmytki

Czyli czy puls w utworze zależy od naszego pulsu czy krwinki czerwone potrafią zrobić glis-

sando jak brzmi anatomiczny sampler

Warsztat jest prezentacją zadań przeznaczonych dla dzieci w wieku 7 ndash 10 lat (pre-

ferowane przygotowanie muzyczne ze względu na terminologię stopień trudności

zadań muzycznych) Osią zajęć jest kompozycja Jagody Szmytki bdquoKorpehrweltenrdquo na

skrzypce i taśmę Wspoacutełpracę z Jagodą Szmytką rozpoczęłam w roku 2011 W 2012

roku wykonywałam bdquoKorpehrweltenrdquo podczas solowego recitalu ktoacutery odbył się

w oacutewczesnej siedzibie Krytyki Politycznej przy Nowym Świecie

Inspiracją poza muzyczną dla znakomitej kompozytorki były zagadnienia dźwięku

funkcjonującego w organizmie ludzkim dlatego zadania nawiązują do tematyki

organizmu ludzkiego ndash anatomii człowieka A oto sama kompozytorka

Warsztat zrealizowany w PSM I st Im K Kurpińskiego 25VI2012 roku w Warszawie

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 17: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

17

Zadanie 1

bdquoDźwiękowa zagadkardquo

Zaprośmy dzieci do ciekawego świata dźwiękoacutew wspoacutełczesnych prezentując dźwię-

kowy przykład ndash zagadkę Będzie to audio ndash badanie USG (patrz NUTKA)

Czy są w stanie rozpoznać źroacutedło dźwięku Jakie mają skojarzenia

Moje doświadczenia były zaskakujące

A teraz odtwoacuterzmy fragment utworu Jagody Szmytki

Czy dźwięk skrzypiec nie przypomina szumu krwi

Opowiedzmy dzieciom o inspiracji kompozytora

Pomoce sprzęt do odtwarzania audio

komputer z głośnikami

Zadanie 2

bdquoPulsrdquo

Do jakiego stopnia mamy wpływ na wykonanie utworu

Czy nasz wewnętrzny puls może determinować tempo wykonania utworu

Dzieci mają za zadanie wyczuć swoacutej puls ustalić za pomocą metronomu

jego tempo a następnie utrzymać miarowy rytm

Zobaczcie filmik instruktażowy

Pomoce metronom

mały mikrofon

wzmacniacz ktoacuterym może być keyboard

komputer z głośnikami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 18: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

18

Zadanie 3

bdquoMechanizm pracy serca i innych narządoacutewrdquo

To zadanie polega na stworzeniu ruchomego dźwiękowego organizmu

Dzieci wybierają sobie role

Są to

Serce

Krwinki nienatlenione

Krwinki natlenione

Płuca

Ręce

Nos

Nogi

Ustawiamy się przestrzennie W środku kręgu stoi serce grając lub klaszcząc miaro-

we POacuteŁNUTA Z KROPKĄ Wokoacuteł niego krążą pozostałe organy Organizm działa jak

mechanizm zegara

Co jakiś czas pewne narządy np nogi poprzez nagłe accelerando mogą zaburzyć

puls Organizm wtedy zatrzymuje się i musimy uruchomić do na nowo

Zadanie nie tylko pomaga w kształceniu umiejętności utrzymywania rytmu i pulsu

Ma roacutewnież wymiar interpersonalny Integruje grupę Kształci umiejętność pracy

zespołowej

Pomoce

zestaw instrumentoacutew perkusyjnych

Zadanie 4

bdquoKrwinki natlenione i Krwinki nienatlenionerdquo

Dzielimy się na dwie grupy ktoacutere stają w rzędach naprzeciwko siebie Krwinki niena-

tlenione wykonują głosem glissando w goacuterę krwinki natlenione w doacuteł

Będziemy realizować schemat rytmiczny pochodzący z utworu Korpenwelten

Obejrzyjcie i posłuchajcie wykonania tego glissandowego fragmentu na skrzypcach

Sproacutebujcie zrealizować wspoacutelnie z głosem skrzypiec

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 19: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

19

A tak wygląda to miejsce w partyturze

Zadanie 5

bdquoAnatomiczny samplerrdquo

Sproacutebujcie poćwiczyć dyrygowanie Na kartonie lub tablicy rysujemy roacuteżne części

ciała lub znaczki

Mogą one oznaczać roacuteżne dźwięki wydobywane głosem lub za pomocą tupnięcia

czy klaśnięcia Ważne aby źroacutedło było w naturalnej przestrzeni Nie używamy instru-

mentoacutew Wybrana osoba zmienia się w dyrygenta rytmicznie wskazując na planszy

co i kiedy powinno być zagrane (patrz Muzyczna Parada ndash sampler Kroacutela Lwa)

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 20: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

20

Zadanie 6

bdquoSkojarzenierdquo

Poćwiczmy słuchanie muzyki wspoacutełczesnej Wysłuchajcie wybranego fragmentu

utworu bdquoKorpenweltenrdquo Czy macie jakieś skojarzenia Poroacutewnajmy je ze sobą

Czy mają cechy wspoacutelne

Czy jesteśmy blisko pomysłu i słuchowych wyobrażeń samej kompozytorki

Warsztat 5

bdquoMuzyczna pocztardquoCzyli twoacutercze spotkanie z utworem Eduardo

Moguillanskyego pt bdquo B for Berliner Rohpostrdquo

Osią zajęć są roacuteżne typy komunikacji oraz przekazywanie informacji werbalnej

i pozawerbalnej Informacje związane z emocjami w życiu codziennym a także

z emocjami ktoacutere wysublimowane pojawiają się w roacuteżnych dziedzinach sztuki

przede wszystkim w muzyce Emocji szukamy także w dźwięku w tym w dźwiękach

mowy ludzkiej

bdquoB for Berlinerhelliprdquo E Moguillanskyego był dla mnie inspiracją do stworzenia zadań na

komunikację Ten trudny zaroacutewno dla wykonawcoacutew jak i odbiorcoacutew czyli publiczno-

ści utwoacuter jest źroacutedłem wielu nowych technik skrzypcowych a zatem nowych droacuteg

komunikowania się poprzez dźwięk Doświadczenie wykonawcy i idee kompozy-

torskie były kanwą do opracowania zadań edukacyjno ndash muzycznych dla młodzieży

ktoacuterych problematyką jest komunikacja

Warsztat zrealizowano w Gimnazjum Przymierza Rodzin 25V2012 w ramach koacuteł-

ka dziennikarskiego

Cały film może być użyty jako prezentacja lub pomoc metodyczna dla nauczyciela

Fragment utworu E Moguillanskyego odnajdziecie na stronie kompozytora

wwwmoguillanskycomrohrposthtml

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 21: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

21

Możecie przeczytać także kroacutetkie sprawozdanie z warsztatoacutew Autorkami są uczennice gimanzjum PR nr 2

Maja Goławska i Julia HazerskaZadanie 1

bdquoProsty komunikatrdquo

Czyli proste komunikaty t j bdquoTak nie nie wiem wyrażone za pomocą instrumen-

toacutew Technika ta nawiązuje do technik muzykoterapeutycznych bdquoElementarne formy

komunikacjirdquo stosowanych i wykładanych przez p Elżbietę Galińską w ramach stu-

dium muzykoterapii ndash stopień I

Młodzież otrzymuje instrumenty i w formie zabawy ndash zagadki w parach lub na okrę-

gu przedstawia proste formy komunikacji Ważne aby do kilku komunikatoacutew użyć

jednego instrumentu To zmobilizuje do poszukiwania ciekawych brzmień i rodzajoacutew

wydobycia dźwięku

Pomoce

instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

25 kwietnia o 1400 w ramach koacutełka dziennikarskiego odbył się warsztat

wprowadzający do zagadnień muzyki wspoacutełczesnej pod tytułem bdquoMu-

zyczna pocztardquo

Na początku zajęć pani Dagna Sadkowska ndash skrzypaczka zespołu bdquoKwar-

tludiumrdquo wykonała nietypowy utwoacuter na skrzypcach W programie przewi-

dziane były też zajęcia dla uczestniczek warsztatu dlatego po występie

każda z nas miała za zadanie wziąć jeden z instrumentoacutew wcześniej

przygotowanych przez panią Dagnę i w roacutewnie nietypowy sposoacuteb przeka-

zać innym uczestnikom 2 słowa TAK i NIE oraz 2 znaki interpunkcyjne bdquordquo

i bdquordquo Wszystkie uczestniczki odgadły swoje intencje a przy okazji świetnie

się bawiły Następnie dziewczęta podzielone zostały na dwie grupy Każda

grupa miała za zadanie przedstawić wybrany artykuł z gazety w formie

instrumentalnej Obie grupy świetnie się spisały Pierwszy zespoacuteł za-

prezentował artykuł o wygranej polskiej drużyny piłkarskiej używając

fragmentu hymnu polskiego za to druga grupa przedstawiła fragment

moacutewiący o spadku cen mieszkań

Poacuteźniej siedząc w kręgu odgadywałyśmy emocje dwoacutech osoacuteb stojących

na środku

Pod koniec zajęć wysłuchałyśmy utworu Eduarda Moguillianskiego

o nazwie bdquoB is for Berliner Rohrpostrdquo

Wszyscy bardzo zaangażowaliśmy się w zajęcia i podobały nam się one

Całe wydarzenie uwiecznił na filmie pan Patryk i na fotografiach pani

Urszula Sadkowska ktoacutera poprowadziła roacutewnież językową część zajęć

tłumacząc nam zawiłe związki pomiędzy rozbiorem zdania a zapisem nu-

towym

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 22: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

22

Zadanie 2

bdquoPrasoacutewka bez słoacutew i literrdquo

Czyli zespołowa forma przedstawienia fragmentu artykułu prasowego

Podzielmy się na dwie grupy Każda otrzymuje kilka stron gazety codziennej z ktoacuterej

wybrać może jeden artykuł Zadanie polega na przygotowaniu i przedstawieniu

zespołowej formy instrumentalnego opowiadania na kanwie artykułu Ważne aby

uchwycić cechy szczegoacutelne tekstu Jeśli jest to artykuł dotyczący zagadnień ekono-

micznych może pojawić się wzrost i spadek konkretne liczby określenia typu bdquodobre

nastrojerdquo bdquozłe nastroje Są to klucze do interpretacji muzycznej Instrumentalno ndash

wokalna wersja artykułu jest sonorystyczną opowieścią

Pomoce gazeta codzienna

Zespoacuteł instrumentoacutew melodycznych i niemelodycznych

Zadanie 3

bdquoOpowiadanie i 4 słowardquo

Wysłuchajcie fragmentu utworu E Moguillanskyego Najlepiej usiądźcie na kręgu

łatwiej będzie poacuteźniej wymienić doświadczenia Niech każdy wybierze 4 słowa ktoacutere

przyszły mu na myśl podczas słuchania przykładu muzycznego

Sproacutebujcie stworzyć na ich kanwie opowiadania ale wcześniej niech każdy wymieni

same słowa Poacuteźniej opowiadanie można utrwalić w zapisie

Pomoce sprzęt do odtwarzania muzyki

Płyta bdquoWJ 2009rdquo

Zadanie 4

bdquoNadawca ndash odbiorcardquo

Zadanie do wykonania w parach Para odwroacutecona jest do siebie plecami Grupa

podzielona na dwie części tak by obserwować dwie osoby ndash nadawcę i odbiorcę

Nadawca wybiera jeden z komunikatoacutew spisanych na kartkach np jestem głodny

Pokazuje bdquoswojejrdquo grupie Następnie stara się za pomocą dowolnego instrumentu

poprzez dźwięk przekazać komunikat Odbiorca wysłuchuje i szuka w bliźniaczym

zestawie kartek z komunikatami tej ktoacutera według niego została bdquodźwiękowordquo nadana

Pomoce kartki z napisanymi komunikatami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 23: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

23

Warsztat 6

bdquoMuzyczna parada zwierzątrdquo

Czyli rytm inspiracje etniczne oraz utwoacuter T Hosokawy

Jak zrozumieć chrumkanie chomika Ile dźwię-koacutew potrzeba aby nakarmić hipopotama

Czy żyrafa lubi grać na troacutejkącie

W jakim rytmie biegnie lama

Zadania umieszczone w tym rozdziale przeznaczone są dla dzieci małych Rozpię-

tość wiekowa uczestnikoacutew mojego warsztatu sięgała od poacutełtorarocznego zucha do 8

letniej panienki

Zadania konstruowałam tak aby łatwo można było dostosować zabawę zaroacutewno do

tych starszych jak i najmłodszych

Bardzo ważnym elementem warsztatu jest RUCH ktoacutery stymuluje rytm i elementy

etniczne Inspiracją do interpretacji świata przyrody przez techniki wspoacutełczesne

była dla mnie twoacuterczość T Hosokawy ndash japońskiego kompozytora ktoacuterego utwory

wykonywałam w ramach warsztatoacutew polsko ndash niemieckich na festiwalu Warszawska

Jesień

Warsztat zrealizowany 23 XII 2012 w klubie Mamalama w Warszawie

Zadanie 1

bdquoCo to za zwierzęrdquo

Zadanie polega na bdquograniowymrdquo przedstawieniu wybranego zwierzęcia Na moich

warsztatach zagrałam Lamę a potem pokazałam dzieciom film przedstawiający

stado biegnących lam

Nauczyciel może te zagadkę wymyśleć lub zagrać sam albo też skorzystać

z DŹWIĘKOWEGO SŁOWNIKA TECHNIK

Następnie dzieci samodzielnie proacutebują zagrać zwierzę ktoacuterym chciałyby być podoba

im się najbardziej na dowolnie wybranym instrumencie

Dzieci i prowadzący siedzą w kręgu Maluszki mogą wskazać na obrazku zwierzę

ktoacutere lubią a rodzic lub prowadzący pomoże im w grze Wszyscy odgadujemy kto

jakim jest zwierzątkiem Następnie dzieci otrzymają naklejki z napisem i wizerun-

kiem zwierzaka

Pomoce komputer

obrazki zwierząt

zestaw instrumentoacutew

naklejki z wizerunkiem zwierzakoacutew

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 24: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

24

Zadanie 2

bdquoCzy rozumiemy chomiczkardquo

Przedstawiamy dzieciom chomiczka Ja przyniosłam na zajęcia małą maskotkę

Opowiadamy o tym jak roacuteżnie może zachowywać się chomiczek Jest nieruchomy

i oddycha kiedy śpi potrafi szybko biec czasem jest smutny czasem wesoły śmiesz-

nie chrumka gdy coś je

Oto etiudy instrumentalne na temat chomiczka na klarnet inspirowane wspoacutełcze-

snym rytmem w tym technikami beatboxowymi Przedstawcie je dzieciom

w formie zagadek

chomik wesoły X chomik smutny X chomik śpi X chomik je X chomik biegnie

Zobaczcie jak zadanie wykonała 2 letnia Julka

Pomoce komputer

chomiczek

Zadanie 3

bdquoWielka wyprawa z przeszkodamirdquo

Jest to zadanie ruchowe ale także stymulujące wyobraźnię

Umawiamy się z dziećmi że wyruszamy w wielką podroacuteż

Będziemy wędrować poruszając się w rytm muzyki

Podroacuteż podzielona jest na części

PUSTYNIA

WYSOKIE GOacuteRY

LAS

Zatrzymajcie się na zmianę przykładoacutew muzycznych ale także

po to aby dzieci opowiedziały o swoich wyobrażeniach

Pomoce komputer

głośniki do odtwarzania muzyki

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 25: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

25

Zadanie 4

bdquoŁowienie rybrdquo

Po długiej podroacuteży doszliście do małego jeziorka (patrz zadanie 3)

Tutaj będziecie łowić ryby

W tle niech zabrzmi muzyka T Hosokawy w wykonaniu

zespołu NEO QUARTET [wwwneoquartetpl]

Pomoce

Kolorowe ryby

Wędka

Sprzęt do odtwarzania muzyki

Zadanie 5

bdquoIle dźwiękoacutew potrzeba aby nakarmić hipopotamardquo

Okazuje się że nad jeziorkiem nie byliśmy sami i pod wodą oproacutecz rybek

zamieszkał też hipcio Sproacutebujmy nakarmić go dźwiękami

Pomoce wiadro

kocyk

kartonowe oczy do zrobienia hipopotama

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 26: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

26

Zadanie 6

bdquoMuzyczny sampler w Grocie Kroacutela Lwardquo

Teraz każdy może poczuć się jak prawdziwy kroacutel Lew W dodatku dyrygent Znaki

na skale (karton tablica) będą oznaczały roacuteżne dźwięki wydobywane za pomocą rąk

noacuteg i głosu

Kroacutel lew ma za zadanie ożywić bdquomalowidła ściennerdquo poprzez rytmiczne dyrygowanie

Uruchomcie wyobraźnię i stwoacuterzcie roacuteżne dźwięki ktoacutere ze sobą kontrastują

Pomoce karton

pisak lub kreda

tablica

Warsztat 7

bdquoMuzyczny kosmosrdquoCzyli jak brzmi Droga Mleczna ile rytmoacutew zmieści się na

orbicie Marsa i czy Czarna Dziura pochłania dźwięki na pod-stawie bdquoAnthemesrdquo P Bouleza na skrzypce solo i elektronikę

Zadania prezentowane w tym rozdziale powstały z inspiracji szczegoacutelną formą

i charakterem utworu bdquoAnthemesrdquo P Bouleza Zadania przedstawione wymagają Sali

w ktoacuterej dzieci mogłyby swobodnie się poruszać Koniecznie wysłuchajcie fragmen-

toacutew utworoacutew przygotowując się do przeprowadzenia zajęć

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

źroacutedło Youtubecom

Miejsce warsztatu Instytut Teatralny ndash spotkania z dziećmi w ramach Teatrankoacutew

Planowane miejsce prezentacji WSPS ndash szkolenie dla studentoacutew Warszawa 9I 2013

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 27: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

27

Zadanie 1

bdquoPowstanie Słońca i Księżycardquo

Czy widzieliście kiedyś wschoacuted słońca

Czy obserwowaliście pojawienie się księżyca na tle ciemnego nieba

Sproacutebujmy wysłuchać i wspoacutelnie zagrać kroacutetkie etiudki

Wschoacuted słońca Zachoacuted słońca

Księżyc w pełni Księżyc w nowiu

Słońce wysoko latem Słońce nisko zimą

Takie improwizowane powitanie wykonuję używając także ilustracji rysunkoacutew słońca

i księżyca Doklejam je nawet do instrumentoacutew ndash skrzypce klarnet aby jeszcze

bardziej podkreślić związek dźwięku i obrazu Słońce wschodzi ndash unosimy rysunek

dosłownie w goacuterę i melodia też wędruje wyżej

Pomoce rysunki

komputer

instrumenty

Zadanie 2Niektoacutere utwory brzmią bardzo bdquokosmicznierdquo Są tajemnicze i przestrzenne jak kosmos

Posłuchajcie fragmentu utworu bdquoAnthemes 2rdquo od miejsca 000 do 145

Ten fragment jest jak Droga Mleczna Wiele w niej obiektoacutew światła i ruchu

Zdjęcie źroacutedło NASA

Wyznaczcie drogę w poprzek Sali Niech każde z dzieci wybierze sobie rolę Obiekt

bardzo lśniący ndash tryle skrzypiec Komety ndash długie dźwięki taśmy drobne obiekty ndash

przebiegi drobnych nutek

Przejdźmy całą drogę wsłuchując się w muzykę i ruchem imitując zachowanie po-

szczegoacutelnych gwiazd i obiektoacutew

Pomoce komputer

taśma do wyznaczania drogi

zdjęcie Drogi Mlecznej (powyżej)

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 28: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

28

Zadanie 3

bdquoIle rytmoacutew zmieści się na orbicie Marsardquo

Zobaczcie jak wygląda Układ Słoneczny

Ustalmy że Słońce to troacutejkąt ktoacutery miarowo uderza całe nuty

(jedno dziecko ustawione w centrum Sali)

Wokoacuteł niego krążyć będą planety Układu Słonecznego i tak kolejno

Pamiętajcie że obsadzanie w rolach jest też ciężką pracą nad strukturą grupy Wska-

zuje też poziom bdquoenergetycznyrdquo zespołu Silne dominujące osobowości będą chciały

wchodzić w rolę Słońca Sprawdźmy czy adekwatnie

Jeżeli są trudności z utrzymaniem rytmu możemy poprosić dziecko ktoacutere faktycznie

poradzi sobie z zadaniem o bycie tzw Alter ego Słońca Stanie wtedy plecami do

Słońca właściwego i grając np na bębnie będzie pomagało utrzymać puls Dajmy

też parę taktoacutew wstępu nadając puls

Dzieci w kierunku bdquonadpobudliwościrdquo będą obsadzone na odleglejszych orbitach

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 29: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

29

Zadanie 4

bdquoCzarna Dziurardquo

Sproacutebujmy wyobrazić sobie przestrzeń ktoacutera pochłania nie tylko obiekty ale i dźwię-

ki Zadanie przeprowadzimy w dwoacutech etapach W pierwszym na dużym brystolu

narysujmy wspoacutelnie gęstą i mocną czarną dziurę słuchając wybranego fragmen-

tu utworu

Pierre Boulez bdquoAnthemes 2rdquo with Rachel Field violin

(fragment 309-351)

źroacutedło Youtubecom

Teraz każdy nuci swoacutej dźwięk zagrany na dowolnie wybranym instrumencie Dźwięk

zagrany w kierunku narysowanej Czarnej dziury Tak jakbyśmy chcieli go tam rzucić

Pod koniec spotyka nas niespodzianka Nauczyciel nagrywał wszystkie dźwięki

i teraz je bdquoodzyskujemyrdquo

Udało się Czarna dziura pochłonęła tylko echo naszego brzmienia Odtwoacuterzmy je na

nowo i sproacutebujmy odgadnąć kto wykonywał poszczegoacutelne brzmienia

Czy grupa będzie pamiętać

PomoceBrystol

Kredki

Sprzęt do nagrywania

Komputer

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 30: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

30

Warsztat 8

bdquoMuzyczna wieża Babel na podstawie XVIII etiudy Johna

CagersquoardquoCzyli o tym jak niezwykle skomplikowany utwoacuter wspoacuteł-czesny upodabnia się do mowy ludzkiej ndashw jej melodii

rytmice i frazie Eksperymentował z takim podobień-stwem na przykład Ermeto Pasqual podkładając dźwięk

po głos Yves Montanda Oto film o tym jak on to robił

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=SrgveUpwCnM

Zadanie 1Sproacutebujcie teraz zrobić to samo co Ermeto Pasqual Poproście swojego kolegę albo

koleżankę aby powiedzieli kroacutetkie zdanie Posłuchajcie dokładnie jak brzmi głos

z czego się składa Z jakiej artykulacji czyli z jakiego początku dźwięku z jakich

wysokości czyli z jakiej melodii Zapiszcie Wasze wnioski w formie mini-partytury

Sproacutebujcie powtoacuterzyć teraz to co powiedział kolega

Wykonajcie zapisany utworek przed całą grupą Będzie to koncert na podstawie słoacutew

zagranych na instrumentach

Pomoceinstrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne

flety proste

wybrane przedmioty z otoczenia

pianino (jeśli jest w klasie)

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 31: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

31

Zadanie 2Wroacutećmy teraz do Johna Cagersquoa i jego XVIII etiudy na skrzypce solo Sproacutebujmy

słuchając i śledząc zapis prezentowany na ekranie komputera podrzucać papierową

kulkę zgodnie z wysokościami dźwiękoacutew i przedzielajmy te gesty wypowiadaniem

słoacutew bdquoMam ndash na ndash imię - helliprdquo

Wypowiadanie tego zdania ma poszukiwać jakiegoś wewnętrznego pulsu

zapisanego przez Cagersquoa

Źroacutedło

httpwwwyoutubecomwatchv=YflfGMo3O2Q

Pomocekartki papieru

komputer ndash obraz i dźwięk

Zadanie 3Posłuchajmy kilku przykładoacutew brzmienia tak zwanych językoacutew fonicznych Niech

będzie to chiński i wietnamski Aby dokładniej wsłuchać się w ich brzmienie zaob-

serwujmy ich wykres w darmowym programie AUDACITY (audacitysourceforgenet)

przenosząc plik mp3 lub wave do bdquosesjirdquo

Sproacutebujmy teraz połączyć pocięte przez nas fragmenty językoacutew z fragmentami XVIII

etiudy Johna Cagersquoa też wprowadzonej do programu AUDACITY Powinien nam

z tego połączenia powstać naprawdę awangardowy utwoacuter

Do tego co nam powstało sproacutebujmy dodać elementy z waszego świata dźwiękoacutew

Może fragment z trzech zaśpiewanych dźwiękoacutew wyraźny rytm um ndash cy ndash pum ndash cy

cy ndash pum akord C- dur lub inny pasujący w jakiś niezwykły sposoacuteb do naszego

nagrania Zobaczcie co mi powstało z takiego połączenia

Oto moja muzyczna wieża Babel

Pomoce komputer z zainstalowanym programem Audacity

prosty sprzęt do nagrywania dźwiękoacutew

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 32: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

32

Zadanie 4

Zadanie to polega na proacutebie śledzenia skomplikowanego zapisu utworu Johna Cagersquoa

Sproacutebujmy to co tak niezwykle skomplikowane przenieść do poziomu podstawowe-

go gestu O Właśnie ten wielki skok interwału na skrzypcach to podniesienie ręki O

Ten kroacutetki cichy dźwięk to przekręcenie ciała w lewo

Czy słyszycie jakieś szybkie przebiegi jedna nuta za drugą Niech pokażą je wasze

biegające dłonie Posłuchajcie jeszcze raz utworu Zobaczymy czy wszyscy będziemy

wykonywać gesty tak samo czy też każdy słyszy coś zupełnie innego N

agrajmy to działanie na podstawowych gestach do muzyki Cagersquoa na video i sproacutebuj-

my przeanalizować wspoacutelnie tą naszą roacuteżnorodność zmian wobec tak skomplikowa-

nych dźwiękoacutew

Pomoce kamera video lub telefon komoacuterkowy z video

komputer

Rozdział 9

bdquoImprowizacje wspoacutełczesnerdquo

czyli szukanie dźwiękoacutew miasta na podstawie języka muzycznego improwizatoroacutew

W roku 2004 za sprawą projektu bdquoPlain Musicrdquo i osoby Michała Libery weszłam

bdquoaktywnierdquo w świat muzyki improwizowanej Swoją drogę nauki i rozwoju skrzypka

improwizującego określiłabym jako wędroacutewkę Krainy ktoacutere odwiedzałam zmieniając

i poszerzając dźwiękowe wyobrażenia rozwiązania formalne techniki otwierania

się na siebie i publiczność miały swoich wspaniałych ambasadoroacutew John Edwards

z ktoacutery zagrałam 3 niezapomniane dla mnie koncerty John Butcher ktoacutery prowadził

dla nas kurs improwizacji w Parthenay Le Quan ndash Ninh ndash wspaniały kameralista

z ktoacuterym wspoacutełpracowaliśmy przygotowując projekt w Warszawie Każda z tych

osobowości zostawiła ślad w mojej pamięci skrzypcowej ma wpływ na moacutej spo-

soacuteb improwizacji

Oddaję Wam cztery improwizacje na temat dźwiękoacutew miasta Inspiracją były dla

mnie zdjęcia bazą warsztat skrzypka improwizatora

Te warsztaty praktykujcie tak jak budujemy koncert improwizowany Jest wiele nie-

wiadomych jest parę punktoacutew odniesienia

Sproacutebujcie improwizacji także w kształtowaniu przebiegu lekcji

Stwoacuterzcie lekcję improwizowanąhellip

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 33: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

33

Zadanie 1Zabawa w bdquowokalne ilustracjerdquo do odgadnięcia przez zespoły Kliknij w obrazek

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 34: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

34

Zadanie 2Oto moje improwizacje na temat zdjęć i dźwiękoacutew miasta Zagracie razem ze mną

Bar X Metro Warszawskie X Pałac Kultury i Nauki X EC Siekierki X Wisła

Zadanie 3

Wyjdźcie poza mury szkoły Stwoacuterzcie dźwiękową rejestrację waszej okolicy Może-

cie podzielić i skatalogować dźwięki ktoacutere ją tworzą Potem w klasie stwoacuterzcie z nich

wspoacutelną etiudę

Rozdział 10

Dźwiękowy słownik technik

Dźwiękowy słownik technik to zbioacuter proacutebek etiud dźwiękoacutew ktoacutere znajdziecie na

httpsoundcloudcommusiceducationsetsdzwiekowy-slownik-technik

Są tam między innymi

do warsztatu 1 warzywa (na YouTube)

do warsztatu 1 instrumenty proacutebki (na YouTube)

do warsztatu 2 dźwięki szumowe (na SoundCloud)

do warsztatu 3 roacuteżne starty (1-7 na SoundCloud)

do warsztatu 6 zbioacuter zwierzątek (1-14 na SoundCloud)

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 35: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

35

Placoacutewki i instytucje

z ktoacuterymi wspoacutełpracowałam tworząc zbioacuter zadań

bull Przedszkole integracyjne bdquoZielony Latawiecrdquo ndash (warsztat 1)

bull Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wspoacutełczesnej bdquoWarszawska Jesieńrdquo

ndash bdquoMała Warszawska Jesieńrdquo (warsztat 1)

bull Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Przymierza Rodzin nr 2

(warsztat 1 warsztat 2 warsztat 3)

bull MSCDiN ndash Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia

Nauczycieli (warsztat 1 2 i 3)

bull Przedszkole Państwowe nr 139 w Warszawie (warsztat 1)

bull Państwowa Szkoła Muzyczna I im K Kurpińskiego w Warszawie

(warsztat 3 i 4)

bull CENSA ndash Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoacuteł Artystycznych

(Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Uniwersytet Muzyczny im F Chopina w Warszawie na wydziale

kompozycji (Dźwiękowy Słownik Technik)

bull Klub dla dzieci i rodzicoacutew bdquoMamalamardquo (warsztat 6)

bull Akademia Pedagogiki Specjalnej im M Grzegorzewskiej w Warszawie

Zakład Psychopedagogiki Kreatywności (warsztat 6 i 9)

bull Instytut Teatralny ndash bdquoTeatrankirdquo (warsztat 7)

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 36: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

36

Projekt finansowany ze środkoacutew

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 37: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

37

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska

Page 38: Zbiór zadań do edukacji muzycznejedukacjakomponowana.pl/tworcze-spotkania-z-muzyka... · z powodzeniem zadania „Muzycznej kuchni” mogę stosować pracując ze wszystkimi grupami

podręcznik znajdziesz za darmo na

wwwedukacjakomponowanapl

Zbioacuter zadań do edukacji muzycznejDagna Sadkowska