Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü · Sözlü iletşim; bir insanla karşılıklı olarak oluşturduğumuz, diyaloglar içeren iletşim şeklidir. Sözsüz iletşim

Özel Öğreti Özel Öğreti Kuruiları Kuruiları

Genel MüdürlüğüGenel Müdürlüğü

2

TRAFİKTE TRAFİKTE HEYECAN VE HEYECAN VE

STRESSTRES

TRAFİKTE TRAFİKTE HAK HAK

İHLALLERİİHLALLERİ

TRAFİK TRAFİK KÜLTÜRÜKÜLTÜRÜ

TRAFİK TRAFİK PSİKOLOJİSİPSİKOLOJİSİ

TRAFİKTE TRAFİKTE ÖZ ÖZ

DENETİMDENETİM

3

4

TRAFİK ADABI

TRAFİKTE ADAP

5

TRAFİKTE ADAPTRAFİKTE ADAP

Adap denince ne anlıyorsunuz?

Trafk adabı denince ne anlıyorsunuz?

Neden trafkte adap kurallarına uyialıyız?

TARTIŞINIZ…

TRAFİKTE ADAP

6

TRAFİK ADABI

Trafkk; yayaların, hayvanların ve araçların kara yolları üzerindeki hal ve hareketleridir.

Adapk; toplumların davranış yöntemlerinin (töreler) temeli, edep ise bu yöntemlere (töre) uygun davranmadır.

TRAFİKTE ADAP

7

TRAFİK ADABI

Trafkte Adap Kuralları; trafkte adap kuralları, trafğe çıkan

herkesin uymak zorunda olmadığı ancak uyulduğunda trafği ve trafk akışını en az trafk kuralı kadar düzene sokan ceza korkusu olmadan nezaketen uyulan hususlardır. Trafkte adap kurallarını iyi anlayabilmek için kuralın ne demek olduğu, trafk kuralları ve kurallara uymanın faydalarının da bilinmesi gerekmektedir. Belirli olayların ve süreçlerin düzenli tekrarı da kural olarak tanımlanır.

Trafkte Adap Kuralları

8

TRAFİK ADABI

• http://www.eba.gov.tr/video/izle/1681dec5cb2f55eb94730b0158fe16c39aed2b3b78001

http://www.eba.gov.tr/video/izle/1681dec5cb2f55eb94730b0158fe16c39aed2b3b78001


9

TRAFİK ADABI

Adabıiuaşeretn (Toplui Adabı) Trafk Kuralları ile İlişkisik; İnsanlar toplum hayatnda yaşamak zorundadırlar. Toplumda

kişilerin birbirleri ile olan ilişkileri bir kurala bağlanmıştr. Toplum hayatnı düzene sokan bu kurala adap denilmektedir.

Beşeri münasebetlere genel olarak adabı muaşeret denilmektedir. Adabımuaşeret diğer bir ifade ile görgü kuralları olarak da adlandırılabilir.

10

TRAFİK ADABI

11

12

TRAFİK ADABI

TRAFİKTE ADABIN TEMEL KAVRAMLARI

Trafkte SaygiıSaygiık; Değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya sebep olan sevgi duygusu, hürmet, ihtram anlamlarını ifade eder.

13

TRAFİK ADABI


14

http://www.eba.gov.tr/video/izle/2780dec5cb2f55eb94730b0158fe16c39aed2b3b78009 -

TRAFİK ADABI




15

Saygiının Teiel Dayanakları ve Kazanıilarık; Saygı vebunun sonucu olan sevgi toplumun temel dayanaklarıdır.

Kişiler hak ve hürriyet sınırları içerisinde birbirlerine saygı göstererek trafkte olumsuzlukların yaşanmasını engellemiş olurlar.

Nezaket ve Saygiı Arasındaki İlişkik; Beşeri ve insani

ilişkilerin yürütülmesinde en önemli faktör saygı ve hoşgörü davranışının sergilenmesidir. Trafkte nazik ve kibar davranış gergin ortamları yumuşatarak insanları nazik davranmaya sevk edecektr.

TRAFİK ADABI


16

Trafkte Saygiının ve Nezaketn Öneiik;


TRAFİK ADABI




17

Trafkte Yardımlaşma ve Birbirini Uyarma

Yardıilaşiak; birlikte çalışmak, tek başımıza yapamayacağımız şeyleri yeteneklerimizi ve enerjimizi başkalarıyla birleştrmek, başkalarının bilgi ve yeteneğinden faydalanmak anlamlarına gelmektedir.

TRAFİK ADABI

“İyilikte ve kötülükten sakınmakta birbirinizle yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta

yardımlaşmayın.” Ayet-i Kerime

“İyilikte ve kötülükten sakınmakta birbirinizle yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta

yardımlaşmayın.” Ayet-i Kerime


18

TRAFİK ADABI





19

Trafkte Yardıilaşianın Öneiik;

Arabası bozuliuş yolda kalan birisine yardıicı oliak

yardıilaşia iıdır? Neden?

İlerideki polis ekibini veya radarı haber veriek için selektör yaparak karşıdan gielenleri

uyariak bir yardıilaşia iıdır?

TRAFİK ADABI

TARTIŞINIZ

TARTIŞINIZ


20

Trafk Kazası Geçirenlere Yardıik;

*Kazada öncelikli olarak tehlikeli yerler belirlenmeli ve güvenli bir alan oluşturulmalıdır.*Olası başka kazaları engellemek için kaza yerinin diğer sürücülerin görebileceği şekilde

işaretlenmesi gerekir. *Aracın motoru durdurulmalıdır.*Çevrede zehirlenme ya da patlama olmaması için varsa gaz tüpleri kapatlmalı ve kıvılcıma neden

olabilecek ışık araçları ve cihazları kullanılmamalıdır.*Yaralı olanlara müdahale edilmelidir.*En yakın sağlık kuruluşu, polise ve yangın söz konusuysa itaiyeye haber vermelidir.

TRAFİK ADABI

Sizde konuyla ilgili yaşadığınız

Sizde konuyla ilgili yaşadığınız

bir olay anlatınız.

bir olay anlatınız.


21

Trafkte Birbirini Nezaket Çerçevesinde Uyariak; Trafk kurallarının uygulanması amacı ile sürücülerin birbirlerini uyarmaları trafğin seyri açısından çok önemlidir. Ancak uyarı, kırıp dökmeden, birilerini incitmeden yapılmalıdır. İnsanlara hataları uygun ifadelerle söylendiği zaman o insan kırılma yerine aksine memnun kalacak ve hatasını düzeltecektr.

TRAFİK ADABI


22

TRAFİK ADABI


23

Trafkte Doğru Tolerans Gösteriek; Trafkte insanların birbirlerine tahammül ederek toleranslı davranması çok önemli olup bu davranışlar sayesinde hem stresten uzak bir sürüş gerçekleştrilmiş olur hem de muhtemel kaza ve tehlikelerin önüne geçilmiş olur.

Trafkte Toleransın Kazandırdıklarık; Trafk güvenliğini tehlikeye düşüren kusurlar dikkat, nezaket ve toleransla ortadan kalkabilecektr. Ötekileştrmek her zaman kolay olup empat kurarak kazanmaya çalışmak bir erdemdir.

TRAFİK ADABI


24


TRAFİK ADABI


25

Trafkte Sabır

Sabırk; lügatte acıya, üzüntüye ve sıkıntya katlanma, başa gelen bela ve musibetlere dayanma, nefsi kötülüklerden uzaklaştrmaya çalışma gibi manalara gelir.

Trafkte Sabrın Öneiik; Sabretmek ve anlayış göstermek hem trafği katlanabilir hale getrir hem de bizim yıpranmamızı engeller. Günümüzde trafk işin içinden çıkılmaz hale gelmiştr. İnsanların birçoğu zamanının bir kısmını trafkte harcamak zorundadır. Trafkteki karmaşanın sıkınt ve stresinden kurtulmanın yolu sabırlı olmaktr.

TRAFİK ADABI

Küçük olaylar karşısında sabırlı oliazsan, büyük planları gierçekleştreiezsin.

Çin Atasözü

Küçük olaylar karşısında sabırlı oliazsan, büyük planları gierçekleştreiezsin.

Çin Atasözü


26

TRAFİK ADABI

Sabrınız gücünüzden daha çok şey başarır.Edmund Burke

Sabrınız gücünüzden daha çok şey başarır.Edmund Burke

• Sabrı tükenen adam, ruhuna hakim olamayan adamdır. İnsanlar arıya

dönüp, açtkları yara uğruna canlar vermesinler. (Francis Bacon)

Sabır acıdır; ama meyvesi tatlıdır. (Jean J. Rousseau)

Sabır acıdır; ama meyvesi tatlıdır. (Jean J. Rousseau)

“ Sabır süreci yönetmek, tahammül ise pasif bekleyiştr.”

Verilen sözleri tartışınız.


27

Sabrın Kazanıilarık; İnce düşünebilmeyi ve incelikleri görebilmeyi sağlar. İyilik yapabilmeyi sağlar. Adil davranabilmeyi sağlar. Sabrın sonucunda insan neşe ve huzur içinde olur. Trafkte sabır başkalarının haklarına saygı göstererek onların haklarını koruyarak trafğin normal seyrinde akışını sağlar.

TRAFİK ADABI

““Sabrınızı hiçbir Sabrınızı hiçbir zaian kaybetieyin zaian kaybetieyin

çünkü kapıyı çünkü kapıyı açabiliek için son açabiliek için son anahtar “O” dur.”anahtar “O” dur.”


28

Sabırsızlığın Sonuçlarık; htp://www.eba.giov.tr/video/izle/3984dec5cb2f55eb94730b0158fe16c39aed2b3b78004

TRAFİK ADABI


29

Trafkte Sorumluluk Soruilulukk; diğer bir ifadeyle mesuliyet, kişinin

yükümlülüklerini bilmesi, kendine ve başkalarına karşı yerine getrmesi gerekenleri zamanında yerine getrmesi demektr.

Trafğin düzenli halde olmaması, toplumda yaşayan insanların trafk düzeninden de sorumlu olmaları sebebiyle davranışlarını bu duruma göre ayarlamaları gerekmektedir. Trafkteki kazaların büyük bir çoğunluğunun sürücü hatalarından kaynaklandığı dikkate alındığında sorumlu davranışın önemi daha da belirgin hale gelecektr.

TRAFİK ADABI


30

Trafkte Soruilu Davranianın Kazanıilarık; Trafktesorumlu davranmamız durumunda sayılamayacak kadar

faydalar sağlamış olacağız. Öncelikle kişi rahat bir sürüş gerçekleştrmiş olur. Böylece kendisini ve diğer sürücüleri riske sokmaz, herhangi bir tehlikeye atmaz. Sorumlu davranan sürücü olabilecek kazaları önler. Böylece can ve mal kaybını engeller, Ülke ekonomisini zarara sokmaz. Olabilecek muhtemel tartşma ve kavgaları engellemiş olur. Topluma, çevreye ve kendine karşı görevini yerine getrmiş olur. Muhtemel tehlikeleri engelleyerek insanların mutluluklarına katkıda bulunur.

Trafkte soruilu davraniak size ne kazandırır?

TRAFİK ADABI

TARTIŞINIZ


31

Trafkte Soruisuz Davranianın Sonuçlarık; Tedbirsiz, saygısız ve sorumsuz araç kullanan sürücüler kara yollarında birçok olumsuzluğu tetklediği gibi kişilere zarar verecek şekilde su ve çamur gibi şeyleri sıçratarak, yol kenarındaki su birikintlerine hızlı girip yayaları ıslatan sorumluluk sahibi bir vatandaş ve sürücü olmadığını göstermektedir.

Trafği tehlikeye sokarak can ve mal kaybına sebep olur. Ülke ekonomisine zarar verir. Birçok insanın yaralanmasına ve sakat kalmasına böylece insanların mutsuz olmalarına sebep olur.

TRAFİK ADABI


32

Trafkteki Diğer Kullanıcılara Karşı Soruiluluklark;

TRAFİK ADABI


33

Trafkte Diğerkâilık (Karşısındakine Öncelik Verie) ve Feragiat (Kendi Hakkından Vazgieçie)

Diğerkailıkk; başkalarının yararını da kendi yararımız kadar gözetebilmek, “önce ben” yerine “önce sen” veya “önce o” diyebilmektr.

Örneğink; Fath Sultan Mehmed’in yaşadığı bir olaya bakalım. Fath Sultan Mehmed fethten önce tebdil-i kıyafetle esnaf dolaşarak rastladığı ilk dükknndan bir okka tuz, bir okka şeker ve bir okka da sabun ister. Dükknn sahibi bir okka tuzu verdikten sonra komşusunun sifah etmediğini, dolayısı ile diğerlerini oradan almasını ister. Fath memnun bir edayla dükknndan çıkarak öbür dükknna girer, şeker ve sabunu da ondan ister. Bakkal şekeri verdikten sonra sabunu henüz sifah etmeyen komşusundan almasını ister. O bakkal da aynı şekilde davranınca Fath Sultan Mehmed sevinçle ‘’fethetm fethetm’’ diyerek saraya döner ve feth hazırlıklarına başlar. "Ben bu ahlaka sahip bir milletle, değil İstanbul'u dünyayı dahi fethederim" der.

TRAFİK ADABI


34

Feragiatk; hakkından kendi isteğiyle vazgeçme demektr.

TRAFİK ADABI

TARTIŞINIZ


35

Feragiat ve Diğerkâilık İlişkisik;

Örneğin iş yerinizde ofs arkadaşınız cam kenarında oturuyor siz ise kapı kenarında oturuyorsunuz. Pencereden fazla güneş ışığı geldiğinden pencere kenarı rahatsızlık verici bir yer ve arkadaşınızın da güneşe karşı alerjisi var diyelim. Sizin arkadaşınızın sağlığını düşünerek kendi yerinizi ona vermeniz bir feragat ve diğerknmlık örneğidir.

TRAFİK ADABI


36

Trafkte Feragiat ve Diğerkâilıkk; feragat ve diğerknmlık trafk ortamında yaşatldığında hepimiz için daha yaşanılır bir ortamının oluşmasını sağlayacaktr. Böyle bir ortam hepimizin gerek fziksel sağlığını gerek ruh sağlığımızı olumlu anlamda etkileyecek ve herkesin memnun olmasını sağlayacaktr.

İnsani Duygiular Açısından Diğerkâilıkk; insani değerlerin, akademik ve maddi değerlerden daha üstün olduğunun bilincine sahip olarak en büyük zenginlik olan ahlak güzelliğimizi beslemeli ve büyütmeliyiz.

TRAFİK ADABI


37

TRAFİK ADABI



38

Trafkte Dezavantajlı ve Engielli İnsanlara Karşı Davranışlar

Engielli, Yaşlı, Haiile vb. Olanlara Gösteriliesi Gereken Kolaylıklark;

Trafkte engielli bireylere sağlanabilecek kolaylıklar Trafkte engielli bireylere sağlanabilecek kolaylıklar sizce neler olabilir?sizce neler olabilir?

TRAFİK ADABI


39

*Trafk ışıklarında sesli sinyalizasyon bulunmalıdır. *Toplu taşıma araçlarında mutlaka engelli rampası bulunmalıdır. *Yollardaki kaldırımlarda engelli rampasının da bulunması gerekmektedir. *Engelli rampalarının eğimleri engelli bireyleri zorlamamalıdır. Ayrıca rampalarının önüne araç park edilmemelidir. *Yaya olarak bulunan engelli bireylere trafkte sürücüler daha nezaketli davranmalı ve bireye gereken yardım yapılmalıdır. *Görme engelli bireyler için kaldırımlarda mutlaka sarı çizgiler bulunmalıdır. *Engelli sürücüler için ayrılan araba park yerlerine diğer sürücülerin arabalarını park etmemeleri onların hayatlarını kolaylaştracaktr.

TRAFİK ADABI


40

Çocuklara Gösteriliesi Gereken Kolaylıklark; Eğitm ailede başlar, trafk eğitmi de ailede başlar. Aileler çocuklarına öncelikle trafk kurallarını öğretmeli ve bu konuda çocuklara örnek olmalıdırlar. Trafğe çıkacak ebeveynler çocukları için araçlarında çocuk oto koltuğu bulundurmak zorundadırlar.

Çocukların kullanmaları için okul civarında okul geçitleri bulunmalıdır. Çocuklar için trafk eğitm parkurları kurulmalı, okulda öğrendikleri kuralları buralarda uygulamalıdırlar. Yine çocuklar için yollarda veya parklarda bisiklet yolları olmalıdır.

TRAFİK ADABI


41

TRAFİK ADABI

Bir çocuk için Bir çocuk için en güvenli yer en güvenli yer

annesinin annesinin kucağı olduğu kucağı olduğu

doğru ama doğru ama trafikte değil…trafikte değil…


42

http://www.eba.gov.tr/video/izle/5520dec5cb2f55eb94730b0158fe16c39aed2b3b78008 -

TRAFİK ADABI


43

Yayalara da trafkte gerekli kolaylığı sağlamamız gerekmektedir. Yaya; araçlarda bulunmayan, kara yolunda hareketli veya hareketsiz halde bulunan insandır. Trafk ortamında yaya olarak bulunanlara rahat hareket edebilecekleri kaldırımlar, trafk ışıkları, yaya geçitleri ve trafk ışıkları yapılması gerekir. Trafğin ve geçişlerin yoğun ve zor olduğu yerlerde trafk polisi bulunup yaya ve araç sürücülerini yönlendirmelidir. Araç sürücüleri de trafkte yayalara öncelik tanımalıdırlar.

TRAFİK ADABI

Bir yere giderken en kısa yol değil en

güvenli yol tercih edilmelidir.


44

Diğer Canlılara Gösteriliesi Gereken Kolaylıklark; Trafkte insan dışında diğer canlılarda bulunabilir. Sürücüler hayvan çıkabilir levhasını gördüklerinde hızlarını azaltarak varsa hayvanların yoldan geçmelerini beklemelidirler.Ayrıca hayvanlar dışında yol kenarlarında ve refüjlerde bitki ve çimenler bulunmaktadır. Yayalar kaldırımlardan yürümeli çiçek ve çimleri ezmemeli, koparıp zarar vermemelidirler.

TRAFİK ADABI


45

TRAFİK ADABI

TARTIŞINIZ Trafkte diğer canlılara başka ne giibi Trafkte diğer canlılara başka ne giibi

kolaylıklar giösterilebilir? kolaylıklar giösterilebilir?


46

Herkesin Engielli Olabileceği Gerçeğik; Engelli; doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetlerini çeşitli derecelerde kaybetmiş, normal yaşamın gereklerine uyamayan kişilerdir. Her yıl binlerce sağlıklı insan trafkte engelli olmaktadır. Trafk kazaları fziksel ve psikolojik birçok engeli beraberinde getrir.Engelli bireylere yaşamın her alanında kolaylıklar sağlanması gerekmektedir. Bu alanların içinde en önemlilerinden biri de trafktr. Trafk adabı ve trafk güvenliği eğitmi bu eğitmi bu sebepten dolayı büyük önem arz etmektedir. Bu eğitmin okul öncesinden itbaren verilmesi gerekmektedir.

TRAFİK ADABI

47

48

49

TRAFİK ADABI

TRAFİKTE İLETİŞİM

50

Trafkte Konuşia Üslubuk;

Sosyal hayatta, özellikle trafkte konuşma üslubu birçok olumsuzlukları ortadan kaldırmaktadır.Kişilerin birbirlerini dinlemeleri, özellikle de yumuşak ifade kullanmaları ortamı yumuşatarak tartşmaları ortadan kaldırır ve olay tatlıya bağlanır.

51



*İletşim; bir mesajın iki kaynak arasında karşılıklı iletlmesi olarak tanımlanabilir.

52


53

*Sözlü iletşim; bir insanla karşılıklı olarak oluşturduğumuz, diyaloglar içeren iletşim şeklidir.

* Sözsüz iletşim veya beden dili; kelimelerin kullanılmadığı bir iletşim biçimidir. Duygu ve düşüncelerimizi karşımızdaki kişiye jest ve mimiklerimizle iletriz. Beden dili ise el, kol, göz hareketleri, yüz ifadesi, jest ve mimiklerden oluşan zihinsel ve fziksel faaliyetlerle desteklenen sözel olmayan iletşim şekline denir. Trafkte sözel iletşimden daha çok beden dili kullanılmaktadır. Uygun beden dili olumlu sonuçlar verebileceği gibi kızgınlığımızı ve öfemizi ortaya koyan beden dili de olumsuzluklara davetye çıkarmaktadır.


54


55


•Ben dili; karşımızdaki kişiyi suçlamak yerine, ona kendi duygu ve düşüncelerimizi sunarak yaptğı davranışı fark etmesini sağlamak için kullanılan dildir.

56

•İletşiide Mesajın Öneiik; gönderdiğimiz mesaj muhatap olduğumuz kişi tarafndan algılanır ve ona gönderdiğimiz mesajda ne dediğimiz anlaşılmaya çalışılır. Ayrıca iletşimde suçlayıcı bir dil kullanmak karşımızdaki kişiyi savunmaya itebilmektedir.


57

Trafkte Güler Yüzlü Davranma; Trafkte kişilerin birbirleri ile olan ilişkilerinde tebessüm ve güler yüz birçok olumsuzlukları önlemektedir. Bizim kültürümüzde ve geleneğimizde bütün davranışların mutlaka olumlu bir karşılığı vardır.

Bu yüzden;“Kardeşine gülümsemen, iyiliği emredip kötülükten sakındırman, yolunu şaşıranlara yol göstermen, yol üzerinde eziyet veren diken, kemik gibi şeyleri kaldırman, kabından mü’min kardeşinin kabına su boşaltman da sadakadır.” ölçülerini dikkate almamız gerekir.


Trafkte Öfe Kontrolük; duygular sergilendikleri bağlama göre değerlendirilmektedir. Örneğin çok sevdiğimiz bir yakınımızın cenazesinde başka bir yakın akrabamızın neşeli tavırları bizi öfelendirir. Benzer bir durum olumsuz bir duygu olarak nitelendirilebilen öfe duygusu için de geçerlidir.

58


Öfe tutuşturulmuş bir ateş gibidir. Her kim öfesine hakim

olursa, onu söndürür ve kim onu salıverirse ilk yanan kendisi olur.”

Öfe tutuşturulmuş bir ateş gibidir. Her kim öfesine hakim

olursa, onu söndürür ve kim onu salıverirse ilk yanan kendisi olur.”

59

TRAFİKTE İLETİŞİM*Öfek; bu duygunun sergilenme amacının bir şeyi elde etmeye yönelik olduğu söylenebilir.

* Trafkte Öfenin Görünüiük; araç kullanma, tehlikeli manevralar yapma veya diğer trafk kurallarını ihlal etme davranışları öfe duygusu ile birlikte ortaya çıkan davranışlardır.

Öfelendiğimizde vücudumuzda bir takım değişiklikler olmaktadır. Örneğin en belirgin öfe belirtsi olarak kalp atşımız hızlanmakta ve kan basıncımız artmaktadır. O anda sağlıklı düşünme kabiliyetmizde sorunlar yaşayabilmekteyiz.

60

TRAFİKTE İLETİŞİM*Öfenin Kontrolük;

Öfe uyandıran bir davranışla trafkte karşılaştğımızdaÖfe uyandıran bir davranışla trafkte karşılaştğımızda ne yapmalıyız?ne yapmalıyız?

Öfenin kaynağı olan durumu görmezden gelip öfemizi bastrabiliriz.

Duruma bir anlam vermeye, neden böyle bir davranışın ortaya çıktğını anlamaya çalışarak sabredebiliriz.

Öfe duygumuzu kontrol altna almaya çalışabiliriz.

61

TRAFİKTE İLETİŞİM*Trafkte Öfe Kontrolü k; Öfemizi kontrol edebilmek için bizde öfe

uyandıran davranışın sebebini anlayıp söz konusu davranışın kasıtlı olarak yapılıp yapılmadığı, sürekli bir davranış olup olmadığı, yapan kişinin bağlamı (örneğin acemi şoför mü vb.) gibi hususlarda bir yargıda bulunarak sabretme davranışlarını sergileyebiliriz. Sebebini anladığımız davranışlar öfemizin yatşmasında yardımcı olan davranışlardır.

Trafk psikolojisi ile ilgili yapılan çalışmalar insaf ve vicdan sahibi olan kişilerin trafkte öfeli davranış sergilemediklerini ortaya koymuştur. Süratli, tehlikeli ve kuralsız araç kullanma gibi davranışların bu karakter özelliklerine sahip kişilerde daha az ortaya çıktğı yapılan araştrmalarla gösterilmiştr. Öfe duygusu ortadan kaldırılamaz ancak kontrol edilebilir ve yönetlebilir.

Şeyh Sadi Şirazî’nin öfe ile ilgili söylenmiş “öfenin ateşi önce sahibini yakar; sonra, kıvılcımı düşmana ya varır, ya varmaz.” sözü ile, Voltaire’nin “öfeli bir adamı susturmak istyorsanız önce siz susunuz.” sözü bu konuda dikkate değer sözlerdir.

62

Trafikte sizi öfkelendiren bir sürücü ile camı açarak tartışmanız, size ne kazandırır ya da kaybettirir?

TARTIŞINIZ TARTIŞINIZ TARTIŞINIZ

63



64

TRAFİKTE İLETİŞİM Eipatk; kişinin karşısındaki bireyin duygularını anlaması ve

davranışlarını buna göre düzenlemesi olarak tanımlanabilir.

65

Empat, kişinin karşısındaki bireyin duygularını anlaması ve davranışlarını buna göre düzenlemesi olarak tanımlanabilir. İnsanın olduğu her alanda kişilerarası ilişkilerden bahsetmek mümkündür. İş hayatmızda, arkadaş ilişkilerimizde ve her türlü sosyal ortamda başkalarıyla iletşim kurarız. Kurduğumuz iletşimde empat kavramı çok büyük bir öneme sahiptr.

*Trafikte Empati; başka insanlarla ilişki içerisinde olduğumuz trafk ortamında sürücü ve yayaların haklarına saygı gösterebilmek ve düzenli bir trafk ortamı oluşmasına katkı sağlayabilmek için empat gösterme davranışına da sahip olmamız gerekmektedir.


66

Örneğin k;

67


Trafkte İletşiik; Sürücünün diğer sürücülerle veya yayalarla trafkte iletşim kurması trafğin olmazsa olmazlarındandır. Burada iletşimin bütün kanallarını devreye sokarak iletşim kurmak trafği inanılmaz rahatlatacaktr.

Trafkte diğer sürücü ve yayaların kendi davranışlarımızdan nasıl etkilendiğini ve neler hissetklerini anlamaya çalışmamız önemli bir beceridir. Bu beceriyi sergilemek trafkte istediğimiz sağlıklı ve düzenli ortamın oluşmasına katkı sağlayacaktr.

68



69


Trafk Görevlileri ile İletşii;

70

Trafkte yalnız olmadığımızı unutmamamız gerekir. Kara yolunu diğer insanlarla birlikte kullandığımızı, bir şekilde o insanlarla zaman zaman diyaloğa geçerek iletşim kurduğumuzu aklımızdan çıkarmamamız gerekir. Ayrıca denetm görevi verilmiş trafk görevlileri ile de iletşim içerisinde olma zorunluluğumuz vardır. İletşimde karşılıklı bir etkileşim olduğu unutulmamalıdır.

Nezaket, açıklık ve saygılı bir üslupla kurulan her iletşimde karşımızdaki kişiden de benzer tutum ve davranışları göreceğimizi, aksi durumda da olumsuz tutumlarla karşılaşacağımızı bilmeliyiz. Empat ile ilgili başlıkta belirtldiği gibi, kendimizi zor şartlarda görev yapan ve birbirinden farklı karakterlerdeki kişilerle muhatap olan trafk görevlilerinin yerine koyup davranışlarımızı ona göre ayarlamalıyız.

•


71

72

TRAFİK ADABI

73

Trafkte Heyecan ve Heyecanı Etkileyen Faktörlerk; *Sürücü Kişiliğik; Trafkte davranışlarımızı etkileyen faktörler bir hayli

olup bunların başında heyecan gelmektedir. Sürüş esnasında sürücü kişiliği bazen çok farklı bir yapıya bürünebilir. Heyecanlar ne kadar yoğun olursa sürücü de o kadar çok bununla baş etmeye çalışacaktr.

* Heyecanın Davranış Şekliiizi Etkileiesik;

TRAFİKTE HEYECAN ve STRES

74

TRAFİKTE HEYECAN ve STRES*Heyecanı Kontrol Altna Aliak; Heyecanlarınız üzerinde kontrolhakimiyet sağlayabilmeniz her zaman kolay olmaz, fakat bununöğrenilmesi mümkündür. Burada atlması gereken ilk adımkendinizi tanımanızdır.

Bir sonraki adım ise kendini başkalarını yerine koyabilme,başkalarının davranışlarını mantklı olarak sorgulayabilme veonları anlamaya çalışabilme yeteneğinin olmasıdır.

*Dikkatk; Kim bir tehlikeyi, tehlike olarak algılarsa ancak o zamandikkatli davranabilir. Önce, insan kendisinin yanılgıya düşebileceğinihissederse o zaman başka insanlarında hatalı davranabileceğini tahminedebilir. Bunun için tehlike bilinci yanında ayrıca dikkat yani önünügörebilecek şekilde sürmesi gerekmektedir.

75

*Saygiık; Trafkte bulunan diğer kişilere karşı saygılı olmak her zaman kolay değildir. Ancak trafğin düzgün seyri açısından kaçınılmaz bir davranıştr.

*Mağduriyetk; Kara yolları trafğinde başkaları zarar görmeyecek şekilde davranılmalıdır. Muhtemel mağduriyetlere yol açacak davranışlardan uzak kalmamız sonuçta kendi menfaatmizi de sağlayacaktr.

*Tehlikeye Sokiak; Tehlikeye sokma durumuna en yakın davranışlar:Viraja keskin girme

Çok yüksek hız yapma Çok yakın sürme

Farları çok geç kapatma Yolda kalan arabalara karşı yeterli güvencenin alınmaması

Kapıların dikkatsizce açılması Trafkte güvenli olmayan bir araba


76

* Engiel; Kara yolları trafğinde kaçınılması mümkün olmayan birçok engel bulunmaktadır. Örneğin lastk patlaması, aniden ortaya çıkan bir teknik arıza gibi.

* Rahatsız Etiek; trafkte diğer sürücülere bedensel veya ruhsal olarak sıkınt verme demektr. Birçok rahatsız etme durumu söz konusu olup tehlike esnasında korna çalınması gibi.

*Güven Prensibik; trafkte uygun davranmayan birisinin olduğu zaman geçerliliğini kaybetmiş olur. Güven prensibi aynı şekilde trafkte zayıf olan kişilere karşı da geçerli olmaz.


77

Trafkte Stres ve Stresi Etkileyen Faktörler

*Stresk; en genel haliyle bireylerin kendilerine ilişkin bir tehdit algıladıklarında verdikleri tepkiler olarak tanımlayabiliriz. Aslında stres, varlığımızın devamını sağlamaya yardımcı olan ve insanoğlunun varlığından bu yana taşıdığımız ilkel bir duygudur.


78

Yukarıdaki örneklerle de birlikte, sürücü stresi sürücülerin uzun yol ya da günlük araç kullanımı esnasında trafkte karşılaştkları olumsuz olaylara karşı göstermiş oldukları bilişsel, duygusal ve fzyolojik tepkilerle görülmektedir. Stres yaşayan sürücülerin kaygıları artar, kalp atşları hızlanır ve saldırganca tutumlar sergileyebilirler.


İşe geç kaldınız ve trafik çok sıkışık. Böyle bir durumda ne hissederdiniz? Çok önemli bir iş görüşmeniz var ancak gittiğiniz yerde park yeri bulamıyorsunuz. Böyle bir

durumda yaşadığınız duygular ne olurdu? Dar bir yolda, önünüzdeki araç park etmeye çalışıyor ancak biraz uzun sürdü. Siz gerildiniz ve

kornaya basmaya başladınız. Sizce diğer aracın içindeki sürücü hangi duyguları yaşardı?

TARTIŞINIZ

79

Sürücü stresi kaynaklardan dolayı yoğun stres yaşayan

sürücülerin böyle olmayan sürücülere göre beş kat daha

fazla ölümcül kazaya neden olma

ihtmallerinin

olduğunu


Her ne kadar stres kaynakları kişiden kişiye göre değişmekte ise de sürekli olarak yüksek ses, gürültü, kalabalık, aşırı sıcak ve çevre kirliliğinin hakim olduğu ortamlarda bulunan kişilerin

stresin olumsuz etkilerini yaşama ihtmalleri yüksek olmaktadır. Yukarıda da

belirtldiği gibi sürücü stresinin en tehlikeli etkilerinden birisi

sürücü saldırganlığıdır.

80

* Trafkte Stresle Başa Çıkiak; Stresle etkili bir şekilde başa çıkmak için öncelikle doğru bir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Şöyle ki; bazen tehlike olarak algılanan durum tehlikeli değildir, bazen de durum kişi için tehdit edicidir ancak çözüm yoktur. Bu nedenle gerçekçi kaygılar ile gerçekçi olmayanları ayırmakta yarar vardır.


Kaygıların %40’ının hiçbir zaman gerçekleşmezken, %30’unun herkesi memnun etmekle, %10’un sağlıkla ilgili olduğunu,

%12’sinin çözümsüz ve ancak %8’inin işe yarayabilir olduğunu

81

82

TRAFİK ADABI

83

Hak: “İnsanların hayatlarını devam etrebilmeleri ve toplumun düzenini sağlamaları amacıyla faydalandıkları her şeydir.

Hak ihlali, kanunlarla belirlenen bazı hakları engelleme, hak kısıtlaması ve haklara ulaşılamaması olarak tanımlanabilir.

TRAFİKTE HAK İHLALLERİ

Yolda insanlara eziyet veren şeylerin kaldırılması neden sadaka kabul edilmiştir?

TARTIŞINIZ

84

Diğer İnsanlara Karşı Yapılan Hak İhlallerik; Trafk kuralları ile birey olarak bizlerin ve diğer insanların hakları ve yükümlülükleri belirlenmektedir. İşte bu belirlenen kurallara uyulmadığında yayalar, sürücüler ve bisikletliler diğer insanların haklarını ihlal etmiş olurlar.


Geçiş üstünlüğü olan araçlara yol vermek bir trafk kuralı olup uyulmaması durumunda cezai müeyyide gerektrir. Yol verilen geçiş üstünlüğüne ait aracın geçtkten sonra arkasına takılarak yola devam etme uyanıklığı bir hak ihlali olup trafk adabı kazanmamış kimselerin yapabilecekleri bir davranıştr.

85


86

Topluia Karşı Yapılan Hak İhlallerik; hak ihlalleri sonucunda oluşan kazaların can ve mal kayıplarının yanı sıra yaralanmalar ve bunların psikolojik etkileri de göz önünde bulundurulduğunda toplumsal açıdan da çok çeşitli etkileri görülmektedir.

Diğer Canlılara Karşı Yapılan Hak İhlallerik; diğer canlıların da insanlar gibi haklarının olduğu ve insanların o canlıların özellikle yaşam haklarına saygı göstererek davranışlarına yön vermeleri dünya ekosisteminin daha sürdürülebilir ve daha yaşanabilir olmasını sağlayacaktr.


87

Kaiu Hakkı İhlallerik; trafkteki kamu hakkı ekonomik, sosyal ve psikolojik boyutlarıyla karşımıza çıkmaktadır.


Doğaya ve Çevreye Karşı Yapılan Hak İhlalleri k; trafkte özel araç kullanımı artşının enerji tüketmi, hava kirliliği ve gürültü kirliliği

gibi birçok olumsuz etkileri olduğu gözlemlenmektedir. Örneğin; trafkte meydana gelen kazalar nedeniyle çevremiz kirlenmekte, ekolojik denge bozulabilmekte, insanlar ve diğer canlılar için hayat öneme sahip havanın kalitesi düşmekte, kara yollarına atlan atklar yüzünden çevre kirlenmekte, ayrıca önemli ölçüde gürültü kirliliği meydana gelebilmektedir.

88


89

Birey Haklarına Verilen Zararlark;

Trafk açısından ele alındığında sürücülerin hem kendilerini hem de başkalarının yaşama haklarını tehlikeye atacak davranışlardan uzak durması gerekmektedir. Yaşam hakkı tüm dünyada diğer tüm hakların öncülü olarak ele alınmaktadır. Çünkü yaşam hakkı olmadığında diğer haklar etkisiz kalacaktr. Trafkte birey haklarına verilen en önemli zarar bireyin yaşam hakkının elinden alınmasıdır.


“İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” vecizesi size ne

anlatıyor?

“İnsanı yaşat ki devlet yaşasın” vecizesi size ne

anlatıyor? TARTIŞINIZ

90



91

Trafktekilerin Çevre Kirliliğindeki Rolük; Kara yollarında seyreden motorlu araçlar çevre kirliliğini tetkleyen nedenlerden biridir. Araçların trafkte çıkardıkları gürültü, egzoz dumanı, yağ ve yakıt sızıntsı çevreyi kirletci faktörlerdendir.

Normal hayatta ve trafikte insanlarla medeni ölçüler içerisinde ilişki kurarak iletişim içerisinde ve onların haklarına saygı

göstererek yaşamaya devam etmekteyiz. Diğer canlıların ve doğanın hakları olduğunu neden unuturuz?

Normal hayatta ve trafikte insanlarla medeni ölçüler içerisinde ilişki kurarak iletişim içerisinde ve onların haklarına saygı

göstererek yaşamaya devam etmekteyiz. Diğer canlıların ve doğanın hakları olduğunu neden unuturuz?


92

93

TRAFİK ADABI

94

Trafk giüvenliğini sağlaiak için trafk kültürü oluşturiak

gierekir. Neden?

Trafk giüvenliğini sağlaiak için trafk kültürü oluşturiak

gierekir. Neden? TARTIŞINIZ

Trafk kültürü içinde bulunulan toplum tarafndan benimsenen ve o kültüre uygun davranıldığında desteklenen ancak o kültüre aksi davranışlar sergilendiğinde hoş karşılanmayan ve yaptrım uygulanan kurallar bütünü olarak ifade edilebilir.

TRAFİK KÜLTÜRÜ

95

TRAFİK KÜLTÜRÜ

96

97

TRAFİK ADABI

98

Trafkte Sürücülerin Birbirlerini Etkileieleri

Araç kullanım kültürü, diğer sürücülerden etkilenme ve onları etkileme üzerine bir modelleme çalışmasında; salgın modeli (sürüş davranışlarının öğrenilerek önlenemez şekilde yayılımı ), bağışıklık modeli (öğrenilen ve kötü sonuçlar doğuran sürüş davranışına direnç gelişimi), ekonomi modeli (bireysel olarak yapılan tüm sürüş davranışlarının tüm trafği etkilemesi), sürekli değişim içindeki düşünceler modeli, yenilenme ve kabul görme modeli gibi modellemeler tanımlanmıştr.

TRAFİK PSİKOLOJİSİ

“TRAFİKTE YAŞADIĞIMIZ İNSAN DAVRANIŞLARI O TOPLUMUN RUHSAL YANSIMASIDIR.”

Dr. İlhami PEKTAŞ

“TRAFİKTE YAŞADIĞIMIZ İNSAN DAVRANIŞLARI O TOPLUMUN RUHSAL YANSIMASIDIR.”

Dr. İlhami PEKTAŞ

99

Trafkte Diğer Etienlerin Sürücü Davranışlarına Etkileri k; Sürücüler trafkte temel olarak birbirleriyle yarış içerisinde olup; duruma kazanmak ve kaybetmek olarak baktklarından, kullandıkları dil ağırlaşmakta, şerit değiştrmelerine izin vermeyerek provokasyona sebebiyet vermekte ve intkam duygusu ile birbirlerini tehdit etmektedirler. Sürücü süper egosu olarak adlandırabileceğimiz bu durum diğer sürücüler üzerinde olumsuz etki bırakmakta ve etkilenmeye neden olmaktadır. Sürücünün kendisini ve diğer sürücü davranışlarını etkileyen “Sürücü Davranış Analizini” diğer sayfada birkaç tane örnekle açıklayabiliriz.


100


101

102

TRAFİK ADABI

103

Öz Deneti (Öz Kontrol)k;her insanın iç dünyasını kendiiradesinde kontrol edebilme,

yönetme ve yönlendirme olarak dışa yansır. İnsan davranışları öz denetm mekanizmasından geçtği sürece anlamlı bir amaca hizmet eder.

TRAFİK ADABI


104

Trafkte Öz Deneti ( Öz Kontrol)k; trafğe çıkmadan öncegerekli eğitmleri alarak trafk kurallarını öğrenip bu durumu

davranış haline getrdikten sonra trafğe çıkmalıdır.İnsan, sosyal bir varlık olarak çevresiyle daima iletşim ve etkileşim halindedir. Bu durum insanın araç kullanması esnasında trafğe yansımaktadır. Kişi trafkte araç kullanırken insan hayatnın her şeyin üstünde olduğunun farkında olarak araç kullanmalı ve çevresindeki sürücülerin kendisini örnek alabileceğini unutmamalıdır. Trafkte seyir halindeyken öfe kontrolü yapabilmeli öz denetm mekanizmasını uygulayabilmelidir.

TRAFİK ADABI


105

Documents

Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü · *Sözlü iletşim; bir insanla karşılıklı olarak oluşturduğumuz, diyaloglar içeren iletşim şeklidir. * Sözsüz iletşim

Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü · Sözlü iletşim; bir insanla karşılıklı olarak oluşturduğumuz, diyaloglar içeren iletşim şeklidir. Sözsüz iletşim