Zhuqidox II

ZHUQiDOXepisode II

The Parallel Universe of Thought


เอากนอกแลว !!

แลวกมรายการแทรกควกนเลกนอยระหวางเอกสารเผยแพรความรพนฐานของระบบปฏบตการ Linuxกบการรายระบำาอกขระ ZHUQiDOX : episode II เพราะบงเอญไปสะดดอะไรบางอยางจากหนงสอเรองThe Medici Effect : Breakthrough Insights at the Intersection of Ideas, Concepts & Cultures

จรงๆ แลวผมสงซอมาเพราะเหนชอเรองหลกของมนแปลกๆ แตกสนใจในสวนทเปนชอรองของมนมากกวาตรงทคลายๆ กบเขาพยายามจะสอวามนม "จดตด" หรอ "จดบรรจบกน" ของความคด , กรอบมโนทศนและวฒนธรรม ... เปน "จดตด" หรอ "จดหกเห" ทจะกอใหเกดปรากฏการณชนดทเขาเรยกชอของมนวาThe Medici Effect อนเปนชอเรองหลกของหนงสอเลมดงกลาว ...

เปนหนงสอทอานไดไมยากเยนนกหรอกครบ เรอยๆ สบายๆ ไมหนกหนาสาหสจนเกนไป แตกชวนใหยอนนกไปถงหนงสออกหลายๆ เลมทเคยอานไปกอนหนาน ... ไลเรยงกนไปตงแตเรอง Parallel Thiking ของDr. Edward de Bono อนเปนตนรางของการคดแบบ "หมวก 6 ใบ" หรอ The Six Thinking Hatsอนลอลนสนนโลกของเขา ... บางทอนบางตอนกทำาใหผมยอนนกไปถงเรอง MegaCreativity และThinking Inside The Box ... แตทนาสะดดใจทสดกคอ มนทำาใหผมแวบกลบไปถง idea แปลกๆจากหนงสออานยากอานเยนเรอง Hyperspace อกดวย :-)

เดมทเดยวผมเองกไมคดวา The Medici Effect จะมหวขออะไรใหนาเอยถง แตพออานไปๆ แลว ผมกลบรสกวาพวกฝรงตานำาขาวมนชางสนอกสนใจกบเรองราวของ "การคด" และกลไกการทำางานของสมองมนษยมากขนทกทๆ หนงสอในแนว Neuroscience หรอ Cognitive Science และรวมไปถงเรองของ"ความคดสรางสรรค" ในรปแบบและวธการตางๆ นน ดเหมอนวาจะตดกลมหนงสอขายดกนเปนทวแถวในชวงระยะเวลาทผานมาไมนานน ... ซงผมมองวามนเปนแนวโนมทางสงคมทนาสนใจพอสมควร :-|

31:1

ZHUQiDOX : episode II

ตวอยางหนงท Dr. Edward de Bono ยกขนมาเปรยบเทยบไวในหนงสอเลมใหมของเขาทมชอวาThe Six Value Medals ก คอการแ ข ง ขนปร งอาหารโดยพอครวระดบฝมอพอๆ กน และมสวนประกอบกบเครองปรงทเหมอนๆ กน ทงยงมปรมาณเทาๆ กนทงหมด ... มนเปนการแขงขนทผชนะนาจะตองไดแกพอครวทปรงอาหารไดเยยมทสดสำาหรบอาหารประเภทเดยวกนกบผรวมการแขงขนรายอนๆทงหมดทกคน ... ซงในโลกทางธรกจทกวนนก ไ ม ไ ด แตก ต า ง กนมาก นก ... คำ า ว า"ศกยภาพ", "ขอมลขาวสาร" และ "เทคโนโลย" แทบจะกลายเปนสงททกๆ องคกรสามารถซอหากนไดจากแนวความคดของระบบงานแบบ outsourcing อยแลว ไมตางจากการแขงขนทพอครวทกๆ คนตองปรงอาหารทมสวนประกอบทงหมดเหมอนๆ กน แตตองปรงใหดทสดจงจะสามารถชนะในการแขงขนนนได !!

สงคมมนษยไดพฒนามาถงจดททกคนจำาเปนทจะตองมองยอนกลบเขาไปขางในของตวเอง เพอขดใหลกถงแกนแกนทแทจรงแหงตน แลวนำามาสรางสรรคเปนสวนผสมใหมๆ ใหกบกระบวนการคดและกระบวนการในการพฒนาและการแขงขน ... เพอการดำารงอยอยางทจะไมถกเหยยบยำาทำาลายโดยมนษยด วยกน ...หลายๆ คนอาจจะรสกวามนเปนเรองทฟงดโหดรายและนาขยกแขยง มนเปนบอเกดของการแกงแยงและความรนแรงสารพดสารเพและสารเลวทกๆ ประการในสงคม ... แตพวกเรากไดเปนสวนหนงของหลกฐานทมชวตของสงคมดๆ ทเออเฟออาทรซงกนและกน เปนสงมชวตในสงคมทสขสมรมเยนและเฉอยชาจนกลายเปนขขาทางความคดและวฒนธรรมของชนเผาอนๆ ของโลกไปแลว ... หมาในบานเศรษฐอาจจะดมความสมบรณพ นสขมากกวาหมาเรรอนหรอจรจด ... แตผมกไมแนใจวาธรรมชาตอยางหมาๆ นน ยงจะหลงเหลออยมากนอยกวากนแคไหน?

หลายคนทเคยอานเอกสารของผมอาจจะโตแยงขนมาวา กไมเหนวาผมจะยกเรองราวจากหนงสอหนงหาทเปนภาษาโคตรมาเลาบางเลย แลวมนจะตางกนยงไงกบพวก "ขขาทางความคด" ทดดจรตกนอยในหนาทอนทรงเกยรตของประเทศชาต? ... คอวา ... ถาเปนภาษาโคตรจรงๆ ทำาไมถงไมแหกตดไปอานกนเองละ?!

ผมมเหตผลสวนตวบางอยางทนยมอานหนงสอทตวเองไมคอยจะรเรอง เพราะผมมกจะรสกของผมเองวาหนงสอหนงหาทอานรเรองงายๆ นน มนจะทำาใหสมองใชเวลากบการพกผอนมากจนเกนไป ทงยงไมไดสงเสรมใหกอเกด synapses ใหมๆ ในโครงขายทโยงใยอยางเปนระบบระเบยบอนยงเหยงของ neurons อกดวย ... ทฤษฎบาๆ นเองทไดรบการยนยนวาเปน "อาการปกต" ทควรจะเปนกนอยางทวถงทกๆ คน :-) จากหนงสอเรองThe Medici Effect ทอธบายหลายๆ อยางไวอยางสอดคลองกบทฤษฎจกรวาลคขนาน (The ParallelUniverse) ทผมเคยอานอยางมนๆ งงๆ ในหนงสอเรอง Hyperspace และทฤษฎทวาดวยกลไกในการทำางานของสมองจากเรอง The User's Guide to The Brain ... มนมความลงตวกนหลายอยางทงจากแนวความคดเรอง Random Words ทนำาเสนอโดย Dr. Edward de Bono ซงถกดดแปลงแผลงเปน"การสะสมปกหนงสอ" และ Wordspire! ในรปแบบของผมเอง รวมไปถงแนวความคดเรอง ParallelThinking ทอาศยเครองมอ (thinking tools) อยาง The Six Thinking Hats เปนพาหะนำาเชอ หรอแมแต MegaCreativity และ Thinking Inside The Box ทเคยเลารวมๆ กนเอาไวแลวครงหนง ...

เมอตอนทเขยน ZHUQiDOX : episode I นน บงเอญวามตอนหนงทผมไปขดคยเอาเรองราวเกาๆ ของ3dM และ Circulatory Organization Chart ขนมาปดฝนเลาเอาไว ... มาคราวนทเปน episode II

31:2


กเลยถอโอกาสสานตอดวยการ "ยำาใหญ" หนงสอทเคยอานเอาไวหลายๆ เลม ดวยการนำามาปะตดปะตอกนเพอเลาเรอง "จกรวาลคขนานทางความคด" และ "การเดนทางทะลขามมต" ทหลายๆ คนอาจจะเคยไดยนคำาทงายๆ กวาทวา "การคดนอกกรอบ" นนเอง :-)

ผมเชอวาพวกเราคงไดยนไดฟงคำาวา "การเดนทางขามมตของเวลา" หรอ "การเดนทางขามมตของจกรวาล"หรออาจจะไดยนไดฟงมามากกวานนในเรองของ "รหนอน" หรอ Wormhole บอยครงพอๆ กบคำาวา"การคดนอกกรอบ" ทเหอกนอยางยกใหญในระยะหลง ... แตสงเหลานนมนจะเกดขนไดยงไง?แลวเราตองทำาอะไรยงไงมง? ... ทงหมดนนมนเปนเพยง "คำาสรปรวบยอดทางความคด" เทานนมนไมไดบงบอกถงเครองมอหรอแนวทางทเราจำาเปนตองใชหรอจะเขาไปเกยวของดวยเลย ... ถกรเปลา? ...

มนเปนเพยงแคคำาโดดๆ ทสอสารกนราวกบการทกทายทวๆ ไปเทานนเอง ... ใชมย? ...

มนกแคถกเอยกนขนมาลอยๆ อยางไมเปนทงทฤษฎหรอแนวทางในการปฏบตเลย ... ซงลำาพงเพยงแคคำาดวนๆ อยางนน คงจะไมชวยใหเกดผลลพธใดๆ ขนมาไดอยางแนนอน ... ความเปนไปไดทางฟสกสท จะพสจนทฤษฎเกยวกบมตของจกรวาลหรอมตของเวลานน ดเหมอนวายงจะตองรอพฒนการทางวทยาการอกหลายๆ ดาน แลวกนาจะตองรอกนอกหลายป ... แตสำาหรบจกรวาลเลกๆ ทฝงอยในหวกะโหลกของพวกเราทกคนนน ... เรามาเรมตนเดนทางกนเลยดกวา :-)

Mr. Z.กรงเทพฯ, 09.03.2005

31:3


จกรวาลของสมอง

สมองของมนษยประกอบดวยเซลลเ ลกๆ อย "จำานวนหนง" ... เลากนวา "จำานวนหนง" ทวานนกคอประมาณ 1,000,000,000,000 เซลล ... เขาเรยกชอของเซลลสมองเหลานนในปจจบนวา neurons

neurons ไมใชเปนแคเมดกลมๆ เกลยงๆ ทเอามาเรยงตอกนเฉยๆ แตมนมหนาตานาเกลยดนาชงยงกบหวเผอกหวมนทตะปมตะปำานดๆ บดๆ เบยวๆหนอยๆ กบมเสนฝอยๆ ทหอยยอยแหยออกมารอบๆตว ... ซงเขาเรยกกนวา drendrites ... นอกจากนนกยงม "แขน" ยาวๆ ใหญๆ อก 1 แขน เรยกกนวาaxon ทมหนาทสำาหรบสงผาน "ประจไฟฟา " ไปยงdrendrites ของ neurons อนๆ ทอยขางเคยง ...ตรงรอยเชอมตอระหวาง axons กบ drendritesนน เปนชองวางเลกๆ แคบๆ ทเพยงพอกบการรบสงประจไฟฟาระหวาง neurons ตางๆ ... เขาเรยกชอของมนวา synapses

synapses เปนโครงสราง "กงถาวร" สำาหรบการรบสงขอมลในรปของประจไฟฟาระหวาง neuronsตางๆ น จะสามารถปรบเปลยนและเคลอนยายไปตามความจำาเปนและความเหมาะสมของแตละโอกาสได ซงเปนการปรบเปลยนทเกดจากการจบคกนใหมของ axons และ drendrites ตางๆ นนเอง ... โดยปกตแลวกจะเปนการปรบเปลยนอนเนองมาจากการรบรประสบการณใหมๆ หรอการฝกฝนทกษะใหมๆใหกบตวเอง ... ในทางพทธศาสนาเรยกการฝกฝนและการบมเพาะความรหรอทกษะความเคยชนอยางนวา "วาสนา"

31:4


เลาลอกนวา neurons แตละตวจะม drendrites ยอยๆ ทวานอยเปนจำานวนหลายรอยหลายพนdrendrites กบในแตละ drendrite เองกจะม "กระเปาะ" สำาหรบรบประจไฟฟาอยอกหลายพนกระเปาะดวยกน เพอเอาไวจบคกบ axons แลวเกดเปน synapses ... โดยเหตน โอกาสของการเกดขนของsynapses ในกลไกปกตของสมองจงม "คาความนาจะเปน" ไดมากถง 10000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 แบบ (1 แลวตามดวย 0 อก 100 ตว) ... อนเปนตวเลขประมาณการเมอทศวรรษท1960 แตกถกลบลางดวยผลจากการคนพบใหมในทศวรรษท 1970 วา มนควรจะมไดมากกวานน คอจะตองเตมเลข 0 ตอทายไปอก 700 ตวเลยทเดยว (1 แลวตามดวย 0 อก 800 ตว) ... ซงเปนตวเลขทมคามากกวาปรมาณของอะตอมทคนพบแลวบนโลกมนษย

อยางไรกตามในป 1974 นนเองทมนกวทยาศาสตรชาวรสเซยคนหนงชอวา Petr Anokhin ประกาศแกสาธารณชนวา ตวเลขทงหมดทหลายๆ คนเคยคำานวณไวแลวนน ไมใชตวเลขทถกตอง เพราะจำานวนแบบท neurons สามารถจบคกนไดนน ควรจะเขยนเปนตวเลขทเรยงตอๆ กนไดยาวประมาณ 10.5ลานกโลเมตร !! ... มนคอความหลากหลายทไมมมนษยค นไหนในโลกสามารถจะจนตนาการไปถง และไมนาจะเปนไปไดวาจะมมนษยคนใดในโลกสามารถใชสมองของตวเองอยางเตมประสทธภาพขนาดนน ...มนคอตวเลขทมากกวาจำานวนของดวงดาวเทาทคนพบแลวทงจกรวาล !! ... ซงกเพราะตวเลขจำานวนมากมายมหาศาลอยางนเองทหลายๆ ตำาราถงกบประกาศวา มนษยเราใชงานสมองไปเพยงไมกเปอรเซนตของศกยภาพทแทจรงของมนเทานน ... แลวกมคนหลงเชออยางนนดวย!!

การนำาตวเลขมาคณทบไปทบมาแบบ permutation เพอคำานวณหาคาความนาจะเปนทงหมดนนเปนเรองของคณตศาสตรบ รสทธ ไมใชโลกทเปนจรงตามธรรมชาตของสมองเลย เพราะ neuron แตละตวจะไมสามารถประมวลผลอะไรออกมาไดดวยตวของมนเอง แตจะตองประมวลผลรวมกนกบ neurons ตวอนๆทเชอมตอกนเปนโครงขายอนสลบซบซอน อยางเชนความสามารถในการมองเหนวตถ กบความสามารถในการรบรถงการเคลอนไหวของวตถนน เกดจากการประมวลผลของกลม neurons คนละกลมกน ... มนจงเปนไปไดทมนษยบางคนอาจจะมองเหนวตถ แตไมสามารถรบรถงการเคลอนไหว หรอบางคนกสามารถรบรถงการเคลอนไหวโดยทมองไมเหนวตถใดๆ เลย ... ขนอยกบวาสมองสวนไหนไดรบความเสยหายมากนอยแตกตางกนไป ... ดวยเหตน การนำาจำานวนของ neurons มาคณกบจำานวนของ drendrites

และ axons แลวคณทบเขาไปดวยจำานวนของกระเปาะรบ-สงประจไฟฟาทอยตามแขนขาของdrendrites เพอคำานวณหาจำานวนของรป แบบท synapses สามารถจะเกดขนไดทงหมดนนจงเปนวธการทไมถก ตองกบความเปนจรง และตวเลขทจะตองเขยนจนยาวถง 10.5 ลานกโลเมตรนน กเปนตวเลขประโลมโลกทเชอถอไดยากมาก !! ...ถางนตวเลขจรงๆ ควรจะเปนเทาไหร? ... คำาตอบกคอ "ยงไมมใครร !!" ... แตผมยนยนไดเดยวนเลยวามากกวา 1 แบบ ... อยางแนนอนทสด :-) (คำาตอบอยางนระวงแนนงกระทนหนนะมง!!)

การจบคของ axons กบ drendrites นน สวนหนงเกดขนเองตามธรรมชาต แตกมอกหลายๆ สวนทเกดขนจากการฝกฝนและจากประสบการณใ นการเรยนร ดวยเหตน เราจงสามารถพบเหนมนษยธ รรมดาๆหลายๆ คนทมความชำานชำานาญแตกตางกนไปหลายๆ แบบ นคอหลกฐานยนยนถงความเปน "พหลกษณ"ของรปแบบทสมองมนษยสามารถทจะกอใหเกดขนได ... มนคอหลกฐานทสมผสไดงายกวาการประกาศทฤษฎของ "จกรวาลคขนาน" หรอ "มตของเวลา" ในทางฟสกสดวยซำาไป

แตชากอน ... กเพราะเราควรจะตองมองระบบของสมองทงระบบเปน "องครวม" เทานน จงจะสามารถยนยนถงความดำารงอยของรปแบบทมนเกดขน ... ดาวเพยงดวงเดยวไมสามารถระบวาเปนจกรวาลทงจกรวาลneuron เพยงหนงเดยวกไมอาจนบเปนกลไกหรอรปแบบของระบบสมองทงระบบได ... แตเพราะการจบค

31:5


กนของ axons และ drendrites ทแตกตางกน จะสงผลใหเกดความเชยวชำานาญ หรอกรอบกระบวนทศนในการรบรเรองราวทแตกตางกนดวยเสมอ ... ซงแนนอนวาภาพสะทอนทเกดขนในระบบการทำางานของสมองหนงๆ อาจจะสามารถแตกตางกนกบระบบสมองอนๆ ของมนษยดวยกน ราวกบมาจากคนละขวของจกรวาล ... หรอไมกตางจกรวาลกนไปเลย!! ... ซง ... เปนความแตกตางทเกดขนจากการปรบเปลยนรปแบบในการจบคของ axons และ drendrites ททกๆ สมองตางกมเหมอนๆ กน ... ในแตละสมองทพวกเราครอบครองกนอยคนละหนงเดยวน จรงๆ แลวกคอรปแบบของ "จกรวาลคขนาน"

ทส ามารถสลบสบเปลยนไปมาได ... ซงบางครงพวกเรากอาจจะเคยไดยนคำาอนๆ ทฟงดพนๆ กวาเชนวา "mode ทางความคด" หรอถาอยากไดคำาไทยๆ หนอย เรากเคยเรยกแตละ mode นวา "หวโขน" !!

"หวโขน" แตละหวนน เปรยบไดกบระบบหรอกลไกทเราใชเพอสรางกรอบกระบวนทศน หรอทศนคตทเรามไวตอบสนองตอสงเราตางๆ จากภายนอก ... ระบบหรอกลไกทผมเรยกมนใหมวา "จกรวาลทางความคด"และการปรบเปลยน "หวโขน" ทเปนระบบทงระบบนน หากเปน "หวโขน" ทเราเคยสวมอยหรอรจกมกคนอยเปนประจำา เรากจะสามารถ switch ผานไปๆ มาๆ ไดอยางรวดเรว ... ความเรวขนาดท Bill Gatesแกใชคำาวา Speed of Thought ซงเปน "ความเรวเหนอแสง" อยางไมตองสงสย

"หวโขน" ทพวกเราทกคนสวมใสอยเปนประจำานน แมวาจะซำาๆ ซากๆ และจำาเจ แตกมมากกวา 1 เสมอบางกเปนหวโขนแบบลกนอง บางกเปนหวโขนแบบลกพ บางครงเปนหวโขนแบบพนอง บางครงกเปนหวโขนแบบพอลก อาจจะเปนหวโขนแบบสามภรรยา หรอไมกหวโขนแบบผเชยวชาญในสาขาวชาตางๆ หวโขนแบบผร หวโขนแบบผเรยน ฯลฯ ... มนเปนสงทไมอาจจะปฏเสธ ... พวกเรา "เดนทางขามมตของจกรวาล"กนอยเปนประจำาอยางไมคอยจะรสกตวเลย :-)

คำาวา "การคดนอกกรอบ" จงมความหมายไมตางไปจาก "การเดนทางขามมตของจกรวาล" เปนการปรบเปลยน mode หรอ "หวโขน" ทางความคดของเรา ใหไปอยในอกระนาบหนง หรออกมตหนงของจกรวาลเลกๆ ทเราครอบครองเอาไวแลวในกะโหลกของพวกเรา ... ปญหากคอ เราไมอาจจะกาวขามไปสจกรวาลทเรายงไมรจก เพราะเราไมเคยรทศทางหรอพกดทจะเดนทางไป ... ภาพเปรยบเทยบจรงๆ ของปญหานกคอ... เราหา Wormhole หรอ "รหนอน" ระหวางจกรวาลนนไมเจอ และทำาใหความคดของพวกเราสวนใหญถกเกบกกอยเฉพาะในจกรวาลเดมของตวเองตลอดเวลา

Wormhole หรอ "รหนอน" ในความหมายของสาขาวชาฟสกสนน ยงเปนความลบทดำามด และเชอกนวาเราสามารถทจะพบเจอมนไดอยาง "โชคชวย" จรงๆ เทานน ... "โชค" ทเกดจากการสมเสยงทำาการทดลองใหมากครงและหลากหลายรปแบบทสดเทาทจะทำาได เพราะยงไมสามารถกำาหนดกฎเกณฑใดๆ ลงไปอยางตายตว ... สวนการทดลองเพอขามมตของ "จกรวาลทางความคด" นน ไดรบการนำาเสนอไวหลายชอหลายแบบดวยกน โดยหนงในรปแบบทไดรบความนยมกคอ Random Words ... เพอสมหา "รหนอน" จากแหลงตางๆ ทไมนาจะพบเจอไดดวยรปแบบการคดในระนาบเดมหรอมตเดมของกลไกในสมอง

Dr. Edward de Bono นาจะเปนบคคลแรกๆ ทเสนอทฤษฎคลายๆ อยางนจากชอหนงสอเรอง ParallelThinking หรอ "การคดแบบคขนาน" โดยเขานำาเสนอเครองมอชนสำาคญสำาหรบแนวความคดแบบคขนานนไวอยางประสบความสำาเรจทสดกคอ The Six Thinking Hats ซงผมถอวาเปนภาคขยายความของ Parallel Thinking ทแกนำาเสนอไวกอนหนานนนานมากทเดยว ในขณะเดยวกน Wormhole หรอ"รหนอนทางความคด" ทแกนำาเสนอไวควบคกบ The Six Thinking Hats กคอ Lateral Thinking ทมคนแปลเปนภาษาไทยไววา "การคดแนวขาง" ... มนคอการกระโดดจากจดหนงของความคดไปยงอกจดหนงอยางรวดเรว คลายกบการเดนทางขามจกรวาลดวยวทยาการการเดนทางทความเรวเหนอแสง !! ...มนเปนการกระโดดจากจดเรมตนไปหาผลลพธแบบปจจบนทนดวน เพอคนหา "รหนอน" ทนาจะเปนทางออกระหวางทงสองจดทวานน :-)

31:6


The Medici Effect

ทง Albert Einstein และ Dr. Edward de Bono ตางกเสนอทฤษฎทคลายคลงกนไวในเรองของ "มต"แหงจกรวาล เพยงแตคนหนงพดถงเทหะวตถในโลกของฟสกส แตอกคนหนงพดถง "มตทางความคด" ...คนหนงพดถง "การเดนทางขามมตของเวลาและจกรวาล" อกคนหนงพดถง "การคดนอกกรอบ" ... แตทงคกทำาไวแคเสนอทฤษฎพรอมดวยตวอยางประกอบเทานน โดยไมไดบอกรายละเอยดของขนตอนและวธการทจะปฏบตตามทฤษฎทตวเองเสนอไวนนเลย ...

โดยทฤษฎของ Albert Einstein นน ไดจดประกายใหเกดการพฒนา Unified Field Theory ทกลายมาเปนเรองของ Hyperspace หรอ Super String Theory ในเวลาตอมา ... สวนทฤษฎทนำาเสนอโดยDr. Edward de Bono นน กกอใหเกดกระแสการพฒนาหลกสตรเพอการเรยนการสอน หรอระบบการฝกคดทจะดงเอา Creativity ใหกลายมาเปน Competence on Demand กนไปเลย ... เรยกวาพยายามทำาใหเรองของ "ความสรางสรรค" กลายเปน "ศกยภาพ" ทสามารถเรยกหา หรอวาสงใหเกดขนเมอไหรกไดตามแตจะตองการในทนททนใด ... คลายๆ กบทนกฟสกสพยายามคนหา Wormhole หรอ"รหนอน" ทจะสามารถเดนทางทะลระหวางมตของจกรวาลได ... ยงไงยงงนเลยครบ !!

จรงๆ แลวคำาวา Creativity ท Dr. Edward de Bono แกชอบใชนน ยงมอกหลายๆ คนทนำาเสนอคำาอนๆ ขนมาในความหมายทไมแตกตางกนมากนก บางกเรยกวา Breakthrough Ideas หรอไมงนกRevolution Concepts บางทกใชคำาวา Innovation บางครงกเรยกกนดวนๆ แค Wisdom หรอInsights ... จะมประเภททออกไปทางเบงๆ เพอเกทบคนอนอยางอตารสเซยอพยพ Andrei G.Aleinikov กจะใชคำาวา MegaCreativity แทน :-) ... สวนในหนงสอเลมทผมกำาลงอานอยนนเขาใชคำาวาIntersectional Ideas ... เอาเปนอยางงนะ ... ผมเหมาใหมนเปน synonyms กบคำาวา Wormholeทงหมดนนเลยกแลวกน :-)

เอา ... ผมมภาพอะไรมาใหดเพอเปรยบเทยบแนวความคดบาๆ แบบทผมกำาลงนำาเสนอ ... ภาพดานซายคอgraphic งายๆ ท Dr. Edward de Bono ใชเพออธบายแนวความคดเรอง Lateral Thinking ...สวนภาพดานขวาคอภาพแผนผงเพออธบายแนวความคดเรอง "การเดนทางขามมตของจกรวาล" ... เหนอะไรทมนคลายกนมากๆ มย? ... มนคอการเดนทางจากจดหนงไปยงอกจดหนงอยางปจจบนทนทไง !!

31:7


Dr. Edward de Bono อธบายเรอง "ความซอนเหลอมกน" ของกลไกในการคดตางรปแบบของสมองมนษยเอาไว ในหนงสอเรอง Parallel Thinking ซงนนกคอเรองของ "จกรวาลคขนานทางความคด" ทไดรบการบอกเลาไว 6 แบบในเวลาตอมา โดยผานการใชภาพสญญลกษณข อง "หมวก 6 ใบ" ... เขาเรยก"การกระโดดขามวงจรทางความคดแบบปกต " ของพวกเราวา Lateral Thinking ... ซงกไมตางไปจากการเสนอแนวความคดเรอง "การเดนทางขามมตของจกรวาล" ... แตเขากลบไมไดเสนอชอเรยกใหกบ"ปรากฏการณทะลมตทางความคด" อยางทวานน ... เพยงแตเรยกรวมๆ เอาไวดวยคำาวาCreativity เพยงคำาเดยว ... แตแลว Frans Johansson กจดการกำาหนดชอเรยกกบใหปรากฏการณนนใหมวา The Medici Effect ... ตนแบบทกระตกใหผมนกถงความตอเนองกนของทฤษฎตางคายตางสำานกและตางสาขาวชากนอยางสดขวสดโตง :-D

Medici เปนตระกลผ มงค งแหงเมอง Florence ประเทศอตาลในชวง "ยคฟนฟศลปะวทยา" หรอRenaissance (ค.ศ.1300 – ค.ศ.1600) ซงเปนยคทไดรบการกลาวอางวามการพฒนาและความเจรญกาวหนาในศลปะวทยาการแขนงตางๆ อยางมากทสดในประวตศาสตรของยโรป ... จะวาไปแลว Medici กเปนตระกลทสามารถเทยบไดกบ Godfather แหงยค Renaissance ซงมอทธพลในอาณาบรเวณเมองFlorence กคงจะไมผดนก ... เพยงแต Medici เปนตระกลทใหความสนใจในเรองของศลปะวทยา ไมใชการคาของเถอนผดกฎหมายอยางพวก Gangsters ทเราเคยสมผสจากภาพยนตรทวๆ ไป ...

ตามทมบนทกไวในประวตความเปนมาตางๆ นน ตระกล Medici ไดใหการสนบสนนทางดานการเงนแกนกคด, นกเขยน, นกวชาการตางๆ รวมไปถงเหลาศลปนทงหลายทเดนทางมาสเมอง Florence จนกลายเปน "แมเหลก" ทดงดดผคนจากทกสารทศใหมงหนามาสมหานครแหงนอยางอนหนาฝาคง ... ถาจะวากนดวย "ภาษาบลม" กตองบอกวา เมอง Florence ในเวลานนคอ "ถำาพยคฆแดนมงกร" อยางทไมเคยปรากฏมากอนเลยในประวตศาสตรข องยโรป ... มนคอแดน "ชมนมเจายทธจกรนกคดแหงยค " กวาไดเพราะไมวาจะเปน Michelangelo, Leonado da Vinci, Raphael, Galileo Galilei หรอแมแตนกการเมองการปกครองอยาง Machiavelli กลวนแลวแตมชอเสยงขจรขจายมาจากยค Renaissance ทมอทธพลของตระกล Medici เปนพลงขบเคลอนทสำาคญดวยกนทงสน ...

ปรากฏการณ ณ เมอง Florence ในเวลานนเองท Frans Johansson เขยนเลาเอาไวอยางชนชม และเสนอเปนทฤษฎเรอง Intersectional Ideas ของเขาในหนงสอเรอง The Medici Effect อนเปนการตงชอหนงสอเพอยกเปนเกยรตประวตแดตระกล Medici นนเอง ... มนเปนแนวคดทคลายกนกบหนงสอเรอง The Wisdom of Crowds ในสวนทเรยกวา "เอกภาพบนความหลากหลาย" ทผมเคยเลาเอาไวในZHUQiDOX : episode I ... แตเหตการณทเมอง Florence ในยค Renaissance นนแตกตางกนอยางมาก เพราะ เมอง Florence ในเวลานน ไมใชเปนแคดนแดนของชมชนขนาดใหญท"บงเอญ" หลงไหลมารวมตวกนเทานน มนยงเปนดนแดนทเปนแหลงรวมตวกนของ "มออาชพ"

ระดบสดยอดจากแตละสาขาวชาอกดวย ... การไดแลกเปลยนและคลกเคลาทศนคตระหวางนกคดนกเขยนระดบสดยอดจากหลากหลายสาขาวชา ยอมสงอทธพลตอโลกทศนและกระบวนววฒนาการทงหลาย จนกลายเปนทฤษฎใหมๆ ในสาขาวชาการตางๆ อยางกาวกระโดด ... มนไมใชแคเรองของ "ปญญามหาชน" แตมนยงใหญกวานน ... นคอปรากฏการณ "การเดนทางทะลมตทางความคด" มนคอ "การเดนทางขามจกรวาลทางความคด" ระหวางสาขาวชาการตางๆอยางทวทงระบบ ... มนคอ "จด ระเบดทางความคด" ของศลปะวทยาการแทบจะทกแขนงของชนเผา Caucasians ในเวลาตอๆ มา ... "จด ระเบด" ทผมเรยกดวยคำาศพทคำาเดยวกบในสาขาวชาฟสกสวา Wormholes ...

31:8


ในสาขาวชาฟสกสนน เราเรยกแตละระนาบของจกรวาลวา Field ซงเปนคำาเรยกอนเกาแกมาตงแตยคของMichael Faraday (อตาบองทชอบชกวาวกลางพายฝนนนแหละ ) เปนทฤษฎตนแบบท AlbertEinstein ใชในการอธบายปรากฏการณของแรงดงดดระหวางเทหะวตถตางๆ ในจกรวาลดวย และไดรบการสาน ตอใ หมา เ ปน Unified Field Theory หรอ Super String Theory และ Theory ofEverything ในสาขาวชาฟสกสยคปจจบน ... Wormholes ทเปนรอยตอระหวางระนาบของจกรวาลนนมกจะถเขยนเปนภาพ graphic อยางนครบ

หรอไมอยางนนกเขยนงายๆ กนแครปทเหนขางๆ น... :-) เพราะฉะนน สมมต วาผมจำาลองใหแตละระนาบคอความร หรอความเขาใจในแตละสาขาวชาซงโดยปกตแลวพวกเรากมกจะคนเคยกบการใชคำาวาField เหมอนกน ... เชน Marketing Field หรออาจจะเปน Financial Field หรออยางทหลายๆคนพยายามจะยดเยยดใหผมถกกกขงอ ยแคในArchitectural Field อยางนเปนตน ... การผสมผสานความรขามสาขาวชาจงไมตางจากการเดนทางผาน Wormholes ของจกรวาล ยงเรามความรกระจดกระจายอยหลากหลาย Field มากเทาไหร เรากจะมโอกาสเดนทางผาน Wormholes ไดหลากหลายมากขนเทานน ... และหากวาผมจะเปรยบเทยบใหโครงตาขายทเหนในภาพ graphic นเสมอนหนงเปนโครงตาขายท axons กบ drendrites ในระบบของสมองของพวกเราเชอมโยงแขนขาของ neurons ตางๆ เขาหากน ... การปรบเปลยนรปแบบของการไขวโยงใหมระนาบทแตกตางกน กจะมคาเทากบ "การปรบเปลยนระนาบของจกรวาลทางความคด" ไปดวย และหากเรายงสามารถรกษารอยตอระหวางแตละระนาบไว มนกคอ Wormholes ทจะชวยใหเรา

31:9


สามารถกระโดดขามกลบไปกลบมา เพอหาทางออกหรอ solutions ใหกบปญหาหนงๆ ดวยทางเลอกทหลากหลายกวา ถงขนาดวาอาจจะเปนทางออกทพลกฟาควำาแผนดนอยางไมมใครคาดคดมากอนเลยดวยซำา... มนกคอสงเดยวกบท Dr. Edward de Bono แกเรยกวา Crativity นนแหละ ซงบางคนอาจจะเรยกวาBreakthrough Ideas หรอ Clayton M, Christensen ชอบใชคำาวา Innovation นนเอง :-)

โดยหลกการของ Random Words ท Dr. Edward de Bono ชอบเลาเอาไวใหเกบเปนของเลนยามสมองทบหรอตบตนนน กอาศยหลกการปฏบตอยางเดยวกน คอหาคำาอะไรกไดทไมนาจะเกยวกบเรองทเรากำาลงครนคดอย ... แลวหาทางเชอมโยงมนเขาดวยกน ... ซงนนกคอการสราง Wormholes ขนมาระหวางจกรวาลทางความคดทไมเกยวของกนอยเดมนนเอง :-)

หรอแมแต The Six Thinking Hats อนลอลน กคอการสำารวจจกรวาลทแตกตางกน 6 แบบคอ ขาว,แดง, เหลอง, ดำา, เขยว และฟา อนเปนสญญลกษณแทน ขอเทจจรง, อารมณ, ยอมรบ, ตอตาน, ความหลากหลาย และการควบคมทศทาง ... จากนนกเชอมโยงจกรวาลทางความคดทง 6 ระนาบนนเขาหากน !!

จรงๆ แลวแมแตตว Dr. Edward de Bono เองผมกเคยตงขอสงเกตไววา แกนาจะพบจดทลงตวกนบางอยางของการนำาเสนอ "เครองมอชวยคด" หรอ Thinking Tools กบ มดพบแบบ Swiss ... เพราะเอาเขาจรงแลว Thinking Tools ทเปน "วตถดบ" lot ใหญของแกกคอ CoRT Thinking ทไดรบเงนสนบสนนการวจยจากรฐบาลองกฤษ ซงประกอบไปดวย "เครองมอชวยคด" จำานวน 60 แบบดวยกน ...เชนเดยวกบมดพบแบบ Swiss ทมวตถดบเปนเครองมอเลกๆ ประมาณไมถง 40 แบบเทานน ... แลวกมการจบชนนนมาประกบกบชนน เพอสรางเปนมดพบรนใหมๆ ออกมาจำาหนายเปนสนคาไดยาวนานกวา100 ปเขาไปแลว!! ... ในขณะท Dr. Edward de Bono กทำาคลายๆ กนกบ CoRT Thinking ทยำาไปยำามาออกมาเปนตำารามากกวา 60 เรองตลอดเวลาทยาวนานกวา 25 ปเหมอนกน ... เพราะถาจะคำานวณกนจรงๆ นน Dr. Edward de Bono สามารถท จะผลต Thinking Tools จากชดของ CoRTThinking ไดมากถง 60! (อานวา 60 factorial มคาประมาณ 8.321 x 1081 ซงเปนจำานวน ThinkingTools ท Dr. Edward de Bono สามารถสรางสรรคออกมาจนถงวนทแกตายกยงไดไมครบอยด !!) ...ถงแมวานนไมใชประเดนทจะตองถกเถยงกน แต Dr. Edward de Bono คอตวอยางทยงมชวตของบคคลทคนพบ "จดเชอมตอระหวางจกรวาล" เขาใหแลว และปรากฏการณ "การจดระเบดทางความคด"ของจำานวนทางเลอกทเกดขนไดทงหมดนนกคอ The Medici Effect ตามชอเรยกในหนงสอของ FransJohansson นนเอง

แลวกอาจจะเพราะจำานวน "ทางเลอก" ทจะถกจดระเบดจนสามารถเปนไปไดอยางหลายหลากมากมายมหาศาลนเองททำาใหนาย Andrei G Aleinikov รสกวามนมอะไรทยงใหญกวา Creativity ธรรมดาดงนนแกกเลยตงชอหนงสอของแกวา MegaCreativity เพอเลาถง "กฎ 5 ขอของการเปนอจฉรยะ" หรอGenius !! ... การนำาเสนอของ Andrei G Aleinikov นบวานาสนใจมากทเดยว เขามวธการหลอกลอในหลายๆ จดเพอทจะใหเราพบเหน "รอยโหว" ในกระบวนการคดททำาใหพวกเราสวนใหญไมไดแสดงความเปน "อจฉรยบคคล" ออกมาอยางทควรจะเปน ... อนเปนทม าของแนวความคดวา "อจฉรยภาพไมใชเรองของคณ สมบต แตเปนเรองของนสย" ...

31:10


Flashback !

พอใครไดยนคำาวา "นสย" อาจจะนกไปถงหนงสอทไมนาจะขายดอยาง "7 อปนสยของผมประสทธผลสง"หรอ "7 Habits of Highly Effective People" ของ Stephen R Covey ทเทนำาเททาไปกวา 1.5ลานเลมทวโลกเฉพาะฉบบภาษาองกฤษ !! ... เกาะไมไดหมายความวามนเปนหนงสอทไมดนะ ... เพยงแคอาจจะไมถกจรตกนกบตวผมเองซะมากกวา เพราะมนอานเขาใจงายจนเกนไป :-) ... แตบงเอญคำาวา"นสย" ทำาใหผมนกไปถงบทความของทาน ป.อ.ปยตโต ซงเปนพระผหลกผใหญทนาเคารพนบถอมากๆทานหนงในแวดวงพทธศาสนาของไทย ... ผมกเลยถอโอกาสคดทอนทวาดวยเรอง "นสย" นมาใหอานกน

พฤตกรรมเคยชนระดบบคคล – วาสนา

เมอพดในขนพนฐาน ในบรรดาพฤตกรรมทงหลายนน พฤตกรรมเคยชนตองถอวาสำาคญทสด และควรเอาใจใสมากทสด ในการแกปญหาเพอใหเกดการพฒนาทยงยน รวมทงการแกปญหาสงแวดลอมน ไมควรมองขามเรองน แมยงไมดำาเนนการแกปญหาแบบตามระบบหรอเตมระบบ กอาจจะเรมทการสรางพฤตกรรมเคยชนกอน

พฤตกรรมเคยชน มความสำาคญอยางยง ทงในแงทวาชวตสวนใหญของแตละคนดำาเนนไปตามความเคยชน คนเราอยดวยพฤตกรรมเคยชนแทบทงสน เขาจะแสดงออก กระทำาหรอมปฏกรยาตอสงใดๆ ไมวาจะเปนสงแวดลอมทางสงคม หรอทางวตถกทำาไปตามความเคยชนของตน และอกประการหนง พฤตกรรมเคยชนมความสำาคญอยางยง ในแงทวา ถาเมอพฤตกรรมใดลงตวกลายเปนพฤตกรรมเคยชนแลวกจะอยตวอยางนน จะแกไขเปลยนแปลงไดยาก สำาหรบบางคนจะถงกบแกไขแทบไมไดเลยเพราะฉะนนจงจำาเปนตองสรางพฤตกรรมเคยชนทด ทเกอหนนการพฒนาอยางยงยน และเกอกลตอสงแวดลอมใหเกดขน ตองเอาใจใสเรองนใหมาก

เมอพฤตกรรมใดกลายเปนพฤตกรรมเคยชนแลว ทางดานจตใจกมกเกดความยดตด พอใจ มความโนมเอยงทจะเขาขางพฤตกรรมนน บางทถงกบรสกเปนปฏปกษตอพฤตกรรมแบบอน สภาพจตใจนมอทธพลตอดานปญญาดวย การทชวตของเขาอยกบพฤตกรรมอยางนนตลอดเวลา และมสภาพจตทยดตด กทำาใหเขารเขาใจมองเหนเหตผลแตในดานทเปนอยางนนของตนจงเสรมยำาพฤตกรรมเคยชนใหแนนหนายงขน

พฤตกรรมเคยชนนน นอกจากมผลในทางตดแลว กสงผลในทางตานดวย กลาวคอ เมอคนตดในพฤตกรรมเคยชนอยางหนงแลวกมความโนมเอยงทจะตานการเปลยนแปลงตอพฤตกรรมอยางนน ดวยเหตน ถาการเปลยนแปลงนนเปนการเปลยนแปลงทด กเทากบวาเขาตอตานกดกนการพฒนาตวของเขาเอง เพราะฉะนนสำาหรบคนจำานวนมาก พฤตกรรมเคยชนจงกลายเปนอปสรรคตอการพฒนาตน ทำาใหเขาไมยอมรบความเปลยนแปลงและการแกไขปรบปรง กบทงขดขวางตวเขาเองใหไมสามารถเขาถงความดงามและความเปนเลศทพงไดพงถง สวนคนผพรอมทจะเรยนร และทำาการเปลยนแปลงทด ยอมมแตจะพฒนายงขนไปเรยกวาเปนคนฝกงาย แตกหาไดยาก

มนษยมชวตอย กตองมการขยบเขยอนเคลอนไหว ตองมพฤตกรรม เมอเขาพบสถานการณอยางใดอยางหนง เขากจะเคลอนไหวหรอมพฤตกรรมตอบสนองอยางใดอยางหนง เมอครงแรกเขามพฤตกรรมอยางไรแลว พอเขาประสบสถานการณอยางนนอกในครงตอไป เขากมความโนมเอยงทจะมพฤตกรรมซำาอยางนนอก ถาเปนอยางนสามสหาครง กจะเรมกลายเปนพฤตกรรมเคยชน เชน ถาเดกเจอดอกไม หรอเจอไกครงแรก เดกเรมตนดวยทาทความรสกอยางไร และแสดงออกดวยพฤตกรรมอยางไรพอเจอดอกไมหรอไกอกในครงตอๆ ไป กระบวนการเกดพฤตกรรมเคยชนกจะดำาเนนไปอยางทกลาวมาแลว ฉะนน พอแม คนเลยง ผใหญ ครอาจารย เปนตน จงตองเอาใจใสชงใหเดกเกดพฤตกรรมเคยชนทดในเรองหรอสถานการณนนๆ โดยไมเปดชองใหพฤตกรรมเคยชนทไมดไมเกอกล เขามาครอบงำาเอาเดกไปเสยกอน

เปนอนวา มนษยจะดำาเนนชวตอยางไรและเปนอยางไรสวนใหญจะขนตอพฤตกรรมเคยชน การศกษาจงตองใหความสำาคญตอพฤตกรรมเคยชนเปนเบองแรก อะไรกตามพอเปนพฤตกรรมเคยชนแลว กอยตว มนษยทงหลายทดำาเนนชวตกนอยทกวนน อย

31:11

“


ดวยพฤตกรรมเคยชนเปนสวนใหญ แตพฤตกรรมเคยชนทงหลายทไมเกดจากการพฒนาจะทำาใหมนษยเสยหายมาก และเมอเสยแลวกแกยากอยางยง ดงไดกลาวแลววาพฤตกรรมเคยชนเปนสงทแกไขยากทสด เมอมนตดตวไปแลวพระทานเรยกวาเปนวาสนา ซงจะสงผลอยางสำาคญ บนดาลความเปนไปในชวตของเจาตวบคคลนนเอง พรอมทงสงผลกระทบตอคนอนและสงทแวดลอมทวไป วาสนานแมแตเปนพระอรหนตกยงแกไดไมหมด มแตพระพทธเจาเทานนทละวาสนาไดหมด

นาสงเกตวา คนไทยเอาวาสนามาใชเปนเรองทดไปเลย และเขาใจผดไปไกลถงเหนคลายกบเปนสงทลอยลงมาจากฟากฟา เปนอำานาจดลบนดาล คนไทยอยากจะมวาสนา แตทางพระทานใหละวาสนา อยางไรกตามวาสนานนละยากแกยาก เพราะฉะนนจงตองฝกกนไปแตเลก ใหมวาสนาทด เพราะถามวาสนาเปนพฤตกรรมเคยชนทไมดตดไปแลวจะแกยาก

การทจะพฒนามนษยในการรกษาสภาพแวดลอมกเหมอนกน การศกษาจะตองชวยสรางพฤตกรรมเคยชนทดใหเดกตงแตอยในครอบครว และเมอไปโรงเรยนกใหมพฤตกรรมเคยชนในการดำาเนนชวตทกอยาง ไมวาจะเปนการกน การอย การเดน การเลนการใชของ หรอทำาอะไรกตาม ในลกษณะทไมทำาลายสภาพแวดลอม แตใหเกอกลตอสภาพแวดลอม ใหเปนสขในการอยกบตนไมดอกไมในธรรมชาต ใหมอาการเปนมตรเอนดกรณาตอสตวตางๆ และรจกเรยนรจากธรรมชาต

เมอทกอยางกลายเปนพฤตกรรมเคยชนแลว เราสรางตวนขนมาไดแลว เราจะประสบความสำาเรจมาก วนยและกฎเกณฑตางๆตลอดจนกฎหมายของบานเมอง ทจะไดผลด ตองเนนในขนการใหเกดพฤตกรรมเคยชน เมอเนนเรองพฤตกรรมเคยชน กตองเอาใจใสทเดก ตองเรมแตยงเลก ตองจดใหดในเรองการอบรมเลยงด ซงรวมไปถงการสรางสภาพแวดลอมทปองกนไมใหคนทำาสงเสยหาย แตเปนสภาพแวดลอมทเอออำานวยตอการทำาสงทดงาม อนนเปนการพฒนาคนในระดบตน ทพนๆ ทสด แตยนยงหนกแนนทสด

ขอเนนวา วธการสำาคญมากในการสรางพฤตกรรมเคยชนคอ วนย เรมแตกฎเกณฑกตกาในครอบครว และในโรงเรยนเปนตนไปและพดในทางยอนกลบวา การใชวนย ควรมงไปทการสรางพฤตกรรมเคยชนนเอง ไมใชมองไปทการบงคบควบคมหรอใชอำานาจซงจะทำาใหเขว และเพราะเหตนจงตองพดตอไปวา วนยตองเรมฝกแตเดกแตเลก

ในแงหนงอาจพดไดวา การพฒนาทยงยนรวมทงการอนรกษธรรมชาต จะสำาเรจหรอไม กอยทวาสนาของคนไทย แตเปนวาสนาในความหมายซงอยทตวคนอนจะตองพฒนาดงกลาวมาน

พฤตกรรมเคยชนระดบสงคม – วฒนธรรม

ทกลาวมานนเปนพฤตกรรมเคยชนในระดบบคคลหรอปจเจกชน ซงเปนสวนหนงของวาสนา แตถาพฤตกรรมเคยชนนนกลายเปนคณสมบตของคนทวๆ ไป หรอคนสวนใหญในชมชน ในสงคมหรอในประเทศชาต กจะกลายเปนสงทเรยกวาวฒนธรรม คอเปนวถชวตของชมชนหรอของสงคมนน ซงจะมการประพฤตปฏบตทำาตามๆ กนไปแมโดยไมรตว

พฤตกรรมเคยชนระดบสงคม หรอวฒนธรรมน ยงหนกแนนไดผลมาก เพราะกลายเปนวาคนสวนใหญเปนอยางนน และมการถายทอดตอๆ กนไปยงคนรนทตามมา สามารถหลอหลอมใหคนรนใหมเกดมพฤตกรรมเคยชนอยางนนๆ ไปดวยโดยไมรตวถาพฤตกรรมเคยชนในทางทเกอหนนการพฒนาทยงยน และเกอกลตอสงแวดลอม กลายเปนวฒนธรรมแลว กพดไดวาเปนการพฒนาทยงยน ดวยการอนรกษธรรมชาตเปนตนนน สำาเรจผลโดยแทบไมตองลงทนอะไรเลย แตในทางตรงกนขาม ถาประชาชนมวฒนธรรมทไมเกอกล การพฒนาทยงยนกสำาเรจไดยาก

วธใชชวตของคน ทฝรงเรยกวา life-style กเปนสวนหนงของวฒนธรรม วธใชชวตของคนอเมรกนเปนเรองทคนอเมรกนเองยกขนมาชเปนตวอยางใหเหนชดถงวฒนธรรมทไมเออตอการพฒนาทยงยน และนำามาตอวากนเองอยเสมอ เพอใหแกไข เพราะเปนการใชชวตแบบนกเสพนกบรโภคทฟงเฟอฟมเฟอยลางผลาญทรพยากร และพรอมกนนนกเปนตวอยางทแสดงใหเหนวาปญหาระดบวฒนธรรมนแกไขไดยากเพยงไร

วฒนธรรมจดเปนวนยอยางหนง เพราะเปนแบบแผนของสงคม และเปนเครองฝกพฤตกรรมของคน ทำาใหเปนไปในรปแบบอยางใดอยางหนงเฉพาะตว ตลอดจนเปนเอกลกษณของสงคมนนๆ แตเปนวนยทไมตองประกาศหรอบงคบใช และไดผลกวาวนยแบบอน

จรยธรรม ตามความหมายของตะวนตก (ethics) ทเราเรยกวาศลนน จะไดผลดหรอเปนจรงเปนจง ถาลงตวไปอยในวฒนธรรมการไมเบยดเบยน ไมทำาราย พฤตกรรมทมเมตตากรณา การรกษาทรพยสนหรอสมบตของสวนรวม การใชทรพยากรอยางประหยด เปนตน ทจะไดผลด มกตองมพนฐานอยในวฒนธรรม ถาจรยธรรมทตองการไมลงไปอยในวฒนธรรม หรอวฒนธรรมทมจรยธรรมนนเสอมไป การจะใหคนประพฤตตามจรยธรรม จะทำาไดยาก เพราะจะเปนเรองจำาใจฝนใจ ตอเมอใดทำาใหลงตวเปนวฒนธรรมไดกเบาใจไดเลยวาเปนความสำาเรจ เพราะ จรยธรรมนนกลายเปนพฤตกรรมเคยชนของสงคมหรอของ

31:12


คนสวนใหญของสงคมนนไปแลว อกทงจะอยไปอกยนนานดวย เพราะจะมการถายทอดสงตอไปโดยไมตองรตว

ฉะนน จงควรตงเปาหมายใหพฤตกรรมทเกอหนนการพฒนาทยงยน และเกอกลตอธรรมชาตแวดลอม ลงตวเขาไปอยในวธใชชวตของผคนทวไป จนกลายเปนวฒนธรรมของสงคมหรอของมนษยชาตทงหมด

คดจาก “การพฒนาทยงยน”, พระธรรมปฎก (ป. อ. ปยตโด), สำานกพมพมลนธโกมลคมทอง, ฉบบพมพครงท 7, มถนายน2543, หนา 203-208

ไตรสกขา : หลกการสำาคญของการพฒนามนษยการฝกฝนและพฒนามนษยนน ทางพทธศาสนาจดวางเปนหลก เรยกวา ไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา ซงถอวาเปนระบบการศกษาททำาใหบคคลพฒนาอยางมบรณาการ และใหมนษยเปนองครวมทพฒนาอยางมดลยภาพ

1. ศล เปนเรองของการฝกในดานพฤตกรรม โดยเฉพาะพฤตกรรมเคยชน เครองมอทใชในการฝกศล กคอ วนย วนยเปนจดเรมตนในกระบวนการศกษาและพฒนามนษย เพราะวาวนยเปนตวการจดเตรยมชวตใหอยในสภาพทเออตอการพฒนา โดยจดระเบยบความเปนอย การดำาเนนชวตและการอยรวมกนในสงคม ใหเหมาะกบการพฒนาและใหเออโอกาสในการทจะพฒนา เมอฝกไดผลจนคนมพฤตกรรมเคยชนทดตามวนยนนแลวกเกดเปนศล

ดงนน โดยสรป วนยจะมาในรปของการฝกพฤตกรรมเคยชนทด และการจดสภาพแวดลอมทจะปองกนไมใหมพฤตกรรมทไมด และเออตอการมพฤตกรรมทดทพงประสงค การฝกคนใหคนกบพฤตกรรมทด ตลอดจนการจดระเบยบระบบทงหลายทงปวงในสงคมมนษย

2. สมาธ เปนเรองของการฝกในดานจต หรอระดบจตใจ ไดแกพฒนาคณสมบตตางๆ ของจตทงในดานคณธรรม เชน ความเมตตากรณา ความเออเฟอเผอแผ ในดานความสามารถของจต เชน ความเขมแขงมนคง ความมสต สมาธ และในดานความสข เชน ความอมใจ ความราเรงเบกบานใจ ความสดชนผองใส ความรสกพอใจ พดสนๆ วา พฒนาคณภาพและสขภาพของจต

3. ปญญา เปนเรองของการฝกหรอพฒนาในดานการรความจรง เรมตงแตความเชอ ความเหน ความร ความเขาใจ ความหยงรเหตผล การรจกวนจฉยไตรตรอง ตรวจสอบ คดการตางๆ สรางสรรค เฉพาะอยางยงเนนการรตรงตามความจรง หรอรเหนตามทมนเปน ตลอดจนรแจงความจรงทเปนสากลของสงทงปวง จนถงขนรเทาทนธรรมดาของโลกและชวต ททำาใหจตใจเปนอสระ ปลอดปญหา ไรทกข เขาถงอสรภาพโดยสมบรณ

หลกทง 3 ประการทกลาวมาน เปนสวนประกอบของชวตทดงาม เรากฝกคนใหเจรญงอกงามในองคประกอบเหลาน และใหองคประกอบเหลานนำาเขาสการเขาถงอสรภาพและสนตสขทแทจรง

. . . . . . . .

ระบบไตรสกขา เพอใหองครวมพฒนาอยางมดลยภาพ

ไดกลาวแลววา ในกระบวนการพฒนาของไตรสกขานน องคทง 3 คอ ศล สมาธ ปญญา จะทำางานประสานโยงสงผลตอกน หรอเปนอนหนงอนเดยวกน

แตเมอมองไตรสกขานโดยภาพรวมทเปนระบบใหญของการฝก กจะเหนองค 3 นน เดนขนมาทละอยางตามลำาดบ คอชวงแรกเดนทศล กเปนขนศล ขนทสอง เดนทสมาธ กเปนขนสมาธ ชวงทสาม เดนทปญญา กเปนขนปญญา แตในทกขนนน องคอก 2

31:13

”“


อยางกทำางานรวมอยดวยโดยตลอด การมองเปนภาพรวมของระบบใหญอยางน ขอเรยกวา รอบใหญ

เมอเราไมมองภาพรวมของรอบใหญอยางนน แตมาดการทำางานของกระบวนการศกษาหรอฝกฝนพฒนานนในเวลาใดเวลาหนงกตาม เรากจะเหนองคทงสาม คอ ศล สมาธ ปญญา นนทำางานอยดวยกนและสมพนธกนตลอดเวลา ขอเรยกการมองการทำางานในชวงสนๆ นวา รอบเลก

ในการฝกไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา แบบรอบเลกนน สามารถเรมจากจดไหนกอนกได เชนถาเรามความพอใจ จตแนบสนทหรอสนทใจกบพฤตกรรมอยางใด (สมาธ) เรากจะมความโนมเอยงไปสพฤตกรรมอยางนน (ศล) หรอถาเราพจารณาเหนโดยเหตผลวาพฤตกรรมอกอยางหนงดกวา เราเหนวาทำาอยางนนจะดกวา จะเปนประโยชนกวา (ปญญา) เรากจะทำาพฤตกรรมตามทเราคดวาดกวานน (ศล)

แตบางทอาจจะมพฤตกรรมเกดขนกอน เชน พอแม ครอาจารย โรงเรยน หรอสถาบนทางสงคม เขาจดระเบยบความเปนอย คอวางระเบยบวนยเปนกฎเกณฑกตกาขนมาแลว เราเขาไปอยในหมในพวกกทำาตามเขาไป (ศล) ตอมา จากความเคยชนในพฤตกรรมอยางนนไปเรอย โดยไมขดขนฝนใจ เรากเกดความพอใจสนทใจกบพฤตกรรมนน (สมาธ) แลวบางทกเลยมองเหนคณคาของสงทเปนระเบยบหรอกฎเกณฑกตกาของพฤตกรรมนนวาด มประโยชน (ปญญา)

พอปญญาเหนเหตผลและคณคาของพฤตกรรมอยางนนแลว กยงทำาพฤตกรรมอยางนนหนกแนนจรงจงขนอก (ศล) แลวกยงมความสขความพอใจสนทใจกบพฤตกรรมนนมากขน (สมาธ) ฯลฯ

เพราะเหตทมการโยงสงผลตอไปมาอยางน กทำาใหเรามการปรบพฤตกรรมใหเหมาะสมมผลดยงขนไดอก

ในกาฝกนจะเหนวา ทงศล สมาธ และปญญา 3 อยางน ตองอาศยซงกนและกน ถาอยางใดอยางหนงไมพรอม หรอไมรวมประสาน กจะทำาใหกระบวนการฝกไมไดผลด

ยกตวอยางเชน ในการฝกระเบยบวนย (ขนศล) ถาจตใจของผถกฝกไมมความสข ทำาใหเกดการฝนใจขน กเสยองคประกอบดานจต (ขนสมาธ) การฝกนนกมความโนมเอยงทจะไดผลยาก

แตถาในการฝกพฤตกรรมนนจตใจของผถกฝก มความพงพอใจ มความสขในการทำาพฤตกรรมนน พฤตกรรมนนกจะมนคง

ยงถาเขามปญญามองเหนเหตผล และคณคาของการฝกพฤตกรรมนนวาเปนสงทดมคณคา เกอกล เปนประโยชนดวย กจะยงมความมนคงและมนใจ พรอมทงมความสขในการทำาพฤตกรรมนนมากยงขนไปอก

ดงนน องคทง 3 อยางจงตองสมพนธกน

การพฒนาไตรสกขาในระดบรอบเลก ทควรปฏบตใหไดเปนประจำา และเปนสงทปฏบตไดจรงโดยไมยากเลย กคอการนำาไตรสกขาเขาสการพจารณาของโยนโสมนสการ หรอการโยนโสมนสการในไตรสกขา กลาวคอ

ในการกระทำาทกครงทกอยาง ไมวาจะแสดงพฤตกรรมอะไร หรอมกจกรรมใดๆ กตาม เราสามารถฝกฝนพฒนาตนและสำารวจตรวจสอบตนเองตามหลกไตรสกขาน ใหมการศกษาครบทงสามอยาง ทงศล สมาธ และปญญา พรอมกนไปทกครงทกคราว คอเมอทำาอะไรกพจารณาดวา

พฤตกรรมหรอการกระทำาของเราครงน มการเบยดเบยน จะทำาใหเกดความเดอดรอนแกใครหรอไม หรอวาเปนไปเพอความเกอกล ชวยเหลอ สงเสรม และสรางสรรค (ศล)

ในการกระทำาเดยวกนน จตใจของเราเปนอยางไร เราทำาดวยจตใจทเหนแกตว มงรายตอใคร ทำาดวยความโลภ โกรธ หลง หรอไมหรอทำาดวยความเมตตา มความปรารถนาด ทำาดวยศรทธา ทำาดวยสต มความเพยร มความรบผดชอบ เปนตน และขณะททำาเรามสภาพจตใจเปนอยางไร เรารอน กระวนกระวาย ขนมว เศราหมอง หรอวามจตใจทสงบ ราเรงเบกบาน เปนสข เอบอมผองใส (สมาธ)

การกระทำาครงน เราทำาดวยความรความเขาใจในเรองททำา มองเหนเหตผล รเขาใจหลกเกณฑและความมงหมาย มองเหนผลดผลเสย และหนทางแกไขปรบปรงพรอมดแลวหรอไม (ปญญา)

เพราะฉะนน คนทฉลาดจงสามารถบำาเพญสกขา คอฝกฝนพฒนาตน และสำารวจตรวจสอบวดผลการพฒนาตนไดเสมอตลอดทกครงทกเวลา เปนการบำาเพญไตรสกขาในระดบรอบเลก (คอครบทงสามสกขาในพฤตกรรมเดยวหรอกจกรรมเดยว)

พรอมกนนนกเจรญไตรสกขาในระดบรอบใหญ (คอคอยๆ พฒนาขนไปทละสวน) ไปดวย ชนดทดภายนอกกเหมอนศกษาไป

31:14


ตามลำาดบทละอยาง โดยทการบำาเพญไตรสกขาในระดบรอบเลกนกจะชวยใหการเจรญไตรสกขาในระดบรอบใหญกาวหนาไปดวยด

แลวในทางยอนกลบ การเจรญไตรสกขาในระดบรอบใหญ กจะสงผลใหการบำาเพญไตรสกขาในระดบรอบเลกมความมนคงและสมบรณยงขนจนเตมเปยมในทสด

ตามทกลาวมาน ตองการใหมองเหนความสมพนธอยางองอาศยซงกนและกนขององคประกอบทเรยกวาสกขา 3 ในกระบวนการศกษาและพฒนาพฤตกรรม เปนการมองรวมๆ อยางสมพนธถงกนหมดในรอบเลก โดยไมไดแยกออกเปนเรองๆ

แตถามองในแงของชวงยาว จดเนนจะตางกนในกระบวนการฝกน กลาวคอ เรมตนจดเนนอยทศล สวนสมาธและปญญาจะเปนตวแทรกเสรมหรอแฝงอย ตอมาในชวงท 2 เมอศลมนคงดแลวกจะเนนเรองสมาธโดยมศลเปนฐานรองรบ และปญญากคอยดแลอย จงมองเหนเปนภาพรวมแบบหยาบๆ วา ขนแรกฝกศล ขนทสองฝกสามาธ และขนสดทายฝกปญญา คนทจะฝกปญญาไดดนน ดานศล ดานสมาธ ตองมนคงเปนฐานอยแลว

วนยคอการจดสรรใหเกดโอกาสในการพฒนาอนง ขอแทรกวาในการฝกระดบศลหรอพฒนาศลนน ตามปกตจะใชวนยเปนเครองฝก แตเมอพดถงวนย หลายคนจะมภาพในใจทไมคอยถกตอง ซงจะทำาใหเสยผลตอการศกษา จงควรจะยกเรองนขนมาทำาความเขาใจกนสกหนอย กลาวคอ

เราจะตองเนนการมองวนยในแงบวก คอวนยนนในความหมายทถกตองจะไมเปนเรองของการบงคบ ซงเปนนยลบ แตเปนเรองของการจดสรรใหเกดโอกาสในการพฒนานนเอง

แนวทางทจะทำาใหมองวนยในทางบวกนนมหลายอยาง

วนย เปนสงทเกดขนเพราะเรามวตถประสงคทมงประโยชนแกชวตและสงคม เชน เราตองการทอยอาศยทเรยบรอยอยสบายตองการโอกาสในการทจะทำางาน ตองการความคลองตวในการดำาเนนกจการ ตองการการอยรวมกนอยางสนตสข เราจงดำาเนนการจดขาวของอปกรณใหเปนทเปนทางไมเกะกะ และใชสะดวก จดระเบยบการอยรวมกนในบาน ในททำางาน ในทองถนน จดลำาดบการใชเวลาเปนตน

เมอเราจดระเบยบไวดและพากนปฏบตตามระเบยบนน เรากมเวลาและโอกาส ตลอดจนความคลองตวมากขนในการทำางานและทำาการตางๆ ทปรารถนา

เพราะฉะนนวตถประสงคทแทของวนย คอ การจดสรรโอกาส ใหมนษยสามารถทำาอะไรๆ ไดสะดวกและมากขนอนเปนการเออโอกาสตอการพฒนา

อนง วนยนนสมพนธกบจตสำานกของมนษย คอจตสำานกในการพฒนาตน ถามนษยมจตสำานกในการพฒนาตนวนยกจะไดผลและจะเกดผลดทางจตใจดวย เชน มความสมปรารถนา ความภมใจ และมความสข แตถาไมมจตสำานกในการพฒนาตนเอง กจะเสยงตอการฝนใจ แลวความทกขกตามมา

คำาวา จตสำานก ในทน หมายความวา เรามองเหนหรอยดถอเปนเรองสำาคญทผกพนกบตนเอง วาเราจะตองฝกตว การฝกตวเปนสงทด เปนสงจำาเปนในชวตของเรา เพอใหชวตดงามขนเราจำาเปนตองฝกตน คอการมองเหนประโยชน คณคา ความสำาคญของการฝก ทจะตองเอาตวเขาไปปฏบต

เมอมจตสำานกอยางน เขากจะมองเหนวาการฝกนนเปนเรองทเรา “ได” และการฝนใจจะไมเกดขน

เมอพบสงททำายาก พอนกวาเราจะไดฝกตว ความยากนนกกลายเปนการไดขนมาทนท เราจะรสกอมใจทจะทำาสงนน ดงนนองคประกอบทางดานจตจงเขามาสมพนธกบพฤตกรรมในการรกษาวนยอยเรอยๆ

และปญญาจะทำาใหรวาวนยนนชวยจดสรรโอกาสใหแกการมชวตทดอยางไรๆ เมอไดเหนคณคาเชนนน กยงเกดความพอใจ ดงนนการฝกพฤตกรรมจงมความสมพนธกบปญญา

ดวยเหตน ทางทดกอนจะวางระเบยบจงตองควรชแจงใหเหนเหตผลและใหเกดความซาบซงในคณคาของระเบยบหรอกฎเกณฑกตกานนๆ กอน

อกอยางหนง วนยมความหมายเปนกตกาของสงคม คอเปนขอตกลงวาเพอการอยดรวมกน ทกคนจะถอปฏบตตามกฎเกณฑทวางกนไววาจะทำาหรอไมทำาอะไรๆ อยางไรๆ ถาใครไมทำาตามหรอลวงละเมดจะตองไดรบโทษอยางไร ตรงนเปนวนยในความ

31:15


หมายของกตกาสงคม คอสงทหมายรรวมกน เพอจะไดปฏบตตวหรอวางตวไดถกตอง

สำาหรบคนทยงไมพฒนากจะรสกวากตกาเหลานเปนเครองปดกนบบคนตนเอง แตสำาหรบคนทพฒนาแลวมปญญามองเหนเหตผลกลบมองวา กตกาเหลานนเปนเครองชวยใหเขาทำาตวไดถกตอง มนเปนเพยงสงหมายรรวมกนวาเราจะอยรวมกนในสงคมอยางไร เพราะถาคนมาอยรวมกนมากๆ แลวไมมกตกา แตละคนกจะอดอดขดของทำาอะไรไมถก ดงนนวนยในความหมายหนงจงเปนกตกาของสงคม หรอสงหมายรรวมกนเพอชวยใหปฏบตตววางตน และทำากจการตางๆ ไดถกตอง

ดวยเหตนวนยจงตองอาศยปญญาดวย และวนยนนจะตองตงอยบนรากฐานของความถกตอง จงจะสมฤทธผลใหเกดศล ตามวตถประสงคของการศกษา

ขอควรสงเกตเกยวกบการพฒนาในระดบพฤตกรรมไดพดถงหลกการใหญโดยทวไปอยางกวางๆ มาแลว คราวนจะพดจำากดวงแคบเขามา โดยเนนการพฒนาในระดบพฤตกรรม จะขอเรมดวยการตอบคำาถามเกยวกบการฝกความรบผดชอบกอน แลวจะพดถงขอควรสงเกตเกยวกบการพฒนาในระดบพฤตกรรมโดยทวไป

ในการฝกหรอพฒนาคนใหมความรบผดชอบนน ถาเรมจากศลกจะเปนเรองของการวางขอกำาหนด กฎเกณฑ ระเบยบ เปนวนยขนมา โดยมากจะใชวนยนเปนฐานกอน ทำาใหคนทไมมความรบผดชอบตองมความรบผดชอบ โดยทเขาตองทำาตามกฎกตกานนแตในขณะน ถาความสำานกในจตของเขายงไมม การปฏบตของเขากไดแคพฤตกรรมทแสดงออกมาในขนศลเทานน

ศลอยางนยงไมมนคง เพราะไมไดเกดจากจตสำานก ไมมการพฒนาดานจตมาชวยหนน จงตองฝกดานจตเขามารวมดวย เชนใหมบรรยากาศทดงาม มความสบายใจ มความสขในการทำางานทตนรบผดชอบ และถาจะใหดกวานนกมปญญามาชวยอกดวย คอใหเขาเหนประโยชนหรอคณคาในการทเขาทำาอยางนน ซงอาจจะตองมการจดชแจงอบรมทางดานความรใหเขาเหนเหตผลในการทจะตองมความรบผดชอบ

แตในเบองตนของการฝกจะเรมดวยสวนทเปนรปธรรมทเปนของหยาบ มองเหนงาย ศลจงมากอน เพอสรางพฤตกรรมเคยชนไวเมอพฤตกรรมมความเคยชนแลวกถอไดวาสำาเรจไปแลวขนหนง คอในขนของศล

ในเรองของศลนมหลกการอยอยางหนงวา มนษยตองมความเคลอนไหว และการเคลอนไหวนนกตองเปนไปในรปลกษณอยางใดอยางหนง เมอเคลอนไหวในรปลกษณอยางใดอยางหนงนนครงหนงแลว พอจะมการเคลอนไหวเชนนนใหมอก เขากมกจะดำาเนนตามรปลกษณของการเคลอนไหวอยางนนซำาอยางเดม และเมอทำาอยางนนตอๆ ไป การเคลอนไหวในรปลกษณนนกจะกลายเปนพฤตกรรมเคยชน

พอเปนพฤตกรรมเคยชนแลวแกไขยาก ถาเปนพฤตกรรมเคยชนทดกจะเปนประโยชนตอไปตลอด แตถาเปนพฤตกรรมเคยชนทไมดกเปนการเสยหายแกชวตของเขา เชน เสยบคลกภาพ นารงเกยจ เสยความรสกของผพบเหน หรอสรางความรสกเปนปฏปกษ เปนตน

เพราะฉะนน ตรงนกจงเปนจดชวงชงทวาจะทำาอยางไรใหคนมพฤตกรรมเคยชนทดไดกอน โดยเฉพาะสำาหรบเดกๆ เรองนสำาคญมาก การยน เดน นง นอน กน ดม ฯลฯ เปนทจบของ พฤตกรรมเคยชนไดทงนน ดงนน การวางระเบยบวนยตางๆในความหมายหนง กคอระบบการสรางพฤตกรรมเคยชนทมงใหเกดพฤตกรรมเคยชนทด และพฤตกรรมเคยชนทดนแหละเปนศล ซงแปลวาพฤตกรรมดงามทเปนปกตของเขา

เมอคนปฏบตตามวนยแลว ความประพฤตอยางนนกลงตวกลายเปนความเคยชนเปนปกตของเขาอยางนน เชน มารยาทในการขบรถ มารยาทของคนเดนถนน เปนตน

ดงนน จดสำาคญทจะตองตงเปนเปาหมายอนดบแรกกคอ ทำาอยางไรจงจะใหเดกหรอคนทเขามาใหมไดพฤตกรรมทดตดตวไปโดยเฉพาะคนทมศกยภาพในการฝกนอย พอเคยชนอยางไรกจะอยแคพฤตกรรมนน จะตดจะยดอยกบพฤตกรรมเคยชนนน จะแกไขปรบใหมไดยากหรอไมไดเลย จะพฒนาเหนอกวานนยาก ตางจากคนทมศกยภาพในการพฒนาสง ซงสามารถปรบปรงตวเองไดเสมอ ไมอยในความครอบงำาของความเคยชน แตคนประเภทนมจำานวนนอยอยางยง

เราจะตองระลกไววา ในแงของสงคมนนเราพดถงคนสวนใหญ เรากำาลงเอาหลกการนมาใชกบคนสวนใหญซงชวตตดอยในกรอบของพฤตกรรมเคยชน การพฒนาระดบศลจงมความสำาคญมาก เราจงตองเนนเรองการสรางพฤตกรรมเคยชนทด

สำาหรบคนสวนใหญทวานน เมอเขามพฤตกรรมเคยชนอยางไรแลว กจะเกดการยดตดวาอนนแหละด เขาเคยทำามาอยางน ใครทำาอยางอนจะแปลก เขาจะไมเหนดวย คนพวกนอาจจะไมใชปญญา อาจจะไมยอมคดพจารณาเลยดวยซำา เขาเพยงแตยดตดใน

31:16


สงทตนเองเคยทำามาเทานน ในเมอมนษยอยในสภาพอยางนมาก เราจงตองใชหลกธรรมชาตเหลานใหเปนประโยชน คอชงสรางระบบพฤตกรรมเคยชนทดใหสะสมขนมากอน

เรองของแบบแผน ประเพณ วฒนธรรมทดงาม ตลอดจนกฎเกณฑกตกาทออกมาในรปของบญญตทางสงคมเปนกฎหมายเปนตนนน กรวมอยในหลกการน

ถาเราวางระบบใหด จนลงตวตดเปนพฤตกรรมเคยชนของคนรนหนงไดแลว มนกจะเกดการสะสมและถายทอดจากคนรนเกาไปสคนรนใหม เพอทจะไดปฏบตตามๆ กนไป แลวกสงผลไปทจตใจใหเกดความชนชมและยดถอดวยเวลาจะประพฤตอยางนนความชนชมยดถอในจตใจกจะสงแรงเสรมเจตจำานงใหเจตนามงไปทจะทำาทจะประพฤตอยางนน

เปนอนวาการฝกฝนพฒนาในขนศลเปนขนทสำาคญมาก โดยเฉพาะสำาหรบคนสวนใหญในสงคม ถาบคคลเกดพฤตกรรมเคยชนทไมดแลว การทจะเปลยนแปลงกทำาไดยาก

แตอยางไรกตาม ในพระพทธศาสนาซงถอหลกสกขาแหงการฝกฝนพฒนาคน การปรบปรงพฒนาแมจะทำาไดยาก กถอวาตองพยายามทำา และการปรบเปลยนพฤตกรรมนน กสามารถทำาไดโดยใชหลกไตรสกขานแหละ เพราะไตรสกขานนเมอมองในแงของการพฒนา สงทจะตองทำาอยางหนงกคอการแกไขปรบปรงความเคยชน ดานหนงนนมนเปนการสรางพฤตกรรมทด แตพรอมกนนอกดานหนงกเปนเรองของการแกไขพฤตกรรมเคยชนทไมดดวย

ยงกวานนยงกาวตอไปสการปรบปรงแมแตพฤตกรรมเคยชนทดอยแลว ใหเปนไปดวยจตใจและปญญาทถกตองใหดยงขนไปอกอยางเชน วฒนธรรมของสงคมทถายทอดกนมาดวยความเคยชนจนเปนแบบแผนนน เปนสงทมความซบซอนมาก บางอยางในวฒนธรรมนน ทวาดในสมยหนง เมอผานมาถงอกสมยหนง อาจกลายเปนไมด หรอบางอยางทดอาจตกมาถงปจจบนในรปทคลาดเคลอนผดเพยนไปแลว หรอบางอยางทวาดอาจเหลอเพยงรปแบบภายนอก แตสาระหรอความหมายทแทจรงสญหายไปแลว หรอยงกวานน อาจจะมความหมายอนทเปนโทษเขาไปแทนท ดงนเปนตน

ความคลาดเคลอนผดเพยนและโทษเหลาน บางทเรากไมร จนกระทงมผมสตปญญามาชใหเหนจดเหนแงทจะปรบปรงแกไข(บางทสตปญญาไมพอดกชผดเสยอก) จงไดเกดมการเปลยนแปลงและพฒนากนตอไป (บางทผทตดกตานอยางหนก)

เรองพฤตกรรมเคยชนของมนษย แมแตในระดบสงคม กตองมการแกไขพฒนาอยเรอย ถาพดถงในระดบบคคลกยงตองพฒนากนตลอดเวลา

ดงทกลาวแลววา คนสวนมากมกจะไดแคพฤตกรรมเคยชน จะพฒนาเหนอกวานนไปไดยาก คนทพฒนาตนเองไดด กคอคนทสามารถอยเหนออำานาจของความเคยชน คนประเภทนจะปรบตวพฒนาขนไปเรอยๆ ซงถอวาเปนความสามารถพเศษ

พฤตกรรมทลงตวโดยเคยชนอยางละเอยดออน เรยกวา วาสนา (แปลวาการสงสมอบรมมา ซงกคอการสงสมพฤตกรรมเคยชนนนเอง) ไดแก แบบแผนพฤตกรรมทบคคลนนไดสะสมมากบตนเอง จนกลายเปนลกษณะประจำาตวของเขา เชน จงหวะทวงทในการเดน การพด คำาตดปาก เปนตน ซงแตละคนจะแสดงออกแตกตางกน ถอเปนวาสนาของแตละคน

เมอบคคลมวาสนาอยางไร วาสนานนกจะเปนปจจยสำาคญอยางหนงทจะนำาชวตของเขาไปในแนวทางหนงโดยเฉพาะ แมแตความเคยชนทางความคดทเปนพฤตกรรมทางจต เชนวาชอบอะไรไมชอบอะไร เปนตน กเปนวาสนาเชนเดยวกน เมอเขามวาสนาเกยวกบอะไรในทางใด มนกชกจงเขาไปในทางนน ไปหาสงนน วาสนากเลยกลายเปนตวกำาหนดวถชวตของเขาไป

นอกจากนน วาสนายงเปนตวกระทบททำาใหคนอนมปฏกรยาตอเขาในรปใดดวย เชนดงดดหรอผลกไล ทำาใหชอบหรอทำาใหเกลยด ในความสมพนธกบคนหมมาก หรอเปนปฏกรยาเฉพาะตวกบบางคน ดงจะเหนไดในลกษณะการพดของแตละบคคลบางคนพดสละสลวยรนห บางคนพดกระโชกโฮกฮาก บางคนพดแลวคนชอบฟง บางคนพดแลวคนรำาคาญ ฯลฯ ซงลวนมผลตอความเปนไปในชวตของเขาทงนน

วาสนาเมอเกดขนแลวกแกไขยาก เพราะเปนสงทลงรองลก ผทละวาสนาไดหมดมเพยงบคคลเดยวคอพระพทธเจา หมายความวาพฤตกรรมเคยชนหมดไป เพราะพฤตกรรมอยภายใตการนำาของสตปญญาอยางเดยว คอทำาไปดวยสตปญญา ไมไดทำาไปดวยความเคยชน สวนพระอรยบคคลอนแมแตพระอรหนต กแกไขละไดแตวาสนารายแรงทเปนโทษตอชวตและสงคม สวนวาสนาทไมรายแรงกยงคงอย เชนบางทานพดจาไมเพราะห บางทานเดนไมคอยชวนด เปนตน รวมความวา เรองของวาสนามทงดและไมด และวาสนานนกเปนผลกรรมสวนหนง

ในเรองกรรมนน พอเกดปญญาขนมาแลว เจตนาทเปนตวกรรมกคอยๆ เปลยนจากการอยใตบงการของตณหามาอยใตการชนำาของปญญา จนในทสดเจตนาเองกจะหมดหนาทไปดวย ซงเปนขนสดทายทชวตจะเปนอยดวยปญญา นคอภาวะทเรยกวาสนกรรม เพราะพฤตกรรมไมตองอยใตบงการของเจตนาทมงเลอกวาตวเราจะเอาอยางไร แตเปลยนมาเปนอยและทำาการตางๆ

31:17


ดวยปญญา ดวยความร หรอปฏบตการดวยความรความเขาใจ ไมใชปฏบตการดวยความจำานงจงใจวาตวเราตองการเอาอยางนนอยางน

อยางไรกตาม ในระดบของปถชนทยงไมพนจากพฤตกรรมทเปนไปดวยเจตนา เมอมการศกษาพฒนาตนขน ปญญากจะเขามาชวยชทาง ทำาใหมการเลอกตดสนใจทดงามถกตอง ประกอบดวยความรความเขาใจและความมเหตผลมากขน และทำาการตางๆดวยฉนทะทจะนำาไปสความไรทกข ลดปญหา ตลอดจนมอสรภาพและสนตสขทงในชวตและในสงคมมากขนๆ ตามระดบการพฒนา

คดจาก พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต), จะพฒนาคนกนไดอยางไร?, สำานกพมพสขภาพใจ, ฉบบพมพครงท 7, พฤศจกายน2543, หนา 104-107 และ หนา 121-152

บทความทง 2-3 ตอนทคดมาน เปนบทความเดมทเคยคดเกบเอาไวแจกจายใหกบพรรคพวกเพอนฝงเทานนไมเคยเอาไปรวมกบงานเขยนจากอเวจของตวเอง แลวกคดเอาไวตงแตทาน ป .อ. ปยตโต ยงดำารงสมณศกดเปนพระธรรมปฎก แตปจจบน (คอในขณะทจดทำาเอกสารฉบบน) ทานไดรบพระราชทานสมณศกดใหเปนพระพรหมคณาภรณไปเรยบรอยแลว

ทบงอาจเอาบทความของพระมารวมกบบทความของตาเถน กเพราะบงเอญวา เถนฉกกำาลงเลาเรอง"จกรวาลคขนานทางความคด" และไดพบเหน Wormhole ตรงทคำาวา "นสย" ระหวางจกรวาลของCreativity, Genius กบการฝกฝนและพฒนาตนเองตามแนวคำาสอนของพระพทธศาสนา ... ซงสามารถมองทะลผานกนไปมาไดอยางคอนขางจะลงตว ... นยงไมรวมกบทเคยคดจะสราง Organization Codeof Conduct ทผนวกเอาแนวความคดของ de Bono Code กบ I-Ching (อจง) แลวคลกเคลาดวยแนวทางบางอยางของไตรสกขาและมรรค 8 เขาดวยกนอกตางหากนะ ... เพราะนนจะเปนคำาอธบายฉบบขยายความของ Circulatory Organization Chart หรอ 3dM ซงหลายคนทเคยเหนภาพ graphicแลวเชอวาจะสามารถเขาใจไดงายกวาถามคำาอธบายละเอยดๆ ... อนเปนการเขาใจผดอยางรนแรงมาก :-)

ผมขอเวนทจะไมเลาถง MegaCreativity แมวาในหนงสอเลมดงกลาวจะมหลายๆ ตวอยางทนารกนาสนใจอยมากกตาม แตสวนใหญของหนงสอนน ผมถอวาเปนเพยง "แบบฝกหด" ซงนาจะไดไปสรรหามาสมผสกนเอาเองสำาหรบคนทสนใจ สวนแนวความคดหลกๆ จาก MegaCreativity นน กเคยเลารวมๆเอาไวกบหนงสอเรอง Thinking Inside The Box ไปบางแลว จงของดไปทง 2 เลมทจะไมเลาซำา ... แตเหตผลสำาคญทจะไมเอยถงทง 2 เลมในเวลานกเพราะวา เรองราวของมนจะสนกนอยลงไปเยอะทเดยว ถาไมไดคดถงมนแบบ Hypersapce ทผนวกเอาเรองของ The Medici Effect เขาไป ... แมแตบทความของทาน ป.อ.ปยตโต ทคดมาไวนกเหมอนกน หากอานดวยอารมณแ บบ Hyperspace ทม Wormholesระหวางจกรวาลคขนานจรงๆ มนกจะไดอารมณไปอกแบบ ทไมใชการศกษาพระธรรมอยางผเฒาผแกเขาปฏบตกน :-) ... ไมใชเรองบาๆ บอๆ ทไมมคนเขาทำากนนะ Fritjof Capra กอานคมภรเตาดวยกรอบกระบวนทศนแ บบนกฟสกสมาแลว และมการตความใหหยนกบหยางหมายถงโปรตรอนกบอเลคตรอน ...กลายมาเปนหนงสอ Tao of Physics หรอ "เตาแหงฟสกส" ทฮอฮากนสดๆ เมอเกอบ 30 ปทแลวไง !!

กอนทพระพทธเจาจะคนพบหนทางแหงความหลดพน ผคนในสมยนนอาจจะคดวาทานบาไปกอนแลวกไมแน เพราะทานสอนในสงทไมเคยมใครสอน และเผยแพรในสงทยงไมมใครคนพบ ... รไมจรง?!

31:18

”


To Infinity and Beyond !

ทเหนนนเปนคำาพดตดปากจากตวละครเอกใน computer animation เรองยงใหญของ Walt Disneyท รวมมอกบ Pixar Studio เ มอป 1995 ... มนคอ Toy Story ... ผลงานการสราง computergraphic ทเขยาวงการการตนจนหวปน ดวยเทคโนโลยทผสมผสานกบมนสมองอนซกซนไมรจกจบของSteve Jobs หนงในผกอการปฏวตวงการ IT และผรวมกอตง Apple Computer, Inc เมอปลายศตวรรษท 20 ... คำาพดทมการแปลเปนไปภาษาไทยวา "สความเวงวางอนไกลโพน" หรอถาจะใหดวนๆสนๆ กนาจะแปลวา "บาหลดโลก" :-)

บงเอญวา Pixar ไปจบมอกบ Walt Disney ในเวลานนหรอกนะททำาให Walt Disney ยงดดในฐานะของผนำาแหงวงการ animation ... เพราะไมอยางนนแลว Walt Disney จะตองเจอกบคแขงทมาจากอตสาหกรรมคอมพวเตอรอยางไมรเนอรตวเลยทเดยว ... นคอการโคจรมาพบกนบน Hyperspace ของธรกจทมพนเพอยกนคนละแวดวงอตสาหกรรม ... จะวาไปแลว นนมนกแคหนงตวอยางของโลกและสงคมทพวกเรากำาลงตองเผชญชวตอยกบมนทกๆ วนเทานนเอง ... หรอพวกเราจะคดวาเรองของ GMO (Genetically Modified Organisms) หรอ Nanotechnology รวมไปถงเรองของ Genome นนไมไดมอะไรทคลายคลงกนกบแนวความคดเรอง "จกรวาลคขนาน" นเลย?! ...หรอทงหมดทวานนไมไดมอะไรทคลายกบการรวมมอกนของ Walt Disney และ Pixar Studio ของSteve Jobs? ... จะอนมานไดมยละวา Fritjof Capra แกพดถก ทเคยบอกวา "การเปลยนแปลงทางทฤษฎและหลกการความเชอใดๆ ในโลกนน ลวนแลวแตมตนกำาเนดมาจากสาขาวชาฟสกสทงสน " ??!!

หลายๆ คนนาจะเคยไดยนคำาวา "โลกาภวฒน" หรอ globalization ทมกจะนยามกนงายๆ แควาขอมลขาวสารตางๆ สามารถตดตอถงกนไดอยางรวดเรวราวกบโลกของเรามขนาดทเลกลง ... เลกลงขนาดททำาใหการเปลยนแปลงในสงคมหนงสามารถสงผลกระทบไปยงอกสงคมหนงราวกบเปนสงคมเดยวกนทงโลก ...แลวกมการเสนอความคดททำาใหตวของผเสนอนน "ดดด" ยงกบเปนคนมวสยทศนกวางไกลใหญโตวา"เราตองเตรยมตวใหมความพรอม และรบกระโดดเกาะขบวนรถแหงววฒนาการนใหทน"

... พดเหมอนไมไดพดเลยวะ !! ... พรอมแคไหน? แลวพรอมยงไง? ทไมยอมพดออกมาใหชดเจนนะ เพราะวามนอมภมไวเตมปาก หรออมสากกระเบอไวแบบ deep throat อยละ?!

ความเปน globalization นะ มนไมใชเปนแคเรองของคอมพวเตอรหรอ Internet หรอเฉพาะแคแคบๆในแวดวงของการสอสารขอมลเทานน แต globalization คอปรากฏการณของการเชอมตอกนระหวาง "คขนานทางความคด" ของแตละสาขาวชาทครงหนง มนเคยกระจดกระจายแยกยายกนอยคนละ Field เปนหวใจสาำ คญ ... มนคอการผสมผสานเทคนควธการและกระบวนทศนทหลากหลายสาขาวชาเขาดวยกน ... จนกลายเปนแรงเหวยงทขบเคลอนการเปลยนแปลงทกๆ อยางในสงคมโลกอยางทเราไมคอยจะมโอกาสไดพบเหนมากอน ... ถาผมจะเรยกมนวาเปน "ปฏกรยา fusion

ทางความคด" กคงจะไมหางไกลไปจากความเปนจรงมากนก :-) ... แลวมนกคอปรากฏการณเดยวกบในยค Renaissance ทมการรวมตวกนแบบ fusion แลวกระเบดออกแบบ fission จนกระทงเกดเปนทฤษฎของศาสตรใหมๆ อกมากมายมหาศาลในเวลาตอๆ มา ...

เอา !! ไอทวา "เราตองเตรยมตวใหมความพรอม" นะ ... ไหนตองทำายงไงวามาเดะ ... อยาเอาแตพดแมวๆแลวงมๆ งำาๆ ทำาเปนคนอนๆ เขาโงกนทงชาตเดะ ... เอก !!

31:19


อะ ! .. อยาคดวานเปนเรองบาๆ บอๆ ของคนทคลงอานตำาราแบบไมเลอกคายเลอกสำานกซะละ ...

หางสรรพสนคาใหญๆ หรอ discount stores ทแขงกนจนหวรางขางแตก กบพวก convenient storesทซดกนนวเนยกบรานโชวหวยตามตรอกซอกซอยนน ... ถาเอาเปรยบกบบรษท credit card อนเกาแกทงหลายแลวละก ... ปรมาณของชนดสนคาจะแตกตางกนราวกบคนละโลกไปเลย ... วามย? ... บรรดาบรษทเงนพลาสตคพวกน charge คาหวควยงกบเปน commission สวนลด ทงๆ ทตวเองไมไดลงทนซอสนคา ไมไดเสยคาใชจายในการดำาเนนงานรวมกบรานคาตางๆ ไมตองหาทำาเลทตง ไมตองกงวลกระทงการจดสงสนคา ฯลฯ เพราะลกคาแตละคนจะไปหาซอหาหยบสนคาจากทวโลกราวกบอยในรานคาแบบself service ยงไงยงงนเลย ... นคอธรกจการคาททำากนอยางเปนลำาเปนสนไปทวโลก กอนทยคของInternet จะฟเฟองรงเรองกนเมอตอนตนๆ ทศวรรษสดทายของศตวรรษท 20 นเทานนเอง ... นคอการกาวขามจกรวาลของผขายไปหากนในจกรวาลของผซอเพอเกบเกยว commission จากจกรวาลของผขายรายอนๆ ทงโลก ... โดยการ "เสกสงเสมอนเงน" ไปใสในกระเปาของผซอเอาไวกอนเทานนเอง !!

แมแตในยคทการคาในระบบ Internet เหอกนยงกบหด "เงนพลาสตค" พวกนกยงเปนกลไกหลกททำาใหหลายๆ ธรกจใน Cyberspace ดำาเนนการกนตอไปไดอยางราบรน ... ลองนกดสวา amazon.com จะคาขายไปทวโลกไดยงไง ถาบงเอญนาย Jeff Bezos ทะลงสรางรานหนงสอทวานกอนทโลกจะรจกกบcredit cards? ... ทง American Express, Diners, Visa หรอเงนพลาสตคคายอนๆ ลวนแลวแตไมใชสถาบนทางการเงนทงนน แตกปลอย "สนเชอ" โดยตรงใหกบผบรโภคทวโลก จนสถาบนการเงนแทบทกแหงทนการถกแยงชงลกคารายยอยเหลานไมไหว กเลยตองกระโดดลงมาชวยกนรบความเสยงนไปคนละกอบคนละกำา ดวยการขอมสวนรวมในการแพรเชอ "เงนพลาสตค" พวกนไปใหกบลกคาของตวเอง :-)

แลวกเลยมสถาบนการเงนบางแหงทรสกวา เขานาจะทำาสงทคลายๆ กนอยางนได โดยไมตองไปจาย "คาตง"ใหกบองคกรตางอตสาหกรรม ... จาก "เงนพลาสตค" กเลยกลายเปน "เงนอเลคโทรนค" ทรานคาบนInternet สามารถรบโอนจากบญชของผซอไดในทนท ... เพราะทกๆ รานคาไมวาหนาไหนๆ กตองเอาเงนไปหมนเวยนอยในสถาบนทางการเงนแหงใดแหงหนงอยแลว ... มนจงเปนการรวบรดขนตอนดวยการตด"คนกลาง" อยางบรษทบตรเครดตออกไปจากวงจร และเรงใหระบบการหมนเวยนของเงนมความกระชบสนทงยงตรวจสอบไดงายกวาเดมอกดวย ... ตอจากนไป รายไดสวนหนงของสถาบนทางการเงนกจะมาจากcommission สวนลดของสารพดสนคาทลกคาของเขาเปนผลงทน ... เพยงแตบรรดาสถาบนการเงนจะเรยกรายไดประเภทนวา "คาธรรมเนยม" ... กถาระบบ "เงนอเลคโทรนค" เหลานไดรบการตอบรบจากรานคาและผบรโภคมากๆ เขา ... สถาบนการเงนกจะขามจกรวาลไปแขงกบ super stores หรอแมแตconvenient stores ตามปากซอยทพกอาศยของบรรดาผบรโภคทงหลายซะดวยซำา ... ใครยงจะเชออยางฝงใจอกละวาสถาบนการเงนรจกขายแตเงน?

ยงไมพอแคนน ... สถาบนทางการเงนทปลอยสนเชอตางๆ นน สวนหนงกตองการหลกทรพยมาคำาประกนสนเชอทตวเองจะปลอยออกไป แตอกสวนหนงกตองมความเชอถอในระดบของบคคลผกระทำานตกรรมนนๆดวย ... หลกทรพยก เปนเรองหนง ตวบคคลกเปนอกเรองหนง ... ถาหลกทรพยทคำาประกนนนอยในกำามอของสถาบนทางการเงน แตบคคลนนๆ ดนไปอยในกำามอของยมบาลละ? ... ใครจะรบผดชอบในการหารายไดทเรยกวา "ดอกเบยเงนก" มาใหกบสถาบนการเงนไดอก? ... ดไมดอาจจะซวยถงขนาดทไมมใครมาสานตอในการหา "เงนตน" มาคนซะดวยซำา ... โดยหลกจตวทยาของสถาบนการเงนทกแหง หลกทรพยทคำาประกนไวนนกเพอความอนใจแบบ "กำาขดกวากำาตด" ทงนนแหละ ... การขายทอดตลาดไมใชเรองทจะสรางกำารกำาไรอะไรไดนกหนา ทงยงมคาใชจายอกสารพด กบยงตองเสยความรสกกบ "ทายาทอสร" อกดวย(เพราะลกคารายเดมไปสมครอยพรรคยมโลกแลวไง !) เพราะทะลงไปรบเอาสนทรพยทคำาประกนเหลานนมาขดตนขดดอกจนหนำาใจกอนจะเอาเศษๆ ไปคนใหแบบตงตวกนใหมไดยาก ... อยากระนนเลย จบลกคามาทำาประกนชวตเพอผดงคณคาของสนทรพยและหนสนซะเลยดกวามย? ... ถาลกคาหลดโลกไปเปนลก

31:20


พรรคยมบาลกอนเวลาอนควรแกสญญากยม กคนสนทรพยคำาประกนทงหมดนนไปใหแกทายาท เพอเขาจะไดมทนรอนไวทำามาคาขายและเปนลกคารายใหมของสถาบนการเงนตอไป ... หนสนเดมนะเรอะ :-) ...อยาไปกงวลใหเสยสขภาพจต กใหบรษทประกนชวตมนชดใชแทนทงหมดเลย ... เปนไง? ... เงนตนพรอมดอกเบยกยงไดรบคนครบๆ แบบทนททนใด .. ทายาทของลกคากยงหนาบานเขาหากนไดยงกบญาต ..เงนคำาประกนความเสยงทงหมดกใหลกคาจายแทนตงแตแรก สถาบนการเงนทเอากรมธรรมแบบนมาขายยงไดรบคา premium จากบรษทประกนชวตเปนนำาจมอรอยๆ อกตางหาก ... ทกๆ คนก happy อยกบธรกจบรการทแตละคนสมครใจเขามาอาสารบใช ... มนคอ win-win-win แบบขามจกรวาลกนไปๆ มาๆจนกลายเปน product ใหมทนำาเสนอโดยสถาบนทางการเงน !!

นคอภาพของแวดวงธรกจการคาในยคสมยปจจบน เราไมไดแขงขนกนดวยการพยายามทำางานใหหนกขน ไมไดแขงขนกนแยงชงสวนแบงตลาดมาจากคแขงหรอคแคน ไมใชเรองทจะสงสอนใหประชาชนของชาตไปผลตสนคาออกมาใหมากๆ แตไมรจะไปปาหวหมาทไหน ไมใชแคประกาศปาวๆ วาเราจะตองเปนศนยกลางของไอนนกบไอนทคนอนๆ เขาเคยทำากนมาจนนมหอยเหนยงยาน ... แตเขาทำามาคาขายกนบนสนามการคาทแตกตางไปจากเดม สนามการคาทมการไขวโยงขาม Field กนอยางสลบซบซอนและเกดเปนทางเลอกใหมๆ อยางไมรจกจบจกสน ...

เออ ... ขอโทษนะ ... รสกวาทยกตวอยางมานยงไมมอะไรท Hi-Tech ไปกวาเทคโนโลยเดมๆ ทพวกเรามอยแลวเลยมง? ยงไมไดพดถง Biotechnology หรอ Nanotechnology ซกกะจดเดยวเลยดวย ... ถาพวกเราจะตองวงแขงกบชนชาตอนๆ ในระนาบเดมๆ ของจกรวาลเดยวกนกบเขา ... กลมๆ มนไปซะเหอะ... เราเปนพวกลาหลงทยงไมไดพฒนาอะไรๆ ไวอยางมระบบระเบยบเลยนนา ... ถาคดอยากทจ ะแซงชาวบานเขาขนไปจรงๆ แลวละกอ ... มแตตองอาศย Wormholes ทเจาะผาน "จกรวาลคขนานทางความคด" เทานนแหละนองแมวเอย..ย..ย ...หรอวานองแอบอานหนงสอเรอง The Medici Effect แลว แตไมกลาบอกใหคนอนๆ เขารทน? ... ถงไดทำาเปนมา form วาอานแตหนงสอของ MBA ตนๆ พวกนนอยได ?!

31:21


The X th Dimensions

คำาวา "คดนอกกรอบ" หรอ Thinking Outside The Box นาจะกลายเปนเสยงคำารามของไดโนเสารไ ปเลยหากเราจะพดคยกนถงเรอง Hyperspace ... เดยวจะหาวากระแนะกระแหนเปลาๆ ผมอยากใหลองดตวอยางของโจทยบาๆ ขอน

โจทยกคอ จงนำาเสนสเทาทอยภายในกรอบสเหลยมทเหนขางบนนออกมาสภายนอกกรอบ โดยหามหกหรอบดงอจนเสยรปรางเดมของทง 2 รปทรงทกำาหนดไวในโจทย ?!

หลายๆ คนกจะตอบวา กแคหยบมนออกมาวางไวขางนอกเฉยๆ เทานนเอง ไมเหนวาจะสปดสปดนตรงไหนซงมนกตองเปนอยางนนอยแลว ... ในเมอเราแกปญหาของโจทยข อนดวย "มตทสาม" ... แตเราจะไมสามารถแกโจทยขอนไดเลยหากวายงจมปลกอยในระนาบเดมแบบ 2 มตของโจทย ... ใชมย? ... นกคอแนวความคดแบบ Hyperspace และการเดนทางขามมตของจกรวาล !!

มนคอแนวความคดเดยวกนกบการทมคนเสนอไววา "ปญ หาบางปญหานน เรากไมสามารถหาทางออกดวยทฤษฎหรอหลกการใดๆ ในสาขาวชาทเกยวของกบมนโดยตรง ... บางครงหนทางในการแกปญ หาหนงๆ อาจจะแปลกประหลาดราวกบหลดรอดมาจากนอกจกรวาลกได" ... การกระโดดออกจากมตเดมเพอเขยน Circulatory Organization Chart

หรอ 3dM กถอเอาหลกการเดยวกนนเปนกญแจดอกสำาคญ ...

แตปญหาไมใชอยทเราควรจะนบใหโลกของเรามกมตทแนนอน เพราะทสำาคญกคอการจะตองตระหนกใหไดวา พวกเราทงหมดกำาลงอยใน "จกรวาลคขนาน" ทมความหลากหลายของมตทางความรและหลกวชาการทซอนเหลอมกนอยห ลายตอหลาย field ดวยกน ซงพวกเราสามารถทจะกาวขามมตทางความรเหลานไดโดยไมตองรอใหนกฟสกสคนพบแหลงพลงงานทจะขบเคลอนยานพาหนะผานWornholes ใดๆ ทยงไมสามารถพสจนไดอยางเปนรปธรรมดวยซำาไป ... นคอ "จกรวาลทางความคด" ทเราสามารถเดนทางทะลผานไปมาไดดวย "จนตนาการทไมรจบ" ของพวกเราทกๆ คน !!

31:22


The Intersection : จดตดแหงจกรวาล

เราอาจจะนกถงคำาวา "จกรวาล" เปนภาษาคำาองกฤษวา Universe แตพอเปลยนไปเปนคำานามอกคำาวาUniversity เรากลบทะลงแปลกนวา "มหาวทยาลย" ... การนำาเอาเรองของ "ความร" หรอ "ความคด" มาเกยวของกบทฤษฎของ "จกรวาล" จงไมใชเรองทผมนกอยากจะบาบอขนมาเอง :-) ... ถกรเปลา? ... มนเปน "ความบา" ทพวกเราเขาใจวาเปนปกตมานาน เหมอนกบปลาทไมรจะนยาม "ความเปนนำา" วาอะไร !!ในเมอคำาวา universe กบคำาวา university เปน 2 คำาทมาจากรากศพทเ ดยวกน 100%

เพราะฉะนนการทนกฟสกสคดถงเรอง "จกรวาลคขนาน" หรอ parallel universe แลวเอามาเลาซะเปนตเปนตะวาจะตองคนหา Wormholes เพอเดนทาง "ขามมตของจกรวาล" ไปสดนแดนทเรายงไมเคยคนพบมากอนนน จงเปนเพยงเรองพนๆ สำาหรบโลกของการศกษาและจนตนาการ เพราะในกลไกการทำางานของสมองของพวกเราทกคนกคอจกรวาลทวานนอยแลว !! ... แตกเอาเถอะ ... นกฟสกสก มกจะมเรองทนาตนเตนแบบนกฟสกส ... .ในขณะทพวกเรากควรจะหาเรองทนาตนเตนในแบบของพวกเราเหมอนกน :-)

ดงนน ในขณะทนกฟสกสถกกกอยในจกรวาลดวย "ขอจำากด" ทางเทคโนโลยทยงไมอาจฝาขาม "แรงดงดด"

ของเทหะวตถแหงจกรวาลเดม ... จนตนาการและการรบรข องพวกเราสวนใหญกถก "จองจำา" อยเพยงในสภาพแวดลอมทางทฤษฎและหลกวชาการทแบงแยก "จกรวาลทางความคด" ทงหมดออกจากกน ... ฉนนน ... มนกคอ "ขอจำากด" ทหลายๆ คนเรยกมนอยางตงแงรงเกยจวา "กรอบ" ... แตFrans Johansson เรยกสงเดยวกนนวา Associative Barriers ... ซงฟงแลวไพเราะแบบไดสาระดเหมอนกน :-)

คำาวา Associative ทำาใหผมยอนนกไปถงเอกสารเรอง "เงอนปมแหงความลมเหลว" ทเคยเลาเอาไวรวมๆกนระหวางหนงสอเ รอง The Logic of Failure กบ First, Break All The Rules เ มอตนๆ ป2004 ... Associative Barriers กคอ Supersignals ทกลไกในสมองของเราสรางขนมา โดยมจดประสงคทจะกลบเกลอนปมดอยของการประมวลผลทางขอมลแบบเชงเสน (linear) ของมน เพอจะสามารถสรบปรบมอกบปรมาณของขอมลจำานวนมากมายมหาศาลทผานเขามาในชวตประจำาวน ...Supersignals ในกลไกของสมองนน เกดจากการสราง "ความสมพนธ" ระหวางองคความรตางๆเขาเปน "กลมกอนของประสบการณ" หนงๆ อยางเฉพาะเจาะจง ตวอยางทเหนไดชดๆ กคอ การจดจำาใบหนาของผคน ทพวกเราไมไดนงพนจพเคราะหกนอยางละเอยดละออทกตอมทกทอหรอทกรวลายอนเหยวๆ ยนๆ บนแตละใบหนา แตเราจะจดจำาใบหนาหนงๆ ของคนดวยภาพความสมพนธแบบรวมๆ พรอมๆกนในคราวเดยว

หรอแมแตตวอยางของการขบขยวดยานพาหนะ กลไกในสมองจะตองใชเวลาระยะหนงทจะสรางระบบความสมพนธข องมอเทาเขาศอกและการกรอกสายสายตาของพวกเราในระหวางการขบข จนกระทงทงหมดนนกลายเปนปกแผนแนนหนา และทำาใหชวตการขบขของพวกเราหลงจากนนเปนไปอยางอตโนมตมากขน ...

การจะปรบเปลยน "ระบบความสมพนธ" ทกอเปนรปเปนรางแลวน กจะกลายเปนเรองยากพอๆ กบทนกฟสกสทงหลายพยายามหาทางหลกหนใหพนแรงดงดดของเทหะวตถต างๆ ในจกรวาลนนเลยทเดยว...

แนนอนท Supersignals คอ "เครองมอ" ชนสำาคญทจะทำาใหเราสามารถใชชวตประจำาวนตอไปไดอยางปกตสข และถงขนวาอาจจะทำาใหเรากลายเปน "มออาชพ" ในสาขาวชาใดวชาหนงอยางจรงๆ จงๆ ขนมาไดดวย ... แตการยดตดอยกบเพยงรปแบบเดยวของกระบวนการคด หรอกระบวนการของการรบร กลบจะ

31:23


สงผลเสยหายใหกบ "กรอบกระบวนทศน" ทจะเรมอดอาดและเฉอยชา เพราะชนชากบทกๆ ซอกหรบของกลมกอนประสบการณตางๆ ในสมองไปหมดแลว ... มนษยป ระเภทดงกลาวกจะมคาไมตางไปจากโปรแกรมคอมพวเตอรเวอรชนเกาๆ ททำาอะไรตอมอะไรไดอยางจำากดจำาเขยเทาทกลมกอนของความสมพนธทงหมดนนไดถกกำาหนดเอาไว ... กตอนท Supersignals กลายเปน "ตวถวง" หรอ "ตวปดกน"

การรบรของพวกเรานแหละท Frans Johansson เรยกวา Associative Barriers ... อนหมายถง "อปสรรคอนเนองมาจากการจบแพะชนแกะ" ของพวกเราเทานนเอง :-)

กลเมดในการเผดจ Associative Barriers ทมหลายคนเอยอางไวในหลายๆ ชอกคอ Random Wordsอนหมายถง "การจบพลดจบผล" เพอไปสกบ "การจบแพะชนแกะ" ทพวกเราชนชาอยางวางายนนเอง ...Random Words คอการสมหยบเอาคำาทไมนาจะเกยวของกนมาขบคดใหมนเกยวกนใหได เรยกวาพยายามสราง "ระบบความสมพนธ" ขนมาใหม ทนอกเหนอไปจากกระบวนการการรบรแบบเดมๆ ของพวกเรา ... ตรงนแหละทความไดเปรยบทางภาษาจะมสวนเขามาเกยวของดวยเปนอยางมาก

เราจะตองไมลมวา "ภาษา" กคอ Supersignals ชนสำาคญทมนษยใ นแตละสงคมหรอแตละวฒนธรรมสรางสรรคขนมา ... มนคอ "กรอบกระบวนทศน" ทเปนบทสรปรวบยอดทางความคดของผคนในสงคมหนงๆ เอาไว และการทเราไดรบรหรอสมผสกบ "ภาษาหนงภาษาใด" ยอมหมายถงวาเราไดสมผสกบ"กรอบกระบวนทศน" ทถกหลอหลอมขนมาเปนวฒนธรรมนนๆ ดวย ... การกาวขามกรอบทจำากดทางภาษายอมเปดโอกาสใหมนษยคนหนงคนใดมโอกาสในการกาวขามกรอบกระบวนทศนอนจำากดจำาเขยเฉพาะใน "จกรวาลแหงวฒนธรรม" ของตวเองดวยเสมอ ... การเลนกบ Random Words หากจะใหไดความอรอยทางปญญาจรงๆ จงไมควรจะไปจำากดกรอบใหอยเพยงเฉพาะภาษาใดภาษาเดยว และถาเปนไปได กอยาไปจำากดอยแคคำาทมการบญญตเอาไวแลวในพจนานกรมเทานน ... มนคอทมาของเกมตงตองในรปแบบของผมทเรยกวา Wordspire! ... ททะลงสรางคำาอยาง Sexonomy ขนมาลอเลนกบวฒนธรรม "การตามตด" ฝรงอยางทเหนอยในทกวนน !!

หนงในตวอยาง Random Words แบบจงใจกตองยกให Andrei G Aleinikov ผ กอตงหลกสตรMegaCreativity เพอสราง "อจฉรยบคคล" หรอ genius ... ขออนญาตลอกมาใหดเลยดกวาจะไดเหนตนฉบบกนจรงๆ :-) ... เกมขอแกเรมจากตารางคำา 3 ชดอยางนครบ

Simple wordsComplicated words

(for fun)What I like to add

1. dog 1. tetrahedron 1. anticipation

2. cat 2. euthanasia 2. blueness

3. house 3. quark 3. constitution

4. book 4. metabolism 4. confrontation

5. snow 5. synchronizer 5. constipation

6. room 6. ventriloquist 6. excavation

7. light 7. escapist 7. exhumation

8. lamp 8. etymology 8. exclusivity

9. chair 9. cosmetology 9. dullness

31:24


แตวาแกไมไดโชวตารางนใหกบนกเรยนของแกกอนหรอกนะ เพราะสงแรกทแกมอบหมายใหนกเรยนทกคนในชนเรยนทำากคอ ใหแตละคนเขยนเลข 3 หลกใดๆ ขนมากไดหนงจำานวน ... พอทกคนเขยนเสรจแกกจดการเผยตารางคำาทวานนใหทกคนเหน ... นนกคอภาระกจทสอง ... นกเรยนทกคนจะไดรบโจทยท เปนคำาจากตารางไป 3 คำา โดยถอเอาคาของแตละหลกจากตวเลขทเขยนกนเองในภาระกจแรกเปนตวกำาหนดเชนถาใครเขยนตวเลข 3 หลกในครงแรกเปน 426 กจะไดคำาวา book, euthanasia, และ excavationไปทำาการคดตอ ... โจทยของแกกคอ "จงแตงประโยคใดๆ กไดจำานวน 5 ประโยค ทจะมการใชคำาทไดรบมานนทง 3 คำา" ... ซ..ด..ด .. โหดสดๆ เลยมยละ?! ... อจฉรยบคคลมนเปนกนยากเยนอยางนเองเนาะ :-)

ผมอานโจทยนครงแรกอยางไมรสกรสาอะไรมากนก เพราะยงนกไมออกวาเกมเลนคำาทำาประโยคอยางนจะไปเกยวของกบชวตการทำางานของพวกเราตรงไหน แตแลวกถงบางออเอาตอนทไปอานเรอง Hyperspace

นนเอง ... การบงคบใหทกคนคดหาจดทเชอมตอความสมพนธของแตละคำา กไมตางจากการทเราพยายามหาจดทเชอมตอกนของจกรวาล ซงกคอ Wormholes ในการเดนทางทะลมต ... ความคดรวบยอดจากคำาๆ หนงทถกโยงใยไปหาความคดรวบยอดของอกคำาหนงอาจจะเกดเปนปฏกรยา fusion ทขบเคลอนความคดของเราใหระเบดออกเปนทางเลอกอกจำานวนมากมายมหาศาลอยางทไมเคยเกดขนมากอน ... ลำาพงเพยง 27 คำาทมใหเลอกน หากเรานำามนมาสลบสบเปลยนไปๆ มาๆ เรากยงสามารถสรางชดของคำาไดมากถง 93 หรอ 729 แบบ (ในกรณทถอวาตองมไมนอยกวา 3 คำาเทานน) ... ซงหากเรานำาไปประยกตใชกบหลกทฤษฎของสาขาวชาการตางๆ ซงแตละทฤษฎกยงมตวแปรอกนบรอยนบพน ... การสลบจบคความสมพนธก จะยงหลายหลากมากมายอยางนบไมถวนเลยทเดยว ... แลวนกคอความคดทไดรบการตอกยำาอกครงในหนงสอเรอง The Medici Effect

Shakira คอบคคลตวอยางทถกหยบยกขนมาเลาไวในหนงสอ ซงจรงๆแลวผมกไมเคยไดยนไดฟงนกรองคนนอยางตงใจเลยดวยซำา เพราะผมเคยเขาใจวานาจะเปนศลปนประเภท "ขายเสยงดนตรผสมนม" เทานนเอง :-)แต Frans Johansson แกเลาไวไดนาสนใจกวานม ...

Shakira เปนศลปนชาว Latin American มบานเกดอยใน Columbiaโดยบดาเปนชาวเลบานอน (Lebanese) โดงดงจากอลบม LaundryService ทใชแนวดนตรผสมผสานระหวาง Arabic กบ Latin ออกมาเปนpop ผสม rock อยางชนดทไมเคยมนกรองจาก Columbia คนไหนเคยทำามากอนในเวลานน ... มนคอการผสมผสานแนวดนตรแบบ AlanisMorissette, reggae และ Mexican mariachi เขาดวยกน ... เกยว

กบเรองน Shakira เคยใหสมภาษณไ วเมอวยเพยง 22 วา "We are made of fusion. It'swhat determines our identity: the way in one mouthful we take rice, plàtanos,meat." ... ooohhhh ... ชางใชคำาวา fusion ไดอยางสะใจจงนงหน :-)

"It's the fusion that determines our identity" ... ถาผมจะตดตอยอคำาสมภาษณนนลงมาใหเหลอแคน กคงไมนาจะผดเพยนไปจากความหมายเดมของ Shakira มากนก ... ปจจยทจะเปนตวกำาหนด "ความเปนตวเรา" ยอมมาจากการผสมผสาน (fusion) ระหวางแนวความคดตางๆ กบรปแบบและกลวธการในการนำาเสนอ ... กแลวใชวธการอยางนรเปลาทเราควรจะใชคำาเดยวๆ แทนวา "DIFFERENTIATE" ?!

ดงนน .. ไอการลอกคำาพดจากตำารา MBA วา "เราจะตองพยายาม differentiate ใหมความโดดเดนชดเจน เพอทจะสราง value added เขามาเสรม competitiveness ของชาต" นะ ... ถามจรงๆ เหอะ ...

31:25


มนชวยยกระดบของความเขาใจใหกบคนในชาตไดแคไหนวะ??? ... แคเอานำาเยยวใสถวยสวยๆ เสยบหลอดงอๆ กบเอาเศษผลไมมาปกไวทขอบถวย เรากบงอาจจะเรยกแคนนวา value added แลวเหรอ?เราจะไปแขงกนผลตของเดมๆ ใหดกวาชาตอนๆ ไดยงไง ในเมอเทคโนโลยของเรายงเทยบชนกนไมไดกบสงทพวกเขากอดกกเอาไวเปนทรพยสนทางปญญา ? ... แลวไอการทจะโหมทมทนซอหาเทคโนโลยทตวเองไมไดเปนผคดคนขนมาเหลานน มนควรจะเรยกเปน value added หรอวา cost additive กนแน?! ...พดภาษาไทยปนภาษาองกฤษแบบ "ชาวเขา" นะ นกจะพดอะไรออกมายงไงกไดรไง?! ... อยางนกจะใหยอมรบนบถอวา "ฉลาด" ดวยแฮะ? ... ทเรศ!!

เอาตวอยางศลปนผชายมง ... เขาคอ MikeOldfield ทประสบความสำาเรจอยางสงจากอ ล บม Tubular Bells เ ม อ ป 1973 ซ งจำาหนายไปแลวกวา 16 ลาน copies แลวกยงขายตอไปไดเรอยๆ อกประมาณ 100,000copies ตอป ... จนถงปจจบน !!

Mike Oldfield มแนวความคดทางดนตรทแปลกประหลาดไมเหมอนใคร และเขาสรางผลงาน Tubular Bells จากการผสมผสาน

องคประกอบทางดนตรระหวาง rock กบ classic ไมวาจะเปนเครองดนตร , โครงสรางของบทเพลง และลลาของการรอง ... วากนวาการท Mike Oldfield คนพบ "จดตดแหงจกรวาล " หรอ Intersectionระหวางแนวดนตรทงสองน ทำาใหเขามโอกาสทจะสรางสงแปลกๆ ใหมๆ ไดมากถง 5,760,000 แบบเลยทเ ดยว ... มนคอทางเ ลอกของรปแบบทงหมดทเ กดจากการผสมผสานแนวความคด (conceptcombinations) และรปแบบวธการทางดนตรทตางจกรวาลกน

การจบคขององคปรกอบทางดนตรทเลาไวน มอะไรบางอยางทคลายคลงกบการจบคของคำาในตาราง ทนำาเสนอโดย Andrei G Aleinikov ... การระเบดออกของ identity ทหลากหลายจากปฏกรยา fusion ทวามาน กไมตางไปจากปรากฏการณท นกดาราศาสตรเรยกกนวา Big Bang นนเลย ... มนคอจดเรมตนใหมของจกรวาลทหลากหลาย ... มนคอจดเรมตนใหมของการสรางความแตกตางทมเอกลกษณเฉพาะตว... และมนคอจดเรมตนใหมของกาลเวลาและอวกาศ ... ทพวกเราทกคนยงสามารถใชจนตนาการอนไมรจบของตวเองเดนทางผานเขาออกไปมาไดระหวาง "มตของจกรวาลทางความคด" ทแตกตางกนนนทงหมด

ในหนงสอ The Medici Effect ยงมตวอยางอนๆ อกหลายเรอง ไมวาจะเปนเรองของรานอาหารทผสมผสานสวนประกอบพนบานกบวธการปรงทตางยคตางสมยและตางวฒนธรรม หรอเกมทผสมผสานระหวางของสะสมกบการแขงขนและการวางกลยทธอ ยาง The Magic ... ผมเองกหาเรองมาเลาดวยตวอยางของบรษทบตรเครดตทผสมผสานระหวางความเปนผซอและความเปนผขายในเวลาเดยวกน หรอระบบสนเชอของสถาบนการเงนทผสมเอา Physical Health ของบคคลกบ Financial Health ขององคกรในการคำานวณอตราดอกเบยและคา premium ของการทำาประกนชวต ...

ทงหมดนนไมใชเรองทสามารถเกดขนไดเองตามธรรมชาต ไมใชเรองของฟาสงหรอนรกบนดาลแตมนเปนเรองของการ "ฝกฝน" และ "ฝกหด" ... เปนเรองของ "บญญาบารม" และ "วาสนา" ททกๆ คนจะตองรจก "เสกสรางและสงสม" ... ไมใชมวแต "ชนชมและรอคอย" กบ "กฎแหงกรรม" ทฝงกะโหลกกน

ไวอยางผดๆ ... อยากจะ differentiate กนนกไมใชเหรอ? ...แลวยงจะเสอกคดเหมอนคนอนๆ เขาทำาไม?

31:26


Freedom From The Known

หลายคนนาจะไมมโอกาสไดพบเหนบทความหรอขอเขยนตอไปน ในสภาพทถกนำามาเปรยบเทยบกนอยางจะๆ แบบประโยคตอประโยค ...

You cannot look through an ideology,through a screen of words, throughhopes and fears.

You cannot express and be alive throughstatic put-together form, through stylizedmovement.

We are those books, we are those ideas,so heavily conditioned are we by them.

We are those kata, we are thoseclassical blocks and thrusts, so heavilyconditioned are we by them.

As long as I am looking at life from aparticular point of view or from aparticular experience I have cherished,or from some particular knowledge Ihave gathered, which is my background,which is the 'me,' I cannot see totality ... Ican see the totallity of something onlywhen thought does not interfere.

You cannot see a street fight in itstotality, observing it from the viewpoint ofa boxer, a kung-fu man, a karateka, awrestler, a judo man and so forth. Youcan see clearly only when style does notinterfere.

Truth is not something dictated by yourpleasure or pain, or by your conditioningas a Hindu or whatever religion youbelong to.

Fighting is not something dictated byyour conditioning as a kung-fu man, akarate man, a judo man or what not.

We accept a standard of behavior as partof our tradition as Hindus or Christians orwhatever we happen to be. We look tosomeone to tell us what is right or wrongbehavior, what is right or wrong thought,and in following this pattern our conductand our thinking become mechanical,our responses automatic.

The secondhand artist blindly followinghis sensei or sifu accepts his pattern. Asa result, his action and, moreimportantly, his thinking becomemechanical. His responses becomeautomatic, according to set patterns,making him narrow and limited.

The man who is really serious, with theurge to find out what truth is, what loveis, has not concept at all. He lives only inwhat is.

The man who is really serious, with theurge to find out what truth is, has nostyle at all. He lives only in what is.

ดานซายมอเปนขอเขยนของ Jiddu Krishnamurti ผทเคยไดรบการเทดทนอยางสง เพราะมคนเชอวาเขาคอรางอวตารขององคพระศรอารยเมไตรยและถงกบมการเตรยมการตางๆ ไวรองรบการประกาศศาสนาใหมของ"องคครโลก" หรอ World Teacher ... ซงตอมาเขาไดปฏเสธบทบาทดงกลาวอยาง shock โลกในวนทตวเขาเองไดรบการสถาปนาใหดำารงตำาแหนงประมขแหงสมาคมเทววทยาเมอวนท 3 สงหาคม 1929 ... ดวยการประกาศสลายสมาคมดงกลาวตอหนาทประชมของหมมวลสมาชกหรอสาวกทงหมด และไมขอยงเกยวกบทกกจกรรมทเกยวของกบการประกาศศาสนาใหม หรอการกอตงลทธความเชอใดๆ ขนมา ... และประกาศอยางชดเจนวา ... "Truth is a pathless land"

31:27


จฑฑ กฤษณะมรต เปนนกคด, นกปรชญา, นกพด, นกเขยน, และนกสอนทไดรบการยอมรบในฐานะของ"ผนำาทางจตวญญาณ" ทมผคนยนดใหการตอนรบการไปเยอนของเขาอยางอบอน และเขากยนดทจะพบปะพดคยกบทกผคนในลกษณะทเปนการแลกเปลยนประสบการณและความคดเหน แตจะไมถอวาเปนการสงสอนหรอเผยแพรความเชอทางลทธหรอศาสนาใดๆ ทงสน ไมมการประกาศศาสนา และไมมการรบสาวกแตมการกอตงเปนมลนธและสถาบนการศกษาไวหลายแหงทวโลก โดยมจดประสงคทจะสรางอนชนรนใหมๆทมความเขาอกเขาใจในความเปนมนษยชาตรวมกนและดำารงอยคกนกบสงแวดลอมอนๆ ทงโลก

สำาหรบขอความทางดานขวาของตารางนน เปนของนกปรชญาหนมอกคนหนง ผซงมขาซายสนกวาขาขวาถงเกอบ 1 นว ! และจะไมตางไปจากคนตาบอดเลยหากเขาไมไดใส contact lens !!... เปนคนทชนชอบศลปะการแสดงและการกฬา โดยเฉพาะอยางยงกคอศลปะการตอส... เขากคอ Bruce Lee

Bruce Lee เมอวยหนม เคยไดรบอบตเหตอยางรนแรงขณะทออกกำาลงกายภายในโรงยมฯ ประจำาของเขา และนายแพทยท ใหการรกษาพยาบาลถงกบลงความเหนวา เขาจะไมสามารถกลบมากระโดดโลดเตนกบศลปะการตอสใดๆ ไดอกเลย ... ตลอดชวต !!

ชวตของเขาดำาเนนไปอยางนาเซองซมในระหวางการพกฟนนน เพราะมนคลายกบการถกกำาหนดไวแลววา เขาจะสามารถมลมหายใจตอไปกบเพยงดานเดยวของสงทเขาชนชอบมาโดยตลอด ... นนกคอการอานหนงสอปรชญา ... แตกในชวงเวลาเดยวกนนนเอง ทเขากลบลกขนมาบญญตศลปะการตอสแนวใหมทไมเหมอนใคร ... เขาเรยกมนวา Jeet Kuan Do หรอ JKD อนเปนศลปะการตอสทไดรบแรงบนดาลใจจากหนงสอเลมเลกๆ ทมชอวา Freedom From The Known ของJiddu Krishnamurti ... ผทหลายๆ คนมกจะเอยอางถงดวยอกษรยอของชอวา K หรอ JK

หลงจากนน Bruce Lee กกลายมาเปน King of Kung-Fu ...กลายมาเปน "มงกรนอย" ผยงใหญในโลกของศลปะการตอสและดำาเนนชวตจนถงบนปลายในวยเพยง 33 ป อยางชนดทตรงกนขามกบความเชอของนายแพทยทใหการรกษาพยาบาลเมอคร ง ท เขาประสบอ บ ต เหต ... Bruce Lee ย ง บญญ ตหลกปรชญาประจำาตวของเขาขนมาใหมดวยคำากลาววา ...

"Using no way as way.Having no limitation as limitation"

นกคอความไมนาจะเกยวของกนได ของ "จกรวาลคขนาน" อกคหนงของโลก การคนพบขอสรปสดทายของบณฑตนอยแหงสาขาวชาปรชญา ทแทบจะตองกลายเปน "มนษยต ำารา" ไปตลอดชวต ไดกลายมาเปนศลปะการตอสแนวใหม และพลกผนชวตอนนาจะหอเหยวใหกลบกลายมาเปนความรงโรจน ... แมวาจะเพยงชววบของกาลเวลา แตกยนยงอยางอมตะตราบจนกระทงทกวนน ...

ในขณะท J. Krishnamurti กลาวถง "อสรภาพจากสงทเรยนร" หรอ Freedom From The Known ...Bruce Lee กกลาวถง "อสรภาพจากลลาและรปแบบทตายตว" ... และ Frans Johansson กพดถง"การแยกตางหากจากโครงตาขายเดมของตวเอง " (breaking from your established network) ...คนหนงพดถงการคนหา "สจจะ" คนหนงพดถงการคนหา "ความไรรปแบบและกระบวนทา" ... อกคนหนง

31:28


พดถงการคนหา "จดตดแหงจกรวาลทางความคด" หรอ The Intersections ... แตกยนยนตรงกนทง 3 คนวา "การยดตดอยกบรปแบบหรอวธก ารเดมๆ ทเราเรยนรมากอนแลวนน จะกลายเปนอปสรรคสำาคญทข ดขวางไมใหเกดการคนพบสงใหมๆ ...พวกเราทกคนจำาเปนทจะตองเปดกวางทางความคดและความร เพอทจ ะสามารถผสมผสานทก สรรพปญญาใหเกดเปนการคนพบสงทยงใหญกวาอยางไรขอบเขตจำากด"

หากจะยอนกลบไปทเอกสารเรอง Thinking Inside The Box ทผมเขยนเอาไวเมอตอนตนป 2004 ...กตองยอมรบครบวา ตวผมเองไดรบอทธพลของแนวความคดอยางนไวไมนอยทเดยว ... ผมยงยนยนเสมอวา "การคดนอกกรอบ" ไมใชเรองของการละทงกรอบอนเดม ไมใชเรองทเราจะมาแบงแยกวาอนไหนอยในกรอบหรออนไหนอยนอกกรอบ แตภาระกจสำาคญของการเรยนรกคอ "การไมจำากดกรอบทางความคด "เอาไวเลยตางหาก ... มนคอการผสมสานทกสรรพปญญา เพอทเราจะสามารถมอสระมากพอ ในการทจะหยบยกอณหนงอณใดในจกรวาลทหลากหลายเหลานน มาสรรคสรางใหเกดเปนสงใหมๆ ในทางทพฒนายงๆ ขนตอไป

แนนอนทการกาวเขาไปส The Intersections เพอคนหา "สงทยงไมร" นน ยอมจะตองมความเสยงตอความลมเหลวไดสารพด แตการยำาสมองอยกบกรอบเดมๆ ของตวเองกจะมความเสยงตอการไมคนพบอะไรใหมๆ ไดเลยเหมอนกน :-) ... มนขนอยก บวาเราจะจำากดความคำาวา"ความสำาเ รจ" และ "ความลมเหลว" ดวย "มมมอง" หรอ "ทศนคต" หรอดวยภาพperspective จากมมไหนตางหากเอางนะ ...

สมมตวาในเมองทเราอาศยอยเกดโรคระบาดอยางรนแรง มคนตดเชอและรอการรกษาชวตอยดวยกน 600คน โดยทตวเราอยในหนาททจะตองตดสนใจเลอกวคซน 2 ขนาน ... ขนานหนงมปรมาณเพยงพอทจะสามารถชวยชวตคนไดแนๆ จำานวน 200 คน ... กบอกขนานหนงทแมวาจะมปรมาณเพยงพอกบการรกษาใหทกคน แตกยงอยในขนของการทดสอบเทานน ซงมโอกาสสำาเรจเพยง 35% หรอ 65% ทจะไมสามารถรกษาใครไดเลย ... เราควรจะเลอกวคซนขนานไหน?

กบสถานการณเดยวกนนน หากสมมตวาในเมองทเราอาศยอยเกดโรคระบาดอยางรนแรง มคนตดเชอและรอการรกษาชวตอยดวยกน 600 คน โดยทตวเราอยในหนาททจะตองตดสนใจเลอกวคซน 2 ขนาน ...ขนานหนงมจำานวนทไมเพยงพอ และจำาเปนจะตองปลอยใหคนจำานวน 400 คนตองตาย ในขณะทอกขนานหนง แมวายงอยในขนของการทดสอบ แตกมโอกาสถง 35% ทจะสามารถรกษาชวตของคนทง 600คนเอาไวได ... เราควรจะเลอกวคซนขนานไหน?

มนอยทเราจะมองจากดานทจะไดรบประโยชน หรอมองจากดานทจะเสยประโยชนต างหาก ทจะกลายเปนเงอนไขสำาคญตอการตดสนใจของพวกเรา มนไมใชเรองของหลกวชาการหรอหลกฐานทางสถตทจะมาเปนตวกำาหนดใดๆ ในกระบวนการคดของพวกเราเลย ... แตการจะ "กาวขามจกรวาลทางความคด"

ออกไปยง "จดตดแหงจกรวาล" นน เราเองกจะตองรจกสรางความหลากหลายทางความคด ความร และประสบการณตางๆ ของตวเราเองอยางสมำาเสมอดวย ... เราอาจจะตองยอมหลกหนออกไปจากวงวนเดมๆ ของเครอขายทางความรหรอความสมพนธตางๆ ทเราคนเคย

31:29


เพอไปสมตของจกรวาลอน ทเราเองไมมความคนเคยกบใครๆ หรอสงใดๆ เลย ... แตนนกไมไดแปลวาเราจะตองกลายเปน "ปฏปกษ" กบมตเดมหรอระนาบเดมแหงความสมพนธในเครอขายทเราเพงหลกใหหางออกมา ... เพราะการกระโดดไปหามตหนงโดยตดขาดเยอใยความสมพนธกบอกมตหนงนนมนกเปนไดแคการยายกรอบของความสมพนธไปสขอ จำากดใหมหรอ"สถานกกกนทางปญญา" แหงใหมเทานนเอง ... สงทผมพยายามจะบอกคอเราจะตองพยายามสราง "ความหลากหลาย" ของทางเลอก ไมใชเรองของ "การเปลยนแปลง" !!

...

จบดกวานะ :-) ชกคนมออยากจะเขยนตำาราของ Linux ตอแลวละ !!...

31:30


ลบไลทงไหลหลง ...

ผมยงจะพยายามรกษาความยาวมาตรฐานของเอกสารแตละฉบบเอาไวแคนกอนครบ เพราะมเงอนไขขอจำากดเกยวกบเวลาพอสมควร ซงคอนขางทจะรบกวนสมาธของตวเองอยบอยๆ เหมอนกน :-) ... แตวาปจจยหลกจรงๆ กเพราะผมยงคงคางงานเขยนตำาราวาดวยความรพนฐานของระบบปฏบตการ Linux ใหกบทมงานและลกชายของตวเองดวย กเลยขออนญาตจบ episide II กนดอๆ ดวนๆ อยางนเอง ... หวงวาคงจะไมมใครเสยเวลามาตอวาตอขานกน เพราะวาผมไมแคร :-P

สำาหรบ ZHUQiDOX : episode II อาจจะเปนภาพสะทอนชดๆ ใหเปนคำาตอบสำาหรบใครหลายๆ คนทเคยสงสยวาผมจะบาอานตำาราไปถงไหน มนเปนความสนกทเราจะไดรในสงทตวเองยงไมเคยร และเปนความสนกทจะไดพบเหนความเกยวเนองตอโยงกนอยางเมามนของเหลาสรรพความรตางๆ ในโลก ... ออม... แตกตองยอมรบวา ตวผมเองยงไมเคยคดเลยเถดไปถงขนาดวามนม "จกรวาลคขนานทางความคด" อยจรงๆ ในโลกทตวเองคลกคลอยดวยตลอดเวลา ... บางทอาจจะเพราะยงหลงเหลอคลาบไคลทผมไมเขาใจอกหลายๆ อยางจากหนงสอเรอง Hyperspace ทอานคางเอาไว แลวบงเอญมาสะดดกบวธการนำาเสนอของ Frans Johansson ในหนงสอเรอง The Medici Effect เขาพอด ... ในขณะเดยวกน กบงเอญไดพบเหนการใหบรการทไมใชเรองของเงนโดยสถาบนทางการเงน แลวกเลยนกถงเรองของบรษทบตรเครดตทเอาจำานวนสมาชกของตวเองไปตอรอง "สวนลด" หรอ "คาธรรมเนยม" กบรานคาตางๆ วาองคกรของเขาม"อำานาจในการซอ" มากขนาดไหน ซงจรงๆ แลวกไมตางไปจาก "ยปว" รายใหญทตอรองราคาเอามาเพอ "คากำาไร" ในฐานะของ "ผขาย" เลย ... แลวกยงมเรองอนๆ ทผมเชอวาทกๆ คนสามารถทจะพบเหนเปนตวอยางไดในชวตประจำาวน ถาวางพอทจะมานงบาๆ บอๆ กบสงทเคยเกบสะสมไวในสมองของตวเอง

สำาหรบ The Medici Effect ทบงเอญไปความาอานในคราวน แทบจะทำาหนงสอหนงหาในกะโหลกกะลาของผมหกระเนระนาดมากองรวมกนจนเปนกอนเดยวไปหมดเลย :-) มนกสนกไปอกแบบของมน แมวาจะมรายละเอยดทนาสนใจอกหลายตอนทไมไดเลาเอาไวในเอกสารฉบบน ... ทสำาคญกคอ ผมวาผมอยากจะอานอะไรอยางอนอกทตวเองยงไมคอยจะไดอาน เพราะเกดตะหงดๆ วานาจะมรอยเชอมตอทผมเองยงไมรและไมเขาใจอยอกบางแงมมทอาจจะนาสนใจกเปนไปได ... ดงนน นอกจากจะหาซอหนงสอเรองDisconnected ทบนทกคำาสมภาษณแ ละการบอกเลาจากปากคำาของ "คนมปญหา" ในสายตาของพวกเราและสงคมสวนใหญแลว ผมกยงสงซอหนงสอเรอง Why Is Sex Fun? มาอานๆ ดเปน "ธรรมวตร"อกตางหากดวย ... ไมแนวาทฤษฎการครองโลกของวฒนธรรมฝรงกบหนงเอกซอาจจะเกยวของกนอยางทผมตงสมมตฐานไวกไมแนเหมอนกน ... เดยวจะหาวาบาไมจรง ... ฮา .. ฮา .. ฮา ..

Mr. Zกรง เทพฯ, 20.03.2005

31:31

Documents

Zhuqidox II