Upload
arianit-sllamniku
View
237
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
1/42
Kolegji ISPE - Studime t Interuara Evropiane
PUNIM DIPLOME
ZHVILLIMI EKONOMIK I KOSOVS DREJTBE-s
BUJQSIA - AGROBIZNESI
Kandidati Mentori:Arianit Sllamniku Prof.Dr. Avni Mazrreku
MSc. Baton Mati
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
2/42
Punimi shkencor dhe trajtimi i tems q pr baz e ka sfidn e zhvillimitekonomik t qndrueshm t Kosovs drejt BE-s, kemi trajtuar nivelin ezhvillimit ekonomik t vendit por edhe sfidat e ndrtimit t institucioneven retrospektiv t shkurtr bazuar n referenca, prej pas lufts s dytbotrore e deri m sot gjegjsisht deri n vitin 2013.
Shtjellimi I fushave t cilat duhet t zhvillohen n aspektin institucional dheimpakti I fondeve t BE-se pr zhvillimin ekonomik/bujqsor t Kosovs dot jet tema bosht e tems s shtjelluar npr rreshta, ku do t bhen edherekomandimet e caktuara pr prmirsimin dhe fuqizimin institucional dheqasja m e drejt pr drejt n fondet e BE-se dhe mekanizmat tjer meqllim t ngritjes s gjendjes ekonomike si dhe ristrukturimi institucional nt dy nivelet e qeverisjes n vend.
Do t ket edhe rekomandime t cilat duhet t ndodhin ndryshimeinstitucionale n vend me qllim t arritjes s rezultatit jo vetm n letr si
teori por edhe n terren n praktik gjegjsisht npr institucione tniveleve t ndryshme n vend.
HYRJE
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
3/42
BALLKANI DHE KOSOVA 1945-1990
TRANZICIONI POLITIK I VITEVE 1990-1999 KOSOVA DREJT BE-s 1999-2013 HULUMTIMI PRFUNDIMI
PRMBAJTJA
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
4/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
5/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
6/42
Paslufta Ballkanin e gjen t shkatrruar n t gjitha sferat e jetse sidomos
humbjen e jetve t njerzve kapitalit t tyre, Baz pr zhvillimin ekonomik-social t vendit, si vijojn:
ish-Jugosllavis kishte 1.000.000 viktima, Shqipria 28.000, Greqia 620.000, Bullgaria 32.000, Rumania 170.000 duke ia shtuar edhe 300.000 hebrenj
BALLKANI EKONOMIK PASLUFTS S DYT BOTRORE
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
7/42
Ndrsa n aspektin material Jugosllavia, pjes e s cils ishte edheKosova, doli me prmasa shum t mdha shkatrrimtare.
N infrastrukturn hekurudhore e cila ishte plotsisht jashtfunksionit
20% t banesave t shkatrruara, n bujqsi dhe blegtori me asgjsimin e 61% t kuajve,
55,6% t qeve, 63,3% t deshve, 58,7% t derrave, Industria kimike 57,2%, industria e tekstilit 55,4%,
metalurgjia 49,8% si dhe me t gjith sistemin mineral jashtfunksionit.
JUGOSLLAVIA - EKONOMIA PASLUFTS S DYT BOTRORE
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
8/42
Edhe pse vitet pasuese do t jen edhe m t rnda pr popullatnvendase t Kosovs e q shumica ishte n viset rurale.
Banort e Kosovs n aspektin e zhvillimit ekonomik dhe tmbijetess s tyre nuk bn ndryshime t mdha por vazhduan tmerren ekskluzivisht me bujqsi.
Prkundr asaj se e popullsis iu kthyen punimin t toksgjegjsisht bujqsis dhe blegtoris e q identifikohej edhe si shoqriagrare, rimkembjen e paslufts e nisn n fushn e blegtoriskonkretisht me kultivimin dhe rritjen e deleve.
KOSOVA PAS LUFTS S DYTBOTRORE
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
9/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
10/42
KOSOVA PAS LUFTS S DYTBOTRORE
HEKTAR PRON PRIVATE % PRON SOCIALE % HEKTAR TOTAL
T KULTIVUARA
ar
dru frutor
vresht
livadh
361,631 91
261,045 90
10,312 91
4,433 51
85,841 98
37,377 9
30,407 10
1,056 9
4,285 49
1,629 2
399,008
291,452
11,368
8,718
87,470
KULLOT 50,874 29 127,435 71 178,309
AGROKULTUR 412,505 71 164,812 29 577,317
PYJE 164,000 57 266,000 62 430,000
RURALE 50,874 29 127,435 71 178,309
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
11/42
N Kosov, sektori i punsimit social shqiptar u rrit nga 58.2% n1974 n 83% n 1978 dhe n vitin 1980 n 92%
(SHKOLLIMI I MESM N GJUHN SHQIPE) Serbia-punsimi social nga 31% ra n 9.3% deri 5% n t njjtat vite. Kriza e kaplon vendin ather kur fillon edhe ndarja e buxhetit t
Kosovs nga Fondi Federal e q jan n fillim t viteve 1970, n mas
prej 70%. Prej vitit 1977 e deri n vitin 1990 u vrejt nj prkushtim m I madh
n angazhimin brenda njsive t rregulluara me ligjin e athershm Kooperativave ku n tr territorin e Kosovs u hapn 142
kooperativa t reja.
KOSOVA PAS LUFTS S DYTBOTRORE
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
12/42
N baz t teoris s sociologut z.Eric Wolf:mund t konkludojm se popullsia shumic shqiptare e Kosovs I
takon grupit t mbyllur fshatar:1. Shoqri agrare fshatare e modelit t mbyllur2. Tradicionale,3. Partiarkale dhe Konservatore
4. N baz t puns dhe angazhimit te vet grupor sht munduarvetm t mbijetoj dhe jo t prodhoj edhe pr shitje
5. E cila I pranon ndryshimet pozitive q vijn nga jasht dhe q Iprshtat ato me vlerat e saja t cilat I ka, pa u ndryshuar n
substancn e tradits.
TEORIA E WOLF-it
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
13/42
Viti 1945 Shoqria u hap, vazhdoi msimin e obliguar I ciklin e ult N njejtn koh zhvillohej msimi n ciklet m t larta n gjuhn
serbe. Viti 1953 - Shifra prej 5.2% me shkollim t ult, Viti 1968 - shqiptart e Jugosllavis njihen si pakic kombtare
U lejua vijimi I msimit n cikle m t larta si shkolla t mesme
dhe shkollim t lart n gjuhn amtare Viti 1980 - 55.5 % e popullats mbi moshn 15 vjeq kishte mbaruar
shkolln fillore. Viti 1981 - Kosova arriti shkalln m t ult t analfabetizmit, Viti 1982 - tregon prqindje t shkrim-leximit n mas prej 82.4%
ARSIMI N KOSOV PASLUFTS S DYT BOTRORE
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
14/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
15/42
TRANZICIONI POLITIK
1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990
JUGOSLLAVIA 13.8 13.8 14.4 14.9 15.7 16.3 16.6 16.1 16.8 14.9 15.9 REGJIONET ME PAK T
ZHVILLUARA
BOSNA-HERZEG. 16.6 16.7 17.9 20.3 23.0 24.4 24.3 23.1 24.1 20.3 20.6
MAQEDONIA 27.9 29.0 28.1 26.4 26.7 27.6 27.7 27.3 27.1 21.9 22.9
I ZI 17.5 18.1 19.3 21.6 23.5 24.6 24.6 23.6 26.3 21.6 21.6
KOSOVA 39.0 39.1 41.0 44.5 49.9 54.2 57.1 57.0 57.8 36.3 38.4
REGJIONET E ZHVILLUARA
SLLOVENIA 1.4 1.6 1.7 2.0 1.9 1.8 1.7 1.8 2.5 3.2 4.8
KROACIA 5.7 6.1 6.9 7.4 7.7 7.9 7.9 7.8 8.5 8.0 8.6
Gjendja ekonomiko-sociale n rajon deri n tranzicionin politik
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
16/42
Ndryshimet e sistemit dhe e lidershipit politik Ardhja n pushtet t lidershipit nacionalist serb n Serbi n krye me
Sllobodan Millosheviqin dhe agjendn e tij nacionale, vazhdoninimplementimin e ligjeve diskriminuese q nga viti 1989 e deri nintervenimin ushtarak t NATO-s n vitin 1999 (1 dekad e plot)
Sfida me t cilat u ballafaqua gjat tr kohs ishte edhe ajo e blerjes
s pronave tokave edhe t para ktyre viteve , Ka pasuar nj marrveshje verbale ndrmjet shitsit dhe blersit I cili
pas pagess, blersi verbal legjistim merr n pronsidokumentacionin e prons.
TRANZICIONI POLITIK
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
17/42
Derisa shitsi legjitim ishte I regjistruar n institucionet vendoreshtetrore , blersi vebal (zakonisht shqiptar) nuk I ka ndjekur
procedurat ligjore institucionale (deri gjat viteve 90) Prej vitit 1989 kto t drejta t cilat ishin normale u bn edhe ligjore
si ligje diskriminuese t cilat I njeh edhe jurispodenca n prgjithsi. Gjendja u prkeqsua kur filluan edhe luftrat ndrmjet republikave
jugosllave Kosova me kryeqytetin e saj t klass s mesme e cila ishte e rrethuar
me viset rurale t paurbanizuara dhe qytete t cilat n aspektininfrastrukturor kishin bartur madhshtin e monizmit.
TRANZICIONI POLITIK
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
18/42
Edhe ato pak subvencione t reduktuara q I merrnin nga qeveria eathershme e Jugosllavis u ndaln prfundimisht
Produktet t cilat I depononin npr kombinatet dhe industrit e asajkohe u reduktuan n mas t madhe. N ann tjetr rol vendimtar luajtn remitencat t cilat vinin nga
mrgata shqiptare e Kosovs n diaspor, e cila mbante familjet e
tyre por edhe institucionet e vendit t krijuara paralelisht me atoshtetrore serbe t udhhequra nga LDK dhe presidenti Rugova.
TRANZICIONI POLITIK
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
19/42
Shkollimi u vijua npr objekte t improvizuara Ekonomia vendore e popullsis shumic u ul n nj mas
shqetsuese Subvencionimi institucional mungonte Tregu I mallrave u diskriminua nga nacionalizmi shtetror Fuqia puntore (rinia) filloi t migroj n perndim
Dritaret e informimit si: Rilindja RTP Bujku Koha Kosova Sot U mbylln prfundimisht nga represioni shtetror
FUNKSIONIMI PARALET NTRANZICIONIN POLITIK
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
20/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
21/42
TRANZICIONI POLITIK
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
22/42
TRANZICIONI POLITIK
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
23/42
KOSOVA N VITIN 2000 Viti 2000 Referohi I gjendjes nga t dhnat e Banks botrore:
Kosova sht e populluar me dendsi gati 200 persona pr km
katror 12 % e popullsis sht skajshmrisht e varfr 40 % sht e varfr. Rreth gjysma e popullsis n Kosov ishte e varfr n vjeshtn e
vitit 2000 Shumica e popullsis jetont n viset rurale e cila merrej me
punimin e toks dhe me kultivimin e bagtive Popullsi e cila arsimimi I saj e mbajti pr nj 1 dekad npr
objekte t iprovizuara dhe pa kushte elementare pune.
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
24/42
KOSOVA DREJT BE-s Viti 2000
n mbledhjen e Kshillit t mbajtur n Santa Maria da Feira u aktikulua pr
her t par Perspektiva e Ballkanit perndimor brenda Bashkimit Evropian dherikonsolidimi I rajonit Samiti I Zagrebit u krijua Mekanizmi Prcjells pr Stabilizim dhe Asociim (SAP)
pr Kosovn filloi edhe faza e re t rindrtimit t vendit me fondet e BE-s n sektort e
ndryshm n vend t cilat shumica e tyre ishin t shkatrruara nga pas lufta Viti 2003
Samiti I Selanikut i BE-s hap rrugn Ballkanit perndimor Kosova pr her t par n Samit t BE-s e prfaqsuar nga lidershipi vendor N Raportet e Progresit fillohet t raportohet ndaras nga KE pr Kosovn
KOSOVA DREJT BE-s
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/00200-r1.en0.htmhttp://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/00200-r1.en0.htmhttp://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/00200-r1.en0.htmhttp://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/00200-r1.en0.htm8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
25/42
Viti 2007 Fondet IPA hyn n fuqi me 1 janar t vitit 2007 dhe ishte parapar deri n fund
t vitit 2013 pr Shqiprin, Bosnje dhe Hercegovinn, Islandn, Malin e Zi,Serbin prfshir edhe Kosovn dh Turqin.
Kosova antarsohet n CEFTA - E hapur pr nj treg prej afro 20 milionkonsumatorve, pr shkmbim t eksperiencs tregtare, teknologjis,konkurrencs
Eksluzivisht vetm nga viti 1999 dhe deri n vitin 2007, Kosova ka arritur tprjetoj nj investim t donatorve botror nj shum prej 3,5 bilion Euro,70% e ktyre fondeve kan ardhur nga Komisioni Evropian si dhe shtetetantare t BE-s individualisht
KOSOVA DREJT BE-sKOSOVA DREJT BE-s
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
26/42
Tabela e investimeve t BE-s n Kosov prmes mekanizmit IPA
Komponentet 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Asistencatranzitore dhe
ndrtimi Iinstitucioneve
60,300.000 104,700.000 106,100.000 66,100.000 66,900.000 65.070.995 60,477.942
Bashkpunimindrkufitar
0 0 0 1,200.000 1,800.000 2,929.148 2,987.731
TOTALI 68,300.000 184,700.000 106,100.000 67,300.000 68,700.000 68,800.143 71,465.673
KOSOVA DREJT BE-sKOSOVA DREJT BE-s
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
27/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
28/42
BUXHETI I KONSOLIDUAR I KOSOVS DHE NDARJA BUXHETORE E SEKTORIT T BUJQ
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Buxheti IKosoves
717,473,939
1,090,332,348
- 1,129,509,680
1,414,927,738
1,508,912,003
1,204,496,976
MBPZHR 6,424,283 8,684,931 - 12,200,000 14,040,328 21.409.230 23,359,230
% ebuxhetitpr BPZHR
0,0089%
0,0079%
- 0,010% 0,0099%
0,014%
8,280,090
SUBVENCIONIM
0.38%
0,019%
KOSOVA DREJT BE-sKOSOVA DREJT BE-sNDARJA BUXHETORE E QEVERIS PR BUJQSI
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
29/42
2004 2005 EU (25)
Euro/ ton Euro/ ton Euro/ ton
Grur 149,6 109,6 105,8
Misr 124,8 110,4 104,1
Elb 154,5 148,2 -
Luledielli 237,6 110,0 111,5
Patate 90,0 110,0 111,5
Moll 250,0 250,0 410,5
Vjeta pr therrje 1.080,0 - 2.785,7
Derra pr therrje 1.040,0 - 1.268,3
Qengja pr therrje 1.776,0 - -
KOSOVA DREJT BE-sQmimet konkurente t produkteve bujqsore n relacion me qmimet e BE-s
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
30/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
31/42
VITI PRSHKRIMI DONATORI SHUMA
2004 -------------------------------- -------------------- ------------------- 2005 -------------------------------- -------------------- ------------------
2006 Shkolla f. Zabeli i Sahit Ags AER 400.000
2007 Inkubatorit t biznesit AER SOGES 184.818
2008 1. Kthimin dhe riintegrimin ekomuniteti rom
2. TIKA
AER 3.300.000
2009 -------------------------------- ---------------- ------------------
2010 -------------------------------- ---------------- ------------------
KOSOVA DREJT BE-sSUBVENCIONET E BE-s N KOMUNN E GJILANIT
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
32/42
Prej vitit 2000 - 2013 jan dhn donacion kjo shum nga BE-ja: Gjithsejt 12.533.384,00 euro Biblioteka 3.400.000,00 euro Asnj projekt konkret nuk e kemi p sektorin e bujqsis!
VITI PRSHKRIMI DONATORI SHUMA
2011 1. Ndrtimi i Bibliotekes RajonaleGjilan
2. Prkrahja e qeverisjeve locale IPA 2010+IPA 2008
IPA
3,400,000
2012 ---------------------------------- ---------------- ------------------
KOSOVA DREJT BE-sSUBVENCIONET E BE-s N KOMUNN E GJILANIT
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
33/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
34/42
Qllimi i intervistave me aktert e siprprmendur sht q t keminj paqyr reale
institucionet vendore n nivelin qendror si MBPZHR dhe UP institucionet vendore n nivelin lokal si Komuna e Gjilanit dhe Shkolla e mesme
e agrobiznesit n Gjilan
Jan przgjedhur gjithsejt 14 pyetje t njejta pr t gjith tintervistuarit
I kemi nxjerrur edhe konkludimet prfundimtare nga kto prgjegje
METODOLOGJIA
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
35/42
Prgjegjet e t intervistuarve prgjithsisht
P. 1 Bujqsia, blegtoria dhe agrobiznesi jan sektori pr zhvillimin ekonomik t vendit
P. 2 Duke e pasur pr baz potencialin prodhues si dhe prvojn, bujqsia sht alternativ pr zhvillim
stabil ekonomik t vendit.
P. 3 Sektori i bujqsis sht i injoruar nga qeveria, i degraduar nga privatizimi dhe ridestinimi i toks
bujqsore, i cili nuk sht konkurrent t tregun vendor dhe n rajon por ka nj vetdijesim t
popullats prdallim nga vitet e kaluara.P. 4 Ekziston mbshtetje minimale deri m tani por n ngritje graduale vit pas viti por q nuk tregohet e
mjaftueshme.
P. 5 Tradicionalisht popullsia e Kosovs sht marrur me prodhimet dhe kultivimet bujqsore dhe q ka
ngritur nivelinkadrovik n kt sektor i cili i plotson nevojat pr prodhim dhe kultivim edhe n
aspektin profesional.
METODOLOGJIA
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
36/42
Prgjegjet e t intervistuarve prgjithsisht
P. 6 Ndarja buxhetore nga qeveria pr bujqsi tregon nivelin e seriozitetit t qeveris pr kt sektor e q
nnkupton se deri m tani sht neglizuar dhe jo serioze prdallim nga ndarja buxhetore nga BE-ja
pr bujqsin brenda BE-s.
P. 7 Kryesisht BE-ja gjegjsisht Komisioni Evropian, por edhe USAID, DANIDA, FAO.P. 8 PS. Pyetja nuk ka marrur prgjegje adekuate e cila mundet t merret nje konkludim.
P. 9 Niveli qendror ka kapacitete pr absorbimin e fondeve prderisa niveli lokal nuk ka.
P. 10 P.S. Nuk kemi prgjegje pr kt pyetje
P. 11 N nivelin qendror ekzistojn kuadrot profesionale prderisa n nivelin lokal pritet t ndrtohen keta
mekanizma.
METODOLOGJIA
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
37/42
Prgjegjet e t intervistuarve prgjithsisht
P. 12 Prparsit: tradita dhe kultura e puns s toks, toka e mjaftueshme, kushtet klimatike t
favorshme.
Mangsit: toka bujqsore e pakt, subvencionimi qeveritar dhe komunal jo i mjaftueshm, prvoja jo e mjaftueshme pr kt sektor
P. 13 Zyre profesionale pr absorbimin e fondeve t BE-s, bashkpunimi dhe koordinimi i komunave me
MBPZHR me qllim t thitjes s fondeve dhe investimit n bujqsi.
P. 14 Rritjen e buxhetit t qeveris dhe atij komunal pr bujqsi, politika zhvillimore, garantim i shitjes s
prodhimeve bujqsore vendore.
METODOLOGJIA
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
38/42
PRFUNDIM - Prparsit Diskutimit teorik dhe hulumtimit ka gjetur se: Kosova disponon me tok bujqsore t mjaftueshme, Kosova ka klim relativisht t favorshme pr prodhimet bujqsore, Popullata kosovare sht m e reja n rajon e q jep me konkludu se ka edhe
resurse humane t vendore t mjaftueshme pr t zhvilluar qfardo sektoriprofitabil,
Konsolidimi edhe stabilizimi i institucioneve t vendit jan faktor q ndikon ne
komunikimin institucional dhe sidomos orjentimi i asistencs financiareinstitucionale ekziston n dy nivele, qendror dhe at lokal.
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
39/42
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
40/42
REKOMANDIM
Nga t gjeturat tona mund t rekomandojm ngritjen e zhvillimit ekonomik stabiln vend, zbutjes s papunsis si dhe arsimit n prgjithsi. 1. SUBVENCIONIM T BUJQSIS N NJ NIVEL ME SUBVENCIONIMIN Q B
ja PR SHTETET ANTARE T SAJ 1. Subvencionim t fars, fidaneve, krerve t kafshve,
Subvencionimin e mekanizmit pr bujqsi/blegtori, sistemeve t serave, 3. Ngritjen e nivelit arsimor/profesional t bujqve, fermerve, agrobiznesit, 4. Mrojtjen dhe promovimin e produkteve vendore, 5. Krijimin e politikave antidamping pr produketet e huaja bujqsore/blegtorale, 6. Intensifikimin e komunikimit t dy niveleve qeverisse, qendror me at lokal, 7. Shkmbimin e t dhnave, prvojave t komunave regjionale-ndrkufitare, 8. Krijimin e zyreve profesionale npr komuna ma qllim t komunikimit me
institucionet e BE-s, 9. Intensifikimin e zhvillimit arsimor t kuadrit profesional npr komuna,
10. Krijimi i OJQve ose Asociacioneve t bujqve gjegjsisht agrobizneseve mellim t komunikimit institucional me insitucionet lokale a o endrore .
ZHVILLIMI I EKONOMIK I KOSOVS DREJT BE-s
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
41/42
JU FALEMNDERIT PR DURIMIN TUA
8/13/2019 Zhvillimi Ekonomik i Kosoves Drejt Be-se
42/42
FALEMNDERIT